วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saeng tham Co l l ege Jou rna l ปท 2 ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วตถประสงค 1. เปนเวทเผยแพรผลงานวจยและผลงานทางวชาการของคณาจารยทงใน และนอกวทยาลย ตลอดจนนกวชาการอสระ 2. เชอมโยงโลกแหงวชาการ และเผยแพรองคความรทางปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา ใหเกดประโยชนแกชมชนและสงคม สวนรวม 3. สงเสรมและกระตนใหเกดการวจย และพฒนาองคความรทางดาน ปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา เพมมากขนเจาของ บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร ในนามอธการบดวทยาลยแสงธรรม บรรณาธการ บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร ในนามรองอธการบดฝายวชาการกองบรรณาธการ บาทหลวง ดร.อภสทธ กฤษเจรญ นางสจต เพชรแกว อาจารยพเชษฐ รงลาวลย นางสาวปนดดา ชยพระคณ อาจารยพรพฒน ถวลรตน นางสาวศรตา พรประสทธ อาจารยลดดาวรรณ ประสตรแสงจนทร อาจารยสจตตรา จนทรลอย อาจารยทพอนงค รชนลดดาจต นางสาววรญญา สมตว กำหนดเผยแพร ปละ 2 ฉบบๆ ละ 100 บาท (ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. ฉบบท 2 ก.ค.-ธ.ค.) สถานทออกแบบและจดพมพ ศนยสงเสรมและพฒนางานวชาการ วทยาลยแสงธรรม ออกแบบปก โดย อาจารยสจตตรา จนทรลอย รปเลม โดย นางสาววรญญา สมตว พสจนอกษร โดย อาจารยพเชษฐ รงลาวลย นางสจต เพชรแกว นางศรตา พรประสทธ
ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม มความยนดรบบทความวจย บทความวชาการ บทวจารณหนงสอ และบทความปรทศน ดานปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา ทยงไมเคยเผยแพร ในเอกสารใดๆ โดยสงบทความมาท ผอำนวยการศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม เลขท 20 หม 6 ต.ทาขาม อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110
กองบรรณาธการวารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม จะสงบทความใหแกผทรงคณวฒทางวชาการเพอประเมน คณภาพบทความวาเหมาะสมสำหรบการตพมพหรอไม หากทานสนใจกรณาดรายละเอยดรปแบบการสงตน ฉบบไดท www.saengtham.ac.th
รายนามคณะทปรกษากองบรรณาธการ (Editorial Advisory Board)
ผทรงคณวฒภายนอก 1. บาทหลวง ศ.ดร.วชระ นำเพชร, S.J. Sophia University, Japan 2. ศ.กรต บญเจอ ราชบณฑต 3. ศ.ปรชา ชางขวญยน คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4. ศ.ดร.เดอน คำด คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5. ศ.ดร.สมภาร พรมทา คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 6. รศ.ดร.สมาล จนทรชะลอ คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 7. ผศ.ดร.มณฑา เกงการพาณชย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล 8. ผศ.ดร.ชาญณรงค บญหนน คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 9. ผศ.ดร.วรยทธ ศรวรกล คณะปรชญาและศาสนา มหาวทยาลยอสสมชญ
ผทรงคณวฒภายใน 1. มขนายก ดร.ลอชย ธาตวสย 2. บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร 3. บาทหลวง ดร.ออกสตน สกโย ปโตโย, S.J. 4. บาทหลวง ดร.ฟรงซส ไกส, S.D.B. 5. บาทหลวง ดร.เชดชย เลศจตรเลขา, M.I. 6. บาทหลวง ผศ.ดร.ไพยง มนราช 7. บาทหลวง ดร.สรชย ชมศรพนธ 8. ภคน ดร.ชวาลา เวชยนต
ลขสทธ
ตนฉบบทไดรบการตพมพในวารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม ถอเปนกรรมสทธของวทยาลยแสงธรรม
หามนำขอความทงหมดไปตพมพซำ ยกเวนไดรบอนญาตจากวทยาลยแสงธรรม
ความรบผดชอบ
เนอหาและขอคดเหนใดๆ ทตพมพในวารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม ถอเปนความรบผดชอบของ
ผเขยนเทานน
รายนามผทรงคณวฒผประเมนบทความ (Peer Review) ประจำฉบบ
ผทรงคณวฒภายนอก 1. บาทหลวง ศ.ดร.วชระ นำเพชร Sophia University, Japan 2. ศ.กรต บญเจอ ราชบณฑต 3. ศ.ดร.ยศ สนตสมบต คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 4. ภคน ดร.ชวาลา เวชยนต ผอำนวยการโรงเรยนอสสมชญศกษา 5. รศ.ดร.สมาล จนทรชะลอ คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 6. รศ.ดร.ประภา ลมประสต คณะพยาบาลศาสตร วทยาลยเซนตหลยส 7. รศ.ดร.สพรรณ ฉายะบตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 8. รศ.ดร.พรพมล เสนะวงศ คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร 9. ผศ.ดร.มณฑา เกงการพาณชย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล 10. ผศ.ดร.วรยทธ ศรวรกล คณะปรชญาและศาสนา มหาวทยาลยอสสมชญ 11. ผศ.ดร.บำรง โตรตน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร
ผทรงคณวฒภายใน 1. บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร อธการบดวทยาลยแสงธรรม 2. บาทหลวง ดร.สรชย ชมศรพนธ คณะศาสนศาสตร วทยาลยแสงธรรม
บทบรรณาธการ วารสารวชาการวทยาลยแสงธรรมปท2ฉบบท2เดอนกรกฎาคม-ธนวาคม2010/2553
บทบรรณาธการSaengtham College Journal
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม ปท 2 ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม 2010/
2553 ฉบบน ถอเปนฉบบแรกทผมมารบหนาทบรรณาธการ ในนามของรองอธการบด
ฝายวชาการ แทนบาทหลวงวฒชย อองนาวา ซงทานไดลาออกจากตำแหนงรองอธการบด
ฝายวชาการ ตามวาระ ขอแสดงความขอบคณทานไว ณ ทนดวย ในฐานะททานไดรเรมวารสาร
วชาการ วทยาลยแสงธรรม
สำหรบในฉบบน กองบรรณาธการไดรบบทความพเศษจากผทรงคณวฒ บทความวจย
และบทความวชาการ จำนวนรวม 10 บทความ เพอนำเสนอใหกบทานผอาน ทงนกอง
บรรณาธการตองขอขอบพระคณเปนพเศษ สำหรบบทความพเศษเรอง ครตสชนคาทอลกไทย
กบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา โดยบาทหลวง ศาสตราจารย ดร.วชระ นำเพชร, S.J.
ขอพระเจาโปรดตอบแทนนำใจดของทานทไดกรณามอบบทความนเพอตพมพในวารสารวชาการ
วทยาลยแสงธรรม
กองบรรณาธการวารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม ขอขอบพระคณผทรงคณวฒ
ทกทาน ทกรณาใหความอนเคราะหประเมนบทความตางๆ อนสงผลใหการผลตวารสารวชาการ
วทยาลยแสงธรรม ปท 2 ฉบบท 2 น สำเรจลลวงไปไดดวยด พรอมนขอขอบคณ
คณาจารย นกวชาการ ผเขยนบทความทกทาน ทไดใหความรวมมอสงผลงานเพอลงตพมพเผย
แพร อนเปนการสงมอบความรสแวดวงวชาการอกทางหนง
สดทายน หวงเปนอยางยงวา วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม จะเปนอกชองทางหนง
ในการเผยแพรองคความรดาน ปรชญา ศาสนา เทววทยา และการศกษา ตามวตถประสงคทตงไว
บรรณาธการ
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
The Thai Catholics Use Royal Words
to Address God in Prayer
บาทหลวง ศ.ดร.วชระ นำเพชร, S.J.* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก คณะเยสอต* ศาสตราจารยดานจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยโลโยลา แมรเมาท ประเทศสหรฐอเมรกา
Rev.Professor Dr.Wajira Nampet, S.J.* Reverend in Roman Catholic Church, Jesuit.* Professor of Educational Psychology at Loyola Marymount University, U.S.A.
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 2
บทความนนำเสนอในเชงวเคราะหเนอเรอง (Content Ana-
lysis) ทางดานภมหลงดานประวตศาสตร และวฒนธรรมไทย ทเกยว
ของกบการสรรสรางและววฒนาการของคำราชาศพท และนำผลการ
วเคราะหน มาประกอบคำอธบายใหเหตผลวา การทพระศาสนจกร
คาทอลกไทยไดนำคำราชาศพทมาใช โดยเฉพาะอยางยง ในบทภาวนา
นน มไดเปนอปสรรค หรอสงกดกนตอความสมพนธทสนทใกลชดกบ
พระเจา หากแตวา เปนการสะทอนใหเหนวาวฒนธรรมการใชภาษาไทย
อาท คำราชาศพท ทมบทบาทสำคญและอทธพลยงตอการแสดงออก
ถงความเชอในสวนลกของจตใจ บงชและยนยนถงความรสกทแทจรง
แหงความสมพนธนนของชาวไทยคาทอลก
บทคดยอ
Introduction
The main purpose of th i s
paper is to reflect onbeing a Catho-
licafterbeingaBuddhistover30years
beforeconversion.This reflectionhas
beeninspiredbyoneofthearticlesof
amissionary to Thailandwhichmen-
tions that using royal words to
address God in prayer is to create a
distance between God and people.
In response to thatarticle theauthor
ofthispaper intendstoshowthat to
use royal words in prayer is one of
the means by which culture has
played its suitable role in deeply
expressingfaithinGodbyThaiCatho-
lics in terms of reverence, adoration,
devotion, intimate relationship and
love.
Thispaperpresentsananalysis
of Thai historical-cultural background
which consists of three mutually
related points: First, the history of
Thailand in brief, the development
of Thai Monarchy, and the concept
of Thai kingship; Second, the cultural
background in connection with a
general concept of using royalwords
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
3
anditsapplicationintheculturaland
religiouscontext;andThird,thehistory
of the Thai Catholic Church and the
adaptation of royal words in prayers
to addressGod. Then, apresentation
ofbothpositiveandnegativeaspects
arisingfromtheusageofroyalwords,
and the pastoral perspectives will
served as the concluding part of this
paper.
Sincethispaperwasimmediate-
lycalledandprepared forpresenting
ataconferenceonReligiousDialogue
and Inculturation in Asia at Loyola
Marymount University, Los Angeles,
CA, the USA, while lacking sufficient
references available, it would have
restricted a wider perspective for
discussions;consequently,alimitation
ofthepaper.
I. A Brief History of the Kingdom of
Thailand, the Development of Thai
Monarchy, and the Concept of Thai
Kingship
A. History of the Kingdom of
Thailand in Brief
Thailand, or Siam as it was
calleduntilthe1940s,hasneverbeen
colonizedbyanyforeignpower,while
all of its Southeast Asian neighbors
had undergone European imperialism
atonetimeoranother. It istruethat
Thailand has suffered for several
periods of invasions from the
Burmese and Khmers, and Thailand
wasbrieflyoccupiedbytheJapanese
in theWorldWar II, but the kingdom
was never externally controlled long
enough to dampen the individuality
of the Thais. Thailand holds a
special distinction even in modern
time, namely, it is the only country
in the troubled area of the world
that kept its independence and
avoiding wars. Themediating abilities
of its monarchs were always suc-
cessful in evading the greed of the
westernpowers(Manuel,1994).
The history of Thailand is as
complex as the slow Thai classical
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 4
The Thai Catholics Use Royal Words to Address God in Prayers
dance. The Thais beliefs, attitudes,
politicalstructures,andcustomshave
beenmolded by a remarkable series
of dynamic scholars, innovators and
warrior kings who led the country
through several crises from time to
time. The history of this kingdom
falls into four distinct periods (The
OfficeofthePrimeMinister,1979):
First, the Dvaravati period,
which lasted from the 6th to the 13th
centuries, presented the Thais who
hadgraduallymigratedfromsouthern
ChinaintothefertileChaoPhrayariver
basin.
Second,theSukhothai period,
whichemergedas abeginningof the
nationfromthe13thandthe14thcen-
turies when, assertively, the Thais
rejected the authority of the Khmer
empirecenteredinAngkor,(itistoday
calledtheCambodia),andcreatedthe
firstindependentThaiKingdom.
Third, the Ayutthaya period
(the14th–18thcenturies),whenThailand
rose to become the central kingdom
ofSoutheastAsia,envoysapproached
to itscourts toseek relationshipwith
the powerful kings; merchant sought
to trade for its fabled riches; and
scholarscametostudyitsadministra-
tivemethodsandartisticachievement.
Itwenttowarinthe17thcenturyand
was destroyed by the Burmese in
1767.
Subsequently,Thon Buriwasa
new capital of Thailand for a short
time during the reign of King Taksin
(1768-1782), who retook Ayutthaya
fromtheBurmeseonlysevenmonths
after theruinofcapitalAyutthaya.As
amatterof fact,KingTaksincrowned
himself as King Sanpet, a King of
Ayutthaya, to signify the continuation
toancientglories.
Fourth, the Bangkok period,
(fromthemidofthe18thcenturyuntil
thepresentday),has shown that the
Thais, arising from their devastated
kingdom, rebuilt the country into a
modern state, a major power in the
region, with cultural, spiritual and
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
5
socio-politicalvaluesuniquelyintheir
own.
B. The Development of the
Thai Monarchy and the Concept of
the Thai Kingship
Since the founding of Sukho-
thai,theThaimonarchshavedirected
the development of the Thai nation
withafirmyetbenignhand.Formerly,
they were known as “Lord of Life.”
They held absolute power. During
the Ayutthaya period, influenced by
the Khmer concept of a god-king,
theyassumeda semi-divineauraand
received the highest respect and
reverenceofthepeople.Theybecame
ineffectboththesymbolandembodi-
mentofthenation(Hoskin,1987).
The Sukhothai kings had ob-
served exclusively to the formalized
Buddhistscienceofkingship,andthey
werebothpaternalandaccessible to
their people. The Ayutthayan kings,
however, while not relinquishing
Buddhist’s concept of kingship, em-
braced the Brahman concept of
divine kingship to increase a highly
structured and distinguished position
in terms of ritual, way of living,
languageandotherthings.
Accordingtoalegend,theLord
Buddha, Gautama Siddhartha, at
birth,hadachoiceofbecomingeither
BuddhaoraChakravatin,theuniversal
monarch upon whom ideal Buddhist
kingship is modeled. Based on a
canonical description of Chakravatin,
an enlighten monarch who ruled
according to the Buddhist precepts
cherishes righteousness, honesty, and
charity.TheBuddhistidealofkingship
had inspired many Southeast Asian
monarchs after the Indian Emperor
Asoka. This emperor who was con-
sideredastheidealBuddhistmonarch
sent missionaries to the surrounding
regionsduringhis reign in the3rdcen-
tury B.C. (The Office of the Prime
Minister,1979).
Briefly,theidealBuddhistmon-
archisa“King of Righteousness”who
abides by the ten kingly verdures of
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 6
piety, liberality,charity, freedomfrom
anger,mercy,patience,rectitude,mild-
ness, devotion, and freedom from
enmity. (Thesekinglyvirtuesarecon-
sidered as partly qualities of the
Christian God). A paragon of virtue,
such a king unfailingly upholds the
five Buddhist precepts of abstaining
from killing, stealing, lying, adultery,
and intoxicating drinks. Furthermore,
he dispenses justice, protects the
weak,enrichesthepoor,anddiligently
guardshishumanandanimalsubjects
(Hoskin,1987).
Pre-Sukhothairulerswerecho-
sen by tribal elders for their overall
wisdomandleadershipqualities.New
contenders for the thronewere con-
tinually arising. No ruler was ever in
power long enough for dynasties to
beestablished.TheSukhothaiperiod,
the first stable era of Thai history,
presentedadynasticsuccessionwhich
was established and embodied king-
ship in the benevolent paternalism
moldedbyBuddhistideals(TheOffice
ofthePrimeMinister,1979).
Then, during the Ayutthaya
period (1350-1767), the Thai kings
adopted the practice of divine king-
ship.Thus,theAyutthayankings,upon
coronation, were invested with the
trappings and ceremonies of the
Brahmanic rituals and retiled with
thenamesofHindu gods,whichwas
influenced by Khmer concept. For
example, Ramathibodi, the founder
of the Ayutthaya, derived his name
fromRama,there-incarnationofGod
Vishnu and the hero of the Indian
epic Ramayana (The Office of the
PrimeMinister, 1979). (This idea has
led the Thai Catholics to compare
himwith JesusChrist, the incarnation
ofGodtheSon).
The Brahmans, the Hindus of
thehighestcaste,werethehereditary
aristocracy who dominate the Indian
thought. Concerning themselves with
sacredceremonies,cosmology,esote-
ric treatises and sublime speculation,
the Brahmans viewed kingship purely
as the logical Karmic reward for spiri-
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
7
tually-exalted previous existences. In
theageswhenthethroneweremore
often seized than inherited, such a
concept held obvious appeal and
was eagerly adopted by the Khmer
courts.Gradually,theKhmermonarchs
found the Brahmans indispensible as
sources of legitimization. The Ayut-
thayankingscametosharethesame
view.KingRamathibodispecifically in-
vited eight Brahmans from theHindu
holy city of Benares to preside and
legitimize his coronation. Their de-
scendants still have comprised the
Brahmanstoconductvariousceremo-
niesintheroyalThaicourtuntiltoday
(The Office of the Prime Minister,
1979).
Essentially, the complicated
Brahman ceremonies endowed Ayut-
thayan kings with a divine aura. Gra-
dually,thelivesoftheAyutthayankings
assumed supernatural eminence and
they were free from obligations to
perform sacred ceremonies. They
were free to do precisely as what
they wished, when they wished, and
how they wished. Universally viewed
as being without equals and residing
above the law, authentic strongmen
whoheldthepoweroflifeanddeath
over their subjects, the Ayutthayan
kings appointed all officials, owned
all landsandtheircontains, including
thepeople. The state revenueswere
exclusively theirs (The Office of the
PrimeMinister,1979).
Their unique positions were
sustained by the elaborate court
etiquette, language, ceremonies, and
protocolwithwhich they surrounded
themselves. The persons in them-
selves were considered as literally
sacred. Commoners were forbidden
to look upon them, to touch them,
or even mention their names in
public. (Like, someway, the concept
of the Jewish God). They ruled
through a rigid hierarchy of interme-
diary courtiers, chamberlains, minis-
ters, and court officials. Being a law
unto themselves, the great Ayuttha-
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 8
yan kingswerepowerful leaderswho
led the country as innovators, war-
riors, statesmen, and scholars. Never
conformingtoanystereotype,theyin-
evitablyformedvanguardsinthenew
developments and they gradually
united fragmented Thai kingdoms,
throughout the Chao Phraya river
basin, intowhat, at its apex,was the
mostpowerfulandbrilliantSoutheast
Asian civilization (The Office of the
PrimeMinister,1979).
During the Bangkok period,
the revolution of 1932 ended the
absolutemonarchy and curtailed the
political power of kings. The revolu-
tion, however, in any way did not
reduce the respect of the people to
them,nordowngradedtheirroletoa
merefigurehead.Themonarchyisnow
asmuchcohesiveforceasiteverwas
(Hoskin,1987).
It is not easy for the for-
eigners to understand the full extent
of the Thai people’s respect for the
royal family since there is no real
parallelelsewhereintheworld.There
are, of course, other constitutional
monarchs,butnoneofthemfunction
inthesamewayasinThailand,where
the king is still a shaper of national
welfare and the king continues to
exercise a strong guiding influence in
realandpositiveterms.
The present monarch, King
Bhumibol or King Rama IX, works
tirelessly for the on-going prosperity
of his people. While the King sets
theexamplesof anenlightenedcon-
stitutional monarchy, he also reigns
as Head of State, Upholder of Reli-
gions,andHeadoftheArmedForces.
In consequence, a certain amount
of the old royal ceremonial persists
along with the remarkable degree
ofthesamepublicprestigeasenjoyed
under the rule of absolute royal
power. The King is popularly held to
be sacred and nonviolence. His por-
trait is commonly seen in homes,
offices, schools, and public buildings.
Many royal state occasions still draw
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
9
enormouspublic interest.TheKingof
Thailand has made the symbol and
theperson tobeuniquely combined
intheroleofmonarch(Hoskin,1987).
II. Cultural Background: The Nature
and Development of the Royal
Words in Thai Language and the
Applications of the Royal Words in
Cultural and Religious Context
A. The Nature and Develop-
ment of the Royal Words in the Thai
language
l. General Concept of Thai
Language
The Thai language as spoken
by the people of Thailand, in its
original structure, to a certain extent,
is comparable with Chinese. Funda-
mentally the Thai language ismono-
syllabic in its formation of words
(Rajadhon,1968).
Early Thai settlers in the late
Dvaravati period gradually enlarged
theirownChinese-influenced,tonal,and
monosyllabic language by borrowing
andadoptingcertainMonandKhmer
words. The Thais, later on, absorbed
polysyllabicSanskrit(theclassicallan-
guage of the Indian Hindu) and the
PaliwordswhentheBrahmanismand
Theravada Buddhism assorted their
shaping influences (The Office of the
PrimeMinister,1979).
King Ramkamhaeng oftheSu-
khothai period created the first Thai
alphabet in1283,basedonMonand
Khmer scripts. In adopting the Pali,
Sanskrit, and Khmer words into their
language, the Thais have enriched
themselvesinmanyexpressionsofthe
wordsintheirvariedshadesofmean-
ingsandconceptions.
Generally speaking, the Thai
spoken grammar is simple. The basic
structureofThaisentencesis“subject”
– “verb” –“object,” with adjectives
follownouns.Inmanycases,verbscan
be changed into nouns with the use
ofaprefix.EachThaiwordiscomplete
inasmuch as there are no Thai suf-
fixes, genders, articles,declensionsor
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 10
plurals. Tenses are indicatedby stan-
dardsauxiliaries.WrittenThaiemploys
an alphabet of 44 consonants and
32 vowels that combine the form
syllabicsounds.Thesoundsarecom-
binedwithfivedifferenttonestofash-
ion a melodious and complex lan-
guage. Because of a richly diverse in
origin,therearel7waysofsaying“I”,
for example, kha-phra-chao, chan,
phom, ku, attama, etc., and19ways
of saying “YOU” such as than, khun,
mueng, thoe, etc. (The Office of the
PrimeMinister,1990).
2. The Nature and Develop-
ment of the Royal Words
Nosoonerhadroyalwordsde-
veloped than the Thai kings adopted
the practice of divine kingship during
theAyutthayanperiod.Alongtheline
of developing the kingship, hierarchy
which classified the status of people
in the Thai society, had been auto-
matically created. Their unique posi-
tions ineachclassweresustainedby
the way of living, language, custom,
andotherthings.Thesaidfourclasses
are the Royalty, Ecclesiastics, Royal
Official, and Lay People. In terms of
language,differentpronouns,different
qualifying nouns, and verbs are used
bydifferentclassesbecausetheThai’s
pronominal structure illustrates rank
and intimacy. Ineffect, therearefour
differentlanguages,namely,theroyal
language, the ecclesiastical language,
thehighrankofroyalofficiallanguage,
and the vernacular for the real com-
moners(includinganearthly,pungent
slung and a polite everyday usage).
In fact,withineachof four languages,
therearestillmorethan10usagesof
languageusedineachclass,depended
ontherankorposition(TheOfficeof
the PrimeMinister, 1979). (See Table
1).
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
11
Table l shows an example of
the varieties of Thai words in four
language registers. Illustrating of this
wide range of variations is the verb
“to eat”. In the royal language, the
wordforthisverbis“sa-woey”;inthe
ecclesiastic Thai, “chan”, while “rap-
pra-than” is a formal word for the
highrankofroyalofficial(butitisnow
usedasapolitewordinmodernThai
language).“Than”isforthepoliteuses
ofthecommoners,whereas“Kin”isa
colloquialformusedbetweenfriends.
“Daek”or“yat”is,forinstance,avery
rudeorpungentword(it isnowused
among uneducated people). In fact,
excluding some slangs,more than20
ways of verb “to eat” are used in
differentclassesmentioned.
Themost unusual of the four
Thai languages is the royal language,
ra-cha-sap. The royalty uses special
words for common actions and for
partsof thebody, suchas“eat” (sa-
woey), “walk” (dam-noen), “sleep”
(ban-thom),“hand” (phra-hat),“hair”
(phra-ke-sa), “feet” (phra-bat), etc.
ThesewordsaremainlyintheKhmer,
Sanskrit, and Pali in their origin. The
rest, fair numbers are Thai words
which have been coined so as to
differentiate them from the ordinary
words (Rajadhon, 1968). For instance,
to change a common word to be a
English Royal Words Ecclesiastic Royal Official Vernacular
I Kha-phra-phut-tha-
chao
At-ta-ma Khra-phom Chan,Phom
You Pha-phra-bat Phra-khun-chao Thun Khun, Thoe
Die Sadet-sawan-na-khot Mo-ra-na-phap Thung-kae-kram Tai
Chair Phra-thi-nang At-sa-na Thaen, Thi-nang Kao-i
Table 1 ComparisonofThaiWords
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 12
royalword, fornoun,aprefix“phra”
isadded,andaprefix“song”forverb.
Therefore, “Kao-i” (chair) becomes
“Phra-kao-i” for the royal word.
“Wing”(torun)becomes“Song-wing”
fortheroyalword.Thisisoneofvari-
ousrulesoftheuseofroyalwords.
B. The Applications of Royal
Words in Cultural and Religious Con-
text
l. The Royal Words in the Thai
Culture and Religion
Speaking of Thai culture, one
must distinguish between its two
principles but complementary and
mutually reinforcing aspects, namely
the classical court culture which in-
cludesBuddhistsart,andfolklore(the
popular or village culture). Most of
the classical Thais are originated in
or under the patronage of the Royal
court.Theclassicalcultureisreflected
on classical poetry, literature, drama,
painting,sculpture,andarchitecture.
Early literature was primarily
concernedwithreligion(Buddhismand
Hinduism)anduntil1850wasinverse
form. Indiapoeticstylesprovidedthe
patterns for Thai verse which was
written exclusively by the aristocracy
or royalty. The most important Thai
literary work is the Ramakien. This
uniquely Thai version of Hindu epic,
theRamayana,was also a source of
inspirationforclassicaldramatistsand
painters. The early Thai version of
Ramakien was lost with the destruc-
tionoftheAyutthaya.But,KingRama
I (King Buddha Yodfa Chulaloke) of
Bangkok rewrote it in 1798 and it
becamethesourceoftheThaicourtly
traditions. Royal words were used in
thepoeticstyleintheRamakienlitera-
turebecausethestorywasaboutthe
kings,queens,gods,andgoddesses.
Later on, King Rama II (King
Buddha Loetla Nabhalai) composed
theRamakienforclassicaldrama(The
Office of the Prime Minister, 1979).
Hewrotealsomanywell-knownThai
traditional literatures. Most of them
were stories dealt with kings and
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
13
queens, romantic nature, and divine
beings, which were inspired from
Buddhist and Hindumythologies (Ra-
jadhon,1986)
Besideswriting his ownworks,
King Rama II collaborated with court
poets, one of whom, Sunthon Phu,
a poetic genius and well-loved com-
moner, became one of the major
Thai literary figures. His works were
written in the common language but
theystillpreservedroyalwordswhich
wereeasilyunderstoodbyallclasses.
Hiswork became the first Thai litera-
ture which had national as well as
courtappeal(TheOfficeofthePrime
Minister,1979).
The royal words, therefore,
wereusedinallThaipoetsandlitera-
tureseven in the religious literatures,
such as Maha Chat Kham Thet, the
story of the Lord Buddha in His last-
birth-but-oneonearthbeforeHehad
attained His Buddhahood. Moreover,
Thai dramas both classic and folk
ones, performed the stories drawn
fromtheThaiwrittenliteratureswhich
made royalwordswidelyunderstood
by every class of people. The Thai
literatures and dramas as such indi-
rectly brought theway of life of the
royalty to the people. The stories
also inspired the people to love,
respect and give honor to the king
by the themes themselves (The
Office of the PrimeMinister, 1979). It
canbe said that royalwords are not
foreigntotheThais.
2. The Royal Words in the
Thai Way of Living
The royal language is the
meanstoexpresstheuniquerelation-
ship between the king and his sub-
jects in the Thai culture. In the Thai
way of living, the structural principle
represented on microcosmic scale
inthehouseandvillagecanbeseen
extendedlyup to the full complexity
in the organization of the nation
at large. Once more, the factor of
superior, age, status or achievement
prevails over all else as the criterion
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 14
for respectwhich is shownbymeans
oflanguage.
Above all, this respect for His
Majesty the King Bhumibol, the pre-
sentking,isevidentinhisphotographs
hanging in schools and offices where
one can find the short sentence or
verses in royal language expressing
the loyalty to the king, for instance,
“Song-phra-chaleoen” (Long live the
king).Eveninamotionpicturetheater
when to the accompaniment of the
Royal Anthem which is composed in
royalwords, theking’spicture ispro-
jectedonthescreen.Further,theking
istheheadoftheThainationalfamily.
One of the traditional names for the
monarch, in fact, is “Po-Mueang” or
“FatheroftheNation.”
There is probably no western
equivalent for the respect Thai
people feel for their king. Many vil-
lagers,forinstance,whohavereceived
gifts from the hands of the king
regard this as the singular event of
their lives (The Office of the Prime
Minister, 1979). When they speak to
thekingormakeconversationregard-
ing to the king, theyuse royalwords
properly. Thai affection has, in large
part, been inspired by the king’s
involvementwithhis subjects, a con-
cern evidences by the multitude of
projects he has initiated on their
behalf during hismore than 60 years
of rule. It has also been heightened
by his increasing personal contact
withhispeople.
Devotinghimselftopublicser-
vice, King Rama IX (King Bhumibol),
has brought themonarchy full circle
making himself as accessible to his
subjects as King Ramkamhaeng of
Sukhothai period was to the people.
KingBhumibol isreveredasthetradi-
tional symbol of universal on whom
ideal Buddhist kingship is modeled,
and is recognized as Thailand moral
leader.
Further,theRoyalThaiAnthem,
acclaiming theChakravatin ideal King
Bhumibol embodies, is played during
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
15
state occasion and public meetings.
Unlike other anthems whose lyrics
are often archaic or absolute, senti-
ments portrayed in the royal Thai
Anthem precisely mirror the feelings
of the Thai people towards the king;
composedinroyalwords:
I, slave of the Lord Buddha,
prostrate, my heart and head to pay
homage and give great blessings to the
Protector of the Land,one of the great
Chakri Dynasty.
Head of the Thai people, su-
preme in rank, I draw comfort from
your protection. Because of your gra-
cious care, all the people are blissful
and peaceful.
We pray that whatever you
wish for, fate will grant you according
toyour heart’s desire, to bring you
prosperity. We salute you!
Becauseofhisdedicatedefforts
tobetterlivesofhissubjects,thefeel-
ingsembodied in these lyricsarenot
posturedmouthingofrespectbutare
expressionsof genuine love thatKing
Bhumibol has engendered and con-
tinuestoelicitinhissubjectsthrough-
outtheland(TheOfficeofthePrime
Minister,1979).
ThroughoutThaihistory,espe-
ciallyduringBangkokperiod,Thaikings
(Rama I –Rama IX)have shown their
ChakravatinidealtoThaipeoplecom-
pletely. Therefore, the relationship
betweenThai kingandhis subjects is
partofThaiwayof living,which,one
ofvariousmeans,isexpressedinroyal
wordstoothermeans.
III. Brief History or the Catholic
Church in Thailand and the Adapta-
tion of the Royal Words in Prayers to
Address God
A. Brief History or the Catho-
lic Church in Thailand
Christianity was introduced to
Thailandinthe16thand17thcenturies
byPortugueseandSpanishDominican,
Franciscan, and Jesuit Missionaries.
The growth of the mission was very
evident during the reign of King
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 16
Narai (1955-1688) of the Ayutthayan
period, who opened the country to
theforeignersandgavealltheliberty
tothemissionariestopreachthegos-
pel(Chumsriphan,1990).Thepolicyof
King Naraiwastocounterbalancethe
influenceofthesecountiesbecauseof
the period of themaritime discovery
wasalsotheperiodofcolonialization.
AccordingtotheThais,thepur-
pose and aim of the foreigners, who
came toThailandwas tomakeprofit
togetthebenefitsoftradingandper-
haps to colonize Thailand as part of
theirempire.Therefore,theforeigners
were not trusted by the Thais and
this attitudewas generalized and ex-
tended also towards themissionaries
(Chumsriphan,1990).Further,therevo-
lution in1688andthepersecution in
thetimeofKing Phra Phetracha(1688-
1703) were really not suitable and
benign for evangelization. With the
anti-French, the king persecuted all
theChristians(Chumsriphan,1990).
Moreover, when the second
persecutionoccurredagainduringthe
reign of King Thaysra (l709-l733), the
missionaries were forbidden to leave
the capital. They were forbidden to
use the Thai and Pari Languages in
teachingofreligion. Inaddition,evan-
gelizationtotheThaiswasforbidden.
Furthermore, debate and criticism of
theBuddhistreligioninordertospread
the Good News were prohibited.
TheseweretheKing’sordersandwere
recordedonastoneplacedinfrontof
St.Joseph ChurchinAyutthaya(Chum-
sriphan,1990).
Nonetheless, Christianity was
affected again by the invasion of
Burma, and the fall of Ayutthaya
in 1767. Consequently, St. Joseph
Church was entirely burnt down.
Many Christians were brought to
Burma. However, during the reign of
King Taksin the situation of the
missionwasbetter.TheCatholicmis-
sionariescouldenjoyagoodrelation-
ship with the country, but some of
them were compelled to leave the
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
17
country and came back once again
during Bangkok period (Chumsriphan,
1990).
In 1848, during the reign of
King Rama II of Bangkok, the rela-
tionship between the Buddhist and
the Catholics was seriously broken
becauseoneofthebishopspublished
thebook“Putcha Wisatchana”(Ques-
tions andAnswer) inwhich it sharply
criticized Buddhism. The government
ordered a halt in the distributions of
thebookandthreatenedthemission-
aries with detention if they did not
comply(Chumsriphan,1990).
However, in 1856, during the
reignofKing Rama IV (King Mongkut),
a treatywas establishedwith France.
This treaty granted freedom to the
Thais to follow the religion of their
choice; and to the missionaries to
preach,constructtheseminary,found
schools and hospitals, and with the
facility to travel in the country. This
gavethemissionariesagreatzealand
enthusiasm to propagate Catholicism,
because, since theAyutthayanperiod
until this time, no such freedomhad
beengranted(Chumsriphan,1990).
During the reign of King Rama
IV, his imaginativediplomacyensured
thatThailandaloneremainedindepen-
dentwhileneighboringcountrieswere
helplessly toppled by the powerful
tides of the 19th century colonialism.
King Rama V (King Chulalongkorn) also
considered Thailand’s singular inde-
pendence by initiating the social
reforms imperative for vigorous mo-
dernization (The Office of the Prime
Minister, 1979). Thus, the aspirations
of Thailand to go in the course of
progressandmoderncivilizationmade
theBishopofBangkokunderstandthe
mission should give assistance and
cooperation in this course. Conse-
quently,heencouraged the response
inthefieldofeducation,healthcare,
andprintingpressformissionarywork
(Chumsriphan,1990).
Since then, the Catholic
Church’s mission has been develop-
ing rapidly invarietydirections.When
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 18
describing the Church to outsiders,
both clergy and lay leaders begin by
stressing the fact that theirmembers
areaminority.Eventhoughtherewere
merely about 30,000 Catholics (in
1994) which was less than 0.5% of
the total population of Thailand, as
a minority, Catholics do not show
signsofinferiority.Nevertheless,they
are active and project an influence
over society that goes beyond their
numbers(Manuel,1994).
Thailand is a unique coun-
trywhere religion, national pride and
politics are difficult to separate.Over
90 % of Thailand’s population is
Buddhistinvaryingdegrees.TheThais
tend to identify nationhood with
Buddhism: one country, one religion,
one king. However, with regard to
the Buddhists, the Catholic Church
is resisted any attemptmade by the
Church to inculturate. They consider
as Buddhist any Thai culture motif
or aspect that Christians may desire
to integrate in the expression of
their faith. Unfortunately, the Catho-
lics were accused of stealing from
Buddhism in a bid to win followers.
ThisattitudeforcestheChurch,some-
what, to postpone efforts to further
inculturation the Christian faith
(Manuel,1994).
B. The Adaptation of the
Royal Words in Prayers to Address
God
1. Characteristic of Royal Word
Using in Thai Sense
There are somemain aspects
taken from the analysis of Thai
his-torical-cultural background which
reveal the unique characteristic of
royal words using in Thai sense in
terms of relationship between the
addresseeandtheaddressers.
a.) Throughout the history of
Thailand, Thai kings adopted the
ideal Buddhist monarch Chakravatin,
akingofrighteousnesswhoabidedby
the ten kingly virtues (as mentioned
in section I), and the ideas of divine
kingshipwhichmadeThaikingstobe
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
19
sacred and incarnated from God to
rule the earthly kingdom. These
ideas encouraged their subjects to
give totally submissive respect to
the kings. Their loyalty was deeply
rooted in the hearts of Thai people
by the protection under the kings’
reign over the kingdom for their pro-
sperity, peace, and happiness which
had been given from the kingsmore
than 700 years. Royal words were,
thus, introduced foruse for thekings
because of their uniqueness in this
aspect. Moreover, Thai kings were so
regardedasalmightybecausethelives
of the people and fates were abso-
lutely in their hands. At the same
time,thekingsalsoweresokindand
moralthattheywereamodelofthe
holymen according to the five Bud-
dhist percepts (as mentioned in sec-
tion I.B.).
b.) DuringtheSukhothaiperiod,
the Thai Kings ruled their subjects as
the head of a family, a father-chil-
dren relationship, even at present
thisuniquecharacterisstillpracticed,
which placed the kings as “Father
of the Nation.” This father-children
relationship has been concretized by
the king’s personal contact with his
people. Thus, the Thai people love
their kings from their heartedly feel-
ings not the authority. By all means,
using royalwords to thekings, there-
fore,showtheinnerordeeperrespect
betweenfatherandchildren interms
oflove,honor,andgratitude.
2. The Adoption of the Royal
words in the Thai Catholic Church
The Thai Catholics, no doubt,
have personally experienced to be
the subject of the Thai king and it
cannot deny that such a relation-
ship between the king and the Thais
uniquely exists in their lives. At the
same time, they have both religious
experiences of who God is and the
relationship between God and them-
selves.
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 20
Interestingly, the qualities of
thekingasthekingofrighteousness,a
Buddhist Chakravatin monarch; and
as Rama (a Hindu God), are partly
those of Christian God. Further, the
ThaiCatholicsreferthesekinglyquali-
ties to visualize or figurize their God
in their personal prayers (a conversa-
tionwith God) so as to keep closely
in touch with God. Consequently,
royal words are both simultaneously
and automatically drawn out from
theirheartseitherconsciouslyorsub-
consciously as personal prayers in
addressing God. Therefore, it seems
totheThaiCatholicsthatroyalwords
are far better suited than others.
For this reason, all Bible, religious
materials, and prayers use royal
words whatever, wherever or when-
evertheymentionorrefertoGod.
IntheGospel,however,Jesus’
use of the very intimate, non-royal
word “Abba” for God (cf. Mt. 14:36)
was recommended to address God
for personal relationship. This aspect
can be led to have an idea that the
useofroyalwordswillcreatedistance
between God and the people. This
maybetrueinnon-Thaicultures,but
asrationallypresentedintheprevious
sections,royalwordsaretheessential
expression of the Thais. Thus, Abba
(or Daddy) and Phra-bi-da (Almighty
Father),forinstance,conveythesame
sentimental meaning for the Thai
Catholics since the father-children
relationship is hidden or concealed
intheexpressionsofroyalwords.
3. Examples of the use of the
Royal Words in Christian Prayers
This section presents three
common prayers: Our Father, Hail
Mary, and Come, the Holy Spirit, to
illustrate the use of the royal words
inprayers. Brief explanationsarealso
givenaftereachprayer,asfollows:
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
21
The English Version* (1) Our Father who art in heaven, (2) hallowed be Thy name. (3) Thy Kingdom come.(4) Thy wilt be dome on earth, as it is in heaven. (5) Give us this day our daily bread,
(6) and forgive us our tres-passes,(7) as we forgive those who trespass against us,(8) and lead us not into temptation,
(9) but deliver us from evil. Amen.
Phonetic Transcription**
(1) Khatae phrabida khong khaphrchao thang lai phra-ong sathit nai sawan(2) Phranam pra-ong chong pen thi sak- kara(3) Phra-anachak chong ma thung(4) Kho hai thuk sing pen pai tam nam- phathai nai phandin muean nai sawan(5) Kho prathan a-han prachamwan kae khachao thang lai nai wanni(6) Prod yokthot khaphrachao(7) muan khaphrachao yok hai phu-uen
(8) Ya ploi hai khaphrachaothuk pha- chon(9) Tae prod chuai hai phon phai Amen
*Klein(2000)
**UsingRoyalThaigeneralsystemoftranscriptionoftheThaiRoyalInstitute(1978)
a.) OurFather(KhataePhrabida)
TheThaiVersionwithThai Scripts (Usingaversionof anofficialRomanCatholic
Prayersin1978)
ขาแตพระบดาของขาพเจาทงหลาย พระองคสถตในสวรรค พระนาม พระองคจงเปนท
สกการะ พระอาณาจกรจงมาถง ขอใหทกสงเปนไปตามนำพระทย ในแผนดนเหมอนในสวรรค
ขอประทานอาหารประจำวน แกขาพเจาทงหลายในวนน โปรดยกโทษแกขาพเจาเหมอนขาพเจา
ยกใหผอน อยาปลอยใหขาพเจาถกประจญแตโปรดชวยใหพนภยอาแมน
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 22
Explanation:
(1)Phra-bi-da (God, the Father):
PhraisaprefixaddedtoanyThaicom-
monword (noun), or Pali, or Sanskrit
wordtoinnovatearoyalword.Phrais
alsoanounreferredtoLordBuddha,
oraroyalnameinshort.
Kha-phra-chao, an abbrevia-
tionofkha-phra-phut-tha-chaowhich
literally means “a servant of Lord
Buddha”, is to use for an addresser
whoreferstooneselfwhenheorshe
addressestothekingorgods.
Phra-ong (Your majesty) is
composed of a prefix Phra and Ong
(body), referring to the second or
thirdpersonintheroyalwords.
Sa-thit (to live in the upper
regionsorspiritualdwelling) refersto,
thereby,royalactionsorpresenceina
highestplacelikepalaceorheaven.
Sa-wan (heaven, paradise) is
aSanskritword,referringtotheplace
where gods, angels, deceased kings,
andholymenorwomenlive.
(2) Phra-nam means “royal
name”, composedofPhra,andNam
(name).
Sak-ka-ra (to pay homage to,
to worship) is used for the king and
sacredthingsorpersons.
(3) Phra-a-na-chak literally
meansa“royal kingdom.”
(4)Nam-pha-thaimeans“royal
will”which“pha-thai” literally refers
tothe“royal heart”andthus,“Nam-
pha-thai”toroyaldisposition,sympa-
thy,kindness,andclemency.
(5) Pra-than (to give, confer,
bestow) with a word “kho” (to beg,
plead or beseech) refers to humbly
askingthekingtogranttheaddressees,
butwithoutobligationof the addres-
sor,whichtheylackorneed.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
23
Explanation:
Mary is the Mother of God,
JesusChrist.Theroyalwordsarealso
addressedtoherinprayer.
(1) Wan-tha(tosalute,togreet)
is used for king, queen or sacred
object,andpersonaswell.
The English Version*
(1) Hail, Mary, full of grace; the Lord is with thee;
(2) blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb, Jesus. (3) Holy Mary, Mother of God, pray for us sinners, now and at the hour of our death. Amen.
Phonetic Transcription** (1) Wantha Maria piam duai phrahatsa- than Phrachao (Phrasawami) sathit kap than(2) Phu mi bun kwa ying dai dai lae Phra Yesu o-rod khong than mi bun nakna(3) Santa Maria phramanda khong phrachao Prod phawana phuea rao khon bapBad ni laemuea cha tai Amen.
Phra-hat-sa-than is a combi-
nation of prefix Phra and Hatsathan
(grace) whichliterallymeans“a royal
gift of gladness and rejoicing.”Infact,
thewordPhrahatsathan is innovated
by theCatholicChurchbasedon the
rulesappliedforroyalusage.
*Klein(2000)
**UsingRoyalThaigeneralsystemoftranscriptionoftheThaiRoyalInstitute(1978)
b.) HailMary(WanthaMaria)
TheThaiVersionwithThaiScripts (AversionofBishopLouisChorin)
วนทามารอาเปยมดวยหรรษทานพระเจา(พระสวาม)สถตกบทานผมบญกวาหญงใดๆ
และพระเยซโอรสของทานทรงบญนกหนาสนตะมารอามารดาพระเจา โปรดภาวนาเพอเราคน
บาปบดนและเมอจะตายอาแมน
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 24
Phra-sa-wa-migenerallymeans,
inThaiusage,“royal husband.”Asa
matter of fact, based on the root of
the word in Pali and from Hinduism,
it refers to lord, master, owner, or
supremacy, etc. Originally, Bishop
Chorin, who composed this version,
intentionally translated it from word
“Dominus and Lord” in a sense of
“God,theFather”not“God,theSon.”
To avoid a misconception, the word
Phrachao (God) ispopularly replaced
andwidelyusedinstead.
(2) Phra-Ye-su refers to the
name of Jesus in Thai. A prefix Phra
isaddedtoroyalizeaperson’sname.
O-rod and Phra-o-rod both
means“royal son.” A former is used
inthisprayer.
(3) Phra-man-da,whichliteral-
lymeans“the mother of king or queen
or of royal Children,”isacombination
ofPhraandMan-da (mother).
This prayer does not apply a
royalwordtoMary’sname,Phra-nang
Maria. “Phra-nang” is a royal title to
put in front of female names, which
refers to the queen or the high rank
princess. There is one reason, how-
ever, to omit the royal title of Mary
in this prayer. The words “Wantha”
and “Santa” which precede Mary’s
name indicate an equivalent status if
theyreferMaryasaholyperson ina
religioussense.
c.) Come,theHolySpirit(ChoenSadetMaPhrachitchao)
TheThaiVersionwithThai Scripts (Usingaversionof anofficialRomanCatholic
Prayersin1978)
เชญเสดจมาพระจตเจาขา เชญมาสถตในดวงใจสตบรษ และบนดาลใหเรารอนดวย
ความรกตอพระองค โปรดสงพระจตของพระองค และสรรพสงจะอบตขนมา แลวพระองคจะ
นมตแผนดนขนใหมขาแตพระเปนเจาพระองค(ทรง)สอนใจสตบรษดวยความสวางของพระจต
ขอใหเราซาบซงในความเทยงตรงดวยพระจตนน และใหไดรบความบรรเทาจากพระองคเสมอ
เดชะพระครสตเจาอาแมน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
25
The English Version*
(1) Come Holy Spirit, fill the hearts of your faithful
(2) and kindle in them the fire of your love.(3-4) Send forth your Spirit, and they shall be created. And You shall renew the face of the earth.
(5) O, God, who by the light of the Holy Spirit, did instruct the hearts of the faithful, (6-7) grant that by the same Holy Spirit we may be truly wise and ever enjoy His consolations through Christ, Our Lord. Amen.
Phonetic Transcription**
(1) Choen sadet ma Phrachitchao kha choen ma sathit nai duang chai sat- taburut(2) lae bandan hai raoron duai khwam rak to phra-ong.(3) Prod song Phrachit khong phra-ong lae sapphasing cha u-bat khuen ma(4) Laeo phra-ong cha nimit phandin khuen mai(5) Khatae Phrachao phra-ong son chai sattabutut duai khwam sawang khong Phrachit.(6) Prod hai rao sap sueng nai khwam thiang trong duai Phrachit nan.(7) lae hai dai rup khwam banthao chak phra-ong samoe Amen.
* Klein(2000)**UsingRoyalThaigeneralsystemoftranscriptionoftheThaiRoyalInstitute(1978)
Explanation:
(1) Sa-det (to go, to come, to
proceed)isthetermofaking’sbeing.
Phra-chit-chao (the Holy Spirit)
is composedofPhrachit, (royal heart
or spirit) and word Chao (a suffix
added to a certainnameor noun so
that to refer to a royalty, prince, or
lord) which the Catholics innovated
for a special purpose in referring to
the Holy Spirit by using the rules of
creatingaroyalword.
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 26
(2) Ban-dan (toordain,topre-
destine,todestine)isusedbytheone
whohaspowerandauthoritysuchas
God, king, queen, prince, etc. to per-
formanactof,forinstance,creation.
(3) U-bat(tooccur,tohappen)
is awordwhich refers to a divine or
kingly act in a process or the result
ofaction(s)assuch.
(4) Ni-mitorNe-ra-mit (tocre-
ate) is an exclusive word for God’s
power,usedinliterature.
(5) Song-son (to teach, to in-
struct)iscombinedwithSong, aprefix
to royalize a common verb and Son
(toinstruct).Intheroyalwords,apre-
fixSong isalwaysadded to themain
verbinordertoindicatearoyalaction.
But,inthisprayer,Songwasomitted.
Also, this Prayer of the Holy
Spirit uses the royal words, but not
every word because the rhyming of
the prayer needs to be preserved.
Even though this prayer does not
applytheroyalwordsinsomeplaces,
thenuancesstill refer to thatofGod
orakingbecausetheyareusedonly
in literature, for instance, choen ma
sathit, which literally means “please
come to exist,” whilechoen ma song
sathit, a royal word, conveys the
samemeaning as such. Evenwithout
theword“Song,”theformer isnever
used in an ordinary language, and
thus,itisexclusivelyusedforGod.
Conclusion
Asaconcludingsectionofthis
paper,threeviewpointsarepresented:
the advantage aspect, the disadvan-
tageaspect,andthepastoralperspec-
tive,arising fromtheuseof the royal
wordsinprayers.
TheAdvantageAspect
The royal language used in
Thai culture has been one of the
unique means of communication
between the king and his subjects
throughout theThai history since the
12th century. The language itself is
theofficialbutatthesametimesen-
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
27
timentalexpressionofan interiorand
deeper relationship of the addressor
totheaddressee,intermsofrespect,
loyalty, love, paternality, and grati-
tude. This language cannot be used
toaddressotherthantheroyalty.
Further, the king is the center
of unity of royal kingdom of Thai
people,usingacommon language to
addresstheThaiking isunacceptable
to theThaisbecause it is against the
true feelings and perception towards
the Thai kingship. Since God is the
supreme Divine Being, who is the
most reverenced and the almighty,
it is thus true to God as well. The
royal words, which are richly filled
withmeaningmore than other lower
level Thai language, therefore,
become the best and most suitable
means of addressing God in the Thai
Catholic faith, especially in prayers.
Thus,whenJesuscalledGod“Abba,”
itisnotsignificantlyandessentiallydif-
ferentfromPhrabidaintheThairoyal
language.
TheDisadvantageAspect
Theroyalwords,naturally,make
a sentence rather long, for example,
tosay“God walks.” IntheThaicom-
mon language is “Phrachao doen,”
whereas in the royal language it is
“Phrachao sung sadet phraratcha-
damnoen.” Onewordisprobablycom-
posedat least five to ten syllables if
wedo notmake abbreviation of any
word. Another difficulty in using
words of royalty is the sound-simila-
ritywhichcouldresult inwrongcom-
munication, for instance, Phra-ong
(Yourmajesty) and Kha-phra-ong (“I”
orliterally“a servant of your majesty”)
can bemixed up in conversation for
the listener. In addition, to be able
tocorrectlyorperfectlyusetheroyal
language needs also to have good
education because there are many
rulesofusage.
ThePastoralPerspective
Thai grammar is partly adapt-
ed from Sanskrit and Pali languages
ครสตชนคาทอลกไทยกบการใชคำราชาศพทในบทภาวนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 28
which are still complicated to learn
andproperlyuseformanyThais.Usage
of the royal language is similarly and
evenmorecomplex.Intheliteratures
of the Catholic Church, even though
there are widely used royal words
to address God, many mistakes are
often seen in terms of proper usage
of grammar andpatterns. For exam-
ple, it is unnecessary to prefix some
of royal verbs, but generally “non-
royal verbs,”with “Song,” and some
of royal nouns with “Phra” in order
to royalize them. The rules of “Ra-
chasap” must be followed carefully.
Otherwise,theywillberedundant.
Moreover, since the origin of
the royal language is derived from
theBuddhistconceptofmonarchand
Hindu ideas of divine-kingship, some
of the royalwordsarenotfitor suit-
ableforGodintheCatholicfaith.For
instance, the word “Kha-phra-chao”
isanabbreviationof“Kha-phra-phut-
tha-chao” which literally means “a
servant of Lord Buddha.” Thisword,
however, is used in the prayer “Our
Farther.”ItisagravemistakeforGod
isnottheLordBuddha.
However, if the Catholic
Churchismoreawareofthesepoints
mentioned above as examples, the
ThaiCatholicwillunderstandandbe-
nefit fromusing thewords of royalty
in prayers as the Thai Buddhist can
also enjoy and appreciate the royal
wordsintheirreligion.
In conclusion, using the royal
words to address God in the Thai
CatholicChurch,especially inprayers,
is an example which has illustrated
that faith isembodiedandexpressed
in and through culture. This aspect
should be analyzed systemically in
further details to re-affirm the fact
that the Catholic faith can be pro-
pagatedverywell in theThai society
which isrooted inBuddhism.Further-
more, toperceiveandappreciatethe
values of Thai culture and to apply
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วชระ นำเพชร
29
them wisely in the Catholic Church
is fully an advantage of inculturation
emphasized in documents of the
VaticanII.
References
CatholicBiblicalAssociationofAmerica.
(1970). The new American
bible. NewYork:CatholicBook
Publication.
Chumsriphan, Surachai. (1990). The
Great Role of Jean-Louis Vey,
apostolic Vicar of Siam (1875-
1909), intheChurchHistoryof
Thailand during the Reforma-
tionPeriodofKingRamaV,the
Great(1868-1910).Unpublished
doctoraldissertation,Rome.
Hoskin,John.(1987).A guide to Thai-
land: The Kingdom of Siam.
Bangkok:AsiaBooks.
Klein,Peter.(2000).TheCatholic source
book: A comprehensive col-
lection of information about
the Catholic Church (3rd ed.).
Orlando:Brown-Roa.
Manuel, Agusto L. (1994). Thailand:
Small church big mission.
World Mission, April-May: 22-
34.
Rajadhon,PhyaAnuman.(1963).Essay
on Thai folklore. Bangkok:
DuangKamol.
The Office of the Prime Minister.
(1979).Thailand into the 80’s.
Bangkok:Author.
TheOfficeofthePrimeMinister.(1990).
Thailand in brief.Bangkok:Thai
WattanaPanich.
TheThaiRoyal Institute. (1989).Royal
Thai general system of tran-
scription.Inanofficialpublica-
tionoftheThaiRoyalInstitute,
January 11, 1989: Bangkok:
Author.
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอน
ของครสตศาสนา1
The Study of The Assessment Tools and The Indicators Related to Spiritual Development
Based on Catholic Catechism
1 งานวจยนไดรบทนสนบสนนจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ผานทางมลนธสดศร-
สฤษดวงศ
บาทหลวงสมชย พทยาพงศพร* บาทหลวงในครตศาสนาจกรโรมน
สงฆมณฑลจนทบร
บาทหลวงเจรญ วองประชานกล* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
* หวหนาสาขาวชาครสตศาสนศกษา
วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงวฒชย อองนาวา* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
พเชษฐ รงลาวลย* รองผอำนวยการศนยวจยคนควาศาสนาและ
วฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม
* อาจารยประจำคณะมนษยศาสตร
วทยาลยแสงธรรม
ทพอนงค รชนลดดาจต* ผชวยผอำนวยการและนกวจยประจำ
ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม
วทยาลยแสงธรรม
Rev.Somchai Pitthayapongporn* Reverend in Roman Catholic Church,
Chantaburi Diocese.
Rev.Charoen Vongprachanukul* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
* Head of Department of Christian Studies,
Saengtham College.
Rev.Wuttichai Ongnawa* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
Pichet Runglawan* Deputy Director of Religious and
Cultural Research Centre,
Saengtham College.
* Lecturer at Saengtham College.
Thip-anong Ratchaneelatdachit* Assistant Director and
Researcher at Religious and Cultural
Research Centre, Saengtham College.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
31
การวจยครงนเปนการพฒนาตวชวดการพฒนาดานจตวญญาณ
ตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา มวตถประสงคเพอ 1) ศกษา
ทบทวนงานวจยวาดวยเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการ
พฒนาดานจตวญญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา ทงใน
และนอกประเทศ2)สงเคราะหตวชวดดานจตวญญาณตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนา จากการทบทวนงานวจยทงใน และนอก
ประเทศ3)พฒนาตวชวดดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของ
ครสตศาสนา
ผลการวจย พบวา ตวชวดการพฒนาดานจตวญญาณตาม
หลกคำสอนครสตศาสนาแบงไดเปน2ระดบคอ1)การกลบใจและ
2)การดำเนนชวตตามคำแนะนำของพระวรสารโดยแบงไดเปน7ดาน
ประกอบดวยตวชวด ทงหมด 55 ตวชวด ทงน มคาความเหมาะสม
ในการเปนตวชวดดานจตวญญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนาดงตอไปน
1. มตของการกลบใจดานสตปญญา (Intellectual Conver-
sion)ประกอบดวยตวชวดจำนวน6ตวชวดมคาเฉลยความเหมาะ-
สมอยในระดบมาก(X=3.91)
2. มตของการกลบใจดานอารมณ (AffectiveConversion)
ประกอบดวยตวชวดจำนวน6ตวชวดมคาเฉลยความเหมาะสมอยใน
ระดบมาก(X=4.07)
3. มตของการกลบใจดานศลธรรม (Moral Conversion)
ประกอบดวยตวชวดจำนวน8 ตวชวด มคาเฉลยความเหมาะสมอย
ในระดบมาก(X=4.21)
4. มตของการกลบใจดานศาสนา (Religious Conversion)
ประกอบดวยตวชวดจำนวน4ตวชวดมคาเฉลยความเหมาะสมอยใน
ระดบมาก(X=4.07)
บทคดยอ
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 32
5. การดำเนนชวตดวยความยากจน ตามคำแนะนำของพระ-
วรสาร ประกอบดวยตวชวด จำนวน 10 ตวชวด มคาเฉลยความ
เหมาะสมอยในระดบมาก(X=4.12)
6. การดำเนนชวตดวยความบรสทธ ตามคำแนะนำของพระ-
วรสาร ประกอบดวยตวชวด จำนวน 9 ตวชวด มคาเฉลยความ
เหมาะสมอยในระดบมาก(X=4.26)
7. การดำเนนชวตดวยความนอบนอมเชอฟง ตามคำแนะนำ
ของพระวรสาร ประกอบดวยตวชวด จำนวน 5 ตวชวด มคาเฉลย
ความเหมาะสมอยในระดบมาก(X=4.26)
อยางไรกตาม การพยายามใชเครองมอเชงปรมาณ เพอวด
สงซงเปนนามธรรมนนอาจไมสามารถวดไดถกตองหรอสมบรณพรอม
เครองมอและตวชวดทไดจากการวจยน จงเปนเพยงเครองมอทพฒนา
ขนในขนแรกซงยงตองการการพฒนาอกในโอกาสตอไปเพอใหสงท
ไมสมบรณน เขาใกลความสมบรณมากยงขน เทาทความสามารถของ
มนษยจะกระทำได
คำสำคญ : 1)เครองมอและตวชวด2)จตวญญาณ3)คาทอลก
This research aimed at developing a set of indi-
cators of spiritual development based on the Catholic
catechism.Thepurposesofthisresearchare:1)Toreview
bothnationaland international researchesonassessment
tools related to spiritual development based on Catho-
liccatechism.2)Tosynthesizeasetofspiritual indicators
fromnationaland international research reviewbasedon
Abstract
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
33
Catholic catechism. 3) To further develop the spiritual
indicatorsbasedontheCatholiccatechism.
Theresearchfindingsareasfollows:
Theindicatorsofspiritualdevelopmentaredivided
into two levels. 1) Conversion 2) Lifestyle as guided by
theGospelvaluesanddividedintosevenareasconsisting
of55indicators.
1. DimensionofIntellectualConversion.Thisconsists
ofsixindicatorsanddemonstratesahighlevel(X=3.91)
2. DimensionofAffectiveConversion.This consists
ofsixindicatorsandshowsahighlevel(X=4.07)
3. DimensionofMoralConversion.Thisconsistsof
eightindicatorsandshowsahighlevel(X=4.21)
4. DimensionofReligiousConversion.This consists
offourindicatorsandshowsahighlevel(X=4.07)
5. Simple lifestyle in accordance with the Gospel
values. This consists of nine indicators and shows a high
level(X=4.12)
6. A life of purity in accordance with the Gospel
values.Thisconsistsoffiveindicatorsandshowsahighlevel
(X=4.26)
7. Alifestyleofobedienceinaccordancewiththe
Gospelvalues.Thisconsistsoffiveindicatorsandshowsa
highlevel(X=4.26)
However, the attempt to use a quantitative in-
strument tomeasure things thatareabstractmaynotbe
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 34
accurate. The instruments and the indicators from this
research are only at the first step. Further development
is required in order to render complete what has been
incompleteasmuchaspossible.
Keywords : 1)InstrumentsandIndicators2)Spiritual
3)Catholic
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
35
หลกการและเหตผล
ระบบสขภาพคนเคยกบเรองสขภาวะ
ทางกายทางจต และทางสงคม แตยงไมชดเจน
เกยวกบประเดนการพฒนาจตหรอสขภาวะ
ทางปญญาหรอสขภาวะทางจตวญญาณ
โดยเปนทยอมรบทวกนวา สขภาวะทางปญญา
หรอสขภาวะทางจตวญญาณนาจะเปนองค
ประกอบสำคญทสามารถเตมเตมหรอเขามา
ชวยใหการขบเคลอนระบบสขภาพเพอสข-
ภาวะทดนนครบองครวมอยางแทจรง
เปนทนายนดวามการเคลอนไหว
เกยวกบประเดนการพฒนาจตหรอสขภาวะ
ทางปญญาหรอสขภาวะทางจตวญญาณอยาง
กวางขวางทงในระดบสถาบนองคกร มหา-
วทยาลย โรงพยาบาลระดบตางๆ ทงโรงเรยน
แพทย โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป
โรงพยาบาลชมชน ศนยสขภาพชมชน และ
สถานอนามย รวมทงสถาบนหรอองคกรท
ไมไดทำงานกบระบบสขภาพโดยตรง หรอ
มลนธหรอองคกรเอกชนตางๆแตละภาคสวน
มกระบวนทศน วธทำงาน ผลลพธ บทเรยน
และเรองราวความสำเรจหลากหลายเปนท
ประจกษทวไป
อยางไรกตามความเคลอนไหวเหลา
นยงขาดเครองมอประเมนและตวชวดท
เหมาะสม เครองมอประเมนและตวชวดใน
หลายๆกรณเปนเรองยากและจำกดความคด
หรอวธทำงานของบคลากร เพราะมงเนนการ
วดผลลพธจนเกนพอดเครองมอประเมนและ
ตวชวดในประเดนการพฒนาจตหรอสขภาวะ
ทางปญญาหรอสขภาวะทางจตวญญาณไม
ควรเปนไปเพอการวดผลลพธ แตควรเปนไป
เพอการกระตนพฒนาหรอเออตอการพฒนา
ชวยใหบคลากรสามารถดำเนนชวตไดอยางม
ความสข
มลนธสดศร-สฤษดวงศ ไดเหนความ
สำคญของการพฒนาจตเพอสขภาพเหนได
จากในป พ.ศ. 2551 แผนงานพฒนาจตเพอ
สขภาพ มลนธสดศร-สฤษดวงศไดจดกระบวน
การแลกเปลยนเรยนรและจดการความรเรอง
การพฒนาสขภาวะทางปญญาระหวางโรง-
พยาบาลตางๆเกดการสงเคราะหความรและ
หมนเกลยวความรจนกระทงประสบความ
สำเรจระดบหนง
เชนเดยวกบศนยวจยคนควาศาสนา
และวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม อ.สามพราน
จ.นครปฐม ทกอตงใน พ.ศ. 2527 ใหเปน
ศนยการศกษาคนควาวจยคำสอนและวฒน-
ธรรมของศาสนา ภายใตแนวทางของครสต-
ศาสนา ภารกจสำคญประการหนงของศนย
วจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลย
แสงธรรม คอ การเปนแหลงศกษาเรยนรดาน
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 36
วฒนธรรมและหลกธรรมคำสอนของศาสนา
โดยเฉพาะการสงเสรมการศกษาคนควา
สรางองคความร อาศยกระบวนการวจยและ
เผยแพรองคความรดงกลาว เพอการพฒนา
ดานจตวญญาณ รวมทงการสรางและพฒนา
เครอขายหรอองคกรศาสนา เพอสงเสรมให
สงคมใสใจและมแหลงเรยนรในการพฒนา
ดานจตวญญาณยงขน โดยเฉพาะการเปน
แหลงรวบรวมและสบคนเอกสารและงานวจย
เรองเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของ
กบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนา ทงภายในและนอก
ประเทศ นำสการสงเคราะหและพฒนาตวชวด
และเผยแพรแกบคลากรของครสตศาสนาและ
ผสนใจทวไป
ความจำเปนเหลานเรยกรองใหเกด
การศกษาในครงนเพอนำไปสการสงเคราะห
ความรเกยวกบการพฒนาดานจตวญญาณ
ของผใหบรการและผรบบรการในระบบบรการ
สขภาพโดยอาศยการทำงานเปนเครองมอ
สำคญ อยางไรกตามการศกษาครงนไมไดเนน
ทการศกษาตวบงชเพอวดผลลพธ แตเปนไป
เพอการกระตนการพฒนาหรอเออตอการ
พฒนา ชวยใหบคลากรสามารถดำเนนชวตได
อยางมความสข อกทงเพอขยายผลการศกษา
ครงนไปสกลมเปาหมายอนๆ ในสงคมไทย
ตอไป
วตถประสงค
1. เพอศกษาทบทวนงานวจยวาดวย
เครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบ
การพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนาทงในและนอกประ-
เทศ
2. เพอสงเคราะหตวชวดดานจต-
วญญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา จากการทบทวนงานวจยทงในและนอก
ประเทศ
3. เพอพฒนาตวชวดดานจตวญ-
ญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
ใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทย
ผลทคาดวาจะไดรบ
1. ไดองคความรวาดวยเครองมอ
ประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนา
ดานจตวญญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของ
ครสตศาสนาทงในและนอกประเทศ
2. ไดตวชวดดานจตวญญาณ ตาม
หลกธรรมคำสอนของครสตศาสนาทเหมาะสม
กบบรบทของสงคมไทย
นยามศพทและรปแบบการอางองเอกสาร
1. นยามศพท
เพอใหเกดความเขาใจความหมายของ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
37
คำบางคำทใชในงานวจยครงน ผวจยกำหนด
ความหมายของคำตางๆ โดยเรยบเรยงจาก
หนงสอ สารานกรมศาสนาครสตคาทอลก
(มนส,1983)คนในทรรศนะของพทธศาสนา
อสลามและครสตศาสนา (เสร และคณะ,
2524) และ Dictionary of Philosophy
(Peter,1981)ดงน
การไถบาป(Redemption)คอการ
ทพระเยซครสตไดทรงมอบชวต แบบอยาง
และคำสอนของพระองคเพอใหมนษยไดพบ
ทางกลบไปสพระเจา อาศยพระทรมาน การ
สนพระชนมและการกลบคนพระชนมชพของ
พระองค
การเผยแสดง (Revelation) หมายถง
การทพระเจาทรงเผยแสดงพระองคเองแก
มนษย เพอใหมนษยบรรลสความรอด โดย
การเผยแสดงสำคญทสด คอ ทางพระเยซ-
ครสตเจา และถายทอดการเผยแสดงโดยผาน
ทางพระวาจาธรรมประเพณและอำนาจการ
สอนทางการของครสตศาสนจกร
กระแสเรยก(Vocation)หมายถงการ
ทพระเจาทรงโปรดใหมนษยแตละคนแสวง-
หานำพระทยของพระองคในการบรรลถง
ความรอด โดยแยกไดสองประเภท คอ ใน
ฐานะเปนผตดตามทใกลชด (นกบวช) หรอ
ฆราวาส
ขอความเชอ (Dogma) หมายถง
หลกธรรมทางศาสนาซงพระสนตะปาปาและ
บรรดามขนายก ประกาศอยางเปนทางการ
วาเปนความจรงทางศาสนาทครสตชน (คา-
ทอลก) ตองเชอ เพราะถอเปนความจรงท
พระเจาทรงเผยแสดงผานทางครสตศาสนจกร
และถอวาขอความเชอเหลานนเปนความจรง
ทไมผดพลาด
บาป (Sin) หมายถง การทำผดตอ
พระเจาและเพอนมนษย โดยรตวและเตมใจ
โดยมองทงดานสภาพจตใจและการกระทำ
ภายนอกดวย
บาปกำเนด(OriginalSin)หมายถง
บาปทมตดตวมนษยทกคนตงแตเกดมา อน
เปนเหตใหมนษยมแนวโนมทจะทำบาปอย
เสมอ บาปดงกลาวสบเนองมาจากบาปของ
อาดมและเอวา ซงเปนบาปแรกของมนษย
(การไมเชอฟงและการเลอกตวเองแทนท
พระเจา) และบาปนนตกทอดมาสมนษยคน
อนๆ ในฐานะเปนลกหลานของอาดมและเอวา
พระคมภรไบเบล(Bible)หมายถง
หนงสอทบนทกเรองราวการเผยแสดงของ
พระเจาแกมนษย โดยแบงออกเปนสองภาค
คอ พนธสญญาเดม (45 เลม) และพนธ-
สญญาใหม(27เลม)รวมเปน72เลมครสต-
ชนเชอวาพระคมภรฯ เปนหนงสอบนทกประ-
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 38
วตศาสตรแหงความรอดโดยผเขยนไดรบการ
ดลใจจากพระเจา
ครสตศาสนจกร (The Church)
หมายถงมวลครสตศาสนกชนทรวมกนเปน
ประชาคมและเปนสถาบน โดยมผนำทาง
ศาสนา โดยมฐานนดรตามลำดบขนดงน คอ
พระสนตะปาปา (Pope) มขนายก (Bishop)
บาทหลวง(Priest)และสตบรษ
พระสนตะปาปา(Pope)หมายถง
มขนายกแหงโรม(BishopofRome)ซงถอ
เปนประมขสงสดของชาวครสต นกายโรมน
คาทอลกเชอวาเปนผสบตำแหนงจากนกบญ
เปโตร ทงนโดยการแตงตงของพระเยซครสต
เองไดรบสทธอำนาจสงสดจากพระเจา
พระหรรษทาน (Grace) หมายถง
พระพรของพระเจาทประทานแกมนษย เพอ
ชวยใหมนษยไปสความรอดพน
ศลศกดสทธ(Sacrament)หมายถง
พธกรรมของครสตศาสนา อนเปนเครองหมาย
ภายนอกเพอแสดงออกถงความสมพนธของ
ศาสนกกบพระเจา เปนเครองหมายถงการ
ประทานพระหรรษทานของพระเจาในนกาย
โรมนคาทอลกม 7 ศล คอ ศลลางบาป ศล
กำลง ศลมหาสนท ศลอภยบาป ศลสมรส
ศลบวชและศลเจมคนไข
สภาสงคายนา(Council)หมายถง
การประชมบรรดามขนายก ผนำศาสนาและ
ผเชยวชาญ โดยมพระสนตะปาปาเปนผเรยก
และเปนประธานทประชม จนถงปจจบนม
สภาสงคายนารวมทงสน21ครง
สภาสงคายนาวาตกนครงท 2 (Va-
ticanCouncilII)เปนสภาสงคายนาครงลา
สดของศาสนาครสต นกายโรมนคาทอลก จด
ขนทกรงโรมระหวางป ค.ศ. 1963 – 1965
โดยพระสนตะปาปาเรยกบรรดามขนายก
ทกองคทวโลกประมาณ3,000กวาองค รวม
ทงผแทนบาทหลวง นกบวช ฆราวาส และผ
เชยวชาญทางดานตางๆ เขารวมเปนทปรกษา
และผสงเกตการณ เพอปรบปรงคำสอนและ
แนวคดทางศาสนาใหเขากบการเปลยนแปลง
ของสงคมในปจจบน
อำนาจการสอนทางการของครสต-
ศาสนจกร(Magistery)หมายถงภาระหนาท
ในการอธบายความอยางถกตองเกยวกบพระ-
วาจาของพระเจา ซงอำนาจนกระทำในนาม
ของพระเยซครสตเจา ซงมอบหมายไวแก
บรรดามขนายก โดยรวมเปนหนงเดยวกบ
ทายาทของนกบญเปโตร หรออกนยหนง
มขนายกแหงกรงโรม คอ สมเดจพระสนตะ-
ปาปา โดยถอวาอำนาจการสอนทางการฯ น
ไมผดพลาด และถอเปนการเผยแสดงของ
พระเจา
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
39
การสงเคราะหตวชวดดานการพฒนาจต-
วญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา
จากการประมวลแนวคดทฤษฎหลก
ธรรมคำสอนของครสตศาสนาและงานวจยท
เกยวของกบการพฒนาจตวญญาณในรายละ-
เอยดเรองพนฐานหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา ความหมายและแนวทางการพฒนาจต-
วญญาณตามคำสอนครสตศาสนา พฒนาการ
และบคคลสำคญตอการพฒนาจตวญญาณใน
ครสตศาสนา และตวอยางการศกษาคนควา
วจยเรองเครองมอประเมนและตวชวดทเกยว
ของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามคำสอน
ครสตศาสนา ทำใหคณะผวจยไดสงเคราะหตว
ชวดดานการพฒนาจตวญญาณตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนา ซงมกรอบแนวคด
ดงภาพท1ดงน
การพฒนาจตวญญาณ พระพรของพระจตเจา
1.1การกลบใจดานสตปญญา
1.2การกลบใจดานอารมณ
1.3การกลบใจดานศลธรรม
1.4การกลบใจดานศาสนา
2. การดำเนนชวต 2.1ความยากจน
ตามคำแนะนำของ 2.2ความบรสทธ
พระวรสาร 2.3ความนอบนอมเชอฟง
ภาพท1แสดงกรอบแนวคดของการสงเคราะหตวชวดดานการพฒนาจตวญญาณ
1. การกลบใจ
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 40
การสรางและพฒนาตวชวดทเกยว
ของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลก
ธรรมคำสอนของครสตศาสนา มการดำเนน-
การ3ระยะดงน
ระยะท 1 การสรางกรอบแนวคด
และรางตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดาน
จตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา จากการศกษาเอกสาร ตำรา แนวคด
ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ คณะผวจย
ไดสงเคราะหเปนกรอบแนวคดตวชวดทเกยว
ของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลก
ธรรมคำสอนของครสตศาสนา ซงประกอบ
ดวย2สวนดงตอไปน
1. การกลบใจ(Conversion)หมาย
ถง กระบวนการเปลยนแปลงชวตโดยละทง
ความชวหรอบาป เพอหนไปหาพระเจา ซง
การกลบใจมหลายมต แตมความสมพนธกน
มการแบงมตการกลบใจเปน 4 มตทมความ
สมพนธกน ดงน 1) มตของการกลบใจดาน
สตปญญา2)มตของการกลบใจดานอารมณ
3) มตของการกลบใจดานศลธรรม และ 4)
มตของการกลบใจดานศาสนา
2. การดำเนนชวตตามคำแนะนำ
ของพระวรสารหมายถงการดำเนนตามจต-
ตารมณของผยากจนของพระเจา กลาวคอ
การเปนผทสละนำใจของตนเพอทำตามพระ-
ประสงคของพระเจาอยางสมบรณ พรอมจะ
เปดใจรบขาวดเรองอาณาจกรพระเจา ดวย
การลดละความเหนแกตว เพอมอบตนแด
พระเจา และมอบตนรบใชเพอนมนษย การ
ไมยดตดหรอทำใหทรพยสมบตกลายเปน
เปาหมายของชวต ซงมองคประกอบทสำคญ
3ประการดงตอไปน 1)ความยากจน2)
ความบรสทธและ3)ความนอบนอมเชอฟง
เมอสงเคราะหเนอหาดงกลาวคณะผ
วจยไดนำตวชวดทง 7 ตวชวด เพอสรางเปน
เครองมอประเมนการพฒนาจตวญญาณสำหรบ
ครสตชนคาทอลก โดยเครองมอประเมนท
สรางขนใชขอคำถามเชงคณภาพจำนวน6ขอ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
41
คำถาม
1. เมอมเหตการณททำใหทานไมพอใจ ทานมกจะมองวาตนเหตของความไมพอใจคอ อะไรและคดจะแกไขความไมพอใจนอยางไร 2. มเหตการณอะไรททำใหทานไมถกกบคนอนและทานเปนฝายเรมตนไปคนดกบ คนอนขอใหสรปเหตการณและเลาถงความรสกแตละชวง 3. เปาหมายสงสดของการพฒนาจตวญญาณของครสตชนคอความรกและเปนหนง เดยวกบพระเจาและสงแวดลอมแตวถปฏบตอาจแตกตางกนไป สำหรบทานม วธปฏบตเพอสรางสมพนธภาพและสงตางๆเหลานอยางไร 3.1ตนเอง 3.2เพอนมนษย 3.3สงแวดลอม 3.4พระเจา 4. “หากความยากจนตามหลกคำสอนของครสตศาสนา หมายถง การแบงปน” ทาน เคยมประสบการณในการแบงปนหรอไม? 4.1ทานรสกอยางไร? 4.2อะไรเปนแรงจงใจใหทานทำเชนนน? 5. “ความหมายของความบรสทธทวาเปนความซอสตยตอสถานภาพของตน”ทานเคย พบกบเหตการณทลอลวงใหทานตองรกษาความซอสตยตอสถานภาพของตนหรอไม ..........1)เคย ................2)ไมเคย 5.1เวลานนทานรสกอยางไร? 5.2 อะไรเปนแรงจงใจใหทานรสกวาตองรกษาความซอสตยตอสถานภาพ ของตน 6. “ความนบนอบเชอฟงหมายถงการพรอมทจะฟงความตองการของผอนและทำตาม ดวยความสมครใจ” จากความหมายดงกลาวเคยมเหตการณในชวตของทานทสอด คลองกบความหมายนหรอไม ..........1)เคย ................2)ไมเคย
จากเหตการณดงกลาวทานคดวาอะไรเปนเหตผลในการปฏบตเชนนน?
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 42
สงเคราะหตวชวดเพมเตมเพอเปนแนวทางส
การจดทำแบบสอบถามชดท2
ระยะท 2 การพฒนาตวชวดดาน
จตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา
คณะผวจย ทำการสงเคราะหตวบงช
เพมเตม จากแบบสอบถามปลายเปดชดท 1
และโดยอาศยการศกษาหลกธรรมคำสอนของ
ครสตศาสนาไดตวชวดเพมเตมดงตอไปน
1. การกลบใจ ประกอบดวย 4มต
ดงน
1.1 มตของการกลบใจดานสต
ปญญา (Intellectual Conversion) ประ-
กอบดวยตวชวดจำนวน13ตวชวดดงน1)
การสำนกวาตนเคยหลงผดในการเขาใจพระเจา
2) การสำนกวาตนเคยหลงผดในการเขาใจ
ตนเอง 3) การสำนกวาตนเคยหลงผดในการ
เขาใจเพอนมนษย4) การสำนกวาตนเคยหลง
ผดในการเขาใจสงแวดลอม 5) การพยายาม
คนดตอพระเจา 6) การพยายามคนดตอตน
เอง 7) การพยายามคนดตอเพอนมนษย 8)
การพยายามคนดตอสงแวดลอม 9) การ
เมอนำขอคำถามไปทดลองใชกบกลม
ตวอยางซงประกอบดวยบาทหลวงฆราวาส
และนกศกษาดานปรชญาและศาสนา จำนวน
10 คน พบวา แบบสอบถามปลายเปดชดน
ตองอาศยระยะเวลา และการไตรตรองในการ
ตอบเปนอยางมากจงเหมาะสมกบบาทหลวง
และนกศกษาผเตรยมตวเปนบาทหลวงซง
ตองศกษาดานปรชญาศาสนาและเทววทยา2
เพราะตองใชประสบการณการไตรตรองชวต
พรอมกบการตความขอคำถาม ซงอางองขอ-
ความเชอตามพระวรสาร อกทงในทางปฏบต
แบบสอบถามชดนไมสามารถเกบขอมลกบ
กลมตวอยางทมขนาดใหญได เพราะขอจำกด
ของแบบสอบถามทเปนแบบปลายเปดทงหมด
อนสงผลใหการวเคราะหมขอจำกดตามไป
ดวย
คณะผวจยจงเหนวาควรจะพฒนา
เครองมอชดน ใหสามารถเกบขอมลไดกวาง
ขวางมากยงขน และสามารถประเมนเปนคา
สถตเชงพรรณนาได จงไดดำเนนการพฒนา
โดยอาศยกรอบแนวคดเดม และขอมลทได
จากแบบสอบถามปลายเปดชดแรก ทำการ
2รวมทงการเขารบการอบรม และพฒนาบคลกภาพ วฒภาวะ และการพจารณาดานจตวญญาณจากการรบคำปรกษา
แนะนำจากผดแล และบาทหลวงทปรกษาดานจตวญญาณ (คณพอวญญาณรกษ) เปนรายบคคล ตามระบบการอบรม
ของครสตศาสนจกรคาทอลก
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
43
พยายามลดอคต โดยเฉพาะอคตตอพระเจา
10) การพยายามลดอคต โดยเฉพาะอคตตอ
ตนเอง 11) การพยายามลดอคต โดยเฉพาะ
อคตตอเพอนมนษย12)การพยายามลดอคต
โดยเฉพาะอคตตอสงแวดลอมและ13)การ
พยายามลดการยดมน ถอมน เพอเปดใจเขา
หาพระเจาอยางแทจรง
1 . 2 ม ต ของการกลบ ใจด าน
อารมณ(AffectiveConversion)ประกอบ
ดวยตวชวดจำนวน6 ตวชวด ดงน1)การ
ร เทาทนความรสกและอารมณ 2) การไม
ปลอยตวทำตามอารมณทไมดและไมสมดล
3) การประพฤตตนอยในกฎระเบยบของบาน
เมอง 4) การประพฤตตนอยในกฎระเบยบ
ของศาสนา 5) การควบคมอารมณโดยอาศย
เหตผลและ6)การควบคมอารมณโดยอาศย
ความเชอ
1.3 มตของการกลบใจดานศล-
ธรรม(MoralConversion)ประกอบดวยตว
ชวดจำนวน8ตวชวดดงน1) การใหคณคา
ของคนมากกวาวตถสงของ2) การมงแบงปน
มากกวาการแขงขนเอาเปรยบ 3) ชอบความ
สมถะมากกวาความฟมเฟอย 4) ชอบความ
คมคามากกวาคมทน 5) เลอกสงทถกตอง
มากกวาถกใจ 6) เนนการรบใชมากกวาการ
บรโภค 7) การใชชวตเรยบงาย และประสาน
กลมกลนกบธรรมชาตและ8) การเนนความ
รกแทกบพระเจาและเพอนพนอง
1.4 มตของการกลบใจดานศาสนา
(Religious Conversion) ประกอบดวยตวช
วดจำนวน 4 ตวชวด ดงน 1) การเปลยน
แปลงชวตทไรเปาหมายหรอมเปาหมายทเหน
แกตว ไปสชวตทมพระเจาองคความรก เปน
หลกยดเหนยวในชวต 2) การเลอกพระเจา
เปนการตดสนใจเลอกขนพนฐาน (Funda-
mental Option) ซงจะสงผลไปสการตดสนใจ
เลอกอนๆทกอยางในชวต3)การใชโทษบาป
และการฟนฟชวตอยเสมอ โดยผานทางศล
อภยบาปและ5)การปฏบตตามรปแบบการ
กลบใจใชโทษบาปทพระศาสนจกรกำหนด
ไดแก การอดอาหาร การอธษฐานภาวนา และ
การบรจาคทาน
2. การดำเนนชวตตามคำแนะนำ
ของพระวรสาร ซงมองคประกอบทสำคญ 3
ประการดงตอไปน
2.1 การดำเนนชวตดวยความ
ยากจน ตามคำแนะนำของพระวรสาร ประ-
กอบดวยตวชวดจำนวน10ตวชวดดงน1)
การวางใจและมอบตนรบใชพระเจา 2) การ
เปดใจแสวงหาพระเจาในเหตการณทอยเหนอ
การควบคม 3) การสละนำใจของตนเพอทำ
ตามพระประสงคของพระเจา 4) การละทง
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 44
ความเหนแกตว 5) การยอมรบความจำเปน
ดานวตถ6)การแบงปนทรพยากรทมแกผอน
7) เชอวาการมทรพยสมบตเปนพระพรจาก
พระเจา 8) การไมยดตดหรอทำใหทรพย
สมบตกลายเปนเปาหมายของชวต 9) การใช
ทรพยสมบตอยางรคณคา และ 10) สำนกวา
การทำงานเปนองคประกอบพนฐานในการ
ดำรงชวตของมนษย
2.2 การดำเนนชวตดวยความบรสทธ
ตามคำแนะนำของพระวรสาร ประกอบดวย
ตวชวดจำนวน9ตวชวดดงน1)การสราง
ความสมพนธกบพระเจาอยางตอเนอง โดย
ผานทางศลมหาสนท 2) การสรางความ
สมพนธกบพระเจาอยางตอเนอง โดยผาน
ทางศลอภยบาป 3) การสรางความสมพนธ
กบพระเจาอยางตอเนอง โดยผานทางการ
ภาวนาและการรำพงพระวาจา 4) การสราง
ความสมพนธกบพระเจาอยางตอเนอง โดย
ผานทางการดำเนนชวตเปนหมคณะ5)พยา-
ยามฝกฝนและพฒนาตนเองในการควบคม
การใชพลงทางเพศใหอยในขอบเขตหรอความ
พอด ตามจดประสงคของเพศทพระเจาทรง
กำหนด และตามสถานะของบคคล (บาทหลวง/
นกบวช ฆราวาส เดกและเยาวชน ฯลฯ)
6) สามารถควบคมการใชพลงทางเพศใหอยใน
ขอบเขตหรอความพอด ตามจดประสงคของ
เพศทพระเจาทรงกำหนด และตามสถานะ
ของบคคล (บาทหลวง/นกบวช ฆราวาส เดก
และเยาวชนฯลฯ)7)การถอพรหมจรรยเพอ
อทศชวตตนทำงานของพระเจาดวยหวใจไม
แบงแยก 8)เลอกชวตบรสทธ โดยไมแสวงหา
การชดเชยในทางอน และไมเอาคนสงทได
ถวายแดพระเจาแลว 9) สมครใจถอโสด เพอ
อาณาจกรพระเจาและอทศชวตทงครบเพอ
รบใชพระเจาและเพอนมนษยโดยยนดครอง
ตนในความบรสทธอยางแทจรง
2.3 การดำเนนชวตดวยความนอบ
นอมเชอฟง ตามคำแนะนำของพระวรสาร
ประกอบดวยตวชวดจำนวน5ตวชวดดงน
1) การพยายามฝกกระบวนการพจารณาและ
วนจฉยดวยการภาวนาและการรำพง 2) การ
พยายามฝกกระบวนการมองดและวนจฉย
ดวยการเรยนร ฝกฝนการรจกฟง 3) ความ
สามารถในการแยกแยะคำแนะนำของพระ-
วรสาร กบคานยมของโลกทเกดขนในชวต
ประจำวนไดเปนอยางด 4) การถอความนบ
นอบเชอฟงผมอำนาจชอบธรรม ตามสถานะ
ของทานและ5)การเชอฟงเปนหนงเดยวกบ
ผนำของครสตศาสนจกร
เมอไดทำการสงเคราะหตวชวดในแต
ละดานเรยบรอยแลว จงไดจดทำเปนแบบ
สอบถามชดท 2 ซงเปนแบบประมาณคา 5
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
45
ระดบ และทำการทดสอบยนยนตวชวดตางๆ
ในการดำเนนงานในระยะท3ตอไป
ระยะท 3การพฒนาตวชวดดานจต-
วญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา
คณะผวจยนำตวชวดทง 55ตวมา
สรางเปนแบบสอบถามเพอยนยนตวชวด ทงน
คณะผวจยไดหาคณภาพของแบบสอบถาม
โดยการหาความตรงเชงเนอหา (Content
Validity)และการหาความเทยง(Reliability)
ซงปรากฏผลดงนการหาความตรงเชงเนอหา
ดำเนนการหาคาดชนความสอดคลอง (Index
of Item Objective Congruence : IOC)
ของตวชวดทง55ตวโดยผทรงคณวฒจำนวน
3 ทาน ผลปรากฏวา ทกตวชวดมคา IOC
อยระหวาง 0.67-1.00 จงถอวาใชไดทกตวช
วดสวนการหาความความเทยง (Reliability)
ดำเนนการโดยการหาคาสมประสทธแอลฟา
ของครอนบรค (Cronbach’s Alpha Coef-
ficient) ซงปรากฏวาแบบสอบถามโดยภาพ
รวม มคาสมประสทธแอลฟาเทากบ 0.96
จากนนจงนำแบบสอบถามชดท 2 นไปดำ-
เนนการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง
ตอไป ผลการดำเนนการเกบรวบรวมขอมล
จากกลมตวอยางจำนวน 450 คน ประกอบ
ดวย นกศกษาสาขาวชาปรชญาและศาสนา
สาขาวชาครสตศาสนศกษา และสาขาวชา
เทววทยา คณาจารย และเจาหนาทททำงาน
อยในวทยาลยแสงธรรม ไดรบแบบสอบถาม
กลบคนจำนวน 429 คน คดเปนรอยละ
95.33
สรปผลการวจย
1. ผลการพฒนาตวชวดการพฒนาจตวญ-
ญาณตามหลกคำสอนของครสตศาสนา
นยามความหมายของการพฒนา
จตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา
1.1 การพฒนาดานจตวญญาณ
หมายถง การดำเนนชวตตามการ
ดลใจของพระจตเจาโดยการกลบใจและการ
ดำเนนชวตตามคณคาพระวรสาร ตามความ
หมายนแสดงใหเหนถงความเกยวเนองของ
การพฒนาดานจตวญญาณในสองสวน ไดแก
1) การกลบใจ 2) การดำเนนตามคำแนะนำ
ของพระวรสาร
1.2 การกลบใจ (ประกอบดวย
31 ตวชวด)
หมายถง กระบวนการคนพบยอม
รบสภาพแลวตดสนใจละทงหรอเปลยนแปลง
สภาพชวตเกาทงภายนอกและภายในจต-
สำนกไปดำเนนชวตตามคำแนะนำของพระ-
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 46
วรสาร ปรบเปลยนทศนคต รอฟนความ
สมพนธกบเพอนมนษยและสงแวดลอม ม
การแบงมตการกลบใจเปน 4 มตทมความ
สมพนธกน ดงน 1) มตของการกลบใจดาน
สตปญญา ประกอบดวยตวชวดจำนวน 13
ตวชวด 2) มตของการกลบใจดานอารมณ
ประกอบดวยตวชวดจำนวน6ตวชวด3)มต
ของการกลบใจศลธรรมประกอบดวยตวชวด
จำนวน8ตวชวดและ4)มตของการกลบใจ
ศาสนา ประกอบดวยตวชวดจำนวน 4 ตวช
วด
1.3 การดำเนนชวตตามคำแนะ-
นำของพระวรสาร (ประกอบดวย 24 ตวช
วด)
หมายถง การดำเนนตามวถชวต
และคำแนะนำทพระเยซครสตเจาทรงนำ
เสนอเปนหนทางททำใหมนษยเปนอสระจาก
ความเหนแกตวเพอรก-รบใชพระเจาและ
เพอนมนษยตามบทบาทหนาทของตน ซงม
องคประกอบทสำคญ3ประการ ดงตอไปน
1) ความยากจน ประกอบดวยตวชวดจำนวน
10 ตวชวด 2) ความบรสทธ ประกอบดวย
ตวชวดจำนวน 9 ตวชวด และ 3) ความ
นอบนอมเชอฟงประกอบดวยตวชวดจำนวน
5ตวชวด
2. ผลการทดสอบความสอดคลองของตว
ชวดการพฒนาดานจตวญญาณตามหลก
คำสอนของครสตศาสนา
การดำเนนการทดสอบความสอด
คลองเหมาะสมในการเปนตวชวดการพฒนา
จตวญญาณตามหลกคำสอนของครสต-
ศาสนา มตของการกลบใจ ดานสตปญญา
(Intellectual Conversion)ในภาพรวม ม
คาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก (X=
3.91)เมอพจารณารายตวชวดพบวาตวชวด
ทมคาเฉลยสงทสดคอตวชวดท5.การพยา-
ยามคนดตอพระเจามคาเฉลยความเหมาะสม
อยในระดบมาก (X= 4.48) สวนตวชวดทม
คาเฉลยตำทสดคอตวชวดท4การสำนกวา
ตนเคยหลงผดในการเขาใจสงแวดลอม มคา
เฉลยความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง
(X=3.48)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปน
ตวชวดการพฒนาจตวญญาณตามหลกคำสอน
ของครสตศาสนา มตของการกลบใจ ดาน
อารมณ (Affective Conversion) ในภาพ
รวมมคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
(X=4.07))เมอพจารณารายตวชวดพบวา
ตวชวดทมคาเฉลยสงทสด คอ ตวชวดท 17.
การประพฤตตนอยในกฎระเบยบของศาสนา
มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
47
(X=4.17) สวนตวชวดทมคาเฉลยตำทสด
คอ ตวชวดท 15. การไมปลอยตวทำตาม
อารมณทไมด และไมสมดล มคาเฉลยความ
เหมาะสมอยในระดบมาก(X=3.91)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปน
ต วช ว ดการพฒนาจตวญญาณตามหลก
คำสอนของครสตศาสนา มตของการกลบใจ
ดานศลธรรม (Moral Conversion) นน ใน
ภาพรวม มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบ
มาก (X=4.21)) เมอพจารณารายตวชวด
พบวา ตวชวดทมคาเฉลยสงทสด คอ ตวชวด
ท 20. การใหคณคาของคน มากกวาวตถ
สงของ มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบ
มาก (X=4.43) สวนตวชวดทมคาเฉลยตำ
ทสด คอ ตวชวดท 24. เลอกสงทถกตอง
มากกวาถกใจ มคาเฉลยความเหมาะสมอย
ในระดบมาก(X=4.08)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปนตว
ชวดการพฒนาจตวญญาณตามหลกคำสอน
ของครสตมตของการกลบใจ ดานศาสนา
(Religious Conversion) นน ในภาพรวม
มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
(X=4.07))มอพจารณารายตวชวดพบวาตวช
วดทมคาเฉลยสงทสด คอ ตวชวดท 29. การ
เลอกพระเจาเปนการตดสนใจเลอกขนพนฐาน
(Fundamental Option) ซงจะสงผลไปสการ
ตดสนใจเลอกอนๆทกอยางในชวตมคาเฉลย
ความเหมาะสมอยในระดบมาก (X=4.13)
สวนตวชวดทมคาเฉลยตำทสด คอ ตวชวดท
30.การใชโทษบาปและการฟนฟชวตอยเสมอ
โดยผานทางศลอภยบาป มคาเฉลยความ
เหมาะสมอยในระดบมาก(X=4.05)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปนตว
ชวดการพฒนาจตวญญาณตามหลกคำสอน
ของครสตศาสนา เรอง การดำเนนชวตตาม
คำแนะนำของพระวรสาร ดานความยากจน
นน ในภาพรวม มคาเฉลยความเหมาะสมอย
ในระดบมาก (X=4.12) เมอพจารณารายตว
ชวดพบวาตวชวดทมคาเฉลยสงทสดคอตว
ชวดท 32. การวางใจและมอบตนรบใชพระ-
เจา มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
(X=4.27)สวนตวชวดทมคาเฉลยตำทสดคอ
ตวชวดท 36. การยอมรบความจำเปนดาน
วตถ มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
(X=4.01)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปนตว
ชวดการพฒนาจตวญญาณตามหลกคำสอน
ของครสตศาสนา เรอง การดำเนนชวตตาม
คำแนะนำของพระวรสาร ดานความบรสทธ
นน ในภาพรวม มคาเฉลยความเหมาะสมอย
ในระดบมาก (X=4.26) เมอพจารณารายตว
ชวดพบวาตวชวดทมคาเฉลยสงทสดคอตว
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 48
ชวดท 44. การสรางความสมพนธกบพระเจา
อยางตอเนอง โดยผานทางการภาวนา และ
การรำพงพระวาจามคาเฉลยความเหมาะสม
อยในระดบมากทสด (X=4.53) สวนตวชวด
ทมคาเฉลยตำทสดคอตวชวดท47.สามารถ
ควบคมการใชพลงทางเพศใหอยในขอบเขต
หรอความพอด ตามจดประสงคของเพศท
พระเจาทรงกำหนด และตามสถานะของ
บคคล (บาทหลวง/นกบวช ฆราวาส เดก
และเยาวชน ฯลฯ) มคาเฉลยความเหมาะสม
อยในระดบมาก(X=4.10)
คาเฉลยความเหมาะสมในการเปนตว
ชวดการพฒนาจตวญญาณตามหลกคำสอน
ของครสตศาสนาเรองการดำเนนชวตตามคำ
แนะนำของพระวรสารดานความนบนอบนน
ในภาพรวม มคาเฉลยความเหมาะสมอยใน
ระดบมาก(X=4.26)เมอพจารณารายตวชวด
พบวา ตวชวดทมคาเฉลยสงทสด คอตวชวด
ท 55. การเชอฟงเปนหนงเดยวกบผนำของ
ครสตศาสนจกร(โดยการตดตามคำสอนตางๆ
ของพระสนตะปาปามขนายกและบาทหลวง
ดวยทาทแหงความเชอ เปนหนงเดยวกนรวม
มอทำภารกจการประกาศพระวรสารในโลก
ปจจบน ตามบทบาทและสถานภาพของตน)
มคาเฉลยความเหมาะสมอยในระดบมาก
(X=4.37)สวนตวชวดทมคาเฉลยตำทสดคอ
ตวชวดท 53. ความสามารถในการแยกแยะ
คำแนะนำของพระวรสา กบคานยมของโลก
ทเกดขนในชวตประจำวนไดเปนอยางด ม
คาเฉลยความเหมาะสมอย ในระดบมาก
(X=4.06)
อภปรายผล
ผลจากการศกษาวจยครงน มประเดน
สำคญทคนพบจากตวชวดการพฒนาดานจต-
วญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนา ซงสามารถนำมาอภปรายผลของการ
วจยไดดงน
1. การพฒนาดานจตวญญาณ ตาม
หลกธรรมคำสอนของครสตศาสนจกร
จากการวจย พบวา การพฒนาดาน
จตวญญาณ ตามหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนจกรคาทอลกนนเรมตนดวยการดำเนน
ชวตตามการดลใจของพระจตเจาโดยการกลบ
ใจ จากนนจงดำเนนชวตตามคำแนะนำของ
พระวรสาร ตามความหมายนแสดงใหเหนถง
ความเกยวเนองของการพฒนาดานจตวญญาณ
ในสองสวนไดแก1)การกลบใจ2)การดำเนน
ตามคำแนะนำของพระวรสาร
1.1 การกลบใจ จากการศกษา
วจย พบวา “ใจ” ในทศนะของชาวยวถอวา
เปนทมาของความคดความปรารถนาอารมณ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
49
และดลพนจทางศลธรรมดงทพระเยซเจาตรส
ไววา “สงทออกจากปาก กออกจากใจ สง
เหลานแหละทำใหมนษยเปนมลทน” (มธ
15: 18) การกลบใจ จงหมายถงกระบวนการ
เปลยนแปลงชวตโดยละทงความชว หรอ
บาป เพอหนไปหาพระเจา ซงสอดคลองกบ
Curren (1983) ทอธบายวา การกลบใจม
ลกษณะเปนกระบวนการเปลยนแปลงชวต
ทงภายนอกและภายในจตสำนก ทศนคต
ความเขาใจตอโลกและมนษย
การกลบใจมหลายมตแตมความ
สมพนธกน มการแบงมตการกลบใจเปน 4
มตคอ1)มตการกลบใจดานสตปญญา2)
มตการกลบใจดานอารมณ 3)มตการกลบใจ
ดานศลธรรม และ 4) มตการกลบใจดาน
ศาสนา ทงนการกลบใจเปนงานของพระเจา
และความรวมมอของมนษย โดยเรมตนจาก
พระจตเจา และการตอบสนองดวยใจอสระ
ของมนษย ซงสอดคลองกบPaul (1982)
ทอธบายเรองการกลบใจไววาเปนการรวมมอ
ของมนษย ดงในพระวรสารนกบญลกา และ
นกบญมทธว กลาวถงขอเรยกรองสำหรบผ
ตองการจะเปนสานศษยของพระเยซครสต-
เจาหลายประการ และสอดคลองกบสภา-
ประมขแหงบาทหลวงโรมนคาทอลกประเทศ-
ไทย (2543) ในเอกสารทศทางงานอภบาล
ครสตศกราช 2000 วา การกลบใจของ
ครสตศาสนจกร หมายความวาสมาชกทกคน
ตองตายจากตนเอง และเกดใหม เพอจะเปน
สงคมใหม
1.2 การดำเนนชวตตามคำแนะนำ
ของพระวรสาร จากการศกษาวจย พบวา การ
ดำเนนชวตตามคำแนะนำของพระวรสาร
เปนวถชวตทพระเยซครสตเจาไดนำเสนอ เพอ
เปนแนวทางการพฒนาจตวญญาณ ไดแก การ
ดำเนนชวตดวยความยากจน บรสทธ และ
นอบนอมเชอฟง สอดคลองกบ Molaney
(1980) การดำเนนชวตตามคำแนะนำของ
พระวรสาร คอ การดำเนนชวตตามวถชวต
และคำแนะนำทพระเยซครสตเจานำเสนอ
1.2.1 การดำเนนชวตดวยความ
ยากจน คอ การดำเนนตามจตตารมณของ
ผยากจนของพระเจา กลาวคอ การเปนผท
สละนำใจของตนเพอทำตามพระประสงค
ของพระเจาอยางสมบรณ พรอมจะเปดใจรบ
ขาวดเรองอาณาจกรพระเจา ดวยการลด ละ
ความเหนแกตวเพอมอบตนแดพระเจา และ
มอบตนรบใชเพอนมนษย ตลอดจนการไมยด
ตดหรอทำใหทรพยสมบตกลายเปนเปาหมาย
ของชวต ดงทนกบญมทธว ผนพนธพระวรสาร
บนทกคำสอนประการแรกของพระเยซครสต-
เจาไววา “ผมใจยากจนยอมเปนสขเพราะ
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 50
อาณาจกรสวรรคเปนของเขา”(มธ5:3)และ
ทนกบญลกา ไดบนทกไววา “ทานทงหลาย
ทยากจนยอมเปนสข เพราะอาณาจกรพระเจา
เปนของทาน”(ลก6:20)ทงนในพระวรสาร
นกบญลกา และนกบญมทธว ยนยนตรงกน
ถงคำสอนของพระเยซครสตเจาทวา เปนการ
ยากทคนทมทรพยสมบตมากจะเขาสอาณา-
จกรสวรรค เปรยบดงอฐจะลอดรเขมยงงาย
กวาเศรษฐจะเขาอาณาจกรสวรรค (ลก 18:
24-27;มธ19:23-25)
1.2.2 การดำเนนชวตดวย
ความบรสทธ คอ การดำเนนชวตดวยความ
ตระหนกถงพระพรของพระจตเจา ดวยการ
มงมน ฝกฝน พฒนา และบงคบตน ในการ
บรณาการและควบคมการใชพลงทางเพศ ให
อยในขอบเขตหรอความพอดตามจดประสงค
ของเพศทพระเจาทรงกำหนด และตามสถานะ
ของบคคล เปนวถชวตทอทศตนทำงานของ
พระเจาดวยหวใจไมแบงแยก เพอมงสอาณา-
จกรพระเจา ดวยการอทศชวตทงครบเพอรบ
ใชพระเจาและเพอนมนษย
ทงน การดำเนนชวตตามคำแนะนำ
ของพระวรสารเรองความบรสทธน มไดปฏเสธ
เรองการสมรส ดงทพระเยซครสตเจาไดตรส
สอนชาวยววา ชวตสมรสมใชเกดขนเพราะ
ความจำเปนทางธรรมชาตเทานน แตเกดจาก
ความรกและเพอความรก ความรกมใชมแต
ความใคร แตมความรกเสยสละตอกน และ
เปนไปตามวตถประสงคของพระเจา ดงใน
พระคมภรพนธสญญาเดม หนงสอปฐมกาล
บนทกไววา “ไมควรทชายจะอยคนเดยว”
(ปฐก2:18)“จงมลกหลานทวขน”(ปฐก1:
28) และในพนธสญญาใหม โดยพระวรสาร
นกบญมทธวบรรยายวาพระเยซครสตเจาได
ใหกฎใหมแทนกฎของโมเสสวา การแตงงาน
เปนพระประสงคของพระเจา จงหยารางมได
(มธ9:19)และนกบญเปาโลเขยนจนหมายถง
ชาวเอเฟซส อธบายวา พระเยซครสตเจาทรง
ยกการแตงงาน เปนศลศกดสทธ (อฟ 5:25-
32)
อยางไรกตาม ในพระวรสารของ
นกบญมทธวไดบนทกพระดำรสของพระเยซ-
ครสตเจาทวา “มนษยสามารถสมครใจเปนโสด
ถอพรหมจรรยเพราะเหนแกพระอาณาจกร
สวรรคได” (มธ 19: 12) ซงสอดคลองกบ
นกบญเปาโล ในจดหมายถงชาวโครนธทวา
“การถอโสดไมใชคำสง แตเปนการเรยกของ
พระเจา และเปนพระพรพเศษ” และ “การ
ดำเนนชวตโสด เพออทศตนรบใชพระเจา โดย
ไมแบงแยกหวใจใหกบบคคลอน เปนการ
ดำเนนชวตทสามารถอทศตนอยางสนเชงเพอ
งานของพระเจา” (1คร 7: 32-35) การถอ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
51
โสดเพออทศตนอยางสนเชงเพองานของพระ-
เจาจงเหนอกวาการใชชวตค
1.2.3 การดำเนนชวตดวยความ
นอบนอมเชอฟงคอความพรอมของจตใจท
จะปฏบตตามคำสงของผมอำนาจชอบธรรม
มใชทำตามแบบยอมจำนน แตเปนการฟงและ
การเลอกกระทำตามดวยใจสมครและดวย
ความรกเปนแรงจงใจ สอดคลองกบเสร พงศพศ
(2524) ทวา การตกในบาปของมนษย ชให
เหนถงการทมนษยใชเสรภาพในการเลอกตน
เองมากกวาพระเจา อนเปนการเหนหางจาก
ชวตทแทจรงของตนเอง
ดงทพระวรสารนกบญยอหน บนทก
ไววา “ถาทานทงหลายยดมนในวาจาของเรา
ทานกเปนศษยของเราอยางแทจรง ทานจะร
ความจรงและความจรงทำใหทานเปนอสระ”
(ยน 8:31-32) โดยการนอบนอมเชอฟงขนอย
กบสถานะของแตละบคคล ดงในพระวรสาร
ทบนทกไววา สามภรรยาควรมความรกและ
ยอมรบกนและกน (อฟ 5:22-29) บตรตอง
เคารพใหเกยรตบดามารดา (อฟ 6:1-3) ใน
สงคมลกจางตองเชอฟงนายจาง(1ปต2:18)
ผนอยเชอฟงผใหญ (1 ปต 5:5) ประชาชน
เชอฟงผมอำนาจชอบธรรม (1ปต 2:13) ใน
ครสตศาสนจกร ครสตชนเชอฟงเปนหนงเดยว
กบผนำของครสตศาสนจกร(1 คร 16:16)ซง
สอดคลองกบ Apostolic Constitution
Fidei Depositum (1994)ทวามขนายก/ผ
นำครสตศาสนจกรแหงโรม คอ พระสนตะ-
ปาปา ผมอำนาจสงสอนในครสตศาสนจกร
นน ใชอำนาจซงไดรบมาจากพระเยซครสต-
เจาอยางเตมท เมอตองนยามหรออธบาย
ขอความเชอ โดยถอวาอำนาจการสอนทางการ
นไมผดพลาด อำนาจการสอนทางการของ
ครสตศาสนจกร จงเปนทมาของระเบยบแบบ
แผนของขอความเชอในครสตศาสนา
สรปไดวา การพฒนาดานจตวญญาณ
ตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนจกรนน
เปนการพฒนาชวตทงครบ ทงการแสดงออก
ภายนอก (กายภาพ) และมตภายใน (จต-
วญญาณ) ทงจตสำนก ทศนคต ความโนม
เอยงตามธรรมชาต ตลอดจนการดลใจของ
พระจตเจา การพฒนาดานจตวญญาณ จงเปน
การพฒนาวถชวตเดม สวถชวตใหมทมพระ-
เจาเปนเปาหมายของชวต ซงสอดคลองกบ
เสร พงศพศ (2545) กลาววามนษยสามารถ
บรรลถงความรอดพน ดวยการรวมมอกบพระ-
พรทพระเจาประทานให ดวยการดำเนนชวต
ตามแนวทางทพระเจาประทานใหดวยความ
เชอดงกลาวนเอง ชาวครสตจงมองววฒนา-
การของศาสนาครสตในฐานะเปนสวนสำคญ
สวนหนงในประวตศาสตรแหงความรอด ซง
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 52
ครอบคลมไปถงประวตศาสตรของมนษยชาต
ทงหมดดวย โดยถอวาพระเจาเปนผใหกำเนด
แกมนษยชาต และทรงเปนจดหมายสดทายท
มนษยชาตกำลงไปถง ดงคำแนะนำในพระ-
วรสารทวา “พระเยซครสตเจาทรงเปนหน
ทาง ความจรง และชวต” (ยน 14:6) ดวย
เหตนการพฒนาดานจตวญญาณตามหลก
ธรรมคำสอนของครสตศาสนาจงเรมตนทการ
กลบใจ ซงเปนพระพรของพระเจา ผานทาง
พระจตเจาจากนนใหดำเนนชวตตามคำแนะ-
นำของพระวรสาร โดยมพระเจาเปนเปาหมาย
สงสด ซงการดำเนนชวตตามคำแนะนำของ
พระวรสารน ตองทำใหเปนสวนหนงในวถชวต
ปรกตของครสตชน ซงสอดคลองกบ Wake-
field (1983) ทวาการพฒนาจตวญญาณ
ครสตชน เปนสงทดำเนนควบคกบพฒนาการ
ของครสตศาสนจกรตามธรรมประเพณของ
ครสตศาสนจกร รวมทงใหความสำคญในฐานะ
เปนวถชวตครสตชน (The Christian life)
เพอพฒนาชวตไปสชวตทสมบรณสอดคลอง
กบAlister(1999)ทอธบายวาการพฒนา
จตวญญาณครสตชน มพนฐานบนความหวง
ไวใจและพนธสญญาของพระเจา ดวยการ
ปฏบตตนตามคำสอนของพระวรสารคอการ
ปฏบตความรกตอคนอนและการลดละเลก
รปแบบการดำเนนชวตทเอาแตประโยชนสวน
ตว
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการนำผลการวจยไปใชประ-
โยชน
จากการศกษาวจยเรอง การศกษา
เครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบ
การพฒนาดานจตวญญาณ ตามหลกธรรมคำ
สอนของครสตศาสนาคณะผวจยพบวาการ
พฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอน
ของครสตศาสนา ประกอบดวย 2 ขนตอน
คอ 1) การกลบใจ และ 2) การดำเนนชวต
ตามคำแนะนำของพระวรสาร ซงมตวชวด
จำนวน 55 ตวชวด โดยตวชวดดงกลาวเปน
การพยายามตความจากสงทเปนนามธรรม
สการวดในเชงปรมาณ อนเปนการวดทไม
สมบรณ อกทงตวชวดทไดทง 55 ตวชวดน
อาจไมเหมาะสมกบครสตชนทกกลม เนอง
จากมตวชวดในเรองของการถอโสด และการ
อทศชวตเพอรบใชพระเจา อยางไมแบงแยก
ซงเหมาะกบสถานภาพของบาทหลวง นกบวช
อกทงตวชวดบางตวอาจเขาใจยาก และทำให
เกดความสบสน เพราะขนอยกบการตความ
ของแตละคนทมประสบการณความเชอและ
ทศนคตทแตกตางกน หรออาจเปนขอบกพรอง
ของตวชวดทไมสามารถอธบายไดอยางชดเจน
ตรงประเดน หรอเฉพาะเจาะจงใหมากกวาน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
53
คงตองยอมรบกอนวา เรองของจต-
วญญาณนน การจะวดระดบในเชงปรมาณคง
กระทำไดยาก และเปนไปไมไดเลยหากตองการ
ความถกตองสมบรณการวจยนจงมไดมงหวง
สงทสมบรณ แตมงหวงทจะเขาใกลความ
สมบรณใหมากทสดอยางไรกตามตวชวดท
ไดจากการวจยน ยงหางไกลกบคำวา “สม-
บรณ” มากมายนก ซงคณะผวจยกยอมรบ
และตระหนกในเรองเหลานหากแตหวงเพยง
วาตวชวดทไดจากการวจยน อาจเปนจดเรมตน
และเปนแนวทางสำหรบการดำเนนการพฒนา
ตวชวดดานจตวญญาณ ตามหลกธรรมคำสอน
ของครสตศาสนาในโอกาสตอไป
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
ในการศกษาครงน คณะผวจยมขอ
เสนอแนะสำหรบการวจยครงตอไปดงน
1. ควรมการศกษาวจยตอยอด การ
พฒนาตวชวดดานจตวญญาณตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนาตอไป โดยการจดแบง
เครองมอตามกลมผตอบอยางชดเจน เชน
เครองมอสำหรบครสตชนทดำเนนชวตแบบ
ฆราวาส เครองมอสำหรบบาทหลวง นกบวช
ซงมรปแบบและวถชวตทแตกตางกนไป
2. ควรมการทดลองใชเครองมอการ
วจย ใหกวางขวางมากยงขน ครอบคลมทง
ประเทศเพอใหเกดขอถกเถยงโตแยงอนจะ
นำไปสการพฒนาตวชวดทไดรบการยอมรบ
มากทสด
บรรณานกรม
เบเนดกตท16,พระสนตะปาปา.2006.พระ-
เจาคอความรก.กรงเทพฯ:สอมวล-
ชนคาทอลกแหงประเทศไทย.
ยอหนปอลท2,พระสนตะปาปา.1996.ชวต
ผรบเจม. กรงเทพฯ:อสสมชญ.
. 999. พระศาสนจกรในเอเซย.
กรงเทพฯ:อสสมชญ.
. 2001. เรมตนสหสวรรษใหม. กรง-
เทพฯ:อสสมชญ.
วงศสวสดแกวเสนย,บาทหลวง.2550.ภาวนา
ดวยคณคาและความหมาย.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
. 2523. ความดอยกบชวต. วารสาร
แสงธรรมปรทศน ปท4 เลมท1.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
วชศลปกฤษเจรญ,บาทหลวง.(ผแปล).n.d.
เรองสนประกอบการอบรมเรอง
ภาวนา. ราชบร:ธรรมรกษ.
วฒชยอองนาวา,บาทหลวง.2549.ศาสนา
ครสต. เอกสารประกอบการสอน
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
การศกษาเครองมอประเมนและตวชวดทเกยวของกบการพฒนาดานจตวญญาณตามหลกธรรมคำสอนของครสตศาสนา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 54
สภาพระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย.
2543. ทศทางของอภบาล ค.ศ.
2000. กรงเทพฯ:อสสมชญ.
สมชยพทยาพงศพร,บาทหลวง.2550. วถ
ชวตจตครสตชน. นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
. 2552. พฒนาการวถชวตจต
ครสตชน. นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
สหพนธสภาพระสงฆราชแหงเอเชย(FABC).
2531. ศาสนจกรในเอเซยกบการ
พฒนา.กรงเทพฯ:สภาคาทอลก
แหงประเทศไทยเพอการพฒนา.
เสรพงศพศ.2545.ศาสนาครสต. กรงเทพฯ:
อสสมชญ.
Alister, E. 1999. Christian Spirituality. An
Introduction. McGrath:
Blackwell.
Apostolic Constitution Fidei Deposi-
tum.1994.Catechism of the
Catholic Church. London:
GeoffreyChapman.
Bouyer,Louis.1995.A History of Chris-
tian Spirituality Vol.1.London:
Burns&Oates.
DeCea,Emeterio.1992.Compendium
of Spirituality Vol.1. NewYork:
AlbaHouse.
Downey,Michael.1993.The New Dic-
tionary of Catholic Spirituality.
Collegeville:TheLiturgical.
Flannery,Austin,O.P.(Ed.).1992.
Vatican Council 2. The Conciliar
and Post Conciliar Documents.
Indiana:TheLiturgical.
Healey,CharlesJ.1999.Christian
Spirituality : An Introduction
to Heritage.NewYork:Alba
House.
Homan,Daniel.2000.Benedict’s
Way. Illinois:Loyola.
Holbock,Ferdinand.2003.New Saints
and Blesseds of the Catholic
Church. Vol.1-2.Sanfrancisco:
Ignatius.
Johnston,William.1995.Mystical
Theology : The Science of
Love. London:HarperCollins.
JohnPaul II,Pope.1991.Centesimus
annus.Washington:United
StatesCatholicConference.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สมชย พทยาพงศพร และคณะ
55
.1992.Fidei depositum.
Washington:UnitedStates
CatholicConference.
.1995.Evangelium Vitae.
Washington:UnitedStates
CatholicConference.
.1999.Ecclesia in Asia.
Washington:UnitedStates
CatholicConference.
Ker, Ian.2001.The New Movements:
ATheological Introduction.
London:CatholicTruthSociety.
Lubich,Chiara.2002.Una Via Nuova :
La Spiritualita dell’ Unita.
Rome:CittaNuova.
Marthaler,BernardL.2003.The New
Catholic Encyclopedia.
WashingtonD.C.:TheCatholic
University.
Rahner,Karl.1997.Encyclopedia of
Theology.London:Burns&
Oats.
Stewart,Columba.1998.Prayer and
Community:The Benedictine
Tradition. NewYork:Orbis
book.
W.,Beinert.&F.S.,Fiorenza.1995.
Handbook of Catholic
Theology.NewYork:Crossroad.
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
The Wellbeing of Catholic Priests
in Thailand
Rev.Charoen Vongprachanukul* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
* Head of Department of Christian Studies,
Saengtham College.
Rev.Wuttichai Ongnawa* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
* E-mail : [email protected]
บาทหลวงเจรญ วองประชานกล* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
* หวหนาสาขาวชาครสตศาสนาศกษา
วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงวฒชย อองนาวา* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
57
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสขภาวะของบาทหลวง
คาทอลกใน 4 ดาน คอ สขภาวะทางกาย สขภาวะทางจต สขภาวะ
ทางสงคม สขภาวะทางจตวญญาณ กลมผใหขอมลในการวจยครงน
เปนบาทหลวงคาทอลก จำนวน 36 ทาน เกบรวบรวมขอมลใชแบบ
สอบถาม การวเคราะหขอมลใชคาความถ รอยละ คาเฉลย คาสวน
เบยงเบนมาตรฐาน
ผลการวจยพบวาสขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศ
ไทยโดยรวมอยในระดบดมาก แยกพจารณาเปนรายดาน พบวา สข-
ภาวะทางกาย อยในระดบดมาก สขภาวะทางจตอยในระดบด สข-
ภาวะทางสงคมอยในระดบดมาก และสขภาวะทางจตวญญาณอยใน
ระดบดมาก
อยางไรกตาม ผลการวจยทพบวาสขภาวะทางจตของบาท-
หลวงมคาในระดบ “ด” ในขณะทสขภาวะดานอนๆ อยในระดบ
“ดมาก” อภปรายไดวา สขภาวะทางจตของบาทหลวง ซงเปนเรองท
เกยวของกบการบรหารจดการชวตใหเกดความสมดลในมตตางๆ โดย
เฉพาะเมอเผชญหนากบสถานการณหรอกระแสสงคมปจจบนทกอให
เกดความสบสนในการดำเนนชวตประจำวน โดยเฉพาะคานยมบรโภค
นยม วตถนยม หรอสถานการณทางการเมอง ความรนแรงของสงคม
ในรปแบบตางๆ ทบาทหลวงนอกจากจะตองมภมคมกนในตนเองแลว
ยงตองดแล อภบาลครสตชน/บคลากรในความดแลดวย สงผลตอการ
บรหารจดการความเครยดในตนเองเมอเผชญหนากบสถานการณท
ยากตอการใหคำแนะนำและการตดสนใจ
คำสำคญ : 1)สขภาวะ 2)บาทหลวงคาทอลก
3)ครสตศาสนา
บทคดยอ
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 58
This research objective was to explore the well- beingofCatholicpriestson4aspectsofphysical,mental,social and spiritual wellbeing. The data collection were from36Catholicpriests.Thequestionnaire,andwasana-lyzedbydescriptivestatistic,frequency,percentage,mean,and standard deviation. The results were revealed that the wellbeing of Catholicpriests inThailandwas invery good level,whenconsideredoneachaspectfoundthatalmostaspectswerein very good level, except the mental wellbeing which was in good level. However, the research found that the mental wellbeingofthepriestsisin“good”levelwhiletheother is in “very good” level. The important problems arehardworking and timemanagement for relaxation,which affect to mental wellbeing in life management for the balance in various aspects, especially when confronted with situations or current society that cause confusion ineveryday life, especially the consumerism, materialism, political situation and violence in society that priests also must have immunity and strong self spiritual and still care of Christian and people in control including various missions that impact on self stress managementwhen confronted with situations that are difficult to provide advices and decisions.
Keywords : 1)Wellbeing 2)CatholicPriest 3)Christianity
Abstract
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
59
ความสำคญของปญหา
สขภาวะเปนการเปลยนแปลงกระ-
บวนทศนใหมของสขภาพ ทไมไดหมายความ
เฉพาะการมรางกายแขงแรงไมมโรคไมเจบไข
หากแตหมายความถงการรกษาความสมดล
ของชวตดวยความสมดลของชวตเปนตวแทน
ของวธคดแบบตะวนออกซงมลกษณะทเปน
องครวม ไมแยกสงตางๆ ออกจากกน สขภาวะ
แบบองครวมทง4มตไดแกสขภาวะทางกาย
สขภาวะทางจต สขภาวะทางสงคม และสข-
ภาวะทางปญญาดงทพระราชบญญตสขภาพ
แหงชาต พ.ศ. 2550 มาตรา 3 ใหคำจำกด
ความคำวา“สขภาพ”วาหมายถงภาวะของ
มนษยทสมบรณ ทงทางกาย ทางจต ทาง
ปญญา และทางสงคม เชอมโยงกนเปนองค
รวมอยางสมดล เชนเดยวกบทสำนกงานกอง
ทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
ซงเปนหนวยงานภายใตการกำกบของรฐท
รณรงคใหคนไทยมสขภาวะทด และกำหนด
วสยทศนของหนวยงานวา เพอให “คนไทยม
สขภาวะยงยน” หมายถงคนไทยมสขภาวะด
ครบทงสดานไดแกกายจตสงคมและปญญา
ดงน
1) สขภาวะทางกาย หมายถง การม
รางกายทสมบรณแขงแรงมเศรษฐกจพอเพยง
มสงแวดลอมดไมมอบตภยเปนตน
2) สขภาวะทางจตหมายถง จตใจท
เปนสข ผอนคลาย ไมเครยด คลองแคลว ม
ความเมตตากรณามสตมสมาธเปนตน
3) สขภาวะทางสงคม หมายถง การ
อยรวมกนดวยด ในครอบครว ในชมชน ใน
ททำงาน ในสงคม ในโลก ซงรวมถงการม
บรการทางสงคมทดและมสนตภาพเปนตน
4) สขภาวะทางปญญา(จตวญญาณ)
หมายถง ความสขอนประเสรฐทเกดจากม
จตใจสง เขาถงความจรงทงหมด ลดละความ
เหนแกตวมงเขาถงสงสงสดซงหมายถงพระ-
นพพาน หรอพระผเปนเจาหรอความดสงสด
สดแลวแตความเชอทแตกตางกนของแตละ
คน
ปจจบนจะเหนไดวามความพยายาม
ทงจากภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาชน
ทรณรงคใหคนไทยมความตระหนกตอการ
ดแลสขภาวะใหครบมตความเปนมนษยภาย
ใตสภาพสงคมในยคโลกาภวตน ทมความ
เจรญกาวหนาทางเทคโนโลย โดยเฉพาะดาน
การตดตอสอสารทไรพรมแดน ทำใหสงคมไทย
มการเปลยนแปลงไปสสภาพสงคมททนสมย
ซงกอใหเกดการเปลยนแปลงทงผลดและผล
เสย ดานผลดนนมนษยไดรบความสะดวก
สบายในการดำรงชวตมากขน แตในทางตรง
กนขาม คอ ทำใหเกดการเจบปวยและตาย
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 60
ดวยโรคทมสาเหตมาจากการมพฤตกรรมเสยง
เพมขนอกทงการพฒนาประเทศทมงเนนการ
เจรญเตบโตทางเศรษฐกจดวยการสงเสรมอต-
สาหกรรมทำใหชาวชนบทจำนวนมากตอง
อพยพเขาสเมองเพอขายแรงงานในภาคอต-
สาหกรรมและบรการมากขน นำไปสปญหา
สขภาพ ทงทางกาย ทางจต และทางสงคม
ของประชาชนทกเพศทกวย
การสรางสขภาพนบไดวามความสำคญ
และเปนหวใจในการพฒนาระบบสขภาพให
ยงยน โดยเนนการควบคมปจจยเสยง และสง
เสรมปจจยเสรมทกำหนดการมสขภาพท
เหมาะสม ทตองอาศยการบรณาการความ
รวมมอกบเครอขายทเกยวของ ปจจยเสยง
สำคญเกดจากปจเจกบคคล นนคอ การม
พฤตกรรมสขภาพทไมพงประสงค อาท ขาด
การออกกำลงกายการบรโภคอาหารไมปลอด
ภยขาดการเสรมสรางสขภาพจต เปนตนซง
กอใหเกดปญหาโรคไมตดตอหรอโรคเรอรง
เพมจำนวนขนเรอยๆ และเพมภาระในการด
แลรกษาสขภาพทงในระบบบรการสขภาพ
ครอบครว ชมชน รวมทงสถาบนตางๆ ใน
สงคม
ครสตศาสนา เปนหนงในศาสนา
สำคญของโลก ทใหความสำคญตอการดแล
สขภาวะ โดยมหนวยงานและองคกรตางๆ ท
รบผดชอบ สงเสรมและสนบสนนใหเกดสข-
ภาวะแบบองครวมและยงยน สำหรบครสต-
ศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย ทดำเนน-
งานภายใตสภาประมขแหงบาทหลวงโรมน
คาทอลกแหงประเทศไทย ไดกำหนดใหแผนก
สขภาพอนามยอนเปนหนวยงานในคณะกรรม
การคาทอลกเพอการพฒนาสงคม ในการสง
เสรมและพฒนาสขภาวะดงกลาว
ในค.ศ.2009-2010พระสนตะปาปา
เบเนดกตท16ประมขครสตศาสนจกรคาทอ-
ลกทรงประกาศใหเปน“ปพระสงฆ” (Year
forPriests)ดงพระดำรสของพระองคทตรส
แกผเขารวมการประชมของสมณกระทรวงเพอ
พระสงฆ (Congregation for theClergy)
ในวนท16มนาคมค.ศ.2009ทวา“ขอเนน
ยำพวกทาน รจกขวนขวายตลอดเวลา เพอ
แสวงหาศลธรรมอนประเสรฐซงปรากฏอยใน
จตใจของพระสงฆทแทจรง และเพอเปนการ
สนบสนนพวกทานใหคนพบจตวญญาณของ
การเปนสงฆ จงไดตดสนใจประกาศใหวนท
19มถนายนค.ศ.2009-19มถนายนค.ศ.
2010 เปนปเพอพระสงฆ” ซงสมณกระทรวง
เพอพระสงฆ(Congregation for the Clergy)
ตอบสนองนโยบายของพระสนตะปาปาดงกลาว
โดยพระคารดนลเคลาดโอ ฮมส (2009)
ประธานสมณกระทรวงฯ ไดออกแถลงการณ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
61
เกยวกบปพระสงฆตอนหนงวา “ใหปนไดรบ
การฉลองอยางกวางขวางทวโลกในสงฆมณฑล
ในเขตวด และในหมคณะ ดวยความรวมมอ
อยางอบอนจากบรรดาครสตชนคาทอลก ผรก
พระสงฆของพวกเขา และอยากเหนพระสงฆม
ความสขศกดสทธและราเรงในการประกอบ
งานอภบาลของตน”
ครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศ
ไทยตอบสนองนโยบายจากพระสนตะปาปา
และสมณกระทรวงเพอพระสงฆ โดยพระคาร-
ดนลไมเกลมชยกจบญชในฐานะประธาน
คณะกรรมการคาทอลกเพอพระสงฆและผ
ถวายตว ในสภาประมขแหงบาทหลวงโรมน
คาทอลกแหงประเทศไทย ไดประกาศใน
เอกสารเวยน วนท 28 มถนายน ค.ศ. 2009
ตอนหนงวา “ขอใหเราไดเรมตนเฉลมฉลอง
ปพระสงฆ ซงสมเดจพระสนตะปาปา ทรง
ตองการให ค.ศ. 2009 ถง ค.ศ. 2010 เปน
การเฉลมฉลองชวตและพนธกจสงฆเปนพเศษ
เปนโอกาสทบาทหลวงแตละทานไดหนมา
พจารณาไตรตรองความเปน “สงฆคาทอลก”
เปนเวลาของการฟนฟชวตจต และชวตในศล
มหาสนท พระสงฆเปนผทนำพระเยซครสตเจา
มาสโลกโดยอาศยการบชาแหงศลมหาสนท
เหนอสงอนใดทงสนพระสงฆคอผแทนของ
พระครสตเจา เปนพระครสตเจาอกองคหนงใน
ครสตศาสนจกรจงขอเชญชวนพนองทกทาน
รวมเฉลมฉลองปพระสงฆพรอมกบครสต-
ศาสนจกรสากลทงในระดบสงฆมณฑลระดบ
วด หรอระดบชมชน ใหทกคนไดมสวนรวม
และสำนกถงพระพรและพระเมตตาทพระ-
เปนเจาทรงประทานแกครสตศาสนจกรผาน
ทางสงฆภาพสงฆ” และกลาวเสรมในจดหมาย
ขาว “เพอนสงฆ” ปท 7 ฉบบท 26 เดอน
กรกฎาคม-กนยายน ค.ศ. 2009 ความวา
“ครสตศาสนจกรคาทอลกวนน ตองถอวา
กำลงเผชญวกฤตหลายดาน ทงวกฤตการณ
ดานศาสนาและดานพระธรรมคำสอน คณ-
ธรรมและจรยธรรม และกำลงถกซำเตมดาน
บคลากรของครสตศาสนจกร ในแงคณภาพ
และปรมาณ”(จดหมายขาวเพอนสงฆ,2009:
2)
การปฏบตภารกจของการเปนพระ-
สงฆ หรอคำทางการทใชในประเทศไทย คอ
“บาทหลวง”อยางมคณภาพตามเจตนารมณ
ของครสตศาสนจกร จำเปนตองมพนฐานอย
บนสขภาวะทด ดวยเหตนจงจำเปนตองมโครง
การเฝาระวงและตดตามสภาวการณสขภาวะ
ของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย เพอ
เปนแนวทางในการควบคมปจจยเสยงและ
ปจจยเสรมใหลดลง และเพอเปนพนฐานการ
พฒนาระบบสขภาวะทดในระดบตวบคคลอน
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 62
จะนำไปสการพฒนาระบบสขภาวะแบบองค
รวมและยงยน และเปนพนฐานสการปฏบต
ภารกจการเปนศาสนบรกรทมคณภาพของ
ครสตศาสนจกรตอไป
วตถประสงคการวจย
เพอศกษาสขภาวะของบาทหลวง
คาทอลกใน4ดานคอสขภาวะทางกายสข-
ภาวะทางจตสขภาวะทางสงคมและสขภาวะ
ทางจตวญญาณ
คำถามการศกษา
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกใน4
ดาน คอ สขภาวะทางกาย สขภาวะทางจต
สขภาวะทางสงคมและสขภาวะทางจตวญญาณ
เปนอยางไร
นยามศพทเฉพาะ
สขภาวะ หมายถง การรกษาความ
สมดลของชวตอยางองครวมในสดานไดแก
1) สขภาวะทางกาย ไดแก รางกาย
แขงแรง ปลอดภยจากสารพษมความปลอดภย
และการมปจจย4
2) สขภาวะทางจต ไดแก ความด
ความงามหรอสนทรยะ ความสงบ ความมสต
ทางสงคม
3) สขภาวะทางสงคม ไดแก สงคม
สมพนธ หรอความมสมพนธทดในทกระดบ
สงคมเขมแขงสงคมยตธรรมสงคมสนต
4) สขภาวะทางจตวญญาณ ไดแก
การมจตภาวะทมนคงและมพฒนาการอยาง
ตอเนอง ลงลกในสรางความสมพนธกบพระ-
เจา เปนแรงจงใจและพนฐานชวตและภารกจ
ของบาทหลวงในการรบใชครสตชนดวยความ
รก ดวยทาทแหงการรบใชพระเจาในเพอน
มนษย
บาทหลวงหมายถงศาสนบรกรสงฆ
ของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย
หรอทครสตชนไทยเรยกวา“คณพอ”ซงผาน
การรบศลบรรพชา สงผลใหไดรบพระพรพเศษ
ในการทำหนาทประกาศสอน ปกครองและ
พธกรรมดวยการดำเนนชวตถอความยากจน
นบนอบเชอฟง และถอโสด บาทหลวงแบงออก
เปนสองประเภท คอ บาทหลวงประจำสงฆ-
มณฑล และบาทหลวงนกบวช ซงงานวจยน
คำวาบาทหลวง หมายถง บาทหลวงประจำ
สงฆมณฑล
บาทหลวงประจำสงฆมณฑล หมาย
ถง บาทหลวงสงกดสงฆมณฑล โดยมมขนายก
เปนประมขทำหนาทอภบาลบรหารปกครอง
และรบใชครสตชนตามทไดรบมอบหมายจาก
มขนายกประจำสงฆมณฑลนนๆ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
63
ประโยชนทไดรบจากการวจย
ผลการศกษาทำใหไดฐานขอมลท
จำเปนตอการกำหนดแนวทางพฒนาสขภาวะ
รวมถงการผลกดนการลงทนอยางจรงจง
เกยวกบการพฒนาสขภาวะอยางมสวนรวม
วธดำเนนการวจย
ประชากรทศกษา คอ บาทหลวงคา-
ทอลกในประเทศไทยจากทง 10 สงฆมณฑล
ประกอบดวย1)อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ2)
สงฆมณฑลจนทบร3)อครสงฆมณฑลทาแร-
หนองแสง 4) สงฆมณฑลเชยงใหม 5) สงฆ-
มณฑลอบลราชธาน 6) สงฆมณฑลอดรธาน
7) สงฆมณฑลนครสวรรค 8) สงฆมณฑล
สราษฎรธาน 9)สงฆมณฑลราชบร และ10)
สงฆมณฑลนครราชสมา
การเลอกกลมตวอยาง กำหนดตวอยาง
ในการศกษาคอจำนวน1สงฆมณฑลทำการ
เลอกโดยใชวธการสมอยางงาย(SimpleRan-
dom Sampling) โดยการจบฉลาก จาก 10
สงฆมณฑล ไดกลมตวอยางซงเปนบาทหลวง
คาทอลกจากสงฆมณฑลราชบร จำนวน 40
คน
ดำเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใช
แบบสอบถาม ซงประกอบดวยขอคำถาม 5
ตอนคอ 1) ขอมลสวนบคคล จำนวน 3 ขอ
2)สขภาวะทางกายจำนวน28ขอ3)สข-
ภาวะทางจต จำนวน 15 ขอ 4) สขภาวะ
ทางสงคม จำนวน 14 ขอ 5) สขภาวะทาง
จตวญญาณ จำนวน 55 ขอ รวมทงหมด
มขอคำถามจำนวน115ขอ
เกบรวบรวมขอมลโดยการแจกแบบ
สอบถามใหกบกลมผ ใหขอมลดวยตนเอง
จำนวน40ฉบบ ไดรบกลบคน36ฉบบคด
เปนรอยละ90.00ซงไดมการตรวจสอบความ
ครบถวนและความสมบรณของขอมล
การวเคราะหขอมล ทำการบนทก
และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสำเรจรป
วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก
คาความถ รอยละ คาเฉลยและคาสวนเบยง
เบนมาตรฐาน
สรปผลการวจย
กลมผใหขอมลสวนใหญมอายอยใน
ชวง30-40ปมากทสดคดเปนรอยละ38.88
รองลงมาอาย41-50ปคดเปนรอยละ27.78
สวนใหญบวชมาแลว 1-10 ป คดเปนรอยละ
38.88 รองลงมาบวชมาแลว 11-20 ป คด
เปนรอยละ 27.78 จบการศกษาระดบปรญ-
ญาโทมากทสดคดเปนรอยละ47.2รองลงมา
จบการศกษาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ
44.4
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 64
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกใน
ประเทศไทยโดยรวมอยในระดบดมาก
1. สขภาวะทางกายโดยรวมอยใน
ระดบดมาก (X=3.36) เมอพจารณาเปนราย
ขอพบวา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอ
ขอ1การบอกถงรสชาตของอาหารไดเชนรส
เปรยวหรอรสหวานไดเชนเดยวกบคนอนและ
ขอ4การอาบนำฟอกสบอยางนอยวนละครง
ดวยตนเอง (X=3.60) อยในระดบดมาก รอง
ลงมาคอขอ 2 ความสามารถรบรรสชาตของ
อาหาร ขอ 3 การไดยนเสยงของคนทคยกบ
ทานไดชดเจน และขอ 5 การรบประทาน
อาหารวนละ2-3มอ(X=3.55)อยในระดบด
มาก และสงทบาทหลวงปฏบตนอยทสดคอ
ขอ25การหมนสงเกตอาการผดปกตทเกดจาก
การรบประทานยา(X=3.11)ซงอยในระดบด
2. สขภาวะทางจตโดยรวมของบาท-
หลวงคาทอลกในประเทศไทยอยในระดบด
(X=3.24) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา สง
ทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ 30 ทานร
สกภมใจทไดชวยเหลอผอนหรอทำประโยชน
ใหกบสวนรวม (X=3.41) อยในระดบดมาก
รองลงมาคอขอ 35 ทานรสกภมใจในตนเอง
(X=3.40) อยในระดบดมาก และสงทบาท-
หลวงปฏบตนอยทสดคอขอ 32 ทานสบายใจ
ขนเมอไดอานคำสอนทางศาสนา หรอพกผอน
หยอนใจโดยการดหนง ฟงเพลง หรอสวด
ภาวนา(X=3.15)ซงอยในระดบด
3. สขภาวะทางสงคมโดยรวมของ
บาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยอยในระดบ
ดมาก (X=3.31) เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ
48 การไดรบสทธตางๆ ทควรไดรบจากหม
คณะหรอชมชนโดยเทาเทยมกบคนอนๆ (X=
3.78) อยในระดบดมาก รองลงมาคอขอ 56
การมโอกาสไดรวมกจกรรมกบคนอนๆ ในหม
คณะ (X=3.43) อยในระดบดมาก และสงท
บาทหลวงปฏบตนอยทสดคอขอ44ทานและ
คนในหมคณะของทานมการชวยเหลอซงกน
และกน และขอ 45 สมาชกในหมคณะของ
ทานมการใหโอกาสและใหอภยซงกนและกน
(X=3.15)ซงอยในระดบด
4. สขภาวะทางจตวญญาณ มดวย
กน 7 ดาน พบดงน
ดานท 1 มตของการกลบใจ ดาน
สตปญญา (Intellectual Coversion)โดย
รวมของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยอย
ในระดบด (X=2.98)เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ
62 ทานพยายามคนดตอพระเจา (X=3.45)
อยในระดบดมาก รองลงมาคอขอ 66 ทาน
พยายามลดอคต โดยเฉพาะอคตตอพระเจา
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
65
และขอ 67 ทานพยายามลดอคต โดยเฉพาะ
อคตตอตนเอง (X=3.36) อยในระดบดมาก
และสงทบาทหลวงปฏบตนอยทสดคอขอ 58
ทานสำนกวาตนเคยหลงผดในการเขาใจพระ-
เจา(X=2.09)ซงอยในระดบพอใช
ดานท 2 มตของการกลบใจ ดาน
อารมณ (Affective Conversion)โดยรวม
ของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยอยใน
ระดบดมาก (X=3.35) เมอพจารณาเปนราย
ขอพบวา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอ
ขอ73ทานประพฤตตนอยในกฎระเบยบของ
บานเมอง(X=3.64)อยในระดบดมากรองลง
มาคอขอ 74 ทานประพฤตตนอยในกฎระเบยบ
ของศาสนา(X=3.45)อยในระดบดมากและ
สงทบาทหลวงปฏบตนอยทสดคอขอ72ทาน
ไมปลอยตวทำตามอารมณทไมดและไมสมดล
(X=3.00)ซงอยในระดบด
ดานท 3 มตของการกลบใจ ดาน
ศลธรรม (Moral Conversion)โดยรวมของ
บาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยอยในระดบ
ดมาก(X=3.40)เมอพจารณาเปนรายขอพบวา
สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ80ทาน
ชอบความคมคา มากกวา คมทน (X=3.55)
อยในระดบดมากรองลงมาคอขอ78ทานมง
แบงปน มากกวา การแขงขนเอาเปรยบ ขอ
83 ทานใชชวตเรยบงาย และประสานกลม
กลนกบธรรมชาต และขอ 84 ทานเนนความ
รกแทกบพระเจา และเพอนพนอง (X=3.45)
อยในระดบดมาก และสงทบาทหลวงปฏบต
นอยทสดคอขอ81ทานเลอกสงทถกตองมาก
กวาถกใจ(X=3.18)ซงอยในระดบด
ดานท 4 มตของการกลบใจ ดาน
ศาสนา (Religious Conversion) โดยรวม
ของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยอยใน
ระดบด (X=3.25) เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ
86 ทานเลอกพระเจาเปนการตดสนใจเลอก
ขนพนฐาน (Fundamental Option) ซงจะ
สงผลไปสการตดสนใจเลอกอนๆ ทกอยางใน
ชวต(X=3.45)อยในระดบดมากรองลงมาคอ
ขอ 85 ทานเปลยนแปลงชวตทไรเปาหมาย
หรอมเปาหมายทเหนแกตวไปสชวตทมพระเจา
องคความรก เปนหลกยดเหนยวในชวต (X=
3.27) อยในระดบดมาก และสงทบาทหลวง
ปฏบตนอยทสดคอขอ 87 ทานใชโทษบาปและ
การฟนฟชวตอยเสมอ โดยผานทางศลอภย
บาป(X=3.09)ซงอยในระดบด
ดานท 5 การดำเนนชวตดวยความ
ยากจน ตามคำแนะนำของพระวรสารโดย
รวมของสขภาวะทางจตวญญาณอยในระดบ
ดมาก (X=3.44) เมอพจารณาเปนรายขอพบ
วา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ 98
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 66
ทานสำนกวาการทำงานเปนองคประกอบพน
ฐานในการดำรงชวตของมนษย (X=3.73)อย
ในระดบดมาก รองลงมาคอขอ 90 ทานเปด
ใจแสวงหาพระเจาในเหตการณทอยเหนอการ
ควบคม (X=3.64) อยในระดบดมาก และสง
ทบาทหลวงปฏบตนอยทสดคอขอ92ทานละ
ทงความเหนแกตว(X=3.00)ซงอยในระดบด
ดานท 6 การดำเนนชวตดวยความ
บรสทธ ตามคำแนะนำของพระวรสาร โดย
รวมของสขภาวะทางจตวญญาณ อยในระดบ
ดมาก (X=3.43) เมอพจารณาเปนรายขอพบ
วา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ 107
ทานสมครใจไมแตงงาน เพออาณาจกรพระเจา
และอทศชวตทงครบเพอรบใชพระเจาและ
เพอนมนษยโดยยนดครองตนในความบรสทธ
อยางแทจรง(X=3.91)อยในระดบดมากรอง
ลงมาคอขอ 99 ทานสรางความสมพนธกบ
พระเจาอยางตอเนอง โดยผานทางศลมหา-
สนท (X=3.73) อยในระดบดมาก และสงท
บาทหลวงปฏบตนอยทสดคอขอ 104 ทาน
สามารถควบคมการใชพลงทางเพศใหอยใน
ขอบเขตหรอความพอด ตามจดประสงคของ
เพศทพระเจาทรงกำหนด และตามสถานะของ
บคคล (บาทหลวงนกบวชฆราวาส เดกและ
เยาวชนฯลฯ)(X=3.09)ซงอยในระดบด
ดานท 7 การดำเนนชวตดวยความ
นบนอบ ตามคำแนะนำของพระวรสารโดย
รวมของสขภาวะทางจตวญญาณ อยในระดบ
ดมาก (X=3.32) เมอพจารณาเปนรายขอพบ
วา สงทบาทหลวงปฏบตมากทสดคอขอ 111
ทานถอความนบนอบเชอฟงผมอำนาจชอบ
ธรรม ตามสถานะของทาน เชน สามภรรยา
ควรมความรกและยอมรบกนและกน (อฟ 5:
22-29) บตรตองเคารพใหเกยรตบดามารดา
(อฟ6:1-3)ลกจางตองเชอฟงนายจาง(1ปต
2:18)ผนอยเชอฟงผใหญ(1ปต 5:5)ประชา-
ชนเชอฟงผมอำนาจชอบธรรม (1ปต 2:13)
ครสตชนเชอฟงเปนหนงเดยวกบผนำของ
ครสตศาสนจกร (1คร 16:16) (X=3.55) อย
ในระดบดมาก รองลงมาคอขอ 109 ทาน
พยายามฝกกระบวนการมองดและวนจฉย
ดวยการเรยนร ฝกฝน การรจกฟง (X=3.43)
อยในระดบดมาก และสงทบาทหลวงปฏบต
นอยทสดคอขอ110 ทานมความสามารถใน
การแยกแยะคณคาพระวรสาร กบคานยม
ของโลกทเกดขนในชวตประจำวนไดเปนอยาง
ด(X=3.18)ซงอยในระดบด
อภปรายผลการวจย
ผลการวจยสขภาวะของบาทหลวง
คาทอลกในประเทศไทยทงสดาน ไดแก สข-
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
67
ภาวะทางกาย จตใจ สงคมและจตวญญาณ
อยในระดบทดและดมาก สวนหนงเปนผลมา
จากการทบาทหลวงผใหขอมลทงหมดทถก
เลอกอยในสภาวะทมสขภาพกายทสามารถ
ดำเนนชวตดวยการปฏบตกจวตรประจำวนได
ปกต จงกลาวไดวาบคคลทมสขภาวะทางกาย
ระดบปกตซงอาจเชอมโยงกบการจดสรรชวต
ใหสมดลทงระดบจตใจสงคมและจตวญญาณ
ไดในระดบหนง
อยางไรกตามผลการวจยทพบวาสข-
ภาวะทางจตของบาทหลวงมคาในระดบ “ด”
ในขณะทสขภาวะดานอนๆ อยในระดบ “ด
มาก” ซงประเดนสำคญทพบเปนปญหา คอ
ภารกจทหนกกบการจดสรรเวลาเพอพกผอน
มนอย ซงมผลตอสขภาวะทางจตของบาท-
หลวง ในการบรหารจดการชวตใหเกดความ
สมดลในมตตางๆ โดยเฉพาะเมอเผชญหนา
กบสถานการณหรอกระแสสงคมปจจบนทกอ
ใหเกดความสบสนในการดำเนนชวตประจำ
วน โดยเฉพาะคานยมบรโภคนยม วตถนยม
หรอสถานการณทางการเมอง ความรนแรง
ของสงคมในรปแบบตางๆ ทบาทหลวงนอก
จากจะตองมภมคมกน และความเขมแขงฝาย
จตในตนเองแลวยงตองดแลอภบาลครสตชน/
บคลากรในความดแล รวมถงภารกจตางๆ ท
ไดรบมอบหมาย สงผลตอการบรหารจดการ
ความเครยดในตนเองเมอเผชญหนากบสถาน-
การณทยากตอการใหคำแนะนำและการตด
สนใจ
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการนำผลการวจยไปใช
1. ในดานสขภาวะทางกายสงทบาท-
หลวงคาทอลกปฏบตนอยทสด คอ การหมน
สงเกตอาการผดปกตทเกดจากการรบประทาน
ยา ดงนน ควรจดใหมการสงเสรม ใหความร
จดอบรมดานสขภาวะใหกบบาทหลวง หรอ
จดทำคมอใหความรดานนโดยเฉพาะ
2. ในดานสขภาวะทางจตสงทบาท-
หลวงคาทอลกปฏบตนอยทสดคอการไดอาน
คำสอนทางศาสนาหรอพกผอนหยอนใจโดย
การดหนงฟงเพลงหรอสวดภาวนาเมอรสก
ไมสบายใจ แสดงใหเหนวาเมอบาทหลวงคา-
ทอลกรสกไมสบายใจจะไมมโอกาสไดรบการ
ผอนคลายความตงเครยดทเกดขน ดงนน ผ
เกยวของควรจดกจกรรมหรอหาเวลาใหบาท-
หลวงคาทอลกไดพกผอนหยอนใจ
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
1. ควรมการศกษาสขภาวะทง 4 ดาน
ของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทยทง 10
สงฆมณฑล เนองจากการวจยนศกษา “บาท-
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 68
หลวงคาทอลกในสงฆมณฑลราชบร” เทานน
การศกษาตอไปจะไดขอมลการศกษาและ
ประเดนการตอบทชดเจนมากขน
2. ควรมการวจยตดตามผลการ
พฒนาสขภาวะทง 4 ดานของบาทหลวง
คาทอลกในลกษณะทเปนผลสบเนองจากงาน
วจยชนนโดยศกษาในประเดนทวาเมอทราบ
ประเดนความตองการพฒนาสขภาวะแลวม
การพฒนาเปลยนแปลงอยางไร
3. ควรศกษาสขภาวะทง4ดานของ
บาทหลวงคาทอลกททำงานในรปแบบตางๆ
กน แลวนำขอมลทไดมาเปรยบเทยบความ
แตกตาง
บรรณานกรม
เกรยงศกดโกวทวาณชประชาชาตปรชาวฒ
สมกจนนทวสทธและบรรจง
สนตสขนรนดร.2550.บาทหลวง :
ศาสนบรกรของพระเจา.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
เกรยงศกดโกวชวาณช,มขนายก.2535.
สมณสาสนของสมเดจพระสนตะ-
ปาปายอหนปอลท2เรองการอบรม
พระสงฆในสภาพการณปจจบน.
แสงธรรมปรทศน ปท16(3)
กนยายน–ธนวาคม1992/2535.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
กรตบญเจอ.2522.สารานกรมปรชญา.
กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.
บรรณาธการ,กอง2009.จดหมายขาว
“เพอนสงฆ”ปท7ฉบบท26
เดอนกรกฎาคม-กนยายน2009.
เอกสารถายสำเนา.
พระคมภรคาทอลกแหงประเทศไทย,
คณะกรรมการ.1994.พระคมภร
ภาษาไทยฉบบใหม. กรงเทพฯ:
อำนวยรตนการพมพ.แปลจาก
The New Jerusalem Bible.
1985.London:Cambridge
University.
ดงโตแนลยงมาร,บาทหลวง.2533.
ความสำคญของบคคลในปรชญา
ตะวนตกปจจบน. แสงธรรมปรทศน
ปท14(3).นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
.2536.ความหมายของรางกายใน
ชวตมนษย.2536.แสงธรรมปรทศน
ปท17(3).นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
.2536.ปรชญาชวยมองคณคาของ
ชวต.แสงธรรมปรทศนปท17(2).
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
เจรญ วองประชานกล และวฒชย อองนาวา
69
ประเวศวะส.2551.จตววฒน.(Online).
Available:http://jitwiwat.
blogspot.com.
สำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต.
2550.สขภาพทางปญญาของ
สงคมไทย ความฝนทยงไมเปนจรง.
(Online).Available:www.
nationalhealth.or.th.
.2550.พระราชบญญตสขภาพ
แหงชาต พ.ศ. 2550.(Online).
Available:http://www.
nationalhealth.or.th/mis3_1.
html.2550.
เสรพงศพศ.2008.สขภาวะ ความสมดล
ทสรางได.(Online).Available:
http://www.phongphit.com/
index.php?option=com_
content&task=view&id=407&
Itemid=52.
วฒชยอองนาวา,บาทหลวง.2549.
ศาสนาครสต.เอกสารประกอบ
การสอน.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
.2552.การศกษาอบรมของผเตรยม
ตวเปนบาทหลวงของครสตศาสนจกร
คาทอลกในประเทศไทย.
วารสารแสงธรรมปรทศนปท33(3)
กนยายน–ธนวาคม2009/2553.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
วฒชยอองนาวา,บาทหลวงและคณะ.
2553.การศกษาเครองมอประเมน
และตวชวดทเกยวของกบการพฒนา
ดานจตวญญาณ ตามหลกธรรม
คำสอนของครสตศาสนา.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
รอฮานเจะอาแซ,วนดสทธรงส,กตตกร
นลมานต,รศมสงขทอง.2553.
การทบทวนความรเรองเครองมอ
ประเมนภาวะจตวญญาณ.
(Online).Available:
http://sph.thaissf.org/?module=
media&pg=detail&id=102.
ApostolicConstitutionFideiDepositum.
1993.Catechism of the
Catholic Church.London:
GeoffreyChapman.
ApostolicConstitutionSacrae
DisciplinaeLeges.1983.Code
of Canon Law.Washington,
D.C.:Braun-Brumfield,Inc.
Bouyer,Louis.1995.A History of
Christian Spirituality Vol.1.
London:Burns&Oates.
สขภาวะของบาทหลวงคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 70
FlanneryAustin,O.P.(Ed.).1965.The
Documents of Vatican 2,
Gaudium et Spes: Pastoral
Consitution on the Church in
the Modern World. Grand
Rapids,Mich:Eerdmans.
FlanneryAustin,O.P.(Ed.).1992.
Vatican Council 2. The
Conciliar and Post Conciliar
Documents. Indiana:The
Liturgical.
JohnPaulII,Pope.1992.Pastores
Dabo Vobis. Washington:
UnitedStatesCatholic
Conference.
Molaney,FrancisJ.,S.D.B.1980.“A
Life of Promise” Poverty,
Chastity, Obedience.London:
DartonLongmanandTodd.
Vernon,Mark.2008.What is
wellbeing? (Online).Available:
http://podularity.com/2008/
10/03/19-what-is-wellbeing.
บทบาทของผปกครองตอการอบรม
ผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกใน
สามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลก
ในประเทศไทย : กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร
สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
Parent’s Roles or Catholic Priestly Formation
for Minor Seminary of Church in Thailand :
A Case Study of Chantaburi Diocese, Chiangmai
Diocese and Thare-Nongseng Archdiocese
Rev.Wuttichai Ongnawa* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
* E-mail : [email protected]
Peerapat Thawinrat* Deputy Director for Academic Promotion
and Development Center.
Thip-anong Ratchaneelatdachit* Assistant Director and Researcher at
Religious and Cultural Research Centre,
Saengtham College.
* E-mail : [email protected]
บาทหลวงวฒชย อองนาวา* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
พรพฒน ถวลรตน* รองผอำนวยการศนยสงเสรมและ
พฒนางานวชาการ
ทพอนงค รชนลดดาจต* ผชวยผอำนวยการและนกวจยประจำ
ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม
วทยาลยแสงธรรม
บทบาทของผปกครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย :
กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 72
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาบทบาทของผปกครอง
ตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงของครสตศาสนจกรคาทอลก
ในประเทศไทย กลมผใหขอมลในการวจยครงนเปนผปกครองของผ
เตรยมตวเปนบาทหลวงในสามเณราลยเลก สงฆมณฑลจนทบร เชยง-
ใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง ทอยในสามเณราลยประจำ
ปการศกษา2552จำนวน100คนเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบถาม
วเคราะหขอมลใชคาความถ รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบน
มาตรฐาน
ผลการวจยพบวา
บทบาททวไปของผปกครองทปฏบตมากทสด ไดแก การสงเกต
และควบคมพฤตกรรมใหดำเนนไปอยางถกตองตามครรลองคลอง-
ธรรม รองลงมาคอเรองการใหความรกความอบอน และสงเสรมใหใช
เวลาวางใหเกดประโยชน สวนบทบาททผปกครองไมไดปฏบต ไดแก
การดแลยามเจบไขไดปวย รองลงมาคอเรองการดแลหาอาหาร เครอง
นงหม
บทบาทดานศาสนา / ระเบยบบานอบรมทปฏบตมากทสด
ไดแก การสงเสรมใหเขารวมพธกรรมของศาสนาและคอยตกเตอนเมอ
ออกนอกลนอกทาง สวนบทบาททผปกครองไมไดปฏบต ไดแก การ
ปลกฝงใหเลอมใสในศาสนาประจำชาต
บทบาทดานการศกษาทปฏบตมากทสด ไดแก สงใหไดเลา
เรยนศกษาตามการศกษาภาคบงคบ รองลงมาคอสงเสรมใหใชความร
ทเรยนมาประยกตใชในชวตประจำวน สวนบทบาททผปกครองไมได
ปฏบตไดแกสนบสนนใหศกษาในวชาชพทชอบเพอเปนพนฐานในการ
ประกอบอาชพในอนาคต
บทคดยอ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา พรพฒน ถวลรตน ทพอนงค รชนลดดาจต
73
บทบาทดานสงคมทปฏบตมากทสด ไดแก สอนใหมมารยาทในสงคม
รองลงมาคอใหสามารถอยรวมกบผอนไดเปนทยอมรบของสงคม สวน
บทบาททผปกครองไมไดปฏบต ไดแก อบรมสงสอนเพอปรบตวใหเขา
กบสภาพสงคมและสงแวดลอมได
บทบาทดานการกลอมเกลาจตใจ (อารมณ) ทปฏบตมากทสด
ไดแก สรางความภมใจกบสถานภาพของตนเองกบครอบครวและการ
ใหกำลงใจเพอใหสามารถตอสและมกำลงใจในการดำรงชวตในสงคม
ไดสวนบทบาททผปกครองไมไดปฏบต ไดแกมสมพนธภาพทดตอกน
เพอใหเกดความสมพนธทเหนยวแนนและปลกฝงใหสามารถควบคม
ตนเองได
คำสำคญ : 1)บทบาทผปกครอง 2)การอบรม
3)บาทหลวง 4)สามเณราลยเลก
5)ครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย
This research objective was to study the parent’s
roles on priestly formation of Catholic Church in Thailand.
Theinformantswere100parentsofseminariansinschool
year of 2009 forminor seminaries of Chantaburi Diocese,
Chiangmai Diocese and Thare-Nongseng Archdiocese. The
information collection tool was the questionnaire. The
statistics for information analysis were the percentage,
mean and standard deviation.
Abstract
บทบาทของผปกครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย :
กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 74
The research results were found that Most of general roles practiced are the noticing and controlling the behaviors along path of justice, giving the love and warmth and promoting to spend useful time respectively. The roles neglected are the medical care,nutritionandclothing. Most of religious/discipline roles practiced are thepromoting to intent religious rites and admonishing against immoral behaviors respectively. The role neglected is the fostering of adherence in the national religion. Most of educational roles practiced are the sup- porting to achieve the compulsory education and pro- moting the knowledge application for daily life respec- tively. The role neglected is promoting the preferred educa-tion for profession in the future. Most of social roles practiced are the instructing about the etiquettes, living and being acknowledged in society respectively. The role neglected is the training for reformation into society and surrounding. Most of spiritual training (emotion) roles practicedarethebuildingtheprideonselfandfamilystatus,encou- ragingtofightandaliveinsocietyrespectively.Therolesareneglected the making the tight relationship and fostering theself-controlability.
Keywords : 1)Parent‘sRoles 2)Formation 3)Priest 4)MinorSeminary
5)CatholicChurchinThailand
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา พรพฒน ถวลรตน ทพอนงค รชนลดดาจต
75
ความเปนมาและความสำคญของปญหา
ครอบครวเปนหนวยสงคมทเลกทสด
แตสำคญทสด เนองจากครอบครวมบทบาท
ในการเลยงดอบรมสงสอนและถายทอด
คณคา วฒนธรรมใหแกสมาชกในครอบครว
ถาเดกไดรบการเลยงดอยางเพยงพอ เหมาะสม
ตามวย ผเลยงดใหความรก ความอบอน
ความเขาใจ ความปลอดภยและเสรมสราง
สขนสยเดกกจะเจรญเตบโตตามวยมสขภาพ
แขงแรงสมบรณมความมนใจอารมณดแทบ
จะกลาวไดวาผใหญในปจจบนเปนเชนไรลวน
เปนผลจากการเลยงดอบรมสงสอนในวยเดก
ทงสน ครอบครวจงเปนเบาหลอหลอมทสำคญ
ทสดของทกคน
การอบรมทสบเนองจากครอบครว
คอโรงเรยนหรอสถาบนการอบรมศกษา นบได
วาเปนบานหลงทสองของเดกๆ เมอเดกเตบ
โตขนนอกจากการอบรมเลยงดจากครอบครว
จำเปนตองไดรบการอบรมศกษาทเหมาะสม
กบสถานภาพและวถการดำเนนชวตในสงคม
ศาสนา ในฐานะเปนสถาบนสำคญ
อยางหนงของสงคม ยอมมระบบการศกษา
อบรม เพอเตรยมบคลากรใหมความพรอมต
อการปฏบตหนาทเผยแผหลกธรรมคำสอนใน
ศาสนา จงตองมระบบการศกษาอบรม ภาย
ใตประสบการณของแตละศาสนาทเหมอน
และตางกนไป
ครสตศาสนจกรคาทอลกใหความ
สำคญตอการศกษาอบรมเพอเตรยมบคลากร
สการเปนศาสนบรกรอยางตอเนอง มการจด
ระบบและสถาบนการศกษาอบรมสการเปน
ศาสนบรกรอยางจรงจง มทงแนวทางทเปน
สากลภายใตหนวยงานทรบผดชอบและแนว
ทางการประยกตใหเขากบชมชนทองถนโดย
เฉพาะการศกษาอบรมผเตรยมตวเปนบาท-
หลวง ซงถอเปนศาสนบรกรสำคญในครสต
ศาสนจกรคาทอลก ในภารกจการปกครอง
ดแลชมชน การประกอบพธกรรมและการ
ประกาศเผยแผคำสอน(ไชโยกจสกล,2549:
12-13อางในวฒชยอองนาวา,2552)
การศกษาอบรมผเตรยมเปนบาท-
หลวงของครสตศาสนจกรคาทอลก มการจด
สถานทเฉพาะทเรยกวา“สามเณราลย”(Semi-
nary) สถานทเนอหาวธการและผใหการอบรม
ตองมประสทธภาพและสอดคลองกบสถาน
การณแหงยคสมย (เกรยงศกด โกวทวานช
อางถงใน เชาวฤทธ สาสาย, 2550: 3) การ
อบรมผ เตรยมเปนบาทหลวงคาทอลกใน
ประเทศไทยมสามระดบ ไดแก สามเณราลย
เลกสามเณราลยกลาง และสามเณราลยใหญ
สามเณราลยเลก หมายถง การศกษาอบรม
ตงแตชนมธยมศกษาปท 1 จนถงชนมธยม
ศกษาปท6รวมทงการอบรมพเศษ1–2ป
บทบาทของผปกครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย :
กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 76
กอนเขาสามเณราลยกลาง โดยมจดประสงค
เพอรบการฝกอบรมบมนสยให เปนผทม
ศรทธาในพระเจาตามวฒภาวะของเขา พรอม
ทงคณธรรมตางๆ อบรมใหเขามระเบยบวนย
มจตใจเอออาทร เปนผทสามารถดำเนนชวต
รวมกบคนอนในสงคมไดอยางมความสข
สามเณราลยกลาง คอ การศกษาอบรมทตอ
เนองจากสามเณราลยเลกโดยใช1ปเพอการ
พฒนาความเชอศรทธา การมประสบการณ
ชวตในรปแบบตางๆ รวมทงการใชเวลาเพอ
ไตรตรองพจารณาชวตตนเองวาเหมาะสมกบ
การตอบรบจากพระเจาสการเปนบาทหลวง
หรอไม (ไชโย กจสกล, 2549: 13 อางใน
วฒชย อองนาวา, 2552) และสามเณราลย
ใหญ เปนสถาบนการศกษาอบรมขนสดทาย
ใชเวลาอยางนอย 8 ป เพอพฒนาชวตดาน
วฒภาวะ ชวตภายใน สตปญญาและงานอภ-
บาล เพอความพรอมสการเปนบาทหลวงตอ
ไป
ดงนน การศกษาอบรมสการเปน
บาทหลวงของครสตศาสนจกรคาทอลกไทย
จงมลกษณะเปนกระบวนการทสมพนธและ
ตอเนอง จากครอบครวสสามเณราลยระดบ
ตางๆ สอดคลองกบสภาสงคายนาวาตกนครงท
2 ในเอกสาร Optatam totius (1965: 3)
ใหแนวทางวาตองจดการอบรมอยางเหมาะสม
กบอาย อปนสยและขนพฒนาตรงกบหลก
จตวทยาอนดและถกตอง โดยมผใหการอบรม
คอยแนะนำ และบดามารดาใหความรวมมอ
เปนอยางด และอยาละเลยใหผรบการอบรม
มโอกาสไดประสบการณในชวตมนษยตาม
สมควร และใหเขามความสมพนธกบครอบ-
ครวตามปกต ดงนน สาระสำคญของการ
ศกษาอบรมผเตรยมเปนบาทหลวง คอ การ
จดการศกษาอบรมเพอใหผรบการอบรมม
ความพรอมในการเปนศาสนบรกรของครสต-
ศาสนจกร ภายใตการดแล รบผดชอบของผ
เกยวของตงแตระดบผนำครสตศาสนจกรผ
ใหการอบรม ผรบการอบรม และบดามารดา
บคคลในครอบครว ซงมอทธพลสำคญตอการ
ศกษาอบรมดงกลาว
อยางไรกตาม เนองจากการรบการ
อบรมสการเปนบาทหลวงเปนการศกษา
อบรมแบบพเศษ จงจำเปนตองมการศกษา
และทำความเขาใจบทบาทของผเกยวของ
โดยเฉพาะบทบาทของผปกครองของผรบ
การอบรม โดยเฉพาะการศกษาอบรมในระดบ
สามเณราลยเลก ทผใหการอบรม ผรบการ
อบรมและผปกครองตางมบทบาทรวมกนใน
การศกษาอบรมอนเปนพนฐานสำคญตอการ
ศกษาอบรมในระดบทสงขนตอไป ซงมความ
จำเปนตองมการศกษาและทำความเขาใจใน
ทศทางเดยวกน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา พรพฒน ถวลรตน ทพอนงค รชนลดดาจต
77
งานวจยนตองการศกษาบทบาทของผปกครอง
ตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงใน
สามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลก
ในประเทศไทย ผลจากการวจยนจะทำใหผ
มสวนเกยวของกบการอบรมผเตรยมตวเปน
บาทหลวง ไดแก ผใหการอบรม ผปกครอง
และผเตรยมตวเปนบาทหลวงมความเขาใจ
เดยวกนเกยวกบบทบาทของผปกครองทมตอ
การอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวง
วตถประสงคการวจย
เพอศกษาบทบาทของผปกครองตอ
การอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงของครสต-
ศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทยจากเอกสาร
ทเกยวของ
ขอบเขตการวจย
1. กลมผใหขอมล ไดแก ผปกครอง
ในสามเณราลยเลก สงฆมณฑลจนทบร เชยง
ใหมและอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
2. เนอหาทใชในการวจย
2.1 บทบาทของผปกครอง
2.2 แนวทางการอบรมเลยงดบตร
2.3 คมอและระเบยบปฏบตประ-
จำสามเณราลยเลก
ประโยชนทไดรบจากการวจย
ไดทราบบทบาทของผปกครองอนจะ
นาไปสแนวทางในการอบรมผเตรยมตวเปน
บาทหลวงของครสตศาสนจกรคาทอลกใน
ประเทศไทย
นยามศพท
ผปกครองหมายถงบดามารดาของ
ผรบการอบรมเปนบาทหลวงประจำสงฆมณฑล
สามเณราลยเลก หมายถง สถาบน
อบรมขนแรกของผเตรยมตวเปนบาทหลวง
ของครสตศาสนจกรสงกดสงฆมณฑล
สามเณรเลกหมายถงผรบการอบรม
ในสามเณราลยเลกสำหรบการเปนบาทหลวง
ประจำสงฆมณฑล
สงฆมณฑล หมายถง เขตปกครอง
ของครสตศาสนจกรคาทอลก ซงมมขนายก
เปนประมข และบรหารปกครองรวมกบคณะ
บาทหลวง
วธดำเนนการวจย
แหลงขอมลทใชในการศกษาสำหรบ
ขนตอนน คอ ผปกครองของผเตรยมตวเปน
บาทหลวงในสามเณราลยเลก สงฆมณฑล
จนทบร เชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-
หนองแสง ทอยในสามเณราลยประจำปการ
บทบาทของผปกครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย :
กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 78
ศกษา 2552 กำหนดวธการไดมาซงกลมผให
ขอมลโดยการสมอยางงาย (Simple Random
Sampling)จำนวน100คน
ดำเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใช
แบบสอบถามเรองบทบาทของผปกครองตอ
การอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลก
ในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกร
คาทอลกในประเทศไทย มสาระครอบคลม
ประเดนตอไปน คอ 1) ขอมลของผตอบแบบ
สอบถาม 2) ขอมลของผเตรยมตวเปนบาท-
หลวง 3) ความคดเหนเกยวกบบทบาททวไป
ของผปกครอง 4) ความคดเหนเกยวกบบทบาท
ดานศาสนา/ระเบยบบานอบรม 5)ความคด
เหนเกยวกบบทบาทดานการศกษา6)ความ
คดเหนเกยวกบบทบาทดานสงคม7)ความคด
เหนเกยวกบบทบาทดานการกลอมเกลาจตใจ
(อารมณ) ซงมจำนวน 100 คน นดเวลาใน
การรบกลบคนประมาณ 3 เดอน แจกแบบ
สอบถามไป 100 ฉบบ ไดรบกลบคน 100
ฉบบคดเปนรอยละ100 เมอไดรบแบบสอบ
ถามกลบคนจงตรวจสอบความครบถวนของ
ขอมลจนครบตามจำนวนทกำหนด
การวเคราะหขอมลนำแบบสอบถาม
ทไดมาตรวจสอบความถกตองอกครง หลงจาก
นนทำการบนทกลงรหสในโปรแกรมสำเรจรป
วเคราะหขอมลทางสถตโดยใชคาความถ
รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน
ซงสรปผลการวจยและขอเสนอแนะของการ
วจยมดงน
สรปผลการวจย
1. ผปกครองสามเณรสวนใหญอยใน
ชวงอาย 41-50 ป มวฒการศกษาตำกวา
ปรญญาตร มความเกยวของกบสามเณรใน
ฐานะเปนบดา สถานภาพสมรส คอ อยดวย
กน นบถอศาสนาคาทอลก อยในสงกดสงฆ-
มณฑลจนทบร
2. สามเณรสวนใหญเขาบานเณรตง
แตระดบ ม.1 ปจจบนกำลงศกษาในระดบ
ม.3และอยบานเณรมาเปนเวลา3ป
3. บทบาททวไปของผปกครองท
ปฏบตมากทสด ไดแกการสงเกตและควบคม
พฤตกรรมใหดำเนนไปอยางถกตองตามครร-
ลองคลองธรรม รองลงมาคอ เรองการใหความ
รกความอบอน และสงเสรมใหใชเวลาวางให
เกดประโยชน สวนบทบาททผปกครองไมได
ปฏบต ไดแก การดแลยามเจบไขไดปวย รอง
ลงมาคอ เรองการดแลหาอาหารเครองนงหม
4. บทบาทดานศาสนา/ระเบยบบาน
อบรมทปฏบตมากทสด ไดแก การสงเสรม
ใหเขารวมพธกรรมของศาสนาและคอยตก
เตอนเมอออกนอกลนอกทาง สวนบทบาททผ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา พรพฒน ถวลรตน ทพอนงค รชนลดดาจต
79
ปกครองไมไดปฏบต ไดแก การปลกฝงให
เลอมใสในศาสนาประจำชาต
5. บทบาทดานการศกษาทปฏบต
มากทสด ไดแก สงใหไดเลาเรยนศกษาตาม
การศกษาภาคบงคบ รองลงมาคอสงเสรมให
ใชความรทเรยนมาประยกตใชในชวตประจำ-
วน สวนบทบาททผปกครองไมไดปฏบต ได
แก สนบสนนใหศกษาในวชาชพทชอบเพอ
เปนพนฐานในการประกอบอาชพในอนาคต
6. บทบาทดานสงคมทปฏบตมากท
สด ไดแก สอนใหมมารยาทในสงคม รองลง
มาคอใหสามารถอยรวมกบผอนไดเปนทยอม
รบของสงคม สวนบทบาททผปกครองไมได
ปฏบต ไดแก อบรมสงสอนเพอปรบตวใหเขา
กบสภาพสงคมและสงแวดลอมได
7. บทบาทดานการกลอมเกลาจตใจ
(อารมณ)ทปฏบตมากทสดไดแกสรางความ
ภมใจกบสถานภาพของตนเองกบครอบครว
และการใหกำลงใจเพอใหสามารถตอสและม
กำลงใจในการดำรงชวตในสงคมได สวนบท
บาททผปกครองไมไดปฏบตไดแกมสมพนธ-
ภาพทดตอกนเพอให เกดความสมพนธท
เหนยวแนนและปลกฝงใหสามารถควบคมตน
เองได
ขอเสนอแนะ
1. ควรศกษาบทบาทของผปกครอง
ตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงของ
ครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย ให
ครบทง 10 สงฆมณฑล เพอนำขอมลทไดมา
เปรยบเทยบระบบการอบรมของแตละทองถน
ในประเทศ
2. ควรเปรยบเทยบบทบาทของผปก-
ครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวง
ของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย
ของแตละสงฆมณฑลเพอศกษาปจจยทสงผล
ตอการอบรมเลยงดกบพนฐานของครอบครว
บรรณานกรม
เกรยงศกดโกวชวาณช,มขนายก.2535.
สมณสาสนของสมเดจพระสนตะ-
ปาปายอหนปอลท2เรองการ
อบรมพระสงฆในสภาพการณ
ปจจบน. วารสารแสงธรรมปรทศน
ปท16ฉบบท3กนยายน–ธนวาคม
1992/2535.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
ธรพลกอบวทยากล.2535.สามเณราลย
(บานเณร) ในประเทศไทย
(มสซงสยาม). สารนพนธ
บทบาทของผปกครองตอการอบรมผเตรยมตวเปนบาทหลวงคาทอลกในสามเณราลยเลกของครสตศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย :
กรณศกษาสงฆมณฑลจนทบร สงฆมณฑลเชยงใหม และอครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 80
หลกสตรศาสนศาสตรบณฑต
สาขาวชาเทววทยาวทยาลย
แสงธรรม.
สามเณราลยและกระแสเรยก,คณะกรรมการ.
2000.คมอสามเณรเลก. เอกสาร
ถายสำเนา.
สำนกอธการบด.2549.คมอการศกษา
วทยาลยแสงธรรม.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
.2549.ระบบการศกษาอบรมของ
วทยาลยแสงธรรม : เอกสาร
ประกอบการศกษาดงาน.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
.2550.คมอการศกษาวทยาลย
แสงธรรม. นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม
สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.2009.
ปฏทนคาทอลก ครสตศกราช
2010. กรงเทพฯ:อสสมชญ.
วฒชยอองนาวา,บาทหลวง.2549.
ศาสนาครสต. เอกสารประกอบ
การสอน.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
.2552.การศกษาอบรมของผ
เตรยมตวเปนบาทหลวงของครสต-
ศาสนจกรคาทอลกในประเทศไทย.
วารสารแสงธรรมปรทศนปท33
ฉบบท3กนยายน–ธนวาคม2009/
2553.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
เอกชยชนโคตร,บาทหลวงดร.2551.
การศกษาคาทอลก.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
ApostolicConstitutionSacrae
DisciplinaeLeges.1983.Code
of Canon Law.Washington,
D.C.:Braun-Brumfield.
Austin,Flannery,O.P.(Ed.).1992.
Vatican Council 2. The
Conciliar and Post Conciliar
Documents.Indiana:The
Liturgical.
JohnPaulII,Pope.1992. Pastores
Dabo Vobis.Washington,D.C.:
Braun-Brumfield.
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลก
ในประเทศไทย
The Requirement Survey of Christianity Knowledge Services for
Catholic in Thailand
Rev.Dr.Chatchai Pongsiri* Reverend in Roman Catholic Church,
Chanthaburi Diocese
* Prisident of Saengtham College
* E-mail : [email protected]
Rev.chaiyo kitsakul* Reverend in Roman Catholic Church,
Bangkok Archdiocese
* Vice President for Administrator Affairs,
Saengtham College.
Rev.Thamarat Ruanngam* Reverend in Roman Catholic Church,
Chanthaburi Diocese.
* Lecturer at Saengtham College.
Thip-anong Ratchaneelatdachit* Assistant Director and
Researcher at Religious and Cultural
Research Centre, Saengtham College.
* E-mail : [email protected]
บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลจนทบร
* อธการบด วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงไชโย กจสกล* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ
* รองอธการบดฝายบรหาร วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงธรรมรตน เรอนงาม* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลจนทบร
* อาจารยประจำคณะมนษยศาสตร
วทยาลยแสงธรรม
ทพอนงค รชนลดดาจต* ผชวยผอำนวยการและนกวจยประจำ
ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม
วทยาลยแสงธรรม
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 82
การวจยครงนมวตถประสงคเพอสำรวจความตองการการ
บรการความรดานครสตศาสนาของครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
กลมผใหขอมลในการวจยครงนเปนชมชนคาทอลก จำนวน 400 คน
เกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบถามวเคราะหขอมลใชคาความถรอยละ
คาเฉลยคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน
ผลการวจยพบวา
1. เนอหาการอบรมครสตศาสนามความสำคญกบครสตชน
ในภาพรวมอยในระดบมาก (X=4.23) เมอพจารณาคะแนนเฉลยเปน
รายขอพบวาเนอหาเรองพระคมภร (X=4.82) มคะแนนเฉลยมากทสด
รองลงมาไดแก เนอหาเรองขอบญญต/พระบญญต (X=4.69) และ
เนอหาเรองการอภบาลครสตชน(X=3.28)มคะแนนเฉลยนอยทสด
2. วธการอบรมครสตศาสนาควรเปนการใชสออเลกทรอนกส
(รอยละ 45.32) การบรรยายความรทางวชาการ (รอยละ 22.52)
การจดสมมนา/เสวนาแลกเปลยนเรยนร (รอยละ 11.90) การเทศน
ในพธกรรม(รอยละ8.86)การศกษาความรดวยตนเอง(รอยละ6.84)
การจดคายอบรม(รอยละ4.56)
3. กลมเปาหมายทเหมาะสำหรบการเผยแพรความรมากท
สดคอกลมเยาวชนอาย15-24ป (รอยละ45.82)ผใหญอาย25-
54 ป (รอยละ 31.65) เดกนกเรยน อาย 6-14 ป (รอยละ 16.20)
และกลมผสงอายอาย55ปขนไป(รอยละ6.33)
สรปผลการศกษาจากการสำรวจพบวาครสตชนคาทอลกใน
ประเทศไทยสวนใหญตองการทราบเนอหาดานพระคมภรจากวธการ
ใชสออเลกทรอนกสโดยเผยแพรความรดงกลาวใหกบกลมเยาวชนทม
อายระหวาง 15-24 ป ขอมลจากการสำรวจนจะเปนขอมลพนฐาน
สำหรบการพฒนาความรของครสตชนคาทอลกในขนตอนตอไป
บทคดยอ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร ไชโย กจสกล ธรรมรตน เรอนงาม และทพอนงค รชนลดดาจต
83
คำสำคญ : 1)ชมชนคาทอลก 2)บรการความร
3)การสำรวจความตองการ
This research objectives is to survey the require-
ments of Christianity knowledge services for Catholic in
Thailand. The informants are 400 persons in the Catho-
lic communities. The information collection was made by
thequestionnairedistribution.The frequency,percentage,
mean and standarddeviationwereused for the informa-
tion analysis.
The research results are found that
1. The contents of teaching Christianity are signifi-
cant in overallwith high level (X=4.23)When considered
as the contents with ranking mean scores as follows;
the content of the Bible (X=4.82), The Commandment
(X=4.69)andChristianpastoral(X=3.28)respectively.
2. When considered as the methods of teaching
Christianitywithrankingpercentageasfollow;bye-learning
(45.32%), academic lecturing (22.52%), seminar/dialogue
for knowledge exchanges (11.90%), ritual preaching
(8.86%),self-learning(6.84%)andeducationalcamp(4.56%)
respectively.
3. The target age groups that are appropriate to
receivetheknowledgeswithrankingpercentageasfollow;
Abstract
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 84
the youths : 15-24 years old (45.82%), the adults : 25-54
years old (31.65%), the primary to secondary students :
6-14yearsold(16.20%)andtheoldpeople:55yearsold
andelder(6.33%)respectively.
Conclusion : From the initial survey informations,
we found that most of Catholics in Thailand required
to know about the content of the Bible by e-learning,
especiallyteachingChristianityfortheyouths(15-24years
old). The informations from this survey will become the
foundation on knowledge development for the Catholic
inthenextsteps.
Keywords : 1)CatholicCommunities
2)KnowledgeServices
3)RequirementSurvey
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร ไชโย กจสกล ธรรมรตน เรอนงาม และทพอนงค รชนลดดาจต
85
ความเปนมาและความสำคญของปญหา
จากความสำเรจของการพฒนาประ-
เทศในชวง 50 ปทผานมา สงทควบคมากบ
ความสำเรจกลบกลายเปนปญหาทสะสม
พอกพนตามมาและเพมมากยงขน จนอาจ
สรปเปนขอความสนๆ แตนาคดอยางยงวา
“เศรษฐกจกาวหนาสงคมมปญหาการพฒนา
ไมยงยน” ยงพฒนาดานเศรษฐกจและความ
เจรญดานวตถมากเทาใดสภาพดานจตใจกลบ
เสอมลง จตใจคนสบสน วาเหว คนขาดทพง
ทางใจ ครอบครวทเคยเขมแขงกลบออนแอ
แตกแยกชมชนหมบานทเคยเขมแขงกตกอย
ในสภาพเดยวกน ประเทศไทยมความเจรญ
กาวหนาอยางรวดเรวทางดานวตถ แตเกด
ความเสอมทางดานจตใจ คานยมและสงคม
คนไทยประพฤตปฏบตทแสดงถงความเสอม
ทางจตใจอยางเหนไดชดเจนหลายประการ
เชนนยมวตถนยมความหรหราฟมเฟอยยก-
ยองคนรวย โดยไมคำนงถงวาจะรำรวยมาได
โดยวธใด เกดการแขงขนเอารดเอาเปรยบ ไม
คำนงถงคณธรรม จรยธรรม การเบยดเบยน
เอารดเอาเปรยบนนอกจากจะเบยดเบยนกน
เองแลวยงเบยดเบยนรกรานธรรมชาตและสง
แวดลอมอกดวย
คนไทยสวนใหญมพนฐานการศกษา
นอย ปรบตวไมทนกบความเจรญทางวตถท
เปนไปอยางรวดเรว ความเจรญทางจตใจนน
ถายโอนกนไมได แตละคนตองเรมตนสราง
กนเอง การตอยอดในการพฒนาจงแทบเปน
ไปไมได อยางมากกเพยงจดสงแวดลอมให
และแนะนำเทคนคบางอยางใหเทานน การ
พฒนาคณภาพของการศกษาอบรมจงทำได
ชากวาวตถ ไมสามารถสรางหนาตาใหกบคน
ในยคปจจบนได และไมใชสงจะนำไปโออวด
กน ทกวนนความเจรญทางวตถมมากกวา
ความเจรญทางจตใจมาก คนสวนใหญจงตก
ไปในกระแสของวตถนยมโดยอตโนมตอยแลว
จากกระแสของโลกทำใหการพฒนาทางจตใจ
นนขาดแคลนทงบคลากร เครองไมเครองมอ
เงนทนสนบสนน อกทงยงมปญหาทบคลากร
ดานนบางคนถกกระแสวตถนยมเขาครอบงำ
จนทำตวใหเสอมเสย สงผลใหคนจำนวนมาก
หนหลงใหกบการพฒนาดานจตใจและศาสนา
มากขนเรอยๆ เปนการซำเตมพฒนาการทาง
จตใจใหแยลงไปอกปญหาทางสงคมตางๆจง
ตามมาอยางมากมายและทบถมสบสนปนเป
กนจนยากทจะแกไข แตเนองจากความสข
จากความเจรญทางวตถนนเปนความสขทฉาบ
ฉวย มความสขเพยงเลกนอยเปนเครองลอให
ตกอยในวงวนของวตถ ซงมกทำใหความทกข
ตดตามมาอยางมากมาย ไมวาจะเปนทกขจาก
การแสวงหาการแกงแยงชงดชงเดนการฟาด
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 86
ฟนคแขง ความกงวล ความกลวการทำรายของ
คแขง ความไมมนคงของระบบเศรษฐกจ ความ
ผดหวง ความลมเหลว ฯลฯ นอกจากนเมอ
ไดทรพยตางๆ มาครอบครองแลวยงตองกงวล
เปนหวงเปนใย กลววาจะถกแยงชงไปดวยกล-
วธตางๆ อกดวย และเมอตองสญเสยไปจรงๆ
กตองเปนทกขขนมาอก ดงนน เมอวตถเจรญ
มากขนแทนทความสขจะมากขนกลบเปนผล
ทตรงกนขามแมรางกายจะดดมความสขกจรง
แตจตใจนนกลบเตมไปดวยความทกขสารพด
รปแบบ ทงความกลว กงวล วาเหวเพราะ
ขาดคนทจะคบดวยอยางจรงใจเหงารอนรม
ดวยความโลภโกรธหลงคนทงหลายจงพยา-
ยามหาทางแกทกขกนสารพดวธ ซงวธทงาย
และสะดวกสบายเหนผลไดรวดเรวกเชนการ
หนหนาเขาหาอบายมขชนดตางๆ ไมวาจะ
เปนเหลาบหรยาเสพตดชนดตางๆจากการ
ทคนจำนวนมากตงหนาตงตาแสวงหาวตถ
จนไมมเวลาใหกบครอบครว ทำใหตองเลยงด
ครอบครวดวยเงน แทนทจะเปนความรกความ
เขาใจความอบอนกำลงใจความเปนนำหนง
ใจเดยวกน ดงนน ปญหาในครอบครวจงตาม
มา หากปญหารนแรงมากกถงขนหยาราง หรอ
ฆากนตายกม เบาลงมาหนอยกมปญหากบ
ลกๆเมอเดกขาดความอบอนจากพอแม จง
ตองหาความอบอนจากทอนมาทดแทน ซงก
คงหนไมพนเพอนๆ และถาโชครายคบเพอน
ทไมด กมกจะชกจงกนไปหาความสขทฉาบ
ฉวยหาไดงายกคอเหลาบหรและยาเสพตด
ตางๆ นนเอง นอกจากนกยงมการหาความ
สขอยางอน เชน การแตงตวตามแฟชนเพอ
อวดกน การแขงรถ ฯลฯ อนเปนความสข
เลกๆ ทพอหาได และเมอวยรนมารวมตวกน
เปนกลมใหญมากขน ความรสกวากลมของตน
เของกตามมา จงเปนสาเหตของการยกพวก
เขาทำรายกน ดงทเปนขาวอยบอยๆ และ
เนองจากการเจรญเตบโตมาอยางขาดความ
อบอนของเดกจำนวนมากนเอง ทำใหเดกพยา-
ยามหาทพงทางใจตางๆ เชน การมแฟน การ
เรยนใหไดผลการเรยนดทสดเพอใหคนอน
ยอมรบฯลฯและพยายามทมเทใหกบสงทตน
คดวาเปนทพงนนอยางหมดตวหมดหวใจ เมอ
ผดหวงจงรสกเหมอนโลกนไมมอะไรเหลออก
แลวการฆาตวตายจงตามมาและเนองจากการ
ชอบแสวงหาความสขแบบฉาบฉวย ประกอบ
กบการทมเทใหกบสงทคดวาเปนทพงทางใจ
อยางหมดตวหมดหวใจนเอง การมเพศสมพนธ
กอนเวลาอนควรจงตามมา ไมวาจะดวยความ
ยนยอมพรอมใจ หรอขดอกฝายไมไดกตาม
(รวมทงกรณทคนทมเงนนอย แตพยายาม
แสวงหาความสขจากวตถใหไดมากๆ จนถง
กบยอมเอารางกายแลกกบเงนดวย ปญหาการ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร ไชโย กจสกล ธรรมรตน เรอนงาม และทพอนงค รชนลดดาจต
87
ตงทองโดยไมพรอมการทำแทงการคลอดลก
แลวทงอนทำใหเกดปญหาเดกเรรอน ปญหา
เรองโรคเอดส ฯลฯ จงเกดขนอยางมากมาย
ปญหาทางสงคมทงหลายจงเกดขน พอกพน
ทบถม ซบซอน ยากทจะแกไข จากปญหา
ดงกลาวถงเวลาแลวททกคนในสงคมตองรวม
มอกนแกไขปญหาเพอไมใหปญหารนแรงมาก
กวาน
ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม
วทยาลยแสงธรรมเลงเหนความสำคญของ
ความกาวหนาทไมหยดนงของสงคมโลก การ
เปลยนแปลงอยางรวดเรวอาจสงผลกระทบ
ตอระบบความเชอความศรทธาและการปฏ-
บตศาสนกจของครสตชนได ดงนนจงพยา-
ยามผลกดนใหเกดองคความรเขาถงระบบ
ความเชอ ความศรทธาของครสตชนเพอผเขา
รบการอบรมจะไดนำความรเหลานไปปรบใช
ใหเกดประโยชนตอการปฏบตศาสนกจในชวต
ประจำวนของครสตชน
วตถประสงคการวจย
เพอสำรวจความตองการการบรการ
ความรดานครสตศาสนาของครสตชนคาทอ-
ลกในประเทศไทย
ขอบเขตการวจย
1. ประชากรไดแกครสตชนคาทอลก
ในประเทศไทยทง 10 สงฆมณฑล ประกอบ
ดวย อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ สงฆมณฑล
จนทบร อครสงฆมณฑลทาแร-หนองแสง
สงฆมณฑลเชยงใหม สงฆมณฑลอบลราชธาน
สงฆมณฑลอดรธาน สงฆมณฑลนครสวรรค
สงฆมณฑลสราษฎรธาน สงฆมณฑลราชบร
และสงฆมณฑลนครราชสมา
2. ระยะเวลาในการวจย ภาคเรยน
ท1ปการศกษา2552
3. ขอบเขตการวจยครงน มงศกษา
ความตองการการบรการความร ดานครสต-
ศาสนา3ดานดงน
3.1ดานเนอหา
3.2ดานวธการอบรม
3.3ดานกลมเปาหมาย
นยามศพทเฉพาะ
1. ความตองการการบรการความร
ดานครสตศาสนา หมายถง ระดบนำหนกวด
จากระดบคาเฉลยทแสดงถงความมากนอยท
มตอการรบบรการความรดานครสตศาสนา
สำหรบการวจยครงนมงศกษาใน 3 ประเดน
คอ เนอหาการอบรมครสตศาสนาวธการทใช
ในการอบรมครสตศาสนา และกลมเปาหมาย
ทใชในการอบรมครสตศาสนา
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 88
2. เนอหาการอบรมครสตศาสนา
หมายถง ขอมลทใชในการใหบรการความร
ดานครสตศาสนาซงในการวจยครงนประกอบ
ดวยเนอหาเรองพระคมภร เทววทยา จรย-
ศาสตร/จรยธรรม พธกรรม ประวตครสต-
ศาสนาการอภบาลครสตชนกฎหมายครสต-
ศาสนจกรและขอบญญต/พระบญญต
3. วธการอบรมครสตศาสนา หมาย
ถง ลกษณะการนำเสนอความรดานครสต-
ศาสนา สำหรบการวจยครงนมงศกษาลกษณะ
การนำเสนอความรในดานการบรรยายความ
รทางวชาการ การศกษาความรดวยตนเอง
การเทศนในพธกรรม การจดคายอบรม การ
จดสมมนา/เสวนาแลกเปลยนเรยนรและการ
ใชสออเลกทรอนกส
4. กลมเปาหมายในการอบรมครสต-
ศาสนา หมายถง บคคลสำหรบรบบรการความ
รทางครสตศาสนาทกลมผใหขอมลเหนวา
มความเหมาะสมในการวจยครงนมากทสด
ประกอบดวยกลมเยาวชน กลมผใหญ กลม
เดกนกเรยนและกลมผสงอาย
5. ครสตชนคาทอลกหมายถงฆรา-
วาสผนบถอศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลก
ในประเทศไทยทง10สงฆมณฑลไดแกอคร-
สงฆมณฑลกรงเทพฯสงฆมณฑลจนทบรอคร-
สงฆมณฑลทาแร-หนองแสงสงฆมณฑลเชยง-
ใหม สงฆมณฑลอบลราชธาน สงฆมณฑล
อดรธาน สงฆมณฑลนครสวรรค สงฆมณฑล
สราษฎรธาน สงฆมณฑลราชบร และสงฆ-
มณฑลนครราชสมา
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. ไดทราบความตองการการรบ
บรการความรดานครสตศาสนาของครสตชน
คาทอลกในประเทศไทยทง10สงฆมณฑล
2. ไดขอมลพนฐานสำหรบการวาง
แผนใหบรการความรดานครสตศาสนาสำหรบ
ครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
3. ไดแนวทางสำหรบนำไปวางแผน
การจดอบรมเกยวกบใหบรการความรดาน
ครสตศาสนาสำหรบครสตชนคาทอลกใน
ประเทศไทย
วธดำเนนการวจย
แหลงขอมลทใชในการศกษาสำหรบ
ขนตอนน คอ ครสตชนคาทอลกในประเทศ
ไทยทง 10 สงฆมณฑล จำนวน 400 คน ใช
วธการสมแบบหลายขนตอน (Multi-Stage
Sampling)
ดำเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใช
แบบสอบถามเรองความตองการการบรการ
ความรดานครสตศาสนาสำหรบครสตชน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร ไชโย กจสกล ธรรมรตน เรอนงาม และทพอนงค รชนลดดาจต
89
คาทอลกในประเทศไทย ซงเนอหาครอบคลม
เรอง เนอหาดานครสตศาสนา วธการอบรม
ครสตศาสนา และกลมเปาหมายสำหรบจด
การอบรม
เกบรวบรวมขอมลจากการแจกแบบ
สอบถามใหกบกลมผใหขอมลทงทางไปรษณย
และดวยตนเอง เวนระยะในการรบคนประ-
มาณ 1 เดอน แจกแบบสำรวจไป 400 ฉบบ
ไดรบกลบคน395ฉบบคดเปนรอยละ 98.75
เมอไดรบแบบสอบถามกลบคนจงตรวจสอบ
ความครบถวนของขอมลจนครบตามจำนวนท
กำหนด
การวเคราะหขอมลนำแบบสอบถาม
ทไดมาตรวจสอบความถกตองอกครง หลงจาก
นนทำการบนทกลงรหสในโปรแกรมสำเรจ
รป วเคราะหขอมลทางสถตโดยใชคาความถ
รอยละ คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน
สรปผลการวจย
1. ครสตชนสวนใหญสงกดอครสงฆ-
มณฑลกรงเทพฯ จำนวน 100 คนคดเปน
รอยละ25.30อยในกลมอาย6-24ปจำนวน
243 คนคดเปนรอยละ 61.52 มอาชพเปน
นกเรยน/นกศกษาจำนวน 263 คนคดเปน
รอยละ66.58
2. เนอหาการอบรมครสตศาสนาม
ความสำคญกบครสตชนในภาพรวมอยใน
ระดบมาก (X=4.23) เมอพจารณาคะแนน
เฉลยเปนรายขอพบวาเนอหาเรองพระคมภร
(X=4.82) มคะแนนเฉลยมากทสด รองลงมา
ไดแก เนอหาเรองขอบญญต/พระบญญต (X
=4.69) และเนอหาเรองการอภบาลครสตชน
(X=3.28)มคะแนนเฉลยนอยทสด
3. วธการอบรมครสตศาสนาควร
เปนการใชสออเลกทรอนกส (รอยละ 45.32)
การบรรยายความรทางวชาการ (รอยละ
22.52) การจดสมมนา/เสวนาแลกเปลยน
เรยนร (รอยละ11.90)การเทศนในพธกรรม
(รอยละ 8.86) การศกษาความรดวยตนเอง
(รอยละ 6.84) การจดคายอบรม (รอยละ
4.56)
4. กลมเปาหมายทเหมาะสำหรบ
การเผยแพรความรมากทสดคอ กลมเยาวชน
อาย 15-24 ป (รอยละ 45.82) ผใหญ อาย
25-54 ป (รอยละ 31.65) เดกนกเรยน อาย
6-14 ป (รอยละ 16.20)และกลมผสงอาย
อาย55ปขนไป(รอยละ6.33)
จากการสำรวจขอมลครงนสรปไดวา
การอบรมครสตศาสนามความสำคญในระดบ
มาก โดยเฉพาะเนอหาเรองพระคมภรพระ-
บญญต เรองทกลมตวอยางเหนวามความสำคญ
นอยทสดคอการอภบาลครสตชนดานเกยว
การสำรวจความตองการการบรการความรดานครสตศาสนา สำหรบครสตชนคาทอลกในประเทศไทย
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 90
กบวธการอบรมควรใชสออเลกทรอนกสมาก
ทสด วธการอนมเลกนอย และสวนใหญเหน
วากลมเปาหมายทเหมาะสำหรบการเผยแพร
ความรคอกลมเยาวชน
ขอเสนอแนะ
1. ผลการวจยพบวาพระคมภรและ
พระบญญต เปนเรองทมความสำคญ ดงนน
การจดการอบรมควรใชเนอหาดานพระคมภร
และพระบญญตเพอใหครสตชนไดเขาใจมาก
ขน จนสามารถทจะนำไปปฏบตในชวตประจำ
วนได
2. แมวาผลการศกษาพบวา การ
อภบาลครสตชน กลมตวอยางใหความสำคญ
นอยทสด การอภบาลเปนสงทจะชวยพยงชวต
ครสตชนใหพนจากภาวะทอาจเปนอนตราย
ในชวตได จงจำเปนสำหรบผมหนาทอภบาล
ดงนนจงควรทำความเขาใจใหเหนความสำคญ
และเขาใจวธการอภบาลทถกตองทงผอภบาล
และผรบการอภบาล
บรรณานกรม
ธรพลกอบวทยากล,บาทหลวง.2549.
ประวตศาสตรครสตจกร 1.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
.2549.เอกสารประกอบการ
บรรยายเรอง “ประวตศาสตรและ
ความเปนมาของพระศาสนจกรใน
ประเทศไทย.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
พระคมภรคาทอลกแหงประเทศไทย,
คณะกรรมการ.2537.พระคมภร
ภาษาไทยฉบบใหม. กรงเทพฯ:
อำนวยรตนการพมพ.แปลจากThe
NewJerusalemBible.1985.
London: Cambridge University.
วชศลปกฤษเจรญ,บาทหลวง.(บก.)2540.
สารคำสอนสงฆมณฑลราชบร.
ราชบร:ธรรมรกษ.
วชศลปกฤษเจรญ,บาทหลวงและคณะ.
2550.การสอนครสตศาสนธรรม.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
วฒชยอองนาวา,บาทหลวง.2549
ศาสนาครสต, เอกสารประกอบ
การสอน.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม
วระอาภรณรตน,บาทหลวง.2551.
แนวทางและอตลกษณครสอน
ครสตศาสนธรรม.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร ไชโย กจสกล ธรรมรตน เรอนงาม และทพอนงค รชนลดดาจต
91
สภาพระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย,
สำนกงาน.2543.ทศทางงาน
อภบาลครสตศกราช 2000 ของ
พระศาสนจกรคาทอลกไทย สำหรบ
ค.ศ.2000-2010. กรงเทพฯ:
อสสมชญ.
สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.2550.
ปฏทนคาทอลก. กรงเทพฯ:
อสสมชญ.
ApostolicConstitutionFideiDepositum.
1994.Catechism of the
Catholic Church. London:
GeoffreyChapman.
ApostolicConstitutionSacrae
DisciplinaeLeges.1983.Code
of Canon Law.Washington,
D.C.:Braun-Brumfield,Inc.
FlanneryAustin,O.P.(Ed.).1992.
Vatican Council II. The Conciliar
and Post Conciliar Documents.
Indiana:TheLiturgical.
Miller,MichaelJ.,C.S.B.(Ed.)1996.
The Encyclicals of John Paul II.
Huntington,IN:OurSunday
Visitor.
PaulVI,Pope.1975.Evangelii
Nuntiandi.n.p.
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษา
ภายในของวทยาลยแสงธรรม
A Development of The Internal Quality Assurance System of
Saengtham College
บาทหลวงวฒชย อองนาวา* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลราชบร
ทวศกด เดชาเลศ
ทพยา แสงไชย
ลดดาวรรณ ประสตรแสงจนทร
ทพอนงค รชนลดดาจต
จตรา กจเจรญ
ปนดดา ชยพระคณ
ลลตา กจประมวล
Rev.Wuttichai Ongnawa* Reverend in Roman Catholic Church,
Ratchaburi Diocese.
* E-mail : [email protected]
Thavisakdi Dechalert
Tipaya Seangchai
Laddawan Prasootsaengchan
Thip-anong Ratchaneelatdachit
Chittra Kitcharoen
Panadda Chaiprakhun
Lalita Kitpramaun
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
93
การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาความคดเหนของ
ชมชนคาทอลกตอผลการประเมนคณภาพภายนอกของวทยาลย
แสงธรรม 2) ศกษาความคดเหนของชมชนคาทอลกทมตอสภาพการ
ดำเนนการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของวทยาลยแสงธรรม
กลมผใหขอมลในการวจยครงนเปนชมชนคาทอลก จำนวน 550 คน
เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม วเคราะหขอมลใชคาความถและ
คารอยละการวเคราะหขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเนอหา
ผลการวจยพบวา
1. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 1 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 2.0ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ8.1ประเมนระดบพอใชคดเปนรอยละ79.8ประเมน
ระดบควรปรบปรง คดเปนรอยละ 10.1 และเหนวาผลการประเมน
ของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)
มความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลยคดเปนรอยละ84.8
2. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 2 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 7.1ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ38.5ประเมนระดบพอใชคดเปนรอยละ49.4ประเมน
ระดบควรปรบปรงคดเปนรอยละ5.0และเหนวาผลการประเมนของ
สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ม
ความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลยคดเปนรอยละ86.8
3. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 3 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 5.1ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ 39.5 ประเมนระดบพอใช คดเปนรอยละ 52.4
ประเมนระดบควรปรบปรง คดเปนรอยละ 3.0 และเหนวาผลการ
บทคดยอ
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 94
ประเมนของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา
(สมศ.) มความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลย คดเปนรอยละ
88.9
4. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 4 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 2.0ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ 10.1 ประเมนระดบพอใช คดเปนรอยละ 62.5
ประเมนระดบควรปรบปรง คดเปนรอยละ 25.4 และเหนวาผลการ
ประเมนของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา
(สมศ.) มความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลย คดเปนรอยละ
80.8
5. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 5 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 1.0ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ 6.0 ประเมนระดบพอใช คดเปนรอยละ 80.8
ประเมนระดบควรปรบปรง คดเปนรอยละ 12.2 และเหนวาผลการ
ประเมนของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา
(สมศ.) มความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลย คดเปนรอยละ
94.9
6. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 6 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 2.0ประเมนระดบด
คดเปนรอยละ 21.3 ประเมนระดบพอใช คดเปนรอยละ 68.6
ประเมนระดบควรปรบปรง จำนวน32คนคดเปนรอยละ8.1และ
เหนวาผลการประเมนของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณ
ภาพการศกษา (สมศ.) มความสอดคลองการดำเนนงานของวทยาลย
คดเปนรอยละ83.8
7. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนนงานของวทยาลยใน
มาตรฐานท 7 อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 1.0ประเมนระดบด
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
95
คดเปนรอยละ 9.1 ประเมนระดบพอใช คดเปนรอยละ 61.5
ประเมนระดบควรปรบปรง จำนวน 112 คน คดเปนรอยละ 28.4
และเหนวาผลการประเมนของสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมน
คณภาพการศกษา (สมศ.) มความสอดคลองการดำเนนงานของ
วทยาลยคดเปนรอยละ80.8
คำสำคญ : 1)ประกนคณภาพ2)ประเมนสถานศกษา
3)วทยาลยแสงธรรม
This research has the objectives as follows: 1) To study
the opinions of Catholic communities to the results of
external quality assessment of Saengtham College. 2) To
study the opinions of Catholic communities about the
operation conditions of internal quality assurance of
Saengtham College. The informants are 550 persons in
theCatholiccommunities.The informationcollectionwas
madebythequestionnairedistribution.Thefrequencyand
percentagewereusedfortheinformationanalysis.Further-
more, the qualitative information was made by content
analysis.
Theresearchresultsarefoundasfollows:
1. The Catholic communities assessed the opera-
tions of the College in 1st Standard, the results are in
Very Good level (2.0%), Good level (8.1%), Fair level
Abstract
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 96
(79.8%), Needs Improvement level (10.1%), including
theresultsofassessmentofTheOfficeforNationalEduca-
tion Standards and Quality Assessment (PublicOrganiza-
tion) that according with the operations of the College
(84.8%).
2. The Catholic communities assessed the opera-
tions of the College in 2nd Standard, the results are in
Very Good level (7.1%), Good level (38.5%),Fair level
(49.4%),Needs Improvement level (5.0%), including the
resultsofassessmentofTheOfficeforNationalEducation
Standards and Quality Assessment (Public Organization)
thataccordingwiththeoperationsoftheCollege(86.8%).
3. The Catholic communities assessed the opera-
tions of the College in 3srd Standard, the results are in
Very Good level (5.1%), Good level (39.5%),Fair level
(52.4%),Needs Improvement level (3.0%), including the
results of assessment of The Office for National Educa-
tion Standards and Quality Assessment (PublicOrganiza-
tion) that according with the operations of the College
(88.9%).
4. The Catholic communities assessed the opera-
tions of the College in 4sth Standard, the results are in
Very Good level (2.0%), Good level 10.1%), Fair level
(62.5%),Needs Improvement level(25.4%),includingthe
resultsofassessmentofTheOfficeforNationalEducation
Standards and Quality Assessment (Public Organization)
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
97
thataccordingwiththeoperationsoftheCollege(80.8%). 5. The Catholic communities assessed the opera- tions of the College in 5th Standard, the results are in Very Good level (1.0%), Good level (6.0%), Fair level (80.8%), Needs Improvement level (12.2%), including theresultsofassessmentofTheOfficeforNationalEduca-tion Standards and Quality Assessment (PublicOrganiza- tion) that according with the operations of the College(94.9%). 6. The Catholic communities assessed the opera- tions of the College in 6th Standard, the results are in Very Good level (2.0%), Good level (21.3%),Fair level (68.6%),Needs Improvement level (8.1%), including the results of assessment of The Office for National Educa- tion Standards and Quality Assessment (PublicOrganiza- tion) that according with the operations of the College(83.8%). 7. The Catholic communities assessed the opera-tions of the College in 7sth Standard, the results are in Very Good level (1.0%), Good level (9.1%), Fair level (61.5%),Needs Improvement level(28.4%),includingthe results of assessment of The Office for National Educa- tion Standards and Quality Assessment (PublicOrganiza- tion) that according with the operations of the College(80.8%).
Keywords : 1)QualityAssuranceinEducation 2)AssessmentoftheCollege 3)SaengthamCollege
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 98
ความเปนมาและความสำคญของปญหา
ตามทพระราชบญญตการศกษาแหง
ชาตพ.ศ.2542(มาตรา47)แกไขเพมเตม
(ฉบบท2)พ.ศ.2545(มาตรา34)กำหนด
ใหมระบบประกนคณภาพการศกษา เพอ
พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทก
ระดบ รวมทงการศกษาเฉพาะทางของกระ-
ทรวงตางๆ ประกอบดวยระบบประกนคณภาพ
ภายในและระบบประกนคณภาพภายนอก
โดยกำหนดใหคณะกรรมการการอดมศกษาม
หนาทพจารณาเสนอมาตรฐานการอดมศกษา
ทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนา
เศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสอดคลอง
กบมาตรฐานการศกษาของชาต
การจดการศกษาใหมคณภาพนน
จำเปนทสถานศกษาตองมมาตรฐานและตว
บงชคณภาพการศกษาทชดเจนเพอจะได
พฒนาการดำเนนงานใหมคณภาพและได
มาตรฐานและเปดเผยการดำเนนงานใหชมชน
และผเกยวของไดทราบและพรอมทจะถก
ตรวจสอบจากคณะกรรมการการประเมนผล
ภายนอกในทก5ปจากการประกาศใชพระ-
ราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542สง
ผลใหสถานศกษาทกแหงตองดำเนนการประ-
เมนผลภายในทกป ซงสถานศกษาหลายแหง
อาจมการดำเนนการอยบางแลวแตอาจยง
ไมสมบรณเพราะยงไมมความรความเขาใจใน
เรองการประเมนผลภายในเทาทควร สถาน
ศกษาหรอหนวยงานทเกยวของกบการจดการ
ศกษาจงควรมการสงเสรมการประเมนผลและ
การพฒนาภายในสถานศกษาอยางจรงจง ใน
ปจจบนนแนวโนมของการประเมนนนจะให
ความสำคญกบการประเมนตนเองมากขน
การประเมนผลภายในหรอการประเมนตน
เองนบวาเปนกระบวนการหนงในการบรหาร
การจดการศกษาเนองจากผลการประเมน
ตนเองหากดำเนนการอยางถกตองเหมาะสม
และมการนำไปใชประโยชนอยางจรงจงจะส
งผลดตอหนวยงานและสถานศกษาอนจะนำ
ไปสการพฒนาและปรบปรงตนเองใหบรรล
เปาหมายตามมาตรฐานการศกษาทกำหนด
แตจากการศกษาพบวาการประเมนคณภาพ
ภายในยงทำกนอยในวงจำกดเฉพาะกลม
บคคลทรบผดชอบเทานน สาเหตอาจเนองมา
จากบคลากรทเกยวของยงไมเหนคณคาของ
การประเมนหรอยงขาดความรดานวธการ
ประเมนจงทำใหโอกาสการนำผลการประเมน
ไปใชเปนสวนหนงของการวางแผนพฒนาคณ-
ภาพการดำเนนงานยงไมมากเทาทควร ในการ
ทจะพฒนาคณภาพของสถานศกษาใหได
มาตรฐานนนจะตองใหความสำคญกบการ
ผลกดนใหสถานศกษามการประเมนคณภาพ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
99
สถานศกษาเพราะประเมนคณภาพสถาน
ศกษามสวนดตรงทผมสวนรวมในการประ-
เมนเปนผใกลชดกบสถานศกษาหรอโครงการ
ทถกประเมนมความเขาใจในลกษณะของ
ธรรมชาตของสถานศกษาเปนอยางด และการ
เกบขอมลนนสามารถทำไดงายสะดวก โดย
หลกการแลวการประเมนไมไดสนสดเพยง
แคทำการประเมนใหเสรจสนแตจะตองเปน
กระบวนการทำงานทตอเนองเพอพฒนาและ
ปรบปรงตนเองตอไป การใหสถานศกษาเปน
ผดำเนนการประเมนผลภายในดวยตนเอง
จะนำไปสการพฒนาระบบการประเมนผล
ภายในซงแตละแหงมอสระทจะวางระบบการ
ประเมนผลภายในของสถานศกษา และสถาน
ศกษาแตละแหงมอสระทจะวางระบบการ
ประเมนตนเองตามแนวทางทเหนวาเหมาะ
สม และตองใหการประเมนคณภาพเปน...
ของการปฏบตงานในสถานศกษา เพอพฒนา
ตนเอง
วทยาลยแสงธรรมไดจดตงขนตาม
เจตนารมณของสภาประมขแหงบาทหลวง
โรมนคาทอลกประเทศไทย ทตอบสนองขอ
เรยกรองจากการประชมสภาสงคายนาวาต-
กนครงท2 (ค.ศ.1962–1965)ทใหแตละ
ประเทศจดตงสถาบนฝกฝนอบรมผนำครสต-
ศาสนาโดยเฉพาะการเปนบาทหลวงวทยาลย
แสงธรรมไดรบใบอนญาตจากทบวงมหา-
วทยาลยในขณะนนใหเปนสถาบนอดมศกษา
เอกชนในป พ.ศ. 2519 และใหการรบรอง
มาตรฐานการศกษาในเวลาตอมา ดงนน เมอ
พจารณาจากธรรมชาต ของสถาบนจ ง
วเคราะหไดวาวทยาลยแสงธรรมตองมการ
ดำเนนงานภายใตแนวทางของหนวยงานท
เกยวของกบการจดการศกษาในประเทศ
ไทย (ทบวงมหาวทยาลย/สำนกงานคณะ
กรรมการการอดมศกษา)และตามเจตนารมณ
ของสภาประมขแหงบาทหลวงโรมนคาทอลก
แหงประเทศไทยควบคกนไป
จากลกษณะเฉพาะ (อตลกษณ) ของ
วทยาลยแสงธรรมดงกลาวแลวน สงผลใหการ
ดำเนนงานของวทยาลยแสงธรรมจงตองสอด
คลองกบอตลกษณของตนในฐานะเปน
สถาบนเฉพาะทาง แนวทางการวางระบบและ
การพฒนาระบบประกนคณภาพตามทพระ-
ราชบญญตการศกษาแหงชาตดงกลาวไดให
แนวทางน จำเปนตองมการพจารณาถงอต-
ลกษณการวางระบบและพฒนาระบบการ
ประกนคณภาพการศกษาภายในวทยาลยแสง-
ธรรมอยางจรงจง
วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาความคดเหนของชมชน
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 100
คาทอลกตอผลการประเมนคณภาพภายนอก
ของวทยาลยแสงธรรม
2. เพอศกษาความคดเหนของชมชน
คาทอลกทมตอสภาพการดำเนนการประกน
คณภาพภายในสถานศกษาของวทยาลยแสง-
ธรรม
ขอบเขตการวจย
ขอบเขตดานประชากร
1. ผทรงคณวฒ นกวชาการ ทปรก-
ษาทเกยวของกบการวางระบบ การพฒนา
และประเมนระบบการประกนคณภาพการ
ศกษาภายในวทยาลยแสงธรรม
2. คณะกรรมการสภาวทยาลยและ
คณะกรรมการบรหารวทยาลยแสงธรรม
3. อาจารยประจำ/พเศษ วทยาลย
แสงธรรม
4. เจาหนาท/บคลากรของวทยาลย
แสงธรรม ทเกยวของกบการวางระบบ และ
การพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษา
ภายในวทยาลยแสงธรรม
5. นกศกษาทกำลงศกษาทวทยาลย
แสงธรรมปการศกษา2552
นยามศพทเฉพาะ
1. หนวยงานภายนอกวทยาลย
หมายถง ฆราวาสผนบถอศาสนาครสตนกาย
โรมนคาทอลกในประเทศไทยทง 10 สงฆ-
มณฑล ไดแกอครสงฆมณฑลกรงเทพฯสงฆ-
มณฑลจนทบร อครสงฆมณฑลทาแร-หนอง
แสง สงฆมณฑลเชยงใหม สงฆมณฑลอบล-
ราชธาน สงฆมณฑลอดรธาน สงฆมณฑลนคร-
สวรรค สงฆมณฑลสราษฎรธาน สงฆมณฑล-
ราชบรและสงฆมณฑลนครราชสมา
2. หนวยงานภายในวทยาลย หมายถง
นกศกษาทจะสำเรจการศกษา บณฑตทจบ
หลกสตร อาจารยผสอน ผบรหาร ผบงคบ
บญชาหวหนางานบณฑต และกรรมการสภา
วทยาลยของภาคเรยนท1ปการศกษา2552
3. นกศกษา หมายถง นกศกษา
วทยาลยแสงธรรม ประจำภาคเรยนท 1 ป
การศกษา2552
4. ผลการประเมนคณภาพภายนอก
หมายถง ผลคะแนนการประเมนคณภาพโดย
สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณ-
ภาพสถานศกษา(สมศ.)
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. ทราบความคดเหนของชมชนคา-
ทอลกตอผลการประเมนคณภาพภายนอก
ของวทยาลยแสงธรรม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
101
2. ทราบความคดเหนของชมชนคา-
ทอลกทมตอสภาพการดำเนนการประกนคณ-
ภาพภายในสถานศกษาของวทยาลยแสงธรรม
วธดำเนนการวจย
กลมผใหขอมลในการวจยครงนเปน
ชมชนคาทอลกในประเทศไทย จำนวน 550
คน สามารถแยกเปน 2 กลมตามลกษณะ
ความเกยวของกบการปฏบตงานของวทยาลย
แสงธรรมประกอบดวย
1. บคคลจากหนวยงานของวทยาลย
คอ บณฑตทจบหลกสตร อาจารยผสอน ผ
บรหาร ผบงคบบญชา หวหนางานบณฑต
และกรรมการสภาวทยาลย กำหนดขอบเขต
เวลาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552
จำนวน400คน
2. นกศกษาทกำลงศกษาทวทยาลย
แสงธรรมในภาคเรยนท1ปการศกษา2552
จำนวนทงสน150คน
ดำเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใช
แบบสอบถามสำหรบผเชยวชาญเรองความ
คดเหนทมตอผลการประเมนคณภาพการ
ศกษาวทยาลยแสงธรรม มสาระครอบคลม
ประเดนตอไปน
1) ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบ
ถาม2)การดำเนนงานของวทยาลยแสงธรรม
และแบบสอบถามสำหรบนกศกษาเรอง
คณภาพการศกษาวทยาลยแสงธรรม มสาระ
ครอบคลมประเดนตอไปน 1) ขอมลทวไป
ของผตอบแบบสอบถาม 2) การดำเนนงาน
ของวทยาลยแสงธรรม
เกบรวบรวมขอมลโดยการแจกแบบสอบ
ถามใหกบกลมผใหขอมลทงทางไปรษณยและ
ดวยตนเอง เวนระยะในการรบคนประมาณ
1 เดอน จำนวนทงสน 550 ฉบบ ไดรบกลบ
คน 545 ฉบบ คดเปนรอยละ 99.09 เมอได
รบแบบสอบถามกลบคนจงตรวจสอบความ
ครบถวนของขอมลจนครบตามจำนวนท
กำหนด
การวเคราะหขอมลนำแบบสอบถาม
ทไดมาตรวจสอบความถกตองอกครง หลงจาก
นนทำการบนทกลงรหสในโปรแกรมสำเรจ
รป วเคราะหขอมลทางสถตโดยใชคาความถ
รอยละ คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตร-
ฐาน ขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเนอหา
(Content Analysis) ซงสรปผลการวจย
อภปรายผล และขอเสนอแนะของการวจย
ดงน
สรปผลการวจย
การสำรวจขอมลจากแบบสอบถาม
จากกลมผใหขอมลในกลมบคคลจากหนวย
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 102
งานของวทยาลยจำนวน400คนไดรบแบบ
สอบถามกลบคนจำนวน395ฉบบทประเมน
การดำเนนงานของวทยาลยจากกรอบผลการ
ประเมนคะแนนของ สมศ. และขอมลการ
ดำเนนงานของวทยาลย แบงผลการประเมน
เปน4ระดบคอดมากดพอใชและควรปรบปรง
วเคราะหขอมลโดยใชความถและคารอยละ
ผลการวเคราะหขอมลมดงน
1. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท 1 อย ใน
ระดบดมากจำนวน8คนคดเปนรอยละ2.0
ระดบด จำนวน 32 คน คดเปนรอยละ 8.1
ระดบพอใช จำนวน315คนคดเปนรอยละ
79.8 ระดบควรปรบปรง จำนวน 40 คน
คดเปนรอยละ10.1
2. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท2อยในระดบ
ดมาก จำนวน 28 คน คดเปนรอยละ 7.1
ระดบดจำนวน152คนคดเปนรอยละ38.5
ระดบพอใช จำนวน195คนคดเปนรอยละ
49.4 ระดบควรปรบปรง จำนวน 20 คน
คดเปนรอยละ5.0
3. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท3อยในระดบ
ดมาก จำนวน 20 คน คดเปนรอยละ 5.1
ระดบดจำนวน156คนคดเปนรอยละ39.5
ระดบพอใช จำนวน207คนคดเปนรอยละ
52.4 ระดบควรปรบปรง จำนวน 12 คน
คดเปนรอยละ3.0
4. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท4อยในระดบ
ดมาก จำนวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.0
ระดบด จำนวน40คนคดเปนรอยละ10.1
ระดบพอใช จำนวน247คนคดเปนรอยละ
62.5 ระดบควรปรบปรง จำนวน 100 คน
คดเปนรอยละ25.4
5. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท5อยในระดบ
ดมาก จำนวน 4 คน คดเปนรอยละ 1.0
ระดบด จำนวน 24 คน คดเปนรอยละ 6.0
ระดบพอใช จำนวน319คนคดเปนรอยละ
80.8 ระดบควรปรบปรง จำนวน 48 คน
คดเปนรอยละ12.2
6. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท6อยในระดบ
ดมาก จำนวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.0
ระดบด จำนวน84คนคดเปนรอยละ21.3
ระดบพอใช จำนวน271คนคดเปนรอยละ
68.6 ระดบควรปรบปรง จำนวน 32 คน
คดเปนรอยละ8.1
7. ชมชนคาทอลกประเมนการดำเนน
งานของวทยาลยในมาตรฐานท7อยในระดบ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
103
คดเปนรอยละ86.8
3. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 3 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 44 คน คดเปนรอยละ
11.1 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 351คน
คดเปนรอยละ88.9
4. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 4 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 76 คน คดเปนรอยละ
19.2 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 319คน
คดเปนรอยละ80.8
5. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 5 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 20 คน คดเปนรอยละ
5.1 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 375 คน
คดเปนรอยละ94.9
6. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 6 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 64 คน คดเปนรอยละ
16.2 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 331คน
คดเปนรอยละ83.8
7. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
ดมาก จำนวน 4 คน คดเปนรอยละ 1.0
ระดบด จำนวน 36 คน คดเปนรอยละ 9.1
ระดบพอใช จำนวน243คนคดเปนรอยละ
61.5 ระดบควรปรบปรง จำนวน 112 คน
คดเปนรอยละ28.4
การสำรวจขอมลจากแบบสอบถาม
จากกลมผใหขอมลในกลมบคคลจากหนวย
งานของวทยาลยจำนวน400คนไดรบแบบ
สอบถามกลบคนจำนวน395ฉบบทประเมน
ความสอดคลองระหวางผลการประเมน
คะแนนเฉล ยแบบถ วงน ำหนก ในแตละ
มาตรฐานกบผลประเมนของ สมศ. แยกเปน
2 ประเดน คอ สอดคลองและไมสอดคลอง
วเคราะหขอมลโดยใชความถและคารอยละ
ผลการวเคราะหขอมลมดงน
1. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 1 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 60 คน คดเปนรอยละ
15.2 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 335คน
คดเปนรอยละ84.8
2. ชมชนคาทอลกประเมนความสอด
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 2 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 52 คน คดเปนรอยละ
13.2 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 343คน
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 104
คลองการดำเนนงานของวทยาลยกบผลการ
ประเมนของ สมศ. ในมาตรฐานท 7 วา ไม
สอดคลอง จำนวน 76 คน คดเปนรอยละ
19.2 และเหนวาสอดคลอง จำนวน 319คน
คดเปนรอยละ80.8
อภปรายผล
จากผลการวจยทนำเสนอขางตน ท
ผตอบแบบสำรวจไดตอบแบบประเมนการ
ดำเนนงานของวทยาลยจากกรอบผลการ
ประเมนคะแนนของสำนกงานรบรองมาตร-
ฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)
และขอมลการดำเนนงานของวทยาลยแบงผล
การประเมนเปน4ระดบคอดมากดพอใช
และควรปรบปรงดงรายละเอยดขางตนและ
มผตอบแบบสำรวจสวนใหญเหนวาระบบ
ประกนคณภาพการศกษาภายในวทยาลย
แสงธรรมเปนการดำเนนงานทมคณภาพสอด
คลองกบการประเมนของสำนกงานรบรอง
มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา
(สมศ.) ทไดตรวจประเมนวทยาลยแสงธรรม
รอบทสองในปการศกษา2550เปนทนาสง-
เกตวาผตอบแบบสำรวจไดตดตามการดำเนน
งานของวทยาลยแสงธรรมอยางตอเนอง โดย
เฉพาะผตอบแบบสำรวจทมประสบการณเกยว
ของกบการทำงานตามระบบประกนคณภาพ
ภายในของสถาบนการศกษาในระดบตางๆ
อยางไรกตาม ผลการวจยทผตอบ
แบบสำรวจจะมความคดเหนวาการดำเนน
งานตามระบบประกนคณภาพการศกษา
ภายในของวทยาลยแสงธรรมไมควรจำกด
กรอบการประเมนแต เพยงแนวทางการ
ประเมนจากสำนกงานรบรองมาตรฐานและ
ประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) หรอจาก
สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา
(สกอ.) เทานน เนองจากวทยาลยแสงธรรม
เปนสถาบนอดมศกษาเฉพาะทาง ทมงผลต
บณฑตสการเปนศาสนบรกรของครสตศาสน-
จกร จงจำเปนตองนำแนวทางและการเปด
โอกาสใหเครอขายของครสตศาสนจกรมสวน
รวมในการจดระบบและประเมนคณภาพการ
ศกษาภายในวทยาลยแสงธรรมควบคไปดวย
เพอสนองตามเจตนารมณของสภาประมข
แหงบาทหลวงโรมนคาทอลกแหงประเทศ-
ไทยทจดตงวทยาลยแสงธรรม เพอรบใชครสต-
ศาสนจกรในบรบทสงคมไทย
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการนำผลการวจยไปใช
1. มาตรฐานดานการบรการวชาการ
นกศกษาเหนวาการบรการวชาการของ
วทยาลยควรมงเนนการผลตบณฑตเฉพาะทาง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
105
ใหสอดคลองกบวสยทศนและเอกลกษณของ
วทยาลย นอกจากน ในเรองของการจดการ
ศกษาควรมงเนนดานวชาการใหเขมขน เชน
การจดงานวชาการของวทยาลย จากปละครง
เปนเดอนละครง อกทงสงเสรมการศกษาใน
ลกษณะทเปดกวางโดยจดใหอาจารยหรอ
นกศกษาไปดงานวทยาลยทงในและตางประ-
เทศทมลกษณะการบรการวชาการทคลายกน
เพอนำขอมลท ไดมาพฒนามาตรฐานการ
บรการวชาการใหมคณภาพตอไป
2. มาตรฐานดานงานวจยและงาน
สรางสรรค นอกจากผลการประเมนคณภาพ
ภายนอกรอบสองโดยสำนกงานรบรองมาตร-
ฐานและประเมนคณภาพการศกษา(สมศ.)ท
ใหคะแนนมาตรฐานดานการบรหารวชาการ
อยในระดบพอใชแลว ยงมมาตรฐานดานการ
วจยและงานสรางสรรคอกดวย เกยวกบขอ
เสนอแนะในเรองน นกศกษาแสดงความคด
เหนไวอยางนาสนใจแยกเปนประเดนตางๆ
ดงน
2.1 ประเดนการดำเนนงานวจยและ
งานสรางสรรค
- ควรสรางขนตอนการทำงาน
วจยทชดเจน
- รวบรวมและสงเสรมการทำ-
งานทเปนระบบ
- พฒนาแหลงคนควาใหมบรร-
ยากาศทเหมาะสม
- สรางสอใหมๆ
- ใชเทคโนโลยเพอเผยแพรงาน
วจยทงของนกศกษาและคณาจารย
2.2 ประเดนดานการพฒนาบคลากร
- ควรใหมทปรกษาดานงานวจย
- ใหมผเชยวชาญเฉพาะในดาน
งานวจยหรอสาขาวชาทเกยวของกบการทำ
วจย
- อำนวยความสะดวกในการ
ปรกษาขอมลการทำวจย
- เพมจำนวนงานวจย
- มบคลากรประจำดานงานวจย
เพอใหความรแกนกศกษา
- เนนใหนกศกษาทำงานวจย
- จดอบรมดานการทำวจยแก
นกศกษาและคณาจารย
2.3 ประเดนดานการใชและการเผย
แพร
- เผยแพรงานวจยเดนๆ ส
สาธารณชน
- สรางระบบจดเกบขอมลใหม
คณภาพสามารถสบคนได
- ใชสอทนสมยเพอเผยแพรงาน
วจย
การพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาภายในของวทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 106
- นำเสนอผลงานวจยในทประชม
วชาการระดบชาต/นานาชาต
- รวมมอกบหนวยงานคาทอลก
เพอรวมผลตงานวจย
- สรางงานวจยเฉพาะดานทตรง
กบเอกลกษณของศนยวจยฯ
- ใชงานวจยสรางตำแหนงทาง
วชาการ
2.4 ประเดนดานการใชและการเผย
แพร
- เพมทนการทำวจยแตละปให
มากขน
- พฒนางานวจย
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
1. ควรเพมประเดนการศกษาในเรอง
ของการประเมนคณภาพของสถานศกษาให
มความเจาะจงมากขน เชน การศกษาเฉพาะ
เรองของการพฒนาบณฑตฯลฯ
2. ควรศกษาโดยวเคราะหขอมลของ
แตละกลมผใหขอมลเพอแยกแยะใหเหนความ
แตกตางของนำหนกคะแนนในแตละกลม
บรรณานกรม
กองบรรณาธการ.2549.วารสารแสงธรรม
ปรทศนปท30ฉบบท3
กนยายน–ธนวาคม2549.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม
คณะกรรมการดำเนนงานประกนคณภาพการ
ศกษาภายในวทยาลยแสงธรรม.
2550.รายงานการประชม
คณะกรรมการดำเนนงานประกน
คณภาพการศกษาภายในวทยาลย
แสงธรรม.นครปฐม:วทยาลย
แสงธรรม.
คณะผตรวจประเมน.2551.รายงานการ
ตรวจประเมนคณภาพ วทยาลย
แสงธรรม. เอกสารถายสำเนา.
พงศเทพจระโร.2547.การพฒนาระบบ
ประกนคณภาพภายในสำหรบ
การศกษาเฉพาะทางของกองทพเรอ.
วธวทยาการวจยปท17ฉบบท3
กนยายน–ธนวาคม2547.กรงเทพฯ:
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.
2550.คมอการประกนคณภาพการ
ศกษาภายในสถานศกษาระดบอดม
ศกษา.เอกสารประกอบการประชม
สมมนา(8มนาคม2550).
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
วฒชย อองนาวา และคณะ
107
สำนกงานคณะมนษยศาสตรและศาสน-
ศาสตร.2550.คมอการประกน
คณภาพการศกษาภายในฯ สาขา
วชาปรชญาและศาสนา
ปการศกษา 2550. นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
สำนกงานคณะมนษยศาสตรและศาสน-
ศาสตร.2551.คมอการประกน
คณภาพการศกษาภายในฯ สาขา
วชาปรชญาและศาสนา
ปการศกษา 2551.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมน
คณภาพการศกษา(องคการมหาชน).
2549.คมอการประเมนคณภาพ
ภายนอกระดบอดมศกษา.
กรงเทพฯ:บรษทจดทองจำกด.
สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมน
คณภาพการศกษา(องคการมหาชน).
2544.จลสาร สมศ.ฉบบท1ประจำ
เดอนมถนายน–กรกฎาคม2544.
สำนกอธการบด.2549.คมอการศกษา
วทยาลยแสงธรรม.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
สำนกอธการบด.2550.คมอการศกษา
วทยาลยแสงธรรม.นครปฐม:
วทยาลยแสงธรรม.
สำนกอธการบด.2549.ระบบการศกษา
อบรมของวทยาลยแสงธรรม :
เอกสารประกอบการศกษาดงาน.
นครปฐม:วทยาลยแสงธรรม.
ApostolicConstitutionSacrae
DisciplinaeLeges.1983.Code
of Canon Law. Washington,
D.C.:Braun-Brumfield,Inc.
WalterM.Abbott,S.J.(Ed.).1966.The
Documents of Vatican II.
NewYork:Guild.
การสมภาษณ/ฟงบรรยาย แลกเปลยนความ
คดกบผทรงคณวฒ
ศ.กรตบญเจอ.(4เม.ย.2551)หองประชม1
สำนกอธการบดวทยาลยแสงธรรม
ศ.ปรชาชางขวญยน.(4ก.พ.2551)
ทหองประชมคณาจารย
วทยาลยแสงธรรม
ผศ.ดร.วรยทธศรวรกล(28ก.พ.2551)
หองประชมคณาจารย
วทยาลยแสงธรรมและ
(8ม.ค.2551)หองทำงานคณบด
คณะปรชญาและศาสนา
มหาวทยาลยอสสมชญ
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป(พ.ศ. 2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
The Factors Affecting the 15 Year-Long Term Planning (2011-2025) of Saengtham College
บาทหลวง ดร.ชาตชาย พงษศร* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลจนทบร* อธการบด วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงไชโย กจสกล* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ* รองอธการบดฝายบรหาร วทยาลยแสงธรรม
บาทหลวงวฒชย อองนาวา* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลราชบร
บาทหลวงวรช นารนรกษ* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลทาแร-หนองแสง* คณบดคณะศาสนศาสตร
บาทหลวงธรรมรตน เรอนงาม* บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก สงฆมณฑลจนทบร* อาจารยประจำคณะมนษยศาสตร วทยาลยแสงธรรม
พรพฒน ถวลรตนพเชษฐ รงลาวลยทพยา แสงไชยลดดาวรรณ ประสตรแสงจนทรทพอนงค รชนลดดาจตจตรา กจเจรญปนดดา ชยพระคณ
Rev.Dr.Chatchai Pongsiri* Reverend in Roman Catholic Church, Chanthaburi Diocese.* President of Saengtham College.* E-mail : [email protected]
Rev.chaiyo kitsakul* Reverend in Roman Catholic Church, Bangkok Archdiocese.* Vice President for Administrative Affairs, Saengtham College.
Rev.Wuttichai Ongnawa* Reverend in Roman Catholic Church, Ratchaburi Diocese.
Rev.Wirat Narinrak* Reverend in Roman Catholic Church, Thare-Nongseng Archdiocese.* Dean, Faculty of Religious Studies, Saengtham College.
Rev.Thamarat Ruanngam* Reverend in Roman Catholic Church, Chanthaburi Diocese.* Lecturer at Saengtham College.
Peerapat ThawinratPichet RunglawanTipaya SeangchaiLaddawan PrasootsaengchanThip-anong RatchaneelatdachitChittra KitcharoenPanadda Chaiprakhun
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
109
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการ
วางแผนระยะยาว 15 ปของวทยาลยแสงธรรมในดาน 1) ปจจยภาย
นอก (External Factors) 2) ปจจยภายใน (Internal Factors) 3)
ภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรมในดานวชาการ
4) ดานโครงสรางและการบรหาร 5) ทางดานสงคมและความเปนมนษย
ทสมบรณดงเจตนารมณของสถาบนการศกษา กลมตวอยาง ไดแก
สงฆราช/อปสงฆราชอธการเจาคณะอธการบานอบรมกรรมการสภา
วทยาลย ผใหการอบรม ศษยเกาวทยาลยแสงธรรมและตวแทนจาก
องคกรคาทอลก จำนวน 120 คน การเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบ
ถาม การวเคราะหขอมลใชคาความถ รอยละและวเคราะหขอมลเชง
คณภาพโดยใชการวเคราะหเนอหา
ผลการวจยพบวา
1. ขอมลความเหนเกยวกบปจจยภายนอกทนาจะมผลกระทบ
ตอทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรมในอนาคต เรยงตามลำดบหา
ลำดบแรกไดดงน
1.1 กรอบ/บรบท/แนวทาง/นโยบายและเจตนารมณ
ของครสตศาสนจกรในประเทศไทย
1.2 การดำรงชวตของสงคมไทยเปลยนแปลงไปตาม
กระแสโลกกลายเปนสงคมบรโภคนยมและวตถนยมทำใหการศกษา
ทางดานศาสนาและวฒนธรรมอนดงามลดนอยลงไป
1.3 สงคมไทยในกระแสโลกาภวตนทยดเศรษฐกจเปนตว
นำเพอแสวงหาอำนาจและทรพยสนเขาสตนเองและพวกพองโดยอาศย
ความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยแบบกาวกระโดด
และอยางตอเนอง
บทคดยอ
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 110
1.4 สอมวลชนและเทคโนโลยสารสนเทศทงจากภายในและ
ภายนอกประเทศ
1.5 กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ปฉบบท 2 (พ.ศ.
2551-2565) มการปรบแผนเปนระยะๆ ขนอยกบนโยบายการจดการ
ศกษาตามการเมองทเปลยนไปตามนโยบายของรฐบาลแตละสมย
2. ขอมลความเหนเกยวกบปจจยภายในทนาจะมผลกระทบตอ
ทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรมในอนาคต เรยงตามหาลำดบแรก
ไดดงน
2.1 ขอกำหนดกรอบแนวทางและนโยบายของวทยาลย
แสงธรรม
2.2 ความออนแอของการสรางองคความร นวตกรรมและ
การวจยเพอการพฒนาคณภาพบณฑตในระดบสากล
2.3 ความรวมมอและการแลกเปลยนเรยนรระหวางผบรหาร
และคณาจารยอยางตอเนองเพอการวางแผนระยะยาว
2.4 การเปนสถาบนเฉพาะทางทมงเนนการผลตบณฑตส
การเปนบาทหลวงนกบวชและครคำสอนเทานน
2.5 วาระการเปนผบรหารและอาจารยประจำไมนานพอ
ตอการพฒนาวทยาลยอยางตอเนอง
3. ขอมลความเหนเกยวกบภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนา
ดานวชาการทนาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรม
ในอนาคตเรยงตามหาลำดบแรกไดดงน
3.1 การพฒนามาตรฐานทางวชาการ การเรยนการสอน
และศกยภาพการเปนผนำทสอดคลองกบความตองการของครสตศาสน-
จกรในประเทศไทย
3.2 การสนบสนนและสงเสรมการวจยสรางองคความรใหม
ดานปรชญาและศาสนาและสามารถนำไปประยกตใชและพฒนาใน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
111
ดานการศกษา/จตวทยา ดานศลปวฒนธรรม ดานสขภาพกายและจต
ดานชมชน/ครอบครวและดานสงแวดลอม
3.3 การพฒนาคณภาพบณฑตสความเปนเลศทางวชาการ
ดานปรชญาศาสนาและเทววทยาในระดบสากลมความสามารถในการ
วเคราะห การสงเคราะห การตดตอสอสาร การตดสนใจเชงคณคา
การเรยนรสงใหม
3.4 ขยายการผลตบณฑตทงระดบปรญญาตรและระดบ
บณฑตศกษาในสาขาวชาทวทยาลยมความพรอมและสนองนโยบาย
ของครสตศาสนจกรในประเทศไทย
3.5 การพฒนากจกรรมนกศกษาใหเกดการเรยนรอยางม
ความสข มความเปนผนำ ทำงานรวมกบผอนไดและมจตสำนกผกพน
กบวทยาลย
4. ขอมลความเหนเกยวกบภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนา
ดานโครงสรางและการบรหารทนาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนา
วทยาลยแสงธรรมในอนาคตเรยงตามหาลำดบแรกไดดงน
4.1 การพฒนาระบบการบรหารเพอใหวทยาลยบรรลผล
ตามเปาหมายในการดำเนนงานทกๆ ดาน โดยจดระบบใหโปรงใสตรวจ
สอบไดมประสทธภาพและบคลากรมสวนรวม
4.2 การพฒนาทรพยากรบคคลในวทยาลยโดยยดหลก
“คนเปนศนยกลางของการพฒนา”
4.3 ผนำมความสามารถในการบรหารอยางมประสทธภาพ
และเขาใจบทบาทของตนและของสถาบน
4.4 การสนบสนนสถาบนใชเทคโนโลยสารสนเทศและการ
สอสารเพอการเขาถง เพอการเรยนรเฉพาะตวไปจนถงการเรยนรของ
มวลชน
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 112
4.5 ผบรหารมความมงมนและจรงใจในการแกปญหาและ
พรอมทเผชญกบความผดพลาดอนอาจเกดขนในอนาคต
5. ขอมลความเหนเกยวกบภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนา
ภาพรวมเรองววฒนาการทางดานสงคมและความเปนมนษยทสมบรณ
ดงเจตนารมณของสถาบนการศกษาเรยงตามหาลำดบแรกไดดงน
5.1 การพฒนาคณภาพบณฑตใหเปนผประพฤตดมวสย-
ทศน คณธรรมจรยธรรม สนทรยภาพ ความรบผดชอบ และมบคลกภาพ
เหมาะสมกบศาสนบรกรทางครสตศาสนา
5.2 การพฒนานกศกษาดวยหลกธรรมคำสอนของครสต-
ศาสนจกรทเนนความรก การรบใชและความสภาพถอมตนเพอเปน
บณฑตสำหรบภารกจของศาสนบรกรททรงคณคา
5.3 การบรณาการดานการศกษาอบรมเพอเสรมสรางบคลากร
ของครสตศาสนจกรตามนโยบายของสภาประมขแหงบาทหลวงโรมน
คาทอลกประเทศไทย
5.4 การสงเสรมและพฒนาคณาจารยประจำของวทยาลย
ใหมความเปนเลศทางวชาการพรอมกบการพฒนาบคลากรสายอนๆ
ใหมความร ความสามารถเหมาะสมและสอดคลองกบตำแหนง ภาระ
หนาทและความรบผดชอบ
5.5 การสรางความพรอมเพอเปดโลกทศนสำหรบบณฑต
ในภาวะโลกาภวตนดานภาษาและวฒนธรรมใหรและเหนคณคาของ
พหลกษณและพหวฒนธรรมซงเปนการสรางองคความร ความเขาใจ
สำหรบสงคมไทยโดยรวม
คำสำคญ : 1)แผนระยะยาว 2)วทยาลยแสงธรรม
3)ปจจยทสงผล
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
113
This research objective is to study the factors
affecting the 15-year-long term planning of Saengtham
College in these aspects: 1) External factors 2) Internal
factors 3) Future perspective of the academic develop-
ment directions of Saengtham College 4) Structure and
administration 5) Society and complete humanity along
the institute’s intentions. The representative samples are
120 persons, who are Bishops/Vicar generals, Provincial
superiors,RectorsofSeminaries/novitiatehouses,commit-
tees of college council, Formators, Saengtham College’s
alumni and representatives from Catholic organization.
Theinformationcollectionwasmadebythequestionnaire
distribution.The frequencyandpercentagewereused for
theinformationanalysis.Furthermore,thequalitativeinfor-
mationwasmadebycontentanalysis.
The research results are found as follows:
1. The information on external factors that may
be affecting the development direction of Saengtham
Collegeinthefutureisasthefollowing:
1.1 Scope/context/method/policy and purpose
ofChristianChurchinThailand.
1.2 Living of Thai society that be changed by
global currents becoming the society of consumptionism
andmaterialismwhicharemakingthereligiousandcultural
educationtobedown.
Abstract
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 114
1.3 Thaisocietyofglobalizationcurrentadhering
theeconomyasconductortoseektheprestigeandasset
for self and relatives by applying the rapid advancement
ofscienceandtechnology.
1.4 Public medias and information technology
frombothofnationalandinternationalones.
1.5 Scope of 15-year-long term planning : 2nd
issue(2008-2022)havingtorevisebyphasesdependonthe
changedpoliciesofeducationaladministrationalongeach
ageofgovernment.
2. Theinformationoninternalfactorsthatmaybe
affectingthedevelopmentdirectionofSaengthamCollege
inthefutureisasthefollowing:
2.1 Criteria/scope/method and policy of Saeng-
thamCollege.
2.2Weaknessofknowledgebuilding,innovation
andresearchforqualitydevelopmentofgraduatesatthe
internationallevel.
2.3 Cooperation and knowledge exchange bet-
weentheadministratorsandstaffsoflecturersforcontinu-
ouslong-termplanning.
2.4 Being the specific institute to directly pro-
ducethegraduateswhowillbethepriestsandcatechetical
teachersonly.
2.5 Period of holding the positions of adminis-
tratorsand lecturersnotbe longenough tocontinuously
developtheCollege.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
115
2.6 Weakness of communication, the heads
couldnotmakethesameunderstandingtowhomitcon-
cernsclearly.
3. The information on future perspective of the
academic development directions that may be affecting
the development direction of Saengtham College in
thefutureisasthefollowing:
3.1 Development for academic/education stan-
dards and efficiency of heads that be concerning the
requirementofChristianChurchinThailand.
3.2 Contribution and Promotion for research,
new knowledge on philosophy and religions involving
the application and development for education/psycho-
logy,art/culture,physical/mentalhealth,community/family
andenvironment.
3.3 Qualitydevelopmentofgraduates forexcel-
lence on philosophy, religions and theology at the inter-
national level, to have the ability of analysis/communi-
cation/makingdecisionforvaluesanderudition.
3.4 Extension of production of graduates both
bachelor and master degrees in programs which the
CollegebereadytorespondthepoliciesofChristianChurch
inThailand.
3.5 Development of student’sactivities tobuild
happy learning, leadership, teamwork and consciousness
intheCollege.
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 116
4. The information on future perspective of deve-
lopment directions for structure and administration that
maybeaffectingthedevelopmentdirectionofSaengtham
Collegeinthefutureasfollowings:
4.1 Development for administrative systems to
achieve the goal in every operation by managing the
systems with transparency, accountability, efficiency and
participation.
4.2 Development for human resources in the
College by holding the principle “People are the center
ofdevelopment”
4.3 Being the heads who have the ability of
efficient administration and understanding of the roles
bothofselfandinstitute.
4.4 Institute promotion applying the informa-
tion technology and communication to reach and learn
generallyandpublicly.
4.5 Administrators have the spirit and honesty
tosolvetheproblemsandbereadytofacethemistakes
inthefuture.
5. The information on future perspective of deve-
lopmentdirections forevolutionofsocietyandcomplete
humanityalong the institute’s intentions isas the follow-
ing:
5.1 Quality development of graduates to have
good behaviors, vision, virtue, aesthetics, responsibility
andappropriatepersonalityforChristianminister.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
117
5.2 StudentdevelopmentwithChristiandoctrine
oftheChurchwhichfocusonlove,serveandhumbleness
forbeingthegraduatestodothereligiousrituals
5.3 Educational and training integration for
strengthening the staffs of Christian Church along the
policiesofTheCatholicBishops’ConferenceofThailand.
5.4 Promotionanddevelopment forpermanent
lecturers of the College to have excellence on acade-
micmatters, and for other staffs to have the knowledge
andsuitableabilitiesconcerningtheirpositions,dutiesand
responsibilities.
5.5 Building of readiness for opening theworld
outlook of graduates in globalization on languages and
cultures toacknowledge theplural identityandmulticul-
turewhichhelptobuildtheknowledgeandunderstanding
foroverallThaisociety.
Keywords : 1)Thelongtermplanning
2)Saengthamcollege
3)TheFactorsAffecting
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 118
ความเปนมาและความสำคญของปญหา
การจดทำแผนระยะยาวเปนพนธกจ
ทเหมาะสมแกกาลเวลาและจำเปนตอการ
พฒนาระบบอดมศกษาไทยไปสอนาคตทเตม
ไปดวยความเปลยนแปลงและความไมแนนอน
หากออกแบบระบบอดมศกษาทเหมาะสมกบ
สภาพสงคมไทย พรอมกบตดตงระบบเพอขบ
เคลอนระบบอดมศกษาอยางกาวกระโดดกจะ
เปนปจจยสำคญในการพฒนาประเทศ สมดง
เจตนารมณทมงใหคนไทยเปนศนยกลางการ
พฒนา ไดทงการสรางความเขมแขงในระบบ
เศรษฐกจทสามารถแขงขนไดและการสราง
คณภาพชวตทดใหกบประชาชนและสงคมไทย
(วชาญพานช,2551)
วทยาลยแสงธรรมในฐานะเปนสถาบน
การศกษาระดบอดมศกษาเหนความจำเปนใน
การพฒนาสถาบนทามกลางความเปลยนแปลง
และความไมแนนอน การศกษาปจจยทมผล
ตอการวางแผนระยะยาว 15 ปของวทยาลย
(พ.ศ.2554-2568) จะเปนขอมลพนฐานในการ
สรางแนวทางเพอชวยใหวทยาลยแสงธรรม
กาวทนตอความเปลยนแปลงของสงคมโลกได
อยางมอตลกษณ
วตถประสงคการวจย
เพอศกษาปจจยทมผลตอการวางแผน
ระยะยาว15ปของวทยาลยแสงธรรมในดาน
1. ปจจยภายนอก (External Fac-
tors) ทคาดวาจะมผลกระทบตอทศทางการ
พฒนาวทยาลยแสงธรรมในอนาคตประมาณ
15ปขางหนา(พ.ศ.2554-2568)
2. ปจจยภายใน(InternalFactors)
ทคาดวาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนา
วทยาลยแสงธรรมในอนาคตประมาณ 15 ป
ขางหนา(พ.ศ.2554-2568)
3. ภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนา
วทยาลยแสงธรรมในดานวชาการ
4. ภาพรวมอนาคตทศทางการพฒนา
วทยาลยแสงธรรมในดานโครงสรางและการ
บรหาร
5. ภาพรวมววฒนาการทางดานสงคม
และความเปนมนษยทสมบรณดงเจตนารมณ
ของสถาบนการศกษา
การวจยนเปนการวจยเชงพรรณนา
เพอศกษาความคดเหนของชมชนคาทอลกตอ
ปจจยทมผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป
ของวทยาลยแสงธรรม (พ.ศ. 2554-2568)
ขอมลทไดจะเปนแนวทางพฒนาวทยาลย
แสงธรรมใหมกาวทนตอความเปลยนแปลง
ของสงคมโลกอยางมอตลกษณ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
119
ขอบเขตดานประชากร
ประชากรทใชในการวจยครงนเปน
กลมบคคลทมความเกยวของกบการดำเนน
ในวทยาลยแสงธรรมประจำภาคเรยนท 2 ป
การศกษา2551ประกอบดวย
1. สงฆราช/อปสงฆราช
2. อธการเจาคณะนกบวชในประเทศ
ไทย
3. อธการบานอบรม (บานเณรเลก/
บานเณรกลาง/บานนกบวช)
4. กรรมการสภาวทยาลย
5. ผใหการอบรม
6. ศษยเกาวทยาลยแสงธรรม
7. องคกรคาทอลก
นยามศพทเฉพาะ
1. แผนระยะยาว หมายถง แผน
สำหรบชทศทางเชงยทธศาสตรของวทยาลย
แสงธรรมในอก 15 ปขางหนา (พ.ศ.2554-
2568)
2. ปจจยภายนอก หมายถง ภาวะ
แวดลอมทมอทธพลในการดำเนนการจดการ
ศกษาอบรมของวทยาลยแสงธรรม ในทนศกษา
ขอบขายเรองสภาพสงคม เศรษฐกจ วทยา-
ศาสตรและเทคโนโลย
3. ปจจยภายใน หมายถง ภาวะ
ขอบเขตดานเนอหา
การวจยนมงศกษาความคดเหนของ
ผมสวนเกยวของกบวทยาลย ตอปจจยทมผล
ตอการวางแผนระยะยาว 15 ปของวทยาลย
แสงธรรม (พ.ศ. 2554-2568) โดยมประเดน
ศกษากำหนดจากเนอหาตางๆดงน
1. ปจจยภายนอก (External Fac-
tors) ไดกำหนดประเดนการศกษาจากเนอหา
เรอง
1.1 นโยบายดานการจดการศกษา
ของครสตศาสนจกร/สภาพระสงฆราช/สงฆ-
มณฑล/หนวยงานการศกษาคาทอลก
1.2 นโยบายดานการจดการศกษา
ของสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา
(สกอ.) และสำนกงานรบรองมาตรฐานและ
ประเมนคณภาพการศกษา(สมศ.)
2. ปจจยภายใน(InternalFactors)
ไดกำหนดประเดนศกษาจากเนอหาเรอง
2.1 ทศทางงานอภบาลครสตศก-
ราช 2000 ของครสตศาสนจกรคาทอลกใน
ประเทศไทยสำหรบค.ศ.2000-2010
2.2 ขอกำหนดของสำนกงานคณะ
กรรมการการอดมศกษา (สกอ.) และสำนก-
งานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการ
ศกษา(สมศ.)
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 120
แวดลอมทมอทธพลในการดำเนนการจดการ
ศกษาอบรมของวทยาลยแสงธรรม ในทนศกษา
ขอบขายเรองศาสนา
ประโยชนทไดรบจากการวจย
1. ไดทราบความคดเหนของผมสวน
เกยวของของวทยาลยเกยวกบการดำเนนงาน
ของวทยาลยในภาพรวม
2. ไดทราบขอมลดานปจจยภายนอก
ทนาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนา
วทยาลย
3. ไดทราบขอมลดานปจจยภายในท
นาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนาวทยา-
ลย
4. ไดทราบขอมลภาพรวมอนาคต
ทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรมในดาน
วชาการดานโครงสรางและการบรหาร
5. ไดทราบขอมลภาพรวมววฒนาการ
ทางดานสงคมและความเปนมนษยทสมบรณ
ดงเจตนารมณของสถาบนการศกษา
6. เปนแนวทางในการนำขอมลไปใช
ในการวางนโยบายจดการศกษาของวทยาลย
7. ไดขอมลพนฐานสำหรบปรบปรง
การจดการศกษาของวทยาลยแสงธรรมให
สามารถตอบสนองตอความตองการของสงคม
ปจจบนไดมากขน
วธดำเนนการวจย
กลมตวอยางในการวจยครงนประ-
กอบดวยสงฆราช/อปสงฆราชอธการเจาคณะ
อธการบานอบรม กรรมการสภาวทยาลย ผ
ใหการอบรม ศษยเกาวทยาลยแสงธรรมและ
ตวแทนจากองคกรคาทอลกจำนวน120คน
ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Ran-
domSampling)
ดำเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใช
แบบสอบถามเรองปจจยทมผลกบการจดทำ
แผนระยะยาว 15 ป วทยาลยแสงธรรม ม
สาระครอบคลมประเดนตอไปน 1) ขอมลทวไป
ของผตอบแบบสอบถาม 2) ปจจยภายนอก
3)ปจจยภายใน4)ภาพอนาคต/ทศทางการ
พฒนา เกบรวบรวมขอมลจากการแจกแบบ
สอบถามใหกบกลมตวอยางทงทางไปรษณย
และดวยตนเองเวนระยะในการรบคนประมาณ
1 เดอน เมอไดรบแบบสอบถามกลบคนจง
ตรวจสอบความครบถวนของขอมลจนครบตาม
จำนวนทกำหนด
การวเคราะหขอมลนำแบบสอบถาม
ทไดมาตรวจสอบความถกตองอกครง หลงจาก
นนทำการบนทกลงรหสในโปรแกรมสำเรจรป
วเคราะหขอมลทางสถตโดยใชคาความถ รอย
ละ คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน
และการวเคราะหเนอหาจากขอมลเชงคณภาพ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
121
สรปผลการวจย
1. ขอมลเกยวกบปจจยภายนอกทนา
จะมผลกระทบตอทศทางการพฒนาวทยาลย
แสงธรรมในอนาคตเรยงตามลำดบไดดงน
1.1 กรอบ/บรบท/แนวทาง/นโย-
บายและเจตนารมณของครสตศาสนจกรใน
ประเทศไทย
1.2 การดำรงชวตของสงคมไทย
เปลยนแปลงไปตามกระแสโลกกลายเปนสงคม
บรโภคนยมและวตถนยมทำใหการศกษาทาง
ดานศาสนาและวฒนธรรมอนดงามลดนอยลง
ไป
1.3 สงคมไทยในกระแสโลกาภ-
วตนทยดเศรษฐกจเปนตวนำเพอแสวงหา
อำนาจและทรพยสนเขาสตนเองและพวกพอง
โดยอาศยความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตร
และเทคโนโลยแบบกาวกระโดดและอยางตอ
เนอง
1.4 สอมวลชนและเทคโนโลย
สารสนเทศทงจากภายในและภายนอกประเทศ
1.5 กรอบแผนอดมศกษาระยะ
ยาว 15 ปฉบบท 2 (พ.ศ.2551-2565) ม
การปรบแผนเปนระยะๆ ขนอยกบนโยบาย
การจดการศกษาตามการเมองทเปลยนไปตาม
นโยบายของรฐบาลแตละสมย
1.6 นโยบายและแนวทางในการ
ดำเนนงานของสงฆมณฑล
1.7 แนวทาง/นโยบายของวด
คาทอลก คณะนกบวชและสถาบนการศกษา
คาทอลก
1.8 นโยบายและแนวทางการ
ดำเนนงานของหนวยงาน/องคกรคาทอลก
1.9 แนวทาง/นโยบายของกลม
และศนยฝกอบรม
2. ปจจยภายในทนาจะมผลกระทบ
ตอทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรมใน
อนาคตเรยงตามลำดบไดดงน
2.1 ขอกำหนด กรอบ แนวทาง
และนโยบายของวทยาลยแสงธรรม
2.2 ความออนแอของการสราง
องคความร นวตกรรมและการวจยเพอการ
พฒนาคณภาพบณฑตในระดบสากล
2.3 ความรวมมอและการแลก
เปลยนเรยนรระหวางผบรหารและคณาจารย
อยางตอเนองเพอการวางแผนระยะยาว
2.4 การเปนสถาบนเฉพาะทางท
มงเนนการผลตบณฑตสการเปนบาทหลวง
นกบวชและครคำสอนเทานน
2.5 วาระการเปนผบรหารและ
อาจารยประจำไมนานพอตอการพฒนาวทยา-
ลยอยางตอเนอง
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 122
2.6 การปฏรปและการพฒนาขาด
เปาหมายหลกทชดเจนทำใหขาดแนวทางใน
การดำเนนงานระยะยาว
2.7 คณวฒและตำแหนงทาง
วชาการของอาจารยประจำตามมาตรฐานท
สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.)
และสำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมน
คณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.)
กำหนด
2.8 ประสทธภาพในการบรหาร
และผนำทเขมแขงทกลาตดสนใจในการเปลยน
แปลง
2.9 ดำเนนการภายในกนเองโดย
ไมรบฟงขอคดเหนจากสงคมภายนอก
2.10 ขาดการเผยแพรขอมลอยาง
ตอเนองในขณะเดยวกนไมใสใจแนวคดทนอก
เหนอหรอแตกตางจากแนวคดผบรหาร
2.11 ผนำไมตระหนกและไมให
ความสำคญแกทรพยากรบคคลซงมสวนสำคญ
ในการเปลยนแปลง
2.12 การสอสารทดอยคณภาพ
ผนำไมสามารถสรางความเขาใจทตรงกนให
เกดขนกบผทเกยวของไดอยางชดเจนและตอ
เนอง
3. ขอมลเกยวกบภาพรวมอนาคต
ทศทางการพฒนาดานวชาการทนาจะมผล
กระทบตอทศทางการพฒนาวทยาลยแสงธรรม
ในอนาคตเรยงตามลำดบไดดงน
3.1 การพฒนามาตรฐานทางวชา-
การ การเรยนการสอนและศกยภาพการเปน
ผนำทสอดคลองกบความตองการของครสต-
ศาสนจกรในประเทศไทย
3.2 การสนบสนนและสงเสรมการ
วจย สรางองคความรใหมดานปรชญาและ
ศาสนาและสามารถนำไปประยกตใชและ
พฒนาในดานการศกษา/จตวทยา ดานศลป-
วฒนธรรม ดานสขภาพกายและจต ดานชมชน/
ครอบครวและดานสงแวดลอม
3.3 การพฒนาคณภาพบณฑตส
ความเปนเลศทางวชาการดานปรชญาศาสนา
และเทววทยาในระดบสากลมความสามารถ
ในการวเคราะห การสงเคราะห การตดตอ
สอสาร การตดสนใจเชงคณคา การเรยนรสง
ใหม
3.4 ขยายการผลตบณฑตทงระดบ
ปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาในสาขาวชา
ทวทยาลยมความพรอมและสนองนโยบายของ
ครสตศาสนจกรในประเทศไทย
3.5 การพฒนากจกรรมนกศกษา
ใหเกดการเรยนรอยางมความสข มความเปน
ผนำ ทำงานรวมกบผอนไดและมจตสำนกผก
พนกบวทยาลย
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
123
3.6 การปฏรปการเรยนการสอน
เพอผลตบณฑตทมคณภาพทงทางวชาการ
และวชาชพ
3.7 การพฒนาวทยาลยใหกาวไป
สการเปนศนยกลางการศกษาทงทางวชาการ
และชวตจตในระดบภมภาคและระดบนานา-
ชาต
3.8 การพฒนาการบรการทาง
วชาการใหประสานสมพนธกบการเรยน การ
สอนและการวจย
3.9 การสงเสรมการทำวจยทเปน
สหวทยามากขนโดยอาศยกลไกการทำวจย
รวมกนในลกษณะพหพาคเพอนำผลการวจย
ไปประยกตใช
4. ขอมลเกยวกบภาพรวมอนาคตทศ
ทางการพฒนาดานโครงสรางและการบรหาร
ทนาจะมผลกระทบตอทศทางการพฒนา
วทยาลยแสงธรรมในอนาคต เรยงตามลำดบ
ไดดงน
4.1 การพฒนาระบบการบรหาร
เพอใหวทยาลยบรรลผลตามเปาหมายในการ
ดำเนนงานทกๆ ดาน โดยจดระบบใหโปรงใส
ตรวจสอบได มประสทธภาพและบคลากรม
สวนรวม
4.2 การพฒนาทรพยากรบคคล
ในวทยาลยโดยยดหลก “คนเปนศนยกลางของ
การพฒนา”
4.3 ผนำมความสามารถในการ
บรหารอยางมประสทธภาพและเขาใจบทบาท
ของตนและของสถาบน
4.4 การสนบสนนสถาบนใชเทค-
โนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการเขา
ถง เพอการเรยนรเฉพาะตวไปจนถงการเรยน
รของมวลชน
4.5 ผบรหารมความมงมนและจรง
ใจในการแกปญหาและพรอมทเผชญกบความ
ผดพลาดอนอาจเกดขนในอนาคต
4 .6 การปรบปร งข อกำหนด
ระเบยบขอบงคบตางๆ ใหเออตอการบรหาร
จดการเพอการพฒนาสความเปนสากล และ
การสงเสรมใหมการปฏรปหนวยงานเพอให
เกดประสทธภาพสงสด
4.7 ความรวมมอในการวจยและ
แกปญหาสงคมรวมกบหนวยงานภายนอก
มากขน
4.8 บคคลภายนอกมสวนรวมใน
การผลกดนและแกปญหาของสถาบน
4.9 การพฒนาทรพยากรการเงน
ของวทยาลยอยางเปนระบบ
4.10 การสอสารถงกลยทธและ
วธการดำเนนการทเขาถงบคลากรทกภาคสวน
อยางชดเจน
ปจจยทสงผลตอการวางแผนระยะยาว 15 ป (พ.ศ.2554-2568) วทยาลยแสงธรรม
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 124
5. ขอมลเกยวกบภาพรวมอนาคต
ทศทางการพฒนาภาพรวมเรองววฒนาการ
ทางดานสงคมและความเปนมนษยทสมบรณ
ดงเจตนารมณของสถาบนการศกษาเรยงตาม
ลำดบไดดงน
5.1 การพฒนาคณภาพบณฑตให
เปนผประพฤตดมวสยทศนคณธรรมจรยธรรม
สนทรยภาพ ความรบผดชอบ และมบคลกภาพ
เหมาะสมกบศาสนบรกรทางครสตศาสนา
5.2 การพฒนานกศกษาดวยหลก
ธรรมคำสอนของครสตศาสนจกรทเนนความ
รก การรบใชและความสภาพถอมตนเพอเปน
บณฑตสำหรบภารกจของศาสนบรกรททรง
คณคา
5.3 การบรณาการการศกษาและ
การอบรมเพอเสรมสรางบคลากรของครสต
ศาสนจกรตามนโยบายของสภาประมขแหง
บาทหลวงโรมนคาทอลกแหงประเทศไทย
5.4 การสงเสรมและพฒนาคณา-
จารยประจำของวทยาลยใหมความเปนเลศ
ทางวชาการพรอมกบการพฒนาบคลากรสาย
อนๆใหมความรความสามารถเหมาะสมและ
สอดคลองกบตำแหนง ภาระหนาทและความ
รบผดชอบ
5.5 การสรางความพรอมเพอเปด
โลกทศนสำหรบบณฑตในภาวะโลกาภวตน
ดานภาษาและวฒนธรรมใหรและเหนคณคา
ของพหลกษณและพหวฒนธรรมซงเปนการ
สรางองคความรความเขาใจสำหรบสงคมไทย
โดยรวม
5.6 การพฒนาประชาคมสถาบน
แสงธรรมยดมนในศาสนธรรม ความกตญญ
กตเวทขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม
อนดงามของไทยและดำรงตนเปนแบบอยาง
ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง
5.7 การพฒนาระบบการวางแผน
และพฒนาบคลากรใหสอดคลองกบทศทาง
การพฒนาดานวชาการและการบรการวชา-
การของสถาบน และมการกำกบตดตามประ-
เมนผลอยางใกลชดและตอเนอง
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
1. การศกษาครงนจำกดขอบเขตการ
วจยโดยเกบขอมลเฉพาะผใหขอมลบางกลม
อกทงขอมลตอบกลบจากแบบสอบถามยงไม
ครบ100%หากมการเกบขอมลเพมเตมเพอ
นำมาศกษาเปรยบเทยบกบขอมลชดนจะทำ
ใหพบรายละเอยดของการศกษามากขน
2. ควรศกษาเพมเตมเพอใหไดขอมล
เชงคณภาพเกยวกบปจจยทสงผลตอการวาง
แผนระยะยาวของวทยาลยแสงธรรม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
ชาตชาย พงษศร และคณะ
125
3. ควรเจาะลกในประเดนเกยวกบ
ปจจยภายในวาปจจยเฉพาะดานใดทสงผล
โดยตรงตอการวางแผนของวทยาลยแสงธรรม
บรรณานกรม
คาทอลกเพอครสตศาสนธรรม,คณะ
กรรมการ.2548.รางคมอแนะแนว
การสอนคำสอนในประเทศไทย.
กรงเทพฯ:อสสมชญ.
ยอดพมพสาร,มขนายก.2543.ประเดนท
ทาทายครสตศาสนจกรคาทอลก
ประเทศไทย.อดมสารรายสปดาห
ฉบบท16,ประจำวนท16–22
เมษายน2000.
วชรนทรสมานจต,บาทหลวง.2548.ชวต
จตในงานพฒนาบนพนฐานของ
พระธรรมนญ GAUDIUM ET SPES.
เอกสารประกอบการสมมนา.
สภาประมขแหงบาทหลวงโรมนคาทอลกแหง
ประเทศไทย.2543.ทศทางงาน
อภบาลครสตศกราช 2000.
กรงเทพฯ:อสสมชญ.
สมณกระทรวงวาดวยเรองพระสงฆ.2540.
คมอแนะแนวทวไปสำหรบการสอน
ครสตศาสนธรรม.กรงเทพฯ:
อสสมชญ.
ApostolicConstitutionSacrae
DisciplinaeLeges.1983.Code
of Canon Law. Washington,
D.C.:Braun-Brumfield,Inc.
ApostolicConstitutionFidei
Depositum.1994.Catechism of
the Catholic Church.
London:GeoffreyChapman.
JohnPaulII,Pope.1992.Pastores
Dabo Vobis.Washington,D.C.:
Braun-Brumfield,Inc.
WalterM.Abbott,S.J.(Ed.).1966.The
Documents of Vatican II.
NewYork:Guild.
การสมภาษณ
ประยรนามวงศ,บาทหลวง.(2552,
กรกฎาคม30)อปสงฆราช.
สงฆมณฑลนครราชสมา.สมภาษณ.
วระผงรกษ,บาทหลวง(2552,กรกฎาคม
30)อปสงฆราช.สงฆมณฑลจนทบร.
สมภาษณ.
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบคร
ระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา
Development of Multimedia Interactive Training
Package in Making Paper Pop-up for Teachers
in the Private Primary Catholic School in
Nakhon Ratchasima
Rev.Suthep Wanapongtipagon* Reverend in Roman Catholic Church,
Nakhon Ratchasima Diocese
บาทหลวงสเทพ วนพงศทพากร * บาทหลวงในครสตศาสนจกรโรมนคาทอลก
สงฆมณฑลนครราชสมา
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
127
การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาชดฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบ สำหรบ
ครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา ศกษาผล
สมฤทธกอน-หลงการใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบ
ปฏสมพนธ และศกษาความพงพอใจของผรบการฝกอบรม กลมตวอยาง
ทใชในการศกษาครงน คอ ครผสอนโรงเรยนเอกชนคาทอลกระดบ
ประถมศกษาปการศกษา2552ไดแกโรงเรยนอสสมชญนครราชสมา
โรงเรยนมารยวทยานครราชสมา โรงเรยนมารยรกษนครราชสมา ดวย
วธการแบบเจาะจง จำนวน 23 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก
ชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลต
ภาพยกระดบจำนวน6คาบวเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลยสวน
เบยงเบนมาตรฐานและการทดสอบคาท
ผลการศกษาพบวา
1. ประสทธภาพของชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบ สำหรบครระดบประถม
ศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมาอยในระดบดมาก
2. ผลสมฤทธหลงการใชฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธ สงกวากอนใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ.05
3. ความพงพอใจของผรบการฝกอบรมอยในระดบมากทสด
คำสำคญ :
1) ชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
2)การผลตภาพยกระดบ
3) ครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา
บทคดยอ
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 128
The purposes of this study were : 1) to develop
the Multimedia interactive training package in making
paperpop-up for teachers in theprivateprimaryCatholic
schools in Nakhon Ratchasima ; 2) to study the level of
achievement before and after using the training package
and 3) to study the satisfaction level of the trainees.
The samples of this study were teachers in the private
primary Catholic schools in Nakhon Ratchasima academic
year 2552. These were Assumption School, Maryvittaya
School and Marieraksa School. The 23 samples were
drawn by Purposive Sampling. The instrument used in
the study was the multimedia interactive training package
inmakingpaperpop-upforteachersintheprivateprimary
Catholic schools in Nakhon Ratchasima. The experiment
was six periods of 50 minutes each. Statistical methods
employed in thisstudywere, mean, standarddeviation,
andt-values.
The results of this study research were as follows :
1. The efficiency of the multimedia interactive
training package in making paper pop-up for teachers in
theprivateprimaryCatholicschoolsinNakhonRatchasima
was high.
2. Theachievementofthetraineesafterusingthe
training package was higher than before using the training
packageatasignificantlevelof0.05
Abstract
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
129
3. The satisfaction of the trainees towards the
training were at the highest level.
Keywords :
1) The Multimedia interactive training package
2)Makingpaperpop-up
3) TheprivateprimaryCatholic schools inNakhon
Ratchasima
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 130
ความเปนมาและความสำคญของปญหา
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต
พ.ศ. 2542 มาตรา 4 ไดนยามความหมาย
ของการศกษาไววา“การศกษา”เปนกระบวน
การเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคล
และสงคมโดยการถายทอดความร การฝก
อบรมการสบสานทางวฒนธรรม การสราง
สรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการการ
สรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวด
ลอม สงคม การเรยนร และปจจยเกอหนน
ใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต ในการ
ปฏรปการศกษาทตองปรบเปลยนรปแบบการ
จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ
(สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,
2543 : 3) จำเปนอยางยงทจะตองพฒนาคร
โดยการฝกอบรม ดงนนควรปรบนโยบายการ
พฒนาครโดยใหมการฝกอบรมสมมนาเปน
ประจำป(สมหวงพรยานวฒน,2543:11-30)
สอการสอนเปนสงทมบทบาทสำคญ
อยางมากในการเรยนการสอนสอเปนตวกลาง
ทจะชวยใหการสอสารระหวางผสอนและผ
เรยน ดำเนนไปไดอยางมประสทธภาพ เปน
เครองมอ หรอชองทางสำหรบทำใหการสอน
ของครไปถงผเรยน ทำใหผเรยนไดเรยนรตาม
จดประสงคหรอจดมงหมายทวางไวเปนอยาง
ด(รสรนพมลบรรยงกและคณะ,2547:21)
ในดานของผเรยน สอสามารถทำใหผเรยน
เขาใจเนอหาบทเรยนทยงยากซบซอนได เกด
ความคดรวบยอดในเรองนน ๆ อยางถกตอง
นอกจากนยงกระตนในเกดความสนใจ สนก
สนาน และไมเบอหนายการเรยน ในดานของ
คร สอจะชวยลดภาระของครในดานการเตรยม
เนอหา การใชสอประกอบการเรยนการสอน
ชวยทำใหบรรยากาศการเรยนการสอนนา
สนใจ สนกสนานมากกวาการบรรยายเพยง
อยางเดยว การเรยนการสอนจะบรรลวตถประ-
สงคไดนน ครตองเปนผรจกแกปญหาดวยการ
ใชสอท เหมาะสมกบวธการสอน และสอด
คลองกบเนอหาวชายงผเรยนไดแสดงตอบตอ
สงเราไดอยางถกตอง ไดรบรดวยประสาท
สมผสมากเทาใด ยงทำใหผเรยนไดเรยนรอยาง
มประสทธภาพ
ปจจบนการปฏรปการศกษาทเนนผ
เรยนเปนสำคญจำนวนหนง ไดแกครตนแบบ
และครแกนนำ ทตองการปรบเปลยนรปแบบ
การจดการเรยนการสอนใหเนนผเรยนเปน
สำคญ เนองจากครเหลานนคดวา การปฏรป
การเรยนรเปนเรองยาก และจะสรางความ
ลำบากใหเกดขนกบการปฏบตงานของตน ซง
เปนเพราะครเหลานไมไดรบการพฒนาอยาง
ตอเนองจากการศกษาของสายสมรประสรชย
(2542) พบวา ครผสอนโรงเรยนเอกชนม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
131
ความตองการพฒนาความรในดานตางๆคอ
ดานวชาการ ดานทกษะวชาชพ และตองการ
ใหมการอบรมเชงปฏบตการโดยมวทยากร
มาบรรยาย ดงนนครผสอนโรงเรยนเอกชน ม
ความจำเปนทจะตองไดรบการอบรมทกษะ
ตาง ๆ โดยเฉพาะการเลอกและผลตสอให
เหมาะสม โดยใหผเชยวชาญใหคำแนะนำการ
ใชและการผลตสอหองเกบรกษาสอและมการ
ซอมบำรง สรางคมอการใชสอ จดใหมการฝก
อบรมสมมนาวธการผลตและใชสอการสอนให
คร เพมพนความร ทกษะ เจตคตทดเกยวกบ
การใชสอใหมากขน
ปญหาทเกดขนในปจจบน คอ การ
ขาดวทยากรผเชยวชาญในการฝกอบรม เพอ
ถายทอดความร ผลสมฤทธของการฝกอบรม
ขนอยกบวทยากรมความสามารถในการถาย
ทอดความรไดดเพยงใด ทำใหไมเกดผลอยาง
เตมท อกทงการถายทอดความรนนยงมคาใช
จายและตนทนเปนจำนวนมาก ทงในเรองของ
วทยากรความยงยากในเงอนไขของเวลาและ
สถานทในการฝกอบรม ปจจบนสอการสอน
และเทคโนโลยการศกษาไดพฒนามากขน
โปรแกรมมลตมเดยไดรบความนยมมากขน
การใชมลตมเดยโดยทวไป มคณสมบตหลก
2 ประการ คอ การควบคมการใชงาน และ
ความสามารถในการมปฏสมพนธกบผใชความ
สามารถในการมปฏสมพนธกบผใช เปนคณ
สมบตทเพมขนมาพรอมๆกบพฒนาการดาน
เทคโนโลยคอมพวเตอร ซงชวยใหผเรยนร
สามารถโตตอบกบคอมพวเตอรในรปแบบ
ตางๆสามารถชวยใหการเรยนรดวยตนเองม
ประสทธภาพและนาสนใจขน และนำมาใช
ในการฝกอบรม (Computer Based Train-
ing) หรอนำมาใชในระบบการเรยนการสอน
การใชมลตมเดยเพอเปนสอทางการสอน ทำ
ใหการสอนมประสทธภาพมากกวาการใชสอ
การสอนแบบปกตและสามารถเสนอเนอหาได
ลกซงกวาเชนการเตรยมนำเสนอไวอยางเปน
ขนเปนตอน และใชสอประเภทภาพประกอบ
การบรรยาย และใชขอความนำเสนอในสวน
รายละเอยด พรอมภาพเคลอนไหว หรอใช
วดทศน เชนนแลวกจะทำใหการสอนมประ-
สทธภาพสงขน สวนรายละเอยดพรอมภาพ
เคลอนไหวหรอใชวดทศน(ชยยงคพรหมวงศ,
2540:37;FraterandPaulissen,1994:
5-9 ; Hatfield and Bitter 1994 : 223 ;
Linda. 1995 : 6-8) ครโรงเรยนเอกชนคา-
ทอลกนครราชสมา มความสนใจในการจดทำ
สอการสอนทใชภาพ แลวเสนอความหมาย
หรอคำแปลจากภาพเปนภาษาไทยและภาษา
องกฤษทใชสอน หรอใหนกเรยนเรยนรดวย
ตนเองนอกเวลาเรยน ครบางคนทำภาพเปน
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 132
ภาพยกระดบงายๆทเลยนแบบตามบตรอวย
พร ฯลฯ เพราะสอดงกลาวไดรบความสนใจ
จากนกเรยนโดยเปดด เปดอานอยเสมอ คร
บางคนทำเปนหนงสอนทาน และพบวา นก-
เรยนชนชม ชอบอาน แตคณครตอบคำถาม
นกเรยนไมไดวาทำไมภาพบางภาพ เมอปด
หนงสอแลว ทำไมมภาพยนออกมาจากกรอบ
ของหนงสอ หรอเรยกวา มภาพโผลออกมา
จากเลมหนงสอเมอปดหนงสอ
ดวยเหตผล ดงกลาวมาขางตนผวจย
มความสนใจทจะพฒนาชดฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การ
ผลตภาพยกระดบ โดยมจดมงหมายเพอชวย
แกปญหาดานวทยากร และเพอใหครผสอน
ระดบประถมศกษาสามารถเรยนรไดดวยตนเอง
ตลอดจนสามารถผลตภาพยกระดบในระยะ
เวลาทสนและคาใชจายไมมาก ในขณะเดยว
กนสามารถเปนแนวทางในการพฒนารปแบบ
สอการเรยนการสอน ดงนนการวจยครงนม
ความสำคญและจำเปนทตองศกษาพฒนาชด
ฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏ-
สมพนธ
วตถประสงคของการวจย
1. เพอพฒนาชดฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธเรองการผลต
ภาพยกระดบ สำหรบครระดบประถมศกษา
โรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธกอน-
หลงการใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลต-
มเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยก
ระดบ
3. เพอศกษาความพงพอใจของผรบ
การฝกอบรมในการผลตภาพยกระดบ
ความสำคญของการวจย
1. ไดชดฝกอบรมรายบคคลระบบ
มลตมเดยแบบปฏสมพนธเรองการผลตภาพ
ยกระดบ สำหรบครระดบประถมศกษาโรง
เรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา ทมประ-
สทธภาพ
2. สามารถนำแนวคดการฝกอบรม
รายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
เรอง การผลตภาพยกระดบ ไปใชกบการฝก
อบรมเรองอนๆได
ขอบเขตของการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากร ไดแก ครโรง
เรยนเอกชนคาทอลกระดบประถมศกษา
เขตอำเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ปการ
ศกษา 2552 จำนวน 3 โรงเรยน ไดแก
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
133
โรงเรยนอสสมชญนครราชสมาจำนวน39คน
โรงเรยนมารยวทยานครราชสมา จำนวน 83
คน โรงเรยนมารยรกษนครราชสมา จำนวน
25คนรวม147คน
1.2 กลมตวอยางไดแกครโรงเรยน
เอกชนคาทอลกระดบประถมศกษาปการ
ศกษา 2552 ไดแกโรงเรยนอสสมชญนคร-
ราชสมาโรงเรยนมารยวทยานครราชสมาโรง
เรยนมารยรกษนครราชสมา ดวยวธการแบบ
เจาะจง(PurposiveSampling)โดยกำหนด
คณสมบต คอ ครมความสามารถในการใช
คอมพวเตอรเบองตนมความสนใจในการผลต
สอการสอนจำนวน23คน
2.ตวแปรทใชในการทดลอง
2.1 ตวแปรอสระ ไดแก การ
ฝกอบรมโดยใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบ
มลตมเดยแบบปฏสมพนธเรองการผลตภาพ
ยกระดบ
2.2 ตวแปรตามไดแก
2.2.1 ผลสมฤทธของการใช
ชดฝกอบรม
2.2.2 ความพงพอใจของผรบ
การฝกอบรม
3.เนอหาทใชในการศกษา
เนอหาทใชในการวจยครงนไดแก
เนอหาเรองการผลตภาพยกระดบสำหรบคร
ระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลก
นครราชสมา
สมมตฐานการวจย
1. ผรบการฝกอบรมโดยใชชดฝก
อบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสม-
พนธเรองการผลตภาพยกระดบมผลสมฤทธ
หลงการใชชดฝกอบรมสงกวากอนการใชชด
ฝกอบรม
2. ผรบการฝกอบรมมความพงพอใจ
ของในการรบฝกอบรมในระดบมาก
นยามคำศพทเฉพาะ
ชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตม-
เดยแบบปฏสมพนธหมายถงชดฝกอบรมทใช
โปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกอบรมราย
บคคลภายในโปรแกรมมคำชแจงวตถประสงค
วธใชโปรแกรมมเนอหาทมรายละเอยดมภาพ
และเสยง ตลอดจนการเคลอนใหวและวดทศน
ประกอบ พรอมทงกจกรรมเปนใบงานในการ
ปฏบต โดยโปรแกรมสามารถปฏสมพนธกบผ
เรยน ผานการใชเมาทและการคลกในเนอหา
และภาพทกำหนด ทงไปขางหนาและยอน
กลบยอและขยายรปภาพและเนอหาได
ภาพยกระดบหมายถงภาพทนนขน
จากกระดาษในแนวราบ เปดหนงสอแลวเหน
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 134
ภาพนนขน สงกวาตวหนงสอ หรอเปนคนละ
ระดบกบตวหนงสอ บางภาพทนนขนมการ
เคลอนไหว เคลอนทไปมาทงซาย-ขวา บน-
ลาง เปนภาพทสามารถมองเหนไดทงสามมต
คอ ดานความกวาง ความยาว และความลก
ซงหมายความรวมถงภาพปอบอพ(Pop-up)
หรอภาพสามมต ในชดฝกอบรมทผวจยไดสราง
ขนดวย
ผลสมฤทธของการฝกอบรม หมายถง
ผลของคะแนนทไดจากแบบทดสอบกอน-
หลงการใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลต-
มเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยก
ระดบ และคะแนนทไดจากการประเมนชนงาน
การผลตภาพยกระดบ ตามเกณฑประเมนทผ
วจยสรางขน
ความพงพอใจหมายถง ความพงพอ
ใจของครโรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราช-
สมา ทรบการฝกอบรมโดยชดฝกอบรมราย
บคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง
การผลตภาพยกระดบ โดยระดบความพงพอใจ
ไดจากการสอบถามดวยแบบสอบถามทผวจย
สรางขน
โรงเรยนเอกชนคาทอลกนครราชสมา
หมายถงกลมโรงเรยนเอกชนคาทอลกทอยใน
เขตการปกครองของศาสนาครสตนกายโรมน
คาทอลก เฉพาะเขต อ.เมอง จ.นครราชสมา
คอโรงเรยนมารยวทยานครราชสมาโรงเรยน
อสสมชญนครราชสมาและโรงเรยนมารยรกษ
นครราชสมา
วธดำเนนการวจย
การสรางชดฝกอบรมรายบคคลระบบ
มลตมเดยแบบปฏสมพนธ
การสรางชดฝกอบรมรายบคคลระบบ
มลตมเดยแบบปฏสมพนธโดย
1. ศกษาสอภาพยกระดบรปแบบ
ตางๆจากเอกสารตำราการดอวยพรและ
จากแหลงขอมลในเวบตางๆ
2. ศกษาวธทำภาพยกระดบจาก
เอกสารตำราตางๆ
3. เลอกเนอหาการทำภาพยกระดบ
ขนพนฐาน และภาพยกระดบทมความซบซอน
ไมมากนก
4. จดทำหลกสตรการผลตภาพยก
ระดบทสามารถปฏบตไดในระยะเวลา 6 ชวโมง
5. เลอกประเภทของชดฝกอบรม
ผวจยเลอกพฒนาชดฝกอบรมประเภทราย
บคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เปนชด
ฝกอบรมมลตมเดยท เนนการใหผใชเปนผ
ควบคมการนำเสนอการเลอกเสนทางเดน การ
โตตอบ การใหความร และกจกรรมทมในชด
ฝกอบรม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
135
6. การสรางชดฝกอบรมรายบคคล
ผวจยไดสรางขนโดยมการดำเนนการดงน
6.1.1 ศกษาตำรา เอกสาร และ
งานวจยทเกยวของกบชดฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
6.1.2 ศกษาเนอหาเรองการผลต
ภาพยกระดบ เขยนวตถประสงคและกำหนด
เนอหาในการฝกอบรมโดยม 3 หนวยเนอหา
โดยใชระยะเวลาทดลอง6คาบดงน
6 .1.2.1 เนอหาความร
Pop-up
- รจกวสดอปกรณเรยนร
สญลกษณ
- การพบกระดาษขน การ
พบกระดาษลง
-การตดกระดาษเสนตรง
เสนโคงวงกลมรปเหลยม
6.1.2.2 Pop-up ระดบ
พนฐาน
- การตด กรด การพบ
กระดาษยกระดบเปนตวอกษร
6.1.2.3 Pop-upระดบสง
- การตด กรด การพบ
กระดาษยกระดบเปนรปสตว
6.1.3 นำชดฝกอบรมรายบคคล
ทสรางขน เสนอตอผเชยวชาญ เพอพจารณา
ความถกตอง เหมาะสม กอนนำมาปรบปรง
แกไข
6.1.4 ออกแบบแผนการฝกอบรม
ทำคมอในการฝกอบรม และกำหนดกจกรรม
การฝกอบรม
การหาคณภาพของชดฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
เมอไดชดฝกอบรมรายบคคลระบบ
มลตมเดยแบบปฏสมพนธแลวผวจยไดดำเนน
การตอโดยนำไปตรวจสอบความถกตองของ
ชดฝกอบรม โดยผเชยวชาญดานเนอหา ผ
เชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ผทรง
คณวฒ ตรวจสอบแบบวดความพงพอใจ ตรวจ
ดานสำนวนภาษาความสอดคลองของแบบ
ประเมน พรอมปรบปรงแกไขตามผทรงคณวฒ
เสนอแนะเพอใชในการทดลองขนตอไป
การสรางแบบประเมนคณภาพของชดฝก
อบรม
การสรางเครองมอวดผลชดฝกอบรม
มขนตอนดงน
1. แบบประเมนคณภาพของชดฝก
อบรม
ศกษาขอมล และวธการเพอเปน
แนวทางในการสรางแบบประเมนประเมน
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 136
คณภาพของชดฝกอบรม โดยการสรางแบบ
ประเมนคณภาพของชดฝกอบรมมขนตอนดง
น
1.1 สรางแบบประเมนคณภาพ
ของชดฝกอบรมเปนแบบประเมนคณภาพ
ของชดฝกอบรมของผเชยวชาญดานเนอหา
3 ทาน ผเชยวชาญเทคโนโลยการศกษา 3
ทาน โดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rat-
ing Scale) กำหนดคาคะแนนเปน 5 ระดบ
ไดกำหนดคาระดบความคดเหนดงน
ระดบ5หมายถงคณภาพดมาก
ระดบ4หมายถงคณภาพด
ระดบ3หมายถงคณภาพพอใช
ระดบ2หมายถงตองปรบปรงแกไข
ระดบ1หมายถงไมมคณภาพ
การแปลความหมายคาเฉลยโดยใชเกณฑดงน
คะแนนเฉลย4.51-5.00 หมายถง
คณภาพดมาก
คะแนนเฉลย3.51-4.50 หมายถง
คณภาพด
คะแนนเฉลย2.51-3.50 หมายถง
คณภาพพอใช
คะแนนเฉลย1.51-2.50 หมายถง
ตองปรบปรงแกไข
คะแนนเฉลย1.00-1.50 หมายถง
ไมมคณภาพ
เกณฑทผศกษาคนควากำหนด คอ คาเฉลยท
ไดตองมคาเฉลยตงแต3.51ขนไป
1.2 นำแบบประเมนคณภาพให
ประธานทปรกษาทำการตรวจสอบความ
เหมาะสมแลวนำมาปรบปรงแกไข
2. แบบวดผลสมฤทธของการฝกอบรม
2.1 แบบทดสอบภาคทฤษฎ
2.1.1 ศกษาการสรางขอสอบ
และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการฝก
อบรมจากตำราและเอกสารตางๆ
2.1.2 วเคราะหเนอหาและ
วตถประสงคการฝกอบรมทกำหนดไว นำมา
ใชเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดผล
สมฤทธทางการฝกอบรม
2.1.3 สรางแบบทดสอบวด
ผลสมฤทธทางการฝกอบรม เปนแบบปรนย
ชนด4ตวเลอกโดยใหครอบคลมเนอหาและ
วตถประสงคจำนวน20ขอ
2.1.4 นำแบบทดสอบวดผล
สมฤทธทางการฝกอบรมไปใหผเชยวชาญดาน
เนอหาตรวจสอบความถกตองตรงตามเนอหา
และสำนวนภาษา มาปรบปรงแกไขตามทผ
เชยวชาญเสนอแนะ
2.1.5 นำแบบทดสอบวดผล
สมฤทธทางการฝกอบรมทผานการปรบปรง
แกไขแลวไปใหผทรงคณวฒ จำนวน 3 ทาน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
137
ตรวจพจารณาความเทยงตรงตามวตถประสงค
แบบประเมนดชนความสอดคลอง (IOC)
ระหวาง0.6ถง1.0
2.2 แบบทดสอบภาคปฏบต
2.2.1 กำหนดวตถประสงค
เรองการผลตภาพยกระดบ โดยใหผรบการฝก
อบรมปฏบตชนงาน
2.2.2 ใหผรบการฝกอบรม
ปฏบตงานจรงตามวตถประสงคตามใบงานท
กำหนด แลวนำผลงานทไดมาประเมนตาม
เกณฑของเรองการผลตภาพยกระดบ
2.2.3 เกณฑการวดและประ-
เมนผลดานปฏบตชนงาน (สำนกมาตรฐาน
การอาชวศกษาและวชาชพ, 2549 ข: 109)
พจารณาผลงานตามเกณฑกำหนดในดาน
ความประณตและสะอาด ปฏบตถกขนตอน
โดยลงในตารางประเมนแบงออกเปน3ระดบ
คอ 1.0, 0.7, 0.5 และแปลความหมาย
คะแนนโดยใชเกณฑดงน
1.0หมายถงคะแนน1คะแนน
0.7หมายถงคะแนน0.7 คะแนน
0.5หมายถงคะแนน0.5 คะแนน
การเกบรวบรวมขอมล
ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง
โดยแบงการเกบรวบรวมขอมลเปน 2 ตอน
คอตอนท 1การหาคณภาพของชดฝกอบรม
รายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
ตอนท 2การใชแบบวดผลสมฤทธของการฝก
อบรมและแบบวดความพงพอใจของผรบการ
ฝกอบรม
การวเคราะหขอมล
ผวจยไดทำการวเคราะหขอมลโดย
การหาคณภาพประสทธภาพของชดฝกอบรม
รายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
และความพงพอใจของผรบการฝกอบรม โดย
ใชคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และ
สถตท(t-test)
สรปผลการวจย
ตอนท 1 ประสทธภาพของชดฝกอบรมราย
บคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
ผวจยไดศกษาคนควานำชดฝกอบรม
ทไดปรบปรงแกไขขอบกพรอง ตามประธาน
และกรรมการควบคมวทยานพนธเสนอแนะ
เรยบรอยแลว นำเสนอผเชยวชาญเพอประเมน
ชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบ
ปฏสมพนธ และแกไขตามผเชยวชาญเสนอ
แนะแลวทง 3 ครง พบวาผเชยวชาญมความ
เหนชดฝกอบรม อยในระดบดมาก (X= 4.8,
S.D. = 0.10) เมอพจารณาตามรายการเรยง
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 138
ลำดบสรปไดดงนดานภาพอยในระดบดมาก
(X= 5, S.D. = 0.00) ดานปฏสมพนธอยใน
ระดบดมาก (X= 5, S.D. = 0.00) ดาน
เนอหาอยในระดบดมาก (X= 4.8, S.D. =
0.25) ดานสอยในระดบดมาก(X=4.6,S.D.=
0.25) ดานตวอกษรอยในระดบดมาก (X=4.5,
S.D.=0.33)
ตอนท 2 ผลสมฤทธกอน-หลงการใชชดฝก
อบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏ-
สมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบ
ผลสมฤทธกอนใชชดฝกอบรมราย
บคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ (X=
3.83, S.D. = 0.98) และหลงใชชดฝกอบรม
รายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
(X=4.39,S.D.=0.72)สงกวากอนใชชดฝก
อบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏ-
สมพนธอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ.05
ตอนท 3 ความพงพอใจของผรบการฝกอบรม
ในภาพรวมผรบการฝกอบรมมความ
พงพอใจระดบมากทสด (X= 4.70, S.D. =
0.43) เมอพจารณาตามรายการผรบการฝก
อบรมมความพงพอใจในระดบมากทสด
จำนวน 8 รายการ เรยงตามลำดบดงน คอ
ใชภาษาทเหมาะสมและเขาใจงาย(X=4.96,
S.D. = 0.58) อปกรณท ใชในการอบรม
(X=4.87,S.D.=0.27)ผเขาอบรมสามารถ
นำความรทไดไปประยกตใชในงานการเรยน
การสอนหรอการทำงาน(X=4.87,S.D.=
0.29) โปรแกรมสามารถใชไดงาย (X= 4.82,
S.D. = 0.37) ภาพประกอบมความสวยงาม
เหมาะสม (X= 4.74, S.D. = 0.38) ผเขา
รวมอบรม มความรหลงการเขาอบรม (X=
4.74, S.D. = 0.36) คำแนะนำ คำชแจง
อธบายเนอหาไดชดเจน(X=4.61,S.D.=0.56)
สถานทจดอบรม (X= 4.56, S.D. = 0.42)
และผรบการฝกอบรมมความพงพอใจใน
ระดบมาก 2 สองรายการ คอ ใบงานม
ความเหมาะสม (X= 4.48, S.D. = 0.59)
ระยะเวลาในการฝกอบรม(X=4.34,S.D.=
0.46)
อภปรายผล
จากการศกษาครงน พบวา ชดฝก
อบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสม-
พนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบคร
ระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลก
นครราชสมาอยในระดบดมาก(X=4.8,S.D.=
0.10) ผลสมฤทธหลงการใชฝกอบรมราย
บคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธสงกวา
กอนใชชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธอยางมนยสำคญทางสถตท
ระดบ .05 และผรบการฝกอบรมมความพง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
139
พอใจระดบมากทสด(X=4.70,S.D.=0.43)
เปนไปตามสมมตฐานทตงไว ผวจยเหนวานา
จะมาจากสาเหตดงตอไปน
1. ผลสมฤทธของการฝกอบรม
ผลสมฤทธหลงการฝกอบรมทอบ
รมดวยชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดย
แบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบ
สำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา สงกวากอนใชชดฝก
อบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏ-
สมพนธอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05
อาจเนองมาจากชดฝกอบรมนำเสนอเนอหา
เปนลำดบจากงายไปหายากเนอหาทนำเสนอ
เมอผอบรมอาน ดตวอยาง แลวมกจกรรมให
ฝกปฏบต ผฝกอบรมสามารถตรวจชนงานท
สำเรจแลว กบชนงานตวอยางในชดฝกอบรม
ไดทำใหผฝกอบรมไมกลวทจะปฏบตกจกรรม
ตลอดจนสามารถปฏบตชนงานไดเองยอน
หลง พรอมกบทบทวนไดดวยตนเอง และ
สามารถปฏบตชนงานตอไปไดในกรณชนงาน
เดมสำเรจแลว ซงสอดคลองกบงานวจยของ
สรพงษมศร(2540);สวฒนาเกษวงษ(2546)
และถวล เนตรวงษ (2547) ทสรปไดวาชด
ฝกอบรมชวยใหผลสมฤทธในการเรยนรสงขน
และสามารถแกปญหาการขาดทกษะ เพม
ประสทธภาพของผเขารบการฝกอบรมไดเปน
อยางด นอกจากนผลการฝกอบรมรายบคคล
ระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธยงสอดคลอง
กบงานวจยของวไล องคธนะสข (2542) ;
เชษฐพงศ คลองโปรง (2543) ; สกร ยดน
(2543);ศศธรฤดสรศกด(2543)และEgan
(1995) ไดศกษาพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร
มลตมเดย พบวา การนำระบบมลตมเดยมา
ใชการเรยนการสอน และใชในการฝกอบรม
มประสทธภาพดยงขน นบวาระบบมลตมเดย
สามารถนำมาใชในการเรยนการสอนและการ
ฝกอบรมไดเปนอยางด เพราะการฝกอบรม
โดยการใชระบบมลตมเดยเปนการรวมสอ
หลาย ๆ รปแบบไดทงการอาน การฟงการ
เหนภาพ การทดลองปฏบตตอบโตกบระบบ
ทงนนาจะมาจากชดฝกอบรมทสรางขน ใน
เนอหาและรปแบบของกราฟกท ใชหลาก
หลาย ผฝกอบรมสามารถศกษาไดดวยตนเอง
มปฏสมพนธกบชดฝกอบรมสงผลการเรยนร
ไดอยางด
2. ความพงพอใจของผรบการฝก
อบรม
ผรบการฝกอบรมมความพงพอใจ
ระดบมากทสด(X=4.70,S.D.=0.28)อาจ
เนองมาจากการผลตภาพยกระดบ เปนสงทคร
ผสอนคดวาทำไดลำบาก เกนความสามารถ
ของตน แตเมอลงมอปฏบตกจกรรมแลว จน
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 140
สำเรจเปนชนงานออกมาได จงเกดความภาค
ภมใจ ความคดและความสามารถทสอดคลอง
กบแนวคดนกการศกษาทวา บคคลเกดความ
พงพอใจจากการสรางสงเรา เปนแรงจงใจ
ของบคคลใหเกดความพงพอใจในงานนน
(กาญจนาอรณสอนศร,2546:5;ศรวรรณ
เสรรตน และคณะ, 2541 : 45) เปนความ
พงพอใจทมผลจากการเปรยบเทยบระหวาง
ผลประโยชนจากคณสมบตผลตภณฑหรอการ
ทำงานของผลตภณฑ กบการคาดหวง ความ
รสกชอบ ดใจ มความสข อนเปนผลมาจาก
ไดรบการตอบสนองตามจดมงหมายและ
สำเรจผลตามทไดตงไว
สงทไดสงเกตจากการวจยในครงน
การจดฝกอบรมโดยใชชดฝกอบรม
รายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ
เรอง การผลตภาพยกระดบ สำหรบครระดบ
ประถมศกษาโรงเรยนเอกชนคาทอลกนคร-
ราชสมา ผวจยมขอสงเกตขณะเฝาดการปฏบต
งานของผรบการฝกอบรมดงน
1. ผรบการฝกอบรมใหความสนใจใน
การผลตภาพยกระดบอยางมาก
2. ผรบการฝกอบรมใชเวลาในการ
ศกษาการผลตภาพยกระดบ ขนตอนแรก ใช
เวลามากในการเรยนร
3. ในขนตอนทผรบการฝกอบรมทำ
ตวอกษรเอบซ ทำไดดแตชา เพราะเปนหลก
การเรองอกษรยกระดบ
4. ขนตอนการผลตการดรปสตว ผรบ
การฝกอบรมทำไดเรวกวาเวลาทกำหนดไว
เพราะครเขาใจหลกการและวธทำแลว
5. ผรบการฝกอบรมสามารถประยกต
ทำงานได เชน ผลตอกษรภาษาไทยไดโดยใช
หลกการทเรยนรจากโปรแกรม(กขคง)
6. ผรบการฝกอบรมสนกสนานและ
ตงใจเรยนรดมาก
บรรณานกรม
กาญจนาอรณสอนศร.2546.ความพง
พอใจของสมาชกสหกรณตอการ
ดาเนนงานของสหกรณการเกษตร
ไชยปราการจากด อาเภอชยปราการ
จงหวดเชยงใหม. คณะเกษตรศาสตร
มหาวทยาลยเชยงใหม.
ชยยงคพรหมวงศ.2545.มตท 3 ทาง
การศกษา : สานฝนสความเปนจรง.
กรงเทพฯ:เอสอารพรนตง
แมสโปรดกส.
เชษฐพงศคลองโปรง.2543.การพฒนา
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบ
มลตมเดย เรอง สอประเภทเครอง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
สเทพ วนพงศทพากร
141
ฉาย สำหรบนกศกษาระดบ
ปรญญาตร. วทยานพนธครศาสตร
มหาบณฑตสาขาเทคโนโลยทาง
การศกษาบณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ถวลเนตรวงษ.2547.การพฒนาชดฝก
อบรมคร การจดการเรยนรทยด
ผเรยนเปนสำคญ กลมสาระการ
เรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ
วฒนธรรม (สาระท 2) ชนประถม
ศกษาปท 4. วทยานพนธการศกษา
มหาบณฑตสาขาวชาหลกสตร
และการสอนบณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยมหาสารคาม.
รสรนพมลบรรยงกและคณะ.2547.
เอกสารชดการเรยนรดวยตนเอง
วชาเทคโนโลยการศกษา รหสวชา
103111.นครราชสมา:โปรแกรม
วชาเทคโนโลยและนวตกรรม
การศกษาคณะครศาสตร
มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.
อดสำเนา.
วไลองคธนะสข.2542.การพฒนาบท
เรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง
การผลตรายการโทรทศน.
วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต
สาขาเทคโนโลยทางการศกษา
บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ.
ศศธรฤดสรศกด.2543.การพฒนา
บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย
เรองการถายภาพบคคล.
วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต.
สาขาเทคโนโลยทางการศกษา
บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ.
ศรวรรณเสรรตนและคณะ.2541. การ
บรหารการตลาดยคใหม.กรงเทพฯ:
ธระฟลมและไซเทกซ
สมหวงพรยานวฒน.2543.ขอเสนอเชง
นโยบายการปฏรปวชาชพครตาม
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต.
กรงเทพฯ:วฒนาพานช.
สายสมรประสรชย.2542.การศกษา
สถานภาพและการใชสอการสอน
ของอาจารยมหาวทยาลยแหงชาต
ลาว. วทยานพนธศกษาศาสตร
มหาบณฑตสาขาวชาเทคโนโลย
การศกษาบณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยขอนแกน.
การพฒนาชดฝกอบรมรายบคคลระบบมลตมเดยแบบปฏสมพนธ เรอง การผลตภาพยกระดบสำหรบครระดบประถมศกษาโรงเรยนเอกชน
คาทอลกนครราชสมา
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 142
สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
2543.พระราชบญญตการศกษา
แหงชาต พ.ศ. 2542.กรงเทพฯ:
กระทรวงศกษาธการ.
สกรยดน.2543.การพฒนาบทเรยน
คอมพวเตอรมลตมเดยเรองความร
เบองตนเกยวกบการออกแบบ
สอสงพมพสำหรบนกศกษาระดบ
ปรญญาตร.วทยานพนธครศาสตร-
มหาบณฑต.สาขาเทคโนโลยทางการ
ศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ.
สรพงษมศร.2540.ประสทธภาพชดฝก
อบรมเรอง การผลตและนำเสนอ
แผนภาพ โปรงใส สำหรบครผสอน
ในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลย
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.
วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต
สาขาเทคโนโลยการศกษา
บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร.
สวฒนาเกษวงษ.2546.การพฒนาชด
ฝกอบรมแบบสอประสมเกยวกบ
ความรและทกษะฟนฐานในการใช
เทคโนโลยเพอการศกษา สำหรบ
คร-อาจารยวทยาลยเกษตร
เทคโนโลยยโสธร.วทยานพนธ
การศกษามหาบณฑตสาขาวชา
เทคโนโลยการศกษาบณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยมหาสารคาม.
Bishop,BerryMichael.1996.Design
and development of an
interactive, Multimedia
product that preprares
preservice teachers to use
the library media center
program).[CD-ROM].Abstract
from:ProQuest–Dissertation
Abstracts(Jan.1997–Mar.1999)/
ItemACC9701433.
Egan, Candace Lee. 1995. Interactive
multimedia in the classroom :
Integrating multiple Instruc-
tional technologies to teach
video editing (hypertext).
[CD-ROM].Abstractfrom:
ProQuest-Dissertation Abstracts
(Jan.1997–Dec.1998)/Item
ACC1378459.
Hall,TomL.1996.Utilizingmulti-
mediatoolbookU.S.A.:Boyd&
Fraser
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ. 2454-2490*
The Administration of Catholic Missionaries in the North of Siam
During 1911-1947
Puttipong Puttansri* Historical Archives Archdiocese of
Bangkok
Chalong Soontravanich* Associate Professor at Faculty of Arts,
Chulalongkorn University
Villa Vilaithong, Ph.D.* Lecturer at Faculty of Arts,
Chulalongkorn University.
พฒพงศ พฒตาลศร* หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ
ฉลอง สนทราวาณชย* รองศาสตราจารยประจำคณะอกษรศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ดร.วลลา วลยทอง* อาจารยประจำคณะอกษรศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย
* บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง การเผยแผครสตศาสนาในสมยพระสงฆราชเรอเน มาร
ยอแซฟ แปรรอส พ.ศ.2454-2490
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 144
บทความชนน มจดมงหมายเพอทำการศกษาถงการดำเนนงาน
เผยแผครสตศาสนานกายโรมนคาทอลก ในเขตภาคเหนอของสยามใน
ชวง พ.ศ. 2454-2490 ในขณะนนมสซงคาทอลกสยามอยภายใตการ
ปกครองของพระสงฆราชเรอเนมารยอแซฟแปรรอส (RenéMarie
Joseph Perros) ซงพระสงฆราชทานนไดรเรมทจะเปดพนทการเผย
แผศาสนาแหงใหมขนในเขตภาคเหนอ โดยเฉพาะอยางยงทเชยงใหม
อนเปนเมองทสำคญในเขตภาคเหนอของสยามรวมถงพนทใกลเคยง
ถอเปนรากฐานสำคญสำหรบการเผยแผศาสนาทเขตภาคเหนอ ซงได
พฒนาเปนสงฆมณฑลเชยงใหมในเวลาตอมา
ผลของการศกษาพบวา การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลก
ในเขตภาคเหนอ โดยเฉพาะอยางยงทเชยงใหม มความกาวหนาเปน
ลำดบ ดวยความเอาใจใสในงานเผยแผศาสนาเปนพเศษตามจตตารมณ
ของมชชนนารโดยเรมตนการทำงานดวยการกอตงโบสถและโรงเรยน
เพอเปนศนยกลางสำหรบการดำเนนงาน ดานโรงเรยนไดรบความรวม
มอจากภราดาคณะเซนตคาเบรยล และภคนคณะอรสลน ทกอตง
โรงเรยนขน ยงทำใหคาทอลกเปนทรจกมากขนในเชยงใหม ความสำ
เรจในการบกเบกพนทการเผยแผศาสนาแหงใหมน จงเปนผลงานท
สำคญชนหนงของมสซงสยามในสมยพระสงฆราชเรอเนแปรรอส
คำสำคญ : 1.พระสงฆราชเรอเนมารยอแซฟแปรรอส
2.มชชนนาร
3.ศาสนาครสต
บทคดยอ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
145
This article aims at studying the evangelization
of Catholicism in the northern part of Siam. In northern
Siam during 1911-1947 the Catholic Mission was under
the Prelate Bishop René Marie Joseph Perros. He began
theevangelizationinthisareaespeciallyinChiangmaiand
itsvicinitywhichwasprovedtobeafoundationalground
for developing its own Catholic jurisdiction and later
elevatedtobecomeaCatholicDioceseofChiangmai.
From this study, it was discovered that the ad-
ministration of Catholicmissionaries in the north of Siam
developed constantly beginning with building churches
andschoolsascenters foradministration.For theschool-
ing ministry, the missionaries invited the Brothers of
St. Gabriel and Ursuline Sisters to establish the schools.
Asaresult,Catholicismwaswell-knowninChiangmai.This
was truly a fruit of BishopRenéMarie JosephPerros and
other missionaries who paved the way and set up the
MissioninthenorthofSiam.
Keywords : 1.BishopRenéMarieJosephPerros
2.Missionaries
3.Christianity
Abstract
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 146
คำสำคญทปรากฏในบทความชนนเปน
คำเฉพาะทศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลกใน
ประเทศไทยใช ดงนน ผเขยนจงตองคงความ
หมายตามบรบททางประวตศาสตร และตาม
เอกสารอางอง เชน สมเดจพระสนตะปาปา
(Pope)พระสงฆราช (Bi-shop)ครสตง(มาจาก
ภาษาโปรตเกส หมายถง ครสตศาสนกชนผนบ
ถอนกายโรมนคาทอลก) นกบวช (Religious)
ภคน(นกบวชหญงหรอsister)ภราดา(นกบวช
ชายหรอbrother)บาทหลวงเจาอาวาส(parish
priest)อธการ (หวหนานกบวชชาย) อธการณ
(หวหนานกบวชหญง) AAB. (หอจดหมายเหต
อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ)
ความนำนบแตพทธศตวรรษท22เปนตนมา ครสตศาสนานกายโรมนคาทอลกไดเขาส สยาม โดยการเผยแผศาสนาจากมชชนนาร ฝรงเศส และโปรตเกส แมวาจะเปนการเผย แผศาสนาในกลมชาวตะวนตกและผอพยพ ชาตตางๆ เพราะเนองจากชาวพนเมองเปน สวนนอยเทานนทรบศลลางบาป แตครสตง จำนวนนอยเหลาน กเปนทรจกของคนทวไป ในฐานะเปนพวก “เขารต” จนกระทงชวง พทธศตวรรษท 24 จนถงชวงพทธศตวรรษท25 ครสตงในสยามกยงคงเปนประชากรสวน
นอยในสงคม ครสตงสวนใหญเปนชาวจนญวน
ผมเชอสายโปรตเกสลาวและคนไทย
ในกรณของสยามซงเปนดนแดนทม
การเผยแผศาสนา โดยมไดมศาสนาครสตเปน
ศาสนาประจำถน จงเรยกเขตการปกครอง
ทางศาสนาวา มสซง (Mission) ขอบเขตการ
ปกครองนมชอเรยกในภาษาละตนวา Vica-
riusและมผทำหนาทปกครองมสซงคอApos-
tolic Vicar หมายถง ผแทนพระสนตะปาปา
ทดำรงสมณศกดเปนพระสงฆราช สวนพนท
การเผยแผศาสนาในสยาม ไดรบการยกฐานะ
เปน “มสซงสยาม” โดยสมเดจพระสนตะปาปา
เคลเมนตท 9 (Clement IX พ.ศ. 2210-
2212) ในปพ.ศ.2212มพระสงฆราชหลยส
ลาโน (Louis Laneau พ.ศ. 2217-2239)
เปนผปกครองมสซงทานแรก (กอสเต, 2547:
173-174) จากนนพระสงฆราชผสบตำแหนง
จากพระสงฆราชลาโนเรอยมากไดทำงานอภ-
บาล และเผยแผศาสนารวมกบบรรดามชชน-
นารซงสวนใหญเปนชาวฝรงเศส จนกระทงถง
สมยกรงรตนโกสนทร ทมการขยายชมชน
ครสตงเพมมากขน ขอบเขตการทำงานกเพม
มากขน ภายใตการทำงานของพระสงฆราช
ไดแก พระสงฆราชปลเลอกวส (Pallegoix
พ.ศ.2384-2405)พระสงฆราชดอปองด(Du-
pondพ.ศ.2408-2415)พระสงฆราชหลยส
เวย (Louis Vey พ.ศ. 2418-2452) เปนตน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
147
มชชนนารจำนวนมาก มสซงสยามจงมความ
กาวหนาอยางตอเนอง อกทงเปนทยอมรบ
มากขนของสงคมในขณะนนกระทงถงยคของ
พระสงฆราชเรอเน แปรรอส ทไดเรมตนใน
วนท 30 มกราคม พ.ศ. 2453 อนเปนวนท
ทานไดรบการอภเษกเปนพระสงฆราช ดวย
ความสนใจสวนตวของพระสงฆราชแปรรอส
เองทใหความสำคญตอการเผยแผศาสนาเปน
พเศษ โดยไดแสดงออกมาในคตพจนประจำ
ตำแหนงพระสงฆราชของทานทวา“SALVARE
QUODPERIERAT”แปลวา เพอชวยผทหลง
ทางไปใหรอดพน ดงนนการเผยแผศาสนาจง
ถอเปนงานหลกของมสซงสยามในสมยของ
พระสงฆราชแปรรอส ในสมยนพนทของการ
เผยแผศาสนาไดขยายตวออกไปเปนวงกวาง
มากขนจากเดมทอยบรเวณในกรงเทพฯและ
เมองใหญๆ ในเขตภาคกลาง กไดกระจายไป
ยงหวเมองใหญของสยาม เชน เชยงใหม อน
เปนเมองทสำคญอกทงเปนศนยกลางของ
ลานนา ปจจยทการเผยแผศาสนาไดขยายตว
ออกไปสพนทตางๆ กเนองจากมสซงสยามใน
ขณะนนมบคลากรเพมมากขน ทำใหสามารถ
ทจะรองรบงานทเพมขนไดในพนทรอบนอก
กรงเทพฯดงจะกลาวถงในสวนตอไป
บรบทการเมองและสงคมของลานนา
กอนทจะกลาวถงการเผยแผศาสนา
ในดนแดนลานนา จำเปนอยางยงทจะตองทำ
ความเขาใจกบความเปนไปของลานนาในชวง
ทมความใกลเคยงกบสมยของพระสงฆราช
แปรรอส โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2437 ซงตรง
กบรชกาลของพระบาทสมเดจพระจลจอม
เกลาเจาอยหว เมอไดเรมมการสถาปนาระบบ
มณฑลเทศาภบาลปฏรปการปกครองสวน
ภมภาค รวมอำนาจจากทองถนและขนนาง
เขาสศนยกลางโดยเรมจากหวเมองชนในกอน
แลวขยายไปยงหวเมองประเทศราชเรมตงแต
พ.ศ. 2437-2449 จงทวพระราชอาณาจกร
รวมทงสน18มณฑลดนแดนลานนาซงกอน
หนา พ.ศ. 2437 ไดรบการปฏรปมาแลวใน
พ.ศ.2427เรยกวามณฑลลาวเฉยงประกอบ
ไปดวยนครเชยงใหม นครลำปางนครลำพน
นครนานแพรเถนโดยตงทบญชาการมณฑล
ทนครเชยงใหม(สมเดจกรมพระยาดำรงราชา-
นภาพ, 2545: 185) เมอถกจดเปนมณฑล
เทศาภบาล ปลายป พ.ศ. 2442 จงเปลยน
ชอเปนมณฑลพายพและตอมาในพ.ศ.2458
ไดแยก ลำปาง นาน และแพร ออกจาก
มณฑลพายพตงเปน มณฑลมหาราษฎร ม
ศาลารฐบาลมณฑลทลำปาง(สมเดจกรมพระ-
ยาดำรงราชานภาพ,2545:190)การจดการ
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 148
ปกครองแบบมณฑลเทศาภบาลน เปนการ
ยกเลกฐานะหวเมองประเทศราชลานนามา
เปนดนแดนสวนหนงในพระราชอาณาจกร
อยางแทจรง ดงนนเจาเมองประเทศราชจะ
ไมมฐานะเปนหวหนารฐบาลทองถนอกตอไป
ดวยการทถกลดรอนอำนาจมากยงขน จน
ในทสด “ระบบเจา” กสลายลงโดยปรยาย
(สรสวดอองสกล,2552:449)
ดนแดนลานนาจดการปกครองเปน
เขตพเศษแตกตางจากมณฑลอนๆ เนองจาก
ตองการใหสอดคลองกบสภาพการปกครอง
แบบเดมและลกษณะขนบธรรมเนยมประเพ-
ณประจำทองถนทเคยปกครองตนเองมาชา
นาน การเขาดำเนนการเปลยนแปลงจงตอง
ยดหลกคอยเปนคอยไป รฐบาลจงออกกฎ
สำหรบใชเฉพาะมณฑลพายพเปนพเศษ ซงม
หลายฉบบ เชน “กฎเสนาบดกระทรวงมหาด
ไทยเปนขอบงคบสำหรบปกครองมณฑล
ตะวนตกเฉยงเหนอ ร.ศ. ๑๑๙” “พระราช-
บญญตการเกบเงนคาแรงแทนเกณฑมณฑล
ตะวนตกเฉยงเหนอ ร.ศ. ๑๑๙” เปนตน แต
ตอมาราว พ.ศ. 2460 กคอยๆปรบใหใชกฎ-
เกณฑทเปนระเบยบแบบแผนเดยวกบมณฑล
อนๆ(สรสวดอองสกล,2552:449-451)
ในขณะเมอมการจดระบบการปกครอง
มณฑลพายพนนเจาอนทวโรรสสรยวงษทอย
ในตำแหนงเจาเมอง ซงไมมหนาทปกครอง
เมองโดยตรง ไดรบการยกยองใหเกยรตเพยง
ในนามเทานน จงเกดความไมพอใจการเขา
ควบคมของรฐบาล ไดทำการเรยกรองใหขา
หลวงเทศาภบาลลดอำนาจของขาหลวงประ-
จำเมองลง และขอใหเจาเมองมอำนาจกลบ
คนดงเดม แตกไมเปนผลสำเรจดงทรองขอ
(สรสวดอองสกล,2552:453)การปกครอง
ดงทกลาวมาแลวจะคงอยตอไปจนกระทงป
พ.ศ. 2476 เนองจากในป พ.ศ. 2475 คณะ
ราษฎรไดยดอำนาจ และเปลยนแปลงการปก-
ครองเปนระบอบประชาธปไตย ดงนน เมอ
มการประกาศใช“พระราชบญญตบรหารราช-
การแผนดนพ.ศ.2476”เรมบงคบใชในวนท
9 ธนวาคม พ.ศ. 2476 จงไดมการยกเลก
หนวยการปกครองระดบมณฑลเทศาภบาล
ใหเหลอแตหนวยระดบจงหวดและอำเภอ
เมองเชยงใหมจงเปลยนเปนจงหวดเชยงใหม
ตงแตเวลานนเปนตนมา (สรสวด อองสกล,
2552:446-448)
กลาวถงมชชนนารโปรเตสแตนตได
มการเดนทางเขามาเผยแผศาสนาในดนแดน
ลานนา ซงมผลตอการเตบโตของสงคมเมอง
ตางๆของลานนาเชนเชยงใหมลำปางนาน
และเชยงราย อยางไรกด เมองเชยงใหมถอ
เปนจดเรมตนของการเผยแผครสตศาสนา
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
149
นกายเพรสไบทเรยน ในปพ.ศ. 2410ปลาย
สมยพระเจากาวโลรสสรยวงศ (พ.ศ. 2399-
2413) โดยศาสนาจารย เดเนยล แมคกลวาร
(Daniel McGilvary) เปนผบกเบกพรอมกบ
ครอบครว เรมตนดวยการแจกยารกษาโรค
และเผยแผศาสนา หลงจากนนจงไดรบอนญาต
จากเจาหลวงเชยงใหมใหสรางครสตจกรท
หนงทเชยงใหม และตอมาไดสรางโบสถแหง
แรกทางดานตะวนออกของแมนำปงภรรยา
ของทานไดเรมนำเดกหญงในเชยงใหมมาสอน
หนงสอทบานพกซงตอมาพฒนาเปนโรงเรยน
สตรอเมรกน หรอโรงเรยนพระราชชายา (โรง
เรยนดาราวทยาลยในปจจบน) นบเปนการ
เรมตนการศกษาสำหรบสตรในเชยงใหมเปน
ครงแรกและดำเนนการกอนรฐบาล (สรสวด
อองสกล,2552:546-547)
สำหรบโรงเรยนของเดกชายนน
ศาสนาจารยเดวด จ. คอลลนส (David G.
Collins) ไดขอใชบรเวณของวดรางวงสงหคำ
เปนทตงโรงเรยน เมอ พ.ศ. 2430 เรยกวา
Chiang Mai Boys School หรอโรงเรยน
ชายวงสงหคำ ตอมา พ.ศ. 2448 ศาสนา-
จารยวลเลยม แฮรส (William Harris) ได
รบหนาทเปนครใหญ และไดซอทดนดาน
ตะวนออกของแมนำปง เพอยายโรงเรยนไปท
แหงใหมน ซงไดรบพระราชทานนามวา โรง
เรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จากพระบาท-
สมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวขณะทยงทรง
ดำรงพระอสรยยศเปนสยามมกฎราชกมาร
บรเวณโรงเรยนแหงนยงเปนทตงของโรงพมพ
แหงแรกของเชยงใหม มศาสนาจารยเดวด จ.
คอลลนส เปนผจดการ และพมพอกษรธรรม
ลานนาออกเผยแพรใน พ.ศ. 2435 คอ
หนงสอพระธรรมมทธว แปลและเตรยมเปน
ภาษาลานนาโดยนางโซเฟย แมคกลวาร (So-
phiaMcGilvary) ศาสนาจารยคอลลนสดแล
โรงพมพนจนกระทงเสยชวต และภรรยาของ
ทานไดดแลตอมาจนเสยชวตเมอ พ.ศ. 2466
ทำใหกจการหยดชะงกไป แตเมอมผรบผด
ชอบคนใหมกไมสามารถทำไดดสดทายกตอง
ปดตวไปจนเมอหลงสงครามโลกครงท2นาย
เมองใจชยนลพนธผนำโปรเตสแตนตคนหนง
ของเชยงใหมไดซอกจการและตงเปนโรงพมพ
เจรญเมองดำเนนสบตอมา (ประสทธ พงศ-
อดม,2547:38-40)
นอกจากดานการศกษาแลว มชชน-
นารโปรเตสแตนตยงไดสรางสถานพยาบาล
โดยนำวทยาการรกษาแบบตะวนตกเขามาใช
เมอพ.ศ.2415ไดมการตงศาลาโอสถบรเวณ
ขางคมเจาแกวนวรฐ ตอมาไดขยายเปนโรง-
พยาบาลอเมรกนมชชน ซงเปนสถานททนาย
แพทยเจมส แมคเคน (JamesMcKean) ใช
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 150
เปนหองทดลองผลตฝหนองจนสามารถใช
ปองกนไขทรพษสำเรจกอนไปตงสถาบนแมค-
เคนเพอการฟนฟสภาพ และตอมานายแพทย
เอดวน คอรต (Edwin Cort) ไดเปลยนโรง
พยาบาลแหงนเปนโรงเรยนแพทยเมอ พ.ศ.
2459 และไดยายโรงพยาบาลไปฝงตะวนตก
ของแมนำปง เรยกโรงพยาบาลใหมนวา โรง-
พยาบาลแมคคอรมค (สรสวด อองสกล,
2552: 547-548) นบวามชชนนารโปรเตส-
แตนตไดนำความเจรญมาสเมองเชยงใหมเปน
อยางมากจนถงสมยของพระสงฆราชแปรรอส
นกายโปรเตสแตนตจงไดหยงรากในเชยงใหม
อยางมนคงและเปนทรจกของผคนทวไป
การเผยแผศาสนาของมชชนนารคาทอลก
ในเชยงใหมและเมองใกลเคยง
การเผยแผครสตศาสนานกายโรมน
คาทอลกในภาคเหนอไดเรมตนขนในสมยของ
พระสงฆราชปลเลอกวส โดยสงผสำรวจกลม
แรกคอบาทหลวงฌอง บปตสต กรางฌอง
(JeanBaptisteGrandjean)และบาทหลวง
ฌอง บปตสต วาซาล (Jean Baptiste Va-
chal) ไดออกเดนทางจากกรงเทพฯ ในวนท
5ธนวาคมพ.ศ.2386และถงเมองเชยงใหม
ในวนท18มกราคมพ.ศ.2387แตกไมประ-
สบความสำเรจในการเผยแผศาสนาเนองจาก
เจาผครองนครเชยงใหมคอ พระยาพทธวงศ
(พ.ศ. 2369-2389) และบรรดาขนนางไมยน
ดทจะใหมการเผยแผศาสนาในดนแดนเชยง
ใหม และไดมการคาดโทษตอประชาชนไมให
ใครเปนครสตง ไมเชนนนจะลงโทษถงตาย
(Launay,1894:118-119)เมอเหตการณเปน
เชนนนบาทหลวงทงสองจงกลบมากรงเทพฯ
ตอมาในพ.ศ.2440บาทหลวงอลอยดอนท
(d’Hont) อปสงฆราชสมยพระสงฆราชหลยส
เวยไดสงบาทหลวงอฟมารเเกวงตรก(Yves
MarieQuintric)และบาทหลวงเลอองปแอร
รชารด (Léon Pierre Richard) แตกไมเปน
ผลสำเรจเชนครงแรก เพราะเดนทางไปถง
เพยงอตรดตถเทานน
เมอถงสมยของพระสงฆราชแปรรอส
ดวยทานมความสนใจในการเผยแผศาสนา
อยางมากทำใหทานเลงเหนวาดนแดนในแถบ
ภาคเหนอ ตองมการเขาไปเผยแผครสตศาสนา
นกายโรมนคาทอลกใหได ดงทปรากฏในราย
งานประจำปพ.ศ.2454มใจความวา
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
151
เหตผลทพระสงฆราชแปรรอสตอง-
การเผยแผศาสนาทภาคเหนอ คอ เนองจาก
ยงไมมการเผยแผศาสนาของคาทอลกเลยใน
เขตเชยงใหมแตยงมอกเหตผลหนงคอความ
ตองการทจะถวงดลอำนาจของมชชนนาร
โปรเตสแตนต ดงทพระสงฆราชแปรรอสได
บนทกไววา
อนาคตอนสดใสของแผนดนอนกวางใหญทางภาคเหนอ ซงขณะนยง
ไมมการเผยแผพระวรสารของคาทอลกเลย อาณาบรเวณนกวางใหญจรงๆ
ขาพเจาไมอาจกลนการถอนใจได เมอขาพเจาอานชอเมองตางๆ ในเขตสยาม
และลาวไดแกพษณโลกเมองแพรเมองนานเมองเถนระแหงนครลำปางและ
โดยเฉพาะอยางยงเชยงใหม... เมอไหรพวกเราจะสามารถประกาศพระวรสาร
ทนได...นคอดนแดนกวางใหญทควรจะตองเปดประตไดแลว
ขาพเจาปรารถนาจะกลาววาดนแดนเหลานเปนดนแดนใหม แตกหาไม
ไดมหมอสอนศาสนาโปรเตสแตนตเขาไปแลว...พวกเขากลาววาการสอนศาสนา
ทเมองแพรโดยเฉพาะอยางยงทเชยงใหมไดผลดยง ทซงมหมอสอนศาสนา17
คน ฝายเรามบาทหลวงคาทอลก 3 ทาน ททำงานในเขตอยธยาถงแควน
รฐฉาน(ลาเก,ม.ป.ป.:148)
ทเชยงใหมพวกโปรเตสแตนตไปตงอยตงแตป1863(พ.ศ.2406)แลว
จงมอทธพลมาก เขามทงโรงสวด โรงพยาบาล โรงเรยนและสถานรกษาคนโรค
เรอน เพอตอตานการโฆษณาชวนเชอของพวกเขาอนมเงนจากอเมรกาหนนอย
เราจงพยายามอยางสดกำลงทจะตงหวหาดขนในเมองใหญน... เรามความหวง
มากแมวาเรองนจะเปนภาระหนกทางการเงน(ลาเก,ม.ป.ป.:249)
ในสมยของพระสงฆราชแปรรอส
ปญหาทสำคญของมสซงสยาม คอ ขาดบาท-
หลวงทจะเผยแผศาสนาทำใหมสซงไมสามารถ
สงบาทหลวงไปดงทพระสงฆราชแปรรอส
ตงใจไว แตกไดขอความชวยเหลอจากครสตง
เชอสายเวยดนามคนหนงซงอาศยอยทเชยง-
ใหม ใหหาทดนในเขตลำปาง ลำพน และ
เชยงใหมเพอทจะสรางโบสถ (“จดหมายวด
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 152
เกดสงครามโลกครงท 1 (“จดหมายวดพระ-
หฤทย เชยงใหม” AAB. กลอง 37 แฟม
2) เปนผลทำใหมชชนนารฝรงเศสในสยามได
ถกเกณฑไปเปนทหารทฝรงเศส โดยผถก
เกณฑในครงนประกอบไปดวย พระสงฆราช
แปรรอสบาทหลวง11ทาน (ลาเก,ม.ป.ท.:
164) และภราดาคณะเซนตคาเบรยล 13
ทาน(สมาคมอสสมชญ,2546:242)คงเหลอ
บาทหลวงชราทำงานในมสซงสยามอยเพยง
6 ทานเทานน (ลาเก, ม.ป.ป.: 41) มสซง
สยามในชวงเวลาดงกลาวตองอยในภาวะหยด
ชะงก เนองจากขาดบคลากรจำนวนมากเปน
เวลาตดตอกน 5 ป คอระหวาง พ.ศ. 2457-
2461 ดงทพระสงฆราชแปรรอสไดบนทกใน
รายงานประจำปพ.ศ.2458ดงน
พระหฤทย เชยงใหม”AAB. กลอง 37แฟม
2) จนกระทงตอมาในเดอนมกราคม พ.ศ.
2457 พระสงฆราชแปรรอสไดสงบาทหลวง
ฌองบปตสตฟยาต(JeanBaptisteFoullat)
และบาทหลวงยอแซฟมารบรวซาต(Joseph
Marie Broizat) ไปเชยงใหมเพอสำรวจพนท
ซงขอมลการสำรวจของบาทหลวงทงสอง ทำ
ใหพระสงฆราชแปรรอสเลงเหนวา สามารถ
ขยายงานของคาทอลกไปยงเชยงใหมได แมวา
จะมปญหาอยบางกตาม(ลาเก,ม.ป.ท.:148)
ดงนนพระสงฆราชแปรรอสจงไดม
คำสงใหบาทหลวงทงสอง ซอทดนตดรมแมนำ
ปง ทางทศใตของตวเมองเชยงใหม จำนวน
6 เฮกตาร เปนเงนจำนวน 8,000 บาท แต
โครงการตางๆ กตองหยดไปกอนเนองจาก
ชวงกลางป1914 (พ.ศ.2457)ถงกลางป1915 (พ.ศ.2458)มเรอง
ยงยากตางๆ ทไมคาดคด พระสงฆราชกบมชชนนารและภราดา ถกเรยกตว
จากมสซงสยามไปเขาเกณฑทำสงคราม กลมครสตงหลายแหงถกปลอยใหขาด
พระสงฆและโรงเรยนฝกหดครคำสอนตองถกปดไป การขาดคณพอซมแลต ซง
เปนคนรภาษากวางตงเพยงคนเดยวเทานน ทำใหครสตงใหมเชอสายกวางตง
ตองขาดการรบศลศกดสทธตางๆ และขาดการเรยนคำสอน มชชนนารทอยตาม
วดกทำดทสดเทาทจะทำได(ลาเก,ม.ป.ป.:166)
ตอมาเมอพระสงฆราชและมชชน-
นารไดกลบเขามายงสยามเรยบรอยแลว ใน
เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2469 พระสงฆราช
แปรรอส และบาทหลวงองเดรไดเดนทางขน
ไปภาคเหนอเพอดสถานการณตางๆ แตทก
อยางกตองรอคอยจงหวะเนองจากมสซง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
153
สยามกำลงประสบปญหาหลายอยางทงเรอง
บคลากรและการเงน (Annales de laMis-
siondeXiengmai,1998:1)
ในทสดบาทหลวงลเซยง จอรจ มรา-
แบล (Lucien Georges Mirabel) มชชน-
นารใหมทเพงจะเขามาสยาม ไดรบหนาทใน
การบกเบกการเผยแผศาสนาในเชยงใหม
พรอมกบบาทหลวงนโคลาส บญเกด กฤษ-
บำรง ทงสองทานไดเดนทางไปเชยงใหมใน
วนท 18 มกราคม พ.ศ. 2474 ชวงแรกได
พำนกอยทบานของตระกลเดอซซา (Desou-
sa)(AnnalesdelaMissiondeXiengmai,
1998: 2) จากนนไดพบกบครอบครวครสตง
ชาวอนเดยคอครอบครวของขนวจตรวนการ
(ตนสกลวจตรพร) ททำงานเกยวกบปาไม
ทางภาคเหนอ (สภาอภบาลอาสนวหารพระ-
หฤทยเชยงใหม, 2549: 35) ใน พ.ศ. 2464
พระสงฆราชแปรรอสไดมอบเงนจำนวน
12,500บาทเพอซอทดนขนาด2.4เฮกตาร
เพมอกหนงแปลง เพอใชสรางโบสถ บาน
พกบาทหลวงและบานพกของภคนทจะเดน
ทางมาทำงานทเชยงใหม (จดหมายวดพระ-
หฤทยเชยงใหม AAB. กลอง 37 แฟม 2)
หลงจากทไดมการสรางโบสถหลงแรกขน
แลว พระสงฆราชแปรรอสจงเดนทางมาทำ
พธเปด ในวนท 3 มถนายน พ.ศ. 2475
ดงทปรากฏในรายงานประจำป พ.ศ. 2475
ความวา
ความหวงของเราทเชยงใหมเรมสำเรจเปนจรงโบสถไดรบการเสกอยาง
สงาเมอวนท 3 มถนายน ในวนฉลองพระหฤทยมคนมาเตมโบสถแตสวนใหญ
เปนคนตางศาสนา และในวนนนมคนรบศลลางบาป 12 คน ทำให “ฝงแกะ
นอย”ของเรามจำนวนเพมขน(ลาเก,ม.ป.ป.:254)
เมอเรมมการเผยแผศาสนาของบาท-
หลวงคาทอลกทเชยงใหม ไดเกดกลมครสตง
แรกนอกเขตตวเมองเชยงใหมคอ ทแมรมซง
อยหางจากเชยงใหมไปทางเหนอราว18กโล-
เมตรวนท7พฤษภาคมพ.ศ.2476โปรเตส-
แตนตทกครอบครวจากหมบานแหงนไดขอ
เขาเปนครสตง วนนนมโปรเตสแตนตรบศล
ลางบาป29คน(ลาเก,ม.ป.ป.:264)เหตทม
โปรเตสแตนตเขามาเปนครสตง เนองจากใน
ชวงแรกทบาทหลวงมราแบลและบาทหลวง
นโคลาส บญเกด เดนทางมาถงเชยงใหม ทง
สองไดไปยงหมบานตางๆ เพอเทศนสอนเกยว
กบขอความเชอคาทอลก ทำใหมโปรเตสแตนต
สนใจไดมาขอเรยนคำสอน และตอมาจงรบ
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 154
ศลลางบาป จากนนครสตงใหมกลมนบางคน
กไดทำหนาทเปนผชวยของบาทหลวงทงสอง
ในการเผยแผศาสนาไปยงกลมโปรเตสแตนต
ทตนเองรจก และตามหมบานตางๆ ดงเชน
ตวอยางของครวณฑคำ ทเคยเปนโปรเตส-
แตนตนกายแบปตสตมากอน เมอไดรบศลลาง
บาปจงไดทำหนาทครคำสอนและชกชวน
เพอนทเปนแบปตสตดวยกนมาเปนครสตง
(สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย, 2543:
28) ครคำสอนเหลานมความกระตอรอรนเปน
อยางมาก ทำใหในบางครงเกดการโตเถยงกบ
พวกผนำโปรเตสแตนตตามหมบานทไปเผย
แผศาสนา ในเรองของการตความพระคมภร
และขอความเชอ (สภาอภบาลอาสนวหาร
พระหฤทยเชยงใหม, 2549: 32-33) แตกได
มการตงขอสงเกตจากบาทหลวงททำงานใน
เชยงใหมวา “พวกครสตงใหมนนยงตองเอา
ใจใสเปนพเศษ และเปนระยะนาน พวกเขา
สวนมากมาจากลทธโปรเตสแตนต จงมนสย
ชอบใหพวกมชชนนารสงเสรมชวตดานวตถ
บางครงมากกวาดานจตใจ” (ลาเก, ม.ป.ป.:
285)
นอกจากกลมโปรเตสแตนตทมาขอ
เขาเปนครสตงแลว ยงมผทนบถอพทธศาสนา
มาขอเขาเปนครสตงดวย เชน ในกรณของ
นายหวน เบญจวรรณ ทไดเชญบาทหลวง
นโคลาสบญเกดไปสอนคำสอนทอำเภอเวยง
ปาเปา ราวป พ.ศ. 2476 โดยตอนแรกบาท
หลวงนโคลาสไปพกอยทบานของนายหวน ท
หมบานทรายมล ไดตอเตมบานของนายหวน
เปนทประกอบศาสนกจ และไดมผมาขอเรยน
คำสอนเชนครอบครวของนายสงหสวรรณ-
ใจ นายตน ใจปา นายกย ใจอาย นายแหวน
แกวสวรรณ เปนตน ตอมาเมอมผกลบใจ
เพมมากขน ไมเพยงแตทหมบานทรายมล
เทานน ยงมชาวบานจากหมบานโปงทว หม
บานฮางตำ หมบานปาเมอด มาเรยนคำสอน
ในวนอาทตย ดงนน บาทหลวงนโคลาสจงได
จบจองทดนซงเปนปา มเนอท 27 ไร 3 งาน
27 ตารางวา ไดสรางโบสถชวคราวเปนบาน
ไม 2 ชนตงชอวา “โบสถนกบญเทเรซา”ตอ
มาพระสงฆราชแปรรอสไดสงบาทหลวงอา-
ทานาส ยอ ดสดจตร มาเปนเจาอาวาสทาน
แรกของโบสถแหงน กจการทางศาสนากได
เจรญกาวหนาตามลำดบ (สอมวลชนคาทอ-
ลกแหงประเทศไทย,2541:233)
ดงทไดกลาวมาแลววากลมครสตง
ใหมในเขตภาคเหนอ บางสวนมาจากผทนบถอ
นกายโปรเตสแตนต ในเรองนทำใหเกดความ
ขดแยงระหวางบาทหลวงคาทอลกกบมชชน-
นารโปรเตสแตนต เมอความขดแยงทวขน ก
ปรากฏวามมชชนนารโปรเตสแตนตทาน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
155
หนงคอนายแพทยดบบลวฮารดดงนดเลอร
(W. Harding Kneedler) ไดเขยนจดหมาย
ถงบาทหลวงคาทอลก ในเดอนเมษายน พ.ศ.
2476 แสดงความรสกเสยใจทเหนวาบาท-
หลวงคาทอลกและมชชนนารโปรเตสแตนต
ในเชยงใหม มความขดแยงและแขงขนกนใน
เรองของจำนวนคนทเขามาเรยนรครสตศาสนา
(จดหมายวดพระหฤทยเชยงใหม AAB. กลอง
37 แฟม 3) ทางบาทหลวงคาทอลกจงไดม
จดหมายตอบนายแพทยทานดงกลาวดวยใจ
ความทเปนมตร และเขาใจถงความปรารถนา
ดทตองการใหความขดแยงของทงสองนกาย
ในเชยงใหมเบาบางลง จงไดเชญนายแพทย
ทานดงกลาวมาสนทนาแลกเปลยนความคด
เหนกนในเวลาตอมา(“จดหมายวดพระหฤทย
เชยงใหม” AAB. กลอง 37 แฟม 3) ซงหลง
จากนนปญหาระหวางคาทอลกและโปรเตส-
แตนตทเชยงใหมกไดลดนอยลงตามลำดบ
ดงเชนในพ.ศ.2478ทพระสงฆราชแปรรอส
แสดงความเหนวา “บางแหงซงแตกอนเคยม
พวกโปรเตสแตนตโจมต กเงยบหายไปเลย”
(ลาเก,ม.ป.ป.:270)
การกอตงสถาบนการศกษาคาทอลกในเชยง-
ใหม
เมอมการเรมเผยแผศาสนาในเชยงใหม
สงหนงทพระสงฆราชแปรรอสและบาทหลวง
มราแบลมความเหนตรงกนคอตองอาศยการ
ศกษาเทานนทจะทำใหการเผยแผศาสนา
ประสบผลสำเรจ ดวยเหตน พระสงฆราช
แปรรอสจงสนบสนนใหภราดาคณะเซนตคา-
เบรยลและภคนคณะอรสลนซงประสบความ
สำเรจในการบรหารโรงเรยนทกรงเทพฯ คอ
โรงเรยนอสสมชญ และโรงเรยนมาแตรเดอ
วทยาลย ความคดเหนของพระสงฆราชแปร
รอสในเรองโรงเรยนนไดปรากฎในจดหมาย
ฉบบหนงลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2474
ถงทานอธการณแซงตฌองมารแตงความวา
การตงศนยครสตชนแหงใหมขนทางภาคเหนอของสยาม คอทเชยงใหม
อนเปนเมองใหญซงมมชชนนารชาวอเมรกนนกายโปรเตสแตนตจากพมาเขามา
ดำเนนกจการในเมองนมานานแลว... เราตองสรางโรงเรยนเพอจะไดเปนทรจก
และเปนทนบถอ ภราดาคณะเซนตคาเบรยลจะเปดโรงเรยนสำหรบเดกชาย ชอ
เสยงและความสำเรจของภราดาคณะนในกรงเทพฯ จะเปนทสนใจแกผททเคย
รจกคณะนตงแตเรมงาน สวนเดกหญงขาพเจาใหภคนคณะอรสลนกอตงโรงเรยน
ขนแหงหนง งานของภคนจะมนใจไดวาตองไดรบความสำเรจดวยด... (มาโฮน,
2549:92)
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 156
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม
ใน พ.ศ. 2467 เปนปทภคนคณะ
อรสลนแหงสหภาพโรมนไดเดนทางเขามา
ทำงานในมสซงสยาม ตามคำเชญของพระ-
สงฆราชแปรรอสและไดทำการกอตงโรงเรยน
ขนแหงหนงในพ.ศ.2470คอโรงเรยนมาแตร-
เดอวทยาลย ตอมาเมอมการเผยแผศาสนาท
ภาคเหนอพระสงฆราชแปรรอสเหนควรทจะ
มการเปดโรงเรยนสำหรบเดกหญงขน จงได
ปรกษากบภคนแบรนารดและไดรบการตกลง
อยางดจากภคนดงกลาว เมอไดมการขอ
อนญาตจากผใหญของคณะทกรงโรมเรยบ
รอยแลว ในวนท 6 เมษายน พ.ศ. 2475
ภคนคณะอรสลน5คนไดออกเดนทางดวยรถ
ไฟไปยงเชยงใหม โดยมภคนแบรนารดไดรบ
แตงตงเปนอธการของกลมทเชยงใหม ในวนท
16เมษายนปเดยวกนโรงเรยนไดเปดทำการ
สอนเปนวนแรก และวนท 7 พฤษภาคม จง
ไดรบใบอนญาตเปนทางการจากทางราชการ
(มาโฮน,2549:106-112)คณะอรสลนจงได
ตงมนทำงานทเชยงใหมเรอยมานบแตป พ.ศ.
2475เปนตนมา
ในดานของภราดาคณะเซนตคาเบรยล
ดวยชอเสยงของการบรหารงานในกรงเทพฯ
ทำใหมนกเรยนจากเชยงใหมมาเรยนทอสสม-
ชญตงแตพ.ศ.2453 ตอมาเมอไดจบการศกษา
และกลบไปยงบานเกดจงมความประสงคท
จะใหภราดาจากอสสมชญไปเปดโรงเรยนท
เชยงใหมดวย ประกอบกบพระสงฆราชแปร-
รอสทตองการใหมการเปดโรงเรยนสำหรบ
นกเรยนชาย ดงนนในวนท 14 ตลาคม พ.ศ.
2474 ขณะทโรงเรยนอสสมชญปดภาคการ
ศกษา ภราดาไมเคล ภราดาฮแลร และ
บาทหลวงแปรดง พรอมกบศษยเกาอสสมชญ
จากภาคเหนอไดออกเดนทางไปยงหลายพนท
เพอสำรวจหาทอนเหมาะสมสำหรบการสราง
โรงเรยน (ภราดาคณะเซนตคาเบรยลแหง
ประเทศไทย, 2544: 176) ตอมาจงไดทดน
บรเวณใกลแมนำปงสำหรบการกอตงโรงเรยน
ทดนนเปนทดนซงบาทหลวงมราแบลไดซอ
เอาไวนานแลวจากหลวงอนสารสนทรเพอใช
สำหรบเปนประโยชนสำหรบมสซง ทดนนม
จำนวน12ไรในขณะทโรงเรยนซงจะใชชอวา
“โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย” กำลงทำการกอ
สรางอยนน ไดใชเรอนไมสองชนขางโบสถ
พระหฤทยเปนหองเรยนชวคราว โดยเรมเปด
ทำการสอนในวนท16พฤษภาคมพ.ศ.2475
โดยมบาทหลวงเมอนเอรเปนผจดการโรงเรยน
ภราดาซเมออน เปนอธการคนแรก และ
ภราดาแอมบรอซโอ เปนรองอธการมนกเรยน
ทงสน 22 คน ตอมาเมออาคารมงฟอรตและ
อาคารอำนายการ ซงควบคมการกอสรางโดย
ภราดายอหนหลยสแลวเสรจนกเรยนทง22
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553 157
พฒพงศ พฒตาล ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
คนจงไดยายจากโบสถพระหฤทยเขาไปเรยน
ยงโรงเรยนใหมในวนท9มกราคมพ.ศ.2475
ภายหลงเมอมการยายแลวจงมนกเรยนเพม
มากขนเปน 116 คน (ภราดาคณะเซนตคา-
เบรยลแหงประเทศไทย,2544:176-177)
อาคารเรยนหลงแรกของโรงเรยนมง-
ฟอรตนม 2 ชน 8 หองเรยน ปพนดวยไม
กระดานโดยชนบนดานตะวนตก2หองเปด
เปนหองโลงถงกนเพอเปนทอยของนกเรยน
ประจำ ตอมาเมอภราดาฮเบรตจากโรงเรยน
เซนตคาเบรยลไดมารบตำแหนงอธการโรง-
เรยนแทนภราดาซเมออน ไดมการสนบสนน
ใหวงดรยางค M.C. BAND ของโรงเรยนได
กาวหนาและมมาตรฐานยงขน ในเดอน
มถนายนพ.ศ.2487ภราดาเกลเมนต(บญม
เกดสวาง) ไดยนคำรองใหกระทรวงศกษาธการ
รบรองวทยฐานะแตเนองจากขณะนนเปนชวง
ทประเทศไทยตองเผชญกบภาวะสงครามโลก
ครงท 2 ดงนนคำรองฉบบนจงตองถกระงบ
ไป ตอมา ภราดาเซราฟนจงไดยนเรองตอ
กระทรวงศกษาธการอกครง เมอวนท 15
มถนายน พ.ศ. 2489 และในวนท 17
สงหาคม ปเดยวกน อธบดกรมสามญศกษา
พรอมดวยขาหลวงตรวจการศกษาภาค4และ
ศกษาธการจงหวด ไดมาตรวจสอบกจการ
ของโรงเรยน และในวนท 21 เมษายน พ.ศ.
2490 จงไดมการประกาศรบรองวทยฐานะ
ของโรงเรยนมงฟอรตวทยาลยอยางเปนทาง
การใหเทยบเทาโรงเรยนรฐบาล (ภราดาคณะ
เซนตคาเบรยลแหงประเทศไทย,2544:177-
178)
การเดนทางสำรวจในตางแดน
นอกจากพนทในเขตเชยงใหมแลว
พระสงฆราชแปรรอสยงไดสงบาทหลวง
มราแบลและบาทหลวงนโคลาส บญเกด ไป
สำรวจพนทสำหรบการเผยแผศาสนา อกทง
เพอศกษาการทำงานของมชชนนารในเมอง
ตางๆของพมาโดยทงสองไดออกเดนทางจาก
เชยงใหมในวนท 7 กมภาพนธ พ.ศ. 2476
การเดนทางครงนมผนำทาง คอ ครวณฑคำ
ซงเปนครคำสอนชวยงานบาทหลวงทงสองท
เชยงใหม (Annales de la Mission de
Xiengmai,1998:6)การเดนทางไดเรมดวย
รถเชาจากตวเมองเชยงใหม มาถงอำเภอจอม
ทอง หลงจากนนจงจางคนหาบของ 6 คน
เพอตดตาม โดยบาทหลวงมราแบลขมา และ
บาทหลวงนโคลาสนงไปกบรถเชาจนกระทง
ถงแมนำสบเตยะ ซงหางจากอำเภอจอมทอง
6 กโลเมตร รถเชาจงกลบไป หลงจากนนจง
ใชวธเดนเทา ในวนท 11 กมภาพนธ พ.ศ.
2476ไดเดนทางมาถงจงหวดแมฮองสอน
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 158
วนท 15 กมภาพนธ ปเดยวกน ได
เขาเขตประเทศพมาโดยขามแมนำสาละวน
ดวยเรอรบจางเมอถงเขตพมาบาทหลวงฝรง-
เศสททำงานในพมาไดสงกะเหรยง 2 คน นำ
ชางมาใหบาทหลวงทงสองทานใชเปนพาหนะ
เพอเดนทางไปยงโบสถคาทอลกทเมองผาปน
หลงจากทพกผอน1คนในวนท20กมภาพนธ
คณะเดนทางไดใชรถยนตและตอดวยเรอ
กลไฟ เพอเดนทางไปยงเมองเมาะละแหมง
(Mawlamyine) ซงเปนทตงของสามเณราลย
ซงบรหารโดยบาทหลวงฝรงเศส 1 ทาน และ
บาทหลวงกะเหรยง 3 ทาน ทเมองมะละ
แหมงนมโบสถคาทอลกหลายแหง รวมถงม
โรงเรยนของภราดา อารามภคน อกหลาย
แหง หลงจากทพกอยทสามเณราลย 4 คน
คณะเดนทางกไดโดยสารดวยรถไฟจากสถาน
เมาะตะมะ (Martaban) เพอไปยงยางกง
(Rangoon) และถงทหมายในเวลาเยน หลง
จากนนบาทหลวงทงสองไดเดนทางไปเยยม
โบสถและอารามตางๆ ทเมองเปก (Pegu)
และเญาเลปน (Nyaunglebin) จนกระทงถง
วนท 6 มนาคม พ.ศ. 2476 จงไดเดนทาง
ดวยรถไฟไปยงเมองตองอ (Toungoo) (สอ
มวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย, 2543: 4-
35)
ทเมองตองอนบาทหลวงทงสองได
เดนทางไปเยยมพระสงฆราชแหงเมองตอง
อ แตไมพบเนองจากทานเดนทางไปเยยมครส-
ตงในปา จงไดเดนทางไปเยยมโบสถ อาราม
ภคนสามเณราลยและโรงพมพของพระสงฆ-
ราชแหงตองอในวนท7มนาคมพ.ศ.2476
คณะเดนทางไดออกจากตองอดวยรถไฟเพอ
เดนทางไปยงเมองมณฑะเลย (Mandalay)
เมอเดนทางมาถง ไดมบาทหลวง 2 ทาน
เดนทางมารบเพอไปเยยมพระสงฆราชแหง
มณฑะเลย ทเมองแหงนมโบสถคาทอลกหลาย
แหง และมโรงเรยนประจำสำหรบทงนกเรยน
ชายและหญง 4 โรงเรยน และโรงพยาบาล
คนโรคเรอน 1 แหง ดำเนนงานโดยภคน 29
คน นอกจากมณฑะเลยแลวบาทหลวงทงสอง
ยงไดเดนทางไปยงเมองมกเกว (Magwe) ซง
เปนทตงของสามเณราลย อารามภคนและ
โรงเรยนประจำเพอเยยมชมกจการ(สอมวล-
ชนคาทอลกแหงประเทศไทย,2543:37-40)
ในวนท12มนาคมพ.ศ.2476คณะ
เดนทางไดโดยสารรถไฟจากเมองมณฑะเลย
เพอไปยงเมองกาลอว (Kalaw) เพอแวะพก
ผอนทบานพกตากอากาศของมชชนนารทาน
หนง และเยยมอารามตางๆ ในเมองกาลอว
วนท 15 มนาคม ปเดยวกน คณะเดนทางได
ออกจากเมองกาลอวดวยรถยนต เพอไปยง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
159
เมองตองย (Taunggyi) แวะพกทโบสถแหง
หนง ในวนตอมาจงออกเดนทางเพอไปเชยง
ตงดวยรถยนต ทบาทหลวงทานหนงไดเชาให
หลงจากนนจงเดนทางดวยแพไปตามแมนำ
สาละวน ถงจงหวดโมงปง (Mong Ping)
เพอแวะพกทโบสถแหงหนงและโดยสารรถยนต
มาจนถงเมองเชยงตง ในวนท 19 มนาคม
พ.ศ. 2476 และไดเดนทางไปเยยมพระสงฆ-
ราชแหงเชยงตง อกทงบรรดาบาทหลวง และ
ภคนตามโบสถตางๆ ในบรเวณเมองใกลเคยง
วนท24มนาคมพ.ศ.2476จงออกเดนทาง
จากเชยงตง เขาสเขตสยามทางอำเภอแมจน
จงหวดเชยงราย หลงจากนนจงขนรถโดยสาร
มาทลำปาง และเดนทางดวยรถไฟไปยงจงหวด
เชยงใหม (สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศ-
ไทย, 2543: 41-47) ถอเปนการจบการเดน
ทางของบาทหลวงทงสอง
ตลอดระยะเวลาการเดนทางบาท-
หลวงนโคลาสบญเกดไดเขยนจดหมายบนทก
การเดนทางสงไปถงพระสงฆราชแปรรอส
ซงไดนำจดหมายเหลานไปตพมพลงในนตยสาร
สารสาสน ฉบบป ค.ศ. 1933 โดยใชชอบท
ความดงกลาววา “จดหมายเหตรายวน การ
เยยมมซซงพะมาของชาวเหนอ” (สอมวลชน
คาทอลกแหงประเทศไทย, 2543: 3) เพอ
เปนการเผยแพรความรทบาทหลวงทงสองได
รบจากการเดนทางครงน(สอมวลชนคาทอลก
แหงประเทศไทย,2543:2)
นโยบายการตงมสซงเชยงใหม
ใน พ.ศ. 2477 บาทหลวงมราแบล
ผบกเบกทำงานทภาคเหนอไดเดนทางออก
จากมสซงสยาม เนองวาทานไดสมครเขาเปน
นกบวชในคณะชารเตรอซ (Chartreux) (จด
หมายวดพระหฤทยเชยงใหม AAB. กลอง
37 แฟม 3) พระสงฆราชแปรรอสจงไดแตง
ตงบาทหลวงเรอเน เมอรนเอร (RenéMeu-
nier) ใหทำหนาทเปนหวหนากลมบาทหลวง
ทเชยงใหมแทน โดยมบาทหลวงนโคลาส
บญเกด กฤษบำรง บาทหลวงอาทานาส ยอ
ดสดจต และบาทหลวงมแชล มงคล (ออน)
ประคองจต เปนผรวมงาน ใน พ.ศ. 2478
ไดเกดกลมครสตงใหมในหลายแหงไดแกพาน
เมองแพร นอกเหนอจากในตวเมองเชยงใหม
แมรม และเชยงดาว ทมอยกอนหนาแลว
(ลาเก,ม.ป.ป.:269)
ในเขตภาคเหนอ เนองจากบคลากรไม
เพยงพอสำหรบการเผยแผศาสนาพระสงฆราช
แปรรอสจงตองการมอบเชยงใหมและพษณโลก
ตลอดจนนครสวรรคใหคณะนกบวชปกครอง
แตปญหาอยทจะมอบใหแกคณะนกบวชใด
ในพ.ศ.2477บาทหลวงกาปรา(Capra)ซง
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 160
เปนอาจารยอยทกรงโรมไดเดนทางมาเยยม
มชชนนารทเชยงใหม และไดแนะนำคณะนก
บวชชาวอตาเลยนใหมารบผดชอบเขตภาค
เหนอน แตพระสงฆราชแปรรอสพยายามหา
นกบวชทเปนฝรงเศส เนองจากพระสงฆราช
แปรรอสมความเหนวามสซงสยามเปนมสซง
ทดแลโดยมชชนนารฝรงเศส เพราะฉะนนจง
เหนควรทจะใหมชชนนารทมาจากฝรงเศส
เปนผรบผดชอบ เพอความสะดวกในการตดตอ
ประสานงานและการสอสาร(กอสเต,2549:
655)
ดงนน พระสงฆราชแปรรอสจงจำเปน
ตองสงเรองไปทสมณกระทรวงเผยแผความ
เชอ และไดเสนอคณะมาร เดอ มงฟอรต
(Society of Mary of Montfort) ทม
สำนกงานใหญอยทกรงปารส ทพระสงฆราช
แปรรอสเลอกคณะนเพราะภราดาคณะเซนต-
คาเบรยลมความเกยวพนกบคณะนกบวช
ดงกลาว เนองจากมผกอตงคณะทานเดยวกน
คอนกบญหลยส มาร กรยอง เดอมงฟอรต
แตคณะดงกลาวปฏเสธ (“จดหมายวดพระ-
หฤทยเชยงใหม” AAB. กลอง 54 แฟม 1)
บาทหลวงการนเอ (Garnier) เหรญญกทกรง
โรม จงตดตอบาทหลวงจเซปเป บอซเซตต
(Giuseppe Bozzetti) มหาธการของคณะ
โรสมเนยน (Rosminians หรอ Institute
of Charity) ซงไดตกลงรบปกครองเขตภาค
เหนอของมสซงสยาม ทานมหาธการคณะ
ดงกลาวไดสญญาทจะสงนกบวชของคณะ ซง
กำลงเตรยมตวอยเพอมาทำงาน ทานไดขอให
รออก 2 ป แตพระสงฆราชแปรรอสขอรอง
ใหสงนกบวชกลมหนงมาทนท เพอเรมอบรม
นกบวชคณะดงกลาวภายใตการดแลของบาท-
หลวงคณะมสซงตางประเทศแหงกรงปารส
เกยวกบการทำงานในสยาม (จดหมายวดพระ-
หฤทยเชยงใหม AAB. กลอง 55 แฟม 1)
แตโครงการดงกลาวกหยดชะงกไป เพราะอย
ในชวงสงครามโลกครงท 2 ทำใหขาดการตด
ตอกนไป ซงตอมาในสมยของพระสงฆราช
หลยส โชแรง (Louis Cholin) ผสบตำแหนง
ตอจากพระสงฆราชแปรรอส ไดเชญนกบวช
คณะพระหฤทยของพระเยซเจาแหงเบธา-
ราม(CongregationoftheSacredHeart
of Jesus of Betharram) ทไดทำงานท
ประเทศจน มาดแลการเผยแผศาสนาทเขต
ภาคเหนอ ในป พ.ศ. 2494 (กอสเต, 2549:
672) ตอมาเมอ พ.ศ. 2502 เชยงใหมไดรบ
การตงเปนมสซงเชยงใหม โดยมพระสงฆราช-
ลเซยน ลากอส (Lucien Lacoste) เปน
พระสงฆราชทานแรก (สภาอภบาลอาสน-
วหารพระหฤทยเชยงใหม,2549:59)
ดงนน จงจะเหนไดวาพฒนาการใน
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
161
การดำเนนงานของมสซงสยามในสมยของ
พระสงฆราชเรอเน แปรรอส ซงไดมการรเรม
ดำเนนงานในเขตพนทเชยงใหมนน เปนไป
ดวยความราบรนแตกตางจากบางพนทซงตอง
ประสบปญหาจากคนในพนทเหลานน สาเหต
หนงทการดำเนนงานของมสซงสยามในเขต
เชยงใหมอาจจะเนองจากเหตทมศษยเกาของ
โรงเรยนอสสมชญหลายคนมหนาทการงานท
ดในเชยงใหมรวมถงผวาราชการของเชยงใหม
คอ พระยาอนบาลพายพกจ กไดใหการสนบ
สนนการทำงานของมชชนนารในเชยงใหม
อยางด ดงนน การทำงานของมชชนนารจง
ดำเนนไปดวยด และดวยการเรมดำเนนงานท
มนคงตงแตแรกเรม จงทำใหการเผยแผศาสนา
ในเชยงใหมและเขตภาคเหนอดำเนนไปดวยด
จนกระทงถงปจจบน
บรรณานกรม
เอกสารชนตน
ชวประวตมชชนนารคณะM.E.P.เลม1,แปล
โดยบาทหลวงวกตอรลาเก(เอกสาร
ไมตพมพเผยแพร)
รายงานประจำปของมสซงสยามและมสซง
กรงเทพฯถงศนยมสซงตางประเทศ
แหงกรงปารสตงแตค.ศ.1873-
1982เลม2,แปลโดยบาทหลวง
วกตอรลาเก(เอกสารไมตพมพ
เผยแพร)
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,
กลองท37แฟมท2จดหมาย
วดพระหฤทยเชยงใหม(ค.ศ.1909-
1932)เรอง“จดหมายของนายยวง
บปตสตาถงบาทหลวงแปรดง
ลงวนท21สงหาคมค.ศ.1913”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ.
กลองท37แฟมท2จดหมาย
วดพระหฤทยเชยงใหม(ค.ศ.1909-
1932)เรอง“จดหมายบนทก
ประวตการเผยแผศาสนาในเชยงใหม
ลงวนท21กรกฎาคมค.ศ.1931”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,
กลองท37แฟมท3จดหมาย
วดพระหฤทยเชยงใหม(ค.ศ.1933-
1934)เรอง“จดหมายจาก
นายแพทยดบบลว.ฮารดดงนดเลอร
ถงมสซงคาทอลกแหงเชยงใหม
เดอนเมษายนค.ศ.1933”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,
กลองท37แฟมท3จดหมาย
วดพระหฤทยเชยงใหม(ค.ศ.1933-
1934)เรอง“จดหมายของมสซง
คาทอลกแหงเชยงใหมถงนายแพทย
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม ชวง พ.ศ.2454-2490
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 162
W.HardingKneedlerลงวนท
19เมษายนค.ศ.1933”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ.
กลองท37แฟมท3จดหมาย
วดพระหฤทยเชยงใหม(ค.ศ.1933-
1934) เรอง “จดหมายของ
บาทหลวงลเซยงมราแบลถง
พระสงฆราชเรอเนแปรรอส
ลงวนท23มนาคมค.ศ.1934”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,
กลองท54แฟม1จดหมาย
(ค.ศ.1935)เรอง“จดหมายของ
พระสงฆราชเรอเนแปรรอสถง
พระสงฆราชทานหนงลงวนท
12กมภาพนธค.ศ.1935”
หอจดหมายเหตอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ,
กลองท55แฟมท1จดหมาย
(ค.ศ.1939)เรอง“จดหมายของ
พระสงฆราชเรอเนแปรรอสลงวนท
2พฤษภาคมค.ศ.1939”
เอกสารชนรอง
ไอรนมาโฮน,ซสเตอร.2549.ณ แดนไกล
คณะอรสลนในชวงยสบปแรกแหง
การกอตงสำนก ณ ประเทศไทย
ระหวาง ค.ศ. 1942-1945.
กรงเทพฯ:ม.ป.ท.
โรแบตกอสเต,บาทหลวง.ประวตการเผยแพร
ครสตศาสนาในสยามและลาว.
กรงเทพฯ:โรงพมพอสสมชญ,
2549.
ประสทธพงศอดม.2547.“ประวตศาสตร
และตวตนของสภาครสตจกรใน
ประเทศไทย”ใน70 ป แหงพระพร
สภาครสตจกรในประเทศไทย
1934-2004.ศาสนาจารยชำนาญ
แสงฉาย,บรรณาธการกรงเทพฯ:
สภาครสตจกรในประเทศไทย.
ภราดาคณะเซนตคาเบรยลแหงประเทศไทย.
2544.ศตวรรษสมโภช ภราดา
คณะเซนตคาเบรยลแหงประเทศ
ไทย พ.ศ. 2444-2544.กรงเทพฯ:
Sunprinting.
โรเบรตกอสเต.2547.2000 ปแหงการ
ประกาศพระวรสาร.กรงเทพฯ:
สำนกพมพอสสมชญ.
สมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยา-
ดำรงราชานภาพ.2545เทศาภบาล.
กรงเทพฯ:มตชน.
สรสวดอองสกล.2552.ประวตศาสตร
ลานนา.กรงเทพฯ:อมรนทร.
สมาคมอสสมชญ.2546.อสสมชญประวต
๑๑๕ ป.กรงเทพฯ:อดมศกษา.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
พฒพงศ พฒตาลศร ฉลอง สนทราวาณชย วลลา วลยทอง
163
สภาอภบาลอาสนวหารพระหฤทยเชยงใหม.
2549.75 ป อาสนวหาร
พระหฤทยเชยงใหม 1931-2006.
เชยงใหม:ม.ป.ท.
สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.2541.
ทำเนยบวดคาทอลกในประเทศไทย.
กรงเทพฯ:โรงพมพอสสมชญ.
สอมวลชนคาทอลกแหงประเทศไทย.2543.
บนทกเดนทางของธรรมทตจากไทย
ไปพมา.กรงเทพฯ;อสสมชญ.
เอกสารภาษาฝรงเศส
AdrienLAUNAY.1894.Histoire
Générale de la Société des
Missions-Étrangères tome 3.
(Paris:Téqui,1894),
AnnalesdelaMissiondeXiengmai.
ChiangMai:n.p.,1998.
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของ
นกบวชหญงปกาเกอะญอ1
Christian Self-Reconstitution Processes of Catholic Church in the Perspective
of Pga K’Nyau Nun.
Praedee Maneeratanawongsiri* Sister in Roman Catholic Church,
The Roman Union of The Oder of Saint
Ursula
ซสเตอรแพรด มณรตนวงศสร* นกบวชหญงในครสตศาสนจกรคาทอลก
คณะนกบญอรสลาแหงสหภาพโรมน (อรสลน)
1บทความวชาการชนนเปนสวนหนงของวทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต (สตรศกษา) มหาวทยาลย
เชยงใหม เรอง “กระบวนการสรางตวตนของนกบวชคาทอลกหญงปกาเกอะญอคนหนงในบรบทการเปลยน
แปลงสงคมไทย”
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
165
“เจาทงหลายจงออกไปทวโลกสงสอนชนทกชาตใหเปนสาวก
ของเราใหรบบปตสมาในพระนามพระบดาพระบตรและพระวญญาณ
ศกดสทธ สอนเขาใหถอรกษาสงสารพดทเราไดสงสอนพวกเจาไว น
แหละเราจะอยกบเจาทงหลายเสมอไปจนกวาจะสนยค”มธ.28:19-20
บทความชนนศกษาเกยวกบกระบวนการสรางตวตนครสตชน
ของพระศาสนจกรคาทอลก ใชแนวคดเศรษฐศาสตรการเมองวาดวย
การสะสมความเปนตวตนทางสงคม (The political economy of
social being) ของปแอร บดเออ (Pirer Bourdeiu) นกคดชาว
ฝรงเศสมาเปนกรอบวเคราะหปรากฏการณกระบวนการแพรธรรมของ
บรรดามชชนนารชาวฝรงเศสคณะเบธารามในสงคมปกาเกอะญอทใช
กระบวนการสรางตวตนผานความสมพนธใหมบนพนทใหม ผานการ
ทกทายดวยการจบมอ สรางสมพนธกบบคคลนอกชมชน ปฏบตการ
สรางตวตนใหมผานการสรางภาษาเขยนและผานกจกรรมสนทนาการ
สำหรบเดกและผานการสวดบทภาวนาประจำวนเชา-คำเพอใหเกด
การสรางตวตนใหมทเปนสากล ทนสมย มระเบยบวนยตามแนวคดสมย
ใหมนยมและเปนลกทดของพระบดาเจาสวรรค
คำสำคญ : 1)กระบวนการสรางตวตน
2)ปฏบตการ
บทคดยอ
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 166
This article was a study on the process of self
constructionoftheCatholicChurch.Itutilizedthepolitical
economy concept of social being of Pirer Bourdeiu, a
French scholar. This conceptwasutilizedas a framework
in the analysis of the missionary work of the Priest of
Betharram, a French Missionary, in the Pga K’ Nyau
society. The French Missionaries established self con-
struction to the Catholic Pga K’ Nyau by creating a new
pattern of greeting by using hand checking. They also
createdanewwrittenscript for theCatholicPgaK’Nyau
as a new self identity by using the Romanize alphabets.
Activities for children have also been established. The
morning and\evening prayer systems have been esta-
blished for PgaK’Nyau to generatenew self construction
tobemodernanddisciplinedasanewparadigmandbeing
goodchildrenofGodinHeaven.
Keywords : 1)Self-ReconstitationProcess
2)Practice
Abstract
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
167
บทนำ
การเผยแผศาสนธรรมของครสต
ศาสนาในหมชาวพนเมองทองถนในภมภาค
ตางๆทวโลกตงแตอดตกาลจนถงปจจบนนน
ชาวครสตจะเขาใจกนวา เปนการแพรธรรม
เพอใหมการ “กลบใจ” (Conversion) จาก
ความเชอดงเดมมา “รบเชอ” ใหมในคำสอน
ของพระเยซเจาและคำสอนของพระศาสน-
จกรทงนเพราะเชอกนวาความเชอในคำสอน
ของครสตศาสนานนจะทำใหมนษยไดรบ
ความรอดพนหรอการหลดพนจากพนธนาการ
ฝายตำของโลกน ดงนนวธการแพรธรรมใน
บรบทวฒนธรรมชนพนเมองจงใชกระบวน
การลดคณคาและความสำคญของความเชอ
ดงเดมตามเหตผลตามคตของยครแจง หรอ
ยคแสงสวางทางปญญา(Enlightenment)ท
จะยดมนในเหตผลเชงประจกษและวทยา-
ศาสตรสมยใหม เชอในระบบและโครงสราง
ของสงคมศาสนาทมงสความกาวหนาทนสมย
ดงนนยทธวธเพอใหเกดความชอบธรรมใน
ปฏบตการณเพอสมฤทธผลในการสรางสงคม
ท “กลบใจ” คอการเปลยนแปลงวฒนธรรม
ทองถนอยางถอนรากถอนโคน กลบใจมารบ
เชอและสรางชมชนใหมทมกจะแปลกแยก
จากชมชนสงคมวฒนธรรมดงเดม ดงจะเหน
ไดจากชมชนชาวครสตในลาตนอเมรกาหลาย
ประเทศ ทชนพนเมองตองตงชมชนนคมทาง
ความเชอขนมา(TheParaguayRedaction)
ตามหลกคดของมชชนนารชาวเสปน (An-
thony,1911)หรอทเหนชดในภาพยนตรเรอง
นกบญนกรบ (The Mission) สวนการแพร
ธรรมในสยามมการสรางความเปนชมชนชาว
ครสตทมลกษณะเปนชมชนปด (Christian
ghetto) เพอรกษาอตลกษณใหมของตน
(สรชย ชมศรพนธ, 2537) แตผลของการ
พยายามสรางชมชนเชนน หลายแหงไมไดม
ลกษณะเปนชมชนทเปนเอกภาพ มความเชอ
ศรทธาทบรสทธ ปราศจากมลทนของความ
เชอดงเดมทองถนแตมการผสมผสานคดแยก
กลนกรองผนวกรบมตตางๆของวฒนธรรม
ทองถนเขามากลมกลนอยในหลกความเชอ
และหลกปฏบตของครสตศาสนา ทงทางตรง
และทางออม ถาจะมองในดานเทววทยาของ
การรบเอากายลงมาบงเกด (Theology of
the Incarnation) จะเหนวาจตวญาณของ
ครสตศาสนาตามความเขาใจของบรรดามช-
ชนนาร ไดอวตาร รบเอาเนอ รบเอาหนง รบ
เอากายรบเอาชวตของวฒนธรรมทองถนมา
ฝงรากเตบโตอยในบรบทสงคมใหมไดอยางม
ชวตชวาและมพลง แตบอยครงบรรดามชชน-
นารทยดมนในวฒนธรรมครสตแบบตะวนตก
จงมองวาครสตชนทองถนทมลกษณะผสม
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 168
ผสานเชนนเปนความเชองมงายและตองไดรบ
การปรบปรงแกไขใหม
บทความฉบบนจงไดศกษากระบวน
การปรบเปลยนทางวฒนธรรมของครสตชน
ชาวพนเมองกลมหนงทเรยกตนเองวา “ปกา-
เกอะญอ” ซงเปนครสตชนคาทอลกสวนใหญ
ของสงฆมณฑลเชยงใหมมคาทอลก51,462
คน เปนกลมครสตชนทมชวตชวา มความ
ศรทธาแรงกลาและมจำนวนเพมมากขนอยาง
ตอเนอง โดยมจำนวนครสตงสำรอง ทกำลง
เตรยมตวรบเชอหรอรบศลลางบาปอกเปน
จำนวนถง 21,095 คน (จากสถตจำนวน
ครสตชนป2552ปฏทนคาทอลก2010)เมอ
ไดศกษาถงรายละเอยดของขอความเชอและ
หลกปฏบตทางศาสนาของชมชนครสตเหลาน
ทำใหประจกษชดวา คาทอลกปกาเกอะญอม
มตความเชอทผสมผสานกบความเชอดงเดม
และนำจกรวาลวทยาทองถนมาอธบายความ
เชอใหมของตนไดอยางมเหตมผลของเขาและ
ไมรสกแปลกแยกจากการเปนปกาเกอะญอ
แตอยางใด ผเขยนจงมองวา “กระบวนการ
กลบใจ” (The process of conversion)
ของปกาเกอะญอนน ไมไดแปลวา “กลบใจ”
จากความชวราย หรอมลทนของวฒนธรรม
ดงเดมของตนมาเชอในคำสอนใหม แตเปน
กระบวนการปรบตวหรอเปลยนภายในทาง
วฒนธรรม (CulturalTransfiguration) เพอ
รกษาความเชอดงเดมของตนเองในบรบทท
เปลยนแปลง ผเขยนจงมองวาการเปลยน
ศาสนปฏบตจากศาสนาดงเดมมาเปนศาสน-
ปฏบตแบบครสตชนน เปนกระบวนการสะสม
ความเปนตวตนทางสงคม (The accumula-
tionofsocialbeing)อยางตอเนองนนเอง
บรบททางสงคมวฒนธรรม
กระบวนการสรางคนทงครบตาม
อดมการณของพระศาสนจกรคาทอลก ซงได
สงคายนาหลกคำสอนในชวงพ.ศ.2503-2506
นนไดเปดพนทในการทำงานของบรรดามชชน-
นารในรปแบบทหลากหลายและสอดคลองกบ
การเปลยนแปลงของโลกมากยงขน มการนำ
เอาเทคนควทยาการหลอหลอมความเปนคน
ตามอดมการณความทนสมย ทจะตองเนน
คนทมเหตผลตามยคแสงสวางทางปญญา
(Donavan,2001:17)มระเบยบวนย ไมงม
งายหลงเชอในอำนาจของสงเหนอธรรมชาต
ในทางทผด ความเปนนกการศาสนาทไดรบ
การฝกอบรมในกรอบคดแบบความทนสมย
นน ทำใหบรรดามชชนนารเขามาทำงานในท
ตางๆ ของโลกดวยความกระตอรอรนทจะรวม
สรางประชากรใหมของพระเจาทจะตองเปน
คนมศรทธามหลกศลธรรมคณธรรมตามหลก
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
169
คำสอนของครสตศาสนาขณะเดยวกนตองม
ความทนสมยมเหตมผลในการดำรงตนอยางม
คณคาตามศกดศรของความเปนบตรธดาของ
พระผเปนเจาในแผนดนน ดงนนบรรดามชชน-
นารจะเหนสอดคลองตามคำสอนของพระเยซ-
ครสตเจาทวา“มนษยมไดดำรงชวตดวยอาหาร
เทานน แตดำรงชวตดวยพระวาจาทกคำทออก
จากพระโอษฐของพระเจา”(มธ.4:4)กลาวคอ
บรรดามชชนนารตองมหนาทในการพฒนาคน
ทจะตองวางรากฐานชวตอยในพระวาจาของ
พระเปนเจาตามหลกศลธรรมและจะตองเปน
ผทรจกปรบตวเขากบความเปลยนแปลงของ
โลกทมนษยตองดำรงตนดวยระบบเศรษฐกจ
ทมเหตมผล
ดงนนเมอบรรดามชชนนารเขามาใน
หมบานปกาเกอะญอในระยะตนไดนำความร
ดานการศกษาและสาธารณสขเพอสรางกลม
ชนทจะดำรงชวตตามพระคมภรแตขณะเดยว
กนจะตองมความรดานสาธารณสขแบบใหม
คอมสขภาพแขงแรงและมระเบยบในการดำรง
ชวต เทคนควทยาการฝกฝนรางกาย (Ma-
nagement of space and body) จะตอง
มการสรางพนททสามารถควบคมได และบง
การใหเชอฟง (DocileBody) (มแชลฟโกต,
2547) ทงนเพราะโดยพนฐานแลววถชวต
ดงเดมของปกาเกอะญอนน สอดคลองกบ
คำสอนของครสตศาสนาเปนทนเดมอยแลว
เพยงแตไมทนสมย มชชนนารจงพยายาม
สรางตวตนททนสมยใหกบตวตนของปกา-
เกอะญอ งานศกษานจะเนนการวเคราะหเชง
พรรณาการสรางความเปนตวตนครสตชน
ปกาเกอะญอในแตละชวงของกระบวนการ
หลอหลอมความเปนตวตน ทสอดคลองกบ
สถานการณของโลก และกรอบศาสนาทเปน
รปแบบชวตใหม เพอใหเหนกระบวนการสราง
ตวตนใหม ใหกบปกาเกอะญอดวยการจดการ
พนทใหม (Space) การจดระเบยบระบบคด
ใหม (Imagination) และการจดการชวต
ประจำวนใหม(Time)
กรอบคดและทฤษฎในการวเคราะห
ผเขยนไดใชแนวคดเศรษฐศาสตรการ
เมองวาดวยการสะสมความเปนตวตนทาง
สงคม(Thepoliticaleconomyofsocial
being)ของปแอรบดเออ (PirerBourdeiu)
นกคดชาวฝรงเศส มาเปนกรอบวเคราะห
ปรากฏการณกระบวนการแพรธรรมในสงคม
ปกาเกอะญอ โดยจะมองบดเออร ตามความ
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 170
เขาใจของ คาซาน เฮก (Ghassan Hage)2
ซงสรปโดยสงเขปวาบดเออร ไดมองวา การ
กระทำทกอยางของมนษยนนแฝงไปดวยผล
ประโยชน (all action is interested),
(1997:178) และไดเชอมโยงมมมองดาน
เศรษฐศาสตรมามองกระบวนการหลอมหลอม
สรางตวตนของความเปนมนษยผลประโยชน
ทางเศรษฐกจก เปนด งผลประโยชน เช ง
สญลกษณทมนษยเราจะนำมาสะสมในการ
สรางตวตน มมมองทนาสนใจของบดเออรคอ
ความพยายามทจะขามพนวธคดเชงคตรงขาม
ระหวางปจเจกและสงคม ไมไดมองวาสงคม
เปนตวกำหนดการกระทำของมนษยหรอการ
กระทำของมนษยเปนตวกำหนดลกษณะ
ทางสงคม แตเปนการวเคราะหวา การเลอก
กระทำการของมนษยทกรปแบบเปนการ
พยายามสะสมทนทตวเองมอยใหเพมขน
บดเออรมองวา มนษยในฐานะผ
กระทำการ(Actor)ตางถอครองทนในรปแบบ
ตาง ๆ ไมวา ทนทางเศรษฐกจ ทนทางสงคม
ทนทางวฒนธรรม และทนเชงสญลกษณ มา
ลงทนในตลาดชวตเพอการแขงขนใหเกดกำไร
สงสด ดงนนคณคาและอำนาจของทนทกรป
แบบจงเปนหนาตกของตนทจะนำมาสะสมให
เกดประโยชนในการรกษาตำแหนงแหงทของ
ตนในสงคม ผเขยนจงเหนวามมมองดานเศรษฐ-
ศาสตรการเมองวาดวยการสะสมความเปน
ตวตนเชงสงคม เปนเครองมอทจะทำความ
เขาใจปรากฏการณนไดอยางชดเจน
ในบทความนผเขยนอยากจะมองวา
กระบวนการสรางตวตนของครสตชนปกา-
เกอะญอในการเขามาเปนสมาชกของคา-
ทอลกนน เปนเศรษฐศาสตรการเมองวาดวย
การสะสมความเปนตวตนทางสงคม (The
political economy of social beings)
ตามทฤษฎของนกคดชาวฝรงเศส ปแอร บด-
เออร ซงไดมองวา ในเศรษฐศาสตรการเมอง
วาดวยการสะสมความเปนตวตนทางสงคมนน
เปนการลงทนทางสงคมเพอการสะสมประการ
ทหนง การสะสมความหมายเหนอธรรมชาต
ทบดเออรเรยกวา“Illusion”ประการทสอง
เปนการสะสมความเชยวชาญเชงปฏบต (Effi-
ciency)ทเรยกวาHabitusซงเปนการซมซบ
รบเอาโครงสรางภายนอกมาเปนความเชยว
2In the first lecture of the Key Thinkers seminar series at the University of Melbourne, Ghassan
Hage (curator of the series) talks about the work and principal ideas of acclaimed French sociolo-
gist and writer Pierre Bourdieu.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
171
ชาญของปฏบตการภายในชวต ประการท
สามเปนการสะสมทน (Capitals) ในรปแบบ
ตางๆไมวาทนทางสงคมทนทางวฒนธรรม
ทนทางเศรษฐกจ และโดยเฉพาะอยางยงทน
เชงสญลกษณเพอสะสมกระจายความเปนตว
ตนทางสงคมเหลาน ในปรมณฑลของความ
เปนตวตนทางสงคมทเหลอมลำ สงตำ ไมเทา
เทยมกน (Unequal Distributed Capital
market) ทงนเพอสะสมความชอบธรรม (Legi-
timation)ของความโดดเดนทางสงคม
แหลงทรพยากรในการสะสมความเปนตว
ตนทางสงคม
การสะสมความเปนตวตนทางสงคม
ทจะกลาวตอไปนเปนการสะสมความหมาย
ของชวต การสะสมความเชยวชาญเฉพาะของ
ชวตและการสะสมทนในรปแบบตาง ๆ ผาน
กระบวนการรบเชอมาเปนสมาชกของครสต-
ศาสนา
1. การลงทนทางสงคมเพอสะสม
ความหมายของชวตทใฝฝน (Illusion)
บดเออร เปนนกคดทไมไดยดตด
กบความหมายทตามตวถาวรความหมายของ
ชวตนนเปนความหมายทสามารถเปลยนแปลง
แกไขและปรบตวไดเสมอ ในกระบวนการ
เสรมสรางความเปนตวตนผานเศรษฐศาสตร
การเมองวาดวยการสะสมความเปนตวตนทาง
สงคม (Social beings) นน จำเปนทจะตอง
มพนทในการสะสมทน การสรางพนท (Space)
บางอยางขนมาในชวตนน ทำใหเกดความ
เขาใจความแตกตาง ทำใหเหนความไมเทา
เทยมของสงคมทตนเปนอย ตงแตอดตกาล
มาชาวปกาเกอะญอไดอาศยอยในพนทปาเขา
ทางภาคเหนอของประเทศไทย ตงหมบาน
กระจดกระจายทำไรหมนเวยน(ถาวร,2547)
ทไมยดตดกบพนท ไมยดถอสทธเดดขาดของ
ทดน นนเปนการสรางอสรภาพของความยด
หยนเปลยนแปลงและปรบตวไดอยางรวดเรว
เพอหลกหนการครอบงำและตองเปนคนใน
สงกดของรฐ ตามท James Scott เรยกวา
ศลปแหงการไมถกปกครองควบคม (The art
of not being governed) และคนเหลาน
อยในชมชนทเรยกวาZomiaพรอมทจะปรบ
ตวอยเสมอ(Scott,2009)
กจกรรมการสะสมความเปนตวตนใน
ดานการสะสมเพมเตมความเปนตวตนดาน
สงคม (Social being) นน ผเขยนจำไดวา
บรรดาพอแมญาตมตรชาวปกาเกอะญอไม
จำเปนตองเดนทางไปแสวงหาตวตนดงพอคา
แสวงหามรดกลำคาจากทอนไกล แตเปนการ
หยบยนใหจากสงคมภายนอกผานบรรดาผ
เผยแผศาสนธรรมมชชนนารผเขยนจำไดวา
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 172
ไดเขาแถวตอนรบขบวนบาทหลวงมชชนนาร
ทเดนทางมาจากบานแมมด ซงหางจากหม-
บานของผเขยนประมาณ 13 กโลเมตร แต
เปนทางเทาทลาดชนขรขระมหนเลกนอย
แหลมคม (Lejmeiqei)ทเดนยากผเฒาผแก
ทไมใสรองเทากจะเดนชาเพราะเมดหนแหลม
คมจะทมแทงฝาเทา สวนผทมรองเทาจะเดน
ยากเพราะจะลนไถลเมอเหยยบเมดกรวดเหลา
น รองเทาแตะเปนนวตกรรมใหมทชวยรอง
ฝาเทาในการเดนบนกอนกรวดหรอทางเดนท
ตองเหยยบหนามกอหลวงกอนอย (Seisafav
hsoofmai) ยาของผเขยนเลาใหฟงวาชาวบาน
ไดเหนรองเทาแตะครงแรก ตอนททหารญปน
เดนผานแถวหมบานมงสประเทศพมา ไปทำ
สงครามกบองกฤษทฝงตองอตองจ
การยนเปนแถวสองขางทางหนหนา
เขาหากนเพอตอนรบบาทหลวงมชชนนารชาว
ฝรงเศส สมผสมอและกลาวคำวา “โอ มโช
เปอ” (Ofmux hsopez) ซงแปลวา “อยด
มสข”เปนการเพมเตมองคความรชดหนงของ
การทกทายซงกนและกนการทกทายกนดวย
คำอวยพร “โอ มโช เปอ” นเปนกระบวน
การหนงของการสะสมความเปนตวตนดาน
สงคมใหม เปนการสรางชดความสมพนธชด
ใหมเมอเวลาพบปะกนแลวจะแสดงออกถง
ความเปนคนทมความเชอเดยวกน มมตรจต-
มตรใจ และหวงดซงกนและกน คำวา “โอ
มโชเปอ”พรอมกบการสมผสมอนกลายเปน
ประเพณปฏบตของปกาเกอะญอ คาทอลก
เปนวฒนธรรมของการทกทายกนของคาทอ-
ลก ซงตางจากชาวครสตปกาเกอะญอกลม
อนๆ เชนบรรดาครสเตยนแบปตสต (Baptist
Christian) “ตา บล” (Tajbluv) ซงแปลวา
เปนพระคณ หรอ ขอบคณทไดเจอกน เปน
การทกทายกนเมอแรกพบและเมอจากลา ชด
ความสมพนธทมองจากประเพณการทกทาย
กนนไดสรางชดความสมพนธทางสงคมแบบ
ใหม
การพบปะครสอนคำสอนปกาเกอะ-
ญอทมาจากฝงพมาคนตางถนทมสำเนยงการ
พดภาษาเดยวกนดวยสำเนยงทแตกตางกน
กทำใหเกดการรบรภาษาปกาเกอะญอ และ
ความเปนปกาเกอะญอทมความหลากหลาย
แตกตางมากขน และลกศษยนกเรยนคำสอน
สองสามคนเดนทางมาพรอมกบบาทหลวง
มชชนนารและชวยเปนผนำทางและชวยถอ
ยามแบกหามสมภาระหนงสอ และเวชภณฑ
สขภณฑมาแจกจายและรกษาชาวบานพรอม
กบพดคยกบคนตางชาตดเหมอนเขาใจและร
เรองทำใหเกดจนตนาการของผเขยนใหมวา
เราปกาเกอะญอสามารถทจะเรยนรภาษา
ของคนอนไดเชนกนการพบปะคนตางถนทม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
173
สำเนยงการพดตลอดจนการสอสารกบคนตาง
ชาตตางวฒนธรรมนไดกลายเปนจนตนาการ
ใหมและความเปนตวตนใหม ทเปดขอบฟา
แหงความเปนตวตนทางสงคมทกวางขนนอก
จากนนการนำเวชภณฑสมยใหมมาบรรเทา
ความเจบไขทเคยเขาใจกนเสมอมาวา เปน
ความเจบไขของปจเจกนนมาจากปญหาสงคม
หรอความเจบปวยทางสงคมเสมอ ปญหาใน
ชวตประจำวนของปจเจกจำเปนจะตองแกไข
ดวยกระบวนการทางสงคมซงสะทอนออกมา
จากพธกรรมเสมอนน ทำใหปจเจกตองพงพา
สงคมในการแกปญหาสวนตวใหเสมอ ปญหา
ความเจบปวยของปกาเกอะญอสวนใหญกจะ
เปนโรคปวดเขา ปวดไหล เวยนหว โดย
เฉพาะคนเฒาคนแก ความเจบไขเหลาน เคย
เชอกนวาเปนการทำผดตอผเจาปาเจาเขา
(เปนความเจบปวยทางสงคม) ซงจะตองแกไข
ดวยการทำพธกรรมเลยงผเจาปาเจาเขา ทงน
เพราะปกาเกอะญอ เชอกนวาพนททเราอยนน
เราอาศยอยบนผนแผนดนของวญญาณทเคย
อาศยอยในอดตคนทอาศยอยไมมสทธในการ
จดการหรอพฒนาหมบานตามใจชอบ ความ
คดเชนนตามหลกศาสนาแลวเปนสงทถกตอง
(Haufhkof, moohkof, htinaj hkwaxco,
kai taj Hti taj Tau av taj) ทกสง
เปนของเจาปาเจาเขาเรามสทธเปนเพยงผใช
เทานน เราไมมสทธเปนเจาของ หลกคำสอน
ของครสตศาสนาเองทสอนวาสรรพสงทงมวล
ลวนเปนของพระองคทงสน (รม. 1:1) แตเจา
จะตองชวยตวเองอยางเตมทกอนทจะคอย
ออนวอนจากพระเจาการรกษาความเจบปวย
ของปจเจกดวยเวชภณฑและองคความรทาง
การแพทยพยาบาลสมยใหมน ไดเสรมสราง
ความรเชงสงคมสมยใหมวาปญหาของปจเจก
แตละคนตองแกไขดวยศกยภาพของปจเจกได
ดวยเชนกน
นอกจากนการไมถอสทธเหนอทดน
วาเปนเจาของเดดขาดในวฒนธรรมปกา-
เกอะญอนทำใหชาวปกาเกอะญอตองยาย
หมบานบอยๆหากเกดเจบไขไดปวยหรอเกด
ปญหาเชงสงคมภายในหมบาน แมกระทงการ
ทะเลาะเบาะแวงเลกนอยแตปกาเกอะญอมก
จะไมพดคยกน เพราะขาดทกษะทางสงคมของ
การแกปญหา เชน เวลาทสตวเลยงววควาย
เขาสวนทำลายพชผลของเพอนบาน มกจะทำ
ใหเกดปากเสยงเลกนอยแตเมอขาดทกษะเชง
ปฏสมพนธทางสงคมตางฝายตางยายหมบาน
หนจากกน ดงนนการทบรรดาบาทหลวงมช-
ชนนารตองการใหตงหมบานถาวรนน ทำให
ปกาเกอะญอตองเปลยนวธคดในเรองของ
กรรมสทธในผนแผนดนเปนการเปลยนโลก-
ทศนของความเขาใจธรรมชาต เปนการปรบ
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 174
เปลยนความสมพนธแบบใหมกบธรรมชาต
และความสมพนธของคนในหมบานดวย
การยนตอนรบบาทหลวงมชชนนาร
และคณะนน ชาวบานจะนำกลองฆองโมงต
เปนจงหวะในการเดนแหขบวนกลบเขาหมบาน
เปนการตอนรบแขกเหมอนกบพธตอนรบ
สมาชกใหมในการแตงงานเขาหมบานเปรยบ
ดงการตอนรบจาวบาวเขาหมบาน เมอบาท-
หลวงมชชนนารมาถงจะตองทกทายทกคน
ดวยการจบมอ ตามธรรมเนยมของชาวยโรป
ประยกตกบคำอวยพรและทกทายเปนภาษา
ปกาเกอะญอเดกๆทเลนกบดนกบทรายจะ
วงไปลางมอ ผใหญทกลบจากไรจากนา จะ
ตองลางหนา ลางมอเพอจะไดมา “โอะม โช
เปอ” ทกคนในหมบานไดสมผสมอของบาท-
หลวง ทกคนรสกวาไดมตวตนใหมเปนคนทม
สงกดมหมบานเปนหลกแหลงเกดความรสก
มนคงทางอารมณ และทางสงคมรวมทงทาง
จตวญญาณดวย
การสรางพนทใหมในจนตนาการทาง
ความมนคง(Imaginedlandscape)นทำให
ปกาเกอะญอมความรจกตวตนแบบใหมเปน
สมาชกของสงคมทมมตกวางกวาสงคมความ
เปนตวตนแบบเดม ความมนคงในการเปนตว
ตนแบบจนตนาการใหมทผเขยนรสกรวมกบ
ปกาเกอะญออน ๆ และชนชาตอนในทนคอ
บาทหลวงมชชนนารนนสอดคลองกบความ
เปนตวตนตามอดมการณความทนสมยของ
ภราดรภาพ(Fraternity)
การเปลยนรปแบบการทกทายดวย
วธการสมผสมอ“โอมโชเปอ”(Ofmuxhso-
pez) ซงแปลวา “อยดมสข” และบาทหลวง
มชชนนารไดทกทายและใหความสำคญกบ
ทก ๆ คนตลอดจนการสอนวา พระเจาได
สรางมนษยทกคนอยางเสมอภาครปแบบการ
สมพนธกบบาทหลวงมชชนนารตางชาตท
ทกทายกบคนปกาเกอะญอคนตอยตำ (Pgaz
hpufhpo hsivhpo) และหลกคำสอนวา
“พระเจาสรางมนษยทกคนอยางเทาเทยมกน
นน”กสอดคลองกบอดมการณความทนสมย
เรองความเสมอภาค(Equality)
อกประการหนง วธการเปลยนรป
แบบชวตแมกระทงเรองงายๆ ในการทกทาย
ทใชคำวา“อยดมสข”(Ofmuxhsopez)เปน
หลกคำสอนทางศาสนาทตองการใหมนษย
ดำรงอยรวมกนอยางสนต แททจรงแลวรป
แบบชวตของปกาเกอะญอกถอวาเปนกลมท
รกสนต แตเปนสนตแบบปกาเกอะญอกเปน
ความผาสกภายในหมบานและภายในเผาชน
แตการสรางเครอขายและความสมพนธแบบ
ใหมกบอำนาจทใหญกวาทำใหเกดวธคดเกยว
กบสนตภาพในรปแบบทกวางกวา ซงเปนไป
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
175
ตามหลกสากลเรองสนตภาพสากล (Peace)
อดมการณทางศาสนาทจะฝกคนทงครบตาม
หลกคำสอนของศาสนจกรคาทอลกและอดม-
การณความทนสมย ทบรรดาบาทหลวงมชชน-
นารไดรบอทธพล และมาถายทอด เปนสวน
หนงของชวตใหมในโลกใหมตามอดมการณ
การพฒนานทำใหผเขยนและสมาชกปกา-
เกอะญอเกดความรสกตวตนแบบใหมได
อยางไรกตามอดมการณทางศาสนา
ทมพนฐานจากวฒนธรรมตะวนตกและอดม-
การณความทนสมยทคดในกรอบของวทยา-
ศาสตรแหงการมเหตมผลเชอในความกาวหนา
นน ไมไดกาวไปในทางทสอดคลองกนเมอนำ
มาปฏบตในชมชนทองถนเสมอไป ผเขยนเหน
วาอดมการณความเสมอภาคซงเปนอดมการณ
ทงของหลกการของศาสนาและคตของความ
ทนสมยมความลกลนในกระบวนการพฒนา
คนทงครบในตวตนของความเปนชายหญง
ทกครงทผเขยนเขาไปรวมพธกรรมในโบสถ
ใจกลางหมบานนนจะมการแบงชายหญงทมา
รวมพธกรรม ผหญงอยฝงซายผชายอยฝงขวา
เมอมการแปลความเขาใจองคความจรงสงสด
(TajHti tajTau)ซงเปนองคความจรงสงสด
ไมไดเปนตวบคคลทมความชดเจน แตบรรดา
บาทหลวงมชชนนารจะแปลความเชอในองค
ความจรงน ตามคตความเชอของคาทอลกท
จะเรยกพระเจาวาเปนพระบดา และมพระเย-
ซเจาเปนพระบตร(เปนผชาย)และประทบนง
อยเบองขวาองคพระบดา บรรดาผชายในชมชน
ปกาเกอะญอเปนบตรทไดรบศกดสทธภาพ
สวนบรรดาผหญงไมไดมตวตนในพนททาง
ศาสนาใหมน เปนเพยงสวนประกอบของชมชน
โดยรวมคตชายเปนใหญทมาพรอมกบอทธพล
ของชาวยโรปในเรองของการพฒนาและความ
ดอยพฒนาของกลมชนนอกโลกครสตศาสนา
นน
ดงนนถงแมชมชนในจนตนาการทาง
ศาสนาใหมบรรดาสมาชกผหญงในชมชนกยง
ตองตอสดนรนเพอใหมพนทแหงตวตนทจะม
ศกดมศรเทาเทยมกบผชายผเขยนเหนวาอดม-
การณทางศาสนาทผานปฏบตการของบรรดา
บาทหลวงมชชนนารในลกษณะนเปนอทธพล
ดานลบของวธคดเชงววฒนาการ ทมกจะมอง
วาความแขงแกรงทางกายภาพเปนตวชวด
ความสมบรณแบบของความเปนมนษย ผหญง
ทมสรระทออนแอกวาถกนยามกำหนดวาเปน
ผทดอยกวาทงทางคณธรรมและความร(อรส-
โตเตลอางในวารณ2545:2)ผเขยนรสก
เกดคำถามขนเมอบรรดาผชายมโอกาสได
พดคยปฏสมพนธกบบาทหลวมชชนนารอยาง
เปนกนเอง สวนผหญงกจะอยหาง ๆ คอยฟง
ขาวประเสรฐผานทางชองกำแพง ผเขยนจง
รสกวากระบวนการสรางความเปนตวตนใหม
ของความเปนหญง ในจนตนาการใหมทาง
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 176
ศาสนาน ผหญงจะตองอาศยเทคนควธการ
ของคนออนแอในการสรางหลกศลธรรมคณ-
ธรรม (Moral of theWeak) ทจะตองคอย
ตนเฝาอยเสมอในการแสวงหาชองทางเพอ
ความเปนตวตนทจะมความมนคงทางอตลกษณ
และอารมณ
การลงทนทางสงคมเพอการสะสม
ความหมายของชวตน ปกาเกอะญอไดสะสม
ความเปนตวตนทางสงคม(Socialbeing)ใน
รปแบบทสะสมความเปนตวตนใหมในฐานะ
ผทสามารถสอสารกบบาทหลวงมชชนนาร
ชาวตางชาต เชอมวฒนธรรมทองถนของตน
กบตางวฒนธรรมทำใหความหมายของวฒน-
ธรรมของตนเปดความหมายมากขน ภาษา
และวฒนธรรมของคนปกาเกอะญอทเคยเปน
เครองมอสอสารเฉพาะคนในวฒนธรรมเดยว
กน กลายเปนวฒนธรรมทเขาไปตอสแยงชง
ความหมายในวฒนชวตและวฒนธรรมของคน
ตางถน
2. การสะสมทกษะของชวต
“คนดบ” คนทไมไดรบคำสอน
“คนธรรมชาต”มกจะเปนภาพของปกาเกอะ-
ญอทอยแบบธรรมชาต ไมสนใจความสมพนธ
กบผอน ไมมทกษะในการสอสาร กลวคนตาง
ถน หมนคนตางบาน หยามคนตางแดน อย
อยางไกฟาไกปา ตนนอนตามตะวน เขานอน
เมอพลบคำ กนเมอหว กนอยางงอดอยางง
(Aufdauvguj,Kauzdauvguj)ไมรจกอด
ออม ไมรจกสะสม “คนธรรมชาต”เชนน ไม
อาจจะเปนคนไดอกตอไปในบรบทของการ
เปลยนแปลง ดงนนกระบวนการหลอหลอม
บทบาทและความเปนตวตนของปกาเกอะญอ
จงมไวเพอพฒนาใหเขาเตบโตเปนสมาชกท
รบผดชอบตออนาคตของวธคดแบบชนเผา
ในบรบทของครอบครวและระบบเศรษฐกจ
แบบพงตวเอง จำเปนตองมความเปนคนทม
ตวตนเชงสงคม (Social being) มากขน รป
แบบวธการฝกฝนกขนอยกบวงจรชวตตาม
ธรรมชาตเดกๆ ไมจำเปนจะตองกดดนตวตน
ในการจนตนาการถงชวตในอนาคต ปรบ
ประยกตเปลยนแปลงดงนนเมอบรรดาบาท-
หลวงมชชนนารไดนำจนตนาการใหมทางชวต
เขามาในหมบานแลว ทำใหเดกจะตองฝกฝน
ตนเองใหสอดคลองกบความคาดหวงของหลก
ศาสนธรรมและการพฒนาสมยใหม สทธใน
การละเลนตามประสาเดกทตองอาศยวสด
อปกรณตามธรรมชาตจะตองเปลยนไป มการ
หลอหลอมสำนกเรองของเวลาเรองของความ
พรอมเพรยงเรองของบทบาทหนาทสวนตางๆ
ของรางกายตลอดจนหลกอางองทางอารมณ
ความรสกของจนตนาการแบบเดก ๆ สทธใน
การละเลนและการเรยนรตามหลกธรรมชาต
ของเดกๆไดถกแทรกแซงและถกกำหนดตาม
อดมการณของชวตจนตนาการใหม
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
177
การดำเนนงานของมชชนนารคาทอลกในเขตภาคเหนอของสยาม
ดงนน ในยามคำคนจะมการรวมตว
กนทโบสถเพอฝกรองเพลงฝกสวดภาวนาฝก
การแสดงออก ฝกทาทางประกอบเพลง ซง
ทำใหเหนความพยายามบงการธรรมชาตให
พฒนาไปตามจนตนาการตวตนททนสมยดวย
เทคนควธการรองเพลงและทำทาประกอบตาม
เสยงเพลง สมองกไดรบเนอหาของการหลอ
หลอมและรางกายกปฏบตตาม เชน บทเพลง
Mujhseifmujhaตอนเชาตอนเยนi
บรรดาบาทหลวงมชชนนารไดสอน
บทเพลงนใหเดกไดขบรองจนขนใจ เปนการ
ฝกสมองใหจดจำทงทำนองและเนอหา เปน
การกระตนทงปญญาและอารมณเพอใหเกด
ความสมดลในการพฒนาธรรมชาตใหวฒนา
ขน เนอหาของบทเพลงทวา กลางคนจะตอง
นอนตอนเชาจะตองตนเพอใหสมองไดแจมใส
นนเปนการหลอหลอมสำนกเรองของเวลาท
จำเปนจะตองกาวเดนไปพรอมกบจงหวะชวต
ซงเปนความเขาใจในเรองของเวลาตามคต
อดมการณความทนสมยท จะตองบงคบ
รางกายใหหลบและใหตนตามกำหนดอยางม
ประสทธภาพ
สวนเนอหาทบอกวาสวางแลวจงตน
เถด คนทตนสายเปนคนเกยจคราน เปนการ
สอนเรองคณคาของเวลาวา จะตองใชเวลา
อยางมคณคาดงนนวธคดเรองของสำนกเรอง
เวลาและคณคาของเวลาน ไดกลายเปนระบบ
ศลธรรมของเดก (space and time ethic)
ทจะตองมากำหนดบทบาทหนาทของการเปน
ผทเตรยมพรอมเสมอ “จงตนเฝาอยเสมอ
เพราะทานไมรวาเจานายจะกลบมาเวลาใด”
(มธ. 24:42-43) วธการหลอหลอมเชนนทำ
ใหเดกๆ จะตองตอสขบเคยวกบธรรมชาตฝาย
ตำโดยเอาหลกธรรมเรองของการตรงตอเวลา
และคณคาของเวลามาเอาชนะความออนแอ
ของรางกายเดกๆ ทนอนแตหวคำจะมสมองท
โปรงใสกจะเปนบตรธดาทดของพระผเปนเจา
และเปนประชากรทมคณภาพของโลกแหง
ความทนสมย
มบทเพลงชอ Maix hkli hki tof
ตาสองดวงii จะขบรองดวยทาทางทยนเปน
กลมไมเปนแถวตรงและไมเปนวงกลมทกคน
ตางจองหนาไปทผนำและปฏบตตามอยาง
ถกตองพรอมเพรยงจงจะไดรบคำชมเชย สวน
ทาทางสดทายทบอกวา “เมอเจาทำเชนนจะ
ไดรบรางวลมงกฎแหงชวตตอบแทน” ทกคน
จะตองยอเขาลงเอามอขวาทำปกบนศรษะ
และมอซายไขวหลงแสดงถงความถอมตน
รองรบมงกฎแหงรางวลดวยความสภาพ แตม
เงอนไขอยทวาจะตองถวายทกสงเพอเปนการ
สรรเสรญพระผเปนเจา
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 178
ในทสดเราจะจบการขบรองบทเพลง
สงทาย (ซงหมายความวามอกหลายเพลงแต
ผเขยนคดมาเพยงสามเพลง) ดวยเพลงMaz
k’pauziii เปนเพลงทจะสอนใหเราตองออกไป
ใหแสงสวางกบผอน ถงแมวาตะเกยงของฉน
จะรบหรแตฉนจะสรางความสวางใหกบผอน
เปนการหลอหลอมใหเดกๆ ตองจนตนาการ
ถงการออกจากตวเอง ไปสผอน แตตองอาศย
มงกฎแหงความดของพระเจา กรอบความรก
ตามแบบพระเยซความพรอมเพรยงตามแบบ
สนทนาการทฝกรวมกนในบทเพลงทจะตอง
ยนเปนวงกลมพรอมกบความแขงแกรงของ
เทาทจะตองเดนเปนแถว และสำนกเรองเวลา
และคณคาเพอจะมงไปสผอน ดงพลวตของ
การหลอหลอมความเปนตวตนในชมชนจนต-
นาการทางศาสนาแบบใหมน เรมใหเดกๆ เรา
รสกถงจนตนาการทางสงคม ทสอดคลองกบ
ความเปนคนในยคสมยใหม ตอนเดกๆ ผ
เขยนอาจจะไมรสกถงอทธพลของการสอน
เชนน แตเมอเตบโตเปนผใหญกลบไดดำเนน
ชวตตามคตของความทนสมยหรอโลกสมย
ใหมดงกลาวน
กระบวนการหลอหลอมความเปน
ตวตนทางสงคมทผานบทเพลงและทาทาง
เพอความพรอมเพรยงเชนน ทจรงแลวเปน
การฝกฝนความเชยวชาญเฉพาะของเดกๆ ท
จะตองเตบโตมาเปนคนทจะตองดำเนนชวต
ในสงคม การแพรธรรมผานบทเพลงทดเหมอน
เปนบทเพลงเพอการละเลน สนกสนานเชนน
ทจรงเปนความชาญฉลาดททำใหเดกครสตชน
มทกษะในการดำรงตนอยในสงคมรวมกบ
ผอน เปนการซมซบรบเอาคำสอนทจะกลาย
เปนตวกำหนดทางสงคม เปนจดเรมตนของ
การเขาสงคมของเดก ๆ ตงแตแรกเรยนร ทำ
ใหรสกถงความชาญฉลาดในการหลอหลอม
เตรยมคนของบรรดาบาทหลวงมชชนนาร ท
ตองการเหนวามนษยเราตองดำรงอยดวยพระ
วาจาทกคำทออกจากพระโอษฐของพระองค
(มธ. 4:4) และเหลาใหมตองอยในถงหนงใหม
(มธ. 9:17) พวกเขาจงกลายเปนคนใหมทม
ความเปนตวตนทางสงคมมากยงขน วธคด
เชนนเมอผเขยนเตบโตมากไดถกผลตซำใน
ระบบการศกษาทศาสนจกรคาทอลกเปนผ
สงเสรมสนบสนนมาใหสงคมไทยดวย เชน
บราเดอร ฟ.ฮแล ไดเขยนไวในตำราดรณศกษา
วา
จงตนเถดเปดตำราหาความร
เรยนคำครคำพระเจาเฝาขยน
จะอดมสมบตปจจบน
แตสวรรคดกวาเราอยาลม
3. การสะสมทนเชงสญลกษณ
นอกจากนน“เวลา”ยงเปนเครอง
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
179
มอสำคญอกประการหนงทมพลงสงในการ
ฝกฝนคนใหเกดจนตนาการกบชวตใหม เปน
การจดการกบชวงเวลาแตละวนใหเกดประ-
สทธภาพตอการดำเนนชวต เปนการฝกชวต
ทมคณธรรมในการใชเวลาอยางมประโยชน
วธการจดเวลาใหมใหชมชนปกาเกอะญอใหม
นมมตของคณธรรมของเวลาซงเปนเรองใหม
ของปกาเกอะญอ ผเขยนไดกลบมาคดถงความ
หมายของเวลาหรอวนของปกาเกอะญอ เราไม
เคยคดถงเวลาวาเปนสงมคาหรอเวลาเปนสง
ทมคณธรรม แตเปนเวลาธรรมชาต เชากตน
นอน กลางวนเปนเวลาทำงาน และกลางคน
เปนเวลาหลบนอนทกคนดำรงชวตตามธรรม-
ชาตไมจำเปนตองไขวความาเปนสงทมคา
เรามเวลาพอเพยงสำหรบทกสงทเราทำ ทก
กจกรรมทตองรบผดชอบ
แตเมอผเขยนโตขนและตองรบผด
ชอบงานตางๆเวลากลายเปนสงทมคาเวลา
กลายเปนสงทจำกดและขาดแคลนจำเปน
จะตองแยงชงแขงขน ซงเปนผลของการหลอ
หลอมวา เวลาเปนสงทจำกดและมคา ทบรรดา
บาทหลวงมชชนนารมาหลอหลอมวถชวตวธ
คดหรอความเปนตวตนเชนนเปนการคดตาม
อดมการณทนสมยทจะตองใชเวลาอยางม
“มคา”มคาทางเศรษฐกจและมคาในทางการ
ดำรงชวต
นอกจากนน บรรดาบาทหลวงมชชน-
นารไดวางรปแบบเวลาทมคณธรรม ซงเปน
อดมการณทางศาสนาทตองการฝกใหเปน
บคคลทงครบ ความหมายของเวลาเชนน ผ
เขยนจะรสกหรอมอทธพลโดยตรงตอชวตเมอ
เขามาเปนนกบวช เปนเวลาทจะตองถวายไว
เพอกจกรรมศกดสทธ เวลาทงวนเปนสวนหนง
ของกจศรทธา (Faith Act) ปฏบตการเรอง
ของเวลาทสอนวธคด คอ คาของเวลาและ
คณธรรมของเวลาทเปลยนจากเวลาในฐานะท
เปนธรรมชาตนนไดรบการหลอหลอมอยางไร
ผเขยนจะเลาใหฟงดงตอไปน
เวลาทมคาและเวลาทมคณธรรม
เมอบาทหลวงมชชนนารไดตงโบสถ
เลก ๆ ในหมบาน แลวตาของผเขยน3 ได
บรจาคฆองไวเปนของกลางไวทโบสถ เพอใช
เปนเครองมอตบอกเวลามารวมกนเพอสวด
ภาวนาหรอทำศาสนกจตางๆเมอครคำสอน
ทผานการฝกอบรมจากศนยแมปอน4 มาอย
3ตาเปนครสตชนคนแรกของหมบานใชชอนกบญเปาโลเปนศาสนนาม
4ศนยแมปอน เปนศนยงานแพรธรรมของคณะสงฆเบธารามททำงานในเขตชาวปกาเกอะญอ ดขอมลเพมเตม
ท www.maeponcenter.com
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 180
ประจำหมบานครสอนหลกธรรมคำสอนของ
ครสตศาสนาเหลานจะเรยกวา ครผประกาศ
ขาวด (S’raf taj sav hku k’cauf) ซงม
หนาทหลกคอ การนำสวดภาวนาเชาคำและ
สอนหนงสอปกาเกอะญอทดดแปลงจากอกษร
โรมนและออกเสยงทองถน ถอเปนตวแทน
บาทหลวงมชชนนารเพอทำหนาทในการทำ
พธกรรมและดแลปกครองดานชวตจต-
วญญาณหรอกจกรรมทางศาสนาของหมบาน
ผเขยนจะตองไปโบสถทกเชาและบางทในชวง
เยนตามคำสงของแม5
คณธรรมสำคญยงสามประการของ
ครสตศาสนาคอคณธรรมของความเชอความ
หวงและความรก (Faith,HopeandLove)
เปนวชาทตองเรยนกนในระดบเทววทยาชน
สง ทงนเพราะเชอวาชวตจะมคณคาเมอชด
ความหมายตาง ๆ มองคประกอบของความ
เชอความหวงศาสนาความรกการเสยสละ
การใหอภย การปกปองคมครอง บทสวด
ภาวนาตางๆตอไปนเปนการหลอหลอมปลก
ฝงใหเขาใจในหลกธรรมคำสอนของพระ-
ศาสนจกรวามวธมองคณคาและความหมาย
ของชวตอยางไร กระบวนการสะสมชดความ
หมายผานปฏบตการของพธกรรม การสวด
ภาวนาเชาคำ เพอซมซบรบเอาชดปฏบตการ
จนกลายเปนสวนหนงของชวตเปนHabitus6
ของคนทนบถอครสตศาสนาคาทอลก เพราะ
ในการดำรงชวตประจำวน ชดคณคาเบองตน
เจดประการทกลาวมาขางตน ซงถอวาเปน
หลกการในชวต เปนพลงเชงศลธรรมภายใน
นน จะถกทาทาย ตอรองอยเสมอ การสวด
บทภาวนาเหลานทกเชาคำ กลายเปนมโน-
ธรรมพนฐานทใหกบครสตชนปกาเกอะญอ
เพอจะไดเปนเครองมอททรงพลงคงอยได
ในบรบทสงคมทแตกตางหลากหลายน ซง
ถอเปนบทบญญตทางสงคมหรอคตสาธารณะ
(Doxa)7 ผเขยนขอยกบทภาวนา 3 บท คอ
บทภาวนาแหงความเชอ ความหวง และ
ความรก ตามมมมองและความเขาใจในฐานะ
ครสตชน
5แมเปนกลมครสตชนสามคนแรกทไปพบคณพอโฟญนทบานปาตงอำเภอแมแจม
6Habitus ตามความเขาใจของ Pierre Bourdiue เปนผลของกระบวนการซมซบรบเอาคณคาของโครงสราง
ภายนอกมาเปนโครงสรางและเครองมอภายในของคนในการดำรงชวต7Doxa คอ ความเชอทเกดจากการรบรรวมกนโดยนยของสงคมวาเปนสงทสมควรเชอ อนเปนผลมาจาก
ความศรทธาโดยอาจจะเปนความศรทธาในบคคลทเปนผสถาปนาความเชอหรอความศรทธาในสงทสงคม
บญญตขน (บรดเยอ ปแยร. ชนดา เสงยมไพศาลสข, ผแปล 2550)
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
181
บทภาวนาแหงความเชอ Tajcooj tajnax
av tajhtuk’hpafiv
“ความจรงจะทำใหทานเปนอสระ”
บทแสดงถงความเชอทคาทอลกจะตอง
ภาวนาเชาคำ บทนเปนการแสดงถงความเชอ
ถงพระเปนเจาซงเปนองคแหงความจรง“องค
แหงความจรง” ทพระศาสนจกรคาทอลกได
สอนน คาทอลกปกาเกอะญอจะนำความเชอ
ดงเดมมาสวมทบมโนทศนองคความจรง
(Thetruth)ทสอนในพระคมภรไบเบลความ
เชอดงเดมเรอง“องคความจรงเทยงแท”(Taj
Hti taj Tau) ในวฒนธรรมปกาเกอะญอ
จงสอดประสานกบ “องคความจรง” (The
truth) นนอยางแยกไมออก ขอคำสอนของ
ศาสนาทมโครงสรางสากลเปนทเชอถอไดเชน
ศาสนจกรคาทอลก จงสามารถเปนทยอมรบ
ไดในคำสอนของศาสนาทเปนศาสนาของชน
พนเมองทองถนไดเชนกน
ดงนน เมอจะมองบทสวดภาวนาบท
นในฐานะทเปนสวนหนงของกระบวนการ
หลอหลอมกระบวนการสะสมความเปนตวตน
เชงสงคม (Social being) ทำใหคาทอลก
ปกาเกอะญอไดตอยอดความเชอในเรอง “ตา
ทตาเตาะ” (Taj Hti taj Tau) กบ “องค
ความจรง”(Thetruth)ในหลกความเชอตาม
คำสอนของศาสนจกรคาทอลกไดเปนอยางด
บทภาวนาแหงความหวง Tajmujlaj av
tajhtuk’hpafv
ความหวง คณธรรมเชงจตวญญาณ
(Spiritual Virtue) อกขอหนงทเปนคำสอน
หลกของศาสนจกรคาทอลก ชวตจะดำรงอย
และขบสกบอปสรรคนานปการ เพราะคนเรา
มความหวง คำสอนเรองความหวงของศาสน-
จกรคาทอลกนนจะสอนวาอาศยบญบารม
ของการเสยสละตนของพระเยซครสตจะ
ทำใหมนษยไดกศล เพอความผาสกในชวต
หนา ความเชอนจงเปนความเชอเชงศาสนา
(SpiritualHope)แตการเขาใจของปกาเกอะ-
ญอคาทอลกจะเปน “ความหวง” (Taj muj
laj) ทมเปาหมายใกลกวา คอ กำลงเปนหรอ
คำอวยพรของพระเจาในชวตน ความสขนรนดร
นนยากเกนกวาทจะเขาใจไขวความาได แต
พระพรและพละกำลงในชวตปจจบนจะเปน
ความหวงทเปนจรงในปจจบน
บทภาวนาแหงความรก Tajaif tajkwi av
tajhtuk’hpafvi
บทภาวนาถง “ความรก” เปนคณ-
ธรรมเชงจตวญญาณหลกอกประการหนงท
ศาสนาครสตเนนยำในฐานะคณธรรมทจะ
ตองเกดขนจรง “จงรกพระเจาสนสดจตใจและ
จงรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง” ลก. 10:27
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 182
เพอนบานทกลาวถงนคอ คนตอยตำและคน
ทถกเอารดเอาเปรยบในสงคม เวลาทจะตอง
ซมซบรบเอาคณธรรม“ความรก”ตามคำสอน
ชดน ปกาเกอะญอจะนำมตเชงสงคมของความ
รกมาเปนแนวทางปฏบตการ คอ ความรก
เกอกลตอแมหมายลกกำพรา (Muxmai,
hpofqai) ผตกทกขไดยากในกลมเผาชน ซง
เปนคำสอนทมอยในประเพณวฒนธรรมอย
แลว ดงนนการแสดงความรกทมตอพระเจา
ทดทสด คอ ความรกเอออาทรตอผทออนแอ
ผทตองการความชวยเหลอ
สรป
กระบวนการหลอหลอมความเปนตว
ตนตามอดมคตศาสนาและอดมการณความ
ทนสมยทบรรดาบาทหลวงมชชนนารได
หยบยนใหสงคมปกาเกอะญอตามทผเขยน
ไดนำเสนอผานบทความ ทำใหเหนกระบวน-
การททำใหปกาเกอะญอทอยในสงคมเลก ได
เปดโลกทศนทกวางขน ไดสะสมตอยอดความ
เปนตวตนแบบชนเผา สความเปนตวตนทาง
สงคม (Social being) ทมลกษณะซบซอน
มากขน
ดงนนการสะสมความเปนตวตนทาง
สงคม (Social being ) นน ปกาเกอะญอได
กลายเปนคนทรจกความเปนตวตนดานปจเจก
แตละคน ตามกระบวนการทำใหเปนปจเจก
(Individualization) ผานการรกษาความเจบ
ไขไดปวยทเปนความเจบปวยสวนบคคลและ
อาจจะไมเกยวของกบความเจบไขไดปวยของ
สงคมเสมอไปการนำยาเวชภณฑสมยใหมมา
รกษาโรคของแตละบคคลนนไดสรางใหปกา-
เกอะญอรจกรบผดชอบตอสงทปจเจกทำมาก
ขนขณะเดยวกนไดรบรถงความทนสมยใน
เรองของคณคาของวทยาศาสตรสมยใหมท
ตองมเหตผลในการดำรงชวตผานการจดการ
เรองพฤตกรรมใหปฏบตตนอยางมระเบยบ
ใชเวลาอยางมคณคาและมคณธรรม
บรรดาผหญงทอยในสงคมชายเปน
ใหญ โดยทางพฤตนย เรยนรถงความเปน
ปจเจกทจะตองรบผดชอบตอตนเองเรยนรถง
ความเปนตวตนทตองรบผดชอบตอพฤตกรรม
สวนบคคลการเปนปจเจกบคคล(Individual
Person) สรางสำนกถงหนาทและสทธของผ
หญงแตละคน ขณะเดยวกนกเปนคนทดำรง
อยในชมชนจนตนาการทางความเชอ (ima-
gined community of believes) ใน
พระอาณาจกรของพระเจา (Kingdom of
God)องคเดยวกนแตการตดสนใจตอชวตเปน
ของปจเจก ดงนนทำใหชาวปกาเกอะญอคา-
ทอลกมทรพยากรหรอทนทางความคดทมอย
ในวฒนธรรมซงกลายเปนยทธวธในการปรบ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
183
ตว และทรพยากรและทนทางวฒนธรรม
(วนย บญลอ, 2545) ทมอยในวฒนธรรม
ปกาเกอะญอนนไดทำงานในระดบจตใตสำนก
หรอในระดบทเรยกวา การมจตวญญาณ
(Spiritual Life) เมอพจารณาไตรตรองเกยว
กบความแตกตางจากปกาเกอะญอกลมอน
กจะไดรบคำตอบเปนเพราะลกษณะทาง
วฒนธรรมของชาวปกาเกอะญอเองท เมอ
ปะทะประสานกบสงคมใหมภายนอกทใหญ
กวามอำนาจกวาเชนความเปนสากล(Uni-
versal) ของพระศาสนจกรทำใหวฒนธรรมท
มการถอกนวาตำดอยกวาตามวธคดสมยใหม
นยมครอบงำสำเรจเบดเสรจนเปนเพยงภาพ
ปรากฏภายนอกแตสงทเรยกวาปรากฏการณ
ภายในของความมจตวญญาณนนวฒนธรรม
เลก/ดอยกวายงมพลงของความโดดเดนใน
การรบเอาปรบตวตามยคสมยไดดวย เพราะ
ฉะนนความมจตวญญาณของความเปนชน
กลมหนงทสะทอนออกมาในชวตประจำวน
นนอาศยกระบวนการแทนทจะสยบยอมททำ
ใหรสกแปลกแยกแปลกปลอมจนไมสามารถ
ทำตามกฎเกณฑไดอยางสมบรณ (Yoko Ha-
yami,1996)
นอกจากนนคำสอนของพระศาสน-
จกรท เปนโครงสรางจะถกผนวกและผสม
ผสานกบวถทองถน ทำใหเกดศาสนธรรมทม
ความหมายสำหรบคนทองถน โครงสรางจง
ไมไดมอำนาจครอบงำแบบเบดเสรจสมบรณ
แตผรบจะเลอกรบเอาในสงทมประโยชนและ
มคณคาในการปรบตวตอสถานการณใหม ๆ
ตามบรบททชมชนดำรงอย ดงนนบญญตสบ
ประการของพระเจาและบญญตหกประการ
ของพระศาสนจกรซงเปนหลกธรรมคำสอน
(Dogma) ของพระศาสนจกรศกดสทธสากล
นน จะถกทาทาย มการสรางใหม ทำให
ครสตชนปกาเกอะญอไมรสกแปลกแยกจาก
คำสอน ทดภายนอกมอำนาจมกรอบครอบ
คลม โดยการเลอกรบแตละชดคำสอนทพระ-
ศาสนจกรนำมาเผยแพรหรอมาหลอหลอม
ครสตชนกลมชาตพนธกลมนในทสด ทำให
เกดตวตนใหมในชมชน ความเปนตวตนใหม
ทนาสนใจคอความเปนตวตนของนกบวชหญง
ปกาเกอะญอ ผเขยนมกจะไมคอยรสกวาถก
ครอบงำจากโครงสรางของพระศาสนจกรท
ชายเปนใหญ หรอจากสงคมไทยปตาธปไตย
ความเปนตวตนทมแนวคด “แมนำ” นนมก
จะเลอกรบและปฏเสธอยางตอเนองเสมอ
ดงนนขอคนพบของบทความน ไดช
ชดวา พระศาสนจกรคาทอลกมกระบวนการ
สรางความเปนตวตนใหชาวคาทอลกปกา-
เกอะญอโดยการหลอหลอมความเปนตวตน
ให เปนสมาชกของชมชนทางความเช อ
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 184
คาทอลกทตองอทศตนเพอผองพนอง โดย
เฉพาะพนองผตำตอย แมหมายลกกำพรา
ความเปนตวตนของปกาเกอะญอคาทอลก
ไดหลอหลอมจากอดมการณความทนสมย
และอดมการณศาสนา ผานกจกรรมและพธ-
กรรมทางศาสนา ตงแตการเสรมสรางใหรจก
คณคาของเวลา การตรงตอเวลา ความพรอม
เพรยงในการทำหนาท ซงบทเพลงทเปน
กจกรรมของเดกเชงกจกรรมสนทนาการควบ
คไปกบพธกรรมทเครงครด ผานการสวดบท
ภาวนาคำเชา เพอซมซบรบเอาคณคาของ
ความเปนคนใหม เปนคนทมความเชอ ความ
หวงและความเสยสละถอมตนตามภาพ-
ลกษณของพระเปนเจา คอ “ทานจงเปนคนด
บรบรณ ดงทพระบดาเจาสวรรคทรงความด
บรบรณเถด”(มธ.5:48)
เชงอรรถi เนอเพลง Muj hseif muj ha ตอนเชา
ตอนเยน
1. Mujhatajhkivlauzli,keizmi
lelaujmi,pgazleavkeizminaufAv
hkofnoovt’hsgi,keizmibafhsek’tauj,
hposafhoseifeh
2. Muj hseif taj k’pauz li, gaiz
hteflelaujmi,pgazleavgaizhtefnauf
meijpgaz leavkef, gaizhtefbafhse
k’tauj,hposafhoseifeh.
1. ถงเวลากลางคนแลวจงเขานอน
เถด คนทเขานอนชาสมองจะไมแจมใส จง
นอนตรงเวลาเถดเดกนอยทงหลายเอย
2. ตอนเชาสวางแลว ตนจากทนอน
เถดคนทตนชาคอคนขเกยจตนนอนตรงเวลา
เถดเจาเดกนอยทงหลายเอย
iiเนอเพลง Maix hkli hki tof
Maixhklihkitof,bafkwajhtauf
Ywaz,
najhpohkihkau,bafdok’naf
Htav hkof t’hsoo, civ htauf
p’trez,
hkaufhpohkihkaubaflaizcaiv
caiv
Yoovhtaufp’cusoohtav,soo
K’CajYwaz av of pgaz gauj muj seif
eh!
Civhtaufp’trezYwaz,pgaz le
av aif Ywaz neif K’baf wai taj hsof
geiz,Ywazk’heifavhkofs’luxs’moo.
ดวงตาสองดวงมองขนไปหาพระเจา
หใบนอยๆสองใบคอยรบฟงอยางด
ปากนคอยสรรเสรญพระ
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
185
เทาสองขางไปมงไปขางหนา
ยกมอขนขางบนสพระผเปนเจา
พนองทงหลายเอย
สรรเสรญพระกนเถด
ผทรกพระจะไดรบพระพร
และไดรบรางวลตอบแทน
iiiเนอเพลง Maz k’pauz
1. Y’k’maz k’pauz, y’meif oo
dehsiv
y’k’mazk’pauzy’meifoode
hsiv
Mazk’pauz,mazk’pauz,maz
k’pauz
2. T’plai mufkauzlij maz pix,
y’k’mazk’pauz
T’plai mufkauzlij maz pix,
y’k’mazk’pauz
Maz k’pauz, maz k’pauz,
mazk’pauz
3.Mazk’pauzyai tuzKkrihai,
y’k’mazk’pauz
Maz k’pauz yai tuz Kkri hai,
y’k’mazk’pauz
Maz k’pauzmaz k’pauz maz
k’pauz.
1. ฉนจะสองแสงสวางแมตะเกยงฉน
เลกแตฉนจะสองแสงอยางแนนอน
2. ไมใหปศาจมาดบ ฉนยงสองแสง
สวาง
3. ฉนจะสองสวางจนพระครสตเสดจ
มาฉนจะสองแสงสวาง
ivบทภาวนาแหงการยนยนความเชอ Taj-
cooj tajnax av tajhtuk’hpaf
K’cajYwazeh,tajmeijtajtaule
n’duvhplahtauf,
dauvn’tajof hpgof k’recauhsgi
soflowaikauvhtifdaivneif,meijle
n’t’lauzk’maf,
dauv t’auflau pgaz baf av qo,
y’coojnaxauzgejgejklezklezlauz.
ขาแตพระเจา ความจรงเทยงแททก
อยางทพระองคไดเปดเผย
และทพระศาสนจกรสงสอนทกอยาง
เพราะเหตทพระองคไมเคยผดหลง
และพระองคกมเคยหลอกลวงใคร
ฉนจงยอมเชอความจรงเทยงแทของพระองค
ทกอยาง
กระบวนการสรางตวตนครสตชนของพระศาสนจกรคาทอลกในมมมองของนกบวชหญงปกาเกอะญอ
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 186
vบทภาวนาแหงความหวง Tajmujlaj av
tajhtuk’hpaf
K’cajYwazeh,leK’cajYeisoo
Kri av taj si dauv av taj gaizhsehtef
s’moohtaufkeizavqo,
Y’mujlaj le n’heiflauz pgaz
n’tajheifbluvcauhsgit’coziz,
dauvtajmuxtajhkufavhtooav
yoxlehkit’coz,divn’eflauzpaxneij
pgazavsauvneiflauz.
ขาแตพระเจาดวยการตายของพระ-
เยซครสตเจา และการกลบคนชพของพระองค
นน
ฉนจงมความหวงวาพระองคจะประ-
ทานพระพรในชวตขณะน และตลอดจนความ
สขนรนดรในโลกหนา
ดงทพระองคไดทรงสญญาลวงหนา
ไวแกฉนแลวนน
viบทภาวนาแหงรก Tajaif tajkwi av
tajhtuk’hpaf
K’cajYwazleavsavgeiztux,
dauvlep’krevaifhsekeizauz
t’gazeh,
y’aifkwinazlexsooflexsav,
geizneijtajavgazhkailex,dauv
meijley’aifkwinazavqo,
y’k’aifkwiceijkauvpgazavgaz,
div y’aif lauz y’sav dafyai av
sauvneiflauz.
ขาแตพระผใจดทสดสมควรอยายงท
ฉนจะตอบแทนความรกของพระทาน
ฉนรก ยกยอง เทดทนพระองคสด
จตใจยงกวาสงใดๆ ทงสนและเนองดวยฉน
รกพระองคนน
ฉนจะรก เมตตาตอคนอน ๆ ดวย
เหมอนดงทฉนนนรกตวของฉนเอง
บรรณานกรม
ถาวรกมพลกล.2547.ไรหมนเวยนใน
วงจรชวตชนเผาปกาเกอะญอ.
ม.ป.ท.:บรษทบ.ด.เอส.
การพมพจำกด.
บรดเยอปแยร.ชนดาเสงยมไพศาลสข,
ผแปล2550.เศรษฐกจของ
ทรพยสนเชงสญลกษณ.กรงเทพฯ:
คบไฟ.
วารณภรสนสทธ.2545.สตรนยม:
ขบวนการและแนวคดทางสงคม
แหงศตวรรษท 20.กรงเทพฯ:
คบไฟ.
ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2010/2553
แพรด มณรตนวงศสร
187
วนยบญลอ.2547.ทนทางวฒนธรรม
และการชวงชงอำนาจเชงสญลกษณ
ของชมชนชาวปกาเกอะญอ.
วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต,
สาขาวชาการพฒนาสงคม
มหาวทยาลยเชยงใหม.
มแชลฟโกต.2547.รางกายใตบงการ.
กรงเทพฯ:คบไฟ.
สรชยชมศรพนธ,บาทหลวง.2537.
ประวตศาสตรพระศาสนจกร
คาทอลกไทย.25ปความสมพนธ
ทางการทตระหวางประเทศไทย
และนครรฐวาตกนใน25ป
ไทย-วาตกน.สอมวลชนคาทอลก
โรงพมพอสสมชญ.
Bourdieu,P.1977.Outline of a
Theory of Practice.Cambridge:
CambridgeUniversity.
Donovan,Josephine.2001.Feminist
Theory : The Intellectual
Traditions. ThirdEdition.
NewYork:TheContinuum
InternationalPublishingGroup
Huonder,Anthony.1911.Reductions
of Paraguay. TheCatholic
Encyclopedia.Vol.12.NewYork:
RobertAppleton.
HayamiYoko.1996.Karen Tradition
According to Christ or
Buddha: The Implications of
Multiple Reinterpretations
for a Minority Group in
Thailand. KyotoUniversity.
James,ScottC.2009.The Art of Not
Being Governed : an anarchist
History of Upland Southeast
Asia.YaleUniversity,
Max,Weber.1996.Politics as a
Vocation.PrincetonReadings
inPoliticalThought.p.499-511
Swartz,David.1997. Fields of
Struggle for Power in Culture
and Power : the sociology of
Pierre Bourdieu. TheUniversity
ofChicago.
รปแบบการสงตนฉบบบทความ www.saengtham.ac.th
1. การพมพผลงานทางวชาการควรจดพมพดวย Microsoft Word for Windows หรอซอฟตแวรอน ทใกลเคยงกนพมพบนกระดาษขนาด A4 หนาเดยว ประมาณ 26 บรรทด ตอ 1 หนา Angsana New ขนาดของตวอกษรเทากบ 16 และใสเลขหนาตงแตตนจนจบบทความ ยกเวนหนาแรก2. ตองมชอเรองบทความทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ (ชอบทความไมตองอยในวงเลบ)3. ใหขอมลเกยวกบผเขยนบทความทกคน Curriculum Vitae (CV) ไดแก ชอ-นามสกลของ ผเขยน หนวยงานทสงกด ตำแหนงทางวชาการ (ถาม) E-mail หรอโทรศพท ทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ4. ทกบทความจะตองมบทคดยอภาษาไทย และ Abstract มความยาวประมาณครงหนากระดาษ A4 จะตองพมพคำสำคญในบทคดยอภาษาไทย และพมพ Keywords ใน Abstract ของบทความ ดวย5. ความยาวทงหมด ประมาณ 14-20 หนา 6. เชงอรรถอางอง (ถาม)7. บรรณานกรมตามมาตรฐาน APA แยกผลงานภาษาไทยและภาษาองกฤษ (เรยงตามลำดบตว อกษร) 8. บทความวจยควรมหวขอดงน ชอเรองบทความวจย (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) ชอผเขยนพรอมขอมลสวนตวของทกคน (รายละเอยดตามขอ 3) บทคดยอภาษาไทย และ Abstract (รายละเอยดตามขอ 4) ความสำคญ ของเนอหา วตถประสงค สมมตฐานของการวจย ประโยชนทไดรบ ขอบเขตการวจย นยามศพท (ถาม) วธการดำเนนการ ผลการวจย ขอเสนอแนะ และบรรณานกรม/References 9. ฝายวชาการนำบทความททานสงมาเสนอตอผทรงคณวฒเพอประเมนคณภาพความเหมาะสม ของบทความกอนการตพมพ ในกรณทผลการประเมนระบใหตองปรบปรงหรอแกไข ผเขยนจะ ตองดำเนนการใหแลวเสรจภายในระยะเวลา 15 วนนบจากวนทไดรบผลการประเมนบทความ หากทานตองการสอบถามกรณาตดตอกบกองบรรณาธการวารสารวชาการ โทรศพท (02) 4290100 โทรสาร (02) 4290819 หรอ E-mail: [email protected]. บทความทไดรบการตพมพจะไดรบเงนคาตอบแทนสมนาคณ บทความละ 1,500 บาท พรอม วารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม จำนวน 3 เลม
สงใบสมครมาท : ศนยวจยคนควาศาสนาและวฒนธรรม วทยาลยแสงธรรม เลขท 20 หม 6 ต.ทาขาม อ.สามพราน จ.นครปฐม 73110 หรอท โทรสาร 0 2 429 0819
วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saeng tham Co l l ege Jou rna l
ใบสมครสมาชกวารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม
สมาชกในนาม...............................................................................................................ทอย (สำหรบจดสงวารสารวชาการ) เลขท.................................ถนน.................................... แขวง/ตำบล...................................................เขต/อำเภอ.................................................. จงหวด..................................................................รหสไปรษณย...................................... โทรศพท.....................................................................โทรสาร......................................... มความประสงคสมครเปนสมาชก วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 1 ป (2 ฉบบ) อตราคาสมาชก 200 บาท วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม 2 ป (4 ฉบบ) อตราคาสมาชก 400 บาท วารสารวชาการ วทยาลยแสงะรรม 3 ป (6 ฉบบ) อตราคาสมาชก 500 บาทชำระเงนโดยวธ ธนาณต (สงจาย “บาทหลวงอภสทธ กฤษเจรญ”) ปณ. ออมใหญ 73160 โอนเงนเขาบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขาสามพราน ชอบญช “วารสารวชาการวทยาลยแสงธรรม” เลขทบญช 734-0-27562-2 (พรอมสงเอกสารการโอนมาท Fax. 0-2429-0819)ทอยทตองการใหออกใบเสรจรบเงน ตามทอยทจดสง ทอยใหมในนาม....................................................................................................... เลขท.........................ถนน.............................แขวง/ตำบล..................................... เขต/อำเภอ............................จงหวด...............................รหสไปรษณย...................
.............................................(ลงนามผสมคร)
วนท...........................................
ขนตอนการจดทำ วารสารวชาการ วทยาลยแสงธรรม Saesngtham College Journal
แจงผเขยน
แกไข
แกไข
ไมตองแกไ
ข
แกไข
แจงผเขยน
จบ
เรมตน
ประกาศรบบทความตนฉบบ
รบบทความตนฉบบ
กอง บก. ตรวจรปแบบทวไป ไมผาน แจงผเขยน
สงผทรงคณวฒ
ผทรงคณวฒพจารณาบทความ ไมผาน
กองบรรณาธการแจงยนยน การรบบทความ
จดพมพเผยแพร
จบ
ผาน
ผาน