ილიაჭავჭავაძე
ილია ბანკირი( )მესამე ჯგუფი
საადგილმამულო ბანკი0 , მოწინავე ქართველ საზოგადოებაში ჩაისახა აზრი
რომ საკუთარი ეროვნულიფინანსების - შესაქმნელადდაარსებულიყო საადგილ მამულო
, ბანკი რომელიცთავიდან აზრად მოუვიდადიმიტრი, , ყიფიანს დარომელიც თავდაპირველი
, ჩანაფიქრით თავადაზნაურთა მამულების . შენარჩუნების საქმეს უნდა მომსახურებოდა ამ
: ფაქტის შესახებ შემდგომში ნიკო ნიკოლაძე წერდა თუ ადრე იგითავადაზნურობის კეთილდღეობის
, შესანარჩუნებლად იყო ჩაფიქრებული თერგდალეულთა ხელში ეროვნული ცხოვრების
. განახლების იარაღად გადაიქცა ქართველთა სულიერიდა მატერიალური საქმიანობის ფუძე
.გახდაო
ბანკმა ფუნქციონირება დაიწყო
0 , , მაგრამ ასეთი ბანკის დაარსება არცთუ ისე იოლი აღმოჩნდა , ვიდრე ეს მისია თავის თავზე არ აიღო ილია ჭავჭავაძემ თუმცა ისიც არნახულ წინააღმდეგობას წააწყდა რუსულ
, . ბიუროკრატიისაგან ბანკის წესდების დამტკიცების საკითხში , ამის გამო აღშფოთებული ილია აი რას სწერდარუსი
: მოხელეების მისამართით საქართველოშითავის მეუღლეს„ … მე ამისთანა გულშეუტკივარი ხალხი არ მინახავს რას
, უზამ ამისთანა ხალხს რომლებისთვისაცღმერთს არც მოტვლეპილს კეფაში ტვინი ჩაუდვიადა არც მყრალს
. სულში გრძნობა ღმერთმადაიხსნას ყოველი ქრისტიანი . ამათ ბრჭყალებიან ხელში ჩავარდნისაგან ვერ
, , , , წარმოიდგენ რა ხალხია ღმეჭია ღრეჭია ფლიდიდა“. მურტალი ილიას ასეთ ხალხთან წელიწადნახევრიანი
, ბძროლადასჭირდა მაინც არ მოეშვა დათავისი უდრეკი . 1871 28 ხასიათის წყალობით მიზანს მიაღწია წლის მაისს
, 1875 ბანკის წესდება დაუმტკიცეს ხოლო წლისდასაწყისში .თბილისის საადგილმამულო ბანკმა ფუნქციონირება დაიწყო
ქართული ეროვნული კრედიტისარსებობა
0 , ეს იყო იმ დროის პირობებში დიდი ეროვნული საქმე რამდენადაც ამ დღიდან საფუძველი ჩაეყარა ქართული
ეროვნული კრედიტის არსებობას და მით ქართული . კულტურისა და განათლების აღორძინების საქმეს და
( , როგორცდებიან ილიას ის ზოგიერთი კერძოდ ცნობილი ), მემუარისტი იაკობ მანსვეტიშვილი ვინც ამ ბანკში
მოღვაწეობას შეცდომად უთვლიან ილია ჭავჭავაძეს იმ, , , მოტივით რომ რაც მან ეს ბანკი დააარსა თავად უკვე
ხელი უნდადაებანა საკუთარი ნაღვაწიდან და ამ საქმეს ( ) , სხვა თუნდაც ივანე მაჩაბელი ჩადგომოდა სათავეში
ხოლო ილიას კი თავისი დიდებული ნიჭი კვლავ , „ “ მწერლობისათვის მოეხმარებიანაო აჩრდილისა და
„ “ .განდეგილის მსგავსი ნაწარმოებები ეწერაო
,, , შესაძლებელია აღარ ყოფილიყვნენ ისინიც ვისაც ქართულადდაწერილილექსები თუ მოთხრობები
...’’სჭირდება0 , , ამაზე აი როგორ შესანიშნავ პასუხს გვაძლევს მწერალიდა
: კრიტიკოსი აკაკი ბაქრაძე „ , დღეს ხშირად გაიგონებთ წუწუნს რომ ნიჭიერმა მწერალმა საბანკო საქმიანობას შესწირა მისი
. დაუშრეტელი ენერგიისდიდი ნაწილი ამის გამო ვალალებენდა. . ვიშვიშებენ ავიწყდებათ კი უმთავრესი თუ არ იქნებოდა , თბილისისა და ქუთაისის საადგილმამულობანკები
, შესაძლებელია აღარ ყოფილიყვნენ ისინიც ვისაც ქართულად . -დაწერილილექსებითუ მოთხრობები სჭირდება ქართულმიწა
( წყალს ისეთი ენერგიითუტევდა უცხო კაპიტალი უმთავრესად) , სომხური და ისეთი ხელგაშლილობით იყიდებოდა ყველაფერი
, . რომ ძნელად წარმოსადგენია რა გადარჩებოდა ფულის . დამარცხება არც ხმლით შეიძლებადა არც პოეზიით ფულის . დამარცხება მხოლოდფულით შეიძლება არსებობს ცხოვრების
: , – ერთი ურყევი კანონი ჭკუას ჭკუითუნდა ებრძოლო ენერგიას, – , – ენერგიით ფულს ფულით ხმალსადათოფს ხმლითადა
, – , – , – თოფით ცოდნას ცოდნით პოლიტიკას პოლიტიკით არმიას. . , არმიით სხვანაირად მტერს ვერ მოერევი ვინც ეს არ იცის იგი
. მუდამდამარცხებულია სწორედ ეს გაითვალისწინეს ილიამდა მისმათანამოსაგრეებმა და უცხო კაპიტალს ქართული
. . საადგილმამულო ბანკიდაუპირისპირეს გაიმარჯვეს კიდეც ამიტომ ილიას საბანკოთუფინანსური მოღვწეობა ისეთივე
, „ “ „ “ დიდია როგორც მისი ოთარაანთ ქვრივი თუ განდეგილი
ილია ბანკის შესახებ
0 ბანკის დაფუძნებისდღეს თავისი გამოსვლა შემდეგი
სიტყვებით: ,, დაასრულა ქართველი ერი
სამარადისოდ მადლიერი იქნება ამ საქმის წამომწყებისა
და მესაძირკვლის უფალ ’’. დიმიტრი ყიფიანისა ილიამ განმარტა საადგილმამულო ,, კრედიტის მნიშვნელობა მიწის
და მიწათმოქმედების განკარგებისა და
’’: ,,გაძლიერებისათვის დანიშნუ ლებასაადგილმამულო
-კრედიტისა განკარგებაა მამულ, დედულისა გაძლიერება
მიწათმოქმედთაღონისა და’’.მომცემლობისა
,, ილია კარდუსდიდი’’მოურავია
0 « » ( . მრავალნი არიან ჩინებულდა მცირედნი რჩეულ მათ20.16). , მხოლოდ ამ სიტყვების წარმოთქმა იცოდა ილიამ
როდესაცდიდად განაწყენდებოდა მოსაუბრეებზე და . უკომენტაროდტოვებდა შეკრების ადგილს იცოდა მან
, , თავისი ფასი იცოდა რომ მრავალი ეწვევა ამ, წუთისოფელს მაგრამ მხოლოდრჩეულთხელეწიფებათ
, , ერის სამსახურში ჩადგომა დროისფეხდაფეხ მიყოლა . რაციონალურად საქმეთა წარმართვა აკი ამიტომაც
ბრძანა კიდევ ერთმა გამოჩენილმა ქართველმა , გრიგოლრობაქიძემ რომელსაც გერმანიაში ცხოვრებამ
: « კიდევ უფრო გაუმძაფრა ქართული გენი ილია კარდუს », დიდი მოურავია რისთვისაც მინიჭებული აქვს
_ « ». კოსმიური მედალიონი მარადმყოფი