การศกษาคณสมบตถานและน าสมควนไมจากสะเดา ยคาลปตส
ทะลายจาก และไผสสก จากเตาเผาถาน 3 ชนด
A Study on the Properties of Charcoal and Vinegar from
Azadirachta indica, Eucalyptus camaldulensis, Nypa fruticans,
and Bambusa blumeana using Three Different Types of Kilns
จระพงษ คหากาญจน 1 (CHIRAPONG KUHAKANCHANA)
บทคดยอ
การศกษาคณสมบตถานและนาสมควนไมจากไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจากและไผสสก
จากเตาเผาถาน 3 ชนด คอ เตาถงนอน เตาอฐกอกรมปาไม และเตาอวาเตะ ดาเนนการทศนยวจย
พลงงานจากไม จงหวดสระบร ผลการศกษาพบวา เตาถงนอนใหคารอยละผลผลตถานของไมสะเดาสง
ทสดตามดวยยคาลปตส ไผสสก และทะลายจากตามลาดบ เตาอฐกอกรมปาไมใหคาเปอรเซนต
ผลผลตถานของไมยคาลปตสสงทสดตามดวย สะเดา ไผสสก และทะลายจากตามลาดบ และเตาอวาเตะ
ใหคารอยละผลผลตถานของไมไผสสกสงทสดตามดวย ทะลายจาก สะเดา และยคาลปตส ตามลาดบ
นาสมควนไมจากเตาถงนอน เตาอฐกอกรมปาไมและเตาอวาเตะ ผลผลตเฉลยมคา 2.18 42.25 และ
42.75 ลตรตามลาดบ คาความรอนเฉลยของถานไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก มคา
7,677 7,603 5,369 และ 6,407 กโลแคลลอรตอกโลกรม ตามลาดบ
คาหลก: ถานไม นาสมควนไม สะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก ไผสสก เตาเผาถาน
1 นกวชาการปาไมชานาญการพเศษ สานกวจยและพฒนาการปาไม กรมปาไม กรงเทพฯ e-mail:[email protected]
ABSTRACT
Study on properties of charcoal and vinegar from Azadirachta indica, Eucalyptus
camaldulensis, Nypa fruticans, and Bambusa blumeana using three Kilns was conducted at Wood
Energy Research Center Saraburi using three different type of kiln : horizontal drum kiln, Brick
beehive kiln and Japanese kiln (I-Wa-Te) The result shown that horizontal drum kiln has high
percentage of charcoal production in Azadirachta indica, Brick beehive kiln has high percentage
of Charcoal production in Eucalyptus camaldulensis and Japanese kiln has high percentage of
charcoal production in Bambusa blumeana. Average Wood vinegar from horizontal drum kiln, Brick
beehive kiln and Japanese kiln were 2.18, 42.25 and 42.75 liters, respectively. Average heating
value from Azadirachta indica, Eucalyptus camaldulensis, Nypa fruticans, and Bambusa blumeana
were 7,677, 7,603 , 5,369 and 6,407 kcal/kg, respectively.
Keyword: charcoal wood vinegar Azadirachta indica Eucalyptus camaldulensis Nypa fruticans
Bambusa blumeana
คานา
การศกษาคณสมบตถานและนาสมควนไมจากสะเดา ยคาลปตส ทะลายจากและไผสส ก เพอ
ศกษาขอมลพนฐานเบองตนดานการผลตถานและนาสมควนไมเพอใหประชาชนผสนใจสามารถใชเปน
แนวทางในการผลตพลงงานทดแทนและเกบนาสมควนไมทไดจากกระบวนการผลตถาน เพอนาไปใช
ประโยชนดานตางๆตอไป ทงน การเลอกชนดไมทง 4 ชนด เนองจากเปนไมทมศกยภาพดานพลงงาน ม
ประชาชนปลกเพอใชประโยชนอยางแพรหลาย และทะลายจากเปนเศษวสดทมเปนจานวนมากและไม
เหมาะจะใชทาประโยชน อยางอน จงเหนวา ควรทดลองนามาผลตเปนถานสาหรบเปนพลงงานทดแทน
ตอไป
วธการศกษา
อปกรณ
1. ไมทดลอง 4 ชนด
2. เตาถงเดยวแบบนอน
3. เตาอฐกอกรมปาไม
4. เตาอวาเตะ
5. เทอรโมมเตอร
6. ปลองดกนาสมควนไม
วธการ
1. เตาถงเดยวแบบนอน ขนาดความจ 0.2 ลกบาศกเมตร นาไมตวอยางใสในเตาจนเตม จด
ไฟหนาเตาเพอใหความรอนไปไลความชนทอยในไมตวอยางออกจนกระทงเกดกระบวนการการเกดถาน
“carbonization” ทดลองเกบนาสมควนไม บนทกขอมลผลผลตถานและนาสมควนไมทได
2. เตาอฐกอกรมปาไม ขนาดความจ 2.0 ลกบาศกเมตร นาไมตวอยางใสในเตาจนเตม จดไฟ
หนาเตาเพอใหความรอนไปไลความชนทอยในไมตวอยางออกจนกระทงเกดกระบวนการการเกดถาน
“carbonization” ทดลองเกบนาสมควนไม บนทกขอมลผลผลตถานและนาสมควนไมทได
3. เตาอวาเตะ ขนาดความจ 2.0 ลกบาศกเมตร นาไมตวอยางใสในเตาจนเตม จดไฟหนาเตา
เพอใหความรอนไปไลความชนทอยในไมตวอยางออกจนกระทงเกดกระบวนการการเกดถาน
“carbonization” ทดลองเกบนาสมควนไม บนทกขอมลผลผลตถานและนาสมควนไมทได
ภาพท 1 ไมสะเดา
ภาพท 2 ไผสสก
ภาพท 3 ไมยคาลปตส
ภาพท 4 ทะลายจาก
ภาพท 5 เตาอวาเตะ ภาพท 6 เตาถงเดยวแบบนอน
ภาพท 7 เตาอฐกอกรมปาไม ภาพท 8 การเกบนาสมควนไม
ผลการศกษาและวจารณผล
1. ผลผลตถานและปรมาณน าสมควนไมไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสกจาก
เตาเผาถาน 3 ชนด
ตารางท 1 ผลผลตถานและปรมาณนาสมควนไมไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก
จากเตาถงเดยวแบบนอน
ชนด น าหนกสด
(กโลกรม)
ความช น
(รอยละ)
น าหนก
แหง
(กโลกรม)
ผลผลต
ถาน
(รอยละ)
น าหนก
ถานทได
(กโลกรม)
น าสมควนไม
(ลตร)
สะเดา 98 18.05 80.3 18.06 14.5 2.5
ยคาลปตส 90 22.0 70.2 15.70 11 2.5
ทะลายจาก 58 26.5 42.63 12.90 5.5 1.8
ไผสสก 75 16.0 63 13.50 8.5 1.95
จากตารางท 1 ปรมาณผลผลตถานไมจากสะเดามคาสงสด รอยละ 18.06 และผลผลตถาน
จากทะลายจากมคาตาสด รอยละ 12.90 เตาถงเดยวแบบนอนผลตนาสมควนไมอยในชวง 1.8-2.5
ลตร ทงนปรมาณนาสมควนไมทเกบไดอาจมปรมาณมากหรอนอยขนอยกบผเผาถานเปนสาคญ
อยางไรกตามถาพจารณาจากผลการทดลองน สรปไดวาไมสะเดาเมอนามาเผาเปนถานดวยเตาถง
เดยวแบบนอนใหคาผลผลตถานและปรมาณนาสมควนไมสงสด
ตารางท 2 ผลผลตถานไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก จากเตาอฐกอกรมปาไม
ชนด น าหนกสด
(กโลกรม)
ความช น
(รอยละ)
น าหนก
แหง
(กโลกรม)
ผลผลต
ถาน
(รอยละ)
น าหนก
ถานทได
(กโลกรม)
น าสมควนไม
(ลตร)
สะเดา 672 22.75 519.1 31.59 164 46
ยคาลปตส 763 18.00 625.6 35.8 224 48
ทะลายจาก 385 24.50 290.7 25.8 75 33
ไผสสก 456 23.55 369.08 28.30 113 42
จากตารางท 2 ผลผลตถานไมยคาลปตสมคาสงสด รอยละ 35.8% ผลผลตถานจากทะลาย
จากมคาตาสด รอยละ 25.8 นาสมควนไมทไดจากเตาอฐกอกรมปาไม อยในชวง 33-48 ลตร แต
ไมยคาลปตสใหปรมาณนาสมควนไมสงสด ซงแสดงวาไมยคาลปตสททาการศกษามความเหมาะสม
สาหรบผลตถานดวยเตาอฐกอกรมปาไม
ตารางท 3 ผลผลตถานไมสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก จากเตาอวาเตะ
ชนด น าหนกสด
(กโลกรม)
ความช น
(รอยละ)
น าหนก
แหง
(กโลกรม)
ผลผลต
ถาน
(รอยละ)
น าหนก
ถานทได
(กโลกรม)
น าสมควนไม
(ลตร)
สะเดา 480 20.0 384 29.43 113 46
ยคาลปตส 675 18.5 550.1 25.08 138 48
ทะลายจาก 390 16.5 325.6 30.25 98.5 39
ไผสสก 474 24.34 381.6 33.72 128.7 38
จากตารางท 3 ถาพจารณาคาผลผลตถาน ไมไผสสกและทะลายจากมความเหมาะสมทจะ
นามาผลตเปนถานเนองจากผลผลตถานสง แตถาพจารณาคาปรมาณนาสมควนไมจะพบวาสะเดาและ
ยคาลปตส ใหปรมาณนาสมควนไมสงกวาไผสสกและทะลายจาก
ภาพท 9 ผลผลตถานจากทะลายจาก ภาพท 10 ผลผลตถานจากไมไผสสก
ภาพท 11 ผลผลตถานจากไมยคาลปตส ภาพท 12 ผลผลถานจากไมสะเดา
2. คาความรอนทไดของถานไมท ง 4 ชนด
ตารางท 4 คาความรอนของถานไมทง 4 ชนด
ชนด คาความรอน (kcal/kg)
1 2 เฉลย
สะเดา 7,735 7,618 7,677
ยคาลปตส 7,501 7,705 7,603
ทะลายจาก 5,320 5,418 5,369
ไผสสก 6,411 6,403 6,407
จากตารางท 4 พบวา คาความรอนของถานไมสะเดา และถานไมยคาลปตส มคาในเกณฑสง
คอ 7,677 กโลแคลลอร/กโลกรม และ 7,603 กโลแคลลอร/กโลกรม สวนถานไผสสกและทะลายจากม
คา 6,407 กโลแคลอร/กโลกรม และ 5,396 กโลแคลลอร/กโลกรม ตามลาดบ อยางไรกตามถานไมไผ
สสก มคณสมบตตดไฟดมาก ใหความรอนสงในระยะเวลาสน มอดไฟเรวเหมาะสมสาหรบ
อตสาหกรรมผลตมด ซงตองใชความรอนสงในระยะเวลาสน การเลอกชนดถานควนเลอกใหเหมาะกบ
สภาพและวตถประสงคของการใชงาน
สรปและขอเสนอแนะ
การศกษาคณสมบตถานและนาสมควนไมจากสะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก
จากเตาเผาถาน 3 ชนด สรปผลไดดงน
1. สะเดา ยคาลปตส ทะลายจาก และไผสสก สามารถนามาผลตเปนถาน และเกบนาสมควน
ไมได ซง ถานไมทไดมคณสมบตอยในเกณฑด เหมาะสมสาหรบใชเปนพลงงานในครวเรอน
2. นาสมควนไมทเกบไดจากเตาอฐกอและเตาอวาเตะมปรมาณมาก และปลองสาหรบเก บ
นาสมควนไมตลอดจนตวเตาเผาถานทาขนจากอฐ ดนทราย ซงมความปลอดภยไมมสารโลหะทจะ
ปะปนมากบการเกบนาสมควนไม ซงแตกตางจากเตาถงเดยวแบบนอน ซงตวเตาทาจากโลหะ
กระบวนการเกดถาน และนาสมควนไมจะทาใหเตาเผาถานซงเปนโลหะผกรอนและมสารประกอบโลหะ
ปะปนมากบนาสมควนไม ซงอาจเปนอนตรายหากนานาสมควนไมไปใชในวตถประสงคดานการบรโภค
3. เตาถงนอนซงเปนโลหะอาจพฒนารปแบบวสดทาเตามาเปนดนเหนยวโดยการใชถงนามน
200 ลตร เปนแบบ และใชดนเหนยวปนขนรปจะไดเตาถงแบบนอน สรางจากดนเหนยว มความ
ปลอดภยสงเหมาะสาหรบการผลตถานและนาสมควนไมในทกวตถประสงคการใชงาน
4. เตาอฐกอและเตาอวาเตะ เปนเตาเผาถานทมประสทธภาพ ผลตถานทมคณภาพด แตการ
สรางเตาเผาถานจาเปนตองใชชางปนเตาทมประสบการณในการสราง ศนยวจยพลงงานจากไม จงหวด
สระบร อยระหวางการพฒนาวธการปนเตาเผาถานแบบเตาอฐกอกรมปาไมและเตาอวาเตะโดยใช
ระบบสาเรจรป (knock down) โดยการใชแบบพมพตวเตาเผาถานและนาไปประกอบในพนท ซงจะทาให
ระยะเวลาในการปนเตาสนลงและสะดวกในการใชงานยงขน
เอกสารอางอง
กรมปาไม. 2539. สะเดา (Azadirachta indica A.Juss. var Siamensis Valeton). กรมปาไม
กรงเทพฯ. 30 หนา.
กรมปาไม. 2548. ยคาลปตส ผลตอบแทนทคมคา คมเวลาทลงทน. กรมปาไม กรงเทพฯ