Akustyka muzyczna
Wykład 1
Wprowadzenie. O muzyce. Elementy muzyki. O dźwięku.
dr inż. Przemysław Plaskota
2
Informacje wstępne
• Przemysław Plaskota
• godziny konsultacji
• poniedziałek 15-17
• wtorek 10-11, 13-14
• miejsce konsultacji
• p. 604 bud. C-5
• w sieci
www.akustyka.pwr.wroc.pl/pracownicy/plaskota
3
Zaliczenie wykładu
• Typ zaliczenia
• kolokwium zaliczeniowe
• Forma zaliczenia
• test otwarty
• test zamknięty
• Termin zaliczenia
• 9 czerwca 2015
4
Tematyka wykładu
• Parametry fizyczne dźwięku i
psychofizjologia słyszenia
• Właściwości dźwięków muzycznych
• Wielotony harmoniczne i nieharmoniczne
• Interwały muzyczne
• Akustyka instrumentów muzycznych
• Podział instrumentów
5
Tematyka wykładu
• Rozmieszczenie instrumentów w orkiestrze
• Charakterystyka i podział instrumentów strunowych
• Charakterystyka i podział instrumentów dętych
• Charakterystyka i podział instrumentów perkusyjnych
• Głos ludzki
• Akustyka mowy i śpiewu
6
Tematyka wykładu
• Charakterystyka instrumentów elektroakustycznych
• Systemy MIDI i komputerowe programy muzyczne
• Notacja muzyczna i terminologia muzyczna
• Systemy i skale muzyczne
• System kwintowy i tercjowy
• System równomiernie temperowany
7
Tematyka wykładu
• Elementy dzieła muzycznego
• Formy muzyczne
• Formy instrumentalne i wokalne
• Muzyka elektroniczna
• Akustyka wnętrz
• Sale koncertowe i operowe
• Studia nagraniowe
8
Literatura wykładu
• Lissa Z., Zarys nauki o muzyce, PWM, Kraków 1990 (lub wyd. Ad Oculos, Warszawa 2007)
• Drobner M., Akustyka muzyczna, PWM, Kraków 1986
• Wesołowski F., Zasady muzyki, PWM, Kraków 1998
• Moore B.C.J., Wprowadzenie do psychologii słyszenia, PWN, Warszawa 1999
9
Literatura dodatkowa
• Drobner M., Systemy i skale muzyczne, PWM, Kraków 1982
• Lasocki J.K., Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce, PWM, Kraków 2010
• Nowak W., Homan W., MIDI - muzyczny standard dla komputerów, Warszawa 1995
• Brice R., Music Engineering, Oxford 1998
• Jorasz U., Wykłady z psychoakustyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1998
10
Kompendia wiedzy w sieci
• www.musictheory.net
• www.teoria.com
• www.dolmetsch.com
• www.cedur.pl
12
O istocie muzyki
• Muzyka jest sztuką
• stanowi przejaw artystycznej działalności
człowieka
• Spełnia określone funkcje społeczne
• zmienia się wraz z potrzebami społecznymi
• Wymaga ogniwa pośredniego pomiędzy
twórcą a odbiorcą
• konieczne jest wykonanie dzieła muzycznego
13
Specyfika muzyki jako sztuki
• Budulcem muzyki jest materiał dźwiękowy
• Muzyka ma czasowy wymiar
• Muzyka odzwierciedla rzeczywistość w
inny sposób, niż to czynią pozostałe sztuki
14
Elementy muzyki
• Rytm organizuje przebiegi czasowe w
utworze muzycznym
• Metrum daje zasady porządkujące przebiegi
rytmiczne za pomocą akcentów
• Melodia jest przebiegiem dźwięków różnej
wysokości
• Harmonia decyduje o współbrzmieniach
w utworze muzycznym
15
Elementy muzyki
• Kolorystyka jest efektem stosowania różnorodnego instrumentarium
• Dynamika dotyczy zmian głośności dźwięków w obrębie utworów
• Agogika dotyczy tempa i jego zmian
• Architektonika utworu odnosi się do ukształtowania przebiegu utworu
• Artykulacja opisuje sposoby wydobycia dźwięku
16
Fizyczne podstawy materiału dźwiękowego
• Tworzywem muzyki są dźwięki
• Podstawą uporządkowania dźwięków
muzycznych są skale muzyczne
• Opis dźwięku obejmuje
• proces fizyczny (powstawanie i przenoszenie
drgań) – akustyka fizyczna
• proces psychofizjologiczny (percepcja
dźwięku) – psychoakustyka
17
Budowa dźwięku
• okres drgań – częstotliwość
• amplituda
18
Systematyzacja zjawisk dźwiękowych
• Klasyfikacja zjawisk dźwiękowych
19
Systematyzacja zjawisk dźwiękowych
• wieloton – wykres drgań i widmo
20
Systematyzacja zjawisk dźwiękowych
• alikwoty, szereg harmoniczny
21
Szumy
• widmo szumu białego i barwnego
22
Szumy
• widmo mieszane
23
Wrażenia słuchowe
• pole
słyszenia
24
Subiektywne cechy dźwięków
• Głośność
• określa wrażenie, jakie powstaje pod
wpływem dźwięku o określonym natężeniu
• Wysokość
• określa wrażenie, jakie powstaje pod
wpływem dźwięku o określonej częstotliwości
• Barwa
• pozwala rozróżnić dźwięki pochodzące
z różnych źródeł (formanty)