11
ÇOK İLACA DİRENÇLİ HASTALARA
VEREM SAVAŞI DİSPANSERLERİNİN
YAKLAŞIMI
VE
SORUNLAR
Dr. Suha ÖZKANAnkara Verem Savaşı İl Koordinatörü
22
Eğitim Hastanelerinde İkinci Kuşak İlaçlarla Tedavi Araştırması - 2005
Hasta sayısı
Ankara AGHH 63
İstanbul Süreyyapaşa 68
İstanbul Yedikule 34
İstanbul Heybeliada 14
İzmir Suat Seren 18
TOPLAM 197Kaynak: V.S.Dairesi Başkanlığı
TUTSA 2005
25 %40
24 %35
16 %47
6 %43
14 %78
85 %43
33
197 hastanın 155’i erkek (%79).
126’sında başarılı olmamış tedavi var.
19’u önceki tedaviyi terketmiş.
172 hastada ÇİD saptanmış.
63 hasta İstanbul, 11 hasta İzmir, 5 hasta Ankara adresli. (Bursa 10, Adana 8, Mersin 6, Trabzon 6)
Eğitim Hastanelerinde İkinci Kuşak İlaçlarla Tedavi Araştırması - 2005
Kaynak: V.S.Dairesi Başkanlığı
44
Bir ÇİD hastasının tanı ve tedavi süreci
TAN
I
TANI ÖNCESİ TEDAV
İ BAŞ
LAM
A
HASTANE HASTANE DIŞI TAKİP
VSD VSD
KONTROL MUAYENELERİ HASTANE VE VSD’DE
TED
AVİ
SON
LAN
DIR
MA
55
VSD’lerde ÇİD tanısı ve tanı öncesi
Akciğer tüberkülozunun tanısında;
Mikroskopi
Kültür
İlaç Duyarlılık Testi
Basil Türü
Kalite Kontrollü
66
Daha önce düzensiz tedavi öyküsünün olması
Tedavide negatifleşmenin sağlanamaması
Kliniğin düzelmemesi
ÇİD hastasıyla temas öyküsünün bulunması
Tedavinin başarısızlığa gitmesi
DGT’li
Hangi hastalarda ÇİD ?
77
Bakteriyolojik tanı ve takip
Doğrudan gözetimli tedavi
Tedaviye yeni ilaç eklememek
İyileşme sağlanmıyorsa oyalanmadan, tedavisini de kesmeden ÇİD tedavisi konusunda uzman Eğitim Hastanelerine göndermek
Hastanın öyküsü, tanı ve tedavi bilgilerinin birer kopyasını da ilgili hastaneye göndermek.
VSD’lerin Yükümlülükleri
88
VSD’lerde ÇİD Tanısı ve Öncesi Sorunlar
Bakteriyolojik inceleme eksikliği
Düzensiz ilaç kullanımı (DGT ?)
Standart dışı tedaviler
Tedavi başarısızlığının anlaşılamaması
İlaç ekleme hataları
ÇİD konusunda deneyimi olmayan doktor ve hastaneler
Ekonomik, sosyal ve idari sorunlar
99
VSD’lerde ÇİD Hastasının Kaydı
ÇİD hastaları da mutlaka VSD’de kaydedilmeli
Tedavi başarısızlığı olmuş hastada önceki kaydı kapatılarak uygun olgu tanımı ile tekrar kaydedilmeli
Hastalık öyküsü, bakteriyolojik sonuçlar ve tedavi bilgileri hasta dosyalarında bulunmalı
Tedavi takip bilgileri düzenli işlenmeli
1010
İlaç muafiyet raporu ve reçete yazılması
VSD’lere yetersiz yönlendirme
Yetersiz bilgi içeren taburcu belgeleri
ÇİD Hasta Kaydında Sorunlar
Kayıt dışılık, ulusal sürveyansa girememe
DGT uygulanmaması
Eksik ve hatalı ilaç kullanımı
Takip yetersizliği, yan etkilerin gözlenmemesi
1111
VSD’lerde ÇİD Hastası Takibi
ÇİD hastalarına özellikle sağlık personeli gözetiminde günlük DGT uygulanmalı
Bakteriyolojiden mutlaka her kontrolde faydalanılmalı
İlaçların olası yan etkileri bilinmeli ve sorgulanmalı
Hastanenin tedaviyle ilgili talimatlarına uyulmalı, değişiklik yapılmamalı
Hastanın kontrollerine gitmesi sağlanmalı
1212
ÇİD Hastası Takibi ve DGT’de Sorunlar
Dönemsel ilaç yetersizlikleri
Tedavi süresinin uzunluğu ve bıkkınlık
Günde 2, 3 uygulama olduğundan DGT’de sıkıntılar
Çalışan ve toplumda bulaşdan korunma
Yan etkilerin yeterince bilinmemesi
Serbest eczanelerden ilaç temini imkanı
Temaslılara yaklaşım ?
1313
Sağlık Bakanlığının ÇİD tedavi ilaçları desteği
2003 yılından bugüne ilaçları temin ediyor. 2008 yılına kadar Ankara VSD, gelen talepler üzerine dağıtımı yapıyordu.
VSD’lerin ilaç talepleri artıyor.
Ancak hastaların önemli bir kısmı hala ilaçlarını reçete ile almakta.
VSD’lerin yazılı talepleri ve hastanelerin ÇİD raporları doğrultusunda 2 veya 3 aylık ilaçlar VSD’lere kargo ile gönderiliyor.
1414
İkinci Kuşak İlaç Dağıtımı Kayıtları
2006
• 615 ilaç talebi
• Toplam 212 farklı hasta
• 188’i ÇİD/başarısızlık
31 hastaya 2005 öncesi,
89 hastaya 2005,
66 hastaya 2006’da tedavi başlanmış,
2 hastanın bilinmiyor.
2007
• 747 ilaç talebi
• Toplam 219 farklı hasta
•187’si ÇİD/başarısızlık
49 hastaya 2006 öncesi,
68 hastaya 2006,
68 hastaya 2007’de tedavi başlanmış,
2 hastanın bilinmiyor.
Kaynak: AVSD ilaç talep ve dağıtım kayıtları
1515
İki yılda toplam 272 ÇİD/başarısızlık tedavi hastası var.
92’sine 2005, 79’una 2006, 68’ine 2007’de tedavi başlanmış.
En çok AGHH’de tedavi başlananların ilaç talebi var (164). Ardından Süreyyapaşa (46), Dr. Suat Seren (27), Yedikule (17), Heybeliada (6) geliyor.
12 hastanın tedavisine diğer kurumlar başlamış.
Hastaların yaklaşık yarısının ilaçları düzenli olarak talep edilmiş.
İkinci Kuşak İlaç Dağıtımı Kayıtları
2006-2007 Yılları Toplamı
Kaynak: AVSD ilaç talep ve dağıtım kayıtları
1616
ÇİD
2. Kuşak ilaçlarla tedavi başlanan ÇİD
Ted
avi başarısızlığ
ı
VSD kayıtlı olanlar
VSDB’den ilaç temini
Dispanser ve ÇİD Hastaları
1717
TÜRKİYE’DE İKİNCİ KUŞAK İLAÇLARLA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ ARAŞTIRMASI
(TİKİTTA)-2009
Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı araştırmayı yürütüyor.
2007 ve 2008 yılı hastaları inceleniyor.
ÇİD ve/veya Tedavi Başarısızlığı nedeniyle 2./3. kuşak ilaç kullanım bilgileri kaydediliyor.
Türkiye’nin tamamı araştırma kapsamında.
1818
TÜRKİYE’DE İKİNCİ KUŞAK İLAÇLARLA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ ARAŞTIRMASI
(TİKİTTA)
VSDB’de kayıt ve analiz
Göğüs Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
Verem Savaşı Dispanserleri
VSDB ilaç dağıtım kayıtları
SGK ilaç satış kayıtları
1919
Ankara VSD’leri ÇİD kayıtları
2006-2007-2008
2006’da 8, 2007’de 3, 2008’de 13 olmak üzere toplam 24 hasta kaydedilmiş.
Hepsinin tedavisine AGHH’de başlanılmış.
17’sinde bakteriyolojik ÇİD gösterilmiş. Bunların 10’u önceki tedavilerinde başarısız olmuş.
4 hasta tedavi başarısızlığı nedeniyle bu tedaviye alınmış.
2 hastada TB dışı mikobakteri gösterilmiş.
1 hastada YİD saptanmış.
2020
Hastaların 14’ü erkek, 10’u kadın.
9’u SSK güvenceli, 6’sı yeşil kartlı, 4 hastanın sağlık güvencesi yok.
18 hastaya DGT uygulanıyor (16’sı sağlık personeli)
21 hastanın ilacı bakanlıktan temin ediliyor.
12 hastanın tedavisi devam ediyor, 6 hastada kür sağlandı, 4 hasta tedaviyi terketti, 1 hastada tedavi başarısız oldu, 1 hasta nakil gitti.
Ankara VSD’leri ÇİD kayıtları
2006-2007-2008
2121
Dr. Hamdi ECEVİT’in Anısına ...1952 – 04.04 2009