Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Filipino Ikatlong Markahan- Modyul 2:

MGA AKDANG PAMPANITIKAN MULA SA

KANLURANG ASYA ELEHIYA MULA SA BHUTAN

Zest for Progress

Zeal of Partnership

9

Pangalan: _____________________________________

Baitang/Seksyon:_______________________________

Paaralan: _____________________________________

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Rhodora L. Woo

Editor: Lindo O. Adasa

Tagasuri: July G. Saguin

Maricel Jarapan

Chona R. Baradillo

Tagaguhit/Tagakuha ng Larawan:

Tagalapat: Peter Alavanza

Tagapamahala: Felix Romy A. Triambulo,CESO VI

Oliver B. Talaoc,Ed.D

Dr. Ella Grace M. Tagupa, Ed.D

Dr. Jephone P. Yorong,Ed.D

Lindo O. Adasa,Jr.

Alamin

Magandang buhay! Welcome sa ating bagong aralin sa Filipino 9

Pagkatapos ng aralin ay inaasahang ikaw ay:

• Nasusuri ang elemento ng elehiya batay sa tema,mga tauhan,tagpuan,mga mahihiwatigang kaugalian at tradisyon,wikang ginamit,pahiwatig,o simbolo ,damdamin. (F9PB-IIIb-c-51)

• Nabibigyang puna ang nakitang paraan ng pagbigkas ng elehiya o awit.(F9PD-IIIb-c-50)

Balikan

Panuto:Basahin at unawain ang mga katanungan sa ibaba.Piliin ang titik ng tamang sagot.( 1puntos bawat bilang)

1.Isang akdang hango sa bibliya na kapupulutang ng aral at maaaring

gabay sa araw-araw na na pamumuhay ng tao.

A.Pabula C.Anekdota

B.Parabula D.Alamat

“Ang nahuhuli ay nauuna at ang nauuna ay nahuhuli

2.Ang pahayag sa itaas ay nangangahulugang______________.

A.Kung sino ang naunang dumating ay siya rin ang unang

aalis.

B.lahat ay hindi pantay-pantay na karapatan ayon sa napag-usapan.

C.Ang nahuhuli ang kadalasang unang umaalis.

D.Mahalaga ang oras sa paggawa.

3.”Huwag mong kalimutan,ang lahat ay pantay-pantay”.Ang pahayag

ay________.

A.Nangangatwiran C.Nagdadahilan

B.Nagpapayo D.Nangangaral

4.”Isang oras lamang gumawa ang huling dumating,samantalang

maghapon kaming nagtatrabaho at nagtiis sa nakakapasong init ng

araw.Bakit pareho ang aming upa?Kung ikaw ang isa sa huling

dumating na isang oras lang nagtrabaho,ano ang gagawin mo?

A.Ibigay ang sobrang sweldo sa kasamahan

B.Huwag na lamang pakinggan ang nagrereklamo

C.Tanggapin ang sweldo at aalis na

D.Tanggapin lamang ang bayad na akma sa oras ng pagtatrabaho.

5.Pare-pareho ang tinanggap nilang upa sa kanilang pagtatrabaho.Ang

salitang upa ay may kahulugan na____.

A.Pautang C.Utang

B.Bayarin D.Sweldo

Tuklasin

Paglakbayin ang diwa sa aralin natin ngayon. Masisiyahan ka sa mga bagong

matutuklasan mo sa araling ito.Paano nga ba naiiba ang elehiya sa iba pang akdang

pampanitikan?

Gawain 1:

Sumulat ng maikling paglalarawan tungkol sa mga mahal sa buhay.sino ang

taong ito?ano ang nagawa niya sa buhay mo para pahalagahan mo siya? Isulat ang

kanyang pangalan sa loob ng puso.sa kaliwang bahagi isulat ang mga nagawa niya sa

buhay mo at sa kanang bahagi naman isulat ang mga gusto mong ipaalam sa kanya.(5

puntos)

Mga nagawa Mga gustong sabihin sa taong

pinapahalagahan

__________________________ _______________________________

__________________________ _________________________________

__________________________ _________________________________

Aralin 2

MULA SA BHUTAN

ELEHIYA SA KAMATAYAN NI KUYA

Naramdamaman sa

pagkawala sa mahal

sa buhay

1.

1.

1.

1.

1.

Gawain 2.

Naranasan mo na bang mawalan o iwan ka ng mahal mo sa buhay? Ano ang iyong naramdaman?ano ang ginawa mo para mabawaan ang

pagdadalamhating naramdaman?( 5 puntos)

Paraan /hakbang

na ginawa para

maibsan ang

naramdaman.

1.

Suriin

Sa bahaging ito ay sisirin natin ang iba pang akdang pampanitikan ng Kanlurang

Asya.isa na rito ang elehiya.

Elehiya sa Kamatayan ni Kuya

-Bhutan

Isinalin sa Filipino ni Pat V. Villafuerte

Hindi napapanahon!

Sa edad na dalawampu’t isa ,isinugo ang buhay Ang kanyang malungkot na paglalakbay na hindi mata

Una sa dami ng kilala taglay ang di mabigkas na pangarap Di maipakitang pagmamahal

At kahit pagkaraan ng maraming pagsubok Sa gitna ng nagaganap na usok sa umaga Maniwala’t dli panghihina at pagbagsak!

Ano ang naiwan!

Mga naikwadrong larawang guhit,poster at larawan, Aklat,talaarawan,at iba pa.

Wala ng dapat ipagbunyi Ang masaklap na pangyayari,nagwakas na Sa pamamagitan ng luha naglandas ang hangganan,gaya ng paggunita

Ang maamong mukha,ang matamis na tinig,ang halakhak At ang ligayang di malilimutan.

Walang katapusang pagdarasal

Kasama ng lungkot,luha at pighati Bilang paggalang,sa kanyang kinahinatnan Mula sa maraming taon ng paghihirap

Sa pag-aaral at paghahanap ng magpapaaral Mga mata’y nawalan ng luha,ang lakas ay nawala

O’ ano ang naganap, Ang buhay ay saglit na nawala

Pema,ang immortal na pangalan Mula sa nilisang tahanan

Walang imahe,walang anino,at walang katawan Ang lahat ay nagluksa ,ang burol ay bumaba,

ang bukid ay nadaanan ng unos Malungkot na lumisan ang tag-araw

Kasama ang pagmamahal na inialay Ang isang anak ng aking ina ay hindi na makikita Ang masayang panahon ng pangarap.

(mula sa aklat na Panitikang Asyano)

Gabay na Tanong:

1.Ano ang damdaming namayani sa persona ng tula?

A.masaya C.malungkot C.naguguluhan D.natutuwa

2.Alin sa sumusunod ang tema ng elehiya? A.pag-alis ng mahal sa buhay

B.paglisan ng isang minamahal C.pag-alala sa lumisan na mahal sa buhay

D.sakit na di mawala sa pagkamatay ng mahal sa buhay. 3.Sino ang nagsasalita sa tula?

A.ang nobya ng namayapa B.ang mahal sa buhay ng lumisan

C.pamilya na naiwan D.ang may-akda

4.Ano-ano ang mga simbolo o sagisag na ginamit sa tula?

A.lawawan C.talaarawan B.aklat D.lahat ng nabanggit

5.Ang sumusunod ay tradisyong ginagawa sa pag-alala sa yumaong mahal sa buhay maliban sa _________________

A.pagpapadasal para sa kanya B.pag-awit lagi at ihandog sa namayapa

C.pagdalaw at pag-alay ng kandila at bulaklak sa puntod D.pagpapamisa alay sa namayapa

ALAM MO BA

MGA URI NG TULANG LIRIKO O PANDAMDAMIN

Ang elehiya ay tulang may dalawang katangiang pagkakakilanlan.Una, ito ay ang

tula ng panangis,lalo na sa pag-alala sa isang yumao;ikalawa ,ang himig nito ay matimpi at mapagmuni-muni.Batay sa uri ng paksa ng elehiya ay higit na personal sa

pagpapahayag ng damdamin kaysa sa ibang estilo ng panulaan. Ang awit ay may paksang nauukol sa matimyas na pagmamahal,pagmamalasakit,at pamimighati ng isang mangingibig.halimbawa nito

ang awit o kundiman na nahihinggil sa pag-ibig na kalimitang ginagamit sa panliligaw.

MGA ELEMENTO NG ELEHIYA

1.TEMA- ang pinakabuoang kaisipan ng elehiya.Kadalasang konkretong kaisipan at

pwedeng pagbatayan ng karanasan. 2.TAUHAN- ang taong sangkot sa usapan Sa tula

3.TAGPUAN- lugar o panahon na pinangyarihan ng tula 4.KAUGALIAN O TRADISYON- ang mga kaugalian o tradisyon na binanggit sa tula 5.WIKANG GINAMIT- maaring pormal o impormal.Pormal o salitang istandard.

Impormal ang madalas gamitin sa pang-araw-araw na pakikipag-usap 6.SIMBOLISMO-ang paggamit ng simbolo para magpahiwatig ng isang ideya o

kaisipan 7.DAMDAMIN-tumutukoy sa naramdaman ng may-akda o di kaya ng mambabasa

ukol sa nabasang tula.

Pagyamanin

Gawain 1.

Panuto:Ibigay ang kahulugan ng pahayag na mula sa binasang tula.Hanapin sa Hanay

B ang kahulugan ng pahiwatig o simbolo na nasa hanay A.Piliin ang titik ng tamang

sagot.Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.

.

Hanay A Hanay B

________1.Sa edad na dalawampu’t isa A.namatay o namayapa na isinugo ang buhay

________2.Mga mata’y nawalan ng luha

B.palaging pagtawag sa Diyos

________3.Sa gitna ng nagaganap na usok sa umaga

C.mga pagsubok sa buhay

________4.Malungkot na lumisan ang araw

D.wala ng iluluha

________5.Walang katapusang pagdarasal E.di matapos na lungkot

F.walang tigil sa pag-iyak

URI NG TULA

B.Panuto:Suriin ang binasang tula batay sa sumusunod.Piliin mula sa kahon ang maaring maging sagot sa concept map.(6 na puntos)

Pagkamatay ng mahal sa buhay pag-alala sa mahal sa buhay

Elehiya talaarwan,aklat

Malungkot sa edad na dalawampu’t isa

isinugo ang buhay

ELEHIYA SA

KAMATAYAN NI KUYA

TEMA

DAMDAMIN

PAHIWATIG PAKSA

SIMBOLO

Gawain

Gawain A

Panuto:Ibigay ang damdaming nais ipahiwatig na mga pahayag sa akda.Piliin ang sagot

mula sa kahon sa ibaba.(5 puntos)

Mga napiling bahagi ng tula

Damdaming nais ipahiwatig nito

1.Hindi pa napapanahon

Sa edad na dalawampu’t isa,isinugo ang buhay

2. Mga mata’y nawalan ng luha,

ang lakas ay nawala O’ ano ang naganap,

Ang buhay ay saglit na nawala

3. Ang isang anak ng aking ina ay hindi na makikita Ang masayang panahon ng pangarap.

4. Wala ng dapat ipagbunyi Ang masaklap na pangyayari,nagwakas

na

5. Ang lahat ay nagluksa ,ang burol ay bumaba,

ang bukid ay nadaanan ng unos Malungkot na lumisan ang tag-araw

Nanghihinayang pagkaligalig Malungkot pagluluksa

Pangungulila pagdurusa

Gawain B. Kilalanin ang katangian ng elehiya at awit.isulat ang T kung ang pahayag ay

tama at M naman kung mali,. Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.(5 puntos)

_____1.Ang elehiya ay tula para sa pag-alala sa yumaong mahal sa buhay.

_____2. Batay sa uri ng paksa ng elehiya ay higit na personal sa pagpapahayag ng

damdamin kaysa sa ibang estilo ng panulaan.

_____3.Ang awit ay may paksang nauukol sa matimyas na

pagmamahal,pagmamalasakit,at pamimighati ng isang mangingibig.

_____4. Ang awit o kundiman na nahihinggil sa pag-ibig na kalimitang ginagamit sa pag-alala sa yumao. _____5.Magkatulad ng katangian ang awit at elehiya.

Gawain C.

Panuto:Panoorin ang isang video ng pagbigkas ng elehiya sa youtube(https://youtu.be/KxA9lmH-RGI).ELEHIYA PARA KAY RAM.Bigyang puna ang napanood na video gamit ang pamantayan sa ibaba.

Krayterya

Nangangailangan pa ng pagsasanay

(1)

Kainaman

(2)

Katamtaman ang husay

(3)

Mahusay

(4)

Natatangi

(5)

1.Mabisa at angkop ang

salitang ginamit

2.Malikhan at masining ang

pagbigkas

3.May angkop na lakas at

himig ang tinig

4.Dama ang tunay na

damdaminsa bahagi

Isaisip

Sa modyul na ito, natutuhan ko na ang

elehiya_____________________________________________________at ang awit

ay__________________________________________.

Nalaman kong may iba’t ibang elemento ang elehiya ito ay ang

__________,______________,______________,_________________,

________________,at

___________.

Tayahin

Panuto:Piliin ang titik ng tamang sagot.Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.

Sa gitna ng nagaganap na usok sa umaga

Maniwala’t dili panghihina at pagbagsak!

____1. Ano ang kaisipan ng linyang ito ng tula?

A. Huwag mawalan ng pag-sa at maniwala sa sarili.

B. Pagsubok ay kayang-kaya kung nag-iisa ka. C. mawawala rin ang sakit na naramdaman kung laging ngingiti. D.huwag magpadaig sa problema.

Hindi napapanahon

Sa edad na dalawampu’t isa Ang kanyang malungkot na paglalakbay na hindi na matanaw. Una sa dami ng aking kilala taglay ang di mabigkas na pangarap

Di maipakitang pagmamahal

___2.) Anong damdamin ang namayani sa taludtod na nsa kahon?

A. Pagkalungkot B. Panghihinayang

C. Pag-alala D. Pagkaligalig

___3.) Batay sa saknong na nasa bilang 2.Ano ang diwang ipinapahayag nito?

A. Maraming nagmamahal sa nasawi

B. Ang lahat ng alaala ay nanariwa sa taong naiwan ng isang namatay

C. Masakit ang mawalan ng mahal sa buhay

D. Kalimutan na ang namayapa.

___4.) Ang sumusunod ang nagpapakita ng tradisyon sa pag -alala sa mga

yumao na kapamilya maliban sa ______________________.

A.pagdalaw sa puntod nito

B.pag-alay ng padasal

C.pagpapamisa

D.pagsasaya

Walang katapusang pagdarasal Kasama ng lungkot,luha at pighati

Bilang paggalang,sa kanyang kinahinatnan Mula sa maraming taon ng paghihirap

Sa pag-aaral at paghahanap ng magpapaaral Mga mata’y nawalan ng luha,ang lakas ay nawala O’ ano ang naganap,

Ang buhay ay saglit na nawala

___5.) Ano ang tema ng saknong na nasa itaas?

A. Pag-alala sa yumao

B. Ang pinagdaanang hirap sa pagkawala ng mahal sa buhay

C. Sakit na dulot ng pagkamatay ng mahal sa buhay

D.Alaalang balik balikan sa gunita tungkol sa yumaong mahal sa

buhay

Karagdagang Gawain

PANUTO: Bumuo ng isang elehiya batay sa sitwasyon na ikaw ay may malapit na

kaibigan na sumakabilang buhay.Naatasan kang sumulat na elehiya para sa kanya sa mga kabutihang nagawa niya noong siya ay buhay pa. Sundin ang sumusunod na pamantayan.

PAMANTAYAN SA PAGSULAT NG ELEHIYA

Pamantayan

Puntos 5

Puntos 4

Puntos 3

A.Nilalaman

Orihinal at akma sa paksa

Di -masyadong akma sa paksa

Di -akma sa paksa

B.Mabisa at angkop ang mga salitang ginamit

Gumamit ng mga simbolo o

pahiwatig

Gumamit ng pahiwatig lamang

Simpleng salita lamang ang

ginamit

C.Kalinisan at kaayusan

Malinis ang pagkakasulat

Di masyadong malinis ang

pagkakasulat

Malinis ang pagkakasulat

D. Nanghihikayat

Nakahihikayat sa mga mambabasa

Di masyadong nakahihikayat

Di nakapanghihikayat

Susi sa Pagwawasto

i

Sanggunian:

Panitikang Asyano Modyul ng mag-aaral sa Filipino ,pahina 203-204,Pat V. Villafuerte,

Gawain: A

1. nanghihinayang

2. pagdurusa

3. pangungulila

4. pagkaligalig 5. pagluluksa

Gawain B:

1.) T

2.) T

3.) T

4.) M

5.) M

Tayahin:

1.A 5.D

2.A

3.B

4.D

5

Pagyamanin:

Gawain 1.

1. A

2. D

3. C

4. E

5. B

Gawain 2: TEMA (pagkamatay sa mahal sa buhay) URING TRULA (Elehiya) Damdamin (Malungkot) PAKSA (Pag-alala sa mahal sa buhay) SIMBOLO (talaarawan,aklat) PAHIWATIG (sa edad na dalawampu’t isa isinugo ang buhay

sinugo ang buhay

Balikan:

1. B

2. D

3. D

4. D 5. D

Tuklasin:

Gawain 1 at 2( Ang guro na

ang bahalang magbigay ng puntos)

Suriin:

1.C

2.C 3.B

4.D

5.B

1

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land

Here the trees and flowers bloom

Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily,

The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas

Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free

With the Yakans in unity

Gallant men And Ladies fair

Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset

Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound,

Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos,

Ilongos,

All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX

Our..

Eden...

Land...

The Footprints Prayer Trees by Joyce Kilmer One night I had a dream. I dreamed

that I was walking along the beach

with the LORD.

In the beach, there were two (2) sets

of footprints – one belong to me and

the other to the LORD.

Then, later, after a long walk, I

noticed only one set of footprints.

“And I ask the LORD. Why? Why?

Why did you leave me when I am sad

and helpless?”

And the LORD replied “My son, My

son, I have never left you. There was

only one (1) set of footprints in the

sand, because it was then that I

CARRIED YOU!

I think that I shall never see

A poem lovely as a tree.

A tree whose hungry mouth is prest

Against the earth’s sweet flowing

breast;

A tree that looks at God all day,

And lifts her leafy arms to pray;

A tree that may in Summer wear

A nest of robins in her hair;

Upon whose bosom snow has lain;

Who intimately lives with rain.

Poems are made by fools like me,

But only God can make a tree.