Zdrowie i jegopozytywne mierniki

Wojciech Pożarlik - SP Niesułków 2020

Zdrowie - definicja WHO*

Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia).

*WHO - World Health Organization, pol. Światowa Organizacja Zdrowia

Pozytywne mierniki zdrowia

➔ Sprawność i prawidłowość

funkcjonowania wszystkich narządów i układów organizmu

➔ Odpowiednie ciśnienie krwi

➔ Poziom glukozy we krwi

➔ EKG serca

➔ Budowa somatyczna

➔ Poziom sprawności i kondycji fizycznej

➔ Brak nadwagi i otyłości

Sprawność i prawidłowość funkcjonowania wszystkich narządów i układów organizmu

Narząd jest terminem znacznie węższym i odnosi się jedynie do zespołu współdziałających tkanek spełniających przypisaną im funkcję. Na układ narządów składa się kilka narządów, z których każdy pełni określoną funkcję, natomiast wszystkie narządy wchodzące w skład określonego układu są odpowiedzialne za realizację określonego procesu życiowego np. oddychania, trawienia.

Wskazówka

W organizmie mamy 9 układów narządów. Jednym z nich jest układ oddechowy, na który składają się narządy biorące udział w transporcie powietrza: jama nosowa, krtań, tchawica, oskrzela oraz narząd wymiany gazowej - płuca.

Odpowiednie ciśnienie krwi

Dla ciśnienia krwi normy przedstawiają się następująco:

● 120/80 mm Hg - optymalne ciśnienie● 120-129/80-84 mm Hg - normalne ciśnienie● 130-139/85-89 mm Hg - prawidłowe wysokie ciśnienie● 140-159/90-99 mm Hg - łagodne nadciśnienie● 160-179/100-109 mm Hg - umiarkowane nadciśnienie● 180/110 mm Hg i więcej - ciężkie nadciśnienie.

Wskazówka

Podane normy ciśnienia tętniczego będą obowiązywały przede wszystkim u zdrowych osób dorosłych. Obowiązują pewne odchylenia od tych norm, dotyczące osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży cz nawet uwarunkowań kulturowych.

Poziom glukozy we krwi

Badanie poziomu cukru we krwi (glikemii) wykonuje się przede wszystkim w diagnostyce cukrzycy, ale stężenie glukozy powinny kontrolować również osoby zdrowe.

POZIOM CUKRU WE KRWI – INTERPRETACJA WYNIKU

● 70–99 mg/dL (3.9 do 5.5 mmol/L) - poziom glukozy na prawidłowym poziomie

● 100–125 mg/dL (5.6 do 6.9 mmol/L) - nieprawidłowy poziom glukozy na czczo (stan przedcukrzycowy)

● 126 mg/dL (7.0 mmol/L) lub powyżej tej wartości - jeśli taki wynik odnotowany jest w dwóch pomiarach, to diagnozowana jest cukrzyca

Wskazówka

Dla zdrowia równie niebezpieczne są zarówno zbyt wysoki, jaki i zbyt niski poziom cukru we krwi. W medycynie wyróżnia się z tego powodu dwa terminy: hipoglikemia i hiperglikemia.

Elektrokardiografia serca

EKG (elektrokardiografia) to nieinwazyjne badanie wykorzystywane w celu diagnozowania chorób mięśnia sercowego na podstawie jego czynności bioelektrycznej.

Na podstawie wykresu EKG można wykryć:● nieprawidłową częstość pracy serca i jego nieprawidłowy rytm;● upośledzenie napływu krwi do serca i zagrażającego zawału serca;● zaburzenia poziomu elektrolitów (potasu, wapnia, magnezu) we krwi;● ślady przebytego w przeszłości zawału serca;● zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych w sercu;● skutki innych chorób, wpływających na stan mięśnia sercowego;● symptomy istniejącego aktualnie zawału serca;● niektóre wrodzone wady serca;● symptomy zapalenia mięśnia sercowego lub worka osierdziowego.

Wskazówka

Prawidłowe parametry pracy serca określone na podstawie EKG to:- częstość serca od 60 do 100 uderzeń na minutę (w spoczynku)- zatokowy, miarowy rytm serca.

Budowa somatyczna

Budowa somatyczna oraz przygotowanie motoryczne są ważniejszymi determinantami rezultatu sportowego. Podstawowymi miarami wielkości ciała są jego wysokość i masa. Bardzo ważnym kryterium somatycznym w sporcie wyczynowym jest proporcja masy ciała do jego wysokości.

Wyrażana jest ona w postaci różnychwskaźników, z których najczęściej stosowanym jest wskaźnik smukłości.

Wskazówka

Zgodnie z typologią Sheldona, różne typy sylwetki, to nie tylko odmienne proporcje ciała, ale i jego budowa, metabolizm czy polecanej dla danej sylwetki diety. Więcej pod linkiem: https://ohme.pl/lifestyle/somatyczny-typ-sylwetki/

Poziom sprawności i kondycji fizycznej

Ruch to najważniejszy po odżywianiu czynnik determinujący zdrowie. Aktywność ruchowa jest czynnikiem modelującym w sposób najbardziej korzystny stan morfologiczny i funkcjonalny organizmu, a także kształtującym cechy psychiczne. Poprzez ćwiczenia fizyczne jesteśmy w stanie oddziaływać na dowolny system organizmu, a tym samym na ogólny poziom sprawności ustrojowej. Wysiłki fizyczne wpływają w sposób istotny na aktywność czynników odpornościowych.

Wskazówka

Sposobem na szybką ocenę własnej kondycji fizycznej jest Indeks Sprawności Fizycznej K. Zuchory. Ogólną sprawność bada także Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej (MTSF).

Brak nadwagi i otyłości

Nadwaga jest pierwszym efektem nadmiernego odkładania się nadwyżki energii w postaci tłuszczu w organizmie, co przy braku działań korygujących w żywieniu i zakresie aktywności fizycznej często prowadzi do otyłości, która przyczynia się do wielu chorób:● choroby układu krążenia,● cukrzyca typu II,● zaburzenia mięśniowo – szkieletowe,● niektóre nowotwory,● kamica pęcherzyka żółciowego,● zespół snu z bezdechem,● marskość wątroby,● zapalenie trzustki, kamica dróg moczowych,● zaburzenia płodności,● zmiany skórne takie jak: grzybica, wypryski i czyraki.

Wskazówka

Jednym ze sposobów do szybkiej oceny stosunku wagi do swojego wzrostu jest BMI (Body Max Index). Oblicza się go wg wzoru: waga (w kg) podzielona przez wzrost (w m) do kwadratu. Policz swoje BMI i odszukaj w internecie, co to dla Ciebie oznacza.

QuizPo zapoznaniu się z materiałem weź udział w quzie na dodatkowy “+” do aktywności lub powalcz o ocenę, realizując ponadto tygodniowy dziennik aktywności fizycznej.

Quiz dostępny będzie wkrótce na stronie internetowej szkoły. Na wykonanie go masz czas do najbliższej soboty (04.04.2020r.). Powodzenia!

Zachęcam też do zapoznania się szerzej z przedstawionymi zagadnieniami.