Yahoyt Dergi | 07.09

say 2

temm

uz2009

ROBOT

mtiyaz sahibiMYK Medya myk-medya.com

EditrlerElif zkaya [email protected] Altunparlar [email protected] Acar [email protected]

Katkda bulunanlarErdem Dilbaz [email protected] Ayan [email protected]

TasarmEmre Parlak [email protected]

editoryal

Kimisi t-shirtnde basksn tamay, kimisi ise oyucak kolaksiyonunu yapmay sever. nsanl yok edeceklerinden korkulan, edebiyattan sinemaya her alanda resmedilen robotlar, aslnda insanlk tarihinin en heyecan verici icaddr.

Yahoyt Dergi'nin bu saysnda etkileimli robotlar, sinema ve edebiyat tarihinin en unutulmaz robotlar, robot/lomo/vintage'n artc genine dair sosyal bir analiz, gururlu robot Shaw-han Lien rportaj, robot vokalin ykselii, robotlara yklenen korku kavram, pten kan mthi robot tasarmlar ve robotlar zerine balayan bir yk serisi ile karnzdayz.

yi elenceler.

Yahoyt.com

02

iindekiler 03

ROBOCANLARSNEMADA ROBOTLAR Hasan YalnROBOT AMA GURURLU Erdem DilbazETKLEML ROBOTLAR Elif zkayaMODA: FRANZ STEINERROBOT DEDNDE SENN BENM GB NSAN M. Serdar Kuzulolu3IN1: ROBOTLAR, LOMOLAR, VINTAGE Erdem DilbazEDEBYATIN ROBOTLARININKII BAI OYNAMAZ Serhat AyanNE KADIN NE ERKEK EN SEVDM ROBOT VOKAL Elif DemirciHEAVY GEAR: MASSADA AZZLER Emek AltunparlarROBOT TEST

YAHOYT DERG TEMMUZ 09 YAHOYT.COM

051319212732

3539

43

4650

YAHOYT DERG TEMMUZ 09 YAHOYT.COM

YAHOYTDERGSAYI

robotnin konusu2

yaz 05

PAUL LOUGHRIDGE, GARAJINDAK HURDALARDAN OYUNCAK LAZER SLAHLARI YAPIYORMU. HURDALARIN BIR TRL EKSLMEDN GRNCE, "ROBOT DA R LE BALIYOR, U HURDALARDAN BR DE ROBOT YAPAYIM MADEM," DEM. ORTAYA IKAN EY KARISININ OK SEVML BULMASI ZERNE, HURDA ROBOTUKLAR YAPMAYA DEVAM EDEN LOUGHRIDGE'N GARAJINDAK HURDA YIINI, ARTMAYA VE YAYILMAYA DEVAM EDYOR.LOUGHRIDGE'N YARATIMLARI PEK BR EY YAPAMIYOR, YAN ASLINDA ROBOTTAN ZYADE ROBOT HEYKELCKLER. AMA, RN OLDUKLARI N BU OK DA NEML DEL.

YAHOYT DERG TEMMUZ 09 / YAHOYT.COM

"BASTIR BULLDOGS!"Bull Dog, eski bir elektrik bant tenekesi, kahvedenlik kapa, kk ekmek kalb, gazl zgaralarda kullanlan iki esnek boru, aluminyum boru ucu, eitli yaylar ve somunlardan yapld. Boyu, 43 cm. kadar. Bastr Bulldogs!

yaz 06


KUTULOT'LU SR VICIKSr Vck, valyelik an yaatmaya devam ediyor. Kurtarlacak bir prenses kana kadar, vaktini, rendeden kalkan, ya damlalndan kargs ve zel yapm tolgas ile cesur pozlar vererek geiriyor.

SALLA SALLA ALKALA

KAITBOTBu robot, atklarn geri kazanmyla elde edilmi bir rn tantmak iin yaplan bir dizinin paras. lk prototip ise... Makarna robotun saldrs!

yaz 07


ARIZA GDERCBir deil, tam iki eski el fenerinden yaplma. Tm izcilerin azn sulandryor. Arza Giderici hem yolunuzu aydnlatyor, hem iinizi ferahlatyor. Boyu 38 cm. Piller fiyata dahil deil.

SCHAUERUyank, atlgan Schauer'in koca gzlerinden hibir ey kamyor. Radar (fskiye) apkas ve gl kollarn (pencere kulplarn) ekinmeden sergileyen robotuk, her grdnn efendisi. Gvdesi, motor analizrnden. Gerisi ise, eski valflerden, matkap paralarndan ve yaylardan oluuyor. Pek afili sar burnunu da unutmamak lazm.

JUMBO SPREY BALII

BR2D2 (BIRATOODTOO)"Star Wars'u zirilyonuncu kez izliyor, bir yandan da bira iiyordum. Sv ilham ektike, aklma byle bir ey yapmak geldi. Gvdesi 4.7 litrelik metal bira fs, kafas krom traktr far, bacaklar eski moda bir ayakkab frasndan, ayaklar da kk ekmek kalb. Ya iki almay tutanlar, bu arkada ok sevdi. Bira sizinle olsun."

yaz 08


STARFLEXTam bir piknik dostu. ine bir-iki sanvdi ve iecek sdrmak mmkn. Fotoraf da ekiyor. Hatta eve ok ge kalrsanz, yolda nz oluyor. Kibar kibar rica ederseniz, zel tasarm ayaklaryla t bile yapabilir.Metal beslenme antas, eski fotoraf makinesi, bisiklet ark, el feneri paralar, pasta ssleme aleti paralar, oyuncak tler ve eski arabalarn kap kulplarndan yaplma.

ROBOT KPEK SCOTTYskoya'bnn kayb, robotseverlerin kazanc olan Scotty. Bu minii, eski ekose termoslardan bir gvde, aluminyum masa lambasndan kafa ve armatrden kulaklar oluturuyor.

TESTERE ROBOTTestere Robot Buzz, hayli keskin zekal bir arkadamz (f.). Bir deneme kutusu, kap kulbu, eski bir kamyon amblemi, film makaras, valf mandal, cam kaynaklar ve alminyum ayrma kutusundan oluuyor. Ha, tabii bir de testereden. Buzz'la sklmann imkan yok.

yaz 09


MKSLERN EFENDSBu arkadan odak noktas, eski otomobillerin benzin depolarndaki hava/yakt orann gsteren bir... gsterge. Kafas, buz kraca. Kollar, alminyum bir bahe aletinin ikiye blnmesiyle yaplm. Gvdesi, paslanmaz elikten bir krk balants. Ayaklar da, mobilya tekerleinden.

TEPEGZBu mekanik canazorun temeli, havaya-suya dayankl bir Deniz Kuvvetleri feneri. Lambasnn yerine bir gsterge konmu. Kollar, 50'lerden kalma. Karavana karken kullanlan tutamaklardan oluuyor. Heybetli bacaklar, paslanmaz elik deney tplerinden, bir arabann arka difransiyelinden araklanm dililerden ve yaylardan yaplma.

ROBOT KARDELER HANS VE FRANZ

DEVRY

yaz 10


AI JULIAYarm fincan somun, iki bisiklet freni, bir tutam da hurda alminyumu kartrn. 150 dereceye stlm frnda 35 dakika piirin, taptaze Julia'nz servise hazr.Julia, antika bir abajur glgelii, daha yenice bir aplik ve kullanlmayan bir araba plakasndan oluuyor.

BUZMATK50'lerden kalma buz krcs, bakelit kahvedenlik sap, watt gstergesi, Brownie Hawkeye fotoraf makinesi, iki motorsiklet kontrol kolu, aluminyum ubuklar ve iki tane mumluk.

WALTER (NAM-I DER CER)Walter'n ayaklar karburatr kapaklarndan yaplma. stnde durduu kaide, bir elektrik sprgesinin motor kapa.

TK NANCY

yaz 11


KAMERA BC - SHUTTER BUGShutter Bug, 1953'den kalma Ansco Shur-Flash fotoraf makinesinin, fskiye tabanna eklenmesinden oluuyor. Bacaklar, 10 vitesli bisikletlerden kma frenler. Gzleri, sve kftesi yapmakta kullanlan bir alet.

KK BALERN

SOSYETE ROBOTU PEARL ncileriyle, parlak alminyum gece elbisesiyle Pearl, robot sosyetesine damgasn vuruyor.

yaz 12


SARIKUYRUKKamp fenerinden gvde, bobinden gzler ve buz maasndan kulaklaryla, cana yakn bir robot. Sizin arkadanz olabilir. O zaman adn, kafanza gre deitirirsiniz.

SANDYBalk eti kzmz Sandy, son moda gzlklerini de takt, dt plaj yoluna. Gne kremine de gerek yok, zaten alminyumdan yaplma. Bakr apka da hediyesi!

ALMNYUM FL ELIBu ufakln ilham, u an kafasn oluturan demliin eklinden geldi. Kulaklar, lbr tepsisinden yaplma. Dileri de, fren kaldrac.

yaz 13


Sonraki yllarda bilim-kurgu ve korku sinemasnn gzden dt dnemlerde beyaz perdede tek tk gzken robotlar, 1950 ylnda Isaac Asimovun klt roman I, Robot yaynlandktan sonra daha bir rabet grmeye balar. 1951 ylnda , getiimiz aylarda yeniden ekilen The Day the Earth Stood Still (Dnyann Durduu Gn) filminde uzayl Klaatu ile birlikte dnyamz ziyaret eden Robot Gort, robotlarn artk sinema dnyasnn vazgeilmez gelerinden biri olacana dair en nemli ipucudur.

Robot kelimesi her ne kadar 1920li yllarn banda, ekoslovak yazar Karel apek'in R.U.R isimli oyununda ortaya km olsa da bilinen anlamda, yani insanolunun kendi deneyimi ve bilgisi ile retip ortaya kard bir mamul olarak beyaz perdede yer almas, Otto Ripertin ynettii 1916 yapm alt blmlk 401 dakika sren Homunculus isimli filme dayanr.Film teorik olarak Frankestein andrmakta olsa da gerek anlamda ilk robot 1927 ylnda gsterime giren ve bir klasik haline gelen Fritz Langn Metropolis filminin robot Maria'sdr.

Hasan Yaln [email protected]

yaz 14


Devam eden yllar boyunca tek tk olsa da beyaz perdeden eksik olmayan robotlar ve yapay zeka hikayeleri 1968 yapm Stanley Kubrickin 2001:A Space Odyssey (2001: Bir Uzay Maceras) filmi ile sinema tarihine ei benzeri grlmemi bir kilometre ta ekliyordu: HAL9000!

Beyaz perdenin en 'arza' yapay zekalarndan biri olan HALn astronot Dave Bowman ile gerekletirdii kstaha diyaloglar unutulmazlar arasna oktan girmitir bile.

Sonraki yllarda daha sonra yeniden deineceimiz George Lucasn ilk uzun metrajl filmi olan THX 1138de karmza kan polis robotlarn ardndan Michael Crichton imzal 1973 yapm West World (Bat Dnyas) Yul Brynnern enfes oyunculuu ile robot kavramna yeni bir alm getirmitir. Zenginlerin elenmek iin para vererek insans robotlar yok ettii sentetik elence parknda kontrolden kan silahor bir robotun hikayesini anlatan Bat Dnyasnn Future World (Gelecein Dnyas) isimli bir de devam filmi ekilmitir. Bu filmler ile orta ya kuann ryalarna en az bir kere girmeyi

baaran 'deliren robotlar' temas ise ileri ki dnemlerde bilim-kurgu sinemasnn nemli besin kaynaklarndan biri olacaktr.

Takvimler 1977 yln gsterdiinde bir George Lucas klasii olan Star Wars (Yldz Savalar) filminin gsterime girmesi ile o gne kadar hayal edilen ve edilemeyen tm robot kavramlarnn zerine yeni bir sayfa almtr. Filmin barol karakterlerinden saylabilecek iki robot, R2D2 ve C3-PO beyaz perdede arz- endam eylemi, bylelikle robotlarn sadece katil, kt, psikopat ve zarar veren deil, ie yarayan, birbirleri arasnda dostluk kurabilen reticilerine sonsuz ballkla hizmet eden mamuller olarak algnabilir hale gelmitir.

yaz 15


Alien (Yaratk) serisinde yer alan ana bilgisayar Anne ve deliren android Dash sonraki blmlerde yer alan Bishop, Annalee Coll yine 80 dneminin ilk filmlerinden Saturn 3te yer alan ve programlamak iin baka bir insann ense kknden USB benzeri bir cihaz ile balanmak zorunda olduu manyak robot Hector, iki jenerasyonu kaplayacak hikayesi ile sinema tarihinin en vahi ve lmsz robotlarnn sergilendii Terminator (Yok Edici), Blade Runner (Bak Srt) ile hayatmza giren 'Replicant' terimi, ve nceki rnekleri destekler ete kana brnm insans robotlarn yan sra, yar insan yar robot polisin hikayelerini ele alan Robocop, duygu sahibi bir robotun 200 yllk srete insana dnme abasn anlatan Bicentennial Man (Robot Adam) ve usta Kubrick tarafndan balanp, Steven Spielberg tarafndan tamamlanan, yapay zeka sahibi bir robotun 2000 yla yaylan inanlmaz macerasn ele alarak robotik ve yapay zeka terimlerini beynimize ykleyen A.I. Artificial Intelligence (Yapay Zeka), Asimov klasii I Robottan (Ben, Robot) yakn zamanda uyarlanan ayn isimli eseri, son 25 yl kapsayan en nemli eserlerdir.

Bu filmlerden bir ounda ele alnan tema, kendi yaratanna kar kp

isyan eden ve Asimovun nl 3 robot yasas ile elien robotlardr. Bunlara en nemli rneklerden biri phesiz dnya ynetimini ve insanl ele geirerek sanal bir dnya yaratan sper robotlarn konu edildii Matrix lemesi ile bir dieri uzun soluklu bir tv dizisi olan ve yaratclarna kar gelen robot rk Cylonlar konu alan Battlestar Galacticadr. (Sava Yldz Galactica) Saturn 3n akln kaybeden robotu Hector da bu klasmanda kendine nemli bir yer edinir. Terminator (Yok Edici) serisinin robotlara hkmeden ve insan varln kendine dman olarak gren a Skynet ise kresel bir robot isyanna sebep olan oluum olarak tm insanl yok etmek zere kendini programlamtr.

Bu arada bir izgi film uyarlamas olan Transformers ve robotlar da ak

olur fikrini perdeye tayan Pixar Yapm Oscar dll Wall-E (Vol-) izlenmesi gereken balca yaptlardandr.

yaz 16


nsanlar ile dosta yaayan sevgi dolu robotlar ile insanl yok etmeye alan katil robotlar arasndaki ikilem yaana dursun, bu yln sonlarna doru vizyona girecek Surrogates isimli film bambaka bir ikilemi ele alacak. Gelecekte insanlarn evlerinde oturarak kendi yerlerine replika robotlarn ie, al verie gnderdiini anlatan izgi roman uyarlamas, sz geen vekil robotlardan birinin ldrlmesi (yok edilmesi) gerek cinayet saylr m, ikilemi zerine kurgulanm ilgin bir hikaye zerine kurulu.

Son olarak bir popler bir mzik grubu olan Daft Punkn insan olma hasreti eken iki robottan sz ettikleri sessiz filmi Electromann altn izmeden gemek olmaz. 2007 yapm filmde beyin kvrmlarnz imdikleyecek bir ok ge mevcut.

Robotlarn beyaz perde zerindeki egemenliini detayl olarak ele almak istersek bir ka sayfa deil bir ka fasikl tutacan gz nne alrsak daha geni fikir edinmeniz ve kendi kararlarnza varmanz iin yukardaki eserlerin mutlaka izlenmesi gerektiini hatrlatalm.

Yazy efsanelemi bir Hal900, Dave Bowman diyalou ile tamamlayalm!

Dave: - Hal, seninle daha fazla tartmayacam!

Kaplar a!

Hal: - Bu konuma artk herhangi bir amaca hizmet

etmiyor Dave. Hoakal!

yaz 17


Bir robot hibir ekilde insanoluna zarar veremez vey pasif kalmak suretiyle zarar grmesine izin veremez.

1Bir robot kendisine insanlar tarafndan verilen komutlara 1. kuralla elimedii srece itaat etmek zorundadr.

2Bir robot 1. ve 2. kurallarla elimedii srece kendi varln korumak zorundadr.

3

yaz 18


Skynet Robotlar ve T-800Film TerminatrTm insanl dman olarak gren Skynetin komuta ettii robotlar ve en lmcl serisi T-800. nsan grnml et ve kan ile kapl, gl ve yenilmez.En nemli sz Geri Dneceim!

KATL ROBOTLARTOP 51

Hector Film Saturn 3nsan beyni dokularna sahip, delirerek katile dnen robot.En nemli sz Bip bip Diiiiiut!

3Nestor Class 5 Film I-Robot (Ben Robot)Yaratclarna kar gelen isyankar, katil robot.En nemli sz Onu ben ldrmedim!

5

Hal 9000Film 2001 A Space Odyssey (2001 Bir Uzay Maceras)Gizli grevi gerei yaratcsna kar kmay ve yoketmeyi gze alabilen yapay zeka.En nemli sz Dur Dave... Korkuyorum....

4

Gunslinger (Silahr)Film West World (Bat Dnyas)Kontrolden kan elence amal retilmi kovboy robot.En nemli sz ek silahn!

2

rportaj 19

Erdem Dilbaz [email protected]


Son yllarda elektronik mzii ataa

geiren birok prodktr var. Sen de

kendi sesini yaratan prodktrlerden

birisin. Bulunduun noktaya geli

srecini anlatr msn?

90larn banda Warp Records, Rephlex ve Sublime gibi firmalarn sk takipisiydim. Krpecik bir ocukken byle ilgin sesleri nasl yarattklarn ok merak ediyordum. te yandan, bilgisayar programcl zerine eitim alyordum ve 'sesi bilgisayarda nasl ilerim'in zerine gittim. Birka ylm bilgisayar ve mzik arasnda elektronik bir ba kurmaya ayrdm ve 2001 ylnda ngiliz Catmobile Recordsdan ilk kaydm karttm.

Paralarndaki sesler ve

dzenlemeler dinleyicilere keyif

veriyor. Fakat paralar bitince

zlmyor deiliz. Her zamanki gibi

daha fazlasn istiyoruz. Yeni bir para

yaparken sen neler hissediyorsun?

Paralarm gndelik hayatmdan kesitler olarak alglyorum. Gn iinde bir ofiste alyorum. alrken ya da yolda yrrken kafamn iinde yeni bir parann seslerini duyuyorum. Eve dndmde bilgisayarmn bana oturup dncelerimi seslendirmek ok elenceli. ev aras geirilen elenceli yaratm sreci bazen uzun srebiliyor.

Baz paralarnda melankoli bariz

hissedilirken bazlarnda ise ini

klar olarak karmza kyor.

Senin de ini klarn paralarndan

gzlemleyebiliyoruz desek ok mu

ileri gitmi oluruz?

Herkesin iyi, kt, mutlu ya da mutsuz hissettii anlar vardr. Haliyle, hislerimin mziime yansmas da kanlmaz oluyor.

Baz paralarnda gitar da alyorsun.

Yeni almalarnda farkl

enstrmanlar kullanmak istiyor

musun peki?

Kesinlikle, yeni ve farkl enstrmanlar beni her zaman heyecanlandrmtr. Son almamda davul, gitar, piyano, flt, bas, klarnet ve saksafon kullanyorum. Bu seslerle bir para ina etmek benim iin gerekten ok elenceli. Yeni param iin ise srprizlerim var; bir akordeon ve bir de mandolin kullanacam. Umalm ki gzel bir bileim olsun.

Mzik yapmak iin hangi ekipmanlar

kullanyorsun? Bir de; u senin

kendine has blip sesini hangi

ekipmandan kartyorsun ltfen

syler misin? Kendi aramzda o kadar

ok isim saymamza ramen o sesi

hangi aleti kullanarak karttndan

emin olamadk.

Bunu belki sr olarak saklamalym, ehehe. Genelde birok klavye, elektronik piyanolar, Roland Alpha Juno ve Yamaha cs01, baz synth yazlmlar ve tabi yzlerce sample kullanarak paralarm hazrlyorum.

Bilgisayar bandan Dnyay

ynetebilecek kadar gc olsa da alak

gnll kalarak imdilik beyinlerimizi

mncklamay tercih eden Shaw-han

Lien; bildiimiz adyla I am robot

and proud bey ile grtk.

Vektrler, kodlar, samplelar,

synthler arasndan kalkp zerindeki

kablolar da bir kenara atarak

karmza oturdu. Aklmza estii gibi

sorduk, ekrann teki tarafnda bir

yandan oyun oynayp bir yandan da bize

cevap yetitirdi.

Robotama gururlu

rportaj 20

En sevdiim video oyununun ad da Rez. Tabi Loco Roco ve Lumines gibi yeniliki bulduum oyunlar da var.

Mzik dinleme alkanln nedir? Ne

tarz mzik dinlersin ve mzikal

geliimde etkili olan en sevdiim kii

ya da gruplar renebilir miyiz?

ok farkl tellerden alan mzisyenleri dinliyorum. zellikle de Torontoda birlikte aldm yerel mzisyenlerden ok etkileniyorum. Bana harika gelen bir ey duyduumda mziimi gelitirmek istiyorum. Bak mesela u linklere; bunlar beni etkileyen Torontolu gruplardan bir ka.www.myspace.com/deepdarkunitedwww.myspace.com/jimguthriewww.myspace.com/feuermusikAa, bir de Tokyoda alarken tantm Shugo Tokumaru adnda ok nazik ve yetenekli bir mzisyen var.www.myspace.com/shugotokumaru

Hangi lkelerde aldn ve aklna

kaznan, unutamadn performansn

hangisi oldu?

Kuzey Amerikada, Avrupada (Almanya, Avusturya, ngiltere ve spanya) ve Japonyann hemen her yerinde aldm. En unutulmaz gecemi ise Tokyoda yaadm. Tokyo Koyunda bir teknede verdiim konser srasnda ehrin klarna havai fiek gsterisi de eklenince bylendim. Orada olup grmeliydin, inanlmazd!

Mzik dnda ilgilendii sanat dallar

var m? Farkl disiplinlerde rettiin

ilerini grebilir miyiz?

Sanatn tm dallaryla ilgileniyorum. Grafik tasarm ve video olaylarna baylyorum. Fakat sper yetenekli deilim bu konularda. Albm kapaklarmn tasarmn yapmaktan teye gemiyor tm abalarm.

Gndelik hayatn nasl geiyor? Bo

vakitlerini neyle doldurmay tercih

ediyorsun?

Dediim gibi, sabahlar bir ofiste internet sitelerini okuma zrl insanlar iin yazlmlar tasarlyorum. u sralar video oyunlarnn tasarmlaryla ilgileniyorum. Mzik tabanl yeni bir oyunun yazlmn bitirmek zereyim. Bir de ehirdeki arkadalarmla aldm 5 farkl grup var. Zamanmn ounu stdyoda arkadalarmla mzik yaparak geiriyorum. Bilgisayar banda kafa patlatmak ve farkl kiilerle mzik yapmak; dinlediiniz paralarmn temelini oluturuyor.

Robot kelimesi senin iin ne anlam

ifade ediyor? Sen de bir robot musun?

Birok insan bu soruyu soruyor. Sanrm isim ok da anlaml deil. 2000 ylnda yaptm ilk demoda kullandm isimdi ve o gnden beridir benimle geliyor. Aklamak gerekirse; isim bir eit duyguyu anlatyor. Bu duygu da benim holandm iyimserlik olgusundan besleniyor.

Video oyunlaryla aran nasldr? Ne tip

oyunlardan holanyorsun?

te dediim gibi, oyun tasarm yapyorum. lk mzik temelli oyunumu da hazrlyorum. Torontodaki yetenekli programc bir arkadam ile ortaklaa yrttmz bir proje. Oyunlarda mziin deiik kullanmlarna nem veriyorum. u anda yeni bir arayzle oyun oynayarak mzik yapabileceimiz bir yazlm zerinde alyorum.


yaz 21


Elif zkaya [email protected]

bu yaz, insanlarla sosyal iliki

kurmas iin imal edilmi robotlar konu

almaktadr. stikbalimize bakarak, mcrim

gibi titreyelim arkadalar.

Merhabarobotkanka

yaz 22


TWEENBOTYazya, eklen olsa da ierik olarak robot olmayan bu arkadala balayalm, aradan ksn.

Tweenbot, Amerikan memleketinin New York nversitesi'nde okuyan Katie Kinser'n sosyal deney eysi. Tweenbot'un kendisi tahtadan yaplm, tekerlekli, tek ynde giden ve stne takl bayrakta ulamas gereken nokta yazl olan bir oyuncak.

Yazlm, donanm, dijital, analog baka hibir eyi yok. Bir de, gnmz genliinden olumlu tepki alan trde, basit izilmi, sevimli bir surat var. Yani robot olarak adlandrlmas iin, deneyi yapan hanm kzmzn Ay lav robats, deyar so kyuuuut! kz olmas dnda herhangi bir sebep yok. Yani esasen vardr da, ben her eye uyuz olan cad karnn tekiyim, laf arpmazsam iim rahat etmiyor.

Neyse. 'Robot' dediin, kendi kendine i grebilen bir makinedir. Katie, insanlarn bile yolunu zor bulduu, birbirlerine yardm etmekten imtina ettii bir ehirde, kendi kendine hareket etmekten aciz ve kayp bir nesnenin nasl tepkiler ekeceini merak etmi. Sonu enteresan: Tweenbot, stne takl bayrakta ynlendirilmesini kibar kibar rica ettii noktaya ulamay, her seferinde baarm.

Katie arkadamz da, ayn lkede yaad, hatta deneyi hep gittii yerlerde yaptn farz edersek, kendisiyle aa be yukar benzer hayatlara sahip insanlarn, sevimlilie ayn tepkiyi vermesine pek arm.

www.tweenbots.com

yaz 23


ACEACE (Autonomous City Explorer zerk ehir Kaifi), Mnih niversitesi aratrmaclarnn yol bulan robotu. ACE, baya bildiiniz gerek robot; mekanii, yazlm ve 'sylediklerine' uygun hareket eden bir az animasyonunun grntlendii ekran var. nsanlarn yanna salna salna sinsice; rktp karmayacak yumuak hareketlerle sokulup, Bana syler misiniz, nasl gidilir Susam Soka'na? diye soruyor. Susam Soka'nda robotlarn dnyay ele geirip insan rkn kleletirme planlar yaptklar gizli kararghnn bulunduundan haberdar olmayan saf arkadalar da, robota gitmesi gereken yn koluyla iaret ediyor.ACE'in zellii de bu zaten: Yazlm, insanlar dik durular ve yuvarlak yzlerinden tespit edip, yanlarna gidebilmesini salyor. Yardmsever saf, ACE'in ekranna dokunup, gitmesi gereken yn gsteriyor. Kameralar, insann duruunu analiz ediyor, haritalyor ve bir yn bilgisi elde ediyor. Tabii, dokunmatik ekrandan rota nerileri de verilebiliyor.

Bir sabah kapnzda tepeden trnaa silahl, zrhl robotlar bulursanz, hesabn Mnih niversitesi aratrmaclarndan sorun.

www.newscientist.com/article/dn17124-lost-robot-crosses-city-by-asking-directions.html?DCMP=OTC-rss&nsref=robots

PAROYallarn ve hastalarn 'hayvan terapisi' grmeleri, yani dokunup severek rahatlamalar iin, tabii ki Japonlar tarafndan yaplm robot krkl fok yavrusu. Sese, dokunua, a ve tutulu ekline duyarl. Sinirlenebiliyor, holandn belli edebiliyor ve kullanclarn kendisine koyduu farkl isimleri tanyabiliyor. arj da emzik eklinde falan, of, komple vck sevimlilik. Kendisi bir de salamm, insanlar rahata mncklayabilsin diye. Tabii Japonlar Japon olduklar iin, hayvan terapisinde kedi, kpek, kobay, tavan gibi alakasz eyler yerine, ii elik dolu, kesik kesik hareket eden bir makine kullanmalarnn mantn sorgulamyoruz.

Neyse canm, Kanadal avclar gerek krk foklarnn soyunu kafalarn eze eze tketince, bunlarla idare edebiliriz en azndan (ineleme).

www.youtube.com/watch?v=b1HbBqZrpe8

yaz 24


SAYAocuklarn kiiliklerinin olutuu, sosyal zekalarnn ekillendii, bir nevi 'insan olmay' rendikleri ilkokul yllarnda bir robottan ders almalar, tanm az kanrtacak olursam 'insan olmay bir robottan renmeleri' diye bir ihtimal var. Bu da, Japonya'da Saya isimli 'robot retmen' sayesinde gerekleecek ve olumsuz etkilenmeye, travma geirmeye, arzal gelimeye bahane arayan bir rk olarak mutluluktan eyimiz tavana vuracak.

Saya, yalanan Japon milletinde, i grecek yeterince gen kalmayaca (ancak her naslsa, insan retmenlere fazla gelecek kadar ilkokul rencisi olaca) gnler iin gelitirilmi. Grenin drt gnlk yola kat o 'gereki', ama gerek bir insana ait olmad iin gerek olamayacak kadar korkun grnen kauuk suratlardan birine sahip olan Saya, bu suratla fke ve onaylama gibi duygular ifade edebiliyor. Ayrca yoklama alp dev verebiliyor ve birka yabanc dil konuuyor.

Peki, 20 tane ok sklm veledin azmasn engelleyebiliyor mu? Engelleyemiyor. O veletler bunun tepesine kp para para etmezler mi? Ederler. Ellerine salk.

www.youtube.com/watch?v=L4z3cs4Ocug

yaz 25


iyi ailerobotlarSaya'ya ve robot foka kyasla, bunlar daha

mantkl. Yine Japonya'da yallarn oalmas,

buna bal olarak onlara cretle de olsa hizmet

edecek genlerin azalmasnn ortaya kard

zm aray, 'Hac hizmet robotu iine girelim,

byk indiririz yeminle,' ierikli bir sektr

oluturmu. te bu yzden Japonya bir robot

cenneti ve ha bire u robotu, bu robotu yapp

duruyorlar.

Piyasas hazr olduu iin, her gn yeni bir

hizmet robotu kyor. Bir de bu eyleri yapmas

zor yani, ona ramen. Hepsini kataloglayacak

halim olmad iin, -be () rnek verip

geeceim:

TWENDY-ONEBu arkada, elinde kahvalt tepsisiyle bir alay resmi olduu ve yer yer kendisinden diil zamirlerle bahsedildii iin, bende bir 'hanm hanmck robot' intibas brakyor. Kald ki 'Wendy' diye bir 'abla' modeli varm, ya, ya...

Neyse, Twendy-One'n olay, bir insan rahata kaldrabilecek kadar gl, buna ramen kzarm ekmei ezmeden alp sepete koyabilecek kadar hassas el ve kollara sahip olmas. 2015'de piyasaya kyor, 200 bin dolar baylabilecek herkesin kzarm ekmeine tereya srmeye hazr.

WAKAMARUspiki bakc robot. 'Salk durumunu gzlemliyoruz, fenalarsan annda mdahale ederiz,' bahanesiyle, nine veya dedeleri stndeki kamerayla kaydedip, paso doktorlara afie ediyor. Gerekirse ila almay hatrlatp, ambulans ve doktor arabiliyor. Fiyat 8300 dolar ve son 5 yldr ciddi ciddi satta.

yaz 26


Ancak iin ironik yan u: Yal Japonlar, kendilerine kaliteli bir emeklilik yaam vadeden bu silikon dolgulu, plastik kapl dost namzetlerine pek rabet etmiyor. Zira kendileri 'Japon'dan nce 'yal' ve bu kadar teknolojik zmbrtlar kark buluyor, pratik olmadklarn dnyorlar.

Patlasn!

MAMORU-KUNBu da torun sevgisinden smrerek yer edinme kurnazlna yatm, insanvari, minik bir robot. Ama en azndan insan takip edemiyor, masast model bir arkadamz kendisi. levi, kayp eyalar bulmak. Kendisine tantlan eyalar ezberliyor ve yal teyzeler, amcalar Gzlm nerede yahu, diye aranmaya kt vakit, koluyla iaret edip te urada dedeciim! diye Sezercik replikleri atyor (Mamoru-kun da Mamorucuk demek zaten, vay ki ne vay.).

Bunun bir de ev ilerine bakan, daha irice ve mobil bir 'aabey' modeli var. Lzum duyulursa, Mamorucan Aabey unun terliklerini getiriversene, gremiyor, gremedii iin gzln sordu, o da boynunda asl, gsteriyorum anlamyor, iim tkendi yemin ediyorum, diye aabey robota haber veriyor. O da Sk diini Mamo, yzp yzp kuyruuna gelmiken sakn renk verme, diye tslayp, bulunan nesneyi getiriyor.

moda 27

FRANZ STEINER1986 Almanya doumlu.

Alman Film Okulu'ndan mezun oldum. 2004 ylnda Designstudio Blutsbrueder'i kurdum. almalarmn ou CGI (Computer Generated Image) yntemine odakl fotoraflardan oluuyor. Moda dergileri ve markalar iin alyoruz. Amerika'dan gelen youn talep sebebiyle 2007 ylnda NewYork ofisimizi de atk.


moda 28


moda 29


moda 30


moda 31


yaz 32


M. Serdar Kuzulolu [email protected]

Robot dediin de senin, benim gibi bir insan

nsanolu bilinaltnda teknolojiye korkuyla kark bir meydan okumayla yllarn geirdi. Bugn bilgisayar ve internete yklenen pheci, kmseyici, sulayc hatta yeri geldiinde aalayc tavr tarihin her dneminde, her emsali iin yaand.

Elektrii dnelim. Yaygnlamaya alt dnemlerde en byk korku kaynayd. Avrupa'da tam evirisiyle 'eytan icad' olarak adlandrlmt. Elektriin salad k ylesine mucizevi bir eydi ki Franszlar gece basknlaryla iflahlarn kesen Almanlara kar kla zafer kazandlar.

17. yzyln en korkun fantezisi Frankenstein'n bile elektrikle hayat bulduunu hatrlayalm.

Zamanla gndelik hayat kolaylatrp i ykn srtlanmaya baladktan sonra; yani 20. yzylda insanlarn sahip olmak iin sraya bekledii bir 'nimet' haline geldi. Oysa elektrik bu

geen zamanda ne varlnda, ne sunduunda ne de yeteneklerinde bir deiiklie uramamt.

Robot dediimiz ey nnde sonunda bir makine de olsa, hibir zaman bir makinenin ne zaman robot snfna girdiine dair net bir tanm olmad. Edebiyat ve sinemada iler kolayd. Robotlar mkemmel tasarml insan suretinin irkin birer kopyasyd. Hantal ama gl, ruhsuz ama akllydlar.

Ve ne ilgintir; genelde ktydler. syan ederler, hak ararlard. Bizimle bir temas varsa ya igal ya da imha iindi... nsanolu hepsini zd neyse ki. smi kimi zaman Bakrba, kimi zaman Terminator oldu ama hibiri insan zekasndan kaamad.

O insan zekas ki, tanmlara smayan trdendir. Haydi hatrlayalm:

yaz 33


5 milyar yl nce n ve enerjiden madde haline gelen dnyamz galaksi anda lazer nlarnn etkisiyle toz bulutlar haline gelip paralanmaktadr.

Bu dman kimdi?Hangi galaksideydi?

Btn dnyallar bu tehlikeye kar tek bir silah kullandlar. insan beyin gc ve iradesiyle birletirilmi bir tabakayla kar koymaya baladlar.

nsan beyin molekllerinin sktrlmasyla oluturulan bir tabaka dnyay koruyordu. Dnya her saldr karsnda toz bulutu haline gelmekte, nndeki koruyucu kalkann arkasna snmaktayd.

Bu kalkan delecek tek g insan beyni ve iradesiyle yaratlacak bir silaht. Ama gerekte galakside bulunan dnya dmanlar silahlar ne kadar gl olursa olsun, beyinleri yoktu. Dnya ve insann deeri sonsuzlukta en byk silaht. (Dnyay Kurtaran Adam / 1982)

te sonsuzlukta dahi kendine yer bulan insan deeri ve beyni teknoloji ve makinelerle olan ilikisinde kleleiyor mu, efendiliini mi pekitiriyor bir trl kestiremedii iin bocalayp durdu.

Robot konusuna dnersek; otomasyon makinelerini saymazsak bugn robot dediimizde aklmza gelen eyin ilk rnei 1961 ylnda retilen Unimate adl rnekti. ABD'li otomobil reticisi General Motors'un montaj hattnda alan otomatik bir koldu. ok i grmesi iyiydi ama o kadar hassast ki neredeyse havadan bile nem kapyordu.

nsanlk bugne dek sahip olduu hemen her eyi teknolojiye borlu olduunu bildii ve dnya tarihinde teknolojinin bireylerin en ok hizmetine girdii dnemde hala robotlar karanlk ilerin objeleri. Muhtemelen ok uzun bir sre daha byle kalmaya devam edecek.

Benim en ok ilgimi eken eyse robotlarn tasarm formlar. Trkiye'yi ziyaret eden ve Babakan Tayyip Erdoan ile 'Beraber yrdk biz bu yollarda' arksn syleyen Asimo'yu dnn. Trk sanat mzii icra eden ilk robot olmann yansra gelitiricilerinin srekli insaniletirmeye alt bir yaratk aslnda. En byk hedefi bir insann yapabilecei her eyi yapmak.

Milyonlarca dolarlk btesine ramen 1,30 boylu, 54 kilolu bu sevimli aletin 40 dakika yeten piliyle u an yapabildikleri hareket eden cisimleri alglama, mimikleri seebilme ve tepki verme, bulunduu ortam tanyabilme, sesleri ve yzleri ayrd edebilme.

Yani insanln en gelimi 'insans' robotu henz yrmeyi yeni renen bir bebek seviyesinde.

Ama ftrologlar dnyasnn nemli isimlerinden Ray Kurzweil gelecee dair mitlerini hi bozmuyor.

yaz 34


Yani zetinde bugn robot dediimiz ey saygn ftrologlara gre kendi rkmzn gelecekteki formundan baka bir ey deil. Aslnda bu bizi en baa; 'robot' teriminin mucidi ek yazar Karel Capek'e gtryor. 1920 tarihli romannda yapay insanlar reten fabrikann mamullerine 'robot' ismini koymutu.

Robotlaan insanolu narin, nazenin, zor byyen, ge renen, kolay unutan, abuk yorulan, hastalklardan krlan bedeniyle vedalaacak. Hasta olmayacaz, sakat kalmayacaz, erken / zamansz lmeyeceiz, yllarca okullarda dirsek rtmeyeceiz, cehalet azalacak, yaam kalitemiz artacak, farkl zevklere yneleceiz. Hrs ve ihtiraslarmz, hasretlerimiz yok olacak zira pek ok eyi sanal olarak yaayp tatmin olabileceiz...

Nasl ama? Faist bir iktidarn vaatleri gibi, deil mi?

Aklma bize 'Alacakaranlk Kua' olarak evrilen The Twilight Zone isimli serinin 'Number 12 Looks Just Like You' adl radyo tiyatrolarndan biri geldi. Bu seride tam da yukarda anlatld gibi hibir ac vermeden modifiye edilen insanlar ilenir. nsanlar kataloglardan rakamlarla ifade edilen hazr modeller seerek o bedene 'brnr'.

irkin, sakat, ekilsiz insan kalmaz. Gel gelelim, mutluluun srr bu deildir...

Robotlara son defa dnersek; daha az emekle daha ok ve ucuza retme; dolaysyla daha ucuza erime, ayn paraya daha ok tketme derdinde olan ve bu yzden giderek daha tembelleen, zihnen sradanlaan insanln makinelerden baka snacak liman yok gibi.

Mesele onlarla ilikimizi dzenleyen 'eylerin' hangi tarafa ve hangi taraf iin dzenlenecei...

1999'da yazd The Age of Spiritual Machines adl kitabnda Kurzweil, 2019-2099 yllar arasndaki ngrd uzun kronolojide konumuzla ilgili kesitler yle:

1000 dolarlk bilgisayarlar insan beyni gcne eriiyor.

Bilgi alm ve i dnyasna ynelik ilemlerin ounu insani simlasyonlar gerekletiriyor.

Bilgisayarlar ok farkl formlarda hayatmza giriyor ve herkesin farkl amalar iin birden ok bilgisayar oluyor.

retmenlerin tamamnn yerini bilgisayar sistemleri alyor.

Grmeyen, duymayan insanlar iin makine-organlar gz, kulak oluyor.

Ev tipi robotlar ekonomik fiyatlara geriliyor ev yaygnlayor.

Sanal / robot sanatlar douyor. (nemli bir tespit)

1000 dolarlk bilgisayar insan beyninin 1000 kat gce ulayor.

Hesaplama ilemlerinin tamam bilgisayarlarca yaplyor.

nsan beynine ynelik ters mhendislik almalar baaryla tamamlanyor.

Bilgisayarlar insan yardm olmadan her eyi renebilir hale geliyor.

Sanat, edebiyat, tarih gibi alanlarda otorite oluyorlar.

Beyne taklan protezlerle sanal gereklikler mmkn oluyor.

Nano mhendislikten sonra pico mhendislik balyor. Yani metrenin trilyonda biri leinde teknoloji, aletler, makineler mmkn hale geliyor.

nsan beyninin ters mhendislik almalar tamamen bitiyor ve beynin nasl alt ortaya kyor.

Bilgisayarlarn insan beyninden hibir fark kalmyor.

Bilgisayar ve insanlar zihnen ve fiziken birleiyor. Sibernetik beyinler douyor.

Yapay zeka dnyada nemli bir nfusa ulayor. Organik insanlar aznlk durumuna dyor ve korumaya alnyor.

Bilgiyi renme (beyne ykleme) sresi ksaldndan insanlk icat ve keiflerde hz kazanyor.

Bilgisayar virsleri her zamankinden daha tehlikeli hale geliyor.

2019

2029

2072

2099

yaz 35


3in1: Robotlar, lomolar, vintage

Son birka yldr inanlmaz bir lyle karlayorum. eitlilii ve deneysellie ak yaps ile piyasay sallayan Lomolar, sevimli robotlar ve ikinci el piyasasnn geliimiyle eski usl giyim tarz vintc kyafetler. Bu bahsi geenler arasndaki balanty ben kuramyorum. Ama genelde nn birden ve sklkla kadnlar tarafndan sevildiini gzlemledim. Tabi bilimsel bir karm yok ortada. Tamamyla kiisel takip ve sohbetlerden hasarl datalar var.

Kiisel odun performansmla kadnlarn bu lde neden bulutuklar hakknda bir fikir sahibi olmaya altm. Birazdan detaylca okuyacanz hi bir genellemeye haiz olamayacak aratrmamda izlediim yntem; aslnda sper bir tasarm sergisi olsa hepsini ayn yerde bir arada grebileceiniz kadnlarla yaptm yzeysel grmelerden oluuyor. Farkl ya ve ekonomik gruptan 4 kilit kiiyle konutum. Kiisel almalarndan zekalarnn tespitlerine gvendiim bu kadnlarn beni tatmin edecek cevaplar vereceklerini ngrdm. nm grdm (feat. mahsun krmzgl).

Bu yaz yazlrken hibir robota, lomoya, vintage

(vintc) rne, kadna ve erkee zarar

verilmemitir. Yazda bahsi geen karakterler

gerektir. simler ise tamamen atmasyon

kombinasyonlardr.

Erdem Dilbaz [email protected]

yaz 36


AY LAV ROBOT!

Benim iin karmak olan bu estetik yaklam anlama isteim ise temelde robotlara olan sevginin nereden geldiini anlamaya almaktr. Yllardr robotlar var, tamam. Neden son birka ylda bu kadar popler oldular? Daha nce sevimli deil miydi bu yaratmlar? Neden robotlar seviyorsunuz? eklini mi seviyorsunuz yoksa devrimsel ii kavgalarnn hezimetini tayan tarihlerini mi? Pozitronik beyin salatas yediniz mi hi? Robot fanatii olmak iin robotun sadece sevimli olmas yeter mi? Kendime de soruyorum; illa teknik bir aklamas olmal m robotlar sevmenin? Muhafazakar robotseviciyim sanrm.

ok lomojenik bir yzm var.

yaz 37


Lomo dnyasnda 3-4 kare fotorafm vardr bakalarnca ekilen, o yzden nasl bir kltre hizmet ediyorlar detaylca bilemiyorum. evremde aktif Lomo kullanclarnn hemen hepsi kzlardan oluan bir klan. Dikkat ettiim baka bir zellik de bu kzlarn hepsi 'sevimli'. Lomo kullanmak kadnlar sevimli mi yapyor acaba? Tasarmn etkisi insann hayata bakn bu kadar deitirebiliyor mu?

te yandan anane fistan ile film noir tarz kostmler arasnda gidip gelsem de 'hepsi vintc bunlarn' der, kombinasyonlarn alglayamayabilirim. Kafamda kuyruksuz soru iareti olan bu yaklamlar basit 3 soruda zorlu 4 kiiye sordum. Sorular belli;

1.Robotlar seviyor musun?

Neden?

2.Lomolar seviyor musun?

Neden?

3.Vintage rnleri seviyor

musun? Neden?

Cevaplar da u ekilde geldi. Buyurun, hep birlikte izliyoruz.

HAZ YOLMAZ1. Evet. nk aklllar ve bizi, bizim yarattmz akllaryla yenebilecek kadar gller. Bazen de irinler. Pembe olduklarnda, miyavladklarnda falan... Malum robotto neko.

2. Evet. nk enge ama yetenekli fotoraflarn zgvenlerini iiriyor. nk oyuncak gibi.

3. Evet. nk eski ama yeni. Ama robot deil. Vintage robotlar da severim. Vintage kameralar da. (Kilit ba seziyor ama isimlendiremiyor, yazar notu.) Aslnda bu sorunun hepsini kapsayan tek bir soru yazlabilirmi. Ne enteresan anket.

GZEM ETZ1. dealde hem insanlara hem de kendine zarar vermemeye alan bir tr. Suratlarndaki kalp ifade houma gidiyor, mimiksizlik samimi geliyor bana.

2. 6 adet Lomom var. nsanlar sadece deneysel fotoraf ekilebildiini sanyor ama eer kafanda bir kare varsa ve Lomo'nla aran iyiyse, Photoshop'a gerek kalmadan istediin kareyi ekebilirsin. Karanlk odam da var, filmlerle uramak houma gidiyor.

3. Eski ama yeni, irin ama zarif gzkyorlar. Dokularn seviyorum, vcuda oturu ekillerini, pililerini. Kombinasyonuna bal olmak zere tabii.

yaz 38


1.Robotlar seviyor musun?

Neden?

2.Lomolar seviyor musun?

Neden?

3.Vintage rnleri seviyor

musun? Neden?

ASLI CEDAY1. Hareket halindeki her organizma beni cezbetmitir. Anneanne bahesindeki 'ksen iek' le geirdiim zamanlardan bu yana sanrm. Zamanla ehir yaamna dnnce elimdeki ekeri yapan mekanizmadan, amar makinesine kadar zincirleme giden bir dzenle karlatmdaki aknlm henz gemedi. nsan, insan'n retimi olan her kullanma ak materyale ok daha aryor aslnda.

Dier yandan,sistematik bir biimde ilerleyen uluslararas bir rntgencilik durumu sz konusu ki bu korkutucu. Artk nfus kadnda yazandan ok daha fazlasn bilebiliyor olmalar, Google aramalarna dair reklamlar gsterilmesi vs.

Bunun sonunun ok ak ve net bir tablosu var elimizde ve her zamanki gibi piyasada irin halleriyle kendini gsteriyor. Tpk seksenlerden bu yana altra altra nmze koyup hala muamma olan robot-la-ma hareketleri gibi.

2. Mkemmelletirilmi olana ilgi duyan zihniyet ksmen itici gelmitir bana hep. Ben karakteristik olann alt metninde przleri olmasn ararm bir ekilde. Fotoraf'a gelince, hafif kf kokusu olmal renklerin, eer beni imgelemlere srkleyen bir kareyse. Lomo ise defolu rn olarak ortaya kmasyla hali hazrda cezbedici. Verdii sonu, yapm aamasnda dnmeden oluturduunuz rastgele kareler... Ben dncelerden biraz olsun syrlabildiim her ana mekan kaygs tamadan tatil etiketi yaptryorum.

ek-At makineler ve Lomo'nun cazibesi de buradan kaynaklanyor. Teknik kayg tamadan kendi defolu imgelemlerime eriebiliyorum.

3. Bu bahsettiim anneanne bahesinde, 50'lerden kalma entarileri ve topuklularn kuanmak suretiyle, byk gzlkleri el kadar yzme takp assolistilik oynayarak hayallere dalyordum.

Star Trek'ten frlamcasna uzay kostmleriyle dolaan birini grecek olursam nasl severim! Kendini daha eskilerde bulan ve yaayan 'vintage sever'ler de ok lezizdir. Fakat sanrm ben hibiri deilim.

SREN TNAYDIN1. Robotlar sevmiyorum nk sevmediim birileri ok severdi robotlar. (Bu cevap yakt beynimi, yazar notu.)

2. Lomo'yu ok seviyorum filtreleri ok houma gidiyor.

3. Vintage rnleri seviyorum nk hep eski birisi olmak isterdim, eskide yaamak.

Demek ki herkesin kendince bir nedeni varm yazar bey. t... Artk bunlar dnp de gecenin bysn bozmayalm.

yaz 39


Serhat [email protected]

Edebiyatta yaratlan robotlarn bir amac

vardr: Bu ama insani deerlerden

uzaklamann, mekaniklemenin ve hatta

sevgisizliin metaforudur. Edebiyattaki

robotlar lazer atmaz, uup kamaz,

ksacas k ba oynamaz.

EDEBYATIN ROBOTLARININKII BAI OYNAMAZ

yaz 40


Her ne kadar robotlar 20. yzyla atfedilen, geen yzyl iinde tartlan bir kavram gibi gzkse de edebiyat bunun tam tersini bize kantlamaktadr. Matematiin icat edildii devirlerde bata tiyatro olmak zere birok yazm alannda robot kavramnn olanca arlyla getii gze arpmaktadr.

Homerosun lyadasnda milattan nce 800 yllarnda robot kavramna armlar yapld gze arpmaktadr. Her ne kadar Zeus ya da Herkl gibi bir esas olan robot olarak tasvir edilmese de bakldnda altndan yaplm nedimeler vardr ve ayn bugn dnld gibi insanlarn onlara verdii ileri yaparlar. Bunun yannda yine Homeros, Talos ad verilen bronz bir devden bahseder. Bu dev bir hediyedir ve yine bir eyleri yapmas kolaylatrmas iin tasarlanmtr.

Kuzey Avrupa efsanelerine baktmzda karmza yine o dnemlerin popler kavramlarndan biri olan altndan yaplm kadn robotlar kmaktadr. Yahudi efsanelerinde ise adn bildiinizi dndm, ama nereden bildiinizi karamadnza emin olduum Golem kavram ortaya kar: Golem, kilden canlandrlm bir adamdr ve birok ynyle robot arm yapmaktadr.

Zaman ilerledike insanlar robot kavramn sevmi, ama henz gelimemi teknolojilerin onlara tanm izni bile vermemesi olayna taklmlardr: Bizim dev ve cceleriyle tandmz aslnda inanlmaz bir satir ve politik roman olan Gliverin gezileri iinde baz Trke evirilerde mekanizma olarak adlandrlan The Engine ortaya kar. Bu aslnda yar bilgisayar, yar robot bir eydir. 1700l yllarda yazlm olmas, Jonathan Swiftin dehasn bir kez daha ortaya koyar.

1800l yllarda aslnda hi de o gzle bakmadmz bir robot kar edebiyat dnyasnda: Bunun yaratcs Mary Shelly, eserin ad Frankensteindr. Tm robotlarn metal ve vidalardan meydana gelmesi gerektii konusundaki n yarglarnz bir kenara brakrsanz Shelly aslnda cidden robot icat etmi, hatta robotun enerji kaynan ve ham maddesini de tanmlamtr.

1900l yllarn banda Frank Baum daha sonra bizim filmiyle farkl dnyalara yelken aacamz Oz Bycsn yazar. Bu romann iinde teneke adam vardr ve bildiimiz robottur aslnda. Duygular greli alnmtr, sadece verilen ileri (rnein odun kesme) yapar. Oz bycsne gitme sebebi kalp bulmak, duygu sahibi olmaktr.

yaz 41


Dnemin edebiyatnda Trk yazarlarn parmann hi olmadn dnmek yanl olacaktr. Reat Nuri Gntekin, Trk edebiyat dnyasna sadece yazm slubu olarak deil fikirleriyle de nemli katklarda bulunmutur. Bu fikri katklardan biri de robot kavramdr. Bir Kadn Dman isimli romannda Homongolos diye bir kavram gemektedir. Bu kavram neresinden bakarsanz bakn bir robot tasviridir. Kadn sevmez, duygusuzdur. Zaten kelime, kkeni itibaryla Homonculus kelimesinden gelmektedir. Homonculus da simyaclar tarafndan sperm, kan ve gizli ilimlerle icat edilmi kiilerdir. Uaktrlar ve belli grevleri vardr. Trk edebiyatnn bu trendi yakalamas enteresandr.

1920 ylnda bir tiyatro eserinde Robot kelimesi ilk kez resmi olarak kullanlr. Bu oyunda robot iilerden bahsedilmektedir. Tiyatro oyunun yazar Karel Capek, robot kelimesinin yaracsnn kardei Josef olduunu sylemitir. Yalansa da gnah boynunadr.

Sonra Isaac Asimov gelmitir. 1940 1950 yllar arasnda yazd yklerin derlendii Ben Robot kitab tm dnyada yepyeni bir bak asnn kaplarn amtr. nk Asimov dier yazarlar gibi lazer klc vs gibi eyler uydurup kenara gememi, iin felsefesini kurmu hatta bu felsefenin eksik kalan ynlerini gelitirerek yeni boyutlar kazandrmtr. Bakldnda Asimov robot ite uuyor kayor diyerek konuyu kapatabilecekken ve hikayeleri o haliyle de gayet iyiyken o yasalar yazmtr robotlara.

Asimov olayn kurallarn, anayasasn yazdktan sonra yazarlarn ii olduka zorlamtr. Bunun iine yaratclk katmak daha da zor hale gelmitir. Ama deha snr tanmaz. Bizim sinemalardan Blade Runner adyla bildiimiz asl bilim kurgunun en acayip dehalarndan biri olan Philip K. Dick tarafndan yazlm Do Androids Dream of Electronic Sheep roman olay bambaka bir dzleme tamtr: O zamana kadar insan olmaya alan robot kavramnn yerini zaten insan olan ama insanlar tarafndan robot olmaya zorlanan mekanizmalar almtr. Konu muhteemdir. Yazm dili esizdir. Filmi sperdir ancak romann keyfinin yarsn bile gerek okura veremez

yaz 42


Yine edebiyattan sinemaya yatay geile lkemizde tannr bilinir hale gelen Ira Levinin The Stepford Wives insanlarn robotlar nasl idealize edebileceinin ok nemli bir gstergesidir. Bir anlamyla uuk, bir anlamyla komiktir. Ama kesinlikle edebiyatta robotlara getirilmi en farkl bak alarndan biridir.

Ancak farkl bak as deyince Otostopunun Galaksi Rehberini kesinlikle anmadan gememek gerekir. Bu romann iinde Douglas Adams belki de yaratlm en komik robotu, paranoid-androidi yazm dnyasna kazandrmtr. nsann yerine robot koyma sebeplerinin banda gelen insani duygularn en ktsn, depresifilii robota giydiren Adams, inanlmaz bir tezat yaratm, bunu da kitaplarnn iinde mkemmel bir ekilde kullanmtr. Belki de robotlarn en iyi hicivlerinden biridir paranoid-android

Film dnyasnda robotlar grsellik katar. nsanlarn yapamayaca eyler salar. Sper kahramanlarn her zaman arayp da bulamad denk dmanlar olurlar. Ama edebiyatta byle deildir. Edebiyatta insanlara yklenemeyecek kavramlar srtlanr robotlar. Duygusuzluu, yalnzl, mekaniklii tarlar ve hep deime abasn yanstrlar. Bir ynleriyle gelecektir, moderndir robotlar ama dier yzyle de modernizmin getirdii tm ktlklerin tezahrdr.

Robotlar edebiyattan izlemeye devam edin.

yaz 43


Elif Demirci [email protected]

Ne kadn, ne erkek, en sevdiim robot vokal

nsann robotlar konusundaki taknts,

dnya mziini de fena halde

etkilemitir. Kraftwerk, Roger Troutman,

Peter Frampton, Kanye West gibi nde

gelen mzisyenler tarafndan sklka

kullanlan sentetik vokaller, bugn pop

dnyasnn da vazgeemedii bir klie

haline dnmeye yz tutmutur bile.

Peki, nereden kt bu sesimizi robot

haline dntrme fikri? Robot vokal

yapmak iin nasl bir teknoloji

gereksinimi vard ve zaman ierisinde

nasl bir yol izledi. Hepsi ve daha

fazlas iin okumaya devam.

yaz 44


lk sentetik ses aygt Bell Telefon Laboratuvar tarafndan New York Dnya Fuar'nda tantlr. The Voder adn verdikleri aygtn alma prensibi, radyo dalgalar ve hava salnm cihaz kullanarak konuma benzeri sesler retmesine dayanyor. Radyo lambas dinamik sesli harfleri retirken, hava salnm nitesi ise slk benzeri bir sesi oluturur. Bu iki sistemin birlikteliiyle, dikkatli birok dinleyicinin alglayabildii temiz bir konuma sesi ortaya kar. Ksacas dnya zerinde robot sesini karabilen ilk cihaz Voder, Bell Laboratuvarlarnn mucizesi olmutur.

Bir sre sonra Bell, bu mthi icadn gelitirmeye balar. ncelikle bir deil, birok tonlamay taklit etmek zere gelitirirler Voder'. Ton deiikliine de frsat tanyan bu yeni modifiye cihaz, melodiye olan deeri ok daha iyi verebilmeye balamtr. Bylece Voder, yalnzca konumak deil, ayn zamanda ark sylemek iin de kusursuz bir cihaz haline gelir.

1970'li yllara gelindiinde efsanevi Moog'larn yaratcs Robert Moog, kendi synthesizer'larnda kullanmak zere Voder teknolojisini kullanmaya karar verir. Bylece bir Moog Modular Synth'in seslerini kontrol etmek iin ark sylemek ve konumak gibi bir yntem ortaya kar. rnein, bir keman sesi seildiinde, konuann ses rnts ve karakteri bu sesi etkiler. Bu demek oluyor ki, Robotlar seviyorum diye bir Moog mikrofonuna haykrdnzda, sentetik keman sesi eliinde bir robotik sesle karlamanz aikar.

Analog synthesizer'larn ucuzlayp daha eriilebilir olmasyla, modern mzikte Vocoder teknolojisinin kullanlmas da artmaya balar. 70'lerin sonlarnda vocoder'lar rock ve disko alemlerinde duyulmaya balar. Vocoder' clk kana kadar kullanmay seven Alman ikon Kraftwerk ise, bu teknolojinin tm Alman tekno camiasna yaylmasnda nc rol oynar. 1983 ylnda Mr.Roboto'nun Styx parasnn ilk vocoder rneklerinden olduu sylenegelir.

yaz 45


Talkbox: Kusursuz akma robot sesleriTm dier robot sesi karma cihazlarna gre ok daha ilkel grnen Talkbox, aslnda mzikal olarak kendi karakterini koruyan olduka zgn bir aygt. Vocoder ve Autotune teknolojileri karmak ses ilemlerine (elektronik ve dijital) dayanrken, Talkbox basitlii ile adeta meydan okuyor. ster bir gitar, isterse bir synthesizer balayabildiiniz Talkbox, ucuna takl tpten ald sesi robot sesine dntrebiliyor. Yapmanz gereken tek ey, bir akor basmak ve dudaklarnz hareket ettirmek. Bylece aznzla ok daha btnleik olan tpten akan sesler, darya melodik bir robot sesi olarak yansyacaktr.

20.yzylda Talkbox tartmasz en ok kullanlan robot sesi cihaz. Stevie Wonder, Peter Frampton ve Roger Troutman ve 70'ler ve 80'lerin birok mzisyenleri tarafndan kullanlr. Funk ve R&B dnyasnn nemli isimlerinden Zapp grubunun ncs Roger Troutman, Talkbox'la yapt More Bounce to the Ounce parasyla efsanevi bir baar yakalarken, Tupac Shakur'un California Love parasndaki unutulmaz nakarat, robot vokalin altn an aar. Talkbox en parlak dnemini 80'lerin hit paras I Can Make You Dance ile yaar ve tm yeteneklerini utan uca ortaya koymay baarr.

Autotune: Bunlar fotooplu, unlar Autotune'luBugn radyonuzu kurcaladnzda Autotune ile yaratlm mucize vokalle dakikalar iinde karlamanz pek mmkn. Pop'tan r&b'ye Autotune heryerdedir! Britney Spears'tan BackStreet Boys'a tm balon vokallere dinlenebilirlilik katan Autotune, bugn Kanye West, T-Pain, Snoop ve dier birok mzisyen iinse en yaratc ses efekti.

Antares, Autotune teknolojisini vokal sesini doru tona getirmesi iin piyasaya srd. Eer vokal sesinin tonu yanlsa, Autotune vokali otomatik olarak doru tona getirme zelliine sahip. Fakat bu kullanmnn yan sra, yksek seviyelerde yaplan ilemlerle robot vokal elde edildii fark edildi. 1998 ylnda Cher'in Believe parasnda poplerlie kavuan Autotune'un robot vokal yntemi, hiphop ve r&b dnyasnda byk bir ilham kayna oldu.

Autotune'un tek problemi ar basit olmasyd. Bylece bilgisayar ve mikrofon sahibi herhangi biri, yetenee sahip olmakszn vokal yapabilmeye balad. Snoop ve Kanye West gibi rapper'lar Sensual Seduction ve Love Lockdown gibi dneme damgasn vurmu paralarnda Autotune'u kullandlar kullanmasna ama, teknolojinin getirdii bu incelikli yntem yznden de eletirilerden kaamadlar.

Teknolojinin yetenee kar saldrs olarak deerlendirilen Autotune, Trkiye'de de mankenden arkc tamlamasnda kullanlan yegane teknolojilerden biri olarak zihnimize yerleti. Zira bu durum Talkbox ve Vocoder teknolojisinde aksine ok ciddi yetenekler talep ediyordu.

Robot vokal her ne kadar ekici olsa da, yanl kullanldnda berbat sonular dourabiliyor. zellikle pop dnyasnn sahip kmasyla klieleen robot vokalin doru kullanmlar iin Krafwerk izgisinden balayan ve Daft Punk'la berraklaan kaliteyi aramanz nerir, ne kadn, ne erkek en sevdiim robot vokal diyerek son veririm.

Kaynak: www.gearcrave.com

yaz 46


Helios'un douu gerek bir gn doumu grm kimse iin inanlmaz bir manzara saylmazd. Ancak gerek gn doumlar yaanmayal bin ksur yl olduu iin bu durumun farkna olan kimse de kalmamt zaten. Ayn tarihlere denk gelen, buzul a tm dnyay gafil avlamt. Kresel atmalarla megul olan Dnya'llar, mevsimlerin normal d davranlarn kafalarna takmak iin vakit bulamamlard. Ekvator izgisine doru ilerleyen buzullarla alldk yntemlerle, yani tehdit ve ekonomik ambargo ile baa kamayacaklarn anlayan uluslar, areyi onlarla ayn yolu izlemekte buldu. Tabii ki onlardan biraz daha seri bir ekilde.

Emek Altunparlar [email protected]

Heavy Gear Massada Azizleri

Heavy Gear, Dream Pod 9'un tescilli markasdr. Bu hikaye, Dream Pod 9'un yaratt Heavy Gear rol yapma oyunu dnyasn temel almaktadr.

yaz 47


Bir satrda anlatlan tm bu hengame srasnda milyonlar hayatn kaybetti, milyarlar evlerinden oldu. Byk g srasnda kltrleri, inanlar ve uygarlklar bir arada tutan pamuk iplikleri gzler nne serilip bir bir koptu. Sonunda, ekvator izgisi boyunca deiken hava artlarna ve ykc buzullara kar koymaya alan sra sra ehirlerden baka bir ey kalmad.

Hala bir zm olduunu sanan ve onun da teknoloji sayesinde ortaya kmas gerektiine inanm insan rk -btn bu g srasnda oul olmaktan km tek ve birleik bir rk kalmt- k kendinde aramaya koyuldu. Evrimin deneme yanlmaya dayal, yava ama etkili yoluna kk bir kestirme ilave etmeye alan insanlar, ekincelerin sfr derecenin altnda kald o dnemlerde, genetik mhendisliin sonundaki a doru yrmeye koyuldular. Arkalarndan gelen karanlk ise, Orta a'dan kalma bir alkanl tekrar ortaya karmaktaa gecikmedi. Yeterince lm grmediine ikna olan insanlk, 24 Hal Seferi'ne daha tank olacak kadar hayatta kalmaya devam etti.

Buzullarn ykseliinden sonra doan onlarca nesil, birbirleriyle ve doa artlaryla cebelleerek hayatta kalmaya abalarken, bir yandan da tm bunlar geride brakmak iin atmosferin dndaki yollar aramadan da duramad. Yapay zekaya sahip uydular, uzak yldzlarda yaanabilecek yerler aramaya gnderildi, ama mesafeler ok uzakt. yz binlerin a kalmas pahasna yaplan yatrmlarla bir araya getirilen dev gemiler, uzayn souk karanlnda geri dnmemek zere kayboldu. nsan eliyle yaplan hibir ey, uzayn sonsuz deikenleriyle baa kacak kadar kesin hesaplanamyordu anlalan.

44.yy'a girildiinde ise sorunun zm yine o deikenlerden kt. Profesr Markus Tannhauser'in uzay-zaman sreksizlii teorisi, uzayn kaplarn sonuna kadar aamasa da aralam oldu. Bir noktadan tekine ktan ok daha hzl ulaan bu sreksizlik kaplar, insanlara aradklarndan da fazla umut vermiti. Kaytlara geen insanlk tarihinin en souk akas da, tam bu srada yaand: Buzullar geri ekilmeye balad. kinci Rnesans'n yaayan Dnya, hem yeryzne hem de gkyzne doru yaylmaya kald yerden devam edebilirdi.

yaz 48


nsan yaamn zor da olsa destekleyebilecek ilk gezegen, Caprice, ok gemeden kefedildi. Onun hemen ardndan ise Tannhauser kaplarn kullanan keif gemileri Terra Nova'ya ulat. Gezegenin adnn Yeni Dnya konulmasndan da anlalabilecei zere, bu sefer soyu oktan tkenen turna gznden vurulmutu. lk koloniler, irketlerin sponsorluunda kurulmaya baland. Bu almalar yrtmek iin Terra Nova'ya gelen Dnya'llarn ou anlamalar sona erdikten sonra dahi geri dnmekten vazgeip bu yeni gezegene yerleiyorlard. Dnya'dan ii tamann astronomik maliyetlerinden ok da hazzetmeyen irketler ise bu duruma ses karmadlar. iki yzyl ierisinde Terra Nova, kendine ait nfusu olan canl bir gezegene dnmeyi baard, yzyllar sonra ise Dnya'dan sonra insanlarn zerinde yaad en byk yer olma unvann kazand. irketlerin yatrmlarnn azalmaya balad bu dnemde kolonilerin tm yk Dnya Hkumeti'nin srtna gemiti. Dnya'nn bir ksm bu ykn uzun vadede gelire dneceine inanrken dier ksm ise kolonilerin kendi kendine yeter noktaya geldikleri an Dnya'ya srtn dneceine inanyordu. 58.yy'a gelindiinde ise iktidardaki hkumet konu hakknda son karar verdi. Kolonilere yaplan tm yardmlar kesildi, Tannhauser kaplarn ak tutan devasa gemiler geri ekildi, milyonlarca insan birbirlerinin insafna terk edildi.

Sonu aynen beklendii gibi oldu, Dnya'nn tas tara toplayp geri ekildiini korku iinde fark eden Terra Nova'llar ksa bir bocalamann ardndan geride kalanlar yamalamaya koyuldu. Kstl kaynaklar ele geirmeye alan insanlar, lmle biten birden fazla atmaya srklendi. Yaanan kaosa ise Yuri Gropius adnda bir adam son verdi. Terra Nova'nn grd ilk Birlii kuran Gropius, birok ehir devletinden oluan bu birliin bana geti. Bu srada ise tarih 1482'yi gsteriyordu, tabii ki Terra Nova ylyla. Dnya'nn kendilerine srtn evirdii bu dnemde dnya takviminin kullanlmasna gerek yoktu.

Gropius'un at yolu Terra Nova'nn gney ve kuzey yarm krelerine dalm ehirler de izledi. Ekvator izgisinin her iki yannda da ska grlen llerle ayrlm bir gezegen olan Terra Nova'da kutuplama, corafi olarak bile desteklenen bir kavramd. llerde yaamay seen aznlk dndaki tm ehirler, ya Kuzey ehir Devletleri Konfederasyonu (KDK) ya da Birleik Gney Topraklar'nn (BGT) bir paras olmak durumundayd. Oluan bu birliklere katlmay reddeden ehirler ise yeni yeni ortaya kan dzenli ordular tarafndan ikna ediliyordu.

Terra Nova'nn 17.yy'nn sonunda, gezegenin politik resmi ortaya kmt.

zellikle Dnya'n geri ekiliinden beri ekonominin lm kalm meselesi olduu Terra Nova'da dier bir lm kalm meselesi olan silah teknolojileri de byk deiim gsterdi. ok gelimi tasarmlara harcanacak para, kar tarafn ayn fiyata on kat fazla ara retmesi durumunda boa harcanacak para olarak grlyordu. Terra Nova'nn nceden kestirilemeyen hava artlar ve bol miktarda grlen kum frtnalar da inanlmaz yatrmlarla retilen aralarn bir avu kum yznden etkisiz hale gelmesiyle sonulanabiliyordu. Sonuta sava makineleri giderek sadeleti, en az bakmla en uzun sre alan tasarmlar ne kmaya balad. Su kaynaklarnn yerin altnda bulunduu, okyanusu ya da denizi bulunmayan gezegen iin donanma dzmenin de bir anlam yoktu. Ayrca durup dururken oluan l frtnalar ve dengesiz hava artlar yznden uzun mesafe uular da gerekletirilemiyordu. Bu yzden de ok pahalya retilen sava uaklarnn patr patr dn grmekten bkan kutup gleri bu iten de ok abuk vazgetiler. Ayrca gelimi lazer silahlar da ne kadar hzl ya da kk olurlarsa olsun her trl uan cismin cann skabiliyordu.

Tm bu artlar ortaya bakm kolay, tm yer ekilleriyle ve hava artlarna uyumlu, seri retimi kolay ve farkl silah sistemlerini destekleyebilecek bir ara ihtiyacn douruyordu. 1669 ylnn sonlarnda, yani KDK henz tam olarak kurulamamken kuzeyde yaanan Pioneer savanda kar karya gelen Birleik Ticaret Federasyonu ile Kuzey Iklar Konfederasyonu gleri, Terra Nova'nn en popler silah aracnn douuna ahit oldu. Pioneer ehrini ele geirmeye alan Kuzey Iklar Konfederasyonu ordusu, inaat makinelerinden bozma, Heavy Gear ad verilen aralarla pskrtldler. Can havliyle retilmi bu ilk aralar, zerinde biraz dnldkten sonra Terra Nova'nn bir numaral sava makinesine dnverdi. Birleik Ticaret Federasyonu tarafndan retilmeye balanan Heavy Gear'larn sava alannda grlen ilk modeli, ki hala en ok kullanlan modeldir, Hunter olmutur.

yaz 49


Piyadenin hareket kabiliyeti ve evikliiyle yksek ate gcne sahip zrhl aralarn zelliklerine birletiren Heavy Gear'lar, kendine ordu diyen tm silahl glerin olmazsa olmaz haline geldi. Hunter' satn alp, mhendislerine paralatan Kuzey ve Gney birlikleri, ksa sre ierisinde kendi Heavy Gear'larn retmeye baladlar. Tek bir pilot tarafndan kullanlan bu sava aralar, skk kokpitleri ile olduu kadar baa kabildikleri saysz farkl atma tryle de nlenmilerdi. Genelde ar scak olan bu kokpitte oturan pilot, helikopterlerin kontrol sistemlerinde grlebilen pedal ve levye kombinasyonlarn kullanarak Heay Gear'a bir insann yapabilecei her trl manevray yaptrabiliyordu. D dnyayla iletiimini kameralar ve telsiz balants ile salayan pilot, dev robotun daha fazla dman ateini kaldrmayacana kanaat ettiinde ilgili kolu ekerek kendini dar frlatabiliyordu. Tabii genelde etraf dmanla evrili olduundan, bu hareket ona biraz zaman kazandrmaktan baka bir ie yaramyordu.

lk modellerde grlmeyen ancak imdilerde hayati neme sahip Merkezi lemci nite ise, Heavy Gear'lara asl gcn veren gelime olmutur. 15 cm3 boyutlarndaki bu kk yar-effaf kutu, Gear'lara baka hibir sava makinesinin baaramadn yaptrr. Heavy Gear'n beyni de denebilecek bu nite, pilot ve makine arasnda iki ynl bir iletiim salar. Pilotun hareketlerini yava yava kavrayan ilemci, zamanla makine ve insan arasnda mkemmel bir balant kurulmasn salar. Pilotun davranlarna adapte olan Heavy Gear, ilerin nereye varacan tahmin ederek gerekli ayarlamalar yapma yeteneini yine bu ilemci sayesinde kazanmtr. Uzun zaman boyunca birlikte alan pilot - Gear ikilisi, bu ilemci sayesinde srekli gelimeye devam ederler. Bu sebepten dolay Gear'n terk etmek zorunda kalan pilot, frlatma kolunu ekmeden nce ilemciyi de yanna almay ihmal etmez.

Kuzey ehir Devletleri Konfederasyonu'nun kurulmasnn hemen ardndan balayan souk sava sreci, her iki tarafn gelitirdii Heavy Gear'larn eitli atmalarda deneniine sahne olmutur. ki gcn sava alan olarak setii Badlands, yani Terra Nova'nn llerle ve sradalarla kapl ekvator kua, kendisini koruma ans olmayan blk prk toplumlaryla bu ykmn ortasnda kalmtr. Kazanan belli olmayan bu souk sava sona erdiren olay ise, St.Vincent adndaki bir kargo gemisinin iki ate arasnda kalp havaya umasyla yaanr. Terra nova atmosferine karan kimyasal maddeler, zellikle ocuklar

etkileyen St.Vincent salgnna yol aar ve gezegende yaayan insanlarn yzde 5'i hayatn kaybeder. Birlik snrlarnn kapatlmasna, ekonomik faaliyetlerin durmasna yol aan bu salgn, alt Terra Nova yl boyunca srer. llerini gmen ve btn yaananlarn sulusu olarak kar taraf belleyen Terra Nova Birlikleri, intikam almak iin hi olmad kadar byk Heavy Gear ordular oluturmaya balarlar.

Salgnn sona erdiine dair emarelerin grld bu alt yln sonunda kovuklarndan kan ordular, tam dier tarafn tepesine binmek iin sava planlar yapmaya koyulmuken hi beklenmeyen bir ey olur. Dnya'nn geri ekiliinden beri atl halde uzay boluunda bekleyen radar uydular, Terra Nova'ya doru gelmekte olan devasa sava filosuna dair uyarlar gndermeye balar.

Devam nmzdeki ayn Yahoyt Dergi'sinde!

1 Robby the Robot'u hangi filmle tandk?a) The Day the Earth Stood Stillb) Lost in Spacec) Forbidden Planet

2 1926 yapm Metropolis filminde robot Maria'nn sonu ne oluyor?a) nsana dnyorb) Yanarak lyorc) Yaratcs tarafndan kapatlyor

3 Blade Runner (1982) filminde replikantlarn zellii nedir?a) 4 senelik yaam mrb) Lazerli gzlerc) Kendilerini kopyalama

4 Terminator (1984) filminde Skynet ne zaman insanl yoketmek iin nkleer bomba yolluyordu?a) 14 Eyll 1996b) 29 Austos 1997c) 1 Ocak 2000

5 1973 yapm Westworld filminin robotlu silahr kimdi?a) Clint Eastwood b) Charlton Hestonc) Yul Brynner

6 Asimov'un nl robot yasalarnn ilki nedir?a) Bir robot hibir ekilde insanoluna zarar veremez.b) Bir robot kendisine insanlar tarafndan verilen komutlara itaat etmek zorundadr.c) Bir robot kendi varln korumak zorundadr.

7 "Kapsln kaplarn ltfen a, Hal" sorgusuna HAL9000'in yant ne olmutur?a) "steiniz emirdir, Dave"b) "AE35 blmnde sorun yayorum."c) "zgnm dave, korkarm ki bunu yapamam."

test 50


8 Doada ok az bulunan Tangayt madeniyle robotlar gelitiren Doktor eytan adl karakter hangi Trk filminde gemektedir?a) Kilink stanbul'dab) Ylmayan eytanc) Korkusuzlar

9 Aadaki robotlardan hangisi ecinsel deildir?a) Hall 9000b) C3POc) Maria

10 The Bionic Woman ve Austin Powers filmlerinde kullanlan en tehlikeli kadn robot nedir?a) Fembotsb) Wobotsc) Grildroids

Testin sonucunu renmek ve Yahoyt kat robotu kazanmak iin [email protected]'a atn!

OYUN katkda bulunmak

iin yazlarnz

[email protected] gnderebilirsiniz.

Bir sonraki saynnkonusu:

01020304050607080910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152

Documents

Yahoyt Dergi | 07.09