Upload
others
View
13
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji
napięcia na pantografie, przepływu prądów
obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Włodzimierz Kruczek
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Zawartość
Układ zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Wielkości wyjściowe do obliczeń trakcyjnych układów zasilania
Normalne i anormalne warunki eksploatacji
Wymogi dla układów zasilania dla linii nieinteroperacyjnych
Metodologia badań
Wymogi dla układów zasilania dla linii interoperacyjnych
Wskaźniki jakości zasilania
Napięcie średnie użyteczne
Warunki dopuszczenia
Napięcie chwilowe na pantografie
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Zawartość
Założenia do programu symulacyjnego
Mathcad – ogólna charakterystyka
Charakterystyka programu symulacyjnego
Wyniki przykładowych symulacji
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Układ zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Układ zasilania – jest to obwód elektryczny o określonej strukturze służący do zasilania
taboru trakcyjnego. W skład układu zasilania wchodzą:
zasilający system elektroenergetyczny
podstacje trakcyjne
sieć trakcyjna
kabiny sekcyjne
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wielkości wyjściowe do obliczeń trakcyjnych układu zasilania
Układ zasilania powinien być tak zwymiarowany żeby zapewnić wymaganą wydajność i
efektywność pod względem energetycznym, w celu prowadzenia ruchu kolejowego na danej
linii zgodnie z rozkładem jazdy w normalnych warunkach eksploatacji.
Wielkością wyjściową do obliczeń trakcyjnych układu zasilania są zwykle potrzeby
przewozowe. Wynikają one z aktualnych lub planowanych wielkości przewozowych.
Dla znanych tras przewozowych, i znanego zapotrzebowania przewozowego określa się
rozkład jazdy. Warunek realizacji zadanego rozkładu jazdy, więc przejazdu zadanej drogi
przez zaplanowaną liczbę pociągów, w określonym czasie i z określoną prędkością stawia
wymogi dla układu zasilania. Na podstawie wymogów określa się wytyczne do projektowania
układu zasilania.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Normalne / anormalne warunki eksploatacji
normalne warunki eksploatacji – ruch zgodny z zaplanowanym rozkładem jazdy oraz składy
pociągów eksploatowane odpowiednio do parametrów technicznych stacjonarnych instalacji
zasilania. Urządzenia zasilania działają zgodnie z ustalonymi zasadami
anormalne warunki eksploatacji - większe natężenie ruchu lub przestój urządzenia zasilania
poza ustalonymi zasadami
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Wymagania normatywne układu zasilania trakcyjnego dla linii nieinteroperacyjnych.
Wymagania normatywne układu zasilania trakcyjnego dla linii interoperacyjnych.
Wraz z wprowadzeniem Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności dla podsystemu
„Energia” dokument ten stał się podstawowym dokumentem w którym zostały określone
wymagania dotyczące układu zasilania. Ma zastosowanie do całości nowej, modernizowanej,
lub odnawianej infrastruktury.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Dla linii nieinteroperacyjnych Dla linii interoperacyjnych
PN EN 50163 Zastosowania kolejowe Napięcia zasilania systemów trakcyjnych
DECYZJA KOMISJI
z dnia 26 kwietnia 2011 r.
dotycząca technicznej specyfikacji interoperacyjności podsystemu „Energia” transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych
PN-EN 50124-2 Zastosowania kolejowe -- Koordynacja izolacji -- Część 2: Przepięcia i ochrona przeciwprzepięciowa
PN EN 50388 Zastosowania kolejowe - System zasilania i tabor -- Warunki techniczne koordynacji pomiędzy systemem zasilania (podstacja) i taborem w celu osiągnięcia interoperacyjności
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998r. w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowania
PN EN 50163 Zastosowania kolejowe
Napięcia zasilania systemów trakcyjnych
UIC 600 Elektric traction with aerial contact line PN-EN 50124-2 Zastosowania kolejowe -- Koordynacja izolacji -- Część 2: Przepięcia i ochrona przeciwprzepięciowa
UIC 795 Minimum installed power Line categoires Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998r. w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowania
UIC 600 Elektric traction with aerial contact line
UIC 795 Minimum installed power Line categoires
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wartości napięć granicznych w odniesieniu
do wartości i czasu trwania systemu takcji 3
kV DC według PN EN 50163
Umin 1
2000V Umin 2
2000V
Umax2
3900V
Umax1
3600V
Dla linii nieinteroperacyjnych
Wartości maksymalne mierzone bez
obciążenia na szynach zbiorczych podstacji
trakcyjnej
Wartości minimalne mierzone przy pełnym
obciążeniu w normalnych warunkach
eksploatacji na pantografie pojazdu
trakcyjnego
Najniższe napięcie
nietrwałe
Najniższe napięcie trwałe
Najwyższe napięcie
trwałe
Najwyższe napięcie nietrwałe
Najwyższe napięcie nietrwałe
Umin2
[V]
Umin2
[V]
Umax1
[V]
Umax2
(5 min max) [V]
Umax3
(20ms max) [V]
2000 2000 3600 3900 5075
Umax3
5075V
1s
Dla czasu 0,02 s ≥ t ≤ 1 s
0673,0)( 2max ktUtU k
Prz
ep
ięc
ia d
ług
otr
wa
łe
Prz
ep
ięc
ia k
rótk
otw
ałe
w znacznym
stopniu
generowane przez
obciążenie
[t] 5min
2min
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
1) napięcie minimalne dopuszczalne nie może być mniejsze od 2000V bez ograniczeń czasu;
2) czas trwania dla napięć między 3600V i 3900V nie może przekroczyć 5 min;
3) w normalnych warunkach eksploatacji, napięcie ma być w przedziale 2000V U 3900V;
4) napięcie na szynie zbiorczej na podstacjach w warunkach braku obciążenia ma być
mniejsze lub równe 3600V. Jest dopuszczalne, aby napięcie to bez obciążenia - było
mniejsze lub równe 3900V (dla czasu ponad 5 min), przy założeniu, że w przypadku
pojawienia się pociągu, napięcie na jego pantografie obniży się do 3600V;
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
6) jeśli są osiągane napięcia pomiędzy 3600V i 3900V, to mają one być zakończone
poziomem niższym lub równym 3600V przez nieokreślony okres czasu. Napięcia pomiędzy
3600V i 3900V mogą być osiągane w warunkach nietrwałych takie jak hamowanie odzyskowe,
zmiana stanu systemów regulacji napięcia
7) najniższe napięcie eksploatacji: w anormalnych warunkach eksploatacji 2000V jest
najniższym ograniczeniem dla napięcia sieci jezdnej, w którym tabor szynowy może
działać.
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC
Zalecana wartość ustawień dla podnapięciowego wyzwolenia: przekaźników
podnapięciowych w instalacjach stacjonarnych lub pokładowych taboru szynowego
powinna ynosić od 85% do 95% Umin2 . (1700 ÷ 1900) V
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Metodologia badań – pomiar napięć
Gdzie kiedy Jak Warunki odbioru
Podstacja Szyna zbiorcza, otwarte wyłączniki zasilaczy, normalne warunki eksploatacji.
Uruchomienie przed rozpoczęciem eksploatacji
Rejestrator napięcia dla podstawowej częstotliwości Rejestrator danych cyfrowych z zakresem częstotliwości równym 2 kHz lub większym, uśredniający co 1 s. Okres pomiaru 1 min
napięcie na szynie zbiorczej na podstacjach w warunkach braku obciążenia ma być mniejsze lub równe Umax1 Dla podstacji prądu stałego jest dopuszczalne, aby napięcie to bez obciążenia - było mniejsze lub równe 3900V, przy założeniu, że w przypadku pojawienia się pociągu, napięcie na jego pantografie obniży się do 3600
Jeśli którekolwiek z urządzeń poprawiających warunki napięciowe jest zainstalowane wzdłuż linii Pomiar po obu stronach urządzenia bez obciążenia i w normalnych warunkach eksploatacji
Uruchomienie przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji
Bez obciążenia → patrz podstacja W eksploatacji → patrz pomiar doraźny
Bez obciążenia → patrz podstacja W eksploatacji → patrz pomiar doraźny
Pomiar doraźny w miejscu zlokalizowania problemu
W odpowiedzi na problem
Rejestrator napięcia dla podstawowej częstotliwości Rejestrator danych cyfrowych z zakresem częstotliwości równym 2 kHz lub większym, uśredniający co 1 s. Okres pomiaru min 1 h maksimum 1 tydzień
Wszystkie wartości napięcia są równe 2000 V lub większe Średnia wartość napięcia zawiera się między 2000V i 3600V Wszystkie czasy trwania napięć powyżej 3600 V są równe czasom podanym w 4.1.b) lub mniejsze Wszystkie wartości napięcia są równe 3900 V lub mniejsze
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wymogi karty UIC 795
Kategoria Linii
Prędkość max na
linii [km/h]
Minimalne następstwo pociągów
[min]
Moc szczytowa na pantografie pociągu [MW]
Wymagania co do mocy
na km szlaku [MVA/km]
I
a 350
3 20-25 3
b 3 15-20 2.5-3
c 3 10-15 2.5
II
a 300
2 20 Reserved
b 3 15-20 1.5-2.5
c 3 10-15 1.2-2
d 4 15-20 1-1.4
e 4 10-15 0.8-1.2
f 5 15-20 0.8-1.2
g 5 10-15 0.8-1
Kategoria Linii
Prędkość max na
linii
[km/h]
Minimalne następstwo pociągów
[min]
Moc szczytowa na pantografie
pociągu
[MW]
Wymagania co do mocy zainst. na km szlaku [MVA/km]
III
a 250
2 15 Rserved
b 3 10-15 0.8-1.3
c 4 10-15 0.6-1.1
IV
a 200
2 6-10 1
b 2 10-15 1.8-2
c 2 15-25 3.6-5.5
d 3 6-10 0.5-0.75
e 3 10-15 1-1.5
f 4 6-10 0.5-0.6
g 4 10-15 1-1.2
h 5 6-10 0.5
i 5 10-15 0.8-1
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Umin 1
2000V Umin 2
1800V (600s)
Umax2
3900V Umax1
3600V
Napięcia dla urządzeń przyłączonych do szyny zbiorczej pociągu
Napięcie szyny zbiorczej pociągu <Un
Napięcie szyny zbiorczej pociągu >Un
Najwyższe napięcie
rozłączenia
Umin2
(10 min max)
[V]
Umin1
Możliwe stałe [V]
Umax1
Możliwe stałe [V]
Umax2
5 min max
[V]
Umax3
2s max
[V]
1800 2000 3600 3900 4050
Wartości napięć przy których urządzenia przyłączone do szyny zbiorczej pociągu muszą pracować normalnie, według UIC 550, PN-K 23011
Umax5
14kV
Umax4
5075V Umax3
4050V
1ms
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Interoperacyjność:
Zgodnie z dyrektywą 2008/57WE interoperacyjność oznacza zdolność systemu kolei do
zapewnienia bezpiecznego i nieprzerwanego przejazdu pociągów spełniających wymagany
stopień wydajności tych linii. Zdolność ta zależy od warunków prawnych, technicznych oraz
operacyjnych, które muszą być spełnione celem spełnienia zasadniczych wymagań
System zasilania powinien sprostać najcięższym warunkom w normalnej eksploatacji, czyli dla
ruchu zgodnego z zaplanowanym rozkładem jazdy.
System zasilania dla linii interoperacyjnych powinien spełniać wszystkie wymagania jak
dla linii nieinteropeacyjnych i wymagania dodatkowe wynikające z interoperacyjności.
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Wskaźniki jakości zasilania
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Napięcie średnie użyteczne
Wskaźnik jakości U średnie użyteczne - jest obliczany podczas symulacji komputerowej i
weryfikowany podczas pomiarów.
U średnie użyteczne (strefa) - jest to średnia ze wszystkich wartości napięć analizowanych w danej
symulacji. Uwzględnia się wszystkie pociągi w analizowanym obszarze. Parametr wskazuje na
jakość zasilania w całym analizowanym obszarze, niezależnie od tego czy pociągi pracują w fazie
rozruchu, hamowania z odzyskiem energii, jazdy z rozpędu. W symulacji należy uwzględnić ch-ki
trakcyjne pojazdów, opory ruchu, profil linii.
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Celem analizy prawidłowości wymiarowania instalacji norma PN EN 50388 wprowadza tzw.
wskaźnik jakości zasilania
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Napięcie średnie użyteczne
U średnie użyteczne (pociąg) - jest to średnia ze wszystkich napięć tej samej symulacji, ale
analizowane jest napięcie konkretnego pociągu w każdym kroku, w którym pociąg pobiera prąd
trakcyjny (pomijane są kroki, w których pociąg ma postój, hamuje z odzyskiem energii lub jedzie z
rozpędu)
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Warunki dopuszczenia
Układ zasilania dla linii interoperacyjnych powinien być zaprojektowany w taki sposób aby
symulacje komputerowe U średnie użyteczne ( na pantografie) w normalnych warunkach eksploatacji
nigdy nie generowały wartości chwilowych napięć na pantografie pociągu niższych niż graniczne
Umin1; dla systemu 3 kV DC jest to wartość 2000 V. Przy maksymalnym prądzie pociągu.
U średnie użyteczne ( na pantografie) nie może być mniejsze od podanych w tabeli
System zasilania Linie HS Linie konwencjonalne
Strefa i pociąg Strefa i pociąg
AC 25 000 50 Hz 22 500 22 000
AC 15 000 V 16,7 Hz 14 200 13 500
DC 3000 V 2 800 2 700
DC 1500 V 1 300 1 300
DC 750 V n.d 675
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Warunki dopuszczenia
Maksymalny prąd pociągu
Maksymalny prąd pociągu zawierający również prąd pobierany na cele nietrakcyjne, nie może
powodować wartości chwilowych napięć na pantografie pociągu niższych niż graniczne Umin1;
dla systemu 3 kV DC jest to wartość 2000 V.
U średnie użyteczne ( na pantografie) nie może być mniejsze od 2700 V i 2800 dla HS
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Warunki dopuszczenia Maksymalny prąd pociągu
Wymogi dla układów zasilania w systemie trakcji 3 kV DC dla linii interoperacyjnych
Maksymalny prąd pociągu zawierający również prąd pobierany na cele nietrakcyjne, nie może
powodować wartości chwilowych napięć na pantografie pociągu niższych niż graniczne Umin1;
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Do wyznaczenia napięcia średniego użytecznego na pantografie konieczna jest znajomość
napięć chwilowych w analizowanym odcinku drogi
Napięcie chwilowe na pantografie
)2,1,,2,1,3,2,1,2,1,2,1,2,1,( IdodPTIdodPTRsTRpRpLLLEEUURzPTRzPTLfu
T
dttuT
U0
)(1
śrużyt
przykładowy odcinek zasilania z dwoma kabinami sekcyjnymi
RwPT1 RwPT2
Idod PT2 Idod PT1
RsT
Rp1
Rp2
E1 E2 L1
L2 L3
L
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wszystkie zmienne które są niezbędne do wyznaczenia wartości chwilowej na pantografie
reprezentują parametry układu zasilnia, czyli naszego obwodu elektrycznego
Napięcie chwilowe na pantografie
zasilający system elektr. → U1,U2,PzPT1,PzPT2;
podstacje trakcyjne → RzPT1, RzPT2, E1, E2;
sieć trakcyjna → RsT, (L1+L2+L3);
kabiny sekcyjne → L1, L2, L3;
pojazd trakcyjny → Rp1, Rp2…
sąsiednie odcinki zasilania → IdodPT1, IdodPT2
)2,1,,2,1,3,2,1,2,1,2,1,2,1,( IdodPTIdodPTRsTRpRpLLLEEUURzPTRzPTLfu
wyznaczenie napięcia chwilowego na pantografie wymaga jednoczesnej analizy wszystkich parametrów
układu zasilania
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Program symulacyjny powinien umożliwić wyznaczanie następujących wielkości:
Założenia do programu symulacyjnego
napięcia chwilowego na pantografie
napięcia średniego użytecznego na pantografie
prądu obciążenia poszczególnych PT
prądu zwarcia
Są to parametry układu zasilania potwierdzające wydajność i efektywność pod
względem energetycznym, w celu prowadzenia ruchu kolejowego na danej linii
zgodnie z rozkładem jazdy, oraz pozwalają sprawdzić warunki interoperacyjności.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla dowolnego prądu pobieranego przez pojazd;
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla dowolnie długiego odcinka zasilania;
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla różnej konfiguracji odcinka zasilania:
- zasilania dwustronnego bez kabiny sekcyjnej;
- zasilania dwustronnego z jedną kabiną sekcyjną umieszczoną w dowolnym miejscu odcinka
zasilania;
- zasilania dwustronnego z dwoma kabinami sekcyjnymi umieszczonymi w dowolnym miejscu
odcinka zasilania;
- zasilania jednostronnego; ;
Założenia do programu symulacyjnego
Program symulacyjny powinien mieć możliwość:
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla dowolnie wybranych parametrów systemu
elektroenergetycznego;
- dowolnego napięcia zasilania podstacji trakcyjnej;
- dowolnej mocy zwarciowej podstacji trakcyjnej;
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla dowolnie wybranych parametrów podstacji
trakcyjnej;
- dowolnej rezystancji zastępczej PT;
- dowolnej wartości napięcia na szynach nie obciążonej PT;
Założenia do programu symulacyjnego
Program symulacyjny powinien mieć możliwość:
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
wyznaczenia przedstawionych wielkości dla dowolnie wybranych parametrów sieci trakcyjnej;
- dowolnej rezystancji sieci trakcyjnej;
- dowolnej konfiguracji sieci trakcyjnej tzn. dla sieci trakcyjnej jednorodnej na całym odcinku i sieci
trakcyjnej składającej się z odcinków o różnej rezystancji;(różnych typów sieci trakcyjnej)
Założenia do programu symulacyjnego
Program symulacyjny powinien mieć możliwość:
Pozostałe wymogi dla opracowywanego programu
powinien mieć możliwość łatwej rozbudowy o nowe funkcje;
powinien być napisany w uniwersalnym narzędziu inżynierskim;
powinien mieć wbudowany interfejs, umożliwiający korzystanie użytkownikom nie
zapoznanym z regułami programu narzędziowego w którym został napisany
powinien mieć cechy programu użytkowego.
cena wykorzystanego narzędzie programistyczne powinna być przystępna.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
MathCAD należy do grupy programów określanych mianem systemów algebry komputerowej,
programy te są wynikiem pracy nad sztuczną inteligencją. (Computer Algebra System, CAS).
Służy on do komputerowego wspomagania obliczeń symbolicznych w matematyce i
dyscyplinach technicznych, oraz przede wszystkim do przeprowadzenia obliczeń numerycznych
tzn. takich których wynikami są liczby lub wartości wielkości fizycznych.
MatCAD ma również wbudowany własny język programowania, dzięki temu można w procesie
rozwiązywania problemów matematycznych i inżynieryjnych wykorzystywać własne algorytmy.
Dzięki tej właściwości MathCAD może być wykorzystywany jako zintegrowane środowisko
programistyczne, czyli aplikacja służąca do tworzenia, modyfikowania, testowania i konserwacji
oprogramowania użytkowego.
Właściwość ta umożliwia pisanie własnych programów realizujących zarówno klasyczne
algorytmy obliczeniowe jak i rozwiązujących problemy z zakresu analizy matematycznej.
Cecha ta została wykorzystana w programie symulującym napięcie i prądy w sieci
trakcyjnej.
MathCAD ogólna charakterystyka programu
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Symulacja - przybliżone odtwarzanie zjawiska lub zachowania danego obiektu za pomocą jego
modelu. Szczególnym rodzajem modelu jest model matematyczny. W programie rozwiązywane
są równania obwodów elektrycznych poszczególnych układów zasilania.
charakterystyka programu symulacyjnego
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
charakterystyka programu symulacyjnego
Interfejs programu
Interfejs jest w ten sposób zaprojektowany, że obliczenia może wykonywać użytkownik
nieznający zaawansowanych reguł obliczeń i programowania w Mathcadzie. Wszystkie
konieczne dane wprowadza się w przygotowane tabele i okienka. Część obliczeniowa
wykonywana jest w blokach ukrytych programu. Wyniki przedstawiane są po przewinięciu paska
przewijania na koniec strony, mogą być też eksportowane do innych programów, na przykład
arkusza kalkulacyjnego.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
charakterystyka programu symulacyjnego
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Dwutorowy jednostronny układ zasilania bez kabiny sekcyjnej
Schemat układu zasilania Schemat zastępczy rozwiązywanego
w programie obwodu elektrycznego
Wyniki przykładowych symulacji
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego jednostronnego układu zasilania
x10 [m]
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
Upt1 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A Napiecie na pantogafie
0 250 500 750 1000 1250 15002382.54
2608.89
2835.25
3061.61
3287.96
Upa a
a
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
Usr_uz 2684.845949V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 2382.539524Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.846721%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Rst1 = 0.0503 Ω/km (5km), Rst2 = 0.1 Ω/km (2km), Rst3 = 0.0503 Ω/km (8km),
L odc. = 15 km
Upt1 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
x10 [m]
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego jednostronnego układu zasilania (sieć
trakcyjna niejednorodna) Napiecie na pantogafie
0 250 500 750 1000 1250 15002263.27
2519.44
2775.61
3031.79
3287.96
Upa a
a
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
Usr_uz 2603.01847V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 2263.266884Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.846716%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Rst1 = 0.1 Ω/km (5km), Rst2 = 0.0503 Ω/km (2km), Rst3 = 0.1 Ω/km (8km),
L odc. = 15 km
Upt1 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
x10 [m]
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego jednostronnego układu zasilania (sieć
trakcyjna niejednorodna) Napiecie na pantogafie
0 250 500 750 1000 1250 15001607.31
2027.47
2447.64
2867.8
3287.96
Upa a
a
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
Usr_uz 2172.414525V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 1607.309742Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.846694%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Rst1 = 0.0503 Ω/km (15km)
L odc. = 15 km
Upt1 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
x10 [m]
Wynik symulacji ustalonego prądu zwarcia dla
dwutorowego jednostronnego układu zasilania
0 250 500 750 1000 1250 15001000
7673.08
1.43 104
2.1 104
2.77 104
Ipociagu a
a
Prąd zwarcia [A]
Isr 10727.094234A prad sredni
Imin 7097.092164A minimalny ustalony prad zw arcia
Imax 27692.307692A prad maksymalny
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Dwutorowy dwustronny układ zasilania bez kabiny sekcyjnej
Schemat układu zasilania Schemat zastępczy rozwiązywanego
w programie obwodu elektrycznego
Wyniki przykładowych symulacji
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
0 250 500 750 1000 1250 15002975.79
3068.14
3160.49
3252.84
3345.19
3345.193389
2975.788685
Upa a
15000 a
x10 [m]
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania, bez
kabiny sekcyjnej
Usr_uz 3099.29362V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 2975.788685Vnapiecie minimalne na pantograf ie
Na
pię
cie
na p
an
togra
fie [V
]
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
x10 [m]
Wynik symulacji prądu obciążenia zasilaczy PT
dla dwutorowego dwustronnego układu zasilania,
bez kabiny sekcyjnej
0 250 500 750 1000 1250 1500502.33
866.76
1231.19
1595.62
1960.05
Ipt1 a
Ipt2 a
a
prą
d P
t1 –
prą
d P
t2 –
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
x10 [m]
Wynik symulacji ustalonego prądu zwarcia dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania,
bez kabiny sekcyjnej
Ipociagu0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
43.47894·10
43.46554·10
43.45226·10
43.4391·10
43.426057·10
43.413129·10
43.400316·10
43.387616·10
43.375028·10
43.362549·10
43.350179·10
43.337916·10
43.325759·10
43.313706·10
43.301757·10
43.28991·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15001000
9447.35
1.79 104
2.63 104
3.48 104
34789.399856
1000
Ipociagu a
15000 aIsr 18827.116114A prad sredni
Imin 14201.231008A minimalny ustalony prad zw arcia
Imax 34789.399856A prad maksymalny
Prą
d z
wa
rcia
[A
]
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
x10 [m]
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania, bez
kabiny sekcyjnej (dla niejednorodnej sieci trakcyjnej)
Rst1 = 0.0503 Ω/km (5km), Rst2 = 0.1 Ω/km (5km), Rst3 = 0.0503 Ω/km (5km),
L odc. = 15 km
0 250 500 750 1000 1250 15002820.68
2948.96
3077.25
3205.53
3333.81
3333.809975
2820.681176
Upa a
15000 a
Na
pię
cie
na p
an
togra
fie [V
]
Usr_uz 3034.516257V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 2820.681176Vnapiecie minimalne na pantograf ie
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst1 = 0.0503 Ω/km (5km), Rst2 = 0.1 Ω/km (5km), Rst3 = 0.0503 Ω/km (5km)
L odc. = 15 km
prą
d P
t1 –
prą
d P
t2 –
Ipt10
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
32.047616·10
32.0468·10
32.045985·10
32.045169·10
32.044354·10
32.043538·10
32.042723·10
32.041907·10
32.041092·10
32.040276·10
32.039461·10
32.038645·10
32.03783·10
32.037014·10
32.036199·10
32.035383·10
A
0 250 500 750 1000 1250 1500421.52
828.04
1234.57
1641.09
2047.62
2047.615574
421.520229
Ipt1 a
Ipt2 a
15000 a
x10 [m]
Wynik symulacji prądu obciążenia zasilaczy PT dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania, bez
kabiny sekcyjnej (dla niejednorodnej sieci trakcyjnej)
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
x10 [m]
Wynik symulacji ustalonego prądu zwarcia dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania, bez
kabiny sekcyjnej (dla niejednorodnej sieci trakcyjnej)
Prą
d z
wa
rcia
[A
]
Rst1 = 0.0503 Ω/km (5km), Rst2 = 0.1 Ω/km (5km), Rst3 = 0.0503 Ω/km (5km)
L odc. = 15 km
Ipociagu0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
43.339302·10
43.326438·10
43.313685·10
43.301042·10
43.288508·10
43.276081·10
43.263761·10
43.251545·10
43.239432·10
43.227421·10
43.215511·10
43.2037·10
43.191988·10
43.180373·10
43.168854·10
43.157429·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15001000
9098.26
1.72 104
2.53 104
3.34 104
33393.020281
1000
Ipociagu a
15000 aIsr 17178.388113A prad sredni
Imin 11405.97226A minimalny ustalony prad zw arcia
Imax 33393.020281A prad maksymalny
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
x10 [m]
Wynik symulacji ustalonego prądu zwarcia zasilaczy PT
dla dwutorowego dwustronnego układu zasilania, bez
kabiny sekcyjnej (dla niejednorodnej sieci trakcyjnej)
Rst1 = 0.0503 Ω/km (5km), Rst2 = 0.1 Ω/km (5km), Rst3 = 0.0503 Ω/km (5km)
L odc. = 15 km
Ipt10
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
41.779082·10
41.773966·10
41.76888·10
41.763823·10
41.758795·10
41.753796·10
41.748826·10
41.743885·10
41.738971·10
41.734086·10
41.729228·10
41.724397·10
41.719594·10
41.714818·10
41.710069·10
41.705346·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15003509.21
7079.61
1.07 104
1.42 104
1.78 104
17790.820519
3509.208772
Ipt1 a
Ipt2 a
15000 a
prą
d P
t1 –
prą
d P
t2 –
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Schemat układu zasilania Schemat zastępczy rozwiązywanego
w programie obwodu elektrycznego
Dwutorowy dwustronny układ zasilania z kabiną sekcyjną w
dowolnym miejscu odcinka zasilania
Wyniki przykładowych symulacji
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania,
z kabiną sekcyjną umieszczoną pośrodku
odcinka zasilania Napiecie na pantogafie
0 250 500 750 1000 1250 15003118.12
3174.89
3231.65
3288.42
3345.19
Upa a
a
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
Usr_uz 3176.343965V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 3118.115904Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.8901%
x10 [m]
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania,
z kabiną sekcyjną umieszczoną 10 km od PT1
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
x10 [m] 0 250 500 750 1000 1250 15003063.84
3134.18
3204.52
3274.86
3345.19
3345.193389
3063.842893
Upa a
15000 aUsr_uz 3167.714082V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 3063.842893Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.8901%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Wynik symulacji napięcia na pantografie dla
dwutorowego dwustronnego układu zasilania,
z kabiną sekcyjną umieszczoną 10 km od PT1
(sieć trakcyjna nie jednorodna)
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
x10 [m]
Rst1 = 0.053 Ω/km (3km), Rst2 = 0.1 Ω/km (4km), Rst3 = 0.053 Ω/km (8km),
L odc. = 15 km
Napiecie na pantogafie
0 250 500 750 1000 1250 15002937.65
3037.15
3136.65
3236.16
3335.66
Upa a
aUsr_uz 3118.562994V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 2937.648669Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.894778%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt 2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Wynik symulacji prądu zwarcia dla
dwutorowego dwustronnego układu
zasilania, z kabiną sekcyjną umieszczoną 10
km od PT1 (sieć trakcyjna niejednorodna)
x10 [m]
Rst1 = 0.053 Ω/km (3km), Rst2 = 0.1 Ω/km (4km), Rst3 = 0.053 Ω/km (8km),
L odc. = 15 km
IZWa 0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
43.362654·10
43.349701·10
43.336865·10
43.324142·10
43.311533·10
43.299035·10
43.286647·10
43.274368·10
43.262195·10
43.250129·10
43.238166·10
43.226307·10
43.21455·10
43.202894·10
43.191336·10
43.179877·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15001000
9156.63
1.73 104
2.55 104
3.36 104
33626.536655
1000
I.ZWa
15000 aIsr 19525.454333A prad sredni
Imin 13420.202354A minimalny ustalony prad zw arcia
Imax 33626.536655A prad maksymalny
Prą
d z
wa
rcia
[A
]
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Schemat układu zasilania
Schemat zastępczy rozwiązywanego
w programie obwodu elektrycznego
Dwutorowy dwustronny układ zasilania z dwiema kabinami
sekcyjnymi umieszczonymi w dowolnym miejscu odcinka
zasilania
Wyniki przykładowych symulacji
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
L1 = 5 km ; L2 = 5 km; L2 = 5 km
0 250 500 750 1000 1250 15003130.3
3184.02
3237.75
3291.47
3345.19
3345.193389
3130.300958
Upa a
15000 a
Nap
ięcie
na p
an
togra
fie [V
]
x10 [m]
Usr_uz 3202.027459V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 3130.300958Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.942865%
Wynik symulacji napięcia na pantografie
dla dwutorowego dwustronnego układu
zasilania, z dwiema kabinami sekcyjnymi
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
L1 = 12 km ; L2 = 1.5 km; L2 = 1.5 km
Na
pię
cie
na p
an
togra
fie [V
]
x10 [m]
Wynik symulacji napięcia na
pantografie dla dwutorowego
dwustronnego układu zasilania, z
dwiema kabinami sekcyjnymi
0 250 500 750 1000 1250 15003025.66
3105.54
3185.43
3265.31
3345.19
3345.193389
3025.657334
Upa a
15000 aUsr_uz 3151.485914V napiecie srednie uzyteczne na pantograf ie
Umin 3025.657334Vnapiecie minimalne na pantograf ie
UzaPT1 1.942865%
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
L1 = 12 km ; L2 = 1.5 km; L2 = 1.5 km
x10 [m]
Wynik symulacji prądu zwarcia dla
dwutorowego dwustronnego układu
zasilania, z dwiema kabinami sekcyjnymi
IZWa 0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
42.202107·10
42.196731·10
42.191389·10
42.186082·10
42.180808·10
42.175568·10
42.170361·10
42.165187·10
42.160046·10
42.154937·10
42.14986·10
42.144814·10
42.139801·10
42.134818·10
42.129866·10
42.124945·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15001000
6255.27
1.15 104
1.68 104
2.2 104
22021.069809
1000
I.ZWa
15000 a
Prą
d z
wa
rcia
[A
]
Isr 15341.071513A prad sredni
Imin 12276.343006Aminimalny ustalony prad zw arcia
Imax 22021.069809Aprad maksymalny
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Upt1 = 3600 V
Upt2 = 3600 V
Rpt1 = 0.13 Ω
Rpt2 = 0.13 Ω
Ipoc. = 2500 A
Rst = 0.0503 Ω/km
L odc. = 15 km
L1 = 12 km ; L2 = 1.5 km; L2 = 1.5 km
x10 [m]
Wynik symulacji prądu zwarcia zasilaczy
PT dla dwutorowego dwustronnego układu
zasilania, z dwiema kabinami sekcyjnymi
Ipt10
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
41.752874·10
41.747727·10
41.742613·10
41.73753·10
41.732477·10
41.727456·10
41.722465·10
41.717504·10
41.712573·10
41.707672·10
41.7028·10
41.697958·10
41.693144·10
41.688359·10
41.683602·10
41.678874·10
A
0 250 500 750 1000 1250 15004369.81
7659.54
1.09 104
1.42 104
1.75 104
17528.737011
4369.813147
Ipt1 a
Ipt2 a
15000 a
prą
d P
t1 –
prą
d P
t2 –
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej
Wnioski
Przedstawiony program może być wykorzystywany w obliczeniach dla
każdego układu zasilania sieci trakcyjnej.
Program umożliwia wygodną i szybką analizę parametrów istniejącej sieci
trakcyjnej, według autora może być wykorzystywany również na etapie
projektowania oraz weryfikacji projektu.
Program umożliwia symulację parametrów układu zasilania,
decydujących o spełnianiu przez system zasilania sieci trakcyjnej
warunków interoperacyjności.
Łatwy interfejs umożliwia użytkowanie użytkownikom bez znajomości
zaawansowanych reguł obsługi Mathcada.
Zastosowanie programu MATHCAD do symulacji napięcia na pantografie,
przepływu prądów obciążeniowych i zwarciowych w sieci trakcyjnej