Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 ...Prezentacja opracowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

Realizacja Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2007-2013, zmiany zachodzące w rolnictwie i na obszarach

wiejskich oraz przyszłość WPR

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”

Prezentacja opracowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich

na lata 2007-2013 na zmiany zachodzące

w rolnictwie i na obszarach wiejskich






� Wprowadzenie

� Rozdysponowanie pomocy

� Rezultaty

� Wpływ na zmiany

� Na zakończenie

PLAN WYKŁADU

2






� Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, jest finansowany w ramach II filara Wspólnej Polityki Rolnej.

� Jest największym programem pomocowym dla sektora rolno-spożywczego w historii Polski.

� Budżet Programu wynosi ponad 17,4 mld euro.

� Tworzą go unijne środki z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (13,4 mld euro) i współfinansowanie z budżetu krajowego (około 4 mld euro).

WPROWADZENIE

3






� Pomoc finansowa z PROW 2007-13 udzielana: rolnikom,przedsiębiorcom i lokalnym samorządom oraz właścicielomlasów przeznaczana jest na budowę nowoczesnego,konkurencyjnego sektora rolno-spożywczego i leśnictwa,prowadzenie działalności rolniczej zgodnej z ochronąśrodowiska naturalnego, na rozwój kultury i zachowanietradycji na wsi oraz działania na rzecz podniesienia jakościżycia mieszkańców wsi i ich aktywizacji gospodarczej.

WPROWADZENIE

4






� Główne cele, których realizację ułatwia pomoc finansowa udzielana z PROW 2007-2013 to:� przyspieszanie modernizacji gospodarstw rolnych;

� podwyższanie konkurencyjności przetwórstwa spożywczego i jakości żywności;

� ożywienie przemian w rolnictwie i rynku ziemi przez przyznawanie rent strukturalnych oraz premii ułatwiających star zawodowy młodym rolnikom i finansowanie scalania gruntów;

� zachęcanie rolników do gospodarowania w sposób przyjazny środowisku oraz do zachowania rodzimych ras i cennych przyrodniczo siedlisk roślin;

WPROWADZENIE

5






� wspieranie dopłatami ONW działalności rolniczej na terenach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania;

� polepszanie lesistości kraju przez udzielanie pomocy finansowej na zalesianie gruntów o małej przydatności rolniczej;

� pobudzanie przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pacy na terenach wiejskich;

� odnowa wsi, rozbudzanie aktywności jej mieszkańców i budowa kapitału społecznego na wsi;

� podwyższanie kwalifikacji rolników i właścicieli lasów oraz ułatwianie im dostępu do płatnych usług doradczych;

� polepszanie jakości życia na terenach wiejskich.

WPROWADZENIE

6






� Osiąganiu wymienionych, na poprzednich slajdach, celów służy 23 działania zgrupowane w 4 osiach PROW.

� Realizacja projektów wspieranych w ramach tych działań powoduje osiąganie celów i prowadzi do ważnych zmian, które są w interesie rolników i innych mieszkańców wsi.

� Aby odpowiedzieć na pytanie jakie są na dziś te zmiany, przedstawię szereg informacji liczbowych i będę je ilustrował przykładami.

� Informacje pochodzą z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a także są wynikiem opracowań i analiz środowisk naukowych.

WPROWADZENIE

7






� Na następnym slajdzie orientacyjne dane obrazujące rozdysponowanie pomocy na poszczególne osie PROW 2007-2013.

� W kolejności następny slajd przedstawia rozdysponowanie pomocy na poszczególne województwa i wskaźnik procentowy w stosunku do całej kwoty pomocy.

� Interesująco przedstawia się analiza relacji kwot wsparcia z PROW w kontekście jednorocznego PKB brutto w poszczególnych województwach – daje się zaobserwować prawidłowość, że im „słabsze” gospodarczo województwo tym wskaźnik procentowy jest większy.

� I jeszcze jedna analiza – na kolejnym slajdzie – wysokość wsparcia w przeliczeniu na hektar użytków rolnych.

ROZDYSPONOWANIE POMOCY

8







9






ROZDYSPONOWANIE POMOCYUdział

województw w PROW ogółem

Dolnośląskie 5.2%Kujawsko - Pomorskie 5.8%Lubelskie 9.7%Lubuskie 2.9%Łódzkie 7.2%Małopolskie 5.5%Mazowieckie 13.9%Opolskie 2.5%Podkarpackie 5.3%Podlaskie 6.6%Pomorskie 4.4%Śląskie 3.0%Świętokrzyskie 4.6%Warmińsko - Mazurskie 5.7%Wielkopolskie 10.9%Zachodniopomorskie 5.0%Razem 100.0%

10






ROZDYSPONOWANIE POMOCYUdział PROW

w woj. PKB (%)

Dolnośląskie 3.3%Kujawsko - Pomorskie 6.6%Lubelskie 13.0%Lubuskie 6.6%Łódzkie 6.0%Małopolskie 3.8%Mazowieckie 3.3%Opolskie 5.7%Podkarpackie 7.3%Podlaskie 14.9%Pomorskie 4.2%Śląskie 1.2%Świętokrzyskie 9.0%Warmińsko - Mazurskie 10.7%Wielkopolskie 6.0%Zachodniopomorskie 6.6%Razem 5.2%

11







Najwięcej środków PROW na ha zyskują:

1. Mazowieckie, 2. Wielkopolskie,3. Świętokrzyskie4. Małopolskie

12






� Skala oddziaływania PROW na województwa zależy oczywiście od wielkości funduszy pozyskanych przez województwa, ale nie tylko w ujęciu nominalnym, bo też relatywnie do zamożności województw.

� Wiadomo, że 100 mln dla relatywnie mniej zamożnych województw znaczy więcej niż dla bardziej zamożnych.

� Ważne jest też, które działania dominują, bowiem działania różnią się charakterem ekonomicznym.

� Działania o charakterze inwestycji zwykle bardziej pobudzają gospodarkę niż działania o charakterze nieukierunkowanego wsparcia.


13






� Ważne jest też na co beneficjenci wydatkują środki PROW, czy na dobra trwałe czy bieżącą konsumpcję.

� Mając wiedzę na ten temat zastosowano model odwzorowujący strukturę ekonomiczna województw i oceniono jak PROW stymuluje ich rozwój.

� Posługując się modelem trzeba było poczynić kilka założeń dotyczących wielkości środków gdyż program się jeszcze nie skończył a należało oszacować wpływ całego programu.


14






� Wychodząc z założenia, że znany jest całkowity budżet PROW 2007-2013, koperty regionalne, wydatki na poszczególne działania w poprzednim okresie programowania (latach 2004-2009), założone budżety dla każdego działania, itp. oszacowano strukturę regionalną wydatków w ramach PROW 2007-2013.

� Następnie znając charakter ekonomiczny poszczególnych działań oszacowano ich wpływ na gospodarkę Polski co zostało pokazane w niniejszej prezentacji.


15






REZULTATY� W skali kraju rezultaty wdrażania PROW 2007-2013

prezentują się imponująco:� To ponad 86 tysięcy zrealizowanych projektów

inwestycyjnych na kwotę około 24 miliardy złotych:� w tym około 55 tysięcy projektów inwestycyjnych,

na kwotę około 8 miliardów zł, zrealizowanych w gospodarstwach rolnych,

� i około 3 tysiące projektów inwestycyjnych na kwotę ponad 200 milionów zł, przywracających potencjał gospodarstw rolnych,

� a także około 1,4 tysiąca projektów inwestycyjnych na kwotę ponad 3 miliardy zł, zrealizowanych przez 1,3 tys. przedsiębiorstw przetwórstwa i dystrybucji produktów rolnych.

16






REZULTATY� To również inwestycje na obszarach wiejskich ale poza

gospodarstwami rolnymi:

� miedzy innymi: 3 tysiące inwestycji komunalnych na kwotę 6,5 miliarda zł,

� i ponad 9 tysięcy zrealizowanych projektów w zakresie odnowy wsi i zachowania dziedzictwa kulturowego.

� Należy również odnotować fakt, że w 264 gminach buduje się nowe targowiska w ramach inicjatywy „Mój Rynek” (Działanie: Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej).

17






REZULTATY� Dzięki wsparciu w ramach PROW 2007-2013:

� 23,5 tysiąca młodych rolników rozpoczęło działalność na powierzchni ok. 350 tysięcy ha gruntów rolnych,

� i około 23 tysiące przedsiębiorców rozpoczęło na wsi pozarolniczą działalność gospodarczą

� a także, 780 grup producentów rolnych rozpoczęło wspólną działalność.

� Ze wsparcia w kwocie około 3 miliardy zł, korzysta 366 obszarów objętych wdrażaniem lokalnych strategii rozwoju przez lokalne grupy działania w ramach podejścia LEADER.

18






WPŁYW NA ZMIANY� Jakie zmiany w skali kraju możliwe są do zidentyfikowania

w wyniku analizy przepływów wsparcia finansowegow ramach PROW 2007-2013?� Wzrost PKB kraju o około 1% � Wzrost konsumpcji realnej gospodarstw domowych o 1.3%� Wzrost wydatków publicznych o 2.1%� Wzrost cen ziemi i płac a mniejszy koszt kapitału

(subsydia inwestycyjne)� Mniejsze zapotrzebowanie na zatrudnienie w rolnictwie

a większe w sektorze przemysłu i usług� Wzrost dochodów gospodarstw wiejskich

19






WPŁYW NA ZMIANY

� Według naukowych modelowych analiz wielkość zidentyfikowanych zmian przedstawia się następująco:

� realny PKB w kraju wzrost o 0,93%

� realna konsumpcja prywatna wzrost o 1,8%

� realna wartość inwestycji wzrost o 1,3%

� realna konsumpcja publiczna wzrost o 2,1%

20






WPŁYW NA ZMIANY� Według naukowych modelowych analiz wielkość

zidentyfikowanych zmian przedstawia się następująco (c.d.):

� wzrost cen ziemi o 3,1% oraz płac realnych o 2,3% natomiast obniżenie o 0,6% renty kapitału poprzez subsydia inwestycyjne

� spadek zatrudnienie w sektorze rolnym o 0,7% przy

jednoczesnym wzroście zatrudnienia w sektorze

przemysłowym o 2,4% a sektorze usług o 0,5%

� wzrost dochodów gospodarstw wiejskich o 2,9%

21






WPŁYW NA ZMIANY� Jak wynika z zestawienia na poprzednim slajdzie generalnie

wpływ PROW na rozwój gospodarki jest pozytywny choć nie bardzo duży.

� PROW tylko w nieznacznym stopniu przyczynia się do wzrostu cen ziemi, bowiem obserwowany wysoki wzrost cen ziemi głównie wynika z dopłat bezpośrednich.

� Dzięki PROW nieco tańszy jest kapitał oraz nieco większy nacisk na wzrost płac w gospodarce, rosną też dochody gospodarstw wiejskich.

22






WPŁYW NA ZMIANY� Na skutek modernizacji i działań umożliwiających

odchodzenie od rolnictwa (np. renty strukturalne) zatrudnienie w sektorze rolnym nieco maleje.

� Rośnie natomiast produkcja i zatrudnienie w sektorze przemysłowym, szczególnie w przetwórstwie, w sektorze budowlanym (dzięki działaniom inwestycyjnym), oraz w sektorze energetycznym silnie powiązanym z sektorem budowlanym.

� Nieznacznie też rośnie zatrudnienie w usługach.

23






WPŁYW NA ZMIANY� Skutki PROW 2007-2013 dla całego kraju.

-5,00

0,00

5,00

10,00

rolnictwo przemysł usługi

produkcja zatrudnienie

� Wzrost produkcji rolnej (głównie zwierzęcej) wzrost produkcji przemysłowej (głównie przetwórstwo rolne, energia oraz budownictwo) oraz niewielki wzrost usług (głównie publicznych)

� Spadek zapotrzebowania na pracę w rolnictwie dzięki działaniom filara II

24






WPŁYW NA ZMIANY� Wpływ PROW 2007-2013 na zmiany w PKB województw (%).

0123456

Do

lno

śląs

kie

Ku

jaw

sko

-…

Lub

elsk

ie

Lub

usk

ie

Łód

zkie

Mał

op

ols

kie

Maz

ow

ieck

ie

Op

ols

kie

Po

dka

rpac

kie

Po

dla

skie

Po

mo

rski

e

Śląs

kie

Świę

tokr

zysk

ie

War

miń

sko

-…

Wie

lko

po

lski

e

Zach

od

nio

po

mo

…

Zmiany PKB w %

25






Wzrost PKB na skutek 3 dużych działań PROW 2007-2013 według województw

-0,20

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

Do

lno

śląs

kie

Ku

jaw

sko

-po

mo

rski

e

Lub

elsk

ie

Lub

usk

ie

Łód

zkie

Mał

op

ols

kie

Maz

ow

ieck

ie

Op

ols

kie

Po

dka

rpac

kie

Po

dla

skie

Po

mo

rski

e

Śląs

kie

Świę

tokr

zysk

ie

War

miń

sko

-maz

urs

kie

Wie

lko

po

lski

e

Zach

od

nio

po

mo

rski

e

113_renty strukturalne 121_modernizacja 211_212_ONW

26






WPŁYW NA ZMIANY� Warto spojrzeć na dekompozycje wzrostu gospodarczego

w zależności od działań.

� Na poprzednim slajdzie przedstawiono 3 duże działania PROW i ich skutki dla wzrostu gospodarczego województw.

� Widać, że w większości województw to właśnie działanie „modernizacja” – a więc działanie o charakterze inwestycyjnym – ciągnie wzrost gospodarczy w tych województwach.

27






WPŁYW NA ZMIANY� Tylko w nielicznych przypadkach dominującym działaniem

dla wzrostu gospodarczego jest ONW – np. w podlaskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim czy lubuskim, a to ze względu na duże środki przeznaczone na to działanie w tych województwach.

� Z kolei Renty strukturalne mają generalnie mniejszy udział w generowaniu wzrostu gospodarczego gdyż mają charakter większego wsparcia dochodów a nie produkcji.

28






NA ZAKOŃCZENIE� Nie ulega w ątpliwo ści, że PROW 2007-2013 przyczynił

się do wzrostu gospodarczego Polski.

� Najwi ęcej skorzystały województwa relatywnie biedniejsze, tj. lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmi ńsko-mazurskie.

� PROW przyczynia si ę do wzrostu produkcji rolnej ale jednocze śnie kreuje bod źce do zmniejszenia zatrudnienia rolniczego i rozwoju pozarolniczych miejsc pracy.

29






NA ZAKOŃCZENIE� Dzięki wydatkowanym funduszom z PROW 2007-2013

skorzystały równie ż poza rolnicze sektory, takie jak: przetwórczy, budowlany, transportowy, energetyczny i sektory usługowe.

� Generalnie najefektywniej działaj ą środki PROW pozyskiwane w formie subsydiów inwestycyjnych, w drugiej kolejno ści płatno ści do ha, a w najmniejszym stopniu te, w formie wsparcia dochodów.

30






DZIĘKUJĘ ZA UWGĘ!

31

Documents

Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 ...Prezentacja opracowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej