Znajomość praw pacjenta wśród pacjentek oddziałów ... · Pierwszym aktem prawnym regulującym prawa pacjenta na ... W aspekcie opieki położniczej na uwagę zasługuje ogło-szone

ZDROWIE I DOBROSTAN 1/2014

DOBROSTAN I ZESPÓŁ

ROZDZIAŁ II

Wydział Nauk o Zdrowiu

Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Zakład Propedeutyki Położnictwa Katedry Zdrowia Kobiety

Faculty of Health Sciences Medical University of Silesia in Katowice,

Department of Obstetrics Propedeutics Cathedral Women's Health

1Zakład Propedeutyki Położnictwa Katedry Zdrowia Kobiety,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

2Zakład Profilaktyki Chorób Kobiecych i Seksuologii

Katedry Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

3Szpital Wielospecjalistyczny w Gliwicach

OLGA KOZYRA¹, BARBARA KOTLARZ², MAGDALENA PINOCY³,

MARTA MAJCHRZAK¹, BEATA PODSIADŁO¹,

AGNIESZKA ACHTELIK¹, MARZENA GATNAR¹

Znajomość praw pacjenta wśród pacjentek

oddziałów położniczo-ginekologicznych

Patient rights awareness among patients obstetric-gynecologic branches

Słowa kluczowe: pacjent, prawa pacjenta, ginekologia, położnictwo

Key words: patient, patient's rights, gynecology, obstetrics

Prawa pacjenta stanowią szczególny rodzaj regulacji i są integralną częścią praw

człowieka [11]. Zostały stworzone w trosce o godność i autonomię pacjentów i mają

fundamentalne znaczenie w dzisiejszej medycynie.

Powstanie norm prawnych chroniących prawa pacjentów jest wynikiem dyna-

micznego rozwoju, jaki dokonał się w sferze praw człowieka na przestrzeni ostat-

nich kilkudziesięciu lat. Jednakże nie tyle eskalacja tej dziedziny, co poczucie za-

grożenia podstawowych praw i godności człowieka, stanowią czynnik sprawczy

zagadnienia, jakim są prawa pacjenta. Powodem były dwa wydarzenia w medycy-

nie, które miały miejsce w latach 60. Jednym z nich było ujawnienie w latach 1966

– 67 eksperymentów przeprowadzanych na noworodkach, dzieciach upośledzonych

i pacjentach z chorobą terminalną bez ich zgody. Drugim natomiast było przepro-

wadzenie w 1967 roku pierwszego przeszczepu serca. Te wydarzenia doprowadziły


Dobrostan i zespół

24

do publicznych dyskusji na temat etyki, moralności i praw przysługujących pacjen-

tom, co w konsekwencji uświadomiło konieczność zdefiniowania i określenia praw

pacjenta [10,14]. Dotychczas żaden z istniejących aktów normatywnych nie definiu-

je jednoznacznie pojęcia prawa pacjenta. Należy jednak przyjąć, że jest to zespół

uprawnień przysługujących w równym stopniu każdemu człowiekowi z tytułu ko-

rzystania ze świadczeń zdrowotnych. Prawa pacjenta normują relacje pomiędzy

świadczeniodawcą (podmiotem leczniczym, instytucją, osobą fizyczną świadczącą

usługi medyczne) a pacjentem [12]. Kto to jest pacjent? Pojęcie pacjent jest poję-

ciem bardzo szerokim. Oznacza osobę zwracająca się o udzielenie świadczeń zdro-

wotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych oferowanych przez podmiot

leczniczy, w tym również osobę wykonującą zawód medyczny. Natomiast zgodnie z

definicją przyjętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), pacjent to osoba

korzystająca ze świadczeń opieki zdrowotnej niezależnie od tego czy jest zdrowa,

czy chora [5].

Kilkanaście lat temu w Polsce istniał system opieki paternalistycznej, gdzie

wszystkie decyzje podejmował lekarz, a pacjent pozostawał jedynie biernym uczest-

nikiem procesu leczenia. Autorytet lekarza uznawano za niepodważalny, a od cho-

rego wymagano bezgranicznego posłuszeństwa i zaufania. Taki rodzaj relacji ustąpił

miejsca relacji partnerskiej, w której obowiązuje podmiotowe traktowanie pacjenta,

uznaje się jego autonomię, prawo do wolnego wyboru metody leczenia oraz współ-

odpowiedzialność [5].

Postępująca komercjalizacja usług medycznych doprowadziła do coraz częstsze-

go nadawania pacjentom statusu klienta, a osobom sprawującym opiekę medyczną

statusu usługodawcy. Relacje o takim charakterze wymagały zdefiniowania wza-

jemnych praw i obowiązków obu stron względem siebie. Dąży się zatem do precy-

zyjnego określenia i unormowania stosunków prawnych między usługodawcą a

usługobiorcą [5]. Pierwszym dokumentem zwracającym uwagę na prawa pacjenta

jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona w 1948 roku przez Zgro-

madzenie Ogólne ONZ [13] Kolejne to: Międzynarodowy Kodeks Etyki Medycznej

(z 1949 roku), Deklaracja Praw Pacjenta z 1994 roku z Amsterdamu. Dokument ten

określa prawo każdego człowieka do poszanowania swojej osoby jako istoty ludz-

kiej, decydowania o sobie i uzyskania pełnej informacji o proponowanych procedu-

rach medycznych, łącznie z przewidywanym ryzykiem ich wykonania, do wyrażenia

zgody na działania medyczne lub jej odmowy. Normuje także kwestię poszanowania

prywatności w zakresie udzielanych informacji, wykonywanych badań i zachowania

tajemnicy lekarskiej (nawet po śmierci pacjenta) oraz poszanowania własnych war-

tości moralnych i przekonań religijnych. Gwarantuje również prawo pacjenta do

właściwej ochrony zdrowia, ulgi w cierpieniu oraz do godnego traktowania w termi-

nalnej fazie życia [1]. Pierwszym aktem prawnym regulującym prawa pacjenta na

poziomie europejskim jest Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i

Podstawowych Wolności z 1950 roku [8]. Kolejnym dokumentem jest Europejska

Karta Socjalna z 1961 roku, która gwarantuje możliwość osiągnięcia jak najlepszego

stanu zdrowia, przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych środków [3]. W Polsce

pierwszym dokumentem, który zawierał zapiski na temat praw pacjenta była Ustawa

Olga Kozyra, Barbara Kotlarz, Magdalena Pinocy, Marta Majchrzak,

Beata Podsiadło, Agnieszka Achtelik, Marzena Gatnar

Znajomość praw pacjenta wśród pacjentek oddziałów położniczo-ginekologicznych

25

o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 1991 roku. Gwarantowała ona prawo do świad-

czenia zdrowotnego ze względu na zagrożenie zdrowia i życia, prawo do informacji,

do intymności i godności, prawo dostępu do dokumentacji medycznej oraz wszyst-

kich danych w niej zawartych, prawo do ochrony danych osobowych oraz prawo do

wyrażenia zgody lub jej odmowy na określone świadczenia medyczne [16]. Obo-

wiązujące aktualnie akty normujące prawa pacjenta w Polsce opierają się przede

wszystkim na Deklaracji Praw Pacjenta (rok 1994) oraz na Europejskiej Karcie

Praw Pacjenta (rok 2002) i są ujęte w wielu aktach prawnych [9]. Bezpośrednio

prawa pacjenta porusza obowiązująca w Polsce Ustawa o Prawach Pacjenta i

Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 roku. Zawiera ona regulacje dotyczące

praw pacjenta, zasad udostępniania dokumentacji medycznej, a także obowiązki

należące do podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, które związane są z

prawami pacjenta[2,19]. W aspekcie opieki położniczej na uwagę zasługuje ogło-

szone przez Ministra Zdrowia rozporządzenie określające tzw. standard opieki oko-

łoporodowej z 2012 roku, dotyczący „opieki (…) sprawowanej nad kobietą w okre-

sie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworod-

kiem”. Dokument ten określa prawa jakie posiada kobieta w tym szczególnym dla

niej okresie. Gwarantuje rodzącej prawo do świadomego decydowania o sobie oraz

o miejscu porodu, a także podkreśla możliwość wyboru i obecności osoby bliskiej

podczas porodu [15].

Celem pracy była analiza i ocena znajomości praw pacjenta wśród pacjentek

oddziałów ginekologiczno-położniczych Szpitali Specjalistycznych w Bytomiu,

Rybniku i Szpitala Miejskiego w Knurowie oraz określenie stopnia, w jakim wiedza

ta wpływa na świadome korzystanie z tych praw. Kolejnym celem pracy była anali-

za i ocena wpływu wykształcenia pacjentek na znajomość praw pacjenta, porówna-

nie znajomości praw pacjenta wśród pacjentek szpitali miejskich i specjalistycznych.

Dokonywano również oceny wiedzy personelu medycznego pod kontem znajomości

i przestrzegania praw pacjenta.

MATERIAŁ I METODY

Badania przeprowadzono w okresie od lipca do sierpnia 2012 roku na terenie

oddziałów ginekologiczno-położniczych Szpitali Specjalistycznych w Rybniku

i Bytomiu oraz Szpitala Miejskiego w Knurowie. Wiedzę oraz świadomość na temat

praw pacjenta oceniano w oparciu o specjalnie w tym celu przygotowane anonimo-

we ankiety zawierające 25 pytań. Były to pytania zamknięte, umożliwiające zazna-

czenie jednej, bądź kliku odpowiedzi. Respondentki wypełniały ankiety deklarując

pełne zrozumienie pytania.

Analizie poddano grupę 150 ankietowanych: 75 pacjentek szpitali specjalistycz-

nych i 75 pacjentek szpitala miejskiego. Średnia wieku badanych pacjentek wynosi

31 lat. Dokonano porównania poszczególnych grup badanych między sobą. Analizę

statystyczną przeprowadzono w oparciu o samodzielnie przygotowany arkusz pro-

gramu Microsoft Excel. Dla wybranych danych przeprowadzono metodę testu zgod-



26

ności Chi-kwadrat badając zależność pomiędzy zmiennymi, takimi jak poziom wy-

kształcenia a wiedza na temat praw pacjenta.

WYNIKI

Poniżej przedstawiono wybrane wykresy graficznie obrazujące wyniki przepro-

wadzonych badań wraz z opisem zaobserwowanych prawidłowości.

Ryc. 1 Wykształcenie ankietowanych pacjentek

Wśród ankietowanych pacjentek 79% cechuje się średnim lub wyższym wy-

kształceniem. Pacjentki posiadające wykształcenie podstawowe oraz gimnazjalne są

w znacznej mniejszości (po 3%). Pacjentki z wykształceniem zawodowym stanowią

15% respondentek.

Ryc. 2 Określenie znajomości praw pacjenta przez respondentki




27

Zdecydowana większość ankietowanych (68%) deklaruje znajomość praw

pacjenta.

Ryc. 3 Deklarowana znajomość praw pacjenta przez ankietowane pacjentki



28

Wśród praw, które były znane pacjentkom przed pobytem w szpitalu, zarówno w

szpitalu miejskim, jak i specjalistycznym, ankietowane najczęściej wymieniały m.in.

prawo do świadczeń zdrowotnych, do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych

ze środków publicznych oraz prawo do informacji. Pacjentki szpitala miejskiego

wymieniały także prawo do umierania w spokoju i godności oraz do przechowywa-

nia rzeczy wartościowych w depozycie. Pacjentki szpitali specjalistycznych wskazu-

ją natomiast prawo do poszanowania intymności i godności, a także prawo do zgło-

szenia sprzeciwu wobec opinii lekarza, itd.

Ryc. 4 Deklaracja poznania poszczególnych praw pacjenta




29

Pacjentki w trakcie pobytu w szpitalu - zarówno w miejskim, jak i specjalistycz-

nym – najczęściej dowiadują się o prawie do informacji, czy też o prawie do świad-

czeń zdrowotnych. Stopień poznawania praw pacjenta w obu rodzajach szpitali,

znajduje się na zbliżonym poziomie. Wyjątek stanowią: prawo do przechowywania

rzeczy wartościowych w depozycie oraz prawo do wyrażenia zgody na interwencje

medyczne, gdzie obserwuje się dużą dysproporcję w informowaniu o wyżej wymie-

nionych prawach pacjenta na niekorzyść szpitala miejskiego.

Ryc. 5 Prawa pacjenta uważane za najważniejsze



30

Wśród praw, które pacjentki uważają za najważniejsze, najczęściej wymie-

niano prawo do świadczeń zdrowotnych, prawo do świadczeń zdrowotnych finan-

sowanych ze środków publicznych oraz prawo do informacji. Istotne dla pacjentek

są także prawo do poszanowania intymności i godności czy też prawo do tajemnicy

informacji związanych z pacjentem. Prawa uważane za najmniej istotne to: prawo

do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie oraz prawo do opieki dusz-

pasterskiej.

Ryc. 6 Znajomość praw pacjenta przez personel

Pacjentki szpitali miejskich oraz specjalistycznych uważają, że personel me-

dyczny zna prawa pacjenta. Można zaobserwować różnicę 14% na korzyść szpitali

miejskich. Pacjenci tych szpitali lepiej oceniają znajomość praw pacjenta wśród

personelu medycznego.




31

Ryc.7 Źródło wiedzy na temat praw pacjenta

Najpopularniejszym wśród opiniodawczyń źródłem praw pacjenta są media (tj.

radio, Internet, telewizja, prasa) oraz rodzina. Personel medyczny jako źródło wie-

dzy wskazało nieco ponad 14% ankietowanych. Taka sama ilość pacjentek wymie-

niła innego pacjenta, natomiast Kartę Praw Pacjenta wskazało prawie 11% respon-

dentek. Niewiele ponad 3% ankietowanych odpowiedziało, iż nie posiada wiedzy na

temat praw im przysługujących.

OMÓWIENIE WYNIKÓW WŁASNYCH

Znajomość praw pacjenta wśród pacjentów jest bardzo istotnym elementem w

dzisiejszej opiece medycznej. Pacjent świadomy, to pacjent współpracujący, chętnie

włączający się w proces leczenia. Wiedzę na temat swoich praw wśród pacjentek

oddziałów ginekologiczno- położniczych szpitali, w których przeprowadzono bada-

nia można określić na poziomie dobrym. Zarówno pacjentki szpitala specjalistycz-

nego, jak i miejskiego wykazują się podobnym poziomem wiedzy na temat praw im

przysługujących. Mimo to, znajomość swoich praw, nie wypływa na świadome z

nich korzystanie. Pacjenci zdecydowanie wolą decyzje dotyczące swojego zdrowia

powierzyć personelowi medycznemu. Bierna postawa nie jest wynikiem braku

wiedzy, ale lęku przed współodpowiedzialnością za swoje zdrowie. Pomimo obo-



32

wiązującego podmiotowego traktowania pacjenta, w dalszym ciągu można zaobser-

wować przyzwolenie na praktykowanie paternalistycznego modelu opieki.

Prawa pacjenta nie po raz pierwszy stanowią przedmiot przeprowadzonych ba-

dań. Tę problematykę poruszano od samego początku, kiedy to prawa dotyczące

pacjentów dopiero co pojawiły się w ustawodawstwie polskim. Analizując wyniki

badań własnych oraz tych, przeprowadzonych w 2001 r. przez CBOS, można do-

strzec wzrost poziomu wiedzy na temat praw pacjenta [11]. Podobnie, jak zauważa

W. Derczyński, mimo, iż większość pacjentów deklaruje znajomość przysługują-

cych im praw, jest to jedynie wiedza ogólna, szczegóły natomiast nie są im znane.

Wciąż duża część pacjentek nie posiada dostatecznej wiedzy dotyczącej przysługu-

jących im praw. Różnicę natomiast można dostrzec w kwestii osób wykazujących

zerową wiedzę na temat praw pacjenta. W badaniu z 2001 r. odsetek osób nie znają-

cych praw pacjenta był ponad dwa razy większy w porównaniu z badaniami wła-

snymi [7].

Czynnikiem wyraźnie różnicującym poziom wiedzy na temat praw pacjenta, po-

dobnie jak w badaniu CBOS z 1996 r. opracowanym przez J. Halika, jest poziom

wykształcenia. Porównując jednak wyniki tych badań z własnymi, można dostrzec

zacierającą się dysproporcję stopnia znajomości praw pacjenta pomiędzy osobami

posiadającymi wykształcenie wyższe i podstawowe. Różnice możemy także stwier-

dzić analizując kwestię przestrzegania praw pacjenta [4]. W badaniu CBOS z 1996

r. przestrzeganie praw przysługujących pacjentom pozostawiało wiele do życzenia.

W wielu przypadkach nie respektowano podstawowych praw, takich jak prawo

pacjenta do informacji czy bezpłatnej opieki medycznej . Wyniki badań własnych

natomiast, wskazują znaczną poprawę w tej kwestii. Ankietowane w większości

twierdzą, iż personel medyczny przestrzega praw pacjenta [17,18].

WNIOSKI

1. Wykształcenie różnicuje wiedzę na temat praw pacjenta, jednakże wyższy po-

ziom wykształcenia nie wpływa na lepszą znajomość tych praw.

2. Pobyt w szpitalu nie gwarantuje wzrostu wiedzy pacjentek na temat praw im

przysługujących.

3. Poziom ogólnej wiedzy pacjentek na temat praw pacjenta w szpitalu miejskim,

jak i specjalistycznym można określić na podobnym poziomie, natomiast wiedza

dotycząca poszczególnych praw jest zróżnicowana.

4. Wśród praw, które pacjentki uważają za najważniejsze, najczęściej wymieniano

prawo do świadczeń zdrowotnych, prawo do świadczeń zdrowotnych finanso-

wanych ze środków publicznych oraz prawo do informacji. Należy zauważyć, iż

prawa, które pacjentki uważają za najważniejsze, są często jedynymi prawami

przez nie znanymi.

5. Zarówno pacjentki szpitali miejskich, jak i specjalistycznych uważają, że perso-

nel zna i przestrzega praw pacjenta, jednak poziom wiedzy pacjentek

w tym zakresie jest niewystarczający.




33

6. Z zakresu przekazywanych informacji ankietowane były najczęściej zadowolo-

ne. Zauważa się większy stopień realizacji prawa do informacji przez pielęgniar-

ki/położne niż przez lekarzy.

7. Uwagę na zapewnienie intymności zwracano podczas przeprowadzania wywiadu

i badania lekarskiego, jednak proces przekazywania informacji dla większości

badanych odbywał się wobec innych pacjentek lub osób trzecich.

PIŚMIENNICTWO

1. A Declaration on the Promotion Rights of Patients in Europe, European Consul-

tation on the Rights of Patients, Amsterdam, 28–30 March 1994,

http://www.who.int/genomics/ public/eu_declaration1994.pdf.; dostęp:

25.10.2012 r.

2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r.

w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej

3. Europejska Karta Społeczna sporządzona w Turynie dnie 18 października 1961

roku,

http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/socialcharter/Conclusions/State/PolandXIX

4_en.pdf; dostęp: 25.10.2012 r.

4. Gajewski W.: Z problematyki bioetycznej. Paternalizm czy partnerstwo? [w:]

Eskulap Świętokrzyski 2005 nr 11, Wyd. Okręgowa Rada Lekarska w Kielcach,

Kielce 2005

5. http://www.oil.org.pl/xml/oil/oil56/gazeta/numery/n2005/n200503/n20050310;

dostęp: 25.10.2012 r.

6. http://www.bpp.waw.pl/pacjent.html; dostęp: 20.10. 2012 r.

7. Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zasto-

sowań Biologii i Medycyny, Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie.

Przyjęta przez Komitet Ministrów w dniu 19 listopada 1996 roku.

http://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/texts_and_documents/ETS164Polish.pdf

; dostęp: 25.10.2012 r.

8. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona

w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8

oraz uzupełniona Protokołem nr 2( Dz. U. 1993 nr 61 poz. 284)

9. Karkowska D.: Ustawa o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komen-

tarz, Wyd. Wolters Kluwer Polska- LEX, Warszawa 2012

10. Kujawa E., Łuków P.: Prawa pacjenta, powinności lekarza [w:] J. Opolski (red.)

Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia. TOM II, Wyd. Centrum Medyczne

Kształcenia podyplomowego, Warszawa 2011

11. Podciechowski L. , Królikowska A., Hładuńska J., Wilczyński J., Prawo pacjenta

do informacji – aspekty prawne, medyczne i psychologiczne, Przegląd Meno-

pauzalny 2009

http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/socialcharter/Conclusions/State/PolandXIX4_en.pdf

http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/socialcharter/Conclusions/State/PolandXIX4_en.pdf

http://www.oil.org.pl/xml/oil/oil56/gazeta/numery/n2005/n200503/n20050310

http://www.bpp.waw.pl/pacjent.html





34

12. Pojęcie i rodzaje praw pacjenta

http://www.wspl.rzeszow.pl/pliki/dokumenty/pojecie_i_rodzaje_praw_pacjenta.

pdf; dostęp: 25.10.2012 r.

13. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (przyjęta i proklamowana rezolucja

Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A (III) w dniu 10 grudnia 1948 r.)

14. Prawa pacjenta a etyka zawodowa. Idee a rzeczywistość

http://www.oipip-poznan.pl/index.php?modul=b12_7_6; dostęp: 20.10.2012

15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standar-

dów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z za-

kresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej

ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem

http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=q491&ms=383&ml=pl&mi=383&mx

=0&mt=&my=767&ma=030778; dostęp 22.11.2012 r.

16. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 16 kwietnia 1985r.,

http://www.un.org/documents/ga/res/39/a39r248.htm; dostęp: 25.10.2012 r.

17. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U.

1997 Nr 28 poz. 152 )

18. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. 2011

nr 174 poz. 1039)

19. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 roku

(Dz. U. 2009 Nr 52 poz. 417)

STRESZCZENIE

Celem pracy była analiza i ocena znajomości praw pacjenta wśród pacjentek

oddziałów ginekologiczno-położniczych. Grupę 150 pacjentek: 75 pacjentek szpitali

specjalistycznych i 75 pacjentek szpitala miejskiego poddano badaniu, które prze-

prowadzono w oparciu o samodzielnie opracowaną ankietę stworzoną w celu zwery-

fikowania znajomości praw pacjenta. Analiza wyników badań ukazała poziom wie-

dzy na temat praw pacjenta. Wiedza ta jest różnicowana przez takie elementy jak

wiek, wykształcenie czy sytuacja ekonomiczna. Na znajomość poszczególnych praw

wpływa rodzaj szpitala, w którym pacjentka przebywała. Oceniając znajomość praw

pacjenta można zaobserwować, iż wiedza na ich temat nie jest zadowalająca.

ABSTRACT

The aim of this study was to analyze and assess the patient's knowledge of the

rights of patients of gynecology and obstetrics. A group of 150 patients: 75 patients

specialist hospitals and 75 patients were examined municipal hospital, which was

based on a questionnaire developed independently created in order to verify the

knowledge of patients' rights. Analysis of the results showed the level of knowledge

about the rights of the patient. This knowledge is differentiated by elements such as

age, education or economic situation. On the knowledge of the individual rights

http://www.wspl.rzeszow.pl/pliki/dokumenty/pojecie_i_rodzaje_praw_pacjenta.pdf

http://www.wspl.rzeszow.pl/pliki/dokumenty/pojecie_i_rodzaje_praw_pacjenta.pdf

http://www.oipip-poznan.pl/index.php?modul=b12_7_6

http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=q491&ms=383&ml=pl&mi=383&mx=0&mt=&my=767&ma=030778

http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=q491&ms=383&ml=pl&mi=383&mx=0&mt=&my=767&ma=030778




35

affected by the type of hospital where the patient resided. Assessing knowledge of

patients' rights can be observed that knowledge about them is not satisfactory.

Artykuł zawiera 20031 znaków ze spacjami

Documents

Znajomość praw pacjenta wśród pacjentek oddziałów ... · Pierwszym aktem prawnym regulującym prawa pacjenta na ... W aspekcie opieki położniczej na uwagę zasługuje ogło-szone