130
Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisli ği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2016-2017 Güz Dönemi Yerleşim Tasarımı Algoritmaları NA

Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Mühendislik Fakültesi

Endüstri Mühendisliği Bölümü

Doç. Dr. Nil ARAS

ENM411 Tesis Planlaması

2016-2017 Güz Dönemi

Yerleşim Tasarımı

Algoritmaları

NA

Page 2: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

2

Yeni

programlar

yazmak

CAD/CAM

ortamından

yararlanmak

Genel amaçlı bir veri tabanını kullanmak

Başka bir amaç için geliştirilmiş yazılımlardan faydalanmak

TP’ye özel

paketleri /

modülleri

kullanmak

NA

Page 3: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

3

Tek tesis

yer seçimi

problemi

Blok

diyagramları

NA

Page 4: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

4

Verim ve kaliteyi arttırır.

Kısa zamanda

çok sayısal işlem yapar.

Çok seçenek türetir.

“Öyle değil de böyle olsa”

tarzı soruları cevaplandırır.

Yine de insan yargı ve

deneyiminin yerini alamaz !

NA

Page 5: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

5

Çok seçenek türetir.

“Öyle değil de böyle olsa”tarzı soruları cevaplandırır.

NA

Page 6: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

6

Bütün bölümler dikdörtgendir. (Ya da farklı büyüklükteki dikdörtgen parçalardan oluşmuştur)

Malzeme akışı, bölüm merkezinden, bölüm merkezine olmaktadır.

Malzeme aktarma maliyetleri, uzaklıkla doğru orantılıdır.

Malzeme akışı ile ilgili tüm veriler belirlidir ve eldedir.

Fire söz konusu değildir.

Akışlar iki boyutta olmaktadır.

NA

Page 7: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

7

NA

Page 8: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

KULLANDIKLARI VERİLEREGÖRE ALGORİTMALAR

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

8

Nitel veri kullananlar

(faaliyet ilişki çizelgesi)

Nicel veri kullananlar

(gezi diyagramı)

Melez (ikisinin karışımı)

NA

Page 9: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

BENİMSENEN AMACA GÖREALGORİTMALAR

2 temel amaç

1. Toplam maliyetin enküçüklenmesi

2. Fayda / Yakınlık puanının enbüyüklenmesi

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

9

NA

Page 10: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

10

: bölüm/ faaliyet ilişkileri sayısı

: iki bölüm arasında bir dönemde yapılan taşımaların sayısı

: i. bölüm ile j. bölüm arasındaki uzaklık

: aynı mesafedeki birim taşıma maliyeti

ijij

m

1i

m

1j ij dcfzENK

NA

Page 11: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Gezi diyagramı gibi nicel veri kullanıldığında uygundur.

cij değerlerinin aktarma donanımı kullanım oranından

bağımsız olduğu, taşıma mesafesiyle doğrusal ilişkili

olduğu varsayılır.

Bazen cij=1 olarak alınır. Bu durumda tesis içerisindeki

toplam birim yük taşımasına odaklanılmış olur.

Bazı durumlarda cij’ler, genellikle birim yükün büyüklük,

ağırlık gibi özelliklerine dayanan nisbi ağırlık değerleri

olarak kullanılabilir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

11

NA

Page 12: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

12

: bölüm/ faaliyet ilişkileri sayısı

: iki bölüm arasında bir dönemde yapılan taşımaların sayısı

: Yerleşim planında i. bölüm ile j. bölüm bitişikse “1”, değilse “0”

ij

m

1i

m

1j ij xfzENB

Faaliyet ilişki şeması gibi nitel veriler kullanıldığındauygundur.

NA

Page 13: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Normalleştirilmiş yakınlık puanı

Verimlilik oranı / Etkinlik oranı (efficiency rating)

0 -1 arasında bir değer

1 olması, aralarında pozitif akış olan tüm bölümlerinyanyana yerleştiğini gösterir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

13

m

1i

m

1j ij

ij

m

1i

m

1j ij

f

xfz

NA

Page 14: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Normalleştirilmiş yakınlık puanı(negatif akış olması durumu)

Bazen yanyana gelmesinin istenmediği iki bölümiçin negatif akış değeri verilebilir.

A: Pozitif akış olan bölümler kümesi

Ā: Negatif akış olan bölümler kümesi

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

14

A)j,i( ijA)j,i( ij

ijA)j,i( ijijA)j,i( ij

ff

)x.fx.fz

-(1

NA

Page 15: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

YERLEŞİM PLANININGÖSTERİMİNE GÖREALGORİTMALAR

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

15

NA

Page 16: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

16

Kesikli gösterimde, eldeki yerleşimin bilgisayara aktarılabilmesi için, önce hücrelerden (BİRİM KARELER) oluşan bir yapıya dönüştürülmesi gerekir.

D D D D B B

D D D D B B

D D D E E E

C C D E E F

A A A A A F

A A A F F F

1 2 3 4 5 6

1

2

3

4

5

6

NA

Page 17: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

KULLANIM AMACINA GÖREALGORİTMALAR

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

17

Kurma esaslı (construction)

Geliştirme esaslı (improvement)

NA

Page 18: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Kurma Esaslı Yordamlar

BAŞLANGIÇ ÇÖZÜMÜ bulur.

Kurma esaslı algoritmalar, bir ön çözüme gerek

duymaksızın sonuca ulaşabilmektedirler.

İki temel işlem SEÇME ve SIRALAMA’ dır.

Teknikler arasındaki farklılaşma, bu iki temel işlemin

değişik şekillerde yapılabilmesinden kaynaklanmaktadır.

Bütün kurma esaslı algoritmalarda seçim işlemi,

bölümlerin hangi sırayla ele alınıp yerleştirileceğini

belirlemektir.

18

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 19: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

KURMA ESASLI ALGORİTMALAR

İÇİN ORTAK ADIMLAR

1. Henüz seçilmemiş bir faaliyeti seç.

2. Bu faaliyeti boş olan ve sırası gelen bir yere yerleştir.

3. Faaliyetlerin hepsi bir yere atanmadıysa Adım 1'e dön, aksi halde DUR.

19

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 20: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Geliştirme Esaslı Yordamlar

MEVCUT YERLEŞİM PLANININ İYİLEŞTİRİLMESİ

amaçlanır.

Başlangıçta bir yerleşim planı verilmelidir.

Kurma esaslı algoritmaların çıktıları, geliştirme

algoritmalarının girdisi olarak kullanılırsa, daha da

iyi sonuçlar elde edilebilmektedir.

20

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 21: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

İKİLİ DEĞİŞİM YÖNTEMİ

SERİM YÖNTEMİ

CRAFT

MCRAFT

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

BLOCPLAN

LOGIC

MULTIPLE

CORELAP

ALDEP

NA

Page 22: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

22

(Pairwise Exchange Method)

NA

Page 23: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

İyileştirme esaslı bir yöntemdir.

Maliyetin enküçüklenmesi veya faydanın enbüyüklenmesi amaçlarından biri benimsenebilir.

Her adımda sadece iki bölümün yeri karşılıklı olarak değiştirilebilir.

Birbiri ile yerleri değişecek bölümleri bulmak için, tüm ikili kombinasyonlar denenir ve eniyi amaç fonksiyonu değerine sahip olan değişim seçilir.

Bu değişim adımları, bir iyileşme elde edilemediğinde sona erer.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

23

NA

Page 24: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

24

ÖRNEK: Eşit büyüklükte bitişik dört bölüm/ maliyet esaslı/birim taşıma maliyetleri aynı (cij=1 alınabilir)

1 2 3 4

1 2 3 4

1 - 10 15 20

2 - 10 5

3 - 5

4 -

Gezi

diyagramı

Yerleşim

Planı

NA

Page 25: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

25

1 2 3 4

1 2 3 4

1 - 1 2 3

2 - 1 2

3 - 1

4 -

Mevcut planın toplam maliyet değerinin hesaplanması

Uzaklık

matrisi

1 1 1

NA

Page 26: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

26

1 2 3 4

1 - 1 2 3

2 - 1 2

3 - 1

4 -

Mevcut planın toplam maliyet değerinin hesaplanması

Uzaklık matrisi

1 2 3 4

1 - 10 15 20

2 - 10 5

3 - 5

4 -

Akış matrisi

z= fij ×j=1i¹ j

4

åi=1

4

å cij×dij

TC1234 =10(1)+15(2)+ 20(3)+10(1)+ 5(2)+ 5(1) =125

NA

Page 27: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 1:Mevcut planda yapılabilir ikili değişimler

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

27

1 2 3 4

NA

Page 28: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 1

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

28

TC2134(1«2) =10(1)+15(1)+20(2)+10(2)+5(3)+5(1) =105

TC3214(1«3) =10(1)+15(2)+20(1)+10(1)+5(2)+5(3) = 95

TC4231(1«4) =10(2)+15(1)+20(3)+10(1)+5(1)+5(2) =120

TC1324(2«3) =10(2)+15(1)+20(3)+10(1)+5(1)+5(2) =120

TC1432(2«4) =10(3)+15(2)+20(1)+10(1)+5(2)+5(1) =105

TC1243(3«4) =10(1)+15(3)+20(2)+10(2)+5(1)+5(1) =125

NA

Page 29: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 1

En düşük taşıma maliyeti değerine sahip olan (1-3) değişimi seçilir.

Mevcut ve yeni yerleşim planları

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

29

1 2 3 4

123 4

Mevcut plan

Toplam maliyet = 125

Yeni plan

Toplam maliyet = 95

NA

Page 30: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 2: Yeni planda yapılabilir ikili değişimler

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

30

123 4

NA

Page 31: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 2

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

31

TC3124(1«2) =10(1)+15(1)+20(2)+10(2)+5(1)+5(3) =105

TC1234(1«3) =10(1)+15(2)+20(3)+10(1)+5(2)+5(1) =125

TC3241(1«4) =10(2)+15(3)+20(1)+10(1)+5(1)+5(2) =110

TC2314(2«3) =10(2)+15(1)+20(1)+10(1)+5(3)+5(2) = 90

TC3412(2«4) =10(1)+15(2)+20(1)+10(3)+5(2)+5(1) =105

TC4213(3«4) =10(1)+15(1)+20(2)+10(2)+5(1)+5(3) =105

NA

Page 32: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 2

En düşük taşıma maliyeti değerine sahip olan (2-3) değişimi seçilir.

1. ve 2. ardıştırmada elde edilen yerleşim planları

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

32

123 41. ardıştırma

Toplam maliyet = 95

12 3 42. ardıştırma

Toplam maliyet = 90

NA

Page 33: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 3: Yeni planda yapılabilir ikili değişimler

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

33

12 3 4

NA

Page 34: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Ardıştırma 3

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

34

TC1324(1«2) =10(2)+15(1)+20(3)+10(1)+5(3)+5(1) =120

TC2134(1«3) =10(1)+15(1)+20(2)+10(2)+5(3)+5(1) =105

TC2341(1«4) =10(3)+15(2)+20(1)+10(1)+5(2)+5(1) =105

TC3214(2«3) =10(1)+15(2)+20(1)+10(1)+5(2)+5(3) = 95

TC4312(2«4) =10(1)+15(1)+20(2)+10(2)+5(3)+5(1) =105

TC2413(3«4) =10(2)+15(1)+20(1)+10(3)+5(1)+5(2) =100

NA

Page 35: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

SONUÇ

Daha düşük maliyetli bir plan olmadığından algoritma sonlanır.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

35

123 41. ardıştırma

Toplam maliyet = 95

12 3 42. ardıştırma

Toplam maliyet = 90

123 4Mevcut plan

Toplam maliyet = 125

NA

Page 36: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

36

(Graph-based method)

NA

Page 37: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

37

Kurma esaslı bir algoritmadır.

Faaliyetler ya da bölümler düğüm olarak gösterilir.

Faaliyetler (bölümler) arası ilişkiler ikili bir ayırım yapılmasını sağlar: sağlanması gerekenler ve gerekmeyenler.

Sağlanması gereken komşuluklar ayrıtlarla gösterilir (Bitişik bölümler ayrıtlarla bağlanır).

Serim düzlemsel olarak yayılmamışsa (ayrıtlar kesişiyorsa) çözümü yoktur.

Serim düzlemsel ise, blok diyagramına geçilir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 38: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

38

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 39: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

39

Ayrıtlarla çevrilmiş

bölgeye YÜZ

denir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 40: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

40

Serimde Kabuller

Uzaklık ve komşuluktan başka ilişki göz önüne alınmaz.

Bölüm şekilleri ve sınır uzunlukları dikkate alınmaz.

Ayrıtlar kesişemez.

Yerleşimin değeri, ağırlıklara duyarlıdır.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 41: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

41

İyi yönler

Faaliyet ilişki çizelgesinden, doğrudan alan ilişki diyagramına geçilebilir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

Zayıf yönler

Bitişik tesislerin arasındaki ilişkiyi kuvvetli sayar.

Birden fazla çözümü vardır.

Bilgisayar uygulaması zordur.

Serim tekniği sadece bir ARAÇ tır. Kullanabileceğimiz yerlerde bütün üstünlükleriyle kullanmalıyız.

NA

Page 42: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

42

ÖRNEK:

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 43: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

43

Adım 1: En ağır çifti seç3 ve 4

320

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

4

NA

Page 44: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

44

Adım 2: Bunlara toplam ağırlığı enbüyük olanı, bir yüz oluşturacak şekilde ekle. Son düğüme kadar bu adımı tekrarla.

Düğümler 3 4 Toplam

1 8 10 18

2 12 13 25

5 0 2 2

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 45: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

45

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

320

4

320

4

2

12 13

NA

Page 46: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

46

Bu yüze eklendiğinde, en büyük ağırlığı veren dördüncü düğümü bir yüz oluşturacak şekilde ekle

Düğümler 2 3 4 Toplam

1 9 8 10 27

5 7 0 2 9

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 47: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

47

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

320

4

2

12 13

1

9

108

NA

Page 48: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

48

Alternatif yerleşim

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

320

4

1

8

13

2

910

12

320

4

2

12 13

1

9

108

NA

Page 49: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

49

Son düğümü ekle.Beşinci bölüm (5), hangi yüze?

Yüzler Ağırlıklar Toplam

1-2-3 0+7+0 7

1-2-4

1-3-4

2-3-4

0+7+2

0+0+2

7+0+2

9

2

9

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

4. yüz

3. yüz

NA

Page 50: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

50

Adım 3: Son düğümü ekle.Beşinci bölüm (5), hangi yüze?

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

320

4

2

12

13

1

9

108

5

7

0

2

NA

Page 51: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

51

2

3

4

1 5

Blok diyagramına geçiş

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 52: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

52

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 53: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Computerized Relative Allocation of

Facilities Technique

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

53

NA

Page 54: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

CRAFT için gerekli girdiler

Başlangıç yerleşim düzenlemesi planı

Gezi diyagramı (Bölümler arasında birim zamandaki taşıma sayıları)

Birim yükün birim mesafeye taşınma maliyetleri

Düzenlemede yerleri değişmeyecek sabit bölümlerin yerleri ve sayısı

54

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 55: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

CRAFT çıktıları

Yalnız ikili değişim

Yalnız üçlü değişim

İkili değişimi izleyen üçlü değişim

Üçlü değişimi izleyen ikili değişim

Eniyi ikili ve üçlü değişim

55

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 56: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

CRAFT’ın Özellikleri Geliştirme esaslı bir algoritmadır.

Düzenleme alanı br2 lerden oluşur.

Tesisin dış yapısı kare ya da dikdörtgen olmalıdır. Değilse, kalan alanlar sabit alan olur.

Maliyet bilgisi, birim yük için birim uzaklık başına hesaplandığından, bu uzaklık biriminin yerleşim düzeni planındaki 1 br2 nin bir kenarının uzunluk birimiyle aynı olması uygulamada büyük önem taşır. (Örn: Bir karenin kenarı 2 m. ise, maliyet matrisi elemanlarının birimi 2 m. başına (TL/adet) ya da (TL/ton) olmalıdır)

Bölümler arası akış verilirken br2 ye göre verilmelidir.

56

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 57: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

1. Bölümlerin ağırlık merkezlerini bul.

2. Uzaklıkları hesapla.

3. Toplam taşıma maliyetini hesapla.

4. ikili-üçlü değişiklikleri dene. En iyisini yap.

5. Gerçek ağırlık merkezlerini hesapla.

6. Tekrarla (daha iyisi bulunmayıncaya kadar yeni seçenekler)

CRAFT-ALGORİTMA

57

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 58: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Adım adım İYİLEŞTİRME (2’li, 3’lü değişim)

Bölümler arasında ikili ve/ veya üçlü yer değişimleri yapılır.

Değişecek bölümler ya KOMŞU olmalı ya da alanları EŞİT bölümler olmalıdır.

Bölümlerin alanları eşitse problem yok.

Komşu ise ve alanlar da farklı ise:

Ağırlık merkezleri değişebilir

Bölünme olabilir

58

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 59: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

İkili değişim (5-4)

59

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 60: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Üçlü değişim (A-B-D)

60

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 61: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Avantajları

Sabit yerlerin tanımlanabilmesi

Kısa bilgisayar zamanı gerektirmesi

Karışık matematiksel hesaplamalar gerektirmemesi

Maliyet ve tasarrufları göstermesi

Şekillerin değiştirilebilmesi

61

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 62: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Dezavantajları

Olası değişikliklerin hepsi sınanmaz bu yüzden yerel eniyi çözüm sağlanır.

Başlangıç yerleşim düzenini kendisi oluşturmaz. İstenmeyen yakınlıkları gözönüne almaz.Bölüm sayısı sınırlıdır.Bir faaliyete ayrılan alanda bölünmeler olabilir.Bölümler birbiriyle yer değiştirirken, aynı büyüklükte olmak, veya birbiriyle komşu olmak veya ortak başka bir bölümle sınırdaş olmak zorundadır.

62

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 63: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

İstenmeyen bir duruma örnek:2 - 4 değişiminde bölünme

6 6 6 5 5

6 6 6 5 5

6 6 6 5 4

6 6 6 4 4

2 2 2 2 2

1 1 2 3 3

1 1 2 3 3

6 6 6 5 5

6 6 6 5 5

6 6 6 5 2

6 6 6 2 2

2 2 2 2 4

1 1 4 3 3

1 1 4 3 3

6 6 6 5 5

6 6 6 5 5

6 6 6 5 2

6 6 6 2 2

4 4 4 2 2

1 1 2 3 3

1 1 2 3 3

63

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 64: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Başlangıç yerleşim planı

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

64

ÖRNEK :

NA

Page 65: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

65

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

Birim kare büyüklüğü = 20 x 20 ft

NA

Page 66: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Başlangıç yerleşim planı

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

66

A A A A A A A A A A G G G G G G G G

A A G G

A A A A A A A A A A G G G G

B B B B B C C C C C E E G G G G G G

B B C C E E E E E E E E

B B C C C C C E E E E E E E E

B B B B B D D D D F F F F F F F E E

D D D D D D D F F F F

D D D F F F F F F

D D D D D D D D H H H H H F F F F F

NA

Page 67: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

67

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

Başlangıç yerleşim planı ve ağırlık merkezleriTM = 2974 x 20 = 59480 birim

NA

Page 68: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

68

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

E ve F bölümlerinin yer değişimi sonucunda elde edilen plan

TM = 2953 x 20 = 59060 birim

NA

Page 69: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

69

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

Elde edilen eniyi yerleşim

TM = 56670 birim

Ufak düzeltmelerden

sonra elde edilen son plan

NA

Page 70: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

WINQSB ile çözüm

70

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 71: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

71

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 72: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

72

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 73: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

73

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 74: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

74

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 75: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

75

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 76: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

76

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 77: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

77

A A A A A A A A A A G G G G G G G G

A A G G

A A A A A A A A A A G G G G

B B B B B B B B B B F F G G G G G G

B B B B B B B B B B F F F F F F F F

C C C C C C C C C C F F F F F F F

C C C C C D D D D E E E E E E F F

D D D D D D D E E F F

D D D E E E E E E F F

D D D D D D D D H H H H H E E F F F

BAŞLANGIÇ YERLEŞİM

CRAFT İLE ELDE

EDİLEN ENİYİ

YERLEŞİM

NA

Page 78: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

MicroCraft

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

78

NA

Page 79: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Kesikli + geliştirme esaslıYerleşim alanı eşit genişlikte bantlara bölünür.Bant sayısı, tesis eni ve boyu, başlangıç yerleşim

vektörü (örnek : 1-7-5-2-4-6-3)verilir. İkili değişim için kısıt YOKTUR Bölmez, hepsini kaydırır. İlk yerleştirme ? Sabit bölüm?

1

5

6

7

2

4 3

1 5

6 7

4

3

2

79

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 80: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

80

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

(Başlangıç yerleşim vektörü: 1-7-5-3-2-4-8-6 )

NA

Page 81: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

81

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 82: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

82

NA

Page 83: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Kurma-veya geliştirme esaslı2-3 bant (kendi seçer)Bant genişlikleri değişebilir.Sürekli gösterimAkış veya yakınlık diyagramıBölümü bir banda ataEni-boyu belirle (bölme yap)Bölümleri sıraya göre dizFaaliyet ilişki şemasını kullanır. Gezi diyagramı

verilse bile onu faaliyet ilişki şemasına dönüştürür.

Değerlendirmede CRAFT gibi ve cij=1Veya A=10, E=5, I=2, O=1, U=0, X= -10

A E

C B

D F

Hesapla

83

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 84: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

84

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 85: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

85

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 86: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

(Layout Optimization withGuillotine Induced Cuts)

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

86

NA

Page 87: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Kurma esaslı bir algoritmadır.Akış verileri, uzaklık esaslıd/d, sürekli, kurma Böle-böle kurar (düşey-yatay kesmeler)Rassal atamalar (alan bellien-boy bul)Ağaçta değişimiyileştirme

D

Yk g2.

..Yk g3.

.

Db d4.

.D d

5.

.Db d

6.

.

1.

.

B

A, B, C, D, E, F,G

B, C, E, G

B, C

A, D, F

E,G A D, F

b d

C E G D F

b

G DE

CB A

F

87

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 88: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

88

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 89: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

89

1

2

3

NA

Page 90: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

90

4

5

6

7

NA

Page 91: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

91

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 92: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

92

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 93: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

(MULTIfloor PLant Evaluation)

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

93

NA

Page 94: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Kurma esaslı bir algoritmadır.

CRAFT’a benzer (değişim ve yerleşim farklı)

İkili değişimler daha esnektir.

Boşluk dolduran eğri (Hilbert)

Sabit bölümleri atlar

(köşegen geçişlerkopukluk)

Eğriler çok değişik değilse Sonuç seçilen eğriye duyarsız

94

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 95: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

95

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 96: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

96

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 97: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

97

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 98: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

A, B, C, D ve E tesislerinin alanları, sırasıyla 8, 8, 8, 4 ve 4 birim kare, BECDA sırasıyla yerleşim

B C D E

A 10 1 0 1

B 1 0 0

C 5 2

D 12

Maliyet: 10(6)+4+0+3+4+0+0+5(3)+2(3)+12(6) = 164

D D A A

D D A A

C C A A

C C A A

C C E E

C C E E

B B B B

B B B B

98

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 99: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

D D A A

D D A A

C C A A

C C A A

C C E E

C C E E

B B B B

B B B B

A-B arası d/d uzaklık = 6 br.

99

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 100: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

B D değişimi DECBA sırasıyla yerleşim

D D A A

D D A A

C C A A

C C A A

C C E E

C C E E

B B B B

B B B B

B C D E

A 10 1 0 1

B 1 0 0

C 5 2

D 12

B B A A

B B A A

B B A A

B B A A

C C C C

C C C C

D D E E

D D E E

Maliyetler: 10(6)+4+0+3+4+0+0+5(3)+2(3)+12(6) = 16410(2)+4+0+5+4+0+0+5(3)+2(3)+12(2) = 78

BECDA DECBA

100

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 101: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

(COmputerized RElationshipLAyout Planning)

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

101

NA

Page 102: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

CORELAP ve ALDEP2 önemli kurma esaslı algoritma

Hücreler, satır ve sütun sayısı (dıştan dışa ölçüleri) belli olan bir matrise (oturma alanı) yerleştirilir.

Yerleştirmede iki disiplin

1. Serbest yerleşim (corelap)

2. Sınırlı yerleşim (aldep)

102

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 103: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Seçim süreci toplam yakınlık değeri (TYD)

(total closeness rating or TCR) kavramına dayanmaktadır.

Yakınlık ilişkilerine şu puanlar verilir:

A=6, E=5, I=4, O=3, U=2, X=1

TYD her bölüm için ayrı ayrı hesaplanır.

Bu hesaplamada, bölümün diğer bölümlerle sağlamak istediği ilişkilerin puanları toplanır.

Toplam puanı en yüksek çıkan bölüm, seçilen ilk bölümdür.

103

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 104: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Sonraki sıraya, ona en yakın olması gereken bölüm alınır. En yakın olması gereken bölüm, en yüksek ilişki puanı olan bölümdür.

Birden fazla bölümün puanlarının aynı olması halinde, bunlardan TYD’si en yüksek olan tercih edilir. TYD’ler de aynı ise, en büyük alana sahip olan, alanlar da aynı ise en küçük bölüm numarasına sahip olan seçilir.

104

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi NA

Page 105: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

105

Amaç uzaklık puanını enküçüklemek

Yerleşim puanının hesaplanması:

CR: bölümler arası sayısal yakınlık oranı

d : bölümler arasındaki en kısa D/D uzaklık

dCR iji ij

ij

NA

Page 106: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

106

NA

Page 107: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

107

Birim alanlar için yaklaşık değerler de alınabilir.

Bu örnek için her bir birim kare alanı 2000 olarak gösterilse de, bölümlerin kaplayacağı birim kareler sırasıyla, 2, 1, 1, 2, 1, 2, 2 olarak alınmıştır.

NA

Page 108: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

108

A=6, E=5, I=4, O=3, U=2, X=1

NA

Page 109: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

109

NA

Page 110: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

110

NA

Page 111: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

111

Bölüm 5 6 TYD

1 O U 5

2 I I 8

3 U O 5

4 I U 7

7 I E 9

NA

Page 112: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

112

Bölüm 5 6 7 TYD

1 O U U 7

2 I I U 10

3 U O U 7

4 I U U 8

NA

Page 113: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

113

NA

Page 114: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

114

NA

Page 115: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

115

A=6

E=5

I=4

O=3

U=2

X=1

NA

Page 116: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

116

14-13 : 2 br., 14-15 : 3 br. uzaklık

NA

Page 117: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

(Automated Layout DEsignProgram)

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

117

NA

Page 118: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

118

Sınırlı yerleşim

NA

Page 119: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

119

Seçme işlemleri, bir “kesme sınırı” nın belirlenmesiyle başlar.

Kesme sınırı: Hangi ilişkilerin dikkate alınacağını hangilerinin ihmal edileceğini göstermektedir.

(Yalnız A veya sadece A veya E gibi)

İlk faaliyetin seçimi rasgele yapılır.

Daha sonra onunla A ilişkisi olan bir başka faaliyet aranır; bulunamazsa, daha alt düzeylerde ilişki bekleyen faaliyetlere razı olunmaktadır.

Kesme sınırı üzerinde yakınlık isteyen bir faaliyet bulunmadığı takdirde ise, yeni bir seçim yapılarak aynı işlemler tekrarlanmakta; bu iş tüm faaliyetler seçilinceye kadar sürmektedir.

NA

Page 120: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Seçme işlemleri, bir “kesme sınırı” nın belirlenmesiyle başlar.Kesme sınırı: Hangi ilişkilerin dikkate alınacağını hangilerinin ihmal edileceğini göstermektedir. (Yalnız A veya sadece A veya E gibi)

İlk faaliyetin seçimi rasgele yapılır.Daha sonra onunla A ilişkisi olan bir başka faaliyet

aranır; bulunamazsa, daha alt düzeylerde ilişki bekleyen faaliyetlere razı olunmaktadır.

Kesme sınırı üzerinde yakınlık isteyen bir faaliyet bulunmadığı takdirde ise, yeni bir seçim yapılarak aynı işlemler tekrarlanmakta; bu iş tüm faaliyetler seçilinceye kadar sürmektedir.

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

120

NA

Page 121: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

121

NA

Page 122: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

122

NA

Page 123: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

123123

NA

Page 124: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

124

NA

Page 125: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Düzgün bölümDüzgün yol

(maliyet ve güvenlik)

NA

Page 126: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

126

İstenmeyen hücre yerleşim şekilleri

Ortada

boşluk

Basık yerleşim

Çok köşeli

şekilKopuk

Ortakkenarıolmayanhücreler

yerleşim kalan

NA

Page 127: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

127

Kapsayan Enküçük Dikdörtgen (KED)

«Smallest Enclosing Rectangle (SER)»

KED alanı / Bölüm alanı

KED uzun kenar/ KED kısa kenar

DÜZGÜNLÜK ÖLÇÜLERİ

NA

Page 128: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

128

İzoperimetre

Şekil faktörü : S = P / A (çevre/alan)

İdeal şekil kare ise

S*= P/A = 4A/A =4/(A)

Başka bir şeklin, normalleştirilmiş şekil faktörü

F=S/S* =(P/A)/(4/A) = P/(4A) 1.0

Eğer bölüm kare F=1.0, Kare değilse F>1.0

Genellikle kabul edilebilir çözümlerde

1.0=< F <1.4 olmaktadır.

A

A

A

A

A

NA

Page 129: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

129

NA

Page 130: Yerleşim Tasarımı Algoritmaları - Endüstri Mühendisliği ...endustri.anadolu.edu.tr/nila/ENM411/duyuru/TP5.pdfKurma esaslı (construction) Geliştirme esaslı (improvement) NA

Doç. Dr. Nil Aras, ENM411 Tesis Planlaması, 2016-2017 Güz Dönemi

130

ÖRNEK (Tompkins, sayfa 350)(b) şekli için:

1. KED alanı/ Bölüm alanı = 25/16=1,5625

2. KED uzun kenar/ KED kısa kenar= 5/5 =1

3. F = 20 / (4√16)=1,25

NA