View
212
Download
0
Embed Size (px)
Transcript
ZABURZENIA OCZYSZCZANIA DRZEWA OSKRZELOWEGO
Andrzej Pogorzelski
Instytut Grulicy i Chorb PucOddzia Terenowy w Rabce-Zdrj
Klinika Pneumonologii i Mukowiscydozy
Samodzielna Pracownia Endoskopii
6-12 l/min. - objto wdychanego powietrza (MVV 120-150 l)
- drobnoustroje- alergeny- zanieczyszczenia
Mechanizmy odpornociowe ukadu oddechowego
Wrodzone nieswoiste- filtracja przepywowa- czynniki sekrecyjne- komponenty komrkowe - bariera anatomiczna
- oczyszczanie luzowo-rzskowe
Odpowied swoista
Oczyszczanie luzowo-rzskowe
Funkcja barierowa: - poczenia midzykomrkowe- warstwa luzowa- czynniki przeciwdrobnoustrojowe- eskalator luzowo-rzskowy
rzski fakty
- 200-300 na jednej komrce urzsionej- dugo:
tchawica: 6-7 mo. VII-rzdu: 3,6 m
- rednica: 0,25 m- 109 na cm2
- dusze i gciej upakowane w duych oskrzelach- komrki urzsione : komrki kubkowe = 5 : 1
LOKALIZACJEukad oddechowy
ucho rodkowezatoki przynosowe
przewd najdrzajajowdwycika komr mzgu
ruch rzsek - fakty- czsto ruchu: 8-15 Hz, r. 121 Hz
nos i tchawica: 12 Hz oskrzeliki: 8 Hzdoroli: 11,5 Hz dzieci: 13 Hz
- szybko transportu luzowo-rzskowego20 30 mm/min0,5 mm/s
- skuteczno transportu liniowo zalena od czstoci ruchu
- zmienny - synchroniczny / sekwencyjny- metachronalny (rnica fazy ruchu)
Gel-on-Liquid Gel-on-Brush
mucyny w PCL: muc-1, muc-4, muc-16glikoproteiny
Burgoyne T. i wsp.: Characterizing the Ultrastructure of Primary Ciliary Dyskinesia Transposition Defect Using Electron TomographyCytoskeleton 2014; 71:294-301
Marshall W.F. The cell biological basis of ciliary diseaseJ Cell Biol. 2008;180(1):17-21
Powikszenie x 94 000
Rami dyneinowe zewntrzne: 2-3 acuchy cikie (400-500 kDa) DNAH5 acuch ciki 2-4 acuchy rednie (45-110 kDa) DNAI1 acuch redni IC78co najmniej 8 acuchw lekkich (8-55 kDa)
Gen Cz rzski Defekt ultrastruktury
DNAH5 acuch ciki dynein brak ODA
DNAH11 acuch ciki dynein Norma
DNAI1 auchy porednie dynein brak ODA
DNAI2 auchy porednie dynein brak ODA
DNAL1 acuchy lekkie dynein brak ODA
RSPH4A biaka gw promieni centralnych brak centralnej pary mikrotubul
RSPH9 biaka gw promieni centralnych brak centralnej pary mikrotubul
DNAAF3 (PF22) biaka skadajce brak ODA
KTU (PF13, DNAAF2)
biaka skadajce brak ODA i IDA
DNAAF1 (ODA7, LRRC50)
biaka skadajce brak ODA i IDA
CCDC103 biaka skadajce brak ODA
TXND3 rodzina tioredoksyny czciowy brak ODA
CCDC39 Nieprawidowa organizacja
CCDC40
wrodzone defekty ultrastruktury
Ramiona dyneinowe
cakowity lub czciowy brak obu ramion
cakowity lub czciowy brak IDA
cakowity lub czciowy brak ODA
skrcenie
Promienie centralne
cakowity brak
brak gw promieni
Transpozycja mikrotubul
defekty ultrastruktury
dezorientacja rzsek
aplazja
brak wiza neksynowych
wady ciaek podtawnych
agenezja mikrotubul
prawidowa ultrastruktura, zaburzona funkcja
luz oskrzelowy
wyapuje mikroorganizmy i wdychane czstkiS.a., H.i., P.a., S.pn., B.c.
magazynuje i chroni przed utrat wody
transportuje:enzymydefensynykolektynyantyproteazyimmunoglobuliny
Skanujcy laserowy mikroskop konfokalny; czerwony mucyny, zielony - DNA
Hypertonic Saline in Treatment of Pulmonary Disease in Cystic FibrosisThe Scientific World JournalVolume 2012 (2012)
PCD SCD CF POChP ASTMA
etiologiadefekt genetyczny
odwracalne uszkodzenie rzsek przez infekcj lub czynniki toksyczne
defekt biaka CFTR
wieloczynni-kowa,palenietytoniu !
wieloczynni-kowa,atopia, nadreaktyw-no
podst. przyczyna zaburze klirensu
wrodzonezaburzeniaruchomoci rzsek
odwracalne zaburzenia ruchomoci rzsek
odwodnienie luzu prowadzcedo wzrostu jego lepkoci zmniejszenie gruboci PCL zaburzajce ruchomo rzsek
metaplazja i hiperplazjakomrek kubkowych, przerost gruczow l. hypersekrecjamucyn
metaplazja komrek kubkowych, hypersekrecjamucyn, zwenie oskrzeli, korki luzowe
Zaburzenia oczyszczania drzewa oskrzelowego
zaburzenia klirensuluzowo-rzskowego
nieprawidowa budowa i czynno
rzsek
zmiany iloci, skadu i wasnoci
luzu oskrzelowego
zaburzenia transportu jonowego, uwodnienia
i gruboci PCL
zaburzenia dronoci drg oddechowych
Zaburzenia czynnoci rzsek prowadz do wielonarzdowej choroby z szerokim spektrum objaww chorobowych i ich zaawansowania.
Zaburzenia funkcjonowania eskalatora luzowo-rzskowego prowadz do przewlekego zakaenia zarwno grnych jak i dolnych drg oddechowych, wywoujcego klasyczne objawy: przewleky kaszel i nieyt nosa oraz jego zatkanie, przewleke zapalenie ucha rodkowego i niedosuch
zaburzenie klirensu luzowo-
rzskowego
mutacja genu rzskowego
dysfunkcja rzsek
zastj luzu
kolonizacja bakteryjna
zapalenie (neutrofilowe)
czynniki ciliostatyczne
uszkodzenia cian oskrzeli
rozstrzeniezaburzenia
czynnoci pucniewydolno oddechowa
PATOGENEZA choroby puc w PCD
PCD obraz kliniczny
OKRES NOWORODKOWY
situs inversus (20-25%)
przewleky katar
zaburzenia oddychaniamimo porodu w terminie
heterotaksja
polisplenia
asplenia
wrodzone wady serca
Wikszo chorych z PCD ma wywiad problemw oddechowych w okresie noworodkowym tachypnoe kaszel hipoksemiaprzypisywane: zapaleniu puc przejciowemu tachypnoe zespoom aspiracyjnym
PCD obraz kliniczny
DZIECISTWO
przewleky kaszel
Przewleky katar lub zatkanie nosa
nawrotowe, ostre zap. ucha lub przewleke zap. wysikowe
wyciek z ucha
niedosuch
przewleky kaszel (zwykle wilgotny)
odkrztuszanie plwociny
palce paeczkowate (zwykle u starszych
z rozstrzeniami)
zaburzenia wydolnoci (pojawiaj si u starszej modziey lub dorosych)
PCD obraz kliniczny
DOROLI przewleke zapalenie
zatok polipy nosa rozstrzenie oskrzeli trudna/atypowa
astma niepodno mska osabienie podnoci
kobiet / cie ektopowe
Czste (> 60% of chorych)
przewleky, produktywny kaszel
nawracajce zap. puc
zaburzenia wentylacji
(u 20%-60% chorych)
situs inversus
PCD metody diagnostyczne
TESTY SCREENINGOWE
test sacharynowy - historia
stenie NO w powietrzu wydychanym z nosa
TEST DIAGNOSTYCZNE
mikroskopia wietlna (czsto i kinetyka ruchu rzsek)
mikroskopia elektronowa (ultrastruktura rzsek)
hodowle komrkowe
diagnostyka molekularna
redni wiek rozpoznania ok. 4 lat, chocia wikszo chorych ma objawy od urodzenia
podatno na zakaenia moe by znacznie ograniczona po wczesnym rozpoznaniu
PCD zdrowi P
54,5 (5-269) 663 (322-1343) < 0,001
64 ( 36,6) 759 (145,8) < 0,0001
13,7 (6,8-27,8) 223,7 (175,5-285,2) < 0,05
59,6 ( 12,2) 505,5 ( 66,8) < 0,001
49 (34-64) 639 (422-890) < 0,01
142 ( 42) 908 ( 33)
zaburzenia klirensuluzowo-rzskowego
nieprawidowa budowa i czynno
rzsek
zmiany iloci, skadu i wasnoci
luzu oskrzelowego
zaburzenia transportu jonowego, uwodnienia
i gruboci PCL
zaburzenia dronoci drg oddechowych
Leczenie zaburze klirensu luzowo-rzskowego
Klirens luzowy u chorych na CF i po inhalacji 7% NaCl
Figure 3.
Morgan KS, Donnelley M, Paganin DM, Fouras A, et al. (2013) Measuring Airway Surface Liquid Depth in Ex Vivo Mouse Airways by X-Ray Imaging for the Assessment of Cystic Fibrosis Airway Therapies. PLoS ONE 8(1): e55822. doi:10.1371/journal.pone.0055822http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0055822
http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0055822
Elkins M et al. N Engl J Med 2006;354:229-240
Zmiany wartocibezwzgldnychFVC (cz A)
i FEV1 (cz B)
DBRCT, 48 tyg.
164 chorych, >6 r..
2x dz. inhalacje 4 ml7% lub 0,9%NaCl
uatwienie odkrztuszania
zmniejszenie czstoci kaszlu
poprawa oddychania
zmniejszenie mczliwoci
Dzikujemy za uwag
