mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-1-

ရာဇာႏငသာသနာ -ပါရဂ

ပထမအႀကမပႏပျခငး [ ၂၀၀၉ ခႏစၾသဂတလ၊ အပေရ ၅၀၀ ]

စာမခြငျပခကအမတ ၃၂၀၄၄၄၀၈၀၈

မကႏာဖးခြငျပခကအမတ ၃၂၀၄၁၁၀၈၀၉ မကႏာဖး ဒဇငး ေကာမငးေမာင

မကႏာဖးႏင အတြငးပႏပသ

ဥးေဇာျမင၀ငး (ကာလာဇေအာဖဆက) ၁၈၄၊ ၃၁ လမး၊ ပနးပတနးၿမ႕နယ၊ ရနကနၿမ႕။

ထတေ၀သ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-2-

ဥးသစလြင (ဂန႔ေဂၚၿမငစာေပ) ၁၁၃၊ ေရႊျပညသာလမး၊ သာေကတ၊ ရနကနၿမ႕။

စာအပခပ - ကျမင၊ ည၀ငးျမင

အတြငးဖလင - ပရပရင၊ ကြနျပတာစာစ - Dream City

[ တနဖး - ၃၅၀၀ ကပ ]

ပါရဂ

ရာဇာႏင သာသနာ / ပါရဂ ရနကန

ဂန႔ေဂၚၿမငစာေပ၊ ၂၀၀၉။ ၃၅၀ စာ၊ ၁၃.၅ x ၂၁ စငတ

(၁) ရာဇာႏင သာသနာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-3-

မာတကာ

အႏၵယ ၁။ ပယဒ အေသာက ၂။ မလႏၵ ၃။ ကနရက ၄။ ဟ၀ဒၶန လကၤာဒပ (သရလကၤာ) ၁။ ဒ႒ဂါမဏ ၂။ ပရကမဗာဟ တ႐တ ၁။ ဘရငဥတည ထငးႏငင ၁။ သရသရယ၀သရာမ

မြနဂ ၁။ ကဗေလခန တဗက ၁။ ဘရငဂမၸ နေပါ ၁။ အသ၀မၼာ ဂပန ၁။ ဘရင႐ႈတက ကရးယား ၁။ ဘရင၀မကယင ကေမၻာဒးယား ၁။ သတမဇယ၀မၼာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-4-

ေလာ (လာအ) ၁။ ဖနညန သရ၀ဇယ ၁။ သရဇယနာဂ စမၸာ ၁။ ဒတယဣႁႏၵ၀မၼာ ျမနမာ ၁။ ဓမၼဒ (၁၀၅၆ ေအဒ) ၂။ ႏလးသားျဖင ဖတရေသာေကာကစာ ၃။ ကလာဏေကာကစာ ၄။ မငးတနးမငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-5-

စကားပလင

‘Secular state’ ဟေသာ စကားတစလးရသည။ ‘ဘာသာေရးတျခား၊ အပခပေရးတျခား’ စညးျခားထားေသာ ႏငငဟ၍ ဆလသည။ ႏငငအပခပေရးတြင ဘာသာေရး ၀ငမစြကေသာႏငငက ဆလျခငးျဖစသည။ ယငးစကားလးအရာ ဆလေသာ ဘာသာေရး သ႔မဟတ ‘ရလစဂငး’ ၌ ‘ရလစဂငး’ မဟတေသာ ဗဒၶာဘာသာမပါေပ။ ‘ဘာသာေရးတျခား၊ အပခပေရးတျခား’ စညးျခားရာ၌ ပါေသာ ဘာသာေရးသည ဗဒၶဘာသာမ အပျဖစေသာ အျခားဘာသာမား ျဖစသညး ေလာကလမႈေရး လမႈကစၥမားအတြက ဗဒၶေဟာၾကားထားေတာမေသာ မဂၤလာသတ၊ သဂၤါေလာ၀ါဒသတ၊ ပရာဘ၀သတ၊ အပရဟာနယတရား စသညတ႔သည ႏငငတစႏငင တညေထဆာကရာ၌ ႏငင၏ စလစမြမးခၽြန သ႔မဟတ သရဖအျဖစ တနဆာဆငထား၍ရသည။ ႏငငတစႏငငက အေရာငတငရာ၌ ဗဒၶဘာသာက

အေရာငတငေဆးအျဖစ အသးျပ၍ရသည။ ဗဒၶဘာသာက ႏငင၏အထြကအျဖစ သ႔မဟတ အေရာငတငေဆးအျဖစ အသးျပရာ၌ အေသာကမငးတရားႀကးသည ထပဆးက ပါ၀ငသည။ သ႔ေသာလညး အေသာကမငးတရားႀကး၏ အပခပေရးစနစက ေလလာသးသပၾကညလင တစပငးက ‘အပခပေရးတျခား၊ ဘာသာေရးတျခား’ လမးစဥႏင အကး၀ငေနၿပး တစပငးက ယငးလမးစဥက ခြထြကသြားသညက ေတြ႔ရသည။ အေသာကမငးႀကး ျဖန႔ျဖးေသာ တရားဓမၼမာ ဗဒၶေဟာၾကားေသာ တရားဓမၼ၏ အေျခခသေဘာတရား ျဖစသည။ အေသာကမငးတရားႀကးသည မမတရားဓမၼ သ႔မဟတ မမဘာသာတရားက သဒၶတငလသညျဖစ၍ အျခားတရားဓမၼ သ႔မဟတ အျခားဘာသာတရားက ျပစတင႐ႈတခသမားအား တရားဓမၼ၏ရနသဟ၍ပင သေဘာထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-6-

အေသာကမငးတရားႀကးသည တရားဓမၼ သ႔မဟတ ဘာသာတရားက လတနးစားတစရပ၏ ကယပငပစၥညးဟ၍ သေဘာမထားေပ။ တရားဓမၼ သ႔မဟတ ဘာသာတရား တစခခက ျဖန႔ျဖးေနၾကသမားအားလညး ထတရားဓမၼ သ႔မဟတ ထဘာသာတရား ပငဆငသဟ၍ သေဘာမထားေပ။ အေသာကမငးတရားႀကး၏ တရားဓမၼ သ႔မဟတ ဘာသာတရား လမးစဥလကလင ႏငင သ႔မဟတ လမး၏အျမင ကဥးေျမာငးမႈ ပေပာကသြားမညသာမက အငအားေတာငတငး ခငမာလာသည ႏငငတစႏငင တညေဆာကရာ၌ အကအည အေထာကအပမားစြာ ျဖစလာႏငသည။ အေသာက၏ ဘာသာေရးဆငရာ မ၀ါဒသည သမငး၌ ျဖစေပၚလာခေသာ ဘရငအခ႕ကသ႔ ဘာသာေရး တစယသန၀ါဒ မဟတေပ။ သမငး၌ ျဖစေပၚလာခေသာ ဘရငအခ႕ကသ႔ မမဘာသာတရားက ျဖန႔ျဖးလသညအတြက အျခားဘာသာတရားက ဆန႔ကငဘကမလပေပ။ ယငးဘကလကသည မ၀ါဒ၏ဆးကးက ဘရငအေသာက ေကာငးစြာနားလညသည။ အေသာက၏ ဘာသာေရးဆငရာ မ၀ါဒသည လသား၏မ၀ါဒသာ ျဖစသည။

ဘရငအေသာကသည ထးနနးက တရားဓမၼအေပၚ အေျခခေအာင လပၿပးသည ေနာက၌ပင ထးနနးက တရားဓမၼအေပၚ စးမးခြငမေပးေပ။ တစဖကက ဗဒၶတရားက သက၀ငယၾကညသျဖစသညအတငး တစဖကကလညး အပခပသ မငးလပသအေနျဖင ႏငငအတြငးရ ဘာသာတရား အားလးက တးတကႀကးပြားခြငရေအာင လပပငခြင အျပညအ၀ ေပးထားသည။ မမဘာသာအတြက အျခားဘာသာတရားမားက မညသညအခါမ ဖႏပခပခယခြင မျပေပ။ အေသာကမငးႀကးသည ဗဒၶတရားက ျပန႔ပြားေအာင ႀကးစားသအမနျဖစေသာလညး အျခားဘာသာ တရားမားကလညး လြတလပခြငေပးထားသျဖင ယေန႔ကငသးေနေသာ ‘အပခပေရးတျခား၊ ဘာသာေရးတျခား’ ဟေသာ မ၀ါဒႏင ေထာေလာကန႔လန႔ ျဖစေနသညဟ၍လညး ေျပာ၍မရေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-7-

ဤ ‘ရာဇာႏင သာသနာ’ စာအပ၌ ‘အပခပေရးတျခား၊ ဘာသာေရးတျခား’ မ၀ါဒႏင ေထာေလာကန႔လန႔ လပသညဟ၍လညး မဆႏငေသာ၊ ‘အပခပေရးတျခား၊ ဘာသာေရးတျခား’ မ၀ါဒႏင ေထာေလာကန႔လန႔ လပသညဟ၍လညး ေျပာ၍မရေသာ၊ အေသာကမငးတရားႀကး၏ အေၾကာငးက သေတသနျပလပလက ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးဘရငဧကရာဇမားမာ အႏၵယ၊ သရလကၤာ၊ တဗက၊ နေပါ၊ တ႐တ၊ ထငး၊ ဂပန၊ ကရးယား၊ မြနဂ၊ စမၸာ၊ သရ၀ဇယ၊ ျမနမာႏငငမား၌ သမငးစဥလာ ရခၾကေသာ ဘရငဧကရာဇမား ျဖစသည။

ပါရဂ ၂၀၀၇ ခႏစ၊ သတငးကၽြတ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-8-

အႏၵယ

ပယဒ အေသာက

သသည ကမၻာသမငးထက အႀကးျမတဆး ဘရငမားထတြင တစပါး အပါအ၀င ျဖစသည။ သ၏ တငးႏငင အကယအ၀နးသည အာဖဂနနစၥတနမ မဒရပအထ ကယျပန႔သည။ သမငးစာမကႏာမားထတြင စစႏငၿပးေနာက စစက လး၀စြန႔ပစလကေသာ တစဥးတညးေသာ စစဘရငျဖစသည (၂၂၅-ဘစ)။ ကမၻာႀကးက စစျဖင အႏငမယဘ ဓမၼျဖင အႏငယမညဟ၍ ေၾကညာသျဖစသည။ သကား ဘစသးရာစ၌ ေပၚေပါကခေသာ အေသာကမငးတရားႀကး ျဖစသည။ အေသာကသည သ၏တငးႏငင အကယအ၀နး ျပန႔ကယႀကးမားေသာေၾကာင ႀကးျမတေသာဘရင ျဖစလာျခငး မဟတေပ။ သ႔အား ႀကးျမတေသာ အဆငသ႔ ပ႔သညအရာမားမာ

လသားမားအေပၚထားေသာ သ၏ ၾကငနာမႈ၊ ေနရာထက၀နးကင၌ ပ႕ႏ႔ေနေသာ သ၏ အရနအ၀ါ၊ သ၏ ျပညတြငး ျပညပမ၀ါဒ၊ သ၏ သစၥာတရားက ျမတႏးျခငးႏင ျဖန႔ျဖးျခငးတ႔ပင ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင သ႔အား ဆကေဗးရးယားမ သရလကၤာအထ ႏငငသ ႏငငသားမား၏ အကးက လလားသအျဖစ သတမတယဆထားၾကသည။ သ႔ေလာက မညသညအႏၵယႏငငဘရငမ ေကာေစာထငရားျခငး မရေပ။ သ႔ေလာက မညသညဘရငမ သမငးတြင ၾသဇာအရနအ၀ါ မစးရခေပ။ အေသာကမငးတရားႀကးသည ေမာရယအမးအႏြယ ျဖစေသာလညး သ႔အမညနာမတြင ေမာရယ တပေခၚေလ မရေပ။ သ၏ ဘးေတာက စႏၵဂတ(ကႏၵရဂပၸတ) ေမာရယဟ ေခၚသကသ႔ အေသာကေမရယဟ မေခၚေ၀ၚေပ။ သသည ဘရငအေသာက သ႔မဟတ ဓမၼာေသာက သ႔မဟတ ပယဒ (ပရယဒရရ) အေသာက အမညမားျဖငသာလင ထငရားသည။ ေမာရယမးႏြယႏင ပတသက၍ ပညာရငမား တစဥးႏငတစဥး အယအဆ မတၾကေပ။ တခ႕ပညာရငမားက စႏၵဂတသည သ၏မယေတာ မရာေဒ၀၏ အမညနာမက အေၾကာငးျပလက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-9-

ေမာရယမးဆက တညေဆာကသညဟ၍ ဆၾကသည။ ဒဃနကာယ၌မ ပပၸလ၀နတြင ေနသတ႔သည ခတယမးႏြယမား ျဖစၾကၿပးလင ေမာရယအမညျဖင အသမားၾက၏ဟ၍ ဆထားသည။ ဗဒၶဘာသာႏင ဂနးဘာသာ အစဥအလာအရ ေမာရယ သ႔မဟတ ေမာရယသည ေမာရ (ဥေဒါငး)ႏင ဆကစပမႈရေနသည။ နႏၵဂဒ၌ အေသာကမငးႀကး စကထထားေသာ ေကာကစာတငႏင ဆနကပထးေတာေပၚ၌ ထလပထားေသာ ဥေဒါငးငက (ေမာရ)သည ဒဃနကာယ၏ အထကပါ အဆအမန႔က ေထာကခေနသည။ ငဋဋပဘရင၏ ေဘးရနေၾကာင ပပၸလ၀နမ ေမာရယ (ေမာရယ)တ႔သည ဟမ၀ႏာသ႔ တမးေရာငထြကေျပးလာၾကၿပးလင ထအရပ၌ အေျခခၾကသည။ ထေဒသ၌ ယခငက ေနလာခၾကသည ရရငးစြလမားသည ဥေဒါငးငက (ေမရ)က ေမြးၾကၿပးလင ဥေဒါငးေတာငမားျဖင အမအမး ျပလပၾကသည။ ထ႔ေၾကာင သတ႔သည ‘ေမာရယ’ ဟ အမညတြငေနၾကသည။ သတ႔လညး ဘရငအဇာတသတ၏ ေဘးရနေၾကာင ထအရပေဒသသ႔ တမးေရာငထြကေျပးလာသမား ျဖစၾကေသာ သကမးႏြယမား

ျဖစၾကသည။ ေနာကပငး၌ကား ထလမး ႏစမးလးပင ေမာရယအမညနာမျဖင ထငရားလာၾကသည။ မဟာေဗာဓ၀သကလညး အထကပါ အယအဆက ေထာကခထားသည။ ေမာရယၿမ႕၌ေနေသာ သားေတာ စႏၵဂတသည ထၿမ႕၌ပင ေမြးဖြားသည။ ထၿမ႕မာ သကမးႏြယမား တညေထာငေသာၿမ႕ ျဖစသည။ စႏၵဂတသည ေနာငေသာအခါ၌ စာဏက၏ အကအညျဖင ပါဋလပတ ေနျပညေတာ၏ဘရင ျဖစလာသည။ မဟာ၀သ၌လညး ‘ေမာရယာန ခတယာန ၀ေသဇာတ’ ဟ၍ ေမာရယအမး၌ စႏၵဂတ ေမြးဖြားေၾကာငး ေထာကခထားသည။ ဘရငအေသာက ေမြးဖြားျခငးႏင စပလဥး၍ ထးျခားဆနးၾကယေသာ ဇာတလမးဇာတကြက အမးမးရသည။ ပညာရင အေတာမားမားက အေသာက၏အဘြား သ႔မဟတ အေမသည ဂရဘရငသမးေတာ ျဖစလမမညဟ၍ ယဆၾကသည။ ယငးအယအဆမနဖ႔ အလားအလာမားစြာ ရသည။ စႏၵဂတႏင ေဆလကဆတ႔သည ႏငငေရးအရမသာမက အမေထာငေရးအရလညး ဆကစပမႈ ရေသာေၾကာင ေဆလကဆ၏ နနးေတာ၌ ေမာရယဘရငသမးေတာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-10-

ေရာကရေနျခငးႏင စႏၵဂတ၏ နနေတာ၌ ဂရဘရငသမးေတာ ေရာကရေနျခငးသည မျဖစႏငစရာ အေၾကာငးမရေပ။ ယငးသ႔ လကဆကျခငးမးရမညျဖစေသာလညး၊ ဗႏၵသာရမငးႀကးသည ဂရဘရငသမးေတာမ ဖြားျမငၿပး အေသာက၏ ဘြားေတာမာ ဂရဘရငသမးေတာ ျဖစသညဟ၍လညးေကာငး၊ ဗႏၵသာရမငးႀကးသည ဂရဘရငသမးေတာႏင လကဆကၿပး အေသာကက ေမြးဖြားသညဟ၍လညးေကာငး အခငအမာဆရန သကေသခ အေထာကအထားကမ ခငခငလလ မရရေပ။ အကယ၍ အေသာက၏ မယေတာသည ဂရဘရငသမးေတာ ျဖစသညဆပါက ထဂရဘရငသမးေတာသည ပါရနးသမးေတာႏင ဖြားျမငေသာ ေဆလကဆ၏ သမးေတာ ျဖစေပလမမည။ ---------- ဒပ၀သ၊ သမႏ ပါသာဒကာ၊ မဟာ၀သတ႔သည အေသာက၏ မယေတာႏင စပလဥး၍ ႏႈတဆတေနၾကသည။ မဟာ၀သဋကာ၌မ အေသာက၏ မယေတာအမညသည စမၼာ (စရမာ)ျဖစ၏ဟ ဆထားသည။ စမၼာသည ခတယ ေမာရယ (ေမာရယ)မးႏြယျဖစသည။ သ႔အမေထာင မသားစ၏ နညးေပးလမးျပဆရာမာ ဇနသာန သ႔မဟတ ဇရသာန သ႔မဟတ ဇရေသာန အမညရ အာဇ၀က တကဒြနးျဖစသည။

စမၼာသည ဗႏၵသာရဘရင၏ မဖရားႀကးျဖစသည။ မဟာ၀သဋကာ၏ အဆအရ ဗႏၵသာရ၏မယေတာသည စႏၵဂတ၏ ဥးႀကးတစဥးမ ေမြးေသာသမး ျဖစသည။ ထသမးေတာႏင စႏၵဂတ လကထပထမးျမားသည။ တခ႕ ဗဒၶစာေပကမး၈နမား၏ အဆအရ အေသာက၏မယေတာသည စမၼာ (ဘဂလပ)မ ျဗာဟၼဏက သဘဒရဂက ဗႏၵသာရမငးႀကးအား ဆကသသညဟ အဆရသည။ အမညနာမအရ သဘဒရဂသည ႐ပရညေခာေမာလပေပလမမည။ သတ႔ မကႏာမရမာ စးရပၾကသညျဖစ၍ နနးတြငးမဖရားမားႏင ကယလပေတာမားသည သဘဒရဂက ဘရငမငးႀကးနား ကပခြငမေပးၾကေပ။ တစေန႔သ၌ သဘဒရဂသည ဘရငမငးႀကး၏ ဆပငက ရတျဖတၿဖးသငခြင ရရသြားသည။ ဘရငမငးႀကးက သ႔က သတမရေတာေပ။ သတမရသညမာလညး အဆနးမဟတေပ။ ရာေပါငးမားစြာေသာ နနတြငးသမားထတြင သလညး ေရာေႏာေပာကကြယေနသည။ သဘဒရဂက လကႏငထကငေသာအခါ အေတြ႔ထး ထေတြ႔ခစားရသညျဖစ၍ ဘရငမငးႀကးသည သဘဒရဂအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-11-

စတ၀ငစားသြားေသာအခါ သဘဒရဂအေၾကာငးက ေမးျမနးစစမးၾကညသည။ သ႔ဖခင ျဗာဟၼဏက သ႔က ဘရငမငးႀကးအား ဆကသသညအေၾကာငး သဘဒရဂက အစေဖာေပးလကသည။ ထအခါ ဘရငမငးႀကးက သ႔က မဖရားေျမႇာကလကသည။ ထမဖရားတြင သားေတာ ဖြားျမငလာေသာအခါ (၃၀၄ ဘစ) ဘရငမငးႀကးက ‘ငါ ေသာကကငးသြားၿပ (အေသာက)’ ဟ ဆသည။ ထ႔ေၾကာင သားေတာ၏အမညမာ ‘အေသာက’ ဟတြငသည။ သဟဠအစဥအလာအရလညး အေသာကမယေတာ၏ အမညမာ စမၼာျဖစသည။ ဒဗာ၀ဒါနႏင အေသာကာ၀ဒါနတ႔၌လညး ထအတငးပင ဆထားသည။ စမၼာသည ‘ဇနပဒကလာဏ’ (မယဘြ႔ရ) ျဖစ၏ဟ ဆထားသည။ ယငးကမးဂနမား၏ တစေနရာ၌မ အေသာက၏ မယေတာသည စမၼာမ ျဗာဟၼဏသမး သဘဒရဂဟ ဆထားျပနသည။ အေသာက၏ သငယဘ၀ႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ သ႔မယေတာႏင ပတသက၍လညးေကာငး သ ေရးထးထားခသညေကာကစာမားမ မညသ႔မ မသရေပ။

ဗဒၶစာေပကမးဂနမားမမ အနညးအကဥး သရရသည။ ပါဠကမးဂနမား၏ အဆအရ အေသာကတြင ႏမေတာတစဥးရသည။ ထႏမေတာမ အဂၢျဗဟၼာ (အဂနဗရဟမာ)အမညရ သားေတာတစပါး ဖြားျမငသည။ အဂၢျဗဟၼာႏင အေသာက၏သမးေတာ သဃမတာ (ဆဃမၾတာ)တ႔ စဖကၾကသည။ သတ႔ႏစဥးတြင သမနအမညရ သားေတာတစပါး ဖြားျမငသည။ ပါဠစာေပကမးဂနမား၏ အဆအရ ဗႏၵသာရမငးႀကးတြင မဖရား ဆယေျခာကပါးရသည။ ထမဖရားမားမ သားေတာတစရာတစပါး ဖြားျမငသည။ သမနက အႀကးဆး သားေတာျဖစၿပး အေသာကက သမနေအာက ျဖစသည။ ဒဗာ၀ဒါန၏ အဆအရ သားေတာႀကး၏အမညမာ သသမျဖစသည။ အေသာကတြင ညငယတစေယာကရသည။ အမညမာ တဟေခၚသည။ သ႔ေသာလညး ၀တေသာကအမညျဖင ပထငရားသည။ တ႐တစာေပ၌ သဒတ သ႔မဟတ သဂၾတဟ၍ ဆထားသည။ ေထရဂါထာ၌ ဂါထာႏစပဒ ပါရသည။ တစပဒမာ ၀ဟာရယမေထရႏင ပတသကၿပး အျခားတစပဒက ၀တေသာကမေထရႏင ပတသကသည။ အ႒ကထာဆရာ ဓမၼပါလက ၀ဟာရယမေထရသည အျခားညေတာတစဥးျဖစသ ၀ဂတာေသာက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-12-

ျဖစသညဟ၍လညးေကာငး ဆထားသည။ တစဥးႏငတစဥး မတေပ။ တျခားစျဖစသည။ အေသာကသည ႐ပရည ႐ပကာယ မလပဟ ဆၾကသည။ ထ႔ေၾကာင သ႔က သ႔ခမညးေတာက သငယအရြယကစၿပး ခစခစခငခင ၾကငၾကငနာနာ မရေပ။ သ႔ေသာလညး သ႔တြင ထးျခားေသာ ဂဏအရညအခငးမား ရသညျဖစ၍ သ႔ခမညးေတာက သ႔က ဥပရာဇာ ဘရငခအျဖစ ဥေဇၨန (ဥေဂန)သ႔ ပ႔လကသည။ ဥေဇၨနသ႔ပ႔ျခငးမာ သ႔ခမညးေတာက သ႔က သ႔မကေမာက၌ မထားလေသာေၾကာငလညး ျဖစႏငသည။ ဥေဇၨနသ႔ မေရာကခင အေသာကသည ၀ဒသာနဂရ၌ ေခတေနသည။ ၀ဒသာ၌ အေသာကသည ေဒ၀အမညရ သကြယသမးႏင ဆသည။ ေဒ၀အား လကထပသမးပကၿပး (၂၈၆ ဘစ)ဥေဇၨနသ႔ ေခၚသြားသည။ ေဒ၀တြင သားတစေယာက ဖြားျမငသည (၂၈၄ ဘစ)။ သားေတာမာ ေနာငေသာအခါ၌ ရငမဟႏၵေထရအမညျဖင ထငရားၿပး လကၤာဒပသဟဠကၽြနးသ႔ သာသနာျပ ကြေရာကသျဖစသည။

မဟႏၵေမြးဖြားၿပးေနာက ႏစႏစအၾကာ (၂၈၂ ဘစ)တြင သဃမတာ သမးေတာက ဖြားျမငသည။ မဟာ၀သဋကာ၏ အဆအရ ေဒ၀သည အလြနလ အလြနေခာသည။ ထ႔ေၾကာင သ႔ဖခငက သ႔က ေဒ၀ဟ၍ အမညမညထားျခငး ျဖစသည။ မဟာေဗာဓ၀သ၌ (ဘစ ၁၈-၁၁၀) ေဒ၀က ၀ဒသာမဟာေဒ၀ဟ ဆၿပး သကသာက၀င သမးပအျဖစ ေဖာျပထားသည။ လကၤာဒပသ႔ သာသနာျပမကြခင မဟႏၵမေထရသည သ႔မယေတာႏငေတြ႔ရန ၀ဒသာသ႔ကြသည။ ထအခါ သားေတာ သတငးသးရနအတြက မယေတာက ၀ဒသာဂဂ အမညရေကာငးက ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ဥေဇၨန၌ ျပဖြယကစၥမားက ျပလပေဆာငရြကၿပးေသာအခါ အေသာကသည သားေတာႏင သမးေတာက ေခၚခၿပး ပါဋလပတသ႔ ျပနလာသည။ ေဒ၀ကမ အေသာကႏင လကပါမသြားဘ ၀ဒသာ၌သာလင ေနခသည။ ထအခန၌ တကသလာ၌ ပနကနထကြမႈ ျဖစေပၚလာသည။ သပနသကနက ႏမနငးရန ဘရငမငးႀကးသည အေသာကက တကသလာသ႔ လႊတလကျပနသည။ အေသာက ကြေရာကလာေၾကာငး သတငးရရသြားေသာအခါ တကသလာ ၿမ႕သၿမ႕သားမားသည ၿမ႕ျပငထြက၍ အေသာကက ႀကဆၿပးလင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-13-

အေသာကအား မမတ႔သည အေသာကႏင ပါဋလပတဘရငမငးႀကးက ေတာလနဆန႔ကငသမား မဟတေၾကာငး၊ တကသလာရ ဘရငကယစားလယေတာ အမတက မမတ႔က ဖႏပခပခယျခငး၊ မတရားျပလပျခငးေၾကာင မမတ႔ ဆႏၵျပရျခငးျဖစေၾကာငး၊ တကသလာတြင ၿငမးခမးစြာ အပခပႏငမည ဘရငကယစားလယေတာ အပခပသတစဥး ခန႔ထားပါမည အေၾကာငး တးလးေတာငးပနၾကသည။ တကသလာသ႔ ဆကေရာကလင ဆကေရာကခငး အေသာကသည တကသလာ ျပညသတ႔၏ ၾကညညေလးစားျခငးက ခရၿပးလင တကသလာ၌ တစဖန ၿငမးခမးေရး ရရသြားသည။ ------- ဗႏၵသာရမငးႀကးသည သားေတာ အေသာကအား သ၏ အ႐ကအရာခ ျဖစေစလသညဆႏၵ မရေပ။ သ႔ေသာလညး မႉးမတမားက သားေတာမားထက အေသာကအား ပၿပး သေဘာကၾကသည။ မႉးမတမားသည အေသာက၏ အစြမးအစက သၿပးျဖစေနၾကသည။ အ၀ႏႏင တကသလာ၌ ရရေသာ သားေတာ အေသာက၏ ေအာငျမငမႈမားေၾကာင မႉးႀကးမတရာမားသည အေသာကအား အ႐ကအရာခအျဖစ မကစကေနၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ခမညးေတာ

ဗႏၵသာရမငးႀကး လြနသြားေသာအခါ အေသာကမသည မႉးႀကးမတရာမား၏ အကအညျဖင မဂဓထးနနးက သမးပကလကေလသည (၂၇၃ ဘစ)။ ထးနနးလက၀ယ ရရၿပးေနာက ေလးႏစၾကာမ (၂၆၉ ဘစ) အေသာက အဘသကခယသည။ ရာဇဘေသကမဂၤလာ ေနာကကရျခငး၏ အေၾကာငးက အမးမး ေျပာျပၾကသည။ ေဒါကတာဂယဆ၀ါလက ၂၄ ႏစ အရြယမတငခင ရာဇအဘသက မခရဟ ဆသည။ သ႔ေသာလညး မဟာဘာရတ၌ ၀စၾတ၀ရယသည ငယရြယစဥကာလကပင ရာဇအဘသကခရသည။ အေသာကသည မမဘရငျဖစေရးအတြက ရာဓဂတ၏ အကအညျဖင ညေနာင (၉၉)ေယာကက သတသငပစသည။ ေနာကပငး၌ အေသာကသည ရာဓဂတအား အမတခပအျဖစ သေကာငးျပသည။ ေဒါကတာဆမစကမ အေသာက၏ နနးစႏစ ၁၇ ႏစ ၁၈ ႏစ အေတာအတြငး၌ပင သ၏ညေနာင အေတာမားမား အသကထငရား ရေနၾကသညဟ၍ ဆထားသည။ သ႔ေသာလညး မမက ဆန႔ကငဘကလပသည ညေနာငမားအား အေသာက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-14-

သတသငပစသညမာ မျဖစႏငစရာအေၾကာငး မရေပ။ မမဘကကရပေသာ ညေနာငမားမာမ အသကရငကနေနမညမာ မလြေပ။ ေလးႏစၾကာ အခနကာလအတြငး မမ၏ ညေနာငမားက ရငးလငးေနရေသာေၾကာင အဘသကခရန ေလးႏစ ေနာကကသြားျခငး ျဖစေပလမမည။ တကသလာအကြမႈက ႏမနငးရနအတြကသာ အေသာကက ဥေဇၨနမ ပါဋလပတသ႔ ျပနေခၚျဖငးျဖစဖ႔ ရသည။ တကသလာ အေရးအခငး ၿငမးေအးသြားေသာအခါ အေသာကသည ဥေဇၨနသ႔ တစျဖနျပနသြားရသည။ ဗႏၵသာရမငးႀကး ေသအမးမး ျဖစေနခနကမသာ ထးနနက သမးပကသည။ ထအခနက အေသာက၏ ေနာငေတာ သသမ သ႔မဟတ သမန (ဖတမကြ)သည ကသၼရသ႔ ေရာကေနသည။ သတငးၾကားသရေသာအခါ ေနာငေတာသည ပါဋလပတ ျပနလာသည။ သမနဘကကပါေသာ ညေတာေနာငေတာအားလညး အေသာကသည သတသငပစေပလမမည။ သ႔ဘကကပါေသာ ညေတာ ေနာငေတာမားမာမ အသကရငကနေနေပလမမည။ ထ႔ေၾကာငသာလင အေသာက အပခပမငးလပေနသည အခါကာလအတြငး၌လညး သ၏

ညေတာ ေနာငေတာ မငးညမငးသား အေတာမားမား ပါဋလပတႏင အျခားေဒသမား၌ ရေနၾကျခငး ျဖစေပလမမည။ သားေတာ သမန ကြယလြနသြားေသာအခါ သ၏ၾကငယာ သမနေဒ၀သည ကယ၀နအရငအမာႏင ထြကေျပးတမးေရာငသြားရာ စ႑လ (ဇတနမ) ရြာတစရြာသ႔ ေရာကသြားသည။ ထရြာ၌ပင ပေညာငပင (နေျဂာဓ) တစပင၏ အရငး၌ သားေတာေလးက ဖြားျမငသည။ နေျဂာဓ (ပေညာငပင)ရငး၌ ေမြးဖြားေသာေၾကာင နေျဂာဓဟ အမညမညထားလကေလသည။ ထရြာမ ေကးရြာမႉးက ေဒ၀က ေတြ႔ရေသာအခါ မမ၏ သခငမအျဖစ အမတထားၿပးလင ခနစႏစတတ သားက မခငက လပေကၽြးသကသ႔ လပေကၽြးျပစသည။ ------- တစေန႔သ၌ မဟာ၀႐ဏမေထရသည သားေတာေလး၏ ရဟႏာျဖစမည ဥပနယလကၡဏာမားက ေတြ႔ရ၍ မခငထ ခြငပနၿပး သားေတာေလးအား ရငသာမေဏ ျပေပးလကသည။ ေနာကပငးတြင ထနေျဂာဓ သာမေဏထမ တရားနာရၿပး အေသာကသည တရားဓမၼ သက၀ငယၾကညလာျခငး ျဖစသည။ အေသာကမငးႀကးတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-15-

မဖရားငါးပါးရသည။ ဘရငခအျဖစ ဥေဇၨနသ႔ သြားေသာအခါ၌ ေဒ၀ႏင လကထပထမးျမားသည။ ကနမဖရားမားကား - ၂- အသႏၶမၾတာ၊ ၃- ကာလ၀ါက (သ႔မဟတ) စ႐၀ါက (သ႔မဟတ) ကလ၀ႎကာ၊ ၄- ပဒမာ၀တ၊ ၅- တရကၡတာတ႔ ျဖစၾကသည။ ရာနေကာကစာအရ သရသညမာ ကာလ၀ါကသည အေသာက၏ ဒတယမဖဘးျဖစၿပး သားေတာ တ၀လ (တ၀ရ)၏ မယေတာျဖစသည။ အသႏၶမၾတာသည အေသာက၏ မဖရားေခါငႀကး ျဖစသည။ အေသာက အဘသကခၿပးေနာက ၂၆ ႏစေျမာက၌ အသႏၶမၾတာ ကြယလြနသြားသည။ ထ႔ေနာက ေလးႏစအၾကာတြင ဘရငမငးႀကးသည တရကၡတ (ဒဗာ၀ဒါန၌ပါေသာ တရကၡတာ)က မဖရားႀကး ေျမႇာကသည။ တရကၡတာသည အသႏၶမၾတာ အသကထငရားရစဥက အသႏၶမၾတာ၏ ရေရြေတာမႉး ျဖစသည။ မဟာ၀သႏင ဒဗာ၀ဒါန၏ အဆအရ တရကၡတာသည ဗဒၶဂယာရ မဟာေဗာဓပင က ရနၿငးထားသည။ ဘရငမငးႀကးသည ေဗာဓပငက မမအသကကသ႔ ျမတႏးသည။ ထအခကက တရကၡတာက မခႏငေပ။ ထ႔ေၾကာင မဟာေဗာဓပင ပကစးရာ ပကစးေၾကာငး ႀကးစားသည။

ကဏာလသည ဘရငမငးႀကး၏ အခစဆးသားေတာ ျဖစသည။ တကသလာ၌ ကဏာလ ဥပရာဇာ ဘရငခအျဖစ ရေနစဥ တရကၡတာသည အမကထြကၿပး ကဏာလ၏ မကလးက အေဖာကခငးလကေလသည။ အေၾကာငးမာ တရကၡတာသည ကဏာလက တဏာေပမစတျဖစ ခစသည။ ကဏာလက တရကၡတာက မခငလ သေဘာထားသည။ ကဏာလ၏ မကလးက ထတပစသညေနရာ၌ ေနာကပငးတြင ဘရငမငးႀကးက ေပတစရာ ဉာဏေတာ အျမငရေသာ ေစတတစဆ တညထားလကေလသည။ ထေစတပထးသည ဒကၡဏ ပဗၺတ၏ ေျမာကဘက တကသလာ၏ အေရ႕ေတာငဘက၌ တညရသည။ မကမျမငမား ထေစတတြင ဆေတာငးၾကသညအခါ မကစအလငး ျပနရၾကသညဟ၍ တ႐တရဟနးေတာ ရႊငကန (ဟယနဆင)က ဆထားသည။ ဒဗ၀ဒါန၏ အဆအရ ကဏာလသည မဒမာ၀တမဖရား၏ သားေတာျဖစသည။ ကဏာလသည ဓမၼ၀၀ဒၵအမညျဖင ထငရားသည။ တရားဓမၼက တးပြားေအာင လပသဟ၍ အဓပၸာယရသည။ ပဒမာ၀တႏင ကာလ၀ါကတ႔သည သတ႔၏ သားေတာမားေၾကာင ထငရားသမား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-16-

ျဖစၾကသည။ ပဒမာ၀တမဖရား သားဖြားျမငလာေသာအခါ ဘရငမငးႀကးက ထသားေတာက ဓမၼ၀ဒၶနဟ၍ အမညမညသည။ သ႔ေသာလညး သားေတာ၏ မကလးအလက ၾကညၿပး မႉးမတမားက သားေတာ၏ မကလးသည ဟမ၀ႏာ၌ရေသာ ကဏာလငက၏ မကလးႏငတေၾကာငး ဘရငမငႀကးအား ေလာကထားၾကေသာေၾကာင သားေတာ၏အမညက ကဏာလဟ၍ ထပမညျခငးျဖစသည။ အေသာကမငးႀကး တရားဓမၼႏငအည အပခပ မငးလပေနခန၌ ကဏာလက ဖြငးျမငသည။ ထ႔ေၾကာင သားေတာအမညက ဓမၼ၀ဒၶနဟ၍ မညျခငးျဖစသည။ ------- ဆငးရတႏင ဟလတဆကတ႔သည အေသာက၏ ဓမၼက ဗဒၶတရား အေျခခအရသာလင ေလလာသးသပၾကသည။ ထပညာရငႏစဥးသည အေသာက၏ ဓမၼက ဗဒၶ၏ တရားေဒသနာျဖစ၏ ဟ၍သာလင ေျပာၾက၏။ ယငးအယအဆက အေထာကခဆးပဂၢလမာ ဘ႑ာရကရ ျဖစသည။ ဘ႑ာရကရႏင ရာယေကာကဒရတ႔သည ဗဒၶေဟာၾကားထားေသာ စၾက၀ေတးမငး၏ စနမနာက အထးအေလးေပးၾကသည။ ထပညာရငတ႔၏ အဆက ေထာကခလက ေဗနမာဓ၀ဘ႐း၀ါးကလညး အေသာက၏ဓမၼသည ဗဒၶတရားေတာႏင

တက႐ကပတသက ဆကႏြယမႈရေၾကာငး၊ အျခားဘာသာတရား သ႔မဟတ အျခားဘာသာတရားဆငရာ အယ၀ါဒ ယၾကညခကမားႏင စးစဥးမ ဆကႏြယမႈမရေၾကာငး၊ ယငးအယအဆႏင ပတသက၍ ယခအခနအထ ေျပာငးလစရာ မညသ႔ေသာအေၾကာငးမ မေတြ႔ရေၾကာငး ဆထားသည။ ယငးဓမၼက ရာဇဓမၼဟေခၚေခၚ၊ ဗဒၶာဘာသာ၀င ဥပသကာတ႔၏ ဓမၼဟေခၚေခၚ၊ ကမၻာဓမၼဟေခၚေခၚ ယငးအေျခအေန၌ မညသ႔မ ျခားနားခကမရဟလညး ဘ႐း၀ါးက ေျပာျပထားသည။ ဥပသကာဟေသာ စကားလးသည ဗဒၶဘာသာႏင ဂနးဘာသာစာေပ ႏစခလး၌ရသည။ (ထရဆတာ၊ ဂဟထာေကာကစာ ၁၂-၁၃) ဘာသာတရား၏႐ႈေထာငအရ ဥပသကာဟသညမာ ထသာမဏ ျဗာဟၼဏ၊ ထဘာသာတရား ဂဏးဂဏက လႉဒါနးေထာကပေသာ ဒါယကာျဖစသည။ (နကာယေကာကစာ ၁၃)။ ဘာသာတရား ဂဏးဂဏတငးသည မမပင အယအဆရသည။ မမပင အေတြးအေခၚ ရသည။ မမပင အစဥအလာရသည။ (ကလာဏာဂမေကာကစာ ၁၂)။ ဥပသကာဟသညမာ ဓမၼဂ႐တ႔ ၫႊနျပေသာ ၀ါဒလမးစဥအရ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-17-

ဘ၀လမးတစေလာက ေလာကသြားၾကသမား ျဖစသည။ (တၾတ တၾတ ပသႏၷာေကာကစာ ၁၂)။ ရာဇဓမၼသည လသားႏငပတသက၍ ပထမဆးအဆင ကငသးလကနာရမည ကင၀တႏင ဆကစပမႈရေသာလညး ေနာကဆး၌ ဥပသကာ သ႔မဟတ လ၀တေၾကာင ဒါယကာ၏ ဓမၼႏငအည ျဖစသြားသည။ ယငးႏစမး၌ ျခားနားခကရသည။ ရာဇဓမၼ၏ေနာက၌ ႏငငေတာရသည။ ဥပသကာဓမၼ၏ ေနာက၌ ယငးကသ႔ေသာ အာဏာတနခးမရေပ။ သ႔ေသာလညး ဓေလထးစအားႏင လမႈအေႏာငအဖြ႔မ ရသည။ ယငးသ႔အားျဖင ႏစမးလး၏ ရညရြယခကမာ ဘာသာတရားဆငရာ ပတပငတားျမစမႈ ျဖစသည။ အမနတရားႏငပတသက၍ အာ႐စကမႈႏင ပစၥပၸနေလာက၌ ၿငမးခမးမႈ၊ ေသၿပးသည၏ အျခားမ၌ ပရေလာကတ႔ျဖစသည။ နဗၺာနမဂဖလရရေရး သ႔မဟတ လြတၿငမးမႈ ေမာကၡ ရရေရးသည ယငးတ႔ မေရာကႏငသညအရာ ျဖစသည။ ႏစမးလး စတ၀ငစားေသာ အခကမာ ဒါန၊ သလ၊ သဂၢတ႔ ျဖစၾကသည။ ဤ၌ ဒါနႏင သလသည သဂၢေခၚ နတျပည နတေလာကေရာကေၾကာငး နညးလမးႏစမး ျဖစသည။ နတေလာကဟသညမာ ကသလေကာငးမႈ

ျပသမားေရာကရာ အထကေလာကျဖစသည။ ဤေလာက၌ ကသလေကာငးမႈ ျပသသည ပရေလာက၌ ထအထကေလာကတြင အကးရရ ခစားရသည။ (ဗဟဖလာန သာဓြနေကာကစာ ၅-၇)။ ------ ဥပသကာဓမၼ၏ အသြငျဖင ရေနေသာ အေသာက၏ ဓမၼႏငပတသက၍ ရစေဒးဗစက ဤသ႔ဆထားသည။ ဤဓမၼသည ေယဘယအားျဖင အႏၵယႏငင၌ လကခယဆထားသညအတငး လ၀တေၾကာင ဥပသကာမားအတြက ဓမၼျဖစသည။ သ႔ေသာလညး ပသဏၭာနမာမ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျပျပငေျပာငးလၿပး လကခထားေသာ ပသဏၭာနျဖစသည။ ဘ႑ာရကရကလညး ယငးအခကႏင စပလဥး၍ သဂၤါေလာ၀ါဒသတက ပစထတျပလက ယတရရ ျပဆထားသည။ သဂၤါေလာ၀ါဒသတႏင မဟာမဂၤလဇာတေတာတြငလညး လ၀တေၾကာငတ႔၏ ကင၀တက ၫႊနၾကားေျပာျပထားသည။ ယငးအဆးအမ ဥပေဒသမားသည အေသာက၏ ေကာကစာမား၌ နညးသစ ပစသစျဖင ပါ၀ငေနေပသည။ ယငးအေၾကာငးအရာ အားလး၏ ေအာကေျခမလ၌ အႏၵယတြင ဗဒၶတရား ၾသဇာအရနအ၀ါ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-18-

ျပန႔ပြားထြနးကား ေနသညဟေသာ အမနတရား ရေနသည။ ကင၀တတရားႏင လအပေသာ ဘာသာေရးတရားမား ေရာေႏာေပါငးစပေနမႈက အေသာက၏ အဆးအမ ၾသ၀ါဒမား၌ ဤသ႔ ေတြ႔ရရသည။ (၁) မဘက လပေကၽြးျပစရမည။ မဘ၏ အမန႔ၾသဇာက နာခရမည။ မာတရ ပတရ သသသာ ေကာကစာ (၃၊ ၁၁၊ ၁၃) ေကာကစာ တင ၇၊ ေကာကစာငယ။ (၂) ဆရာသမားမားအား ႐ေသသမႈ ျပရမည။ အာစရေယ အပစရေယ သသေသ ဌ၀ေယ (ေကာကစာ)၊ ဂ႐သသသာ၊ (ေကာကစာ ၁၃) ဂ႐န အပစတ (ေကာကစာ ၉ႏင ေကာကစာငယ ေကာကစာတင ၇)။ (၃) မမထက အသကႀကးသမားအား ေလးစားရမည။ အႏဘတ သသသာ (ေကာကစာ ၁၃)။ (၄) အေတြ႔အၾကရသမားႏင လႀကးသမမားအား ႐ေသသမႈ ျပရမည။ ဘာအရ သသသ ဗဓ သသသ (ေကာကစာ ၄)၊ ယငးတ႔၏

အၾကဉာဏက ယရမည။ ယငးတ႔က လပေကၽြးျပစရမည။ ၀ေယာ မဟာလကာန အႏပဟ ပတ (ေကာကစာ ၇)၊ ေထရာန ဗဓာန ဒသေန (ေကာကစာ ၈)။ (၅) သမဏ ျဗာဟၼဏတ႔အား ေကာငးမြနစြာ ဆကဆရမည။ သာမဏ ျဗာဟၼဏတ႔အား ရကေရာရမည။ သမဏ ျဗာဟၼေဏသ သပဋပတ (ေကာကစာ ၄ ေကာကစာတင)၊ ျဗာဟၼဏသာမဏာန ဒါန (ေကာကစာ ၃)။ (၆) ေဆြမးမသဂၤဟမားအား ၾကငနာစြာ ဆကဆရမည။ ေပးကမး စြန႔ႀကရမည။ မတဗႏၶတ သဟာယနာတ ေကသ သမာ ပဋပါတ (ေကာကစာ ၁၃)၊ ဒါန (ေကာကစာ ၉)။ (၇) ေကးကၽြနႏင အေစခတ႔အား ၾကငနာစြာ ဆကဆရမည။ ဒါသန တက မသမပဋပါတ (ေကာကစာ ၉၊ ၁၁၊ ေကာကစာတင ၇)။ (၈) မဘက ေထာကပရမည။ ဘရငက အဖသေဘာ ထားရမည။ (ေကာကစာ ၂)။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-19-

(၉) သတ၀ါက မညႇငးဆရ၊ တစစတစေယာက၏ အယအဆက မထပါး မေစာကားရ။ အနာရေမၻအ ပါဏန အ၀ဟႎ သာသဘတာန (ေကာကစာ ၄)။ အေသာက၏ ေကာကစာမား၌ လ၀တေၾကာငတ႔၏ တာ၀န၀တရားႏင ပတသက၍ ျပတျပတသားသား ေရးထးေဖာျပထားသည။ ဖခငက ျပလပရမည တာ၀န၀တရားမား၊ သားကျပလပရမည တာ၀န၀တရားမား၊ ညအစကခငး ျပလပရမည တာ၀န၀တရားမား၊ လငေယာကားက ျပလပရမည တာ၀န၀တရားမားက ၫႊနျပထားေပသည။ ထနညးတ မတေဆြသဂၤဟ၊ ေဆြမးဉာတ အမနးခငးအေနျဖင ျပလပရမည တာ၀န၀တရားမားကလညး ေျပာျပထားသည။ (ေကာကစာ ၉၊ ၁၁ )။ ----- အေသာကအတြက ဓမၼသည ဘ၀လမးေၾကာငး သ႔မဟတ လ႔သေဘာသဘာ၀က ျမႇငတငရနအတြကမသာ မကေပ။ လသား၏ ႏလးသားအေပၚ အႏငရေရးအတြက လကနကလညး ျဖစသည။ ယခေခတ ႏငငေရး၏ အနကအဓပၸာယအရ ထာ၀ရ ယဥေကးမႈ

ၿငမးခမးမႈ တညေဆာကျခငးသည တစႏငငႏင တစႏငင ဆကသြယေရး တညေဆာကျခငးပင ျဖစသည။ အေသာက၏ ရညရြယခကမာ ထအတငးျဖစသည။ လကနကႏင အႏငတကမယဘ ဓမၼႏင အႏငရေအာငလပေသာ အေသာက၏ ဓမၼ၀ဇယသည အႏၵယႏငငႏင တျခားႏငငမား၏ ဆကသြယေရးက ထေထာငခသည။ တငးႏငငမားအေပၚ အေသာက ေအာငပြချခငးသည ဗဒၶတရားေတာႏင ညၫြတသည။ လကနကအားကးႏင တငးႏငငမားက အႏငတကမယေပ။ လကနကက အသးျပ၍လညးေကာငး၊ စစတပက အသးျပ၍လညးေကာငး အႏငတကမယေပ။ တရားေသာ လသားစတဓာတျဖငသာလင အႏငရေအာင တကယသည။ ထ႔ေၾကာင အေသာက၏ ေအာငပြသည တရားေသာ ေအာငပြျဖစသည။ ဓမၼ၀ဇယ ျဖစသည။ ဗဒၶ ပရနဗၺာနစသြားၿပးသညေနာက၌ ဓာတေတာမားက ႏငငအသးသးက ဘရငမငးႀကးတ႔သည မမတ႔၏ ႏငငမား၌ ေစတရစဆက တညထား ကးကြယၾကသည။ အေသာကသည ေစတခနစဆထက ဓာတေတာမားက ဇမၺဒပကၽြနးလးအႏ႔ တညမည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-20-

ေစတပထးမားတြင ႒ာပနာရန ထတယသည။ ရာမဂါမရ ေစတထက ဓာတေတာက ထတယမညျပေသာအခါ ထေဒသရ ေရကန၌ေနေသာ ရကၡသက လ႔အသြငေဆာငၿပးလင အေသာကအား သ႔ေနရာသ႔ ေခၚသြားၿပး ရာမဂါမ ေစတေတာထက ဓာတေတာက ထတမယရန ေတာငးပနသည။ ရကၡသ၏ ေတာငးပနခကအရ အေသာကသည ရာမဂါမေစတေတာထက ဓာတေတာက ထတမယဘ ထအတငး ထားလကေလသည။ အေသာကမငးႀကးသည သ႔ႏငငေတာအတြငး အႏ႔အျပား၌ ၀ဟာရေပါငး ရစေသာငးေလးေထာင ေဆာကလပလႉဒါနးသကသ႔ ေစတေပါငးလညး ရစေသာငးေလးေထာင တညသညဆသညအေၾကာငး ေရးခၿပး ယငးေစတေတာမား၌ ဗဒၶ၏ ဓာတေတာမားက အညအမျဖန႔ၿပး ဌာပနာထားသည။ ၀ဟာရႏင ေစတေတာမားက သမငး၀င အခကအခာျဖစသည ေနရာမား၌ တညသည။ သဒၶတမငးသား ေတာထြကၿပးေနာက ပထမဆးအႀကမ ရပနားသညေနရာျဖစေသာ ကပလ၀တအနးမ

ေစတႏင ဆေတာက ပယေသာေနရာမ ေစတမားမာ သာဓကမားျဖစသည။ ၇ ရာစ တ႐တခရးသည ရႊငကနကလညး ဤသ႔ ေဖာျပထားသည။ ဂႏၶာရတငး၌ ေထာငေပါငးမားစြာေသာ ေစတပထးမားႏင ၀ဟာရမားရသည။ ယငးတ႔အနက အေတာမားမားမာ ပကစးယယြငးေနၾကၿပ။ ထနညးအတငးပင အမနးခငးေဒသျဖစေသာ ဥဒယန (ဥေဇၨန)၌ ရေသာ ၀ဟာရေပါငးမာလညး ေသာငးေလးေထာငထက မေလာေပ။ တကသလာ (တကသလ)ျပညနယရ ေစတပထးႏင ၀ဟာရတ႔၏ အေရအတြကမာလညး မနညးေပ။ ေရးေဟာငး တကသလာၿမ႕၏ ေရ႕ဘကကေတာငသည ၀ဟာရမားႏင ပတခာ၀ငးေနသည။ တကသလာၿမ႕တြငး၌လညး ထ႔ထကပင အေရအတြကမားေသာ သဃရာမ ေကာငးတကႀကးမား ရသည။ တရကၡတာ မဖရားက တကသလာဘရငခ ကဏာလ၏ မကလးက အေဖာကခငးသည ေနရာ၌လညး အေသာကသည ေစတတစဆ တညထားသည။ အမအရလႏင နာမရနာလာၾကားရ တကသလာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-21-

သဃရာမ ေကာငးတကႀကးမာလညး အေသာက ေဆာကလပလႉဒါနးထားသည ေကာငးတကႀကးသာ ျဖစဖ႔ရသည။ ထေနရာသည အလြနတရာ အေရးပါေသာေနရာ ျဖစသည။ ထေနရာ၏ ေရးေဟာငးအမညမာ ဓမၼရာဇက ျဖစသည။ ဗဒၶရငေတာျမတဘရား၏ ဓာတေတာက ဌာပနာၿပး တညထားသည ေစတပထးမနသမအားလး အေသာကမငးႀကး တညသညဟ၍ ယဆရသည။ ----- ခမညးေတာ ဗႏၵသာရမငးႀကး လကထက၌ အေသာကသည သပနသကနက ႏမနငးရနအတြက တကသလာသ႔ သြားရသည။ ကသၼရသ႔လညး သြားသညဟ၍ အတအက အေျပာႏငေပ။ သ႔ေသာလညး ရရနဂရ (ရရနဂရ)က တညေထာငသမာ အေသာကျဖစသညဟ၍ ေျပာၾကသည။ ယငးသ႔အားျဖင ကသၼရ၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေအာင လပသမာ အေသာကသာလင ျဖစသည။ ဗဒၶႏင ဗဒၶ၏ တပညသာ၀ကမား ေဒသစာရ ကြခေသာေနရာ မနသမက ဘရငအေသာကသည ခရးလညလညခသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ အေသာက၏

ဓမၼခရးအေၾကာငးက ေရးသား ေဖာျပထားသည။ အလားတပင အေသာကမငးႀကးတညေသာ ေကာငးမား၊ ဘရားပထးမား အေၾကာငးကလညး ရႊငကန၏ ခရးစဥမတတမး၌ ပါရသည။ ရႊငကန၏ အဆအရ အေသာကမငးႀကး တကသလာ၌ ဉာဏေတာ အလြနတရာျမငေသာ ေစတႀကးသးဆ တညသည။ ထေစတႀကး သးဆသည ဉာဏေတာ ေပတစရာ တစရာ အျမငရသည။ နဂရဟာရ (ကႏၵဟာရ)ရေစတႏင စပလဥး၍ ထေစတႀကးသည ဉာဏေတာ ေပသးရာ ျမငသညဟ၍ ေရးသားထားသည။ ထ႔ျပင အေသာကမငးႀကးတညေသာ မထရာ၊ ထာေနရႊရ၊ ကေနာကဂ၊သာေကတ (အယဒၶယ)၊ ပယာဂ၊ ေကာသမၺ၊ သာ၀တ၊ ရရနာဂရ၊ ကပလ၀တ၊ ကသနာရာ၊ ကာသ၊ မဂဒါ၀န (ဆရာနတ)၊ မဆာဒ (ရာဟာဗာဒ)၊ အာဋ၀၊ ေ၀သာလ၊ ေဆြတပရ (ဟာဂပ)၊ ရာဇၿဂဟ၊ ဗဒၶဂယာ၊ ဟရညပဗၺတ၊ မဟာရ႒ အစရေသာ ေဒသမားတြငရေသာ ေစတပထးမား၏ အေၾကာငးကလညး အကယတ၀င ေရးသားေဖာျပထားသည။ ပါဋလပတၿမ႕ေတာအေၾကာငးႏင ပတသက၍ ေရးသားရာ၌ ရႊငကနသည “ပါဋလပတ၌ ရာေပါငးမားစြာေသာ သဃာရာမမားႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-22-

၀ဟာရမား ရၾက၏။ ယငးတ႔အနကအခ႕မာ ယခအခနအထ မပကစး မယယြငးၾကေသး” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည ဤသ႔လညး ဆကေရးထားသည။ “ၿမ႕ (ပါဋလပတ)၏ ေျမာကဘက၌ ေကာကတငႀကးတစတင ရသည။ ထေနရာ၌ အေသာကဘရင၏ ၿမ႕တတငးရသည။ ထေနရာ၏ ေတာငဘက၌ ေစတပထးတစဆ ရသည။ ထေစတအနး၌ပင ေကာငးတကတစတကရသည။ ထေကာငးတက၌ ျမတစြာဘရား၏ ေျခေတာရာရသည။ ေျခေတာရာသည တစေပရစလကမ အလားရၿပး ေျခာကလကမ အနရသည။ ထေျခေတာရာ၌ စၾကာ (ဓမၼစၾကာ)၊ ၾကာပနး စေသာ အမတအသားမား ထလပထားသည။ ထေကာငးတက၏ ေျမာကဘက၌လညး ေကာကတငတစတင ရသည။ ထေကာကတင၌ “အေသာကသည သးႀကမတတ ဇမၺဒပတစကၽြနးလးက ဘရား၊ တရား၊ သဃာ ရတနာသးပါးအား ေပးလႉ၏” ဟ၍ ေရးထးထားသည။ ေနျပညေတာ၏ အေရ႕ေတာငဘက၌ ကကဋာရာမ ေကာငးတကရသည။ ထေနရာတစ၀ကက အေသာကသည စတဒသာ ရဟနးသဃာမားအား လႉဒါနးထားသည။ -----

အေသာကမငးႀကးသည သ၏ ဓမၼခရးက ၂၅၆ ရကအၾကာတြင အၿပးသတလကသညဟ၍ ဂနးဖနလအ႔ဂက ဆသည။ ၂၅၆ ရကတတ အၾကာတြင အေသာကသည သ၏ ဓမၼခရးက အဘယေၾကာင အၿပးသတသနညး။ ဓမၼခရးက အေသာက အၿပးသတသညေန႔သည ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနစၿပးေနာက ၂၅၆ ရကအၾကာတြင ျဖစသညဟ၍ ခန႔မနးၾကညႏငသည။ ရငမဟာမဟႏၵ၏ မယေတာေဒ၀၏ လႈ႔ေဆာငတကတြနးခကအရ အေသာကသည ပထမဥးဆး စကေစတပထးက တညၿပးေနာကမ ေကာကစာထးျခငး ျဖစေပလမမည။ ထေကာကစာ၌ အေသာကသည ဘကၡႏင ဘကၡနတ႔အား သဃာဂဏးမခြၾကရန သတေပးထားသည။ သဃာသငးကြေအာငလပေသာ ရဟနးႏင ရဟနးမအား ၀တျဖစငၾကယ ၀တေပးၿပး ေကာငးတကတြငးမ ႏငထတရမည။ (အနာ၀ါဆာဆ)။ အေသာကေခတ မတငမက ဇဗၺဒပ၌ရေသာ အေဆာကအအမားသည သစသားျဖင ေဆာကလပသည အေဆာငအအမား ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-23-

အေသာက လကထက၌ ေကာကမားျဖင အေဆာကအအမားက ေဆာငသညအေလအထသည ပါရားမ ေရာကလာျခငး ျဖစေပလမမည။ အေသာက ေကာကတငမားသည လသည။ ေခာသည။ အေရာငထြကသည။ ယငးကေထာက၍ ထေကာကတငမားက ေကာကစာေရးထးျခငး၊ စကထျခငး စေသာ အလပမားက လပရာ၌ မညမအားသြနခြနစက လပရသညဆသညမာ သသာထငရားလေပသည။ အေသာက၏ စၾကာ သ႔မဟတ ဓမၼစၾကာသည ျမတစြာဘရား ေဟာၾကားေတာမေသာ ပဋစၥသမပၸါဒႏင မဂၢငရစပါးက အေျခခ၍ ျပလပထားေသာ အမတအသား ျဖစသည။ မဂဒါ၀န (ဆာရနတ) ေကာကတငထပ၌ ျပလပထားေသာ ျခေသၤေလးေကာငသည အရပေလးမကႏာ၌ ျမတစြာဘရား ႁမြကၾကားေသာ သဟနာဒ (ျခေသၤဟနးသ)က သ႐ပေဖာထားျခငး ျဖစသည။ ထနညးအတငးပင ျမငး၊ ႏြားလား၊ ဆင၊ ဟသၤာတ႔သညလညး သဒၶတမငးသားႏင ျမတစြာဘရား၏ အမတအသားမား ျဖစၾကသည။

အေသာကမငးႀကးလကထက ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနျပၿပးေနာက ၂၆၀ ႏစအၾကာ၌ အေသာကာရာမ (အေသာကာ႐) ေကာငးတက၌ ရဟနးသဃာ ၆၀,၀၀၀ သတငးသးေနထငၾကသည။ ယငးသ႔အားျဖင တစႏငငလး ရဟနးသဃာမား၏ ဥးေရသည အဆမားစြာ ပြားမားတးတကလာသည။ ရဟနးသဃာမား၏ ဂဏသကၡာလညး ျမငမားလာသည။ ဒပ၀သကမး အဆအရ အာဇ၀ကမားႏင တျခားအယ၀ါဒ ရသမားသည ရဟနးအသြငေဆာငၾကၿပးလင ရဟနးသဃာအေပၚတြင ထားရေသာ ယငးၾကညညေလးစားမႈက အလြသးစား လပၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ေထရ၀ါဒ အစဥအလာက မယၾကည လကမခသမားအား ‘အာဇ၀က’ (တကဒြနး) ဟ၍လညးေကာငး၊ တျခားအယ၀ါဒ ရသမားဟ၍လညးေကာငး သမတၿပးလင သဃာေဘာငထက ထတပစသည။ ယငးႀကးပမးခကသည ေအာငျမငမႈလညး ရရသည။ ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနစၿပးေနာက ႏစေပါငး ၁၀၀ အၾကာ ဒတယ သဂၤါယနာ တငၾကသည။ အေသာကလကထက ေရာကလာေသာအခါ ထရဟနးမား၏ ဥးေရသည တးပြားမားျပားလာသည။ အေသာကမငးႀကးသည ေမာဂၢလပတတမေထရအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-24-

အႀကးအမႉးထား၍ သဃာ (ေထရ၀ါဒ)၏ တကတြနးခကအရ တတယသဂၤါယနာ တငသည။ ------- အေသာကသည ဗဒၶဘာသာက အမနတကယ ယၾကညကးကြယေသာလညး ဗဒၶဘာသာဂဏးဂဏ ကြျပားျခငးကမ မလလားေပ။ တတယ သဂၤါယနာက ၾကညျခငးအားျဖငလညးေကာငး၊ ေရးေဟာငး အေထာကအထားမားက ေလလာၾကညျခငးအားျဖငလညးေကာငး၊ အေသာကမငးႀကး လလားႏစၿခကေသာ ဗဒၶဘာသာမာ ေထရ၀ါဒဗဒၶဘာသာျဖစေၾကာငး သသာထငရားသည။ အဘဓမၼပဋက၌ အကး၀ငေသာ “ကထာ၀တ” ကမးက ျပစသမာ အေသာက၏ဆရာ ေမာဂၢလပတတမေထရ ျဖစသည။ “ကထာ၀တ” ကမး၌ ေမာဂၢလပတတမေထရသည တျခားအယ၀ါဒ ဂဏးဂဏမားက ေခဖကထားၿပးလင အဆးပတ၌ ေထရ၀ါဒဘကက ရပတညသည။ အေသာက၏ ေကာကစာမားကလညး “ကထာ၀တ” ၏ အဆအမန႔မားက ေထာကခထားသည။

အခနအတနငယ ၾကာသြားေသာအခါ ပါဋလပတရ ေကာငးတကမား၌ ေနထငၾကေသာ ‘ရဟနးစစ’ ႏင ‘ရဟနးတ’ တ႔သည ၀၀ါဒ ကြျပားလာၾကသည။ ရဟနးေတာမား၏ ပဋပကၡ ၿငမးေအးသြားသညက မေတြ႔ရေသာအခါ ေမာဂၢလပတတမေထရသည စတဆငးရျခငးျဖစၿပးလင ပါဋလပတက စြန႔ခြာလက ‘အေဟာဂဂၤါ’ ေတာငသ႔ ကြသြားသည။ ရဟနးေတာမား၏ အဓက႐ဏးသည ေလးႏစမ ၾကာသြားသည။ ဥေပါသထကမၼေခၚ ဥပသျပျခငး အလပလညး ရပသြားသည။ ဥပသျပရနအတြက ရဟနးသဃာမား တစေနရာတညးတြင စေ၀းဖ႔ လအပသည။ ၀နညးစညးကမးအရ ရဟနးသဃာမား တသးတျခား ကယဘာသာကယ ဥပသျပ၍မရေပ။ ရဟနးသဃာမား၏ ပဋပကၡ ၿငမးေအးသြားေစရန အေသာကမငးႀကးသည အမတတစေယာကက ေကာငးသ႔ ေစလႊတလကသည။ အမတက အကးအေၾကာငး ေျပာျပေသာလညး ရဟနးတ႔သည ပဋပကၡ ျဖစၿမျဖစေနၾကသည။ အမတသည ရဟနးမားအား အတငးအဓမၼ ဥပသအျပခငးသည။ ဘရငအာဏာျဖင ၿခမးေျခာကေသာလညး ရဟနးမားက မေၾကာကသျဖင ေဒါသထြကသြားၿပးလင အမတသည ရဟနးမားက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-25-

ဥးေခါငးျဖတပစသည။ ရဟနးမားအား သတျဖတေနသညက ေတြ႔ရေသာအခါ ဘရငမငးႀကး၏ ညေတာ တမေထရသည အမတႀကးေရ႕ လာရပသည။ အမတႀကးသည မညသ႔မ မတတႏငေတာဘ နနးေတာျပနသြားၿပး ဘရငမငးႀကးအား အကးအေၾကာငး ေလာကထားေျပာျပသည။ အမတႀကး၏စကားက ၾကားရေသာအခါ အေသာကမငးႀကးသည အႀကးအကယ စတမေကာငး ျဖစသြားသည။ အလငအျမန ေကာငးတကသ႔ ကြသြားၿပးလင “ဤမေကာငးမႈအတြက မညသ႔တြင အျပစရသနညး” ဟ၍ ရဟနးေတာမားအား ေမးျမနးေလာကထားသည။ ရဟနးေတာမားအနက ဉာဏေျမာအျမင နညးပါးေသာ ရဟနးေတာမားက “ဤမေကာငးမႈအတြက အသငမငးႀကးတြင အျပစရ၏” ဟ၍ ေျပာဆၾကသည။ အခ႕ကမ “အသငမငးႀကး အျပစမဟတ” ဟ၍ ေျပာဆၾကသည။ ယငးသ႔ တစမးစ ၾကားသရေသာအခါ အေသာကသည “တပညေတာ၏ ယမားသကၤာက ပယေဖာကၿပး ဤရဟနးမား၏ အဓက႐ဏးက တရားႏငအည ၿငမးေအးေအာင လပႏငစြမးရေသာ ရဟနး ရပါသလား” ဟ၍ ေမးျမနးစစမးသည။ ရဟနးသဃာေတာမားက

ေမာဂၢလပတတမေထရက ၫႊနျပၾကသည။ အေသာကမငးႀကး ေကနပသြားၿပး ေမာလငခကေရာငျခည သနးလာသည။ ေမာဂၢလပတတမေထရက ပငေခၚရနအတြက ဘရငမငးႀကးသည ထေန႔၌ပင ရဟနးေတာေလးပါးႏင အမတေလးေယာကက ေစလႊတလကသည။ ရဟနးေတာေလးပါးႏင အမတေလးေယာကသည ေမာဂၢလပတတမေထရထ သြားၿပး ဘရငမငးႀကး၏ အလဆႏၵက ေလာကလက မေထရက ပါဋလပတသ႔ ျပနပငၾကသည။ သ႔ေသာလညး မေထရက ျငငးဆနေနသည။ အေသာကသည ဒတယအႀကမ ရဟနးေတာရစပါးႏင အမတရစေယာကက လႊတလကျပနသည။ ထအႀကမ၌လညး မေထရသည ပါဋလပတသ႔ မကြေပ။ တတယအႀကမ ရဟနးေတာ ဆယေျခာကပါးႏင အမတ ဆယေျခာကေယာက လႊတလကမ မေထရသည ပါဋလပတသ႔ကြရန သေဘာတသည။ ေရလမးမ ေလျဖင ပါဋလပတသ႔ ကြလာသည။ အေသာကမငးႀကးသည မေထရက ျမစကမးပါးသ႔ လာႀကသည။ ေပါငရငးအထ ေရထဆငးၿပး မေထရ ေလမဆငးရန သ႔ညာဖကလကက ဆန႔တနးေပးသည။ -------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-26-

ေမာဂၢလပတတမေထရသည ရတ၀ႏၶနဥယာဥ၌ သတငးသးသည။ ေကာငးတကသ႔ မသြားေပ။ အေသာကက မေထရအား ရခးလက “ရဟနးေတာမား၏ ဥးေခါငးက အမတျဖတပစသည အျပစအတြက တပညေတာ ခရပါမညလား” ဟ၍ ေမးေလာကသည။ မေထရက တတရဇတေတာက ေဟာလက မငးႀကးအား “ကာယကႏင အတတကြ မေနာက အျပစမရသမ ကာယကသည အျပစမရ” ဟ၍ ေျပာျပလကသည။ ထ႔ေနာက တစပတၾကာသြားေသာအခါ ေမဂၢလပတတမေထရႏင တငပငၿပးလင အေသာကသည အေသာကာ႐ေကာငး၌ စညးေ၀းသဘငႀကးတစခ ကငးပျပလပသည။ ထစညးေ၀းသဘင၌ ကန႔လန႔ကာအကြယတြင ရဟနးတစပါးစအား မေထရႏင မငးႀကးက “ အရငဘရား၊ ျမတစြာဘရား၏ ၀ါဒသည အဘယမညေသာ ၀ါဒျဖစသနညး ” ဟ၍ ေမးသည။ ရဟနးမားက သတ႔ ယဆထားၾကသညအတငး သတ၀ါဒ စေသာ အယ၀ါဒမားက ေျပာျပၾကသည။ ထကသ႔ေသာ ရဟနးအားလးက ဘရငမငးႀကးသည လ၀တလေပးလကသည။ သဃာေဘာငထက ထတပစလကေသာ ရဟနးတ႔၏ ဥးေရမာ မနညးေပ။ ၆၀,၀၀၀ အထ ရသည။

ထရဟနးအားလး ပါဋလပတမ နာလႏၵာသ႔သြားၿပး အေျခစကၾကသည။ ထအခနမစ၍ နာလႏၵာသည သဗၺတ၀ါဒတ႔၏ ဌာနခပျဖစလာသည။ ထဂဏးဂဏ၀င ရဟနးေတာတ႔သည နာလႏၵာ၌ သးျခား သဂၤါယနာ တငၾကသည။ သဗၺတ၀ါဒ ဂဏသားမားသည နာလႏၵာ ေတာငပငးသ႔ သြားၾကသည။ ေတာငပငးမ တစဖန ကသၼရသ႔ သြားျပနသည။ ထ႔ေနာက တစဖန အာရအလယပငးႏင တ႐တျပညသ႔ ေရာကသြားၾကသည။ အပစတစစမာ မထရာသ႔ ေရာကသြားသည။ ဘရင အေသာကသည ရဟနးစစမားအားလညး အလားတ ေမးခြနးက ေမးသည။ ရဟနးစစမားက “ျမတစြာဘရားသည ၀ဘဇၨ၀ါဒျဖစပါ၏” ဟ၍ အေျဖေပးၾကသည။ ဘရငမငးႀကးက ေမာဂၢလပတတမေထရအား “ျမတစြာဘရားသည ၀ဘဇၨ၀ါဒျဖစ၏” ဟ ဆသညမာ မနပါသလားဟ မေထရ၏ အဆးအျဖတက ေမးသည။ မေထရက မနေၾကာငး ေျပာျပသည။ သဃာေဘာင စငၾကယသြားၿပဟ ယဆၿပးလင မငးႀကးသည နနေတာ ျပနသြားသည။ ထ႔ေနာက သဃာေတာမားသည ဥပသျပၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-27-

ေမာဂၢလပတတမေထရသည သဃာေတာမားထမ အဘညာဥ ေျခာကပါးႏင ပဋသမၻဒါ ေလးပါး ရရၿပးေသာ ပဋကတ၀ဒ လကေရြးစင ရဟနးေတာ တစေထာငက သဂၤါယနာတငရန ေရြးခယၿပးလင အေသာကာ႐ေကာငး၌ တတယသဂၤါယနာတငသည။ ရငမဟာကပမေထရသည ပထမသဂၤါယနာ တငသကသ႔လညးေကာငး၊ ရငမဟာယသမေထရသည ဒတယသဂၤါယနာ တငသကသ႔လညးေကာငး၊ ေမဂၢလပတတမေထရသည တတယ သဂၤါယနာတငသည။ မေထရျမတသည ထသဂၤါယနာတငပြ၌ အျခားအယ၀ါဒမားက ေခဖကရနအတြက “ကထာ၀တ ပကရဏ” က ေရးသားစရငသည။ သဂၤါယနာတငပြသည အေသာက ရာဇဘသက ခယၿပးေနာက ဆယခနစႏစအၾကာ ပ၀ါရဏာပြ၌ အၿပးသတသြားသည။ ဘရငအေသာက၏ ခးေျမႇာက ေထာကပမႈျဖင သဃာတစေထာငသည ယငးသဂၤါယနာပြက ကးလတငတင တငသည။ ထအခန၌ ေမဂၢလပတ၏ သကေတာသည ၇၂ ႏစအရြယ ေရာကေနၿပ။ သဂၤါယနာ တငၿပးေသာအခါ ေမာဂၢလပတတမေထရသည ဘရငမငးႀကး၏ အကအညျဖင သာသနာ ျပန႔ပြားထြနးကားေစရန

ကးတငး ကးဌာနမားသ႔ သာသနာျပမားက ေစလႊတသည။ ယငးသာသနာျပမားႏင ကြေရာက သာသနာျပသည ေဒသမားကား - မဇၥၽႏကမေထရ ကသၼရႏင ဂႏၶာရ မဟာေဒ၀မေထရ မဟသမ႑လ ရကၡတမေထရ ၀န၀ါသ ေယာနကဓမၼရကၡတမေထရ အပရႏ မဟာဓမၼရကၡတမေထရ မဟာရ႒ မဟာရကၡတမေထရ ေယာနက မဇၥၽမမေထရ ဟမ၀ႏာ ေသာဏႏင ဥတရမေထရ သ၀ဏၰ ဘမ မဟာမတႏၵ၊ ဣ႒ယ၊ဥတယ၊ သမၺလ၊ မဒၵသာလ လကၤာဒပ (သရလကၤာ) ထမတစပါး အျခားေဒသေပါငး မားစြာသ႔လညး သာသနာျပမား ေစလႊတေၾကာငးက အေသာက ေကာကစာမားအရ သရရသည။ စႏၵဂတ (ကႏၵရဂပၸတ) ဘရငႏင ဗႏၵသာရ ဘရငတ႔သည အေနာကႏင ဆကသြယမႈ ရၾကသည။ စႏၵဂတ၏ နနေတာသ႔ မဂစတငးသည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-28-

သတမနအျဖစ လာေရာကသည။ ယငးဆကသြယမႈမားက ပခငမာေစရနအတြက အေသာကသည အေနာကဘက ႏငငမားသ႔ သာသနာျပမားက လႊတသည။ ထဓမၼဒတ သာသနာျပမား၏ အမညနာမမားက မသရေသာလညး ထသာသနာျပမား ကြေရာကၾကေသာ ေဒသမား၏ အနညနာမမားကမ သရရသည။ ေယာနက (ဂရ) ဘရငသည ယဇနာရစရာ အေ၀း၌ရ၏ ဟ၍ ေကာကစာ၌ ဆထားသည။ ထဘရင၏ အမညကလညး အငတေယာကဟ ေျပာျပထားသည။ အေသာက သာသနာျပမား လႊတေသာ အျခားေဒသရ ဘရငေလးပါးတ႔၏ အမညနာမမားကလညး ေဖာျပထားသည။ ယငးတ႔ကား တရမယ၊ အငတကန၊ မဂ၊ ဧလက၊ ဆႏၵရတ႔ ျဖစၾကသည။ အလားတပင ေတာငပငးေဒသမား၌ ပ႑၊ တမၺရ ပဏၰယတ႔သ႔လညး သာသနာျပမားက ေစလႊတေလသည။ ကေမၺာဇ၊ နာဘက၊ ေဘာဇ၊ ပတနယက၊ အႏၶရ၊ ပလႏၵကတ႔သ႔ သာသနာျပ ေစလႊတေၾကာငး ေကာကစာ၌ ၫႊနျပထားသည။ ---- အာေသာကမငးတရားသည ပါဋလပတ၌ တျခား ေကာငးေတာမားႏင အတတကြ အေသာကာရာမ (အေသာကာ႐) ေကာငးေတာႀကးကလညး ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ေကာငးတက လႉဒါနးပြက

ခမးနားႀကးကယစြာ ကငးပျပလပသည။ အေသာကမငးႀကး၏ စ႑ာေသာကအမည တမျမပေပာကကြယသြားၿပး ဓမၼာေသာကအမညျဖင ထငရားေကာၾကားလာသည။ မငးႀကးသည ေစတနာ သဒၶါတရားေတြ တဖြားဖြား ျဖစေပၚလာၿပးလင ေမာဂၢလပတတမေထရအား ဥးၫႊတအ႐အေသျပလက “အရငဘရား ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာအတြငး၌ မညသညအရာ၀တက ေပးကမးလႉဒါနးပါလင ျမငျမတေသာ အလႉဒါန ျဖစပါသနညး” ဟ ေလာကထားသည။ မေထရျမတက အမန႔ရသည။ “ျမတစြာဘရား၏ လကထကေတာ၌ပင အသငမငးႀကးလ အလႉဒါနျပသမး မရခပါ” ဘရငမငးႀကးက ေလာကထားလကျပနသည။ “တပညေတာလ ပဂၢလမးသည ဓမၼဒါယဇၨ ဓမၼအေမြခ ျဖစပါသလားဘရား” “မငးႀကး သငမငးႀကးလ ပဂၢလမးကလညး ဓမၼအေမြခဟ မေခၚဆပါ။ မမသားကျဖစေစ၊ သမးကျဖစေစ၊ သာသနာတြငးမာ ရငရဟနးျပေပးေသာ ပဂၢလကသာလင ဓမၼအေမြခဟ ေခၚႏငပါ၏” အေသာကမငးႀကးသည ဓမၼအေမြခ ျဖစလသညဆႏၵ ထကသနလာသညျဖစ၍ အပါးတြင ရေနၾကသည သားေတာ မဟႏၵႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-29-

သမးေတာ သဃၤမတာအား “သားေတာႏင သမးေတာတ႔ ရငရဟနး ျပၾကမညေလာ” ဟ၍ ေမးလကသည။ ဖခမညးေတာ၏ စကားက ၾကားရသညျဖစ၍ သားေတာႏင သမးေတာ ႏစဥးစလးက ျပနေျပာၾကသည။ “အကယ၍ ခမညးေတာမငးႀကး ခြငျပပါလင သားေတာႏင သမးေတာတ႔ ရငရဟနး ျပႏငၾကပါသည။ သားေတာႏင သမးေတာတ႔ ရငရဟနးျပလင ခမညးေတာမငးႀကးလညး ထးေသာအကး ရလာပါလမမည” အမေရ႕စ တ ရဟနးျပသည အခနမစ၍ မဟႏၵသညလညးေကာငး၊ အဂၢျဗဟၼာ ရဟနးျပသည အခနမစ၍ သဃၤမတာသညလညးေကာငး ရဟနးႏင ရဟနးမ ျပလပရန ဆးျဖတခက ခထားၾကသည။ မၾကာမ အခနကာလ အေတာအတြငးမာပင မဟႏၵသည အမေရ႕စ ျဖစရေတာမည။ သ႔ေသာလညး မဟႏၵသည အမေရ႕အရာထက ဥပသမၸဒအျဖစက ပ၍ ႀကးကယျမငျမတသညဟ ထငမတသည။ အေသာကမငးႀကး သားေတာ မဟႏၵႏင သမးေတာ သဃၤမတာအား သာသနာေဘာင သြတသြငးသည အခမးအနား ကငးပျပလပသည။ ထအခနက မဟႏၵအသကမာ ႏစဆယရၿပး သဃၤမတာမာ ဆယရစႏစ

ရေနၿပ။ မဟႏၵ၏ ဥပဇၥၽာယဆရာမာ ေမာဂၢလပတတမေထရျဖစၿပး ဆရာမာ မဟာေဒ၀မေထရျဖစသည။ သဃၤမတာ၏ ဥပဇၥၽာယဆရာမာ နာမညေကာ ဓမၼပါလျဖစၿပး၊ ဆရာမာ အယပါလာျဖစသည။ မဟႏၵႏင သဃၤမတာတ႔ သာသနာေဘာင ၀ငေရာကလာသညအခနမာ အေသာကမငးႀကး အဘသကခၿပး ေျခာကႏစေျမာကျဖစသည။-------- တတယ သဂၤါယနာ တငၿပးေသာအခါ ရငမဟာမဟႏၵသည ရဟနးအေဖာမားႏငအတ သာသနာျပရန လကၤာဒပသ႔ ကြေတာမသည။ ထအခနက လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ စးမးအပခပေနေသာ ဘရငမာ အေသာကမငးႀကး၏ အၾကညေတာ ေဒ၀ါနပယ တမငးႀကးျဖစသည။ အေသာကမငးႀကးက တမငးႀကးထ အဘသက သြနးေလာငးရနအတြက ပစၥညးမားက လကေဆာငပဏၰာအျဖစ ေပးပ႔လကသည။ ယငးလကေဆာငပဏၰာမား ရရသည အထမးအမတျဖင တမငးႀကးက သ၏အမညတြင ‘ေဒ၀ါနပယ’ က ထပျဖညလကသည။ တမငးႀကးမာ ဖခမညးေတာ၏ အၾကညေတာ ျဖစေနသညအတြက ရငမဟာမဟႏၵအတြက လကၤာဒပကၽြနး၌ သာသနာျပရန အကအည အေထာကအပမားစြာ ရရသည။ မဟႏၵ လကၤာဒပ ေရာကသြားၿပးေနာက သဃၤမတာလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-30-

ေဗာဓပင အကငးတစကငး ေဆာငၾကဥးၿပးလင လကၤာဒပသ႔ သြားသည။ သဃၤမတာ စကပးထားေသာ ေဗာဓပငသည ယေန႔ထကတင အႏရာဓပရ၌ ရငသနတညရေနသည။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ မဟႏၵအား ‘အႏဗဒၶ’ အျဖစ ယခေခတအထ အသအမတ ျပထားၾကသည။ အေသာကမငးႀကး၏ လပကငေဆာငရြကခကမားအနက ေကာကစာ ေကာကတငမား ေရးထးစကထထားျခငးသည ထးျခားေသာ ေဆာငရြကခက ျဖစသည။ ယငးေကာကစာမားမ အႏၵယသမငးက အမနအတငး သရရသည။ ယငးေကာကစာမားသည အဓကအားျဖင ‘ျဗဟၼ’ အကၡရာျဖင ေရးထားသည ေကာကစာမား ျဖစသည။ ျဗဟၼအကၡရာသည အႏၵယႏင သဟဠအကၡရာ အေရးအသားမား၏ မရငးျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ၁၈၃၈ ခႏစ၌ ပထမဥးစြာ ဂမးပရငးဆက အမညရ အဂၤလပပညာရငတစဥးက ထေကာကစာမားက စတငဖတသည။ ယငးေကာကစာမားက ဖတႏငရနအတြက ဂရအကၡရာႏင ျဗဟၼအကၡရာ ေရးထားေသာ အငဒ-ဂရဘရငမား၏ ဒဂၤါးမားသည မားစြာ အေထာကအပျပသည။ ေနာကပငးတြငကား ႏငငအသးသးမ ပညာရငမားအနက ဥေရာပ၊

အေမရက၊ အႏၵယပညာရငမားလညး ပါ၀ငၾကသည။ ထပညာရငမားအနက အႏၵယေရးေဟာငးကမၸညး ေကာကစာဌာန၏ ဖခငႀကး ဆာအလကဇႏၵားကနငဂနးႏင ဧမလဆငရတ (ျပငသစပညာရင)တ႔သည ထးျခားေသာ ပဂၢလမားျဖစသည။ သမငးဆရာမားက အေသာကေကာကစာက ရစမးရစစား ခြျခားထားၾကသည။ အေသာကေကာကစာ အေရးအသားႏင ပတသက၍ ဆငရတက “အေသာကေကာကစာပါ ဘာသာစကားသည တနဆာဆငထားျခငး မရ။ ဘရငမငးႀကး ေျပာျပေသာ စကားလးမားအတငး ေရးထးထားျခငး ျဖစေပလမမည။ မညသကမ ထစကားလးမားက ျပင၀မည မဟတေပ။ ထဘာသာစကားသည ႏငငေတာသး ဘာသာစကားလညး ဟတဟနမတေပ။ သ႔ေသာလညး ႏငငေတာအ၀နး ရေနၾကသမားသည ထဘာသာစကားက နားလညၾကေပလမမည။ ထအခနက ေဒသအသးသးမ လမားသည ထဘာသာစကားႏင ရငးႏးေနၾကေပလမမည” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ထေရးသားခက ျဖစႏငဖြယမရဟလညး ဆၾကသည။ ထဘာသာစကားသည ထအခနက မာဂဓဘာသာစကား ျဖစလမမညဟ၍ ထငျမငခကေပးၾကသည။ ပါဠႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-31-

ႏႈငးယဥၾကညပါက ထဘာသာစကားသည တပဋကတ ဘာသာစကားလညး ျဖစလမမညဟ၍ ထငရသည။ အေသာကမငးႀကးသည သ၏ ေကာကစာမားက ေရးသားရာ၌ ျဗဟၼအကၡရာက အသးျပေၾကာငး ေရးျပခၿပးၿပ။ ျဗဟၼအကၡရာသည ယခေခတ အႏၵယဘာသာစကားသး အကၡရာမား၏ မလအစဟ ထငမတယဆၾကသည။ ထ႔ျပင အႏၵယႏငငအျပင သဟဠ၊ တဗက၊ ေရးအာရအလယပငး၊ ျမနမာ၊ ကေမၺာဒးယား၊ ထငး၊ အငဒနးရား၊ ဖလစပင ႏငငသး အကၡရာမား၏ အျမစအရငးလညး ျဖစသည။ ျဗဟၼအကၡရာသည တခ႕ပညာရငမား၏ အယအဆအရ မဟနဂဒ႐ႏင အေနာကေျမာက အႏၵယ၌ ေတြ႔ရေသာ ေရးေဟာငး အာရယနအကၡရာမ ဆငးသကလာျခငး ျဖစသည။ သ႔ေသာလညး ထအယအဆက လကမခသမားလညး ရသည။ ျဗဟၼအကၡရာသည အာရယနအကၡရာမားမ ဆငသကလာ၏ဟေသာ အယအဆသည မသငေလာဟ ထပဂၢလမားက ေျပာၾကသည။ -------- အေသာက၏ ႏငငေတာေျမာကဘက၌ ဟမ၀ႏာေတာင ရသည။ ေတာငဘက၌ ပ႑ယ၊ ေစာလ၊ သတပၾတ၊ ေကရလပၾတ ကသ႔ေသာ

လြတလပေသာ ႏငငမား၏ နယစပမားရသည။ ထနညးအတငး တမၺရပဏၰႏငငလညး ေတာငဘက၌ရသည။ ယငးႏငငအားလးသည အေသာက၏ မဟာမတႏငငမား ျဖစၾကသည။ ကလဂၤတငးက တကခက ေအာငျမငၿပးေသာအခါ အေသာက၏ ႏငငေတာအကယအ၀နးသည အေရ႕ဘက၌ ဘဂၤလားပငလယေအာအထ ကယျပန႔လာသည။ အေနာကဘက၌ အာရပပငလယသညလညးေကာငး၊ အေနာကေျမာကဘက၌ အငတေယာက၏ ႏငငသညလညးေကာငး အေသာကႏငငေတာ၏ နယစပမား ျဖစလာၾကသည။ ပထ၀၀င အေနအထားအရ အေသာက၏ ႏငငေတာသည (၁) အေရ႕ေျမာက သ႔မဟတ အေရ႕၊ (၂) ေတာငပငးေဒသ၊ (၃) အေနာက၊ (၄) ေျမာက၊ (၅) အလယပငး ဟ၍ ငါးမးကြျပား ျခားနားေနသည။ အေသာကသည သ၏ႏငငက ျပန႔ကယႀကးမားေသာ ႏငငေတာဟ၍ဆသည။ ၿမ႕ေတာမာ ပါဋလပတ ျဖစသည။ အေသာကသည သ၏မသားစ သ႔မဟတ သ႔ညေနာငတ႔၏ မသားစမားေနေသာ ၿမ႕မားကလညးေကာငး သ၏ ေကာကစာမားထ၌ ေဖာျပထားသည။ ဓမၼက အေၾကာငးျပ၍ ေအာငပြရေသာေၾကာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-32-

အေသာက၏ ႏငငေတာသည ျပန႔ကယလာၿပးလင ဇမၺဒပ ဗမၺဒပ ျဖစလာသည။ အစဥအလာ ယဆခကအရ အေသာကမငးႀကး သကေတာထငရား ရစဥအခါက ဇမၺဒပ၌ ႀကးႀကးငယငယ ရြယရြယစားစား၊ ၿမ႕ေပါငး ရစေသာငးေလးေထာင ရသညဟဆသည။ အေနာကႏင အလယပငး၌ အေသာကမငးႀကး တကရက အပခပသည။ အျခားေသာေဒသမား၌ ဘရငမငးႀကး ခန႔ထားေသာ ဘရငကယစားလယေတာမားက အပခပသည။ ေကးရြာမႉးက ဂါမဘတက၊ သ႔မဟတ ဂါမေဘာဇက ဟ၍ေခၚသည။ အတသတရကမးအဆအရ ေကးရြာငါးရြာမ ဆယရြာအထ အပခပေသာသသည ၀ငေငြ ေလးပတစပ မမထ ထားပငခြငရသည။ ထပဂၢလမား၏ အလပမာ ျပညနယအစးရ၏ လကေအာကခအျဖစ သတမတထားေသာ ေနရာဌာနမားက ၾကည႐ႈအပခပရျခငး ျဖစသည။ ၀ငေငြ ေျခာကပတစပ ႏငငေတာအား ေပးအပရသည။ တစခါတစရ ေလးပတစပ၊ တစခါတစရ ရစပတစပ ေပးရသည။ အခြနအတတမရေသာ ေငြအခ႕က စစတပအတြက အသးျပသည။ အႏပညာသညမားသည ဘရငဘ႑ာတကထမ လခရရၾကသည။ သမဏႏင ျဗာဟၼဏအပါအ၀င အေတြးအေခၚ ပညာရငမားလညး

ဘရငဘ႑ာတကအေပၚ အမျပေနၾကရသည။ တာတမဆညေျမာငးႏင လမးပနးဆကသြယ ေဖာကလပေရး လပငနးမားအတြက ေငြအလအေလာက သးစြသည။ ထနညးအတငးပင ေဆး႐ေဆးခနးမားအတြကလညးေကာငး၊ ေရတြငးေရကနတးျခငး၊ သစပငစကျခငး စေသာ ကစၥမားအတြကလညးေကာငး ဘရငဘ႑ာေတာထမ အလအေလာက သးစြသည။ အေသာကမငးႀကးသည အမးသမးမား ပညာသငၾကားေရးအတြကလညး အစအစဥ ဖနတးျပလပေပးသည။ အေသာကသည မမတငးသျပညသားမား၏ ပညာသငၾကားေရးအတြက ေၾကာငၾကစကေသာ ဘရငမားထတြင ပထမဥးဆးဘရင ျဖစသည။ ျမတစြာဘရား၏ တရားေဒသနာေတာက တငးသျပညသားမား သရနားလညေစရနအတြက အေသာကသည ႏငငအ၀နး ေကာကစာမားက ထြငးထားသည။ ရာဇဘသကခၿပးေနာက ဆယသးႏစေျမာက၌ အေသာကသည ဓမၼအမတႀကးမားက ခန႔ထားသည။ ဓမၼအမတႀကးမားအား ဓမၼႏင ပတသကေသာ အလပကစၥတ႔က လပကငေဆာငရြကရန

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-33-

တာ၀နေပးအပထားသည။ ဓမၼအမတႀကးမားသည ထလပငနးမားအျပင တျခားလပငနးမားကလညး လပၾကရသည။ ကဆာလႏင ဆမာပါ ေကာကစာမား၌ တရားအမတႀကးမား တာ၀နယ ေစာငေရာကရေသာ ၿမ႕ႏစၿမ႕အေၾကာငး ေရးထားသည။ ထအမတႀကးမားက နာဂရဗ၀ဟာရက ဟ၍လညးေကာငး၊ နဂရမဟာမတ ဟ၍လညးေကာငး ေခၚေ၀ၚသမတထားသည။ ------ အေသာက၏ အဘးသည ဧကရာဇျဖစသည။ အေသာက၏ ဖခငလညး ဧကရာဇျဖစသည။ အေသာကကယတငလညး ဧကရာဇတစပါး ျဖစသည။ သ႔ေသာလညး အေသာကသည သ႔ကယသ မညသညအခါမ ဧကရာဇဟ မေခၚေပ။ သ၏ ေကာကစာမား၌လညး ဘယမာမ ဧကရာဇဟေသာ စကားလးက အသးျပမထားေပ။ တျခားဘရင အေသးအမႊားမးမာမ မမတ႔၏ အမညနာမေရ႕တြင ‘ရာဇာဓရာဇာ’ စေသာ ႀကးႀကးကယကယ ၀ေသသနမားက အသးျပထားတတၾကသည။ အေသာက၏ နာမညအျပညအစႏင ဂဏထး၀ေသသက အေသာက ေကာကစာမား၌ ေတြ႔ရရသည။ ယငးမာ ‘ရာဇာေဒ၀ါန ပယဒ’

မသာျဖစသည။ တစခါတစရ ‘ရာဇာပယဒ’ ဟ၍ အကဥးခပ ေဖာျပထားသညကလညး ေတြ႔ရသည။ မာဆကေကာကစာ၌ ‘ေဒ၀ါနပယ အေသာက’ ဟဆထားသည။ ဗဒၶစာေပကမးဂနမား၌ အေသာကအား ဓမၼရာဇာဟ၍လညးေကာငး၊ ဓမၼာေသာကဟ၍လညးေကာငး ေခၚထားသည။ ‘ေဒ၀ါနပယ’ သည အေသာက၏ ပဂၢလအမည မဟတေပ။ ထးသးနနးသး ဘရငဘြ႔အမည ျဖစသည။ ယငးဘြအမညက အေသာကမတငခငက မညသညဘရငမ သးစြခသညက မေတြ႔ရေပ။ ေနာကပငး၌မ အေသာက၏ေျမး ဒသရထသည ‘ေဒါ၀ါနပယ’ ဟေသာ ဘြ႔အမညက သးစြသည။ အေသာကသည သ႔ကယသ မညသညအခါမ ‘မဟာရာဇာ’ ဟ မေခၚေပ။ အေသာကႏငေခတၿပင ကစၥာယန (၂၅၀-၂၀၀ ဘစ)သည ပါဏနသဒၵါကမးအဖြင ေရးသားရာ၌ ‘ေဒ၀ါနပယ’ ဟေသာ စကားလး၏ အနကအဓပၸာယက ျပကရယျပသလ ေရးထားသည။ ပတၪၥလ၏ အဖြငဋကာဆရာ (၁၂ ရာစ)ကမ ‘ေဒ၀ါနပယ’ ဟေသာ စကားလး၏ အနကအဓပၸာယက အထးသတထား၍ ဖြငျပထားသည။ သ႔ေသာလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-34-

ေဟမကႏၵရ၏ သဒၵသဂၤဟ (၁၂ ရာစ)ႏင သဒၶႏေကာမဒ (၁၀ ရာစ) တ႔ကမ ‘ေဒ၀ါနပယ’ ဟေသာ စကားလး၏ အနကအဓပၸာယက မဖြယမရာ ဖြငျပထားၾကသည။ အ႐အေသ အေလးအျမတျပျခငး အနကအဓပၸာယေဆာငေသာ စကားလးက ယငးသ႔ အဘယေၾကာင မဖြယမရာ အဓပၸာယ ဖြငၾကသနညး။ အေၾကာငးမားစြာရ၏ဟ၍ ေျပာ၍ရသည။ အေသာကသည ကၽြႏြားတရစၦာနက သတ၍ ယဇနတပေဇာျခငးက တရားဥပေဒျဖင ပတပငတားျမစထားသည။ အေသာက၏ ပတပငတားျမစခကသည ေ၀ဒက ျဗာဟၼဏဘာသာအား ထခကေစခသည။ အလားတပင လမႈေရးပြလမးသဘငမားက ပတပငတားျမစျခငးႏင စစက စြန႔လႊတျခငးသည လတနးစားတခ႕အား မားစြာထခကမႈ ျဖစပြားေစသည။ ဗဒၶတရားက လကခကငသးၿပး ျပန႔ပြားထြနးကားေအာင လပျခငးေၾကာငလညး ဗဒၶဘာသာ၏ ဆန႔ကငဘကမားသည အႀကးအကယ မေကမနပ ျဖစၾကသည။ ဓမၼျဖန႔ျဖးရန သးသန႔ဌာန ဖြငလစျခငး၊ ဓမၼခရးထြကျခငး၊ ျပညသလထက ဆးမၫႊနၾကားျခငး၊ ဓမၼႏင ပတသက၍ အေမးအေျဖ ျပလပျခငး၊ ယငးအတြကေကာကစာမား ေရးထးျခငး စသညမားသည

ထေခတ ထကာလအတြက ဆနးသစေသာ လပငနးမားျဖစသည။ အေသာက၏ ယငးလပငနးမားက ဆန႔ကငဘကမားက မႏစသကၾကေပ။ အေသာက၏ လပေဆာငခကမားအနက တျခားပဂၢလမားအတြက အသစအဆနးျဖစေနေသာ လပငနးေတာငတာမားလညး မားစြာရသည။ ေဆး႐ေဆးခနးမားက ဖြငျခငး၊ သာသနာျပမားက ျပညတြငးျပညပသ႔ လႊတျခငး၊ ေစတပထးမားက တညျခငး၊ ေကာငးတကမား တရားလဏဂမားေဆာကျခငး၊ ေကာကစာမား ေရးထးျခငး၊ ေကာကတငမား၌ အႏပညာရငမားစြာတ႔၏ အကအညျဖင သကရသတ၀ါ အမတလကၡဏာမားက ထြငးထထားျခငး စသညမားသည လေပါငးမားစြာ တအတၾသ ျဖစေစခသည။ အေသာကမငးႀကး၏ လပေဆာငခကမားသည ထေခတက လမားအား တအတၾသ ျဖစေစသကသ႔ပင ယခေခတလမားအားလညး တအတၾသ ျဖစေစသည။ သ႔ေသာလညး ေခတႏစေခတ၏ အယအဆမာမ မတေပ။ ယခေခတ ပညာရငမားအတြကမာမ အေသာကသည အလြနတရာ အေျမာအျမင ႀကးမားသတစဥး ျဖစသည။ အတမရ ေအာငႏငသ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-35-

မဟာ၀ေဇတာျဖစသည။ မဟာႏငငေရး သခမနႀကးျဖစသည။ ျပညသလထ၏ စတႏလးက ေမတာျဖင အႏငရယေသာ မဟာဧကရာဇ ျဖစသည။ အတခဂ၀လက “အကယ၍ အေသာကမငးတရားႀကး အပါး၌ အရစၥတတယသာရလင မငးတရားႀကးသည သပၸပညာဌာနႀကးတစခ ကယကယျပန႔ျပန႔ တညေထာငမညမာ သသယျဖစဖြယ မရေပ” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ အေသာကမငးတရားႀကး ကယတငက ဤသ႔ေျပာထားသည။ “ကၽြႏပ ပြေတာတညေနသညအခါ၌ ျဖစေစ၊ မဖရားမားအေဆာင ေရာကေနသညအခါ၌ ျဖစေစ၊ အပစကေနသညအခါ၌ ျဖစေစ မညသညအခန မညသညေနရာ၌ ျဖစျဖစ ျပညသ၏ အေရးအခငးႏင ပတသကလာလင ကၽြႏပက အေၾကာငးၾကားရမည။ ကၽြႏပ ႏႈတျဖင အမန႔ေပးသည ျဖစေစ၊ မႉးမတမားအား ႀကးေလးသည လပငနးတာ၀န လႊအပသည ျဖစေစ၊ အကယ၍ ေကနပမႈမရလင ကၽြႏပက အေၾကာငးၾကားရမည။ ဘယေလာကပင ႀကးစားအားထတအားထတ ကၽြႏပ ေကနပအားရျခငး မျဖစေပ။ သကရသတ၀ါ အားလး၏ အကးစးပြားအတြက ေဆာငရြကျခငးသညသာလင မမ၏ တာ၀န၀တရားဟ ကၽြႏပ ထငမတယဆသည။ ျပညသမားအတြက

အလပလပျခငးမတစပါး တျခားအလပ၏ ေကြးကဆပရနအတြက ျပလပသည အရာမးသာလင ျဖစ၏” အေသာကဘရငမငးတရားသည ၂၇၀ သ႔မဟတ ၂၆၉ ဘစမ ၂၃၄ သ႔မဟတ ၂၃၃ ဘစအထ ထးနနးစးစခသည။ ဗဒၶဘာသာ အစဥအလာအရ အေသာက၏ ဘ၀၌ အေရးအႀကးဆး အခါအခြငႀကးႏစရပ ျဖစေပၚခသည။ တစခမာ ရာဇအဘသက ခယျခငးျဖစၿပး၊ ေနာကတစခမာ ဗဒၶတရားက သက၀ငယၾကညျခငး ျဖစသည။ “ဘရငမငးႀကးသည ဒတယအခါအခြင၌ ေကနပအားရျခငး ျဖစသေလာက ပထမအခါအခြင၌ ေကနပအားရျခငး မျဖစေပ။”

မလႏၵ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-36-

“အခငးတ႔ ဤဇမၺဒပကၽြနးႀကးကား အခညးႏး အလဟသာ ျဖစ၏။ ငါႏငယဥၿပင၍ စကားဆႏငၿပး ငါ၏ ယမားသသယမားက ပယေဖာကႏငမည သမဏျဗာဟၼဏ တစဥးတေလမ မရပါတကား” - ယငးစကားမာ မလႏၵဘရင ဖြငဟညညးညလကေသာ စကားျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးသည သ၏ စတႏလးထတြင ပငလယသမဒၵရာ လႈငးတပးႀကးမားကသ႔ ထလာေသာ ယမားသသယမားႏင ပတသက၍ အေမးပစၦာမားက ေမးျမနးၾကညသည။ သမဏ ျဗဟၼဏႏင လ၀တေၾကာင ပညာရငမားသည ဘရငမငးႀကးအား ေကနပေလာကေအာင အေျဖျပနမေပးႏငၾက၍ ဟေနရာ သညေနရာသ႔ တမးေရာင ထြကသြားၾကသည။ ရဟနးမားမာ မားေသာအားျဖင ဟမ၀ႏာေတာငသ႔ တမးေရာင ထြကသြားၾကသည။ ‘မျဒာရကၡသ’ ကမး၏အဆအရ ဗကကတရးယားဘရငတ႔၏ အမညနာမ မးစြာက သရရသည။ သ႔ရာတြင ထဘရငမား၏ အေၾကာငးအရာမားႏင ပတသက၍မ ကယကယျပန႔ျပန႔ မသရေပ။ အႏၵယ အေနာကေျမာကပငး၌ အပခပမငးလပခေသာ ဘရငမားအနက

အႀကးဆး ဘရငျဖစေသာ မလႏၵသည အယလင ဒငမစမးႏြယမ ဆငးသကလာေသာ ဘရငျဖစ၏ဟ၍ ေျပာဖ႔ရနမာမ မလြယေပ။ တရာဗကမ မလႏၵသည အလကဇႏၵား ဘရငထကပင ႀကးကယမားျပားေသာ ႏငငနယေျမမားက သမးပကႏငခေသာ ဘရငျဖစ၏ဟ၍ ဆထားသည။ ၁၇၅ ဘစႏစေလာကက ဗကကတရးယားမ ဂရတ႔သည ဗလခါမ ပနဂပျပညနယထ ကးေကာ၀ငေရာကလာၾကၿပး အေျခစကေနၾကသည။ ပနဂပတြင အေျခစကၿပးသည ေနာကပငး၌ကား သတ႔၏ တငးျပညႏင အဆကအသြယ ျပတေတာကသြားၾကသည။ သ၏ လာေရာကႀကးစးေနၾကေသာ နယေျမကသာလင သတ႔၏ တငးျပညဟ ထငမတေနၾကသည။ မၾကာခငပင သတ႔သည အႏၵယ ဓေလထးစမားကသာလင မမတ႔၏ ဓေလထးစအျဖစ လကခလကၾကသည။ ထေနာကတြငကား အႏၵယႏငငသ႔ ကးေကာ၀ငေရာကလာသတငးလလပင အႏၵယယဥေကးမႈႏင အႏၵယဘာသာတရားမားက မမတ႔ကယပငအျဖစ လကခလကၾကသည။ မညသမဆ ႏငငရပျခား၌ ေနထငၿပး ႏငငရပျခားမ စညးစမဥစၥာမားက မမတ႔ အမႏငင၏ အကးအတြက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-37-

ၾကာရညေလးျမငစြာ အသးခ၍ မရႏငေပ။ ျပညပမ ကးေကာ၀ငေရာကလာသ မနသမ ယငးသငခနးစာမားက နားလညသေဘာမေပါကဘ မေနၾကေပ။ အႏၵယႏငငသ႔ လာေရာကၾကေသာ ဂရလမးမား၏ ဗကကတရယားေဒသသည ဟႏၵ ကသေတာငႏင အကဆစျမစအၾကားရ နယေျမေဒသျဖစသည။ ထေဒသသည ေဆလကဆနကာတ၏ လကေအာကခႏငင အကယအ၀နးထတြင ပါ၀ငသည။ ေနာကပငးတြင ဘစ သးရာစႏစ အလယပငး ေရာကလာေသာအခါတြငကား ဂရတ႔၏ႏငငသည ဂရဘရငတစပါး၏ အပခပမႈေအာက၌ လြတလပေသာ ႏငငျဖစလာသည။ ထအခနမာ အႏၵယႏငင၌ ဘရငအေသာက စးမးအပခပေနေသာ အခနျဖစသည။ အေသာကသည အလြနအလမးေ၀းေသာ ဣႏၵျမစ အေနာကပငးႏငငမား (ယခေခတ ဗလခစတနႏင အာဖဂနနစၥတန)ကလညး လကေအာကခႏငငမားအျဖစ သမးပကထားသည။ သ႔ေသာလညး ေနာကပငးကေသာအခါတြငကား ထႏငငမားသည ႏငငငယကေလးမားအျဖစ တသးတျခား ကြျပားသြားၾကသည။ ထႏငငငယေလးမား အားလးသည ဂရဘရငမာ၏

လကေအာကခႏငငမား ျဖစၾကသည။ ကာဗလ၏ ဘရင မလႏၵသည ထဂရဘရငမားထတြင တစဥးအပါအ၀င ျဖစသည။ ဘစ ၂၀၀ ၌ ပနဂပတြင ဂရႏငင ထေထာငေသာ ဘရငသည မလႏၵ၏ ခမညးေတာ မမၾတ (Demetrius) ျဖစသညဟ အဆရသည။ --------- ဗကကတရယားမ ဂရလမး ဘရငထတြင ဘရင မလႏၵသည ၾသဇာအာဏာ ႀကးမားေသာ ဘနးလက႐းႏင ျပညစေသာ ဘရငျဖစသည။ သာဂလ (ရာလကတ)သည မလႏၵမငးႀကး၏ ေနျပညေတာျဖစသည။ သ၏ ႏငငေတာ အကယအ၀နးထတြင ပနဂပျပညနယ တစခလးလလႏင ကာဗလမ ကာထယာ၀ါဒအထ နယေျမမား ပါ၀ငသည။ မလႏၵ၏ ေနျပညေတာ သာဂလၿမ႕ အေၾကာငးက ‘မလႏၵပဥႇာ’ ၌ ဤသ႔ ျပဆထားသည။ “သာဂလအမညရေသာၿမ႕သည ေယာနက (ဂရ)လမးတ႔၏ ကနကးသနးေရာငး၀ယ ေဖာကကားမႈ အခကအခာျဖစ၏။ ေတာငတနးမားျဖင လပတငတယေန၏။ ႏစလဖြယေကာငးေသာ ေျမေနရာ၌ တညထားေသာ ၿမ႕ျဖစ၏။ ေကာငးတကမား၊ ဥယာဥမား၊ ေရကနမား ရ၏။ ျမစ၊ ေတာင၊ ေတာမားျဖင အလြနတရာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-38-

သာယာခမးေျမဖြယေကာငးေသာ သာဂလၿမ႕က ကၽြမးကငေသာ ဗသကာပညာရငမား တညထားၾက၏။ ရနသမနသမ နာလနမထႏငေအာင ခးႏမထား၏။ ျပညသျပညသားမားသည ဘယလအခကအခမးမ မရၾကေပ။ လပဆနးၾကယေသာ ဗမာနမား၊ ဘအထြတမား ရ၏။ နနေတာက နကေသာ ကးမား၊ တတငးႀကးမားျဖင ကာရထား၏။ လမးမား၊ ျခမား၊ လမးဆလမးခြမားက စနစတက စစဥထား၏။ ေစးဆငကႏၷားမားက ႐ႈခငစဖြယ ခငးကငးထား၏။ ေစးဆငကႏၷားမား၌ ကနပစၥညးမးစရ၏။ ေနရာအႏ႔အျပား၌ ရာေပါငးမားစြာေသာ စတဒသာမကပ႑ပမား ေဆာကလပထားၾက၏။ ဆငယာဥ၊ျမငးယာဥ၊ ရထားယာဥျဖင သြားလာၾကသမားျဖငလညး စညကားေန၏။ တငတယလပေသာ မနးမႏင ေယာကားမားသည လညလညသြားလာေနၾက၏။ လမးစတ႔ျဖင လပတငတယေန၏။ သရေကာငး၊ ပညာရ၊ အႏပညာရင၊ အတတပညာရင၊ အေစခသ ခစား၊ ရဟနးသမဏ၊ ဂဏးဆရာ လမးစတ႔ ေနထငၾက၏။ တကယပညာရငႀကးမား၏ ဌာနခပျဖစ၏။ ကာသ၊ ေကာဋမၺရစေသာ ေဒသမားမ ရကလပေသာ အထညအလပမားက ေရာငးခသည ဆငႀကးမား ရ၏။ ပနးမးစႏင န႔သာမးစ ေရာငးခေသာ ဆငႀကးမားလညး ရ၏။ ရတနာမားလညး

စပေန၏။ လက၀တတနဆာ အမးမး ေရာငးခေသာ ေစးဆငမားလညး ရ၏။ ဒဂၤါး၊ ေငြ၊ ေရႊ၊ ေၾကး၊ ေကာကမကရတနာမား ရေနေသာ ထၿမ႕သည ဘ႑ာတကႀကးသဖြယ ျဖစေန၏။ ကၾကမားႏင ဘ႑ာတကမားသည ဆနေရစပါးႏငလညးေကာငး၊ တျခား အသးအေဆာင ပစၥညးမားႏငလညးေကာငး၊ အျပညျဖစေန၏။ စားဖြယေသာကဖြယ ခဖြယမားလညး မရားေပ။ ဥတရက႐ကသ႔ ေျမၾသဇာေကာငး၏။ အလကနႏၵာ နတျပညကသ႔ လပတငတယ၏” မလႏၵဘရငသည မဂဓႏငငက တကခကသမးယဖ႔ ႀကးစားၾကညေသးသည။ မထရာက သမးပကၿပးလင မဂဓႏငငၿမ႕ေတာ ပါဋလပတက ျပငးျပငးထနထန ၿခမးေျခာကသည။ ထအခန၌ သဂၤမးႏြယ ဘရင အဂၢနမၾတသည `အေမဓ´ ယဇပြ ကငးပေနသည။ မလႏၵမငးႀကး၏ ျမငးစစသညေတာမားသည အဂၢနမၾတ၏ ျမငးကဖမးၿပးလင မလႏၵမငးႀကးထ ယသြားသည။ မလႏၵမငးႀကးသည မဂဓႏငငက ၀ငေရာက တကခကဖ႔ရနပင ျဖစသည။ သ႔ေသာလညး မတကျဖစေပ။ ထအခန၌ အာ႐အလယပငးမ သကလမးမား ၀ငေရာက တကခကလာေသာေၾကာင သကလမးတ႔၏

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-39-

ကးေကာမႈက တားျမစပတဆ႔ရန ပနဂပျပညနယဘက ျပနလညသြားရသည။ မလႏၵမငးႀကးသည ကၽြမးကငေသာ စစသည သရေကာငးတစဥး ျဖစသကသ႔ ပညာရတစဥးလညး ျဖစသည။ ပညာက အထးလလားသည။ စကားစစထးရာ၌ ကၽြမးကၽြမးကငကင ရသည။ ေ၀ဒ၊ ပရဏ၊ ဒန စေသာ အမးမးေသာ ပညာမားက ႏႈကႏႈကခၽြတခၽြတ ေလလာဆညးပးထားသည။ ဒနေဗဒ ပညာရပမားႏင ပတသက၍ အေခအတင အျငငးအခ ျပလပရာ၌ အလြနပငႏငသည။ ထေခတက နာမညေကာ ပညာရႀကးမားသညပင သႏင ပညာၿပငရမာက ထတလန႔ ေၾကာကရြ႕ၾကသည။ ၀ါဒၿပငပြ၌ သ႔က မသမရေပ။ ဉာဏပညာ ထကျမကသကသ႔ပင သရသတလညးရသည။ ထအခနက သႏင ယဥၿပငႏငသ အႏၵယႏငင၌ တစဥးတစေယာကမ မရေပ။ ေနာကဆး၌ မလႏၵမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာ ရဟနးေတာ ရငနာဂသန (နာဂေသန)ႏင ေတြ႔သည။ ---- ရငနာဂသနႏင မလႏၵမငးႀကးတ႔၏ အတတဘ၀က အေၾကာငးအရာသည ပါဠဘာသာ မလႏၵပဥႇာႏင တ႐တဘာသာ

`နေဆပဗကကငး´ (နာဂေသန ဘကၡသတ)၌ ပါရသည။ တ႐တဘာသာ `နာေဆပ ဗကကငး´ ၏ အဆအရ အခါတစပါး၌ ဗဒၶသည `ဆနေအကကဂ´ (သာ၀တ)၌ သတငးသး ေနေတာမသည။ တပညရဟနးေပါငး ျခရ၍ တစေန႔လး တစညလး ေနထငေတာမရသျဖင ဗဒၶသည ၿငးေငြ႔ေတာမလာသည။ ထ႔ေၾကာင တစကယတညး ဆတၿငမရာ၌ သတငးသးေတာမလေသာေၾကာင အားလးက ခြခြာခၿပးလင ကာရေလာကဂ႐ (ပါလေလယ) အမညရေသာ ေတာသ႔ကြလက ပေညာငပင တစပငေအာက၌ သမာပတ ၀ငစားေနသည။ ထနညးအတငးပင အနးအနားရ ေတာတြငးမ ဆငမငးသညလညး သ၏ ေနာကလကငယသားမား ၾကားထတြင ေနရဖနမား၌ ၿငးေငြ႔လာၿပးလင တစကယတညး ေနလေသာေၾကာင ျမတစြာဘရား သတငးသးေနသည ေနရာသ႔ ေရာကလာသည။ ျမတစြာဘရားက ဆငမငးအား က႐ဏာအျပညျဖင မမ၏ေနရာ ေခၚထားသည။ ဆငမငးသည ေန႔ရကၾကာျမငစြာ ျမတစြာဘရားက ျပစလပေကၽြးေနသည။ ထေနရာမ ျမတစြာဘရား ျပနလည ကြေတာမေသာအခါ ဆငမငးသည မားစြာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-40-

စတထခကသြားသည။ ဆငမငးသည တစသကလး ျမတစြာဘရားက ေအာကေမသတရေနသည။ တမလြနဘ၀ ေရာကေသာအခါ ဆငမငးသည ျဗာဟၼဏတစဥး၏ အမ၌ ေမြးဖြားလာသည ။ အသကႀကးလာေသာအခါ ေလာကအာ႐မားက ၿငးေငြ႔လာသညျဖစ၍ ရေသရဟနးျပၿပးလင ေတာငတစေတာငတြင ေနသည။ ထေတာင၌ပင အျခားရေသတစပါးလညး ေနထငသည။ ထရေသႏစပါးသည ရငးႏးခငမငသြားၾကသည။ ေနာကမေရာကလာေသာ ရေသသည ပထမရေသအား “အေဆြရေသ၊ ကမၻာေလာကႀကးသည အျပစအနာအဆာ အျပညရေန၏။ ကမၻာေလာကႀကးထ ေနရသညမာ ဒကၡအတသာ ျဖစေန၏။ ထ႔ေၾကာင နဗၺာနက ရလေသာေၾကာင ကၽြႏပသည ရေသရဟနး ျပလပၿပး ျဗဟၼစရယအကငက ကငသးေနျခငး ျဖစပါ၏” ဟ၍ ေျပာသည။ ပထမရေသက ဤသ႔ျပနေျပာသည။ “ကပကေတာ အဒလ မဟတေပ။ ရေသရဟနးဘ၀ႏင ေနရျခငးမာ ဤကသလေကာငးမႈေၾကာင ေနာကဘ၀၌ တစေလာကလးက စးမးသည ဘရငဧကရာဇတစပါး ျဖစလေသာေၾကာင ျဖစ၏”

ထရေသႏစပါးထက တစပါးသည ေနာငတမလြနဘ၀၌ ပငလယကမးေျခတြင ၀နန (မလႏၵ)အမညရ ဘရငသားေတာ ျဖစလာသည။ ဒတယရေသမာမ ကပငကနေဒသ၌ လလာျဖစသည။ အတတဘ၀က နဗၺာနရလသည စတဆႏၵရေသာေၾကာင ထသငယသည ကေလးသငယဘ၀ကပင ဖနရညသကၤနးက ဆငျမနး၀တ႐ထားသညဟ၍ပင မတထငေအာကေမေနသည။ ထသငယ ေမြးဖြားခန၌ ထေနရာတြင ဆငမတစေကာငသည သားေမြးသည။ ဆငက `နာဂ´ ဟ၍ ေခၚသည။ ယငးတကဆငမႈေၾကာင သငယ၏အမညမာ `နာဂေသန´ ဟ တြငေနသည။ နာဂေသနတြင ေလာဟဏဟေခၚေသာ ဥးရးတစေယာကရသည။ ေလာဟဏသည ရဟနးေတာတစပါး ျဖစသည။ သငယသည ေလာဟဏ ရဟနးထတြငေနၿပး တရားဓမၼက သငၾကားအားထတေလရာ မၾကာမ တတေျမာကသြားသည။ အသက ၂၀ အရြယ၌ ဟဆငအမညရ ေကာငး၌ ပၪၥငးခသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-41-

ရဟနးေတာ နာဂေသနသည နဗၺာနမဂဖလက ရယလေသာဆႏၵ ျပငးျပစြာျဖင ထြကခြာသြားသည။ ကနအေၾကာငးအရာမာ ပါဠဘာသာ မလႏၵပဥႇာ၌ ပါသညအတငးပင ျဖစသည။ ------- မလႏၵ ပဥႇာ၌ပါေသာ အေၾကာငးအရာမာ ဤသ႔ျဖစသည။ ကပဘရားရင လကထက၌ ဂဂၤါျမစကမးပါးရေကာငးတြင ရဟနးသဃာေတာမား ေနထငသတငးသးၾကသည။ တစေန႔သ၌ ရဟနးတစပါးသည တျမကစညးလညးေနစဥ သာမေဏတစပါးအား ေခၚ၌ “ဒအမႈကေတြက ပစလကစမး” ဟ ေျပာသည။ သာမေဏက မၾကားခငေယာင ေဆာငေနသည။ ထအခါ ရဟနးက “တယ အေျပာရခကတ ကရငပ” ဟ ဆၿပး စတဆးမာနဆးႏင တျမကစညးျဖင ႐ကသည။ ထအခါ သာမေဏသည ငယၿပး အမႈကကပစလက “ဒအမႈကက ပစရတ ကသလေကာငးမႈေၾကာင နဗၺာနမရမစပၾကား ျဖစေလရာဘ၀မာ မြနးတညေနလ ဘနးတနခးအာဏာ ႀကးမားတ ဘရင ျဖစရပါလ၏” ဟ၍ ဆေတာငးသည။ အမႈကသြနၿပးေသာအခါ သာမေဏသည ဂဂၤါျမစထ ေရသြားခးသည။ ထအခါ ဂဂၤါျမစ၏ လႈငးတပးမားက ျမငရ၍ “ဉာဏပညာႏင ျပညစရပါလ၏” ဟ၍ ဒတယအႀကမ ဆေတာငးျပနသည။

သာမေဏက႐ကေသာ ရဟနးသညလညး ဂဂၤါျမစသ႔ ေရသြားခးသည။ ထအခါ သာမေဏ၏ ဆေတာငးက ၾကားရသညျဖစ၍ “ငါ တကတြနးႏႈးေဆာတ ကရငက ဒဆမးေတာငးရင ငါကေကာ ဘာေၾကာင ဆမေတာငးႏငရမာလ” ဟ ေတြးၿပး “ျဖစေလရာဘ၀မာ ဂဂၤါလႈငးတပးမားလ ႀကးကယမားျပားတ ဉာဏပညာန႔ ျပညစၿပး ဒကရငေမးတ အေမးပစၧာ ျပနာမားက အေျဖေပးႏငတပဂၢလ ျဖစရပါလ၏” ဟ၍ ဆေတာငးသည။ ရငနာဂသန၏ အေၾကာငးအရာႏင ပတသက၍ မလႏၵပဥႇာ၌ ျပဆထားခကအရ ဟမ၀ႏာေတာငအနး ပနဂပျပညနယရ ကဇဂၤလရြာ၌ ရငနာဂသနသည ေသာဏတရအမညရ ျဗာဟၼဏအမ၌ ေမြးဖြားသည။ သငယသည မဘအမ၌ပင ျဗာဟၼဏတ႔ တတအပေသာ ေ၀ဒ၊ ဗာက႐ဏး စေသာကမးမားက သငၾကားဆညးပးသည။ ေနာကပငး၌ ေရာဟဏအမညရ ပညာရင ရဟနးတစပါးႏင ေတြ႔ဆၿပး ဗဒၶဓမၼဘက တမးၫြတလာသည။ ေရဟဏရဟနး၏ တပညအျဖစ ခယၿပးလင ရဟနးႏင အတတကြ ၀ဇမၻ၀တကျဖတလက ဟမ၀ႏာရ ရကၡတတလအမညရ ေနရာသ႔သြားသည။ ဆရာက တပညအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-42-

ဗဒၶကမးစာမားက အာဂေဆာငႏငေအာင ႏႈတတကခေပးသည။ ရငနာဂသနသည ပဋကတကမးစာမားက ထပမသငၾကားလသညျဖစ၍ ထအခန၌ အထးထငေပၚေကာၾကားေသာ အဂတမေထရထ သြားသည။ အဂတမေထရသည ရငနာဂသန၏ အကက စမးလသညျဖစ၍ ဒါယကာမႀကးတစဥး၏ ဆြမးေကၽြး၌ ရဟနးငယ ရငနာဂသနအား တရားအေဟာခငးသည။ ရဟနးငယ ရငနာဂသနသည ဆရာခငးသညအတငး ဆြမးအႏေမာဒနာ တရားေဟာသည။ ဤတြင ရငနာဂသန၏ အစြမးအစက သရသြားသည။ ရငနာဂသနက ပ၍ ပညာဉာဏႀကးမားေသာ ဆရာထ အပလေသာေၾကာင အဂတမေထရသည ရငနာဂသနအား ပါဋလပတ အေသာကာ႐ေကာငး၌ ေနထငသတငးသးေသာ ဓမၼရကၡတမေထရထ လႊတလကသည။ ထေနရာႏင ပါဋလပတသည ယဇနာတစရာ ေ၀းသည။ ယဇနာတစရာေ၀းေသာ ပါဋလပတသ႔ ေျခကငသြားဖ႔ရန မလြယေပ။ သ႔ေသာလညး ထေခတက ရဟနးသဃာမားသည ျဖစသညနညးျဖင သြားလာေနၾကသည။ ကနသညမားလညး အၿမတမး အသြားအလာ ရေနသည။ ရငနာဂသနသည ခရးသြားကနသည အပစတစစႏင ေတြ႔သည။

ထကနသည အပစေခါငးေဆာင သေဌးက ရငနာဂသနအား စားေရးေသာကေရးပါမကန တာ၀နခၿပး ေခၚသြားသည။ ရငနာဂသနသည ဓမၼရကၡတမေထရ၏အထ၌ ပဋကတကမးစာမားက ေျပာငေျမာကသညအထ သငယသည။ ထအတြငး ရငနာဂသနအား ပနဂပမျပနေခၚသညျဖစ၍ ယခငေနထငခေသာ ရကၡတတလသ႔ ျပနလာရသည။ ရငနာဂသနသည သဃာ၏အမန႔က နာခလက မလႏၵမငးႀကး၏ ၿမ႕ေတာ သာဂလရ `သေခၤ ယ´ ေကာငးတကသ႔ လာခသည။ ထေကာငးတကမ ပညာရင အာယပါလမေထရသည မလႏၵမငးႀကးႏင တရားစကား ေဆြးေႏြးေျပာၾကားေသာအခါ မငးႀကးက မေထရအား ျပနလနမေျပာႏငဘ ႏႈတပတသြားေအာငပင လပခသည။ ------- မလႏၵပဥႇာ၏ အဆအရ ဘရငမလႏၵသည အတတပညာ (၁၉)မးက တစဖကကမးေရာက ကၽြမးကငတတေျမာကသည။ ယငးအတတပညာမားကား သတ၊ သမတ၊ သခၤ ာ၊ ေယာဂ၊ ညာယ၊ ၀ေသသက၊ (ဟႏၵ ဒနမား ျဖစၾကသည။) ဂဏတ (ဂဏနး)၊ သဂတ (ဂတ)၊ ၀ဇၨက (ေဆးပညာ)၊ ေ၀ဒေလမး၊ ပရာဏ၊ ဣတဟာသ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-43-

(သမငး)၊ မႏာန၊ တက၊ တႁႏ၊ ယဒၶ၀ဇာ (စစပညာ)၊ ဆႏၵ၊ ေဗဒငတ႔ ျဖစၾကသည။ ဘရငမငးႀကးသည ၀ါဒျငငးခၿပငပြျပရာ၌ သ႔က အႏငရသမရေပ။ ေလာကာယတ၊ ပရာဏကပ၊ မကၡလေဂါသာလ၊ နဂဏၭနာတပတ၊ သၪၨယေ၀လ႒ပတ၊ အဇတေကသကမၺလ၊ ပကဓကစၥာယနတ႔အား ဘရငမငးႀကးသည ၀ါဒၿပငပြ၌ အလထးႏငခသည။ ထပဂၢလမား၏ စာရငးသည ပဋကတကမးမားထတြငလညး ပါသည။ ယငးကေထာကလင ဘရားလကထကေတာက ထပဂၢလမားသည မလႏၵမငးႀကးေခတအထ ထငရားရေနၾကေသးသညဟ အနကအဓပၸာယရသည။ ဤမ ရညလားေသာ ႏစပရေစၧဒအခနကာလအထ ထပဂၢလမား မညသ႔မညပ အသကရငေနႏငၾကသနညးဟေသာ ျပနာတစရပ ေပၚလာသည။ ထပဂၢလမား၏ ဒနပညာမားက ကယစားျပေနၾကေသာ ပဂၢလမား ထေခတတြင ရေနၾကသည ဟ၍လညးေကာငး၊ သ႔မဟတကလညး ကမးျပဆရာသည ေခတကာလက သတမျပဘ ထပဂၢလမား၏ အမညနာမမားကယ၍ ဤေနရာ၌ ထညသြငးထားေလသည ဟ၍လညးေကာငး အနကအဓပၸာယ ေကာကယႏငသည။

အေသာကေကာကစာမား၌ `ဇ၀က´ ဟေသာ အမညနာမက ေတြ႔ရသည။ ပရာဏကပ အစရေသာ အမညနာမမားက မေတြ႔ရေပ။ ဇ၀ကဟေသာ အမညနာမက သးစြေခၚေ၀ၚျခငး ျဖစေပလမမည။ ရစေသာငးေသာ ရဟနးသဃာေတာမားႏင အတတကြ ရငနာဂသန သာဂလေနျပညေတာ ကြလာသညဆသည သတငးသည ပ႕ႏ႔သြားသည။ ထရဟနး သဃာေတာမားသည သေခၤယ ေကာငးတကတြင သတငးသးေနထငၾကသည။ ဘရငမငးႀကး ေမးျမနးစစမးသညျဖစ၍ ေဒ၀မႏယအမတႀကးက ရငနာဂသနအေၾကာငး ေလာကထား ေျပာျပလကေလသည။ နာဂေသနဟေသာ အမညနာမက ၾကားလကရသညႏင တစၿပငနက မလႏၵမငးႀကးသည ထတလန႔ တနလႈပသြားသည။ ၾကကသးေမြးညငးမားပင ထလာသည။ ေဒ၀မႏယအမတႀကး၏ ေလာကထားေျပာျပခကက ၾကားသရေသာအခါ ဘရငမငးႀကးက “အဒ နာဂေသန ရဟနးေတာဟာ ကၽြႏပန႔ တရားေဆြးေႏြးဖ႔ အဆငသငျဖစပါမလား” ဟ ေမးလကေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-44-

“အဆငသင ျဖစေနပါတယ အရငမငးႀကး။ တကယလ႔ ဣႏၵ၊ ယမ၊ ၀႐ဏ၊ ကေ၀ရ၊ ပဇာပတ၊ သယာမ၊ တသတေဒ၀၊ ေလာကပါလ နတမငးမားန႔ အတတကြ မဟာျဗဟၼာမငးႀကး ေရာကလာရငလညး နာဂေသနမေထရကေတာ စကားယဥၿပင ေျပာၾကားဖ႔ အဆငသငပါ။ လပဂၢလဆရငေတာ ေျပာစရာမလပါဘး အရငမငးႀကး” ဘရငမငးႀကးက ေဒ၀မႏယအမတႀကးအား အမန႔ေပးလကသည။ “အမတႀကး၊ အဒလဆရင တမနေတာ ေစလႊတၿပး အဒမေထရန႔ ကၽြႏပေတြ႔ဆလတအေၾကာငးက အေၾကာငးၾကားခငးလကပါ” “ေကာငးပါၿပ အရငမငးႀကး” ဟ ေျပာၿပးလင ေဒ၀မႏယအမတႀကးသည နာဂေသနမေထရထ တမနေတာ ေစလႊတၿပးလင ဘရငမငးႀကးက အရငသျမတဘရားက ေတြ႔ဆလသညဟ၍ အေၾကာငးၾကားလကသည။ နာဂေသနမေထရက “ေကာငးပါၿပ၊ အရငမငးႀကး လာႏငပါတယ” ဟ၍ အေၾကာငးျပနၾကားလကသည။ ထအခါ မလႏၵ ဘရငမငးႀကးသည စစသညတပသားမားႏင အတတကြ ေယာနကလမး ငါးရာက ေခၚခၿပး ယာဥရထားျဖင သေခၤ ယ

ေကာငးတကသ႔ ထြကလာခသည။ သေခၤယေကာငးတက ေရာကေသာအခါ ရငနာဂသန သတငးသးသညေကာငးသ႔ သြားသည။ ဘရငမငးႀကးက အမတႀကးက ေျပာလကသည။ “အမတႀကး၊ နာဂေသနမေထရ မညသမည၀ါ ျဖစတယဆတာ ကၽြႏပက မေျပာၾကားပါလင၊ ကၽြႏပကယတင သေအာငလပမယ” “ေကာငးပါၿပ အရငမငးႀကး၊ ဘရငမငးႀကးကယတင နာဂေသနမေထရ မညသမည၀ါဆတာ ေျပာျပပါ” ထအခန၌ ရငနာဂသနသည ေရ႕၌ထငေနေသာ ရဟနးသဃာေပါငး ေလးေသာငးထက ၀ါငယၿပး၊ ေနာကတြငထငေနေသာ ရဟနးသဃာေပါငး ေလးေသာငးထက ၀ါႀကးသည။ ဘရငမငးႀကးသည ရဟနးသဃာအားလးက အေရ႕တြငလညးေကာငး၊ အလယတြငလညးေကာငး ၾကညေသာအခါ ရငနာဂသနက ေတြ႔ျမငသရသြားသည။ ရငနာဂသနသည ရဟနးသဃာမား၏ အလယတြင ေကသရာဇာ ျခေသၤမငးကသ႔ အေၾကာကအရြ႕ လး၀မရဘ တညၿငမဣေႁႏၵရစြာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-45-

ထငေနေတာမသည။ ရငနာဂသနက ေတြ႔ျမင႐မျဖင “ဤရဟနးပဂၢလသည နာဂေသနမေထရ ျဖစ၏” ဟ၍ ဘရငမငးႀကး အတတသသြားသည။ ထအခါ ဘရငမငးႀကးက အမတႀကးအား “အဒမေထရဟာ နာဂေသန မဟတလား” ဟ၍ ေမးလကသည။ “မနပါတယ အရငမငးႀကး၊ အရငမငးႀကး ၫႊနျပတ မေထရဟာ နာဂေသနမေထရ ျဖစပါတယ။ အရငမငးႀကး နာဂေသနမေထရ မညသမည၀ါဆတာ အမနအတငး သရပါေပတယ” ------ အသဉာဏပညာႏငလညးေကာငး၊ ျမငျမတသည ကင၀တႏငလညးေကာငး ျပညစေသာ နာဂေသနမေထရက ေတြ႔ျမငရသညအခါ ဘရငမငးႀကးက ေျပာလကေလသည။ “ကၽြႏပ ဓမၼကထကမားစြာက ေတြ႔ျမငခဖးၿပ။ ၀ါဒၿပငပြမားကလညး အႀကမမားစြာ ဆငႏႊခဖးၿပ။ သ႔ေသာလညး မညသညအခါကမ ယခေလာက ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ျခငး မျဖစခဖးပါ။ ယေန႔ အမနမခ ကၽြႏပ႐ႈးၿပး နာဂေသနမေထရ အႏငရလမမယ။ ဘာေၾကာငလဆရင ကၽြႏပ စတႏလး တနလႈပေခာကခားေနတအတြကေၾကာင ျဖစတယ”

ေရးဥးစြာ ဘရငမငးႀကးသည အနတ၀ါဒႏင ပတသကေသာ ေမးခြနးကေမးလက အနတ၀ါဒႏင စပလဥး၍ ရငးရငးလငးလငး သလသညဆႏၵေပၚေပါကလာသည။ ထ႔ေၾကာင ဘရငမငးႀကးက ေမးလကသည။ “အရငဘရား၊ အရငဘရား၏ အမညနာမ မညသ႔ေခၚပါသနညး” “နာဂေသနဟ ေခၚေပသည။ ကပ သတငးသးေဖာမားက ကပက နာဂေသနအမညနာမျဖင ေခၚေ၀ၚၾကသည။ သ႔ေသာလညး ယငးအမညနာမမာ အသးျပရနအတြက အမညပညတမသာ ျဖစသည။ အမနစစစစမာမ ယငးကသ႔ေသာ မညသညပဂၢလမ မရေပ” “အရငဘရား၊ အကယ၍ ပဂၢလဟ၍ တစစတစဥးမရလင အရငဘရားက မညသ သကၤနးေပးသနညး၊ မညသ ဆြမးေပးသနညး။ မညသက ဆြမးက သးေဆာငသနညး။ မညသက အကငတရားက ကငၾကအားထတသနညး။ မညသက သလသမာဓပညာ ဘာ၀နာပြားမား အားထတသနညး။ မညသက နဗၺာနမဂဖလ မကေမာကျပသနညး။ အကယ၍ ပဂၢလတစစတစဥးမရလင ကသလဟ၍ ရမညမဟတေပ။ အကသလဟ၍လညး ရမညမဟတေပ။ ကသလ၊ အကသလ ကးလြနသလညး ရမညမဟတေပ။ ကသလ၊ အကသလ ကးလြနျပလပေစသလညး ရမညမဟတေပ။ ကသလ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-46-

အကသလ၏ အကးလညး ရမည မဟတေပ။ အကယ၍ အရငဘရားက တစစတစဥးက ႐ကႏကေသာ ဘယသဘယ၀ါ ႐ကႏကျခငးမ မဟတေပ။ ယငးသ႔ျဖစပါက နာဂေသနဟသညမာ မညသညအရာ ျဖစသနညး။ ဤဆပငသည နာဂေသန ျဖစပါသလား” “မဟတပါ မငးႀကး” “ဤေမြးညငးမားသည နာဂေသန ျဖစပါသလား” “မဟတပါ မငးႀကး” “ဤေျခသညး လကသညးသည နာဂေသန ျဖစပါသလား” “မဟတပါ၊ အရငမငးႀကး” “ယငးသ႔ျဖစလင အရငဘရား၏ ဤ႐ပ၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ညာဏတရားမားသည နာဂေသန ျဖစပါသလား” “မဟတပါ မငးႀကး” “သ႔ျဖစလင ႐ပ စေသာ တရားမားမတစပါး သးျခား နာဂေသနဆတာ ရပါသလား” “မရပါ မငးႀကး” “အရငဘရား၊ တပညေတာသည အရငဘရားအား ေမးရငးေမးရငး ေမာသြားပါၿပ။ သ႔ေသာလညး နာဂေသနဆတာ မညသညအရာ ျဖစသနညး ဆတာ မသရပါ။ ယငးသ႔ျဖစပါမ နာဂေသနဟသညမာ

စကားလးသကသကမသာ ျဖစပါသလား၊ နာဂေသနဆတာ မညသညအရာ ျဖစပါသနညး” “မငးႀကး၊ ဤေကာငးတကသ႔ မငးႀကး ေျခကငလာသလား။ သ႔မဟတ ယာဥရထားျဖင လာသလား” “တပညေတာ ယာဥရထား စးလာပါသည” “ယငးသ႔ျဖစလင အရငမငးႀကး၏ ယာဥရထား ဘယဟာလဆတာက ကပက ေျပာျပစမးပါ မငးႀကး၊ လညးသနသည ယာဥရထားလား” “မဟတပါ” “လညးဘးသည ယာဥရထားလား” “မဟတပါ” “ဒါျဖင လညး၀င႐း စသညသည ယာဥရထားလား” “မဟတပါ” “မငးႀကး လညးသန စသညတ႔၏ အေပါငးအစသည ယာဥရထားလား” “မဟတပါ” “မငးႀကး လညးသန စသညမတစပါး ယာဥရထားဆတာ ရပါသလား” “မရပါ” “မငးႀကး၊ ကပသည မငးႀကးက ေမးရငးေမးရငးႏင ေမာသြားၿပ။ သ႔ေသာလညး ယာဥရထား ဘယဟာလဆတာ မသရေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-47-

ယာဥရထားဆသညမာ စကားလးမသာ ျဖစပါသလား။ ယာဥရထားဟသညမာ မညသညအရာ ျဖစပါသနညး။ အသငမငးႀကး မသားစကား ေျပာပါသလား။ အသငမငးႀကးသည ဇမၺဒပကၽြနး၌ အႀကးမားဆးေသာ ဘရငဧကရာဇ ျဖစေပသည။ မညသ႔က ေၾကာကရြ႕၍ မသားစကားက ေျပာဆပါသနညး” “အရငဘရား၊ တပညေတာ မသားစကား ေျပာဆျခငး မဟတပါ။ လညးသန စေသာ ယာဥရထား၏ အဂၤါအစတအပငးမားအေပၚမာ အေျခခလက ေခၚေ၀ၚအသးျပရနအတြက ယာဥရထားဟေသာ အမညနာမပညတက မညေခၚ သမတထားျခငးမသာ ျဖစပါသည” “မငးႀကးေျပာတာ မနေပသည။ ယာဥရထား ဘာဆတာ မငးႀကးသရ နားလညသြားၿပ။ ထနညးအတငးပင ကပ၏ ဆပင စသညမားအေပၚ အေျခလက ေခၚေ၀ၚအသးျပရနအတြက နာဂေသနဟေသာ အမညပညတက မညေခၚထားျခငး ျဖစေပသည။ သ႔ေသာလညး ပရမတသဘာ၀အရ နာဂေသနသည မညသညပဂၢလ တစဥးတစေယာကမ မဟတေပ။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ ဘရားရင ကယေတာျမတႀကးကလညး ၀ဇရာ ဘကၡနမအား “အဂၤါအစတအပငးမားက အေျခခလက ယာဥရထားဟေသာ အမညနာမ ပညတျဖစေပၚလာသကသ႔ ခႏၶာငါးပါး ျဖစေပၚလာသညျဖစ၍

ပဂၢလသတ၀ါဟေသာ နာမပညတ ျဖစေပၚလာျခငးျဖစ၏” ဟ၍ ေဟာၾကားေတာမခသည” ထ႔ေနာက ဘရငမငးႀကးက ေလာကထားလကျပနသည။ “အရငဘရား၊ တပညေတာႏင တရားေဆြးေႏြးပါမညလား” “အရငမငးႀကး၊ ပညာရတ႔ကသ႔ ေဆြးေႏြးမညဆပါက ကပ ေဆြးေႏြးမည” “အရငဘရား၊ ပညာရတ႔က မညသ႔မညပ ေဆြးေႏြးၾကပါသနညး” “ပညာရတ႔သည စကားေဆြးေႏြး ေျပာၾကားရာ၌ သြယ၀ကေျပာအပသညအရာက သြယ၀ကေျပာသည။ တက႐ကေျပာအပသညအရာက တက႐ကေျပာသည။ ေခဖကေျပာအပသညအရာက ေခဖကေျပာသည။ ခးေျမႇာကေျပာအပသညအရာက ခးေျမႇာကေျပာသည။ ထးျခားသညအရာက ထးျခားေၾကာငး၊ မထးျခားသညအရာက မထးျခားေၾကာငး ေျပာသည။ သ႔ေသာလညး ပညာရတ႔သည တရားစကား ေဆြးေႏြးရာတြင အမကမထြကၾကေပ။ ယငးကသ႔ ေဆြးေႏြးေျပာၾကားပမာ ပညာရတ႔၏ ေဆြးေႏြးပ ေဆြးေႏြးနညး ျဖစသည”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-48-

“အရငဘရား၊ တပညေတာ ပညာရတ႔၏ ေဆြးေႏြးပ ေဆြးေႏြးနညးအတငး ေဆြးေႏြးပါမည။ အရငဘရားလညး ယၾကညစတခစြာ ေဆြးေႏြးေတာမပါ။ ရဟနး တစပါးပါးႏငလညးေကာငး၊ သာမေဏ တစပါးပါးႏငလညးေကာငး၊ ဥပါသကာ တစေယာကႏငလညးေကာငး၊ ေကာငးတကတြငေနသတစဥးဥးႏငလညးေကာငး ေဆြးေႏြးသကသ႔ပင ယၾကညစတခမႈအျပညျဖင ေဆြးေႏြးႏငပါသည” ရငနာဂသနက အကစမးလသညအတြက မလႏၵမငးႀကးသည ေမးခြနးတစခ ေမးလကျပနေလသည။ “အရငဘရား၊ တပညေတာ ေမးခြနးတစခက ေမးပါမည” “ေမးပါ မငးႀကး” “တပညေတာ ေမးၿပးပါၿပ” “မငးႀကး၊ ကပလညး ေျဖၿပးပါၿပ” “အရငဘရား၊ ဘာေျဖပါသနညး” “မငးႀကးကေကာ ဘာေမးပါသနညး”

ရငနာဂသနႏင မလႏၵမငးႀကးတ႔၏ တရားစကား ျငငးခေဆြးေႏြးပြက ေနာကထပ ဘရငနနးေတာ၌ ကငးပရန ခနးဆလကေၾကာငး `မလႏၵပဥႇာ´ အရ သရရသည။ အထကပါအတငး အေမးအေျဖ ျပလပၿပးေသာအခါ မလႏၵမငးႀကး နနးေတာျပနသြားသည။ ေနာကတစေန႔ နနကအခန၌ ေဒ၀မႏယအမတႀကးက အနႏကာလ၊ မကၤရ၊ သဗၺဒႏၷ အမတတ႔ႏငအတ ဘရငမငးႀကးထသြားၿပး “နာဂေသနမေထရက ရဟနးဘယႏပါးႏငအတ ပငရမညနညး” ဟ ေမးျမနးသည။ ဘရငမငးႀကးက “သအလရသမ ရဟနးေတာမား ေခၚခၿပး ကြလာႏငပါသည” ဟ၍ ေျပာသည။ ------- မလႏၵမငးႀကးသည ရငနာဂသနအား ေန႔ရကေပါငးမားစြာ တရားႏင ပတသကေသာ အေမးပစၧာမားက ေမးလာခသည။ ရငနာဂသနက ဥပမာ ဥပေမယတ႔ႏင အတတကြ ပညာရပပ ျပနၾကားေျဖဆသည။ ထပဂၢလႏစဥး၏ ပစၧာ၀သဇၨနာမားသည ေနာငေသာအခါ၌ မလႏၵမငးႀကး၏ အမညနာမက အစြျပလက `မလႏၵပဥႇာ´ ဟေသာ အမညနာမျဖင ထငရားေကာၾကားလာသည။ ထကမးက မညသ ေရးျပစရငသညဟ၍ မသရေပ။ ထနညးအတ ထကမးက မညသညေခတက အကၡရာ ေရးတငထားသညဟ၍လညး အခငအမာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-49-

အတအက မသရေပ။ သ႔ေသာလညး မလႏၵပဥႇာက ကနရကမငးႀကးႏင ဟ၀ဒၶနမငးႀကးတ႔၏ ေခတႏစေခတအၾကား ေရးသားစရငသညဟ၍ ခန႔မနးရေပသည။ မလႏၵပဥႇာက ေထရ၀ါဒ ကမးဂနမားထတြင ထညသြငးထားၾကသည။ သ႔ေသာလညး မလႏၵပဥႇာသည နဂမရငးက သကတဘာသာျဖင ေရးသားစရငထားသည ကမးျဖစသညဟ၍ သရသည။ ေနာကပငးကမ ေထရ၀ါဒမားက ထကမးက မမတ႔အတြက အသး၀ငေသာ ကမးျဖစ၏ဟ ယဆလက ပါဠဘာသာျဖင ျပနဆထားၾကျခငး ျဖစေပလမမည။ အဘဓမၼာ ၀တာရဋကာေဟာငး၌ မလႏၵပဥႇာမ ထတႏတထားေသာ သကတ၀ါကက ေတြ႔ရရသည။ ထကမး၏ အဆအရမ ရငနာဂသနသည မဟာယာနဂဏး၀င ရဟနးေတာ ျဖစရမည။ မလႏၵမငးႀကးႏင ရငနာဂသနတ႔၏ ၀ါဒေဆြးေႏြး ျငငးခပြမာလညး သကတဘာသာျဖင ျပလပျခငး ျဖစေပလမမည။ ရငနာဂသန ေမြးဖြားႀကးျပငးလာေသာ အရပေဒသမာ မဟာယာနဂဏး ေခတစားျပန႔ပြားေသာ အရပေဒသ ျဖစသညဟ၍ ခန႔မနးရေပသည။

ရာဟလာသကစၥညးက ဤသ႔ဆထားသည။ ေယာနက (ဂရ) ဘရငမားသည မားေသာအားျဖင ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾက၏။ ထ႔ေၾကာငေယနက ဘရငတ႔၏ ဥေဇၨန (ဥေဇၨန) ဘရငခသည ဆနကရ ေထရ၀ါဒ ရဟနးသဃာေတာမားအားလညးေကာငး၊ မထရာ ဘရငခသည သဗၺတ၀ါဒ ရဟနးသဃာေတာမားအားလညးေကာငး အထးပင ၾကညညေလးစားၾကသည။ မထရာသည ထအခနက ဘရငခတစဥး၏ ေနျပညေတာ ျဖစ႐မသာမက အေရ႕ႏငေတာငမ တကသလာသ႔သြားေသာ ကနသြယမႈလမးမေပၚရ ျပညစကြယ၀ေသာ ကးသနးေရာငး၀ယမႈ ဗဟအခကအခာ ဌာနတစခလညးျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင မထရမ သဗၺတ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာဂဏးတြင အတနငယ ကြျပားျခားနားသြား၏။ ထ႔ေၾကာင မထရာမ သဗၺတ၀ါဒဂဏသည အရယသဗၺတ၀ါဒဂဏး အမညျဖင ထငရားေကာၾကားေနေပ၏။ ယငးကေထာကလက တကသလာအထလညးေကာငး၊ တကသလာပတ၀နးကင တစ၀က၌လညးေကာငး အရယသဗၺတ၀ါဒဂဏး ျပန႔ပြားထြနးကားေနသညမာ ထငရားျပတသားလေပသည။ ယငးအေျခခအရ တြကဆၾကညလင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-50-

ရငနာဂသနသည အရယသဗၺတဂဏး၀င ျဖစေကာငး ျဖစေပလမမည။ ------- မလႏၵပဥႇာ၏ မကြတစခ တ႐တဘာသာျဖင ရသည။ ထမကြသည ပါဠ မလႏၵပဥႇာ၏ တတယက႑အထသာ ရသည။ ထမကြတြငပါေသာ ပစၧာ၀သဇၨနာမားမာလညး ပါဠ မလႏၵပဥႇာအတငး လလပင ျဖစသည။ ယငးကေထာကလက မလႏၵပဥႇာ၏ မရငးသည သကတဘာသာျဖင ေရးသားထားေသာ မဟာယာနကမး ျဖစသညဟ၍ ခန႔မနးရေပသည။ တ႐တဘာသာျဖင ျပနဆေသာ ဗဒၶကမးစာဟသမမာ သကတဘာသာမ ျပနဆထားေသာ ကမးမားသာျဖစသည။ တ႐တႏင ပါဠ မလႏၵပဥႇာ ႏစမးလးသည မရငးသကတ မလႏၵပဥႇာ၏ ဘာသာျပနမား ျဖစၾကသညဟ၍လညးေကာငး၊ သ႔မဟတကလညး မရငး သကတ မလႏၵပဥႇာက အေျခခလက ေရးသားထားေသာ ကမးမား ျဖစၾကသညဟ၍လညးေကာငး ခန႔မနးရေပသည။ ပါဠ မလႏၵပဥႇာ၏ နဂး၌ ဘရငမလႏၵသည ရဟနးျဖစသြားၿပး မဂဉာဏ၊ ဖဉာဏ ရသြားသညဟ၍ ဆထားသည။ ယငးအဆအမန႔၌ သမငးေၾကာငးဆငရာ မနကနမႈ မည၍မညမအထ ရသညဆသညကမ

ေျပာျပဖ႔ မလြယေပ။ ဘရင မလႏၵႏင ပတသက၍ အေထာကအထားခငလစြာ သရသညမာကား ေနရာဌာနအသးသးမ ရရေသာ သ၏ ဒဂၤါးမားမျဖစသည။ ေနရာဌာနေပါငး ၂၂ ဌာနမ ဘရင မလႏၵ၏ ဒဂၤါး ၂၂ မး ရရသည။ ထေနရာဌာနမားမာ အေနာကဘကတြင ဘာဗလအထလညးေကာငး၊ အေရ႕ဘကတြင မထရာအထလညးေကာငး၊ ေျမာကဘကတြင ကသၼရအထလညးေကာငး တညရေနၾကသည။ ယငးကေထာကလက မလႏၵမငးႀကး၏ ႏငငအကယအ၀နးက သရရေပသည။ ဒဂၤါးေတာေတာမားမား၌ ရငးလငးျပတသားစြာ ဖတ၍ရေသာ မလႏၵမငးႀကး၏ အမညနာမက ေရးထးထားသည။ ဒဂၤါးရစမးတြင မလႏၵဘရင၏ ႐ပပပါရသညက ေတြ႔ရသည။ ႐ပပမာလညး ထငရားျပတသားလေပသည။ တခ႕ဒဂၤါးတြငပါေသာ မလႏၵမငးႀကး ထးနနးစးစေသာကာလမာ အလြနပင ရညလားၾကာျမငသညဟ၍ ခန႔မနးႏငေပသည။ ဒဂၤါးမား၏ တစဖက၌ ဂရဘာသာျဖငလညးေကာငး၊ အျခားတစဖက၌ ပါဠဘာသာျဖငလညးေကာငး ေရးထးထားသည။ တခ႕ဒဂၤါးမား၌ တစဖကတြင ‘Basileos Storeros Menadrou’ ဟ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-51-

ေရးထားၿပး တျခားတစဖက၌ `မဟရ ဂဆတျဒတဆ ေမနႁႏၵဆ´ ဟ ေရးထားသည။ တခ႕ဒဂၤါးမား၌ ေျပးေနေသာ ျမငး႐ပ၊ ကလားအပ၊ ဆင၊ ၀ကႏင ဓမၼစၾကာ သ႔မဟတ ေပရြကက ေရးထးထားသည။ စၾကာ သ႔မဟတ လညးဘး အမတအသားပါေသာ ဒဂၤါးမားကေထာက၍ မလႏၵသည အမနမခ ဗဒၶဘာသာ၀ငဘရင ျဖစသညဟ သရရေပသည။ စၾကာ (ဓမၼစၾကာ)သည ဗဒၶဘာသာ၏ အဓကအမတအသား ျဖစေသာေၾကာငတညး။ အျခားဒဂၤါးမားႏငမတ ကြျပားေသာ ဒဂၤါးတစခတညးကသာလင မလႏၵမငးႀကး ဗဒၶဘာသာ၀ငျဖစေၾကာငး ျပတျပတသားသား ေဖာျပေနေပသည။ ထဒဂၤါး၏ တစဖက၌ ‘Basileos Dikaiou Menandrou’ ဟ ေရးထားၿပး အျခားတစဖကတြင `မဟာရဂဆဓရမက ဆ ေမနျဒဆ´ ဟ ေရးထားသည။ ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငတ႔အတြက `ဓမၼရာဇာ´ ဟေသာ စကားလးက အသးျပၾကသည။ အေသာက၏ အမညက ဓမၼာေသာကဟ ေခၚသည။ ထ႔ေၾကာင ယငးဒဂၤါးမား၌ အသးျပထားေသာ `ဓရမကဆ´ ဟေသာ

စကားလးက ေထာကလက မလႏၵသည ဗဒၶဘာသာဘရင ျဖစသညဆသညမာ ယမားဖြယ မရေပ။ -------- ပလဘာကက မလႏၵမငးႀကးႏင စပလဥး၍ ဤသ႔ ေရးထားသည။ “ဘရင ေမနဒရသည တရားမငးျဖစ၏။ ပညာရ၏။ ျပညသ ခစျမတႏး၏” ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနစၿပးသည ေနာကတြငလညး ျမတစြာဘရား၏ ဓာတေတာရရေရးအတြက ဘရငမား အခငးမားၾကသည။ ယငးအျဖစအပကႏင ယခအျဖစအပကမာ ဆငတေနသည။ အ႐းက ဌာပနာၿပး ေစတပထးတညျခငးမာ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ အေလအထျဖစသည။ မလႏၵမငးႀကး၏ အ႐းမားက ဌာပနာၿပး ေစတပထးတညျခငးမာ မလႏၵ ဗဒၶဘာသာ၀ငဘရင ဧကရာဇျဖစေၾကာငး လေလာကေသာ အေထာကအထား ျဖစေပသည။ မလႏၵပဥႇာ၏ အဆအရ မလႏၵသည ကလသ (ကာလသဂါမ)ရြာ၌ ေမြးဖြားသည။ ယငးရြာသည အလဆႏၵ သ႔မဟတ အလကဇႏၵရယားရ `ဒယ´ သ႔မဟတ `ဒပ´ ၌ ရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-52-

၀ါဒၿပငပြ၌ ရငနာဂသနအား အ႐ႈးေပးလကၿပးေနာက မလႏၵမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာ၀ငအျဖစ လကခလကေလသည။ ထ႔ေနာက မငးႀကးသည မလႏၵေကာငးတက ေဆာကလပၿပး ရငနာဂသနအား လႉဒါနးသည။ ထ႔ျပင ဗဒၶဓမၼ ထြနးကား ျပန႔ပြားေရးအတြကလညး ႀကးပမးအားထတသည။ မလႏၵမငးႀကး၏ နနေတာ၌ရေသာ ေယာနကလမး အမတေတာေတာမားမားမာ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကသည။ အမတႀကးတစေယာကသည တစေနရာ၌ ရငနာဂသန၏ ဂဏပဒက ထတေဖာခးကးၿပး မလႏၵမငးႀကးအေပၚ ရငနာဂသန ၾသဇာလႊမးသြားေအာင ႀကးစားသည။ မလႏၵမငးႀကးလကထက မတငမကပင ေယာနက (ဂရ) လမးတ႔သည ဗဒၶတရားက သက၀ငယၾကညမႈ ရေနၾကၿပ။ တတယသဂၤါယနာ တငပြအၿပး၌ ဘရငအေသာကသည ေယာနကလမး ဓမၼရကၡတမေထရက အပရႏကတငးသ႔ သာသနာျပ ေစလႊတခသည။ ယငးကေထာကလက ဂရႏငင၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေနသညဟေသာ အခကက

သရရေပသည။ သ႔ရာတြင မညမေအာငျမငမႈ ရရသည ဆသညကမ ေျပာျပဖ႔ မလြယေပ။ အေသာကမငးတရားႀကး ထြနးညႇသြားခေသာ ဓမၼဆမး ၿငမးမသြားေအာင မလႏၵမငးႀကးက ဆကလက ထနးထားသည။ မလႏၵမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငမား၏ စာရငးတြင ထပတနးကပါ၀ငၿပး ဗဒၶဘာသာသမငး၌ ထးျခားေသာေနရာက ရရထားေသာ ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငတစပါး ျဖစေပသည။

ကနရက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-53-

ဗဒၶဘာသာသမငး၌ ကနရကဘရငသည အေရးပါေသာ အခနးက႑က ပါ၀ငေနသည။ ပါရသြ၊ မဟာက၀ အေဃာသ၊ ဗဒၶဒနေဗဒ မဟာပညာရင ၀သမၾတတ႔သည ကနရကေခတ၌ ထြနးကားေသာ ပညာရငႀကးမား ျဖစၾကသည။ ထေခတတြင ဗဒၶဘာသာသည အာရအလယပငးႏင အာရအေနာကပငး၌ ေအာငျမငစြာ ထြနးကားျပန႔ပြားသြားခသည။ ဘစ သးရာစ အလယပငးေလာက၌ ႏမရႏင ပါဆတရလလမးအပစတ႔သည အာရအလယပငးမ ေတာငပငးႏင ေျမာကပငးမားသ႔ ခရးျဖန႔ၾကသည။ ေနရာအေျပာငးအလ ျပလပရနအတြကေသာလညးေကာငး၊ မမတ႔ေမြးျမထားသည တရစၧာနမားအတြက အစာေရစာ အလဥးသငေသာေနရာက ရာမးရနအတြကေသာလညးေကာငး ထသ႔ ေနရာေရႊ႕ၾကျခငး ျဖစေပလမမည။ မညသ႔ပငျဖစေစ ထအပစမားသည သတ႔၏ ဇာတရပရြာက အၿပးအပင စြန႔ခြာလာခၾကသည။ သတ႔သည ဗကကတရယား ဂရႏငငအ၀မး၌ အလငအျမန ျပန႔သြားၾကသည။ ထေဒသမား၌ မမတ႔၏ အပခပေရးက တညေထာငလကၾကသည။ ထလမးစမားက အႏၵယလမးမားက သက (ရက)ဟ ေခၚၾကသည။

ထလမးစတ႔သည ဟလမနျမစကျဖတလက ဆဆတနသ႔ ေရာကလာၾကသည။ ယငးေဒသသည ကႏၵဟာရ၏ အေနာကဘက၌ရေသာ ရကဆတန သ႔မဟတ ရကေဒသဟ ေခၚေသာေဒသျဖစသည။ ရကဘရငတ႔သည ေဆာရာရတရ သ႔မဟတ ကာထယာ၀ါ၌လညးေကာငး၊ ဂဂရတ၌လညးေကာငး အေျခခၾကသည။ ေနာကဆး၌ တကသလာႏင မထရာသ႔အထ ေရာကလာၾကသည။ ႏမရလမး အျခားအပစတစစမာ ဗကကတရယားသ႔ ေရာကသြားသည။ ထအပစမ အပစခြတစချဖစေသာ ကရနလမးစသည ဟႏၵကရေတာငက ျဖတေကာလက ခရစႏစ ၄၈ ခႏစေလာကတြင ပနဂပသ႔ ေရာကလာသည။ ယငးလမးစက ဥးေဆာငသမာ ပထမ ကဒဖဆျဖစသည။ တ႐တသမငး၌ သ႔က ကအက ဟေခၚသည။ ဒတယ ကာဒဖဆသည အငဒဂရႏင ပါထယန မငးညမငးသား မားစြာတ႔က နယျခားေဒသ၌ အႏငတကၿပးလင အႏၵယ အေနာကေျမာကေဒသ၌ စးမးအပခပသည။ ထေဒသ၌ ထေခတက ဒဂၤါးမားက တးေဖာရရသည။ ယငးဒဂၤါးမားသည ခရစႏစ ၇၈ ခႏစတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-54-

ဒတယ ကဒဖဆ အဘသကခသည အထမးအမတျဖင သြနးလပသည ဒဂၤါးမားျဖစသညဟ ေျပာၾကသည။ ကရနဘရငမားထတြင ကနရက (ခရစ ၇၈-၁၀၁ သ႔မဟတ ၁၂၀)သည အထးခၽြနဆး ျဖစသည။ သ၏ ေနျပညေတာမာ ပ႐ရပမ ရ (ေပရာ၀ါ) ျဖစသည။ ထေနျပညေတာမ ကာဗလ၊ ကရမရႏင အႏၵယေျမာကပငးေဒသမားက အပခပသည။ သ၏ အာဏာစကသည နမၼဒါျမစအထ ျပန႔ေကာငးျပန႔ေပလမမည။ ပါမရ၏ အေျခအေနက ျပျပငေျပာငးလပစရနအတြက ကနရကသည ႏစေပါငးမားစြာ စစတကေနရသည။ တ႐တေသနာပတ ပနေကာက (ခရစ ၁၀၂) ကြယလြနသြားၿပးေနာက၌ ကနရကသည သ၏ ႏငငပငနကအတြငးသ႔ ကာရဂရႏင ခတန၊ ယရကႏၵ (ယခ တ႐တတရက စတန၌)တ႔ကလညး သြတသြငးလကသည။ ထ႔ေၾကာင ဗဒၶဘာသာသည ပထမဥးဆး တ႐တျပညတြငး၌ ျပန႔ပြားသြားျခငး ျဖစသည။ ကာရဂရ၊ ယရကႏၵ၊ ခတနတ႔က သမးပကၿပးေသာအခါ ကနရကသည ေရာမအနးသ႔ ေရာကသြားၿပးလင ေရာမႏင အဆကအသြယျပသည။ အာရအလယပငး ကနကးသနးေရာငး၀ယမႈ လမးမႀကးသည

သ႔ပငနကအတြငး ေရာကလာသည။ ထလမးမႀကးသည ဗကကတရယား၏ ေနျပညေတာ ဗကကတရာမ ကာရဂရသ႔သြားၿပး ထမတစဆင တ႐တျပညသ႔အထ ေပါကသည။ အလြနတရာ အေရးပါေသာ အရာေရာကေသာ တ႐တပးထညမားသည အလြနတရာ လႀကကမားသည။ -------- ကနရကႏင ေရာမဘရငတ႔သည ခစၾကညစြာ ေပါငးသငးဆကဆမႈ ရသည။ ကနရကသည ေရာမႏငင၌ သ၏ သတမနမားက ေစလႊတထားသည။ ေရာမဘရင အေရအ၏ နမနာကယၿပး ကနရကလညး ေရႊဒဂၤါးျပားမားက ထတလပသည။ ကနရကသည ဆးဇာ (Caesar) ဘြ႔က ခယသညဟလညး ဆသည။ ေစာေစာပငးက ကနရကသည ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညျခငး မရေပ။ က က၏အကးကလညး မယၾကညေပ။ အစပငးက ဗဒၶဘာသာက မကးကြယ႐မမက ဗဒၶဘာသာအား ခါးခါးသးသးပင ဆကဆသည။ သ႔ရာတြင ကာရဂရ၊ ယရကႏၵ၊ ခတနစစပြမား၌ ေသြးေခာငးစးခရပက ေတြ႔ျမငသရသြားေသာအခါ ကနရကသည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-55-

အႀကးအကယ သေ၀ဂရသြားၿပးလင ဗဒၶရငေတာဘရား၏ ၿငမးခမးေရးလမးစဥက ႏစၿခကသေဘာကသြားသည။ တစေန႔သ၌ ကနရကသည ေတာကစားထြကသည။ ေတာထ၌ သ႔ေရ႕ ယနျဖကေလးတစေကာင ျဖတေျပးသည။ ကနရကသည ယနကေလးေနာက လကသည။ ယနကေလး ႐တတရက ေပာကကြယသြားသည။ ယနက လကရာရငးႏင ကနရကသည ႏြားေကာငးသား သငယတစေယာကက သြားေတြ႔သည။ ႏြားေကာငးသားသငယသည သကယတငတညေသာ သးေပမသာရသည ေစတငယကေလး၏ အနးတြငရပေနသည။ ဘရငမငးႀကးက “သငယဘာလပေနတာလ” ဟ ေမးျမနးသညျဖစ၍ သငယက ဗဒၶ၏ ဗာဒတစကားက ေျပာျပသည။ ဘရငမငးႀကးသည သာသနာဒါယကာ ျဖစလာမညျဖစေၾကာငး၊ ထဗာဒတ စကားေတာအတငး ျဖစလာေစရန လႈ႔ေဆာတကတြနးလ၍ မမ ေစတတညရေၾကာငးက သငယက ေျပာျပသည။ ကနရကသည အလြနတရာ အားရ၀မးသာ ျဖစသြားၿပးလင ဗဒၶဘာသာ၀ငအျဖစ ခယလကသည။ ေနာကပငး၌ ကနရကဘရငသည

ထေစတငယကေလးက ငၿပး ေပ ၄၀၀ ျမငေသာ ပထးႀကးတစဆ တညသည။ ရႊငကန (ယယနဆင)၏ အဆအရ ကနရကဘရငသည ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက နကနကနန ေလလာဆညးပးသည။ ရဟနးေတာတစပါးသည ေန႔စဥေန႔တငး နနေတာသ႔ ကြလာၿပး ကနရကဘရငအား တရားဓမၼ သငၾကားျပသသည။ ရဟနးေတာက ဗဒၶဘာသာ ဂဏးကြမားႏင ပတသကၿပး ဘရငမငးႀကးအား ေျပာျပသည။ ထအခါ ဘရငမငးႀကး ဥးေႏာကေျခာကသြားၿပး ဗဒၶဓမၼႏင ပတသက၍ သေဘာမေပါကႏငေအာင ျဖစသြားသည။ ပါရသြမေထရက ဗဒၶ ပရနဗၺာန စေတာမၿပးေနာက ဤမရညၾကာေသာ အခနကာလအတြငး ဗဒၶသာသနာေတာ ဂဏအမးမး ကြျပားလာျခငးျဖစေၾကာငး ေျပာျပမ ဘရငမငးႀကး နားလည သေဘာေပါကသြားသည။ ကနရက၏ ဒဂၤါးမား၌ နတေဒ၀တာ အေတာမားမား၏ပ ပါရသည။ ယငး နတေဒ၀တာမားထတြင ဇရာစတရယ နတေဒ၀တာမားက အမားစ ျဖစပရသည။ ဂရနတႏင ေ၀ဒနတအခ႕လညး ပါသည။ ဗဒၶဘာသာက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-56-

မကးကြယ မဆညးကပခငက ကနရကဘရင မညသညဘာသာက ကးကြယသနညး ဟသညကမ မသရေပ။ အစပထမက ဗဒၶဘာသာ၀င မဟတေၾကာငးကမ တ႐တခရးသည ရႊငကနက ဆထားသည။ ယငးကေထာကလက ဗဒၶဘာသာက မကးကြယခငက ကနရကသည ထးထးျခားျခား မညသညဘာသာကမ ကးကြယျခငးမရဟ ေကာကယႏငသည။ ရငးရငးေျပာရလင နတက ၀ါဒဘာသာမတစဥး ျဖစဟနရသည။ က က၏အကးက မယၾကညသတစေယာကသည ဘရားသခငက ယၾကညသ ဣရ၀ါဒတစဥး အဘယမာ ျဖစႏငမညနညး။ ေနာကပငး၌ မလႏၵဘရငကသ႔ ကနရကလညး ဗဒၶဘာသာ၀င ျဖစသြားသည။ ပနဂပတြင လာေရာက အေျခခၾကေသာ ႏငငျခားမ ဘရငမားသည ဗဒၶဘာသာက စတပါ၀ငစားသြားၾကသည။ တငးရငးသား မဟတသည ထဘရငမားအား စတပါ၀ငစားေစသည ဗဒၶတရားထက အခကအလက မားစြာထက တစခမာ အမးဇတ မခြျခားသည လမႈစနစျဖစသည။

မလႏၵဘရင လကထကကပင သဗၺတ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာဂဏးသည ဂႏၶာရသ႔ ေရာကႏငေနၿပ။ ကနရကလကထက ေရာကေသာအခါ ဂႏၶာရမ သဗၺတ၀ါဒ ဆရာေတာမားႏင ကရမရမ ဆရာေတာမား၏ အၾကားတြင သေဘာထားကြလြမႈ ျဖစေပၚလာသည။ အေသာကမငးတရားႀကး လကထက၌ အခ႕ေသာ သာသနာ၀နထမးမားသည ကယသေဘာအေလာက ဗဒၶေဒသနာေတာက အနကအဓပၸာယ ဖြငဆၾကေသာအခါ ေမာဂၢလပတမေထရ၏ ၫႊနၾကားခကျဖင ဓမၼာေသာကသည တတယသဂၤါယနာ တငသည။ ထနညးတစြာ ဗဒၶသာသနာေတာအတြငး ေပၚေပါကေနေသာ အဘဓမၼာ အယအဆ အမးမးက စစညးလက အသြငတစမးတညး ျဖစေစရနအတြက ပါရသြမေထရ၏ ၫႊနၾကားခကအရ ကနရကဘရငသည စတတ သဂၤါယနာတငသည။ သ႔ေသာ ထစတတ သဂၤါယနာက ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာက အသအမတ မျပေပ။ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ စတတ သဂၤါယနာမာ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ တငသည။ -------- ရႊငကန၏ ခရးသြားမတတမးအရ ကနရကမငးႀကး၏ စတတ သဂၤါယနာက ကနရကပရ (ကရမရ)၌ တငသည။ ယငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-57-

သဂၤါယနာတငပြတြင ပါ၀ငဆငႏႊရနအတြက ပညာရငရဟနး အပါး ၅၀၀ က အႏၵယႏငင ေနရာအသးသးမ ပငဖတသည။ ယငး သဂၤါယနာတငပြ၌ ၀သမၾတမေထရက သဘာပတအျဖစလညးေကာငး၊ သာေကတမ ကြေရာကလာေသာ မဟာက၀အေဃာသမေထရက ဒတယ သဘာပတအျဖစလညးေကာငး အသးသး ေဆာငရြကၾကသည။ သဂၤါယနာ၏ အဓကလပငနးမာ အခငးခငး ၀ါဒကြျပားေနျခငးက ပယေဖာကရနအတြက ပဋကတသးပႏင ပတသက၍ ၀ဘာသာအမညရ ဋကာကမး ေရးသားျပစရနျဖစသည။ ရႊငကနက ဤသ႔ ဆထားသည။ ယငးသဂၤါယနာ၌ သတနကမးမားႏင ပတသက၍ ဥပေဒသအမညျဖင ဂါထာေပါငး ၁၀၀,၀၀၀ ရေသာ အ႒ကထာကလညးေကာငး၊ ၀နညးပဋကတႏင ပတသက၍ ၀နယ၀ဘာသာ သကရအမညျဖင ဂါထာ ၁၀၀,၀၀၀ ရေသာ အ႒ကထာကလညးေကာငး၊ အဘဓမၼာ ပဋကတႏင ပတသက၍ ၀ဘာသာသတရ အမညျဖင ဂါထာေပါငး ၁၀၀,၀၀၀ ရေသာ အ႒ကထာကလညးေကာငး ေရးသားသည။ သဂၤါယနာ တငၿပးေသာအခါ ကနရကဘရငသည အ႒ကထာကမးအားလးက ေၾကးျပားေပၚ၌ ေရးထြငးၿပးလင ေကာကအးမားထတြင ထညသည။ ပထးတစဆတညၿပး ပထးအတြငး၌

အ႒ကထာ ကမးစာေၾကးျပားမား ထညထားေသာ ေကာကအးမားက ဌာပနာ ထားလကသညဟ၍လညး ရႊငကနက ဆထားသည။ ၀ဘာသာက လကခၾကသမား ျဖစျခငးေၾကာင မလသဗၺတ၀ါဒတ႔၏ ဒတယအမညမာ ေ၀ဘာသကဟ တြငေနသည။ ဗဒၶတရား၌ ဒကၡမ လြတေျမာကေၾကာငး သ႔မဟတ နဗၺာနရရေၾကာငး လမးသးသြယရသည။ (၁) မမတစဥးတညးသာ ဒကၡမ လြတေျမာကလၿပး မဂၢငရစပါးလမးေၾကာငး ေလာကသြားလက ဘ၀မ လြတေျမာကသြားသအား အရဟႏ (ရဟႏာ)ဟ ေခၚသည။ (၂) ထ႔ထက အနညးငယပ၍ ႀကးပမးအားထတလက ဘ၀မ လြတေျမာကသြားသအား ပေစၥကဗဒၶဟ ေခၚသည။ (၃) သတ၀ါအသေခၤ အနႏ တ႔အတြက လမးၫႊနလမးျပ ျပလပရန မမ၏ လြတေျမာကေရးက ပဓာနမထားဘ ႀကးစြာေသာ အားထတႀကးပမးမႈျဖင အလြနတရာ အခနကာလ ၾကာျမငၿပးသညေနာကမ ထလမးစဥျဖင နဗၺာနရရသြားသအား ဗဒၶဟ ေခၚသည။ ယငးလမးသးသြယက အရဟႏ သာ၀ကယာန၊ ပေစၥကယာန၊ ဗဒၶယာနဟ အသးသးေခၚသည။ တခ႕ေသာ ဂဏးဂဏမားက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-58-

ကနႏစခထက ဗဒၶယာနက ပဥးစားေပးၾကၿပးလင ယငးက မဟာယာနဟ ေခၚၾကသည။ ကာနရက လကထက၌ ၀ဒဗၺ (ဗရာရ)တြင နာဂါဇနအရင ထြနးကားေပၚေပါကလာသည။ နာဂါဇနသည မဇၥၽမက သ႔မဟတ သည၀ါဒ အဘဓမၼာႏင စပလဥး၍ ကမးေပါငးမားစြာ ေရးသားသည။ သဂၤါယနာ တငၿပးေသာအခါ ကနရကသည အေသာကလမးစဥက လကေလသည။ ကရမရက သာသနာေတာတြငးရ ရဟနးသဃာမားအား ေပးလႉလကသည။ ကာလဟဏ၏ `ရာဇတရဂဏ ကမးအဆအရ ကနရကဘရငသည ေကာငးေပါငးမားစြာက ေဆာကသည။ ေစတပထးေပါငး မားစြာကလညး တညသည။ ကရမရ၌ ၿမ႕တစၿမ႕ တညသည။ ထၿမ႕၏အမညမာ ကနရကပရဟ တြငသည။ (ကရမရ၌ရေသာ ယခေခတ ကနဆပ)။ ကနရကမငးႀကးတညေသာ ေစတပထးတစဆမာ ဘရငမငးႀကး၏ အမညနာမျဖငပင ထငရားသည။ ထေစတပထး၏ အေနာကဘက၌ ႀကးမားေသာ ေကာငးတကႀကးတစေဆာင

ေဆာကသည။ ထေကာငးတကႀကး၏ အမညမာလညး ကနရက မဟာ၀ဟာရဟ တြငေနသည။ ကနရကေစတမာ ႏြားေကာငးသားသငယ၏ ေစတငယက င၍တညေသာ ေစတျဖစသည။ တ႐တခရးသည ရဟနးေတာမား ျဖစၾကေသာ ဖာဟယနႏင ရႊငကနတ႔သည ကနရကဘရင တညေဆာကထားေသာ ဓာတေတာတကက ပေဇာၾကသည။ ထတ႐တ ရဟနးေတာမားသည ဓာတေတာတက၏ အႏပညာလကရာအလက ရငသပ႐ႈေမာ အၾသျခငး ျဖစၾကရသည။ ခနစရာစခရးသည ရႊငကနတ႔သည ကနရက၀ဟာရ၏ အပကအစးမားက ေရးေကာငးႀကး၏ အသြငအျဖစျဖင ျမငေတြ႔ခရသည။ ယငးေကာငးတကႀကးႏင စပလဥး၍ “ေကာငးတကႀကး၏ အထကထပႏင ေလကားမားသည ယခထကတင ရေသး၏။ ေကာငးတက အေဆာကအအႀကးသည အပကအစးဘ၀ ေရာကေနၿပ ျဖစေသာလညး ျမငရခေသာ အႏပညာလကရာမား၏ နမနာျဖစေန၏။ ယခလညး ေထရ၀ါဒ ရဟနးသဃာအခ႕ ထေကာငးတကႀကး၌ ေနထငသတငးသးၾက၏။ တညေဆာကၿပးသည အခနမစ၍ ထေကာငးတကႀကးတြင နာမညေကာ ဆရာေတာ၊ သဃာေတာမား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-59-

ေနထငသတငးသးလာခၾက၏။ ဆရာေတာ ပါရသြမေထရသည ထေကာငးတက၌ သတငးသး၏” ဟ ေရးသားထားသည။ ပ၀မၾတေထရႏငအမား ေနထငသတငးသးခၾကမညမာ သသယျဖစဖြယ မရေပ။

ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနစၿပးေနာက ႏစေပါငးေလးရာေကာအၾကာ ကနရကဘရငမငးႀကး လကထကကမ ဗဒၶ႐ပပြားေတာက ထလပကးကြယသည။ မဟာယန ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားလာေသာအခါ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ပေဇာသည အေလအထ ျပန႔ပြားလာသကသ႔ပင ေဗာဓသတတ႔၏ ႐ပတေပါငးမားစြာကလညး ထလပၾကသည။ ယငး ေဗာဓသတမားက ျဗာဟၼဏတ႔၏ ေဒ၀ ေဒ၀တာမားကသ႔ပင ကးကြယၾကသည။ ယငးေခတမာ ဂႏၶာရ႐ပတ အႏပညာေခတအမညျဖင ထငရားေကာၾကားသည။ သ၏ နနေတာ၊ ေကာငးကန၊ ေစတပထး ႐ပတမားက တညေဆာကထလပရနအတြက ကနရကသည ဂရအႏပညာရငမားက ေရြးခယသည။ ေပရ၀ါအနး၌ အႏပညာ

႐ပလးေဖာထားေသာ ၾကတတစၾကတ၊ သ႔မဟတ ေသတာတစလးက တးေဖာေတြ႔ရရသည။ ထၾကတထတြင ျမတစြာဘရား၏ သရရဓာတေတာက ကးကြယထားသည။ ကနရက ဘရငမငးႀကး မတငမက ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ထလပကးကြယသည အေလအထမရေပ။ သေကၤတအမးမးျဖငသာလင ဗဒၶက ရညၫႊနးေဖာျပၾကသည။ ယငး၏ သာဓကမားမာ ေဗာဓပငေအာကက ၀ဇရာသနပလင၊ က႑ကျမငး၏ ျမငးကနးႏး စေသာ ဆနခပထး စသညတ႔၌ရသည အႏပညာ လကရာမား ျဖစၾကသည။ ျမတစြာဘရား၏ ပထမဥးဆး ႐ပပြားေတာက ဂရနတ `အပလ´ က နမနာယ၍ ထလပသညဟ ပညာရငမားက ယဆၾကသည။ ဂရနတက နမနာယ၍ ထလပေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာက ကနရကဘရင၏ နနေတာ၌ ကးကြယထားသည။ ယငး႐ပပြားေတာက အတယၿပးလင တ႐တျပညႏင ဂပနျပညတ႔၌လညး ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ထလပကးကြယၾကသည။ ဇတနပါတေတာထက ၀တဇတလမးမားစြာကလညး ေကာကတးေကာကသားမား၌ ထလပထားၾကသည။ ယငးအႏပညာလကရာမားက ယခေခတ၌ပင လာဟးႏင အျခားျပတကမား၌ သမးဆညးထားသညက ေတြ႔ရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-60-

ယငး အငဒ-ဂရ အႏပညာ အစဥအလာက ဂႏၶာရအႏပညာဟ၍ ေခၚၾကသည။ ကနရကဘရငသည တစျပညရပျခားမ အဆကအႏြယျဖစေသာလညး အႏၵယႏငင၏ ထငရားေကာၾကားေသာ ဘရငမားထတြင တစပါးအပါအ၀င ျဖစသည။ သ၏ ဒဂၤါးမားႏင မထရာမရရေသာ ကးပေနသည သ၏႐ပတက ၾကညရျခငးအားျဖင ကနရကသည ဥပဓ႐ပ တငတယေျပျပစသညဟ သရေပသည။ အာရအလယပငး၌ စနမနာထားေလာကသည ႐ပရည႐ပကာယမး ျဖစသည။ အရပအေမာငး ထြားကငးသည။ ကယခႏၶာ ၾကခငသည။ မတဆတေမြးရညသည။ ႏာေခါငးတတသည။ ႏးညေပာေပာငးေသာ သားေရေျခနငး စးထားသည။ ဖားလားကေနသည ၀တ႐က ၀တထားသည။ ယငးကသ႔ေသာ ၀တ႐မးသည ယခေခတတြငလညး တရကစတနတြင ေခတစားတနး ျဖစသည။ သ၏ ပလငေပၚ၌ ဥေရာပတြင အသးျပသည အခငးမးက ခငးထားသည။ သ၏ အမဘာသာသည အရနဘာသာ စကားမားထက ဘာသာစကားတစခ ျဖစဖ႔ရသည။ သ႔မဟတကလညး ဂရအကၡရာျဖင ေရးသားေလရေသာ တခါရဘာသာစကား ျဖစႏငသည။ အေသာကမငးတရားႀကးသည သ၏

အမညနာမႏငအတ `ပယဒ ေဒ၀ါနပယ´ က တြဖက အသးျပသကသ႔လညးေကာငး၊ မလႏၵမငးႀကးသည သ၏ အမညနာမႏငအတ `ဓမၼရာဇာ´ က တြဖက အသးျပသကသ႔လညးေကာငး၊ ကနရကဘရငလညး သ၏အမညနာမႏငအတ ရာအ၀ါႏရာအဟေသာ ဘြ႔နာမညက တြဖက အသးျပသည။ ယငး၏ အနကအဓပၸာယမာ ရာဇာဓရာဇာ မငးတကာမငးဟ၍ ဆလသည။ ထနညးအတငး ကနရကဘရငက `ေဒ၀ပတ´ ဟ၍လညး ေခၚၾကသည။ အေသာကမငးတရားႀကး ၿပးလင ကနရကဘရငအား အႀကးမားဆးေသာ ဗဒၶဘာသာ သာသနာဒါယကာ ဘရငအျဖစ အသအမတျပၾကသည။ အေသာကမငးတရားႀကးသည ေတာငပငးတငး ႏငငမား၌ ဗဒၶသာသနာေတာက ျဖန႔ျဖးသည။ ထနညးအတပင ကနရကဘရငလညး ေျမာကပငးတငးႏငငမား၌ ဗဒၶသာသနာ ျပန႔ပြားေအာငလပသည။ ထဘရငႏစပါး၏ ႀကးစားအားထတမႈေၾကာင ဗဒၶသာသနာသည အာရတက တစတကလးလလ၌ ျပန႔ပြားသြားသည။ ----

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-61-

ကနရကဘရင၏ ေခတအခါက ဗဒၶစာေပသည လမးေကြ႔လမးကြ အသစက ခးသြားသည။ သကတဘာသာက ပါဠဘာသာ၏ေနရာက ယလကသည။ သကတပဋကတႏင အျခားအဘဓမၼာဆငရာ ကမးဂနမားက ေရးသားျပစၾကသည။။ မဟာက၀ မဟာကဗာဆရာႀကး အေဃာသသညပင ကနရကဘရငအား ဗဒၶဘာသာ၀ငျဖစေအာင လပသညဟ၍လညး ဆၾကသည။ ေရးအစဥအလာ ယဆခကအရ အေဃာသသည သာေကတ၌ ေမြးဖြားသည။ အေဃာသ ေရးသားျပစသည စာမားအရ သ႔မခင၏ အမညမာ ဆဗာရဏကၡ (သ၀ဏၰကၡ)ျဖစသည။ အေဃာသသည အစပထမက သမၸတ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာဂဏးက လလားႏစသကသ ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ေနာကပငးကေသာအခါတြငကား မဟာယာန အဘဓမၼာက သ႔အေပၚတြင ၾသဇာလႊမးမးသြားသည။ ကနရကဘရင၏ နနးေတာ၌ သတငးသးေနထငလက အေဃာသသည `ဗဒၶစရတ´ မဟာကဗာက ေရးသားဖြ႔ဆသည။ ထကဗာအဖြ႔ျဖင မဟာက၀သည ထးျခားေသာနညးက အသးျပလက ဗဒၶတရားက ေဟာၾကားျဖန႔ျဖးသည။ အေဃာသ၏ အျခားကဗာ ကမးတစကမးမာ သႏၵရာနႏၵျဖစသည။ ယငးကဗာကမး၌

မဟာက၀သည သဒၶတမငးသား၏ ညေတာ၊ သ႔မဟတ ျမတစြာဘရား၏ တပညနႏၵႏင သ႔ၾကငရာ သႏၵရတ႔၏ အေၾကာငးက ေရးသားဖြ႔ဆထားသည။ `သာရပၾတပကရဏ´ ျပဇတႏင `၀ဇရသစ´ တ႔က ေရးသားသမာလညး အေဃာသပငျဖစသည။ သည၀ါဒ၏ ဆရာ နာဂါဇၨန (ေအဒ ၁၇၅)လညး ကနရကဘရင လကထက၌ပင ထြနးကားေပၚေပါကသညဟ အယရၾကသည။ အထကတြင ျပဆခသညအတငးပင နာရါဇၨနသည ၀ဒဗၻ (ဗရာရ)၌ ျဗာဟၼဏတစဥး၏ အမ၌ ေမြးဖြားသည။ ေနာကပငး သ၏ဘ၀ႏင သ၏လပငနးမားက ၾကညလင နာဂါဇၨနသည သငယဘ၀ကပင ဉာဏပညာ ထကျမကသျဖစေၾကာငး သရရသည။ နာဂါဇၨနသည ျဗာဟၼဏကမးဂနမားက ေလးေလးနကနက ေလလာသငၾကားသည။ ရဟနးျဖစလာေသာအခါ ဗဒၶစာေပ ကမးဂနမားက ႏႈကႏႈကခၽြတခၽြတ ေလလာဆညးပးသည။ ေနာကပငး၌ နာဂါဇၨနသည ရရပရဗၺတ (နာဂါဇၨနေကာ႑ာ)၌ သတငးသးေနထငသည။ ေနာကပငး နာဂါဇၨန ထငရားေကာၾကားလာသညအခါ၌ နာဂါဇၨန၏ေနရာ ထေတာငသည သဒၶေပါကေသာ ေနရာဌာနျဖစလာသည။ နာဂါဇၨနအား ေဆးကမးႏင အဂၢရတကမးပညာရင ဆရာႀကးအျဖစလညး အသအမတျပၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-62-

သ၏ `အ႒ဂၤဟဒယ´ ေဆးကမးသည ယခေခတတြငလညး တဗကေဆးဆရာမား အသးျပသည အားအထားရဆးေဆးကမး ျဖစသည။ ရာဟလာသကစၥညးကမ နာဂါဇၨန၏ သဒၶေပါကပ အေၾကာငးအရာမားႏင တၾတမၾတအေၾကာငးမားသည ဒနပညာရငဆရာႀကး နာဂါဇၨနႏင မညသ႔မ မပတသကဟ ဆထားသည။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရ နာဂါဇၨ၏ ကမးစာမားမာ (၁) မဇၥၽမကာ ကာရကာ၊ (၂) ယတသ႒ကာ၊ (၃) ပမာဏ ၀ဒၵ၀သန၊ (၄) ဥပါယ ေကာသလ၊ (၅) ၀ဂၢဟ ဗာ၀တနတ႔ ျဖစၾကသည။ ကရမရရ က႑လ ၀န ၀ဟာရ၌ ေျခာကလၾကာသညအထ ကငးပေသာ သဂၤါယနာတငပြအၿပး၌ အာရအလယပငးႏင တ႐တႏငငသ႔ သာသနာျပမားက ေစလႊတခသည။ ေရာမႏင မဟာမတဖြ႔ထားသညျဖစ၍ ေရာမသ႔လညး သာသနာျပမား ေရာကမသြားႏငစရာ အေၾကာငးမရေပ။ ကနးလမးျဖငသြားလင အႏၵယနယစပမ ေရာမနယစပအထ မငေပါငး ၆၀၀ မသာေ၀းသည။ အေသာကမငးတရားႀကး ေစလႊတေသာ သာသနာျပမား၏ အေၾကာငးက အကယတ၀င သရရေသာလညး ကနရကမငးႀကး

ေစလႊတေသာ သာသနာျပမား၏ အေၾကာငးက မတတမးတငထားျခငး မေတြ႔ရေပ။ ပညာရင ေတာေတာမားမားက အေသာကမငးတရားႀကး ေတာငပငး တငးႏငငမား၌ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာက ျဖန႔ျဖးသညဟ ဆထားၾကသည။ သ႔ေသာလညး မဟာပ႑တ ရာဟလာ သကစၥညးကမ ယငးတ႔ႏင အယအဆ မတေပ။ ရာဟေလာက ဤသ႔ဆထားသည။ `မဟာယာနသတမားက သကမးႏြယဘရင ကနရကလကထက၌ ေရးသားၾကသညျဖစေသာလညး ကနရကသညလညးေကာငး၊ သႏငေခတၿပင အေဃာသသညလညးေကာငး မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ၀ငမား မဟတၾကေပ။ သဗၺတ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားသာ ျဖစသည။ မဟာယာနကမး `သဒၶပၸါဒ´ သည အေဃာသ၏ လကရာမဟတေပ။ ဘစ ပထမႏင ဒတယ ရာစႏစအခနေလာကက မြနဂတ႔၏ ေဘးရနက ေရာငတမးရနအတြက သကလမးမား အႏၵယဘက ထြကေျပးလာၾကေသာအခါ ဟမ၀ႏာတစဖကႏင ကရမရ ဂႏၶာရတ႔၌ သဗၺတ၀ါဒဂဏ ထြနးကားျပန႔ပြားေနသည။ အေဃာသ၊ ၀သမၾတ၊ မာတရေစတတ႔သည သဗၺတ၀ါဒဂဏးသား ရဟနးေတာမား ျဖစၾကသည။ ထရဟနးေတာမား၏ ဒါယကာ ကနရကလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-63-

သဗၺတ၀ါဒသာလင ျဖစႏငသည။ ယငးအခကအတြက ေစာဒက တကေနစရာ မလေပ။ အေၾကာငးမကား တကသလာရ ပထး၌ ဗဒၶဓာတေတာက ဌာပနာလက ကနရကသည ထဓာတေတာက သဗၺတ၀ါဒ ဂဏး၀ငေထရ အရငမားအား လႉဒါနေၾကာငး ေရးထးထားေသာေၾကာင ျဖစသည။ နဂါဇၨနမေထရႏင စပလဥး၍လညး ရာဟလာသကစၥညးက ဤသ႔ ဆကေျပာထားသည။ နာဂါဇၨနမေထရ မဟာယာနသတမား လကခေၾကာငးမာလညး အျငငးပြားစရာ မလေပ။ နာဂါဇၨန ရရပဗၺတ (ယခ နာဂဇၨန ေကာ႑)၌ ေနေသာ ခရစႏစ ဒတယရာစက ထေဒသ၌ မဟာယာန ထြနးကားျပန႔ပြားျခငး မရဘ ဟနယာနသာလင ထြနးကားျပန႔ပြားသည။ မဟာယာန အကး၀ငသည ဟနယာနေခတဟ၍ အလြနဆးဆလင ဆႏငသည။ သဗၺတ၀ါဒ၏ သေဘာတရားမားမာ ဗဒၶအဘဓမၼာ၌ ဆထားသညအတငးသာလင ျဖစသည။ ဗဟဒၵအသြငအျပငႏင အတြငးပငးအႏစသာရ ႏစခလးပင ပဋစၥသမပၸါဒက လကခသည။ ၄ ရာစႏစ တ႐တခရးသည ဖာဟယနသည ပ႐ရပရ၌ ေနထငသတငးသးၾကေသာ ရဟနး ၇၀၀ အေၾကာငးက ေရးသားထားသည။ သ႔ေသာလညး ထရဟနးမား မညသညဂဏးဂဏမ

ျဖစသညဆသညက ရငးလငးမထားေပ။ ေနာက တ႐တခရးသည ရႊငကန (၇ ရာစ)ကမ ပ႐ရပရမ ရဟနးမား၏ အေရအတြကက ေျပာျပမထားေပ။ သ႔ေသာလညး ထရဟနးမားသည ဟနယာနဂဏး၀သ ရဟနးမားျဖစ၏ ဟ၍မ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ကနရက ၀ဟာရႏင မငငါးဆယအေ၀းရ အေရ႕ေျမာကဘက ျမစတစဖကကမး ပကရာ၀ဟၿမ႕၌လညး ရဟနးတခ႕ သတငးသးၾကသည။ ထရဟနးမားသည ေထရ၀ါဒဂဏး၀ငမား ျဖစၾကသည။ ၀သမၾတမေထရသည ထေကာငးတက၌ သ၏ `အဘဓမၼ ပကရဏ´ ကမးက ေရးသားသည။ ယငးအဆျပခကသည ရာဟလာသကစၥညး၏ အယအဆက ခငမာေအာင ျပလပထားသည။ သ႔ရာတြင အာရအလယပငး၌ တ႐တႏင ေရာမသ႔အထ ကြသြားၾကေသာ ရဟနးမားမာမ မဟာယာန ဂဏးခြတစခခမ ရဟနးမား ျဖစဖ႔ရသည။ သ႔မဟတကလညး ထေဒသမားသ႔ ေရာကသြားၿပးေနာက ေဒသခအေျခအေနမားႏင ေရာေႏာၿပး တျဖညးျဖညး မဟာယာနဂဏး၀င ျဖစသြားၾကဟနတသည။ ရႊငကန၏ အဆအရ ျမစျပာႏင ျမစ၀ါအထ ကနရက၏ အမညနာမသည ေခတစားေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-64-

အျခားတစေနရာ၌လညး ရႊငကနက ဤသ႔ေရးထားသည။ သဘ၀တ ျမစ၏ကမးႏစဖက၌ ပထမက ေကာငးတက ၁၄၀၀ ရသည။ ယငးေကာငးတကမား၌ ရဟနးအပါး ၁၈,၀၀၀ တ႔ သတငးသးၾကသည။ သ႔ရာတြင ယခ (၇ ရာစ)တြငမ ထေကာငးတကမား ပကစးသြားၾကၿပးလင ရဟနးဥးေရလညး ေလာနညးသြားသည။ ရဟနးမားသည ဓမၼဂတ၊ မဟသာသက၊ ကပယ၊ သဗၺတ၀ါဒ၊ မဟာသဃက ဂဏးအသးသးမ ရဟနးမားျဖစၾကသည။ ကနရကေခတ၌လညးေကာငး၊ ထေခတ၀နးကင၌လညးေကာငး၊ ရဟနးမားႏင ေကာငးတကမား၏ ဥးေရမာ အထကပါ အေရအတြကအတငး၊ သ႔မဟတကလညး အထကပါ အေရအတြကထကပင မားျပားစြာ ရခမညမာ ယမားဖြယ မရေပ။ ဖာဟယနသည သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ အေရအတြကက ေျပာျပမထားေပ။ သ႔ေသာလညး ယငးကြကလပက ရႊငကနက ျဖညထားသည။ ရႊငကန၏ အဆအရ (၇ ရာစ)၌ အႏၵယတြင ေကာငးတက ၅၀၀၀၊ ရဟနး ၂၀၀,၀၀၀ ေလာကရ၏ဟ ေရးသားထားသည။ ထေခတကာလ၌ ဗဒၶဘာသာသည ကသညဘကသ႔ ဥးတညေနၿပဟ သမငးဆရာမားက ယဆၾကသည။ ယငးကေထာကလက ကနရကလကထက၌ ရဟနးသဃာႏင

ေကာငးတက အေရအတြကသည အထကပါ စာရငးဇယားထက ပမားလမမညဟ ခန႔မနးရေပသည။ ေကာငးတကတခ႕ ပကစးသြားေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ ရဟနးသဃာမား အေရအတြက ေလာနညးသြားေသာေၾကာငလညးေကာငး ဗဒၶသာသနာေတာ ကဆးသြားၿပဟဆလင မနမညမဟတေပ။ ျဖစေပၚလာသညအရာ ပကစးခပၿငမးသြားျခငး သ႔မဟတ ျပျပငေျပာငးလသြားျခငးသည ဗဒၶေဒသနာေတာ၏ အဓကတရားျဖစသည။ ယငးသ႔ျဖစလင ဗဒၶဘာသာသညလညး ထနယာမ သေဘာတရား၏ ႁခြငးခက ျဖစႏငပါမညေလာ။ ယခင ဗဒၶဘာသာ၌ တးတကဖြ႔ၿဖးမႈ ျဖစေပၚလာသည။ အေသာကမငးတရားႀကးသည ရဟနး ၇၀၀၀ က သာသနာတြငးက ထတပစလကသည။ အေၾကာငးမကား ထရဟနးမားသည ဗဒၶေဒသနာေတာက ကယနညးကယဟန ကယအျမငျဖင ဖြငဆ အနကအဓပၸာယ ေကာကယၾကေသာေၾကာင ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-65-

ထရဟနးမားသည ေနာငေသာအခါ နာလႏၵာတကသလက သတ႔၏ ဌာနခပ လပၾကသည။ ေနာကပငးတြင နာလႏၵာတကသလ မညသ႔မညပ ထငရားေကာၾကားသြားသည ဆသညမာ သေတသပညာရငမားအသ ျဖစသည။ ၈-၉ ရာစႏစမား၌ နာလႏၵာတကသလ တးတကႀကးပြားမႈသည ထပဆး ေရာကရသြားသည။ ဗဒၶဉာယ၊ ဗဒၶတက၊ ဗဒၶဒန မဟာပညာရငႀကးမားသည နာလႏၵာတကသလမ တဗကႏင တ႐တျပညသ႔ ကြၾကသည။ အရာ၀တတစခခ သ႔မဟတ ဘာသာတရားတစခခ ျပျပငေျပာငးလ သြားျခငးသည ကဆးသြားျခငး မဟတေပ။ တးတကလာျခငး ျဖစသည။ နာဂါဇၨန၊ ၀သဗႏၶ၊ အသဂၤ၊ ဒႏၷာဂ၊ ဓမၼကတကသ႔ေသာ မဟာဒန ပညာရငႀကးမားသည ဗဒၶ၏တရားက အလြနတရာ အေသးစတသညအျမငျဖင ခြျခမးစတျဖာ ၾကညၾကသည။ ခရစႏစ ၄၀၀ ခႏစ၌ ကမာရဇ၀သည အရယေဒ၀၏ ေထ႐ပၸတက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ထေနာက တ႐တခရးသည ယကငသည သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ အေဃာသ၊ နာဂါဇၨန၊ အရယေဒ၀တ႔၏

အေၾကာငးက ေရးသားေဖာျပထားသည။ အရယေဒ၀အား သဟဠရဟနးအျဖစ ယဆၾကသည။ အရယေဒ၀သည ၀ါဒၿပငသညေနရာ၌ အလြနတရာ ထကျမကေျပာငေျမာကသည။ ထ႔ေၾကာင အလြနတရာ ထငရားေကာၾကားေသာ ပဂၢလျဖစသည။ တဗကကမး (သာသနာသမငး)အရလညး အရယေဒ၀သည သရလကၤာဇာတ ျဖစသညဟ သရသည။ နာဂါဇၨန၏ တပညျဖစသည။ အဘယဂရ၀ဟာရ အစဥအလာအရ ရဟနးျပသျဖစသည။ နာဂါဇၨန၏ သတငးက ၾကားရေသာေၾကာင အႏၵယႏငငသ႔ ေရာကလာျခငးျဖစသည။ စႏၵကတ၏ အလအရမ အရယေဒ၀သည ဆနဟပရ (သဟပရ)မ လာသျဖစသည။ ယငးေဒသသည အႏၵယေျမာကပငး၌ ရ၏ဟ၍ အခ႕ပညာရငမားက ခန႔မနးၾကသည။ သ႔ေသာလညး အခ႕သမငးဆရာမားကမ သဟပရက သဟဒပ (သဟဠကၽြနး)ဟ၍ပင ယဆၾကသည။ အရယေဒ၀သည ကမးဆယကမးက ေရးသားျပစသည။ ယငးတ႔ကား - ၁။ စတသတက။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-66-

၂။ မဇၥၽမက ဟတ၀ါလပကရဏ။ ၃။ ဆခလတ ပရမထန ယတေဟတသဒၶ။ ၄။ ဉာဏသာရသမစၥယ။ ၅။ စရယာေမလာယန ပဒပ။ ၆။ စတာ၀ရဏ ၀သာ ဓန။ ၇။ စတပ႒တၾတ ရာဇ။ ၈။ စတပ႒ သာဓန။ ၉။ ဉာဏဒါကနသာဓန။ ၁၀။ ဧကဒရမ ပၪၥကာ တ႔ ျဖစသည။ ယငးကမးဂနအားလးသည ပဇၥၽမကဒနကမးမား ျဖစၾကသည။ အရယေဒ၀သည ဆတၿငမရာ၌ ေနရသညက အလြနတရာ ႏစသကသည။ တစေန႔၌ ေတာအတြငးရ သ၏ ေတာရေကာငးသ႔ သြားစဥ ျဗာဟၼဏတခ႕က သ႔က လပၾကသတျဖတပစၾကသညဟ အဆရသည။ -------- ကနရကဘရငလကထက၌ မာတရေစတသညလညး ထငရားေကာၾကားေသာ မေထရတစပါး ျဖစသည။ တာရာနာထ၏ အဆအရ မာတရေစတသည အေဃာသ၏ အျခားအမညနာမတစခ

ျဖစသည။ သ႔ေသာလညး မၪၨရရ မလကပၸ၌ မေထရႏစပါးက တစပါးစျဖစ၏ဟ ဆထားသည။ မာတရေစတသည အေဃာသထက အသကငယသည။ ထရဟနးႏစပါးသည ေခတၿပငျဖစၿပး ဂဏးတခတညး၌ ရဟနးျဖစၾကသမားျဖစသည။ အသဂၤ၊ ၀သဗႏၶ စေသာ ထပတနးပညာရင ရဟနးမားလညး မာတရေစတက ေလးစားၾကသည။ မာတရေစတသည စတသတကႏင သတပၪၥသက ဆတၾတ အမညရ ကမးမားက ေရးသားသည။ ယငးကမးမားတြင ဗဒၶဂဏေတာက ခးကးဖြ႔ဆထားသည။ မာတရေစတ၏ အျခားကမးတစကမးက တဗကျပည၌ ေတြ႔ရရသည။ ယငးကမး၏အမညမာ အဓဒၶသတက ျဖစသည။ ယငးကမးမားက ဟနယာန မဟာယာန ႏစဂဏးလးက တညစြာ လကခၾကသည။ မာတရေစတ၏ အျခားကမးတစကမးလညး ရေသးသည။ ထကမးမာ ကနရကဘရငထ ေပးစာအျဖစ ေရးသားသညကမး ျဖစသည။ ရလက (ဂါထာ)ေပါငး ၈၅ ပဒ ရသည။ ကနရကဘရငက မာတရေစတအား သ၏ နနေတာသ႔ ပငဖတသည။ မာတရေစတသည ဘရင၏

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-67-

ပငဖတခကက ျငငးပယၿပး ယငးေပးစာက ေပးပ႔ချခငးျဖစသည။ ဗဒၶဘာသာေကာငးတက အားလး၌ မာတရေစတ၏ စတသတကကမးက ရြတဖတသရဇၥၽာယၾကသည။ မာတရေစတ၏ ကမးမားက သရလကၤာ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားကလညး သတ႔၏စာေပ၌ အေလးအနကထား၍ ေဖာျပၾကသည။ ယငး၏ သာဓကမာ ႐ပသဒၶသႏၷယကမးေဟာငး၌ ေတြ႔ရရသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ ကနရကဘရငလကထက၌ ကမာရလဒၶသည အႏၵယေျမာကပငးက ထြနးလငးေတာကပေစေသာ ေနမငးျဖစ၏ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ကမာရလဒၶသည တကသလာဇာတျဖစသည။ ငယရြယစဥအခါကပင ဉာဏထကျမကသျဖစသည။ သာသနာေဘာင ၀ငေရာကသည အခနမာလညး ေစာသည။ တစေန႔ စကားလး ၃၂,၀၀၀ ဖတႏင၊ ေရးႏငစြမးရ၏ အဆရသည။ ကမာရလဒၶ၏ ကမးစာမားထက `ကလပနာ မ႑တကာ ဒ႒ႏ´ သည ထးျခားမႈရသည။ ဇနေဗာဓသတႏင ၀ညတ မာၾတသဒၶ ကမးမားလညး ကမာရလဒၶ၏ လကရာကမးမား ျဖစ၏ဟ အဆရသည။

ခရစႏစ ၆၄ တြင ကပမာတဂၤသည ဗဒၶ႐ပပြားေတာက ပငၿပး တ႐တျပညသ႔ ကြသည။ ကနရက ဘရငလကထကကမ ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ထလပသညဓေလ အစျပသည။ ထ႔ေၾကာင ကပမာတဂၤသည ကနရက ဘရငမငးႀကးလကထက၌ တ႐တျပညသ႔ ကြ၏ဟ သရရသည။ တ႐တျပည၌ အစဥအလာ ရလာခေသာ ဒ႑ာရတစခ ရသည။ ေရးေခတ ဟနမငးဆကႏင ေႏာငးေခတ ဟနမငးဆက ဘရငမားထက ဘရငတစပါးျဖစေသာ မငတ (ခရစႏစ ၅၈-၇၆)သည နနစႏစ ခနစႏစေျမာက၌ တစညတြင လညပငးတစ၀က၌ ေနေရာငကသ႔ အေရာငေတာကေနေသာ ေရႊေယာကားတစေယာက ပသနးၿပး နနေတာတြငး ၀ငလာသညဟ အပမကျမငမကသည။ ေနာကတစေန႔၌ ဘရငမငးႀကးသည နနးတြငးသခမနမားအား အပမကအေၾကာငးက ေမးသည။ ဖအအမညရ နနးတြငးသခမနတစဥးက ထေရႊေယာကားမာ ေကာမငးဆကႏင ေခတၿပင အေနာကမ ဗဒၶျဖစ၏ဟ ေျပာျပသည။ ထအခါ ဘရငမငးႀကးသည ၀မးသာအားရ ျဖစသြားၿပးလင ၁၈ ဥး ပါ၀ငေသာ သတမနအဖြ႔တစဖြ႔က ဓမၼကမးဂနမားႏင ရဟနးသဃာေတာမားက ေဆာငၾကဥးလာရန အႏၵယႏငငသ႔

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-68-

ေစလႊတလကေလသည။ ႏစႏစၾကာသြားေသာအခါ အာရအလယပငး ယေအဟကအမညရ ေဒသ၌ သတမနအဖြ႔သည အႏၵယရဟနးႏစပါးက ေတြ႔ၾကသည။ ထရဟနးႏစပါး၏ အမညမားမာ တ႐တဘာသာျဖင ကအာေယဟမတနႏင ယဖာလနတ႔ ျဖစၾကသည။ ထရဟနးႏစပါး၏ အထ၌ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားႏင သကတကမးဂနမားလညး ရသညက ေတြ႔ရသည။ သတမနအဖြ႔သည ထရဟနးႏစပါးက ခရစႏစ ၆၄ တြင ျမငးျဖေပၚတြင တငၿပး လယနသ႔ ပငလာခၾကသည။ ေနာကတစႏစ၌ ဘရငမငးႀကးက လယနၿမ႕ အေနာကမခအျပငဘက၌ ျမငးျဖအမညရ ေကာငးေဆာကလပရန အမန႔ေပးသည။ ကအာေယဟမတန ကပမာတဂၤမေထရ၏ ဘ၀ျဖစစဥႏင စပလဥး၍ မားမားစားစား မသၾကရေပ။ တ႐တအေထာကအထားမားအရ ကပမာတဂၤသည အႏၵယအလယပငးမ အလြန ၾသဇာႀကးမားေသာ ပဂၢလတစဥး ျဖစသည။ ေတာငပငး၌ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားေအာင ႀကးပမးအားထတသ ျဖစသည။ ထရဟနးသည ခရစႏစ ၆၈ မ ၇၀ အထ ကယတင ၁။ ဗဒၶစရတသတ၊ ၂။ ဒသဘမ

သေလသေစၧဒကာသတ၊ ၃။ဓမၼသမဒၵ ေကာသသတ၊ ၄။ ဇာတက၊ ၅။ သလေဘဒသၪၥယ တ႔က တ႐တဘာသာျပနဆသည။ ကရနမငးဆက ႏငငေတာသည ႏစေပါငး ၃၀၀ နးပါးမ ၾကာသည။ ကနရက၏ ေနာကပငးတြငလညး သ၏ အ႐ကအရာခမား အပခပမငးလပၾကသည။ ကနရက၏ေနာက သ႔သားေတာ ဟ၀ရကသည အႏစ ၂၀ စးမးအပခပသည။ ၀ါသေဒ၀ ပထမလကထက၌ ကရန ဗဒၶဘာသာႏငငေတာ အၿပးသတသြားသည။ ကနရဘရငသည ရာစႏစ ထက၀ကနးပါးမ တရားႏငအည အပခပ မငးလပသည။ သ ကြယလြနပႏင စပလဥး၍ သ႔အမတႀကးမားက လပၾကသတျဖတသညဟ အဆရသည။ ယငးသ႔ လပၾကသတျဖတရျခငး၏ အေၾကာငးရငးကမ အမးမး ေျပာၾကသည။ ႏငငခ႕ထြငရနအတြက စစအၿမတကေနျခငးက အမတႀကးမားက မႏစသကၾကေပ။ ေနာကတစေၾကာငးမာလညး ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက သ၏ ေဆာငရြကခကမားက မႏစၿမ႕သ ဆန႔ကငဘကမား ရပရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-69-

အစဥအလာႏင သမငးေၾကာငးက ေထာကလငမ ဒတယအေၾကာငးက ပၿပး ျဖစႏငပမားသည။ ကနရကသည အပရာေညာငေစာငးေပၚ၌ မကနးမမာျဖစၿပး လေနသည။ ထအေျခအေန၌ အခြငေကာငးယၿပး မလသ အမတႀကးမားက ေမြ႔ရာႀကးတစချဖင ဖထားလကသည။ ဤတြင အသကမ႐ႉႏငေတာဘ မြနးကပၿပး ကြယလြနသြားသည။ ကနရကဘရင ကကနသြားေသာအခါ သ႔သားေတာ ဟ၀ရက (၁၆၂-၁၈၂)နနစသည။ သ႔ခမညးေတာ၏ ဒနအယအဆမား၊ စတသေဘာထားမား၊ သ႔ခမညးေတာ၏ ဒဂၤါးျပားမား၌ ေပၚလြငေနသကသ႔ပင သ႔အေတြးအေခၚ အယအဆမားကလညး သ၏ ဒဂၤါးျပားမားတြင ေပၚလြငေနသည။ ကရမရရ ၿမ႕တစၿမ႕၌ သ႔အမညႏင သဃာရာမ ေကာငးတကႀကးတစတက ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ အႏၵယႏငင ယဥေကးမႈသမငး၌ ကနရကေခတသည အလြနထးျခားေသာ ေခတတစေခတ ျဖစသည။ ထေခတ၌ အႏၵယယဥေကးမႈသည ဗဒၶယဥေကးမႈျဖင အာရအလယပငး ကးသနးေရာငး၀ယေရး လမးေၾကာငးမ ေျမာကပငးႏင အေနာကပငးႏငငမားသ႔ ပ႕ႏ႔သြားသည။

ဗဒၶဘာသာသည ကမၻာဘာသာတရားအသြင ေဆာငလာျခငးမာ ထေခတ ထအခါ ျဖစသည။ ႐ပတပညာႏင စာေပအစပးသညေခတမာလညး ထေခတပင ျဖစသည။ စာေပသစတစရပ ေပၚထြနးလာၿပး ထြနးကားျပန႔ပြားသြားသည။ ျပဇာတႏင မဟာကဗာမာ ကနရေခတ၏ အသးအပြငမားျဖစရာ ကာလဒသကသ႔ေသာ တကယထပတနး ျပဇာတဆရာ၊ ကဗာဆရာႀကးမား အတြကပငလင ထေခတ စာေပလကရာမားသည နညးေပးလမးျပ ျဖစခသည။ ထေခတ၌ပင ပထမဥးဆးစ၍ ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ထလပသည။ ထနညးအတငး အျခား႐ပတမားကလညး ထလပၾကသည။ ထ႔ေၾကာင စတကးထက နတေဒ၀တာေပါငး မားစြာတ႔သည ပသြငအမးမးျဖင ပထမဥးဆးစ၍ လ႔ျမငကြငး ေရာကရလာျခငး ျဖစသည။ ထေခတသည အႏၵယ ပနးတေမာေကာကဆစ အႏပညာ အတျမစခေသာေခတ ျဖစသည။ ကရနေခတသည ဂပၸတေခတ၏ အ႐ဏဥးျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-70-

ႏစေပါငးႏစေထာငေကာ ေကာလာခၿပးသည ေနာကတြငလညး ကရနဧကရာဇ ကနရကအား သ၏ထးျခားေသာ လပေဆာငခကမားေၾကာင ဗဒၶဘာသာ ေလာကတစခလးက သတတရ ရေနၾကသည။ တစျပညရပျခားမ မငးမးမငးႏြယျဖစေသာလညး အႏၵယႏငင ျပညသမားအတြကလညးေကာငး၊ မမႏင ျပညသမားအတြက အကးမားမညထငသည ဓမၼ သ႔မဟတ လမးစဥ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြကလညးေကာငး ကနရကသည နညးအမးမးျဖင ႀကးပမးအားထတခသည။ ယငးအခကက သမငးစာမကႏာမား၌ ဖတ႐ႈႏငေပသည။ မမ၏ ႀကးပြားတးတကမႈအတြက အေထာကအပျဖစေသာ ဒန သ႔မဟတ ဓမၼသညသာလင ျပညသလထ အားလးအတြက ႀကးပြားတးတကမႈက ျပလပႏငသည။ ထနညးအတငးပင ျပညသလထ၏ ႀကးပြားတးတကမႈက ျပလပႏငစြမးေသာ ဓမၼလမးစဥသညသာလင မမတ႔ ႀကးပြားတးတကမႈအတြက ဓမၼလမးစဥလညး ျဖစႏငသည။ ယငးမာ ကနရက၏ လမးစဥ၊ ကနရက၏ ဒနအယအဆ ျဖစသည။

ယေန႔ ပညာရငတခ႕ႏင သမငးသေတသအခ႕က အေသာကႏင ကနရကတ႔ ပဂၢလက ယၾကညကးကြယေသာ ဗဒၶဓမၼႏင ယငးတ႔၏ ရာဇဓမၼသည တျခားစျဖစသညဟ ေျပာၾကသည။ သ႔ရာတြင ယငးအဆအမန႔မား မနမမန ဆနးစစၾကညသငသည။ ထဘရငဧကရာဇမား၏ လပကငေဆာငရြကခကမားက ၾကညပါက သတ႔၏ ရာဇဓမၼသည သတ႔၏ ပဂၢလကဓမၼႏင ကြျပားျခားနားျခငး မရေၾကာငး သသာထငရားသည။

ဟ၀ဒၶန

ဟ၀ဒၶန (ဟရရ ၀ရဓန)သည ဘနးလက႐းႏင ျပညစေသာ ဘရငတစပါး ျဖစသည။ ၀ါးအစညးေျပသလ ဖ႐ဖရျဖစေနေသာ အႏၵယျပညသလထက တစထးတစနနးေအာက၌ စညးလးညၫြတမႈ ရေရးအတြက ႏစေပါငး ၃၆ ႏစတတ ႀကးပမးအားထတခသ ျဖစသည။ ဟ၀ဒၶနသည ပြတငးေအာငၿပး ဘနးလက႐းႏင ျပညစသ ဘရငတစပါး ျဖစ႐မသာမက ကမးေပါငးမားစြာက ေရးသားျပစေသာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-71-

ပညာရငတစဥးလညး ျဖစသည။ အေသာက၊ မလႏၵ၊ ကနရက ဘရငတ႔၏ အဆငအတနးတြင ေနရာရရေသာ ေနာကဆးသာသနာဒါယကာ ဘရငတစပါးလညး ျဖစသည။ ကနရက အငပငယာ၏ေနာက၌ ႏစေပါငး ၃၀၀ နးပါးအထ ဂပၸတအငပငယာ တညရလာခသည။ ကမာရ ဂပၸတ (၄၁၅-၄၅၅)၏ လကထက၌ ပထမဥးစြာ မြနဂတ႔ ၀ငေရာကတကခကၾကသည။ မြနဂတ႔သည အလြနတရာ ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ဖြယ ရကစကၾကမးၾကတသမား ျဖစၾက၏ဟ၍ ထငမတယဆထားၾကသည။ အေရ႕ႏငအေနာက အရပမကႏာ ႏစခလး၌ မြနဂတ႔၏ ၾသဇာအရနအ၀ါ လႊမးမးပ႕ႏ႔ေနသည။ မြနဂတ႔သည အာရအလယပငးမ စတင၍ အပစႏစစ ခြသြားၾကသည။ အပစတစခမာ ေဗာလဂါဘကသ႔ သြားၾကၿပး မြနဂအျဖဟ ေခၚေသာ အျခားအပစတစစမာမ ဗကကတရယားႏင ဂႏၶာရသ႔ ေရာကရလာၾကသည။ ထအပစသည ဘရငဖေရာဂ (ခရစႏစ ၄၅၃)အား လပၾကသတျဖတလက မမတ႔၏အာဏာက တညေထာငလကၾကသည။ ထေနာကတစဖန မာလဗာက ၀ငေရာကတကခကလက ကသၼရကလညး သမးပကလကၾကသည။

ယငးမြနဂတ႔၏ ေခါငးေဆာငမာ မဟရဂလျဖစသည။ မဟရဂလအား ယေသာဓမၼန (၅၂၈)က တကထတပစလကသည။ ထ႔ေနာကတြင မြနဂႏင ဂရဂရ သ႔မဟတ ဂဂေရာတ႔သည ဘနမလ (ရာဂပတာနာ)တြင ၀ငေရာက စးမးၾကၿပးလင မေနာကဂႏင ဗဂကသ႔အထ ပ႕ႏ႔သြားၾကသည။ ယငးတ႔အထက အခ႕မာ ဂဂရတ (ဂဂရ)ျပညသ႔ လာေရာက အေျခစကၾကသည။ ထအခန၌ ထာေနရႊရ၌ ပရဘာကရ ၀ဒၶန စးမးအပခပေနသည။ ထဘရင၌ ရဇၨ၀ဒၶနႏင ဟ၀ဒၶန အမညရေသာ သားေတာႏစပါး၊ ရဇၨသရအမညရ သမးေတာတစပါး ရသည။ ပရဘာကရ ၀ဒၶနသည တကရညခကရညရေသာ သရေကာငးဘရငတစပါး ျဖစသည။ ထအခန၌ ကနေနာကဂတြင ေမာခရဘရင ထးနနးစးစေနသည။ ယငးဘရငႏစပါးသည ပသဘတမငးဆက အဆကအႏြယမား ျဖစၾကသည။ ထအခနက ဘဂၤလား၌ ထးနနးစကေနေသာ ေဂါရဘရင ရရကသည ထဘရငႏစပါးလး၏ ရနသအႀကးစားျဖစသည။ ေမာခရဘရင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-72-

ျဂဟ၀ဒၶနႏင ဘရင ပရဘာကရ ၀ဒၶန၏ သမးေတာ ရဇၨသရတ႔သည စလားရစပတ လကထပ ထမးျမားၾကသည။ ပရဘာကရ ၀ဒၶနဘရငသည ႐တတရက မမာမကနးျဖစၿပး ကကနသြားသည။ ေသာကမး ေတာကေလာငေနေသာ မဖရား ယေသာ၀တသည ၾကငဖကႏင အတတြၿပး ေသပြ၀ငသည `သတ´ ကငစဥ ကငသးသြားသည။ ထ႔ေနာက သားေတာအႀကး ရဇၨ၀ဒၶန ဘရငျဖစလာသည။ --------- ပရဘာကရ ၀ဒၶနဘရင လြနသြားၿပးသညေနာက၌ ဘဂၤလားမ ေဂါရဘရင ရရကသည ကနေနာကဂအား ကးေကာတကခကၿပးလင ျဂဟ၀ဒၶနက လပၾကသတျဖတလက မဖရား ရဇၨသရက ကနေနာကဂ အကဥးေထာငထတြင ခပေႏာငထားလကသည။ ယငးအျဖစအပကေၾကာင ရဇၨ၀ဒၶနဘရငသည ယမးပမးက အမကေတာရသြားသည။ စာဆပညာရင ဗာဏသည သ၏ `ဟစရတ´ ၌ ထအေၾကာငးက အေသးစတ တငျပထားသည။ ရဇၨ၀ဒၶနသည ရရကဘရငက ကလစားေခရန စစတပႏင ခတကသြားသည။ ေဒ၀ဂပၸတက

အႏငရေအာင တကႏငေသာလညး ရရက (၆၀၆)က အေကာကဉာဏျဖင လပၾကသျဖင ရဇၨ၀ဒၶန ကြယလြနသြားရရာသည။ ထအခန၌ ဟ၀ဒၶနသည ၁၆ ႏစ အရြယမသာ ရေသးသည။ ဘနးႀကးေကာငးသာ အေနမားၿပး သကၤနး၀တရန ျပငဆငေနသညအခန ျဖစသည။ ထာေနရႊရသ႔ ရဇၨ၀ဒၶန ကဆးသြားၿပျဖစေၾကာငး သတငးေရာကလာေသာအခါ အမတႀကးႏင တရားသႀကးတ႔က ဟ၀ဒၶနအား ထးနနးဆကခရန ၀ငး၀နးတကတြနးၾကသည။ ထအခါ သားေတာေလး ဟက “ဒအခကအခေတြရ႕ တာ၀နဟာ ႏငငအစးရအေပၚမာ ရေနတယ။ ထးနနးမသမးပကခင ဗဒၶျမတစြာဘရား၏ အမန႔က ယမျဖစမယ” ဟ ေအးေအးေဆးေဆးပင ျပနေျပာျပသည။ ဟ၀ဒၶန၏ ထးနနးသမးပကေရးႏင စပလဥး၍ ဆ႐းစကားရသည။ သားေတာ ဟ၀ဒၶနသည ဗဒၶျမတစြာဘရားထမ ခြငျပခကရယရန ဗဒၶ႐ပပြားေတာအနး ခဥးကပသြားသည။ ႐ပပြားေတာသည တကယသကရအသြင ေဆာငလာၿပးလင သားေတာအား ကယထငရားျပသည။ သားေတာက သ၏ ျပနာက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-73-

ေလာကထားေျပာျပသည။ ထအခါ ဗဒၶျမတစြာဘရားက ထးနနးလကခရန ခြငျပလကသည။ သ႔ေသာလညး ထဆ႐းစကားမာ ယတမးစကားမသာ ျဖစပရသည။ ယၾကညလကခႏငစရာ အေထာကအထားမရေပ။ မဟာယာန၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈေၾကာင ယငးကသ႔ေသာ ထးျခားဆနးၾကယသည ဇာတလမး ဇာတကြကမား ဆငထားၾကျခငးျဖစ၏ဟ အခ႕က ဆၾကသည။ ခမညးေတာႏင ေနာငေတာ ကြယလြနသြားျခငး၊ မယေတာပါ အဆစပါသြားျခငး၊ ႏမေတာ အကဥးခခရျခငး၊ ယငးဒကၡအစအပသည တစၿပငနကတညးမာပင ဟ၀ဒၶန၏ ဥးေခါငးေပၚ၌ စပေရာကရလာသည။ သ႔ရာတြင ဟ၀ဒၶနသည စတပက အားေလာသြားျခငး မရေပ။ ယငးဒကၡအဖဖက ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ေရ႕ေမာက၌ လစဟျပၿပးလင သားေတာသည စတသကသာမႈရေအာင ႀကးစားအားထတသည။ ပထမဥးစြာ ဟ၀ဒၶနသည သ႔ႏမေတာ ရာဇသရက လကလရာသည။ ရာဇသရသည ကနေနာကဂ အကဥးေထာငမ ထြကေျပးလြတေျမာကသြားသည။ သားေတာ ဟ၀ဒၶနသည

သ႔ႏမေတာက ရာရငးရာရငးႏင ၀ႏၶာယာေတာအတြငး ေရာကသြားသည။ ၀ႏၶယာေတာအတြငး၌ သ႔ႏမေတာက ေန႔ရကေပါငးမားစြာ ၾကာသညအထ ရာေဖြေနသည။ တစေန႔သ၌ သားေတာ ဟသည ေတာအတြငး၌ ပပနေသာကေရာကလက လမးေပာကၿပး တ၀လညလညျဖစေနစဥ သရထေကတ၏သား ဗဂၣေကတသည ေတာေနလ႐ငး လလငတစေယာကက ေခၚလက ဟ၀ဒၶနထ ေရာကလာသည။ ေတာတစခြင၌ ဘရငလပသမာ ေတာဘရငဟ ေခၚသည။ သမဒၵဂပၸတဘရငသည သ၏ ပယာဂေကာကစာ၌ မမသည ေတာဘရငအားလးအား မမ၏ တပညလကသား ေနာကလကမားျဖစေအာင ျပလပထား၏ဟ ေရးထးထားသည။ ယခ ေတာေနလ႐ငး လလငသည နဃာတဟ ေခၚသည။ ထလလငသည ၀ႏၶယာေတာအပ၏ အရငသခင၊ ေတာေနလ႐ငးတ႔၏ ေခါငးေဆာင၊ ေတာေနလ႐ငး ေသနာပတ ဘကမၸက၏ တျဖစသည။ ဟ၀ဒၶနက လ႐ငးလလငအား ေမးလကသည။ “မတေဆြက ဒေဒသကၽြမးသ ျဖစတယ။ မတေဆြတ႔ ေသနာပတရ႕

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-74-

မကေမာကမာျဖစေစ၊ ဒါမမဟတ ေသနာပတရ႕ေနာကလက တပညတပနးထက တစေယာကေယာကရ႕ မကေမာကမာျဖစေစ မနးမေခာ မနးမလ တစေယာကမား ေရာကလာတာ မေတြ႔ဘးလား” ဟ၀ဒၶနက ယငးသ႔ေမးလကသညအခါ လ႐ငးလလငသည အားတကသေရာ ျဖစသြားၿပးလင ရခးဥးတငႏင ျပနေျပာသည။ “အရငမငးႀကး၊ ဒနယေျမမာ ေသနာပတ မသဘႏင သမငမကေလးမားေတာင မလႈပရား မသြားလာရဘး။ လသားမနးမဆလငေတာ ေျပာစရာမလေတာဘး။ အရငမငးႀကး အမန႔ရတ မနးမမးေတာ ဒကလာတာ မေတြ႔မဘး။ ဒါေပမ အရငမငးႀကး၏ အမန႔န႔ အကၽြႏပ ရာေဖြေပးပါမယ။ ဒကေန တစေကာသေလာက အေ၀းမာရတ ေတာငေျခမာ ရဟနးေတာ ဒ၀ါဒကရမၾတဟာ သ႔တပညတပနးေတြန႔အတ ေနထငသတငးသးပါတယ။ အဒရဟနးေတာ သေကာငး သပါလမမယ” ထေနရာသ႔ ေရာကသြားေသာအခါ ရဟနးေတာ ဒ၀ါကရမၾတက ဟဘရငအား ခရးဥးႀကျပလက အကးအေၾကာငး ေမးျမနးစစမးသည။ ဟ၀ဒၶနက ႐ေသစြာ ေလာကထားေျပာျပသည။

“တပညေတာ၏ အမေထာင မသားစေတြအားလး ၿပကြပကစးသြားၿပးေနာက တပညေတာ၏ ဘ၀အတြက တစခတညးေသာ မခအားထားရာ ႏမေလးတစေယာကသာ ကနပါေတာတယ။ တပညေတာ၏ ႏမေလးဟာ သ၏ ၾကငဖကသကထား လငေယာကား ဆးသြားတအတြက အပမးကလညးေတာက၊ ရနသကလညး ေၾကာကရတအတြက ဒေတာ၀နာထက ထြကေျပးတမးေရာငလာပါတယ။ တပညေတာ သ႔က တစေန႔လး လကရာေနပါတယ။ တကယလ႔ အရငဘရားမား ေတာေနမဆး တစေယာကေယာကဆက သတငးအစအနမားရလင တပညေတာက ေကးဇးျပၿပး ေျပာျပေတာမပါဘရား” ။ ရဟနးေတာ ဒ၀ါကရမၾတက စတမေကာငးျခငးႀကးစြာျဖင “ယခထေတာ အဒသတငး ကပမရရေသးဘး ဒကာေတာ” ဟ ျပနေျပာျပသည။ ထအခက ထေနရာသ႔ ရဟနးတစပါး ေရာကလာၿပး “ဒကၡသည မနးမေခာ မနးမလ ရြယရြယတစေယာက ပေဆြးေသာကေရာကၿပး မးပထ ခနဆငးမလ႔ လပေနပါတယ။ အျမနသြားၿပး ကယၾကပါဥး” ဟ အေရးတႀကး ေျပာျပသည။ ရဟနးေတာ၏ စကားက ၾကားရေသာအခါ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-75-

ဟ၀ဒၶနႏင ရဟနးေတာ ဒ၀ါကရမၾတတ႔သည ရဟနးတခ႕က ေခၚကာ ထေနရာသ႔ အလငအျမန သြားၾကသည။ ထေနရာ၌ ရာဇသရႏငအတ တျခားမနးမတခ႕ကလညး ေတြ႕ၾကသည။ ထမနးမမားက ရာဇသရအား မးပထ ခနမဆငးရန ေဖာငးဖေျပာဆေနၾကသည။ မမ၏ ေမာငေတာက ေတြ႔ရေသာအခါ ရာဇသရသည ေမာငေတာက ဖကၿပး ငေကြးသည။ ဟ၀ဒၶနက သ႔ႏမက အားေပးစကား ေျပာသည။ ဘနးေတာႀကးကလညး ေမာင၏စကားက နားေထာငရန ရာဇသရအား ဆးမစကား ေျပာသည။ ဟ၀ဒၶနသည သ႔ႏမအား ဘနးေတာႀကးအား ရခးဥးခကရန သတေပးသည။ “ကၽြနမက ဘကၡနလပရနအတြက ခြငျပပါ” ဟ၍ ရာဇသရက သ႔ေမာငေတာထ ခြငပနစကား ေျပာဆေသာအခါ ဟ၀ဒၶနသည ခပမဆတ ျဖစသြားသည။ သ႔ေသာလညး ဘနးေတာႀကးက ၾကား၀ငၿပး “ယခအခါမာ သင၏ ဒေမာငေတာသညသာလင သင၏ဆရာ ျဖစေပတယ။ သ အမန႔ေပးတအတငး လကနာဖ႔ရနမာ သင၏ တာ၀န၀တရား ျဖစေပတယ” ဟ၍ ေျပာလကသည။

ဒ၀ါကရ မၾတမေထရ၏ စကားသည ဟ၀ဒၶန၏ဘ၀တြင အရနၾသဇာ စးရသကေရာကသြားသည။ ထေန႔ည၌ ဘနးေတာႀကး၏ေကာငးတြင အပၿပး ေနာကတစေန႔တြင ဟ၀ဒၶနသည သ႔ႏမေတာက ေခၚကာ ေနျပညေတာသ႔ ျပနလာခသည။ --------- ရာဇသရ၏ လငေယာကား ျဂဟ၀ဒၶန ကြယလြနသြားၿပးသညေနာက၌ ကနေနာဂ၏ ထးနနးသမးပကႏငခြငရသမာ ဟ၀ဒၶနမတစပါး အျခားမရေပ။ ရာဇသရသည သ႔လငေယာကား၏ ထးနနးက ထနးသမးထားႏငသည အေျခအေနမရေပ။ မမ၏ဘ၀က ဓမၼႏငပတသကသည ကစၥမား၌ ျမႇပႏလသည စတဆႏၵသာလင ရေနသည။ ဗဒၶတရားတြင အျပညအ၀ သက၀ငယၾကညမႈ ရေနသညမာ သသယျဖစဖြယ မရေပ။ သ၏ သကၡာ သမာဓသည ဟ၀ဒၶန၏ ဘ၀အေပၚ၌ ၾသဇာစးရမႈ ရေနသည။ ေနာကပငး မမ၏ ဘ၀တစေလာက၌ ဟ၀ဒၶနသည ဗဒၶဘာသာတရားႏင စပလဥးေသာ ကစၥအေတာမားမား၌ ရာဇသရႏင တငပငႏးေႏာၿပး လပသညကသာ မားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-76-

ဟ၀ဒၶနသည ကနေနာဂက ကယျပန႔ႀကးမာေသာ သ႔ႏငငေတာ၏ ေနျပညေတာအျဖစ သတမတလကသည။ ထာေနရႊရလညး အေရးပါ အရာေရာကေသာ ၿမ႕ျဖစသည။ မမ၏ ေနာငေတာအား အေကာကဉာဏႏင လပၾကသတျဖတပစေသာ ဘရငရရကအား ဟ၀ဒၶနက ဒဏခတလကေလသည။ ထေဒသ၌သာလင ရပတန႔မေနေတာဘ ဟ၀ဒၶနသည အႏၵယေျမာကပငး တစခလးကပင အႏငရေအာင တကယႏငခသည။ သ၏ႏငငေတာ အကယအ၀နးသည ဘဂၤလားပငလယေအာမ အာေရဗပငလယအထလညးေကာငး၊ ေတာငပငး၌ မဓယပရေဒသ (အလယပငးေဒသ) အထလညးေကာငး ပ႕ႏ႔တညရခသည။ ၀ႏၶယာေတာင၏ တစဖက၌ စာလကမငးဆက ပလေကသဘရင ထးနနးစးစေနသည။ ထေဒသကလညး ဟ၀ဒၶနသည မမ၏ လကေအာကခ ျပလပဖ႔ ႀကးစားသည။ နမၼဒါျမစက ျဖတေကာသည။ သ႔ေသာလညး ပလေကသက ၾကၾကခေနသညျဖစ၍ ဟ၀ဒၶန ျပနဆတလာရသည။ ရာဂပတာနာ၊ ဆႏၶ၊ ပနဂပတ႔၌ မြနဂႏင ဂရဂရတ႔ စးမးအပခပေနသည။

တ႐တ မဟာခရးသည ရႊနကန (ဟယနဆင)သည သ၏ ခရးစဥ မတတမးေနရာ အေတာမားမား၌ ဟ၀ဒၶန၏ စစပြမားအေၾကာငးက ေရးသားထားသည။ သ႔ေသာလညး ယငးေရးသားခကမားမာလညး ျပညျပညစစ မရေပ။ ခရစႏစ ၆၁၈ ၌ ဗေဂၤါတြင ရရကဘရင စးမးအပခပေနသည။ ခရစႏစ ၆၃၇ တြင ဟ၀ဒၶနသည ရရက၏ႏငငက အႏငတကယၿပး သ၏ အငပငယာထ သြတသြငးလကသည။ ကြနဂဒ (ဂနဂမခ႐င ၾသရ) နယေျမေဒသကလညး ခနမထားခေပ။ အေနာကဘက၌ ဗလဘေဒသမ ဘရငကလညး အႏငတကခကသည။ ဗလဘေဒသမ ဘရငဒတယ ဇ၀ေသနသည ဟ၀ဒၶန၏ သမးေတာႏင လကထပထမးျမားသညဟ၍ ရႊငကနက ဆထားသည။ သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ ဟေနရာ သညေနရာတြင ဟ၀ဒၶနသည ကသၼရႏင ဆႏၶကလညး ၀ငေရာက တကခကသညဟ၍ ရႊငကန ဆထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-77-

ဟ၀ဒၶနဘရငသည ျပညသ႔အကးက သယပးေဆာငရြကေသာ မငးေကာငးမငးျမတ တစပါးျဖစသည။ သ၏ ႏငငေတာအတြငး ေနရာအေတာမားမားသ႔ ကယတငလညလညျပး ေလလာျခငး၊ စစမးစစေဆးျခငးမားက ျပလပသည။ ရႊငကနက “ဟ၀ဒၶနသည အလြနတရာ ထကြလ႔လရေသာ ဘရငျဖစ၏။ သ႔အတြက အလပလပရန အခနမလေလာက” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ႏငငက အပခပရာ၌ မႉးမတအဖြ႔က ဘရငမငးႀကးအား အကအညေပးသည။ ႏငငေတာတစခလးက ျပညနယေပါငးမားစြာ ခြျခားထားသည။ ျပညနယတငး၌ ဘရငခ သ႔မဟတ ပေဒသရာဇက အပခပသည။ ျပညနယက ခ႐ငမားအျဖစလညးေကာငး၊ ခ႐ငက ၿမ႕နယမားအျဖစလညးေကာငး ခြျခားထားသည။ ေကးရြာက အေသးငယဆးအဖြ႔က အပခပသည။ အခြနအတတ မားမားစားစား မေကာကေပ။ ႏငငပင လယေျမက ထြနယကစကပးသမားသည ဘရငအစးရအား ၀ငေငြ ေျခာကပတစပက သးစားခအျဖစ ေပးၾကရသည။

ရႊငကန၏ အဆအရ ႏငငပင ေျမယာမရေသာ ၀ငေငြက ေလးစခြၿပး သးစြသည။ ပထမအစက ႏငငအပခပေရးအတြက အသးျပၿပး ဒတယအစက ပညာရင၊ အႏပညာရင၊ အတတပညာရငမားအတြက သးစြၿပး စတတအစကမ ဘာသာေရးကစၥမား၌ သးစြသည။ ကနသညမားသည အေႏာငအယက အဟန႔အတားမရဘ ကနကးသနး ေရာငး၀ယေရးအတြက သြားလာလႈပရားႏငၾကသည။ ျမစမား၊ ေခာငးမားက ခရးသညမားအတြက ဖြငေပးထားသည။ ခရးသညမားထမ အခြနအေကာက အနညးအကဥးမသာ စညးၾကပသည။ ျပညသအမားႏငဆငေသာ အလပကစၥမား၌ ျပညသ႔ထမ အကအညရယသည။ သ႔ေသာလညး လပအားေပးေသာ ျပညသမားသည လပအားခရရၾကသည။ လပအားခကလညး အလပပမာဏအရ ေပးသည။ ရာဇ၀တမႈ ဥပေဒႏင ပတသက၍မ ဂပၸတေခတႏငစာလင ျပငးထနလြနးသည။ သာမန ျပစမႈကးလြနသကပင ေထာငဒဏတစသက ခတတသည။ သ႔မဟတကလညး ျပညႏငဒဏေပးသည။ သ႔မဟတကလညး ကယအဂၤါခ႕ယြငးေအာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-78-

ျပလပသည။ သာမန အျပစကးလြနသမား ေငြဒဏေဆာငရသည။ အျပစကးလြနသသည ဘရငဘ႑ာတကတြင ေငြေပးသြငးရသည။ ႏငငအႏ႔အျပားရ အဓကလမးမႀကးမား၌လညးေကာငး၊ ၿမ႕ႀကးျပႀကးမား၌လညးေကာငး၊ ေကးရြာ ဇနပဒမား၌လညးေကာငး ဘရငမငးႀကးသည ဧညရပသာမားက တညေထာငဖြငလစေပးထားသည။ ထဧညရပသာမား၌ ခရးသညမား အဆငေျပေစေရးအတြက ရကၡာမားႏင ေဆး၀ါးမားက စစဥေပးထားသည။ ဟ၀ဒၶနလကထက၌ အႏၵယႏငင၏ တးတကမႈက ျမငေတြ႔ရသညအတြက ရႊငကနသည တအတၾသ ျဖစသြားသည။ ျပညသတ႔၏ လေနမႈအဆင ျမငမားသည။ ေငြဒဂၤါးႏင ေရႊဒဂၤါးမားက အသးျပၾကသည။ ေျမၾသဇာေကာငးသည။ ေကာကပသးႏအမးမးက စကပးၾကသည။ သစသး၀လႏင ဟငးရြကဟငးသးမားကလညး စကပးၾကသည။ --------- ႏငငအတြငး ၿငမးခမးေရး တညေဆာကရနအတြက နယစပေဒသမား၌ တငးတငးကပကပ စစတပအေစာငအၾကပ ခထားသည။ ညဥအခန၌ ျမငးစးတပသားမားသည နနးေတာတစ၀ကက ေစာငၾကပေနၾကသည။

တပစ သ႔မဟတ တပစတတ႔၏ အမႈထမး ေကပြနပကလက၍ တပသားမားအား လခေပးသည။ ေျခလငတပ၊ ျမငးတပ၊ ယာဥရထားတပ၊ ဆငတပတညးဟေသာ တပေလးတပ၌ ႏငငကာကြယေရးအတြက တာ၀နရသည။ တပတစတပ တစတပ၏ တပမႉးသည ျမငးေလးေကာငကေသာ ယာဥရထားက စးရသည။ ဘရင ဟ၀ဒၶနလကထက၌ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည အႏၵယႏငငသ႔ ေရာကရလာသည။ ရႊငကနသည ေလယန၌ (၆၀၃) ေမြးဖြားသည။ အသက ၂၉ ႏစအရြယ၌ ခရးစထြကသည။ တာဆကႏၵႏင ဆမရကႏၵ လမးမ ျဖတလက ၆၃၀ ခႏစတြင ဂႏၶာရသ႔ ေရာကရလာသည။ အႏၵယႏငင၌ ၁၅ ႏစၾကာမ ေနထငသည။ ထအခနကာလ အနက ၈ ႏစေလာကမာ ဟ၀ဒၶန၏ နနးေတာ၌ေနသည။ အႏၵယႏငင ေနရာအႏ႔အျပားသ႔ ခရးသြားသည။ သ၏ မတတမး၌ ထေခတ အႏၵယႏငင ျပညသတ႔၏ ေနမႈထငမႈ၊ ဓေလထးစ၊ ဘာသာေရး၊ ပညာေရး၊ ဘာသာစကား စသညတ႔ႏင ပတသကၿပး ေရးသားထားသည။ ယငးေရးသားခကမားသည ေနာကပငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-79-

သမငးသေတသမားအတြက မားစြာ အေထာကအကျပသည။ ႏစေပါငးမားစြာ ၾကာၿပးသညေနာကမ ရႊငကနသည ၆၄၅ ခႏစ၌ ကရဂရ၊ ယရကႏၵ၊ ခတနလမးမားမ ျဖတလက တ႐တျပညသ႔ ျပနသြားသည။ လယနဘရင ထကဆြနးလကထက၌ ရႊငကနသည အထးအေရးပါသ ျဖစလာသည။ အႏၵယမ ျပနလာၿပးေသာအခါ ရႊငကနအား တ႐တဘရငက မႉးမတအရာျဖင ခးေျမႇာကလသညဆႏၵ ရသည။ သ႔ေသာလညး ရႊငကနက လကမခေပ။ ဘနးႀကးေကာငး၌သာလင ရဟနးဘ၀ျဖင သတငးသး ေနထငခသည။ မမႏင တစပါတညး ေဆာငၾကဥးလာခေသာ သကတကမးစာ ၆၀၀ က တ႐တဘာသာျဖင တစကမးၿပးတစကမး ျပနဆေနသညမာ ဘ၀နဂးခပသညအထ ျဖစသည။ ခရစႏစ ၆၆၄ တြင ကြယလြနသြားသည။ ----- ဟ၀ဒၶနသည ဗဒၶဘာသာ၀ငစစစစ ျဖစသညမာမ ယမားဖြယမရေပ။ သ၏ႏမ ရဇၨသရေၾကာငလညးေကာငး၊ ရႊငကနႏင ရငးရငးႏးႏး ေနခေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ ဘရငမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာအေပၚ ပ၍ယၾကညသက၀ငမႈ ရလာသည။ ဗဒၶဘာသာ၀င စတငျဖစသညမာမ

သငယစဥဘ၀ကပင ျဖစသည။ ဟ၀ဒၶနဘရငသည ႏစစဥႏစတငး ဗဒၶဘာသာ စညးေ၀းသဘငႀကး ကငးပျပလပေလရ၏ဟ၍ ရႊငကနက ေရးထားသည။ ထစညးေ၀းသဘငမား၌ ေထာငေပါငးမားစြာေသာ ရဟနးသဃာေတာမား စေ၀းၿပးလင ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက ေဆြးေႏြးၾကသည။ ယငးကသေသာ စညးေ၀းသဘငတစခ၌ ျဗာဟၼဏမားသည ဟ၀ဒၶနဘရငအား လပၾကသတျဖတရန ႀကးစားၾကသည။ စညးေ၀းသဘငမ႑ပတခါးက မး႐ႈ႕ၿပးလင အျခားလမားႏင ဘရငမငးႀကးက မးေလာငတကထ သြငးပစဖ႔ရန အားထတၾကသည။ သ႔ရာတြင ကေကာငးေထာကမသည အားေလာစြာ ယငးႀကးစားမႈသည ထေျမာကေအာငျမငျခငး မရေပ။ စညးေ၀းသဘင မ႑ပတခါး မးေလာငေနသညက ေတြ႔ရေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည မ႑ပအျပငဘက ထြကလာသည။ ထအခက ဓားကငထားသ တစေယာကသည ဘရငမငးႀကးအနးသ႔ ေျပးလာသည။ ဘရငမငးႀကး၏ အပါးတြင ရေနၾကသည မငးမႈထမးမားလညး အအားသငၿပး ၾကကေသ ေသေနၾကသည။ သသတသမားက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-80-

ဟန႔တားရန သတမရ ျဖစသြားၾကသည။ ဘရငမငးႀကး ကယတင ထသသတသမား၏ လကထကဓားက ဆြယလကသည။ ဘရငမငးႀကးသည သသတသမားက တရားသႀကးလကထ အပလကၿပးလင သသတသမားအား ထခကနစနာသြားေအာင မျပလပရနလညး အမန႔ေပးလကသည။ ထ႔ေနာကတြင ဘရငမငးႀကးက သသတသမားအား “ငါက လပၾကသတျဖတမႈ ျပရေလာကေအာင ငါက မငးက ဘယလမတရားတ အလပကမား ျပလပခလ႔လ” ဟ၍ ေမးျမနးစစမးၾကညသည။ ထအခါ သသတသမားက လပၾကသတျဖတမႈ ျပလပရန ျဗာဟၼဏမားက မမအားခငးေၾကာငး၊ ဘရငမငးႀကး ႀကးပမးေဆာငရြကသည ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရး လပငနးမားက မႏစၿမ႕၍ ယငးသ႔စစဥျခငး ျဖစေၾကာငးမားက ေျပာျပသည။ လပၾကသမားသည မ႑ပက မးတင႐ႈ႕ၾကသည။ သ႔ေသာလညး မးသည မ႑ပတစခလး ျပန႔မပြားေပ။ ဤတြင လသတသမားအား လပၾကသတျဖတခငးျခငး ျဖစသည။

ရႊငကနသည အျခားပြသဘငတစခ အေၾကာငးကလညး ေရးသားမတတမးတငထားသည။ ယငးပြသဘငက ငါးႏစတစႀကမ ဂဂၤါျမစႏင ယမနာျမစဆရာ ပယာဂဆပ၌ ကငးပျပလပသည။ ေျခာကႀကမေျမာက ကငးပျပလပသည ယငးပြသဘငသ႔ ဘရငမငးႀကးသည ရႊငကနအား ဖတသည။ ထပြသဘငသည ရကေပါငး ၇၅ ရကၾကာမ ၾကာသည။ အႏၵယႏငငရ ေဒသအသးသးမ မငးညမငးသားေပါငး မားစြာတ႔လညး တကေရာကၾကသည။ ပထမေန႔၌ ပြသဘငအတြက ထလပထားေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာက မ႑ပတြငးသ႔ ပငၿပးလင အဖးထက အဖးတန ပစၥညးမားျဖင ပေဇာသည။ ဒတယႏင တတယေန႔မား၌ သရယႏင သ၀က ပေဇာပြကငးပသည။ သ႔ရာတြင ထေန႔တြင ပေဇာေသာ ပစၥညး၀တမားမာ ပထမေန႔ကေလာက အဖးထက အဖးတနမား မဟတၾကေပ။ စတတေန႔၌ ရဟနးသဃာမားအား အလႉဒါနျပသည။ ယငးပေဇာပြသ႔ ရဟနးသဃာေပါငး ၁၀,၀၀၀ မ ကြေရာကၾကသည။ ထ႔ေနာကတြင ရက ၂၀ တတ ျဗာဟၼဏမားႏင ဂနး စေသာ အျခားဘာသာ ၀နထမးမားအား လႉဖြယပစၥညးမား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-81-

ေပးကမးလႉဒါနးသည။ ဖနးေတာငး ယာစကာမားအားလညး ၁၀ ရက ေပးကမးေကၽြးေမြးသည။ ထ႔ေနာကတြင တစလတတ ဆငးရသ ဆငးရသားမားႏင ခကးရာမသမားအား ေကၽြးေမြးေပးကမးသည။ ယငးပြသဘငႀကးအတြက ကနကစရတက ဘရငမငးႀကး၏ ကယပငဘ႑ာထမ ထတယသးစြသည။ ငါးႏစၾကာမ စေဆာငးသမးထားေသာ ဘ႑ာမားက ယငးပြသဘငႀကးအတြက အသးျပသည။ ပြသဘင အၿပးသတေန႔မား၌ ဘရငမငးႀကးသည သကယတြင ၀တဆငထားေသာ စနေကာကရတနာ တနဆာမားႏင အျခား အဖးထက အဖးတန ပစၥညးမားကပါ လႉဒါနးပစသည။ သ၏ႏမ ရဇၨသရထမ အ၀တေဟာငးမားက ေတာငး၍၀တၿပးလင ဘရငမငးႀကးသည အရပဆယမကႏာ၌ရေသာ ဗဒၶမားက ပေဇာကနေတာသည။ အႏၵယသမငး၌ ယငးကသ႔ေသာ ေစတနာ သဒၵါတရား ထကသနစြာျဖင ေပးကမးလႉဒါနးပမး အျခားမရေပ။ အခနသမယ ေျပာငးလလာၿပး ႏစေပါငးမားစြာ ရညၾကာလာၿပးသည ေနာက၌ကား ယငးဗဒၶဘာသာ

ပြသဘငႀကးသည `ကမၻေမလာ´ ေခၚ ပြသဘငႀကး၏ အသြငအျဖစ ေျပာငးလလာသည။ ဂဂၤါႏင ယမနာျမစဆရာ ပယာဂ (ေအလဟာဘတ) ဆပကမး၌ ယခထကတငပင ဟႏၵလမးတ႔၏ နာမညေကာ `ကမၻေမလာ´ ပြသဘငႀကးက ငါးႏစတစႀကမ ကငးပေနတနးပင ျဖစသည။ ဟ၀ဒၶန၏ အလႉမ႑ပ၌ ရဟနးသဃာေတာ ၁၀,၀၀၀ ကလညးေကာငး၊ ျဗာဟၼဏ ၅၀၀ ကလညးေကာငး ေန႔စဥေန႔တငး ဆြမးကြမးလႉဒါနးေလသည။ ယငးကေထာကလက ဗဒၶသာသနာေတာအား ဘရငမငးႀကးမညမ ၾကညညျမတႏးမႈ ရသညဆသညက သသာႏငေပသည။ ဟ၀ဒၶနဘရငသည ကမၻာေကာ နာလႏၵာတကသလအား အထးပင အာ႐ထားသည။ ထအခနက နာလႏၵာတကသလသည တးတကမႈ အျမငဆးအဆင ေရာကေနသည။ ႏငငေတာပင ေျမယာမရရေသာ ၀ငေငြ၏ ေလးပတစပက ဘရငမငးႀကးသည ဘာသာေရး ကစၥမားအတြက သးစြသည။ ထစရတထတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-82-

နာလႏၵာတကသလအတြက သးစြသည အသးစရတလညး အပါအ၀ငျဖစသည။ ရႊငကနသည နာလႏၵာတကသလ၌ ႏစေပါငးမားစြာ ေနခသည။ နာလႏၵာတကသလႏင ပတသက၍ ရႊငကနက ဤသ႔ဆထားသည။ “အႏၵယႏငင၌ ပညာသငေကာငးတကႀကးမား ေထာငေပါငးမားစြာ ရသည။ သ႔ရာတါင နာလႏၵာေလာကမညသည ပညာသငေကာငးတကမ မႀကးကယေပ။ နာလႏၵာသည ၀ဟာရလညးျဖစသည။ တကသလလညး ျဖစသည။ ဗဒၶ၀ါဒ အယအဆႏင ဗဒၶ၀ါဒ မဟတသည အျခားအယအဆ ႏစခလးက ႏႈငးယဥေလလာ သငၾကားသည တကသလျဖစသည။ ေန႔စဥ ေန႔တငး စာေပပ႔ခမႈ အႀကမတစရာရသည။ နာလႏၵာတကသလ၌ စာသငသား ၁၀,၀၀၀ တ႔သည ဘာသာရပ အမးမးက သငၾကားဆညးပးၾကသည။ ဟ၀ဒၶနဘရငသည နာလႏၵာတကသလ၏ ႀကးကယခမးနားေသာ အေဆာကအအမားက အာ႐စးစက႐မသာမကဘ စာသငသားမားႏင ဆရာမား၏ လအပခကမားကလညး ျဖညတငးေပးသည။ ယငးလပငနးအတြက အနးအနား ပတ၀နးကင ေကးရြာေပါငး ၁၀၀ မ

ရရသည ၀ငေငြက နာလႏၵာတကသလအား ေပးလႉထားသည။ ယငးသ႔အားျဖင သကြယ (၂၀၀)သည အလညကႏင နာလႏၵာတကသလ စာသငသားမားႏင ဆရာမား၏ လအပခကက ျဖညတငးေပးရသည။ ေမးခြနးေမးသမားႏင အေျဖျပနၾကားသမားအတြက တစေန႔ တစရကတာ ကာလသည လေလာကျခငးမရေပ။ နနကအခနမစ၍ ညေနခနထ ဆရာမားသည အလပ႐ႈပေနၾကသည။ လလငပမားႏင သကႀကးရြယအမားသည အားလးပင တစဥးႏငတစဥး ေလးစားၾကညညမႈ ထားၾကသည။” နာလႏၵာတကသလ ပညာသငၾကားေရးႏင စပလဥး၍ ထတကသလတြင ငါးႏစတတ ေနထငသြားေသာ ရႊငကနက ဤသ႔ေရးထားသည။ စာေပသငၾကားရန ေရာကလာၾကေသာ စာသငသားမားအား ဧညသညသဖြယ တေလးတစား ဆကဆသည။ စမးသပ စစေဆးၿပးေသာအခါ ထ စာသငသားအား ေကာငးတကတြင ေနရာခေပးထားသည။ ထစာသငသားသည ေကာငးတကတြင အခနအတနၾကာမ ၀နညးက လကနာကငသးရငး ေကာငးအကးက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-83-

သယပးေဆာငရြကရသည။ မမကယကယ မမ အရညအခငး ျပည၀သျဖစေအာင လပၿပးေနာက ထစာသငသားသည ေကာငး၀ငခြငရရၿပး အျပညအ၀ စာသငသားအျဖစ အသအမတျပခရသည။ နာလႏၵာတကသလ၌ ရဟနးေတာႏင အျခား ရးရးစာသငသားမားသည တငးကပေသာ စညးကမးက လကနာၾကရသည။ ၀နညး စညးကမးက ေဖာကဖကကးလြနသအား အျပစဒဏေပးသည။ ဗာက႐ဏ၊ တႁႏၵပညာ၊ ေဆးပညာ၊ ဗဒၶတကပညာ၊ ဒနပညာ စေသာ ဘာသာရပအမးမးက နာလႏၵာတကသလ၌ ပ႔ခေပးသည။ မဟာယာန၊ ဟနယာနာႏင စပလဥး၍ နာလႏၵာ၌ ၀ါဒ၀၀ါဒမားက ျပလပၾကသည။ ပညာသငၾကား၍ ၿပးဆးေသာအခါ စာသငသားမားအား စာေမးပြ စစေဆးသည။ ထစာသငသားသည အေဆာငတစခထ၌ ဆရာတစေယာကႏင စာေပႏငပတသက၍ အျငငးအခ ျပလပရသည။ စာေမးပြ ေအာငစာရငးက အျခားဆရာတစဥးကေသာလညးေကာငး၊ ထစာသငသားအား စမးသပစစေဆးသည ဆရာကေသာလညးေကာငး ေၾကညာသည။ စာေပႏင ပတသက၍ ၀ါဒ၀၀ါဒျငငးခပြ၌ အႏငရရေသာ

စာသငသားအား စာေမးပြေအာငသအျဖစ အသအမတျပသည။ ထပဂၢလအား တနဆာဆငထားေသာ ဆငေပၚတြငတငလက ခးကးဂဏျပသမား ျခရၿပး ၀ငးတခါးမႀကးသ႔ ပ႔ေဆာငသည။ ယငးသ႔အားျဖင ထပဂၢလသည တကသလမ ထြကခြာသြားသည။ အကယ၍ စမးသပစစေဆးပြ၌ ဆရာႏငအၿပင ျပလပရေသာ ၀ါဒ၀၀ါဒျငငးခပြတြင ႐ႈးသြားခလငေသာလညးေကာငး၊ မဖြယမရာေသာ စကားလးမားက အသးျပလငေသာလညးေကာငး ထပဂၢလအား ရႊ႕မားလမးကေစၿပး ေခာကထ တြနးခပစသည။ တစခါတနးက ႐ပ၀ါဒ အခငအမာ စြကငထားေသာ ေလာကာယတဒနပညာရင ဆရာတစဥးသည သေတသန စာတမးတစေစာင ေရးလက နာလႏၵာတကသလ တခါး၀တြင ဆြခတထားသည။ သ၏ သေတသနစာတမးထ၌ပါေသာ ဒနအယအဆမားက ေခဖကႏငသရပါက ထသအား အ႐ႈးေပးၿပးလင မမဥးေခါငးက ျဖတပစမညဟလညး ေၾကညာထားသည။ တ႐တရဟနးေတာ ရႊငကနသည ထပဂၢလ၏ စနေခၚခကက လကခၿပး ပညာရင ပရသတအလယ၌ ထပဂၢလအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-84-

အႏငယလကသညဟ သရသည။ သ႔ေသာလညး ရႊငကနသည ထပဂၢလအား မမ၏ တပညအျဖစ သတမတလက ဥးေခါငးျဖတခြင မျပေပ။ ရႊငကနသည နာလႏၵာတကသလ၏ အေျခအေနအရပရပက ရငးလငးတငျပထားသည။ သ၏အဆအရ နာလႏၵာတကသလ ပတလည၌ ႀကးမားေသာ တတငးႀကး ကာရထားသည။ စာသငသားမား၏ အေဆာငသည ၀ဟာရႏင သးျခားျဖစသည။ ယငးအေဆာကအအ၏ တငႀကးမားသည ပလအေရာငကသ႔ ေျပာငလကေနသည။ အထက၌ ျပဆခသညအတငး ထအေဆာကအအ၌ ရဟနးေတာ ၁၀,၀၀၀ အၿမတမး ေနထငသတငးသးၾကသည။ တကသလတြင ဆရာေပါငး ၁၅၀၀ ရသည။ ယငးတ႔အနက ဆရာ ၁၀၀၀ သည ကမး ၃၀ သ႔မဟတ ဘာသာရပ ၃၀ က သငၾကားျပသသမား ျဖစၾကသည။ ယငးဆရာေတာမားထက အမႉးအခပ အဓပတမာ သလဘႁဒၵမေထရ ျဖစသည။ ရႊငကန

ေရးသားျပဆထားသညက ေထာကလက နာလႏၵာတကသလသည သးျခားၿမ႕တစၿမ႕သဖြယ ျဖစေနသညဟ၍ သရရသည။ ထနာလႏၵာတကသလမ ရာစႏစေပါငးမားစြာအထ ပညာရင မေထရႀကးမားသည ႏငငရပျခားမားသ႔ ထြကခြာသြားၾကၿပးလင ဓမၼက ျဖန႔ျဖးၾကသည။ အႏၵယႏငင အႏ႔အျပား၌လညး သာသနာျပၾကသည။ ကနရကဘရင ေနာက ဂပၸတေခတ၌လညး နာလႏၵာတကသလ၏ တးတကမႈ အရနအဟနသည ကဆငးမသြားေပ။ ဂပၸတမငးဆက ဘရငတ႔သည နာလႏၵာတကသလအား ထးထးျခားျခား ကညေထာကပမႈ ျပလပၾကသည။ ထဘရငမား လကထကတြင နာလႏၵာတကသလ၌ သဃာရာမ အေဆာကအအသစမားက တညေဆာကၾကသည။ ------------ ထအခန၌ ဗဒၶဒန ဆရာႀကးမားႏင ဗဒၶတကေဗဒ ဆရာႀကးမား ေပၚထြကလာၾကသည။ ထေခတတြင ထးထးျခားျခား သပၸာယေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားကလညးေကာငး၊ မဟာယန ေဒ၀ေဒ၀တာတ႔၏ ႐ပတမားကလညးေကာငး ထလပၾကသည။ သ႔ရာတြင ဟ၀ဒၶန ဘရငလကထကတြင နာလႏၵာတကသလအား ေထာကပအားေပးမႈ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-85-

ျပလပသေလာကကမ ဟ၀ဒၶန အရငက မျပလပခေပ။ ဟ၀ဒၶန ေနာကပငးတြငလညး မျပလပခေပ။ ဟ၀ဒၶနဘရင ဘာသာတရားႏင စာေပအေပၚတြင မညမ ကငးၫြတမႈရသညက နာလႏၵာတကသလ၏ ႀကးကယခမးနားမႈက ၾကညပါက သသာထငရားလေပသည။ ဘရငမငးႀကးသည စာေပပညာရင အမးမးက အားေပးအားေျမႇာကမႈ ျပလပသည။ သ၏ နနးေတာတြင ကာဒမၺရႏင စစရတက ေရးသားေသာ ဗာဏကသ႔ေသာ ပညာရ က၀အေကာမား ရသည။ ဘရငမငးႀကး ကယတငလညး ၀ယဒကာ၊ ရတနာ၀လ၊ နာဂါနႏၵအမညရ ျပဇာတသးခက ေရးသားျပစသည။ နာဂါနႏၵ၌ ဘရားအေလာငး၏ ႀကးျမတပက ဖြ႔ဆေရးသားထားသည။ ကနရက၏ေနာက ဟ၀ဒၶန၏ အရငအခနကာလ၌ ဗဒၶဒန ပညာရငႀကးမား အမားအျပား ေပၚထြကခသည။ ထပဂၢလႀကးမားထက အမားအျပားမာ တ႐တႏင တဗကသ႔ ေရာကသြားၾကသည။ ပရမတမေထရ၏ ေခတကာလက ခရစႏစ ၄၉၈ ဟ သတမတၾကသည။ ဂပၸတေခတေနာကပငး ဘရငတ႔သည ပရမတမေထရအား အထးပင

ေလးစားၾကညညမႈ ရၾကသည။ ပရမတမေထရသည ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက ယေဆာငၿပးလင ၅၄၈ ခႏစ၌ နနကငးသ႔ သြားသည။ ဗဒၶဒနက အထြတအထပသ႔ေရာကေအာင ႀကးပမးအားထတၾကသမားမာ အသဂၤႏင ၀သဗႏၶ ညေနာငႏစပါး ျဖစသည။ ေနာငေတာျဖစသ အသဂၤမေထရသည `ေယာဂါစာရဘမ´ ႏင `ဥတရတႏ´ ကသ႔ေသာ ကမးမားက ေရးသားျပစ၍ ၀ညာဏ၀ါဒက ကားကနေပးသည။ ညေတာျဖစသ ၀သဗႏၶ၏ ပညာမာမ ပၿပး ကြယ၀ၿပး ပၿပးဘကစ ျဖစသည။ ၀သဗႏသည ဗဒၶအဘဓမၼာက အေထာကအကျပသည `အဘဓမၼာေကာသ´ အမညရ အဆငျမငကမးႏင ထကမး၏ အဖြငကမးက ေရးသားျပစသည။ ယငးသ႔အားျဖင ၀ညာဏ၀ါဒႏင စပလဥး၍ ၀ညတမာၾတတာ၊ သဒၶ၏ ၀သႎကာ (အဖြငႏစဆယ)ႏင ႀတသႎကာ (အဖြငသးဆယ)က ေရးလက ၀သဗႏၶသည သ႔ေနာငေတာ၏ အမညနာမက ပ၍ ေတာကေျပာငသြားေအာင ျပလပခသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-86-

သ၏ အျခား အထးအေရးပါေသာ ကမးတစကမးမာ `၀ါဒ၀ဓာန´ အမညရ တကကမးျဖစသည။ ၀သဗႏၶသည သမဒၶဂပၸတ၏ သားေတာ စႏၵရဂပၸတ (၀ၾကမာဒတ)၏ ဂ႐ျဖစခဖးသည။ ယငးကေထာကလက ၀သဗႏၶသည ေလးရာစ ေနာကပငး၌ ေပၚထြနးခသညဟ ခန႔မနးရေပသည။ ငါးရာစႏစ ပါဠစာေပ၌ ဗဒၶေဃာသႏင ဓမၼပါလ စသညတ႔သည ထငရားေကာၾကားသမား ျဖစၾကသည။ ရငမဟာဗဒၶေဃာသသည ဗဒၶဂယာသား ျဖစသည။ အခ႕ကလညး အႏၵယေတာငပငးကဟ ဆၾကသည။ ရဟနးျပၿပးေနာက လကၤာဒပ (သရလကၤာ)သ႔ ကြသြားၿပးလင ပဋကတသးပ၏ အဖြငအ႒ကထာမားက မေရးသားခင ၀သဒၶမဂက ေရးသားသည။ ထနညးအတပင ဓမၼပါလမေထရလညး အ႒ကထာကမးမားက ေရးသားျပစသည။ သလဘျဒမေထရ (၆၃၅)သည ဟ၀ဒၶန ဘရငလကထက၌ ထငရားေကာၾကားေသာ ရဟနးတစပါး ျဖစသည။ ထမေထရငည နာလႏၵာတကသလ၏ အႀကးအမႉးျဖစသည။ ပဘာကရမၾတ (၆၂၀)၏

အမညနာမကလညး မေဖာျပ၍ မျဖစေပ။ ထမေထရသည တ႐တျပညသ႔ သာသနာျပ ကြခသည။ သဒၵါဆရာ စႁႏၵေဂါမ (၆၀၀-၆၅၀)လညး နာလႏၵာတကသလ ပါေမာကၡျဖစသည။ တာရာနာထ၏ အဆအရ ထမေထရသည ဗေဂၤါေျမာကပငး ဗေရ (ဒရာဂ)ေဒသ၌ ခတယမးႏြယ အမေထာငစတြင ဖြားျမငသည။ သ ေရးသားျပစေသာ ကႁႏၵာဗာက႐ဏးကမးက အေၾကာငးျပလက ထမေထရ၏ အမညနာမသည အလြနတရာ ထငေပၚေကာၾကားသည။ သ၏ ဗာက႐ဏးကမးႏင ပတသက၍ ထးျခားဆနးၾကယေသာ ဇာတလမးတစပဒ ရသည။ ထမေထရသည တစေန႔သ၌ ၀ရ႐စထသ႔ သြားသည။ ၀ရ႐စထ၌ ပါဏနဗာက႐ဏးကမး၏ အဖြင ပတၪၨလဘာသကမးက သငသည။ ထကမးက အားမရေသာေၾကာင သကယတင ပါဏနဗာက႐ဏးကမး၏ အဖြငကမးတစကမးက ေရးသည။ ေနာကပငး နာလႏၵာတကသလ ေရာကသြားေသာအခါ ပါဏန၏ အဖြငကမးတစကမးက ဓမၼကတမေထရ မဆြကပင ေရးသားထားသညဟ သရရသျဖင စႁႏၵေဂါမသည သ၏ အဖြငကမးက အသး၀ငေတာမည မဟတဟ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-87-

အထငေရာကသြားၿပး ေရတြငးထ ပစခလကသည။ သ႔ရာတြင ေနာကပငးကေသာအခါ သ၏အဖြငကမးက ဓမၼကတ၏ အဖြငကမးထက သာသညဟ သရသျဖင သ၏ အဖြငကမးက တနညးနညးျဖင ေရတြငးထက ျပနဆယယထားလကသည။ ထကမးမာ နာမညေကာ `စႁႏၵဗာက႐ဏး´ ကမး ျဖစသည။ ၅ ရာစႏစ ဒႏၷာဂမေထရသည ဗဒၶတကေဗဒပညာ၏ ဖခငျဖစ၏ဟ ယဆထားၾကသည။ ဒႏၷာဂမေထရ (ခရစႏစ ၄၂၅)သည ၀သဗႏၶမေထရ၏ တပညျဖစသည။ သ႔က တမလျပညနယ ကၪၥ (ကဂဂရမ) အနးရ ဆနဟ၀ၾက အမညရေသာ ေကးရြာ၌ ျဗာဟၼဏ အမေထာငစတစခတြင ေမြးဖြားသည။ ဒႏၷာဂသည ၀ပတယ ဗဒၶဘာသာဂဏး၀င နာဂဒတမေထရထ ေရာကလာၿပး ရဟနးျပလကသည။ ေနာကပငး၌ နာလႏၵာတကသလ ေရာကလာၿပးလင ၀သဗႏၶမေထရ၏ တပညအျဖစ ခယလက ဥာယသတရေခၚ တကေဗဒပညာရပက အထးအားျဖင သငၾကားအားထတသည။ ထ႔ေနာကတြင ဒႏၷဂသည ၀ါဒၿပငပြတြင ဆန႔ကငဘကမားအား အႏငရေအာင

လပျခငး၌လညးေကာငး၊ တကေဗဒဆငရာ နကနကနန ကမးဂနအခ႕က ေရးသားျခငး၌လညးေကာငး၊ အခနကနဆး ေကာလြနေစခသည။ ပမာဏသမစၥယႏင ဉာယ၀တကကမးသည ဒႏၷာဂ၏ ကမးမားျဖစသည။ ဓမၼကတမေထရသည ဇမၺဒပကၽြနးက အေရာငေတာကေအာင လပၾကသည ပညာရ ေျခာကဥးထတြင တစဥးအပါအ၀င ျဖစ၏ဟ၍ တာရာနာထက ဆထားသည။ ထမေထရသည ၇ ရာစ အလယပငးေလာက၌ ထြနးကားသျဖစသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည ဓမၼကတမေထရႏင ပတသက၍မ ဘာမေျပာျပမထားေပ။ ဓမၼကတမေထရသည နာလႏၵာတကသလ၌ ဓမၼပါလမေထရထတြင ပညာသငယသည။ ထအခနက နာလႏၵာတကသလ၏ ဒတယအဓပတမာ တ႐တခရးသည ရႊငကန၏ဆရာ သဠဘျဒမေထရ ျဖစသည။ နာလႏၵာတကသလသ႔ ရႊငကန မေရာကခငအခန၌ပင ဓမၼကတမေထရသည နာလႏၵာတကသလမ ထြကခြာသြားေလၿပ။ ႐ရားပညာရင ေရရဗာစကကမ ဓမၼကတအား `အႏၵယကန႔´ ဟ သမတထားသည။ သ႔က ေစာလ (တမလေျမာကပငး) ျပညနယရ တ႐မေလရြာ၌ ျဗာဟၼဏ အမေထာငစတစခတြင ေမြးဖြားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-88-

အခ႕ပညာရငမားကမ ဓမၼကတအား ကမာရလဘတ၏ တဟ၍ ဆၾကသည။ အကယ၍ ထအဆျပခကသာ မနပါမ ပမာဏ ၀တကကမး၌ ဥးႀကး၏ အယအဆမားက တျဖစသက ေခဖကၿပး ျပကရယျပပက ၾကညပါက ဓမၼကတသည ဟာသက လလားျမတႏးသတစဥးအျဖစ ေပၚလြငထငရားသည။ ဓမၼကတသည တကေဗဒပညာက ေလလာဆညးပးရာ၌ ပ၍ စတပါ၀ငစားမႈ ရသည။ ထပညာရပက ဓမၼကတသည ဒႏၷာဂ၏ တပညအစဥအဆကျဖစေသာ `ဣရေသန´ မေထရထတြင သငၾကားဆညးပးသည။ ပညာသငၾကား ဆညးပးၿပးေသာအခါ ဓမၼကတသည မမ၏ ဘ၀က ကမး၈နမား ေရးသားစရငျခငး၊ ၀ါဒယဥၿပငျခငး၊ ပညာရပမားက ေလလာျခငးမား၌ ကနဆးေကာလြနေစခသည။ ယငးမထရမား၏ဘ၀က ေလလာၾကညျခငးအားျဖင ဟဘရင လကထကအထ ဗဒၶဘာသာ တကေဗဒပညာ မညသ႔မညပ ထြနးကားျပန႔ပြားခပက သရရေပသည။ --------

ဟဘရင၏ ဆရာ သ႔မဟတ အကးလလားသ ရႊငကနသည အႏၵယအေနာကပငးရ ၀လဘေကာငးတကႀကးမား အေၾကာငးကလညး ေရးသားထားသည။ ထေခတေဒသ၌ သဃာရာမေကာငးတက တစရာရသည။ ထေကာငးတကမား၌ သဃာ ၆၀၀၀ သတငးသးၾကသည။ ထပညာသငေကာငးတကႀကး၌ စာသငသားမားသည ႏစႏစ သ႔မဟတ သးႏစ ေနထငသတငးသးၿပး ပညာဆညးပးၾကသည။ ပညာသငၿပးသမားအား ဘြ႔တဆပ ခးျမႇငသည။ နာလႏၵာကသ႔လညးေကာငး၊ ၀ၾကမသလာကသ႔လညးေကာငး ထေကာငးတကႀကးလညး ထငေပၚေကာၾကားသည။ ထေကာငးတကႀကးသည ဂဂၤါျမစကမးပါး၌ တညရသည။ ဗေဂၤါျပညနယ ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငပါလမငးဆကတ႔၏ ေခတ၌ ထေကာငးတကႀကးသည တးတကမႈ အထြတအထပ ေရာကခသည။ ယငးေကာငးတကႀကး၌ တခါးမႀကး ၇ ခရသည။ ယငးတခါးမား၌ တခါးမႉးပညာရမား ေနထငၾကသည။ ပညာသငၾကားမႈ ၿပးဆးေသာအခါ စာသငသားမားအား `ပ႑တ´ ဘြ႔တဆပ ခးျမႇငသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-89-

ဟဘရင လကထက၌ အဂႏာလညး ထးထးျခားျခား တးတကမႈ ရခသည။ ဘစ ႏစရာစကပင အဂႏာ၏ အတျမစက ခခသည။ ထအခနမစ၍ ႏစပရေစၧဒ ေထာငေပါငးမားစြာ ကာလအထ အဂႏာသည ဆကတက တးတကမႈ ရလာခသည။ တခ႕လဏဂမားက ၾကညလင ထေနရာမား၌ ပထမဥးဆး ဟနယာန ဗဒၶဘာသာ၀င ရဟနးမား ေနထငသတငးသးၾကေၾကာငး သရရသည။ ေနာကပငး၌မ ထေနရာမားတြင မဟာယာနမား ႀကးစးလႊမးမးလာၾကသည။ ဆနးစေသာတာ သဏၭာနရေသာ ေကာကေတာငရ လဏဂႀကးမားႏင ထလဏဂႀကးမားရ အႏပညာလကရာမားသည အတတ၏ စညပင၀ေျပာပမားက ျပနလညသတရေအာင ဖနတးေနၾကသည။ ယငးအဂႏာ လဏဂမားမ နရေဆးေရး ပနးခမားသည ဤမ ႏစပရေစၧဒ ေကာလြနလာၿပးေနာက ယခအခန ေရာကလာၿပျဖစေသာလညး ေဆးအေရာငအေသြး ေတာကပေနတနးပင ျဖစသည။ ယငးပနးခေဆးေရးကားမား၌ ဗဒၶ၀ငႏင ဇာတနပါတမားက သ႐ပေဖာထားသည။ ေဗာဓသတ ဘရားအေလာငးတ႔၏ ပနခေဆးေရးကားမားမာလညး ထးျခားေသာအသြငက ေဆာငေနၾကသည။

ယခေခတ၌ ယငးနရပနးခပမားက ကမၻာေပၚရ ပနးခအႏပညာ၏ လကရာအေကာငးဆး စနမနာအျဖစ ထငမတယဆထားၾကသည။ ေႏာငးေခတ ေရာကလာေသာအခါ ယငးပနးခပမားက အေျခခၿပးလင စဂရ (သရလကၤာ) ေတာငနရ ပနးခကားမားက ေရးဆြၾကသည။ ၇ ရာစေနာကပငး၌ အဂႏာတြင လဏဂအသစ ထပမမတညေဆာကေပ။ အဂႏာ၏ တးတကမႈ အၿပးသတမာ ထအခနကာလပင ျဖစသည။ အဂႏာႏင ဧလရာ ႏစခလးပင ဟဘရင၏ ႏငငေတာအတြငးက မဟတေပ။ မဟာ၀သကမး၏ အဆအရာ မဟာရ႒တငးသ႔ သာသနာျပကြလာေသာ ရဟနးေတာမာ ရကၡတမေထရျဖစသည။ ထမေထရ၏ သာသနာျပလပငနးသည ဓာရ၀ါခ႐ငရ `၀န၀ါသ´ အထ ကယျပန႔သည။ ေနာကပငး၌ ၀န၀ါသသည ကဒမၺမငးဆကဘရငတ႔၏ ေနျပညေတာ ျဖစလာခသည။ ထေဒသ၌ ရကၡတမေထရသည လေပါငး ၆၀,၀၀၀ က ဗဒၶဘာသာ၀ငျဖစေအာင ျပလပခသညဟ အဆရသည။ ရႊငကန၏ အဆအရ ဟဘရင လကထက၌ ၀န၀ါသတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-90-

သဃာရာမေကာငးတက ၁၀၀ ရၿပး ယငးေကာငးတကမား၌ ရဟနးသဃာေပါငး ၁၀၀,၀၀၀ သတငးသး ေနထငၾကသည။ ဟဘရငလကထက၌ `ကေနာဇ´ ၿမ႕သည ယခင ပါဋလပတ၏ ေနရာမး ရရလာခသည။ `ကေနာဇ´ သည ဟဘရင ႏငငေတာ၏ ေနျပညေတာ ျဖစလာသည။ ယငးၿမ႕သည အလား ၅ မင၊ အန ၁ မငခြ ရသညဟ၍ ရႊငကနက ဆထားသည။ လပသာယာေသာ ထကေနာဇၿမ႕ေတာ၌ ဗဒၶဘာသာေကာငးတက ၁၀၀ ႏင နတကြနး၊ နတဗမာန ၂၀၀ ရ၏ဟ၍လညး ဆထားသည။ ဘရငမငးႀကးကယတင သဃာရာမ ေကာငးတကေပါငးမားစြာက ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ဟဘရငသည ဗဒၶဘာသာ သာသနာျပဘရငတစပါး အေနျဖင နာလႏၵာကသ႔ေသာ တကသလေကာငးတကႀကးမား ကမၻာအႏ႔ သတငးျပန႔ၿပး ထငေပၚေကာၾကားေစရနအတြကလညး နညးမးစျဖင ရကရကေရာေရာ ေထာကပလႉဒါနးခသည။ ရႊငကန၏ ခရးစဥမတတမးအရ ဟဘရငလကထက သ႔မဟတ ၇ ရာစ၌ အႏၵယ တစႏငငလးတြင ခန႔မနးေျခ သဃာရာမ ေကာငးတကေပါငး ၅၀၀၀ ႏင ရဟနးသဃာေပါငး ၃၀၀,၀၀၀ ရသည။ ရႊငကနသည သ၏

ခရးစဥမတတမး၌ ယငးေကာငးတကမားႏင ရဟနးသဃာေတာမား၏ စာရငးက ေနရာေဒသႏင ဂဏးဂဏ ခြျခားၿပးလင အေသးစတ တငျပထားသည။ ဟဘရင လကထက၌ ဗဒၶဘာသာသည ကဆးမႈဆသ႔ ဥးတညေရြ႕လားေနၿပဟ အခ႕က ဆၾကသည။ သ႔ရာတြင ရႊငကန တငျပထားေသာ စာရငးဇယားအရမ ဟဘရငလကထက၌ ရဟနးသဃာမား၏ ဥးေရႏင ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ ဥးေရသည ေကနပအားရဖြယ ေကာငးတနးပင ရေသးသည။ မမႏငငေတာ၏ ေျမာကဘကျခမး၌ ဟဘရငသည တ႐တႏငငႏင မဟာမတအျဖစ ဆကသြယရနအတြက သတမနမားက ေစလႊတခသည။ ယငးက တ႔ျပနသညအေနျဖင တ႐တဘရငက သတမနတစဥး ေစလႊတၿပးလင ထးျခားေသာ လေမၼာသးမားက ကေနာဇသ႔ ပ႔ေစသည။ ဟဘရငက တစဖန အဖးတန လကေဆာငပဏၰာမား ေပးအပၿပး တ႐တသတမနက ျပနလႊတလကသည။ ဟဘရင၏ အမတ (၆၄၆ သ႔မဟတ ၆၄၇) အဇၨန (အရဂန)သည ဟဘရငက ပနကနျခားနားသည။ ဟဘရင ကြယလြနသြားသည။ တ႐တသတမနသည တဗကဘရငထ ၀င၍ အကးအေၾကာငး ေျပာျပသည။ တဗကဘရငက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-91-

အႏၵယသ႔ ခတကလာၿပးလင သပနအဇၨနက ႏမနငးသတသငပစလကသည။ ဟဘရငေနာကတြင အ႐ကအရာခ မညသမမရေပ။ ဟဘရငႏငအတ သ႔မငးဆကလညး ျပတသြားသည။ ဟသည အႏၵယႏငင၏ ဘနးလက႐းႏင ျပညစေသာ ေနာကဆး သာသနာဒါယကာ ဘရငျဖစသည။ သ၏ ႏငငေတာသညလညး အႏၵယ၏ေနာကဆး ဗဒၶဘာသာႏငငေတာ ျဖစသည။ ရႊနကန၏ အဆအရ ဟဘရငသည စာေပႏငပတသက၍လညး အသဉာဏပညာ ေလးနကကြယ၀သ ျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးသည ျပညသတ႔အား အစဥသျဖင ကာကြယေစာငေရာကၿပး ရတနာသးပါးအားလညး မျပတကးကြယ ဆညးကပသည။ ေမြးကတညးကစ၍ ကြယလြနသညအထ သ၏မကႏာတြင မညသညအခါမ ေဒါသအရပအေယာင ေပၚမလာခဖးေပ။ သ၏ ႏစ ၅၀ အပခပမငးလပသည ကာလအတြငး၌ ေတာတရစၧာနမားသညပင လတ႔၏ရနက မေၾကာကၾကရေပ။ ယငးမာ ဘရငမငးႀကး၏ ေမတာစတထားက ေဖာျပေနျခငးျဖစသည။ ႀကးမားကယျပန႔ေသာ

ႏငငေတာ၏ အရငသခင ဘရငမငးႀကး ျဖစလငကစား ဟ၀ဒၶန၏ ပဂၢလကဘ၀မာ စထားေလာကေပသည။

လကၤာဒပ

[ သရလကၤာ ]

ဒ႒ဂါမဏ

အခါတစပါး၌ ဘရင ကာက၀ဏၰတသည ရဟနးသဃာမားအား ဆြမးလပေကၽြးသည။ ထဆြမးေကၽြးပြ၌ ရဟနးသဃာမား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-92-

ဆြမးဘဥးေပးၿပးေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည ဆြမးပနးကနျပားထက ဆြမးအကနက ယၿပးလင ယငးဆြမးအကြငးအကနထက ထမငးႏစလတက သားေတာႏစပါးျဖစသည ဂါမဏအဘယႏင သဒၶါတတ႔အား တစလတစေပးလက “မမတ႔သည ဗဒၶသာသနာေတာအား အခါခပသမး ေစာငေရာကၿပး၊ ရဟနးသဃာေတာမားအား ၾကညညေလးစားသမႈ ျပပါမညဟေသာ အဓ႒ာနျဖင စားၾက” ဟ အမန႔ေပးလကသည။ ဖခမညးေတာ၏ ရညမနးခကက နားလညသေဘာေပါကသြားၾကေသာ သားေတာႏစပါးသည ဖခမညးေတာေကၽြးေသာ ထမငးက တစလတစ စားလကၾကသည။ ထ႔ေနာက ဒတယ ထမငးႏစလတက သားေတာႏစပါးအား ထပမေပးၿပးလင “မမတ႔ ညေနာငႏစပါးသည တစေယာကႏင တစေယာက မညသညအခါမ မတကခကပါ” ဟေသာ အဓ႒ာနျဖင စားေစျပနသည။ ယငးထမငးႏစလတကလညး အၿမကသဓာအမတျဖင သားေတာႏစပါးသည စားလကၾကသည။

တတယအႀကမ ေနာကဆးထမငးလတက သားေတာႏစပါးအား တစဖနထပမေပးၿပးလင ဘရငႀကးက “တပညေတာတ႔သည အမနးခငးျဖစသည ဒမလတ႔ႏင မညသညအခါမ စစမျဖစပါဟ သဃာေတာမားေရ႕တြင အဓ႒ာန ျပလကၾက” ဟ၍ အမန႔ရလကသည။ ဘရငမငးႀကး အမန႔ရ၍မမဆးခင သဒၶါတသည လကထက ထမငးလတက ပစခလကသည။ ဂါမဏကမ လကထက ထမငးလတက လႊငပစၿပးလင သလြနေပၚသြားလက လကႏငေျခက က႕၍ အပေနလကသည။ မဖရားႀကး ၀ဟာရမဟာေဒ၀သည သားေတာ ဂါမဏကရာရငး သားေတာ အပေနသညေနရာသ႔ ေရာကလာသည။ သားေတာ ဂါမဏ ေကြး၍ အပေနသညက ေတြ႔ရေသာအခါ “သားေတာ သလြနထကမာ ဘာျဖစလ႔ ေကြးၿပး အပစကေနရသလ။ လကႏငေျခက ဆန႔ၿပး အပပါလား” ဟ၍ ေခာေမာေျပာဆသည။ ထအခါ သားေတာဂါမဏက “ဂဂၤါတစဖကမာ ဒမလေတြ ရေနတယ။ ကနတစဖကမာေတာ ေဂါ႒ာပငလယ ရေနတယ။ သားေတာ ေျခဆန႔ၿပး ဘယမာအပလ႔ရမလ” ဟ၍ ျပနေျပာလကသည။ သလြနထကတြင လကႏငေျခက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-93-

ေကြးၿပးအပေနေသာ သားေတာ ဂါမဏသည ေနာကပငးတြင ဒ႒ဂါမဏအမညျဖင လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၏ အမးသားသရေကာငးႀကးအျဖစ ထငေပၚေကာၾကားလာသည။ ---------- လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး ေျမေပၚ၌ ၀ဇယမငးသား ေျခခၿပးေနာက လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ စးမးအပခပၾကေသာ ဘရငမားအနက ဒ႒ဂါမဏ(ဘစ ၁၀၀-၉၉)သည စတဒၵသမေျမာကဘရင ျဖစသည။ ဒ႒ဂါမဏသည ယခငယခင ဘရငမားအနက အေတာဆး အထးခၽြနဆး သဟဠဘရင ျဖစသညမာမ ယမားသသယျဖစစရာ မလေပ။ ဒ႒ာဂါမဏမငးႀကး၏ ေဘးေလာငးေတာ၊ ဘးေလာငးေတာ ၀ဇယဗာဟမငးသားသည အႏၵယေျမာကပငးမ ျဖစသည။ ၀ဇယဗာဟသည ေနာကလကအေဖာတစစႏင အတတကြ သဟဠကၽြနးသ႔လာၿပး အေျခစကေနသည။ မမကယကယမမ တစကၽြနးလး၏ ဘရငအျဖစ ေၾကညာလကသည။

မဟာ၀သ၏ အဆအရ ၀ဇယကမာရ၏ အဘြားသည ၀ဂၤတငးမ သပၸာေဒ၀အမညရ ဘရငသမးေတာ ျဖစသည။ သပၸာေဒ၀သည ကာမဂဏခစားလစတ ႀကးမားသျဖစ၍ ကနသညတခ႕ႏင လကပါသြားသည။ ဥကလေဒသရ ေတာအပတစခထ၌ ျခေသၤေဘးရနက ေၾကာကၾကေသာေၾကာင ကနသညတ႔သည ဘရငသမးေတာက ေတာထ၌ ပစထားခၿပး ထြကေျပးသြားၾကသည။ ဘရငသမးေတာက ေတြ႔ျမငရေသာ ျခေသၤသည တပမကသြားသညျဖစ၍ ခစစတျဖင လာႏငလကသည။ ထေတာအပအတြငးရ လဏဂတစခထတြင ထျခေသၤႏင အတေနေသာ သပၸာေဒ၀သည သဟဗာဟႏင သဟသ၀လအမညရ သားသမးႏစေယာက ေမြးဖြားသည။ ေနာကပငး၌ သဟဗာဟသည ဥကလေဒသ၏ ဘရငျဖစလာသည။ သဟဗာဟသည သ၏ႏမ သဟသ၀လႏင လကထပသည။ ၀ဇယဗာဟသည ထႏစဥး၏သား ျဖစသည။ သဟဗာဟ၏ အမညက အစြျပၿပးလင တငးျပည၏ အမညက သဟ႒ဒပ-သဟဠကၽြနးဟ၍လညးေကာငး၊ ထကၽြနး၌ေနေသာ လမး၏အမညက သဟဠလမး ဟ၍လညးေကာငး၊ ထတငးသျပညသားမား သးစြေသာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-94-

ဘာသာစကားက သ႒-သဟဠဘာသာစကား ဟ၍လညးေကာငး ေခၚေ၀ၚသမတသည။ ကသနာ႐၌ ဗဒၶျမတစြာဘရား မဟာပရနဗၺာန ၀ငစခပၿငမးေသာေန႔၌ပင ၀ဇယကမာရသည သဟဠကၽြနးေျမေပၚ၌ ေျခခသည။ ၀ဇယ၏ ထငရာစငးတတေသာ အျပအမေၾကာင တငးသျပညသားမား ၀ငးအကပကငၾကသညျဖစ၍ ခမညးေတာ ဘရငမငးႀကးက သ႔သားေတာက အေဖာတစစႏငအတ ျပညႏငဒဏ ေပးလကသညဟ အဆရသည။ ၀ဇယကမာရအား သခးဓားျပဟ၍လညးေကာငး၊ ျပညသျပညသား ႏပစကညႇငးပနးသ ဟ၍လညးေကာငး စြပစြေျပာဆၾကသည။ မဟာ၀သ စေသာ ကမးမားကလညး ယငးအဆျပခကက ေထာကခၾကသည။ မဟာ၀သ၌ ၀ဇယႏင အေပါငးပါတ႔သည ခြငမလႊတႏငေလာကေသာ ဒစ႐ကအမႈမားက ကးလြနျပလပၾကသမား ျဖစသညဟလညးေကာငး၊ ျပညသျပညသားမား ဖအားေပးသျဖင အမတႀကးမားက သားေတာအား

လပၾကသတျဖတပစရန ဘရငမငးႀကးအား အၾကဉာဏေပးၾကသည ဟ၍လညးေကာငး ဆထားသည။ သ႔ရာတြင ယခေခတ သေတသႏင ပညာရငမားကမ ၀ဇယႏင ပတသက၍ အျမငတစမး ရၾကသည။ ထပညာရငမား၏ အဆမာ ဤသ႔ျဖစသည။ ၀ဇယသည သ၏ ဖခမညးေတာႏင နနးေတာသ နနးေတာသားမားအား ဖလာကန႔လန႔ လပသညမာ ယမားသသယျဖစဖြယ မလေပ။ ၀ဇယသည လမႈ လ႔အဖြ႔အစညးက ျပျပငေျပာငးလပစလသည ေတာလနေရးသမားတစဥး ျဖစသည။ ဗဒၶတရားေတာက ယၾကညျမတႏးၿပး ျဗာဟၼဏတ႔၏ ဘာသာေရး ထးတမးစဥလာအရ ျပလပေသာ ဇာတခြျခားမႈစနစက ဆန႔ကငဘက ျပလပသျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ျဗာဟၼဏအသငးအ၀ငးက သ႔က မကစစပါးေမႊး စးေနသည။ သတ႔၏ သြားရာလမးမ ဆးေျငာငခလတ ျဖစေနသည ၀ဇယက ရငးလငးဖယထတပစလၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ၀ဇယသည ေနာကဆး၌ သ၏ အေပါငးအေဖာတစစႏင ျပညႏငဒဏ အေပးခရျခငး ျဖစသည။ ----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-95-

သဟဠကၽြနး ေရာကလာေသာအခါ ၀ဇယသည ယကၡအမးအႏြယ ကေ၀ဏမနးမပ၏ အကအညျဖင ကၽြနးတြင ေနထငၾကေသာ ဌာေနလမးမားျဖစသည ယကၡႏင နာဂတ႔အား ႏမနငးၿပးလင သဟဠကၽြနး၏ ဘရငျဖစလာသည။ (၄၈၃-၄၄၆ ဘစ)။ ယငး ၀ဇယဗာဟသည သဟဠလမးႏြယ၏ အာဒကမၼက ပဂၢလျဖစၿပး သဟဠကၽြနး၏ ပထမဥးဆးဘရင ျဖစသည။ အႏရာဓပရၿမ႕က တညေထာငသညမာ ထအခနကာလ (၄၈၃ ဘစ)၌ ျဖစသည။ ၀ဇယတြင သားသမး မထြနးကားေပ။ အႏၵယမလာေသာ သ၏တေတာေမာင ပ႑၀ါသေဒ၀ (ဘစ ၄၄၄-၄၁၄)အား သဟဠကၽြနးထးနနးက လႊအပသည။ ပ႑၀ါသေဒ၀ေနာကတြင သားေတာႀကး အဘယ (ဘစ ၄၁၄-၃၉၄) နနးတကသည။ ဘစ ၃၇၇ ၌ အဘယႏမ၏သား ပ႑ဏဘယက လက႐းအားကးႏင သဟဠထးနနးက သမးပကသည။ ထဘရငသည ပထမဥးဆး အႏရာဓပရက ေကးရြာအျဖစမ ၿမ႕အျဖစ တညေထာငၿပးလင ၿမ႕ေတာအျဖစ ဖနတးလကသည။

ပ႑ဏဘယသည အႏရာဓပရၿမ႕တြငလညးေကာငး၊ ၿမ႕အနး၌လညးေကာငး ဇယ၀ါပႏင အဘယ၀ါပ အမညရ ေရကနႀကးႏစကနက တးသည။ ပ႑ဏဘယ မငးႀကးေနာကတြင သ၏သားေတာ ဘဋသ၀ (ဘစ ၃၀၆) ထးနနးစးစသည။ ထဘရငသည အႏရာဓပရ၌ မဟာေမဃ၀န အမညရ ႀကးကယခမးနားေသာ ဥယာဥႀကးတစခ ဖနတးျပလပသည။ ထဘရငႏစရညလမား အပခပမငးလပၿပးသညေနာက၌ ဘရငသားေတာ ဆယပါးအနက သားေတာႀကး ေဒ၀ါနပယတ (ဘစ ၂၄၇-၂၀၇) ထးနနးစးစသည။ ေဒ၀ါနပယတ၏ ေခတသည သဟဠသမငး၌ ထးျခားေသာ အနက အဓပၸာယ ေဆာငေနသည။ ထေခတကာလ အေတာအတြငး၌ သဟဠလမးတ႔သည ယဥေကးမႈ အသစတစခကလညးေကာငး၊ အေတြးအေခၚသစတစခကလညးေကာငး၊ တးတကၿပး ေတာလနေျပာငးလမႈရေသာ ဓမၼတစခကလညးေကာငး လကခကငသးလကၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-96-

ေဒ၀ါနပယ အေသာကမငးႀကးႏင ေဒ၀ါနပယတမငးႀကးတ႔သည တစဥးႏငတစဥး မေတြ႔ဖးၾကေပ။ သ႔ရာတြင မငးႏစပါးတ႔သည အၾကညေတာ မဟာမတမား ျဖစၾကသည။ သရဓမၼာေသာကမငးႀကးသည သ၏အၾကညေတာ သဟဠဘရငမငးႀကးအတြက ရာဇဘသကခရန လအပေသာ ပစၥညးပစၥယမားက လကေဆာငပဏၰာအျဖစ ေပးပ႔လကသည။ ယငးမဟာမတအျဖစ ဆကသြယျခငး အထမးအမတအျဖစျဖင ဘရငတသည သ၏ အမညနာမတြင ေဒ၀ါန ပယအေသာကကသ႔ပင ေဒ၀ါနပယဟေသာ တြဖကအမညက တပလကေလသည။ ထဘရငမငးႀကး အပခပစဥကာလ၌ပင အေသာကမငးတရားႀကး၏ သားေတာ ရငမဟာမဟႏၵသည သ၏ သတငးသးေဖာမားႏင အတတကြ သာသနာျပရန သဟဠကၽြနးသ႔ ကြေတာမသည။ သဟဠကၽြနးသည ျပညသျပညသားမားႏင အတတကြ ဓမၼအသစ၊ ဘာသာတရားအသစက ခယကငသးသည။

ထအခနမစ၍ သဟဠကၽြနး၌ စတငထြနးကားေသာ ဗဒၶဘာသာမာ ယေန႔ထကတင ထငရားရေနသည။ ေဒ၀ါနပယတမငးႀကးသည သ႔ဖခမညးေတာ ျပလပဖနတးသြားခေသာ မဟာေမဃ၀န ဥယာဥေတာႀကးက ရဟနးသဃာမားအား လႉဒါနးလကသည။ ရငမဟာမဟႏၵသည သဟဠကၽြနးရ လလငမားက ရဟနးေဘာငအတြငး သြတသြငးေပးလကသည။ ထအခါ တငးျပညတြငးရ မနးမမားသညလညး သာသနာေတာတြငး ၀ငေရာကၿပး ဘကၡန ျပလပလသည စတဆႏၵမား ေပၚေပါကလာၾကသည။ ထ႔ေၾကာင သဃာမတာေထရက ဗမၺဒပကၽြနးမ ပငဖတရသည။ ဘကၡန သဃာမတာသည သႏငအတ မဟာေဗာဓပငမ မဟာေဗာဓအကငး တစကငးက သဟဠကၽြနးသ႔ ယေဆာငသြားသည။ ထမဟာေဗာဓကငးက မဟာေမဃ၀န ဥယာဥေတာတြငး၌ စကပးထားလကသည။ ထမဟာေဗာဓပငသည သရမဟာေဗာဓ အမညျဖင ယေန႔ထကတင အႏရာဓပရ၌ ရေနသည။ ကမၻာေပၚတြင ေရးအကဆး သမငး၀င သစပငတစပငအျဖစျဖင ထငေပၚေကာၾကားေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-97-

ေဒ၀ါနပယတမငးႀကး လြနသြားေသာအခါ ထမငးႀကး၏ ညေတာ ဥတယ (ဘစ ၂၀၇-၁၉၇) နနးစသည။ ထမငးေနာကတြင သ၏ညေတာ မဟာသ၀ (ဘစ ၁၉၇-၁၈၇) နနးတကသည။ ဘစ ၁၈၇ မ ၁၇၇ အထ သရတ ထးနနးစးစသည။ ထမငးလကထက၌ ေတာငပငးအႏၵယက သဟဠကၽြနးက ပထမဆးအႀကမ ၀ငေရာကတကခကသည။ ေသနႏင ဂတယအမညရ ဒမလႏစဥးက သရတက ဖမးဆးခပေႏာငၿပးလင အႏရာဓပရေနျပညေတာထးနနးက သမးပကလကေလသည။ ဘစ ၁၅၅ ေနာကပငး၌ကား သဟဠဘရင အေသလ (ဘစ ၁၅၅-၁၄၅)သည မဘဘးဘြားတ႔၏ ေနျပညေတာက ရနသတ႔၏ လကထက ျပနလည သမးပကလကသည။ ထ႔ေနာက ေမာလဘရငသားေတာ ဧဠာရက ဒတယအႀကမ သဟဠကၽြနးက ၀ငေရာက တကခကျပနသည။ မဟာေ၀လျမစႏင ပငလယေပါငးဆသညေနရာမ ဧဠာရ၏ စစတပ ခတကလာျခငး ျဖစသည။ ေနျပညေတာက သမးပကၿပးလင ဧဠာရသည အေသလဘရငက ဖမးဆးခပေႏာငလက ေလးဆယေလးႏစ (၁၄၅-

၁၀၁)တတ ထးနနးစးစသည။ ထဘရငသည ဟႏၵဘာသာ၀ငတစဥး ျဖစေသာလညး ဗဒၶဘာသာကလညး ၾကညညေလးစားသည။ ႐ဟဏေဒသမ ဘရငသားေတာ ကာက၀ဏၰတသည ဧဠာရဘရင၏ စးမးအပခပမႈက လကမခေပ။ ကာက၀ဏၰတသည ၀ဇယဘရငမးႏြယ အစဥအဆကမ ဆငးသကလာေသာ ဘရငျဖစသည။ ေနျပညေတာ ေကလာနတြင ထးနနးစးစေနေသာ ဟ႒ာလတ၏ေျမး ျဖစသည။ ဟဠာလတ၏ ခမညးေတာ မဟာနာဂအား ေဒ၀ါနပယတ၏ ညငယအျဖစ အသအမတ ျပထားၾကသည။ မဟာနာဂသည မဆြကပင ႐ဟဏေဒသ၌ လာေရာက၍ ထးနနးစးစေနသည။ ထဘရငသည မာဂမ သ႔မဟတ မဟာဂမက (ဟမၺနတတ၏ အေရ႕ဘက) သ၏ ေနျပညေတာအျဖစ ျပလပထားသည။ သရေကာငးအမးသမး ၀ဟာရမဟာေဒ၀သည ေကလာနဘရင ေကလာနတ၏ သမးေတာျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ပငလယသမဒၵရာေရ လတကလာသည။ ပငလယေလလႈငးေၾကာင တငးျပညသည ႀကးစြာေသာ ေရအႏရာယႏင ရငဆငရသည။ ေလလႈငးက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-98-

ၿငမးေအးသြားေစရနအတြက ဘရငမငးႀကးသည သ၏ အျပစကငးစငေသာ၊ ႐ပရညလပေသာ သမးေတာ ၀ဟာရမဟာေဒ၀က ေလတစစငးထ ထညၿပးလင `ဘရငသမးေတာ´ ဟ စာတနးထးလက ပငလယထ လႊတလကသည။ မာဂမမ ဘရငသားေတာ ကာက၀ဏၰတသည ၀ဟာရမဟာေဒ၀က ကယဆယၿပးလင ၀ဟာရမဟာေဒ၀ႏင လကထပထမးျမားလကေလသည။ ၀ဟာရမဟာေဒ၀သည သ၏သားေတာ ဒ႒ဂါမဏအား ဒမလတ႔က တကထတရန အားေပးအားေျမႇာက ျပလပသည။ စစႏငပတသက၍ မဖရားႀကးသည အခါခပသမး လငေယာကားဘကက မလကဘ သားေတာဘကကသာ လကသည။ မယေတာ၏ ခစခငၾကငနာမႈႏင အားေပးအားေျမႇာကမႈေၾကာငသာလင သားေတာ ဂါမဏသည သဟဠကၽြနး၏ အမးသား သရေကာငးဘ၀ ေရာကလာရျခငး ျဖစသည။ ၀ဟာရမဟာေဒ၀သည သရေကာငးမခင ျဖစသကသ႔ပင ဗဒၶသာသနာက ၾကညညေလးစားသလညး ျဖစသည။ ဂါမဏမငးသား မယေတာ၏ ၀မးတကထတြင ပဋသေႏၶ တညေနစဥအခါက မယေတာျဖစသ ၀ဟာရမဟာေဒ၀သည

ခငျခငးတပသည။ သးကကခြရညလားေသာ ပားလပ႔ႀကးမ ပားရညက သဃာေတာ ၁၂ ပါးအား ဆြမးကပလႉဒါနၿပးလင ကြငးကနေသာ ပားရညက အနးမာထားလက လပေသာ သလြနထက၌ ဘယဘကေစာငးအပ၍ ပားရညက စတတငးက ေသာကစားလသညဆႏၵ ရလာသည။ ထမတစပါး အႏရာဓပရ ေနျပညေတာ ၾကာပနးမားပြငေနသည ေရကနမ ယေဆာငလာေသာ ၫႈးမသြားေသးသည ၾကာပနးက ပနဆငလသညဟ၍လညး ဆႏၵျဖစေပၚလာသည။ မဖရားႀကးက သ၏ ခငျခငးအေၾကာငးက ဘရငမငးႀကးအား ေျပာျပသည။ ဘရငမငးႀကးက နကၡတေဗဒင ပညာရငမားအား အကးအေၾကာငး ေမးျမနးစစမးၾကညေသာအခါ နကၡတေဗဒင ပညာရငမားက မဖရားႀကး၏ သားေတာသည ဒမလလမးမားက ႏမနငးလက ႏငငတစႏငင ထေထာငၿပးလင ဗဒၶသာသနာေတာက အေရာငအ၀ါ ထြနးလငးေတာကပေအာင ျပလပလမမညဟ၍ ေဟာကနးထတၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-99-

ဘရငမငးႀကးသည မဖရားႀကး ခငျခငးတပေသာ ပားလပ႔ေလာကႀကးသည ပားလပ႔က ျပေသာသအား ထမေလာက ပမာဏႀကးမား မားျပားေသာ ဥစၥာရတနာမားက ဆလာဘအျဖစ ခးျမႇငမညဟ၍ ေၾကညာလကသည။ ၿမ႕သၿမ႕သားမားသည ဂ႒ာပငလယကမးေျခ၌ ေမာကထားေသာ ေလႀကးတစစငးထတြင ပားစြေနသညက ေတြ႔ရ၍ ဘရငမငးႀကးအား အေၾကာငးၾကားသည။ ဘရငမငးႀကးသည ထေနရာ၌ မ႑ပထးေစၿပးလင မဖရားႀကးအား ထေနရာသ႔ ေခၚသြားလက ပားရညက အလရသေလာက မ၀သးေဆာငေစသည။ ဂါမဏ ေမြးဖြားေသာေန႔၌ သားေတာကေလး၏ ဘနးကေၾကာင ရတနာအမးမး အျပညတငလာေသာ ေလႀကးခနစစငး ဆကေရာကလာသညဟ အဆရသည။ ထ႔ျပင အစြယေျခာကေခာငးရ ဆဒၵႏ ဆငအမးထက ဆငႀကးတစေကာငသည ဆငေပါကကေလးတစေကာငက ေခၚလာခၿပးလင ထဆငေပါကကေလးက ခပတတစခထတြင ပစထားခၿပး ျပနထြကသြားသည။ က႑လအမညရ တငါသညတစေယာကက ထဆငေပါကကေလးက ေတြ႔၍ ဘရငမငးႀကးထ သေတာဥးတငသည။

ဘရငမငးႀကးသည ထဆငေပါကကေလးက ဖမးၿပး ေမြးျမထားသည။ က႑လ ပထမဥးဆး ေတြ႔ရသညျဖစေသာေၾကာင ထဆငေပါကကေလး၏ အမညက က႑လဟ မညထားသည။ ယငးဆငေပါကကေလးသည ေနာင ႀကးျပငးလာေသာအခါ၌ ဂါမဏ၏ ေအာငျမငမႈအတြက မားစြာ အေထာကအပ အကအညေပးသည။ မမအပစးေသာ မဟာဂါမႏင မမ ဖခမညးေတာ၏ အမညနာမကတြလက ဘရငမငးႀကးသည သားေတာ၏အမညက ဂါမဏအဘယ သ႔မဟတ အဘယဂါမဏဟ အမညေပးထားသည။ ကာက၀ဏၰတမငးႀကးတြင ၀ဟာရမဟာေဒ၀မတစပါး အျခားမဖရားတစပါး ရေသးသည။ ထမဖရားႏငရေသာ သားေတာ ဒဃာဘယအား မငးႀကးသည ဂဂၤါျမစဆပက ကာကြယေစာငေရာကရန ေစလႊတထားသည။ မငးႀကးသည ဒရေဗဒယနတ႔က ဟန႔တားရနအတြက မဟာေ၀လျမစဆပ မနသမ၌ အေစာငတပမားက ခထားသည။ မဟာ၀သ ကမးျပဆရာက ကာက၀ဏၰတ မငးႀကးအား သရေဘာေၾကာငသ ဟ၍လညးေကာငး၊ မငးႀကး၏ ရာဇေရးရာအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-100-

သတေၾကာငသည ဟ၍လညးေကာငး ဆထားသည။ ထအဆျပခက မနသငသေလာက မနဖ႔ရသည။ ကာက၀ဏၰတကသ႔ မႀကးကယသည ဘရငတစဥး တစေယာကအဖ႔ ဧ႒ာရကသ႔ေသာ အငအားႀကးမားသည ဘရငတစပါးပါးက ရငဆငႏငသည စြမးရညသတ ရဖ႔ရနမာ မလြယေပ။ ကာက၀ဏၰတသည သ႔အငအားက သသသည။ သ႔ရာတြင အနာဂတစစပြအတြကမ ျပငဆငႏငသေလာက ျပငဆငထားသည။ မမ၏ သရေကာငး သားေတာ ဂါမဏသည သမကႏာလႊသြားသည ေနာကပငး၌ ဒရာေဗဒယနတ႔ႏင စစတကမညမာ ဧကနျဖစ၏ဟ၍ မငးႀကးက ေမာလငထားသည။ ဂါမဏမငးသား (၁၂)ႏစသားအရြယ ေရာကလာေသာအခါ ခမညးေတာ ဘရငမငးႀကးက သ၏ သားေတာအတြက အားခြနဗလႏင ျပည၀ေသာ သရေကာငး ဆယေယာက ရာေပးထားသည။ သရေကာငး ဆယေယာကအျပင ခြနအားဗလ၊ ႐ပလကၡဏာ ထကျမကမႈ၊ လငျမနဖတလလတမႈ စေသာ ဂဏအဂၤါရပမားႏင ျပညစေသာ

က႑လအမညရ ေတာ၀ငဆငႀကး တစေကာငကလညး သားေတာ အသးျပရန ေပးထားသည။ သရေကာငး ဆယေယာကမာ နႏၵမတ၊ သရနမလ၊ မဟာေသာဏ၊ ေဂါ႒မၺရ၊ ေထရပတအဘယ၊ ဘရဏ၊ ေ၀ဠသမန၊ ခဇေဒ၀၊ ဖေဒ၀၊ လဘယ၀သဘတ႔ ျဖစၾကသည။ ယငးသရေကာငး ဆယေယာကက မညသ႔မညပ ရရသညဆသည အေၾကာငးက မဟာ၀သ၌ အကယတ၀င ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးသရေကာငး ဆယေသာကသည သတ႔၏အမမားတြင ေနစဥအခါက မသားစ၏ အပယခမား ျဖစၾကသည။ သတ႔၏ ညအစက ေမြးခငးမားကပင ေဆးေဖာေၾကာဖက မလပၾကေပ။ နႏၵမတသည ဧဠရမငးႀကး၏ ေသနာပတ မၾတႏင တေတာစပသည။ သ၏ ခြနအားသည ဆငဆယစးခြနအားႏင ညမသည။ အရြယေရာကလာေသာအခါ သ႔ဥးႀကးထ ေရာကလာသည။ မဟာ၀သ၏ အဆအရ နႏၵမတသည ဘရားပထး စသညမားက မထမျမင ျပလပၾကသည ဒမလတ႔အား အခြငသငသလ ဒကၡေပးလာခသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-101-

ထ႔ေနာကတြင သားေတာ ဂါမဏထ ေရာကလာသည။ သားေတာက မယေတာ၏ ဆႏၵအရ နနၵမတအား အေရးတယ သ႔ထတြင ထားသည။ သရနမလသည ေကာ႒၀ါလ ဇနပဒခ႑က ၀႒ကရြာသား သဃအမညရ သကြယ၏သား ျဖစသည။ သလညး ဆငဆယစးအားက ေဆာငသည။ သ အမကထြကသြားသညက သ႔ညအစကမားက လလားၾကသည။ သ႔ရာတြင မဘတ႔ကမ သ အမကထြကသြားမညက စးရမၾကသည။ ေနာကဆး၌ ညအစကမားအေပၚ မေကမနပျဖစေသာေၾကာင အမကထြကသြားၿပး ဂါမဏထ ေရာကရသြားသည။ ေသာဏသည ကလမၺရက ၀ဏၰက ဇနပဒ ဟ႑ရ၀ါပရြာေန တ၏ အ႒မေျမာကသား ျဖစသည။ မဟာ၀သ၏ အဆအရ ေသာဏသည ခနစႏစသား အရြယကပင ထနးပငႀကးတစပငက ဆြလပစသျဖစသည။ ထသတငးက ၾကားရေသာအခါ ဘရငမငးႀကးက ေသာဏအား ဆငေခၚၿပးလင သားေတာ ဂါမဏလကထ အပလကသည။ ေသာဏလညး ဆငဆယစးအား အစြမးရသ ျဖစသည။

ေဂါ႒မၺရသည ေမြးခငးမားထတြင အငယဆးျဖစသည။ လပကေလးျဖစ၍ ေမြးခငးမားက သ႔က မေလာကေလး မေလာကစား ေအာကေမၾကသည။ ေဂါ႒မၺရသည ဂရဇနပဒ န႒လ၀႒လရြာေန မဟာနာဂ၏ သားျဖစသည။ တစေန႔သ၌ သ၏ ေမြးခငးမားသည ပစကရန ေတာကရငးၾကသည။ ေဂါ႒မၺရအတြကလညး ေတာရငးရန ခြတမးခေပးထားသည။ ေဂါ႒မၺရသည သ႔အတြက ခြတမးခေပးသညေနရာသ႔ သြား၍ `ကမၺရ´ အမညရ သစပငႀကးက တစေယာကတညး အျမစက ၿဖလၿပးလင ေျမက ညႇထားလကေလသည။ ထ႔ေၾကာင သ၏အမည ေဂါ႒မၺရဟ တြငေနျခငးျဖစသည။ ကာက၀ဏၰတ ဘရငမငးႀကးက သ႔ကလညး ဆငေခၚၿပးလင သားေတာ ဂါမဏ၏ အထ၌ ထားသည။ ေဂါ႒ကာဘယသည ေကာဋေတာငအနးရ ကတရြာသား ေရဟဏသကြယ၏သား ျဖစသည။ လေလးေယာက မမႏငသည ေကာကတးက သတစေယာကတညး ေဂၚလလးကေလးက ယသကသ႔ ယၿပးလႊငပစႏငသည။ ဆယေျခာကႏစအရြယ မမသားငယအတြက ဖခငျဖစသက သးဆယရစလကမ လးပတ၊ ဆယရစေတာင အလားရေသာ တငးပတႀကးတစခ လပေပးထားသည။ ထတငးပတျဖင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-102-

ေဂါ႒ကာဘယသည အနးပငႏင ထနးပငမားက ၿဖလပစသည။ ယငးအစြမးျပမႈေၾကာင ေဂါ႒ကာဘယသည ထငေပၚေကာၾကားသြားသည။ သ၏ဖခင မဟာသမၼသည မေထရတစပါး၏ ဒါယကာျဖစသည။ ဘရငအမန႔ျဖင မမသားအား ဘရငမငးႀကးထ အပႏၿပးလင သကယတငမာမ ရဟနးျပသြားသည။ ထ႔ေၾကာင သ၏သားသည ေထရပတ (ဘနးႀကးသား) အဘယဘ အမညတြငေနျခငး ျဖစသည။ ဘရဏ၏ဖခငသည ကပၸကႏၵရရြာသား ျဖစသည။ ၁၆ ႏစသားအရြယ၌ ဘရဏသည အေပါငးအေဖာတစစႏင အတတကြ ေတာထသြားၿပးလင ေတာအတြငး၌ရေသာ ေတာ၀က၊ သားသမင စသညတ႔က ရရ၀၀ သတျဖတသည။ ထအခနမစ၍ သ၏ သရသတသည ထငေပၚေကာၾကားသြားၿပးလင ဂါမဏသားေတာ၏ သရေကာငးစာရငး၀င ျဖစသြားသည။ ဂရဇနပဒ ကဋမၺယဂၤနရြာ၌ ၀သဘအမညရ ဂဏသေရရ ပဂၢလတစဥး ရသည။ ဇနပဒကေ၀ဠႏင ဂရေဘာဇက သမနအမညရ ပဂၢလႏစဥးတ႔က ၀သဘ၏ သားက သတ႔၏အမ၌ ေခၚထားသည။

ထ႔ေၾကာင ၀သဘ၏သားသည ေ၀ဠသမနဟ အမညတြငသြားသည။ ေ၀ဠသမနအား သေႏၶာျမငးတစေကာငကလညး ေပးထားၾကသည။ ေနာကပငး၌ သရသတႏင ျပညစေသာ ေ၀ဠသမနအား ဘရင ကာက၀ဏၰတထ ပ႔ထားလကၾကသည။ ခဇေဒ၀သည နကလေတာငအနး မဟသေဒါဏကရြာသား အဘယ၏အငယဆးသား ျဖစသည။ ေျခအနညးငယ ခြငေနေသာ ခဇေဒ၀သည ရြာသားမားႏငအတ အမလကသြားၿပးလင ေတာထ၌ ကၽြ႐ငးမားက ဖမးသည။ ကၽြ႐ငးမားက ေျခေထာကကကငလက မမ၏ ဥးေခါငးေပၚတြင ေ၀႔ယမးၿပးလင ေျမႀကးေပၚ ကငေပါကသည။ ထအခါ ကၽြ႐ငးမား၏ အ႐းသည မႈန႔မႈန႔ညကညက ေကသြားသည။ ယငးအျဖစအပကက ၾကားရ၍ ခဇေဒ၀ကလညး ဘရငမငးႀကးက သားေတာ ဂါမဏ၏ သရေကာငးအျဖစ ခန႔ထားလကသည။ ဖေဒ၀၏ဖခငသည ဥပၸလစတလေတာငအနးရ ရြာတစရြာ၌ ေနထငသည။ အျခားသငယမားႏငအတ ဖေဒ၀သည ေကာငးေတာသ႔ သြားၿပးလင ေဗာဓပင၌ တငထားေသာ ခ႐သငးက မႈတလကသည။ ခ႐သငးအသသည မးခနးသကသ႔

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-103-

ျမညဟညးသြားသည။ တျခားသငယအားလး ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ၿပး ထြကေျပးသြားၾကသည။ သ၏ဖခငသည ေလးသညေတာ တစေယာကျဖစသည။ သလညး ေလးအတတပညာက ကၽြမးကငတတေျမာကထားသ ျဖစသည။ သ၏ ရစြမးသတေၾကာင ဘရငမငးႀကးသည သ၏ ဖခငထမ ဖေဒ၀က ေတာငးယၿပးလင သားေတာဂါမဏ၏ သရေကာငးမားထတြင တစဥးအပါအ၀ငအျဖစ ခန႔ထားလကသည။ လဘယ၀သဘသည တလဓာရေတာငအနးရ ၀ဟာရ၀ါပရြာသား မတက႒မၺက၏သား ျဖစသည။ ႐ပရညလပေသာေၾကာင လဘယ၀သဘ အမညတြငေနျခငး ျဖစသည။ လဘယ၀သဘလညး သရသတရသတစဥး ျဖစေသာေၾကာင ဂါမဏ လကသပေမြးသည သရေကာငးတစဥး ျဖစသြားသည။ အထကပါ သရေကာငးတ႔၏ အေၾကာငးအရာအရ ကာက၀ဏၰတမငးႀကးသည သ၏သားေတာအား အငအားျပညစလာေအာင မညသ႔မညပ ႀကးစားေဆာငရြကသညဆသညက သရရသည။ ၁၆ ႏစအရြယ၌

သားေတာ ဂါမဏသည စစအတတပညာအားလး အကြငးအကနမရ တတေျမာကေနၿပ။ အငအားေတာငတငးေသာ စစတပတစတပ တညေထာငၿပးလင စစသညတပသားမားအား ဂါမဏကယတင စစသငတနးေပးသည။ မဟာေ၀လျမစအနးရ ဒဃ၀ါပ၌ စစတပခလက နယစပေဒသက ေစာငၾကပေနသည။ မဟာေ၀လျမစသည သဟဠႏင ဒမလတ႔၏ ေဒသက ျခားထားသည နယနမတျဖစသည။ လမးႏစမး၏ အၾကား စစမကမျဖစပြားေစရန ရညရြယခကျဖင ဘရငမငးႀကးသည သ၏သားေတာ ဂါမဏအား နယစပေဒသတြင ေစာငၾကပရန ဒဏဃ၀ါပသ႔ ပ႔ထားသည။ သ႔ေသာလညး အခါအခြငၾကတငး ဒမလတ႔ ပငနကေဒသမ လမားသည သဟဠတငးျပညအတြငးသ႔ ၀ငေရာကလာေလရသည။ လကေဆာငပဏၰာ သ႔မဟတ အခြနဘ႑ာေပးလက ဧဠာရဘရင ေကနပမႈရေနေအာင လပေနရသည။ ဂါမဏက ထအခကက လး၀မႏစၿမ႕ေပ။ ဧဠာရႏင စစခငးရနအတြက ဂါမဏသည သ႔ခမညးေတာထမ ခြငျပခကရရန ႀကးစားၾကညသည။ သ႔ရာတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-104-

ခမညးေတာ၏အျမင၌ သ႔သားေတာအတြက စစတကရန အခနမကေသးဟ အထငရသည။ ထ႔ေၾကာင သားေတာအား စတလကမာနပါ မျပလပရန တားျမစပတပငထားသည။ သ႔ရာတြင သားေတာ ဂါမဏကမ ရနသက ယဥၿပငတကခကရန စစေသြးကြေနသည။ သ၏ ဖခမညးေတာထ မနးမ၀တဆငသည အဆငတနဆာမားက ေပးပ႔လက မနးမကသ႔ ေၾကာကစတေမြးေနသည ခမညးေတာအေနႏင မနးမမား၀တသည အဆငတနဆာက ၀တဆငၿပး အမမာေနထငရနသာ ေကာငးသညဟ၍ အေၾကာငးၾကားလကသည။ ဤတြင ကာက၀ဏၰ တမငးႀကးသည အႀကးအကယ ရာဇမာန႐သြားၿပးလင ဂါမဏအား ေရႊႀကးႏင ခညေႏာငၿပး အကဥးခထားေစဟ အမန႔ခမတလကသည။ ဘရငအမန႔ေတာက ၾကားသရေသာအခါ ၀တာရမဟာေဒ၀ မဖရားႀကးသည အႀကးအကယ ထတလန႔ေၾကာကရြ႕သြားသည။ သားေတာထ အျမနသြားလက ေရႊေငြရတနာအခ႕ေပးၿပးလင ခမညးေတာ အသကရငေနသေရြ႕ တစေနရာရာ၌ တမးေရာင ပနးေအာငးေနပါဟေျပာ၍ သားေတာက တမးေရာင ထြကေျပးသြားခငးသည။ ဖခမညးေတာအေပၚ မဖြယမရာ မေခမင

ျပမဆကဆေသာေၾကာင သားေတာ၏ အမညသည ဒ႒ (လဆး) ဂါမဏဟ တြငသြားျခငးျဖစသည။ ကာက၀ဏၰတမငးႀကးသည ထအခန၌ မဟာႏဂၢလ ေစတေတာက တညေနသည။ ေစတေတာ တညၿပးေသာအခါ မငးႀကးသည ရဟနးသဃာမားက ပငဖတသည။ ေစတအား ပေဇာကနေတာၿပးလင ရဟနးသဃာမား၏ မကေမာက၌ ဂါမဏ၏ သရေကာငးမားအား “အကၽြႏပတ႔သည ညေတာေနာငေတာ ႏစပါး၏ ပဋပကၡတြင မညသညဘကမ မပါပါ” ဟ၍ သစၥာဆခငးသည။ ဂါမဏသည မလယသ႔ တမးေရာင ထြကေျပးသြားသည။ ထေဒသ၌ ေတာငေပၚေဒသတြင လယသမားအသြင ေဆာငၿပးလင လယသမားတစဥး၏ အမေထာငမသားစတြင ေနထငသည။ ဂါမဏ မထငမရားေနရသည အခနကာလႏင စပလဥး၍ မဟာ၀သက ေရငေနသည။ သားေတာသည ကယေရာငေဖာကၿပး ၾကာၾကာေနလကရပ မရေပ။ သ ေနျပညေတာမ ထြကခြာသြားၿပး မၾကာခငမာပင ဘရငမငးႀကး ကေတာကနသြားသည။ သ႔ရာတြင မထငမရားေနရသည အခနကာလသည တပငတျငားေသာလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-105-

ထကာလအတြငး သားေတာဂါမဏ မညသ႔မညပ ေနခရသညဆသညမာ သဟဠကၽြနး၌ အစဥအလာ ေျပာဆလာခၾကေသာ အထးေရပနးစားသည အေၾကာငးအရာတစရပ ျဖစေနသည။ ဂါမဏမငးသား ႐ပေဖာကလက လယသမားေယာငေဆာငၿပး အလပလပေနသည လယသမားအမေထာင မသားစတြင သမးႏစေယာကရသည။ အႀကးက ကလဧတနာဟ ေခၚၿပး အငယက ရနဧတနာဟ ေခၚသည။ အမရင လယသမားႀကးသည ဧညသညလလငအား အထး ေကနပအားရေနသညျဖစ၍ သ႔သမးအႀကးႏင လကထပေပးလသည ဆႏၵရသည။ သ႔ေသာလညး ကလဧတနာက အမးအမညမသသည အညတရတစေယာကႏင လကမထပလပါဟ ေျပာၿပးလင ဖခငအလဆႏၵက ျငငးဆနသည။ သမးငယ ရနဧတနာကမ မဆြတခငက ၫြတခငခငျဖစေန၍ ဖခင၏ အေျပာအဆကသာ ေစာငေနသျဖစသည။ သားေတာသည လယသမား တစေယာကကသ႔ပင တစေန႔လး လယထတြင အလပလပေနၿပး ညေနေစာငးေသာအခါ သမးအငယ ရနဧတနာႏငအတ

အမျပနလာတတသည။ သမးအငယသည သားေတာအား ေမတာသက၀ငေနသည။ တစေန႔သ၌ မြနးတညခနတြင သားေတာသည ရနဧတနာ ယလာေသာ ထမငးကစားၿပး သစပငတစပင၏ အရပေအာကတြငထငလက အနာဂတအေရးက ေတြးေတာစတကးေနသည။ ထအခက ရနဧတနာသည သားေတာ၏ ေပါငေပၚတြင ဥးေခါငးတငလက အပေပာသြားသည။ အတနငယၾကာသြားေသာအခါ သားေတာသည စတကးကမၻာမ ျပနလညလာသည။ မမ၏ ရငခြငထတြင အပေပာေနေသာ ရနဧတနာ၏ မကႏာက ၾကညလကၿပးလင ခစသ၏ နဖးျပငက လကျဖင တယတယ သပေပးေနသည။ ထအခက ရနဧတနာသည အပရာမ လန႔ႏးၿပး သားေတာက စးစကၾကညသည။ သားေတာက အကးအေၾကာငး ေမးၾကညေသာအခါ ရနဧတနာက သ႔အပမကအေၾကာငး ေျပာျပသည။ အပမကထတြင လေပါငးမားစြာတ႔သည လယသမားလလငက မငးေျမႇာကလက ဆငေပၚတငၿပး စတနးလညလညသြားၾကသည။ ဘရင၏ေဘးတြင ရနဧတနာကယတင မဖရားအျဖစ ထငေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-106-

အပမကအေၾကာငး ေျပာျပညးသည ခဏ၌ပင ေတာအပအတြငးမ ျမငးခြာသ ၾကားရသည။ ျမငးခြာသၾကားရာသ႔ သတ႔ႏစဥး လညၾကညလကၾကသည။ ျမငးစစသညတစေယာက သားေတာေရ႕ ေရာကလာၿပး သားေတာအား အ႐အေသျပလက ကာက၀ဏၰတ ဘရငမငးႀကး ကေတာကနသြားၿပ ဆသညအေၾကာငးက ေျပာျပသည။ သားေတာသည လယသမားသမး၏ မကႏာကၾကညလက “မငးအပမက အမနျဖစလာၿပ။ မငးအပမကထက ဘရငဟာ ငါပ။ မငးက ငါမဖရားႀကး” ဟ ေျပာလကသည။ ဂါမဏသည သ႔ကခလႈခြင ေပးထားသညအတြက လယသမားႀကးအား ေကးဇးဥပကာရ တငၿပးလင ရနဧတနာႏငအတ မဟာဂမသ႔ ထြကခြာသြားသည။ မဟာဂမသ႔ ေရာကသြားေသာအခါ ဂါမဏသည ရာဇဘသက ခယသည။ ခမညးေတာ၏ စာပနအတြက ဒဃ၀ါပမ ညေတာ သဒၶါတလညး မဟာဂမသ႔ ေရာကလာသည။ ခမညးေတာမငးႀကး၏ စာပနအခမးအနားၿပးေသာအခါ သဒၶါတသည ဘရငမယေတာႏင

ဆငေတာ က႑လက ေဆာငၾကဥးၿပးလင ဒဃ၀ါပသ႔ ျပနသြားလက ဒဃ၀ါပ၌ပင အေျခခေနသည။ ဂါမဏက သဒၶါတအား ဘရငမယေတာႏင က႑လဆငေတာက ျပနပ႔ရန အေၾကာငးၾကားလကသည။ သ႔ေသာလညး သဒၶါတက က႑လဆငေတာကလညး ျပနမေပးေပ။ ဘရငမယေတာကလညး ျပနခြငမျပေပ။ ဤတြင ညေတာ ေနာငေတာ ႏစပါးသည တစပါးႏငတစပါး ရနၿငးထားၿပးလင ျပနာက စစႏငေျဖရငးရန စစေျမၿပငသ႔ ထြကလာၾကသည။ ကာက၀ဏၰတဘရငသည တစေန႔ေန႔တြင ညေနာငႏစပါးအၾကားတြင စစမကျဖစပြားလမမညဟ ႀကတင တြကထားသညအတြက ညေနာငႏစပါး စစမကျဖစပြားပါက မညသညဘကမ မလကဘ ၾကားေနၾကရန မကြယလြနမကပင ေသနာပတမားထမ ၀နခကတေတာငးထားသည။ ထ႔ေၾကာင စစေသနာပတမားသည ညေတာ ေနာငေတာႏစပါး၏ စစပြတြင မညသညဘကမ ပါ၀ငတကခကျခငး မရေသာေၾကာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-107-

ညေနာငႏစပါးသည မမတ႔တြငရသမ ေနာကလကအငအားျဖငသာလင စစတကၾကရသည။

ညေတာ ေနာငေတာႏစပါးသည ပထမေန႔တြင စလဂဏယပ႒၌ စစခငးၾကသည။ ပထမေန႔တြင သဒၶါတက အသာရသြားသည။ ထ႔ေၾကာင ဂါမဏသည သ၏ သစၥာေတာခ ေနာကလကတစေယာကႏင စစေျမျပငမ ထြကေျပးသြားရသည။ ေနာကေန႔တြင ဂါမဏသည အားသစအငသစေမြးၿပး ညေတာအားတကရန စစေျမၿပငသ႔ တစဖန ျပနေရာကလာသည။ ညေတာ ေနာငေတာႏစပါးသည တစပါးႏငတစပါး အႀကတအနယ တကၾကသည။ ထေန႔တြငလညး ေမာလငခက မရေသာေၾကာင ဂါမဏသည ျမငးမကစးၿပးလင က႑လဆငေတာက ပတလက တအား ထးႏကရန ျမငးမအား ဆငအေပၚမ

ခနလႊားျဖတေကာေစသည။ မမအေပၚမ အမ (ျမငးမ) ျဖတေကာရမညလားဟ ေဒသထြကသြားၿပးလင ဆငႀကးသည တအား ခါခလက သစပငတစပငနား ကပသြားသည။ တသည ေနာငေတာ၏ ရနကေၾကာကၿပး သစပငေပၚ တကေျပးသည။ ဤတြင က႑လဆငေတာသည ဂါမဏလကထ ေရာကလာသည။ ဒ႒ဂမဏသည ဆငေပၚတကစးၿပးလင ထြကေျပးသြားေသာ ညေတာေနာက လကသည။ တသည ေနာငေတာ ရနမမႏငေအာင ဘနးႀကးေကာငး တစေကာငးထ ၀ငေျပးၿပး ေကာငးထငဆရာေတာ၏ အခနးထက ခတငေအာကတြင ပနးေနသည။ ထေကာငးတကအတြင ဂါမဏေရာကသြားၿပး “တ ဘယမာလ” ဟ ေမးေသာအခါ ဘနးေတာႀကးက “ခတငေပၚမာ မရဘး” ဟ ျပနလညေျဖၾကားသည။ ခတငေအာကတြင တပနးေနသညက သသြားသညျဖစ၍ ဒ႒ဂါမဏသည ေကာငးတက ေလးဖကေလးတနမ ၀နးရထားလကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-108-

တအား ႀကးခတင တစခေပၚတြင အပေစၿပးလင အေပၚတြင သကၤနးလႊမးလက ရဟနးမားက ႀကးခတငကမၿပး အျပငဘက ထတယသြားၾကသည။ ဒ႒ဂါမဏသည သ႔ညေတာက ရဟနးေတာမား အျပငဘက ထတသြားသညက သရသညျဖစ၍ “တ၊ မငး ရဟနးေတာေတြရ႕ ဥးေခါငးေပၚက လကပါၿပး အျပငဘက ထြကသြားတယ။ မငးက ရဟနးေတာေတြဆက ငါ အတငးလယလ႔ မျဖစဘး။ မငး ရဟနးေတာေတြရ႕ ဂဏက နားလညရ႕လား” ဟ ေျပာၿပး မဟာဂမသ႔ ျပနလညထြကခြာသြားသည။ မဟာဂမ ေရာကသြားေသာအခါ ဒဃ၀ါပမ သ၏မယေတာက ေခၚယလကေလသည။ ရဟနးေတာမား၏ အကအညျဖင အျပငဘက ေရာကသြားေသာအခါ သဒၶါတသည ဒဃ၀ါပ ျပနသြားသည။ တသည ေပါဓကတမေထရအား သ႔မာ အျပစရေၾကာငး၊ ေနာငေတာက ခြငလႊတေစရန ေတာငးပနလေၾကာငး ေလာကထားေျပာျပသည။ မေထရသည ရဟနးေတာတခ႕ႏငအတ သဒၶါတအား ေခၚၿပးလင ဒ႒ဂါမဏထသြားသည။ မဟာဂမ ေရာကသြားေသာအခါ မေထရက

တအား ေလကားတြင ထားခၿပးလင ရဟနးသဃာေတာမားႏငအတ နနးေတာတြငး ၀ငေရာကသြားသည။ ဘရငမငးႀကးက ရဟနးသဃာေတာမားအား ေနရာထငခငး ေပးၿပးလင ယာဂကပလႉသည။ မေထရက သ၏ သပတအဖးက ဖြငမေပးေပ။ အကးအေၾကာငး ေလာကထားၾကညေသာအခါ သဒၶါတ ပါလာသညအေၾကာငး ေျပာျပသည။ ဘရငမငးႀကးက “ဒသခး အခဘယမာလ” ဟ ေမးသညျဖစ၍ မေထရက သဒၶါတ ရသညေနရာက ေျပာျပလကသည။ မယေတာ ၀ဟာရမဟာေဒ၀က သ၏သားေတာ သဒၶါတက ကြယၿပး ရပေနသည။ ဘရငမငးႀကးႏင မေထရတ႔သည သဒၶါတႏင ပတသက၍ အခအခ ေျပာၾကၿပးလင ေနာကဆး၌ သ၏ညေတာအား အေခၚခငးၿပး ဒ႒ဂါမဏသည သ၏ ညေတာႏငအတ သဃာေတာမား၏ ေရ႕ေမာကတြင ထမငးလကဆ စားသည။ ထအခါကမပင သဃာေတာမားလညး ယာဂဘဥးေပးၿပး ျပနကြသြားၾကသည။ -----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-109-

ဒ႒ဂါမဏသည လယယာစကပးမႈက တးခ႕လပကငရနအတြက ညေတာ တအား ဒဃ၀ါပသ႔ ျပနလႊတလကၿပးလင မမကယတငလညး သးႏစပါးမား ပမထြကေရးအတြက ႀကးပမးေဆာငရြကေနသည။ ယငးမာ စစပြႀကးအတြက အဆငသငျဖစေစရန စမေဆာငရြကျခငး ျဖစသည။ ကာက၀ဏၰတမငးႀကးသည မကြယလြနမက ေမ႐၀လတငးက သမးပကလကေလသည။ ညေတာ ေနာငေတာႏစပါး အခငးခငး စစတကေနခန၌ ဧဠာရ၏ စစတပက ကာက၀ဏၰတမငးႀကး၏ နယစပျဖစေသာ မဟာေ၀လျမစ ေရာဟဏအပငးက ၀ငေရာကသမးပကသည။ ညေနာငႏစပါး စစမကျဖစပြားရျခငးမာလညး ဧဠာရ၏လမား ေျမႇာကထးပငေကာ လပေသာေၾကာင ျဖစသည။ ဒ႒ဂါမဏသည ဧဠာရက မတကမ ဒဂ၀ါပ၌ စားနပရကၡာ အလအေလာက ျဖစေစရန စမထားသည။ ဒ႒ဂါမဏ စစတကျခငးသည ႏငငခ႕ထြငႏငရန အတြကလညး မဟတေပ။ ပဂၢလေရးေလာဘ အေတာမသတ ႏငေသာေၾကာငလညး မဟတေပ။ ဗဒၶသာသနာေတာက ကာကြယရနအတြကသာလင ျဖစသည။ ဘရင ဒ႒ဂါမဏသည သ၏

တပသားမားအား မမတ႔သည ေတာကပေသာ အနာဂတက ေမာကးၿပး အသကက စေတးၾကျခငးျဖစေၾကာငး၊ မမတ႔ ပဂၢလေရးအကးအတြက၊ မမတ႔၏ အာဏာက ခ႕ထြငရနအတြက၊ မမတ႔၏ သားသမး အဆကအႏြယမား၏ ေကာငးကးအတြက မဟတဘ မမတ႔ အသကထကပင ျမတႏးေသာ ဗဒၶသာသနာေတာ ထြနးကားေရးအတြက စစတကရျခငးျဖစေၾကာငးက ရငးလငးျပတသားစြာ ေျပာျပထားသည။ လတ႔သည ပဂၢလေရး အကးစးပြားအစား တစစတစခေသာ ျမငျမတသည ရညမနးခကအတြက မမတ႔၏ အသကက လြယလငတက စြန႔လႊတႏငၾကသညဟ၍ ဂါမဏႏင သ၏ အတငပငခမားက သေဘာေပါကထားၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ဂါမဏ၏ စစပြသည `ဓမၼစစပြ ဟ ေခၚဆႏငသည။ မဟာ၀သ၏ အဆအရ ဒ႒ဂါမဏသည တမဟာရာမသ႔ သြားၿပးလင ဗဒၶ၏ဓာတေတာက ဥးထပတြငတငလက စစေျမျပင၌ သဃာေတာ အရငသျမတမားက ရခးပေဇာလသညအတြက မမႏငအတ သဃာအပါး ၅၀၀ စစေျမျပငသ႔ ကြေရာကပါရန သဃာေတာမားအား ေတာငးပနေလာကထားသည။ “ရဟနးေတာမားအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-110-

ဖးေျမာေနရျခငးသည တပညေတာမားအတြက ေကာငးကးမဂၤလာ ရေနပါလမမည” ဟ၍ ဒ႒ဂါမဏက ေလာကထား ေျပာျပသည။ ညေတာ ေနာငေတာႏစပါး စစမကမျဖစပြားမ ညေတာ ေနာငေတာႏစပါးအား ေစစပေျဖရငးေပးရန သဃာေတာမားတြင တာ၀နရခသည။ သဃာေတာမားသည ထတာ၀န မေကပြနခေပ။ ထ႔ေၾကာင ေနာငတရသညအေနျဖင ရဟနးအပါး ၅၀၀ သည ဒ႒ဂါမဏႏငအတ စစထြကရာသ႔ လကပါသြားၾကသည။ မမ၏ သားေတာအား သရေကာငး ဘရငတစပါးျဖစေအာင ေမြးျမေစာငေရာကလာခေသာ ဘရငမယေတာ ၀ဟာရမဟာေဒ၀လညး သားေတာ ဒ႒ဂါမဏႏငအတ စစေျမျပင လကပါလာလက စစသညတပသားမားအား အားေပးေနသည။ ဂါမဏ၏ စစတပသည မဟာဂါမမ ေျမာကဘက မဟယဂၤဏသ႔ ခတကသြားသည။ မဟယဂၤဏ မေရာကခင ကဠ၀လ၊ ဧဟဠ၊ ဂကတ၊ ဂထလ၊ ဂရဂမ၊ နယမလ၊ ေမနဂမ၊ ဥယတဋကသတပတ စခနးမား၌ မညကသ႔ေသာ အတားအဆးမးမမရဘ တပစခနး ခႏငခသည။

ယငးစခနးမား၏ အမညနာမမားသည ၁၃ ႏင ၁၄ ရာစ စာေပမား၌ ေဖာျပပါရသည။ ယငးတ႔အနက ဂတလတစခတညးကသာလင ေနာကပငး၌ မလအမည အတနငယေျပာငးၿပး ေခၚေ၀ၚၾကသည။ ဂရဂမသည ယခေခတ ယဒဂနာ၀ ျဖစေကာငးျဖစေပလမမည။ ရနသစစတပႏင ဂါမဏစစတပ ရငဆင ေတြ႔ေသာေနရာမာ မဟယဂၤဏ၌ ျဖစသည။ မဟယဂၤဏသည သဟဠ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား၏ အျမငျမတဆး ေနရာဌာနမားထ၌ တစခအပါအ၀င ျဖစသည။ ထအခနက ယငးဌာနသည စစေရးအရလညး အေရးပါသည။ မဟယဂၤဏသည မဟာေဗလျမစႏင မေ၀းလ။ ထေနရာ၌ ဒမလတ႔၏ ခတပတစခရသည။ ယငးခတပ၏ ေသနာပတမာ ဆၾတျဖစသည။ ယငးခတပက တကခကၿဖဖကၿပးေသာအခါ ဒ႒ဂါမဏသည ထေနရာတြင အခနအတနၾကာမ စစစခနးခေနသည။ ထအခနအတြငး ဒ႒ဂါမဏသည မဟယဂၤဏရ ေစတက ျပျပငလက ေစတႀကးျဖစေအာင မြမးမတညေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-111-

ဒတယ စစတလငးမာ ေျမာကဘကရ အမၺတတ (အမၺတ) ျဖစသည။ ယငးေနရာသည ထးထးျခားျခား အငအားေတာငတငးခငမာေသာ စစအေျခခစခနးျဖစသည။ ယငးစခနးက ကာကြယရနအတြက တစဖက၌ ျမစရၿပး ကနတစဖက၌ ထျမစမ ထြကလာေသာ တးေျမာငးႀကး တစခရ၏။ ဂါမဏ၏ စစတပသည ယငးစစစခနးက ေလးလတတ တကခကသည။ သ႔ေသာလညး ခတပ၏အငအားမာ ယတေလာမသြားေပ။ ဂါမဏသည ေသနာပတဆၾတ၏ မနးမမားႏင ပတသကေသာ ေပာကြကက အသးခလကေလသည။ ယငးေထာငေခာကအတြက ၀ဟာရမဟာေဒ၀ကယတင ဇာတလကအျဖစ ပါ၀ငလာသညဟ အဆရသည။ မဟာ၀သဋကာ၏ အဆအရ ဒ႒ဂါမဏသည ေသနာပတအား သ၏မယေတာ ၀ဟာရမဟာေဒ၀ႏင လကဆကရန ကမးလမးသည။ ထ႔ေနာကတြင ဒမလ ညေနာငခနစဥး အပခပေသာ ယငးေတာငတငးခငမာသည ခတပႀကးက သမးပကလကေလသည။ ယငးခတပႀကး၏ အမညမာ `သတေဗ ေကာေဋ´ (ညေနာငခနစေဖာတ႔၏ ခတပ) ဟလညး ေခၚသည။ ယငးခတပတြင

သမးပကရရေသာ ပစၥညးပစၥယမားက တပသားမားအား ခြေ၀ေပးလကသည။ ထ႔ေနာက ဂါမဏ၏ စစတပသည မဟာေဗလျမစ ယာဘကကမးတစေလာက ေျမာကဘက ခတကသြားသည။ ဂါမဏ၏ စစတပအတြက အပတပင အတားအဆးခရၿပး ရနသတပႏင ရငဆငတကခကရေသာ ေနရာဌာနမားမာ အႏရေသာဘ (အႏရာဘ)၊ ေဒါဏ (ေဒရဂမ)၊ ဟာလေကာလ၊ ဗလေသာဗၻ (ေပါလ၀တ)၊ ဒဃာဘယဂလ၊ ကစၧတတ (ကသာေတာဒ)၊ ေကာဋနဂရဗဟ႒၊ ဂါမဏ၊ ကမၻဂါမ၊ နႏၵဂါမ၊ ခါနဂါမ၊ တမၺ (တမၺနာဂမ)၊ ဥႏၷာမ၊ ဇမၺ (ဒမႏၷ႐)တ႔ ျဖစၾကသည။ ယငးေနရာ ဌာနမား၌ရေသာ ခတပအေတာမားမားမာ ခတပမားက အပခပေသာ ေသနာပတတ႔၏ အမညနာမအတငး အမညနာမ တြငေနသည။ ယငးခတပမားအနက ယခအခါတြင ကစၧတတႏင ပတသက၍သာလင အတအက သတမတဆးျဖတ၍ ရသည။ ယငးစခနးသည ပလႏၷ႐၀ အနးရ မဟာေဗလျမစ၏ မဟဂၤ ေတာဋအမညရ ဆပကမးျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-112-

ေပါလ၀တသည မဟယဂၤဏႏင ပလႏၷာ႐၀ၾကားတြငရေသာ ယခေခတ ေပါလတာ၀လျဖစဖ႔ ရသည။ ---------- ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည ျမစကျဖတကးလက ႐ဇတပရသ႔ ေရာကရသြားသည။ ထၿမ႕ရ ခတပမာ ႏယႏယရရ ခတပမဟတေပ။ ၿမ႕က ၿမ႕တတငးႀကးမားျဖင ကာရထားသည။ ျမငမားေသာ ျပအးႀကးမားႏင ကးႀကးသးခလညး ရသည။ ၿမ႕၏တခါးမႀကးမာ ခငခေသာ သထညျဖင ျပလပထားျခငးျဖစ၍ ရနသမား ခးေဖာက၀ငေရာကဖ႔ရန မလြယကေပ။ ၿမ႕အနးရ လြငျပင၌ ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည ရနသ႔ခတပက ခးေဖာကရန အျပငးအထန ႀကးစားအားထတရသည။ ေတာငဘကတခါး၌ က႑လဆငေတာႏင သရေကာငး နႏၶမၾတ၊ သရနမလတ႔ ရေနၾကသည။ ဤတခါး သးေပါကတ႔တြင သရေကာငး မဟာေသာဏ၊ ေဂါ႒၊ ေထရပတတ႔ အသးသး ရေနၾကသည။ က႑လဆငႀကးသည ဒးေထာကလက ေကာကႏငအတမားက ဖကၿပးလင တခါးအတြငး ၀ငေရာကသြားသည။ တခါးအေစာင စစတပသည ၿမ႕တြငးမ သပခမားျဖင ပစသည။ မးဖတထားေသာ သေတြခမား

ေကာေပၚကလာေသာေၾကာင မခမရပႏငေအာင ေ၀ဒနာခစားရၿပး ဆငႀကးသည ေရရရာသ႔ သြားလက ေရထစမေနသည။ ထအခါ ေဂါ႒မၺရက “ေဖသားႀကး က႑လ၊ ယခအခနအခါသည ေသရညေသရက ေသာကေနရမည အခါမဟတ၊ သတခါးႀကး ကးသြားေအာင ခးေလာ” ဟ ဟစေအာေျပာလကသည။ ဆငႀကးသည ျပငးျပငးထနထန ေအာျမညလက ေရထမ ထြကၿပးလင ကနးေပၚတြင လာရပသည။ သမားေတာက ဆငႀကး၏ မးေလာငဒဏရာမားက ေဆးထညေပးသည။ ဒ႒ဂါမဏသည သ၏ ဆငႀကးအား လကျဖင ပြတသပေပးၿပးလင “ေဖသားႀကး က႑လ၊ သားႀကးက လကၤာကၽြနး တစကၽြနးလး အပႏငးမည” ဟ၍ ေခာေမာေျပာဆသည။ မဟာ၀သ၏အဆအရ က႑လဆငႀကး၏ကယတြင ကၽြေရအလႊာ ခနစလႊာ ထပထားေသာ အေရထထႀကးက ခညေႏာင ဖးအပထားလကသည။ မးျမားကသ႔ ဆငႀကးသည သတခါးႀကးက ၀ငေဆာငလကၿပးလင အခကအခ အတားအဆးမားက ၾကၾကခလက အစြယႏစေခာငးျဖင တခါးရြကႀကးကလညးေကာငး၊ ေျခေထာကျဖင တခါးေပါငမားကလညးေကာငး ခးဖကပစလကသည။ သရေကာငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-113-

နႏၶမၾတ၏ ဥးေဆာငမႈျဖင လကၤာဒပစစတပသည ခတပတြငးသ႔ ထးေဖာက ၀ငေရာကသြားသည။ ေလးလတတ ဘရငမငးႀကးသည ၿမ႕က ဖကဆးပစေနရသည။ ထ႔ေနာက ဂရလက ခတပက အလြယတက တကခကသမးပကႏငခသည။ သ႔ရာတြင မေဟလဂၤရ ခတပကမ ေတာေတာႏင သမးပက၍ မရေပ။ ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည ယငးခတပက ေလးလၾကာမ တကခကေနေသာလညး အေၾကာငးထးမလာေပ။ ထ႔ေၾကာင မဟာဗဟာေျပာငး၍ တကရသည။ ထအခါကမပင ခတပက သမးပကႏငခသည။ ယခေခတ စကမႈထြနးကားခန၌ စကမႈကရယာမား၏ အကအညျဖင ေတာမားက ဖကဆးပစသကသ႔ ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည ခတပ တစခၿပးတစခ သမးပကႏငခသည။ ေနာကဆး အႀကးမား အျပငးထနဆး တကရေသာစစပြမာ အႏရာဓပရၿမ႕၌ ဧဠာရဘရငႏင တကရေသာ စစပြျဖစသည။ ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည အႏရာဓပရၿမ႕အနးသ႔ ေရာကရလာၿပးလင ကာသေတာငအနး၌ တပစခနးခေနသည။ စစက အလငစလ

မတကေသးေပ။ ရနသအား စစျပငရန အခနအလအေလာက ေပးထားသည။ အႏရာဓပရသည အေႏးႏငအျမန သ႔လကတြငး ကေရာကမညဟ ဒ႒ဂါမဏက တြကထားသည။ အႏရာဓပရၿမ႕သည ဒ႒ဂါမဏ တပစခနးခထားေသာ ေနရာႏင အေရ႕ေတာငဘက ၁၈ မင အကြာေလာကတြင ရေနသည။ ထေနရာ၌ ဒ႒ဂါမဏသည အခနအေတာၾကာၾကာေနသည။ ထေနရာ၌ ေရကနႀကးတစကနတးၿပး ေရကစားပြႀကးက ကငးပျပလပသည။ အႏရာဓပရၿမ႕က ေလာေလာဆယ တကခကသမးပကရန စတကးထ မထညေသးေပ။ ရနသ၏ ခတပအားလးက သမးပကၿပးၿပ။ ရနသဘကမ ထးစစဆငလာမည အခနကသာငလင ေစာငစားေနသည။ ယငးသ႔ ရပနားေနျခငး၏ အျခားအေၾကာငးတစရပလညး ရႏငေသးသည။ အခနကာလ ၾကာျမငစြာ ဆကတက စစပြဆငႏႊရသျဖင ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည စစပနးၿပး အနားယလသညဆႏၵ ရေနသည။ ႏငငရ နယေျမအေတာမားမားမာလညး ဒ႒ဂါမဏ၏ ပငနကထ ေရာကေနၾကၿပ။ သ၏ စစတပထတြင သဟဠသား တပသားမားကလညး ထပျဖညသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-114-

တစဖကတြင ဘရငဧဠာရကလညး ထးစစဆငလာမည အခနကသာ ေစာငစားေနသည။ ဒ႒ဂါမဏ၏ ေျခကနလကပနးကေနေသာ စစတပက အားေမြးထားသည စစတပက မႈန႔မႈန႔ညကညက ေခပစႏငလမမညဟ ဧဠာရက တြကထားသည။ ယခထကတငထ တကရညခကရညရေသာ ဒမလတပသားမားသည စစေျမျပင မထြကၾကရေသးေပ။ ဤစစပြသည အဆးအျဖတေပးမည စစပြျဖစသည။ ေနာကဆးတြင ဧဠာရ၏ စစတပႀကးသည ဒ႒ဂါမဏက ထးစစဆငရန ကာသေတာငဘကသ႔ ခတကသြားသည။ ထ႔ေၾကာင ဒ႒ဂါမဏသည သတကလသည ေနရာမ စစတကရန အခြငအလမး ရရသြားသည။ ေရးေဟာငး အႏၵယႏင လကၤာဒပ စစဗဟာနညးအရ ထးစစဆငသ၏ ရညရြယခကမာ ရနသဘကမ တပမႉးက စစေျမျပင၌ ရာၿပး လကရဖမးဆးျခငး သ႔မဟတ သတျဖတပစျခငး ျဖစသည။ တစဖကမ တပမႉးကလညး ထနညးအတငးပင ျပလပသည။ ႏစဖကမ စစတပသည မမတ႔၏ တပမႉးက ႀကးစားၿပး ကာကြယေလသည။

ထ႔ေၾကာင ဒ႒ဂါမဏသည သ၏မယေတာအား တငပငၿပး မယေတာ၏ အၾကဉာဏေပးခကအရ စစစခနး ၃၂ စခနးက ဖနတးထားသည။ မမ၏ ပတထးေဆာငး႐ပတ တစခစက စခနးတငး၌ ထားေစၿပး မမကယတငကမ အတြငးဘကက စခနးတြင ရေနသည။ ယငး႐ပတမားမာ ရနသအား လညစားရနအတြက စစဥထားသည ႐ပတမားျဖစသည။ ဘရင ဧဠာရ၏ ေသနာပတ ဒဃဇႏသည ဒ႒ဂါမဏ စစတပ၏ ပထမစခနးက ထးေဖာကၿပး ႐ပတက ေခမႈနးပစလကသည။ ထ႔ေနာက ဒ႒ဂါမဏ အစစက ရာရန ေရ႕သ႔ခတကသည။ ယငးတကပြ၌ ဒ႒ဂါမဏ၏စစတပ အထနာသညဆသညမာ ယမားဖြယ မရေပ။ စခနး တစခၿပးတစခ ထးေဖာကသြားေသာ ဒဃဇႏသည ဒ႒ဂါမဏရေနေသာ စခနးသ႔ ေရာကသြားသည။ ထစခနး၌ မမ၏ ဘရငမငးႀကးက ကာကြယရန ေသနာပတ သရနမလသည အသငအေနအထားတြင ရေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-115-

ဘရငမငးႀကးအနးသ႔ ခတကလာေသာ ဒဃဇႏအား သ၏ အမညနာမက ထတေဖာေျပာျပၿပး စနေခၚလကသည။ ဒဃဇႏသည သရနမလအား ထးႏကလကသည။ ယငးထးႏကခကက တမးေရာငရနအတြက သရနမလသည ပထမ သ၏ဒငးႀကးႏင ေရ႕တြငကာလကသည။ ထ႔ေနာက ဒငးႀကးက လကထက ပစခလကၿပး တစဖကသ႔ ခနထြကသြားသည။ ဒမလေသနာပတ၏ ဓားခကသည သရနမလလကထက လႊတခလကေသာ ဒငးႀကးက သြားထၿပး ဒဃဇႏမာမ အရနက မထနးႏငဘ ေျမေပၚလကသြားသည။ ဤတြင သရနမလသည ဒဃဇႏအား သ၏ လကသးေတာဓားႏင အျပတရငးလကသည။ ဖေဒ၀က ခ႐သငးက မႈတလကသည။ ဒမလစစတပသည သတ႔၏ ေသနာပတ ကဆးသြားသညက ျမငေတြ႔ရေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ ခ႐သငးမႈတသ ၾကားရေသာေၾကာငလညးေကာငး ကစဥကလား ထြကေျပးသြားၾကသည။ ဒ႒ဂါမဏ၏ စစတပသည ကစဥကလား ထါကေျပးသြားေသာ ဒမလစစတပေနာက လကတကၿပး ဒမလစစတပအား ေခမႈနးပစလကသည။ ကဆးသြားေသာ ဒမလစစသားမား၏ ေသြးျဖင ထေနရာရ ေရကနသည

ျခငးျခငးနသြားသညဟ အဆရသည။ ထ႔ေၾကာင ထေရကန၏ အမညမာ ကလတကနဟ တြငေနျခငးျဖစသည။ ဘရင ဧဠာရသည မဟာပဗၺတအမညရ ဆငႀကးကစးလက သ၏တပႏငအတ ျပနဆတသြားသည။ ဒ႒ဂါမဏစစတပ၏ အလပမာ ဆတသြားေသာ ဧဠာရအား ဖမးဆးလက အႏရာဓပရမေရာကမ သတသငရငးလငးပစရန ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ဒ႒ဂါမဏက ထသ႔မလပရန ပတပငတားဆးၿပး သကလြၿပး အျခားမညသတစဥး တစေယာကမ ဧဠာရက မတကရန အမန႔ေပးလကသည။ ဒ႒ဂါမဏသည က႑လဆငႀကးက စးၿပး ဧဠာရေနာက လကသြားသည။ ဒ႒ဂါမဏသည ဧဠာရ၏လမးက ကာဆးလကသညအခန၌ ဧဠာရသည အႏရာဓပရၿမ႕တြငးသ႔ ၀ငမသေလာက ၀ငမသြားေလၿပ။ ဒ႒ဂါမဏသည ဧဠာရအား စးခငးတကရန စနေခၚလကသည။ စစပြထးတမးစဥလာအရ ဧဠာရသည ဒ႒ဂါမဏ၏ စနေခၚခကက လကခလကရသည။ ယငးသ႔အားျဖင စစသညသရေကာငး ဘရငႏစပါးသည အႏရာဓပရၿမ႕ ေတာငဘက ၿမ႕တခါးအျပငဘက၌ စးခငးထးၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-116-

ႏစဥးလးပင မမတ႔၏ ဆငႀကးေပၚ၌ ရေနၾကသည။ အဆးအျဖတေပးမည ယငးတကပြမာ အလြနတရာ သညးထပရငဖျဖစၿပး တစခဏအေတာအတြငး၌ပင ၿပးဆးသြားသည။ ဧဠာရသည ဒ႒ဂါမဏအား လျဖင ပစထးလကေလသည။ ဒ႒ဂါမဏက ဧဠာရ၏ လခကက ဖယပစလကသည။ ထ႔ေနာက ဒ႒ဂါမဏက သ၏ဆငက ဧဠာရ၏ဆငအား တကခကေစၿပးလင တစၿပငနကတညးမာပင ဧဠာရအား လျဖင ပစထးလကေလသည။ ဧဠာရသည သ၏ဆငႀကးႏင အတတကြ ကဆးသြားရာသည။ ------ ဒ႒ဂါမဏသည ေလးဖကေလးရပ တစယဇနာမ လမားက စေ၀းေစၿပးလင ဧဠာရဘရင၏ ႐ပအေလာငးက ဂဏသေရရစြာ မးသၿဂႋဟလကသည။ သကဆးရာ ေနရာ၌ပင ဧဠာရအား သရေကာငးတစဥးအား ဂဏျပသညနညးျဖင ဂဏၿပၿပးလင စာပနအခမးအနားက ကငးပျပလပသည။ ထေနရာ၌ ဒ႒ာဂါမဏသည ေစတတစဆ တညထားၿပးလင လအေပါငးတ႔အား ထေစတက ပေဇာေစသည။ ေစတအနး ျဖတသြားျဖတလာလပသ မညသမဆ မညကသ႔ေသာ တရယာဂတကမ မတးမႈတရဟ၍လညး ပညတထားသည။ ယငးအစဥအလာသည ႏစေပါငး ခနစရာအထ

(မဟာ၀သကမးက ေရးသားစရငသည ၅ ရာစႏစအထ) တညၿမလာခသည။ ဒ႒ဂါမဏသည သ၏ မဘဘးဘြားမား၏ၿမ႕ေတာ အႏရာဓပရတြငးသ႔ ၀ငေရာကသြားၿပးလင သ၏ေနာကလက ဗလပါမားႏင အတတကြ တေပာတပါးႀကး ေအာငပြကငးပသည။ သ႔ရာတြင ေအးေအးခမးခမး မေနႏငမ အေတာအတြငးမာပင ဒ႒ဂါမဏသည ေနာကထပ ရနသတစေယာကႏင ရငဆငရျပနသည။ ဒ႒ဂါမဏ၏လကတြငး ၀ဇတပရ ကေရာကသြားၿပးေနာက ဘရငဧဠာရသည အႏၵယေတာငပငးမ ဒဃဇႏ ဘလကအား စစကေခၚလကသည။ အဆးအျဖတေပးမည စစပြတြင ပါ၀ငဆငႏႊရန ဘလကသည စစတပႏင အတတကြ လကၤာဒပသ႔ ေရာကရလာသည။ ဧဠာရ၏ စာပနအခမးအနား ကငးပၿပးေနာက တစပတအၾကာတြင ေရာကရလာျခငးျဖစသည။ စတမခမးေျမဖြယ သတငးရရေသာလညး တ႐ေက တသရမမ အႏရာဓပရသ႔ ခတကတကခကရန ဆးျဖတၿပးလင ေကာလမၺဟာလကေဒသ၌ တပစြထားလကေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-117-

ဒ႒ဂါမဏသည စစတပႏင ခတကသြားၿပး ဘလကအား ႏမနငးတကခကသည။ ယငးတကပြ၌ သရေကာငး ဖေဒ၀သည အဓကအခနးက ပါ၀ငၿပးလင ဒမလစစတပအား ေမာငးထတပစလကသည။ ထတကပြ၌ ဘလက ကဆးသြားသည။ ထမေနာကတြငကား ဒ႒ဂါမဏသည လကၤာဒပတစကၽြနးလး၏ ဘရငျဖစလာသည။ မဟာေဗလျမစေျမာကဘက နယေျမတစခလးတြင စးမးလေသာ သ၏ ငယစဥေတာငေကး ကေလးအရြယက အပမကသည အေကာငအထည ေပၚသြားသည။ ကလဂၤတငးျပညက အႏငတကယၿပးေသာအခါ အေသာကသည စစပြတြင လအေျမာကအျမား ေသေကပကစးသြားၾကသညက ျမငေတြ႔ရသညျဖစ၍ ေနာငတတရား ရရသြားသည။ ဒ႒ဂါမဏ၏ အေျခအေနသညလညး ထနညးအတငးပင ျဖစသည။ မမ၏ ရညရြယခက ထေျမာကေအာငျမငေရးအတြက လေပါငးမားစြာ ေသေကပကစးသြားေအာင လပလကရသညဟ ဒ႒ဂါမဏသည ေနာငတတရား ရရေနသည။ ဘရငမငးႀကး၏ စတအၾကက သရၾကသညျဖစ၍ သဃာေတာမားသည ဘရငမငးႀကး စတသကသာမႈရရေစရန ရဟႏာရစပါးက ဘရငမငးႀကးထသ႔

ေစလႊတလကသည။ ရဟႏာရစပါးသည ညဥနကသနးေခါင ေကာငးကငခရးမ ကြလာၾကၿပးလင ဘရငမငးႀကး၏ နနးေတာတခါး၀တြင ဆငးသကၾကသည။ ဘရငမငးႀကးက ရဟႏာမားအား ေနရာထငခငးေပးၿပးလင အဘယအေၾကာငးေၾကာင ကြလာၾကပါသနညးဟ ေမးျမနးေလာကထားသည။ ရဟႏာမားက ျပနလည အမန႔ရၾကသည။ “အရငမငးႀကး၊ ပယဂၤဒပကၽြနးမ သဃာေတာမားက ကၽြႏပတ႔အား အရငမငးႀကးက အားေပးစကား ေျပာၾကားရနအတြက ေစလႊတလကပါ၏” “သငမငးႀကးသည မမ ကးလြနေသာျပစမႈေၾကာင နတျပည နတေလာကသ႔ သြားေရာကေရးလမးမမာ အေႏာငအယက အဟန႔အတားျဖစမည မဟတေပ။ သငမငးႀကးသည မမလကျဖင ကာယကေၿမာက လတစေယာကခြမကသာလင သတျဖတသျဖစပါ၏။ လတစေယာကမာ သရဏဂသးပါး တညသျဖစပါ၏။ ကနလမာမ ငါးပါးသလ ကငသးေဆာကတညသျဖစ၏။ ကနလမားမာမ မစၧာဒ႒ႏင ဒလမားျဖစ၍ တရစၧာနမားႏင ဘာမမထးျခားပါ။ သငမငးႀကးသည ဗဒၶသာသနာေတာ ထြနးလငးေတာကပေအာင ျပလပေဆာငရြကရမည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-118-

ပဂၢလျဖစပါ၏။ ထ႔ေၾကာင သငမငးႀကးသည စတႏလး မသာမယာျဖစမေနပါႏင” ရဟႏာမား၏ မန႔ၾကားခကက ၾကားရေသာအခါ ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးသည စတသကသာရာ ရသြားသည။ သ၏ နနးစႏစ ၂၄ ႏစအတြငး (၁၀၁-၇၇) ဘရငမငးႀကးသည သာသနာထြနးကား ျပန႔ပြားေရးအတြက ႀကးစားအားထတခသည။ ေကာငးကနဘရား ေစတပထးမားက ေဆာကလပလႉဒါနးသည ဘလကအား ႏမနငးတကခကၿပးသညေနာက၌ ဒ႒ဂါမဏအတြက ရနသတ႐ ျပလပမညသ တစဥးတစေယာကမ မရေတာေပ။ ထ႔ေၾကာင ဘရငမငးႀကးသည ထအခနမစ၍ မမ၏ ရသမစြမးအားႏင အခနကာလက ဗဒၶသာသနာေတာ စညပငျပန႔ပြားေရး၌သာလင အသးခႏငခသည။ မဟာ၀သ၌ ဤသ႔ဆထားသည။ ဓမၼ၀ဇယ ဓမၼေအာငပြ ရရၿပးသညေနာက၌ ဒ႒ဂါမဏသည ရာဇအဘသက ခယသည။ သ၏ သရေကာငး ဆယေယာကအား ထကတနေသာ ရာထးဂဏထးမားက

ေပးအပခးျမႇငသည။ သရေကာငး ေထရပတာဘယမာမ မညကသ႔ေသာ ရာထးဌာနႏရကမ မယဘ ရဟနးေဘာင ၀ငေရာကခြငေပးရန ေတာငးပနသည။ ဘရငမငးႀကးက သ၏ အလဆႏၵက လကေလာလကရသည။ ေထရပတ ရဟနးျပသြားသည။ ပထမဥးစြာ ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးသည မရစ၀တ ထပါ႐ေစတေတာႀကးက တညသည။ မဟာ၀သ၏ အဆအရ ဘရငမငးႀကးသည သဃာကမလႉဘေမၿပး င႐တသး စားပစလကသည။ ယငးျပမခကအတြက ဒဏေဆာငသညအေနျဖင ဘရငမငးႀကးသည မရစ၀တ ထပါ႐ေစတေတာႀကးက တညျခငးျဖစသည။ ေစတေတာႀကးႏင အတတကြ ၀ဟာရေကာငးတကႀကး တစတကကလညး ေဆာကလပၿပးလင သဃာအား လႉဒါနးသည။ ထ႔ေနာက ဒ႒ဂါမဏမငးႀကး ျပလပေသာ အဖြယကသလေကာငးမႈမာ ေလာဟမဟာ ပါသာဒေၾကးျပာသာဒႀကး ျဖစသည။ ယငးျပာသာဒႀကးမာ ေၾကးနကသ႔ေသာ သအတအနးမားျဖင ျပလပထားေသာ တတငးႀကးမား ကာရထားသည။ ထ႔ေၾကာင ျပာသာဒႀကး၏ အမညမာ ေလာဟမဟာပါသာဒဟ အမညတြငေနျခငး ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-119-

ယငးျပာသာဒႀကးသည ေကာကတကႀကး ၁၆၀၀ ေပၚ၌ တညရေနေသာ အထပကးထပရ ျပာသာဒႀကးျဖစသည။ ျပာသားဒႀကး၏ နရမား၌ ၾကာပြငၾကာပနးမားႏင ေရႊျခးပနး ေရႊျခးႏြယတ႔၏ အလယ၌ ဇာတနပါတ ႐ပလးကြမား ထလပထားသည။ ျပာသာဒႀကး၌ အခနးေပါငး ၉၀၀ ရသည။ ျပာသာဒႀကး၏ ေရးေဟာငး ခမးနားထည၀ါမႈသည ေကာကတငႀကးမားက ၾကညျခငးအားျဖင ေပၚလြငထငရားေနသည။ ယငးကသ႔ ခမးနားႀကးကယလေသာ ျပာသာဒႀကးက ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးသည သအသးျပရန ေဆာကလပျခငး မဟတေပ။ သဃာအား လႉဒါနးရန ေဆာကလပျခငးသာ ျဖစသည။ ထ႔ေနာက မငးႀကး၏ အႀကးကယဆးႏင အေရးပါဆးေကာငးမႈမာ ႐၀ဏေ၀လ ေစတေတာႀကးက တညျခငးျဖစသည။ ထေစတ၌ ျမတစြာဘရား၏ ဓာတေတာက ဌာပနာထားသည။ ႐၀ဏေ၀လ ေစတေတာႀကး တညပအေၾကာငးက မဟာ၀သ၌ အကယတ၀င ေဖာျပထားသည။ ေစတေတာႀကးအၿပးမသတခငမာပင ဒ႒ဂါမဏ၏ နဂးအခနကာလ ေရာကရလာသည။ ေသလနးပါး ေရာဂါေ၀ဒနာ ခစားေနရေသာ ဘရငမငးႀကး အၿပးသတအေခာကငရန အမန႔ေပးလကသည။

သ မကြယလြနမ မငးႀကးသည အၿပးသတသြားသည ေစတေတာႀကးက ဖးေျမာသြားလသည။ သ႔ရာတြင ယငးသ႔ျဖစရနမာ အလြနတရာ ခယဥးသည အေျခအေနတြင ရေနသည။ သဒၶါတသည ပတျဖက ေခါငးအးစြပလ ပသဏၭာနတစခ ဖနတးၿပး ေစတႀကးက ဖးအပထားလကသည။ ထးေတာကလညး ၀ါးမားျဖင ယာယျပလပထားလကသည။ သတညေသာ ေစတေတာႀကး အၿပးသတအေျခအေနက ေတြ႔ျမငသြားေစရန သဒၶါတက ယငးသ႔ ယာယဖနတးလကျခငး ျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးအား ေစတေတာႀကးက ဖးေျမာေစရန ေ၀ါယာဥျဖင ေခၚေဆာငလာသည။ ေ၀ါယာဥေပၚ၌ပင လေလာငးလကပါလာရငး ေစတေတာႀကးက လကယာရစပတလက ေတာငဘကမခမ ရခးကနေတာသည။ ရဟနးသဃာမား ရထားေသာ ဘရငမငးႀကးသည ညာဘကေစာငးလက ေလာဟမဟာပါသာဒ ျပာသာဒႀကးကလညးေကာငး ဖးေျမာကနေတာၿပးလင စတၾကညႏးႏစသမမႈရရေအာင ႀကးစားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-120-

စစပြ ၁၈ ပြ၌ သႏင အတတြၿပး တကပြ၀ငခေသာ ေထရပတအဘယမေထရႀကးအား ဘရငမငးႀကးသည ေနာကဆးပတအခန၌ ဖးေတြ႔လသညဆႏၵ ျဖစေပၚလာသည။ “ယခအခါတြင ေသမငးႏင ႏႊရမညစစပြ၌ ငါအေရးနမမညဆသညက သ၍ ငါထ မလာေရာကျခငး ျဖစေပလမမည” ဟ ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးက ေတြးေနသည။ သ႔ရာတြင ေထရပတ အဘယမေထရသည အခနမ ေရာကရလာသည။ ဘရငမငးႀကးသည အားရ၀မးသာ ျဖစသြားၿပးလင မေထရအား သ႔အပါး၌ ထငေစၿပး “ယခငအခနကမ တပညေတာသည သရေကာငး စစသႀကးမားႏငအတ စစတကခ၏။ ယခေတာ တစကယတညး ေသမငးႏင စစခငးေနရၿပ။ ရနသေသမငးက တပညေတာ အႏငတကႏငေတာမည မဟတပါ” ဟ၍ ေျပာျပသည။ မေထရက မငးႀကးက အားေပးစကား ေျပာၾကားသည။ “အသငမငးႀကး ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ျခငး မျဖစပါႏင။ ကေလသာရနသက အႏငရရေအာင မတကႏငဘႏင ရနသေသမငးက အႏငတက၍ ရမညမဟတပါ။ သခၤါရတရား မနသမသည ပကစးတတေသာ

သေဘာရေပ၏။ သခၤါရတရား အားလးသည အနစၥျဖစ၏။ ယငးတရားအဆးအမမာ ျမတစြာဘရား ေဟာၾကားထားေတာမေသာ တရားအဆးအမျဖစ၏။ ယငးအနစၥတရားက ဗဒၶျမတစြာ ဘရားမားေသာမ မလြနဆနႏငေပ။ ထ႔ေၾကာင သခၤါရတရား မနသမသည အနစၥျဖစ၏၊ ဒကၡျဖစ၏၊ အနတျဖစ၏ဟ အသငမငးႀကး ႏလးသြငးေစခငပါ၏” ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးအား သ၏ ျမငျမတေသာ စြန႔လႊတမႈမားေၾကာင ေဗာဓသတ ဘရားအေလာငးေတာျဖစ၏ဟ ဆၾကသည။ ေမေတယဘရားအေလာငးဟပင ဆၾကသည။ မဟာ၀သ၏ အဆအရ ဒ႒ဂါမဏသည သကေတာ ၉၉ ႏစအထ ေနရသည။ ယငးအေရအတြကမပင ေကာငးတကမားကလညး ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ဒ႒ဂါမဏမငးႀကးတြင သာလယကမာရအမညရ သားေတာတစပါး ေမြးဖြားသည။ အလြနတရာ လပေသာ ဇာတနမစ႑ာလသမး အေသာကမာလာအတြက သာလယကမာရသည ထးနနးက စြန႔လကသည။ ထ႔ေၾကာင ဒ႒ဂါမဏ၏ ညေတာ သဒၶါတ (၇၇-၅၈)က လကၤာဒပကၽြနးဘရင ျဖစလာသည။ မဟာ၀သကမး၌ သာလယႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-121-

အေသာကမာလာတ႔အေၾကာငးက ထးထးျခားျခား ေဖာျပထားျခငး မရေပ။ သ႔ေသာလညး သတ႔ႏစဥး၏ အခစဇာတလမးက ႐းရာပျပငႏင ႐းရာသခငးဂတမား၌ တခမးတနား ဖြ႔ႏြ႔ထားသည။ ဒ႒ဂါမဏသည အမးသား သရေကာငးျဖစသည။ ဒ႑ာရပျပငမားထက သရေကာငးမဟတဘ တကယသမငး၀င သရေကာငးဘရင ျဖစသည။ လကၤာဒပသမငး၌ ဒ႒ဂါမဏသည ႀကးမားေသာ အခနးက႑က ပါ၀ငေနသည။ ဒ႒ဂါမဏသည လကၤာဒပ၌ တငးရငးသား သဟဠလမးမားႏင ဗဒၶသာသနာက ေခါငးေထာငထေစၿပးလင ယငးႏစမး၏ ႀကးပြားထြနးကားေရးက ႀကးမားေသာ အတငးအတာအရ ႀကးပမးအားထတေသာ ပထမဥးဆးဘရင ျဖစေလသည။

ပရကမဗာဟ

သရလကၤာႏငင၌ ဘရင ပရကမဗာဟ စးမးအပခပသြားခသညမာ ႏစေပါငး ၈၀၀ ေလာက ရသြားၿပ။ သ႔ရာတြင ပလႏၷ႐၀၌ရေနေသာ သ၏ ႐ပတသည ယေန႔ထကတင သရလကၤာႏငငသ ႏငငသားတ႔အား အမတတရ ရေနေစသညအျပင သ၏ သရသတ ကဗာအဖြ႔က ရြတျပေနသကသ႔ပင ထငရသည။ ပရကမဗာဟသည သရလကၤာႏငင သမငး၌ အထငရား အေကာၾကားဆးဘရင ျဖစသည။ ပရကမဗာဟ၌ ေဒ၀ါနပယတမငးႀကး၏ ဓမၼစတဓာတႏင ဒ႒ဂါမဏ၏ သရသတတ႔ ေရာေႏာေပါငးဆေနသည။ တငးျပညႏငင ျပညတြငးစစ ျဖစပြားၿပး ကးေကာတကခကလာသတ႔၏ ေဘးရနေၾကာင ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ေနရသည အခါသမယ၌ ပရကမဗာဟ ေမြးဖြားႀကးျပငးလာသည။ ထအခနက သရလကၤာႏငငသည ျပညနယေလးျပညနယ ကြျပားေနသည။ ၀ကမဗာဟသည ပလႏၷ႐၀က ေနျပညေတာအျဖစ ထားလက ရဇရ႒တြင စးမးအပခပေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-122-

ပရကမဗာဟ၏ ခမညးေတာ မာနာဘရဏသည ဒကၡဏေဒသ၌ ဘရငျဖစသည။ ယငးသ႔အားျဖင ႐ဟဏေဒသက ညေတာ ေနာငေတာ ႏစဥးက သမးပကထားၾကသည။ ဒြါဒသဟသကေဒသတြင ကတသရေမဃကလညးေကာငး၊ အ႒ကသဟကေဒသတြင သရ၀လဘကလညးေကာငး ထးနနးစေနၾကသည။ ယငးျပညနယ ေလးျပညနယသည ကယျပညနယတြင ကယ ထငတငးႀကေနၾကသည ျပညနယမားျဖစသည။ သရ၀လဘတြင မာနာဘရဏအမညရ သားေတာတစဥးႏင လလာ၀တအမညရ သမးေတာတစဥး ရသည။ ဒကၡဏေဒသ၏ ဘရငျဖစေသာ မာနာဘရဏ သ႔မဟတ ဗရဗာဟတြင မၾတာႏင ပဘာ၀တအမညရ သမးေတာ ႏစပါးရသည။ ယငးညအစမ ႏစဥးအနက အငယမ၏ သားေတာမာ ပရကမဗာဟ ျဖစသည။ ယငးသားေတာသညပင ေနာငေသာအခါ၌ မဟာပရကမဗာဟ အမညျဖင ထငေပၚေကာၾကားေသာ ဘရငျဖစလာသည။

ပရကမဗာဟႏင ပတသက၍ နကၡတေဗဒင ပညာရငမားက သားေတာသည သရသတႏင ျပညစသည ႀကးကယထငရားေသာ ဘရငတစပါး ျဖစလာၿပး လကၤာဒပ တစကၽြနးလးမကသာမက ဇမၺဒပ တစကၽြနးလးကပင အစးရေသာ ဘရငတစပါး ျဖစလာမမညဟ၍ ေဟာကနးထတၾကသည။ ယငးေဟာကနးက သရေသာအခါ ပလႏၷ႐၀ဘရင ၀ကမဗာဟသည သားေတာေလး ပရကမဗာဟအား သ႔ထသ႔ ပ႔ထားေစလေၾကာငး၊ သားေတာေလးက သ႔သားေတာ အရငးကသ႔ ေမြးျမၾကည႐ႈမညျဖစေၾကာငး၊ သ၏ သားေတာႏစပါးျဖစသည ဂဇဗာဟႏင မဟႏၵတ႔မာ ထးေမြနနေမြ ခထကသမား မဟတေၾကာငး အေၾကာငးၾကားသည။ ပရကမဗာဟ ေမြးဖြားလာၿပးေနာက မၾကာမ ကာလအေတာအတြငးမာပင သ၏ခမညးေတာ မာနာဘရဏ ကေတာကနသြားသည။ ထအခါ ထဘရင၏ ျပညနယ ဒကၡဏေဒသက ကတသရေမဃက အပခပသည။ ထအခန၌ သရ၀လဘသည ႐ဟဏ ျပညနယတစခလးက စးမးအပခပေနသည။ ကတသရေမဃသည ဘာနာဘရဏ၏ မဆးမ မဖရားႏင သားေတာ သမးေတာမားက ထနးသမးေစာငေရာကထားသည။ မဖရားႀကးသည သားေတာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-123-

သမးေတာမားႏင အတတကြ ဘရငကတသရေမဃ၏ ထနးသမးေစာငေရာကမႈေအာက၌ မဟာနဂဟလသ႔ သြားေနသည။ သရ၀လဘ၏ သားေတာ ဘာနာဘရဏသည ပရကမဗာဟ၏ ႏမေတာအႀကး မၾတာႏင လကထပထမးျမားသည။ မၾတာ၏မယေတာ ရတနာ၀လ မဖရားႀကးက ယငးလကထပထမးျမားျခငးက အျပငးအထန ဆန႔ကငကန႔ကြကသည။ ယငးသ႔ ဆန႔ကငကန႔ကြကျခငးမာ ဘာနာဘရဏက အာရယနမးျဖစၿပး သမးေတာႏင လကဆကသမာ ကလဂၤမငးမးျဖစေသာေၾကာင ျဖစသည။ သားေတာ ဘာနာဘရဏႏင သမးေတာ မၾတာတ႔သည ေမာငႏမ၀မးကြ ေတာၾကသည။ ထအခန၌ လကၤာဒပတြင ေမာငႏမ၀မးကြ လကထပျခငးက ခြငျပထားသည။ အာရယနမးႏြယကား မလအႏၵယေျမာကပငးသားမား ျဖစၾကသည။ ၁၂ ရာစ၌ ေတာငပငးအႏၵယ ဒရာေဗဒယန တငးျပညမားမ မငးဆကသည လကၤာဒပမငးဆကႏင ဆကသြယမႈ ရၾကသည။ လကၤာဒပ မငးဆကဘရငမားသည ေစာလႏင မ႑ာယမငးဆကမားႏင လကထပထမးျမားေလ ရၾကသည။ ပ႑ယမငးဆကသည သတ႔ကယသတ႔ ေသာမအမးအႏြယဟ ေျပာၾကသည။

ကလဂၤမငးဆကႏင ေသာမမငးဆကတ႔ လကဆကျခငးသည ထးသလ ဆနးသလ ျဖစေနသည။ ထ႔ေၾကာင ရတနာ၀လ မဖရားႀကးက သ႔သမးေတာႏင ကလဂၤမငးဆက လကထပျခငးက ကန႔ကြကျခငး ျဖစသည။ လကထပထမးျမားျခငး အစဥအလာအရ ပထမ၀ဇယဗာဟ၏ ေျမးေတာ၊ ဒတယ ၀ကမဗာဟ၏ သားေတာ ဒတယ ဂဇဗာဟသည ကလဂၤမငးဆက ျဖစသည။ ပရကမဗာဟ (ပထမ)ကမ သ၏ ေကာကစာမား၌ သသည သ၏အဘြားဘက ဣကၡာကမငးမးျဖစေၾကာငး ေရးထးထားသည။ ------ ဒတယ ၀ကမဗာဟသည ႏစ ၂၀ ၾကာမ ထးနနးစးစသညဟ ဆၾကသည။ ယငးအဆအတငး မနခေသာ ထဘရင၏ နနးစႏစသည ခရစႏစ ၁၁၃၁ မ ၃၂ အထ ျဖစမည။ သ၏သားေတာ ဒတယ ဂဇဗာဟသည ခမညးေတာ ကြယလြနသြားေသာအခါ မလႏၷ႐၀၏ ဘရငျဖစလာသည။ သလညး သ႔ခမညးေတာကသ႔ပင အရညအခငး ျပည၀ေသာ ဘရငတစပါး ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-124-

ဒကၡဏေဒသ၏ ဘရငမာ ကတသရေမဃျဖစၿပး ႐ဟဏ၏ ဘရငမာ သရ၀လဘ ျဖစသည။ ယငးညေနာငႏစပါးသည ဂဇဗာဟအား နနးခရန ပးေပါငးၾကစညၾကသည။ ဂဇဗာဟ၏ စစတပက တစး လကေဆာငေပးၿပး မလမတပတ လပၾကသည။ တစၿပငတညး မမတ႔၏ တငးျပညမားမ ပလႏၷ႐၀သ႔ ခတကၾကသည။ ဂဇဗာဟထ တမနေတာ ေစလႊတလက သတ႔၏ စးမးမႈက လကခရန အေၾကာငးၾကားသည။ အငအားအနညးငယမသာ ရေသာလညး ဂဇဗာဟသည သ၏ မႉးမတမားႏင တငပငလက မမထက အငအားသာေသာ ရနသက ရငဆငရန ဆးျဖတလကသည။ အကယ၍ ပထမ ရနသတစဥးအေပၚ အႏငရရပါက ေနာကရနသတစဥးက တကထတပစရနမာ မခယဥးေတာဟ တြကၿပးလင ႐ဟဏ (ေရာဟဏ) ဘရင သရ၀လဘအား ပထမ တြနးလနတကခကသည။ ခခယဥးယဥး တကၿပးသညေနာက၌ ယငးစစပြတြင ဂဇဗာဟ အႏငရရသြားၿပး ႐ဟဏဘရငသည လကခညး ျပနဆတသြားရသည။ တစဖကတြင ဂဇဗာဟ၏ ေသနာပတက ကတသရေမဃက တကထတပစလကသည။

ျပညတြငးစစ ၿပးဆးသြားၾကေသာအခါ ျပညနယသးခသည စစတပက ျဖညတငးလက အားေမြးေနၾကသည။ ႏငင၏ အဓက၀ငေငြက စစတပအတြက သးစြၾကသည။ စဠ၀သ (စဠ၀င)၏ အဆအရ ယငး ဘရငသးပါးတ႔၏ ေခတကာလ၌ လကၤာဒပတြင ႀကးပြားတးတကမႈလညး မရေပ။ သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရး အတြကလညး ႀကးစားအားထတမႈ မျပလပႏငၾကေပ။ ပရကမဗာဟသည ငယစဥေတာငေကး ကေလးအရြယကပင သ၏ဇာတ မဟာနာဂဟလ (ေရာဟဏ)မ ထြကခြာၿပး သ၏ ဥးရးေတာ ဒကၡဏေဒသဘရင ကတသရေမဃထ ေရာကရသြားသည။ ဒကၡဏေဒသ၌ ပရကမဗာဟသည ဆရာေကာငး သမားေကာငးမားထမ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ဓမၼ၊ ႏငငေရး၊ အကပညာ၊ ဂတပညာ၊ အားကစား၊ စစပညာတ႔က သငၾကားေလလာသည။ ကတသရေမဃတြင သားေထာကသမးခ မရေပ။ ထ႔ေၾကာင ပရကမဗာဟအား သားအရငးေခါကေခါက တစေယာကကသ႔ ပညာသငၾကားေပးၿပး အရညအခငး ျပည၀သည ဘရငတစပါး ျဖစလာေစရန ႀကးစားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-125-

ေရာဟဏ (႐ဟဏ)ဘရင သရ၀လဘ ကြယလြနသြားေသာအခါ သားေတာ မာနာဘရဏသည ေရာဟဏ၏ ထးနနးက ဆကခစးစသည။ ယငးကာလ မတငမကေလးတြင မာနာဘရဏ၏ မဖရားႀကး မၾတာတြင သားရတနာတစပါး ဖြားျမငလာသည။ ထ႔ေနာက တစႏစအၾကာတြင ဒတယမဖရား ပဘာ၀တတြငလညး သားေတာတစပါး ဖြားျမငလာသည။ ယငးသားေတာ၏ အမညက ကတသာရဟ မညေခၚသည။ ပရမကမဗာဟသည ဆယေလးႏစသားအရြယ ေရာကလာၿပ။ ထအရြယကပင ရညမနးခကႀကးသ ျဖစေနသည။ သ႔ေသာလညး ကတသရေမဃက သ႔အား မညသညနညးႏငမ ဒကၡဏေဒသမ ထြကခြာသြားဖ႔ရန လလားမည မဟတေၾကာငး သရသညျဖစ၍ ေနာကလကေနာကပါ တခ႕က ေခၚၿပး ဒကၡဏေဒသမ လ႕၀ကစြာ ထြကခြာသြားရန ပငးျဖတလကသည။ ဂဇဗာဟ၏ စစတပအငအားႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ အျခားအေၾကာငးအရာႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ သားေတာ ပရကမဗာဟသည ကယတင ေလလာစစမးလသညဆႏၵ ရေနသည။ ယငးအလပက ယၾကညစတခရသည သလအေထာကမား

ေစလႊတလက လပ၍လညး ရႏငသည။ သ႔ရာတြင သားေတာ ပရကမဗာဟသည တစဆငၾကားမဟတဘ မမကယတင ေတြ႔ျမငသရေအာင လပမညဟ ဆးျဖတခက ခလကသည။ တစညေသာအခါ၌ ပရကမဗာဟသည သ႔ဥးရးေတာက မေျပာမဆဘ သခၤနာယကတလရ ဘရငနနးေတာမ တတတဆတ ထြကေျပးသည။ ၿမ႕ေစာင မျမငေစရန ပနးလးကြယလးႏင ၿမ႕ျပငဘက ထြကလာၿပးလင ဗဒလတလ (ဗတလဂဒ)အနးရ ပလ၀တသ႔ ေရာကရလာသည။ ထေနရာ၌ နဂကႀကတင အခနးအခက ျပထားသညအတငး သ၏ လယတစဥးႏငဆသည။ ဗတလဂဒသည ဒကၡဏေဒသ၏ နယစပ၌ရသည။ ထအရပ၌ အေရးႀကးေသာ ခတပတစတပရသည။ ယငးခတပ၏ ေသနာပတမာ သခၤျဖစသည။ ပရကမဗာဟသည ေနာကလကေနာကပါမားႏင အတတကြ ထေနရာသ႔ ေရာကရလာသည။ ဘရငမငးႀကးက အသမေပးဘ သားေတာ ပရကမဗာဟ ထြကေျပးလာသညက သရ၍ ေသနာပတသည သားေတာအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-126-

တေလးတစား ႀကဆဧညခၿပးလင သ၏ အမေဂဟာ၌ အလမၼာႏင ေနရာေပးထားသည။ ဘရငမငးႀကးထ အေၾကာငးၾကားၿပး ဘရငမငးႀကးထမ သားေတာ ပရကမဗာဟႏင စပလဥး၍ မညသ႔ ေဆာငရြကရမညဆသညအမန႔ ေရာကမလာမခငး သားေတာက ေနာကလကငယသားမားက သားေတာႏင အဆကအသြယ မလပႏငေအာင ေနရာသတသတစ ခေပးထားသည။ သားေတာသည သ၏ စမကနးက တစဖန ျပနလညစဥးစား ဆငျခငၿပးလင အမန႔ခမတလက၏။ ယငးအမန႔အတငး တစသေ၀မတမး လကနာေဆာငရြကၾကသည။ သားေတာသည ေနာကပငးတြင သ၏ လပငနးအတြက အေႏာငအယက အဟန႔အတား ျဖစလာမာ စးရမသညအတြက ေသနာပတက ေဖာကဖကပစလကသည။ ေသနာပတက ရငးလငးသတသငပစသညအေၾကာငးက စဠ၀သ၌ အကယတ၀င ေဖာျပထားသည။

စဠ၀သ၌ ပရကမဗာဟအား မဟာသရေကာငးအျဖစလညးေကာငး၊ ထေခတ သဟလဒပ သဟဠကၽြနး၏ မဟာရာဇာ အျဖစလညးေကာငး ခးကးဂဏျပ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ အပခ၊ စ၊ ရြငးက တစဖကတြင သားေတာ ပရကမဗာဟအား ေသနာပတက သတသအျဖစ ေဖာျပထားၿပး အျခားတစဖက၌ မဟာသရေကာငး၊ မဟာရာဇာအျဖစ ေဖာျပျခငးသည အဆအေငၚမတညဟ၍ မတခကခထားသည။ ရြငး၏ အယအဆအရ မညသညဘရငကမ `မဟာ´ တပ မေခၚသငေပ။ ကမၻာေပၚ၌ `မဟာ´ ဘြ႔ ရထားေသာ ဘရငမားအနက အမားအျပားမာ ေသြးစြနးၿပး `မဟာ´ ဘြ႔ရထားေသာ ဘရငမားသာ ျဖစၾကသည။ သ၏ အယအဆအရ အျခားဘရငမားႏင ပတသက၍ မနကနမႈ ရႏငေသာလညး သားေတာ ပရကမဗာဟႏင ပတသက၍မ ႁခြငးခကထားသင၏ဟ အခ႕က ဆၾကသည။ ေသနာပတက လပၾကခန၌ သားေတာ၏အရြယမာ ၁၄ ႏစ၊ ၁၅ ႏစမသာ ရေသးသည။ သငယအရြယ၌ ရေနက တကကြမႈမးသည သားေတာ ပရကမဗာဟတြငလညး ရေနသည။ ထမသာမက သားေတာသည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-127-

သရေကာငးစစသည သားေတာတစပါးလညး ျဖစေနျပနသည။ ထ႔ေၾကာင ဤမေလာကေသာ လပရပေၾကာင ပရကမဗာဟ၏ `မဟာ´ ျဖစေရး၌ “အေႏာငအယက အဟန႔အတား မျဖစသင” ဟ အခ႕က အယရၾကသည။ ေသနာပတ လပၾကခရေသာအခါ သားေတာသည သ၏ဥးရးေတာ ဘရငမငးႀကးအား ပနကနျခားနားေနၿပဟ ယနထငေၾကာငထင ျဖစသြားၾကသည။ အခ႕က သားေတာဘကက ရပၾကသည။ ဘရငသစၥာ ေစာငသၾကသမားကမ သားေတာအား လကနကစြကင တကခကရန အသငျဖစေနၾကသည။ သားေတာဘကက ကညတကခကလသမားက သားေတာအား သခၤနာယကတလက ၀ငေရာကတကခကၿပးလင ဘရငအား ဖမးဆး အကဥးခထားရန အၾကဉာဏေပးၾကသည။ ယငးရညရြယခကျဖငပင ပဒါ၀ါရ သညက႑သ႔အထ ခတကလာၾကသည။ သ႔ေသာလညး သားေတာ ပရကမဗာဟက မမ၏အၾကမာ ဘရငမငးႀကးအား ရနျပရန မဟတေၾကာငး၊ ထေဒသ၌လညး မမအပခပမငးလပရန မရညရြယေၾကာငး အေၾကာငးျပနၾကားလကသည။ ----------

အေရ႕ဘက၌ သားေတာသည ဗတလဂဒမ ဆရယာလသ႔ ခတကသည။ ထအရပ၌ သားေတာသည ရနသမားႏင ရငဆငရသည။ မမ၏ ေနာကလကမားႏင ဗဒၶဂါမ (ေမဏကေဒဏ)သ႔ ေရာကသြားသည။ ဗဒၶဂါမသည သရေဒ၀ (နကလာကႏၵ) ေတာငအနး၌ တညရသည။ ထအရပ၌ သားေတာအား ခခတြနးလနရန ႀကးပမးအားထတၾကသည။ သ႔ေသာလညး ေအာငျမငမႈ မရေပ။ သားေတာသည ဗဒၶဂါမမေန၍ နဂရဂရေဂါကဏၰအား ဂဇဗာဟက ပစထားခၿပး သႏင လာပးေပါငးရန ဖတမႏက ျပလကသည။ ေဂါကဏၰသည ကာလ၀ါပခ႐ငတြင အပခပရသည ဂဇဗာဟ၏ အပခပေရးမႉးျဖစသည။ သားေတာ၏ အဆျပခကက လကခၿပး ေဂါကဏၰသည သားေတာထ အဖးထက အဖးတန လကေဆာငပဏၰာမားက ေပးပ႔လကသည။ သားေတာသည အခနအတနၾကာမ ဗဒၶဂါမ၌ တပစခနး ခေနသည။ ပရကမဗာဟ ထြကေျပးသြားေသာေၾကာင ကတသရေမဃဘရငသည ပရကမဗာဟက မမႏင ဂဇဗာဟအၾကားတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-128-

ရနမးေမႊးမာကလညးေကာငး ဒကၡဏႏင ရာဇရ႒က စစမးေလာငကၽြမးေအာင လပမာကလညးေကာငး စးရမထတလန႔ေနသည။ ဘရငမငးႀကးသည မႉးမတမား၏ အၾကဉာဏက ရယၿပးလင သားေတာအား ဖမးဆးရန ေသနႏင မဟႏၵ၏ ဥးေဆာငမႈျဖင စစတပတစတပက ေစလႊတလကသည။ ဘရငစစတပ ေရာကမလာခငပင သားေတာသည မဟာတလ (မာတေလ)ခ႐င ဆာရဂၢါမသ႔ ထြကသြားသည။ တစဖန တစတပလး ပးေပါငးၿပးလင ေတာငမားၾကားထ၀င၍ သားေတာက ရာၾကသည။ ထေဒသ၌ သားေတာ၏ ေနာကလကမားသည ဘရငစစတပ၏ရနက အလးအလမ ခၾကရသည။ သားေတာသည ဘရငစစတပက ေနာကမ တကခကသျဖင တစေနရာမ တစေနရာသ႔ တမးေရာငထြကေျပးရာ ဂဇဗာဟ နယစပျဖတေကာလာသညအတြက ထတလန႔သြားၿပးလင ပရကမဗာဟထ အဖးထက အဖးတန လကေဆာငပဏၰာမား ပ႔လက ပလႏၷ႐၀သ႔လာရန ဖတမႏက ျပလကသည။ ပရကမဗာဟသည ပလႏၷ႐၀၌ အခနအတနၾကာစြာ ဧညသညေတာအျဖစ ေနထငသည။

သ႔ရာတြင သားေတာသည ေနျပညေတာသ႔ ေရာကလာရျခငး၏ ရညရြယခကက ေမမထားေပ။ ေနျပညေတာ၏ အေျခအေနက သေအာငလပသည။ မႉးမတမားႏင မတေဆြဖြ႔သည။ ေတာကစားသြားမညဟေသာ အေၾကာငးျပခကျဖင ၿမ႕အျပငဘက ထြကၿပးလင စစစခနးမားႏင စစတပအငအားက ေလလာသည။ ထနး၍လြယလြယႏင မရသညဆငက စးၿပးလင ၿမ႕ေတာအတြငးရ လမးမားေပၚ လညလညသြားလာလက ဆငက အတငးဆြေခၚသြားသညဟနျဖင မႉးမတမား၏ အမသ႔ ေရာကသြားတတသည။ ေတြ႔သမလႏင ရငဖြငစကား ေဆြးေႏြးသည။ မမႏင ေတြ႔သသည ဘရငမငးႀကးအေပၚ မညမ သစၥာေစာငသည ဆသညကလညး စစမးသည။ သားေတာ၏ ေနာကလက ရမကမားကလညး အၿငမထငမေနၾကေပ။ မမတ႔ ေရာကရာအရပ၌ သတငးစက စစမးေလလာၾကသည။ အခ႕က ကနသညအသြငျဖငလညးေကာငး၊ အခ႕က ဂတသမားအသြငျဖငလညးေကာငး၊ အခ႕က မကလညဆရာ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-129-

ေဆးဆရာ၊ ဘနးႀကး စေသာ အသြငျဖငလညးေကာငး လညလညသြားလာၿပး ေထာကလမးေရးအလပ လပၾကသည။ ပရကမဗာဟသည သ၏ ႏမေတာအငယ ဘျဒာ၀တအား ဂဇဗာဟႏင ထမးျမားရန သ၏မယေတာက တကတြနးသည။ ျဖစသညနညးႏင ဂဇဗာဟအား အယသြငးလသညဆႏၵ ရေနေသာေၾကာင ျဖစသည။ တစဖကကလညး မမ၏ သလအေထာကမား၏ အကအညျဖင ဂဇဗာဟ၏ တငးျပညအပခပပက အဘကဘကမ သေအာင ႀကးစားသည။ တငးျပည၀ငေငြ ရကၡာဘ႑ာ စစတပအငအား လကနကအငအား အပခပေရးယႏရား မငးမႉ႔ထမးမားႏင တပမႉးမား၏ ဘရငအေပၚ သေဘာထား စသညတ႔က စစမးသည။ ထ႔ေနာက ပရကမဗာဟသည သ႔အေပၚ ဘရငဂဇဗာဟ သကၤာမကငး ျဖစလာၿပဆသညက သရေသာအခါ ပလႏၷ႐၀မ ထြကသြားရန ဆးျဖတလကသည။ သ႔ေနာကလကမားက အရငလႊတလကသည။ သကမ ဂဇဗာဟႏငေတြ႔ၿပး သ႔က သြားခြငျပရန ခြငပနလက

တစဖနျပနလာမညဟ ေျပာၿပးလင ပလႏၷ႐၀မ ညဥအခနတြင တတတဆတ ထြကခြာသြားသည။ ----- နနကအခန၌ ေတာငတနးမား၏ အေနာကဘက ေဒမယဂါမသ႔ ေရာကသြားသည။ သ႔အရင ထြကခြာသြားၾကေသာ သ၏ ေနာကလကမားႏင မဂၤလေဗဂါမ၌ ဆသည။ ပရကမဗာဟ၏ သတငးက ၾကားသရေသာအခါ ဒကၡဏေဒသ ဘရငသည အားရ၀မးသာ ျဖစသြားၿပးလင ပရကမဗာဟအား ေဘးမသ ရနမခေစဘ နနးေတာသ႔ ျပနေခၚလာရန တမနမားက ေစလႊတလကသည။ သ႔ရာတြင ပရကမဗာဟသည သ႔ဥးရးေတာထ ျပနလကမသြားဘ ဆာရဂၢါမ၌ တပစြေနသည။ သဃဂဏးမ အႀကးအမႉး မေထရတစပါးႏင ႏငင၏ ထပတနးမငးမႈထမးမားကလညး ပရကမဗာဟအား နားခၾကသည။ သ႔ေသာလညး ပရကမဗာဟက ျငငးဆနေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-130-

သားေတာအား ႀကးစားပမးစား ျပနေခၚေသာလညး ေအာငျမငမႈ မရရေသာအခါ သားေတာ ပရကမဗာဟ၏ မယေတာမဖရားႀကး ရတနာ၀လသည ေရာဟဏမ သခၤနာယကတလသ႔ သြားၿပးလင ကတသရေမဃဘရငႏင တငပငလက ကယတင ဆာရဂၢါမသ႔ သြားသည။ ဆာရဂၢါမတြင သ၏သားေတာႏင ေတြ႔ဆၿပးလင သားေတာအား နားခလက ဗတလဂဒသ႔ ေခၚလာခသည။ ထမတစဆင ေသနာပတေဒ၀ (ေသနာပတသခၤက ဆကခသ)ႏငအတ သခၤနာယကတလသ႔ သြားလက ပရကမဗာဟက သ႔ဥးရးေတာထ အပႏလကသည။ ထ႔ေနာက မၾကာမ ကာလအတြငးမာပင ကတသရေမဃ ကကနသြားသညျဖစ၍ ပရကမဗာဟသည ဒကၡဏေဒသဘရင ျဖစလာသည။ ဒကၡဏေဒသဘရင ျဖစလာၿပးေနာက ပရကမဗာဟသည ေရးဥးစြာ နယစပေဒသ လျခေရးအတြက ႀကးစားသည။ ေနရာအသးသး၌ တပစခနးမားက ခထားသည။ အထးသျဖင ဂဇဗာဟ၏ ရာဇရ႒ႏင ဒကၡဏေဒသနယခငး စပေနသည အေရ႕ဘက နယျခားေဒသ၌ လျခေရးအတြက အားျဖညသည။ ထ႔ေနာကတြင

လယယာစကပးေရးက အဓကထား ေဆာငရြကသည။ ေျမ႐ငးမားက စကခငးလပရန စမကနးမားက ခမတၿပးလင စမကနးအတငး အေကာငအထညေဖာသည။ ေရကနသစမားက တးေဖာၿပးလင ဆညေျမာငးမားက အႀကးအကယ ေဖာကလပသည။ ပရကမဗာဟ မငးႀကး၏ “မးေရတစေပါကကမ အသးမခဘ ပငလယထ အခညးႏး အလဟ စးမသြားေစႏင” ဟေသာ ဆစကားသည ယခထကတင သရလကၤာႏငငသ ႏငငသားမားအား အားေပးလႈေဆာငမႈ ျပေနသည။ ထ႔ေၾကာင ဒကၡဏေဒသသည တျခား တငးႏငငမားႏငစာလင ဆနေရစပါး ေပါမားကြယ၀ၿပး ကယေျခေထာကေပၚ ကယ ရပတညႏငသညႏငင ျဖစသြားသည။ ပရကမဗာဟသည လကၤာဒပ တစခလးက တစထးတစနနးတညး ျဖစေစလသည သ၏ ရညမနးခကက အေကာငအထညေဖာရနအတြက အနာဂတ ေအာငျမငမႈက ေမာကးၿပး ေတာငတငးခငမာေသာ စစတပႀကးတစတပ ျဖစလာေအာငလညး ႀကးပမးအားထတေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-131-

ပရကမဗာဟသည လယယာစကပးေရး စမကနးအရ ဥဇၨရာျမစ (ေဒဒ႐ၾသယ)တြင တာတမဖ႔လက ဆညတညေဆာကထားလကေလသည။ ပရကမပရၿမ႕ကလညး တညေထာငသည။ သတညေသာ ၿမ႕ေတာေၾကာင မငးႀကးသည ဂဏသကၡာ အထးတကသြားသည။ (ယခေခတ ပ႐၀ဆ ႏကရေဟတပလအနး)။ ထေဒသမ ပ႑၀ါပ ေရကနငယကလညး ခ႕ၿပး ေရကနႀကး လပလကသည။ ထေရကနသည ပရကမ သမဒၵရာအမညျဖင ထငရားေကာၾကားသည။ ယငးေရကနႀကးအနးတြင ခတပမား ရထားသည နနးေတာက တညေဆာကသည။ အပခပေရးစနစကလညး အသစတစဖန ဖနတးျပျပငထားသည။ ဒကၡဏေဒသက ျပနလည တညေဆာကသည အပခပေရးစနစႏင စပလဥး၍ သဠ၀သ၌ ဤသ႔ဆထားသည။ ႏငင၌ အဓကျဖစေသာ အာဏာပငႏစဥး ရသည။ စစေရးစစရာအတြက ေသနာပတ (ကာကြယေရး၀နႀကး)ရၿပး၊ စးပြားေရးႏင အျခား အပခပေရးအတြက အျခား အာဏာပငတစဥးရသည။ ယငးအာဏာပင၏ ေအာက၌ အမတႏစဥးရသည။ ယငးအမတ ႏစဥးက ေဒသ၏ နယေျမတစခစ တစခစက စမအပခပသည။

ႏငင၏ နယေျမတစခလးသည ေျမၾသဇာေကာငးေသာနယေျမ ျဖစသည။ ရတနာႏင ဓာတသတထြကေသာ၊ ထြကလမမညဟ ခန႔မနးရေသာ နယေျမက စမအပခပရနအတြက အထးအာဏာပငတစဥး ခန႔အပထားသည။ ႏငငျခားတငးျပညမားႏင ကနသြယမႈ ဆကသြယေရး လပၿပးလင ေကာကသပတျမားမားက တငပ႔ေရာငးခသည။ အဓကကေသာ ဆပကမးမားမာ ဥ႐ေ၀လာ၊ ကလပၸတယ၊ ကလမၺတ႔ ျဖစၾကသည။ ပရကမဗာဟသည အငအားႀကးမားေသာ ႏငငေတာ၏ အႀကးအကမား အေနျဖင နနးေတာတြငး၌ ပညာသငၾကားေပးသည။ အမးမး အျပားျပားေသာ တပစတတပခြမားကလညး ဖြ႔စညးထားသည။ အခ႕တပဖြ႔မားအား ညဥအခန၌ စစပညာ အထးသငတနးေပးသည။ စစတပတြင တပမႉးမားကလညး ခန႔ထားသည။ စစျဖစေသာအခါ စစသားဥးေရ မနညးေစရန အားလးအတြက စစပညာ မသငမေနရ ဥပေဒျပ႒ာနးထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-132-

ပလႏၷာ႐၀၌ ဂဇဗာဟသည ျပညပမ မငးညမငးသားမားအား စညး႐းထားသည။ ထ႔ေၾကာင ဂဇဗာဟ ကြယလြနသြားေသာအခါ ဗဒၶဘာသာ၀င မဟတသည ယငးမငးညမငးသားမားထက တစပါးပါး၊ ဂဇဗာဟ၏ အ႐ကအရာ ဆကခမာစးရမေနရသည။ ေန႔စဥႏငအမ စစအငအား ခ႕ထြငေနေသာ ပရကမဗာဟက ေတြ႔ရေသာအခါ ရာဇရ႒ႏင ေရာဟဏ ေဒသႏစခလး မမတ႔၏ လျခေရးအတြက စးရမပပနေနၾကၿပးလင ပရကမဗာဟ ကးေကာလာမညအေရးက ရငဆငရန အဆငသင ေစာငေနၾကသည။ ပရကမဗာဟသည ဒမၺရႏင ဒမၺရအနးရ နယေျမမားအား ၀ငေရာကတကခကၿပးလင စစပြက စတငသည။ ဂဇဗာဟ၏ တပမႉး ရကၡထ လ႕၀ကစြာ တမနေစလႊတ၍ မမဘကပါလာေအာင သမးသြငးထားလကသည။ ပါတဒမၺရက အလြယတက တကယရရေသာလညး ယ႒က႑၌ တပစြထားသည စစတပက ပရကမဗာဟ၏ စစတပက တြနးလနတကခကသည။ သ႔ေသာလညး နယေျမမားက တစခၿပးတစခ သမးပကၿပးလင ပရကမဗာဟ၏ စစတပသည ပလႏၷ႐၀သ႔ ခတကေရာကရလာသည။ သ၏ သလအေထာကမားက ၿမ႕တခါးက ဖြငထားလကၾကသညဟ

အဆရသည။ ပရကမဗာဟ၏ စစတပသည ၿမ႕ေတာတြငးသ႔ ၀ငေရာကလာၿပးလင ဂဇဗာဟက သ၏ နနးေတာတြငး၌ပင ခပေႏာငထားလကသည။ ပရကမဗာဟသည နာလႏၵာမေန၍ ဂဇဗာဟ သ႔ၾသဇာအာဏာက လကခမခ၊ သ႔ထ လကေဆာငပဏၰာ ပ႔မပ႔ ေစာငေနသည။ သ႔ရာတြင ပလႏၷ႐၀၏ အေျခအေနမာ အလြနဆနးၾကယသည။ ပလႏၷာ႐၀၌ ရေနေသာ သ၏ ေသနာပတက “ဂဇဗာဟ အသကထငရား ရေနသေရြ႕ ႏငငတြငးရ ျပညသသည အျခားဘရင တစပါးပါး၏ ၾသဇာအာဏာက လကခဖ႔ရန အဆငသငမရေပ။ ထ႔ေၾကာင ဂဇဗာဟ ဘရငက ရငးပစသင၏” ဟ၍ အေၾကာငးၾကားလႊာ ေပးပ႔လကသည။ ပလႏၷာ႐၀၌ တပစြထားေသာ ပရကမဗာဟ၏ ေအာငပြရစစတပသည အမန႔အာဏာက လြနဆနၿပး လယကဖကဆးျခငးအမႈက ျပလပၾကသည။ ဂဇဗာဟ၏ မႉးမတမားသည လ႕၀ကစြာ တငပင၍ ေရာဟဏဘရင မာနာဘရဏထ အကအညေပးရန ေတာငးပနၾကသည။ ရာဇရ႒ ထးနနးက လႊအပပါမညဟ၍လညး ကတေပးၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-133-

ထအခန အေတာအတြငး၌ ပရကမဗာဟသည ေသနာပတေဒ၀က ပလႏၷာ႐၀သ႔ ေစလႊတၿပးလင စညးကမးေဖာကဖကသ တပသားမားအား အျပစဒဏ အေပးခငးသည။ ေသနာပတ ေဒ၀ ပလႏၷာ႐၀ ေရာကလာခန၌ မာနာဘရဏ၏ စစတပလညး ပလႏၷာ႐၀သ႔ ေရာကလာသည။ မာနာဘရဏ၏ စစတပႏင ပရကမဗာဟစစတပ ရငဆငတကခကၾကသည။ ယငးတကပြ၌ ပရကမဗာဟ၏စစတပ အ႐ႈးႏငရငဆငရသည။ ေသနာပတ ေဒ၀ကယတင အဖမးခရသည။ မာနာဘရဏသည ဂဇဗာဟက အကဥးကလႊတေပးၿပးလင ပလႏၷာ႐၀၌ စးမးအပခပသည။ ဂဇာဗာဟ၏ မႉးမတမားက ဖယရားၿပးလင ဂဇဗာဟကလညး တစဖန ဖမးဆးလက အကဥးတကထ ထညထားလကျပနသည။ မာနာဘရဏသည ဂဇဗာဟဘရင၏ ဆင၊ ျမငးႏင စညးစမဥစၥာမားက သမးပကၿပးလင ပထမ ဇယဗာဟ ဘရငလကထက၌ ပလႏၷာ႐၀သ႔ ပငေဆာငသြားေသာ ျမတစြာဘရား၏ ဓာတေတာႏင သပတေတာက ျပနလည အပငခငးသည။ ယငးသ႔အားျဖင မာနာဘရဏသည ဂဇဗာဟ၏ထးနနးက အပစးသဘရငအျဖစ ေၾကညာလကသည။ မမ၏ မယေတာႏငလညးေကာငး၊ မႉးမတမားႏငလညးေကာငး တငပငၿပးလင

ဂဇဗာဟအား အဆပေကၽြး၍ျဖစေစ၊ အစာအငတထား၍ျဖစေစ ေဖာကဖကပစမညဟ ဆးျဖတခက ခမတလကသည။ မာနာဘရဏ၏ ယငးအၾကအစညက ရပမသညျဖစ၍ ဂဇဗာဟသည တစနညးနညးျဖင ပရကမဗာဟႏင လ႕၀ကစြာ ဆကသြယၿပးလင သ႔က အကဥးက ထတယသြားရန ေတာငးပနသည။ ယငးေတာငးပနခကအရ ပရကမဗာဟသည ဂဇဗာဟအား အကအညေပးရန စစတပ ေစလႊတလကသည။ --------- မာနာဘရဏသည ျမတစြာဘရား၏ ဓာတေတာႏင သပတေတာကလညးေကာငး၊ မယေတာႏင မဖရားကလညးေကာငး ေခၚယၿပးလင ေရာဟဏသ႔ တမးေရာင ထြကေျပးသြားသည။ ပရကမဗာဟ၏ စစတပသည ၿမ႕ေတာတြငး ၀ငၿပး ဂဇဗာဟက အကဥးကလႊတပစလကသည။ မာနာဘရဏသည ပရကမဗာဟအား ႀကဆရန ထေနရာက ေစာငမေနေတာဘ ေကာ႒ာသာရခရငဘကထြကသြားသည။ ပလႏၷာ႐၀၌ ဒတယအႀကမ သမးပကစးမးေသာလညး ပရကမဗာဟသည ၿမ႕ေတာတြငးသ႔ ၀ငေရာကမလာေပ။ ဂရတတာက (ဂရတေလ)၌သာ ေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-134-

ထအခန အေတာအတြငး၌ ဂဇဗာဟ၏ ေနာကလကမားသည ပရကမဗာဟ၏ တပအား ၀ငေရာကတကခကသည။ ဂဇဗာဟ၏ ယငးကသ႔ေသာ ေကးဇးကနးမႈႏင သစၥာေဖာကမႈေၾကာင ပရကမဗာဟသည အႀကးအကယ ရာဇမာန ရသြားသည။ ပရကမဗာဟ၏ စစတပသည ဂဇဗာဟအား ဖမးဆးရန သ စတညးခေနသည ေကာ႒သာရသ႔ ခတကသြားသည။ မမ၏ အငအားက သရထားေသာ ဂဇဗာဟသည အေႏးႏငအျမန မမ ဖမးမမညဆသညက သရနားလညသြားသည။ ဂဇဗာဟအတြက မမကယမမ ကာကြယရနမတစပါး တျခားနညးလမးမရေတာေပ။ ပရကမဗာဟႏင နားလညမႈ ရရရနအတြက ဂဇဗာဟသည ရဟနးသဃာ၏ အကအညကယသည။ သ၏ ေတာငးပနခကက ရဟနးသဃာမားက လကခလကသည။ ရဟနးသဃာတစစ ပရကမဗာဟထ ကြလက “ဓမၼ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးႏင ျပညသ၏ အကးအတြက စစေျပၿငမးၿပး မမ ရပဌာနသ႔ ျပနပါ။ ဂဇဗာဟသည အခနၾကာၾကာ ေနရေတာမည မဟတပါ။ သ႔မာ သားေထာကသမးခလညး မရ၊ ညေတာ

ေနာငေတာလညး မရ။ ထ႔ေၾကာင အခနေစာငဆငးေနေစခငပါ၏” ဟ၍ ေတာငးပနၾကသည။ လသား၏ ေကာငးကးအတြကလညးေကာငး၊ ရဟနးသဃာ၏ ဂဏသကၡာက ေထာကထားေသာေၾကာငလညးေကာငး ပရကမဗာဟသည သ႔ရပဌာနသ႔ ျပနသြားရန သေဘာတညၿပးလင မမ၏ စစတပႏင အတတကြ ဒကၡဏေဒသသ႔ ျပနလညဆတသြားသည။ ယငးအျပအမသည ပရကမဗာဟအတြက နညးနညးေနာေနာ စြန႔လႊတမႈ မဟတေပ။ ထေခတက ဘရငတစပါးပါးအတြက ယငးကသ႔ အေလာေပးလကဖ႔ရနမာ မလြယေပ။ ဂဇဗာဟလညး ေနာကပငးတြင မညသညအခါမ ပလႏၷာ႐၀ဘက မလညေတာေပ။ မမ၏ ေနာကဆးအခနက စတခမးသာစြာျဖင ကနလြနခေလသည။ မာနာဘရဏကမ အေလာေပးလသညစတ မရေပ။ ရာဇရ႒ ထးနနးစးစလသညဆႏၵ ထကသနအားေကာငးေနတနးပင ရေသးသည။ ထ႔ေၾကာင အၿမမျပတ ဆငၾက ၾကေနသည။ လကေဆာငပဏၰာမားႏငတကြ ဂဇဗာဟထ သတမနေစလႊတၿပး မဟာမတဖြ႔ရန ႀကးစားသည။ သ႔ေသာလညး ဂဇဗာဟသည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-135-

မာနာဘရဏ၏ အၾကက ရပမသြားၿပးျဖစ၍ ပရကမဗာဟအား ဆန႔ကငရန အၾကျပခကက လကမခေတာေပ။ မ႑လဂရ (ေမဒဂရ) ေကာငးတကသ႔ သြားၿပးလင သဃာေတာမား၏ မကေမာက၌ လသရငၾကား “ငါသည မမ မကႏာလႊသြားၿပးသညေနာက၌ ပရကမဗာဟအား ရာဇရ႒၏ ထးနနးရငအျဖစ လကခပါ၏” ဟ၍ ေကာကစာ ထြငးထေစသည။ ထ႔ေနာက မၾကာမ ၁၁၅၃ ခႏစ၌ ဂဇဗာဟ ကြယလြနသြားသည။ ထ႔ေနာက ပရကမဗာဟသည စစဆကလက တကခကရန ဆးျဖတခက ခလကသည။ မာနာဘရဏ၏ ပငနကနယစပသ႔ ၀ငတကရန အၾကျပလကသည။ သ႔ေသာလညး ပရကမဗာဟသည မာနာဘရဏက ခခယဥးယဥး ႏမနငးတကခကယရသည။ ထ႔ေနာက အခနအတနၾကာသြားေသာအခါ မာနာဘရဏ ကြယလြနသြားသည။ ကြယလြနခါနးတြင မာနာဘရဏသည သ၏ သားေတာမားအား ပရကမဗာဟ၏ စးမးမႈက လကခၿပး ပရကမဗာဟ၏ အမန႔အာဏာအတငး ေနသြားၾကရန အမန႔ေပးသြားသည။

ထ႔ေနာက ပရကမဗာဟသည လကၤာဒပ သဟဠတစကၽြနးလး၏ ဘရငအျဖစ ဒတယအႀကမ ရာဇဘသက ခယသည။ ရာဇဘသက ခယၿပးေနာက ၁၂ ႏစအၾကာတြင ေဒ၀နဂလတြင ထြငးထေသာ ေကာကစာ၌ “ငါသည ပဂၢလႏစဥး (ကဇဗာဟႏင မာနာဘရဏ)ႏင စစတကၿပး ကၽြနးတစကၽြနးလးက တစခတညးေသာ ထးျဖေအာက၌ စးမးခ၏” ဟ၍ ေရးထးထားသည။ ပရကမဗာဟသည ခရစႏစ ၁၁၅၄ ခႏစတြင ပလႏၷာ႐၀၌ လကၤာဒပဘရငအျဖစ ဒတယအႀကမ ရာဇဘသက ခသညအေၾကာငးက စဠ၀သ၌ အကယတ၀င ေရးသားေဖာျပထားသည။ စဠ၀သ၏ အလအရ ပရကမဗာဟသည လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၏ ဘရငဧကရာဇ ျဖစလာၿပးေနာက လပငနးႀကး ေလးရပက ျပလပေဆာငရြကသည။ ယငးလပငနးႀကးေလးရပမာ တငးသျပညသားမား ၀ေျပာေအာငလပျခငး၊ ဗဒၶသာသနာေတာႀကးက ျပနလည ျပစပးေထာငျခငး၊ နယျခားလျခေရးက ခငမာေတာငတငးေအာင လပျခငး၊ ခလႈလာသမားအား အကအညေပးျခငးတ႔ ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-136-

သာသနာေတာ စငၾကယသန႔ရငးေရးအတြက ပရကမဗာဟဘရငသည အေရးပါေသာ လပငနးႏစခက ျပလပေဆာငရြကသည။ တစခမာ သဃာအတြငး စညးလးညၫြတမႈရေအာင လပျခငးျဖစၿပး ကနတစခမာ အကငပက ရဟနးမားအား သာသနာေတာအတြငးမ ထတပစျခငး ျဖစသည။ ေဒ၀ါန ပယတမငးႀကး လကထကမစ၍ မဟာ၀ဟာရ သဃဂဏး အစဥအလာသညလညးေကာငး၊ မလ၀ဘာ မငးႀကးလကထကမစ၍ အဘယဂဏရဂဏး အစဥအလာသညလညးေကာငး၊ မဟာေသနမငးႀကး လကထကမစ၍ ေဇတ၀နဂဏး အစဥအလာသညလညးေကာငး ဆငးသက ျပန႔ပြားလာခသည။ ယငးဂဏးႀကး သးဂဏးတ႔သည တစဂဏးႏငတစဂဏး အျပငးအထန ဆန႔ကငၾကသည။ ထမသာမက အယအဆေရးရာ၌လညး တစဂဏးႏငတစဂဏး ကြျပားျခားနားမႈ ရၾကသည။ မဟာ၀ဟာရဂဏးႏင ကနဂဏး ႏစဂဏးတ႔သည သဃာကစၥတ႔၌ သေဘာထားတညမႈ မရၾကေပ။

မဟာ၀ဟာရဂဏးက မမဂဏးက ေထရ၀ါဒဂဏးစစစစဟ ေျပာၾကားၿပး ကနဂဏးႏစဂဏးက ေ၀တလ၀ါဒဂဏးဟ စြပစြေျပာဆသည။ ယငးဂဏးသးဂဏးက ရငၾကားေစေအာင လပဖ႔ရနမာ မလြယကေပ။ သ႔ေသာလညး ပရကမဗာဟမငးႀကး လကထက၌ အာဏာစကပါ အသးျပသညျဖစ၍ ယငးဂဏးႀကး သးဂဏးမာ ညၫြတ စညးလးသြားၾကသည။ ပရကမဗာဟ မငးႀကးလကထက၌ သာသနာေတာအတြက အေရးပါ အရာေရာကသည အျဖစအပကတစခ ျဖစပက ေပၚေပါကလာသည။ ပရကမဗာဟ ဘရငမငးႀကး လကထကအထ တစနညးအားျဖင ေျပာရလင ၁၂ ရာစအထ မညသညရဟနးသဃာကမ ဘြ႔တဆပ ဆကကပလႉဒါနးျခငး မျပခေပ။ ဆကကပလႉဒါနးသည အစဥအလာလညး မရခေပ။ ပလႏၷာ႐၀ေခတ၌ သာသနာေတာ သန႔စငေရးက ေဆာငရြကျပလပၿပးေသာအခါ ေနျပညေတာရ ေဇတ၀နေကာငး၌ သတငးသးေနေတာမေသာ သာရပၾတမေထရအား `သဃရာဇာ´ (သာသနာပင) ဘြ႔တဆပ ဆကကပ လႉဒါနးသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-137-

ယငးဘြ႔တဆပသည ရဟနးသဃာ တစပါးပါးအား ပထမဆးအႀကမ ဆကကပလႉဒါနးေသာ ဘြ႔တဆပ ျဖစသည။ ထအခါမ အစျပ၍ ဘြ႔တဆပ ဆကကပလႉဒါနးသည အစဥအလာ ထြနးကားလာခသည။ ေနာကပငးတြင ရဟနးသဃာေတာမားအား ဘြ႔တဆပ အမးမးက လႉဒါနး ဆကကပလာခသညမာ ယခေခတ အခနကာလအထ ျဖစသည။ သရလကၤာႏငင၌ နာယက၊ မဟာနာယက၊ သဃနာယက စေသာ ဘြ႔တဆပမားက ဆကကပ လႉဒါနးသည။ သာသနာေတာ သန႔စငေရးႏင ပတသက၍ ပလႏၷာ႐၀ရ ဂလ၀ဟာရ ေကာကစာ၌ “ဘရငမငးႀကးသည ဥဒမၺရဂရ၀ဟာရ (ဂမကၡရေတာင၊ ယခ ဒမၺသာဂလ၊ ဒမမေလ)မ မဟာကပ မဟာေထရ၏ ၫႊနၾကား မန႔ဆခကအရ အကငပကျပားသည ရဟနး ရာေပါငးမားစြာအား သာသနာေတာတြငးမ ထတပစလကၿပးလင ဂဏးသးဂဏးက တစဂဏးတညး ေျပာငးပစလက၏” ဟ၍ ေရးထးထားသညက ေတြ႔ရရသည။

ပရကမဗာဟမငးႀကးသည ေကာငးတက အသစေပါငးမားစြာက ေဆာကလပသည။ ေရးေဟာငး ေကာငးပကမားကလညး ျပျပငမြမးမသည။ သဃာ၏ စတပငးဆငရာ၊ ႐ပပငးဆငရာ၊ ကင၀တပငးဆရာ လအပခကမားက ျဖညတငးေပးရန အစအစဥမားကလညး ျပလပဖနတးေပးသည။ ႏစစဥႏစတငး မဟာေ၀လ ျမစထတြင ေဆာကထားသည ဥဒကေကၡပ သမေတာတြင ပရကမဗာဟမငးႀကး၏ မကေမာက၌ ဥပသမၸဒ ပၪၥငးခပြ ကငးပျပလပသည။ ေနျပညေတာအတြငး၌ ဘရငမငးႀကးသည စတသာလေခၚ ဓမၼာ႐ႀကးမားက ေဆာကလပထားသည။ ထဓမၼာ႐မားသည အႏရာဓပရရ မဟာပါလ စတသာလာေခၚ ဓမၼာ႐ႀကးမးကသ႔ ျဖစသည။ ထဓမၼ႐ႀကးမားက ၿမ႕ေတာ၏ ေလးျပငေလးရပ၌ ေဆာကလပထားသည။ တျခား ျပညသ႔အကးျပဌာနတစခမာ ေဆး႐ျဖစသည။ ေဆး႐မား၌ သမားေတာမားႏင သနာျပမားသည လနာမားအား ကသျခငး၊ ျပစေစာငေရာကျခငးမားက ျပလပၾကသည။ ဘရငမငးႀကးကယတင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-138-

ကၽြမးကငေသာ သမားေတာတစဥးျဖစသညဟ ဆၾကသည။ တစလေလးႀကမ ဥပသေန႔ရကမား၌ ဘရငမငးႀကးသည လနာမားက ၾကညရနႏင ေဆး၀ါးကသေပးရန ေဆး႐သ႔ သြားေလရသည။ --------- ပရကမဗာဟ မငးႀကးလကထက၌ စာေပ၏ အေျခအေနသည အလြနတရာ တးတကမႈရသည။ ၅ ရာစႏစ၌ ရငမဟာဗဒၶေဃာသသည တပဋကအ႒ကထာကမးမားက ေရးသားစရငသည။ သဟဠစာေပ အစဥအလာအရ ေရးေဟာငး သဟဠဘာသာျဖင အ႒ကထာ အားလး ရေနသည။ ယငး သဟဠဘာသာ အ႒ကထာမားက ရငမဟာဗဒၶေဃာသက ပါဠဘာသာ ျပနဆသည။ ထ႔ေနာက ပရကမဗာဟ မငးႀကးလကထကအထ တစနညးေျပာရလင ပလႏၷ႐၀ေခတအထ ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက အေျမာကအျမား ေရးသားၾကသည။ ယငးကမးဂနမားထတြင ပါဠဗာကရဏ ပါဠသဒၵါကမးမားလညး အပါအ၀ငျဖစသည။

ပရကမဗာဟမငးႀကးသည ကပမေထရ၏ ဥးေဆာငမႈေအာက၌ အ႒ကထာကမးမား၏ အထးအေရးႀကးေသာ ဋကာကမးမားစြာက ေရးသား ျပစခသည။ ယငးလပငနးႀကးက ရဟနးေပါငး တစေထာငက တစႏစအတြငး ခရစႏစ ၁၂၀၇ ခႏစ၌ ထေျမာကၿပးစးေအာင ေဆာငရြကၾကသည။ ထေခတမာ အႏၵယႏငင နာလႏၵာ၊ ဥဒႏပရ၊ ၀ၾကမသလာ၊ ဂဂတလာ တကသလႀကးမား ျပာပဘ၀ ေရာကရသြားၿပး ရဟနးသဃာေတာမား အသတခရသခရ၊ ျပညပတမးေရာငသြားသမား၊ ျပညပတမးေရာငသြားရသည ေခတကာလျဖစသည။ ေတာငပငး အႏၵယ၌မ ရဟနးသဃာေတာမား ဆတသဥးမသြားခေပ။ “ပလႏၷ႐၀ေခတသည ပါဠဋကာႏင ပါဠကဗာ ေရႊေခတ ျဖစ၏” ဟ ေမာကြနးတငထားၾကသည။ ထေခတ၌ ဒမၺလာဂလသည ဗဒၶသာသနာႏင ပတသက၍ သဟဠကၽြနး၏ အခကအခာ ျဖစခသည။ ထေဒသ၌ ေနထငသတငးသးၾကေသာ ကပမေထရ၏ တပညအစဥအဆကသည ပါဠစာေပ ကမးဂနမားက မားစြာ ေရးသားျပစခၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-139-

ထေခတ နာမညေကာ ဋကာဆရာမာ သာရပၾတမေထရ၏ တပည ျဖစသည။ ဇနာလကၤာရႏင ဇနာလကၤာရဋကာ၊ ဒါ႒ာ၀သ၊ ဇနစရတ၊ ပဇၨမဓ၊ ေမာဂၢလန၊ ဗာကရဏ စေသာ ကမးမားသည ထေခတ၌ ေရးသားစရငေသာ ကမးမားျဖစသည။ အ႒ကထာကမးမားက ရငမဟာဗဒၶေဃာသ သတသငတညးျဖတၿပးသညေနာက၌ ကစၥာယနဗာက႐ဏးကမးက အေျဖျပနေပးသညအေနျဖင ေမဂၢလယနဗာက႐ဏး ေပၚထြကလာသည။ ယငးက ေထာကျခငးအားျဖင ပညာရငတ႔၏ အၾကားတြင ဗာက႐ဏ (သဒၵါ)ႏင ပတသက၍ အစဥအလာႏစခ ထြနးကားခေၾကာငး သရရသည။ ထမတစပါး အျခားအစဥအလာ တစခလညး ရေသးသည။ ယငးအစဥအလာသညပငလင န႐တ မၪၨသာ၊ စလန႐တ၊ န႐တ ပဋကကသ႔ေသာ ကမးမားက ေမြးထတေပးခသည။ စႁႏၵာယန ဗာက႐ဏးက ေရးသားစရငသမာ မဟာကပ ကယတငျဖစသည။

ဓမၼကတ၏ ႐ပါ၀တာနႏင ေဇတ၀နာရာမ ေကာငးတကေန ေမဂၢလယနေထရ၏ အဘဓာနပၸဒပကာတ႔သည ပလႏၷ႐၀ေခတ၏ အဓကကမးဂနမား ျဖစၾကသည။ ထေခတသည သဟဠဘာသာစကား၌ ပါဠၾသဇာ အလႊမးမးဆးေခတ တစေခတ ျဖစသည။ ထေခတတြင သဟဠကဗာဆရာမားလညး အမားအျပား ေပၚေပါကခသည။ ပလႏၷ႐၀ ေကာကစာအရ ထေခတသည သဟဠစကားေျပ အေရးအသား အထြတအထပ ေရာကေသာေခတ ျဖစ၏ဟ၍ သရရသည။ သ႔ရာတြင ဂ႐လေဂါမ၏ ကမးႏစကမးမတစပါး အျခားကမးမားက ရာမရေတာေပ။ ထနညးတစြာ ေဆးပညာလညး ထေခတ၌ အထးတးတကထြနးကားသည။ အႏရာဓပရ၏ ဘရငတစပါးျဖစေသာ ဗဒၶဒါသသည နာမညေကာ သမားေတာတစဥးလညး ျဖစသည။ ေဆးပညာ၌ ယငးဘရငႏင ယဥၿပငႏငသ အျခားဘရငတစဥးမာ ပရကမဗာဟဘရင ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-140-

ပလႏၷ႐၀အား လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၏ ေနျပညေတာ ျပလပၿပးေနာက ပရကမဗာဟသည ၿမ႕ေတာ ျပနလညမြမးမ တညေဆာကေရးက ႀကးပမးအားထတသည။ ၿမ႕ေတာ ျပနလညမြမးမ တညေဆာကေရး၌ နနးေတာက အဓကထားသည။ ေနျပညေတာ၏ ၿမ႕႐းက ခငမာေတာငတငးေအာင လပသည။ လမးမားက အသစေဖာကလပသည။ စဠ၀သ၏ အဆအရ ၿမ႕ေတာတြင ၿမ႕တခါး ၁၆ ေပါက ရသည။ ၿမ႕၏အလားမာ ေလးဂါ၀တ (၁၅ မင) ခန႔ ရသည။ ၿမ႕႐းအတြငးဘကရ ေျမေနရာသည ယခအခါတြင ေတာငႏငေျမာက၊ အေရ႕ႏငအေနာက မင၀ကမသာ ရေတာသည။ စဠ၀သ၏ အထကပါစကားမာ ၿမ႕႐းအျပငဘကက ၿမ႕ေနရာက ဆလဟနရသည။ ၿမ႕ေတာငဘက၌ ဘရငမငးႀကးသည အထပမားစြာရေသာ နနးေတာက ေဆာကလပထားသည။ နနးေတာ၏ ေလးဖကေလးတန၌ နနးၿမ႕႐းက အခငအမာ ေဆာကလပထားသည။ နနးေတာ၏ အေရ႕ဘက၌ နႏၵန၀န နႏၵ၀နဥယာဥဟ အမညေပးထားေသာ ဥယာဥရသည။ ေရကနႀကး ေလးကနလညးရသည။ နႏၵ၀နဥယာဥအျပင အျခားဥယာဥတစခလညး ရေသးသည။ ထ ဥယာဥမာ ၿမ႕႐း၏အေနာကဘက ပရကမသမဒၵရာအနး၌ ရသည။ ယငးဥယာဥမာ ဘရငတစပါးတညး

အသးျပေသာ ဥယာဥျဖစသည။ ထဥယာဥ၌ အေဆာကအအ အမားအျပား ေဆာကလပထားသည။ ပလႏၷ႐၀ ေနျပညေတာသည ျမတစြာဘရား၏ ဓာတေတာႏင သပတေတာက မရရေသးေပ။ ဓာတေတာႏင သပတေတာ မရမခငး ေနျပညေတာအေနႏင ၿပးျပညစသည၊ လျခစတခရသညဟ မယဆေပ။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးဘရင ျဖစၿပးေနာက သးႏစအၾကာ၌ မာနာဘရဏဘရင၏ မယေတာ သဂလေဒ၀သည ေရာဟာဏ၌ ပရကမဗာဟအား ပနကနျခားနားသည။ သဂလေဒ၀ ပနကနျခားနားျခငးက ပရကမဗာဟက ျပး႐သာျပးသညဟ အဆရသည။ သ႔ရာတြင သဂလေဒ၀ ပနကနျခငးသည ကေလးကလား မဟတေပ။ စစသညတပသား ေထာငေပါငးမားစြာ အသကစြန႔ၿပးသညေနာကမ ပနကနျခားနားမႈ ၿငမးေအးသြားသည။ သဂလေဒ၀ကလညး ဖမးမသည။ စြယေတာႏင သပတေတာက အခမးအနားျဖင ေရာဟဏမ ပလႏၷ႐၀သ႔ ပငေဆာငလာသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-141-

စြယေတာ တညထားကးကြယရနအတြက ေနျပညေတာ၏ အလယဗဟတြင စြယေတာတက ေဆာကလပသည။ အလားတပင အႏရာဓပရရ အဘယဂရ ၀ဟာရကသ႔ပင ေဇတ၀နေကာငးေတာ၌လညး ဓာတေတာတက ေဆာကလပသည။ ရဟနးသဃာေတာမား ပရယတ သငၾကားအားထတရနအတြက ပရကမဗာဟသည ၿမ႕ေတာ၏ ေျမာကဘက၌ အာလာယန ပရ၀ဏ ေဆာကလပ လႉဒါနးသည။ ယငး၏ပထမ အေဆာကအအမာ အႏပညာေျမာကလသည။ ဥပသသမႏင ၀ဟာရႏစမးရေသာ ႀကးမားခမးနားသည ဗဒၶသမာျပာသာဒေဆာငႀကးသည ထးျခားလသည။ ႐ပ၀တေစတသည ႐ပ၀တမဖရား တညေဆာကလႉဒါနးသည ေစတျဖစသည။ သဘျဒာေစတလညး ထမဖရားတညေသာ ေစတပငျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ပရကမဗာဟ ကယတငကမ ၀ဟာရဓမၼာ႐က ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ယငးအေဆာကအအ၏ အပကအစး အကနအကြငးမားမာ ယေန႔ထကတငပင စတပါ၀ငစားစရာ ျဖစေနသည။ ၿမ႕ေတာအေနာကဘက၌ ပစၦမာ႐ေကာငးတက ရသည။ အာလာယန ပရ၀ဏ၏ေျမာကဘက၌

ဥတရာ႐ေကာငး (ယခ ဂလေကာငး) ရသည။ ယငးေကာငးတက၏ အပကအစးမားမာ ယေန႔ထကတင ေတြ႔ျမငေနရတနးပင ျဖစသည။ ဘရားေဆာင ကဋသးခမာလညး ထးျခားေသာ အႏပညာလကရာမားျဖင ေဆာကလပထားသည။ ယငးတ႔ကား ၀ဒယာဂဟကဋ၊ သႏပတမာလဟာကဋ၊ သဟေသယပတမာကဋတ႔ ျဖစၾကသည။ ယငးကဋမား၌ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ကးကြယတညထားသည။ ေျမာကဘက၌ရေသာ သႏပတမာ႐ပပြားေတာ၏ ဉာဏေတာအျမငမာ ၁၅ ေပ၊ ၂ လကမ ရသည။ ဒတယ ပဒမာသန ႐ပပြားေတာသည ေလးေပ၊ ခနစလကမ ဉာဏေတာရသည။ တတယ ရပေတာမ႐ပပြားေတာမာ ၂၂ ေပ၊ ၉ လကမ ဉာဏေတာရသည။ ယငး႐ပပြားေတာသည ပရနဗၺာန ႐ပပြားေတာ၏ မဏေတာဘက လညရပေနေတာမသည။ အခ႕ပညာရငမားက ယငး႐ပပြားေတာက ရငအာနႏၵာ၏ ႐ပပြားဟ ေျပာၾကသည။ သ႔ရာတြင ဗဒၶ႐ပပြားေတာအတငးပင ဖးေတြ႔ရသည။ ေနာကဆး ႐ပပြားေတာျဖစေသာ သဟေသယ ႐ပပြားေတာသည ၄ ေပ၊ ၄ လကမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-142-

အလားရသည။ ယငး႐ပပြားေတာ အားလးမာ ေကာကက ျဖတေတာကလက ထြငးထထားသည ႐ပပြားေတာမား ျဖစၾကသည။ ယငးကဋမား၏ ေျမာကဘက၌ မဟာထပရသည။ ယငးထပက တာမလထပဟ ေခၚသည။ တာမလသ႔ပနးမား တညထားကးကြယေသာေၾကာင ျဖစသည။ ယငးထပ သ႔မဟတ ေစတသည ပလႏၷ႐၀ရ ေစတမားထတြင အခမးနားဆး ျဖစသည။ ေနျပညေတာ၏ ေျမာကဘက ႏစမငအကြာေလာကတြင ေဇတ၀နေကာငးရသည။ ကယျပန႔ေသာ ေျမေနရာတြင ေဆာကထားေသာ ေကာငးေတာ ျဖစသည။ အေဆာကအအ ေလးခရသည။ (၁) ပထမ အေဆာကအအမာ တ၀ကၤပတမာျဖစသည။ ယငးအေဆာကအအ၌ သးေနရာတြင ဗဒၶ႐ပပြားေတာမား ကးကြယထားသည။ ယခေခတတြင ယငးအေဆာကအအက ဥတရ၀ဟာရဟ ေခၚၾကသည။ (၂) ဒတယ အေဆာကအအမာ ဒႏဓာတ၀ဟာရ ျဖစသည။ ယငးအေဆာကအအမာ သဏၭာနလးလးႀကး ျဖစသည။

(၃) တတယ အေဆာကအအမာ အ႒သလာနေဂဟ ျဖစသည။ (၄) စတတ အေဆာကအအကား ရငသာရပၾတာမေထရ သတငးသးရနအတြက ေဆာကလပထားေသာ ႀကးမားေသာ အေဆာကအအႀကး ျဖစသည။ စဠ၀သ၏ အဆအရ တစေနရာ၌ ကပလ၀ဟာရ အေဆာကအအတစခ ရသညဟလညး သရရသည။ ယငးေကာငး၏ နရ၌ အႏပညာလကရာမား ရသည။ ကပလရေသ အမတတရ တညေဆာကထားေသာ ေကာငးျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ယငးေကာငးက တာပသနကာယဂဏး၀င ရဟနးေတာမား သတငးသးရန လႉဒါနးထားသည။ ပရကမဗာဟ၏ ဒတယမဖရား စႏၵာေဒ၀၏ ေကာကစာ၌ “ဘရငမငးႀကးသည ၀ဟာရ ေဆာကလပသည” ဟ ေရးထးထားသည။ သ႔ရာတြင ယငး၀ဟာရ၏ အမညနာမက မသရေပ။ ပလႏၷ႐၀ ၿမ႕ေဟာငး၏ ေတာငဘက၌ ေကာငးတကတစတက ရသည။ ယငးေကာငးတကသည ပတဂလ ၀ဟာရ (ပဋကတတက) အမညျဖင ထငရားသည။ ယငးေကာငးတကအနး၌ ၁၄ ေပ ၆ လကမရ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-143-

အခးကေသာ မတရပ႐ပတ တစခရသည။ ယငး႐ပတက လကႏစဖကႏင ဘဇပတ အေခါကစာက ကငၿပးဖတေနပ ထလပထားသည။ ယငး ႐ပတသည ပရကမဗာဟ မငးႀကး၏ ႐ပတျဖစ၏ဟ ယဆၾကသည။ စဠ၀သ၏ အဆအရ ပလႏၷ႐၀၏ အနးအနား ပတ၀နးကင၌ သးဂါ၀တ (၂ မငခန႔မ) ေကာငးတကမားႏင နနးေဆာငမားက ေဆာကလပထားသည။ ယငးတ႔အနက နနးေဆာငမား၏ အမညမားမာ ရာဇေ၀သဘဇဂ၊ သဟပရ၊ ၀ဇတတ႔ ျဖစၾကသည။ ေကာငးတကမား၏ အမညမားမာ ဣသပတန ၀ဟာရ၊ ကသနာရ ၀ဟာရ၊ ေ၀ဠ၀န ၀ဟာရတ႔ ျဖစၾကသည။ ပရကမဗာဟသည ယငးေကာငးတကမားက ေဆာကလပသည သာမကဘ အႏရာဓၿမ႕ေဟာငးရ ဘရားအ ဘရားပကမားႏင ေကာငးအ ေကာငးပကမားကလညး ျပနလည ျပျပငမြမးမသည။

တ႐တ

ဘရငဥတည

လယနမငးဆကက စတငတညေထာငသ ပထမဥးဆး ဘရငဥတည (၅၀၂-၅၄၉)၏ ရညၾကာလေသာ အပခပမႈကာလသည တ႐တ ဗဒၶဘာသာသမငး၌ အရနအဟန အျမငဆးေခတတစေခတ ျဖစသည။ ဘရငဥတညသည အေသာကမငးတရားႀကးကသ႔ ဘနးလက႐းပငရင မဟတေစကာမ၊ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေအာင ႀကးပမးေဆာငရြကရာ၌ အေသာကမငးတရားႀကးႏင အနးယးစြလကသညဟ ဆႏငသည။ ဘရငမငးႀကးသည ေကာငးကနဘရားမား၏ အဆငသည ႏငငေတာ၏အဆငထက ျမငသညဟ ျပတျပတသားသား စြမတယဆထားသည။ ဗဒၶဘာသာ တ႐တႏငငသ႔ ေရာကလာသညမာ ထေခတ ထအခနသမယတြင ျဖစသည။ ပဋကတသးပက ပထမဥးဆး ထတေ၀ျဖန႔ချခငးသည ဘရငဥတည၏ ေခတကာလတြင ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-144-

ဘရငမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာက ႏငငေတာ ဘာသာအဆငတြင ထားသညဆသညမာ သသယျဖစစရာ မလေပ။ ထအခန၌ ဗဒၶဘာသာသည တ႐ပျပညအတြက ဘာသာတရား အသစအဆနး မဟတေတာေပ။ တ႐ပနယေျမ၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားလာခသညမာ ႏစေပါငး ငါးရာ၊ ေျခာကရာ ၾကာရသြားၿပ။ တ႐တႏင အႏၵယ၏ ဆကသြယေရး သမငးအစက ေရးေဟာငးမတတမးအရ ေျခရာေကာက၍ ရသည။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ အယအဆ အမးမးရသည။ ၀ါအႏင ဆငေခတ၌ တ႐တလမးႏင တ႐တယဥေကးမႈ အေပၚတြင ဗဒၶဘာသာသည ထးထးျခားျခား ၾသဇာသကေရာကမႈ ရသည။ ယငးအခကႏင စပလဥးေသာ မတတမးမားက အမားအျပား ေတြ႔ရသည။ သ႔ရာတြင အစပထမ၌ တ႐တလမးတ႔သည ဗဒၶဘာသာက ႏငငရပျခားမ ဘာသာတရား ျဖစသညဟ ယဆထားၾကေၾကာငးကမ မတသားထားသငသည။

ယငးအခက၏ အေၾကာငးရငးမာလညး ထငရားျပတသားလေပသည။ ေဒသခ ဘာသာတရားမားသည ဗဒၶဘာသာ ထြနးကား ျပန႔ပြားလာျခငးက ဆန႔ကငၾကသည။ သဟဠ (သရလကၤာ)ႏင ျမနမာႏငငတ႔၌ ဗဒၶဘာသာ စတငျပန႔ပြားစဥအခါက မညကသ႔ေသာ အငအားစကမ ဆန႔ကငျခငး မျပလပေပ။ တ႐တျပည၏ အေျခအေနမာမ ထကသ႔ မဟတေပ။ တ႐တျပညတြင ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြား၀ငေရာကလာျခငးႏင စပလဥး၍ ဆ႐းစကား အမားအျပားရသည။ လေယဟတေဇ၏ စာအပ၌ ေဖာျပထားသညအတငးဆလင တစခနက စဘရင၏ ဖာဥအမညရ အမတႀကးသည ကြနျဖးရပအား ကမၻာေလာကတြင မညသညပဂၢလသည အျမတဆးနညးဟ၍ ေမးသည။ ထအခါ ကြနျဖရပက “အေနာကႏငင၌ ေနထငေသာ ထးျခားသည ပဂၢလတစဥးအေၾကာငးက ငါ ၾကားသ၏” ဟ၍ ျပနလည ေျဖၾကားသည။ ယငးဆ႐းစကားေပၚတြင အေျခခလက ဗဒၶဘာသာအေၾကာငးက ကြနျဖရပ သ၏ ဟ၍ တ႐တလမး အေတာမားမားက ယၾကညယဆၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-145-

ရဟနးေတာ တာအယန စေဆာငးေရးသားထားေသာ ဗဒၶကမးစာမား၏ စာရငး၌ ဤသ႔ ေရးသားေဖာျပထားသည။ “ခငဘရင ရဟ၀နတ၏ လကထက၌ ႏငငျခားမ လာေရာကသည ရဟနး ၁၈ ပါး ေနထငသတငးသးၾက၏။ ထရဟနးမားထက သရဗႏၶအမညရ ရဟနးတစပါးသည ဘရငႀကးအား ဗဒၶကမးစာအခ႕ ေပးအပသည။ သ႔ရာတြင ဘရငမငးႀကးက ထရဟနးအား ယၾကညစတချခငး မရဘ အကဥးခထားလက၏။ ညဥအခန၌ အရပဆယေပမက ျမငသည ေရႊေရာင၀ငးေနေသာ ပဂၢလတစေယာက ေပၚလာၿပးလင အကဥးေထာငက လြတေျမာကသြားေအာင လပေပးလကေလ၏။ ထအခနမစ၍ ဘရငမငးႀကးသည ရဟနးမားအေပၚတြင ယၾကညမႈရလာ၏” ထ႔ျပင ၀ါအမငးဆကေခတက ဗဒၶႏင တာအ၀ါဒဆငရာ မတတမးအေထာကအထားမားအရ တ႐တႏငငအတြငး ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြား ၀ငေရာကလာျခငးမာ ဟနမငး၀တ၏လကထက (၁၄၈-၈၀ ဘစ)၌ ျဖစ၏ဟ၍ လကခထားၾကသည။

ထေခတ၌ ေရးထားသည သမငးဆငရာ အေထာကအထားအရ ဟယငတအေၾကာငး ေရးသမာ ခနခငး ျဖစ၏ဟ၍လညး သရရသည။ တျခား သမငးဆရာ အားလးကမ ဗဒၶဘာသာႏင စပလဥး၍ ေရငေနၾကသည။ လဆနေခတ (၄၂၀-၄၇၃)၌ ဖာန၀ေရးေသာ “ဟနမငးဆက အဓ႒ာန” စာအပ၌လညး ယငးအခကႏင ပတသက၍ သကေသအေထာကအထားက ေတြ႔ရရသည။ ယငးအဆအမန႔အရ တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ အေျခချခငးမာ ဟနမငးဆက အႀကေခတ ေနာကပငး၌ျဖစ၏ဟ၍ ဆးျဖတခက ခ၍ရသည။ ----------- တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြား၀ငေရာကလာျခငးႏင စပလဥး၍ ပထမဥးဆး ေရးသားခကက ခရစႏစ (၂၃၉-၂၆၅) အလယ၌ ယဟန ေရးသားေသာ “၀ါအ လအာယ” အမညရ သမငးစာအပ၌ ေတြ႔ရရသည။ အႏၵယႏင တ႐တ၏ ဆကသြယေရး အစပးေသာ ကာလက ခရစႏစ ၆၄ ေလာကဟ၍ ယဆထားၾကသည။ ဆနေခတ (ခရစ ၁၁၂၇-၁၂၈၀)၌ ကဟယနေရးသားေသာ “ဗဒၶႏင မဟာေထရတ႔၏ အစဥအဆကမတတမး” ၏ အလအရ အႀကဟနမငးဆကေနာကပငး ဘရငမာတဂသည သ၏ မငးသက ခနစႏစေျမာက၌ တစႀကမတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-146-

လညပငး၏ ပတလည၌ ေနေရာငျခညကသ႔ ေတာကေနေသာ ေရႊေရာင၀ငးေနသည ပဂၢလတစေယာက ေ၀ဟငခရးက ပသနးၿပး နနးေတာထ ၀ငေရာကလာသညဟ အပမကျမငမကသည။ ေနာကတစေန႔၌ ဘရငနနးတြငးသ နနးတြငးသားတ႔သည ထေရႊေရာင၀ငးေနေသာ ပဂၢလသည ေခာငမငးဆကႏင ေခတၿပင အေနာကႏငငမ ဗဒၶရငေတာျမတဘရား ျဖစသညဟ၍ အပမကဖတၾကသည။ ဘရငမငးႀကးသည ထအပမက၏ ၾသဇာအရနအ၀ါ လႊမးမးမႈခရသျဖင မမ၏ ေသနာပတ တဆာအပင၊ ပညာရငသမားေတာ ပနကန၊ ၀မဆန အစရေသာ ပဂၢလ ၁၇ ဥးပါ၀ငသည သတမနအဖြ႔တစဖြ႔က ဓမၼကမးဂနမားႏင ရဟနးေတာမားက ေဆာငၾကဥးပငဖတရနအတြက အႏၵယႏငငသ႔ ေစလႊတခသည။ ႏစႏစၾကာေသာအခါ ယငးသတမနအဖြ႔သည အႏၵယ ရဟနးေတာႏစပါးႏင ေတြ႔ဆသည။ ထရဟနးေတာမား၏ အမညမာ တ႐တဘာသာ စကားျဖင ကေမမတန (ကပ မာတဂၤ)ႏင သ၏ သတငးသးေဖာ ကဖာလနတ႔ ျဖစၾကသည။ ထရဟနးေတာမားႏင အတတကြ သကတစာေပကမးဂနမားႏင ဗဒၶ႐ပပြားေတာမား ပါလာသည။

သတမနအဖြ႔သည ထရဟနးေတာမားက ျမငးျဖမားေပၚတြင စးေစၿပး ခရစႏစ ၆၄ ခ၌ လယနသ႔ ပငေဆာငသြားၾကသည။ ဘရငႏင ေတြ႔ဆၿပးေနာက ရဟနးေတာႏစပါးသည ဟလေကာငးတက၌ သတငးသးၾကသည။ ေနာကတစႏစ၌ ဘရငမငးႀကးသည လယနၿမ႕ အေနာကဘက တခါးအနး၌ ‘ျမငးျဖ’ အမညရ ေကာငးတကက ေဆာကသည။ ထအခနကာလ အေတာအတြငး၌ ကပမာတဂၤသည ဒြစတာရသတေခၚ ေလးဆယႏစက႑ရေသာ သတက ဘာသာျပနဆသည။ ယငးဘာသာျပနသည တ႐တဘာသာျဖင ဘာသာျပနေသာ ပထမဥးဆး ဘာသာျပနျဖစ၏ဟ၍ အသအမတျပထားၾကသည။ ကပမာတဂၤေနာက ၈၁ ႏစ ၾကာေသာအခါ ဘာသာျပနဆရာမား တစဥးၿပးတစဥး အဆကမျပတ ေပၚလာသည။ ကပမာတဂၤ၏ အလပသည တ႐တျပည၌ အေပၚပငးေလာကသာလင ရေနၿပး ေအာကေျခသ႔ မေရာကေပ။ ဗဒၶဘာသာ အတျမစက ခငၿမေအာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-147-

လပသမာမ ပါသယာမ ဘရငသားေတာတစပါး ျဖစသည။ ထဘရငသားေတာ၏ အမညမာ ရကာဥ ျဖစသည။ ရကာဥ၏ အတပၸတ၌ ဤသ႔ေရးထားသည။ ထဘရငသားေတာသည ထးနနးကစြန႔လက သာသနာေဘာင၀ငသည။ ရကာဥသည ခရစႏစ ၁၄၈ တြင တ႐တျပညသ႔ လာၿပးလင လယနျမငးျဖေကာငး၌ ေနထငသည။ အႏစ ၂၀ တတ တ႐တျပညတြင ေနၿပးလင ရကာဥသည ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးအတြက အားသြနခြနစက ႀကးပမးအားထတခသည။ ဗဒၶကမးစာ ၉၅ ကမးကလညး တ႐တဘာသာ ျပနဆခသည။ သ႔ရာတြင နနဂယ၏ ကမးစာအပစာရငးအရ ယငးကမးစာ ၉၅ ကမးထက ယခအခါတြင ၅၅ ကမးသာလင ကနရေတာသည။ အနရကာဥသည ကၽြမးကငေသာ ဘာသာျပနဆရာတစဥး မသာမကေပ။ တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက အားသြနခြနစက ႀကးပမးအားထတၾကေသာ တပညေပါငးမားစြာကလညး ေမြးထတေပးခသည။ တ႐တျပည

ဗဒၶဘာသာသမငး၌ အနရကာဥသည သဟဠကၽြနး၌ ရငမဟာမဟႏၵရေသာ ေနရာမးက ရရသည။ ------------ အျခားဘာသာျပန ဆရာတစဥးမာ ရဟနးေတာ ေလာကေခမေနာက တ႐တျပည ေရာကလာေသာ ကဖက (အႏၵယေဗာဓသတ) ျဖစသည။ ထပဂၢလသည ေလာကေခမႏငလညးေကာငး၊ ရကာဥႏငလညးေကာငး အတတြၿပး လပခသည။ သ႔ရာတြင သ ဘာသာျပနခေသာ ကမးစာမားက တစကမးမ မေတြ႔ရေတာေပ။ ဟနမငးဆကေခတက ဘာသာျပနဆရာ အမားစမာ တရငျမစ၀မးေဒသမ ျဖစေသာလညး အနဟရ၀ငမာမ ရကာဥကသ႔ ပါသကာေဒသမ ျဖစသည။ ထပဂၢလသည ရဟနးမဟတေပ။ လပဂၢလျဖစသည။ တ႐တျပည စစတပတြင တပမႉးရာထး ခန႔အပျခငးခရသည။ ထပဂၢလသည ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးအတြက စတအားထကသနသ တစဥးျဖစသည။ ယက ရဟနးေတာ ကဒဟ (ခရစႏစ ၁၈၄-၈၉)သည အာရအလယပငး ရြာတစရြာမ ျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည တ႐တျပည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-148-

ေရာကလာေသာအခါ ကမးစာေပါငးမားစြာက ဘာသာျပနဆသည။ ယငးကမးစာမားထက ယခအခါတြင ကမးငါးကမးသာလင ရရသည။ ထပဂၢလ ဘာသာျပနေသာ သတႏစသတမာ သယတအာဂမ (နကာယ)ထက သတျဖစသည။ ယငးေခတ၌ ထြနးကားခေသာ အျခားဘာသာျပန ဆရာမားထတြင ကတာလ (မဟာဗလ)ႏင တနရကအ (ဓမၼဖလ)တ႔သည အႏၵယမ ျဖစၾကသည။ ခနကဟႏင ခနမြနဆယနတ႔သည ေဆာဂဒဂာဖရရန (ျမစ၀မးေဒသ)မ ပဂၢလမား ျဖစသည။ ဟနမငးဆကေရ႕ပငး၌ အားလး စစေပါငး ဗဒၶကမးစာ ၄၃၄ ကမး ဘာသာျပနဆသည။ ယငးကမးစာမားထက ကမးေပါငး ၂၀၇ ကမးက ဘာသာျပနေသာ ဘာသာျပနဆရာတ႔၏ အမညနာမမားက မသရေပ။ အစတြင ဤမ မားျပားေသာ ကမးစာမားက ဘာသာျပနႏငျခငးသည နညးနညးေနာေနာ ေအာငျမငမႈ မဟတေပ။ ထအခန၌ လယနျမငးျဖေကာငးတကသည အႏပညာ လကရာမားျဖင တနဆာဆငထားသည။ ပညာရင ရဟနးေတာမား

သတငးသးေနထငရာ ေကာငးတကျဖစသညအတြက ေကာငးတက၏ ဂဏသကၡာသည အထးပင ျမငမားလေပသည။ ဟနမငးဆက (ခရစ ၂၀၆ မ ၂၂၀ အထ)ကနဆးသြားၿပးသညေနာက၌ တ႐တျပညသည ျပညတြငးစစႏင ျပငပမ ကးေကာတကခကမႈမားေၾကာင အားေပာသြားသည။ ႏငငသည သးျခမးကြသြားသည။ ႐ႉ (ခရစ ၂၂၁-၆၄)၊ ေ၀အ (၂၂၀-၆၅)၊ သ (၂၂၂-၈၀) မငးဆက ဘရငတ႔သည အသးသး မမတ႔ဆငရာ နယပယေဒသ၏ ဘရငအျဖစ မမတ႔ကယ မမတ႔ သတမတယဆ ထားၾကသည။ ထဘရငမားသည အခငးခငးလညး စစမက ျဖစပြားေနၾကသည။ ႏစေပါငး ေလးဆယ၊ ငါးဆယအထ တ႐တျပညသည ႏငငေရးအျမငျဖင ၾကညလင ေရ႕သ႔ မတးတကႏင ျဖစေနသည။ အားဆတယတသြားသည။ သ႔ေသာလညး ထအခန၌ပင ဗဒၶဘာသာ တးတကမႈ အရနႏႈနးမာ ရပဆငး မသြားခေပ။ ဟနမငးဆက ဘရငမားသည ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကသည။ တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ အျမစတြယခေသာေခတမာ ဟနေခတျဖစသည။ ထအခန၌ ကနဆေျမာကပငး ယခေခတ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-149-

ဆေကာငတြင အဆငေပါငးမားစြာရေသာ ပထးတစဆက တညသည။ ပထမဥးဆး တ႐တ ရဟနးေတာ အနဟ၀သည ထနယမျဖစသည။ ဗဒၶစာေပ ကမးဂနမားႏင ပတသက၍ ၇၁၃-၇၄၁ (ခရစႏစ)တြင စေဆာငး မတတမးတငထားေသာ “သကမန၏ ေဒသနာေတာဆငရာ ကမးစာစာရငး” ၌ ၀ါအဘရငလကထက အထးျခားဆး ဘာသာျပနဆရာ ေလးဥးတ႔၏ အမညနာမမားက ေဖာျပထားသည။ ၁။ အာရအလယပငးမ ဓမၼရဒါသည ျမငးျဖေကာငးတက၌ သတငးသးၿပးလင ခရစႏစ ၂၅၄ ၌ မဟာသဃကဂဏး၏ ပါတေမာကကမးက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ၂။ ဘကၡကနဆငကငသည ဓမၼရကၡကႏင ေခတၿပငျဖစသည။ ခရစႏစ ၂၅၂ တြင တ႐တျပညသ႔ ေရာကလာသည။ သ၏ တ႐တအမညကေထာကလက ထရဟနးေတာသည အႏၵယႏငငသား မဟတေၾကာငး သရရသည။ ဆဂဒယနလမးျဖစေသာ ထရဟနးေတာသည ျမငးျဖေကာငးတက၌ သတငးသးၿပးလင

ပဋကတဘာသာျပန လပငနးမားက လပလက ဗဒၶသာသနာအတြက အကးျပခသည။ ၃။ ဓမၼသစၥာသည ပါသယနရဟနးေတာ ျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည ခရစႏစ ၂၅၄ ခ၌ ျမငးျဖေကာငးတကတြင သတငးသးၿပးလင ‘ဓမၼဂတ နကာယကမၼန’ အမညရေသာကမးက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ၄။ ဓမၼဘျဒ ရဟနးေတာလညး ပါသယန အမးသား ျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည ၀ါအမငးလကထက၌ ဗဒၶစာေပ ျပန႔ပြားေရးက ေဆာငရြကသည။ ဟနမငးဆက ေနာကပငး မငးဆက သးဆကတတ အႏၵယႏငငမ သာသနာျပမား တ႐တႏငငသ႔ ကြၾက႐မမက တ႐တရဟနးေတာ ခရးသည မားစြာတ႔လညး ဗဒၶကမးစာမားက ရာေဖြရန အႏၵယႏငငသ႔ ကြၾကသည။ ခရစႏစ ၂၆၀ ၌ တ႐တျပညမ ခတနသ႔ကြေသာ ပထဥးဆး ရဟနးေတာမာ ကရဟင ျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည ခတန၌ ‘ပညာသၾတ’ ကမးက ကးယသည။ ထကမး၌ အပငး ၉၀ ပါရသည။ ထကမးသည တ႐တျပည၌ ‘ပၪၥ၀သတ သဟကပညာ ပါရမတာ’ အမညျဖင ထငရား ေကာၾကားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-150-

၀မငးဆက (ခရစ ၂၂၂-၂၀၀)၏ ေနျပညေတာသည ကယငက (နနကငး) ျဖစေလသည။ ထအခနကာလ၌ ဗဒၶသာသနာသည တ႐တျပညအလယပငးတြင ျပန႔ပြားထြနးကားေနၿပး ကကယငသည ၀ဘရင၏ ႏငငသ႔သြားလက တ႐တျပည ေတာငပငးတြငလညး ဗဒၶသာသနာ ျပန႔ပြားထြနးကားေအာင စတငေဆာငရြကသည။ ကငမနဂတ၏ အဆအရ ကကယင၏ ဇာတသည တ႐တျပညျဖစသည။ “နာမညေကာ ရဟနးေတာမား၏ အတပၸတ” ေရးသ၏ အဆအရ ၀မငးဆကသည ကကယငအား ဘရငသားေတာ၏ဆရာအျဖစ ခန႔အပၿပးလင ပရဟ (ပ႑တ) ဘြ႔ထး ခးျမႇငေပးအပသည။ ပထမ၀ဘရင ဆယင ကယယငသည သ၏ ေနျပညေတာက ကနယနမ ေျပာငးေရႊ႕ၿပးလင (ခရစႏစ ၂၂၁)၌ ၀ကန၌ တညသည။ ထ႔ေနာက သးႏစအၾကာ၌ ၀ဓနအမညရ အႏၵယရဟနးေတာသည ၀ကန၌ သတငးသးၿပးလင ဓမၼပဒက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ဓမၼပဒ၏ နဒါနး၌ ဘကၡ၀ဓနသည အႏၵယသား ရဟနးေတာျဖစ၏ဟ ေရးသားထားသည။ ထရဟနးေတာသည ခရစႏစ ၂၂၄ ၌ တ႐တျပညသ႔ ေရာကလာၿပးလင ၀ကန၌ သတငးသးသည။

ထရဟနးေတာႏငအတ ကကနမငအမညရ အျခားရဟနးေတာ တစပါးလညးရသည။ ထရဟနးေတာသည ဓမၼပဒ တ႐တဘာသာ ျပနဆရာ၌ ရဟနးေတာ ၀ဓနအား အကအညေပးသည။ တ႐တရဟနးမနသမ ေကာငးတြင ပညာစတင သငၾကားေသာအခါ ထကမးက ေလလာဖတ႐ႈရသည။ ထကမး၌ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားအတြက ဤသ႔ ၫႊနၾကားေရးသားထားသည။ နနက အပရာက ထေသာအခါ သငသည “ငါ၏ဘ၀သည အခနၾကာျမငစြာ ရညၾကာလမမည မဟတေပ။ အးထနးသည၏ အးကသ႔ မၾကာခင ကြပကသြားလမမည။ ေသေသာသ ျပနရငလာလမမည မဟတ” ဟ၍ စဥးစားဆငျခငသငေပ၏။ ယငးအေျခခအရ ကၽြႏပတ႔သည လသားတ႔အား ဗဒၶေဒသနာေတာက လကခကငသးရန ႏႈးေဆာငၾကေလကန၏။ တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားမႈ အေျခအေနသည ျပညပရ ဗဒၶဘာသာေလာကအား တ႐တျပညက အာ႐စးစကလာေအာင ျပမေနသည။ ခတန၊ ဆဂဒ၊ အႏၵယ၊ သဟဠ (သရလကၤာ) ႏငငမားမ ဗဒၶသာသနာက ျမတႏးၾကေသာ ပညာရငမားသည သာသနာျပရန တ႐တျပညသ႔ လာၾကသည။ ႏငင၏ မၿငမသကျခငးႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-151-

မငးမအေျခအေနသည တ႐တျပညသလထအား ၿငမးခမးေရးအတြက အာသာငမးငမး ျဖစေစခသည။ ----------- တ႐တျပညသလထသည ကြနျဖရပ၏ အဆးအမ ဥပေဒသရေနေသာလညး ၿငမးခမးမႈမရဘ ျဖစေနၾကသည။ ကြနျဖရပ၏ အဆးအမ ဥပေဒသမာ ၿငမ၀ပပျပားမႈရၿပး ေအးခမးသာယာေနေသာ ႏငငႏငသာ ကကညသည။ ထအခနက တ႐တျပညသလထ ရငဆငေနရေသာ အေျခအေန၌ကား ကြနျဖရပ၏ အဆးအမသည ၿငမးခမးမႈႏင ရႊငလနးခမးေျမမႈက ေပးႏငစြမး မရေပ။ တ႐တျပညသလထ ရငဆငေနရေသာ ဧရာမျပနာႀကးမားက မညသ႔မ အေျဖမေပးႏငေပ။ ဘ၀တကပြတြငလညး စြမးအားက မေပးႏငခေပ။ မရဏတကပြတြငလညး ေမာလငခက မေပးႏငေပ။ အေနာကတငး ပညာရငတစဥးက ဗဒၶဘာသာႏင စပလဥး၍ “ဗဒၶဘာသာသည သာမနလမားအတြက ယၾကညကးကြယရာ တစချဖစ၏။ ၾကညညသမားအတြက ဘ၀စညးကမး ဥပေဒကလညးေကာငး၊ လယဥေကးမားအတြက ဒနသေဘာတရားထကပင အေရးပါ အရာေရာကေသာ

စတေကနပမႈကလညးေကာငး ေပး၏” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ဗဒၶဘာသာသညအခ႕ အခကအလကမားႏင စပလဥး၍ တ႐တ အေတြးအေခၚမားအား ေထာကခအားေပးမႈ ျပလပႏငခသည။ ေကာငးမႈ မေကာငးမႈႏငလညးေကာငး၊ ကၾကမၼာ၀ါဒႏငလညးေကာငး ပတသကေသာ ေရးေဟာငး အယအဆမား၏ ေနရာ၌ ကမၼ၀ါဒႏင ဘ၀ဘ၀ါ၀ါဒက အစားထးထားလကသည။ ေျမႀကးႏင ေကာကခ အယအဆမားက အသြငသဏၭာနရေသာ ႐ပလး႐ပတ ဖနတးၿပးလင အဖးမျဖတႏငေသာ အလေရႊအး ေပးခသည။ ဗဒၶ၊ ေဗာဓသတ၊ ရဟႏာတ႔၏ တာ၀နမားကသ႔ေသာ ျမငျမတေသာ စနမနာမားက ျပညသလထ ေရ႕ေမာကတြင ချပခသည။ အႏၵယႏင တျခား ဗဒၶဘာသာႏငငမား၏ အထတြငရေသာ ေကာငးႏးရာရာ အရာ၀တမားက တ႐တျပညအား ေပးအပလက တ႐တျပညေျမက ေျမၾသဇာေကာငးေအာင လပခသည။ မငးဆကသးဆက ကနဆးၿပးသညေနာက၌ အေနာက ရနမငးဆက (၂၆၅-၃၁၇) ေပၚလာေလသည။ ထမငးဆကသည ခနဂနေကာငးတကမား၌ ဗဒၶယဥေကးမႈ အလငးေရာငက အဆကမျပတ ေတာကပေစခသည။ ထမငးဆကသည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-152-

ရာစႏစ၀ကေလာကအထ ရညၾကာခသည။ ထအခနကာလအတြငး၌ ပညာပါရမတာသတသည လႀကကအလြနမားသညျဖစ၍ တ႐တဘာသာျဖင ဘာသာျပနေပါငးမားစြာ ျပနဆရသညအထ ျဖစခသည။ ပညာရငေပါငး မားစြာကလညး ထသတႏင ပတသက၍ အဖြငမား ေရးသားခၾကသည။ အေနာကရနမငးဆက ကာလအတြငး ဗဒၶသာသနာသည ေ၀းလေသာဌာနမားသ႔အထ ကယကယျပန႔ျပန႔ ပြားသြားၿပးလင ေကာငးေပါငးမားစြာက တညေဆာကၾကသည။ လယနေကာငးတကမား၏ မတတမးအရ ရနေခတ၌ ေကာငးတကေပါငး ေလးဆယတညေထာငသည။ အေနာကရနမငးဆက၏ ေနျပညေတာ လယန တစေနရာတညး၌ပင ေအာကပါေကာငးတကေပါငး ဆယေကာငး ေပၚေပါကလာသည။ ၁။ ျမငးျဖေကာငးတက ၂။ ေဗာဓသတေကာငးတက ၃။ အေရ႕ဂေကာငးတက ၄။ေကာကဘရားေကာငးတက ၅။ ေန၀နးျပည ေရျပငေကာငးတက

၆။ပနေဇေတာငေကာငးတက ၇။ ေခးႀကးေကာငးတက ၈။ မးဆကဥယာဥေကာငးတက ၉။ဘတ တထာတာ ေကာငးတက ၁၀။ မန ဟအင မငးသား ဗဒၶေကာငးတက။ အေနာကရနမငးဆက ကနဆးၿပးသညေနာက (၂၆၀-၃၁၇)၌ တ႐တျပညေျမာကပငးတြင တာတာဘရငတ႔၏ ျပညနယငယကေလးမား ေပၚေပါကလာသည။ ထအခန၌ ဘရငတစပါးပါးအား တ႐တျပည၏ ဘရငဟေခၚဆရန မျဖစႏငသည အေျခအေန ျဖစေနသည။ ခရစ ၃၁၇ ၌ တ႐တျပညေတာငပငး ရနမငးဆကသည နနကငးက ေနျပညေတာအျဖစ သတမတလက တ႐တျပည၏ ဘရငအျဖစ ေၾကညာလကသည။ ထမငးဆက၏ ကာလသကတမးသည ၄၂၀ အထ ရညၾကာသည။ အေရ႕ ရနမငးဆက ဘရငအားလးသည ဗဒၶဘာသာက ကးကြယဆညးကပေသာ ဘရငမားျဖစသည။ နနကငးမာမ ၀မငးလကထက (ခရစ ၂၂၂-၂၈၀)၌ ဗဒၶဘာသာ သာသနာျပမား၏ ဗဟဌာနခပ ျဖစလာခသည။ တ႐တဗဒၶဘာသာ ဘနးေတာႀကး တာအအန (၃၁၂-၃၈၅)သည

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-153-

ထေခတ၏ ထငရားေကာၾကားေသာ ဆရာေတာတစပါး ျဖစသည။ -------- ဘရငဥတညသည ဗဒၶဘာသာက အျပညအ၀ လကခယၾကညေသာ ပထမဥးဆး တ႐တဘရငျဖစသည။ နနကငးသည အစပထမကပင ဗဒၶဘာသာ၏ ဗဟဌာနခပျဖစေနၿပး ယငးမငးဆကကာလ၌ ဘာသာျပနဆရာ ၁၇ ဥးတ႔သည ဘာသာျပနလပငနးမားက ႀကးပမးေဆာငရြကၾကသည။ သရမၾတသည ပထမဥးစြာ တၾတက ကမးဂနမားက ဘာသာျပနဆသည။ ထကာလအတြငး (၃၈၁-၃၉၅)၌ ဓမၼရတနသည သကတကမးဂန ၁၁၀ က ဘာသာျပနသည။ ထကာလအတြငး၌ အျခားကမးဂနမားကလညး ဘာသာျပနဆၾကေသးသည။ သ႔ေသာလညး ဘာသာျပန ဆရာမား၏ အမညနာမက မသရဘ ျဖစေနသည။ မလႏၵပဥႇာသည ယငးကသ႔ေသာ ကမးတစကမး ျဖစသည။ ပ႑တကမာရေဗာဓသည အာရအလယပငးမျဖစၿပး တရဖနဘရင၏ ရာဇဂ႐ျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည ခရစႏစ ၃၈၂ ခ၌ တ႐တျပညသ႔

ကြလာၿပးလင အာဂမကမးမားက တ႐တဘာသာ စတငျပနဆသည။ ထဘာသာျပန လပငနးက ေဂါတမသဃဘတ က အၿပးသတသညအထ ေဆာငရြကေပးသည။ ထေခတ၌ ပညာအရဆး ရဟနးေတာမာ တခါရျပညသား ဓမၼနႏၵျဖစသည။ သတပဋကတ အာဂမ (နကာယ) ကမးမားက ထးထးျခားျခား ပငပငႏငႏင တတေျမာကကၽြမးကငမႈရေသာ ထရဟနးေတာသည မဇၥၽာဂမနင ဧကတရာဂမ ကမးမားက ႏစႏစတညးႏင ဘာသာျပနဆခသည။ ထရဟနး၏ အျခားဘာသာျပန ကမးတစကမးျဖစေသာ ‘အေသာက ရာဇပၾတစကၡေမဒနဒါန’ ကမးသည တ႐တဘာသာျဖင ရသည။ တ႐တ ဗဒၶဘာသာသမငးဤ ကမာရဇ၀၏ အခနးက႑သည ႀကးမားလေပသည။ ထမေထရသည ခရစ ၄၀၁ ခႏစ၌ တ႐တျပညသ႔ သြားခသည။ အႏၵယကမးဂနမားက တ႐တဘာသာျပနဆသမားထတြင ကမာရဇ၀သည ၿပငဘကကငးျဖစသည။ ကမာရဇ၀၏ဖခငသည အႏၵယ ရဟနးတစပါး ျဖစသည။ ညျပာေသာမကလး၊ နၾကငၾကင ဆပငရသည အလကညာပမား၏ တငးျပည ကကာသ႔ ေရာကသြားေသာအခါ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-154-

ထတငးျပညမ ဘရငႏမေတာႏင လကထပသည။ ကမာရဇ၀ ေမြးဖြားလာေသာအခါ မခငသည သားျဖစသအား ပညာေကာငးစြာ သငၾကားေပးရနအတြက ကသၼရသ႔ ေခၚသြားသည။ ပညာစေသာအခါ ကမာရဇ၀သည သ႔မခငႏငအတ ကကာသ႔ ျပနလာသည။ ထအခန၌ ကမာရဇ၀သည အသက ၂၀ ရေနၿပ။ ရဟနး၀တၿပးလင ကမာရဇ၀သည ႏစ ၃၀ တတ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားေရးက ႀကးပမးေဆာငရြကခသည။ သ၏ ဂဏသတငးသည ပ႕ႏ႔ေကာေစာသြားသည။ ကမာရဇ၀က ေခၚလသညအတြက တ႐တျပညသည စစတပကပင လႊတသည။ ပထမတြင ကမာရဇ၀သည ကယန၌သာ သတငးသးသည။ သ႔ေသာလညး ဘရငက မရမေနပငသျဖင ခနဂနသ႔ ကြရသည။ ခနဂန ေရာကသြားေသာအခါ ဘရငက ကမာရဇ၀အား ခကခငး ရာဇဂ႐ (အဂရ)အျဖစ တငေျမႇာကလကေလသည။ ဖာဟယန ေခတမတငမ တ႐တျပညတြင ဗဒၶကမးစာ အေတာမားမားက တ႐တဘာသာျဖင ဘာသာျပနဆၿပး။ သ႔ရာတြင

၀နညးကမးဂနမားက တ႐တဘာသာ ျပနရနအတြကမ မညသမ စတကးထ မထညၾကေသးေပ။ ဖာဟယနသည ၀နညးကမးဂနမားက စေဆာငးရန အႏၵယႏငငသ႔ ထြကခြာလာခသည။ ေဒါကတာ ေကာကကယန၏ အဆအရ ဖာဟယန မတငမကလညး ဟြကနး၊ ဟြျပင စေသာ တ႐တ ရဟနးေတာမားသည အႏၵယႏငငသ႔ ထြကခြာသြားၾကသည။ သ႔ရာတြင တ႐တျပညသ႔ ျပနမလာၾကေပ။ ရာဟလာသကစၥညးကမ သ၏ ‘ေဗာဒၶဆဆကရတ’ (ဗဒၶယဥေကးမႈ) စာအပ၌ “တ႐တရဟနးေတာမားသည က၊ အာရအလယပငး၊ ခတန (ရက)၊ ကကာ မ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားႏင အၿမမျပတ ေတြ႔ဆခြင ရရၾကသည။ သ႔ရာတြင ဖာဟယနမတငမ မညသည တ႐တရဟနးေတာမ အႏၵယသ႔ မလာေရာကခေပ” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ဖာဟယနသည တ႐တအေဖာတစစႏင အတတကြ ခရစႏစ ၃၆၈ တြင ဗဒၶယဥေကးမႈႏင ဗဒၶ ဓမၼအခကအခာ ဗဟဌာနျဖစေသာ အႏၵယႏငငသ႔ ထြကခြာသြားၿပး ၁၅ ႏစအၾကာတြင တ႐တျပညသ႔ ျပနလာခသည။ တ႐တျပည ေျမာကပငး၌ လမးေပါငး မားစြာတ႔သည နငးျပားဘ၀ ေရာကရေနၾကၿပး တ႐တျပည ေတာငပငး၌မ မငးဆကတစဆကၿပး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-155-

တစဆက ေျပာငးလေနေသာလညး ကြယ၀ခမးသာမႈလညး ရသည။ စညးလးညၫြတမႈလညး ရသည။ ခရစႏစ ၄၂၀ ၌ ေသနာပတ လငးယသည နနကငး၌ မငးဆကအသစ တစဆကက တညေထာငသည။ ထမငးဆက၏ အမညမာ လင႐ႈနဟ ေခၚတြငသည။ ဘရငျဖစလာေသာအခါ ေသနာပတလငးယသည ၀တညဘြ႔အမည ယခၿပး သးႏစၾကာမ ထးနနးစးစသည။ အႏၵယႏင သဟဠ (သရလကၤာ)မ သတမနအဖြ႔ အမားအျပား ထဘရငထ ေရာကလာၾကသည။ ထဘရငသည ဗဒၶဓမၼက အထးပင ၾကညညေလးစားသည။ ဘရငမငတသည ရကစကၾကမးၾကတသညဟ ယဆရေသာလညး ဗဒၶတရားကမ အေလးထားသည။ မငတ (ခရစႏစ ၄၆၅-၇၃) သည မႉးမတမား ၀ငးကန႔ကြကသညၾကားက ေကာငးတကႀကးတစတကက တညေဆာကခသည။ ေနာကဆး၌ လဆနမးႏြယ ေသနာပတ ဟယာအတာအကငသည ေနာကဆး ဘရငႏစပါးအား လပၾကလက ထးနနးက သမးပကလကသည။ ထဘရင၏ မငးဆကမာ ေတာငပငးကာအ မငးဆကဟ၍ ေခၚတြငသည။

လဆနမငးဆက (၄၂၀-၆၉)၌ ေတာငပငး တ႐တျပညတြင ဗဒၶယဥေကးမႈသည အလြနတရာ ထြနးကားျပန႔ပြားသည။ ထအခန၌ ေတာငပငး တ႐တျပညတြင ဗဒၶစာေပ ဘာသာျပနဆရာ ၁၂၁ ဥးတ႔သည ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက တ႐တဘာသာ ျပနဆၾကသည။ အႏၵယႏငငမ ဖာဟယန ျပနေရာကလာေသာအခါ တ႐တ ဗဒၶဘာသာေလာက၌ အႏၵယႏငငသ႔ အၿပငအဆင ခရးထြကၾကေသာ ရဟနးေတာမား ေပၚေပါကလာၾကသည။ ခရစႏစ ၄၂၀ ၌ ရဟနး ၂၅ ပါးပါေသာ အဖြ႔တစဖြ႔သည ဘရားဌာနမားက ဖးေျမာရန အႏၵယႏငငသ႔ ထြကခြာသြားၾကသည။ ထအဖြ႔၏ေခါငးေဆာငမာ ဖာယနျဖစသည။ ထတ႐တရဟနးေတာသည သ၏ ပါဠဘြ႔အမညက ဓမၼာကရဟမညထားသည။ လဆနေခတသည တ႐တ-အႏၵယ ခရးသညမားအတြက ထငရားေသာေခတ ျဖစသည။ ထေခတ ခရးသညမားမာ တနဟဇေအ၊ ၀ငတ စသညတ႔ ျဖစၾကသည။ ဟဟဇခ႐ငတြင ေနထငသတငးသးၾကေသာ ရဟနးေတာ ရစပါးသည ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက ရာေဖြရန အႏၵယႏငငသ႔ ထြကခြာသြားၾကသည။ ထရဟနးေတာမားသည ခတနက ျဖတသြားၾကသည။ ခတန၌ ျမငရသမ ၾကားရသမက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-156-

ေရးသားမတတမးတငထားၾကသည။ ကကကငးရငးသည ေျမာကပငး လယနမငးဆကဘရင၏ ညေတာျဖစသည။ ထပဂၢလသည ခတနသ႔ အသြားအလာရခသည။ ခတန၌ ေဂါတမေကာငးတက စငဂဏဆရာေတာ ဗဒၶေသနထတြင ပညာဆညးပးခသည။ ---------- လဆနေခတ အစပငးေလာက၌ တာအယအမညရ တ႐တဗဒၶဘာသာ၀င တစဥးသည အျခားဗဒၶဘာသာ၀င အရာရ ၁၈ ေယာကႏငအတ မဟာပရနဗၺာနသတက ရာေဖြရနအလ႔ငာ အႏၵယသ႔ သြားခသည။ ထေခတ၌ တ႐တခရးသညမား အႏၵယႏငငသ႔ သြားၾကသကသ႔ အႏၵယမ သာသနာျပမားလညး တ႐တျပညသ႔ ခရးဆန႔ခၾကသည။ ခရစႏစ ၄၂၃ ၌ ဗဒၶဇ၀မေထရသည နနကငးသ႔သြားသည။ ထရဟနးေတာသည ကသၼရ၌ ၀နညးက သငၾကား ေလလာခၿပးသ ျဖစသည။ သ နနကငးေရာကလာေသာအခါ ဖာဟယနအသကထငရား ရေနေသးသည။ ဗဒၶဇ၀သည တျခားပညာရငမားႏင ပးေပါငးလက ပၪၥ၀ဂၢနကာယ တစခလးက ဘာသာျပနဆသည။

ဗဒၶဇ၀အျပင အျခား ရဟနးေတာႏစပါးလညး တ႐တျပည ေတာငပငးသ႔ သြားေရာကခၾကသည။ ဂဏ၀မၼာသည မသၼရ ဘရငမးႏြယ ခတယႏြယဖြားတစဥး ျဖစသည။ သားေထာကသားခမရေသာ ကသၼရဘရင ကကနသြားေသာအခါ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားက ဂဏ၀မၼာက ဘရငေျမာကလၾကသည။ ဂဏ၀မၼာသညသာလင အနးစပဆး အ႐ကအရာချဖစသည။ သ႔ရာတြင ဂဏ၀မၼာက ထးနနးကျငငးပယလကေလသည။ ခရစႏစ ၄၀၀ တြင အႏၵယျပည အႏ႔အျပား၊ ခရးလညလညၿပးလင ဂဏ၀မၼာသည သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)သ႔ ေရာကလာသည။ ထမတစဆင ဂာဗားကျဖတလက ေနာကဆးနနကငးသ႔ ေရာကသြားသည။ ထ႔ေနာကတြင ကနတနသ႔သြားလက ကနတနရ ေကာငးတကတစတကတြင ေနထငသတငးသးသည။ ဂဏဘျဒလညး ကသၼရသားပင ျဖစသည။ ဂဏဘျဒအျပင တျခားထငရာေသာ ဘာသာျပနဆရာ သးပါးရေသးသည။ ယငးတ႔ကား သဃ၀မၼာ၊ ဓမၼမၾတ၊ ကာလယသတ႔ ျဖစၾကသည။ သဃ၀မၼာသည ခရစႏစ ၄၃၄ ၌ နနကငးသ႔သြားသည။ ဂဏ၀မၼာ ကြယလြနသြားၿပးသညေနာက၌ သဃ၀မၼာသည ၀နညးႏင ပတသက၍

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-157-

ထငေပၚေကာၾကားသ ျဖစလာသည။ သဃမၾတလညး ကသၼရသား ျဖစသည။ ဓမၼမၾတသည ခတနႏင တနရႊမက ျဖတလက ၄၂၄ တြင နနကငးသ႔ ေရာကသြားသည။ ဓမၼမၾတသည အနစၥ၊ ဒကၡ၊ သည၊ အနတ၊ နဗၺာနႏင ပတသကေသာ ပၪၥစာနက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ကာလယသသည ၄၂၄ ၌ အႏၵယမ တ႐တျပညသ႔ ေရာကလာသည။ ထရဟနးေတာသည အမတာယစာနသတႏင ေဘသဇၨရဇၨသမဇၥၽဂတသတက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ခရစႏစ ၄၈၉ ၌ ဘရင တဇလနသည စာေပပညာရငႏင ရဟနးပညာရင ၄၀၀ ေကာက ဓေမၼာပေဒသ ေကာငးတက၌ ပငဖတၿပး စညးေ၀းသဘင ကငးပျပလပသည။ ဘရငလနသည ဗဒၶသာသနာက လႈကလႈကလလ ေလးစားၾကညညသ ျဖစသည။ ထ႔ျပင ကငဘရင ကာ၀တႏင ၀တတ႔လညး ဗဒၶသာသနာအကးအတြက ႀကးပမးေဆာငရြကသမား ျဖစၾကသည။ ခနမငးဆက ၂၅ ႏစကာလသည အေရအတြက မမားေသာလညး ထအခနကာလအတြငး၌ ဗဒၶစာေပ ကမးဂနမားက တ႐တဘာသာ ျပနဆရန ရဟနးေတာငါးပါး အႏၵယမ တ႐တျပညသ႔

ေရာကလာၾကသည။ ထရဟနးမားထတြင သဃဘျဒသည ထငရားေသာ ပဂၢလျဖစသည။ သဃဘျဒသည သႏငအတ ရငမဟာဗဒၶေဃာသ၏ သမႏပါသာဒကာအ႒ကထာက ေဆာငၾကဥးလာခသည။ ယငးကေထာကလက ထမေထရသည ေထရ၀ါဒဂဏး၀င ေထရအရငျဖစေၾကာငး ခန႔မနးရသည။ တ႐တအစဥအလာ ယဆခကအရ သဃဘျဒသည ၀နယအ႒ကထာက ၄၈၉ ခႏစတြင ကနတနသ႔ ယေဆာငလာၿပး တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ဓမၼကရတယသသည အာရ အလယပငးမ ျဖစသည။ ထရဟနးသည ခနမငးဆကဘရင တာအတလကထက (၄၇၁)၌ တ႐တျပညသ႔ ေရာကလာသည။ ဓမၼမတမေထရသည ခတနလမးမ ျဖတလက တ႐တျပညသ႔ လာသည။ ဂဏ၀ဒၶလညး အႏၵယအလယပငးမ ရဟနးျဖစသည။ ထရဟနးသည (ခရစႏစ ၄၉၃-၄၉၅)၌ ကမးသးကမးက တ႐တဘာသာ ျပနဆသည။ ယငးကမးသးကမးထက တစကမးမာ ေပာကကြယေနေလၿပ။ ထ႔ေနာက စညပင၀ေျပာေသာ လနမငးဆကေခတ ေရာကလာသည။ ထမငးဆက ပထမဆးဘရင ဟဂာအယငသည ေနာငေသာအခါ၌ ဥတညအမညျဖင ထငရားေကာၾကားလာသည။ ထဘရငသည သ႔အရင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-158-

မငးဆကႏင အဆကအစပ အလမးေ၀းသျဖစၿပး အားနညးေသာ ကမငးဆကဘရငအား နနးက အဆငးခငးၿပးလင ထးနနးက သမးပကလကသည။ ထဘရငသည ရာစ၀ကနးပါး (၅၀၂-၅၅၀)အထ နနကငး၌ ထးနနးစးစသည။ ဥတညဘရငလကထက၌ တငးႏငငသည ဖြ႔ၿဖးကြယ၀သည။ ေနျပညေတာ နနကငး တစေနရာတညး၌ပင ၀ဟာရေကာငးေပါငး တစရာေကာရသည။ ဗဒၶသာသနာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးက ႀကးပမးေဆာငရြကၾကေသာ ဗဒၶဘာသာ၀င ပညာရငမားႏင ရဟနးေတာမား ေထာငႏငခၿပး နနကငး၌ စေ၀းေနထငၾကသည။ လနမငးဆက ေခတမတငမက တနတငဆဂ၊ အငပနဆေဂ၊ မဟာပညာပါရမတာကသ႔ေသာ ေကာငးတကမားသည မညသညေနရာမာမ မရေပ။ ဥတည၏ နနးေတာရ ပနးဥယာဥအမညရေသာ ဥယာဥထတြင ဗဒၶတရား ေဒသနာေတာက ေဟာၾကားျခငး ျပလပၾကသည။ ဘရငဥတည၏ ေခတသည ဗဒၶဘာသာအတြက အေရးပါ အရာေရာကေသာေခတဟ ဆႏငသည။ သ႔ရာတြင ဘရငသည

ႏငငေရးႏင ျပညေရးျပညရာက စတပါ၀ငစားျခငး မရေပ။ ဥတညသည ေ၀အက ႏမနငးတကခကသည။ သ႔ရာတြင ေအာငျမငမႈ မရရေပ။ ေ၀အက အေရ႕ႏငအေနာက နယပယေဒသမားက ဖ႐ဖရျဖစေအာင ျပလပလကသည။ အစြမးထကေသာ ေသနာပတေဟာငကငသည ကတမတညေပ။ ဘရငသည ေဟာငကငက အျပစဒဏမေပးသညအျပင ဘရငခအျဖစပင ခန႔အပသည။ ေနာကပငး၌ ဘရငဥတည အေရ႕ဘကေဒသ ဘရငေ၀အႏင ပးေပါငးသြားသညျဖစ၍ ေဟာငကငသည ဘရငဥတည၏ သားေတာႏင ပးေပါငးလက ဘရငဥတညအား တကခကသည။ တကပြျပငးထနစြာ ျဖစပြားၿပးေနာက ေဟာငကငသည ဘရငသားေတာႏင ပးေပါငးလက ေနျပညေတာ နနကငးက သမးပကလကသည။ ဘရငဥတည ဇာတသမးသြားသည။ ဘရငဥတညသည မ႐းဖလာ ဗဒၶဘာသာ၀င မဟတေပ။ အသက ၄၈ ႏစအရြယ (၅၀၁)အထ ကြနျဖရပဘာသာ၀င ျဖစခသည။ ကြနျဖရပဘာသာ တးတကႀကးပြားရာ ႀကးပြားေၾကာငးကလညး ႀကးပမးေဆာငရြကသည။ ပဂၢလေရး အေတြ႔အၾကတစခေၾကာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-159-

ဥတညသည အယအဆ ေျပာငးလသြားချခငး ျဖစသည။ ဘရငေ၀အႏင ပတသက၍လညး ထနညးအတငးပင ျဖစသည။ ကြနျဖရပေခတ တစစခနး ရပသြားေသာအခါ တ႐တျပညတြင ဗဒၶဘာသာ အရနအ၀ါသည တးတကျမငမားလာၿပး တ႐တတစျပညလး၌ ပ႕ႏ႔သြားသည။ ေ၀အ၏ မဖရားႀကး ဟဒ၀ဂါသည ဗဒၶဘာသာက ၾကညညျမတႏးသ ျဖစသည။ ခရစႏစ ၅၁၈ ၌ မဖရားႀကးသည ဆနယနးႏင ဟအရငတ႔အား ဗဒၶကမးစာမားက ရာေဖြရန ဥဒာနသ႔ ေစလႊတသည။ ထပဂၢလႏစဥးသည ဗဒၶကမးစာ ၁၇၅ ကမးတ႔က ရာေဖြစေဆာငးၿပး ျပနလာခၾကသည။ ဘရငဥတည ဗဒၶဘာသာ၀ငအျဖစ ေျပာငးလသြားျခငးသည ေကာငမငးဆက မငးသား တဆကနေၾကာင ျဖစသညဟ၍ ေဒါကတာ ေကာငကြမက ဆထားသည။ ဥတညဘရငႏင ဆကစပမႈရေသာ ကနမငးသားသည ဘရငမငးႀကးအား ထငရားေကာၾကားေသာ ဗဒၶဘာသာ ပညာရငမားႏင နးစပမႈရေအာင အဆကအသြယ လပေပးသည။ ဧလေယာ၏ အဆအရ ဘရငဥတညသည ပါအကအမညရ တျႏၵဂဏး၀င ရဟနး၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈခရသျဖင ဗဒၶဘာသာ၀င ျဖစလာသည။

ဘရငဥတညသည နနကငး၌ အထး ေငြကနေၾကးကခလက ႀကးမားကယျပန႔ေသာ ေကာငးတကႀကး တစတကက ေဆာကလပၿပး ေကာကစာ ထြငးထထားသည။ ထေကာကစာ၌ ဘရငမငးႀကးသည တရစၦာနတ႔၏ အသကက မသတရဟ တားျမစပတပငထားသညသာမကပ မညသည တရစၦာန႐ပကမ မေရးျခယရဟေသာ အမန႔ကပင ထတထားသည။ အ႐ပမားက ျမငေတြ႔ၿပး တရစၦာနမားက သတျဖတလသညစတ ေပၚမလာေအာင ယငးသ႔ တားျမစထားျခငး ျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးကယတင ျပညသျပညသားမားအား တရားဓမၼ ၫႊနၾကားေဟာျပသည။ ဗဒၶစာေပႏင ပတသကေသာ ကမးကလညး ေရးသားသည။ တပဋကတ ပထမတ႐တဘာသာျပန (လကေရးမ)က ခရစႏစ ၄၁၈ ခႏစ၌ ထတေ၀ျဖန႔ခသည။ ဘရငဥတည၏ သကရသတ၀ါ မသတျဖတရန ပတပငထားေသာ ေကာကစာႏင စပလဥး၍ ျပညသလထ မေကမနပ ျဖစၾကေသာလညး ဗဒၶဘာသာႏင စပလဥးေသာ ေဆာငရြကခကမားကမ လအမားက ႏစၿခကေကနပၾကသည။ ယငးသ႔ လအေပါငးတ႔၏

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-160-

အားေပးမႈခရျခငးမာ ဘရငနနးေတာတြငး၌မသာ မကဘ တ႐တျပည တစျပညလး၌ ျဖစသည။ နာမညေကာ စာေရးဆရာမားျဖစၾကေသာ လရပႏင ယကာတ႔သညလညး ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရး လႈပရားမႈမား၌ ပါ၀ငၾကသည။ ------------------ ဘရငဥတညသည ဗဒၶကမးစာေပါငး မားစြာက ႏစစစ ထတေ၀ျဖန႔ခသည။ ဗဒၶစာေပ အႏစသာရက ေလလာလကစားသမားအတြက အခကအလက အျပညအ၀ ရရေစရန ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက တညးျဖတထတေ၀ရမညဟ၍ ဘရငမငးႀကးက အမန႔ေပးထားသည။ နာမညေကာ တ႐တရဟနးေတာ ဆငးအား ၅၁၅ ခႏစ၌ စေဆာငးထားေသာ တပဋကတ ဘာသာျပန လကေရးမ ေပါငးခပျဖစသည ဗဒၶကမးစာမား၏ စာရငးတစခ ျပစရနလညး ေလာကထားေတာငးပနသည။ ထ႔ေနာက ႏစႏစအၾကာတြငလညး ဘရငမငးႀကးသည ရဟနးေတာ ပါအကနအား ယငးစာရငးက ျပနလည သတသငတညးျဖတရန ေတာငးပနေလာကထားေလသည။ ဘရငမငးႀကး၏သားေတာ ေကာငမငးသညလညး ဖခမညးေတာကသ႔ပင ဗဒၶဘာသာက ၾကညညေလးစားသ ျဖစသည။

ေကာငမငးသည ဗဒၶကမးစာမားက ေလလာဖတ႐ႈၿပးလင သ၏ နနးေဆာငအတြငး၌ တရတန၀ဟာရအမညရ အေဆာငတစေဆာငက ေဆာကလပထားသည။ ထအေဆာငသ႔ တရားဓမၼ ေဆြးေႏြးေဟာၾကားရန ရဟနးေတာမားအား ပငဖတေလရသည။ ဘရငမငးႀကး၏ ဒတယသားေတာ ကင၀ငတႏင သတမသားေတာ ယြမတတ႔လညး ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကၿပးလင ဗဒၶသာသနာေတာ တးတကျပန႔ပြားေစရန ႀကးပမးအားထတၾကသမား ျဖစၾကသည။ ယငးသားေတာမားသည ပညာတတမား ျဖစၾကၿပးလင သတ႔၏ ဖခမညးေတာကသ႔ပင ကယကငတရား ေကာငးမြနသမား ျဖစၾကသည။ အထက၌ ျပဆသညအတငး ဘရငဥတည၏ လကထက၌ တ႐တျပညတြင ဗဒၶဘာသာ အရနအဟနႏင ျပန႔ပြားသြားသည။ ထအေၾကာငးေၾကာင ျပညပတငးျပညမားႏင တ႐တ၏ ဆကသြယေရးလညး တးတကေကာငးမြနလာသည။ ကရးယားဘရငသည တ႐တႏငငသ႔ သတမနတစဥးက ေစလႊတၿပးလင ဗဒၶကမးစာမမားက အထးအားျဖင မဟာပရနဗၺာနသတ ကမးစာမက ေတာငးသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-161-

ထနညးအတပင ျမနမာႏငငမ ဘရငကလညး သတမနတစဥးႏငအတ ပနးခဆရာတစဥးကပါ တ႐တဘရငႏင အႏြယေတာမား၏ ပတေရးဆြရန တ႐တျပညသ႔ ေစလႊတခသည။ လနမငးဆကႏင ပတသကေသာ ကမးစာအပ၏ အဆအရ ဘရငဥတညသည ကေမၺာဒးယားႏင အဆကအသြယရသည။ ကေမၺာဒးယားဘရင ဇယ၀မၼာသည ၅၀၃ ခႏစ၌ သတမနတစဥးက တ႐တျပည ဘရငမငးႀကးထ ေစလႊတၿပး ဗဒၶ႐ပပြားေတာတစဆ လကေဆာငပဏၰာ ေပးပ႔ခသည။ ခရစႏစ ၅၀၃ ခႏစ၌ မဒေဆသည နေပါမ တ႐တျပညသ႔သြားလက အတြေပါငး ၁၁ တြရသည ကမးသးကမးက ဘာသာျပနသည။ နရႏၵရယသသည ရဟနးျဖစလာၿပးသညေနာက ပညာသငၾကားဆညးပးရငး အႏၵယႏင သရလကၤာႏငငမားရ ေဒသအသးသးသ႔ ခရးလညလညခေလသည။ နရႏၵရယသ၏ ဇာတမာ ဥဒာနဆြတ ျဖစေလသည။ ခရစႏစ ၅၅၆ ခႏစ၌ ရဟနးေတာ နရႏၵရယသသည တ႐တျပညသ႔ ေရာကသြားသည။ တ႐တျပည၌

ရဟနးမားႏင လဒါယကာမားက နရႏၵရယသက အထးပင ၾကညညေလးစားၾကသည။ ရာဟလာသကစၥညးေရးေသာ ‘၀ဆမရကယာႀတ’ (အေမခခရးသည)၀တႀကး၏ ဇာတေဆာငသည နရႏၵရယသျဖစသည။ အႏၵယမ ေဗာဓဓမၼ (တာမ)သည ၅၂၀ ခႏစ၌ ကနတနသ႔ ေရာကသြားသည။ ထရဟနးသည အႏၵယေတာငပငးမ ဘရငသားေတာတစပါး ျဖစသည။ ထရဟနး၏ ဒနေဗဒအရ ကသလသည ေကာငးမႈျပျခငး၌ မရေပ။ ကမးဂနမားက သငၾကားဆညးပးျခငးအားျဖငလညး အသဉာဏပညာ မရရႏငေပ။ အေရးႀကးေသာအရာမာ ကယတြငး၌ရသည။ ယငးအသဉာဏက ဘာ၀နာပြားမားျခငး အားျဖငသာလင ရရႏငသည။ ယငးအယ၀ါဒသည ခရးအလမးေ၀းေသာ အေရ႕ဘကႏငငမား၌ ေအာငျမငမႈမားစြာ ရရေသာလညး အစပထမတြင တ႐ပျပည၌ ေအာငျမငမႈ မရရလေပ။ သဒၶါတရား ထကသနေသာ စာႏငေပႏင ဘရငးမငးႀကးသည ထအယ၀ါဒက နားလညသေဘာေပါကျခငး မရေပ။ ထ႔ေၾကာင ေဗာဓဓမၼသည ေျမာကပငးသ႔ ကြသြားသည။ ထမတစဆင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-162-

ယနေရႊက ျဖတၿပးလင လယနသ႔ ကြသြားလက လယနရ ရာအလငးေကာငးတက၌ သတငးသးသည။ ထေကာငးတက၌ ၉ ႏစတတ စကားေျပာဆျခငးမရဘ ၀စပတေနၿပးလင နရတစခဘကသ႔သာ အာ႐ျပေနသည။ ထ႔ေၾကာင သ၏အမညမာ “နရၾကည ရဟနးေတာ” ဟ၍ တြငေနသည။ အစဥအလာ ေျပာလာခၾကသည စကားအရ ေဗာဓဓမၼသည အခနမညေရြ႕မညမၾကာၾကာ တရားထငေနသနညးဆလင သ၏ေျခေထာကသည လမး၍မရသညအထ ျဖစသြားသည။ ေဗာဓဓမၼသည အႏၵယႏငငသ႔ ျပနကြလေသာလညး တ႐တျပည၌ပင ပလြနေတာမသြားသည။ ------ ဘရငဥတညသည စာေပက ခစျမတႏးျခငး၊ ဗဒၶဘာသာက ၾကညညျခငးေၾကာင အေနာကဘကႏငငမား၌ အလြနတရာ ထငရားေကာၾကားသည။ ဘရငမငးႀကးသည တ႐တ လ႔အဖြ႔အစညးႏင ဆန႔ကငဘကျဖစေသာ နညးလမးမားက လကခကငသးသည။ ဘရငဥတညသည သကသတလြတ စားသည။ သးႀကမတတ

ရဟနးခသည။ သ႔ရာတြင ရဟနးဘ၀တြင ၾကာရညစြာ မေနႏငခေပ။ အေၾကာငးေၾကာငးေၾကာင နနေတာျပနလာၿပး ဘရငလပရျပနသည။ ခရစႏစ ၅၃၈ ခႏစ၌ ဖရနဘရငက ျမတစြာဘရား၏ ဆေတာျမတက ဥတညဘရငထ ေပးပ႔ခသည။ ဥးတညဘရငက ဆေတာျမတက ခမးနားသကၿမကစြာ ႀကဆသည။ ေနာကတစႏစ၌ ကယစားလယ အဖြ႔တစဖြ႔သည သကတကမးဂနမားက စေဆာငးရာေဖြရန မဂဓႏငငသ႔ သြားသည။ ၅၄၆ ခႏစ၌ ထကယစားလယအဖြ႔သည သကတကမးမားစြာက စေဆာငးၿပးလင တ႐တျပညသ႔ ျပနလာသည။ တ႐တကယစားလယအဖြ႔သည သတ႔ႏငအတ ပညာရငရဟနးေတာ ပရမတကလညး ပငေဆာငလာခသည။ ယေဆာငလာခေသာ သကတကမးဂနမားက ပရမတမေထရ ႀကးမႉး၍ တ႐တဘာသာျပနသညမာ ႏစ ၂၀ ၾကာျမငခသည။ ဘရငဥတညသည ဇရာပငး ေရာကလာေသာအခါ ဗဒၶဘာသာက ဆတကထမးပး တး၍ ယၾကညသြားသည။ မမပင စညးစမဥစၥာႏင ဇမခပစၥညးမားက နနးတြငးသ နနးတြငးသား အားလးအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-163-

မေ၀ေပးလကၿပးလင မမမာမ သာမန႐း႐း အ၀တအစားေလာကသာလင ၀တၿပး ႏမႏမခခပငေနသည။ ၅၄၇ ခႏစ၌ ဘရငဥတညသည တတယအႀကမ ရဟနးျပျပနသည။ ထ႔ေနာက မၾကာခငပင အထကေဖာျပခသညအတငး ေဟာငကငအျဖစအပက ေပၚေပါကလာသည။ ယငးအျဖစအပကသည ဘရငအဘးႀကးအား ၿငမးၿငမးခမးခမး မေနႏငေအာင ျပမဖနတးခေလသည။ နနကငး ၀ငေရာက စးနငးမႈ ျဖစပြားခန၌ ဘရငမငးႀကးအား သကသတလြတစားျခငးက ရပဆငးၿပး ၾကကဥ ဘဥ စားေသာကသးေဆာငရန တကတြနး ေတာငးပနၾကသည။ ေနျပညေတာက သမးပကမညဟသညသတငး ရရေသာအခါ ဘရငမငးႀကးက မမ ႀကးပမးအားထတခကအရသာ ႏငငေတာက စးမးအပခပႏငျခငး ျဖစခသည။ ထႏငငေတာသည မမေၾကာငပင လကလြတဆး႐ႈးသြားရၿပ။ ထ႔အတြက မမအေနႏင “မညသ႔ကမ အျပစတငေနစရာမလ” ဟ၍ ေျပာသည။ နနးေတာရရာသ႔ ခတက ခဥးကပလာေသာအခါ ေဟာငကငသည ထတလန႔ေၾကာကရြ႕သြားၿပးလင ဘရငဥးတည ေျခရငးတြင

၀ပစငးလကသည။ ထအခါ ဘရငမငးႀကးက “ငါ၏ ႏငငေတာက ပကစးေအာင လပရနအတြက သငအေနႏင မားစြာ ႀကးပမးအားထတရလမမညဟ ငါ စးရမမကငး ျဖစေနမသည” ဟ၍သာ ေျပာျပလကသည။ ထစကားက ၾကားရေသာအခါ ေဟာငကငသည အႀကးအကယ အရကရသြားၿပးလင သ၏ အရာရမားအား “ငါ၏ဘ၀မာ ယခတစႀကမေလာက ဘယတနးကမ ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ျခငး မျဖစခဖးဘး” ဟ ေျပာလကသည။ ေဟာငကငသည ဘရငဥတညအား ေနာငထပတစဖန ေမာမၾကည၀ေတာေပ။ ဇရာပငး ေရာကေနၿပျဖစေသာ ဘရငမငးႀကး ကကနရျခငးသည အငအားျဖစထြနးေစေသာ အစာအဟာရမားက မမ၀ေသာေၾကာငဟ ဆသည။ ဘ၀၏ အၿပးသတအခန၌ ဒကၡေတြ႔ရသညမာ အမနပငျဖစေသာလညး ဘရငဥတညသည ေဟာငကင ကြယလြနသြားရပႏငစာလင ၿငမးၿငမးခမးခမး ရလေပသည။ ႏစႏစတတ အၾကမးဖကျခငးမားက ျပလပၿပးေနာက ေဟာငကငသည ဘရငျဖစလာေသာလညး ဘရငျဖစၿပး မၾကာခင အ႐ႈးေပးလကရၿပး လပၾကသတျဖတျခငး ခသြားရေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-164-

ထငးႏငင

သရသရယ၀သရာမ

၁၄ ရာစ ၁၃၃၅ ခႏစ သရသရယရာမဘရင ထးနနးစးစစဥ ကာလတြင ထငးႏငငသည ဘကစတးတကမႈ ရလာသည။ ဘရငမငးႀကးသည တငးျပညတးတကေရးက အားႀကးမာနတက ေဆာငရြကသည။ ထဘရင၏ ေခတသည ထငးႏငင၌ ဗဒၶဘာသာအတြက ထးျခားမႈရေသာ ေခတဟ ဆရေပလမမည။ သရလကၤာ၊ ျမနမာ၊ ေလာ၊ ကေမၺာဒးယား ႏငငမားကသ႔ပင ထငးႏငငသညလညး ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာႏငငပင ျဖစသည။ ထငးႏငငေတာငပငးသည ေရးယခင အတတကပင ဗဒၶဘာသာႏင ဆကသြယမႈ ရလာခသည။ ၄ ရာစ၊ ၅ ရာစႏစမား၌ ျမနမာႏင

မာလာယတ႔သည ဗဒၶဘာသာက အေၾကာငးျပလက အႏၵယအေရ႕ဘကပငးႏင ဆကသြယမႈ ရလာခၾကသည။ ထအခန၌ ထငးႏငငလညး ထသာသနာျပမားႏင အဆကအသြယ ရလာခပရသည။ ထငးႏငင၏ ေရးေဟာငး အပကအစးမားသည ဗဒၶဘာသာႏင ဆကစပမႈရခသည။ ဤ၌ ၄ ရာစႏစ ကမၸညးေကာကစာကလညးေကာငး၊ ပရာတမ၌ ၇ ႏင ၈ ရာစ ကမၸညးေကာကစာမားကလညးေကာငး၊ တးေဖာရရခသည။ မာဂ၌ တးေဖာရရေသာ ေကာကစာမာမ ေနာကပငးေခတကဟ ယဆၾကသည။ ယငးေကာကစာ၌ ပါဠႏင သကတ ေရာေႏာေနသညက ေတြ႔ရသည။ ၁၃ ရာစႏစ ၀နးကငေလာကတြင အေရးပါ အရာေရာကေသာ ေကာကစာတစခ တးေဖာရရသည။ ထေကာကစာအရ ထအခနကာလ၌ ထငးအငပါယာသည ေတာငပငး၌ ပငလယသမဒၵရာမ လႏအထလညးေကာငး၊ အေနာကဘကတြင ပခးအထလညးေကာငး ကယျပန႔သညဟ သရသည။ ယငးေကာကစာအရ ဆေခါဒအ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားႏင ျပညသလထသည ဗဒၶဘာသာ ကးကြယဆညးကပၾကေၾကာငးကလညး သရရသည။ ျပညသလထသည ၀ါဆပြမားႏင ကထနပြမားတြင ပါ၀ငဆငႏႊၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-165-

ဆေခါဒအ ေနျပညေတာ၌ ဗဒၶ၀ဟာရမားကလညးေကာငး၊ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားကလညးေကာငး၊ ဗဒၶဓာတေတာမားကလညးေကာငး အမားအျပား ေတြ႔ရရသည။ ထငးလမးတ႔၏ မလေဒသမာ ယနနဟ ယဆၾကသည။ အျခားတငးျပညႏငငမားကသ႔ပင ထငးလမးတ႔လညး အႏၵယႏင အဆကအသြယရၾကသည။ ဆကအငႏင ယနနလမးမမ အာသကျဖတလက ဘစ ၂ ရာစႏစေလာကက တ႐တကနပစၥညးမားက အထးအားျဖင တ႐တပးထညက အႏၵယသ႔ ပ႔ေလရၾကသည။ အႏၵယလမးမားလညး ယငးတ႐တလမးမႀကးေပၚရ ခငးတြငး၊ ဧရာ၀တ၊ သလြင၊ မေခါင၊ ပငလယနကမးေျခမား၌ မမတ႔၏ ကလနမားက တညေထာငၾကသည။ ယငးကလနမားအနက တစခေသာေဒသက ဂႏၶာရဟ အမညမညထားသည။ ယငးအမညနာမသည ၁၃ ရာစႏစအထ တညရေနခသည။ ယငးခင၀မး နယေျမမား၌ ျပညနယငယကေလးေပါငး မားစြာတညရေနသည။ မဏပရႏင အာသက လြနသြားေသာအခါ တ႐တ ‘တာ’ အမညရ ဟႏၵျပညနယတစခ တညေထာငထားၾကသည။

ယငးျပညနယ၏ ၇၅ ေကာသေလာကေ၀းေသာ အေရ႕ဘက ခငးတြငးျမစအလြန၌ အျခား ဟႏၵျပညနယ တစနယရသည။ ယခေခတ တ႐တျပညနယ ယနန၌ ‘တာလ’ အမညရ ျပညနယတစနယရသည။ ေဒသခလမား၏ အစဥအဆက ယဆလာခေသာ အယအဆအရ ယငးျပညနယက အေသာကမငးတရားႀကး၏ သားေတာ တညေထာငသညဟ အဆရသည။ ယငးျပညနယသည ထငးလမးတ႔၏ ျပညနယျဖစ၏ဟ အယအဆ ရၾကသည။ ေယဘယအားျဖင ယငးနယေျမေဒသ၌ ေနထငသမားအား သမးလမးဟ ေခၚၾကသည။ သ႔ရာတြင သမးလမးတ႔သည မမတ႔အား ထငးဟ ေခၚေ၀ၚျခငးက ပ၍ ႏစသကလလားၾကသည။ ယငးကေထာကလက ေတာငပငး တ႐တျပညနယႏင အဆကအစပရေသာ လမးမားက ယငးအမညနာမႏင ေခၚေပၚေၾကာငး သရရသည။ သမးလမးတ႔သည ကေမၺာဇ၏ အပခပမႈက တြနးလန ၿဖဖကပစလကသညအခါကမ ထငးအမညနာမက ရယၾကျခငးျဖစသည။ သတ႔ေနထငသည အရပေဒသ၏အမညမာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-166-

‘သမး’ ဟေသာ စကားလးသည ‘သာမ’ ဟေသာ သကတဘာသာစကားလး၏ အနကအဓပၸာယမာ အျဖျဖစသည။ ယငးအမညနာမက ၁၀၅၂ ခႏစတြင စမၸာ၌ တးေဖာရရေသာ ေကာကစာ၌ ေတြ႔ရသည။ ေဂနေကာကစာအရ ပတေလမ၏ ဆမရေဒ (ဆာမရ႒)သည ယငးေနရာေဒသျဖစ၏ဟ သရရသည။ သ႔ရာတြင ေအလယကကမ ဆမရေဒသျပညနယ ေဒသသည ဗနေကာကအနးအနား၌ ရသညဟ ယဆသည။ ေဒ၀တရယ ေဗာကလဂါေရးေသာ ‘တ႐တျပညသမငး’ ၏ အဆအရ ဘစ ၅၈၅ အထ တ႐တဘရငသည သ၏ အငပငယာက ေတာငပငး ယနေရႊကနျမစ အထကပငးတြင မခ႕ထြငႏငေသးေပ။ ထအရပေဒသမား၌ ေတာေနလမးမား ႀကးစးေနၾကသည။ ဒဗလ ေအအာ၀ဒကမ “ယငးေတာေနလမးမားသည လမးစအသးသးမ လမားျဖစၾက၏။ ယငးလမးစမားအနက အမားစမာ သမးလမး၊ ေလာလမး၊ ရာမလမးတ႔၏ ဘးစဥေဘာငဆကမား ျဖစၾက၏” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ------------

ခရစႏစ ၉၆ ခ၌ ထငးဘရငသားေတာ လယမာအသည တနမငးဆကး တ႐တဘရင မနဂတ၏ လကေအာကခအျဖစ ျငငးဆနလကသည။ ခရစႏစ ၇၈ ခတြင ထငးသည တ႐တက တြနးလန ဆန႔ကငလက လြတလပေသာ တငးျပညအျဖစ ထေထာငလကသည။ သ႔ေသာလညး ၂၂၅ ခႏစ၌ တ႐တ၏ လကေအာကခ ျပနျဖစသြားျပနသည။ ခရစႏစ ၆၅၀ တြင ထငးလမးတ႔သည တစဖန လြတလပေရး ရရသြားၾကၿပးလင နာခာအအမညရ အငအားႀကးမားေသာ တငးျပညတစျပညက ထေထာငလကၾကသည။ ထအခန၌ ထငးဘရငမာ ဆႏေလျဖစသည။ ထဘရငသည တနမငးဆကဘရင ေကာငးဆြနႏင မဟာမတအျဖစ ဆကသြယရန သတမနအဖြ႔တစဖြ႔ ေစလႊတခသည။ ထငးလမးတ႔သည ေနာကပငးတြင ဘာသာတရား ကငး႐ႈငးသေလာကပင ေရ႕ပငး၌ စစမကလလားသမား ျဖစၾကသည။ ထငးဘရင မလကသည ခရစႏစ ၇၄၅ ၌ တဗကက ၀ငေရာက သမးပကၿပးလင ၿမ႕ေပါငးမားစြာက သမးယခသည။ ခရစႏစ ၇၅၀ တြင ထးနနးသမးပကၿပးေနာက ကလကငးဘရင၏ သ၀ဏလႊာသည တ႐တသ႔ ေရာကသြားသည။ ဟနနဘရငခက ထဘရငအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-167-

မထေလးစားျပသည။ ယငးက တ႔ျပနသညအေနျဖင ထဘရငသည တ႐တျပညက ၀ငေရာက တကခကၿပးလင ၿမ႕ ၃၂ ၿမ႕ႏင ရြာမားက သမးပကလကေလသည။ တ႐တမငးဆက သမငးအဆအရ သရသညမာ နနခာအသည အငအားေတာငတငးေသာ တငးျပညတစျပည ျဖစသည။ ရာစႏစမားစြာအထ တ႐တႏင စစမကျဖစပြားေနခသည။ ဗဒၶဘာသာသည သမး (ထငးလင)သ႔ ခရစႏစ ပထမရာစႏင ဒတယရာစတြင ေရာကရလာသည။ ပဂတႏင ဖာပါထနတ႔၌ ေရးေဟာငး သေတသတ႔၏ သေတသနျပခကအရာ ယငးအယအဆ ပမခငၿမလာသည။ ဖာပါထနသည ဗနေကာက၏ အေနာကဘက မင ၂၀ အကြာတြင ရသည။ ထအရပေဒသတြငရေသာ ေရးေဟာငး ၀ဟာရႏင သဃာရာမ အပကအစးမား၊ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမား၊ ၁ ရာစ သ႔မဟတ ၂ ရာစႏစကဟ၍ ခန႔မနးရေသာ ေကာကသားေပၚ၌ ထြငးထားသည ဓမၼစၾကာကသ႔ေသာ ဗဒၶ၏အမတလကၡဏာမားသည ဂပၸတေခတ၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈ ရေနေၾကာငး ေဖာျပေနၾကသည။ သမငးသေတသတ႔ကမ ယငးအရာ၀တမားက ဒြါရ၀တေခတ၏

လကရာအစဥအဆကမား ျဖစသညဟ ခန႔မနးၾကသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကန၏ေခတက ဒြါရ၀တသည အဆငအတနး တးတကေနၿပ။ ထငးႏငင၌ ဗဒၶဘာသာ အေျခခမႈႏင ပတသက၍ အယအဆ ကြျပားမႈရသည။ အေသာကမငးတရားႀကး လကထက၌ ေသာဏႏင ဥတရမေထရတ႔သည ဗဒၶသာသနာ ျဖန႔ျဖးရန သ၀ဏၰဘမၼသ႔ ေရာကရလာၾကသည။ ျပညပသမငးဆရာ အေတာမားမားကမ ယငးအယအဆက လကမခၾကေပ။ ရာဟလာသကစၥညးႏင ရစေဒဗစတ႔က ျမနမာႏငငက သ၀ဏၰဘမၼဟ ေျပာၾကသည။ သ၀ဏၰဘမၼႏင ပတသက၍ သမးဘကက ရပၾကေသာ သမငးပညာရငမားကမ ေတာငပငး သမးႏငင၌ ေရႊတြငးရၿပး သထတြင ေရႊတြငးမရဟ ေစာဒကတကၾကသည။ ထငး (သမး)ႏငင၌ ဥထမ (ေရႊထြကရာ) အမညရ ၿမ႕တစၿမ႕ရသည။ ယငးၿမ႕သည အလယေခတက ဆ၀မမဥမအမညျဖင ထငရားသည။ သမငးဆရာ ၀ဒကမ “သ၀ဏၰဘမၼ အမနတကယ မညသညေနရာ ျဖစသညဆသညမာ အေရးမႀကးလေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-168-

အငဒခငးနား သ႔မဟတ အငဒခငးနား၏ ၀နးကင နယေျမေဒသတစခခ ျဖစေပလမမည” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ သမးနယေျမေဒသ၌ ပထမဥးဆး စ၍ ဗဒၶဘာသာ သ႔မဟတ ျဗာဟၼဏဘာသာ ၀ငေရာကလာသည။ ဗဒၶေခတမတငမက အႏၵယလမးတခ႕ ထေဒသသ႔ လာေရာက အေျခခၾကေပလမမည။ ယငးတ႔အနက အခ႕မာ သ႔မဟတကလညး အားလးလလပင ကနသညမား ျဖစၾကေပလမမည။ ယငးတ႔၏ ရညရြယခကမာ စးပြားဥစၥာ ရာမးရနျဖစသည။ ဘာသာတရား ျဖန႔ျဖးရန မဟတေပ။ ထပဂၢလတ႔သည ပဂၢလတစဥးခငးအေနျဖင ျဗာဟၼဏဘာသာ ကးကြယၾကသမား ျဖစေပလမမည။ ႏငငျခားတငးျပညမားသ႔ ဗဒၶဘာသာ ေရာကသြားသည ပမာဏႏငစာလင ျဗာဟၼဏဘာသာ၏ အေျခအေနမာ မေျပာပေလာကေပ။ သမးနယေျမေဒသ၌ မဟနခမာလမးတ႔ ပထမဥးဆး လကခကငသးေသာ ေဒသရပျခားက ဘာသာတရားမာ ဗဒၶဘာသာလင ျဖစသည။

၀ဒ၏ အဆအရ ကနရက ဘရငသည အငဒခငးနားရ ေရးေဟာငးၿမ႕မားသ႔ သာသနာျပမားက ေစလႊတခသည။ သာဓကအားျဖင နကမ ပထန (ထငး) ႏင သထ (ျမနမာ)ၿမ႕မားသ႔ သာသနာျပမားသည မဟာယာန ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ပငေဆာငလာၾကသည။ ယငးကေထာကလက ထသာသနာျပမားသည မဟာယာနဂဏး၀ငမား ျဖစၾကသညဟ သရသည။ တစခနတနးက ထငးႏင ျမနမာႏငငတ႔၌ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားခဖးသည။ ၀ဒ၏အဆမာ အေထာကအထား မခငလလေပ။ ကနရက ဘရင၏ သာသနာျပမားသည ေျမာကပငးႏင အေနာကပငး တငးျပညမားသ႔ သြားေရာကခေၾကာငးမာမ အေထာကအထား ခငခငလလမရေပ။ ကနရကေခတ၌ ဗဒၶရပပြားေတာမား ထလပကးကြယသည အစဥအလာမာ အစပးခါစပင ရေသးသည။ ထ႔ျပင မဟာယာနႏင ေထရ၀ါဒ ဂဏးကြမားလညး သသသာသာ မေပၚေသးေပ။ ထငးႏင ျမနမာႏငငတ႔၌ ေရးအခါက မဟာယန ဗဒၶဘာသာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-169-

ထြနးကားျပန႔ပြားခသညမာမ ယငးႏငငမားသည ရာစႏစေပါငး မားစြာကစ၍ တ႐တႏငေသာလညးေကာငး၊ အႏၵယႏငေသာလညးေကာငး အဆကအသြယ ရခေသာေၾကာငျဖစသည။ ၉ ရာစႏစ အစေလာကက မဂဓတငးသား ဘကၡ စႁႏၵဂတသည ‘တလ’ တငးျပည၌ ၾသဇာအရနအ၀ါ ရခဖးသည။ ဧရာ၀တႏင သလြငျမစ အၾကားတြငရေသာ တငးႏငင၏အမညက ‘ေကာသမၺ’ ဟ ေခၚသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည သ၏ ခရးစဥမတတမး၌ တ႐တခရးသည အဆာသည ၁ ရာစ၊ ၂ ရာစ၌ အႏၵယသပ သြားခသညဟ ေရးသားထားသည။ ဂႏၶာရာဇ အငဒထငးသည စကတညးကပင လြတလပၿပး ဇာတမာနရေသာ တငးျပညျဖစသည။ ခရစႏစ ၁၂၅၃ ထ ဂႏၶာရႏငငသည လြတလပၿပး အငအားေတာငတငးေသာႏငင ျဖစခသည။ ထအခန၌ တ႐တျပညမ မြနဂဘရင ကဗေလခနသည ဂႏၶာရက ၀ငေရာကတကခကသည။ သ႔ေသာလညး ဂႏၶာရသည တ႐တ၏ အပစးမႈက ေတာေတာႏင လကမခေသးဘ ရရ၀၀

တြနးလနပစသည။ ျပငးထနေသာ တကပြမား ျဖစပြားသညေနာကပငး၌ကား ဂႏၶာရ အညခလကရသည။ ေနျပညေတာသည မြနဂဘရင၏ လကေအာကေရာကရသြားၿပး ၁၂၅၃ ခႏစ၌ ဂႏၶာရဘရငလညး လကနကခ အညခလကသည။ ထအခနမစ၍ ဂႏၶာရာဇ အငဒထငးႏငငလညး နဂးခပသြားသည။ စစအ႐ႈးေပးလကရေသာ လမားထက မြနဂတပ၏ ကၽြနမခခငသမားသည တငးျပညက စြန႔ခြာၿပး အရပေလးမကႏာတြင ပ႕ႏ႔သြားၾကသည။ ယငးတ႔အနက အခ႕မာ အာသသ႔ ေရာကသြားၾကသည။ အျခား ဘရငမးႏြယတစစမာ ရမးအမညျဖင ျမနမာႏငင၏ အေရ႕နယစပ ေရာကသြားၾကၿပးလင ရာစႏစ ႏစစေလာကထ (၁၂၈၇-၁၅၃၁) ျမနမာႏငင ေျမာကပငး၌ စးမးအပခပေနသည။ လဥးေရ အမားစပါ၀ငေသာ လမးစတစစမာမ ေတာငပငးသ႔ သြားလက ရမးနယေျမေဒသ၏ ပငရငမား ျဖစလာၾကသည။ ယခငက ရာစႏစမားစြာအထ မမတ႔၏ ကယကယ ရမးဟ ေခၚေ၀ၚၿပးသညေနာက ယခအခါ၌မ ယငးလမးမားသည သ႔ကယသတ႔ ‘ထငး’

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-170-

ဟ၍လညးေကာငး၊ သတ႔၏ တငးျပညက ‘ထငးႏငင’ (လြတလပေသာနယေျမေဒသ) ဟ၍လညးေကာငး ေခၚေ၀ၚၾကသည။ ၁၃ ရာစ၌ မနနခင၀မးရ ထငးသရေကာငး ႏစေယာကတ႔သည ကေမၺာဇ၏ ပေဒသရာဇအျဖစျဖင အပခပေနၾကသည။ ယငးတ႔အနက တစဥးအား ကေမၺဇဘရငက သရဣႁႏၵ ပတႁႏၵာဒတဘြ႔ အပႏငးသည။ ယငးသ႔အားျဖင သေခါဒအႏငင ေပၚေပါကလာျခငး ျဖစသည။ သေခါဒအႏငင၏ ပထမဥးဆးဘရင သရဣႁႏၵ ပတႁႏၵာဒတသည ႏငင၏ နယေျမခ႕ထြငရနအတြက ကေမၺာဇဘရငအား ေျမတနဖးေပးသည။ ထနညးအတ အေနာကဘကက အမနးနားခငးမားအားလညး ေျမတနဖးေပး၍ ၀ယယသည။ ထဘရငလကထက၌ သေခါဒအ၌ ေနထငရနအတြက ထငးလမးတ႔သည အလးအရငးႏင လမ၀ငလာၾကသည။ ထထငးလမးမားမာ ကဗေလခန ၀ငေရာကတကခကၿပးေနာက ယနနမ တမးေရာင ထြကေျပးလာသမား ျဖစၾကသည။

ကေမၺာဇႏင အျခား အမနးခငးႏငငမားသည ရမးႏငင သးျခားတညရမႈက လကခၾကရသည။ ထ႔ေနာက သေခါဒအႏငင၏ ပထမဘရင သားေတာအႀကးသညလညးေကာငး၊ ထ႔ေနာက သားေတာအငယ ရာမခမင (၁၂၈၃)သညလညးေကာငး သေခါဒအ ထးနနးက ဆကခၾကသည။ ဘရငရာမသည အႀကးကယဆး ရမးဘရငမားထတြင တစပါးအပါအ၀င ျဖစသည။ ရမးဘာသာစကားအတြက အကၡရာဖနတးသည အထးအေရးပါေသာ အလပက လပသမာ ထဘရငျဖစသည။ သ၏ ေကာကစာ၌ “အစပထမက ရမးဘာသာစကားက ေရးသားရနအတြက အကၡရာစာလး မရေပ။ ၁၀၂၅ (ခရစ ၁၂၈၃)ႏစ၌ ဘရငသားေတာ ခနရာမခမငသည ဆႏၵျဖစေပၚလာၿပးလင ရမးစာ အေရးအသားအတြက အကၡရာစာလး တထြင၏” ဟ၍ ေၾကညာထားသည။ ယငးသ႔အားျဖင ထငးအကၡရာစာလး ေပၚလာျခငးျဖစသည။ ယငးအကၡရာစာလးမား၌ ဗညးမားႏငတကြ သရ၏ သေကၤတပါ ပါရသည။ ထငးအကၡရာစာလး တထြငရာ၌ ကေမၺာဇ အကၡရာစာလးက နမနာယထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-171-

သ၏ေနျပညေတာ သေခါဒအက စညပငလာေအာင ဘရင ရာမ ျပလပသညမာ ယမားသသယ ျဖစစရာမလေပ။ ေနျပညေတာ၌ ဗဒၶ၀ဟာရ မားစြာက တညေဆာကသည။ ေကာကစာ၌ “ယငးေကာငးတကမား၌ အေလးအျမတ ျပအပေသာ ဆရာေတာ သတငးသး၏။ မဟာေထရတစပါး သတငးသး၏။ ေန၀ငသညေနရာ (အေနာကဘက)၌ ေတာရေကာငး တစေကာငးရ၏။ ဘရင ခနရာမခမငသည ယငးေကာငးက ေဆာကလပလက ဖရားမဟာမေထရအား လႉဒါနး၏။ မဟာေထရသည နာယကရဟနးေတာ ျဖစ၏။ ပဋကတသးပ ကၽြမးကငတတေျမာက၏။ သဃာ၏ အႀကးအမႉးျဖစ၏။ တငးျပညႏငငရ ဆရာေတာမား၏ အထကကရ၏။ သဃမၼရာတ (သရဓမၼရ႒) ထေနရာသ႔ ကြလာ၏။ ေတာရေကာငး၏ အလယ၌ ဘရားတနေဆာငး ရ၏။ ယငးဘရားတနေဆာငးသည အလားအန ရညလား၏။ ျမငမား၏။ အလြန လပ၏။ ယငး ဘရားတနေဆာငး၌ ဆယရစေတာင ဉာဏေတာအျမငရေသာ မတရပ႐ပပြားေတာ တစဆရ၏” ဟ၍ ေရးထးထားသည။

ဘရင ရာမလကထက၌ တရားမတမႈ လႊမးမးႀကးစးသည။ မမ၏အထသ႔ လတငးေပါကေရာကမႈ ရေစရနအတြက ဘရငသည ေခါငးေလာငးတစခ ဆြထားသည။ ယငးေခါငးေလာငးကတးလင မညသမဆ ဘရငႏင ေတြ႔ဆခြငရသည။ ဘရင ရာမေတက သေခါဒအ၏ နယပယအကယအ၀နးသည မေခါငျမစကမးေျခမ ခာဗာအထလညးေကာငး၊ အေနာကဘက၌ ဟသာ၀တအထလညးေကာငး ရညလားကယ၀နးသည။ ၁၃ ရာစႏစ အလယပငးေလာကကစၿပး ထငးလမးတ႔သည ကေမၺာဇ၏ စးမးအပခပမႈက ပယဖကၿပးလင ရမးႏငေလာ၏ စးမးအပခပခရသမား ျဖစလာၾကသည။ ထေဒသ၌ အစပထမတြင ဗဒၶဘာသာသည မညသညအသြငမးျဖငပင ရေစကာမ ရာမဘရငလကထက ေရာကလာေသာအခါ ရာမဘရငသည ေထရ၀ါဒဗဒၶဘာသာက လး၀ လကခလကေလသည။ ထအခန၌ ပါဠဘာသာသည ရမးႏငေလာ တငးျပညႏစျပညလး ပ႕ႏ႔သြားသည။ ယငးေခတသည သရသရယ၀သ ရာမ မဟာဓမၼက ရာဇာဓရာဇာ၏ေခတ ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-172-

သရ သရယ၀သရာမသည ဗဒၶဘာသာက ျပန႔ပြားေအာငလပသ၊ ကာကြယေစာငေရာကသမသာ မကေပ။ သကယတင ပၪၨငးခၿပး သာသနာေဘာငအတြငး ၀ငေရာကသည။ ဘရင သာသနာေဘာငအတြငး ၀ငေရာကသြားေသာအခါ တငးျပည၌ မငးမအေျခအေန ျဖစသြားသည။ ျပညသျပညသားမားသည ဘရငမငးႀကးထ ခဥးကပၿပး တငးျပညက အပခပရန တးလးေတာငးပနၾကသည။ ထအေရးအခငးသည ေနာကဆးတြင မဟာသာမ သဃရာဇာ သာသနာပငထ ေရာကရသြားသည။ သဃရာဇာ သာသနာပင ဆရာေတာက ျပညသျပညသားဘကကရပၿပး အဆးအျဖတ ေပးလကသည။ သဃရာဇာ၏ ၫႊနၾကားခကအရ ဘရငမငးႀကးသည တငးျပညအပခပေရး တာ၀နက တစဖနျပန၍ ယရသည။ ဘရငမငးႀကးသည တငးျပည၏ ရနသျဖစေသာ လအနပရန လမးတ႔အား ႏမနငးၿပးလင တငးျပညႏငင၌ ၿငမးခမးေရး တညေဆာကသည။

ထငး မငးမးမငးႏြယ၌ ရဟနးခသည အစဥအလာသည ထေခတက အစျပလာခပရသည။ ယခေခတတြငလညး တငးျပညအပခပသ ဘရငမသာမကဘ ဗဒၶဘာသာ၀င လလငအားလး အခနအတနၾကာမ ရဟနး၀တသည အေလအထ ရသည။ ယငးသည သာသနာေဘာငအတြငး တစႀကမ၀ငေရာကဖးမသာ လေတာလေကာငးတစေယာက ျဖစသညဟ ထငျမငယဆသည အဓပၸာယျဖစသည။ ထယၾကညခကသည ယခထကတင ထငးႏငင၌ ရသည။ ၿမ႕ျပမား၌ အထးအားျဖင ေကးလကေတာရြာမား၌ လကမထပမ သတ႔သားဘကမ သတ႔သမးဘကအား ရဟနးခဖးသညဆသည သကေသခ အေထာကအထား ျပရသည။ ယငးအေထာကအထားသည လငေယာကားေကာငးတစေယာက ျဖစႏငသညဟေသာ သကေသချဖစသည။ တစခါတစရ၌မ ျမနမာႏငငကသ႔ပင ထငးႏငငသညလညး လကထပၿပးသညေနာကတြငလညး ရဟနးခၿပး တစ၀ါတစမး သာသနာေဘာငအတြငး ၀ငေရာကေလရၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-173-

သ၏ ခမညးေတာ ဘရငမငးႀကး လကထကကပင သရသရယ၀သဘရငသည သေခါဒအႏငင၏ အမေရ႕စ ျဖစလာခသည။ ေကာကစာမားတြင ေရးသားမတတမး တငထားခကအရ သရသညမာ ခမညးေတာမငးႀကး နာမကနးျဖစေသာအခါ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားက သ႔က ထးနနးအ႐ကအရာ မဆကခႏငေအာင စကပနးခတၾကသည။ သ႔ေသာလညး သက နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားအား နညးမးစျဖင ျပနလနခခၿပးလင ထးနနးအ႐ကအရာက ယသည။ ၁၃၅၅ ခႏစတြင သရသရယ၀သရာမရာဇာ ဘသကခယသည။ ယငးအဘသကခ အခမးအနား၌ သရသရယ၀သရာမ မဟာဓမၼ ရာဇာဓရာဇာဘြ႔က ခယေလသည။ ၁၄ ရာစ အလယေလာကတြင သေခါဒအႏငင၌ ျဗာဟၼဏ ဘာသာလညး အေတာအတန ရေနသည။ သ႔ရာတြင ဘရငႏင ျပညသအမားစမာ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကသည။ ဘရငသည ဗဒၶဘာသာက

ထးထးျခားျခား ကးကြယဆညးကပသည။ ဘရငကယတင ျပညသလထအတြငး၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားေအာင ႀကးပမးအားထတသည။ သရသရယ၀သရာမသည အဆငျမငပညာရင တစဥးလညးျဖစသည။ တပဋကတႏငတကြ ေ၀ဒကမး၊ သတရကမး၊ ဗဒၶဘာသာ တကေဗဒကမးမားက ေလးေလးနကနက ေလလာသငၾကားသည။ ဘရငမငးႀကး၏ ႀကးပမးအားထတမႈေၾကာင ႏငငအတြငးရ ဟႏၵမား ေနထငသညနယေျမ အေတာမားမား၌ ပါဠစာေပႏင ဗဒၶဘာသာ ထြနးကား ျပန႔ပြားေနသည။ သာဓကအားျဖင ေျပာရလင ယငးနယေျမမားမာ ေလာ၊ အာဠ၀ရ႒၊ ေခမာရ႒၊ သ၀ဏဂါမ၊ ဥမၼဂၢသလ၊ ေယာယနရ႒၊ ရပဇယတ႔ ျဖစၾကသည။ ယငးျပညနယ အားလးတ႔၏ သမငးအားလးမာ ပါဠဘာသာျဖင ေရးသားထားသည။ အေနာကဘကတြငရေသာ သာမႏငငႏင အမနးနားခငး ႏငငမား၌ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ အငႏငအားႏင ျပန႔ပြားထြနးကားေနၿပး ျဗာဟၼဏဘာသာ ေမးမနအားေပာသြားၿပးလင တစစတစစႏင လး၀ကြယေပာကသည အေျခအေနသ႔ ေရာကသြားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-174-

သရသရယ၀သရာမသည အျခားအေဆာကအအမားႏင အတတကြ ၀ဟာရ ေကာငးတကမားကလညး အမားအျပား ေဆာကလပေလသည။ ၁၃၅၇ ခႏစ၌ ဘရငမငးႀကးသည နာဂရဇမကမဖငေဖ၌ သရရတနာ မဟာဓာတဓာတေတာ တညထားကးကြယရနအတြက ၀ဟာရေကာငးတစေကာငး ေဆာကလပသည။ သ ရဟနးဘ၀ျဖငရစဥက ဘရငမငးႀကးသည ထေနရာ၌ ေနထငသည။ ဘရငမငးႀကး ထလပကးကြယေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားလညး အမားအျပား ရသည။ အျခားေကာကစာႏစခပအရ သရသညမာ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးမ ေဗာဓကငးတစကငး သမးႏငငသ႔ ပငေဆာငလာၾကသည။ ထနညးအတငး ျမတစြာဘရား၏ သရရဓာတေတာ တစဆကလညး ပါဋလပတမ ပငေဆာငလာၿပး ကးကြယပေဇာထားသည။ ထအခန၌ ဇာတကပါဠအ႒ကထာမ ဇာတေတာ ၁၀၀ က ေကာကထကအကၡရာ တငထားသည။ ယငးေကာကစာမာ သေခါဒယ ၀တဆဇမ၌ ရသည။

မမ၏ ဓမၼႏငပတသကေသာ လပေဆာငခကမား၌ ဘရငမငးႀကးသည လေနသညဟ၍သာလင ေအာကေမသည။ ယငးလအပခကက ျဖညတငးရနအတြက ဘရငမငးႀကးသည လကၤာဒပသဟဠကၽြနးမ ရဟနးသဃာမားႏင ဗဒၶဘာသာက စငၾကယသညဟ ထငမတယဆၿပးလင သဟဠကၽြနးမ ဆရာေတာ၊ သဃာေတာမားက ပငဖတ၍ ဗဒၶသာသနာေတာ စငၾကယသန႔ရငးေရးက လပလသည ဆႏၵရသည။ ထ႔ေၾကာင ၂၂ ႏင ထးနနးစးစၿပးေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည ၁၃၆၂ ခႏစ၌ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးမ သဃရာဇာ သာသနာပင မဟာသာမအား ပငဖတရနအတြက သ၏ သခမနအမတတစဥးက ေစလႊတခသည။ သာသနာျပရန အခြငေကာငး အခါေကာငးဟ ယဆသျဖင သာသနာပင သဃရာဇာဆရာေတာသည သမးႏငငသ႔ကြရန သေဘာတသည။ ကႏၷၿမ႕ (ယခေခတ ဖဆႏေလာက) အနးသ႔ သဃရာဇာ ေရာကရလာၿပ ဆသညသတငးက ၾကားသရသညျဖစ၍ ဘရငမငးႀကးသည သဃရာဇာအား ႀကဆရန ျပငဆငသည။ ရဟနးသဃာေတာမား သတငးသးရနအတြက သေခါဒအၿမ႕ အေနာကဘက၌ ကဋတစေဆာငႏင ၀ဟာရေကာငးတစေဆာင ေဆာကလပသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-175-

သဃမဟာေထရသည တျခား ရဟနးသဃာမားႏင အတတကြ ေနျပညေတာသ႔ ကြလာသည။ ဘရငမငးႀကးသည လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးမ ကြလာၾကေသာ ရဟနးသဃာေတာမားက ႀကဆရနအတြက မႉးမတမားႏင မငးညမငးသားမားက ေစလႊတလကသည။ မႉးမတမားႏင မငးညမငးသားမား ကႏၷပရသ႔ ေရာကသြားေသာအခါ ရဟနးသဃာေတာမားသည ထၿမ႕တြင ေရာကရေနၾကၿပ။ ထၿမ႕တြင ဘရငကယစားလယေတာမားက ရဟနးသဃာေတာမားအား ဧညခႀကဆၿပးလင လမးခရးရ ၿမ႕မား၌ ခရးတစေထာက နားေစလက သေခါဒအၿမ႕သ႔ ပငေဆာငလာၾကသည။ ----------- သေခါဒအၿမ႕သ႔ ေရာကေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည သဃရာဇာ မဟာသာမ မဟာေထရႏင ေနာကလကေနာကပါ တပည ရဟနးသဃာမားအား သေဆာကလပထားေသာ ၀ဟာရေကာငးတက၌ ၀ါဆရန ေတာငးပနေလာကထားသည။ ရဟနးသဃာမား၏ကယစား သဃရာဇာက ဘရငမငးႀကး၏ ေလာကထားခကက လကခလကေလသည။ ဘရငမငးႀကးသည ရဟနးသဃာေတာမားအား

အမးမးေသာ လႉဖြယ၀တတ႔က လႉဒါနးသည။ ထ႔ျပင ဗဒၶ႐ပပြားေတာႀကး တစဆကလညး ထလပကးကြယသည။ သတငး၀ါလကၽြတေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည သဃရာဇာ မဟာသာမႏင ေနာကလကေနာကပါ တပည သဃာေတာမားအား ေဟမပသာဒမညေသာ နနးေတာသ႔ ပငဖတၿပးလင စဆယျဖာ လကအပမးလက “တပညေတာသည စၾက၀ေတးမငး စညးစမကေသာလညးေကာငး၊ သၾကားမငး စညးစမကေသာလညးေကာငး အလမရပါ။ ဘ၀ပငလယ ၀ၾသဃထတြင နစျမပေနၾကေသာ သတ၀ါမားအား ကယတငလသညအတြက ဘရားဆကသာ ပနလပါ၏” ဟ၍ ေလာကထားသည။ အျခား ေကာကစာတစခပ၌ သရဓမၼာေသာကမငးႀကး၏ အဆအမန႔က ေရးထးေဖာျပထားသည။ ယငးေကာကစာမာ ၁၄ ရာစႏစ ေရးထးေသာ ေကာကစာဟ ဆၾကသည။ ယငးေကာကစာ၌ ဓမၼ၏ သေဘာသဘာ၀က ထငရားျပတသားစြာ ေဖာျပထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-176-

ဘရငမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာ၀ငမားအား ကသလေကာငးမႈ ေပးေ၀သကသ႔ အျခားပဂၢလမားအားလညး ေပးေ၀သင၏ဟ ဆထားသည။ ထ႔ျပင ဗရက အမညရ မနးမတစေယာကသည သ၏ ကသလေကာငးမႈဟသမက ဘရငမငးႀကးအား ေပးသကသ႔ ဘရငမငးႀကးသည သ၏ ကသလေကာငးမႈ ဟသမက မမ၏ ဆရာသမားမားအားလညးေကာငး၊ ေဆြမးဉာတကာမားအားလညးေကာငး၊ အျခား ဒကၡစားေနၾကရသမားအားလညးေကာငး ေပးေ၀ပါ၏ဟ၍လညး ထေကာကစာ၌ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးေကာကစာ၌ ေၾကညာထားေသာ ဗဒၶဓမၼက အလေယာက မဟာယာန အသြငအျပငဟ ဆထားသည။ ယငးယဆခကမာ ျဖစႏငသညအလားအလာ မရေပ။ အေၾကာငးမကား ဘရငမငးႀကး ပငဖတသျဖင သမးႏငငသ႔ ကြေရာကလာေသာ လကၤာဒပမ သဃရာဇာ သာသနာပင မဟာသာမသည ေထရ၀ါဒ ရဟနးေတာ ျဖစေသာေၾကာငတညး။

တစခေတာရသည။ မမတ႔၏ ေထရ၀ါဒ အစဥအလာႏင မကြမျပား တစသားတညး ျဖစေနေသာ မဟာယာန အစဥအလာအခ႕က ေထရ၀ါဒ ရဟနးေတာမားသည ျငငးပယျခငး မျပၾကေပ။ ယခေခတတြငလညး ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာႏငငမား ျဖစၾကေသာ ျမနမာႏငငႏင သရလကၤာ ႏငငတ႔၌ မမတ႔ျပလပေသာ ကသလေကာငးမႈ၏ အဖ႔ဘာဂက သတစပါးတ႔အား အမေပးေ၀သည ထးတမးစဥလာရသည။ မမတ႔ ေပးေ၀ေသာ ကသလေကာငးမႈ၏ အဖ႔ဘာဂက သတစပါးတ႔လညး အမရရၾက၏ဟ ယၾကညၾကသည။ ေဗာဓသတ အစဥအလာသည မဟာယာနဗဒၶဘာသာ၌ ထငရားေသာ ယၾကညယဆခကတစခ ျဖစသည။ ယငးအစဥအလာက ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားလညး လကခၾကသည။ အလယေခတတြင ထငးႏငင၌ အေျပာငးအလ ျဖစေပၚလာေလသည။ ၁၃၅၀ ခႏစ၌ ထငးအစဥအလာအရ ႀကးျပငးလာေသာ ဘရငသားေတာ ရာမာဓပတသည သေခါဒအႏငအၿပင အယဒၶယႏငငက တညေဆာကသည။ နယေျမမာ အသစအဆနး နယေျမမဟတေပ။ ေရးယခငကာလကပင ဒြာရ၀တအမညျဖင ထငရားရေနေသာ နယေျမျဖစသည။ ထေနရာ၌ အယဒၶယၿမ႕က အသစတညေဆာကျခငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-177-

ျဖစသည။ ေကာကစာမား၏ အဆအရ ယငးအသစတညေဆာကေသာ ၿမ႕ေတာအသစသည သေခါဒအၿမ႕က ႐တျခညး လႊမးမးမသြားႏငေပ။ သ႔ရာတြင တျဖညးျဖညး အခနၾကာလာသညအခါ၌ကား ၁၅ ရာစေလာကတြင အယဒၶယသည သမးႏငင၏ ၿမ႕ေတာျဖစလာသည။ သရသရယ၀သရာမသည ႏငငစညပင၀ေျပာေစရန လမးပနး အဆကအသြယမားက ျပလပဖနတးသည။ သေခါဒအမ ဆာ၀ကာေလာကသ႔ လမးေဖာကသည။ ကာမငဂေပႏငလညးေကာငး၊ အျခား ၿမ႕ကေလးမားႏငလညးေကာငး ၿမ႕ေတာက အဆကအသြယ ျပလပရနအတြက လမးမားက ေဖာကလပသည။ လယယာစကပးေရး ျဖစထြနးရနအတြက ဆညေျမာငးမားက တးေဖာသည။ ဘရငမငးႀကးႏင ပတသက၍ ဤသ႔ဆထားသည။ “အဏၰ၀ါေရျပငကသ႔ ဘရငမငးႀကး၏ ဂ႐ဏာႏင ကသလေကာငးမႈသည ကယျပန႔ႀကးမားလသည။ ျပညသျပညသားမားအား သားသမးပမာ ခစခငျမတႏးသည။ လသတမႈ ကးလြနသမားကပင ခြငလႊတၿပးလင အဆးအမ ၾသ၀ါဒေပးလက မမအမသ႔ ျပနလႊတသည။ သ၏ လကထကတြင မညသညေနရာမာမ

ေကးကၽြနမရေပ။ ျပညသအားလး လြတလပၾကသည။ စတခမးသာၾကသည။ လမးအားလးတြင သ၏ဂဏသတငး ေကာေစာေနသည။ သရသရယ၀သရာမသည ၿငမးခမးေရးက အလြနျမတႏးသည။ တခ႕ေသာ အခါအခြငမား၌ ဘရငမငးႀကးသည စစမတကခငဘႏင တကရသည။ စစသ႔ပနးမားအား လသားဆနဆန ျပမဆကဆသည။ စစသ႔ပနးမားက သတမပစေပ။ ေကးကၽြနအျဖစထားသည။ သ႔ရာတြင ဘရငမငးႀကးသည ေကးကၽြနမားက အသးမျပေပ။ ကာကြယေစာငေရာကထားသည။ ဘရငမငးႀကးသည စစသ႔ပနးမားအား မညကသ႔ေသာ ဒကၡမးကမ မေပးလေပ” အထက၌ ေဖာျပခသညအတငး ဘရငမငးႀကးသည ျပညသေတြအတြက ႀကးမားေသာ အေဆာကအအမားကလညးေကာငး၊ ၀ဟာရေကာငးမားကလညးေကာငး တညေဆာကခသည။ ယငးတ႔၏ အပကအစး အကနအကြငးမားမာ ယခထကတငပင သေခါဒအ၌ ေတြ႔ျမငေနရတနးပင ရေသးသည။ ဘရငမငးႀကးသည နကၡတေဗဒင ပညာရငတစဥးလညး ျဖစသညအတြက ျပကၡဒနက တထြငသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-178-

နကၡတေဗဒငပညာ သငၾကားေရးအတြက နနးေတာ၌ ေကာငးဖြငထားသည။ သရသရယ၀သရာမဘရင မညသညခႏစ သကရာဇ၌ ကြယလြနသည ဆသညက အတအက မသရေပ။ ၁၃၇၀ ခႏစ၌ ကြယလြနသြားျခငး ျဖစေပလမမညဟ ခန႔မနးၾကသည။

မြနဂ

ကဗေလခန

အာရအလယပငးသမငး၌ တစနညးေျပာရလင ကမၻာသမငး၌ မမ၏ သရသတေၾကာင အထးသျဖင ထငေပၚေကာၾကားသ ႏစဥးရသည။ တစဥးက ဂငဂစခနျဖစၿပး အျခားတစဥးက ကဗေလခနျဖစသည။ ခန အမညပါရသမားက မားေသာအားျဖင မဆလငဟ ထငၾကသည။

သ႔ရာတြင ဗဒၶဘာသာက ယၾကညကးကြယၾကေသာ ခနမသားစမားစြာက ေတြ႔ရႏငသည။ ထနညးအတငးပင ပထနလမးတ႔တြငလညး ဗဒၶဘာသာ ကးကြယယၾကညသမား အမားအျပားရသည။ ဒနေဗဒပညာရင အသဂၤမေထရႏင ၀သဗႏၶမေထရတ႔သည ပထနမသားစတြင ေမြးဖြားသမား ျဖစၾကသည။ ဂငဂစခနႏင ကဗေလခနတ႔သည ေျခသလးအမတင လမးစတ႔၏ ေခါငးေဆာငမား ျဖစၾကသည။ သတ႔ပငႏငငဟ၍ သးျခားမရေပ။ မမတ႔၏ သရသတေၾကာငသာလင သတ႔က ကယျပန႔ႀကးမားေသာ အငပငယာႏငင ဘရငဧကရာဇအျဖစ ေခၚဆၾကျခငးျဖစသည။ အစပထမက မြနဂဟေသာ အမညနာမသည ထငေပၚေကာၾကားျခငး မရေပ။ ယငးလမးက တာတာဟေခၚသည။ မြနဂတ႔သည ေရးေဟာငးမြနဂမးဆကႏြယမား ျဖစၾကသည။ တ႐တျပည၏ ေျမာကဘက၌ သကႏာရရသည။ ယငး၏ေျမာကဘက၌ မြနဂလယားႏင မြနဂလယား၏ ေျမာကဘက၌ ဆကေဗးရးယားရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-179-

ယငးေဒသသညပင မြနဂလယား ေရးေဟာငးမြနဂလမးတ႔၏ ဇာတေဒသျဖစသည။ သ႔ရာတြင မြနဂတ႔သည ထေဒသတစ၀က၌သာလင ေဘာငခတၿပး မေနႏငၾကေပ။ အခါအခြငေပးသညႏင တစၿပငနက တ႐တျပည၏ စမးလနးစျပညေသာ ေကးရြာမားႏင ကလကြယ၀ေသာ ၿမ႕မားက ၀ငေရာကတကခကၾကသည။ တ႐တစစတပက လကလတကခကေသာအခါ၌မ မြနဂတ႔သည မမတ႔၏ ယာယရြကဖငတမားႏင စခနးမားက ႐ပသမးၿပးလင ေဂၚဘ သကႏာရထမ ျဖတလက ေျမာကဘကသ႔ တမးေရာင ထြကေျပးသြားၾကသည။ ေျခသလးအမတင မြနဂတ႔သည ထြကေျပးသြားေသာေနရာမ သတ႔ပစၥညးက သမးဆညး သယေဆာငသြားၾကသည။ ထ႔ေၾကာင တ႐တတ႔က ႀကးစားတကခကၾကေသာလညး သတ႔က အျမစမျဖတႏငခေပ။ မဟာတတငးႀကးတညေဆာက ကာရထားေသာလညး မြနဂတ႔က မပတပင မတားဆးႏငခေပ။

မြနဂတ႔သည သတ႔၏ နယေျမေဒသမ ေပာကကြယမသြားၾကေပ။ တပါ၏အျဖစျဖငလညး ေရာကလာၾကသည။ တရက၏ အသြငျဖငလညး ေတြ႔ျမငရသည။ ေနာကဆးတြင မြနဂအျဖစျဖင ေပၚလာသည။ ၁၃ ရာစမတငမက မြနဂလမးတ႔၏ အေပၚတြင ဗဒၶဘာသာ ၾသဇာအရနအ၀ါ လႊမးမးသကေရာကျခငး မရေသးေပ။ ဂငဂစခနကယတင ျမငးျဖကသတၿပး ယဇနတပေဇာပသေလရသည။ ဂငဂစခနသည တာအရဟနး ကနခကန (၁၁၄၈-၁၂၂၇)က ၀ကၡျမစကမးပါး၌ တရားေဆြးေႏြး ေဟာၾကားရန တ႐တျပညမ ပငဖတသည။ သ႔ရာတြင အျခားဘာသာတရား တစခခကမ လကချခငးမရေပ။ ဂငဂစခနသည ၁၂၀၆-၂၇ အထ ထးနနးစးစခသည။ သ၏ အ႐ကအရာခ အဂတငသည ၁၂၈၈ မ ၁၂၄၆ အထ မြနဂအငပငယာက အပခပသည။ ကယသည ၁၂၄၆ မ ၁၂၅၁ အထ မငးလပသည။ ထ႔ေနာက မနဂသည ၁၂၅၀-၆၀ ၌ ဘရငဧကရာဇ ျဖစလာသည။ -----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-180-

ကဗေလခန မတငခင မနဂသည ၁၂၅၄ ခႏစ၌ ေနျပညေတာ ကရာကရမတြင ဘာသာတရား စညးေ၀းသဘငႀကးက ကငးပသည။ ယငးစညးေ၀းသဘင၌ ဗဒၶဘာသာ၀င၊ ခရစယာနဘာသာ၀င၊ အစၥလာမဘာသာ၀ငတ႔သည ၀ါဒေရးရာမားက ေဆြးေႏြးျငငးခၾကသည။ ယငး၀ါဒတကပြ၌ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔သည ေအာငျမငမႈမရခေပ။ ထေနာက တစႏစအၾကာ ၁၂၅၅ ခႏစ၌ ဘာသာေရး စညးေ၀းသဘငႀကးက ကငးပျပလပျပနသည။ ယငးစညးေ၀းသဘင၌ မနဂခနကယတင တကေရာကသည။ ယငးစညးေ၀းသဘင၌ ဗဒၶဘာသာ ရဟနးေတာ ဖယက တာအ၀ါဒမားက အႏငယခသည။ စညးေ၀းသဘငႀကး ၿပးဆးသြားေသာအခါ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔ပငေသာ ေကာငးတကမားက ဗဒၶဘာသာ၀ငမားအား ျပနေပးရန မနဂခနက အမန႔ခမတလကသည။ သ႔ေသာလညး ယငးအမန႔ခမတခကက လကမခေပ။ ထေနာက တစဖန ၁၂၅၆ ခႏစ၌ တတယအႀကမ ဘာသာေရး စညးေ၀းသဘငႀကးက ကငးပျပလပျပနသည။ ယငးစညးေ၀းသဘငသ႔

တကေရာကရနအတြက တ႐တျပညႏင တဗကျပညမ ဗဒၶဘာသာ၀င ပညာရငႀကးမား လာေရာကၾကသည။ သ႔ရာတြင ၀ါဒၿပငရန တာအမား မလာေရာကၾကေပ။ ထအခါ မနဂခနသည တာအ၀ါဒတ႔၏ အားနညးခကက ေတြ႔ျမငသရသြားၿပးလင ဗဒၶဘာသာက အႏငေပးလကသည။ မနဂခနက “လက၀ါးမ လကေခာငးမား ထြကေပၚလာၾက၏။ ဗဒၶ၀ါဒသည လက၀ါးႏငတ၏။ အျခားဘာသာတရားမားကမ လကေခာငးမားႏင တ၏” ဟ၍လညး ဖြငဟေျပာျပသည။ မနဂခနသည တာအ၀ါဒမားႏင ဆန႔ကငဘက မညသညအလပကမ မလပေပ။ ထကစၥႏင ပတသက၍ မမ၏ ညေတာ ကဗေလခနအေပၚ လႊအပလကသည။ ကဗေလခနသည ၁၂၅၈ ခႏစ၌ ဒလနျမစ၏ အေနာကေျမာကရ ရနတြန၌ ဘာသာေရး စညးေ၀းသဘငႀကးတစခ ကငးပျပလပသည။ ထ စညးေ၀းသဘငႀကး၌ ဗဒၶဘာသာ ရဟနး ၃၀၀၀ ႏင တာအရဟနး ၂၀၁ ပါး တ႔ တကေရာကၾကသည။ ကြနျဖရပဘာသာ၀င ၂၀၀ လညး တကေရာက လာၾကသည။ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားဘကမ နေမာရာဟလန

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-181-

ေကာငးတက၏ အႀကးအက နာမညေကာ ရာဇဂ႐ တဗကရဟနး ဖဂဆာပါက ဥးေဆာငေဆြးေႏြးသည။ ဖဂဆာပါ၏ အသကသည ၁၉ ႏစမသာ ရေသးသည။ သ႔ရာတြင ၀ါဒၿပငပြ၌ သ၏ အခနးက႑သည အလြနတရာ ႀကးမားလေပသည။ ယငး စညးေ၀းသဘင၌ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားဘကမ အသာရသြားသည။ တာအမားဘကမ ႐ႈးသြားသညျဖစ၍ မလက ထားသည ကတအတငး တာအေခါငးေဆာင ၁၇ ဥးတ႔သည ေခါငးတးတးၿပး ဗဒၶဘာသာ ရဟနးျပၾကသည။ ထ႔ေနာက ဗဒၶဘာသာ၀ငမား၏ ေကာငး ၂၃၇ ေကာငးကလညး ဗဒၶဘာသာ၀ငမားအား ျပနေပးလကသည။ မနဂခနသည ကဗေလခန၏ ေနာငေတာျဖစသည။ မနဂတြင ဟလာက အမညရ ညေတာတစဥးလညး ရေသးသည။ ဟလာကသည မမတ႔၏ မးႏြယခနဆကအတြက အရနႏင ေမဆပတာမယားကလညး ၀ငေရာက သမးပကသည။ ၁၂၅၁ ခႏစ၌ မြနဂစစတပသည ေမဆပတာမယားၿမ႕တြငး ၀ငေရာကခသည။

ထအခနအတြင မြနဂဘရင သားေတာမား အ႐ကအရာခအတြက အခငးမားၾကသည။ ၁၂၅၂ ခႏစ၌ ‘ကရစတငး’ အစညးအေ၀းလပၿပးလင ဘရငသားေတာမားအား အေရးအခငးမားက အဆးအျဖတေပးလက နယေျမႏင အခြငအာဏာက ခြေ၀ေပးလကသည။ တနက၊ ကနဖႏင ဟနနက ကဗေလခနက မမပင နယေျမမားအျဖစ ရရထားသည။ ဆနမငးဆကက ဆန႔ကငတကခကရန တ႐တျပညေတာငပငးသ႔ ခတကသည စစတပ၏ ေသနာပတအျဖစ ကဗေလခနအား ခန႔အပလကေလသည။ ဟလာကကမ အရနသ႔ ခတကရန တာ၀နေပးအပေလသည။ ကဗေလခနသည တ႐တျပညေတာငပငးမ ဆနမငးဆကမားႏင အျပငးအထန တကပြ၀ငရေလသည။ ယငးတကပြအတြက ၁၂၅၃ ခႏစ၌ အႀကးအကယ ျပငဆငထားေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-182-

ကဗေလခနသည ရငဆ၌ အငအားႀကးမားေသာ စစတပႀကးက ၿဖဖကပစလကသည။ သ႔ရာတြင ေတာငဘကသ႔ အေလာတႀကး မခတကေပ။ မြနဂစစတပသည စမကနးခထားသညအတငး အဆငသငျဖစမ ေရ႕သ႔ ခတကေလရသည။ ၁၂၅၃ ခႏစ၌ မြနဂစစတပသည အေရ႕တဗကက သမးပကသည။ ထအခန၌ မလတနလညး မြနဂတ႔၏ အပခပေရးေအာက ေရာကရလာသည။ ထႏစထတြင ခရစယာန သာသနာျပ ဂဗရကသည မနဂခန၏ နနးေတာ ကာရာကရမသ႔ ေရာကရလာသည။ ထပဂၢလသည သ၏ ခရးသြားမတတမး၌ မြနဂအငပငယာႏင မြနဂတ႔၏ ေနျပညေတာအေၾကာငးက အကယတ၀င ေရးသားေဖာျပထားသည။ ၁၂၅၄ ခႏစ၊ ေဖေဖာ၀ါရလထတြင ဟလာကသည သ၏စစခရးက အစျပၿပးလင အငအားႀကးမားေသာ စစတပႏင အရနသ႔ ခတကသည။ ထအခန၌ ကမၻာတစ၀နးလးတြင မြနဂတ႔ ေအာငပြခေနၾကသည။ ေသြးရႊ႕ၫြနႏင အ႐းေတာငပျဖစေအာင ဖနတးလက ငေကြးသ

တစဥးတစေယာကမ မကနေအာင မြနဂတ႔၏ ဆန႔ကငဘက မညသမ ဥးေခါငးမေထာငႏငေအာင ၿမ႕ရြာဇနပဒမားက ဖကဆးပစရမညဟေသာ မြနဂတ႔၏ ေပၚလစသည အရပထက၀နးကင၌ ေအာငျမငမႈ ရရေနသည။ ၁၂၅၆ ခႏစ၌ အေရ႕ေတာငတဗကႏင ျမနမာဘရငတ႔သည မြနဂတ႔၏ အပစးမႈက လကခလကၾကရသည။ ကရးယားဘရငလညး မြနဂတ႔၏လကေအာက ေရာကရသြားၿပးလင မြနဂဘရင နနးေတာသ႔ လာေရာကဂါရ၀ျပသည။ ထ႔ေနာက ၁၂၅၇ ခႏစတြင တနကငး အနမႏင ထာျမစ၀မးနယေျမမားက မြနဂတ႔ သမးပကျပနသည။ ဆနမငးဆက ဘရငအပခပေရးသည အကြငးအကနမရ ေပာကပကမသြားေသးေပ။ ကဗေလခန၏ စစတပသည ထေဒသ၌ ေခတခဏမ အေျခစကေနၾကသည။ ကဗေလခန၏ ေအာငျမငမႈအေပၚတြင မနဂခန မနာလ၀နတ ျဖစလာသည။ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားကလညး ကဗေလခန ဘရငစနေပါကေနသညဟ မနဂခနက ေသြးထးေပးၾကသည။ ထအေၾကာငးက ကဗေလခန သေသာအခါ ခကခငး ေနာငေတာ၏

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-183-

နနးေတာသ႔ ေရာကလာသည။ သ႔အေပၚတြင သစၥာေစာငသေသာ ကဗေလခန၏ သေဘာထားအမနက သရသြားသညျဖစ၍ မနဂခနသည ေကနပအားရသြားသည။ ထႏစထတြငပင မနဂခနကယတင သ၏ညေတာ ကဗေလခနႏငအတ ဆနမငးဆက၏ တငးျပညက တကခကသည။ ထႏစတြငပင မနဂခနသည သ၏ညေတာ ဟလာကအား ၀ကၡျမစေတာငပငး၏ စစေသနာပတ ခန႔အပလကေလသည။ ၁၂၅၉ ခႏစ၊ ေဖေဖာ၀ါရလ၊ ၁၈ ရကေန႔၌ မနဂခန ကြယလြနသြားၿပးသညေနာကတြင ကဗေလခနသည ‘ကရစတငး’ ၏ ေရြးေကာက တငေျမႇာကျခငးက မေစာငေတာဘ မမကယ မမ ဧကရာဇအျဖစ ေၾကညာလကေလသည။ သ႔ရာတြင ‘ကရစတငး’ ၏ ဓေလထးစက ပယေဖာကပစလသည ဆႏၵမရေပ။ ထႏစထတြင မမအတြက ရနတ၌ နနးေတာတစေဆာငႏင ဗဒၶဘာသာ ေကာငးေတာမားစြာက ေဆာကလပသည။ မြနဂဘရငမားထတြင ကဗေလခနသည ယဥေကးမႈလပငနးမားက တနဖးထားေသာ ပထမဥးဆး ဘရငျဖစသည။

ကဗေလခနသည ယဥေကးမႈ ဆငရာမားအတြက အခကအလကမားစြာက တ႐တျပညမ ယသကသ႔ ဘာသာတရား အျဖစျဖငလညး ဗဒၶဘာသာက လကခယၾကညသည။ ထးနနးစးစသညႏစ၌ပင ကဗေလခနသည ရနတ၌ ‘ကရစတငး’ က ကငးပသည။ ကရစတငးက ကဗေလခနက ဘရငအျဖစ ေၾကညာသည။ ထေနာက စစသညတပသား သနးေပါငးမားစြာႏင စစဗလမားအတြက ေလးရကတတ ထမငးစားပြႏင ေပာပြရႊငပြမားက ကငးပျပလပသည။ သ႔ရာတြင ထအခန၌ပင ျပညတြငးစစမးပြား ထေတာကလာသည။ ယငးျပညတြငးစစမးေမႊးသမာ သ၏ ညအစက၀မးကြေတာသ ျဖစသည။ ကဗေလခန၏ ညေတာအငယသည ခရးအလမးေ၀းသည အရနတြင ရေနသည။ ထညေတာကမ ေနာကဆးပတအခနအထ ေနာကေတာ၏ သစၥာေတာခ ျဖစသည။ သ၏ တငးျပညက ႀကးမားျပန႔ကယေသာ မြနဂအငပငယာ၏ အစတအပငးဟ၍ပင မတထငေအာကေမထားသည။ ထ႔ေၾကာင အရနႏင ေမဆပတာမယားကသ႔ေသာ မစလင ကမၻာေလာက၌ ဟလာကမးဆကသည လ႔အဆကေပါငး မားစြာအထ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-184-

မမတ႔ကယကယ ‘ဗဒၶဘာသာ၀င’ အျဖစ ဆကလက တညတေစရာ၌ ေအာငျမငမႈ ရရချခငး ျဖစသည။ ႏစႏစၾကာသြားေသာအခါ ျပညတြငးစစသည မညမျပငးထနလာသနညးဆလင ၁၂၆၁ ခႏစ၌ ျပညတြငးစစက ႏမနငးရန ကဗေလခနကယတင မြနဂလယားသ႔ ခတကတကခကရသည။ ဗငနစမ ခရးသည မာကပလ၏ ခရးစဥမတတမးအရ မြနဂလယားမ ပနကနျခားနားသသည ကဗေလခန၏ ဥးရးျဖစသည။ သ႔ရာတြင ရာဟလာသကစၥညးကမ ကဗေလခန၏ ညအစက၀မးကြဟ ယဆသည။ မာကပလ၏ ခရးစဥမတတမး အဆအရ နာယနးသည မမ၏ နယေျမေဒသက မြနဂအငပငယာမ တသးတျခား ထေထာငလသညဆႏၵ ရေနသည။ ထ႔ေၾကာင ကဗေလခနက ဒကၡေပးေနသည။ ကဗေလခနအား အခြနဆကသေနေသာလညး အတြငးစတထက ရနၿငးထားေသာ တာတာဘရင ကဒခနထ နာယနးက “ကၽြႏပသည ကဗေလခန၏ ဆန႔ကငဘကျဖစသြားၿပ။ သႏင ကၽြႏပ ရနၿငးရနဘက ျဖစသြားၾကၿပ။ ကၽြႏပသည အငအားႀကးမားေသာ စစတပႀကးႏင

ကဗေလခနက တကမည။ သငလညး အငအားႀကးမားေသာ စစတပႀကးႏင ခတကလာခပါ။ စစတပႏစတပ ပးေပါငးၿပး သ႔ႏငငက သမးပကမည” ဟ၍ သ၀ဏလႊာ ပ႔လကေလသည။ ကဗေလခနအား ကလစားေခရန အခါအခြင ေပၚလာၿပျဖစ၍ ကဗေလခနအား ရနၿငးထားေသာ တာတာဘရင ကဒခနသည “ကၽြႏပ ခတကလာခမည” ဟ ခကခငး အေၾကာငးျပနလကသည။ ထ႔ေနာက သနးေပါငးမားစြာ စစသညအငအားရေသာ စစတပႀကးႏင ခတကသြားသည။ မြနဂလယားဘရင နာယနးခနႏင တာတာဘရင ကဒခနတ႔ ပးေပါငးၿပး ကဗေလခနအား စစမကျပရန ခတကလာေသာအခါ ကဗေလခနသည စးစဥးမပင ဂ႐မထားေပ။ မမ၏ အစြမးအစ စစတပအငအား သရသတအေပၚတြင ကဗေလခနက ယၾကညစတခထားသည။ “ဤသစၥာေဖာကႏစဥးအား ေခမႈနး မပစမခငး ငါ ထးျဖမေဆာငး” ဟ၍ အဓ႒ာန ျပလကေလသည။ ၁၀ ရက၊ ၁၂ ရက အေတာအတြငး၌ပင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-185-

စစတကရန အသငအေနအထားျဖစေအာင ျပငဆငၿပးလင ျမငးတပသား သးသနးေျခာကေသာငး၊ ေျခလငတပသား တစသနးႏငအတ ခတကသြားသည။ ရကေပါငး ၂၀ ခန႔ ခတကသြားၿပးေနာက ကဗေလခနသည သ၏ စစတပႏငအတ နာယနးခန ျမငးတပသား တစသနးႏင တပစခနးခေနသည ေနရာသ႔ ေရာကရသြားသည။ ကဗေလခန၏စစတပ ေရာငတခင ေရာကရသြားေသာေၾကာင နာယနးခန အငကမသြားသည။ နာယနးခနအား သ၏ လကထပၿပးစ ဇနးအသစကေလးႏင စညးစမခေနခက လကရဖမးဆးလကေလသည။ ထစစပြသည အလြနတရာ ေၾကာကမက ထတလန႔ဖြယေကာငးေသာ စစပြျဖစသည။ ျမငးတပသား ခနစသနးေျခာကေသာငးတ႔ တကၾကေသာစစပြျဖစသည။ ေျခလငတပသားမား၏ အေရအတြကမာမ မညမရသညဟ မခန႔မနးႏငေတာေပ။ ေနာကဆး၌ နာယနးခနသည သ၏ တပမႉးမားႏငအတ အဖမးခရသည။ အဖမးခရၿပးသညေနာကမ အသတခရျခငး ျဖစသည။

နာယနးခနက ေစာငျဖငထပၿပး ေျမႀကးေပၚတြင ေ၀႔ယမးတပဆြသည။ ယငးသ႔ ေသေၾကာငးၾကရျခငးမာ မဟာေသြး မဟာႏြယ၏ ေသြးေျမကၿပး ေနေရာငေအာကတြင စးမသြားေစရေသာေၾကာင ျဖစသည။ နာယနးခနသည ဘရငတစပါး၏ အခြငအာဏာ ရရထားသျဖစသည။ ယငးသ႔အားျဖင နာယနးခန၏ ပငနကေဒသတစခလး ကဗေလခန၏လကထ ကေရာကလာသည။ တ႐တျပည၌ မဆြကပင ဗဒၶဘာသာ ပ႕ႏ႔ေနသည။ သ႔ရာတြင ကဗေလခနသည တဗက ဗဒၶဘာသာက ႏငငတြငးသ႔ သြတသြငးခသည။ မြနဂစစတပ ပြတငးေအာင ျဖစေနသညအခန၌ တဗကမ ဆကပဏခငအမညျဖင ပ၍ ထငရားေကာၾကားေသာ မဟာပညာရင အနႏဓဇအား မြနဂလယား၌ ဗဒၶသာသနာျပရန ေစလႊတလကေလသည။ တဗက သာသနာျပမား ေအာငျမငမႈ ရရသေလာက အျခားဘာသာတရားမားမ သာသနာျပမားသည ေအာငျမငမႈ မရရၾကေပ။ ဆကပဏခင၏ အ႐ကအရာခလညးျဖစ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-186-

တလညးေတာေသာ လဒဂယာလခငသည ကဗေလခန၏ ဓမၼဂ႐ျဖစလာသည။ ၁၂၆၀ ျပညႏစ၌ ကဗေလခနက သ၏ ဓမၼဂ႐အား ‘ဖဂမာအာရယဂ႐’ ဘြ႔တဆပ အပႏငးသည။ ယငးဓမၼဂ႐သည ယငးအမညနာမျဖင ယခထကတငပင တဗက၌ ထငေပၚေကာၾကားေနသည။ ဘရင ကဗေလခနသည ခရးအလမးေ၀းေသာ မြနဂလယားမ ကရာကရမအား ေနျပညေတာအတြက သငေလာေလာကပတသညဟ မထငမတေပ။ ခမညးေတာ၏ တငးျပညျဖစသညအတြက မညမပင သေယာဇဥရေသာလညး ကယျပန႔ႀကးမားေသာ အငပငယာက အပခပရနအတြက သငေလာေလာကပတသည ေနရာဌာန မျဖစႏငေပ။ သြားေရးလာေရး အဆငေျပေသာ ၿမ႕သညသာလင ေနျပညေတာအတြက သငေလာေလာကပတသည။ ထ႔ေၾကာင ပကငးက ေနျပညေတာအျဖစ သတမတလကေလသည။ ကဗေလခနသည ေနျပညေတာ၌ ေဘးေလာငးေတာ ဘးေလာငးေတာတ႔က ပေဇာကနေတာရနအတြက ၁၂၆၃ ခႏစတြင

ႀကးကယခမးနားေသာ ဓမၼာသာလာႀကးက ေဆာကလပသည။ “တာတာမားသည ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညျခငး မရခငက အလႉဒါနျပျခငးက ကသလေကာငးမႈအလပဟ၍ မထငမတေပ။ သ႔ရာတြင ဗဒၶဘာသာ သက၀ငယၾကညၿပးသည ေနာကတြငကား သတစပါးတ႔အား အကအညေပးျခငးသည ကသလေကာငးမႈ ျဖစ၏ဟ အသအမတျပလာၾက၏” ဟ၍ မာကပလက ေရးသားထားသည။ ကဗေလခနႏင ပတသက၍လညး “ဘရငမငးႀကးသည အလႉဒါန ရကရကေရာေရာ ေပးကမးလႉဒါနး၏။ ဆငးရသ ဆငးရသားမားအား တစႏစစာအတြက ဆနေရစပါး ေပးကမးလႉဒါနးထား၏။ သ၏ နနးေတာအနး၌ ဒကၡသညစခနး ေဆာကလပထား၏။ မညသမဆ ထစခနးသ႔သြားၿပး အစားအေသာက အလႉခႏင၏။ ေန႔စဥေန႔တငး ယငးဒကၡသညစခနးမ အစားအေသာက ရရၾက၏” ဟ၍ မာကပလက ေရးသားေဖာျပထားသည။ ဆနမငးဆကအႏြယသည စခနးသမးမသြားေပ။ ၁၂၆၄ ခႏစ၌ ဆနဘရင လကန ကြယလြနသြားေသာအခါ သ၏တေတာသ တကန ထးနနးဆကခသည။ မြနဂတ႔သည ဆနမငးဆက၏ အာဏာတနခးက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-187-

ခ႕ထားလကသညျဖစ၍ ကဗေလခနအတြက စးရမေၾကာငၾကမႈ သညေလာကျဖစစရာ မလေတာေပ။ ၁၂၆၅ ခႏစတြင ဂဂငးခန ကြယလြနသြားသညျဖစ၍ သ၏ ေနရာတြင ဗေရရက ကဗေလခနက ‘ခန’ အျဖစ ခန႔ထားလကေလသည။ ၁၂၆၇ ခႏစ၌ ကဗေလခနသည ဆနမငးဆကက အျမစျဖတရနအတြက ေတာငပငး တ႐တျပညမ ကြငးကနေနေသးသည ေဒသအစတအပငးက ၀ငေရာက တကခကသည။ အျပငးထနဆး တကပြမာ ဆယနမနဖ၌ ျဖစပြားသည။ ၁၂၆၈ ခႏစ၌ မြနဂစစတပသည ထေဒသက ေလးဖကေလးတနမ ၀ငးထားသည။ သ႔ေသာလညး သးႏစတတ ၿမ႕က မသမးပကႏငေပ။ ထနညးတစြာ ၁၂၆၆ ခႏစ၌ ကဗေလခနသည ဂပနဘရငအား သ၏ လကေအာကခအျဖစ လကခရန သ၀ဏလႊာ ေပးပ႔လကသည။ သ႔ရာတြင ဂပနဘရငက ခါးခါးသးသး ျငငးပယလကသည။ ကဗေလခနသည ဂပနက တကခကရန စစဥသည။ ကၽြနးျဖစေန၍ ဂပနအား ေရတပျဖင တကရသည။

ယငးတကပြ၌ မြနဂစစတပ အ႐ႈးႏင ရငဆငရသည။ ပငလယ ေလမနတငးေၾကာင စစေရယာဥမား ပကစးဆးပါးကနၾကသည။ သ႔ေသာလညး ယငးမေအာငျမငမႈသည ကဗေလခန၏ ကယျပန႔ႀကးမားေသာ အငပငယာအတြက ထးထးျခားျခား ထခကဆး႐ႈးမသြားခေပ။ ၁၂၇၁ ခႏစ၌ ကဗေလခနသည သ၏ အမးအႏြယအမညက ယြမဟမညလကသည။ ယငးအမညနာမျဖင တ႐တျပည၌ ထငရားေကာၾကားသည။ ယြမအငပငယာသည အာရတကတစခလးႏင ဥေရာပတက၏ ကယျပန႔ေသာ ေဒသမားအထ ပ႕ႏ႔ေနသည။ အေနာကဘကတြင ဗလေဂးရးယား၊ ဟနေဂရ၊ ႐ရား၊ အေရ႕ဘကတြင ပစဖတပငလယ၊ ေတာငဘကတြင အငဒခငးနား၊ တဗက၊ အႏၵယနယစပအထ ပ႕ႏ႔ေနသည။ ကဗေလခန၏ ေခတသည ပြတငးေအာင ျဖစသညအတြကေၾကာငသာ ထငေပၚေကာၾကားသည မဟနေပ။ အႏပညာႏင သပၸပညာဘက၌လညး ေအာငျမငမႈရသည။ ကဗေလခန၏

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-188-

ကဏနးသခၤ ာပညာရင တကသည ၁၂၈၀ ျပညႏစ၌ ဘရငအမန႔ျဖင ဆြမဟ (ျမစ၀ါ)၏ ျမစဖားခရာက ေလးလအတြငး ေတြ႔ေအာင ရာေဖြခသည။ တ႐တဘာသာ၌ ေရးသားရနအတြက အကၡရာစာလးက အသးမျပဘ သေကၤတစာလးကသာ အသးျပသည။ ယငး၌ ဂဏနးမားကသ႔ အဆငေျပမႈလညး ရသည။ သ႔ရာတြင အသထြကမာမ သေကၤတအတြက အဆငေျပမႈ မရေပ။ မြနဂဘာသာစကား၌မ အကၡရာလးေရ တစဒါဇငေကာေလာကသာရ၍ အသထြက အတအက ထြကႏငဖ႔ရန မလြယေပ။ ကဗေလခန၏ အမန႔အရ အႏၵယအကၡရာႏင အႏၵယအကၡရာအေျခခေသာ တဗကအကၡရာစာလးက သရနားလညေသာ ဖဂပါသည ၁၂၆၉ ခႏစ၌ မြနဂဘာသာ စကားအတြက အကၡရာစာလးအသစက တတြငသည။ ထႏစထ၌ပင ကဗေလခနက ယငးပညာရငအား ‘တာပါဥဖာအ’ ဘြ႔တဆပ ခးျမႇငလကေလသည။

၁၂၆၂ ခႏစ၌ ကဗေလခန နနးတကလာေသာအခါ တ႐တျပညတြင ဗဒၶဘာသာေခတသစ အစပးလာသည။ ၁၂၉၀ ျပညႏစ၌ ကဗေလခနသည အတြ (၁၀၃)တြရေသာ ကဂရ (တဗကပဋကတ)တ႔ ေရႊအကၡရာ စာလးျဖင ေရးသားေစသည။ ဘရငမငးႀကးသည ဗဒၶစာေပကမးဂနမားက စစညးရန ဘရငအမန႔ ထတျပနသည။ ယငးအမန႔အရ ၁၂၉၇ ခႏစ၌ တပဋကတက ထတေ၀ျဖန႔ခသည။ ကနဟနႏင အျခားပဂၢလမား တညးျဖတေသာ ယငးအပငး ၁၀ ပငးရသည ပဋကတသည ယြမမငးဆက၏ အမန႔အရ စစညးထားေသာ ဓမၼရတနာ သ႔မဟတ ဗဒၶစာေပကမးျမတ ကမးစာရငးျဖစသည။ ယငးကမးစာရငး၌ စစေပါငး ၅၅၈၆ ပငးႏင ၁၄၄၁ ကမးရေသာ တပဋကတဘာသာျပနမားက ေဖာျပထားသည။ ယငး၌ တ႐တႏင အႏၵယေရးေဟာငး ကမးဂနတခ႕လညး ပါ၀ငသည။ ယငးကေထာက၍ ကဗေလခနသည ပြတငးေအာငၿပး ႏငငေရးအသ ကြယ၀သမသာမကဘ ဓမၼႏင ဒနေဗဒကလညး အေလးအျမတထားေၾကာငးမာ သသာထငရားလေပသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-189-

ဖဂဆပါ၏ ႏႈးေဆာငခကအရ ကဗေလခနဘရငသည ဗဒၶကမးစာမားက မြနဂဘာသာျဖင ဘာသာျပနဆေစသည။ သ႔ရာတြင ယငးလပငနးသည အခနကာလ ၾကာျမငစြာ ဆကလက တညတမသြားႏငခေပ။ ၁၂၈၀ ျပညႏစ အသက ၄၂ ႏစအရြယ၌ပင ဖဂဆပါ ကြယလြနသြားေသာေၾကာင ျဖစသည။ ကဗေလခနေနာကတြင ေဂန ကနဂတယတ (၁၃၁၁-၂၀) သည ပဋကတသးပႏင အျခားကမးစာမားက မြနဂဘာသာ ျပနဆရန အမန႔ေပးခသည။ ဘာသာျပနၿပးေသာ ကမးစာမားက ေရႊစာလးျဖင ေရးသားထားသည။ ယငးမငးဆက အပစးစဥကာလ၌ ဗဒၶကမးစာမားက တ႐တဘာသာျဖင အၿပးသတ ဘာသာျပနဆၾကသည။ ဘရငကဗေလခနႏင ပတသက၍ မာကပလက ဤသ႔ေရးသားထားသည။ “ကဗေလခနသည အရပအေမာငး အလယအလတရ ၾသဇာအရနအ၀ါ ႀကးမားေသာ လလငတစေယာကျဖစ၏။ သ၏ ကယကာယအေနအထားသည ေတာငတငးသနမာ၏။ အသားအေရ ျဖ၀ငး၏။ မကလးနကၿပး ကယ၏။ ႏာေခါငးလ၏။ ကဗေလခနတြင

မဖရားေလးပါးရ၏။ မဖရားတစပါးစ တစပါးစ၌ ကၽြနမေပါငး သးရာရ၏။ မဖရားတစပါးစ၏ လကေအာက၌ လေပါငး တစေသာငးနးပါးရ၏။ မဖရားတစပါးပါးႏင ေတြ႔ဆလေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည ထမဖရားက သ႔ထ ေခၚယလကလညး ေခၚယ၏။ သ႔မဟတကလညး သကယတင ထမဖရားထ သြား၏။ ယငးမဖရားမား၏ သားသမးမားထက အႀကးဆးသားေတာအား ထးနနးအ႐ကအရာခအျဖစ သတမတထားသည။ မဖရားေလးပါးက သားေတာ ၂၂ ပါး ေမြးဖြားသည။ ယငးသားေတာမားထက သားေတာ ခနစပါးမာ ျပညနယႀကးမားတြင အပခပေနၾက၏။ သရသတႏငလညး ျပညစၾက၏။ ႐ပလညး လၾက၏” ယငးေရးသားခကအရ ဘရင ကဗေလခန၏ သားေတာ အေရအတြကက သရရသည။ သ႔ရာတြင အမညနာမမားကမ မသရေပ။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရ ကဗေလခန၏ ေျမးအမညမာ အာနႏၵခနျဖစၿပး သားေတာ၏ အမညမာ မဂၤလခနျဖစသည။ ထမသာမက ကနဂစ၏ ေခၽြးမတစေယာကျဖစေသာ ဂဂတာအ၏ မယားအမညမာ ဓမၼသရျဖစ၏ ဟ၍လညး သရရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-190-

ဗဒၶစာေပအေပၚ မြနဂဘရင ကဗေလခန အထးအာ႐ထားေၾကာငးမာမ အားလးအသျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးသည ပကငးရ ေကာငးတကမား၌ စာၾကညပဋကတတကမားက တညေထာငေပးသည။ သတမတထားသည ေန႔ရကမား၌ စာေပသငၾကားျခငး၊ စာေပပ႔ချခငး ျပလပရန စညးကမး ဥပေဒမားကလညး ျပလပထားသည။ ခရစႏစ ၁၂၈၅-၈၇ ၌ ပဋကတသးပေပါငးခပအသစ (န၀မေျမာက)က ထတေ၀ျဖန႔ခသည။ ၁၂၈၄ ခႏစ၌ မမ၏ တမနေတာတစဥးအား စြယေတာပေဇာရန သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)သ႔ ပ႔ျခငးကေထာက၍ ကဗေလခန မငးႀကးသည သဒၶါတရား ထကသနႀကးမားေသာ ဗဒၶဘာသာ၀င တစေယာကျဖစျခငးမာ သသာထငရားလေပသည။ စကက ပထမဥးဆး စတငတထြငသမာ တ႐တျဖစသည။ မာကပလ၏ ခရးစဥမတတမးအရ သရသညမာ ပကငး၌ ေငြစကလပသည ဌာနလညးရသည။ ပးစာပင အေခါကလႊာျဖင စကျပလပသည။ ပးစာေပါကအေခါကက အႀကးအငယ ျဖတေတာကလက ယငးတ႔၏အေပၚ၌ မႉးမတမား၊ အရာရႀကးမား၏ တဆပခတႏပထားသည။ ယငးစကရြက အပငးအစမားက (ယခေခတ

ေငြစကေခၚၾကသည) ႏငငအ၀နးတြင သးစြၾကရသည။ ယငးေငြစက အစအနမားကယရန ျငငးဆနသမားသည ျပစဒဏစရငျခငး ခရသည။ အႏၵယႏင အျခားေဒသမားမ ကနေရာငးကန၀ယျဖင လာၾကေသာ ကနသညမား၏ ကနပစၥညးမားက စစေဆးရနအတြက ဘရငမငးႀကးသည လ ၁၂ ေယာကက ခန႔ထားသည။ ယငးတ႔၏ အၾကဉာဏေပးခကအရ ကနပစညးမားက ၀ယယသည အဖးစားနားအတြက ေငြစကျဖင ကနသညမားသည ပကငးထြက ကနပစၥညးမားက ၀ယယၿပး ကယတငးျပည သယေဆာငသြားၾကသည။ ႏစကနခန၌ ေရႊေငြႏင ရတနာရသမားသည ဘရငမငးႀကးထ ေရာငးခႏငၾကသညဟ၍ ေၾကညာခက ထတထားသည။ ေရာငးခသမားအား အဖးစားနားအျဖစ ေငြစကေပးသည။ ယငးနညးအားျဖင ဘရငမငးႀကးထတြင တငးျပညႏငငတြငးရ ေရႊေငြရတနာမား စပေရာကရသြားသည။ လကျဖငထဖနမားသညအတြကေၾကာငလညးေကာငး၊ အသးျပဖနမားသညအတြက ေၾကာငလညးေကာငး၊ ေငြစက ပကစးယယြငးသြားလင သးရာႏႈနး ပကစးယယြငးသြားလင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-191-

သးရာႏႈနးေလာ၍ လလယ၍ ရသည။ ယငးေငြစကမားသည ကမၻာေပၚရ ေငြစကမားထတြင အဥးဆး ေငြစကျဖစသည။ တ႐တတ႔၏ အေထာကအထားအရမ ထအခနမတငမ ႏစေပါငး ၄၀၀ ခန႔ ၉ ရာစႏစကပင တ႐တျပည၌ ေငြစကေပၚေနၿပဟ အဆရသည။ စာပ႔စနစသညလညး မြနဂဘရင ကဗေလခနေခတ၏ တထြငခကတစခ ျဖစသညဟ မတယရမည။ ယငးစနစသည ထေခတက ကမၻာအတြက အသစအဆနးျဖစသည။ ေနျပညေတာမ ျပညနယတငးသ႔ လမးေဖာကထားသည။ ယငးလမးမား၏ အမညက ျပညနယအမည၊ တငးအမညအတငး မညထားသည။ လမး၏ ၂၅ မင အကြာအေ၀း၌ ဧညရပသာရသည။ ဧညရပသာတငး၌ ဘရင ေျချမနေတာမားအတြက ျမငးေပါငး ၂၀၀ မ ၄၀၀ အထ ရသည။ လမးမေပါကသည ေနရာမား၌လညး ဧညရပသာႏင ျမငးမားရသည။ ခန႔မနးေျခအားျဖင ႏငငေတာ တစ၀နးလး၌ ျမငးအေရအတြကေပါငး သးသနးတ႔က တမနေတာႏင ေျချမနေတာမားအတြကသာ အသးျပသည။ ဧညရပသာမား၏ အေရအတြကသည တစေသာငးထက မနညးေပ။

ဧညရပသာႏစခအၾကား ႏစမငသးမငအကြာတြင ရတကတစတကစရသည။ ရတက၏ ေဘးပတလည၌ အမေျခ ၄၀ ေလာက ရသည။ ယငးအမမား၌ ဘရငေျချမနေတာမား ေနထငၾကသည။ ယငးေျချမနေတာ သ႔မဟတ သတငးပ႔သ တမနေတာမား၏ခါးတြင ခါးစညးမား ပါရသည။ ခါးစညးတြင ေခါငးေလငးမား ဆြထားသည။ ျမငးစးလက သးမငေလာက ခရးေပါကသြားသညအခါ ေခါငးေလာငးသမား ျမညလာသည။ ယငးေခါငးေလာငး ျမညသျဖင ေရ႕ခရးအတြက ေျချမနေတာ အသစတစေယာကက အသငျဖစေစသည။ ပထမ ေျချမနေတာ သယလာေသာ သတငးစကားက ဒတယ ေျချမနေတာက ေရ႕ဆက၍ သယေဆာငသြားသည။ ယငးစနစေၾကာင ၁၀ ရကခရးသြားရေသာေဒသမ သတငးက ဘရငမငးႀကးသည တစရကတညးႏင ရရႏငသည။ ေပးစာမားကလညး ထနညးအတငး ေပးပ႔သည။ ယငးစခနးမားသ႔ ေရာကေသာ ေျချမနေတာ၏ အခနက သတမတထားသည။ ဌာနခြအရာရသည လစဥ ထလပငနးက ၾကည႐ႈစစေဆးသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-192-

ယငးစခနးမား၌ သးသန႔ ေရြးခယထားေသာ အထးေျချမနေတာမားလညး ရသည။ ထေျချမနေတာမားသည အထးသတငးမားကသာ ပ႔ေပးရသည။ ထေျချမနေတာမား၏ ခါးတြငလညး ေခါငးေလာငးမား ဆြခတထားသည။ ျပညနယမႉးတစေယာကအား အေရးႀကးေသာအမန႔က ေပးပ႔လေသာအခါ၌ျဖစေစ၊ ျပညနယမႉးတစေယာကေယာက ပနကနေတာလနသည သတငးက ပလေသာအခါ၌ျဖစေစ၊ တျခား အေရးတႀကးကစၥတစခခ ေပၚလာသညအခါ၌ျဖစေစ၊ ေျချမနေတာမားသည တစေန႔တညးႏင မင ၂၅၀ ေလာကခရးက ေပါကေအာင ျမငးစးသြားၾကသည။ ေခါငးေလာငးသ ၾကားရသညႏင ေနာကစခနး၌ အားေကာငးေမာငးသနသည ျမငးႏင ေျချမနေတာ အဆငသငျဖစေနသည။ ၃၅ ႏစၾကာမ ထးနနးစးစၿပးေနာက ၁၂၈၄ ခႏစတြင အသက ၈၀ အရြယရ မြနဂဘရင ကဗေလခန ကြယလြနသြားသည။ ထအခန၌ သ၏ အငပငယာထတြင အႏၵယ ပနဂပ၏ နယေျမအေတာမားမားလညး ပါ၀ငလာသည။ ကဗေလခန လကထကမစ၍ မြနဂႏငင၌ ဗဒၶဘာသာသည ႏငငေတာဘာသာ ျဖစလာသည။ ေနာကပငး၌ကား

ဗဒၶဘာသာသည သရလကၤာ၊ ျမနမာ၊ ထငး၊ တဗကတ႔၌ကသ႔ အမးသားေရး အမတသေကၤတ ျဖစလာသည။ ၁၃၆၈ ခနစ၌ တ႐တျပညတြင မြနဂအပခပေရး အဆးသတသြားသည။ သ႔ရာတြင မြနဂလမးတ႔တြငကား ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးသည ဆကလက ရငသနေနေလသည။

တဗက

ဘရငဂမၸ

ဆ႐န ဆန ဂမၸသည (၆၁၇) တဗကျပည၏ ပထမဥးဆး ဘရငျဖစသည။ ေျခသလးအမတင သြားလာေနေသာ လမးတစမးအား ႏငငေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ ဘာသာစာေပ၊ ဘာသာတရားမားႏင ျပညစေသာ လမးတစမးျဖစေအာင ဖနတးၿပးလင ေတာေနအ႐ငး လမး မးႏြယစအား

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-193-

လယဥေကးျဖစေအာင ျပလပသ ျဖစေသာေၾကာင တဗကျပည၏ ဗသကာႀကးလညး ျဖစသည။ တဗကလမးတ႔၏ ဖခငႀကးလညး ျဖစသည။ တ႐တ အေထာကအထားမားအရသာလင တဗကျပညႏင ပတသက၍ အခ႕အ၀က သရရသည။ ဘရငရန (ဘစ ၂၂၅၅) ေရးထးထားခေသာ ေကာကစာအေထာကအထားအရ တဗကႏင ပတသက၍ သရရသည။ တ႐တသမငးဆရာမားႏင ဘမေဗဒ ပညာရငမားက ဆနဗငးနယေျမ တစ၀ကကသာလင တဗက ေတာငေပၚေဒသဟ၍ သတမတၾကသည။ ေနာကပငး တ႐တကဗာ အဖြ႔အႏြ႔မား၌မ တဗကက ကနလမးစတ႔က တငးျပညဟ၍ ဆထားသည။ တဗကႏင စပလဥး၍ အေထာကအထား အခငလဆး သရေသာ အေၾကာငးအရာမာ ၇ ရာစေလာကက အေၾကာငးအရာ ျဖစသည။ တာတနဘရင၏ ႏငငအကယအ၀နးသည အေနာကဘကသ႔အထ (ခရစ ၆၁၄) ျပန႔သြားေသာအခန၌ တဖနသည တာတနဘရင၏ ႏငငႏင ဆငတေသာ အပခပေရးမးက အတယ၍ အပခပသည။

ထေခတက တဖန၏ အငအားႀကးမားေသာ အမနးခငးမားက ပထမဥးစြာ တဖနက အာ႐စကလာၾကသည။ ေရးေဟာငး အသထြကအရ တဖနဟ၍ အသထြကေသာ ‘တဗ’ သည တဗက၏ တ႐တအမညျဖစသည။ ‘တ’ သည ေတာငေပၚသားမားအတြက အသးျပေသာ စကားျဖစသည။ ‘ဗ’ မာ တဗကလမးမားက သတ႔ကယကယသတ႔ေခၚေသာ အမညျဖစသည။ ၇ ရာစႏစ သကတ လကေရးစာမမား၌ တဗကအမညက ‘တဋ’ ဟေသာ စကားလးျဖင အသးျပထားသည။ တဗက ကဗာအဖြ႔ မားစြာတ႔၌ ဖြ႔ဆထားေသာ ေရးဘရငတစပါး ရသည။ ထဘရင၏ အမညမာ ‘တထရညငေရယ’ ျဖစသည။ ထဘရငသည ‘ညခရဆပ’ အပါအ၀င ဘရင ၂၈ ပါးႏင တဗကသမငး ဗသကာႀကး ဆ႐နဆနဂမၸအၾကားတြင ထြနးကားခေသာ ဘရငျဖစသည။ ေရးေဟာငး ဒ႑ာရတစပဒရသည။ တစေန႔သ၌ ဘရင တထရညငေရယသည သ၏ နနးေတာထတြင ထငေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-194-

ထအခက သ႔ေရ႕တြင ေသတာတစလး ကလာသည။ ယငးေသတာထတြင ဗဒၶကမးစာ ႏစအပ၊ “ဥမဏပဒေမဟ” ဟေသာ အကၡရာေျခာကလး၊ ေရႊေစတတစဆ၊ မေနာမယပတျမား ႐ပပြားေတာတစဆ ထညထားသညက ေတြ႔ရသည။ ယငးလကေဆာငပဏၰာမားအေၾကာငးက မညသမ မေျပာတတၾကေပ။ ထ႔ေၾကာင ဘရငသည ထလကေဆာငပစၥညးမားက တစေနရာတြင အသာထားလကသည။ ယငးအျဖစအပက ျဖစေပၚၿပးေနာက ႏစအတနငယ ၾကာသြားေသာအခါ ဘရင၏ ေရ႕ေတာေမာကသ႔ ဧညသညငါးေယာက ေရာကလာသည။ ထဧညသညမားက ေသတာထတြင ပါလာေသာပစၥညးမား၏ အနကအဓပၸာယႏင တနဖးက ေျပာျပၾကသည။ ဘရငမငးႀကးသည ထေသတာႏင ေသတာထတြငပါေသာ ပစၥညးမားက အေလးအျမတထားေသာလညး ဧညသည အာဂႏမားသည မထငမရား ေရာကလာၾကသကသ႔ မထငမရားပင ျပနလညထြကခြာသြားၾကသည။

ယငးဒ႑ာရမာ တဗကျပညသ႔ ပထမဆးအႀကမ ကြေရာကလာေသာ သာသနာျပမားႏင ပတသကေသာ ဒ႑ာရျဖစသည။ အခ႕ပညာရငမားက ယငးအျဖစအပကက တဗကျပညတြငးသ႔ ပထမဥးဆး ဗဒၶဘာသာ ေရာကလာျခငးျဖစသညဟ အယရၾကသည။ တဗကဘရငေရ႕ေမာက ေရာကလာေသာ ယငးဧညသည အာဂႏမားမာ နေပါျပညမ ပဂၢလမားျဖစ၏။ သ႔မဟတကလညး တ႐တရဟနးေတာမား ျဖစလမမညဟ၍ ယဆၾကသည။ ထအခနမာ ဘရင ဆ႐နဆနဂမၸေခတအထ ေရာကရလာရနအတြက လမးဆက ေလးဆယေလာကက ျဖတသနးရေပလမမည။ ဂမၸသည ၇ ရာစတြင ထြနးကားေပၚေပါကလာေသာ ဘရငျဖစသည။ သ၏ ဖခမညးေတာ နနရဆနဆနသည ခရစႏစ ၅၇၀ ၌ ႏစေပါငး ၅၀ တတ တဗကတြင အပခပမငးလပခသည။ ထမငးလကထကက အေၾကာငးအရာႏင ပတသက၍ အေထာကအထား ခငလစြာ အသရနညးသည။ -----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-195-

ဂမၸေခတမတငမက တဗကလမးမားသည ေနရာအတညတက မေနဘ ေျခသလးအမတင သြားလာေနၾကသည။ ထအခနက တဗကလမးတ႔သည ယဥေကးမႈႏင အလြနတရာ အလမးေ၀းေသးသည။ အစားအေသာက အေနအထငႏင ပတသက၍ ဇဇာမေၾကာငေပ။ ျဖစသလ စားၾကသည။ ျဖစသလေနၾကသည။ ‘ယာက’ ေခၚ စာမရ၏ ႏ႔ႏင အသားကသာလင မားေသာအားျဖင စားေသာကၾကသည။ စစအတကအခက ၀ါသနာပါၿပး သတစပါး ပစၥညးကလညး လယကယေလရၾကသည။ ေျမနမႈန႔ျဖင မကႏာက သတလမးထားၾကသည။ အမေဆာကျခငးႏင ၿမ႕ရြာတညေထာငျခငးက တတသနားလညၾကေသာလညး ယာယတထးၿပး ေနရျခငးကသာလင ပၿပး ႏစသကၾကသည။ ထအခနက တဗကတြင ‘ဗနး’ အမညရ ဘာသာတရား ေခတစားသည။ ဘရင ဆနပႏင သ၏ နနးတြငးသ နနးတြငးသားတ႔သည ႏစစဥႏစတငး ကနစာဆပြအငယက ကငးပျပလပၾကသည။ ယငးအခမးအနား၌ သး၊ ေခြး၊ ေမာကမားကသတၿပး ယဇပေဇာၾကသည။ သးႏစတစႀကမ

ကငးပသည ကနစာဆပြကား ႀကးကယသည။ ထပြတြငကား ျမငး၊ ႏြား၊ ျမညးတ႔က သတၿပး ယဇနတပေဇာၾကသည။ လကအထ သတၿပး ယဇနတပေဇာၾကသည။ ထအခနက တဗကလမးတ႔တြင စာေရးရနအတြက ဘာပစၥညးမ မရေပ။ တစစတစခ ေရးမတရနအတြက သစသားျပားႏင ဖငက အသးျပၾကသည။ ျပကၡဒနမရသညအတြက ေကာကရတသမးခနက ႏစအစဟ၍ သတမတထားၾကသည။ သတ႔ကးကြယေသာ ‘ဗနး’ အမညရ ဘာသာတရားသည ေမာအတတပညာႏင ပၪၥလကအတတ ျဖစသည။ ျပနာ ႀကးႀကးကယကယ ေပၚလာသညအခါ၌ ဘာသာေရးဥးေဆာငသ လႀကးမားက အဆးအျဖတေပးသည။ ယငးအေျခအေနတြင အ႐နဆနဂမၸ ေမြးဖြားေပၚေပါကလာျခငး ျဖစသည။ ထေခတသည တဗက၏ အေထာကအထား ခငမာေသာ သမငးေခတဥး ျဖစသည။ ယငးသ႔အားျဖင ဂမၸသညလညး တဗကသမငး ဗသကာႏင တဗကတငးျပညဗသကာ ျဖစလာသည။ ဂမၸမေမြးဖြားမ ခရစႏစ (၆၂၇)က တဗကသည ျပညနယငယကေလးမား အျဖစျဖငလညးေကာငး၊ သ႔မဟန

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-196-

ေျမပငရငမား၏ နယေျမအျဖစျဖငလညးေကာငး တကြတျပားစ ျဖစေနၾကသည။ ဂမၸသည တဗကအလယပငး အပပငးေဒသ ကနပ၌ ေမြးဖြားသည။ လယယာစကပးျခငးႏင ယဥေကးမငလညး ထေဒသ၌သာလင ပထမဥးဆး စတငသည။ ေရးေဟာငးအစဥအလာ ယဆခကအရ ဂမၸ၏ ဘးဘြားဘဘငသည ေကာသလဘရငျဖစသညဟ ဆၾကသည။ ယငးအဆျပခက မညသညအဆငအထ မနမညမသေသာလညး ဂမၸ၏ အမးအႏြယႏင ထေဒသမာမ ထးထးျခားျခား ကြယ၀သည။ တးတကသည။ တျခား နယေျမမားထက ယငးနယေျမေဒသတြင ေနထငၾကသမားလညး ကြယ၀ခမးသာၾကသည။ အျပငအပမ တျခားဘရငမား၏ ထးနနးအေဆာငအေယာငႏင ပတသကေသာ သတငးမားလညး ဂမၸထသ႔ ေရာကရလာသည။ ဖခမညးေတာ ကြယလြနသြားၿပးေနာက အသက ၁၃ ႏစအရြယ၌ပင ဂမၸသည ဖခမညးေတာ၏ ႏငငငယကေလးတြင ဘရငျဖစလာသည။ သ႔ရာတြင သားေတာကေလး ဂမၸသည သ အပခပမငးလပရသည နယေျမငယကေလးႏင ေကနပအားရျခငး မရေပ။ အႏၵယႏငငမ

သႏင ေခတၿပငဘရင ဟရရဟ၀ဒၶနကသ႔ပင ဂမၸလညး ႏငငခ႕ထြငလသညဆႏၵ ျဖစေပၚလာသည။ စတဓာတၾကခငေသာ၊ ရညမနးခကႀကးမားေသာ ဂမၸသည အခကအခ အမးမးက ရငဆငလက ခငမာေတာငတငးေသာ တဗကစစတပတစတပက တညေထာငဖြ႔စညးလကသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကန အႏၵယသ႔ ေရာကလာစဥအခါက ေျခသလးအမတငဘ၀ႏင ရေနေသာ တဗကသည ကယနယေျမႏငကယ သတစလငါတစမငး ျဖစေနၿပး အစတစတ အႁမႊာႁမႊာ ကြျပားေနသည။ ဂမၸသည ထနယေျမငယကေလးက စစညးၿပးလင တစခတညးေသာ တဗကအျဖစ ဖနတးလကသည။ ထအခန၌ တ႐တျပညတြင တေအဆနအမညရ ဘရင အပခပ မငးလပေနသည။ ဂမၸသည တ႐တဘရငထ သမးေတာဆကသရန အဆျပလကသည။ သ႔ရာတြင တ႐တဘရငက ဂမၸ၏ အဆျပခကက လကမခေပ။ ဤတြင ဂမၸသည အေရအတြက ႏစသနးရသည စစတပျဖင တ႐တျပညက ၀ငတကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-197-

ေနာကဆး၌ တ႐တဘရငသည တ႐တျပညနယအခ႕ႏင သမးေတာက ဂမၸအားေပးအပရန သေဘာတလကရသည။ ထနညးအတငးပင နေပါဘရင အသ၀မၼာလညး နေပါနယေျမအခ႕ႏင သမး ေအာခရကနက ဂမၸအား ေပးဆကလကရသည။ တစစထကတစစ အငအားေတာငတငးလာေသာ စစတပအငအားျဖင ဂမၸသည အေနာကဘကတြင ဂလဂတကလညးေကာငး၊ ေျမာကဘကတြင တ႐တ တရကစတနကလညးေကာငး တကခကသမးပကလကသည။ ယငးသ႔အားျဖင တဗကသည ယဥေကးမႈ ထြနးကားေနေသာ နယေျမမားအတြငး ေျခခခြင ရရလာသည။ ဂမၸသည တဗကတစျပညလးႏင ပတ၀နးက နယေျမေဒသမား၏ ဘရငျဖစလာၿပးလင ခနစရာစ၏ အႀကးမားဆးေသာ ကမၻာေအာငပြရဘရငအျဖစ အသအမတျပျခငး ခလာရသည။ -----------

ယငးကသ႔ ႀကးမားကယျပန႔ေသာ ႏငငေတာ၏ အပခပေရးက စမဖနတးရနအတြက ဂမၸ၏ တငးျပညသည ၿမ႕ေတာတစခ လအပလာသည။ ထ႔ေၾကာင ဂမၸသည လာဆာ၌ ၿမ႕ေတာတညေထာငလကေလသည။ ယခငက ရာဆာ (စားကကေျမ) ျဖစခေသာ ယငးနယေျမသည ထအခါ၌ လာဆာ (နတေဒ၀တာတ႔၏ေျမ)အျဖစ ေျပာငးလသြားသည။ ခရစႏစ ၆၅၀ ခ၌ ဂမၸ ကြယလြနသြားေသာအခါ သ၏ ႏငငေတာ အကယအ၀နးသည ဟမ၀ႏာေတာင၀မး အေရ႕ဘကႏင အာရအလယပငးအတြငး “ထယနဆန” ေတာငတနးအထ ကယျပန႔ေနသည။ တဗကနယစပ ျဖတေကာၿပးေနာက အေရ႕၊ အေနာက၊ ေတာင၊ ေျမာက မညသညအရပေဒသက ေရာကသြားေရာကသြား ဂမၸေမြးဖြားျဖစေပၚရာ အႏၵယရေနသည။ ေျမာကဘကႏင အေရ႕ဘက၌ တရကႏင တ႐တတ႔ကသ႔ေသာ ကယျပန႔ႀကးမားေသာ ဗဒၶဘာသာ၀ငလမးမား ေနထငၾကသည။ ေျခသလးအမတင ေအာငပြရ ဘရငအေနႏင ယငးအဆငျဖင ယဥေကးမႈႏင မနးစပဘ ဘယမာရမညနညး။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-198-

တဗကျပညသ႔ ဗဒၶဘာသာ မေရာကမကာလကပင အႏၵယႏင အလမးေ၀းေသာ ႏငငမား၌ ဗဒၶဘာသာ အေျခစကေနၿပး ခရစမေပၚမ ၃ ရာစကပငစတင၍ ဗဒၶဘာသာသည အႏၵယနယစပက ျဖတေကာသြားၿပးေနၿပ။ ဗဒၶဘာသာ သာသနာျပမားသည ျမနမာ (သ၀ဏၰဘမ)ႏင သဟဠ (သရလကၤာ)ႏငငမား၌သာမကဘ မကဆပတမးယား၊ ေမဆဒနယာ၊ အဂစႏငငမား၌လညး ျပန႔ပြားထြနးကားေနေလၿပ။ ထမတစပါး အျခားအစဥအလာ ယဆခကအရ အေသာကမငးတရားႀကး၏ သားေတာတစပါးသည ကတာပတ၀နးကင နယေျမေဒသမား၌ ႏငငတစႏငင ေအာငျမငထေျမာကစြာ တညေထာငခၿပးေလၿပ။ တ႐ပျပညသ႔ ဗဒၶဘာသာ ေရာကသြားသည အခနကာလမာ အလြနတရာ ေရးကသညဟ ယဆရေသာလညး ခရစႏစ ၅၆ ၌ ခတနမ ကပမာတဂၤ ဘာသာျပနဆေသာ တ႐တဘာသာျပန ဗဒၶစာေပ ကမးဂနမားမာ ယခထကတင ရေနေသးသည။ ဗဒၶဘာသာ ခရစႏစ ၂၇၂ တြင တ႐တျပညမ ကရးယားသ႔လညးေကာငး၊ ၅၃၈ ခႏစတြင ကရးယားမ ဂပနသ႔လညးေကာငး ျပန႔ပြားသြားသည။ အငဒခငးနားသ႔လညး ဗဒၶဘာသာသည ၃ ရာစႏစ မတငမကပင

ေရာကရလာခသည။ သ႔ရာတြင အႏၵယ၏ အမနးနားခငးျဖစေသာ တဗကျပညသ႔မ ဗဒၶဘာသာသည ခရစႏစ ၆၄၀ မတငမအထ ေရာကမလာေသးေပ။ ယငးသ႔ အခနေႏာငးၿပးမ ေရာကလာျခငး၌ အေၾကာငးမားရႏငသည။ ယငးအေၾကာငးမားအနက အဓကအေၾကာငးမာ ျမငမားေသာ ေတာငတနးမား ကာရထားသညျဖစ၍ ကးသနးသြားလာရန မလြယေသာ ပထ၀အေနအထားျဖစသည။ ေယဘယအားျဖင တဗကေျမမကႏာျပငသည ပငလယေရမကႏာျပင၏ ေပေပါငး ၁၂၀၀၀ အထကတြင တညရသည။ အလြနတရာ ခမးေအးေသာေဒသ ျဖစသည။ အျခားအေၾကာငးတစခမာ တဗကလမးမားသည ေနရာအတညတကမရဘ ေျခသလးအမတင သြားလာေနၾကသမားျဖစ၍ ႏငငေရးအျမငအရၾကညလင မညသညအခါမ တစညးတလးတညး မရၾကေပ။ ထ႔ေၾကာင ႏစပရေစၦဒ ေထာငေပါငးမားစြာအထ အမနးနားခငးႏငငမားႏင သ႔မဟတ ကမၻာႏင ထေတြ႔ဆကစပမႈ ကငးေနခသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-199-

တဗကတြင လညလညသြားလာရနအတြက သဘာ၀အခကအခမားက ရငဆငရသည။ သ႔ရာတြင တဗကလမးတ႔သည ယငးသဘာ၀တကပြက အခကအခမရေအာင စမဖနတးထားၾကသည။ ေနေရးထငေရး အဆငေျပေစေရးအတြက လဥးေရ တးပြားမားျပားမႈက ပတပငတားျမစသည နညးလမးက ၾကဆထားၾကသည။ တဗကလမးတ႔သည ညအစက အားလးေပါငးမ မယားတစေယာကတညး ယသညစနစက လကခထားၾကသည။ အဓပၸာယကား မနးမတစေယာကတညးက ေယာကားအမားႏင လကထပသည ဓေလထးစျဖစသည။ ကယျပန႔ႀကးမားသည တဗကအား ယဥေကးမႈႏင အသအလမၼာ ကြယ၀လာေစရနအတြက အႏၵယႏင တ႐တႏငငတ႔က ပပးကညၾကေလသည။ ဘရငဂမၸသည နေပါဘရင အသ၀မၼာ၏ သမးေတာ ခရကနႏငလညးေကာငး၊ တ႐တဘရင သမးေတာ ကြနဂဂႏငလညးေကာငး စလားရစပတ လကထပထားသည။ ယငး ဗဒၶဘာသာ၀င မဖရားႀကးႏစပါးႏင အမတႀကး ထနးမတ႔၏

ၾသဇာလႊမးမးမႈေၾကာင တဗကဘရင ဂမၸသည ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညသည ဘရငတစပါး ျဖစလာသည။ ထအခါ ဗဒၶဘာသာအေနႏင ယဥေကးမႈ အသအလမၼာ ရလာေစရနအတြက ျပလပေဆာငရြကခြင ရရလာသည။ တ႐တႏင အႏၵယ ဗဒၶဘာသာ၀င ပညာရငမားသည အႏပညာ၊ အတတပညာ၊ အေတြးအေခၚ၊ ဘာသာတရား၊ ယဥေကးမႈ၊ စာေပပညာႏင ပတသက၍ တဗကအား မမတ႔အလက ပသြငးႏငရန အခြငအလမး ရရလာခၾကသည။ သ႔ရာတြင ထဗဒၶဘာသာ၀င ပညာရငမားသည ကယခငးစာနာ ငညႇာေထာကထားသမား ျဖစၾကသည။ စာေပႏင ယဥေကးမႈမရေသာ တဗကလမးမားအား သတ႔၏ အမးသားဟန ပယေပာကေစၿပး မမတ႔၏ အမးသားဟနအတငး ပသြငးဖ႔ မႀကးစားၾကေပ။ တ႐တႏင အႏၵယ ယဥေကးမႈက ဇြတအတငး သြတသြငးဖ႔ မႀကးစားၾကေပ။ အႏၵယ ဗဒၶဘာသာ၀င ပညာရငမားသည တဗကအား အႏၵယ ယဥေကးမႈႏင ဘာသာတရားက ေပးခၾကသည။ သ႔ရာတြင တဗကပသြငးၿပး၊ တဗကမျပၿပး ေပးၾကျခငးျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-200-

နေပါဘရငသမးေတာသည သႏငအတ လကဖြ႔ပစၥညးအျဖစ ႐ပပြားေတာမားက ယေဆာငသြားသည။ ထနညးတပင တ႐တဘရငသမးေတာလညး တစခနတနးက အႏၵယမ အာရအလယပငး၊ ထမတစဆင တ႐တျပညသ႔ ပငေဆာငလာေသာ ေရးေဟာငး ႐ပပြားေတာတစဆက တဗကသ႔ ပငေဆာငသြားသည။ အမနးနားခငး ႏငငမား၏ ႀကးကယခမးနားပႏင ထႏငငမား၏ ယဥေကးမႈက ေတြ႔ျမငသရရေသာအခါ ဟမ၀ႏာ၏ မယဥေကးေသးေသာ၊ အသပညာ ေခါငးပါးေသးေသာ စစဘရင ဂမၸသည အႀကးအကယ ၾသဇာလႊမးမးမႈ ခသြားရသည။ တ႐တဘရင သမးေတာသည သ ပငေဆာငလာေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာက ကးကြယထားရနအတြက လာဆာၿမ႕ေတာ၏ ေျမာကဘကပငး၌ ရာအခကာ ဘရားေကာငးက တညေဆာကသည။ သ႔ရာတြင နေပါဘရင သမးေတာထ၌မႈ သ၏ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ကးကြယရနအတြက ဘရားေကာငးေဆာကဖ႔ ေငြေၾကးအလအေလာက မရေပ။ ထအေၾကာငးက ဂမၸသသြားေသာအခါ လာဆာၿမ႕ေတာအလယ၌ လပေသာ ဘရားေကာငးေတာတစေဆာင ေဆာကလပေပးသည။

ယငးေကာငးေတာက ယခေခတ၌ မတာရက (အရငသခင) အမေတာဟ ေခၚၾကသည။ တဗက ဗဒၶဘာသာသည အႏၵယႏင တ႐တျပညမ ေရာကလာေသာ ဗဒၶဘာသာျဖစသည။ အစပထမ၌ ဗဒၶဘာသာသည တဗက၏ ဌာေနဘာသာတရားျဖစေသာ ‘ဗြနးပ’ ဘာသာတရားႏင အေတာပင တကပြ၀ငရသည။ ေနာကဆးတြငကား ဗဒၶဘာသာသည တဗက၌ ခငခငၿမၿမ အေျခခသြားႏငခသည။ သ႔ရာတြင အကးတရား မညသ႔ ျဖစေပၚလာသနညးဆလင တဗက ဗဒၶဘာသာသည ‘ဗြနး’ ဘာသာတရားႏင စရနယလကေသာ မဟာယာန အသြငေဆာငသည ဘာသာတရား ျဖစသြားသည။ ႏငငတငးရ လမးတ႔သည အလြန႔အလြန ေနာကတနးကသည လမးမားပင ျဖစေစကာမ မမတ႔၏ အစြမးအစ၊ မမတ႔၏ အဆငေျပမႈ အားေလာစြာ မမတ႔ သးစြရနအတြက ဘာသာစကားက တထြငထားၾကသညသာလင ျဖစသည။ တဗကလညး ထေဒသမားထတြင အပါအ၀ငျဖစသည။ တဗကတြငလညး ဘာသာစကားက ေျပာဆၾက၊ အသးျပၾကသည။ သ႔ရာတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-201-

တဗကကယပင အကၡရာ အေရးအသားမရေပ။ ႀကးမားျပန႔ကယေသာ ႏငငတစႏငငက အပခပရနအတြက ဂမၸသည အကၡရာအေရးအသား လလာသည။ ထကစၥအတြက ဂမၸ၏ အမတႀကး ထနးမ ဆဘတာ (ထနနယသား)သည အဖြ႔၀င ၁၆ ဥးႏငအတ အႏၵယသ႔ သြားၿပးလင အႏၵယ၏ အကၡရာအေရးအသားႏင ဘာသာစကားက အေလးအနက ေလလာဆညးပးသည။ မမႏငင တဗကသ႔ ျပနလာေသာအခါ အမတႀကးသည တဗကဘာသာစကားအတြက အကၡရာအေရးအသားက တထြငသည။ ထအခန၌ ကသၼရႏင အာရအလယပငး၌ ျဗဟၼအကၡရာက အေျခခ၍ အသးျပေသာ အကၡရာ အေရးအသားက တထြငၾကသည။ ဃ၊ ည၊ ဍ၊ ဓ၊ မ၊ သ၊ ဣ အကၡရာမား အသထြက တဗက၌ မရေပ။ ထ႔ေၾကာငအမတႀကးသည ထအကၡရာမားက ခနထားခသည။ သ႔ရာတြင တဗကဘာသာစကား၏ ထးျခားေသာ အသထြကမားအတြက ဗႏၵေခၚ အစကႏင တြဖက၍ စ၊ ဆ၊ ဇ၊ သ စေသာ အကၡရာမားက တထြငထားသည။ ထနညးမး ဂပနအကၡရာ အေရးအသား၌လညး ရသည။ ဥပမာ ‘၀’ အကၡရာတြင ‘၀’ ဟ ဗႏၵႏင

တြလကလင ‘ဗ’ အသ ျဖစသြားသည။ စစေပါငး အကၡရာအေရအတြက သးဆယရသည။ ယခေခတ ျမနမာအကၡရာ စေသာ အခ႕အကၡရာ အေရးအသားမား၌ ‘အ’ ႏင တျခား သရက တြလင တျခားအကၡရာ အသထြကသကသ႔ ‘အ’ ႏင ဣ၊ ဥ၊ ဧ ကတြၿပးလင တျခားအကၡရာ အသထြက ျပလပထားသည။ တဗကဘာသာစကား၌ အကၡရာ အေရးအသား ႏစမးရသည။ တစမးမာ ထပတြင မဥးေၾကာငးသားထားသည အမးအစားျဖစသည။ ယငးအကၡရာအေရးအသားက စာအပမား လလပပ ေရးသားျခငး၊ ႐ကႏပျခငးမား၌ အသးျပသည။ အျခားတစမးမာ ေသာၿပးေရးသည အေရးအသားမး ျဖစသည။ ထအေရးသားမး၌ ထပတြင မဥးေၾကာငးဆြထားျခငးမး မရေပ။ ယငးအေရးအသားမးက ႐းအလပ စသညမား၌ အသးျပသည။ ထပတြင မဥးေၾကာငးမပါသည အေရးအသားမးသည တဂလေဒသမ လမားတြင ယခငကတညးက ေခတစားေနခသညဟလညး ယၾကညယဆၾကသည။ တဟလေဒသမ လမားသည ဗဒၶစာေပကမးဂန အမားအျပားက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-202-

ဘာသာျပနထားၾကသည။ သ႔ရာတြင တဗကဘာသာ တဂရႏင ကဂရ ေပါငးခပ အသြငႏစမးျဖင အႏၵယ ဗဒၶစာေပ ကမးဂန ေထာငေပါငးမားစြာ ရေနၾကသည။ ယငးဗဒၶစာေပ တဗက ဘာသာျပနမားမာမ ဘရငဂမၸေခတ ေနာကပငးကမ ေပၚလာသည ကမးဂနမား ျဖစသည။ အမတႀကး ထနးမသည တဗကဘာသာ ပထမဆး သဒၵါကမးကလညး ေရးသားျပစထားသည။ ယငးကမးက ယခေခတတြငလညး တဗကဘာသာ၏ အားထားေလာကေသာ သဒၵါကမးအျဖစ ထငမတယဆထားၾကသည။ ဘရငဂမၸသည ယငးသဒၵါကမးသစႏင တဗကဘာသာျပန ကမးဂနမားက စးစးစကစက ဖတ႐ႈေလလာသညဟ သရသည။ လာဆာၿမ႕ေတာ သေတာငရ လဏဂထတြင ဘရငဂမၸသည ေလးႏစတတ ဗဒၶကမးစာမားက ေလလာသညဟ ေျပာဆၾကသည။ ထအခန၌ တဗကတြင ဗဒၶစာေပ ကမးဂနေပါငးမားစြာက တဗကဘာသာ ျပနဆၿပးေလၿပ။ အမတႀကး ထနးမကယတင ကရ႑ဗဟ၊ ရတနေမဃ၊ ကမၼသတယ ကမးမားက တဗကဘာသာ

ျပနဆသည။ ထနညးတစြာ တ႐တပညာရင အခ႕လညး ဂဏနးသခၤ ာကမးႏင ေဆးကမးမားက တဗကဘာသာ ျပနဆၾကသည။ ဘရင ဂမၸ၏ အတပၸတကပင ေရးသားထားသညဟ အဆရသည။ လ (တ႐တအာရအလယပငး) ေဒသမ ပညာရငမားလညး ဘာသာျပနဆသည အလပႏင ဓမၼျဖန႔ျဖးသည အလပမား၌ တဗကအား အကအညေပးၾကသည။ ယငးေခတကာလ ဘာသာျပန ဆရာမားထတြင အႏၵယပညာရင ကသရ ကမာရ၊ နေပါႏငငသား သလမဇ၊ ကသၼရသား အနတ၊ တ႐တလမး မဟာေဒ၀၊ ထနးမ၊ လာလခေဂဒ႐ပလတ႔သည ထငရားေသာ ပဂၢလမား ျဖစၾကသည။ ဘာသာျပန ဆရာအသစမား ေပၚလာသညေနာကပငး၌ ေစာေစာပငးက ဘာသာျပနထားေသာ ဘာသာျပန ကမးဂနမားမာ သညေလာက ေကာငးမြနသညဟ မယဆၾကေတာေပ။ ထ႔ေၾကာင ေရးေဟာငး ဘာသာျပန ကမးဂနမားမာ တမျမပေပာကကြယသြားၾကသည။ -----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-203-

လာဆာၿမ႕ ေထာငတစေထာငတြငေနေသာ တ႐တမဖရားသည သပငလာေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာက ကးကြယတညထားရန ရာမခကာ ဘရားေကာငးက ေဆာကလပသည။ ဘရင ဂမၸ ကြယလြနသြားၿပးသည ေနာကပငး၌ကား ထဘရားေကာငးက ႐ပပြားေတာက ဘရငေဆာကလပ လႉဒါနးထားေသာ ဘရားေကာငး၌ ေျပာငးေရႊ႕ ကးကြယထားလကသည။ ရာမခကာ ဘရားေကာငးသည ယခေခတတြငလညး ထငရားသည။ သ႔ရာတြင ဘရငဂမၸ ေဆာကလပ လႉဒါနးထားေသာ ခလဆနန ဘရားေကာငးအား ဂဏအသေရအရဆး ဘရားေကာငးအျဖစ ထငမတယဆထားၾကသည။ ရာေဖြေတြ႔ရသည သမငးပစၥညး အေထာကအထားမားအရ ဘရငဂမၸ၏ လကထက၌ပင တဗကျပည၌ ေျမအးေျမခြက၊ ေမာငးတ႔က တထြငၿပး သးစြၾကသညဟ သရရသည။ ယငးအေၾကာငးအရာမားႏင ပတသက၍ အေထာကအထား မညမခငလမႈ ရမရ၊ ေျပာမျပႏငေသာလညး ဘရင ဆ႐နဆန ဂမၸသည တဗကျပည၏ ထငရားေကာၾကားေသာ ဘရငတစပါးမသာမကဘ တဗကျပည၏ စာေပ၊ ဗဒၶဘာသာတရား၊

ႏငငေရး၊ ယဥေကးမႈ စသညတ႔က ဖနတးတညေဆာကေသာ ဗသကာႀကးလညး ျဖစသည။ ဘရငဂမၸသည အသကရညရည ေနရသည။ ၾကာရညေလးျမငစြာ ထးနနးစးစေနရသည။ ၆၂ ႏစတတ ၿငမးခမးစြာ တငးျပညအပခပ မငးလပၿပးေနာက ခရစႏစ ၆၉၈ ခႏစ၊ ၈၂ ႏစအရြယတြင လာဆာၿမ႕ေတာ၏ ေျမာကဘက ဖနယလနယေျမ ဆလာသအရပ၌ ထ ၇ ရာစႏစ၏ ဘရငဧကရာဇဂမၸသည ကေတာကနသြားသည။ ဘရငဂမၸတြင နေပါဘရငသမးေတာမ ဂနဆ႐နဂနဗကနအမညရ သားေတာတစပါး ထြနးကားသည။ သ႔ေသာ ဘရငမငးႀကး အသကထငရား ရစဥ၌ပင ကြယလြနသြားသည။ ဖခမညးေတာ ကေတာကနသြားေသာအခါ၌ တ႐တမဖရားမ ဖြားျမငေသာ သားေတာသည အသက ၁၅ ႏစအရြယ၌ပင တဗကထးနနးရင ျဖစလာသည။ ဖခမညးေတာ၏ ႀကးမားေသာ လပငနးေဆာငတာႏင တာ၀နမား၏ ၀နထပ၀နပးႀကးသည သားေတာအေပၚတြင ပလာေလသည။ သ႔ရာတြင သားေတာအေနႏင သ၏စြမးအားက ျပႏငခြင ရရလာသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-204-

ဘရငဂမၸ ကြယလြနၿပးသညေနာက၌ တဗက၏အငအား ယတေလာ နမကသြားၿပဟေသာ အထငႏင တ႐တတ႔သည တဗကသ႔ ၀ငေရာကတကခကၾကသည။ သ႔ေသာလညး ေအာငျမငမႈ မရရၾကေပ။ တဗကအား တ႐တတ႔ တကခကၾကသညမာ မၾကာခဏျဖစသည။ သ႔ရာတြင တဗကနနးေတာမ ဆကသသည ဘရငသမးေတာမားကသာ လကခသမးပကလက တ႐တသည တဗကဘရငမားႏင စစေျပၿငမးခရသညသာ မားသည။ ခရစႏစ ၈၀၀ ျပည၌ တ႐တႏင တဗကသည စစခငးၾကၿပးေနာက စစေျပၿငမးေရး သေဘာတစာခပ လကမတေရးထးၾကသည။ ထစာခပအရ တ႐တအား ဥးႀကးႏငငအျဖစလညးေကာငး၊ တဗကအား တႏငငအျဖစလညးေကာငး အသအမတ ျပထားၾကသည။ ယငးမာ တ႐တႏင တဗက၏ ပထမဥးဆး ႏငငေရးစာခပ ျဖစသည။ တဗကလမးတ႔သည မမတ႔အတြက ကမၻာယဥေကးမႈတခါးက စတငဖြငေပးခေသာ ဘရငဂမၸအား မေမႏငၾကေပ။ ဂမၸ၏ သရသတႏင ပတသကေသာ ဘနးေတာဘြ႔မားမာ ယေန႔

တဗကသမငး၌ ထငရားရေနသကသ႔ပင ေနာကအနာဂတ ကာလတြငလညး ေပာကပကသြားလမဥးမည မဟတေသးေပ။

နေပါ

အသ၀မၼာ

နေပါႏငငတြင အပခပမငးလပသြားခေသာ ဘရငမားထက ၇ ရာစဘရင အသ၀မၼာ (အဆဗရမာ)သည ဗဒၶသာသနာေတာအတြက ႀကးပမးေဆာငရြကခေသာ သ၏ သာသနာျပလပငနးမားေၾကာင နေပါသမငး၌ ထငရားေကာၾကားေသာ ဘရငျဖစသည။ နေပါသမငး၌ ဗဒၶသာသနာေတာအတြက ထဘရင ျပလပေဆာငရြကခသေလာက အျခားမညသည နေပါဘရငမ မျပလပ မေဆာငရြကခေပ။ သ၏ သာသနာျပလပငနးမားအရ အသ၀မၼာအား နေပါႏငင၏ ပထမဥးဆး သာသနာဒါယကာ ဘရငဟဆလင မားမညမဟတေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-205-

ဗဒၶ၏ မး႐ႉးသန႔စင ဖြားျမငရာ လမၺနသည နေပါနယေျမအတြငး၌ ရသည။ ထ႔ေၾကာင နေပါသည ကမၻာဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ အာ႐စးစကရာ နယေျမေဒသတစခ ျဖစေနသည။ သဒၶတမငးသားသည ခမညးေတာ သေဒၶါဓနမငးႀကး၏ ေနျပညေတာ ကပလ၀တႏင ဆယငါးမင အကြာအေ၀းရေသာ လမၺနဥယာဥ၌ မး႐ႉးသန႔စင ဖြားျမငသည။ ဗဒၶသည လမၺန၌ ဖြားျမငေတာမသည။ ဗဒၶဂယာ၌ သေမၺာဓဉာဏေတာက ရရေတာမသည။ မဂဒါ၀န (ဆာရနတ)၌ တရားဥးက ေဟာေတာမသည။ ကသနာ႐၌ မဟာပရနဗၺာန ျပေတာမသည။ ယငးေျမျမတ မဟာေလးခထတြင ဗဒၶဖြားျမငရာ လမၺနသည ကမၻာေပၚရ ကေဋေပါငးမားစြာေသာ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔ အေလးအျမတျပရာ ဌာနတစခ ျဖစေနသည။ ဘစ သးရာစ၌ အေသာကသည ဘရငသားေတာအျဖစႏငပင နေပါရ ေတာလနျခားနားသ လမးတစမးက ေအာငျမငစြာ ႏမနငးတကခကၿပးလင ၿငမးခမးေရးက တညေဆာကခသည။

ဘရငဧကရာဇ ျဖစလာၿပးသညေနာက၌ကား အေသာကသည လမၺနအတြက မားစြာ ျပလပေဆာငရြကခသည။ သ၏ ဓမၼခရးစဥ၌ အေသာကသည ဗဒၶဖြားျမငေတာမရာ လမၺနသ႔သြားၿပးလင ေကာကစာတငတစတင စကထခသည။ ယငးေကာကစာတင၌ ဘရငအေသာကသည စာတနးတစခ ထးထားသည။ ထေကာကစာ အရသာလင ထေနရာ ထဌာနသည ဗဒၶဖြားျမငရာ ဌာနျဖစ၏ဟ ကမၻာသမငး သေတသမား လကခယၾကညၾကျခငး ျဖစသည။ ထေကာကစာသည ယေန႔ထကတင လမၺန၌ ဗဒၶဘာသာသမငး၏ အဖးမျဖတႏငေသာ ရတနာေရႊအးအျဖစျဖင တညရေနေပသည။ ေနာကပငး၌ အေသာကမငးတရား၏ သမးေတာ စာ႐မတသည နေပါႏငငက ပေဒသရာဇ မငးသားတစပါးႏင လကထပထမးျမားသည။ သမးေတာ စာ႐မတသည နေပါနယေျမ၌ အထးအားျဖင သဒၶတမငးသား ဖြားျမငရာ လမၺန၌ ေစတပထးမား၊ ေကာငးကနဘရားမားက တညထားသည။ ယငးတ႔၏ အပကအစး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-206-

အကြငးအကနမားမာ ယခေခတ၌ပင ေတြ႔ျမငေနရတနး ရေသးသည။ နေပါ၏ ေအးေသာ ရာသဥတေၾကာင ရဟနးေတာမားအား ဗဒၶခြငျပေသာ ေကာငးကနမားတြင ေနထငျခငး အေလအထသည နေပါ၌ ေရးယခင ယခငကပင စတငခသညဟ ယဆရသည။ နေပါႏငင၌ ေရးမဆြကပင ဗဒၶသာသနာ ထြနးကားလာခေၾကာငးမာမ သသယျဖစစရာ မလေပ။ ဗဒၶနညးတပင ဗဒၶ၏ သာ၀ကႀကး အေတာမားမားလညး နေပါနယေျမေပၚတြင ေမြးဖြားၾကသည။ ၄ ရာစႏစ မဟာဒနပညာရင ၀သဗႏၶမေထရလညး နေပါသ႔ သာသနာျပ ကြေရာကခသည။ နေပါ၌ ဗဒၶသာသနာ အစဥအလာသည ေရးမဆြကပင စတငလာခေသာလညး ဘရင၏ ပပးကညမႈက မညမညရရ မရရခေပ။ ၇ ရာစႏစ ဘရင အသ၀မၼာ လကထကကမ ဗဒၶသာသနာသည ထးထးျခားျခား ေနရာရရခသည။ ဘရင အသ၀မၼာကသ႔ေသာ သဒၶါတရား ထကသနႀကးမားၿပး စြမးပကားႏင ျပညစေသာ သာသနာျပဘရငမး နေပါတြင ယခငယခငက မရခေပ။

နေပါသည ဗဒၶ၏ ဖြားျမငရာ ေဒသအျဖစျဖင ဂဏယစရာ ျဖစသကသ႔ အမနးနားခငးႏငင တဗကသ႔ ဗဒၶဘာသာ ျဖန႔ျဖးသညေဒသ ျဖစသညအတြကေၾကာငလညး ဂဏယစရာျဖစသည။ ထေခတမတငမ ရာစႏစမားစြာကပင ခရးအလမးေ၀းေသာ တ႐တႏငင၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေနၿပ။ သ႔ရာတြင ပထ၀အေနအထားေၾကာင တဗကကသ႔ေသာ အမနးနားခငး ႏငငသ႔ ဗဒၶဘာသာ ေရာကရမသြားႏငခေပ။ တဗကတြင ဗဒၶဘာသာ စတငျပန႔ပြားေအာင ျပလပသမာ နေပါဘရင အသ၀မၼာျဖစသည။ ဘရင ဟ၀ဒၶနသည သ၏ အငပငယာႏငငေတာအတြငးသ႔ နေပါကလညး ထညသြငးထားသညဟ ေျပာဆၾကသည။ ထ႔ေၾကာင အသ၀မၼာ၏ နနးသကသည ဟ၀ဒၶနေခတႏင ဆကစပမႈရေနသည။ ယငးအလအရ အသ၀မၼာ၏ေခတသည ခရစႏစ ၆၃၈ မ ၆၆၅ အထ ျဖစဖ႔ရသည။ သ႔ရာတြင နေပါက ဟ၀ဒၶန တကခကသညဟေသာ ခငမာသည အေထာကအထား ဘယမာမ မေတြ႔ရေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-207-

ေနာကတစေၾကာငးမာလညး ရႊငကန၏ အဆအရ သ နေပါအေၾကာငး ေရးစဥက အသ၀မၼာ ကြယလြနသြားၿပ။ ထ႔ေၾကာင အသ၀မၼာေခတက ၆၄၂ ဟ ခန႔မနးႏငသည။ ခရစႏစ ၆၄၃ တြင တ႐တ သတမနအဖြ႔ နေပါသ႔ ေရာကသြားသည။ ထအခန၌ နေပါထးနနးတြင အသ၀မၼာႏင နရႏၵေဒ၀တ႔ အၾကား၌ မငးႏစပါး နနးစၿပးေလၿပ။ ထ႔ေၾကာင အထကပါခႏစသည အသ၀မၼာဘရငႏင မကကညေပ။ နေပါသမငးအရ အသ၀မၼာ မတငမအခနကာလ၌ပင အႏၵယ ၀ၾတမဒတ ဘရငသည နေပါက အႏငတကယခၿပးလင ‘၀ၾကမဆ၀တ’ အမညရ သကရာဇကလညး စတငသးစြခသည။ တ႐တသတမနအဖြ႔ ေရာကရလာသည အခနကေထာကလင အသ၀မၼာ၏ ထးနနးစးမးခနသည ‘သကဆ၀တ’ (သကသကရာဇ) ၅၃၂ မ ၅၄၅ (၆၁၀-၆၂၆) ျဖစသငသည။ တဗကဘရင ဆ႐နဆနဂမၸ၏ ေခတသည ခရစႏစ ၆၁၆ မ အစျပသညဟ ယဆၾကသည။ အသ၀မၼာသည ထဘရငႏင ေခတၿပငျဖစသည။ ေခတၿပငမသာမကေပ။ ဘရငႏစပါးသည

ရငးရငးႏးႏး ဆကဆမႈလညး ရၾကသည။ တဗကဘရင ဂမၸသည တျခားနယေျမေဒသမားႏင အတတကြ နေပါကလညး အႏငတကယသည။ ဘရင အသ၀မၼာသည ဘရင ဂမၸအား သ၏သမးေတာ ခရရကနက အပႏငးလက မဟာမတဖြ႔သည။ ေရးေခတအခါက ႏငငတငးလလမာပင ယငးနညးလမးသည ခစၾကညေရးအတြက ေနာကဆးနညးလမး ျဖစသည။ တ႐တဘရငလညး ဘရငဂမၸႏင ခစၾကညရငးႏးရန ထနညးလမးကပင အသးျပသည။ ဘရင အသ၀မၼာ၏ သမးေတာသည သႏငအတတကြ အေကၡာဘယေမေတယႏင တာရာတ႔၏ ႐ပတမားက တဗကသ႔ ေဆာငၾကဥးသြားသည။ ထနညးအတပင တ႐တဘရင သမးေတာလညး ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ပငေဆာငၿပးလင တဗကသ႔ ေရာကလာသည။ အသ၀မၼာ၏ သမးေတာထတြင သ ကးကြယဆညးကပေသာ နတေဒ၀တာမားအတြက နတကြနး နတဗမာန နတေကာငး ေဆာကလပရန ဥစၥာဓန လလေလာကေလာက မရေပ။ ဘရငဂမၸသည လာဆာၿမ႕လယ၌ နေပါဘရငသမးေတာ ကးကြယသည နတေဒ၀တာမားအတြက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-208-

နတေကာငး ေဆာကလပေပးသည။ ယငးနတေကာငးက ယခအခါ၌ ဘတာရက (အရငသခင) ေဂဟာဟ ေခၚဆသည။ မမ၏ သမးေတာက တဗကဘရငႏင လကထပထမးျမားေပးျခငး၊ မမ သမးေတာႏငအတ ဗဒၶဘာသာ ႐ပပြားေတာမား ပ႔ေဆာငေပးျခငးမားသည တဗကျပည၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရး၌ အသ၀မၼာဘရင၏ ႀကးစြာေသာ ေထာကပကညမႈပင ျဖစသည။ နေပါဘရင သမးေတာႏင တ႐တဘရငသမးေတာတ႔သည တဗကဘရငႏင အတတကြ တဗကျပညသ ျပညသားမားအားလညး ဗဒၶဘာသာ၀ငအျဖစ သမးသြငးစညး႐းရာ၌ ေအာငျမငမႈ ရရခသည။ နေပါဘရငသမးေတာ တဗကဘရငမဖရား ခရရကနသည ဂၾတနဗကန အမညရ သားေတာတစပါး ေမြးဖြားသည။ သ႔ေသာလညး ထသားေတာသည သ႔ခမညေတာ အသကထငရားရစဥ၌ပင ကြယလြနသြားသည။ နေပါသမငးအရ ၀သႏေဒသဘရင၏ အ႐ကအရာခအား အဘသာရဘရငက ႏမနငးတကဖကပစသည။ ထ႔ေနာက အဘသာရဘရင၏ အ႐ကအရာခ သးဥးတတ နေပါ၌

အပခပမငးလပေနၾကသညမာ ယငးတ႔အား လစၦ၀ဘရင သ၀ေဒ၀က နေပါနယေျမမ တကထတပစလကသည အခနအထ ျဖစသည။ ယငးကသ႔ ႀကးပမးေဆာငရြကရာ၌ ဘရင အသ၀မၼာ၏ အကအည အေထာကအပမားစြာ ရရသည။ သ၀ေဒ၀သည အမညခဘရငမေလာကသာ ျဖစသည။ သ၏ ပေဒသရာဇျဖစေသာ အသ၀မၼာက လြတလပေသာ ဘရငတစပါးကသ႔ တငးျပညက အပခပသည။ သ၀ေဒ၀သည အသ၀မၼာ၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈက ခရသည သ႔မဟတကလညး သ၏ တနခးအာဏာသည ေမးမနအားေပာသြားၿပးလင တငးျပညက အပခပႏငစြမး ကငးမသြားသည။ အသ၀မၼာသည သ၀ေဒ၀အား အကအညေပးၿပးလင နေပါနယေျမမ ႏငငျခားသားဘရငက ဖယရားပစသည။ ထ႔ေၾကာင တငးသျပညသားမား၏ အကအညက သ၀ေဒ၀ထက ပမရရသြားသည။ သ၏ အစြမးအစကလညး တငးသျပညသားမားက သရနားလညသြားၾကသည။ ေနာကတစေၾကာငးမာလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-209-

လစၦ၀ဘရင သမးေတာႏင လကထပ ထမးျမားလကသညျဖစ၍ သ၏ ဂဏသကၡာသည ျမငတကသြားသည။ ထ႔ေၾကာင နေပါျပည၏ အပခပေရးတာ၀နက ထမးေဆာငရာ၌ အခကအခ ႀကးႀကးမားမား မရေတာေပ။ နေပါထးနနးက သမးပကၿပးေသာအခါ ဘရင အသ၀မၼာလညး ထးနနးစကရနအတြက ေကလာသကဋေတာငက ေရြးခယလကသည။ ထအခနထ ထေနရာမာ ‘မာနဂဟ’ အမညျဖင လစၦ၀ဘရင အေျခစကရာေနရာ ျဖစခသည။ အသ၀မၼာဘရငသည လစၦ၀မငးဆကက လကမခေပ။ ဌာကရမငးဆကအသစက တညေထာငသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကနသည နေပါအေၾကာငးက ေရးသားသည။ ယငးေရးသားခကအရ ထအခနက နေပါဘရငသည ခတယ လစၦ၀မငးဆကျဖစသည။ ထဘရငသည သဒၵါတရား ထကသနေသာ ဗဒၶဘာသာ၀င ျဖစသည။ စာေပဗဟသတႏငလညး ျပညစသည။ ထေခတက နေပါတြင ေကာကပသးႏ အလြနတရာ ျဖစထြနးသည။ ေၾကးဒဂၤါးမားကလညး သးစြသည။

ရႊငကန၏ အဆအရ ထအခနက နေပါဘရငမာ အသ၀မၼာမဟတဟ သရရသည။ အသ၀မၼာေနာက နနးတကေသာ ဘရင အပခပေနသည အခနျဖစသည။ တ႐တခရးသည၏ အဆအရ အသ၀မၼာကယတင ပညာရငျဖစသည။ သဒၵေဗဒ (ဗာက႐ဏး) ကမးတစကမးကပင ေရးသားျပစထားသည။ တခ႕ပညာရငမားကမ ဤသ႔ဆထားၾကသည။ ရႊငကနသည နေပါသ႔ မညသညအခါကမ ေရာကမသြားခဖးေပ။ နေပါ နယစပအထသာ သြားျခငးျဖစေပလမမည။ သ႔မဟတကလညး နာလႏၵာတြင ေနထငစဥက နေပါႏငငသား စာသငသားတစဥးဥးႏင အကၽြမးတ၀ငျဖစၿပး နေပါႏငငအေၾကာငးက သရသြားျခငး ျဖစေပလမမည။ မမကယတင နေပါသ႔ ေရာကမသြားေသာလညး ထအခနက အသကထငရားရေနသ တစဥးဥးထမ ရႊငကနသရရသည နေပါႏင ပတသကေသာ အေၾကာငးအရာမားမာ အေထာကအထား ခငလမႈမရဟ ေျပာ၍ရမညမဟတေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-210-

ရႊငကနက ဤသ႔ေရးျပထားသည။ ဗဒၶဘာသာ ေကာငးတကမားႏင ဟႏၵဘာသာ ဘရားေကာငးမားသည တစခႏငတစခ ပဋပကၡ မျဖစၾကေပ။ ဘာသာတရား ႏစခလးမ အေဆာကအအမားသည တစခႏငတစခ ဆကစပေနၾကသည။ ထအခနက နေပါတြင ရဟနးသဃာ ၂၀၀၀ ရသည။ ယငးတ႔အနက အခ႕မာ ေထရ၀ါဒ ရဟနးသဃာေတာမားျဖစၿပး အခ႕မာ မဟာယာန ရဟနးသဃာေတာမား ျဖစၾကသည။ ေနျပညေတာ၏ ေတာငဖက ၁၀ လ အကြာအေ၀း၌ ေတာငတစေတာငရသည။ ထေတာငေပၚတြင အထပေပါငး မားစြာရေသာ ႀကးကယခမးနားသည ေကာငးတကႀကးတစတက ရသည။ ဘရငဟ၀ဒၶနႏင တ႐တဘရင တကဆနတ႔အၾကားတြင သတမနမား အဆကအသြယ အသြားအလာရသည။ ဒတယအႀကမ တ႐တသတမနအဖြ႔ ဗမၺဒပသ႔ ေရာကလာေသာအခါ ဘရင ဟ၀ဒၶန ကြယလြနသြားေလၿပ။ ဟ၀ဒၶန၏ ထးနနးက လယေသာ အမတႀကးသည တ႐တသတမနအဖြ႔က မထမျမငျပၿပး ဖမးလားဆးလား လပသည။ ထသတမနအဖြ႔သည တဗကဘရငႏင နေပါဘရင၏ အကအညျဖင အမတအရဂနက ဖမးၿပး

အျပစဒဏခမတသည။ ထအခနက နေပါဘရငမာ အသ၀မၼာသာျဖစဖ႔ရသည။ အသ၀မၼာဘရင၏ လကထက၌ နေပါႏင တဗက၏ ဆကသြယေရးသည တစေန႔တျခား တးတကေကာငးမြနလာခသည။ သကတကမးဂနမားက ေဆာငၾကဥးၿပး တဗကသ႔သြားေသာ ပထမဥးဆး ဘာသာျပန ဆရာမားထတြင သလမအမညရေသာ နေပါပညာရငသည အထးထငရားေသာ ပဂၢလျဖစသည။ ေနာကပငး သႏရကၡတမေထရ၏ လကထက (၈ ရာစႏင ၉ ရာစ)၌ ႏစႏငင၏ ေပါငးသငးဆကသြယမႈသည ပမ၍ တးတကခငမာသြားသည။ ဇမၺဒပ (အႏၵယ)၌ ဗဒၶသာသနာေတာ အကပအတညး ေတြ႔လာရေသာအခါ ဗဒၶဘာသာ ပညာရငရဟနးေတာမားသည ဓမၼကမးဂနမားက ေဆာငၾကဥးၿပး အမနးနားခငး ႏငငမား၌ ခလႈၾကရသည။ ယငးႏငငမားအနက နေပါသည ထငရားေသာ ႏငငတစႏငင ျဖစသည။ ဗဒၶဘာသာ ပညာရင ရဟနးေတာမားသည ဓမၼကမးဂနမားက ေဆာငၾကဥးၿပး နေပါသ႔ ေရာကသြားၾကသည။ အခ႕မာ နေပါမတစဆင တဗကသ႔ သြားၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-211-

ထရဟနးေတာမားသည တဗက၌ ရပနားမေနၾကေပ။ တ႐တႏငငအထ ေရာကေအာင သြားၾကသည။

ဂပန

ဘရင႐ႈတက

ေတာငကရးယား ကဒါရာမ ဘရငေဆအေမအသည ခရစႏစ ၅၅ ခ၌ ဂပနဘရင (၅၃၉-၅၇၂)ထ ဗဒၶႏင ရဟႏာအရငျမတမား၏ ႐ပပြားေတာမားကလညးေကာငး၊ ဓမၼကမးစာမားကလညးေကာငး လကေဆာငပဏၰာအျဖစ ေပးပ႔လကသည။ ယငးလကေဆာင

ပဏၰာမားႏငအတ စာသ၀ဏလႊာ တစေစာငကလညး ေပးလကသည။ ယငးသ၀ဏလႊာမာ ဤသ႔ျဖစ၏။ “ဤဓမၼသည သရနားလညရန ခကခနကနေသာလညး ရရသမ ေဟာၾကားခကမားထတြင အျမတဆး အေကာငးဆးျဖစ၏။ တ႐တဘနးေတာႀကးမား အတြကပငလင ယငးဓမၼက နားလညသေဘာေပါကဖ႔ရန မလြယေပ။ ယငးဓမၼက လကနာကငၾကသမားသည အပငးအျခားမရေသာ သခႏင အကးထးတရားက ခစားရရႏငေပ၏။ စႏမဏ မေနမယ ပတျမားရတနာသည ဘာမဆ လတရေစသကသ႔ ဤတရားျမတသညလညး လတ႔၏ ေမာမနးေတာငတခကက ျပည၀ေအာငမလပဘ မေနေပ။ ဤဓမၼသည ဇမၺဒပကၽြနးမ ကရးယားသ႔ ေရာကရလာျခငး ျဖစ၏။ မညသမဆ ဤဓမၼက လကနာကငသးႏင၏” သ၀ဏလႊာႏငအတ ထပတနးအႏပညာ လကရာမားကလညးေကာငး၊ ႐ပပြားေတာမားႏင ဓမၼကမးဂနမားကလညးေကာငး ေတြ႔ရေသာအခါ ဂပန၏ ကၾကမၼာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-212-

ဖနတးသမားသည မကလးပြငသြားၾကသည။ ထအခနကာလမတငမ ႏစေပါငး ၂၀၀-၂၅၀ ခန႔ကပင ဂပနသည ကရးယားမတစဆင တ႐တႏင အဆကအသြယ ရရၿပးေလၿပ။ ယငးဆကသြယမႈအရ ဂပနသည တ႐တအကၡရာ အေရးအသားႏင အျခားအရာ၀တ အေတာမားမားက သငၾကားတတေျမာကၿပးေနၿပ။ သ႔ေသာလညး ယဥေကးမႈ၏ အဆငျမင နမနာမားကမ ေတြ႔ရခြင မရရေသးေပ။ ကရးယားမ ေရာကရလာေသာ ယငးလကေဆာငေကာငး လကေဆာငမြနမားႏင ပတသက၍ ဂပနနနးတြငးသ နနးတြငးသားမား ၾကားထတြင သေဘာထား ကြလြေနၾကသည။ ဂအကဖမက ဤသ႔ေရးထားသည။ နနးရငး၀န ဆဂါသည ဘာသာတရား အသစျဖစေသာ ယငးဓမၼက လကခႀကဆသည။ အျခားနနးတြငးသ နနးတြငးသားမားက ဆန႔ကငဘက လပၾကသည။ ယမာတ နနးတြငး၌ ဗဒၶဘာသာက ဆန႔ကငဘက လပၾကသမားမာ စစအရာရမားႏင ရငတဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကသည။ ယငးသ႔ ဆန႔ကငဘက ျပလပေနသညမာ ႏစေပါငး ၅၀ အထ ၾကာျမငသည။ မ၏အဆအရ

ဆန႔ကငဘကသမားမားသည ဆဂါ၏ ေကာငးတကက မး႐ႈ႕ပစၾကၿပး ႐ပပြားေတာက ေခာငးထလႊငပစၾကသည။ ခရစႏစ ၆၇၇ ခတြင ဂပနႏငငတြငးသ႔ ဒတယအႀကမ ဗဒၶဘာသာ သြတသြငးရန ႀကးပမးအားထတၾကျပနသည။ ထအခန၌လညး ပထမအႀကမတနးက အေျခအေနအတငးပင ျဖစလာခသည။ မ၏အဆအရ ဆဂါသည ဗဒၶဘာသာက လကခသညဘကက ျဖစသည။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရမ ဆဂါမးႏြယသည ဗဒၶဘာသာက ဆန႔ကငကန႔ကြကသမား ျဖစသည။ ယငးကသ႔ အေႏငအယက အဟန႔အတားမား ရေသာလညး ဗဒၶဘာသာသည ဂပနျပည၌ ျပန႔ပြားထြနးကားသြားၿပးလင ျပညသလထက ဆြေဆာငႏငသည အေျခအေန ေရာကရသြားသည။ ဗဒၶဘာသာက ႏစႏစကာကာ သက၀ငယၾကညသမားထတြင မငး ၃၂ ဆကေျမာက မကတာ မကဒ ဆရႊနတငေနာႏင သ၏ မဖရားႀကးတ႔လညး ပါ၀ငၾကသည။ ဆရႊနတငေနာႏင သ၏ ဗဒၶဘာသာ၀င မဖရားႀကးတြင ၅၇၄ ခႏစ၌ သားေတာတစပါး ဖြားျမငသည။ သားေတာ၏အမညမာ ဥပယဒဟ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-213-

ေခၚသည။ ဘရငနနးေတာတြငးသ႔ ဗဒၶဘာသာ ေျခခလာခသညမာ ၃၆ ႏစၾကာ ရသြားေလၿပ။ သ႔ရာတြင ဆန႔ကငဘက အငအားစမာ ရၿမရေနသည။ ဗဒၶဘာသာသည နနးေတာဘာသာ၊ ႏငငေတာဘာသာ ေနရာမရရေသးေသာလညး ဘရငႏင မဖရားတ႔သည ပဂၢလကအေနျဖင ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညေသာ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစေနၾကသည။ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမား ၾကားထတြင ဗဒၶဘာသာ၀ငမားႏင ဗဒၶဘာသာ၀င မဟတသမား ႏစဂဏးကြေနၾကသည။ ယငးႏစဂဏးတြင ဗဒၶဘာသာ၀ငမားက အားေကာငးလာသည။ ၅၉၂ ခႏစတြင ဘရငဆရႊန ကြယလြနသြားသည။ ထဘရငက ဆဂါဘကေတာသားမားက အဆပေကၽြးသတသညဟ အဆရသည။ ဆဂါသည ဘရငဆရႊနက လပၾက႐မသာမကဘ သားေတာ ႐ႈတကကလညး ထးနနးမရေအာင လပထားၿပးလင ဥးရးေတာ ဆအက (၅၉၂-၆၂၉)အား ထးနနးတငလကသည။ ႐ႈတကကမ အမေရ႕အရာ အပႏငးထားသည။ အရညအခငးလညးရ၊ ရစြမးသတလညး ရေသာလညး ႐ႈတကသည သႏင သ႔ဖခမညးေတာအေပၚ ျပလပေသာ မတရားမႈက

တ႔ျပနကလစားေချခငး မျပလပေပ။ ယငးသ႔ သညးခေနႏငျခငးမာ သကယတငက ရညမနးခက ႀကးႀကးမားမားထားဟန မတေသာေၾကာငဟ ယဆၾကသည။ ႐ႈတကေမြးဖြားျခငးႏင စပလဥး၍ ဒ႑ာရဆနဆန အေၾကာငးအရာမား ေျပစမတျပၾကသည။ ထးျခားေသာ ပဂၢလမား ေမြးဖြားလာခန၌ အဖြယသရ အျဖစအပကမား ျဖစေလျဖစထ ရသကသ႔ပင ႐ႈတက ေမြးဖြားျခငးကလညး အဖြယမားႏင ဆကစပထားသည။ ယငး အျဖစအပကမားက ေထာက၍ ႐ႈတကအား ဂပနလမးမားက မညမေလးစားၾကညည ၾကသညဆသညက သရႏငေပသည။ ႐ႈတက သားေတာေလးက မေမြးဖြားမ သ၏ မယေတာမဖရားသည နနးေတာမထြက၍ နနးေတာ အနးအနားတစ၀က၌ လမးေလာကသည။ ထ႔ေနာက ျမငးေဇာငးထ ၀ငသြားသည။ ျမငးေဇာငးထအ၀င တခါး၀၌ပင ႐ႈတကက ဖြားျမငသည။ ျမငးေဇာငး၌ ေမြးဖြားေသာေၾကာင ဥပယဒဟ မညေခၚျခငးျဖစသည။ ဖြားျမငစဥ၌ မခငသည ဘယလ အေ၀ဏက ေ၀ဒနာမးကမ မခစားရေပ။ ေမြးေမြးခငး ကေလးသည စကားစ၍ေျပာသည။ အတနငယ ႀကးျပငးလာေသာအခါတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-214-

သငယသည သာမနလဆယေယာက စကားေျပာႏငသည စြမးအားျဖင စကားေျပာႏငသည။ ထ႔ေၾကာင သငယ၏ ဒတယအမညသည တယတမမဟ တြငလာျခငးျဖစသည။ သ၏ ထးျခားမႈအမးမးတ႔ေၾကာင သ၏ အမညနာမမားလညး ဆယႏစမးေလာက ရေနသည။ သ႔ရာတြင အထကပါ အမညနာမႏစမးမာ ပ၍ ထငရားသည။ ---- ႐ႈတက၏ ေမြးဖြားပဇာတလမးက သဒၶတ ေမြးဖြားပဇတလမးက ပတယ၍ ေျပာၾကပရသည။ မတတတရပ ေမြးဖြားျခငး၊ ေမြးဖြားစဥက အေ၀ဏက ေ၀ဒနာ မခစားရျခငး စသညတ႔သည သဒၶတမငးသား ေမြးဖြားစဥ၌လညး ျဖစပကခသည။ သဒၶတမငးသားသည ေမြးေမြးခငး လမးေလာကသည။ ယငးပစက အတယလက ႐ႈတကအား ေမြးေမြးခငး စကားေျပာသညဟ ဖနတးထားၾကပရသည။ မဇၥၽမနကာယ အ႒ကထာ၏ အဆအရ သာမန႐း႐း လတစေယာက စကားတစခြနးေျပာသည အခနကာလအတြငး၌ ရငအာနႏၵာသည စကားလးေရ ရစဆယက ေျပာဆႏငသည။ ရငအာနႏၵာ စကားတစလးတစလး ေျပာဆသည အခနကာလအတြငး၌ ျမတစြာဘရားသည

စကားလးဆယေျခာကလးက ေျပာဆေတာမႏငသည။ ယငးအျဖစအပကက တလက ႐ႈတကက သာမနလ ႐း႐းလဆယေယာက စြမးအားျဖင စကားေျပာႏငသညဟ အမႊမးတငထားၾကပရသည။ ႐ႈတကသည ကရးယား ရဟနးေတာ ေတေကထမ ဗဒၶတရားေတာက သငၾကားဆညးပးသည။ တ႐တစာေပကလညး တစဖကကမးခပ တတေျမာကသည။ တငးျပညအပခပသည တာ၀နက မထမးရြကခင ခမညးေတာ၏ အလဆႏၵအရ အမေရ႕မငးသားဘ၀ျဖင ေနရစဥကပင ႐ႈတကသည ဆန႔ကငဘကမားက ရငဆငရသည။ သ၏မကဋ၌ ေ၀၀ဏၰ၊ ၀႐ဠက၊ ဓတရဌ၊ ၀႐ပကၡ နတမငးႀကးေလးပါးတ႔၏ ႐ပပမားက ထြငးထၿပးလင ႐ႈတကသည စစခေလရသည။ စစေအာငႏငေသာအခါ ယခေခတ အဆာကာေခၚ နန၀ါ၌ နတမငးႀကးေလးပါးတ႔၏ နတကြနး (တငေနာဂ)က ေဆာကလပကးကြယသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-215-

ခရစႏစ ၅၉၂ ခႏစ၌ တငးျပညအပခပ မငးလပရသည တာ၀နက ယလငယခငး ႐ႈတကသည ဗဒၶဘာသာက ႏငငေတာဘာသာအျဖစ ေၾကညာလကၿပးလင ယခေခတ အဆာကာ၌ တငေနာဂက ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ထအေဆာကအအမာ ဘရားေကာငး သကသကမသာမကဘ စာေပ၊ ဓမၼ၊ ဒနပညာရပမား ပ႔ခရာ တကသလေကာငးတစခလညး ျဖစသည။ ႐ႈတကကယတင မဇၥၽမက (နာဂါဇန) ဒနက အထးေလလာ ဆညးပးသည။ ၆၀၇ ခႏစ၌ ႐ႈတကသည လ၀တေၾကာင စာသငသားမားႏင ရဟနးေတာမားက ပညာသငၾကားဆညးပးရန ကရးယားႏင တ႐တႏငငသ႔ ေစလႊတသည။ ႐ႈတက ထးနနး စတငစးစစဥအခါက ဂပနႏငငသည အႏပညာ ထြနးကားျပန႔ပြားျခငး မရေသးေပ။ ႐ႈတကသည ႏငငရပျခားသ႔ ပညာေတာသငမားက ေစလႊတ႐မသာမကဘ ႏငငရပျခားမ ပနးခ၊ ပနးပ စေသာ အႏပညာရငမားႏင လကမႈပညာရငမားကလညး အေျမာကအျမား ပငဖတလက ဂပနျပညက အႏပညာ၊ လကမႈပညာ ကြယ၀သည ႏငငတစႏငငျဖစေအာင ႀကးပမးအားထတသည။ တ႐တႏင ကရးယားသ႔သြားၾကေသာ ပညာေတာသငမားသည ႏငငေရးဒန၊

တ႐တအကၡရာ အေရးအသား၊ အႏပညာ စေသာ နယပယမား၌ ကၽြမးကငတတေျမာကသမား ျဖစလာၾကသည။ ႐ႈတကသည စြယစရပဂၢလျဖစသညအျပင ဂပန၏ ကၾကမၼာဖနတး တညေဆာကသလညး ျဖစသည။ ၆၀၄ ခႏစ၌ ႐ႈတကသည ဥပေဒ ၁၇ ခ ပါရေသာ ဂပန၏ ပထမဆး အပခပမႈဥပေဒက ေရးဆြသည။ ထဥပေဒသည ယေန႔ထကတင ဂပနႏငင၏ ဂဏယစရာျဖစေနသည။ ထဥပေဒ တစေနရာ၌ ဤသ႔ဆထားသည။ “တစဥးႏငတစဥး သေဘာထားကြလြေသာလညး ကၽြႏပတ႔သည စတလကမနပါ မျပလပသငၾကေပ။ လတငးလတငးတြင ကယပငဥးေႏာက ရၾကသည။ ဥးေႏာကတငး ဥးေႏာကတငးသည ကယပငထးျခားခက ရသည။ တစဥးတစေယာက၏ အျမင၌ သငေလာသညဟ ထငျမငေသာအရာသည အျခားတစဥးတစေယာက၏ အျမင၌ မသငေလာေသာအရာ ျဖစခငျဖစေနႏငသည။ ကၽြႏပတ႔သည အမားမရေသာ ရေသရဟနးမားလညး မဟတေပ။ လၿပနးလအမားလညး မဟတေပ။ ကၽြႏပတ႔အားလး သာမန႐း႐းလမားသာ ျဖစၾကသည”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-216-

အျခားဥပေဒပဒမ တစခ၌ ဤသ႔ဆထားသည။ “ရတနာသးပါးက လႈကလႈကလလ ေလးစားၾကညညပါ။ ဗဒၶ၊ ဓမၼ၊ သဃာ ရတနာသးပါးသည သတ၀ါအားလး၏ ခလႈလေလာငးရာ ျဖစသည။ လသားအားလး၏ ကးကြယဆညးကပရာ ျဖစသည။ ရတနာသးပါးက ေမထား၍ရမည အဘယကသ႔ေသာ လသားမး ရႏငမညနညး။ လဆးလမကသည အေရအတြက အလြနတရာ နညး၏။ အကယ၍ ယထာဘတကစြာ နား၀ငေအာင သငၾကားေျပာျပပါက လတငး ယငးအမနတရားက နားလညသေဘာေပါကေပလမမည။ ရတနာသးပါး၏ အကအညမပါဘႏင မညသ မေကာငးမႈ ကငးရငးေအာင လပႏငမညနညး” မႉးမတမား၊ မငးမႈထမးမားႏင စပလဥး၍လညး ထဥပေဒ၌ “ပဂၢလကအကးႏင ပဂၢလေရးမားက လစလ႐ႈထားပါ။ အားလး အကးရမညအလပက လပကငေဆာငရြကျခငးသည မႉးမတမားႏင မငးမႈထမးမား၏ လမးစဥျဖစ၏” ဟ၍ ေရးသားေဖာျပထားသည။

ဒြါဒသမႏင မႏၷရသမဥပေဒပဒမ၌ အခြနႏင စပလဥး၍ အစးရ၏ ရညရြယခကက ရငးလငးေျပာျပထားသညမာ မညသညႏငင မညသညအစးရ အေနႏငျဖစျဖစ အေလးထားရမည အခကျဖစသည။ အပခပသ လတနးစားႏင အအပခပခ လတနးစားတ႔ အခငးခငး အဆငေျပေစရနအတြက ႐ႈတကသည ဗဒၶဘာသာက ၾကားေအာငသြယအျဖစ ဖနတးထားသည။ “ဂပနလမးတ႔သည အမးဇတတစခတညး ျဖစ၏။ အခငးခငး မညကသ႔ေသာ ကြျပားျခားနားခကမးမ မရသင” ဟ၍ ႐ႈတကက အဆျပထားသည။ ႐ႈတကသည စတကးယဥသမားလးလး မဟတေပ။ စာမတတ ပညာမတတေသာ ဂပနလမးတ႔က စာတတေအာင ပညာတတေအာင ႀကးပမး အားထတသည။ အမးအႏြယ ကြျပားျခားနားေနေသာ ပေဒသရာဇတ႔ အပခပမႈေအာင၌ တကြတျပားစ ျဖစေနသည ဂပနက ႐ႈတကသည ညၫြတစညးလးမႈ ရသြားေအာင ႀကးစားသည။ ႏငငစညးလး ညၫြတေရးအတြက ပညာသငေကာငးမား ဖြငလစျခငး၊ ေဆး႐မား တညေဆာကျခငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-217-

စေသာ အမားျပညသ အကးရမည လပငနးမားက လပကငေဆာငရြကသည။ ႐ႈတကသည မမႏငငအား ကြယ၀ခမးသာၿပး အမအခ ကငးမသြားေစရနအတြက ေကာကပသးႏအသစမား ထြကသည လယယာစကပးျခငး အလပက အားေပးအားေျမႇာက ျပလပၿပးလင လယယာစကပးေရးႏင ပတသက၍ ဂပနက ႀကးပြားတးတကေအာင ႀကးပမးေဆာငရြကသည။ ႐ႈတကသည ဂပနႏငင၏ ပထမဥးဆး လမးစတင ေဖာကလပသျဖစသည။ ဘရငသားေတာ ႐ႈတကသည အဆငျမင တရားေဟာဆရာတစဥး ျဖစသညအျပင ကမးျပဆရာတစဥးလညး ျဖစသည။ တရားေဟာပလငေပၚ၌ ထငလက ႐ႈတက တရားေဟာခန၌ ကေလးလႀကးမေရြး တရားနာပရတ ေထာငေပါငးမားစြာ လာၿပး တရားနာေလရၾကသည။ ႐ႈတကသည သဒၶမၼပ႑ရက၊ ၀မလကတနေဒၵသ၊ မာလာေဒ၀ သဟနာဒသတမား၏ အဖြငကမးမားက ေရးသားျပစသည။ ယငးအဖြငကမးမာမ

လကေရးမျဖင ယေန႔ထကတင ရေနေသးသည။ သ၏ အရးေတာ ဘရငမႀကး၏ အမန႔ျဖင ႐ႈတကသည မာလာေဒ၀ သဟနာဒသတႏင ပတသကၿပး သးရကတတ တရားေဟာၾကားသည။ ထနညးအတ အကမတ နနးေတာတြငလညး သဒၶမၼပ႑ရက အေၾကာငးက ေဟာၾကားသည။ ႐ႈတက၏ အရညအခငးႏင ထးျခားေသာ ပညာဉာဏက ေတြ႔ရေသာအခါ ဘရငမႀကးသည အထးပင အားရ၀မးသာ ျဖစသြားသည။ ဘရငမႀကးသည ႐ႈတကအား ကယျပန႔ႀကးမားေသာ လယေျမကြကက အပငစားေပးသနားသည။ ယငးလယေျမကြကက ဘရငသားေတာက အဆနေကာငးေတာအား လႉဒါနးလကေလသည။ သဒၶမပ႑ရက (မဟာယာန)၌ ဗဒၶက ဤသ႔ ေဟာၾကားေတာမသည။ “ မမ၏ ဆငးရဒကၡမ လြတေျမာကေအာင မႀကးစားပါႏင။ သတ၀ါ တစေယာကတေလမပငျဖစေစ ဆငးရဒကၡ ခစားေနရပါက မမ၏ လြတၿငမးမႈက မစဥးစားဘ ထဒကၡခေနရသ ဆငးရဒကၡက လြတၿငမးသြားေအာင ႀကးစားအားထတရမည ”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-218-

မမအကးကစြန႔လက သတစပါး၏ အကးေဆာငဘ၀ျဖင ေနသြားရန ဆးမဥပေဒသ ေပးထားေသာ ကမးဂနက ႐ႈတကက သ ေဟာသညတရား၏ အေျခခအေထာကအထား ျပလပထားသည။ အမေရ႕သားေတာ ႐ႈတက၏ ရညမနးခကမာလညး ထအတငးပငျဖစသည။ ယငးရညမနးခကမးထားသည အျခားအေပါငးအေဖာအေပါငး အေျမာကအျမား ေပၚေပါကလာေစလသညဆႏၵ ႐ႈတကတြင ရေနသည။ ၀မလ ကတနေဒၵသလညး ႐ႈတက၏ ရညမနးခကက ေထာကခအားေပးသည သတျဖစသည။ ထသတ၌ ၀မလကတအေၾကာငးက ဤသ႔ဆထားသည။ “ ၀မလကတသည ေ၀သာလမ ဗဒၶဘာသာ၀င သေတာစင ဥပါသကာတစေယာက ျဖစသည။ ျပညသျပညသားသည သ၏ အမျဖစသည။ အားလးအေပၚ ေမတာထားျခငးသည သ၏ အဖျဖစသည။ သတ၀ါအားလးသည သ၏ အေဆြခငပြနးျဖစသည။ တပမကမႈကငးျခငးသည သ၏ ေနရာျဖစသည။ ေရာငရျခငးသည သ၏ မယားျဖစသည။ က႐ဏာသည သ၏ သမးျဖစသည။ သစၥာတရားသည သ၏ သားျဖစသည။ ယငးကသ႔

အမေထာငရငဘ၀ျဖင ေနထငေသာလညး ၀မလကတသည ေလာကအေႏာငအဖြ႔မားမ ကငးလြတေနသျဖစသည။ ” ယငးသတ၏ အဖြငက ႐ႈတကက ဤသ႔ ေရးသားထားသည။ ၀မလကတသည တရားအျမင ရေနၿပျဖစေသာ မနျဖစသည။ သ၏ စတပငးဆငရာ ဘ၀သည ရာဂႏင ေဒါသေဘာင အျပငဘက ေရာကေနၿပ။ သ၏ စတႏလးသည တငးျပညႏင လ႔ေလာက၏ လပငနးေဆာငတာမားအေပၚတြင တြယတာကပၿငမႈ ကငးေနၿပ။ သ၏ အတြငးသႏာန၌ အပငးအျခားမရေသာ က႐ဏာရေနသည။ ထ႔ေၾကာင က႐ဏာအနႏျဖင ေစေဆာအပသညျဖစ၍ အမေထာငရငဘ၀ျဖင ေနထငသြားၿပးလင အၿမမျပတ သတစပါး အကးစးပြားကသာလင လပကငေဆာငရြကေနသည။ ႐ႈတကသည ၀မလကတ၏ ပစအတငး သ႔ဘ၀က ပသြငးထားသညဆသညမာ ယမားသသယ ျဖစဖြယမရေပ။ ----

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-219-

ဗာရာဏသမ မဖရား သရမာလာသည ဗဒၶ၏ စျပတပည ဒါယကာမတစဥး ျဖစသည။ သရမာလာသည မဘ၏ ဂဏေကးဇးကသသည။ မဖရားဘ၀ျဖင ေနေသာလညး ဗဒၶ၏ ေရ႕ေတာေမာက၌ မမ၏ တာ၀န၀တရားႏင ပတသက၍ ဤသ႔ ၀နခကတထားသည။ “ တပညေတာမ၏ ရသမ ပစၥညးဥစၥာက ဆငးရသ ဆငးရသားႏင ခကးရာမမားအတြက ေပးလႉထားပါသည။ တပညေတာမသည ဆငးရဒကၡ ေရာကေနသမားအား အစြမးကန ကညေစာငေရာကပါမည။ ယငးက ျပလပရနအတြက အသကစြန႔ရေစကာမ တပညေတာမ ေနာကတြန႔လမမည မဟတပါ။ ” ႐ႈတကသည သရမာလာ၏ ပစအတငး မမ၏အရးေတာ ဘရငမအား ကငၾကျပလပေစလသည စတဆႏၵရသည။ ခကးရာမ ဒကၡသညမားႏင ေရာဂါသညမားအား ျပစေစာငေရာကရန တငးျပညႏငင အႏ႔အျပား၌ ဒကၡသညစခနးမားက တညေထာငေဆာကလပေပးသည။

ယငးျပညသ႔အကးေဆာင လပငနးမားက လပကငေဆာငရြကေနသညၾကားကပင ႐ႈတကသည အတြငးစတပငးဆငရာ သန႔စငေရး၊ မနကနမြနျမတေရးအတြကလညး ႀကးပမးအားထတသည။ ဟယက ေကာငးတက၌ အေဆာငရစေဆာငရေသာ ေကာငးသည ယေန႔ထကတင ထငရားရေနသည။ ထေကာငး၌ ႐ႈတကသည ကမၼ႒ာနးဘာ၀နာ ပြားမားအားထတခသည။ ထေကာငး၌ ကးကြယထားေသာ ဘရားအေလာငး အ၀ေလာကေတရႊရ၏ သစသား႐ပတေတာမာ သ၏ ယငးစတသေဘာက ေဖာျပသညသေဘာျဖင ႐ႈတကကယတင သ႔လကျဖင ထလပကးကြယထားသည ႐ပတေတာျဖစသည။ ယငး႐ပတေတာက ဖးေတြ႔ရသ မနသမသည “႐ႈတကလကႏင ထလကသည အရာမနသမ ေျပာငေျပာငေျမာကေျမာကပင ႐ပလးေပၚလာသည” ဟ၍ ထငျမငခကေပးၾကသည။ ရတငေနာဂေကာငးသည တစမးသားလးႏင သကဆငသည ဘာသာေရးဌာနသဖြယ ျဖစေနသည။ ဂပနျပည၌ရေသာ ဘာသာေရး ဌာနမားစြာတ႔သည ရတငေနာဂ၏ ပစနမနာအတငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-220-

လကလပၾကသည။ ယငးေကာငးတကႀကးက တညေဆာကၿပးေသာအခါ ႐ႈတကသည မမ၏ ခမညးေတာ အထမးအမတအျဖစျဖင အျခား အေဆာကအအတစခက တညေဆာငျပနသည။ ယငးအေဆာကအအက စာသငေကာငးအတြက အသးျပသည။ ယငးေကာငးတကႏစတကအျပင ႐ႈတကသည အျခားေကာငးတက ငါးတကကလညး ေဆာကလပလႉဒါနးေသးသည။ ယငးေကာငးတကႀကးမားက ဗဟထားလက ႐ႈတကသည ဂပနႏငင တစႏငငလး၌ ဗဒၶ ဓမၼ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးက ႀကးပမးအားထတသညဟ ယၾကညရသည။ ယငးေကာငးႀကးမားမာ အႏၵယႏငငရ နာလႏၵေကာငးတကႀကးကသ႔မ ႀကးကယျခငး ရဟနမတေပ။ သ႔ရာတြင သ႔နညးႏငသ တညေဆာကထားသည ေကာငးတကႀကးမား ျဖစသည။ ယငးေကာငးတကႀကးမား၌ အႏပညာ၊ သပၸပညာ၊ ဘာသာေဗဒ၊ စာေပ၊ သမငး၊ ဒနေဗဒ၊ ႏငငေရးပညာမားႏငတကြ အျခားတငးျပည တးတကရာ တးတကေၾကာငး ပညာရပမားကလညး သငၾကားေပးသည။

ယငးေကာငးတကႀကးမားသည ဂပနႏငငအား တးတကႀကးပြားေအာင၊ ကြယ၀ေအာင လပၾကသည။ ယငးေကာငးတကမားအနက ဟယဂေကာငးတကသည အဓကအကဆး ျဖစသည။ ဟယဂေကာငးတကသည ဗဒၶဘာသာ၀ငမားအတြက ဗဒၶဂယာသဖြယ ျဖစေနၿပး ဂပနအမးသား စညးလးညၫြတေရး၏ ႐ပလးသဖြယ ျဖစေနသည။ ရညရြယခက ျမငမားၿပး ဘာသာေရးစတဓာတ ထကသနႀကးမားေသာ ဘရငတ႔သည အပခပေရး၌ ေအာငျမငမႈမရေသာ ဘရငျဖစေနတတသည။ သ႔ေသာလညး ႐ႈတကသည ရညမနးခကႏင လကေတြ႔ လပေဆာငမႈအပငး ထးထးျခားျခား ေရာေႏာေပါငးဆေနေသာ ဘရငျဖစသည။ ႏငငအပခပေရးက ႀကးပမးေဆာငရြကရာ၌ သ၏ အျပအမသည သ၏ ဘရငအျဖစႏင လကေလာကကညလသည။ ႐ႈတကသည ၆၀၇ ခႏစ၌ တ႐တႏင တက႐ကႏငငေရးအရ ဆကသြယမႈက တညေဆာကခသည။ မမ သတမနတစဥးက ေစလႊတ၍ တ႐တဘရင ယနတ (၆၀၇-၆၁၇)ထ ေပးပ႔ေသာ သ၀ဏလႊာ၌

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-221-

႐ႈတကသည “ေနထြကတငးျပည (ဂပန) ဘရငထမ ေန၀ငတငးျပည (တ႐တ) ဘရငထသ႔ သ၀ဏလႊာ ပါးလကပါသည” ဟ၍ ေရးသားထားသည။ ထသ၀ဏလႊာက ဖတရေသာ တ႐တဘရငသည အႀကးအကယ ရာဇမာန႐သြားသညျဖစ၍ ၀ငး၀နးေဖာငးဖၾကရသည။ တ႐တဘရငက “ဘရငယာမာမ၏ သားေတာထ သ၀ဏလႊာ ပါးလကသည” ဟ၍ အေၾကာငးျပနၾကားလကသည။ ဤတြင ႐ႈတကက “အေရ႕မ ေနထြကဘရငက အေနာကဘကဘရငထ သ၀ဏလႊာ ပါးလကပါသည” ဟ တစဖန သ၀ဏလႊာ ျပနပ႔လကသည။ ယငးသ႔အားျဖင ႐ႈတကသည တ႐တႏငငအား မမႏင တနးတရညတပင ဆကဆသည။ သ၏ အပခပမႈသကတမး အႏစ ၃၀ ကာလအတြငး ႐ႈတက မညသ႔မညပ လပကင ေဆာငရြကခသည ဆသညက ဂပနယဥေကးမႈႏင ပတသက၍ ထငေပၚ ေကာၾကားေသာ ပညာရင ေဒါကတာ မဆာဟာ႐အာေနဆာကက ဤသ႔ ေရးသားသည။

“႐ႈတက၏ အႏစ ၃၀ ၾကာ အပခပေရး သကတမးကာလသည ဂပနသမငး၌ ေခတသစ ထေထာငေသာ ကာလျဖစ၏။ ႐ႈတကသည ဂပနယဥေကးမႈႏင ဂပနအမးသား စညးလးေရးက တညေဆာကေသာ ဗသကာျဖစ၏။ ႐ႈတကသည အမးသားစညးလးညၫြတမႈက တညေဆာက၏။ ဗဒၶတရားေတာ၏ စတပငးဆငရာ နမနာစျပမားျဖင ဂပနလမးမားအား အတြငးစတဓာတ ျမငမားလာေစရန လႈေဆာ အားေပး၏။ လမးၫႊနလမးျပ ျပလပ၏။ ႐ႈတကသည ဂပနလမးမားအား အႏပညာ၊ သပၸပညာအျပင အျခားယဥေကးမႈဆငရာမားႏင ပတသက၍ ပညာေပးခ၏။ ေႏာငးေခတလမားသာမက ေခတၿပငလမားကပင ႐ႈတကအား ဘရားအေလာငး အ၀ေလာကေတရႊရ၏ ကယပြားအျဖစ ထငမတယဆၾကသညမာ သဘာ၀က၏။ ထကသနေသာ လ႔လ၀ရယ၊ ႀကးမားေသာ ရညမနးခက၊ ထကျမကေသာ ပညာဉာဏတ႔သည ႐ႈတက၏ ပဂၢလက ၀ေသသမား ျဖစၾက၏။ ယငးပဂၢလက ၀ေသသမား၏ အေျခခအေၾကာငးတရားမာ ဗဒၶတရားေတာ ျဖစသညဟ၍ ဆရေပလမမည။ ဗဒၶတရားေတာကသာလင ႐ႈတကအား ပညာဉာဏ ကြယ၀ေအာင၊ စတဓာတျမငလာေအာင လပေပး၏။ ထ႔ျပင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-222-

ဗဒၶတရားေတာကသာလင ျမငမားေသာ ရညမနးခကက အမးသားဘ၀၏ အေျခခအတျဖစအျဖစ ျပလပရာ၌ ေအာငျမငမႈ ရရေစရန ႐ႈတကအား အကအည အေထာကအပေပး၏။” ဟယဂေကာငးသည ဂပနႏငင၏ ေရးေဟာငးအကဆး ေကာငးျဖစသည။ ထေကာငးက ႐ႈတကသည ခရစႏစ ၅၈၆-၈၇ ခႏစတြင တညေဆာကသည။ တစႀကမ မးေလာငသြားေသးသည။ ယခ ထငရားရေနေသာေကာငးမာ ၇၉၃ ခႏစတြင အသစတစဖန ျပနလညေဆာကေသာေကာငး ျဖစသည။ ဟ႐မယနဘတာမ ဘတစကားစးသြားလင ဟယေကာငးအေရာက တစနာရ၊ တစနာရခြမသာ သြားရသည။ ဂပန၏ ေျခာကသေယာငးေနေသာ ေျမက ေျမၾသဇာေကာငးလာေအာင ဗဒၶတရားေတာ ေရၾကညျဖင ႐ႈတကသြနးေလာငးေသာ ေနရာမားထတြင ဟယဂသည အဓကအကဆး ျဖစသည။ ထေကာငးတက၌ပင ဂပနသည ယဥေကးမႈ၊ အႏပညာ၊ သပၸပညာ၊ ဘာသာတရားႏင စပဆငေသာ ပညာရပမားက စတငသည။ ေအာငျမငထေျမာကမႈလညး

ရလာခသည။ ဟယဂေကာငးတကရ သစသားအေဆာကအအႀကးသည ကမၻာေပၚရ ေရးအကဆး သစသားအေဆာကအအအျဖစ အသအမတျပၾကသည။ ဂပန၏ ေရးေဟာငး ႐ပတ၊ အႏပညာ၊ ပနးခပညာႏင စပဆငေသာ လကရာမားက ဟယဂေကာငးတက၌ ေတြ႔ရႏငသည။ ၁၉၃၅ ခႏစက ဂပနေရာကသြားေသာ ရာဟလာသကစၥညးသည ဟယေကာငးက ေလလာလက ထေကာငးအေၾကာငးက ဤသ႔ ေရးထားသည။ “ဟယေကာငးသည ေျမညေျမျပန႔ေပၚ၌ နရတတငးမားျဖင ကာရထားအပသည။ အတြငးသ႔၀ငရန အဓက၀ငေပါကမာ ေတာငဘက၌ရသည။ ဟယဂေကာငးက ၾကည႐ႈရန ေန႔စဥေန႔တငး လေပါငး ေထာငေပါငးမားစြာတ႔လညး လာေရာကၾကသည။ ေကာငးသေကာငးသားမားအတြက ဟယဂသည ဂပနသမငး၏ သကရစာသငေကာငး ျဖစေနသည။ ဆရာမားသည ေနရာတငး ေနရာတငးႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ ပစၥညး၀တတငး ပစၥညး၀တတငးႏင ပတသက၍လညးေကာငး အေသးစတ ရငးလငးေျပာျပၾကသည။ ထေန႔ကလညး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-223-

ေကာငးသေကာငးသားမားသည အပစမားဖြ႔လက လာေရာကၾကသည။ ေတာငဘက ၀ငးတခါးမႀကးသည တတငးႀကးႏင ကပေနသည။ ထ႔ေနာက အဆငႏစဆငရေသာ အလယတခါးသည အလယ၌ရေနေသာ ကၽြနးတငႀကးမားႏငအတ ကကသေရ ရလေပသည။ ယငးအလယတခါး၌ တခါးေစာင သစသားနတ႐ပမားရသည။ ယငးတခါးမာ ရစရာစ အစပငးေလာကက လပထားေသာ တခါးျဖစသည။ ႐ပတမားလညး ထအခနက ႐ပတမား ျဖစဟနရသည။ အလယတခါးက လြနသြားေသာအခါ ခနးမႀကးထ ေရာကသြားသည။ ထခနးမႀကးထ၌ အဓကနတကြနးရသည။ ၀ဘက၌ အဆငငါးဆငရေသာ ပထးရၿပး ယာဘက၌ အဓက နတကြနးရသည။ ပထမဥးစြာ အဓကနတကြနးသ႔ ေရာကသြားသည။ လမးၫႊနက ပထမ ကၽြႏပတ႔က ေရ႕ဘက၀ရနတာသ႔ ေခၚသြားသည။ ထေနရာ၌ ကၽြႏပတ႔အား ဖငဖနပ စးဖ႔ေပးသည။ ဂပနဘရားေကာငးမား၌ ဖနပစး၀ငျခငးသည မသငေလာ မေလာကပတဟ ယဆထားၾကသည။ ထနညးအတငးပင သတ႔၏ အမးသားဟနျဖင ဆငျပငထားေသာ အမတြငးသ႔လညး ဖနပစး၀ငျခငးသည မသငေလာ မေလာကပတေပ”

႐ႈတကသည ဗဒၶတရားႏင အတတကြ ဂပနအေတြးအေခၚႏင အစဥအလာ ယၾကညခကမားကလညး ေလးစားမႈရသည။ ေရးေဟာငး နတေဒ၀ ေဒ၀တာမားအား ဗဒၶဘာသာ နတေေဒ၀ေဒ၀တာမားအျဖစ ထငမတယဆထားသည။ ေကာငးကငေပၚက နတႏင ေျမေအာကက နတအား ေလးစားမႈက ျပရနအတြက ႀကးမားေသာ ပြသဘငမားက ဆငယငကငးပသည။ သ႔ေသာလညး ႐ႈတကသည အထကတနးလႊာမား ကးကြယေသာ ရငတဘာသာကမ အျပငးအထန ဆန႔ကငသည။ ႐ႈတက၏ အျမင၌ ဘာသာတရားႏစခသည ဆန႔ကငဘက ျဖစေနသည။ ရငတဘာသာသည ထငရားရသည အရာ၀တႏငသာလင ပတသကဆကႏႊယေနၿပး ကြနျဖရပဘာသာသည ထငရားမရသည အရာ၀တႏငသာလင ပတသကဆကႏႊယေနသည။ ၆၂၁ ခႏစ၌ ႐ႈတက ကကနသြားသည။ ထအခနက အေၾကာငးက ေရးေဟာငး သမငးဆရာတစေယာကက ဤသ႔ ေရးသားထားသည။ “လယထြနေနသမားသည ထြနသြားက ရပထားၾကသည။ ေမာငးေထာငးေနၾကသမားသည ေမာငးက ရပထားၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-224-

အလားလးက ‘ေနႏငလ ကြယသြားၾကၿပ။ ပထ၀ေျမႀကးႏင အာကာသေကာငးကငသည အစတစတ အႁမႊာႁမြာ ျဖစသြားၿပ။ ငါတ႔ ဘယသ႔က အားကးၾကေတာမညနညး’ ဟ ျမညတမးၾကသည။ ဆငးရခမးသာမေရြး ဂပနတစႏငငလး ပေဆြးေသာက ေရာကၾကသည။ လႀကးမားက သတ႔၏ တစဥးတညးေသာသား ကြယလြနသြားၿပဟ ထငမတၾကသည။ လငယမားက သတ႔၏ဖခင ေပာကဆးသြားၿပဟ ေအာကေမၾကသည။ လမးႀကးလမးငယ အားလး၌ ငေကြးျမညတမးေနၾကေသာ မနးမ ေယာကားအျပည ျဖစေနသည” ။ ဂပန ေရးေဟာငးသမငးအရ သရသညမာ ႐ႈတက ကြယလြနစဥက ဂပနႏငငတြင ေကာငးတကေပါငး ၄၇ ေကာငး ရသည။ ယငးေကာငးတကမား၌ ရဟနး ၈၁၆ ပါးႏင ရဟနးမ ၅၆၉ ပါးတ႔ သတငးသးေနထငၾကသည။ ႐ႈတကသည သ မကြယလြနမကပင သ၏ ႐ပကလာပက ေျမျမႇပသၿဂႋဟရန ေနရာက သတမတထားသည။ သ၏ အလဆႏၵအရ ထေနရာ၌ အ႐းဂ လပထားသည။ ယငးဂသည

ဂပနတစႏငငလးအတြက ဂဏယစရာ၊ ပေဇာပသစရာ ျဖစလာခသည။ ႐ႈတက ကြယလြနေသာအခါ ႐ႈတက၏ ငယဆရာျဖစေသာ၊ ေနာငေသာအခါ၌ ႐ႈတက၏ ကေဖာေလာငဖက ျဖစလာေသာ ေအဂေကသည သ၏တပညႏင ပတသက၍ ဤသ႔ ထတေဖာေျပာျပသည။ “႐ႈတကသည ဂပန၏ မနျဖစသည။ တယတမမ အမညျဖင တစႏငငလး၌ ထငရားေကာၾကားသည။ ျမငေသာ နနးေဆာငထကက ဘရငသားေတာဟ၍ အနကအဓပၸာယရသည။ အမနစငစစပင ႐ႈတက၌ မနတစပါး၏ ဂဏသကၡာမားရသည။ သသည သ၏ ဘ၀တစေလာကလး၌ ကမၻာေလာကက အမနအတငး ႐ႈျမငသးသပသည။ ေရးေရးမနတ႔၏ ဂဏသကၡာမားသည သ႔တြင ေပါငးစေနၾကသည။ မမအသကကသ႔ပင သသည ရတနာသးပါးက ေလးစားၾကညညသည။ မမ၏ တငးသျပညသားမားအားလညး ဆငးရျခငးမ ကာကြယေစာငေရာကသည။ စကားလး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-225-

တစလးတညးႏင ေျပာရလင ႐ႈတကသည မဟာရေသတစပါး ျဖစသည”။ ႐ႈတက၏ အမေထာငမသားစႏင ပတသက၍ ေရးသားေဖာျပထားခကက မေတြ႔ရေပ။ တစသကလး အမေထာငမျပဘ ေနသြားသညဟ ထငရသည။ ဘာသာေရးႏင ႏငငေရးတာ၀နမားေၾကာင ႐ႈတကသည အမေထာငကၿပး မသားစႏင ေနသြားရန အခနရရဟန မတေပ။ အမနမာ ႐ႈတကသည ဘရငမဟတေပ။ ဘရငအျဖစႏင သ၏ အရးေတာ ရေနသည။ သ႔ရာတြင တငးျပညအပခပေရးမာမ သ႔လကထတြင ရေနသည။ သကယတင ဘရငလပ၍ရသည။ သ႔ေသာလညး ဘရငလပလသည ဆႏၵမရေပ။ သ၏ ဥးေခါငးေပၚ၌ ဘရင၏မကဋ မရေပ။ သ႔ရာတြင သသည ဂပနႏငင၌ ႀကးကယျမငျမတေသာ ဗဒၶဘာသာေလာက၏ ဘရငတစဆျဖစသည။ ႐ႈတကႏင ပတသက၍ ဘဒၵႏအာနႏၵာ ေကာသလာယနက ဤသ႔ ေရးသားထားသည။

“ပနဂပ၌ ဂ႐ေဂါ၀ႏၵသဟ ရရသညေနရာမးကလညးေကာငး၊ ရာဂစတန၌ မဟာရာဏာ ပရတာပ ရရသညေနရာမးကလညးေကာငး၊ မဟာရတရထရ၌ ရ၀ဂ ရရသညေနရာမးကလညးေကာငး၊ သဟဠ (သရလကၤာ)၌ အဘယဂါမဏ ရရသညေနရာမးကလညးေကာငး၊ အႏၵယတစႏငငလး၌ ဘရင အေသာက ရရသညေနရာမးကလညးေကာငး ဂပနႏငင၌ ဘရင႐ႈတက ရရသည” ။

ကရးယား

ဘရင၀မကယင ၁၁ ရာစေနာကပငးကေသာအခါ ဗဒၶဘာသာသည ကရးယားႏငင၏ ႏငငေတာဘာသာ၊ ပေဒသရာဇတ႔၏ ဘာသာအျဖစမသာ သတမတေဘာငခတထားျခငး မရေတာဘ ျပညသလထ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-226-

ကးကြယသည ဘာသာတရားလညး ျဖစလာသည။ ထအခနကာလသည ကရးယား၌ ၀မဘရငမငးဆက စးမးအပခပေသာ အခနကာလျဖစသည။ ထအခန၌ ဗဒၶဘာသာသည ျပညသလထက ဆြေဆာငစညး႐းရာ၌ ေအာငျမငမႈ ရရသြားသည။ ထအခနမတငခငကမ ဗဒၶဘာသာသည ဆလဘရငတ႔၏ ေစာငေရာကမႈေအာက၌သာ ထြနးကားျပန႔ပြားေနသည။ ကရးယားသမငးသည တ႐တေနာက အခနမားစြာၾကာမပင အစျပသည။ ဂပနႏငစာလငမ အခနအေတာပင ေစာသည။ ကရးယား၏ အစဥအလာ ယဆခကအရ တငးျပညတညေထာငေသာ တနဂနးအမညရ နတဘလးဘရငသည ႏစေပါငးတစေထာငအထ အပခပမငးလပသည။ တငးၿပညတငး၊ တငးျပညတငး၌ မမတ႔၏ တငးျပညႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ လမးႏင ပတသက၍လညးေကာငး၊ အစဥအလာ ယဆခကအမးမး ျပန႔ပြားေနသည။ ကရးယား၌လညး ထနညးတပငျဖစသည။

အျခားတ႐တအစဥအလာ ယဆခကတစခအရ ဘစ ၁၁၂၂ ၌ ကေဆးအမညရ ပေဒသရာဇတစဥးသည ေနာကလကေနာကပါ ၅၀၀၀ ႏင အတတကြ တ႐တျပညမ ႏငထတလကသညျဖစ၍ ကရးယား ေရာကလာၿပးလင ကရးယား၌ အေျခစကေနသည။ ထပေဒသရာဇက ထေဒသ၏ အမညနာမက ကဆငး (အ႐ဏဥးအခန၏ တငးျပည)ဟ၍ ေပးထားသည။ ကေဆးသည တ႐တျပညမ တ႐တအႏပညာ၊ လကမႈအတတပညာ၊ လယယာစကပးမႈ အတတပညာ၊ ပးခညရကလပသည အတတပညာမားက ကဆငးသ႔ ယေဆာငသြားသည။ ထအခနမအစျပ၍ ႏစေပါငး ၉၀၀ အထ ကေဆး၏ အဆကအႏႊယမားႏင အ႐ကအရာခမားသည ကဆငး၌ ထးနနးစးစခၾကသည။ ကဆငးသ႔သြား၍ သ၏ ေနာကလကေနာကပါမားႏင အတတကြ တ႐တပေဒသရာဇ ကေဆး အေျခစကေသာအခန၌ ထေဒသတြင ဌာေနလမးမား ရေနၾကသည။ ကေဆးသည ယခေခတ ပမယမး တညရေသာေနရာတြင အေျခစကသည။ ထ႔ေနာကတြင တ႐တလမးတ႔လညး အလဥးသငသလ ကရးယားသ႔

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-227-

သြားေရာကၿပး ေနထငၾကသည။ တ႐တအေထာကအထားအရ ဘစ ၁၀၈ တြင တ႐တဟနမငးဆကသည အေနာကေျမာကကရးယား၌ ကလနမားက တညေထာငၾကသည။ ယငးကလနမား၏ ေနျပညေတာမာ နနနနျဖစသည။ ထေနျပညေတာသည ခရစႏစ ၃၁၃ အထ တညရေနသည။ ထ႔ေၾကာင ကရးယား၌ တ႐တယဥေကးမႈၾသဇာ လႊမးမးေနျခငးျဖစသည။ ယငးကလနမား၏ ၾသဇာအရနအ၀ါသည ယလျမစကမးပါးရ မနခးရးယားႏင ေတာငကရးယားတြငလညး လႊမးမးႀကးစးခသည။ ေျမာကကရးယား တစခလးလလ၌ တ႐တကလနမားသာ ႀကးစးလႊမးမးခသည။ ယငးတ႔၏ ေနျပညေတာသည ကဂရယျဖစသည။ ယငးကလနႏငငသည။ အလြနတရာ အငအားေတာငတငးလက ယလျမစညာ မနခးရးယားအထ ျပန႔ပြားသြားသည။ ထအခန၌ (ဘစ ၅၇ မ ေအဒ ၆၆၈ အထ) ေတာငကရးယားအမညရ ႏငငႏစႏငငရသည။ ထအခနကာလမစ၍ ကရးယားသမငး၌ ယငးကာလ အပငးအျခားသည ႏငငသးႏငင၏ ေခတကာလအမညျဖင ထငရားသည။ ဆလႏငင၏ အတြငးဘကပငးသည အေရ႕ေတာငကရးယား၌ ရသည။

ထေဒသသည နကတနျမစ၀မးေဒသ ျဖစသည။ ပကကေကႏငငကမ အလြနအားနညးသညဟ ယဆၾကသည။ ယငး၏ ဗဟခကခာမာ အေရ႕ေတာငကရးယား၌ ရသည။ ခရစႏစ ၃၇၂ ၌ ဗဒၶဘာသာသည တ႐တအကၡရာႏငအတ ပထမဆးအႀကမ ကဂရယျပညတြငးသ႔လညးေကာငး၊ ထ႔ေနာက ႏစအတနၾကာေသာအခါ ေတာငဘကပငးလမးမ ပကကေက ျပညတြငးသ႔လညးေကာငး ၀ငေရာကလာသည။ ဆလျပညမာ အလမးေ၀းကြာၿပး စစေရး၌ လးပနးေနရသျဖင ခရစႏစ ၄၂၄ ေလာကကမ ဗဒၶဘာသာ အေျခခႏငခသည။ ခရစႏစ ၅၅၂ ၌ ဂပနႏင ပကကေကႏငငသည ဆလႏငငႏင စစမကျဖစပြားသည။ ထအခနမတငမက ဂပနႏင မဟာမတဖြ႔ရနအတြက ပကကေကႏငင ဘရငသည ဂပနဘရငထ အျခားလကေဆာင ပဏၰာမားႏငတကြ ဗဒၶကမးစာမားႏင ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက လကေဆာငအျဖစ ေပးပ႔ခသည။ ထအခနမစ၍ ဂပနႏငငတြငးသ႔ ဗဒၶဘာသာ ၀ငေရာကလာျခငး ျဖစသည။ ဂပနအား ဗဒၶဘာသာ၊ စာေရးျခငး အတတပညာ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-228-

အႏပညာ၊ တ႐တယဥေကးမႈမားႏင ဆကသြယေပးသမာ ကရးယားျဖစသည။ ထ႔ေနာကတြင ကရးယား ရဟနးေတာမားသည ဂပနသ႔ သြားၿပးလင ဗဒၶဘာသာႏင ယဥေကးမႈ ျဖန႔ျဖးရာ၌ အကအည အေထာကအပ မားစြာေပးသည။ ခရစႏစ ၅၂၈ ၌ ဆလႏငငသည ဗဒၶဘာသာက ႁခြငးခကမရ လကခလကသည။ ထအခနမစ၍ တ႐တတနမငးဆကႏင ဆလႏငငသည မဟာမတ ျဖစသြားသည။ ၇ ရာစႏစ၌ ဗဒၶဘာသာသည ဆလႏငင၏ အဓက ဘာသာတရား ျဖစသြားသည။ ထရာစႏစ၌ ဆလႏငင၏ ေနျပညေတာသည ဗဒၶယဥေကးမႈ၏ အခကအခာ ဗဟဌာနျဖစသြားသည။ ယငးသ႔အားျဖင ထေနျပညေတာသည ကးသနးေရာငး၀ယေရး အခကအခာ ဗဟဌာနလညး ျဖစသြားသည။ အႏၵယ၊ တဗက၊ ပါရားမ ကနသညတ႔သည မမတ႔၏ ကနပစၥညးမားက ေရာငးခရနႏင ကနပစၥညးအသစက ရာေဖြ၀ယျခမးရန ကရးယားသ႔ သြားၾကသည။ ကရးယားမ ဗဒၶဘာသာ၀င ခရးသည အမားအျပားလညး အႏၵယသ႔ သြားေရာကေလရၾကသည။

ထအခန၌ နာမညေကာ ပညာရငေပါငးမားစြာတ႔သည ဗဒၶတရားက သငၾကားေလလာရနအတြက တ႐တျပညသ႔ သြားၾကသည။ ယငးတ႔အနက ဖရယနဂဏးမ ယ၀နဆ (၆၆၃-၆၈၃)၊ ယ၀နဟ (၆၂၇-၆၇၀)ႏင ဟယငဂဏးမ ကဆယန (၆၂၅-၇၀၂)တ႔သည အထငရားဆး ပဂၢလမား ျဖစၾကသည။ ခရစႏစ ၉၃၅ ၌ ၀မကယငအမညရ ပေဒသရာဇသည ကရးယား၏ ညၫြတစညးလးေသာ လြတလပသည ႏငငေတာက ထေထာငၿပးလင ၀မမငးဆကက တညေထာငသည။ ထ႔ေနာကတြငလညး ႏစေပါငး ၄၅၀ အထ ၀မကယင၏ အဆကအႏႊယ အ႐ကအရာခမားသည ယငးမငးဆက၏ ထးရပေအာက၌ ကရးယားက စးမးအပခပၾကသည။ ယငးမငးဆကသည ေျမာကပငး မသားစ၏ ကယစားလယျဖစသည။ ေရးေဟာငး ဆလႏငငကလညး ၿဖဖကၿပးလင ေရးေဟာငး ကရးယားပေဒသရာဇ အပခပေရး အစဥအလာက အျမစကစ၍ တြနးလန ၿဖဖကပစလကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-229-

ယငးမငးဆကသည တ႐တျပညမာကသ႔ ပညာရငမားက အားေပးအားေျမႇာကျပၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ႏငင၌ ပညာရငအမားအျပား ေပၚထြကလာသည။ ဂပနျပညတြင ေဟအယငေခတ၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားသကသ႔ ကရးယားတြင ၀မေခတ၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားသည။ ႏငငေတာအေနႏင ႏငငေတာႏင ပတသကေသာ ပြသဘငမားက ဆငယငကငးပသကသ႔ ဘာသာေရး ထးတမးစဥလာ ပြလမးမားကလညး ကငးပျပလပသည။ အၾသဖြယ ႀကးမားခမးနားေသာ ေကာငးတကႀကးမားကလညး တညေဆာကသည။ ထေခတကာလ၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးအတြက အေရးပါအရာေရာကေသာ ဥပေဒက သတမတျပ႒ာနးသည။ အကယ၍ အမေထာင မသားစတစခခ၌ သားေယာကားသးေယာက သ႔မဟတ သးေယာကထကပပါက ထသးေယာကထမ တစေယာကေယာကသည မလြမေသြ ရဟနးျပရမညဟေသာ ဥပေဒျဖစသည။ ယငးဥပေဒက အမေထာငမသားစတငး လကနာရသည။ ၀မကယငလကထက၌ ဗဒၶဘာသာအတြက

အဆငေျပမႈမား မားစြာရၿပး ဘရင၏ ေထာကပကညမႈမားစြာ ရရသည။ အစးရသည တရားဥပေဒအရ ဗဒၶဘာသာ အကးရရာရေၾကာငး လပငနးမားက လပကငေဆာငရြကသည။ ၀မမငးဆကကာလ၌ ရဟနးေတာ စတယန၊ ရဟနးေတာ ပကာအႏင အျခားရဟနးေတာ မားစြာတ႔သည ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားေရးလပငနးမား၌ တကတကကြကြ ပါ၀ငေဆာငရြကခၾကသည။ တ႐တပဋကတ စာရငးစာအပက တညးျဖတေသာပဂၢလမာ နာမညေကာပညာရင ရဟနးေတာ စတယနျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည တ႐တျပည၌ ဗဒၶတရာေဒသနာေတာက ႏႈကႏႈကခၽြတခၽြတ ေလလာၿပးလင ကရးယား ျပနေရာကလာေသာအခါ ဟဟကငႏင တယနတင ဂဏးႏစဂဏးက ျပန႔ပြားေအာငလပသည။ ကရးယားဘာသာျဖငလညး ဗဒၶတရားႏင ပတသကေသာ စာတမးမားက ေရးသားျပစသည။ ေနာကပငး၌ ရဟနးေတာ ပကအသည ကရးား၌ စငဗဒၶဘာသာက ျဖန႔ျဖးသည။ ယငးမာ ကရးယား ဗဒၶဘာသာသမငး၌ ထးျခားေသာအသြငက ေဆာငေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-230-

ကရးယားတစႏငငလးက အပခပၿပးသညေနာက၌ ဘရင ၀မကယငသည ဆနဒ၌ ေနျပညေတာ တညေထာငသည။ ဆနဒမာ ယခေခတ ဟဆနၿမ႕ ျဖစသည။ ထအခနက ၀မကယင၏ ႏငငေတာသည ကရယအမညျဖင ထငရားသည။ ယငးမာ ကရးယား၏ ဒတယအမညနာမ ျဖစသည။ ၀မကယင၏ ႏငငေတာသည ခရစႏစ ၁၃၉၂ အထ တညတေနေလသည။ ယငးအခနကာလ အေတာအတြငး၌ ကရးယားႏင တ႐တသည ရငးရငးႏးႏး ဆကသြယမႈရသည။ ႏစျပညေထာင သတမနအဆကအသြယ ရသည။ ယငးအခနကာလမာ ကရးယားႏငငအေနႏင ပထမဆးအႀကမ ႏငငေရးအရ စညးလးညၫြတမႈရေသာ အခနကာလျဖစသည။ ဘရင ၀မကယင လကထက၌ ခမးနားႀကးကယေသာ ေကာငးတကမား တညေဆာကသညဟ မတတမးမတရာ ေတြ႔ရသည။ သ႔ရာတြင အျခားတငးႏငငမား၌ ေရးေဟာငး ေကာငးတကမားႏင ေစတပထးမား၏ အပကအစး

အကနအကြငးမားက ေတြ႔ရသကသ႔ ကရးယား၌ ေရးေဟာငး ေကာငးပက ဘရားပထးပကမားက မေတြ႔ရေပ။ ေတြ႔ရသည အေဆာကအအပက မားမာလညး ေနာကပငး၌ ေဆာကလပသည အေဆာကအအမားဟ၍ ခန႔မနးရသည။ အပကအစး အကနအကြငးမားက မေတြ႔ရေသာေၾကာင အေဆာကအအမားမာ သစႏငေဆာကလပသည အေဆာကအအမားျဖစ၍ မးေလာငကၽြမးၿပး ပကစးသြားသညဟ၍ ခန႔မနးသည။ ေရးေခတ အစဥးကာလကစ၍ ကရးယားယဥေကးမႈ တးတကထြနးကားရာ၌ တ႐တ၏ အကအည မားစြာပါရသည။ ဗဒၶဘာသာ အေျခခအရသာလင တ႐တယဥေကးမႈသည ကရးယား၌လညး ထြနးကားျပန႔ပြားသည။ တ႐တ တစဆငခအရသာလင အႏၵယယဥေကးမႈသည ဗဒၶဘာသာ၏ အသြငျဖင ကရးယားသ႔ေရာကၿပး ျပန႔ပြားသြားသညဟ၍လညး ဆႏငသည။ ဗဒၶဘာသာသည အႏၵယႏငငမ အာရအလယပငးက ျဖတလက တ႐တျပညသ႔ ေရာကသြားၿပးလင တ႐တျပညမတစဆင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-231-

ကရးယားသ႔လညးေကာငး၊ ကရးယားမတစဆင ဂပနသ႔လညးေကာငး ျပန႔ပြားသြားသည။ ရာစႏစမားစြာအထ ကရးယားျပညသလထသည မမတ႔၏ ရပတညေရးအတြက တကပြမားစြာ ၀ငခၾကရသည။ သ႔ျဖစလငကစား ကရးယားႏငင၌ ဗဒၶယဥေကးမႈ အစဥအဆကသည မညသညအခါမ ျပတေတာကသြားသညဟ၍ မရခေပ။ ယငး၏အေၾကာငးမာ ကရးယားေျမေပၚ၌ ဗဒၶယဥေကးမႈ ဆကလကတညတ ေနေရးအတြက တကပြႀကးစြာ ၀ငခရျခငး ျဖစသည။ ကရးယား၏ တစဖက၌ ကယျပန႔ႀကးမားေသာ တ႐တအငပငယာရသည။ အျခားတစဖက၌ အငအားႀကးမားေသာ ဂပနရသည။ ယငးအငပငယာႏငငႀကး ႏစႏငငသည ကရးယားအား ႏစဖကညႇပ၍ လညမညႇစရန ႀကးစားေသာလညး လြတလပေရးက ျမတႏးေသာ ကရးယားသည ရနသ၏ ေရ႕ေမာက၌ ဒးမေထာကေပ။ ကရးယား ဗဒၶဘာသာသည တ႐တဘာသာႏငလညးေကာငး၊ ဂပနဘာသာႏငလညးေကာငး လး၀ တသးတျခား ျဖစသညဟ ေျပာ၍မရေပ။ ကရးယား ေတာငေပၚေကာငးတကမား၌ ဌာေန၏ အရပအေငြ႔ ထငရားျပတသားစြာ ရေနသညမာမ အမနပငျဖစသည။

တ႐တႏင ဂပန၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးက အငတကအားတက ျပလပေဆာငရြကသကသ႔ပင ကရးယားသညလညး ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးက အငတကအားတက စတငျပလပ ေဆာငရြကခသည။ ကရးယား အလယပငးေဒသမာ ေတာငေပါမားၿပး အလြနတရာ လပေသာ ေဒသျဖစသည။ ယငးေဒသက ကြနဂဆန (၀ရဇနေတာင)ဟ ေခၚသည။ ဗဒၶဘာသာ အျမစတြယလာသညႏင တစၿပငနက သဘာ၀႐ႈခငး သာယာလပေသာ ေနရာမား၌ ရဟနးေတာမား သတငးသးေနထငသည ေကာငးတကမားက တညေဆာကၾကသည။ ၄ ရာစႏစ၌ ထေဒသတြင ဖနနအမညရ ေကာငးတကက တညေဆာကသည။ သ႔ရာတြင ေကာငးက သစျဖငေဆာကလပျခငးျဖစ၍ ယငးေကာငးတက၏ အပကအစး အကနအကြငး ယခ မရေတာေပ။ သ႔ရာတြင ထေနရာ၌ ေနာကပငး ထပေဆာကထားေသာ ေကာငးတကမားမာမ ထငရားရေနသည။ ယေဒ ေကာငးတကသည ၀ရဇနေတာငတြငရေသာ အႀကးကယ အခမးနားဆး ေကာငးတကျဖစ၏ ဟ၍ ယဆၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-232-

ယငးေကာငးတကက ၄ ရာစႏစ၌ တညေထာငသညဟ၍ အဆရသည။ အစဥအလာ ယၾကညယဆလာခကအရ ထေကာငးတက တညေဆာကသညေနရာမာ အႏၵယ ရဟနးေတာမား သာသနာျပ ကြေရာကလာၾကေသာအခါ နဂါးမားက ေျခာကလန႔ထတပစရာ ေနရာျဖစသည။ ထေနရာမ ေတာငတနးတစခအထ အတနငယလမးသည။ အလယတြင လြငျပငတညရေနသည။ ထေနရာရ ေကာငးတကအတြငး၌ သစပငႀကးတစပင၏ သစကငးမားတြင ဗဒၶ႐ပပြားမားစြာ ေတြ႔ရသည။ ထေကာငးတက တညေဆာကေသာ ေခတကာလ၏ အေဆာကအအမားထမ ေလးေထာငေကာကပထး တစဆသာ ကနရသည။ ျပာ၀ဟနရာ ဟကြနဂအမညရ ေကာငးတကလညး ၀ရဇနေတာငတြင ရသည။ ရဟနးေတာ ျပာ၀ဟနသည ယငးေကာငးတကက ၆၇၇ ခႏစ၌ တညေထာငသည။ ယငးေကာငးတက၏ နဂမလ ေကာငးအေဆာကအအမာလညး မးေလာငကၽြမးသြားသည။ ယခရေနေသာ ေကာငးမာ ၁၅ ရာစ

ေနာကပငးမ ေဆာကလပေသာ ေကာငးျဖစ၏ဟ၍ ယဆရသည။ ေကာငးတက၏ အဆြယမားမာ တစဒါဇငထက မနညးေပ။ ကရးယားႏငင၏ သစျဖင ေဆာကလပထားေသာ ေရးေဟာငးေကာငးတကမားႏငအတ ေၾကးဆငးတမားလညး မရၾကေတာေပ။ မးေဘးသငသြားၾကဟန တသည။ သ႔ရာတြင ေတာင၏ လဏဂမားထတြင ထြငးထထားေသာ ႐ပပြားေတာမားမာမ ယခထကတင ထငရားရေနၾကသည။ ယငးကေထာကလက ဗဒၶဘာသာသည ကရးယားအႏပညာ တးတကဖြ႔ထြားေရး၌ မညသ႔မညပ အေထာကအပ ျပသညဆသညက သႏငေပသည။

ကေမၻာဒးယား

သတမဇယ၀မၼာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-233-

ကေမၻာဇ [ကေမၻာဒးယားဘရင သတမ ဇယ၀မၼာ (၁၁၈၂-၁၂၀၂)] သည ေစတနာသဒၶါတရား ထကသနေသာ ဘရငတစပါးျဖစသည။ ကေမၻာဇ (ကေမၻာဒးယား)ႏငငက တးတကႀကးပြားေအာင ျပလပခေသာ ဘရငမာလညး သတမ ဇယ၀မၼာပငျဖစသည။ ထဘရငေခတသည ကေမၻာဇႏငငသမငး၏ အထးအားျဖင ကေမၻာဇႏငင ဗဒၶဘာသာသမငး၏ ႀကးပြားထြနးကားေသာ က႑ျဖစသည။ ကေမၻာဇဘရင၏ အမညက အစြျပ၍ တငးျပည၏ အမညနာမသညလညး ကေမၻာဇတြငသညဟ သမငးသေတသတ႔က ယဆၾကသည။ ေရးေဟာငး အႏၵယႏငင၌ ပမၸာအမညရ ေဒသတစခရသည။ ယငးေဒသ၏ အမညက အစြျပ၍ ျပညပတြငရေသာ ေဒသတစခသည စမၸာအမညတြငေနသကသ႔ အႏၵယအေနာက နယစပ၌ရေသာ ကေမၻာဇေဒသက အစြျပ၍ ျပညပတြငရေသာ ေဒသတစခ၏ အမညလညး ကေမၻာဇ (ယခတာဂကစၥတန)ႏင တရငးတႏး ရၾကသည။ ၃ ရာစမစ၍ ထေဒသ၌ သကလမးတ႔ ႀကးစးလာခၾကသညဟ ေျပာဆၾကသည။ ထအခန၌ မ႐႑သတမနတစဥးသည ဖနနသ႔ ေရာကရလာသည။

ထသတမနသည တျခား လကေဆာငပ႑ာမားႏင အတတကြ ျမငးမားလညး ယေဆာငလာသည။ ယငးျမငးမားမာ အႏၵယနယစပ ကေမၻာဇေဒသမ နာမညေကာျမငးမား ျဖစဖ႔ရသည။ ယငးေဒသသ႔ ေရာကရလာၾကသည အႏၵယလမးမားသည ကေမၻာဇဟေသာ အသးအႏႈနးႏင စမးဟနမတေပ။ သ႔ရာတြင ခရစႏစ ၉၄၇ ခ ေကာကစာ၌ ကမၺရေသႏင သ၏ နတေဒ၀မ ကမၺဇမငးမးမငးႏြယ ေပါကဖြားလာသညဟ ဆထားသည။ ဖနနႏငင၏ အလယပငးမာ ယခေခတ ကေမၻာဒးယားျဖစသညဟ အသအမတျပထားၾကသည။ ယငးအခကက တ႐တ သမငးပညာရငမား ေျပာျပခကအရ သရရသည။ ယငးေဒသ၏ အထြတအထပေခတမာ ရာစ ၅ ရာစအထ ျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ဖနနႏငငတြင ဟႏၵသ၀ဘာသာႏင ဗဒၶဘာသာတ႔သည ၿငမးခမးစြာ အတလကတြခၾကသည။ တ႐တခရးသည ရႊငကန၏ အဆအရ ယငးေဒသသည ဟႏၵနတတ႔က ကးကြယသည ေဒသျဖစသည။ သ႔ရာတြင ေနာကပငး၌ ထေဒသတြင ဗဒၶဘာသာသည အရနအဟနႏင ထြနးကားျပန႔ပြားသြားသည။ ရႊငကန သ၏ ခရးစဥမတတမး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-234-

ေရးသားထားသညအခနက ထေဒသ၏ဘရငမာ အလြန ရကစကၾကမးတမးေသာ ဘရငျဖစသည။ ဗဒၶဘာသာအေပၚတြင ရနၿငးထားသညျဖစ၍ ဗဒၶဘာသာ၀ငမားႏင ရဟနးသဃာေတာမားအား အၫြန႔တးသြားေအာင လပသည။ ထ႔ေၾကာင သ႔လကထကတြင ရဟနးသဃာေတာ တစပါးတေလမပင ရာမေတြ႔ေပ။ ကေမၻာဇအမညမသာ အႏၵယအမည မဟတေပ။ ေဒသတစခလး အႏၵယပစ ျဖစေနေသာ ေခတတစေခတ ရခသည။ ခမာလမးတ႔၏ ၾကားထတြင အႏၵယလမးတ႔၏ ဥးေရမာ မေျပာပေလာကေသာလညး ထေဒသ၌ အႏၵယလမးတ႔သည ဇတစနစ အျမစတြယသြားေအာင ႀကးပမးအားထတၾကသည။ ရာဟလာသကစၥညးက သ၏ ‘ေဗာဒၶဆ ဆကရတ’ (ဗဒၶယဥေကးမႈ)၌ ဤသ႔ တငျပထားသည။ ထေဒသ၌ ျဗာဟၼဏအမးသမးသည ခတယအမးသားႏငလညးေကာငး၊ ခတယအမးသမးသည ျဗာဟၼအမးသားႏငလညးေကာငး လကထပထမးျမားၾကသညက ေတြ႔ရ၏။ ကေမၻာဇ၏ အေဆာကအအမား၌ရေသာ ေရးေဟာငး ကမၺညးေကာကစာမားသည ထေဒသ၌ ျဗာဟၼဏဘာသာ

အဓကကပက ေဖာျပေန၏။ သ႔ရာတြင ဗဒၶဘာသာ၏ အရနၾသဇာကလညး မေသးေပ။ ဗဒၶဘာသာႏင ျဗာဟၼဏဘာသာတြင ဇတစနစ အတကအကက အေၾကာငးျပ၍ အားရမႈ၊ အားမမႈရ၏။ ဇတစနစ အားေကာငးသညအခါ၌ ျဗာဟၼဏဘာသာလညး အားေကာငး၏။ ျဗာဟၼဏဘာသာ အေပၚစးရေသာအခါ၌ ဗဒၶဘာသာ ခပလလ ေနရ၏။ အႏၵယႏငင ကယတငကပင ယငးအခကက သာဓကေဆာငေန၏။ ထနညးအတငး ဇတစနစ အားေပာသြားေသာအခါ ဗဒၶဘာသာက ေခါငးေထာငထလာ၏။ ဇတစနစ အျမစျပတသြားေသာအခါ ျဗာဟၼဏဘာသာလညး အျမစျပတသြားၿပး ဗဒၶဘာသာက ေအာငပြခေလ၏။ ကေမၻာဇသည ယငး၏ သာဓကျဖစ၏။ ----------- အႏၵယႏငင၌ ဘာသာေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ လမႈေရးနယပယတ႔၌ ရာစႏစေပါငးမားစြာက စ၍ ပဋပကၡ ျဖစလာသကသ႔ပင အႏၵယျပညပ၌လညး ထနညးအတငးပင ျဖစသည။ အငဒခငးနားႏင သ၀ဏၰဒပတ႔၌လညး ယငးကသ႔ေသာ ပဋပကၡမား၏ သာဓကမား ရၾကသည။ ျဗာဟၼဏ ယဥေကးမႈႏင သမဏယဥေကးမႈသည နယပယအသးသး အသးသး၌ မတကြျပားျခားနားၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-235-

အႏၵယယဥေကးမႈ ပ႕ႏ႔သြားေသာ နယေျမေဒသမား၏ သမငးက ေလလာၾကည႐ႈပါက ျဗာဟၼဏဘာသာသည ဇတစနစအေပၚ၌ အေျခတညေနၿပး ဇတစနစက တညေဆာကသ၊ အားေပးသျဖစေၾကာငးမာ သသာထငရားသည။ ဗဒၶဘာသာကမ ဇတစနစမရေသာ လ႔ေဘာင တညေဆာကျခငးသာလင လသားမား အကးရသညဟ ယၾကညသည။ ယငးလမးစဥ ထေျမာကေအာငျမငေရးအတြက အစြမးကန ႀကးစားအားထတသညအျပင ႏငငေပါငးမားစြာ ေဒသေပါငးမားစြာတ႔၌ ေအာငျမငမႈလညး ရရသည။ ဇတစနစကငးမေသာ လ႔အဖြ႔အစညးသညသာလင ဗဒၶဘာသာ၏ ထးျခားခကျဖစသည။ ဇတစနစအေျခခေသာ ပတ၀နးကင၌ ဗဒၶဘာသာသည မဖြ႔ၿဖး မတးတကေပ။ ထ႔အတပင ဇတစနစ ကငးရငးေသာ အေျခအေန၌ ျဗာဟၼဏဘာသာသည ရပတညမေနႏငေပ။ ဖနန၏ ေနာကဆးဘရင ႐ျဒ၀မၼာက အႏငတကၿပးလင ဇယ၀မၼာသည ကေမၻာဇေနျပညေတာက တညေထာငလကေလသည။ ယငးစစပြ၌ ဘာ၀၀မၼာ၏ညေတာ

စၾတေသနသည ေသနာပတျဖစသည။ ေသနာပတစၾတေသနသည ေနာကပငး၌ မဟႁႏၵ၀မၼာ (၆၀၄-၂၄)အမညျဖင ကေမၻာဇထးနနးတြင စးစသည။ ယငးမငးဆကသစက တညေထာငရာ၌ ျဗာဟၼသဟအမညရ ျဗာဟၼဏႏစဥးသည ကညပပးခသည။ ထပဂၢလႏစဥးမာ ဖနနဘရင ႐ျဒ၀မၼာ၏ သမားေတာမား ျဖစၾကသည။ ထအခန၌ ဖနနတြင ျဗာဟၼဏဘာသာ အဓကျဖစသည။ ဗဒၶဘာသာလညး ျပန႔ပြားသေလာက ျပန႔ပြားေနသည။ သ႔ရာတြင ထအခနက ထေဒသတြင ျပန႔ပြားေနေသာ ဗဒၶဘာသာမာ ပါဠေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာမဟတဘ တႏရယာန ဗဒၶဘာသာျဖစသည။ ထအခနက ထေဒသ၌ ျဗာဟၼဏသ၀ဘာသာႏင ဗဒၶဘာသာသည ပဋပကၡမျဖစၾကဘ ခစၾကညရငးႏးစြာ လကတြေနခၾကသည။ ဘာ၀၀မၼာဘရငလကထကက ေရးထးထားေသာ ေကာကစာမားက အမားအျပား ေတြ႔ရသည။ ယငးေကာကစာမားအရ ဘာ၀၀မၼာ၏ အပခပေရး စနစအေၾကာငးက သရရသည။ ယငးေကာကစာပါ အကၡရာမားသည ေရးေဟာငး ဂာဗာ၏ အေနာကပငးေဒသမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-236-

ရရေသာ ပဏၰ၀မၼာ၏ ေကာကစာအကၡရာ အေရးအသားႏငလညးေကာငး၊ ဘနယကၽြနး ကေတအမ ရရေသာ ပလ၀မၼာ၏ ေကာကစာအကၡရာ အေရးအသားႏငလညးေကာငး တညမႈရသညက ေတြ႔ရသည။ မဟႁႏၵ၀မၼာေနာကတြင သ၏သားေတာ အရန၀မၼာ ထးနနးစးစသည။ ကေမၻာဇ၏ ေနျပညေတာ အရနပအမညသည ထဘရငအမညက အစြျပ၍ ျဖစေပၚလာဟနတသည။ ခရစႏစ ၆၁၆ ခႏစတြင အရန၀မၼာသည သတမနအဖြ႔တစဖြ႔ တ႐တျပညသ႔ ေစလႊတခသည။ ယငးအေၾကာငးက ဆအဘရင မငးဆကသမငး၌ ေရးသားေဖာျပထားသည။ အရန၀မၼာေနာက၌ ၆၄၇ ခႏစတြင ဒတယ ဘာ၀၀မၼာ နနးတကသည။ ထ႔ေနာက ၆၆၅ ခႏစတြင ပထမ ဇယ၀မၼာ ထးနနးဆကခသည။ ကေမၻာဇဘရငမားထတြင ပထမဇယ၀မၼာ ေရးထးေသာ ေကာကစာ၌ ဗဒၶဘာသာဟေသာ ေ၀ါဟာရအသးအႏႈနးက ပထမဆး စတငေတြ႔ရရျခငး ျဖစသည။ ယငးေကာကစာက ကေမၻာဇမငးဆက၏ ပထမဥးဆး ေရးထးေသာ ခႏစသကရာဇပါသည သကတဘာသာ ေကာကစာျဖစသည။

ယငးေရးေဟာငး ေကာကစာမားအရ သရသညမာ ကေမၻာဇႏငင၏ ကနဥး ဘာသာတရားမားမာ ဗဒၶဘာသာႏင ျဗာဟၼဏဘာသာ ေရာေႏာထားေသာ ဘာသာတရားတစမး ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ရႊငကန၏ အဆအရ ဗဒၶဘာသာသည ဖနန၌ စကတညးကပင ရခသည။ ေနာကပငးကမ မငးဆးဘရငဆး ခးႏမဖကဆးပစ၍ ေပာကကြယသြားျခငး ျဖစသည။ အခ႕ ပညာရငမားက ထဘရငက ဘာ၀၀မၼာဟ ေျပာၾကသည။ ပထမဥးဆး ကလနလမားသည ဗဒၶဘာသာ၀ငမား မဟတသညမာ ျဖစႏငသည။ တာရာနတ၏ အဆအရ ၀သဗႏၶ၏ တပညမားသည ကက (အငဒခငးနား)၌ ဗဒၶဘာသာက ျဖန႔ျဖးၾကသည။ ဒတယ ဇယ၀မၼာ (၈၀၂-၈၉၆) လကထကမစ၍ ကေမၻာဇသမငးသည ပၿပး ျပတသားသြားသည။ ဒတယ ဇယ၀မၼာအား ႏငငသရေကာငးအျဖစ အသအမတျပၾကသည။ ဒတယ ဇယ၀မၼာသည သ႔ေခတ သ႔အခါက အငဒခငးနား၏ အႀကးကယဆး ဘရငျဖစသည။ ရာစႏစေပါငး မားစြာအထ ကေမၻာဇ (ကေမၻာဒးယား)၌ သ႔ ဘနးေတာဘြ႔က သဆကးရငၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-237-

ကြယလြနသြားၿပးေနာက၌ သ႔အား ‘ပရေမရႊရ’ ဟေသာ အမညက ေပးအပသညျဖစ၍ ဒတယ ဇယ၀မၼာသည ထအမညနာမျဖငပင ျပညသတ႔၏ ၾကားထတြင ထငရားေကာၾကားေနသည။ ‘ဆဒကာလထမ’ မ ရရေသာ အေရးပါ အရာေရာကသည ေကာကစာတစခပ၌ ဘရင ပရေမရႊရက ဂဏျပခးကးထားသည။ ယငးေကာကစာအရ ဒတယ ဇယ၀မၼာအား ကေမၻာဇ၌ အပခပမငးလပရနအတြက ဂာဗာမ ပ႔လကျခငးျဖစသညဟ သရရသည။ ဂာဗာ (သရ၀ဇယ)ဘရငက ကေမၻဇက ၀ငတကသည အေၾကာငးက အာရဗကနသည ဆေလမနက ခရစႏစ ၈၅၁ တြင ေရးသားထားသည။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရ စစပြတြင အႏငရသြားသသည ဂဗာဘရင မဟတဘ သရ၀ဇယ (ဆမၾတာ)ဘရင သလႁႏၵျဖစ၏။ ဂာဗာလညး သ၏ လကေအာကချဖစသည။ ထဘရငသည ၈ ရာစႏစ ေနာကပငးႏင ၉ ရာစ အေစာပငး၌ ဂဗာတြင အလြန ႀကးကယခမးနားေသာ ဗဒၶ၀ဟာရမားႏင ေစတပထးမားက တညေဆာကသည။ ယငးတ႔အနက ဗ႐ဗဒးသည တစခ အပါအ၀ငျဖစသည။

သမငးလမးေၾကာငး အေျပာငးအလည ျဖစသြားသည။ ပထမ ဇယ၀မၼာေနာက၌ သလႁႏၵမငးဆကသည ကေမၻာဇတြငလညး စးမးအပခပသည။ တ႐တသမငးဆရာမား၏ အဆကေထာကလက အရန၀မၼာ (အရနဗရမာ) ေခတ (၇ ရာစ အေစာပငး) အေၾကာငးက သရရသည။ ထအခန၌ ကေမၻာဇ၏ ေနျပညေတာမာ အရနပျဖစသည။ ၿမ႕ေတာ၌ အမေထာငစ ႏစေသာငးေလာက ေနထငၾကသည။ ၿမ႕ေတာ၏အလယတြင ခနးမေဆာငႀကးရသည။ ထခနးမေဆာငႀကး၌ ဘရင၏ညလာခ ကငးပျပလပသည။ ႏငင၌ ၿမ႕ႀကးသးၿမ႕ ရသည။ ယငးၿမ႕ႀကး သးၿမ႕တြင ကယအပခပေရးႏငကယ အပခပၾကသည။ တ႐တသမငးမားမ ကေမၻာဇသားတ႔၏ အေနအထင၊ အစားအေသာက၊ အမအကင စသညတ႔ႏင ပတသက၍ သရသည။ ဒတယဇယ၀မၼာအား ဆမၾတာဘရငခအျဖစ အပခပရန ေစလႊတလကသည။ သ႔ေသာလညး ဒတယ ဇယ၀မၼာသည သရ၀ဇယႏင အဆကျဖတၿပး ကယဘာသာကယ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-238-

လြတလြတလပလပ ဘရငတစဆအျဖစ စးမးအပခပေနသည။ ထဘရငသည ဗာယြနးရ ႀကးကယခမးနားေသာ ေကာငးေတာႀကးႏင အႏပညာေျမာကလေသာ အနေကာသနက တညေဆာကခသည။ ေရးေဟာငး သမငးသေတသမား၏ အဆအရ ဗာယြနးသည အစပထမက ဗဒၶေကာငးေတာ ျဖစခသည။ ေနာကပငးကမ သ၀နတဘရာေကာငးအျဖစ ေျပာငးသြားျခငး ျဖစသည။ ဒတယ ဇယ၀မၼာသည ေစာေစာပငးက ဗဒၶဘာသာက ထးထးျခားျခား သက၀ငယၾကညသျဖစသည။ သ႔ရာတြင ေနာကပငး၌ စတေျပာငးသြားသည။ သ၏ အ႐ကအရာခမာမ လး၀ ဗဒၶဘာသာ၀င မဟတေပ။ ထ႔ေၾကာင ဗာယြနးက တညေဆာကၿပးေသာအခါ ဗာယြနးသည သ၀နတဘရားေကာငးအျဖစ ေျပာငးလသြားသည။ ဒတယ ဇယ၀မၼာ၏သားေတာ တတယ ဇယ၀မၼာ (၈၆၉-၈၇၇) ေနာကပငး၌ ဇယ၀မၼာမငးဆက ျပတသြားသည။ ပထမ ဣႁႏၵ၀မၼာ (၈၇၇-၈၈၉)သည ေကာငးေတာေပါငးမားစြာက တညေဆာကခသည။ ထဘရင တညေဆာကေသာ အေဆာကအအမားသည ဒတယဇယ၀မၼာ၏ အေဆာကအအမားႏင

နးစပမႈရသည။ ပထမ ဣႁႏၵ၀မၼာ၏ သားေတာ ယေသာ၀မၼာ (၈၈၉-၉၀၉)သည ဗာယြနး တညေဆာကမႈ လပငနးက အၿပးသတလက ယငး၏အနး၌ ယေသာဓပရနဂရၿမ႕က တညေထာငသည။ ကမၺပရ သ႔မဟန မဟာနဂရသည အနေကာသန မဟာနဂရ၏ ကေမၻာဇအမည ျဖစသည။ အနေကာသည ႏကရ (နဂရ)၏ တစျဖစလအမည ျဖစသည။ ယေသာ၀မၼာ၏ႏငင အကယအ၀နးသည ျမနမာႏင စမၸာအလယရ အငဒခငးနားအထ ျပန႔ကယသည။ ထဘရင၏ အ႐ကအရာခမားသည အနေကာသနက ျပျပငမြမးမလာခၾကသည။ သ႔ရာတြင ပၪၥမ ဇယ၀မၼာသည အနေကာသနက လး၀ လစလး႐ႈထားသည။ အနေကာသနသည ႏစေပါငးမားစြာအထ ၾကည႐ႈေစာငေရာကသႏင ကငးေ၀းေနခသည။ ထ႔ေနာက တစဖန ဒတယ ရာဇႁႏၵ၀မၼာ (၉၄၄-၉၆၈)သည အနေကာသနက သ၏ ေနျပညေတာအျဖစ ဖနတးလကသည။ တ႐တသမငးႏင တးေဖာေတြ႔ရရေသာ ေကာကစာမားအရ ဒတယ ရာဇႁႏၵ၀မၼာသည စမၸာကလညး အႏငတကယခသည။ ------------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-239-

ပၪၥမ ဇယ၀မၼာ၊ ပထမ သရယ၀မၼာ၊ ဥဒယဒဗ၀မၼာတ႔၏ ေခတသည ရာစတစခထကပင (၉၆၄-၁၀၇၆) ရညၾကာခသည။ ယငးရာစႏစ၌ ဗသကာအတတပညာ အလြနတးတကသညဟ သရသည။ ဥဒယာဒဗ၀မၼာ၏ေနာက ဒတယ သရယ၀မၼာ (၁၁၁၂-၁၁၆၂) ေခတေရာကလာသည။ ထေခတသည အခနကာလ ရညၾကာျခငး မရေသာလညး ဒတယ သရယ၀မၼာသည ကေမၻာဇႏင စမၸာက ေအာငျမငစြာ တေပါငးတညး ျပလပႏငခသည။ တခ႕သမငးဆရာမားက ဒတယ သရယ၀မၼာသည လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)ကလညး အႏငတကယခသညဟ ဆၾကသည။ သ႔ရာတြင ယငးအခကႏင စပလဥး၍ အေထာကအထား ခငခငလလမရေပ။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရ ထေခတမတငမက ပထမသရယ၀မၼာ ထးနနးစးစသည။ ထအခနမစ၍ ကေမၻာဇ၌ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားလာသည။ ပထမ သရယ၀မၼာအား ကေမၻာဇ၏ ပထမဥးဆး ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငဟဆလင မားမညမဟတေပ။ ယငးသ႔ဆျခငးအားျဖင ပထမ သရယ၀မၼာသည ျဗာဟၼဏဘာသာအေပၚ စတ၀ငစားျခငးမရဟေသာ အဓပၸာယလညး

မဟတေပ။ ကေမၻာဇ၌ ဟနယာနဗဒၶဘာသာ ၾသဇာလႊမးမးမႈ ရရသည အခနမစ၍ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာသမငး အစျပလာသည။ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက ကနဥး ႀကးပမးေဆာငရြကခကမားေၾကာငသာလင ဗဒၶဘာသာသမငး၌ သရယ၀မၼာ၏ အခနးက႑ ထငရားေပၚလြငေနျခငးျဖစသည။ အနေကာ၀ပက မညသညနတဘရားအတြက မညသတညေဆာကသနညး ဆသညႏင ပတသက၍ မကျမငအေထာကအထား မရရေပ။ ဒတယ သရယ၀မၼာႏင သ၏ဆရာ ဂ႐ဒ၀ါကရပ႑တတ႔ တညေဆာကျခငးျဖစသညဟ ခန႔မနးၾကသည။ အနေကာ၀ပသည ထအခနက ဗရဏ (ဗႏး)ေကာငးျဖစၿပး ေနာကကမ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ ေကာငးေတာအျဖစ ေျပာငးလလကျခငး ျဖစေပလမမည။ ဒတယ သရယ၀မၼာႏင သ၏ အ႐ကအရာခ သတမ ဇယ၀မၼာတ႔၏ ေကာကစာမား၌ ထးထားသည အကၡရာ အေရးအသားမးႏငတေသာ အကၡရာ စာလးမးက အနေကာ၀ပ၌ ေတြ႔ရသည။ အနေကာ၀ပေကာကစာ၌

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-240-

ပရမ၀ဏေလာကဘရငအေၾကာငး စကားစပထားသည။ ဒတယ သရယ၀မၼာဘရငအား ကြယလြနၿပးသည ေနာကပငး၌ ယငးအမညနာမျဖင ေခၚေ၀ၚသမတၾကသည။ သ႔ရာတြင သရယ၀မၼာအား မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ၀ငဟ ဆၾကေသာလညး အနေကာ၀ပ၌ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ အမတလကၡဏာမားက မေတြ႔ရေပ။ အနေကာ၀ပ၏ ပသဏၭာနအေနအထားႏင ဗသကာ အတတပညာသည အနေကာသနထက ေနာကကသညဟ အဆရသည။ သတမ ဇယ၀မၼာ (၁၁၈၂-၁၂၀၂)၏ ေခတသည ကေမၻာဇ ဗဒၶဘာသာသမငး၌ အေရးပါေသာေခတ ျဖစသည။ သတမ ဇယ၀မၼာအား ကေမၻာဇ၏ အေသာကဟ ဆၾကသည။ သ ကြယလြနသြားၿပးသည ေနာကပငး၌ သတမ ဇယ၀မၼာဘရငအား မဟာပရမေသာဂတ ဘြ႔ထးေပးၾကသည။ ယငးကေထာကလက သတမ ဇယ၀မၼာ၏ ဘာသာတရားအေပၚ ကငး႐ႈငးပက ထငရားျပတသားစြာ သရရသည။ သတမ ဇယ၀မၼာသည ကေမၻာဇ၏ ဘနးလက႐းႏင ျပညစေသာ ဘရငျဖစသည ဆသညမာမ ျငငးပြားဖြယမရေပ။ သ၏ ႏငငအကယအ၀နးသည

အေနာကဘကတြင ဘဂၤလားပငလယေအာအထလညးေကာငး၊ ေတာငဘကတြင မာလာယကၽြနးအထလညးေကာငး ကယျပန႔သည။ ဇယ၀မၼာ၏ ေကာကစာက ဖတၾကညလင အေသာကမငးတရားႀကးက သတမရဘ ေနမညမဟတေပ။ အေသာကေကာကစာမား၌ အေသာကမငးတရားႀကး ဗဒၶတရား သက၀ငယၾကညပ ေဖာျပထားသကသ႔ ဇယ၀မၼာ၏ ေကာကစာမား၌လညး ဇယ၀မၼာမငးႀကး ဗဒၶတရား သက၀ငယၾကညပက ေဖာျပထားသည။ ပ႐ဓဟမ၌ တးေဖာရရေသာ ထေကာကစာတြင ဗဒၶအား ရခးဥးခကၿပးေနာက “သတ၀ါအားလး၏ ကးကြယရာျဖစေသာ ဗဒၶသည ပေဇာအပ ပေဇာထကသ ပဂၢလျမတျဖစ၏။ ေဗာဓလမးစဥသညလညး ပေဇာအပ ပေဇာထက၏” ဟ ေရးထားသည။ ထ႔ေနာက တစဖန သဃာေတာ အရငျမတမားအေၾကာငး ေဖာျပၿပးလင ပေဒသာပင၏ သကရအသြငျဖစေသာ ေလာကရအား ရခးထားသည။ ယငးေကာကစာ၌ပင ေရ႕ဆက၍ “ဘရငမငးႀကးသည စမၸာသ႔သြား၍ စစေျမျပငတြင စမၸာဘရငက ဖမးဆးၿပးလင က႐ဏာေရ႕ထားလက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-241-

ျပနလႊတ၍ သ႔ထးနနးက ျပနအပခသည။ ဘရငမငးႀကး၏ ယငးဂဏယစရာ ျပမေဆာငရြကခကက အျခားဘရငမားလညး ၾကားသၾက၏။ ဘရငမငးႀကးသည သ႔ဆရာ ဂ႐၏ မသားစအား မငးမးမငးႏြယပမာ ေသနာပတရာထးက ခန႔အပထား၏” ဟ၍လညး ေရးထးထားသည။ သတမ ဇယ၀မၼာသည သ၏မယေတာ အထမးအမတျဖင ရာဇ၀ဘာရအမညရ ၿမ႕က တညေထာငၿပးလင ထၿမ႕အား မနျဒမာတာ (ပညာပါရမတာ)၏ အကးျပလပငနးအတြက အပႏငးထားလကသည။ ပညာပါရမတာ၏ အသြငအျဖစျဖင မယေတာ၏ ႐ပတကလညး ထလပထားသည။ ဇမၺဒပကၽြနးဘရင ဟ၀ဒၶနလကထကက ႏငငေတာအေနႏင တစႏစတစႀကမ၊ သးလတစႀကမ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ ပြေတာကငးပသကသ႔ သတမ ဇယ၀မၼာ လကထကကလညး တနခးလဆနး ၈ ရကေန႔မ လျပညေန႔အထ ႏစစဥႏစတငး ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔၏ ထးတမးစဥလာအရ မးဥးပြေတာက ကငးပျပလပသည။ လကြယေန႔၌ ဘရားပြ ကငးပသည။ ထအခန၌

ပညာပါရမတာ နတဘရားက ပေဇာပသၾကသည။ ယခေခတတြင အခ႕ ဗဒၶဘာသာ၀ငႏငငမား၌ ဘရားပြ ကငးပေသာအခါ ကပြမားပါသကသ႔ ထေခတကလညး ကေမၻာဇဘရားပြမား၌ ကပြမား ကငးပျပလပၾကသည။ ေထာငေပါငးမားစြာေသာ ရဟနးသဃာေတာမားႏင ျဗာဟၼဏမားအားလညး အလႉဒါန ေပးကမးလႉဒါနးၾကသည။ အေသာကမငးတရားႀကး ေဆာကလပလႉဒါနးထားေသာ ေဆး႐၊ ေဆးခနးမားအေၾကာငးက အေသာကေကာကစာမား၌ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ထနညးအတပင ဇယ၀မၼာ ေဆာကလပလႉဒါနးထားေသာ ေဆး႐၊ ေဆးခနးမား အေၾကာငးကလညး သ၏ ေကာကစာမား၌ ေရးထးထားသည။ ျပညနယအသးသးတ႔၌လညး ေဆး႐ ၁၁၇ ခႏင ေဆးခနး ၆၉၈ ခတ႔က ေဆာကလပလႉဒါနးထားသည။ ယငးေဆး႐၊ ေဆးခနးတ႔၌ ေဆး၀ါးကသၾကေသာ လနာမားအတြက ႏစစဥႏစတငး ဆနစပါး အလအေလာက ေပးလႉထားသည။ ေဆး႐ႏင ေဆးခနးမား လညပတရနအတြက ရြာေပါငး ၈၃၈ ရြာမ ရရေသာ အခြနအတတက ေပးလႉထားသည။ ယငးေဆး႐၊ ေဆးခနးတ႔၌ မနးမ၊ ေယာကားေပါငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-242-

၈၁၆၄၀ အလပလပၾကသည။ ေကာကစာ၏ အဆး၌ “ငါ၏ ေကာငးမႈေၾကာင ငါ၏မယေတာသည ဘ၀ပငလယ ၀ၾသဃတြငးမ လြတေျမာက၍ ဘရားအျဖစ ေရာကရပါေစသား” ဟ၍ ဆေတာငးထားသည။ ႏငငေတာတစ၀နး၌ ေဆး႐ႀကးေပါငး ၁၀၂ ခ ရသညဟ၍ အကလေယာက ေရးထားသည။ ဇယ၀မၼာ၏ ေကာကစာမား၌ ပထမတြင ဗဒၶ၏ နမၼတကာယ၊ ဓမၼကာယ၊ သေမၻာဂကာယတညးဟေသာ ကာယသးပါးက ရခးပေဇာထားသည။ ေရာဂါအမကေမာငက ဖယရားၿဖခြငးရနအတြက ေဘသဇၨဂ႐ဗဒၶ၊ ေဗာဓသတ၊ သရယ၀ေရာဓန၊ စႁႏၵ႐မ၊ စႁႏၵ၀ဓာဓန စသညတ႔၏ ဂဏေကးဇးမားက ထတေဖာခးကးထားသည။ ထ႔ေနာက ဇယ၀မၼာဘရင အေၾကာငးက ေရးထားသည။ “လတ႔၏ ကယခႏၶာပငးဆငရာ ေ၀ဒနာက ဘရငမငးႀကးသည မမ၏ စတပငးဆငရာ ေ၀ဒနာအျဖစ ထငမတယဆ၏။ လနာမား၏ ေရာဂါေ၀ေဒနာသည လနာမားထကပင ဘရငမငးႀကးအား စတဆငးရေစ၏။ ျပညသတ႔၏ ဆငးရဒကၡသည ဘရငမငးႀကးအား ဒကၡျဖစေစေသာေၾကာငတညး။ ဘရငမငးႀကးသည ေဆး႐၊

ေဆးခနးမား၌ ကၽြမးကငေသာ သမားမား၏ အကအညျဖင ႏငငေတာ၏ ရနသမားျဖစေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာမားက ေဖာကဖကပစေလ၏” ။ ေဘသဇၨဂ႐ ျဖစေတာမေသာ ျမတစြာဘရား၏ ေကာငးေတာပတ၀နးကင၌ ေဆး႐၊ ေဆးခနးမားက ဖြငလစထားသည။ ေဆး႐၊ ေဆးခနးမားႏင ပတသက၍ အကယတ၀င ေရးထးထားေသာ ေကာကစာက လာအဆေက (ေဆဖန)၌ တးေဖာေတြ႔ရရသည။ ၀နယပဋက မဟာ၀ဂၢေဘသဇၨခႏၶ၌ ျမတစြာဘရားသည ေရာဂါေ၀ဒနာက ေပာကကငးေစေသာ ေဆးမားႏင အစားအစာမားက ၫႊနၾကားေဟာျပ ထားေတာမသည။ ေရာဂါေ၀ဒနာမားအတြက ေဆးမားက ၫႊနၾကားေဟာျပ ထားေတာမေသာေၾကာင ျမတစြာဘရားသည ‘ေဘသဇၨဂ႐’ ဟ၍လညး အမညေတာ တြငေနေတာမသည။ ေဘသဇၨဂ႐၏ လကေတာတစဖက၌ သသားသး (ဖနခါးသး) ကငထားသည။ ဗဒၶသည ကယခႏၶာ၌ ျဖစေပၚေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာမားက ဖယရားကစားေတာမသည။ ဗဒၶ၏ ယငးအသြငအျပငေတာသည ေဒသအသးသး၊ ကာလအသးသး၌ လေပါငးမားစြာတ႔၏ အေပၚ၌

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-243-

ၾသဇာသကေရာက လႊမးမးမႈ ရေနသည။ ဗဒၶ၏ ယငးအသြငအျပငေတာ ပထမဆး ၾသဇာလႊမးမးခရသမာ အေသာကမငးတရားႀကး ျဖစသည။ အေသာကမငးတရားႀကးသည လသားမားအတြကသာလငမက တရစၦာနမားအတြကပင ေဆး႐မား ဖြငလစထားသညအျပင ေဆးျမစ၊ ေဆး႐ြကႏင ေဆး၀ါးမားက ဂရႏငငသ႔အထပင ေပးပ႔ေပးခသည။ သတမ ဇယ၀မၼာ ဘရငသညလညး ဗဒၶ၏ ယငးအသြငအျပငေတာ ၾသဇာလႊမးမးခရၿပး တ႐တျပညမ ဘဂၤလားပငလယေအာအထ ကယျပန႔ေသာ ေဆး႐၊ ေဆးခနး ပကကြနႀကး ျဖန႔ထားသညမာ အၾသစရာမဟတေပ။ ရသမ ေကာငးတကမားႏင တြဖက၍ ေဆး႐၊ ေဆးခနးမား ဖြငလစထားသညဆသညက အထက၌ ျပဆခၿပးၿပ။ ယငးကေထာက႐ႈ၍ သတမ ဇယ၀မၼာဘရင လကထက၌ ေကာငးတကမား၏ အေရအတြကေလာကပင ေဆး႐၊ ေဆးခနးမားလညး ရသညဆသညအခကက ခန႔မနးၾကညႏငသည။ ယေန႔ ကေမၻာဒးယားႏငင၌ ျဗာဟၼဏဘာသာလညး မရေတာေပ။ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာလညး မရေတာေပ။ ျဗာဟၼဏဘာသာႏင

မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ၏ ေနရာ၌ ေထရ၀ါဒ ပါဠဗဒၶဘာသာက ေနရာယထားလကေလၿပ။ ၁၃၄၀ ခႏစ၌ ကေမၻာဒးယားႏငငတြင ေထရ၀ါဒ ပါဠဗဒၶဘာသာ စတငလႊမးမးသြားသည။ ယငးကေထာကလက သတမ ဇယ၀မၼာလကထက၌ ထြနးကားျပန႔ပြားေသာ ဗဒၶဘာသာသည မဟာယာန ဗဒၶဘာသာလညးမဟတ၊ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာလညး မဟတဘ ႏစခလး ေရာေထြးေနသည ဗဒၶဘာသာျဖစဖ႔ရသည။ သ႔ရာတြင ယငးဗဒၶဘာသာသည ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာဆသ႔ ေရး႐ႈသည ဗဒၶဘာသာ ျဖစေပလမမည။ မညသ႔ပငျဖစေစ သတမ ဇယ၀မၼာဘရင၏လကထက၌ ကေမၻာဒးယားတြင ဗဒၶဘာသာ တစရနထး တးတကျပန႔ပြား ထြနးကားေနေၾကာငးမာမ သသယျဖစဖြယမရေပ။

ေလာ (လာအ)

ဖနညန

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-244-

ကေမၻာဇ (ကေမၻာဒးယား) တငးျပညနယစပ မေခါငျမစကမးရ ဘနးႀကးေကာငးတစေကာငး၏ ေကာငး၀ငးထတြင အစြမးအစ ထကျမကပရေသာ သငယတစဥး ကစားေနသည။ ထသငယ ကစားေနသညေနရာႏင မနးမေ၀းတြင စတကးခနး၀ငေနေသာ ရဟနးေတာတစပါးသည သငယကစားေနသညက စးစကၾကည႐ႈေနသည။ ထသငယသည ေနာငေသာအခါ၌ ဖနညနအမညျဖင ေလာႏငင၏ ဘရငတစပါး ျဖစလာသည။ ေကာငး၀ငးအတြငး၌ ကစားေနေသာ သငယသည ေလာႏငင ဘရငသားေတာေလး ျဖစသည။ ဘရငသားေတာေလး၏ လငယဘ၀ႏင ပတသက၍ ေလာႏငင၌ ဆရးစကား အမားအျပားရသည။ သားေတာေလးသည ေမြးဖြားလာလာခငး သြား ၃၂ ေခာငး ေပါကေနသည။ ယငးထးျခားခကက ဘရငမငးႀကးက ေကာငးသညနမတ မဟတဘ တငးျပညအတြက အႏရာယျဖစႏငသညဟ ယဆၿပးလင ဖြားသစစ

သားေတာေလးအား ေလငယတစစငးထ ထညလက မေခါငျမစထ ေမာလကသည။ ကေမၻာဇနယစပ ျမစကမးေဘးရ ဘနးႀကးေကာငး တစေကာငး၌ မဟာသမႏအမညရ ဘနးေတာႀကးတစပါး သတငးသးေနသည။ ထဘနးေတာႀကးသည လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)မ ျဖစသညဟ အဆရသည။ မဟာသမႏမေထရသည သားေတာေလးအား ျမစထမ ဆယယၿပးလင ခနစႏစအရြယအထ ေမြးျမေစာငေရာကထားသည။ ေနာက ဆ႐းစကားတစခ ရေသးသည။ ဖနညန ေမြးဖြားလာခန၌ သ႔ခမညးေတာ၏ ႏငင၌ ဗ႐တဗရက ျဖစေနသည။ ထ႔ေၾကာင ဘရငမငးႀကးသည သ႔သားေတာက တငးျပည၌ထားလင လျခစတခရလမမည မဟတဟ အထငရသြားသည။ ေမြးလာလာခငး သြား ၃၂ ေခာငး ေပါကေနသညျဖစ၍ သားေတာကေလးသည သာမနသားေတာ မဟတႏငေပ။ တစေနရာရာ၌ အသကမေသဘ ရေနပါက တစေန႔ေသာအခါ၌ ေလာႏငင၏ ထးနနးရင ျဖစလာလမမည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-245-

ယငးသ႔ ဘရငမငးႀကးက ယဆထားသည။ သ႔ေသာလညး ယငးလ႕၀ကခကက ဘရငမငးႀကးသည မညသတစဥးတစေယာကကမ ထတေဖာေျပာမျပေပ။ ယငးလ႕၀ကခက ေပၚသြားပါက သားေတာေလး၏ အသကအႏရာယ စးရမရသညအတြက ျဖစသည။ ယငးသ႔ စဥးစားဆငျခငၿပးလင ဘရငမငးႀကးသည “ေမြးလာလာခငး သြား ၃၂ ေခာငး ေပါကေနသညျဖစ၍ သားေတာေလးသည တငးျပညႏင တငးသျပညသားမားအတြက အႏရာယေပးႏငသည။ တငးျပည နယနမတအတြငး၌ သားေတာေလး ရေနလင တငးျပည ကဆးမးေမာင ကႏငသည။ တငးျပညအေနႏငလညး ရနသေတြ ပတခာ၀ငးေနသည” ဟ၍ ထတေဖာ ေၾကညာလကသည။ နနးတြငးသ နနးတြငးသားမားႏင ျပညသျပညသားတ႔က ဘရငမငးႀကး၏ ထတေဖာေျပာျပခကက ယၾကညသြားၾကသည။ ဘရငမငးႀကးသည စတခယၾကညရေသာ ကၽြနလငမယား ႏစေယာကအား သားေတာေလးက အပလက ကၽြနလငမယားႏင သားေတာေလးက ေလတစစငးတြင တငၿပး မေခါငျမစထ

ေမာလကသည။ ထေလသည ေရစးေၾကာငးထ ေမာပါသြားၿပးလင ကေမၻာဇနယစပရ မဟာသမႏမေထရ၏ ေကာငးတကအနးက ျမစကမးပါးတြင သြားဆကသည။ သားေတာေလး ခနစႏစသားအရြယတြင မဟာသမႏမေထရသည သားေတာေလးက ထအခနက အနေကာ၀ပထးနနးတြင စးစေနေသာ ကေမၻာဇဘရငထ ေခၚသြားသည။ မဟာသမႏမေထရသည ကေမၻာဇဘရငအား သားေတာေလးအေၾကာငးက အမနအတငး ဖြငဟေျပာျပလကသည။ မေထရ ေျပာျပခကက ယၾကညစတခသြားသညျဖစ၍ ကေမၻာဇဘရငသည သားေတာေလးအား လကခထားလကသည။ သားေတာေလးအား လလားေျမာကလာသညအထ နနးေတာတြငး၌ပင ၾကည႐ႈေစာငေရာကထားၿပးလင အတတပညာမားကလညး သငေပးသည။ ယငးအျဖစအပကက ေထာကလက သားေတာ ဖနညန၏ ခမညးေတာ ေလာဘရငသည သႏငေခတၿပင ကေမၻာဇဘရငႏင မဟာမတ ျဖစလမမညဟ ခန႔မနးရသည။ ထ႔ေၾကာငသာလင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-246-

ကေမၻာဇဘရငသည ေလာဘရငသားေတာက မမ၏ နနးေတာ၌ ခလႈခြငေပးထားျခငး ျဖစေပလမမည။ သ႔မဟတကလညး မဟာသမႏမေထရသည ကေမၻာဇနနးေတာ၌ ၾသဇာစးရပရသည။ မေထရသည သားေတာေလး ဘရငမး ဘရငႏြယျဖစသညဆသည အေၾကာငးက ဖးဖထားၿပး ထကျမကေသာ ကေလးသငယ တစေယာကျဖစေၾကာငး ေျပာျပလက ဘရငနနးေတာ၌ ဘရငမငးႀကးအား အပႏထားချခငး ျဖစေပလမမည။ မညသ႔ပငျဖစေစ သားေတာဖနညနသည ကေမၻာဇေနျပညေတာ အနေကာ၀ပ၌ လလားေျမာကလာခသညဆသည အခကမာမ အမနပငျဖစသည။ ေလာႏငငသည အငဒခငးနား ႏငငတစႏငင ျဖစသည။ အငဒခငးနား အျခားႏငငမားကသ႔ပင ေလာႏငင၏ သမငးလညး ေရးကသည။ တခ႕ သမငးသေတသမား၏ အဆအရ ေလာႏငင ေျမေပၚ၌ ယဥေကးမႈ အစျပသညမာ ေရးအထကေကာ ကာရကပင ျဖစသည။ သမငးဆရာတခ႕၏ အဆအရမ ေၾကးေခတအခနေလာကကပင ေလာႏငငသ႔ ယဥေကးမႈ ၀ငေရာကလညသည။ အငဒေနရမ လမားသည ေရးေခတ

သမယကပင ေလာႏငငသ႔ လာေရာကၿပး အေျခခၾကသည။ တခ႕အစဥအလာ ယၾကညယဆခကအရ ထငးလမးတ႔သည ေလာႏငငတြင ရာစႏစေပါငး မားစြာကစၿပး အေျခခၾကသည။ သ႔ရာတြင လာေရာက အေျခခသ လမးမားထတြင ေလာလမးတ႔မာ အဓကျဖစသည။ ေလာဘရငမငးဆကသမငး၌ ေလာ ပထမဥးဆးဘရငမာ ဇမၺဒပကၽြနးမ လာသညဟ အဆရသည။ ဒတယဘရငမာ ကေမၻာဇမလာသည။ ထ႔ေနာက ဘရငေလးပါး ထးနနးစးစသည။ ထ႔ေနာကတြင နနဟခင၀မးမ ေရာကလာၾကေသာ ေလာလမးတ႔သည တငးျပညတြင စးမးအပခပၾကသည။ နနဟမလာေသာ လမးမားသည တျခားလမးမားအေပၚတြင အႏငရရသြားၾကသည။ ယငးလမးမားသည လြတလပေသာေဒသ ေတာေတာမားမားက သမးပကၾကၿပးလင တသးတျခား စးမးအပခပၾကသည။ ယငးတ႔အနက တငးျပညႀကး ႏစျပညမာ က၀နကနႏင လအနဗရဗနတ႔ ျဖစၾကသည။ ထတငးျပညမားသည တစျပညႏငတစျပည တကခကေနၾကသည။ ေနာကဆး၌

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-247-

ကေမၻာဇႏင ထငးတ႔က ယငးတငးျပညမားက ၀ငေရာက တကခကၾကသည။ ေလာ၏ ေျမာကဘက၌ တ႐တျပညရသည။ အေရ႕ဘက၌ တနကငးရသည။ ေတာငဘက၌ ကေမၻာဇရသည။ အေနာကဘက၌ မေခါင ရသည။ သားေတာဖနညန ေမြးဖြားလာခန၌ သ႔ခမညးေတာ၏ ေလာျပညသည ေလးဖကေလးတန၌ ၀ငးရေနေသာ ရနသမားက တြနးလနတကခကေနရသည။ ရနသမားႏင တကပြ၀ငေနရသည။ သ႔ေသာလညး အငအားႀကးမားေသာ ရနသမားက ႏငေအာငမတကႏငေပ။ အနာဂတ ကၾကမၼာက ႀကတငခန႔မနးမသညျဖစ၍ ဖနညန၏ ခမညးေတာသည သားေတာ၏ ေနာငေရးအတြက ျပညပသ႔ ပ႔ထားရန စစဥျခငးျဖစေလသည။ ေလာက သမးပကရန အၿပငတကေနၾကေသာ တငးျပည ႏစျပညသညလညး ေလာအတြက တစျပညႏငတစျပည စစတကၾကရသည။ မဟာသမႏမေထရ၏ ၾကည႐ႈေစာငေရာကမႈျဖင ဖနညနသည အနေကာ၀ပ ေနျပညေတာ၌ လလားေျမာကလာခသည။ ၁၈

ႏစသားအရြယတြင အနေကာဘရငသည ဖနညနအား စစတပက ကြပကရနအတြက ေသနာပတအျဖစ ခန႔ထားလကသည။ အယဒၶယႏင အနေကာတ႔သည တစျပညႏငတစျပည ႏစရညလမား စစတကေနၾကသည။ ယငးစစပြေၾကာင သာေတာဖနညန အကးေကးဇး ရသြားသည။ ယငးစစပြက အေၾကာငးျပလက ဖနညနသည သ႔ခမညးေတာ တငးျပညျဖစေသာ ေလာက သမးပကႏငသည အေျခအေန ေရာကရသြားသည။ ယငးသ႔ ေလာက သမးပကႏငရနအတြက အနေကာဘရငက ဖနညနအား နညးမးစျဖင အကအညေပးသည။ ဖနညန ပါ၀ငတကခကေသာ အနေကာႏင အယဒၶယတ႔၏ စစပြ၌ အနေကာဘကမ အႏငရရသြားသည။ ကေမၻာဒးယား (ကေမၻာဇ) ဘရငသည ေသနာပတ ဖနညန၏ အစြမးအစက ေကာငးစြာသရ နားလညသြားသည။ အယဒၶယစစပြ ၿပးဆးသြားေသာအခါ ဘရငသည ဖနညနအား သမးေတာ နနေကဂႏင လကထပထမးျမားေပးလကသည။ ဖနညနႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-248-

နနေကဂသည ငယစဥကပင ရငးႏးၿပးသား ျဖစၾကသည။ နနးေတာတြင အတေနၾကသည။ အတကစားၾကသည။ အတ ႀကးျပငးလာၾကသည။ ယငးသ႔ ငယစဥေတာငေကး ကေလးအရြယကပင ဆကသြယမႈ၊ ရငးႏးမႈ ရလာၾကသမားျဖစ၍ ထးနနးအပစးရာ၌ အေႏာငအယက အခကအခ ႀကးႀကးမားမား မရေတာေပ။ ခရစႏစ ၁၃၅၃ ခႏစတြင စစတပႀကးတစတပက ကြပကလက ဖနညနသည မေခါငျမစေျမာကဘက မအြနဂဆြသ႔ ခတကသြားၿပးလင ထအခနက ေလာတြင အပခပေနေသာ ဘရငအား မေခါငျမစ၀မး၌ အႏငတကလက မမကယကယ ေလာဘရငအျဖစ ေၾကညာလကေလသည။ ထ႔ေနာက ဗယငကငက သမးပကၿပးလင သရေကာငးဘရင တစပါးျဖစေၾကာငး ျပလကသည။ ခရစႏစ ၁၃၅၅ တြင ဖနညနသည လနခန (ဆငတစေသာငးတ႔၏ တငးျပည)၏ ဘရငအျဖစ ေၾကညာလကသည။ ထအရပ၌ လနခနတငးျပည တညေထာငလကသည။

ေအာငပြရဘရင ဖနညနသည ေလာႏငငက တညေထာငၿပးလင သ၏ ေအာငပြရစစတပႏင အတတကြ အနေကာသ႔ ျပနလာခသည။ ထ႔ေနာက မားမၾကာမ အခနအေတာအတြငး၌ပင ဘရင ဖနညနသည မငးခမးမငးနားျဖင မဖရား နနေကဂက ေခၚခၿပးလင ထအခနက ေလာေနျပညေတာ ဆယဂ႐သ႔ ေရာကရလာသည။ မဖရား နနေကဂသည မားမၾကာမ ထေဒသ၌ ေနထငရသညက ၿငးေငြ႔လာသည။ ထအခနက ယငးအရပေဒသက လမားသည နာနာဘာ၀မားႏင သစပငေစာင နတေဒ၀တာမားအား ယၾကညကးကြယၾကသည။ ဗလနတစာ တငၾကသည။ မဖရားႀကးက ထအခကမားက မႏစၿမ႕ေပ။ ဖနညနဘရငလညး ဗဒၶဘာသာ အသကအ၀နးထတြင ပညာသငၾကား တတေျမာကလာသ ျဖစသည။ မဖရားႀကး သ႔ခမညးေတာထ ျပနလသညအေၾကာငးက နားလည သေဘာေပါကသြားသည။ ထ႔ေၾကာင သလညး မဖရားႀကးႏငအတ အနေကာသ႔ လကပါသြားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-249-

၁၂ ရာစတြင သဃရာဇာ ရငအရဟႏင ပသကမေထရတ႔၏ ဥးေဆာငဥးရြက ျပမႈေအာက၌ ျမနမာႏငငတြင ေထရ၀ါဒသာသနာ ထြနးကားေနသည။ ထ႔ေနာက ဓမၼေစတ (၁၄၇၂-၇၉) မငးႀကးလကထကတြငလညး ရဟနးေတာအခ႕ လကၤာဒပကၽြနးသ႔သြားၿပး ျမနမာႏငင ျပနေရာကလာေသာအခါ ေထရ၀ါဒ သာသနာစစစစက ျဖန႔ျဖးၾကသည။ ထနညးအတပင ကေမၻာဇႏငငလညး ၁၄ ရာစႏစတြင ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ ထြနးကားေသာ တငးျပညျဖစသည။ ေလာႏငင၌ ေထရ၀ါဒသာသနာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရး၌ အနေကာဘရငသည အကအည အေထာကအပမားစြာ ေပးသည။ ယငးသ႔ အကအညေပးျခငးမာ မမ၏ သမးေတာ နနေကဂႏင သမကေတာ ဖနညန၏ တကတြနးခကေၾကာင ျဖစသည။ ခရစႏစ ၁၃၅၈ ခႏစ၌ ဖနညန၏ အသကခင၊ ဆရာသမား၊ ေနာငေသာအခါ၌ ဓမၼဂ႐ျဖစလာေသာ မဟာသမႏမဟာေထရ၏ ဥးေဆာငမႈျဖင ရဟနးေတာအပါး ၂၀ ပါ၀ငေသာ အဖြ႔တစဖြ႔သည ဘရငအႏြယေတာမားႏငအတ ပဋကတကမးစာမားႏင

အဖြငအ႒ကထာ ကမးစာမားလညး ပါလာသည။ ထ႔ျပင အျခား လကေဆာငပ႑ာ ပစၥညးမားအျဖစ ေပးေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာတစဆလညး ပါလာသည။ ယငး႐ပပြားေတာမာ ၁၁ ရာစတြင လကၤာဒပ သဟဠဘရငက ခမာဘရငမားအား လကေဆာငပ႑ာအျဖစ ေပးပ႔ခေသာ ႐ပပြားေတာျဖစသညဟ အဆရသည။ ဆယဂ႐ ေနျပညေတာ၌ ယငး႐ပပြားေတာ ကြေရာကေတာမလာျခငးသည အလြနတရာ မဂၤလာရသညဟ ထငမတယဆၾကသည။ တငးျပညက ကာကြယေစာငေရာကသညဟ အယရၾကသည။ ယငးအေျခအေနအား အသအမတျပသည အထမးအမတျဖင ေနျပညေတာ၏ အမညက ေျပာငးၿပး ဗဒၶ႐ပပြားေတာ၏ ဘြ႔ေတာအမညအတငး လအနဗန သ႔မဟတ ဆြနပရဗနဟ မညေခၚလကေလသည။ ဘရငမငးႀကးသည ရဟနးသဃာေတာမား ေနထငသတငးသးရနအတြက ေနျပညေတာ လအနဗရဗန၌ ေကာငးတကႀကးတစတကက ေဆာကလပလႉဒါနးသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-250-

ထေကာငးတကအတြငး၌ သ႔ဆရာ ဂ႐မဟာေထရ၏ အမန႔အရ သဃက ေဆာငရြကရန ‘သမ’ ကလညး ေဆာကလပလႉဒါနးသည။ ထ႔ေနာက ေလာႏငငမ ရာေပါငးမားစြာေသာ အမးေကာငးသားတ႔သည ရဟနးခၾကသည။ မဟာသမႏမေထရ၏ ေဟာေျပာဆးမခကေၾကာငလညးေကာငး၊ ဘရငမငးႀကး၏ အမန႔ၾသဇာေၾကာငလညးေကာငး၊ ေလာႏငငတြင ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားလာသည။ မေခါငျမစ၏ ေဘးႏစဖကတြင ေလာႏငင ထေထာငၿပးသညေနာက၌ တငးျပညႏငင၌ ေအးခမးသာယာမႈ ရလာၿပးလင ဓမၼျဖန႔ျဖးေရး လပငနးလညး တြငကယလာသည။ ဓမၼျဖန႔ျဖးေရးအတြက ဘရငဖနညနသည တငးျပညႏငငတြင ေနရာေပါငးမားစြာတ႔၌ ေကာငးတကမားက တညေဆာကသည။ ယငးေကာငးတကမား၌ လေပါငးမားစြာတ႔ သာသနာေဘာင ၀ငေရာကၾကသည။ စာမတတ၊ ပညာမတတေသာ တငးသျပညသားမားအား စာသငေပးသည။ ပညာသငေပးသည။ တးေဖာေတြ႔ရရေသာ ေကာကစာမားအရ ထေခတက ပညာသငၾကားေရးသည ရဟနးသဃာမား၏ လကထတြငရသည။ စာသငေကာငးမားႏင ေကာငးသားမားသည

ရဟနးသဃာေတာမားထမာသာ ပညာသငၾကားၾကရသည။ ေရးေခတ ျမနမာႏငင အတငးပင ျဖစသည။ ေလာႏငင (လနခန)က တညေထာငေသာ ေလာႏငင၌ ဗဒၶသာသနာ ျဖန႔ျဖးေသာ ဘရင ဖနညနသည ခရစႏစ ၁၃၅၃ မ ၁၃၇၃ အထ ထးနနးစးစသည။ ထ႔ေနာက ဖနညန၏သားေတာ ဆမေဆန (၁၃၇၃-၁၄၁၄) ေလာႏငငဘရင ျဖစလာသည။ ေလာႏငင ေျမေပၚ၌ ဗဒၶသာသနာေတာ စတင ထြနးကားျပန႔ပြားေအာင ႀကးပမးအားထတရာ၌ ဘရင ဖနညနႏင ကေမၻာဇ ဘရငသမးေတာ မဖရားႀကး နနေကဂသည ဘကညၾကေလသည။ သတ႔ႏစဥးလး၏ ႀကးပမးအားထတမႈေၾကာင ေလာႏငင၌ ဗဒၶသာသနာေတာ အျမစတြယလာချခငး ျဖစသည။ မဖရားႀကး၏ လႈေဆာတကတြနးခကအရသာလင ဖနညနဘရငသည ေလာႏငင၌ ဗဒၶသာသနာေတာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးအတြက ဤေရြ႕ဤမ စတပါ၀ငစားလာချခငး ျဖစသည။

သရ၀ဇယ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-251-

သရ၀ဇယနာဂ

အေရ႕ေတာငအာရကၽြနးမားတြင တညရေသာ သရ၀ဇယအမညရ ဗဒၶဘာသာ ႏငငေတာသည ထငရားေကာၾကားေသာ ႏငငတစႏငင ျဖစသည။ ယငးႏငငသည ၁၂ ရာစအထ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ အခကအခာ ျဖစခသည။ သရ၀ဇယသည ဆမၾတာကၽြနး၏ ၿမ႕တစၿမ႕ ျဖစသည။ ရာေပါငးမားစြာေသာ ႏစပရေစၦဒကာလအထ သလႁႏၵမငးဆက ဗဒၶဘာသာ၀င ဘရငတ႔၏ ၿမ႕ေတာ ျဖစခသည။ ယငးဗဒၶဘာသာ ဘရငမားထတြင သရ၀ဇယနာဂဘရင၏ေခတ (ခရစႏစ ၃၈၄)သည ထးျခားေသာ ေခတကာလဟ ဆရမည။ အႏၵယ ကလနႏငငမားထတြင ဂာဗားသည ေရးအကဆး ကလနျဖစသညဟ အသအမတျပထားၾကသည။ ယငးကၽြနး၌ ေနထငၾကသမားသည အႏၵယေတာငပငးမ လာၾကသမားျဖစၾကၿပး အငဒခငးနားအထ ျပန႔ပြားသြားၾကသည။ ခရစႏစ ၁ ႏင ၂

ရာစႏစမား၌ အႏၵယ ေတာငပငးသားတ႔သည မေလးကၽြနးဆြယ ကၽြနးစမား၌ ေနထငၾကသည။ ေရးအကဆးလ (ဂာဗားလ)၏ ဥးေခါငးခြက ဂာဗား၌ ေတြ႔ရသညဟ သေတသမားက အယရၾကသည။ ယငးေရးအကဆးလသည လြနခသည ႏစငါးသနးခန႔က ပထ၀ေျမျပငေပၚ၌ ေနထငသည။ သတ႔ အသးျပသညမာ ေကာကလကနက ကရယာျဖစသည။ ဗဒၶေခတမတငမက အႏၵယ ကနသညမားသည သ၀ဏၰဘမၼမ သ၀ဏၰဒပႏင ယ၀ဒပသ႔ သြားေလရၾကသညဟ ဇာတကမား၌ ေဖာျပထားသည။ သ႔ေသာလညး ကလနတညေထာငရန မဟတဘ ကနသညမားအျဖစျဖင သြားေရာကၾကျခငး ျဖစသည။ ဂာဗား၌ အႏၵယေတာငပငး၏ ၾသဇာအရနအ၀ါ လႊမးမးမႈရသည။ ဂာဗားမ တးေဖာေတြ႔ရရေသာ အဥးဆးေကာကစာ အေရးအသားမာ ပလ၀ဘရငမား ၅ ရာစ ၆ ရာစေလာကက ေၾကးျပားေပၚတြင ေရးထးထားသည စာအေရးအသားမး ျဖစသည။ ယငးအေထာကအထားမားက ဂာဗား၌သာ ေတြ႔ရသညမဟတဘ ဖာတနႏင စမၸာတ႔၌လညး ေတြ႔ရသည။ ပလ၀တ႔ မတငမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-252-

သာတ၀ါဟနတ႔၏ ေနာကပငး၌ ဓညကဋက၌ ဣကၡာကမးႏြယမား ႀကးစးၾကသည။ ဓညကဋက (ဓရဏကတ)ႏင ရရရဗဗၺတ (နာဂါဇနေကာ႑ာ) တ႔၌ တးေဖာရရေသာ ေကာကစာမားအရ သဟဠ (သရလကၤာ)၊ တ႐တ၊ ကရာတ (ကလာတ၊ မလယ)တ႔၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားလာသညဟ သရရသည။ ယငးမေလးကၽြနးဆြယမားသည ေရးယခငက ဟႏၵကလနမား ျဖစခသည။ ဖာဟယနသည ခရစႏစ ၄၁၃ ခ၌ ထေဒသမားသ႔ ေရာကသြားသည။ သ၏ ခရးစဥမတတမးအရ ထေခတကာလကလညး ဂာဗား စေသာကၽြနးမား၌ ဗဒၶဘာသာ အထကအေလာက ထြနးကားျပန႔ပြားေနသညဟ သရရသည။ ၄၁၄-၁၅ ခႏစ၌ အႏၵယမ သဟဠကၽြနးက ျဖတလက မမႏငင ျပနသြားေသာအခါ ဖာဟယနသည ယ၀ဒပကၽြနး၌ ငါးလၾကာမ ေနထငခသည။ ရာဟလာသကစၥညး၏ အဆအရ ထအခန၌ ဂာဗားတြင ဗဒၶဘာသာသည အဓက ဘာသာတရား ျဖစသည။ ၄၂၃ ခႏစ၌ ဂဏ၀မၼာသည ကသၼရ (ကပရာ)မ ဂာဗားသ႔ သြားသည။ ရဟနးေတာ ဂဏ၀မၼာသည သဃာနႏၵဘရင၏ သားေတာ၊

ဟရဘျဒ၏ ေျမးေတာျဖစသည။ ထရဟနးေတာသည မငးစညးစမက စြန႔ပယလက ရဟနးေဘာင ေရာကလာသျဖစသည။ ခမညးေတာ ဘရငမငးႀကး ကြယလြနသြားေသာအခါ ဂဏ၀မၼာသည အသက ၃၀ အရြယမသာ ရေသးသည။ ထးေမြနနးေမြခ တစဥးတညးေသာ သားေတာျဖစသည။ ဂဏ၀မၼအား ထးနနးအပၾကသည။ သ႔ေသာလညး ဂဏ၀မၼက လကမခေပ။ ခါးခါးသးသး ျငငးပယသည။ သဟဠအေၾကာငးက ၾကားရသညျဖစ၍ ဂဏ၀မၼာသည သဟဠကၽြနးသ႔ ကြသည။ သဟဠကၽြနးကမ တစဖန ဂာဗားသ႔သြားသည။ ဘရငမယေတာ ဗဒၶဘာသာ၀င ျဖစသြားသညအတြက ဂာဗားဘရငလညး ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညသြားသည။ ကမေကာငး အေၾကာငးမသငသျဖင ထအခန၌ ဂာဗားက ၀ငေရာကတကခကၾကသည။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ ဘရငမငးႀကးက ဂဏ၀မၼာအား ေမးျမနးေလာကထားေသာအခါ ဂဏ၀မၼာက “သခးဓားျပက အျပစဒဏေပးျခငးသည လတငး၏ တာ၀န ၀တရားျဖစသည” ဟ၍ ေျပာျပသည။ တ႐တပညာရငမား ေရးသားထားေသာ ဂဏ၀မၼာ၏ အတပၸတ၌ “ထအခနက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-253-

ဂာဗားဘရငသည ေလာကလ႔ေဘာငက စြန႔ခြာလက ရဟနးျပလေသာ ဆႏၵရ၏။ သ႔ရာတြင မႉးမတမား ၀ငး၀နးေတာငးပနေသာေၾကာင ဘရငမငးႀကးသည တငးျပညႏငငအတြငး မညသညေနရာမာမ အၾကမးဖကမႈ မျဖစပြားလင မမ၏ ဆးျဖတခကက ျပငမညဟ ကတျပသည” ဟ၍ ျဖစသည။ ဘကၡ ဂဏ၀မၼာ၏ ဂဏသတငးသည တ႐တျပညသ႔ ေရာကသြားသည။ တ႐တဘရင၏ ပငဖတခကက ဂဏ၀မၼာ လကမခဘေန၍ မျဖစေတာေပ။ တ႐တျပည၌ ဗဒၶဘာသာ ျဖန႔ျဖးရန အခြငေကာငးက လကမလႊတလေပ။ ဂဏ၀မၼာသည အႏၵယကနသည နႏၵ၏ သေဘၤာႏင လကပါသြားၿပးလင နနကငးသ႔ ေရာကရသြားသည။ သ႔ေသာလညး မၾကာမမာပင ၆၅ ႏစအရြယ၌ ကြယလြနအနစၥ ေရာကသြားသည။ ဂဏ၀မၼာ၏ အတပၸတအရ ဖာဟယန ေရာကသြားၿပး ေနာကပငးကမသာလင ဂာဗား၌ ဗဒၶဘာသာ စနစတက ထြနးကားျပန႔ပြားသြားသညဟ သရရသည။ -------------

ဘရငအမညမားႏင ဘရငမား အပစးသည တငးႏငင အမညမားက ေထာကလက ယငးေဒသမားသည မဆြက ဟႏၵ ကလနမား ျဖစခေၾကာငး သရရသည။ ယငးအမညနာမမးသည အႏၵယေတာငပငးမ အမညနာမမး ျဖစသည။ ရာစႏစ အတနငယ ၾကာသြားေသာအခါ ယငးကလန ႏငငမား၌ ဗဒၶဘာသာသည အစဥတစက ထြနးကားျပန႔ပြားလာရာ ဟႏၵ မေလးရားတစခလး ဗဒၶဘာသာ ျဖစသြားသညအထပင ျဖစသည။ အာရ အေရ႕ေတာငပငး ႏငငမား၌ ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားသြားျခငး၌ သရ၀ဇယ ဗဒၶဘာသာ ႏငငေတာ၏ ေကးဇးမကငးသညမာ အျငငးပြားဖြယမရေပ။ သရ၀ဇယႏငင၏ သလႁႏၵာမငးဆကႏင ပတသက၍ တ႐တတ႔ႏင အာရပကနသညမားသည အေတာမားမား ေရးသားထားၾကသည။ ဆမၾတာ၏ အလယတြငရေသာ ယငးၿမ႕ေတာသည ၈ ရာစေနာကပငး၌ ထေခတ ထအခနက ယဥေကးေသာ ကမၻာႏငငမားထတြင ထငရားေကာၾကားေသာ ႏငငတစႏငင ျဖစသည။ အငဒေနးရားကၽြနးဆြယစမား၌ ယဥေကးမႈႏင ပညာထြနးကားရာ ဗဟခကခာလညး ျဖစခသည။ မဇၥၽမေဒသ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-254-

အႏၵယႏငငသ႔ လာၾကေသာ တ႐တရဟနးေတာမားသည သရ၀ဇယ၌ေနၿပး သကတဘာသာ သငၾကားအားထတေလ ရၾကသည။ အခ႕ပညာရငမား၏ အဆအရ သရ၀ဇယသည မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ၏ ခတပႀကးျဖစသည။ သ႔ေသာလညး တ႐တခရးသည ရႊငကန၏ အဆအရမ ဆမၾတာသည ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ၏ ဌာနခပျဖစသည။ ရႊငကနသည ၆၈၈-၉၅ ခႏစ၌ ခနစႏစၾကာမ ထေဒသတြငေနၿပး ပညာသငၾကား ဆညးပးခသည။ ခရစႏစ ၆၈၆ ခ၌ ဘရင သရနာဂသည ဂာဗားက အႏငတကယရနအတြက ႀကးမားေသာ စစတပႀကးႏင ခတကခသည။ စစပြၿပးေသာအခါ အလယပငးႏင အေနာကပငး ဂာဗားက သမးပကလကေလသည။ ယငးရာစႏစ၌ သရ၀ဇယ၏ အငအားသည ပမတးတကေလသည။ ထအခန၌ ဘရင သရနာဂသည ေတာငပငး၌ ဟရျမစကမးပါး၌ရေသာ မာလာယ (ယခေခတ ကမၼ)ကလညး လကေအာကချပလကသည။ တစၿပငနကတညးမာပင ဗကာကၽြနးမားကလညး သမးပကလကသည။ ယငးသ႔အားျဖင ထေခတက ဆမၾကာကၽြနး သရ၀ဇယႏငငသည ဗဒၶဘာသာ၏ အခကအခာျဖစခသည။

သရ၀ဇယႏငင၏ သလႁႏၵမငးဆက အမညနာမမားသည ဆမၾတာသမငး၌ ထငရား ေကာၾကားၾကသည။ ယငးမငးဆက၏ သရ၀ဇယ ဗဒၶဘာသာႏငငသည မေလးကၽြနးဆြယအထလညးေကာငး၊ ဂာဗား အလယပငးအထလညးေကာငး ျပန႔ေနေလသည။ ယငးမငးဆကအား အငဒေနးရား၏ ဂတမငးဆကဟ ေခၚေ၀ၚၾကသည။ ယငးမငးဆက၏ မရငးအစ ေနျပညေတာ ဘယမာရသညဆသည အခကႏင ပတသက၍ ပညာရငမား တစဥးႏငတစဥး အယအဆ မတၾကေပ။ အခ႕ သမငးပညာရငမားက ယငးမငးဆက၏ မလအစေနရာမာ ဆမၾတာ၌သာ ရသညဟ ဆၾကသည။ သ႔ေသာလညး သလႁႏၵမငးဆက ဘရငမား ေဆာကလပခေသာ ႀကးကယခမးနားသည နတကြနးႀကးမားႏင ဗေရာဗဒကသ႔ေသာ အမခနး ပထးႀကးမားမာ ဆမၾတာ၌မရဘ ဂဗား၌ရသည။ ယငးတ႔၏ ေရးေဟာငး အေဆာကအအ အကနအကြငး အမားအျပားမာ ဆမၾတာမာထက ဂဗား၌ ပေတြ႔ရသည။ ထ႔ေၾကာင ပညာရင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-255-

အေတာမားမားက ယငးမငးဆက၏ ပငရငးေနရာမာ ဂဗားျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ၇ ရာစအထ သ၀ဏၰဒပႏင သ၀ဏၰဘမၼ၌ ေနရာအႏ႔အျပား ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားသညဟေသာ တ႐တခရးသညတ႔၏ အဆက ရာဟလာသကစၥညးက သသယရသည။ ယငးသ႔ျဖစပါမ ၈ ရာစ၌ သလႁႏၵမငးဆက ဘရငမားႏငအတ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ ဘယကျပန႔ပြားလာသနညး။ ထအခန၌ အႏၵယေျမာကပငးတြင မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားသြားသည။ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာႏငလညးေကာငး၊ အႏၵယေျမာကပငး အကၡရာအေရးအသားႏငလညးေကာငး အတတကြ သလႁႏၵမငးဆကလညး အႏၵယေျမာကပငးမ ဆမၾတာသ႔ ေရာကရလာသညဟ ရာဟလာသကစၥညးက ဆထားသည။ သလႁႏၵမငးဆကတ႔၏ မလအစေနရာ မညသညေဒသ၌ရသည ဆသညက အဆးအျဖတေပးရနမာမ အမနတကယ မလြယေပ။ ေနရာအႏ႔အျပားမ ရရေသာ သလႁႏၵမငးဆက ဘရငတ႔၏ ေကာကစာမားမ သလႁႏၵမငးဆက သမငးႏငပတသက၍

အမားအျပား သရရသည။ မေလး၌ လဂရအမညရ ေဒသတြင ၇၇၅ ခႏစထး ေကာကစာတစခပ တးေဖာရရသည။ ယငးေကာကစာ၌ သရ၀ဇယႁႏၵဘရင၏ ဗဒၶဘာသာ အတေကာငး သးေကာငး တညေဆာကမႈႏင ပတသက၍ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ရာဇဂ႐မေထရ ဇယႏအား ပထးသးဆတညရန ဘရငက ေလာကထားသည။ ဇယႏမေထရ ပလြနေတာမသြားေသာအခါ ဇယႏ၏တပည အဓမခမေထရက ေစတသးဆ၏ အနး၌ အတပထးႏစဆ တညသည။ အထကပါ ေကာကစာ၌ သလႁႏၵ၏ ရာဇဂ႐မေထရ ေဆာကလပေသာ တာရာနတဘရားအေၾကာငး ေရးသားပါရသည။ သလႁႏၵမငးဆကဘရင ပဏကရဏသည သကႏစ ၇၀၀-၇၇၈ ခတြင တာရာနတဘရားေကာငး ေဆာကလပၿပး ဘရားေကာငးႏငတကြ ရြာတစရြာ သဃာအား လႉဒါနးေလသည။ နာလႏၵာတကသလက တးေဖာစဥက ေၾကးပရပကတစခ ရရသည။ ယငးေၾကးပရပက၌ သရ၀ဇယဘရငမားအေၾကာငး ေရးသားပါရသည။ သရ၀ဇယ သလႁႏၵဘရငမား၏ ေရးအကဆး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-256-

မဟာယာနေကာကစာက ဂာဗား၌ တးေဖာရရသည။ ေဒ၀နာဂရအကၡရာျဖင ေရးသားထားေသာ ယငးေကာကစာသည နာလႏၵာ၌ တးေဖာရရေသာ ၉ ရာစႏစ ေကာကစာမားႏင ဆငတေနသညက ေတြ႔ရရသည။ သ၀ဏၰဒပမ ဓမၼကတမေထရ၏ ပညာဂဏသတငး အေကာအေစာက ၾကားသရသညျဖစ၍ ၀ၾကမသလာ၏ စာခဆရာ တဗကသာသနာျပ ဒပကၤရ သရဉာဏ (၉၈၁-၁၀၅၄)သည သ၀ဏၰဒပသ႔ ကြလာၿပးလင ဓမၼကတမေထရထတြင ၁၂ ႏစၾကာမ ပညာသငၾကားေနသည။ နာလႏၵာတကသလ၏ နာမညေကာ ကထက စာခဆရာ ဓမၼပါလသညလညး ဆမၾတာကၽြနးသ႔ ကြသြားၿပးလင ဆမၾတာကၽြနး၌ သကဆးတင သတငးသးသြားခသည။ သရနာဂ မတငခင ရာစတစခေလာကကပင စတင၍ ဗဒၶဘာသာသည ဆမၾတာ၏ ႏငငေတာဘာသာ ျဖစလာခၿပးလင မေလးရား၏ ဟႏၵႏငင အေတာမားမားက ဗဒၶဘာသာႏငင ျဖစလာေအာင ျပလပရာ၌ ေအာငျမငမႈ ရရလာခသည။ ထ႔ေၾကာင

ဆမၾတာႏငငေတာသည သရ၀ဇယ၏ ဗဒၶဘာသာ ႏငငေတာအမညျဖင ထငရားေကာၾကားလာသည။ သရ၀ဇယ၏ နယေျမအကယအ၀နးမာ ကယျပန႔သညထက ကယျပန႔လာသည။ ဆမၾတာႏင မာလာယအထမသာ မကေတာဘ ဗနယ၊ ဖလစပင၊ ဂဗားတစ၀က၊ ေဖာမဆာတစ၀င၊ တ႐တေတာငပငး သေဘၤာဆပႏင သဟဠကၽြနးအထ ကယျပန႔သြားသည။ သလႁႏၵမငးဆက ေနာကဆးဘရင စႁႏၵဓာႏသည ခရစႏစ ၁၂၃၆ ႏင ၁၂၅၆ ၌ ႏစႀကမတတ သဟဠကၽြနးက ၀ငေရာကတကခကသည။ ထအခနမတငခင ၁၀ ရာစ၊ ၁၁ ရာစမား၌ သရ၀ဇယႏင သဟဠကၽြနး၏ ဆကသြယေရးသည ေကာငးမြနခသည။ ဘရငကမဏႏၷ၀သည တငးျပညက စြန႔ခြာထြကသြားရမလ ျဖစေသာအခါ သဟဠကၽြနး၏ အကအညက ရယခသည။ သရ၀ဇယမငးဆကႏင သဟဠကၽြနးမငးဆကအၾကား၌ အာ၀ါဟ၀ဟာဟ ဆကသြယေရးမားလညး ရခသညဟ ဆသည။ ပ႑ယသရမာရ၏ သမးေတာက ဥပႁႏၵ၀ဓရႏင စလားရစပတ လကထပေပးခသည။ ထ႔ျပင လဏ၀တသည ဂဏႏၷ၀ါႏင လကဆကခသည။ နာဂတန၌

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-257-

ဗဒၶ၀ဟာရေကာငး ေဆာကလပလႉဒါနးေသာ သရ၀ဇယဘရင၏ မဖရားသည သဟဠ ဘရငသမးေတာ ျဖစသညဟ အဆရသည။ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)ႏင အႏၵယေတာငပငးမ ဘဂၤလားပငလယေအာက ျဖတသြားေသာ သေဘၤာလမးေၾကာငးကေသာေၾကာင ဆမၾတာ၏ ပငလယကန ကးသနးေရာငး၀ယေရး၌ အခကအခာကေနသည။ ဆမၾတာ၏ ေရးေဟာငးႏငငေရး အခကအခာ ဗဟဌာနမာ ၄ ရာစႏစကစ၍ တညရခေသာ သရ၀ဇယျဖစသည။ ----------------- ဘရင သရ၀ဇယနာဂ လကထက၌ သရ၀ဇယႏငငသည အလြနပင အငအားေတာငတငးေနသည။ ကးသနးေရာငး၀ယေရး၊ ေရေၾကာငး သြားလာေရး အငအားလညး တးတကႀကးမားေနသည။ သရ၀ဇယအား ထေခတက ေရတပအငအား အႀကးမားဆးႏငငအျဖစ ထငမတယဆထားၾကသည။ ၈ ရာစေနာကပငးမစ၍ ၁၀ ရာစ အလယပငးအထ သရ၀ဇယ၏ တးတကမႈမာ ေန႔လယမြနးတညခန ျဖစေနသည။ တ႐တႏင အာရဗစာေရးဆရာမားသည သလႁႏၵဘရငမားက

ခးမြမးေထာမနာျပၾကသည။ အာရဗကနသည ဆေလမန (ခရစ ၈၅၁)သည ဂာဗက (ဂာဗား)ႏင ပတသက၍ ဤသ႔ေရးသားထားသည။ “ကလာဗာရသည ဂာဗက (ဂာဗား)ႏငင၏ တစစတတစပငး ျဖစသည။ ဂာဗကသည အႏၵယႏငင၏ ေတာငဘက၌ရသည။ ကလာဗာရႏင ဂာဗကေဒသ ႏစခလး၏ ဘရငမာ တစဥးတညး ျဖစသည” အဗန႐စတာသည ခရစႏစ ၉၀၃ ခ ၀နးကငတစ၀က၌ ဤသ႔ေရးထားသည။ “ဂာဗား၏ ဘရငအား မဟာရာဇာ (ရာဟရာဟ)ဟ ေခၚသည။ ထဘရငအား အႏၵယႏငင၏ ဘရငမားထက အႀကးမားဆး ဘရငအျဖစ မသတမတျခငးမာ ကၽြနးသကၽြနးသား ျဖစေသာေၾကာငတညး။ အမနက ထဘရငကသ႔ ကြယ၀ခမးသာေသာ၊ အားအစြမးႏင ျပညစေသာ တျခားဘရင မရေပ။ မညသညဘရငမ သ႔ေလာက ၀ငေငြမမားေပ”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-258-

အာရဗကနသညမားသည ဆမၾတာအား ဂာဗားအမညျဖငလညးေကာငး၊ ‘ဂာဗားအငယ’ အမညျဖငလညးေကာငး အသမားၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ဆမၾတာ သ႔မဟတ သရ၀ဇယအေၾကာငး ေရးၾကေသာအခါ ဂာဗက သ႔မဟတ ဂာဗားဟေသာ အမညျဖင ေရးေလရၾကသည။ ဆေလမန (၈၅၁) ေရးေသာစာတြင မမ၏ အာေဘာကပါ ျဖညစြကလက အဗဂတဟဆန (၉၁၆)က ဤသ႔ေရးသားထားသည။ “ဂာဗက (ဂာဗာ)မ တ႐တအထ ပငလယခရး တစလၾကာမ သြားရသည။ ေလေၾကာငးသငပါလင ထထကပင ျမနႏငသည။ ဤၿမ႕ (ဂာဗား)၌ အပခပေသာ ဘရင၏ ဘြ႔အမညမာ မဟာရာဇာျဖစသည။ နယေျမအကယအ၀နးမာ “ဖရဆက” ၉၀၀ ေလာက ရသည။ (ဖရဆကသည ေပ ၁၈,၀၀၀ ခန႔ ရသည) ဘရငသည တျခားကၽြနးမားကလညး ပငေသးသည။ ယငးကၽြနးမားမာ “ဖရဆက” တစေထာင သ႔မဟတ ထ႔ထကပင ရညလားသည။ ထ ဘရင အပခပေသာ ကၽြနးမားအနက ကၽြနးတစကၽြနး၏ အမညမာ ရရဗဇ (သရ၀ဇယ) ျဖစသည။ ယငး၏ နယေျမအကယအ၀နးမာ “ဖရဆက” ၄၀၀ ခန႔ ရသည။ “ဖရဆက” ၈၀၀ ခန႔ နယေျမအကယအ၀နးရေသာ ရာမကၽြနးလညး ထဘရင၏

ပငနကျဖစသည။ အာရဗႏင တ႐တလမးေၾကာငး၏ ထက၀ကေလာက၌ တညရေသာ ကလာ (ကရာ)အမညရ ပငလယကမးေျခေဒသလညး ထဘရင ပငနကပငျဖစသည။ ကလာ၏ နယေျမအကယအ၀နးသည “ဖရဆက” ၈၀ ခန႔ ရသည။ ကလာ (ကရာ)ၿမ႕သည ပ႐တ၊ စႏၵကး၊ ဆငစြယ၊ ဆးေဆး စေသာ ကနပစၥညးအမးမး ေရာငး၀ယေဖာကကားေသာ အခကအခာ ဗဟဌာနျဖစသည။ ယငးသေဘၤာဆပႏငဥဖ (အာရပ) သေဘၤာဆပသည ေရေၾကာငးအသြားအလာ အၿမရသည။ ယငးေဒသသည တစဖကစြနးမ အျခားတစဖကစြနးအထ လေနအမေျခ ထထပစြာ ရသည” အလေဗ႐န (ခရစ ၁၀၃၀) ကလညး ဤသ႔ေရးထားသည။ “ဤပငလယထတြင အႏၵယထက တ႐တႏင ပနးေသာ ကၽြနးေပါငး မားစြာရသည။ ယငးကၽြနးမားက ဟႏၵလမးတ႔က သ၀ဏၰဒပဟ ေခၚၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ဂဗက (ဂာဗား)ကၽြနးးက သ၀ဏၰဘမဟ ေခၚသည။ ယငးေဒသမ အနညးငယမေသာ ေျမႀကးက ကငလင ေရႊအမားႀကး ထြကသည”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-259-

နာမညေကာ တ႐တခရးသည ရႊငကနကလညး သရ၀ဇယႏင ပတသက၍ အေရးပါ အရာေရာကေသာ အခကအလကမားက ေရးသားထားသည။ ရႊငကနအဆအရ ၇ ရာစအဆး၌ သရ၀ဇယသည ဗဒၶဘာသာ စာေပသငၾကား ပ႔ခရာ အခကအခာ ဗဟဌာနႀကးတစခ ျဖစသည။ ထအခန၌ သရ၀ဇယတြင တစေထာငထကမကေသာ ဗဒၶဘာသာ ရဟနးေတာမား ေနထငသတငးသးၾကသည။ ယငးရဟနးေတာမားသည မဇၥၽမေဒသရ ရဟနးေတာမားကသ႔ပင ဘာသာရပအမးမးက သငၾကားအားထတၾကသည။ တ႐တခရးသညက “ေတာငပငးပငလယရ ကၽြနးမားတြင ဗဒၶဘာသာသည ျပန႔ပြားေနၿပ။ ယငးကၽြနးမားမာ အေရအတြက တစဆယထကမက ရသည” ဟ ေရးသားထားသည။ ယငးကၽြနးမား၏ အမညစာရငးကပင တ႐တခရးသညက ေရးျပထားၿပး အခငအမာ ေျပာဆထားသည။ ယငးကၽြနးမားသညလညးေကာငး၊ အျခားကၽြနးမားသညလညးေကာငး ဗဒၶဘာသာက ကးကြယဆညးကပၾကသည။ မားေသာအားျဖင ဟနယာန (ေထရ၀ါဒ) ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစၾကသည။ မလယကၽြနး၌သာလင မဟာယန ဗဒၶဘာသာ၀င အနညးငယရသည။

တ႐တခရးသည ရႊငကန၏ ေဖာျပပါရခကမားအရ ရႊငကနသည သရ၀ဇယနာဂ၏ ဘရငလကထက၌ သရ၀ဇယသ႔ ေရာကရသြားသညဟ သရရသည။ သရ၀ဇယနာဂဘရငသည ၇ ရာစ (၆၈၄) ေနာကပငး၌ ထးနနးစးစေသာ ဘရငျဖစသည။ ထအခန၌ သရ၀ဇယ ဗဒၶႏငငေတာ၌ ေထရ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားၿပး ေနာကပငးကမ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားလာျခငး ျဖစေပလမမည။ သရ၀ဇယနာဂဘရငလကထက၌လညးေကာငး သ႔မဟတ ေနာကပငးႏစမား မၾကာမအတြငး၌လညးေကာငး၊ သရ၀ဇယႏငငသည ဗဒၶႏငငေတာအဆင ေရာကရသြားဟနတသည။ သရ၀ဇယနာဂ လကထကမစ၍ ၁၁ ရာစအထ သရ၀ဇယသည အငဒေနးရား၏ ဗဒၶဘာသာ အခကအခာ ဗဟဌာနျဖစခသည။ ယငးအခနကာလအေတာအတြငး၌ ဓမၼပါလႏင ဒပကၤရသရဉာဏ ထေဒသသ႔ ေရာကရလာျခငးသည အထကပါ အယအဆက ေထာကခအားေပးလက ရသည။ ေကာကစာမားအရ သလႁႏၵမငးဆကမားထက ဘရငတစပါး၏ ရာဇဂ႐ဆရာေတာမာ ေဂါရ (ဗေဂၤါ)မ ရဟနးေတာတစပါးျဖစေၾကာငး သရရသည။ ဗဂၤါျပညနယမ ပါလမငးဆကဘရငမားႏင အႏၵယေတာငပငးမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-260-

ေစာလဘရငမားသည သရ၀ဇယ၌ ၾသဇာလႊမးမးမႈ ရသညဆသညမာမ အျငငးပြားဖြယမရေပ။ သရ၀ဇယႏငင သလႁႏၵဘရငမား ထးထးျခားျခား ဗဒၶဘာသာ သက၀ငယၾကညေၾကာငးမာ သသာထငရားၿပ။ ထဘရငမားသည ေနာကပငး၌ မဟာယာနႏင တႁႏယာန ဗဒၶဘာသာ၀ငမား ျဖစသြားၾကသည။ ထအခန၌ ဇမၺဒပကၽြနး မဂဓတငး၌လညး ယငးဗဒၶဘာသာ ဂဏးဂဏမား ေခတစားေနသည။ ၇ ရာစ ေစာေစာပငးကပင စတင၍ နာလႏၵာ မဟာ၀ဟာရ (တကသလ)သည ကမၻာေကာ ျဖစလာခသည။ နာလႏၵာ တကသလအေပၚတြင သလႁႏၵဘရငမား မညမစတပါ၀ငစားမႈ ရသညဆသညက သတ႔ေရးထးထားေသာ ေၾကးပရပကအရ သသာထငရားသည။ ယငးေၾကးပရပက၌ သ၀ဏၰဒပဘရင သရဗာလပၾတေဒ၀ ေဆာကလပလႉဒါနးထားေသာ နာလႏၵာေကာငးအတြက

ဘရငေဒ၀ပါလထမ ရရေသာ ရာဇၿဂဟခ႐ငမ နႏၵဗနက၊ ၀ါဏပါဋက၊ နဋပါမက၊ ဟရတဂါမလႏင ဟယာခ႐ငမ ပါလာမက ရြာတ႔အေၾကာငး ေရးသားပါရသည။ ထနညးအတငးပင သလႁႏၵဘရငတ႔သည ေစလဘရင၏ ခြငျပခကအရ နာဂပဇ႗န၌လညး ေကာငးေဆာကလပ လႉဒါနးၾကသည။ ယငးေကာငး၏ အသးစရတအတြက ေစလဘရငက ရြာတစရြာ လႉဒါနးသည။ ဆမၾတာ၌ တႁႏၵယာန ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေရးအတြက ဗေဂၤါျပညနယ၏ အကအည အေထာကအပမားစြာ ရရပေပၚသည။ ဂာဗာ၏ ဗ႐ဗဒ၊ ကလဆန၊ ေမဒကသ႔ေသာ ဗဒၶဘာသာ အေဆာကအအမားက ၾကညျခငးအားျဖင သလႁႏၵဘရငမား၏ စညးစမဓနက ခန႔မနးၾကညႏငသည။ ယငးအေဆာကအအမား ေဆာကလပျခငးမာသရ၀ဇယႏငငက ဂာဗာက အႏငတကယၿပးသညေနာကမ အစျပျခငးျဖစၿပး ေနာကပငး ရာစႏစမားအထ ဆကလက လပကငေဆာငရြကရေပလမမည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-261-

သလႁႏၵဘရငမား၏ အၾသဖြယအေကာငးဆး အေဆာကအအမာ ဗ႐ဗဒ မဟာေစတႀကးျဖစသညဟ ယဆရသည။ ယငးအေဆာကအအ ထအခနက ေဆာကလပသညဆသည မတတမးမတရာကမ မေတြ႔ရရေပ။ သလႁႏၵဘရငတ႔၏ ေရးေဟာငးဗသကာပညာႏင ပတသကေသာ ေကာကစာမာမ ပရမၺနခင၀မးရ ကဏၰတလဆန (ကလဆန နတဘရားေကာငး) ေကာကစာျဖစသည။ ၇၇၈ ခႏစ ေရးထးေသာ ထေကာကစာ၌ သလႁႏၵဘရငသည ယငးနတဘရားေကာငးက တာရာနတေဒ၀အတြက တညေဆာကထားျခငး ျဖစသညဟ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးေကာကစာ၌ ကလဆနရြာအေၾကာငး ေရးသားပါရသည။ ထ႔ေၾကာင နတဘရားေကာငးအမညမာ ကဏၰကလဆန (ကဏၰနတဘရားေကာငး)ဟ အမညတြငေနျခငး ျဖစသည။ ရာစေပါငးမားစြာကစ ပစထားသျဖင ဘရားေကာငး အစတအပငး အနညးအကဥးမသာ ကနေတာသည။ သ႔ေသာလညး ကနသမ အစတအပငးကၾကည၍ အႏၵယ ေရးေဟာငးဗသကာပညာ၏ ပစျဖစသညဟ ဆၾကသည။

ဘရားေကာငးသည ေလးေထငေအာကေျခ အျမငေပၚ၌ တညရေနသည။ ယငးေအာကေျခ ကနးျမငသည အျပငဘက ၁၂ ေပ ထြကေနသည။ ဘရားေကာငး၏ အဓက အစတအပငးသည စကြယားပသဏၭာန ျဖစသည။ တခါးမႀကး၏ အေပၚ၌ ေမာကြနးထးထားေသာ တငႀကးရသည။ ယငးေမာကြနးတငႀကးမ ၾကာငါးပြင တြလြကေနသည။ တခါးမႀကးတြင လပေသာ ႐ပတမား ထြငးထထားသည။ တခါးအေပၚပငး အနးကပဆး႐ပတမာ ပနးကငထားေသာ နတသမး႐ပတ ျဖစသည။ တခါး၏ ေဘးႏစဖက နရအေပၚပငး၌ လပေသာ ႐ပတမား တနးစရေနသည။ အမး စတငမးထားေသာ ေနရာ၌ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက စတနးထလပထားသည။ ေနာကဘကနရမ ပလငတစခမာ ယခထကတင ရေနေသးသည။ ယငးပလငေပၚ၌လညး ဘရားေကာငး၏ ပဓာနျဖစေသာ တာရာေဒ၀ စပယေနသည။ ------------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-262-

ကဏၰာကလဆနႏင မင၀ကေလာကအကြာ၌ ကဏၰဆရ (သ႔မဟတ ကဏၰေ၀စ) ဘရားေကာငးရသည။ ယငးေကာငးသည ဆယကးကက အလား၊ ဆယတစကက အနရေသာ ေလးေထာငအေဆာကအအ ျဖစသည။ ယခငအခါက မဂဒါ၀န၏ ေရးေဟာငး အေဆာကအအ အကနအကြငးမားက အနးအနား ပတ၀နးကငမ လမားအမေဆာကရန သယယၾကသကသ႔ ယငးဘရားေကာငး အပကအစး အကနအကြငးမားမ အတမားက ရာစမားစြာအထ အမေဆာကရန သယယၾကသည။ ယငးဘရားေကာငးသည အထပႏစထပရေသာ အေဆာကအအျဖစသည။ ေလးဖကေလးတန၌ လပေသာ ႐ပလး႐ပတမားျဖင တနဆာဆငထားသည။ အထပႏစထပလး၌ ပလငသးခစ ရသည။ ယငးပလငမားတြင ဗဒၶ႐ပပြားေတာမား စပယေနေတာမၾကသည။ ယခအခနအထ ကြငးကနလကရေသာ ႐ပပြားေတာမားမာ အလြနတရာ သပၸာယေတာမၾကသည။ ထမတစပါး ကဏၰလမၺႏင ကဏၰေဆဗ ဘရားေကာငးမားလညး သလႁႏၵ ဗသကာပညာႏင ပနးတေမာပညာတ႔၏ နမနာမား

ျဖစၾကသည။ ယငးေနရာ၌ ၇၈၃ ခႏစထး ေကာကစာက ေတြ႔ရရသည။ ယငးေကာကစာအရ ယငးေကာငးေတာမားသည သလႁႏၵေခတ အစပငးေလာကက တညေဆာကေသာ အေဆာကအအမားျဖစသညဟ သရရသည။ ကဏၰေဆဗသည ဗ႐ဗဒမ လြလင အႀကးမားဆး ဗဒၶဘာသာ အေဆာကအအျဖစသည။ အလား ၂၀၀ ကက၊ အန ၁၈၀ ကကရေသာ ေကာငးမႀကး၏ ေလးဖကေလးတန၌ ဘရားေကာငး ၁၆၈ ေဆာင တနးစေနၾကသည။ ေကာငးမႀကး၏ အလယ၌လညး အျခားေကာငးေဆာင ၇၂ ေဆာငတ႔ျဖင ၀နးရထားသည။ ေကာငးမႀကး ေလးဖကေလးတန၌ သးျခားေကာငးေဆာင ၂၄၀ ေဆာင ေဆာကလပထားသညဟ ဆလသည။ ထေနရာ၌ ယခထကတင ေကာငးေပါငး ၄၀၀ တ႔၏ အမတအသား ကနရေနတနးပင ရေသးသည။ ကဏၰေမဒသည သလႁႏၵေခတက လပခညားေသာ အျခားဗဒၶဘာသာ ေကာငးတစေကာငး ျဖစသည။ ယငးေကာငးေတာ၌ အလြနတရာ သပၸာယေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာႏင ေဗာဓသတ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-263-

႐ပပြားေတာမားရသည။ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမား၏ ေျခေထာကေတာႏစဖကက ပလငေအာကတြင တြလြခထားသည။ ေဗာဓသတ ႐ပပြားေတာမာ လလတာသနျဖစသည။ ေျခေထာကတစဖက ေအာကလြလြခထားေသာ အဒၶပဒမာသနပစ ျဖစသည။ ထေကာငးေတာ၌ ဉာဏေတာ ဆယေပအျမငရေသာ ေကာကဆငးတ တစဆလညး ရသည။ ယငးဆငးတေတာ ေျခေတာခေသာခ၌ စၾကာတစခ၏ ေဘးႏစဖက၌ သမငႏစေကာင ရသည။ ယငးဆငးတေတာသည ဓမၼစၾကာ ေဟာေနေတာမပ (မဂဒါ၀န)က ၫႊနျပေနသညသာမကဘ လကေတာႏစဖကကလညး ယငးမျဒာက ေဖာျပေနသည။ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားမာ ထငထငေပၚေပၚ သကၤနးေတာ ၀တ႐ထားျခငး မရဘ အဆငတနဆာမား ဆငထားသည။ အ၀ေလာေတရႊရႏင မၪၥရရ႐ပတမားကမ ၀တ႐ျဖငလညးေကာငး၊ အဆငတနဆာျဖငလညးေကာငး ဆငယငထားသည။ ရာဟလာသကစၥညးက ယငး႐ပတသးခမာ အႏၵယ ပနးတေမာပညာ၏ အျမငဆး စနမနာျဖစေၾကာငး၊ အထးအားျဖင ဤမ သပၸာယအခးကေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမးမာမ

ဂပၸတေခတ၌သာလင ေတြ႔ရရေၾကာငး ေရးသားထားသည။ ဗ႐ဗဒ၌ စာန (သမာပတ၀ငစားေနေသာ) ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားႏင ဗဒၶ၏ အတတဘ၀က ဇတေတာမားက ျခယမႈနးထားၿပး ေမဒ၌မ ဗဒၶ၏ ပစၥပၸန ဗဒၶ၀ငက ျခယမႈနးထားသည။ အျခားအေဆာကအအမားမာ ေသးငယေသာလညး ေသေသသပသပ လလပပ ရၾကသည။ ပ၀ါေကာငးေတာ၌ ႐ပပမားျဖင တနဆာဆငထားသည။ သ႔ရာတြင ယငး၏ အစတအပငး ေတာေတာမားမားမာ ၿပကပကစးကနၾကၿပ။ ယငးေကာငးေတာႏင စပလဥး၍ ေဂအကဖ စကယတငမာက သ၏ ‘Monumental Java’ ၌ “ဤေသးငယေသာလညး ေသသပလပေသာ ေကာငးေတာသည အလြနေသးငယေသာ အေဆာကအအ၌လညး ဗသကာပညာရငသည မမ၏ အႏပညာစြမးရညက ျပႏငသညဆသည အေၾကာငးက ေဖာျပေနသည။ ေမဒႏင ဗ႐ဗဒအၾကားရ အႏၵယ ဒရဗဒဟနျဖင ဂာဗာအေတြးအေခၚက ႐ပလးေဖာထားေသာ ဤအေဆာကအအသည ရာစႏစေပါငးမားစြာအထ တညတေနပါေစဟ၍ ဆေတာငးလကပါ၏” ဟ ေရးသားထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-264-

ေဒါကတာ ကြာတရေ၀လဆက သလႁႏၵဘရငမားအား ေအာငပြရဘရငမားဟ ဆထားသည။ သလႁႏၵဘရငမားသည စြမးရညသတအရာ၌ ပါရားမတ႐တအထ ထငေပၚေကာၾကားၾကေသာ အေနာကတငးမ စစသရေကာငးမားႏင ႏႈငးယဥ၍ ရသည။ သလႁႏၵဘရငမား တညေဆာကထားေသာ ပငလယအငပငယာသည ရာစႏစေပါငးမားစြာအထ တညတေနေပသည။

စမၸာ

ဒတယဣႁႏၵ၀မၼာ

စမၸာ၏ ရညလားလေသာ သမငးတစေလာက၌ ဘရငအမားစမာ ဗဒၶဘာသာက အာ႐စကသမား ျဖစေပသည။ သ႔ရာတြင ယငးဘရငမားအနက ဒတယ ဣႁႏၵ၀မၼာ (၈၆၀-၈၉၀)သည

အထးျခားဆး ျဖစသည။ ထဘရငသည သာမန ဗဒၶဘာသာ သက၀ငယၾကညသ ဘရငတစပါး ျဖစ႐မသာမက ဗဒၶသာသနာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက အဘကဘကမ ႀကးပမးအားထတသညအျပင သ႔ကယသ “ဗဒၶဘာသာဘရင” အျဖစ ေၾကညာသလညး ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင စမၸာ၏ ရညလားလေသာ သမငးတစေလာက၌ ဗဒၶဘာသာ၀ငဘရငအျဖစ အျပညအ၀ ေခၚဆထကေသာ ဘရငမာ ထဘရငတစပါးတညးသာလင ရသည။ အငဒခငးနားအား အႏၵယ ေရးေဟာငး ကလနႏငင တစႏငငအျဖစ အသအမတ ျပထားၾကသည။ အစပထမက အငဒခငးနားသည စမၸာေျမေပၚတြင တညရသည။ ယငးကလနႏငငက ခရစႏစ ၁ ရာစ အစပငးေလာကတြင တညေထာငသညဟ ယဆၾကသည။ တ႐တသမငး ဆရာမား၏ အဆအရ ခရစႏစ ၁၉၂ တြင စမၸာႏငငက တညေထာငသည။ စမၸာႏငငသည ခရစႏစ ၃ ရာစမ ၁၅ ရာစအထ အငအားႀကးမားေသာ ႏငငျဖစခေသာလညး ကေမၻာဇႏငလညးေကာငး၊ သရ၀ဇယႏငလညးေကာငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-265-

ႏႈငးယဥၾကညလင ဆြေဆာငမႈမရလေပ။ စမၸာသည မေလးကၽြနးဆြယ၏ အထကေတာငပငး အာရ၏ အေရ႕ေတာငေထာင၌ ရသည။ စမၸာ၏ ယခေခတအမညမာ ဗယကနမျဖစသည။ ျပညနယသးနယျဖင ပငးျခားထားေသာ စမၸာသည အခါအားေလာစြာ အငအားေကာငးေသာ ႏငငတစႏငင ျဖစခသည။ ျပညနယသးနယမာ (၁) ေျမာကပငး၌ အမရာ၀တ၊ ယငး၏ အဓကၿမ႕မားမာ ဣႁႏၵပရႏင သရပရတ႔ျဖစသည။ (၂) အလယပငး၌ ၀ဇယ၊ ယငး၏ အဓကၿမ႕မာ ၀ဇယျဖစၿပး သေဘၤာဆပမာ သရ၀ဇယျဖစသည။ (၃) ေတာငပငး၌ ပ႑ရဂ သ႔မဟတ ပငနန၊ ယငး၏ ပဓာနၿမ႕မားမာ ၀ရပရ သ႔မဟတ ရာဇပရျဖစသည။ စမၸာသည အႏၵယႏငင ဗေဂၤါျပညနယ ဗဂလပအနးရ ေရးေဟာငး ၿမ႕တစၿမ႕၏ အမညျဖစသည။ ထၿမ႕က အႏငတကယသတ႔၏ အမညမာ စမၸျဖစသည။ ယငးအမညနာမက အစြျပ၍ ၿမ႕၏အမညကလညး စမၸာဟ တြငျခငးျဖစသညဟ ပညာရငမားက အယရၾကသည။ ယငးတ႔၏ ဘာသာစကားက ေလလာၾကညေသာအခါ မေလးဘာသာစကားျဖစေၾကာငး

သရရသည။ ယငးကေထာကလက ထၿမ႕က လာအပစးၾကသမားမာ မေလးကၽြနးဆြယမ လမားျဖစၾကသညဟ ခန႔မနးၾကသည။ စမၸာ၏ ေရးအကဆး ေကာကစာမားမာ ၉ ရာစႏစ ေကာကစာမား ျဖစသည။ ယငးေကာကစာ အေရးအသားမာ သကတဘာသာ အေရးအသား၏ ရညေသာ အကၡရာျဖစသည။ ယငးေကာကစာမားအနက ေရးအကဆး ေကာကစာက ၀ကနဟ ေခၚသည။ ယငးေကာကစာသည အစဥးဆးဘရငအေၾကာငးက ေရထားသည ေကာကစာျဖစသည။ ယငးေကာကစာအရ ‘Hinduism and Buddhism’ ကမးျပ ‘အကလေယာ’ က စမၸာ၌ ၁၅၀ ႏင ၂၀၀ အတြငး ဟႏၵမငးဆက တညေထာငသညဟ မနးဆသည။ သ႔ရာတြင ထအခနမတငမက မေလးလမးတ႔သည ထေဒသသ႔ လာေရာက အေျခစကသညဟေသာ အခကႏင ေနာကပငးကမ တျခား အႏငတကယသမားက ယငးတ႔က ဟႏၵ လပပစၾကသညဟေသာ အခက၏ အေထာကအထားပမာဏ ရာမေတြ႔ရေပ။ မဆြကပင စမၸာအား ဂာဗာမ ဟႏၵတ႔က အႏငတကယ သမးပကခသည။ -----------

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-266-

၀ကန ေကာကစာအရ ထအခနက ဘရငမာ ဗဒၶဘာသာ၀ငျဖစသညဟ သရရသည။ ယငးေကာကစာ ေရးနညးေရးဟနမာ အေသာကေကာကစာ ေရးနညးေရးဟန ျဖစသည။ ယငးေကာကစာ၌ ဘရငက သ သရမာရမငးဆကျဖစေၾကာငး ေၾကညာထားသည။ ယငးေကာကစာ အကၡရာအေရးအသားသည ဂနဂရ အေသာကေကာကစာ အကၡရာ အေရးအသားအတငး ျဖစသည။ ယငးေကာကစာ အေရးအသားသည အႏၵယ ကနေဟရေကာကစာ အေရးအသားႏင ေခတၿပငျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ တ႐တ အေထာကအထားမားအရ သရသညမာ ဖနယအမညရ ဘရငသည ခရစႏစ ၂၈၄ တြင တ႐တဘရငထ သာသနာျပမားက ေစလႊတခသည။ ၂၃၆ ႏင ၄၄၀ အတြငး အပခပမငးလပေသာ ဘရင အေတာမားမား၏ အမညနာမမားကလညး စကားစပထားသည။ ယငးဘရငမားအနက ဘရငတစပါး၏ အမညမာ ဖနဟတ ဘျဒ၀မၼာ ျဖစသည။ ခရစႏစ ၄၀၀ ေလာကက ေရးထးထားေသာ ယငးဘရင၏ ေကာကစာက ေတြ႔ရသည။

ယငးေကာကစာကေထာက၍ ထဘရငသည ပထမဥးစြာ မ႐ႈန၌ ဘရားေကာငးတစေကာငး ေဆာကလပသည။ ယငးဘရားေကာငးသည ေနာငေသာအခါ၌ စမၸာ၏ ဥးခက၀တျပရာဌာန ျဖစလာခသည။ ခရစႏစ ၅၇၅ ခႏစတြငကား ယငးဘရားေကာငးက ရနသမားက ဖကဆးပစလကၾကသည။ သ႔ေသာလညး တစဖန ျပနလညမြနးမ ေဆာကလပထားလကေလသည။ ၃ ရာစ မတငမကပင စမၸာ၌ ဗဒၶဘာသာ အေျခခခသည။ ထေခတတြင အမရာ၀တ အႏပညာ အစဥအလာအရ ထလပေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက ေတြ႔ရရသည။ ၄၄၆ ၌လညးေကာငး၊ တစဖန ၆၀၅ ၌လညးေကာငး တ႐တတ႔သည စမၸာက ၀ငေရာကတကခကၿပးလင စမၸာၿမ႕တစၿမ႕က သမးပကလကၾကသည။ တ႐တမငးဆက သမငးအရ တ႐တတ႔သည ဗဒၶကမးစာေပါငး ၁၃၅၀ ေလာက တ႐တျပညသ႔ ယေဆာငသြားၾကသညဟ သရရသည။ ယငးအထာကအထားအရ စမၸာ၌ ၇ ရာစမတငခင အေတာေစာေစာကပင ဗဒၶဘာသာ ျပန႔ပြားထြနးကားေနေၾကာငး သရရသည။ စမၸာရ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-267-

ဗဒၶဘာသာ၀ငမားသည အရယသမၸတယ နကာယႏင သဗၺတ၀ါဒ ဗဒၶဘာသာက ယၾကညကးကြယၾကသညဟ ရႊငကနက ေရးသားထားသည။ သ႔ရာတြင ၈ ရာစႏစထး ေကာကစာမားအရ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာ အလြန အားေကာငးေနေၾကာငး သရရသည။ စမၸာ၌ အခါအားေလာစြာ ဗဒၶဘာသာ အေဆာကအအပကမားႏင ဣႁႏၵ၀မၼာ ေဆာကလပေသာ ၀ဟာရတ႔သည ယငးအခကႏင သကေသသာဓကမား ျဖစၾကသည။ ခမာယဥေကးမႈကသ႔ပင စမၸာယဥေကးမႈသညလညး ႐နးကန လႈပရားေနရသည။ ယဥေကးမႈ ႏစခလးပင တညေသာ အခကအခမားႏင ရငဆငရသည။ ႏစႏငငလး၌ အငအားႀကးမားေသာ ကးေကာ တကခကေလရသည အမနးခငးႏငငမား ရသည။ စမၸာအား အနးမသာလင ကးေကာ တကခကသည မဟတေပ။ ခရးအလမးေ၀းေသာ တ႐တတ႔ကလညး ၀ငေရာက တကခကၾကသည။ ထ႔ေၾကာင စမၸာသည အခါအားေလာစြာ ၿမ႕ေတာက ေျပာငးေရႊ႕ရသည။

အလပသေဘာအရမ စမၸာသည အနနန၏ ျပညနယတစခမသာ ျဖစသည။ ထအေၾကာငးေၾကာငပင ျဖစဟနတသည။ ၁၃၁၈ ခႏစ၌ စမၸာဘရငသည အကအည ရရရနအတြက ဂာဗာသ႔ ထြကေျပးသည။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ ဂာဗာအေၾကာငး စတ၀ငစားဖြယ တစခရသည။ စာမၸာဘရင တတယ ဇယသဟ၀မၼာသည တာပဆအမညရ ဂာဗာဘရင သမးေတာႏင လကထပထမးျမားသည။ ေနာကပငး ဂာဗာသမငးအရ သရရသညမာ ၁၅ ရာစႏစ၌ စမၸာဘရငသမးေတာ ဒြာရာ၀တသည မဒဇပဟတဘရငႏင လကထပထမးျမားသည။ သ၏ ႏမေတာသည ဂာဗာရ ရာဒငနရဘၾတအမညရ မြတစလင ေမာလ၀တစဥးႏင လကထပထမးျမားသည။ ကေမၻာဇကသ႔ စမၸာ၌လညး ဟႏၵဘရငတ႔ အပစးသည ေခတကာလက မသရရေပ။ ဟႏၵဘရငတ႔မာ ထငရားေကာၾကားျခငး မရေသာေၾကာင ျဖစေပလမမည။ စမၸာ၏ ဘာသာစကားသည စာေပဘာသာစကား ဟတဟနမတေပ။ ရေနေသာစာေပမာ သကတဘာသာျဖငသာလင ေတြ႔ရရသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-268-

စမၸာဘရငမားမာ သကတဘာသာက ေကာငးစြာ ကၽြမးကငတတကၽြမးၾကသညဟ သရရသည။ ပၿမ႕ရ ေကာကစာ (ခရစ ၉၁၈)အရ ဘရင ဣႁႏၵ၀မၼာသည မမသာကမးက ေကာငးစြာတတကၽြမးေၾကာငး သရရသည။ ဒနကမးမားႏင ဗာက႐ဏး ကမးမားကလညး နားလညသည။ ပဆနေကာကစာ၌လညး ဇယဣႁႏၵ၀မၼာ (၁၁၇၅)သည မဟာယာန ကမးအမးမးႏင ဓမၼသတရကမး အမးမးက ကၽြမးကငတတေျမာကေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ စမၸာ၏ ေရးေဟာငးအပကအစးက ၾကညလင စမၸာ၏ အကယအ၀နးမာ မေသးငယလေပ။ သ႔ရာတြင လေနအမမားမာမ အလြနေသးငယပရသည။ အထမးအမတ အေဆာကအအမားမာ ပရမစပစ သးေထာငပျဖစသည။ ယငးအေဆာကအအမားက စမၸာသ စမၸာသားတ႔က ‘ကလန’ အမညျဖင သေနၾကသည။ အတပဘ၀ ေရာကေနၾကၿပျဖစေသာ ယငးအေဆာကအအမားသည ဘာသာေရးကစၥအတြက ေဆာကလပထားေသာ အေဆာကအအမား ျဖစၾကသည။

ယငးအေဆာကအအမားထတြင ေသးငယေသာ အေဆာကအအမားလညး မားစြာရသည။ ယငးအေဆာကအအမားမာ ရဟနးေတာမား သတငးသးသည ေကာငးတကမား ျဖစပရသည။ စမၸာ၌ အႏပညာလကရာ နမနာအျဖစျဖင ေတြ႔ရရေသာ အေဆာကအအမားမာ ဘနးႀကးေကာငးမားသာလင ျဖစသည။ ပကစးသြားၿပျဖစသည အျခားအေဆာကအအမားမာ သစသားအေဆာကအအမား ျဖစဖ႔ရသည။ အပကအစး အကနအကြငးမားထက မဆႏင ဒနဟအနရ အပကအစးမားသည အလြနတရာ အၾသဖြယေကာငးလသည။ ပဆငေတာငမား၌ ေကာငးတကမား စေပါငးေဆာကထားသညက ေတြ႔ရသည။ အေရအတြကအားျဖင ၈ ေကာငး၊ ၉ ေကာငးေလာက ရသည။ ယငးေကာငးမားမာ တစေခတၿပးတစေခတ ေဆာကလပထားၾကေသာ ေကာငးတကမားျဖစသည။ ေရးအကဆးေကာငးမာ ခရစ ၄၀၀ ခတြင ပထမ႐ျဒ၀မၼာ ေဆာကလပထားေသာ ေကာငးျဖစသညဟ ယဆၾကသည။ ယငးေကာငးက သစသားျဖင ေဆာကလပထားပရသည။ ထ႔ေၾကာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-269-

ပကစးသြားျခငး ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ယငးႏင ေခတၿပင ေကာကစာမားက တးေဖာေတြ႔ရရသည။ ႏစေပါငး ၅၀ ေလာကအကြာ၌ သမၻ၀မၼာသည ထေနရာ၌ ေကာငးသစ အေဆာငတစေဆာင ေဆာကလပသည။ ယငးေကာငး၏ အပကအစး အကနအကြငးမားသည ေရးအကဆးေသာ အႏပညာနမနာမား ျဖစေနၾကသည။ အျခားပစျဖင ေဆာကလပထားေသာ အေဆာကအအမားမာမ ၀ၾကႏ၀မၼာ ဥးေဆာငမႈေအာက၌ ခရစ ၆၅၇ ႏင ၆၇၉ ၾကားတြင အစျပသည။ ထနညးအတငးပင ၈ ရာစႏင ၉ ရာစတြငလညး မဆန၌ ေကာငးတကေပါငးမားစြာက ေဆာကလပၾကသည။ ယငးေနရာသည တတယဟရ၀မၼာ (၁၀၇၄-၁၀၈၀) အခနအထ ပစထားသညေနရာ ျဖစေနသည။ ေနျပညေတာက ေတာငပငး ေရႊ႕ေျပာငးသြားသညအတြက ယငးအေျခအေနမး ေရာကသြားျခငးျဖစသည။ ယငးေဒသႏင အၿပငအဆင ပၿမ႕က တညေထာငလကေလသည။ ပၿမ႕သည ႏဟၾတဂ သေဘၤာဆပႏင နးသည။ ---------

ဒန (ဟြနမ)သည ဆနေျမာကဘက ကလမတာ ၂၀ အကြာေလာကတြင ရသည။ ယငးေနရာဌာနမားမာ အကြကခၿပး ျပလပထားသည ဗဒၶဘာသာ ေနရာဌာနျဖစသည။ အစသးစ ခြျခားထားသည။ ေလးဖကေလးတန၌ နရမားရသည။ တတယအစ၌ အေဆာကအအ ၃၀ ေကာေလာက ရသည။ ခရစ ၈၇၅ ထး ေကာကစာအရ ယငးေနရာ၌ ဣႁႏၵ၀မၼာဘရငသည အ၀ေလာကေတရႊရ ႐ပတက လကၡၽမျဒေလာေကရႊရ အမညျဖင ထလပထားသည။ ၇ ရာစ၊ ၈ ရာစႏစေလာကတြင စမၸာ၌ ရ၀ဘာသာတရား ထြနးကားပ ရသည။ ၉ ရာစႏစ ဒတယ ဣျဒ၀မၼာလကထက ေရာကလာေသာအခါ ဗဒၶဘာသာ၏ အရနၾသဇာ တးတကႀကးမားလာသည။ ထအခန၌ ဒတယ ဣျဒ၀မၼာ ဘရငသည ထေနရာဌာန၌ လကၡၽမျဒ ေလာေကရႊရ အမညျဖင ေကာငးတကတစတက ေဆာကလပသည။ ယငးေလာေကရႊရသည ေဗာဓသတ အ၀ေလာကေတရႊရ မဟတဘ ကလားထငေပၚထငၿပး တရားေဒသနာ ေဟာၾကားေနေတာမေသာ ဗဒၶ႐ပပြားေတာျဖစသည။ ခရစႏစ ၉၀၂ ၌ ယငးေဒသတြင နာဂပပၸမေထရသည ေလာေကရႊရ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-270-

႐ပတတစခ ထလပထားသည။ ယငး႐ပတေတာ၏ ဂဏပဒက ထတေဖာခးကးထားေသာ စာတစပဒ ရသည။ ယငးစာအရ ဒတယ ဣျဒ၀မၼာလကထက စမၸာ၌ ထြနးကားျပန႔ပြားေသာ ဗဒၶဘာသာသည ဟနယာန ဗဒၶဘာသာလညး မဟတေပ။ မဟာယာန ဗဒၶဘာသာလညး မဟတေပ။ ၀ဇရယာန ဗဒၶဘာသာ ျဖစသည။ ၁၃ ရာစႏစထး ‘ဥ နေမာ ဗဒၶါယ’ ေကာကစာကလညး ေတြ႔ရသည။ ယငးေကာကစာႏင အတတကြ ဗဒၶ၊ အ၀ေလကေတရႊရ၊ ပညာပါရမတာ စသညတ႔၏ ေၾကးဆငးတ၊ ေကာကဆငးတမားကလညး ေတြ႔ရသည။ ေကာကစာမား၌ ၉ ရာစမ ၁၃ ရာစအထ ရ၀ဘာသာတရားက ကးကြယၾကေၾကာငးလညး ေဖာျပထားသည။ သ႔ရာတြင ဗဒၶဘာသာ၀ငမားႏင ရ၀ဘာသာ၀ငမားသည တစဖကႏငတစဖက ပဋပကၡ မျဖစၾကေပ။ အခငးခငး သငျမတၾကသည။ ၇ ရာစေနာကပငး၌ တ႐တခရးသည ရႊငကနက “ယငးေဒသ၌ ဗဒၶဘာသာ၀င အမားစမာ အရယ သမၼတယ နကာယ ဂဏး၀ငမား ျဖစၾက၏။ သဗၺတ၀ါဒဂဏး၀င အခ႕လညး ရၾက၏” ဟ၍

ေရးသားထားသည။ ယငးကေထာကလက ၉ ရာစ မတငမက စမၸာ၌ ဟနယာန ဗဒၶဘာသာ ထြနးကားျပန႔ပြားေနၿပျဖစေၾကာငး သရရသည။ အႏၵယယဥေကးမႈသည ႏငငအေတာမားမား၌ ဗဒၶဘာသာအျဖစျဖင ေရာကရသြားသည။ စမၸာ၏ ႏစေပါငး ၂၀၀၀ မ ရညလားေသာ သမငးသည ထေဒသယဥေကးမႈ (ဗဒၶဘာသာယဥေကးမႈ) အတကအကသမငးသာျဖစသည။ စမၸာ၌ ၉ ရာစမတငမက အေၾကာငးအရာက အေထာကအထား ခငခငလလ မေတြ႔ရေပ။ ၉ ရာစ အဆးပငး၌ သႏအမညရ ဗဒၶဘာသာ၀ငသည ဇန (ဗဒၶ)အတြက ၀ဟာရေကာငး တစေကာငးကလညးေကာငး၊ ရ၀အတြက နတဘရားေကာငး တစေကာငးကလညးေကာငး ေဆာကလပသည။ စမၸာ၌ ဟႏၵ နတေဒ၀တာမားက ဗဒၶဘာသာ၌ ေနရာေပးသကသ႔ပင ဂာဗာႏင ဆမၾတာတ႔၌လညး တစစတစခေသာ အတငးအတာအထ ဟႏၵ၏ နတေဒ၀တာမားသည ဗဒၶဘာသာ၌ ေနရာရရၾကသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-271-

ထးျခားသညမာ ဟႏၵ နတေဒ၀တာမားက ဗဒၶဘာသာ အေရျခေပးလကျခငးပင ျဖစသည။ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)၌လညး ထနညးအတငးပင ျဖစသည။ သဟဠကၽြနး ေတာငပငး၌ ကရတဂမအမညရ ေနရာ၌ ကတရမဂ ေဒအအယာ နတရသည။ ယငးအမညမာ ကတေကယ၏ အျခားနာမညတစမး ျဖစသည။ သ႔မဟတ သဟဠအမည ေျပာငးထားျခငးျဖစသည။ ယငးနတက ဗဒၶဘာသာ၀ငမားႏင ဟႏၵတ႔သည အတတကြ ပေဇာပသၾကသည။ အခ႕နတေဒ၀တာမားမာမ ယငးတ႔၏ မရငး အမညနာမမားျဖငပင အသမားၾကသည။ ဗရႏက သရဗရႏအျဖစျဖငလညးေကာငး။ ဂေဏရက ‘ဂဏေဒ၀ေယာ’ အျဖစျဖငလညးေကာငး သၾကသကသ႔ပင ျဖစသည။ ယေန႔ သရလကၤာႏငင၌ နတကြနး နတဗမာနမရေသာ ေကာငးတက မရသေလာကပင ရားသည။ နတကြနး နတဗမာနသည သဟဠေကာငးတကမားအတြက ၀ငေငြရရေသာ အဓက အစတအပငးတစခ ျဖစေနသည။

ဒတယ ဣႁႏၵ၀မၼာ ထးနနးစးစၿပးသညေနာက၌ စမၸာတြင ဗဒၶဘာသာ၏ အရနအ၀ါသည တးတကႀကးမားလာသည။ ေလာေကရႊရေကာငးတက တညေထာငျခငးမာ ထမငးလကထက၌ ျဖစသည။ ယငးေနရာဌာနသည ဟနယာနက ဆန႔ကငၿပး မဟာယာနက အားေပးေသာ ဗဟဌာနတစခ ျဖစသည။ ထအခနကစ၍ မဟာယာနသည စမၸာျပညသလထ၏ ဘာသာတရား ျဖစလာခသည။

ျမနမာ

ဓမၼဒ [၁၀၅၆-ေအဒ]

အေနာရထာမငးႀကး ထးနနးစးစေသာကာလက ျဖစသည။ မးစြနတဖား ျမငမားထးထြကေနေသာ စလစမြနးခၽြနမားျဖငလညးေကာငး၊ ဘဗမာန အေဆာငအေယာင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-272-

အခနးခနးမားျဖငလညးေကာငး တနဆာဆငထားေသာ နနးျပသာဒႀကးဆသ႔ ေရး႐ႈသြားေသာ မငးလမးမ၌ လသားႏစေယာက လမးေလာကသြားေနၾကသည။ ေရ႕က ေလာကသြားသမာ ပဂၿမ႕ ဆငေျခဖးရပကြကတစခ၌ ေတာလကမဆးဘ၀ျဖင အသကေမြး၀မးေကာငး ျပေနေသာ မဆးႀကးျဖစသည။ မဆးႀကးေနာကက ပါလာသမာမ မဆးႀကးႏင အသြငသဏၭာနအားျဖင ဘ၀ဂႏင အ၀စပမာ ကြျပားျခားနားသ ျဖစသည။ မဆးႀကးသည ‘ဟႎသာ’ ၏ အမတလကၡဏာျဖစေသာ ေလးႏင ျမားကညက လြယထားၿပး သ ဥးေဆာငေခၚလာသမာမ ‘သႏ’ ၏ အမတလကၡဏာ သပတက လြယထားသည။ ဆငေတာႏင ခေလာကျဖစေနသည ယငးျမငကြငးက ႐ႈျမငရေသာ ၿမ႕သၿမ႕သားအခ႕သည တအတၾသ ေငးေမာၾကည႐ႈေနၾကသည။ ယခငေန႔မားက မဆးႀကး ေတာလကကျပနလာလင သ၏ ပခးေပၚတြင သမင၊ ဒရယ၊ ေခငယ၊ စင၊ ဆတ သားေကာငတစေကာငေကာင ပါလာၿမျဖစသည။ သ႔ေသာလညး ယေန႔အဖ႔တြငမ မဆးႀကးတြင သကမသားေကာင တစေကာငမ

ပါမလာဘ သကရလသားတစဥးသာ ပါလာသည။ ယငးလသားမာလညး သာမန ႐း႐းလသားမဟတဘ ပဂၿမ႕သၿမ႕သားမား တစခါမ မေတြ႔ဖးေသာ အသြငလကၡဏာ ထးျခားသည လသားတစဥး ျဖစေနသည။ မဆးႀကးသည တရြငးေတာငအနး၌ ေတာအပတစခထ ေတာလကသြားခသည။ ေတာအပထတြင သားေကာငက မေတြ႔ဘ လသားတစဥးက သြားေတြ႔သည။ သေတြ႔လာေသာ လသားမာ သတစခါမ မေတြ႔ဖးေသာ အသြငအျပငႏင ျဖစေန၍ မဆးႀကးသည ထလသားအား လေလာ၊ နတေလာ၊ ဘလးေလာ၊ လ႐ငးေလာဟ ေ၀ခြမရ ျဖစသြားသည။ မဆးႀကးေတြ႔ေသာ လသားမာ လ႐း႐းလညးမဟတ၊ နတလညးမဟတ၊ ဘလးလညးမဟတ၊ လ႐ငးလညးမဟတ၊ သာသနာေတာႏြယဖြား ရဟနးေတာ တစပါးသာျဖစသည။ ထအခနက ပဂတြင သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားျခငး မရေသးေပ။ ထြနးကားျပန႔ပြားေနေသာ သာသနာမာလညး အရညးႀကး သာသနာျဖစသည။ ဆေကသာ လကေလးသစ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-273-

မတဆတေမြး ဗရပစႏင ၀တ႐မညးထည၊ မညးျပာ၊ အနကတ႔က ၀တထားေသာ အရညးႀကးမားကသာ သာသနာ၀နထမးအျဖစ ျမငေနက ေတြ႔ေနကျဖစ၍ ဥးျပညးေခါငးတးႏင ဖနရညသကၤနး ၀တ႐ၿပး စကၡဣေႁႏၵခလက သပတလြယထားေသာ ရဟနးေတာတစပါးက ေတြ႔ျမငရေသာအခါ မဆးႀကး ထငေယာငထငမား ျဖစသြားသည။ မမ တစခါဖးမ မေတြ႔မၾကဖးေသာ လထးလဆနးျဖစေန၍ မဆးႀကးသည ရဟနးေတာအား ဘရငမငးႀကးထ ေခၚလာခေလသည။ မဆးႀကး ေခၚေဆာငလာေသာ ရဟနးေတာမာ သ၀ဏၰဘမ သထမ ကြေရာကလာေသာ ဓမၼဒ ဘြ႔မညရ မေထရျဖစသည။ ဆရာျဖစသ သလဗဒၶမဟာေထရသည တစေန႔ေသာအခါ၌ တပညျဖစသ ဓမၼဒမေထရအား ဤသ႔ မန႔ၾကားေတာမသည။ “ငါရင ဓမၼဒ၊ သနာပရႏတငး၊ တမၸဒပတငးတ႔၌ ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာ မထြနးကား မျပန႔ပြားေသးေပ။ အရမဒၵနပဂျပည၌ အႏ႐ဒၶေဒ၀မညေသာ အေနာရထာမငးေစာ ထးနနးစးစေန၏။ အေနာရထာမငးေစာ၏ တငျပည၌ ရငေယာင၊ ရဟနးေယာင အရညးႀကးတ႔ ႀကးစးေနၾက၏။ ငါရင အရမဒၵန ပဂျပညသ႔သြား၍

ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာ အစစအမန ထြနးကားျပန႔ပြားေအာင ေဆာငရြကေခ” ျမတစြာဘရားသည မဂဒါ၀န၌ ပထမ၀ါ ကပေတာမလက သတငး၀ါလ ကၽြတေသာအခါ ‘စရထ ဘကၡေ၀ စာရက’ စသညျဖင မန႔ေတာမၿပးလင ရဟနးသဃာေတာ ေျခာကကပအား ေ၀ေနယသတ၀ါတ႔၏ အကးငာ တရားေဒသနာေတာ ေဟာၾကားျဖန႔ျဖးရန အရပေလးမကႏာသ႔ ေစလႊတေတာမခသည။ ပါဋလပတျပည၌လညး တတယသဂၤါယနာ တငၿပးေသာအခါတြင ရငမဟာေမာဂၢလပတတမေထရသည သာသနာျပ ရဟနးေတာမားအား ကးတငးကးဌာနသ႔ သာသနာျပေစလႊတခသည။ ယခလညး သ၀ဏၰဘမ သထျပည၌ ေနထငသတငးသးေတာမေသာ သလဗဒၶမဟာေထရသည သ၏တပည ဓမၼဒမေထရအား အရမဒၵန ပဂျပညတြင ျမတစြာဘရား၏ တရားေဒသနာေတာ ျဖန႔ျဖးရန ေစလႊတလကေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-274-

သာသနာ၀နထမး ရဟနးသဃာေတာမားသည တစေနရာတညး၌ ေကာကခေနေတာမမၾကဘ သာသနာေတာသးရပ ထြနးကားျပန႔ပြားရနအတြက အရပေဒသတကာ လညလညလက ျမတစြာဘရား၏ တရားေဒသနာေတာက ေဟာၾကားျဖန႔ျဖးေတာမၾကသည။ သာသနာေတာ မထြနးကား မျပန႔ပြားေသးေသာ အရမဒၵန ပဂျပည၌ သာသနာေတာသးရပ ထြနးကားျပန႔ပြားေစရနဟေသာ မဟာတာ၀နႀကးက ထမးရြကသယပးထားေသာ ဓမၼဒမေထရသည ပဂျပညသ႔ ကြလာရာ ပဂျပညတြငးသ႔ မ၀ငေသးဘ အေျခအေနက အကခတလက တရြငးေတာငအနးရ ေတာအပထတြင ေခတသတငးသးေနေလသည။ ထအခက ေတာလကမဆးႀကးႏင ေတြ႔၍ ေတာလကမဆးႀကးက ဘရငမငးႀကးထ ပ႔မညဟ ေခၚလာသျဖင ပဂျပည၌ သာသနာျပရန လမးစေပၚလာၿပဟ ယဆၿပးလင မဆးႀကးေခၚေဆာငရာ ဘရငနနးေတာသ႔ လကပါလာခသည။

တရားရင သေတာစင ရဟနးေတာမားသည လသမနး ေတာႀကးမကမညးထ၌ အရညကငဓတင ေဆာကတညေနရျခငးကသာလင ေမြ႔ေလာ ေပာပကၾကသည။ ဓမၼဒမေထရသညလညး တရြငးေတာငအနး ေတာအပတစခထတြင အရညကငဓတင ေဆာကတည၍ေနသည။ သ႔ေသာလညး မေထရတြင မဟာတာ၀နႀကးက ရေနသည။ ယငး မဟာတာ၀နမာ ပဂျပညရင ဘရငမငးႀကးႏင ပဂသ ပဂသားတ႔အား ျမတစြာဘရား၏ တရားေဒသနာေတာက ေဟာၾကားၿပး ပဂျပည၌ သာသနာေတာေရာင ထြနးေျပာငေစရနျဖစသည။ တရားေဒသနာေတာ ေဟာၾကားျဖန႔ျဖးရနအတြကမာမ လသမနး ေတာႀကးအတြငး၌ အရညကငဓတင ေဆာကတညကငသးေန၍ မျဖစေပ။ တရားေဒသနာေတာက နာၾကားမညသမားထ ခဥးကပရမည။ အၿမကေရစငက ေသာကသးေစလသသည မမ တကေကၽြးမည အၿမကေရစငက ခြကျဖင ခယေသာကသးမညသက ရာေဖြရသည။ ထ႔ေၾကာင ဓမၼဒမေထရသည သစပငပနးမနႏင ေကးငကတရစၦာနမားကသာ အေဖာျပရေသာ ေတာအပ ေတာစခနးမ ခြာခၿပးလင သစလြငေတာကပေသာ အ၀တအစားမား ၀တစားဆငယငၿပး လႈပရားသြားလာေနၾကသ နနးတြငးသ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-275-

နနးတြငးသားမားရရာ ႀကးကယခမးနားသည ဘရငနနေတာ ေရာကရလာချခငး ျဖစသည။ ဓမၼဒမေထရက ဖးေတြ႔ရေသာအခါ အေနာရထာမငးႀကးသည ေနအ႐ဏႏင ေတြ႔ရေသာ ၾကာပဒကသ႔ ပြငလနးျမးကြလာသည။ အတြငးသႏာန၌ ကနးေအာငးေနေသာ သဒၶါစတသည တစစတစခေသာအရာက လႈပႏႈးလကသကသ႔ ႏးထလာသည။ မမထ လာအပသြားေသာ မဆးႀကးက - “ေတာတြငးက ေတြ႔လာခေသာ လ႐ငးတစေယာက” ဟ ေလာကတငသြားခေသာလညး ထပဂၢလ၏ ၾကနအင လကၡဏာက ၾကညရသညမာ လ႐ငး၏မကႏာႏင မးႏင ေျမႀကးပမာ ကြာျခားေနသည။ ထပဂၢလမာ လ႐ငး မဟတ႐မမက၊ သာမနလတစေယာကလညး ဟတဟနမတေပ။ တရားအကင ကငသးေနသည သေတာစငတစေယာကသာ ျဖစရမည။ သ႔ေသာလညး မမတငးျပည၌ ျမငေနက ေတြ႔ေနက သေတာစင အမညခေနသတ႔ႏင လး၀ ကြျပားျခားနားေနသည။

မမတငးျပည၌ ျမငေနက ေတြ႔ေနက သေတာစငအမညခမားမာမ ဆေကသာ လကေလးသစ၊ မနဆတေမြး ဗရပစႏင ျဖစသည။ ဤပဂၢလ၀တ႐ထားေသာ ဖနရညသကၤနးမး မဟတဘ ၀တ႐ မညးထည၊ မညးျပာ၊ အနကတ႔က ၀တ႐ထားၾကသည။ ဤပဂၢလကသပ ဣေႁႏၵသကၡာမရဘ လပေပၚေလာလညၾကသည။ ႐ေသေလးစားထကသည အမအကငလညး မရေပ။ ဤပဂၢလက ၾကညရသညမာမ ဣေႁႏၵမားက ခးႏမကြပကထားပရသည။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားမားက ဖယခြာထားပရသည။ သ႔ေသာလညး ေရတမသလား၊ နကသလားဆသညက ေရထဆငးၾကညမ သမည။ ဤပဂၢလက အကစမးၾကညဥးမ ျဖစမည။ ယငးသ႔ စဥးစားဆငျခငၿပးလင အေနာရထာမငးႀကးသည သ႔ေရ႕တြက မတတတရပေနေသာ ဓမၼဒမေထရအား - “သငတငေလာကပတေသာ ေနရာ၌ ထငပါဘ” ဟ ဖတမႏက ျပလကေလသည။ ဤတြင ဓမၼဒမေထရသည သဟာသနာရာဇပလငထကတြင တကထငေလသည။ ယငးအျဖစမး အေသာကမငးတရားႀကး လကထကကလညး တစႀကမ ျဖစပကခဖးသည။ အေသာကမငးတရားႀကးအား ဗဒၶတရားေဒသနာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-276-

စတငေဟာၾကားေသာ နေျဂာဓသာမေဏ နနေတာတြငး ကြလာေသာအခါ ဘရငမငးႀကးက အကစမးလသညႏင - “သငတငေလာကပတေသာ ေနရာ၌ ထငပါဘ” ဟ ေလာကထားသညတြင နေျဂာဓသာမေဏသည ဘရင ရာဇပလငတြင တကထငေလသည။ သာမနအေနအထားအရ ေျပာရလင တငးျပညႏငငက စးမးအပခပေသာ ဘရငတစဥးတညး၏ သးသန႔ေနရာျဖစေသာ ရာဇပလင၌ အျခားသတစပါး တကထငျခငးသည ရာဇ၀တအး တတထးသည အျဖစမးျဖစသည။ မးမးေလာငမည အျဖစမးျဖစသည။ ရာဇပလငသည မငးအာဏာ သေကၤတျဖစသည။ ရာဇပလငေပၚ တကထငျခငးသည မငးအာဏာက ထပါးလာျခငး ျဖစသည။ ယခကား ထသ႔မဟတ၊ ရာဇပလငေပၚ တကထငသသည မငးအာဏာက ထပါးလာမညသ မဟတေၾကာငး စတခယၾကညရသ ျဖစေနသည။ မမတစဥးတညး စျမနးသည ရာဇပလငေပၚ၌ ဓမၼဒ တကထငသညအတြက အေနာရထာမငးႀကးသည

ဓမၼဒမေထရအား ရာဇမာနမရသညအျပင မမပစလကသည ျမားခက ထမနသြားသညအတြက ၀မးသာအားရပင ျဖစေနမသည။ ရာဇပလငေပၚတြင ဓမၼဒမေထရ ေနရာယျခငးသည ဓမၼဒအေပၚ အေနာရထာမငးႀကး၏ အကျဖတခက မနကနေၾကာငး သကေသ သာဓက ျဖစသြားသည။ ျခေသၤဆသည သဂႌေရႊခြကတြငး၌သာ တညသည။ ထးျခားျမငျမတေသာ ပဂၢလျဖစေသာေၾကာငသာလင သာမနေနရာ၌ မထငဘ ရာဇပလငေပၚ တကထငျခငးျဖစသည။ ယငးသ႔ စဥးစားဆငျခငလက ဘရငမငးႀကးသည ေကနပအားရသြားၿပးလင ေမးျမနးစစမးႀကညသည။ “အရငသည မညသ႔အမးအႏြယ ျဖစသနညး။ အတအရပက လာသနညး။ မညသ႔ အဆးအမက ခယသနညး” ဓမၼဒမေထရႏင ပတသက၍ သလ ၾကားလျခငးမားသည ဘရငမငးႀကး၏ စတႏလးထတြင စျပေရာကလာၾကသည။ ထ႔ေၾကာင ေမးခြနး ႏစမး သးမးက တစၿပငတညး ေမးလကသည။ ဓမၼဒမေထရကလညး ယငးအခြငအလမးက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-277-

ေစာငေမာေနသျဖစသည။ ဘရငမငးႀကးေမးေသာ ေမးခြနးမားက တညၿငမ ဣေႁႏၵရစြာ ျပနလညေျဖၾကားသည။ “ငါသည ဂဏေတာကးပါး၊ ဘနးေတာေျခာကပါး၊ အစေႏယေလးပါးႏင ျပညစေတာမေသာ သမၼာသမၺဒၶ၏ အမးအႏြယျဖစသည။ ငါ၏ ဥပဇၥၽာယဆရာႏင ငါ၏ သတငးသးေဖာ ရဟနးသဃာေတာမားရေသာ အရပေဒသမ ငါလာ၏။ သမၼာသမၺဒၶ ေဟာၾကားေတာမေသာ အဆးအမ ေဒသနာေတာက ငါခယ၏” အေနာရထာမငးႀကးသည ၀မးသာအားရ ျဖစသြားၿပးလင - “သမၼာသမၺဒၶ ေဟာၾကားေသာ တရားေဒသနာေတာထက တစစတတစေဒသကပငျဖစေစ ကၽြႏပအား ေဟာျပေစခငပါ၏” ဟ ေတာငးပနေလာကထားလကေလသည။ ထအခါ ဓမၼဒမေထရက ဗဒၶေဟာၾကားေတာမေသာ တရားေဒသနာေတာထက ‘အပၸမာဒ’ တရားက ဘရငမငးႀကးအား ေဟာျပသည။ ဤတြငလညး ဓမၼဒမေထရသည နေျဂာဓသာမေဏႏင ထပတထပမ ျဖစေနသည။ နေျဂာဓသာမေဏကလညး သရဓမၼာေသာက မငးတရားႀကးအား ေရးဥးစြာ ‘အပၸမာဒ’ တရားကပင ေဟာၾကားသည။

ဓမၼဒမေထရ ေဟာျပေသာ ‘အပၸမာဒ’ တရားက ၾကားနာရေသာအခါ ဘရငမငးႀကးသည ေကနပႏစသမသြားသညျဖစ၍ ေနာကထပ သလသညမားက ေမးျမနးစစမးလကျပနသည။ “သမၼာသမၺဒၶ ယခ အတအရပ၌ ရပါသနညး၊ သမၼာသမၺဒၶ ေဟာၾကားေသာ တရားေဒသနာေတာသည အတမ အေရအတြက ရသနညး။ အရငမတစပါး သမၼာသမၺဒၶ၏ အျခားတပညသား သာ၀ကမား ရေသးသေလာ” “သမၼာသမၺဒၶ ပရနဗၺာနစ၀င ခပၿငမးသြားသညမာ ႏစေပါငး ေထာငငါးရာ ေကာသြားၿပ။ ယခ သမၼာသမၺဒၶ၏ ဓာတေတာေမြေတာမားသာ ကနေတာ၏။ သမၼာသမၺဒၶ ေဟာၾကားေတာမေသာ တရားေဒသနာေတာသည ဓမၼကၡႏၶာအားျဖင ရစေသာငးေလးေထာင အေရအတြကရ၏။ ငါမတစပါး ပရမတသဃာ၊ သမတသဃာ မားစြာရေသး၏။”

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-278-

ဓမၼဒမေထရ၏ မန႔ၾကားခကက ၾကားရေသာအခါ အေနာရထာမငးႀကးသည အတငးထကအလြန ၾကညညသဒၶါ ျဖစပြားေပၚေပါကလာၿပးလင - “ကၽြႏပအတြက အရငမတစပါး အျခား ကးကြယဆညးကပစရာ မရေတာၿပ။ ယေန႔မအစျပ၍ ကၽြႏပသည မမ၏ အသကႏင ကယခႏၶာက အရငအား အပႏငးပါ၏။ အရင၏ အဆးအမကလညး ခယပါေတာမည။” ဟ၍ ေလာကထားလကေလသည။ ထ႔ေနာက တတဆတၿငမသကၿပး အရညကငဓတင ေဆာင၍ရေသာအရပ၌ အရည၀ါသေတာရေကာငး ေဆာကလပၿပးလင ထေကာငး၌ ဓမၼဒမေထရကတငၿပး ကးကြယထားေလသည။ ဓမၼဒမေထရသည ပဂျပည၌ အေနာရထာမငးႀကးႏင ေတြ႔ဆၿပးေနာက ဘရငမငးႀကး၏ ကညမႈက ရယၿပးလင ဗဒၶသာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက ႀကးပမးအားထတေလသည။ ထအခနမစ၍ ဓမၼဒဟေသာ အမညေပာကၿပး ‘ရငအရဟ’ အမညျဖင

ထငရားေကာေစာလာသည။ သ႔ေသာ ရငအရဟ၏ သာသနာျပလပငနးသည ေမာလငသေလာက ခရးမေပါကေပ။ သာသနာေတာ သးရပအနက အေျခခအတျမစမာ ပရယတသာသနာျဖစသည။ ပဂျပည၌ ပရယတသာသနာတညးဟေသာ ပဋကတသးပ မရေသးေပ။ ပဋကတသးပ မရဘႏင သာသနာျပရန မျဖစႏငေပ။ ပဋကတသးပ မရေသာ အရပေဒသ၌၊ ပဋကတသးပေဆာင ပဋကဓရ ရဟနးေတာမားမရသည အရပေဒသ၌ သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားသညဟ မဆႏငေပ။ ထ႔ေၾကာင တစေန႔ေသာအခါ၌ ရငအရဟက အေနာရထာမငးႀကးအား မန႔ေတာမသည။ “မငးႀကး သစပငတစပင၌ အျမစရပါမ ပငစည၊ အရြက၊ အပြင၊ အသး ျဖစထြနးလာႏငသည။ အျမစမရလင ပငစည၊ အရြက၊ အပြင၊ အသး မျဖစထြနးႏင။ ထနညးတစြာ ျမတစြာဘရား၏ သာသနာေတာတြငလညး ပရယတသာသနာေတာ ရပါမ ပဋပတသာသနာေတာ ျဖစထြနးလာႏငသည။ ပဋပတသာသနာေတာရပါမ ပဋေ၀ဓသာသနာေတာ ျဖစထြနးလာႏငသည။ ယခ ဤပဂျပည၌ ပရယတသာသနာေတာျဖစသည ဘရားေဟာမခပါဌ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-279-

ပဋကတကမးစာမား မရေသးေပ။ ျမတစြာဘရား၏ သရရေစတတညးဟေသာ ဓာတေတာေမြေတာမားလညး ပဂျပည၌ မရေသး။ ဤတငးျပညမ သာသနာေတာ ျပန႔ပြားထြနးကားေနေသာ ေဒသသ႔ လကေဆာငပဏၰာမား ေပးပ႔ၿပးလင ဓာတေတာ၊ ေမြေတာႏင ပဋကတေတာမားက ေတာငးခသငေပ၏” ဘရငအေနာရထာသည ရငအရဟအား အထးၾကညည ေလးစားေနသညျဖစ၍ ပဂျပည၌ သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားၿပး အဓြန႔တညရသြားရနအတြက ရငအရဟ ၫႊနၾကားသညအတငး လကနာေဆာငရြကလသညဆႏၵ ျဖစေပၚလာသည။ ထ႔ေၾကာင ရငအရဟအား ေလာကထားလကေလသည။ “အတတငးျပည၌ ဓာတေတာ ေမြေတာႏင ပဋကတသးပ ရရႏငပါသနညး” “သ၀ဏၰဘမ သထျပည၌ ပဋကတသးပ ရ၏။ ဓာတေတာ၊ ေမြေတာမားလညး အေရအတြက မားစြာရ၏။ မႉးမတမားအား လကေဆာငပဏၰာမားျဖင သ၀ဏၰဘမ သထျပညသ႔ ေစလႊတၿပးလင မႏဟာမငးႀကးထ ပဋကတသးပႏင ျမတစြာဘရား ဓာတေတာ၊ ေမြေတာမားက ေဆာငးခပါေလ အရငမငးႀကး”

အေနာရထာမငးႀကးသည ရငအရဟ၏ ၫႊနၾကားခကအရ မႉးမတမားအား မႏဟာမငးႀကးအတြက လကေဆာငပဏၰာမား ေပးအပၿပးလင ပဋကတသးပႏင ဓာတေတာ၊ ေမြေတာမား ေတာငးခရန သ၀ဏၰဘမ သထျပညသ႔ ေစလႊတလကေလသည။ သ႔ရာတြင မႏဟာမငးႀကးသည ပဂျပညမ ေရာကလာေသာ အေနာရထာမငးႀကး၏ မႉးမတမားအား မေခမင ေျပာၿပးလင ျပနလႊတလကေလသည။ ဤတြင အေနာရထာမငးႀကးသည ငါကသ႔ေသာ ဘရငအား မထေလးစား ေျပာရပါမညလားဟ၍ အမကေတာပြားၿပးလင သ၀ဏၰဘမ သထျပညသ႔ ေရေၾကာငး၊ ၾကညးေၾကာငးမ စစတပခတကေစသည။ သထဘရင မႏဟာမငးသည ပထမ ၾကၾကခေနေသးသည။ သ႔ရာတြင စစတပအငအားခငး မမသျဖင လကနကခ အညခလကရေလသည။ အေနာရထာမငးႀကး သ၀ဏၰဘမ သထျပည ၀ငေရာက တကခကျခငးမာ သထျပညက သမးပကလ႐

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-280-

သကသကမသာမကဘ သထျပညမ ပဋကတေတာႏင ဓာတေတာ၊ ေမြေတာမားက ပဂျပညသ႔ ပငေဆာငရနျဖစသည။ သ႔ေသာလညး တကယလကေတြ႔အရမ ပဋကတေတာမားႏင ဓာတေတာ ေမြေတာမားက ပငေဆာငလာ႐မမကဘ မႏဟာမငးကပင သ႔ပနးအျဖစျဖင ပဂျပညသ႔ ေခၚေဆာငလာသည။ အေနာရထာမငးႀကးသည သထျပညမ ပဋကတသးပႏင အရယာသဃာေတာမားကလညး ပဂသ႔ ပငေဆာငလာသည။ ရာဇ၀ငသမငးသည ယငးစစပြမးႏင မကငးေပ။ အေနာရထာမငးႀကး၏ သထစစပြမတငမ ႏစေပါငး ၁၀၀၀ ေကာေလာကကလညး အလားတ စစပြမး ျဖစေပၚခဖးသည။ မဟာယာနဂဏး စတတသဂၤါယနာက ႀကးမႉးတငေသာ ဗဒၶဘာသာ ဂႏၶာရတငးဘရင ကနရက မဂဓတငးက ၀ငေရာက တကခကေသာ စစပြသညလညး ထနညးအတငးပင ျဖစသည။ စစပြတြင အႏငရရေအာင တကခကစဥကလညး ကနရကဘရငသည မာဂဓတငးမ သႏၵရာနႏၵ၊ ဗဒၶ စရတ စေသာကမးမားက ျပစသည ဗဒၶ စာေပပညာရင၊ ဒနပညာရင အေဃာသမေထရႏင ဗဒၶသပတေတာက ဂႏၶာရတငးသ႔ ပငေဆာငသြားသည။

အေနာရထာမငးႀကး၏ သထစစပြ ျဖစပြားၿပးသညေနာက ႏစေပါငး ၅၆၁ ႏစေလာက ေကာလာေသာအခါကလညး ျမနမာသမငးတြင အလားတ စစပြမး ေပၚခဖးသည။ ျမနမာသကရာဇ ၉၇၀ ခႏစ၌ အေနာကဘကလြန မငးတရားႀကးသည ျပညၿမ႕က တကခကၿပး ရတနာပရ အငး၀ၿမ႕ ျပနလာေသာအခါ ဘရငမငးတရားႀကးက ရငတစဆ၊ လတစေယာကကသာ ရခသညဟ အမန႔ရသည။ ရငတစဆမာ ေတာငဖလာ ပဂၢလေကာျဖစၿပး လတစေယာကမာ နႏၵေယာဓာ ျဖစသည။ အေနာရထာမငးႀကးသည သထျပညမ ပငေဆာငလာေသာ ဓာတေတာ ေမြေတာမားက ရတနာအတၿပးေသာ ပတျမားၾကတတြင ထညလက ေခါငးရငး၌ ကးကြယထားသည။ ပဋကတေတာမားကလညး ပဋကတတကတြင ထားသည။ ပဋကတေတာမား ထားရသည ပဋကတတကေတာသည ပဂလမးမ၏ အေရ႕ဘက၌ ယခထကတင ရေနသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-281-

အေနာရထာမငးႀကး၏ သထစစပြသည ပဂျပညအား အကးမားစြာ ျဖစထြနးေစသည။ ပထမအခကမာ ပဂျပညတြင သာသနာျပေသာ ရငအရဟအတြက အကအည အေထာကအျဖစေစမည အရယာႏြယ၀င သဃာေတာအရငျမတမား သထျပညမ ပဂျပညသ႔ ေရာကရလာၾကျခငး ျဖစသည။ ဒတယအခကမာ သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက သာသနာေတာ သးရပအနက မလဘတ အေျခချဖစေသာ ပရယတသာသနာေတာတညးဟေသာ ပဋကတသးပ ရလာျခငးျဖစသည။ တတယအခကမာ ေထရ၀ါဒကမးစာမားတြင အသးျပေသာ ပါဠဘာသာသည မဟာယာန ကမးစာမားတြင အသးျပေသာ သကတဘာသာအေပၚတြင လႊမးမးမႈရသြားၿပး မဟာယာန၏ ေနရာတြင ေထရ၀ါဒသာသနာ ျပန႔ပြားထြနးကားလာျခငး ျဖစသည။ ပဂျပည၏ ယငးဘာသာေရးဆငရာ တးတကမႈမားသည ရငအရဟ၏ ကြပကမႈေအာကတြင ျဖစေပၚလာၾကျခငး ျဖစသည။ စတတအခကကား စာေပယဥေကးမႈႏင ပတသကသည။ ျမနမာတ႔သည မြနအကၡရာ အေရးအသားမားက မၿပးလင ျမနစာအကၡရာ အေရးအသားက စတငေရးသားလာၾကသည။

ပဂျပည၌ သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးအတြက အေနာရထာမငးႀကး၏ ႀကးပမးေဆာငရြကခကမားအနက အႀကးမားဆးတစခမာ သထျပညမ ဓာတေတာ၊ ေမြေတာမားႏင ပဋကတေတာက ပဂျပညသ႔ ပငေဆာငလာျခငး ျဖစသည။ အျခား အႀကးမားဆးေသာ ေဆာငရြကခကတစခမာ သဟဠကၽြနးမ ျမတစြာဘရား၏ စြယေတာက ပဂျပညသ႔ ပငေဆာငလက ေရႊစညးခ စေသာ ေစတပထးမားတြင ဌာပနာၿပး ပေဇာထားျခငး ျဖစသည။ အေနာရထာမငးႀကးႏင ေခတၿပင လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးဘရငမာ ပထမ ၀ဇယဗာဟ ျဖစသည။ ျမနမာသမငးအခ႕ကမ ဓာတေသနမငးႀကးဟ၍လညးေကာငး၊ သရသဃၤေဗာဓမငးဟ၍လညးေကာငး ေဖာျပထားၾကသည။ ပထမ ၀ဇယဗာဟမငးႀကး လကထက၌ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးက ေစာလတငးမ ၀ငေရာက တကခကသျဖင ပထမ ၀ဇယဗာဟမငးႀကးက အေနာရထာမငးႀကးအား အကအည ေပးခဖးသည။ ယငးသ႔ ေကးဇးျပခသျဖင ပထမ ၀ဇယမငးႀကးႏင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-282-

အေနာရထာမငးႀကးတ႔သည အၾကညေတာ မဟာမတမား ျဖစေနၾကသည။ ထ႔ေၾကာင အေနာရထာမငးႀကးက ပထမ ၀ဇယဗာဟမငးႀကးထ ဓမၼအကအည ေတာငးခေသာအခါ သထ မႏဟာမငးကသ႔ မဟတဘ ၀မးေျမာက၀မးသာ တ႔ျပနမႈျပသည။ ကသနာ႐၌ ျမတစြာဘရား ပရနဗၺာနစေတာမေသာအခါ ရစျပညေထာငမငးအေပါငးတ႔သည ဓာတေတာ အေ၀မတညျဖစၿပး အခငးမားၾကသည။ ေဒါဏ ျဗာဟၼဏသည ရစစရြတပမာဏရေသာ ဓာတေတာတ႔က ရစစ ရစဖ႔ခြ၍ ရစျပညေထာငမငးတ႔အား အညအမ ခြေ၀ေပးသည။ လကယာ အထကစြယေတာက သ၏ ေဗာငးထပၾကားထတြင အမတမ ၀ကယထားလကသည။ ထစြယေတာက သၾကားမငးက တာ၀တႎသာနတျပညသ႔ ပငေဆာငလက စဠာမဏေစတေတာတြင ကးကြယဌာပနာထားသည။ ေဒါဏျဗာဟၼဏသည လကယာေအာက စြယေတာကလညး ေျခဖားစြနးျဖငနငးလက ၀ကထားသည။ ထစြယေတာကမ နဂါးမငးက တနခးဣဒၶပါဒျဖင နဂါးျပညသ႔ ပငေဆာငၿပးလင ကးကြယထားသည။ လကၤာဒပဘရင ကာက၀ဏၰတလကထကတြင မဟႏၵအမညရ ရဟနးတစပါးသည

ထစြယေတာက နဂါးျပညမ ပငေဆာငၿပးလင သဟဠကၽြနး ေသ႐ေတာငၾကား၌ ေစတတညလက ေစတတြင ဌာပနာထားသည။ ေဒါဏျဗာဟၼဏ သ႔၀တ႐ၾကားထတြင ၀ကယထားေသာ လက၀အထက စြယေတာကကား ဂႏၶာရတငးသား ရဟနးတစပါးက ဂႏၶာရတငးသ႔ ပငေဆာငလက ဂႏၶာရတငး၊ ေစတယေတာအပ၌ ေစတတညၿပး ကးကြယထားသည။ ဗဒၶ၏ ႐ပကလပေတာက မးသၿဂႋဟေနစဥ ရငသာရပၾတာ၏ တပည ေခမမညေသာ ရဟႏာတစပါးသည စႏၵကးန႔သာ ထငးပထမ လက၀ေအာက စြယေတာက ပငေဆာငလက ကလဂၤတငး ဒႏပရၿမ႕အရင ဘရငျဗဟၼဒတအား ေပးအပၿပးလင ကးကြယပေဇာေစသည။ ယငးစြယေတာက ကလဂၤတငး၌ ႏစေပါငးရစရာမ မငးအဆကဆက ကးကြယလာခၾကရာ ဂမာသ၀ဘရင လကထကအထျဖစသည။ ကလဂၤတငးက ရနသမား ၀ငေရာကတကခကၾကေသာအခါ ကလဂၤ ဘရငသမးေတာသည ကယေရာငေဖာကလက စြယေတာက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-283-

လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔ ပငေဆာငသြားသည။ ထအခနက လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ ထးနနးစးစေနေသာ ဘရငမာ သရေမဃ၀ဏၰျဖစသည။ သရေမဃ၀ဏၰဘရငသည စြယေတာက ရတနာၾကတထတြင ထညၿပးလင နနးေတာႏင မနးမေ၀း၌ စြယေတာတက ေဆာကလပလက ကးကြယပေဇာထားသည။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး သရေမဃ၀ဏၰမငးမစ၍ ဓမၼပါလမငးအထ မငးဆက တစရာေကာရသည။ ယငးမငးေပါငး တစရာေကာသည အႏရာဓ ေနျပညေတာ၌သာ စးစၾကသည မဟတေပ။ ျမနမာမငးမားသည သေရေခတရာ၊ ပဂ၊ ျမငစငး၊ စစကငး၊ ပငးယ၊ ေရႊဘ၊ မႏေလး စေသာ ၿမ႕ေတာမားသ႔ ေျပာငးေရြ႕လက ထးနနးစးစၾကသကသ႔ပင လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌လညး အႏရာဓ၊ ပလဏၰ႐၀၊ ဂေမၸာလ၊ ေကာေက၊ ကႏၵ၊ ကလမၺ စသညျဖင ၿမ႕ေတာအစဥအဆက ရလာခသည။ သဟဠ (သရလကၤာ) ဘရငမားသည နနးစကရာ ၿမ႕ေတာမားသ႔ စြယေတာကပါ တစပါတညး ပငေဆာင ကးကြယၾကသည။ ယခေနာကဆး အခန၌ကား စြယေတာျမတသည ကႏၵၿမ႕ စြယေတာတကတြင ကနး၀ပေနေတာမသည။

အေနာရထာမငးႀကးသည လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ ကနး၀ပစပယေနေတာမေသာ စြယေတာက ပဂျပညသ႔ ပငေဆာင၍ ကးကြယလသညဆႏၵ ျပငးျပထကသနေနသည။ ထ႔ေၾကာင ရငအရဟႏင တငပငၿပးလင ရငအရဟ၏ ၫႊနၾကားခကကယ၍ မႉးမတမားအား လကေဆာငပဏၰာမားႏငတကြ အၾကညေတာ ပထမ ၀ဇယဗာဟမငးႀကးထ စြယေတာေတာငးခရန လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔ ေစလႊတလကသည။ ပထမ ၀ဇယဗာဟမငးႀကးကလညး အေနာရထာမငးႀကး၏ လအငဆႏၵက တ႔ျပနမႈျပေလသည။ သ႔ရာတြင မရငးစြယေတာက မေပးဘ စြယေတာပြားက ေပးလကေလသည။ မရငးစြယေတာမ ျမတစြာဘရား၏ တနခးေတာျဖင တစဆပြားလာေသာ စြယေတာက ၀ဇယဗာဟသည ရတနာၾကတႏင ထညၿပးလင ဥးေခါငးထပတြင ရြကလက သေဘၤာဆပအထ လကပ႔သည။ သေဘၤာဆပ ေရာကေသာအခါတြငလညး ဥးေခါငးေပၚမ မခေသးဘ လညပငးအထ ေရထဆငးၿပး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-284-

ေနာကထပဆငး၍ မရေတာမ ဥးေခါငးေပၚက စြယေတာၾကတက သေဘၤာေပၚတငေပးသည။ စြယေတာက ပငေဆာငလာေသာ သေဘၤာသည ပဂျပည ေလာကနႏၵာဆပကမးသ႔ ကပလာသည။ စြယေတာျမတ ေရာကရလာသညဆသည သတငး ရေသာအခါ အေနာရထာမငးႀကးသည မႉးေတာ၊ မတေတာ၊ ရမကဗလပါအေပါငး ျခရလက ေလာကနႏၵာဆပကမးသ႔ သြား၍ႀကဆသည။ စြယေတာေပးလႉသ သဟဠဘရငကသ႔ပင စြယေတာ လကခယသ ျမနမာဘရငကလညး လညပငး ေရျမပသညအထ ဧရာ၀တျမစထဆငးလက စြယေတာၾကတက ဥးထပတြင ရြကၿပးလင ေရႊနနးေတာသ႔ ပငေဆာငသြားသည။ မဟာေဗာဓ ဒကၡဏသာခါ လကယာေတာငကငးက သဃၤမတာေထရ သဟဠကၽြနးသ႔ ပငေဆာငသြားစဥကလညး အေသာကမငးတရားႀကးသည တာမရလပၸတ သေဘၤာဆပ၌ အလားတပင လညပငးေရျမပသညအထ ေရထဆငးၿပး ေဗာဓပငက သေဘၤာေပၚ တငေပးဖးသည။

လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးဘရင ပထမ ၀ဇယဗာဟသည စြယေတာႏင အတတကြ သဟဠကၽြနး၌ရေသာ ပဋကတေတာကလညး ပဂျပညသ႔ ပ႔လကသည။ ရငအရဟသည သဟဠကၽြနးမ ေရာကရလာေသာ ပဋကတေတာမႏင သထမ ပငေဆာငလာေသာ ပဋကတေတာမက ညႇႏႈငးတညးျဖတသည။ မႏစခက ညႇႏႈငးတညးျဖတထားေသာ ပဋကတေတာမက ပဋကတတက၌ ထားၿပးလင ပဋကတေတာက မပြားလက တစျပညလး၌ သငအေလကကေစရန ျဖန႔ျဖးလကေလသည။ စြယေတာကမ နနးေတာေရ႕၌ ရတနာအတ မြမးမထားေသာ ျပာသာဒထက၌ ပေဇာထားသည။ ယငးသ႔အားျဖင စြယေတာျမတသည နနးေတာေရ႕ရ ျပာသာဒထက၌ ကနး၀ပစပယေနရသညမာ ေန႔ရက အတနၾကာသြားသည။ အေနာရထာမငးႀကးအား သာသနာေရးရာ ဓမၼေရးရာႏင စပလလဥး၍ အၿမတမး နညးေပးလမးျပ ျပလပေနေသာ ရငအရဟသည တစေန႔သ၌ အေနာရထာမငးႀကးအား အမန႔ရသည။ “အရငမငးႀကး၊ စြယေတာျမတက ယခကသ႔ နနးေတာတြငထား၍ ကးကြယသညထက သာသနာေတာႏစ ငါးေထာငတင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-285-

သတ၀ါခပသမး ကးကြယပေဇာရန ေစတတညထား၍ ကးကြယပါလင သာသနာေတာအတြက အထးပင ေကးဇးမားေပလမမည” ရငအရဟ၏ မန႔ၾကားခကက ၾကားရေသာအခါ ဘရင အေနာရထာသည ရငအရဟ၏ ၫႊနၾကားခကအတငး ခပသမးေသာ သတ၀ါတ႔၏အကးက ေမာကးလက စြယေတာျမတ ကနး၀ပေနေသာ ရတနာၾကတက ဆငျဖေတာထကတြက တငၿပးလင စြယေတာျမတ ကနး၀ပလေသာအရပ၌ ဆငျဖေတာ ၀ပပါေစသားဟ၍ အဓ႒ာနျပ၍ ဆငျဖေတာက လႊတလကေလသည။ ဆငျဖေတာသည နဖးသငးကစေတာ ဌာပနာထားေတာမရာ ေရႊစညးခတြင ၀ပသည။ ဤတြင အေနာရထာမငးႀကးသည စြယေတာျမတက ေရႊစညးခ၌ ဌာပနာထားလကသည။ ပဂျပည၌ စြယေတာပြားမားက ဌာပနာလက အေနာရထာမငးႀကး ကးကြယတညထားေသာ အျခား ေစတေတာမားလညး ရေသးသည။

ယငးတ႔ကား တရြငးေတာငေစတ၊ တန႔ၾကညေတာငေစတ၊ ေလာကနႏၵာေစတတ႔ ျဖစၾကသည။ ပဂျပည၌ ျဗဟၼာဥးေခါငး ေျပာငးျပနၿပ။ တစမငးၿပးတစမငး တကသည။ အေနာရထာမငးႀကး လြနသြားေသာအခါ သားေတာ ေစာလးမငး နနးတကသည။ သ႔ေသာလညး ေစာလးသည ခမညးေတာ အေနာရထာမငးႀကး လကႏငေရးသညက ေျခႏငဖကသည။ ခမညးေတာ အေနာရထာမငးႀကး တညေဆာကေသာ ျမနမာႏငငေတာက အထြတမတငႏင႐မသာမက အးမသတဖ႔ ႀကးစားသည။ ေစာလးသည ပဂျပည ေကာငးကင၌ ခဏတစျဖတေတာကပၿပး လြငစဥေကြကသြားေသာ အညတရသမငး ၾကယတစပြငမသာ ျဖစသည။ ေစာလး လြနသြားေသာအခါ ပဂျပည ဇာတခေပၚတြင သရေကာငးဘရင ကနစစသားအခနး ေရာကလာသည။ ကနစစသားသည ျမနမာႏငငတညေဆာကသ ဒတယဘရင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-286-

ျဖစသည။ အေနာရထာ တညေထာငသြားေသာ ျမနမာႏငငေတာက ဆထကထမးပး တးတကဖြ႔ၿဖးလာေအာင ႀကးစားအားထတသည။ အေနာရထာ ေဆာကလပသြားေသာ ပဂျပည ဗမာနႀကးက အထြတတငသည။ ထပကာတပသည။ ကနစစသားမငးႀကး၏ နနးေတာအသစ တညေဆာကဆကာလျဖစ၏။ ဘရငသးဆကအထ သာသနာ ေအာငတခြနက သယေဆာငလာေသာ ရငအရဟ အမႉးျပသည ရဟနးသဃာေပါငး ၄၁၈၀ လးက စခထားၿပးလင ေန၀ငဖးဖအခန၌ နနးေတာသ၊ နနးေတာသား၊ မႉးမတ၊ ပရသတက ေရႊပနးခင၊ ဖေယာငးတငမားျဖင ရခးပေဇာၿပးလင သရဏဂႏင သလေတာငးလက ပရတေတာ ရြတပါမညအေၾကာငး ေလာကထားေတာငးပနၾကသည။ ရငအရဟသည အေနာကမကႏာမ အေရ႕မကႏာသ႔ မကႏာမရပၿပးလင မငးႏငတကြေသာ ပရသတက သရဏဂႏင သလေပးသည။ ထ႔ေနာက ရငအရဟ ႀကးမႉးေသာ ရဟနးသဃာေတာေပါငး ၄၁၀၈ ပါးတ႔သည အတြငးအျပင

ေနရာတ႔၌ မတတတရပလက ပရတရြတေတာမၾကသည။ ပရတရြတၿပးေသာအခါ ပရတအးထက ပရတေရက အတြငးအျပင ေနရာတ႔၌လညးေကာငး၊ နနးေတာတင တြငးတးရန သတမတထားေသာ ေနရာမား၌လညးေကာငး ပကဖနးသည။ ကနစစသားသည ပဂျပညတြငး ဗဒၶသာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေအာင ေဆာငရြကရာ၌ ရငအရဟမေထရျမတက လက႐းသဖြယ အားကးအားထားျပသည။ ဗဒၶသာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးႏင ပတသက၍ ကနစစသား၏ ႀကးပမးခကဟသမသည ရငအရဟ၏ အားေပးလႈ႔ေဆာငမႈ၊ နညးေပးလမးျပမႈမားႏင မကငးေပ။ ကနစစသား၏ နနးေတာရာေကာကစာတြင ရငအရဟမေထရျမတအား ပဂျပည၏ သဃရာဇာ သာသနာဂဏးခပ သာသနာပငဆရာေတာအျဖစ ေရးထးမတတမးတငထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-287-

ကနစစသားသည ရငအရဟမေထရျမတ၏ ၫႊနၾကားခကအရ ျပျပငမြမးမျခငး၊ အသစတညျခငးမား ျပလပသည။ အေနာရထာမငးႀကး ပစၥယသးဆငမသာ တညခေသာ ေရႊစညးခေစတသည ကနစစသား လကထကကမ အၿပးသတသည။ အေနာရထာတညေသာ ေရႊစညးခေစတက ကနစစသားမငးႀကး ဆကလကတညရာ၌ ရငအရဟ၏ လႈ႔ေဆာအားေပးမႈသည အဓကအေၾကာငးတစရပ ျဖစသည။ ကနစစသား တညထားကးကြယသည ေစတမားအနက အႀကးအကယဆး၊ အႏပညာဗသကာ လကရာအေျမာကဆးေစတမာ အာနႏၵာေစတျဖစသည။ အာနႏၵာေစတ တညရာ၌လညး ရငအရဟသည ႀကးမားေသာ အခနးက႑က ပါ၀ငသည။ အာနႏၵာေစတ၏ အေနာကဘကမခအဆး၌ မတရပ႐ပပြားေတာႀကး၏ ၀ယာတြင ႐ပပြားေတာႀကးအား ႐ခးပေဇာေနေသာ လ႔ကယခႏၶာ ပမာဏမႀကးမားေသာ

႐ပတႀကးႏစခ ရသည။ ထ႐ပတႀကးႏစခမာ ရငအရဟႏင ကနစစသား႐ပတ ျဖစသည။ ဒကာႏင ဆရာ ႐ပတႏစခသည မတရပ႐ပပြားေတာႀကးအား ရခးဥးခက လာခၾကသညမာ ရာစ ကးရာစ ေကာလာၿပ။ ယငး ႐ပတႏစခသည ရငအရဟႏင ကနစစသား သ႔မဟတ သဃရာဇာႏင သာသနာဒါယကာတ႔ တြဖကၿပး ပဂျပည၌ သာသနာအလငးေရာင ထြနးေျပာငေစခသည သကေသ သာဓကျဖစသည။ ကနစစသား၏ ေအာငျမငမႈအ၀၀သည အေျမာအျမင ႀကးမားျပန႔ကယေသာ ရငအရဟ၏ ကညမႈေၾကာင ျဖစသညဟဆလင မားမညမဟတေပ။ ရငအရဟ၏ လႈ႔ေဆာအားေပးခကအရ ကနစစသား ျပလပေဆာငရြကေသာ တျခား သာသနာေရး ေဆာငရြကခကႀကးတစခ ရေသးသည။ ယငးေဆာငရြကခကမာ ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓေစတေတာက ျပျပငမြမးမၾကသည ျမနမာဘရငမားအနက အေစာဆးဘရငမာ ကနစစသားျဖစသည။ ကနစစသားသည သေဘၤာတစစငးတြင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-288-

ေကာကသပတျမားမားက တငေစၿပးလင မႉမတကယစားလယမားအား အႏၵယႏငငသ႔ ေစလႊတလက ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓေစတက ျပျပငမြမးမေစခသည။ ကနစစသားသည နနးစႏစ ၂၈ ႏစေျမာကတြင သ၏လမးၫႊန ဆရာအရငျမတက ထားခၿပး နတရြာစ ကေတာကနသြားသည။ ကနစစသား လြနေသာအခါ ကနစစသား၏ေျမးေတာ အေလာငးစညသ ထးေမြနနးေမြ ဆကခသည။ ရငအရဟမေထရျမတသည အေလာငးစညသ လကထကအထ ပဂျပည သာသနာ မးရႉးတနေဆာငက ဆကလက ယေဆာငလာခသည။ သ႔ေသာလညး အရြယေတာမာ ဇရာပငးသ႔ ေရာကရေနၿပ။ အေလာငးစညသမငးႀကး နနးစႏစ ႏစႏစမသာ ရေသးသညအခနတြင သကေတာ ၈၁ ႏစ အရြယရ ရငအရဟမေထရျမတ ခႏၶာ၀န ခပၿငမးသြားသည။ ရငအရဟသည ပဂတစျပညလးက အျမတတႏး ေလးစားၾကညညေသာ ပဂသာသနာ၏ ဥးကင

မကဋျဖစေသာေၾကာင ပရနဗၺာနျပသြားေသာအခါ ႀကးကယခမးနားစြာ သာဓကဠနသဘင ဆငယငကငးပၾကသည။ ႐ပကလာပေတာက န႔သာရညျဖင သြနးေလာငးသပၸာယၿပးလင န႔သာဆ ဆြတဖနးထားသည အဖးထက အဖးတန သမေမြ႔ႏးညေသာ ပဆးခါသာ ကမၺလာတ႔ျဖင တစထပၿပးတစထပ အထပထပ ရစပတထပပးလက န၀ရတကးသြယ စျခယမြမးမထားေသာ ေရႊတလားတြင ထညသြငးသည။ ထ႔ေနာက ကာသကတငး၊ ေကာဋမၺရတငး၊ စန႔တငးျဖစ အေရာငအဆငး အမးမးရသည အ၀တအထညတ႔ျဖင ႐ႈခငစဖြယ တနဆာဆငထားေသာ သးဆယတစဆင ရတနာျပာသာဒထကတြင ေရႊတလားက တငထားသည။ ရဟနးရငလ ျပညသအေပါငးတ႔သည ရကသတ တစပတၾကာမ ႐ပကလာပေတာက ပေဇာၾကသည။ ထ႔ေနာက အတ၊ အဂၤေတျဖင ျပလပထားေသာ ပလငခထကတြင သကြနကရစခငးၿပးလင သေဒါငးလည ၾကာယပႏငတကြေသာ ဘငါးဆငတြင ထပကာ ထးမားျဖင တနဆာဆငလက အထကမကႏာၾကကက ေရႊခၿပး ေလးေထာငစက ဆင၍ ဆြထားသည။ ပတဖငတ႔ကကာလက အ၀နးအ၀ငးျပၿပးလင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-289-

အတြငး၌ ငကေပာပင၊ ၾကပင စကထားသည။ ေရျပညျမတာမားက ပတပတလညတြင စငျဖင စတနးထားသည။ ၾကာသြတအးမား၌ ပနးမးစစကကာ စငေပၚတြင တနးစတငထားသည။ ၀နးကငပတလည၌မ ေျခလငတပ၊ ျမငးတပ၊ ဆငတပ ရေနၾကသည။ ထ႔ေနာကမ အျမငကးေတာငရေသာ န႔သာ၊ ကရမက၊ စႏၵကး ထငးပထကတြင ေရႊတလားကတငလက ေရႊဖကငးရစလး ထးၿပးလင မးသၿဂႋဟသည။ ႐ပကလာပေတာ မးကၽြမးၿပး ျပာကသြားေသာအခါ န႔သာရည၊ ႏငးရည၊ စပယရညတ႔က ဖနးပငလက မးၿငမးသြားေအာငျပသည။ အ႐းဓာတေတာတ႔က ေရန႔သာျဖင သန႔စငသြားေအာင လပၿပးလင ေရႊအတၿပးေသာ ေကာကစျမတာထတြင ထညသည။ ထ႔ေနာကတြငကား အ႐းဓာတေတာ ထညထားေသာ ေကာကစေရႊျမတာက တရြငးေတာငေျခရ ေျမသန႔တစေနရာ၌ ဂတည၍ ဌာပနာထားလကသည။ ဂအတြငး၌လညး ရငအရဟ၏ ႐ပတေတာ ထလပထားသည။ ယငးဂေစတႏင ႐ပတေတာက ရဟနးရငလ ျပညသအေပါငးတ႔သည ေခတအဆကဆက ပေဇာလာခၾကသည။

ဓမၼဒေခၚ ရငအရဟသည ပမစႏနယေသာ ႏစဆယအစတ အရြယကပင ပဂျပညသ႔ ေရာကရလာၿပးလင အသက ရစဆယေကာသညအထ ပဂျပည၌ ေနထငသတငးသးလက သာသနာျပသြားခေလသည။ အေသာကမငးတရားႀကး လကထကက ကးတငးကးဌာနသ႔ သာသနာျပ ကြေတာမခၾကသည ရဟနးသဃာေတာမားသည မမတ႔ ဇာတ၊ မမတ႔ ရပရြာေဒသတ႔က တြယတာျခငး မရၾကေတာဘ မမအကးက လး၀ စြန႔လႊတၿပးလင လ႔ေလာကအကး၊ သာသနာေတာအကးအတြက သကဆးတင ႀကးပမးေဆာငရြကသြားၾကသည။ ရငအရဟသညလညး မမ၏ဇာတ၊ မမ၏အမး၊ မမ၏အရပေဒသက ေနာကဆတငးျခငး အလငးမရဘ မမအကးက လး၀စြန႔လႊတၿပးလင လ႔ေလာကအကး၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-290-

သာသနာေတာအကးအတြက ပဂျပည၌ သကဆးတင ႀကးပမး အားထတသြားခသည။ ရငအရဟသည ပဂျပည ေရာကလာေသာအခါ ၀ဟာရေပါငး ေထာငေပါငးမားစြာတ႔က ကြပကဥးစးရေသာ သဃရာဇာ သာသနာဥးကင ျဖစလာသည။ ရငအရဟ ျဖန႔ျဖးေသာ သာသနာသည ပဂဘရငအဆကဆက စးမးအပခပေသာ နယေျမအႏ႔ ပ႕ႏ႔သြားသည။ ရငအရဟသည ပဂမငးေလးဆက၏ ယၾကညကးစားမႈခရေသာ ဓမၼလမးၫႊန ရာဇဂ႐ ျဖစလာခသည။ ပဂဘရင သးပါး၏ ရာဇာဘေသက မဂၤလာအခမးအနားက ဥးေဆာငဥးရြက ျပခသည။ သာသနာရနစးရနေျငာင အရညးႀကးတ႔က ဖယရားလက ျပညသျပညသားတ႔အား အေမာငထကထတၿပး အလငးသ႔ ပ႔ခသည။ မးစြနတဖား ျမငမားထးထြကေနေသာ ကမၻာအခးဖြယ ဗသကာ အႏပညာလကရာ အျပညရေနသည ေရႊစညးခေစတ၊ အာနႏၵာေစတေတာမား မားမားမတမတ တညရလာေရး၌လညး ရငအရဟသည ႀကးမားေသာအခနးက ပါ၀ငခသည။

ထ႔ေၾကာင ရငအရဟသည ပဂ၊ ပဂသည ရငအရဟ ျဖစေနသည။ ရငအရဟသည ပဂသာသနာ၊ ပဂသာသနာသည ရငအရဟ ျဖစေနသည။ မရဏေညာငေစာငးတြင လေလာငးေနေတာမေသာ ဂလာန ရငအရဟ၏ လကေတာထက သာသနာ မး႐ႉးတနေဆာငသည တပညအစဥအဆက လကဆငကမး သယေဆာငလာခၾကသညျဖစ၍ ယခထကတငပင ခပၿငမးမသြားဘ ေလာကက အလငးေဆာငလက ရေနေပသည။

ႏလးသားျဖင ဖတရေသာ ေကာကစာ

ပဂခရးသညသည ျပာေသာေကာငးကငေအာကတြင မးစြနတဖား ျမငမားစြာ ထးထြကလက ေရႊေရာငေတာကပေနေသာ ပဂ၏ ကကသေရေဆာင၊ ျမနမာႏငင၏ ကကသေရေဆာင အာနႏၵာေစတေတာႀကးဆသ႔ ေရး႐ႈလာခရာ မၾကာမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-291-

ဘရားအေနာကဘကမခသ႔ ေရာကလာသည။ အေနာကေျမာကေထာင တနေဆာငးတစခထက တငတငျမ၏ “ပဂၿမ႕ေဟာငး တစေနရာ” သခငးသသည ေစတေတာ၀နးကင တစ၀က၌ ပ႕လြငေနသည။ ဘရားပရ၀ဏက အတတတငးႀကးျဖင ကာရထားသည။ အေနာကဘက မကႏာစာ၌ စကပးထားေသာ ေရႊဒဂၤါးပငမားမ အ၀ါေရာင ေရႊဒဂၤါးပြငမားသည ေရးေခတပဂျပည၏ သာသနာေရာင၀ါက ရညၫႊနးေနၾကဟနတသည။ မကႏာစာ ေတာငဘကႏင ေျမာကဘက၌ ေပါကေနၾကေသာ စမးစမးစစ ထေနာငးပငကေလးမားကလညး ေရးေခတ ပဂျပည၏ စညပင၀ေျပာပက သ႐ပေဖာေနၾကဟနတသည။ ပဂခရးသညသည အေနာကဘက ေစာငးတနးတစေလာက ျဖတေလာကလက ဂဘရားဆသ႔ ခဥးကပသြားေသာအခါ ထငေနေသာ နတ႐ပႏစ႐ပကလညးေကာငး၊ ဂအ၀င ၀ယာ၌ရေနေသာ မတရပနတ႐ပႀကး ႏစ႐ပကလညးေကာငး ေတြ႔ျမငရသည။ တတငးမခအတြငးဘကက ထငေနေသာ

နတ႐ပႏစ႐ပသည တခါးေစာင၊ တခါးမႉးမား ျဖစပရသည။ ဂအ၀င ၀ယာ၌ ကယဟနအေနအထားက သးဆစခး ႏြ႔၍ရပေနေသာ နတ႐ပႀကးႏစ႐ပ၏ လကအေနအထားမာ အနကအဓပၸာယ တစခခက ရညၫႊနးေနဟနရသည။ လက၀လကျဖင ဘရားဖးမားအား ရပတန႔ရန ၫႊနျပေနဟနရၿပး လကယာလကျဖင ဤေနရာဟ ၫႊနျပေနဟနရသည။ နတ႐ပႀကးမား၏ လကဟနအေနအထားမာ ဤေနရာမ ရပတန႔၍ ရပေတာမ ႐ပပြားေတာႀကးအား ဖးေျမာၾကပါဟ တကတြနးေနဟနရသည။ အာနႏၵာ ဂဘရားႀကးအတြငး၌ အရပေလးမကႏာက မကႏာမလက ထလပကးကြယထားေသာ မတရပ႐ပပြားေတာႀကး ေလးဆရသည။ ယငးမတရပ ႐ပပြားေတာႀကးမားသည ၈ ေပခနပအျမငရ ပလငထက၌ စပယေနေတာမၾကေသာ ဉာဏေတာအျမင ၃၁ ေပရ သစသားဆငးတေတာႀကးမား ျဖစသည။ မခေပါကမ၀ငခင ေရ႕ေဆာငမ ရပ၍ျဖစေစ၊ ထင၍ျဖစေစ ဖးေျမာမသာလင မတရပ႐ပပြားေတာႀကးမားက ဥးေခါငးမေမာဘ အျပညအ၀ ဖးျမငရသည။ ထေနရာမ ေရ႕တးသြားလင ေရ႕တးသြားသေလာက ဥးေခါငးေမာရၿပး ေရ႕နားကပ၍ ဖးေျမာပါက ေအာကခခ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-292-

ၾကာပလငႏင ေျခေတာကသာ ဖးျမငရသည။ ဥးေခါငးေမာၿပး မကႏာေတာက ဖးေျမာပါက ၾကာရညစြာ ဖေျမာႏငမည မဟတေပ။ ထ႔ေၾကာင နတ႐ပႀကးမားက ႐ပပြားေတာႀကးမားက ဖးေျမာႏငရနအတြက အဆငေျပမညေနရာက ၫႊနျပေနျခငး ျဖစေပလမမည။ ပဂခရးသညသည နတ႐ပႀကးမား ၫႊနျပေသာေနရာမ ႐ပပြားေတာႀကးအား အျပညအ၀ ဖးေျမာလကသည။ ႐ပပြားေတာႀကးအား အားပါးတရ ဖးေျမာၿပးၿပျဖစ၍ ႐ပပြားေတာ၏ ေျခေတာရငးသ႔ ခဥးကပသြားေသာအခါ ႐ပပြားေတာႀကး၏ ေအာကေျခ၀ယာ၌ လကယပမာဏမရ လကအပခထငေနသည ႐ပတႀကးႏစ႐ပက ေတြ႔ရသည။ ႐ပတႏစ႐ပမာ ဒကာႏင ဆရာ၏ ႐ပတျဖစသည။ ရာဇာႏင ရာဇဂ႐၏ ႐ပတျဖစသည။ ကနစစသားႏင ရငအရဟ၏ ႐ပတျဖစသည။ ႐ပတႏစခလးသည ႐ပပြားေတာႀကးအား ရခးဥးခကေနၾကသည။ ရခးဥးခက႐မမက ႐ပပြားေတာႀကးအား ေလာကထား ေျပာျပေနၾကပလညး ရေနသည။ ႐ပပြားေတာႀကးအား ရာဇာႏင ရာဇာဂ႐ ေလာကထားေျပာျပေနၾကေသာ စကားမားမာ ရာဇာႏင ရာဇဂ႐တ႔

ပးေပါငးၿပး ေဆာငရြကၾကေသာ ပဂျပည သာသနာေတာ ထြနးကားျပန႔ပြားေရးႏင ပတသကသည အေၾကာငးအရာမား ျဖစမည။ ယငးေလာကထား ေျပာျပခကမားက မျမငရေသာ ေကာကစာမားတြင၊ မျမငရေသာ အကၡရာစာလးမားျဖငလညး ေရးထးမတတမးတငထားသည။ ပဂခရးသညသည ယငးမျမငရေသာ ေကာကစာမားတြင ေရးထးမတတမးတငထားေသာ မသစကၡျဖင ဖတ၍မရသည အကၡရာစာလးမားက မနစကၡျဖင ဖတေနသည။ ယငးအကၡရာ စာလးမားကား - - - တစေန႔သ၌ ရငအရဟက ကနစစသားက ဤသ႔ မန႔ေတာမသည။ “အေနာရထာမငးေစာသည ျမတစြာဘရား၏ နဖးသငးကစေတာ၊ ဓာတေတာ၊ စြယေတာတ႔က ဌာပနာလက ေရႊစညးခေစတ တညသည။ သ႔ေသာလညး ပစၥယာ သးဆငသာ ၿပးသည။ ေစတေတာက အၿပးသတမသြားေပ။ သားေတာ ေစာလးလညး မငးျပ၍ ေလာကစညးစမက ခစားစစားၿပး ေမေမေလာေလာ ေနခသည။ ခမညးေတာ၏ ေကာငးမႈေတာက ဆကမလပေပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-293-

အေနာရထာမငးေစာ အၿပးသတမသြားေသာ ေရႊစညးခေစတေတာက အသငမငးႀကး အၿပးသတ အေခာကငပါေလ” ထးလႈငရငမငးႀကးသည ရငအရဟ၏ ၫႊနၾကားခကအရ သဒၶါတရား အျပညအ၀ျဖင အေနာရထာမငးႀကး အၿပးသတမသြားေသာ ေရႊစညးခေစတေတာက ဆကလကတညသည။ တရြငးေတာငမ ေကာကတးႀကးမားက အလားသးထြာ၊ အန တစထြာ ေရြျခမးေစၿပးလင ေရႊစညးခဘရားအထ လကဆငကမး သယေစလက ေရႊစညးခဘရား၏ ကနရေနသည အစတအပငးက ဆကလက မြမးမတညေဆာကသည။ ေရႊစညးခေစတေတာႀကးသည မလက ေကာကခပမားျဖင တညေဆာကထားျခငး ျဖစေသာလညး ေရႊအထပထပ ခထားသညျဖစ၍ မလေကာကခပမား ေပာကေနၿပး ေရႊေတာငႀကးသဖြယ ျဖစေနသည။ ပစၥယာ သးဆငအေပၚ ေပ ၁၅၀ ေကာအထ ဉာဏေတာအျမင တကသြားေသာ ေရႊစညးခေစတေတာ၏ ပသဏၭာနသည ေႏာငးေခတ ေစတပထးမားအတြက စနမနာ ျဖစလာခသည။

ပစၥယာအဆငဆငတြင အကြကခ၍ ကပထားေသာ ငါးရာငါးဆယဇာတေတာ ႐ပကြအပခပအခ႕မာ မလလကရာအတငး ကနရေနေသးသညက ေတြ႔ရသည။ တတယ ပစၥယာအထက၌ ရစေထာငၾကာပနး၊ ေၾကး၀ငး၊ ၾကာေမာက၊ ၾကာလနႏင ခါးပတရသည။ ယငးတ႔၏ အထကတြင ေခါငးေလာငးပက ေတြ႔ရၿပး ေခါငးေလာငးပ၏ အထက၌ သပတေမာကႏင ေဖာငးရစရသည။ ေဖာငးရစအထကတြင ၾကာစတ၊ ၾကာေမာက၊ ၾကာပတ႔အျပင ပၪၥေလာဟာ ခရားသးႏင ထးေတာရသည။ ေစတ၏ ေလးဖကေလးတန၌ ေၾကးဂတကေခၚ အတဂႏၶကဋ ေလးေဆာငရသည။ ယငး ဂႏၶကဋတကမားအတြငး၌ အလြနတရာ လကရာေျမာကေသာ မတရပေတာ ေၾကးဆငးတေတာ တစဆစရသည။ ဉာဏေတာ ၁၂ ေပစ ျမငေသာ မတရပေတာ ေၾကးဆငးတႀကးမားမာ ထးလႈငရငမငးႀကး လကထကက လကရာမား ျဖစသညဟဆသည။ မလက ေၾကးဂတက တခါးမား၏ အစတအပငး ျဖစဟနတေသာ တခါးႀကးတစခပ ရငျပငအေရ႕မခ၀

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-294-

တစဖက၌ ထနးသမးထားသည။ အလား ၁၅ ေပ၊ အန ၅ ေပေလာကရသည သစသားတခါးႀကးတြင ပဂေခတလကရာ ႐ပကြမား ေဖာျပထားသည။ ရငျပငေတာ ေနာကဘကပငး၌ နတ႐ပတ၊ ဘးေတာ႐ပတ၊ သၾကားမငး႐ပတမားလညး သ႔အေဆာငအေယာငႏငသ ရေနၾကသည။ အေနာကဘက လမးထပတြင ပဂေခတက ထလပထားေသာ ေကာကျခေသၤႀကး ႏစေကာငက ေတြ႔ရသည။ သ႔ရာတြင ေႏာငးလတ႔ ထးသတဖနမားသျဖင ေရးလကရာ ေပာကလနးပါး ရေနၿပ။ ျမစကမးပါးအထ ေစာငးတနး သြယထားသည။ ေရႊစညးခ တညရရာ ဧရာ၀တျမစကမးပါးသည သႏင သေကာကစပေသာ ေျမျဖစသျဖင ေရစြယကေသာလညး ကမးပါးၿပျခငး မရေပ။ ေရႊစညးခ တညရာေနရာမာ ကစလစေသာ ကနးျမငျဖစ၍ ေစတေတာႀကးက ေလးဖကေလးမကႏာ အလမးကြာေသာ အရပမပငလင လမးဖးႏငသည။ သမငးေခတတစေလာက၌ ေရႊစညးခေစတေတာႏင ပတသက၍ ေကာကစာေပါငးမားစြာ ေရးထးထားၾကသညအနက အေရးပါဆး၊

အထးျခားဆး ေကာကစာမာ အေရ႕ဘကမခ ျခေသၤႏစေကာင ေရ႕၀ငလမး ၀ယာႏစဖက၌ရေသာ ကနစစသားမငးႀကး၏ အမန႔ေတာျပနတမး ေကာကစာတငႀကး ႏစတငျဖစသည။ ေလးေထာငေကာကတငႀကး ႏစတငတြင ေရးမြနဘာသာျဖင ကမၺညးေကာကစာ ေရးသားမတတမးတငထားသည။ ယငးေကာကစာမား၌ ကနစစသားသည ျမတစြာဘရားလကထကက ဗႏးနတျဖစ၍ ျမတစြာဘရားက ကနစစသားအေလာငးအား ေနာငေသာအခါ၌ မငးေကာငးမငးျမတ ျဖစလမလတဟ ဗာဒတေပးေၾကာငး ေရးသားေဖာျပထားသည။ ေရႊစညးခေစတ၌ ကနစစသား ေရးထးထားေသာ ေကာကစာအရ သရေသာ အခကတစခကမာ ထေခတက စာေပအေရးအသား မညမအဆငအတနး ျမငေနၿပဟသည အခစျဖစသည။ ထေကာကစာ၌ ေရးသားပါရေသာ အခ႕အခကအလကမားသည ထေခတ စာေပအေရးအသားအဆငက ေဖာျပေနသည။ “အပပန႔ကသ႔ ႏစၿမ႕ဖြယမရေသာ ဒစ႐ကတရားမားက သငးပ႕ေသာ ေမႊးရန႔ကသ႔ ႏစလဖြယေကာငးေသာ ဘနးကပါရမျဖင မငးႀကးသည ဖယရားေဖာကဖကပစလမမည။ ကယ၊ ႏႈတ၊ ႏလး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-295-

သးပါးျဖင ျပခေသာ အျပစမားကလညး ျဖေဖြးစငၾကယေသာ တရားေရေအးျဖင မငးႀကးသည ေဆးေၾကာပစလမမည။ ဆးေျငာငကသ႔ ေပါမားေသာ သခး၊ ဓားျပမား၊ ေတာကသ႔ ထထပလေသာ ရနသမားသညလညး ႏငငေတာတစခြငတြင လး၀ ေပာကသြားလမမည။ ေကာကမကရတနာတ႔ျဖင ျခယစထားေသာ ေ၀ဇယႏာနတနနးတမ သာယာသည နနးေတာႀကးတြင ရစြမးသတႏင ျပညစ၍ ဗလလအေပါငးတ႔က ေကာငးခးျပၾကေသာ မငးႀကးသည မငးစညးစမက အျပညအ၀ ခစားလမမည” စေသာ အေရးအသားမားက ၾကညလင မညမအလကၤာ ဂဏေျမာကသညက ခန႔မနးႏငေပသည။ ပဂေခတ သာသနာေရာင၀ါ၊ ျမနမာႏငငႏင သရလကၤာႏငင သမငး၀င သာသနာေရး ဆကသြယမႈ၊ ပဂျပည၏ ထကျမကအားေကာငးေသာ စြမးအား၊ ပဂတညေဆာကသႏင ပဂခငမာေတာငတငးေစသ၊ ဘရားဒါယကာ ဘရငႏစပါး၏ ဘ၀၊ ျမနမာယဥေကးမႈလကရာ အေမြအႏစ၊

အနာဂတေစတပထးမားအတြက စနမနာ၊ သမငးအေမြအႏစက လကဆငကမး သယေဆာငလာျခငး၊ ျမတစြာဘရား၏ ဓမၼတခြန၊ ေရႊစညးခဘရားသည ယငးအခကမား၏ သေကၤတျဖစေနသည။ ပဂခရးသည ႏလးျဖင ဖတရသည အျခားေကာကစာတစခပသ႔ ကးသြားျပနသည။ ယငးေကာကစာမာ အာနႏၵာေစတေတာအေၾကာငး ေရးထးထားေသာ ေကာကစာျဖစသည။ ေရႊစညးခသည အေနာရထာမငးႀကး လကစသတမသြားခေသာ ေစတက ထးလႈငရငမငးႀကး အၿပးသတ အေခာကငရေသာ ေစတေတာျဖစသည။ အာနႏၵာေစတမာမ ထးလႈငရငမငးႀကး တစပါးတညးတညေသာ ေစတေတာျဖစသည။ အာနႏၵာေစတေတာသည ပထးပစကလညး ေျပျပစအခးက၊ ေရးေဟာငး ျမနမာအႏပညာ လကရာမားကလညး ေစတတစဆလး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-296-

အျပညျဖစေနသျဖင ပဂသာသနာေတာ၏ မကဋသရဖ ျဖစေနသည။ ပဂသာသနာ ဗမာနေတာႀကး၏ စလစမြနးခၽြန ျဖစေနသည။ ျမနမာယဥေကးမႈ အႏပညာ၏ စနမနာ ျဖစေနသည။ အာနႏၵာ ဂဘရားႀကးအတြငး၌ အရပေလးမကႏာက မကႏာမလက ထလပကးကြယထားေသာ မတရပ႐ပပြားေတာႀကး ေလးဆတ႔မာ ဘဒၵကမၻာ၌ ပြငေတာမၾကေသာ ဘရားေလးဆက ရညစး၍ ထလပ ကးကြယထားေသာ ႐ပပြားေတာႀကးမား ျဖစၾကသည။ ေကာကသနဘရားက ေျမာကဘကမကႏာ၌လညးေကာငး၊ ေကာဏဂဘရားက အေရ႕ဘကမကႏာ၌လညးေကာငး၊ ကပဘရားက ေတာငဘကမကႏာ၌လညးေကာငး၊ ေဂါတမဘရားက အေနာကဘက မကႏာ၌လညးေကာငး စပယေနေတာမၾကသည။ မတရပ႐ပပြားေတာႀကးမား အလငးေရာင ရရရနအတြက အေပၚတြင အေပါကေဖာကထားသည။ အေပါကမ ၀ငလာေသာ အလငးေရာငသည ႐ပပြားေတာႀကးမား အေပၚတြင ကေရာကေနသညျဖစ၍ ႐ပပြားေတာႀကးမားက လငးလငးရငးရငး

ဖးျမငရသည။ လသာေသာညမား အေပၚတညတည လေရာကေနခကႏင ၾကပါက လဏဂတစခလး ေမာငမကေနသည ၾကားထက အေပါကမ ျဖာကေနေသာ လေရာငေအာကက ႐ပပြားေတာႀကးမားက ဖးေျမာရသညမာ ၾကညႏးဖြယေကာငးလသည။ မတရပ႐ပပြားေတာႀကး ေလးဆက အတြငးပတလမး၊ အျပငပတလမးျဖင ပတရထားသည။ ပတလမးႏစထပ၏ နရမား၌လညးေကာငး၊ ေဘးဘက ေရ႕ေဆာငမား၏ နရမား၌လညးေကာငး၊ မတရပ႐ပပြားေတာႀကးမား၏ နရမား၌လညးေကာငး၊ ဗဒၶ၀ငေကာကဆစ၊ ပနးတေမာ႐ပတမားႏင ဘရားဆငးတေတာ၊ ဉာဏေတာ အစားစားက ထညကပထားသည။ ဂအျပငဘက ေအာကေျခပတလည၌လညးေကာငး၊ အထကပစၥယာမား၌လညးေကာငး၊ စဥသတခပမား ကပထားသည။ ယငးစဥ႐ပမားမာ မာရနတ စစသည႐ပပမား၊ ဇာတႀကးဆယဘြ႔ႏင အျခားဇာတေတာ ၅၃၇ ဇာတတ႔၏ ႐ပပမားျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-297-

ပထမပစၥယာ အေနာကေတာငေထာငမစ၍ လကယာရစလညၿပးလင ဧကနပါတ အပဏၰကဇာတမစလက တစဇာတလင စဥကြငးတစခကစျဖင ဒတယ ပစၥယာ ေျမာကမခ အသတနပါတ မဟာသတေသာမ ဇာတအထ ၅၃၇ ဇာတစဥ႐ပပမားက ျပလပထားသည။ တစဖန ေျမာကမခမစေသာ စဥကြငးေရ ၃၇၆ ခတ႔သညကား မဟာနပါတ ေတမဇာတမစ၍ ေ၀ႏရာ ဇာတအထ ဇာတႀကး ၁၀ ဘြ႔က တစခနးစ ေဖာျပထားေသာ စဥကြငးမား ျဖစသည။ ကလားေကာငးေအာကေျခ၌ ေတာငဘကမခမ လကယာရစလညၿပးလင ျခေသၤ၊ ျမငး၊ ဆင၊ ကလားအတ စေသာ တရစၦာန႐ပ၊ တရစၦာနဥးေခါငးႏင လ႔ကယ၊ လ႔ဥးေခါငးႏင တရစၦာနကယ စသည ႐ပပအမးမး ၃၀ ေကာတ႔က စဥကြငး ၂၇၇ ချဖင ေဖာျပထားသည။ အေရ႕မခ၏ လက၀လကယာ၌ ဘရားရခးပေဇာဟန ပေဖာထားေသာ နတသား၊ နတသမး စသညတ႔၏ ႐ပပမားက စဥကြငး ၂၇၆ ခတ႔ျဖင သ႐ပေဖာထားသည။ အထကပစၥယာ အဆငဆင၌ရေသာ ၅၅၀ ဇာတေတာ၊ စဥကြငး ၉၀၀ တ႔သည ပါဠေတာက နယျပနဆသ

ပညာရငမား၊ ေ၀ါဟာရတစခခ၏ အနကအဓပၸာယႏင ပတသက၍ ယနထငေၾကာငထင ျဖစေနသညအခါ အေထာကအထား ျပရေသာ စဥကြငးမားျဖစသည။ ကြနးေထာငလဏမား၌ ဆငးတေတာ ၂၀ ကးကြယထားသည။ မခထြကေထာင၏ အထကမခဥး၌လညး ျခေသၤ႐ပ ၁၄၈၊ နတ႐ပ ၂၈၊ ေစတရ ၂၄ ဆ ရသည။ လဏဂႀကး၏ အျပငဘကေအာကေျခႏင အထကပစၥယာ အဆငမားတြင ကပထားေသာ စဥကြငးစဥခပေပါငး ၁၄၇၄ ခတ႔သည ႏစေပါငး ၉၀၀ နးပါး ၾကာျမငလာခၿပျဖစသညတင အပကအစး နညးပါးစြာျဖင တညရေနၾကသည။ အာနႏၵာလဏဂႀကး၌ ပနးခလကရာမားလညး ရသည။ အတြငးနရမား၊ တငမား၊ မခခးမား၊ အမးမကႏာၾကကမား၌ ပနးခပမား ေရးဆြထားသည။ အေနာကဘကမကႏာ အာ႐ခမခအတြငး၌ ပါဠကမးဂနမား၌ လာေသာ ၁၀၈ ကြက စကလကၡဏာပါရသည ျမတစြာဘရား၏ ေျခေတာရာက ထလပကးကြယထားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-298-

အာနႏၵာလဏဂဘရားသည ကလားေကာငးေအာကေျခမ အထကခရားသးအဖားအထ ေပ ၁၈၀ ခန႔ ျမငသည။ အေျခခပႏၷကပစမာ ၾကကေျခခတပသဏၭာန ျဖစသည။ လဏဂပငမသည တစဖကတစခက၌ ေပ ၂၀၀ ခန႔ကယေသာ ေလးေထာငစပစပ ပသဏၭာနျဖစသည။ အျခားဘရားမားကသ႔ တစဖကတညး၌ အာ႐ခမခ မကႏာမထားဘ ေလးဖက ေလးမကႏာ၌ အကယအ၀နး အညအမရေသာ အာ႐ခမခမား ေဆာကထားသည။ အာ႐ခမခမားမာ ပငမလဏဂထက အတနငယနမသည။ အကယ ၂၂ ေပခန႔ရေသာ မခလဏက အတခငးဆက၍ ေပါငးကးထားသည။ ဆကရာ၌ အဂၤေတသရြတမပါဘ ေျမနသရြတျဖငသာ ဆကထားသည။ အေစးျဖင ကပထား၊ တြယထားျခငး မဟတေသာလညး အေနအထား သငသညျဖစ၍ ကာလရညစြာ တညတခငခေနသည။ မ႑ငအျပငဘက တကထမားမာလညး အတက အပတအျပန႔မစဘ အတြငးဘက အေခါငးထားလက အျပငဘကကသာ ေျမနသရြတျဖငစသည။ အေပၚယက သတေသာ အဂၤေတမာ ေကာကပကတကသ႔

မာေကာခငခလသည။ လဏႏစထပ အတြငး၌လညး ျပတငးေပါကမ အလငးေရာငႏင ေလ၀ငေသာေၾကာင ေမာငျခငး၊ ပတေလာငျခငး မရေပ။ ေအာကခ ကလားေကာငးမားႏင အထကပစၥယာ အဆငဆင ေစတကနးေတာမားသည တစခႏငတစခ ညညာစြာ ယကစပေနသညျဖစ၍ အခးအစား ေျပျပစလေပသည။ စဥကြငး စဥခပတ႔၏ အေသြးအေရာငမာလညး စမးစမးစစ ျဖစေနသည။ ေရးသားထားေသာ ျမနမာ၊ နာဂရ၊ မြနအကၡရာ စာလးမားမာလညး ေသေသသပသပရသည။ အာနႏၵာေစတသည ပဂေခတ အလမသာမက ျမနမာႏငင၏ အလညးျဖစသည။ အာနႏၵာေစတရ အႏပညာလကရာမားသည ကမၻာတစ၀နးရ ဗဒၶဘာသာ အႏပညာလကရာမားႏင ယဥႏငသည အဆငတြငရသည။ အာနႏၵာေစတသည ပဂ၏အားမာန၊ ပဂ၏ စညးလးညၫြတမႈ၊ ပဂ၏သာသနာ၊ ပဂ၏ အႏပညာတ႔က သ႐ပေဆာငေနသည။ ပဂေကာကစာမား၌လညး “ဆမးတငကသ႔ အလထြနးလငးသည ႐ပပြားေတာျမတတ႔ႏင ရတနာသးပါးတ႔

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-299-

ကနး၀ပရာ ဌာပနာေရႊတကက ဖြငလစေသာအခါ” ဟ အာနႏၵာေစတက ျခယမႈနးထားေလသည။ ပဂခရးသညသည မနစကၡျဖင ဖတရေသာ အျခားေကာကစာတစခပသ႔ ကးသြားျပနသည။ ယငးေကာကစာမာ ကနစစသား၏ ႏငငျခားသာသနာျပအေၾကာငး ေကာကစာျဖစသည။ ပဂ၏ ဆပကမးျဖစေသာ ေလာကနႏၵာဆပ၌ ယေန႔ ထးထးျခားျခား လစညကားေနသည။ ဆပကမးသ႔ ေရာကလာၾကသမားအနက သာမနအရပသ၊ အရပသားမသာမက မငးညမငးသားမားႏင မငးလလင၊ မငးေယာကားမားလညး ပါသည။ မငးညမငးသားမား၊ မႉးမတ၊ ကလနသပငမား၊ နနးေတာဖြားမားႏင အတတကြ ထးလႈငရင ဘရငမငးႀကး ကယေတာတင ကြလာေတာမသည။ ယခငေန႔မားကလညး ဤဆပကမး၌ ေလနာ၀ါမား အ၀ငအထြက မျပတေပ။ ခရးသြား ခရးလာမားလညး အၿမလလ ရေနၾကသည။ သ႔ရာတြင ယခငေန႔မားက ဤဆပကမး၌ အ၀ငအထြက လပၾကေသာ၊ ဆကကပလာၾကေသာ၊ ထြကခြာသြားၾကေသာ

ေလနာ၀ါမားမာ စစေရးစစရာႏင လႈပရားသြားလာၾကေသာ ေလနာ၀ါမားျဖစလငလညး ျဖစမည။ သ႔တညးမဟတ စးပြားကနသြယေရး ကစၥျဖငလညးေကာငး၊ တျခားကစၥမားျဖငလညးေကာငး၊ လႈပရားသြားလာၾကေသာ ခရးသညမားက တငေဆာငလာသည ေလနာ၀ါမား ျဖစလငလညး ျဖစမည။ သ႔တညးမဟတ ပဂျပညမ ကနစညမားက တငေဆာငသြားေသာ ေလနာ၀ါ၊ သ႔မဟတ အျခားေဒသမားမ ကနစညမားက တငေဆာငသယယလာေသာ ေလနာ၀ါမား ျဖစလငလညး ျဖစမည။ ထ႔ေၾကာင သြားလာလႈပရားေနၾကေသာ စစသညသရမားႏင မငးခငးတ႔၏ မကႏာ၌ ေဒါသရပ၊ မာနမာနရပ လႊမးေနၿပး တျခား ခရးသြား၊ ခရးလာမား၏ မကႏာတြင ေလာဘစတ၊ ေသာကစတ အရပအေယာငေပၚေနသည။ ယေန႔ ေလာကနႏၵာဆပကမး၌ စ႐းေရာကရေနၾကေသာ မငးပရတသတႏင အရပသ အရပသားမား၏ မကႏာ ပပနးသဏၭာနမာမ တစမထးျခားေနသည။ ထးလႈငရင ဘရငမငးႀကးကယတငႏင မငးပရတသတအားလး၏ မကႏာသည ၾကညလငေနသည။ ေဒါသ၊ မာနမာန ကငးစငေနသည။ ေလာဘ၊

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-300-

ေဒါသႏင မာနမာနအစား မကႏာတြင သဒၶါတရားအေရာင လငးလကေနၾကသည။ ဘရငအေနာရထာ ထးနနးစးစစဥကလညး ယခ မငးပရတသတမး ေလာကနႏၵာဆပကမး၌ ႏစႀကမစ႐းဖးသည။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)သ႔ ျမတစြာဘရား၏ သရရဓာတေတာႏင စြယေတာျမတသြားပငေသာ မႉးမတ ကယစားလယအဖြ႔ ေလာကနႏၵာဆပကမးမ ေလနာ၀ါ စးနငးလကပါသြားခနကလညးေကာငး၊ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးမ စြယေတာပငေဆာငလာေသာ ေလနာ၀ါ ေလာကနႏၵာဆပကမး ျပနလည ဆကေရာကလာခနကလညးေကာငး ဘရငအေနာရထာ အမႉးျပေသာ မငးပရတသတအေပါငး မားစြာတ႔သည ယခကသ႔ပင ဤဆပကမး၌ စ႐းခၾကဖးသည။ ယခ ေလာကနႏၵာဆပကမး၌ ဆကကပထားေသာ ေလနာ၀ါမားထတြင ဘရငေတာ၀င ေလနာ၀ါႀကးတစစငးမာ ခညားထည၀ါလေပသည။ ေလနာ၀ါႀကးတြင တပထားေသာ ေလအလာတြင တဖပဖပ လြငေနသည အ၀ါေရာင အလေတာမာ

သာသနာေတာ အေရးကစၥႏင ထြကခြာသြားမည ေလနာ၀ါႀကး ဆပကမးမ ခြာသြားသညတငေအာင ဆပကမး၌ စ႐းေနၾကေသာ မငးပရတသတသည စမသြားေသးဘ ေလနာ၀ါႀကး မကစတစဆး ေငးေမာၾကည႐ႈေနၾကသည။ မကစေအာကမ ေလနာ၀ါႀကး ေပာကကြယသြားမပင မငးပရသတလညး ေလာကနႏၵာဆပကမးမ ထြကခြာသြားၾကသည။ ထးလႈငရငမငးႀကး အထးတာ၀နျဖင ေစလႊတေသာ မႉးမတကယစားလယအဖြ႔က တငေဆာငသြားေသာ ေလနာ၀ါႀကးသည ဧရာ၀တျမစအတြငးမ ပငလယထ ထြကၿပးလင ရြကစဖြငလက အေနာကစးစးသ႔ ေလာခတသြားသည။ ထေခတ ထအခနက ဇမၺဒပကၽြနးမ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမား ျဖစၾကသည သ၀ဏၰဘးမ၊ သ၀ဏၰဒပ၊ သရ၀ဇယ၊ စမၸာ စေသာ ႏငငမားသ႔လညးေကာငး၊ ယငးႏငငမားမ ဇမၺဒပကၽြနး၊ လကၤာဒပကၽြနးသ႔လညးေကာငး ကနကးသနးေရာငး၀ယေရးအတြက ေလနာ၀ါမားသည ပငလယေရေၾကာငးတြင ဥဒဟသြားလာေနၾကသည။ ယငးေလနာ၀ါမားထက အေနာကစးစးသ႔ ေရး႐ႈေလာခတေနေသာ ဘရင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-301-

ေတာ၀ငေလနာ၀ါႀကးမာမ ကနစညအေရာငးအ၀ယကစၥျဖင သြားျခငးမဟတဘ ဘရငအမန႔ေတာျဖင သာသနာေရးကစၥအတြက သြားျခငးျဖစသညအတြက တစမထးျခားေနသည။ ေလနာ၀ါႀကးတြင စးနငးလကပါလာၾကေသာ ထးလႈငရငမငးႀကး၏ မႉးမတကယစားလယအဖြ႔တြင အဖးအနဂၣထကေသာ ေကာကသပတျမားမားလညး အမားအျပား ပါလာသည။ ထးလႈငရငမငးႀကး၏ အထးေလနာ၀ါႀကးသည ရကသတပတ အတနငယ ၾကာသြားေသာအခါ ဇမၺဒပကၽြနး အေရ႕ျခမး တာမရလပၸတဆပကမးသ႔ ေရာကရသြားသည။ သ႔ရာတြင ေလနာ၀ါႀကး၏ ခရးလမးဆးမာ တာမရလပၸတဆပကမး မဟတေသးေပ။ ေရ႕ခရးဆကရဥးမည။ ထးလႈငရငမငးႀကး အထးတာ၀နေပးျခငးခရေသာ မႉးမတကယစားလယအဖြ႔၏ ခရးလမးဆးမာ ဗဒၶဂယာျဖစသည။ ---- တာမရလပၸတဆပကမးမ ဂယာသ႔ ေရလမး၊ ကနးလမး ႏစလမးလးမ သြား၍ရသည။ တာမရလပၸတမသြားေသာ ကနးလမးတစလမးသည ဂယာကျဖတလက ဗာရာဏသအထ ေပါကသည။ ယငးကနးလမးမာ

ရာဇၿဂဟမ ဂႏၶာရတငး တကသလာအထလညးေကာငး၊ ထမတစဆင အေနာကဘက တငးႏငငမားႏင အာရအလယပငးအထလညးေကာငး ေပါကသညလမးမၿပးႏင ဆကသြယထားသည။ ဇမၺဒပကၽြနးမ ကနသညမားသည ယငးလမးမႀကးအတငး သြားလာၾကၿပးလင တာမရလပၸတဆပကမးမ ပငလယကျဖတလက သ၀ဏၰဘမသ႔လညးေကာငး၊ စနရ႒ တ႐တျပညသ႔လညးေကာငး၊ အျခား အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားသ႔လညးေကာငး၊ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔လညးေကာငး အေရာကသြားၾကၿပး ကးသနးေရာငး၀ယမႈ ျပလပၾကသည။ တာမရလပၸတမ ဂဂၤါျမစေၾကာငးအတငး ေရလမးခရးျဖငလညး သြား၍ရသည။ သ႔ရာတြင ေရလမးကသြားလင ဂယာသ႔ တနးမေရာကဘ ပါဋလပတဆပကမး၌ ဆငးရသည။ ပါဋလပတကမတစဆင ဂယာသ႔ ကနးေၾကာငးခရး လာရသည။ ဒကၡဏသာခါ ေဗာဓပင လကယာေတာငကငးက ပငေဆာငလက သဃၤမတာ ေထရ လကၤာဒပ သဟဠသ႔ သြားေသာလမးမာ ယငးလမးျဖစသည။ သဃၤမတာ ေထရသည ဗဒၶဂယာမ ေဗာဓပငက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-302-

ပငေဆာငလက ပါဋလပတသ႔ သြားသည။ ပါဋလပတ ဂဂၤါဆပကမးမ တစဖန ဂဂၤါျမစေၾကာငးအတငး တာမရလပၸတသ႔ စနဆငးသည။ တာမရလပၸတဆပကမးမ တစဖန ပငလယကျဖတလက လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔ ေဗာဓကငး ပငေဆာငသြားသည။ ယခလညး ထးလႈငရငမငးႀကး၏ မႉးမတကယစားလယအဖြ႔သည ဗဒၶဂယာသ႔ သြားၾကရမညျဖစ၍ မမတ႔ကယပင ေလနာ၀ါလညး ပါလာေသာေၾကာင ဗဒၶဂယာခရးအတြက ေရလမးကပင ေရြးလကသည။ တာမရလပၸတမ ဂဂၤါျမစေၾကာငးအတငး ဆနတကလာၾကရာ ရကသတ တစပတေလာကအၾကာတြင ပါဋလပတဆပကမးသ႔ ေရာကလာၾကသည။ ပါဋလပတကမတစဆင ယာဥရထားျဖင ဗဒၶဂယာသ႔ လာခၾကသည။ လမးခရးတြင ရာဇၿဂဟ ၿမ႕ေတာႀကး ကးႏငဖတဖတ ျဖစေနသညကလညးေကာငး၊ တစခနက ကမၻာအခးဖြယ ပညာမးစ သငၾကားဆညးပးရာ နာလႏၵာတကသလႀကး၏ ေမးမနကဆးစ ျပေနၿပျဖစသည အေျခအေနကလညးေကာငး ေတြ႔ျမငလာခၾကရသည။

ထးလႈငရငမငးႀကး၏ မႉးမတကယစားလယေတာအဖြ႔ ဗဒၶဂယာသ႔ ေရာကရလာၾကၿပ။ ဗဒၶဂယာသည ကယစားလယေတာအဖြ႔၏ ခရးလမးဆး ျဖစသည။ ဗဒၶဂယာ၌ ျမတစြာဘရား သမၼာသမၺဒၶဘရားအျဖစသ႔ ေရာကေတာမရာ ေဗာဓပငႏငကပလက အေသာကမငးတရားႀကးသည ေစတပထးတစဆ ကးကြယတညထားသည။ ထေစတပထးႏင ေဗာဓပငက ကမၻာအရပရပမ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား လာေရာက ဥးခကၾကသည။ သ႔ရာတြင ထအခနက အေသာကမငးတရားႀကး ကးကြယတညထားေသာ ေစတေတာသည ထပမျပျပင မြမးမသမရ၍ အေျခအေန ယယြငးေနသည။ ထးလႈငရငမငးႀကးသည မဟာေဗာဓေစတေတာအေၾကာငးက တဆငစကား တစဆငၾကားသရသည ျဖစ၍ သာသနာေတာက ၾကညညရငးစြရသ သာသနာဒါယကာ ဘရငတစပါး ျဖစသညအတငး အေသာကမငးတရားႀကး တညသြားခေသာ ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓ ေစတေတာႀကးက ျပျပငလသည အာသာဆႏၵ ျပငးျပလာသည။ ထ႔ေၾကာင သ၏ မႉးမတကလနသပင ကယစားလယေတာအဖြ႔

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-303-

တစဖြ႔က အထးတာ၀နေပးလက အဖးထက အဖးတန ရတနာမားစြာ ေပးအပၿပးလင ဗဒၶဂယာသ႔ ေစလႊတလကျခငး ျဖစသည။ ကယစားလယေတာအဖြ႔သည ဗဒၶဂယာသ႔ ေရာကသြားၾကေသာအခါ မဟာေဗာဓေစတေတာ၏ အေျခအေနမာ ၀မးနညးဖြယရာ ယယြငးပကစးေနသညက ေတြ႔ၾကရသည။ ထ႔ေၾကာင သတ႔ ေဆာငၾကဥးလာသည ရတနာအခ႕က ထခြလက ၿပကပကစးေနၿပျဖစေသာ ေစတေတာႀကးအား ယခငကထကပင သပၸာယေတာမသည ေစတေတာႀကးတစဆ ျဖစလာေအာင ျပျပငမြမးမသည။ ထ႔ျပင မညသညအခါမ ၿငမးမသြားဘ ထာ၀စဥေတာကေနသည ဘရားမးကလညး ပေဇာထားၾကသည။ ယငးသ႔အားျဖင ထးလႈငရငမငးႀကး၏ ေစတနာ သဒၶါတရားသည အျပညအ၀ အေကာငအထညေပၚသြားသည။ ကနစစသားသည ျမနမာဘရငမားထက ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓေစတေတာက ပထမဆး မြမးမျပျပငေသာ ဘရငျဖစသည။ ေနာကပငးတြငကား ကနစစသား၏

စနမနာယလက ပဂေခတ ဘရငမားသညလညးေကာငး၊ ေႏာငးေခတ ဘရငမားသညလညးေကာငး၊ ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓေစတေတာက အမႊမးအေျပာကတငၾကသည။ အငး၀ရ ၿဗတသကယစားလယေတာ ဟငနရဘာေနး၏ည ကပၸတန ေဂာဘာေနသည ၁၈၃၃ ခႏစက ျမနမာ သကယစားလယ ႏစဥးႏငအတ ႏငငအေရးအခငးကစၥႏင အႏၵယႏငင သြားၾကသည။ အႏၵယေရာကခက ဗဒၶဂယာ ေရာကသြားၾကရာ ကယစားလယအဖြ႔သည ဗဒၶဂယာ၌ ၀ဇရာသနပလငအနးမ တးေဖာရရသညဆေသာ ေကာကစာတစခပ ေတြ႔ခၾကသည။ ေကာကစာတြင ခရစႏစ ၁၀၅၉ ခႏစက ဗဒၶဂယာ ေရာကသြားၾကေသာ ကနစစသား၏ ကယစားလယအဖြ႔ အေၾကာငးႏင ယငးကယစားလယအဖြ႔ ဗဒၶဂယာေစတေတာ ျပျပငတညေဆာကသည အေၾကာငးက ေရးထးထားသည။ မြနဘာသာျဖင ေရးထးထားေသာ ျပညေရႊဆေတာဘရား ေကာကစာ၌လညး “ကနစစသားဘရငသည ရတနာအမးမး စေဆာငးလက ဗဒၶဂယာ မဟာေဗာဓေစတေတာ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-304-

ျပျပငတညေဆာကရနႏင ေစတေတာ၌ ထာ၀ရလငးေနသည ဘရားမးပေဇာရနအတြက ေလသေဘၤာတစစငးႏင ပ႔ေတာမလက၏။ ထ႔ေနာက ကနစစသားသည ေဟာငးႏြမး ယယြငးေနၿပျဖစသည အေသာကမငးတရားႀကး တညထားေသာ ေစတထကပင ၾကညညဖြယေကာငးသည ေစတေတာက အသစမြမးမ တညေဆာကေစ၏။ ယငးအခကႏင စပလဥး၍ ကနစစသားႏငတေသာ အျခားဘရငမရေပ” ဟ၍ ေရးထးမတတမးတငထားသည။ ပဂခရးသည၏ မနစကၡသည အျခားေကာကစာတစခပသ႔ ေရာကသြားျပနသည။ ယငးေကာကစာ၌ ‘ကနစစသား ေစာလမငးႀကး ခၽြတခနး’ ေရးထးထားသည။ အႏၵယ ေတာငပငးသားမားထတြင ဗဒၶစာေပႏင ပတသက၍ ထြနးထြနးေပါကေပါက တတေျမာကကၽြမးကငေသာ ပညာရငမား ရၾကေသာလညး အႏၵယ ေတာငပငးသား အမားစမာ ဗဒၶဘာသာ၀ငမား မဟတၾကကန။ အ႒ကထာဆရာ

ရငမဟာဗဒၶေဃာသႏင အ႒ကထာဆရာ ရငဓမၼပါလတ႔သည အႏၵယ ေတာငပငးသားမား ျဖစၾကသည။ ပဂျပည နရပတစညသမငးႀကးလကထက ဆပဒမေထရႏငအတ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးမ ပါလာေသာ ရဟနးေတာ ရငအာနႏၵာသည အႏၵယေတာငပငးနယ တစနယျဖစေသာ ကၪၥပရ (ကြနခဗာရာမ)သား ျဖစသည။ သ႔ရာတြင အႏၵယေတာငပငးသား အမားစမာ ဗဒၶဘာသာႏင အလမးေ၀းသမား ျဖစၾကသည။ ေရးေခတ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးက မၾကာခဏ ၀ငေရာကတကခကၾကေသာ ဒမလေကးကလားေခၚ ကးေကာသမားမာ အႏၵယ ေတာငပငးသားမား ျဖစၾကသည။ အႏၵယ ေတာငပငးနယမားထတြက ပ႑ယႏင ေစာလအမညရ ျပညနယမားလညး ရသည။ ေရးေခတအခါက ဇမၺဒပကၽြနးသားမားသည အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားတြင လာေရာက အေျခခၾကသည။ ဇမၺဒပကၽြနးရ ျပညနယမားမ လေပါငးမားစြာတ႔သည အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားတြင လာေရာက အေျခခေနၾကေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ ဇမၺဒပမ ခရးသြားမားသည ယငးႏငငမားသ႔ ပငလယေရေၾကာငးခရးျဖင

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-305-

ဥဒဟသြားလာ ေနၾကသည။ ယငးျပညနယမားထတြက ဇမၺဒပေတာငပငးမ ေစာလတငးလညး တစတငးအပါအ၀င ျဖစသည။ ေစာလတငးမ ေလသေဘၤာမားသည ပငလယကျဖတလက အေရ႕ေတာငပငးရ သ၀ဏၰဘမ၊ သ၀ဏၰဒပ၊ ၀ဇယပရ၊ စမၸာ စေသာ တငးႏငငမားသ႔ သြားေလရၾကသည။ တစေန႔သ၌ ေစာလတငးမ ဘရငတစပါးသည ပငလယခရးသြားရငး ပဂျပညသ႔ ၀ငေရာကလာသည။ ပဂျပည၌ ထးလႈငရငမငးႀကး ထးနနးစးစေနသည အခနကာလျဖစသည။ ထးလႈငရငမငးႀကးသည ပဂျပည ေရာကရလာေသာ ေစလမငးႀကးအေၾကာငး စစမးေထာကလမးၾကညေသာအခါ ေစာလမငးႀကးသည ဗဒၶဘာသာက သက၀ငယၾကညသ မဟတေၾကာငး သရသြားသည။ တငးျပညႏငင တစႏငငက အပခပမငးလပေနသ ဘရငတစပါး ဗဒၶဘာသာ ျဖစသြားပါက သာသနာေတာအတြက အထးေကးဇးမားမညဟ ေတြးေခၚၾကဆလက ကနစစသားသည ဤဘ၀၌လညးေကာငး၊ ေနာငတမလြန ဘ၀၌လညးေကာငး သတ၀ါအေပါငးတ႔အား သခစစ၊ သခမနကေပးလက နဗၺာနက မကေမာကျပေစႏငသညမာ ဘရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊

သဃာရတနာတညးဟေသာ ရတနာသးပါးမတစပါး အျခားမရဟ စြၿမစြာ ယၾကညထားသညအတငး ေရႊျပားတြင ဟသၤပဒါးျဖင ရတနာသးပါး၏ ဂဏေကးဇးကေရး၍ ေစာလမငးႀကးထ ပ႔လကသည။ ေစာလမငးႀကးသည ကနစစသားမငးႀကး ပါးလကေသာ ရတနာသးပါး ဂဏေကးဇး ေရႊသ၀ဏလႊာက ဖတရေသာအခါ ေနအ႐ဏတြင ၾကပဒပြငသြားသကသ႔ သတအျမင ပြငလငးသြားသည။ ကနစစသားမငးႀကး၏ ေကးဇးေၾကာင ေစာလမငးႀကးသည သ၏ ေႁခြရသငးပငးမားႏင အတတကြ မမတ႔၏ မ႐းဖလာ အယေဟာငးက စြန႔ပယၿပးလင အယသစျဖစေသာ ဗဒၶတရား အဆးအမက သက၀ငယၾကညသ ဗဒၶဘာသာ၀င ျဖစသြားသည။ တရားစစ၊ တရားမနက သျမငသေဘာေပါကသြားသညျဖစ၍ အလြနတရာ ပတေသာမန ျဖစသြားသည။ သာသနာျပ မေထရတစပါး ေဆာငရြကရမည အလပက ကနစစသားက ျပလပစြမးေဆာငလကေလသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-306-

ကနစစသားအား အထးေကးဇးတငရသြားသညျဖစ၍ ေစာလမငးႀကးသည ပဂဘရင၏ ေရ႕ေတာသ႔ ၀ငေရာကခစားၿပးလင ပလရတနာမားကလညးေကာငး၊ ပလထးတစလကကလညးေကာငး၊ ရတနာခနစပါးစျခယထားေသာ ပေဒသာပငကလညးေကာငး ဆကသသည။ ထ႔ျပင ထးျဖေဆာငးၿပး ရတနာခနစပါး စျခယထားေသာ သားၿမးယပ ကငေဆာငထားသည ႐ပရည႐ပကာယ ေျပျပစေခာေမာလပေသာ သမးေတာတစပါးကလညး ဆကသည။ ကနစစသား ေစာလခၽြတခနးလညး မြနဘာသာျဖင ေရးထးထားေသာ ျပညေရႊဆေတာဘရား ေကာကစာ၌ ပါရသည။ ပဂခရးသညသည ကနစစသားႏင ရငအရဟတ႔၏ ႐ပတ၀နးကငရ မျမငရေသာ မသစကၡျဖင ဖတ၍မရေသာ အကၡရာစာလးမားက မနစကၡျဖင ဖတၿပးသြားေလၿပ။ ကနစစသားႏင ရငအရဟတ႔သည သာသနာေတာအတြက မမတ႔ စြမးစြမးတမ ေဆာငရြကခကမားက ဗဒၶ႐ပပြားေတာႀကးအား

ေလာကထား ေျပာျပေနသညမာ ႏစေပါငး ၉၀၀ ေလာက ရသြားၿပ။ ယငးေလာကထား ေျပာျပခကမားက မတတမးတငထားသည မျမငရေသာ ေကာကစာမား၏ မသစကၡျဖင ဖတမရေသာ အကၡရာစာလးမားက မနစကၡျဖင ဖတ႐ႈလာၾကသညမာလညး ႏစေပါငး ၉၀၀ ေလာက ရသြားၿပ။ ေနာကအနာဂတတြငလညး လေပါငးမညမ၊ ခရးသညေပါငးမညမ ဖတၾကလမဥးမည မသေပ။

ကလာဏေကာကစာ

ဟသာ၀တသမငး၌ ဘရငမ ရငေစာပနနးစၿပး ဟသာ၀တထးနနးတြင စျမနးစးစေသာမငးမာ ဓမၼေစတျဖစသည။ ဓမၼေစတသည ျမနမာႏငငသမငး၌ ထငရားေကာၾကားေသာ ဘရငတစပါး ျဖစ႐မမက ျမနမာႏငင သာသနာသမငး၌လညး သာသနာျပဘရငတစပါးအျဖစ တငတငတယတယ ထညထည၀ါ၀ါ ေနရာရရေနေသာ ဘရငတစပါး ျဖစသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-307-

ပဂျပည တညေဆာကသ အေနာရထာဘရငသည သထမ ပဋကတေတာက ေဆာငၾကဥးလာၿပး ပဂျပည၌ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာက ျဖန႔ျဖးေသာေၾကာင ျမနမာႏငင သာသနာသမငး၌ သာသနာဒါယကာ ဘရငတစပါးအျဖစ ထငေပၚေကာၾကားေနသည။ အေနာရထာ တညေဆာကေသာ ပဂျပညဗမာနႀကးတြင အေနာရထာ ျဖန႔ျဖးေသာ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ စလစမြနးခၽြနသည ငြားငြားစြငစြင တငတယေတာကပေနသည။ အေနာရထာေနာကတြင ျမနမာႏငငသမငး၌ သာသနာဒါယကာအျဖစ ထငေပၚေကာၾကားေသာ ဘရငႏစပါးရသည။ ဓမၼေစတမငးႏင မငးတနးမငး ျဖစသည။ ရတနာပ ၿမ႕တညနနးတည မငးတနးမငးႀကး၏ သာသနာျပ လပငနးမားထတြင ပၪၥမသဂၤါယနာတငျခငးႏင ပဋကတသးပ ေကာကထကအကၡရာတငျခငးသည သရဖေဆာငးေသာ သာသနာျပလပငနးမား ျဖစသည။

ဓမၼေစတမငးႀကး၏ သာသနာျပလပငနးမားထတြင အထြတအထပေရာကေသာ လပငနးမာ ဟသာ၀တေနျပညေတာမ ရဟနးကယစားလယေတာ အဖြ႔ႏစဖြ႔ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔ ေစလႊတျခငးျဖစသည။ ျမနမာႏငငႏင လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး (သရလကၤာ)သည ပဂေခတကစၿပး သာသနာေရး ဆကသြယမႈ ရလာခသည။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၌ ဗဒၶသာသနာေတာ၏ အေျခအေန ညႇးမနေနသညအခါ ညႇးမနေနေသာ ဗဒၶသာသနာေတာ ျပနလည ရငသနလာေစရနအတြက ျမနမာႏငငမ အကအညယရသည။ ထနညးအတပင ျမနမာႏငင၏ ဗဒၶသာသနာေတာ အားေပာေနခန၌လညး လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး၏ အၾကဉာဏကလညး ယရသည။ ဓမၼေစတမငးႀကးသည ဗဒၶသာသနာေတာေရာင ထြနးလငးေျပာငေစလေသာ အာသသထကသနသ ဘရငတစပါးျဖစ၍ သ အပခပမငးလပေသာ တငးျပညႏငငရ ဗဒၶသာသနာေတာ အေျခအေနက ေလလာၾကညေသာအခါ အားမလ အားမရ ျဖစလာသည။ ထ႔ေၾကာင သ အပခပမငးလပေသာ တငးျပညႏငငရ သာသနာေတာေရာင ေတာကေျပာင၀ငးလက

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-308-

လာေစရနအတြက ေၾကးခၽြတၿပး အေရာငတငလေသာ ဆႏၵျဖစေပၚလာသည။ ယငးဆႏၵ၏ ေစေဆာတကတြနးခကအရ ရာမတမနေတာ ႀကးမႉးေသာ ရဟနးကယစားလယအဖြ႔ႏင စၾတတမန ႀကးမႉးေသာ ရဟနးကယစားလယအဖြ႔က လကၤာဒပ သဟဠကၽြနးသ႔ ေစလႊတလကသည။ ယငးရဟနးေတာမားသည သဟဠကၽြနး ကလာဏျမစ ဥဒကေကၡပေရသမ၌ သကၡာထပၿပး ဟသာ၀တ ျပနလာၾကသည။ ဓမၼေစတမငးႀကးသည လကၤဒပ သဟဠကၽြနး ကလာဏျမစ ဥဒကေကၡပေရသမတြင ဥပသမၸဒ ကေဆာငၿပး ျပနလာၾကေသာ ရဟနးေတာမားအား ဟသာ၀တေနျပညေတာ၌ ကလာဏသမ သမတေစသည။ လကၤာဒပ သဟဠကၽြနး ကလာဏျမစ ဥဒကေကၡပေရသမ၌ ရဟနးခလာၾကေသာ ရဟနးေတာမား သမတေသာေၾကာင ဟသာ၀တေနျပညေတာရ ဓမၼေစတမငးႀကး၏ သမလညး ကလာဏသမဟ အမညနာမတြငေနသည။ ကလာဏသမသည ပခးၿမ႕၌ ယခထကတင တညရေနေပသည။ -----------

ဓမၼေစတမငးႀကးသည ဟသာ၀တေနျပညေတာ ပတ၀နးကင၌ ကလာဏသမအျပင အျခားသမႀကး ၉ သမႏင သမငယ ၁၀၇ သမကလညးေကာငး၊ ရာမညတငး အျခားေဒသတ႔၌ သမေပါငး ၂၀၀ ေကာကလညးေကာငး၊ စစေပါငး သမ ၃၀၀ ေကာ ၄၀၀ နးပါး သမတခသည။ ယငးသမမားမ ရဟနးသစေပါငး ၆၀၀ ေကာ ေမြးထတေပးခသည။ ယငးသမမား၌ပင သသယျဖစဖြယရေသာ ရရငးစြ ရဟနးေပါငး တစေသာငးေကာကလညး သကၡာထပတငေပးသည။ ဓမၼေစတမငးႀကးသည သာသနာျပလပငနးမားက အငတကအားတက လပကငေဆာငရြက႐မသာမက သ၏သာသနာေရး ေဆာငရြကခကမားကလညး ေကာကစာေရးထးထားသည။ ပခးၿမ႕၌ရေသာ ယငးေကာကစာသည ‘ကလာဏေကာကစာ’ အျဖစ ထငရားေကာၾကားေနသည။ ပါဠဘာသာ မြနဘာသာျဖင ေရးထးထားေသာ ကလာဏေကာကစာသည ေကာကစာတင ၁၀ တင၊ သ႔မဟတ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-309-

ေကာကစာခပေရ ၁၀ ခပရသည။ အျမင ၇ ေပ၊ အကယ ၄ ေပ၊ ထ ၁ ေပ ၃ လကၼ ရသည။ မကႏာႏစမကႏာ၌ စာထးထားသည။ တစမကႏာစာေၾကာငးေရ ၇၀ ရသည။ ကလာဏေကာကစာက ပခးၿမ႕က ကလာဏသမအနး၌ ေရးေဟာငး ေကာကစာဌာနမ အရအတားအျဖစ အေဆာကအအတစခ ေဆာကလပၿပး ထနးသမးထားသည။ ကလာဏေကာကစာ၌ ဓမၼေစတမငးႀကး၏ သာသနာေရး ေဆာငရြကခကမားသာမကဘ အႏၵယသာသနာ၀င၊ သဟဠသာသနာ၀င၊ ရာမညသာသနာ၀င၊ ပဂသာသနာ၀င၊ ဟသာ၀တ သာသနာ၀ငမားကပါ ေဖာျပထားသည။ ထ႔ေၾကာင ကလာဏေကာကစာသည ေရးကေသာ သာသနာ၀င၊ သာသနာသမငး ကမးစာတစအပ ျဖစေနသည။ ၀သဒပန၊ သာသနာလကၤာရ၊ သာသန၀သပၸဒပကာ စေသာ ေနာကပငးသာသနာ၀င၊ သာသနာသမငးကမးမားသည အားလး ကလာဏေကာကစာက မျငမးျပၾကရသည။ ပါဠဘာသာျဖင ေရးထးထားေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ “The Kalyani Inseription Pegu” (1476 A.D) စာအပအမညျဖင အဂၤလပဘာသာ

ျပနထားေသာေၾကာငလညးေကာငး၊ ႏငငျခားသမငးသေတသ သ႔မဟတ သာသနာသမငး သေတသမားပင ကလာဏေကာကစာက အေထာကအထား အကးအကား မျပလပဘ သမငးစကား မေျပာၾကေပ။ သမငးစာ မေရးၾကေပ။ ကလာဏေကာကစာ ပါဠက႑က အရငသဒၶမၼနႏၵမေထရက ျမနမာနယ ျပနဆေရးသားသည။ အရငသဒၶမၼနႏၵ၏ ကလာဏေကာကစာ နယက ကကဆအရငအာစရမေထရက ႀကးၾကပလက ၁၃၀၀ ျပညႏစက ျပညႀကးမဏၰင ပႏပတကတြက ပႏပသည။ ရနကနၿမ႕ ဘရားျဖဆရာေတာကလညး ကလာဏေကာကစာ ပါဠက႑၏နယ ေရးသည။ ဘရားျဖဆရာေတာ၏ နယက ခရစႏစ ၁၉၃၈ ခႏစ၌ သဓမၼ၀တတကက ပႏပထတေ၀သည။ ဘရားျဖဆရာေတာ၏ နယ၌ ဟသၤတ ျမစေကြးဆရာေတာ ဥးပညာ၀သ၏ အတပၸတနဒါနး၌ ဓမၼေစတမငးႀကး၏ အေၾကာငးကလညးေကာငး၊ ဟသာ၀တ သမငးကလညးေကာငး၊ ဗဒၶသာသနာ၀ငကလညးေကာငး

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-310-

ကမးဂနအေထာကအထားမားစြာက သေတသနျပလက ေရးသားထားသည။ ကလာဏေကာကစာ ပါဠက႑၏ ျမနမာစကားေျပကမ ေတာငတြငးအေကာ ခငႀကးေဖာ ဆရာေတာက ေရးသည။ ယငးကလာဏေကာကစာ စကားေျပကမးသည အႏစႏစ အလလကစၿပး ေပမျဖငသာ ရလာခရာ ၁၉၇၇ ခႏစ၌ ‘ပဋကဗးဟာ’ အဖြ႔က စာအပအျဖစ ပႏပထတေ၀သည။ ကလာဏေကာကစာ မြနဘာသာက႑ကမ သရပခ ဥးလေဖ၀ငးက ျမနမာျပနၿပး ၁၉၅၈ ခႏစ၌ ျပညေထာငစယဥေကးမႈဌာန မြနယဥေကးမႈ ဌာနစတမ ပႏပျဖန႔ခသည။ ကလာဏေကာကစာသည ပဂျမေစတေကာကစာႏင မတေပ။ ျမေစတ ေကာကစာသည ေကာကစာေလးမကႏာ၌ ပါဠ၊ ျမနမာ၊ မြန၊ ပစာေလးမးျဖင ေကာကစာေရးထးထားသည။ ျမေစတေကာကစာ၌ ေရးထးထားေသာ ပါဠ၊ ျမနမာ၊ မြန၊ ပ ဘာသာစကားေလးမး၏ အနကအဓပၸာယမာ

တစမးတညးျဖစေသာလညး ကလာဏေကာကစာ၌ ေရးထးထားေသာ ပါဠႏင မြနဘာသာစကား၏ အနကအဓပၸာယမာ တစမးတညးျဖစ၏ မဆႏငေပ။ ပါဠစာမကႏာ၌ မပါေသာ အနကအဓပၸာယတခ႕ မြနစာမကႏာ၌ ေရးထးထားသညက ေတြ႔ရသည။

မငးတနးမငး

ရတနာပေခတ၌ ပဋကတတကမား တစခမက ေပၚေပါကလာၾကသည။ ရတနာပေနျပညေတာ၌ ေပၚေပါကလာေသာ ပဋကတတကမားထတြင မငးတနးမငး၏ ပဋကတတကသည ထငရားေသာ ပဋကတတကျဖစသည။ မငးတနးမငးသည ရတနာပေခတက စတငတညေဆာကသလညး ျဖစသည။ ရတနာပေခတတြင စးစသြားခေသာ ဘရငႏစပါးထက တစပါးလညးျဖစသည။ မငးတနးမငးသည တငးျပညက ခစခငျမတႏးသည။ အေျမာအျမငရသည ဘာသာတရား ကငး႐ႈငးသည။ သာသနာေတာက ၾကညညေလးစားသည။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-311-

စာေပခစစတ ရသည။ ရတနာပေခတ၌ တညေဆာကေသာ ပဋကတတကမားထတြက မငးတနးမငးႀကး၏ ပဋကတတကသည အဓကကေသာ ပဋကတတကႀကး တစတကျဖစသည။ မငးတနးမငးႀကး၏ ရာဇဂ႐ ဒတယ ေမာငးေထာင သာသနာပငဆရာေတာသည ထအခနက ဗဒၶသာသနာႏငင တစႏငငျဖစေသာ သဟဠကၽြနးႏင အဆကအသြယရသညျဖစ၍ သဟဠကၽြနးမ ရဟနးေတာမားသည ရတနာပေနျပညေတာသ႔ ကြေရာကၿပး ပညာသငၾကား ဆညးပးၾကသည။ မငးတနးမငးႀကး၏ သတမနမားလညး ႏငငျခားအေတြ႔အၾက ရေနၾကၿပ။ ထ႔ေၾကာင မငးတနးမငးႀကး၏ ဥးေႏာကထတြင ႏငငျခား သာသနာအေရး၊ ႏငငအေရး အေတြးအေခၚမား ကနးေအာငးေနၿပ။ ရတနာပ ေနျပညေတာႀကးက မတညေထာငခင အမရပရ၌ စးစေနစဥက မငးတနးမငးႀကးထ သအမတ ဆာအာသာဖယယာ ႀကးမႉးေသာ အဂၤလပသအဖြ႔ ေရာကလာသည။ ယငးသအဖြ႔ထက သအဖြ႔၀င ဟငနရယး၏ မတတမးစာအပ၌ ျမနမာႏငင၌ သေတြ႔ရရေသာ စာအပ၊ စာတမး၊ ေပပရပကမားႏင ပတသက၍ “မငးတနးမငးသည ဖယယာက သေဘာကေသာေၾကာင

ေရႊနနးေတာမ ပဋကတတစစႏင အျခား ေပစာ၊ ပရပကစာမားစြာက လကေဆာငအျဖစ ခးျမႇငေပးသနားေတာမလကသည” ဟ၍ ေရးသားေဖာျပထားသည။ ယငးပဋကတေတာအစႏင ေပ၊ ပရပကမားက ေနာကပငး၌ လနဒနၿမ႕ရ အႏၵယအပခပမႈဆငရာ အတြငး၀န႐း ပဋကတတက၌ ထနးသမးသမးထားသည။ အလဒငဘတ အမညရေသာ အေရ႕တငးစာေပ ပညာရငႀကးတစေယာက ရသည။ အလဒငဘတ၏ အဆအရ မငးတနးမငးႀကး ဖယယာအား ေလကေဆာငအျဖစ ေပးလကေသာ ပဋကတအစသည ေပထပအားျဖင ၂၉ ထပ ျဖစသည။ ပးအ၀တျဖင ထပပးထား၏။ သစသားေသတာထတြင ထညသြငးထားသည။ ေပထပတစထပစတြင ကးေရးထားေသာ သကရာဇမာ ျမနမာေကာဇာသကရာဇ ၁၂၀၂ ခ ၁၂၀၃ ခႏစတ႔ ျဖစၾက၏။ ခရစႏစမာ ေအဒ ၁၈၄၁-၄၂ ျဖစသည။ သေပါမငး ပါေတာမၿပးေနာက ႏစႏစအၾကာ ၁၈၈၇ ခႏစ၌ အတဖဆရာေတာႀကး သဟဠကၽြနးသ႔ ဘရားဖးကြသည။ အျပနတြင သဟဠကၽြနးရ သရသမဂၤလ ဆရာေတာႀကးက ျမနမာႏငငမ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-312-

အဘဓမၼာပဋကတ မမနမေဟာငး သဟဠကၽြနးသ႔ ေပးပ႔ရန မာလကသည။ အတဖ ဆရာေတာႀကးသည ျမနမာႏငင ျပနေရာကေသာအခါ မႏေလးသ႔ တပညရဟနးတစပါးက ေစလႊတလက အဘဓမၼာ ပဋကတမမနမေဟာငး အရာခငးသည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာထးနနး ပကသဥးၿပး တငးျပညႏငင အေျခအေန မၿငမမသက ျဖစစျဖစ၍ သာသနာပင ဆရာေတာထမလညးေကာငး၊ ပဋကတအပ ဥးယထမလညးေကာငး ဆရာေတာႀကး အလရေသာ အဘဓမၼာ ပဋကတမေဟာငးမမန မရရေပ။ စာေပပရယတ ျမတႏးလေသာ မငးတနးမငး၏ မဖရားေခါငႀကး စၾကာေဒ၀မဖရား အၿမကးကြယထားေသာ ေကာကစာမ ပဋကတသးပသည မငးလမငးသမးထ၌ ရေနသညဟ ၾကားသရ၍ မငးလးမငးသမးထ ခဥးကပမ ေကာကစာမ အဘဓမၼာ ခနစကမး ရရသည။ ယငးမေဟာငးမမန အဘဓမၼာ ပဋကတက အတဖ ဆရာေတာႀကးက သရလကၤာႏငင ဆရာေတာႀကး သရသမဂၤလထသ႔ ပ႔လကသည။ ဆရာေတာႀကး သရသမဂၤလက ယငးမေဟာငးမမန အဘဓမၼာ ပဋကတက သရလကၤာ တစႏငငလးတြင သငၾကားေလလာရန ျဖန႔ျဖးလကသည။ ယငးအျဖစအပကမာလညး မငးတနးမငးတရားႀကး လကထက၌

နနးတြငးသမား၊ မဖရားမားကစၿပး စာေပပရယတ ျမတႏးေၾကာငး သကေသသာဓက ျဖစသည။

ေကာကစာ ပဋကတတက

မငးတနးမငးႀကးသည နနးတြငးပဋကတတက တညေဆာက႐ႏင အားမရေသးေပ။ မးေလာငေသာလညး ျပာျဖစမသြားေသာ၊ ျခစာလညး ျဖစမသြားေသာ၊ ေဆြးျမညယယြငးသြားျခငးလညး မရေသာ၊ သတစပါး ခးယသြားျခငးလညး မရႏငေသာ ေကာကစာပဋကတတကႀကးက တညေဆာကသည။ ၀နညးငါးကမး ပါဠေတာ ေကာကခပေရ ၁၁၁၊ အဘဓမၼာ ခနစကမး ပါဠေတာ ေကာကခပေရ ၂၀၈၊ နကာယငါးကမးသတ ပါလေတာ ေကာကခပေရ ၄၁၀၊ စစေပါငး ေကာကခပေရ ၇၂၉ ခပက သကရာဇ ၁၂၃၀ ျပည၊ ကဆနလဆနး ၁၄ ရကေန႔တြင အၿပးသတ

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-313-

အေခာကငၿပးၿပျဖစ၍ ရတနာပေနျပညေတာ ဖြားဖကေတာ ခနစဌာနထက အပါအ၀င မဟာေလာက မာရဇနေစတေတာတြင တတငးနားပတလည အတျပသာဒ ဂတညလပ၍ ေကာကခပေရ ၁၆၈ ကလညးေကာငး၊ တတယ မဟာရအတြငး အတျပသာဒ ဂတညလပ၍ ေကာကခပေရ ၅၁၉ ကလညးေကာငး၊ ယငးသ႔အားျဖင အတျပသာဒ ဂတစဂလင ေကာကစာေတာ တစဆကစ စကေဆာက သြငးထားကးကြယသည။ ပဋကတသးပက ၀ငးသး၀ငးထတြင စကထထားသည။ အျပင၀ငး၌ သတႏပဋကကလညးေကာငး၊ အလယ၀ငး၌ အဘဓမၼာပဋကတကလညးေကာငး၊ အတြငး၀ငး၌ ၀နယပဋကတကလညးေကာငး စကထထားသည။ သ႔ရာတြင အတအက ပငးျခားထားျခငး မဟတေပ။ သတမတထားသည ၀ငးကေကာၿပး တစဖက၀ငး ကးသြားသညမးလညး ရသည။ ဆလသညမာ အျပင၀ငး၌ အဘဓမၼာ ေကာကျပားအခ႕ ရေနၿပး အလယ၀ငး၌လညး ၀နညးေကာကျပားအခ႕က ေတြ႔ရသည။ ပဋကတသးပႏငအတ မလႏၵပဥႇာ၊ ေပဋေကာပေဒသႏင ေနတကမးမားက အျပင၀ငးတြင စကထထားသည။

ပဋကတေတာ ေကာကခပတစခပသည အျမငငါးေပ၊ အကယသးေပ၊ ထေျခာကလကမစ အသးသးရသည။ ယငးေကာကစာ ပဋကတေတာမားသည အတအဂၤေတ ျပာသာဒအတြငး၌ ရသညျဖစ၍ သတ႔ေရးေသာ စာမားထတြင မငးတနးမငးႀကး၏ ပၪၥမသဂၤါယနာႏင မငးတနးမငးႀကး၏ ကသလေတာ ေကာကစာ ပဋကတတကအေၾကာငး ၿပးျပညစလမမည မဟတမ၍ သတမတထားၾကသည။

ၿပးပါၿပ။

mmcybermedia.com ကေငြဇငေယာ မ ရကကးတငဆကပါသည။

-314-