Het woonzorgdecreet

Vlaams ouderenzorgbeleid

Overzicht Woonzorgdecreet

Doel Conceptueel kader Doelstellingen Algemene werkprincipes

• Voorzieningen in de thuiszorg

Woonzorgdecreet

Woonzorgdecreet van 13 maart 2009 Goedgekeurd op 18 juli 2009 Uitvoeringsbesluiten 4 september 2009 Treden in werking: 1 januari 2010

Twee in één

Thuiszorg + ouderenzorg = woonzorg Woonzorgdecreet: integratie van

Thuizorgdecreet: 14 juli 1998 Ouderendecreet: 1985

bieden van continuüm van zorg in een zorgtraject Integrale benadering: zorg en wonen

Doel

Levenskwaliteit gebruikers waarborgen Ondersteunen van zelfzorg & mantelzorg Verlenen van gedifferentieerde & gespecialiseerde

vormen van woonzorg Bevorderen van samenwerking en afstemming van

de verschillende actoren binnen woonzorg

3 prioritaire doelstellingen Kwaliteitsvol zorgcontinuüm Regelgeving: zorg, wonen, welzijn op elkaar

afstemmen Stijgen van kwaliteit wonen en zorg: passend

inspelen ind. noden nieuwe voorzieningen zorgcontinuüm zorgafstemming

Thuiszorg Gezinszorg en aanvullende thuiszorg Logistieke hulp Diensten voor oppashulp Diensten voor thuisverpleging (nieuw) Lokale dienstencentra Regionale dienstencentra Dienst voor gastopvang (nieuw) Centrum voor herstelverblijf (nieuw) Dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds

Ouderenzorg: residentiële zorg

Dagverzorgingscentra Centrum voor kortverblijf Groep van assistentiewoningen Woonzorgcentrum: rusthuis

woonzorg

Woonzorgnetwerken = ouderenzorg + thuiszorg

Functioneel samenwerkingsverband: doel zorgcontinuüm

Grenzen tussen de residentiële zorg en thuiszorg uit te vlakken

Conceptueel kader Zorgbehoevendheid: gericht op mensen met mate van

zorgbehoeftestimuleren: zelfzorg, mantelzorg en vrijwilligerszorg afstemming tussen thuiszorg en residentiële zorg: op maat

Beperkte netwerken centra: dagverzorging, kortverblijf, herstelverblijf en gastopvangeenzaamheid: ondersteunen sociale netwerken: LDC, assistentiewoningen en woonzorgcentra

Onveiligheid en onaangepast wonen advies woningaanpassing, ergo, personenalarmering: RDC

Conceptueel kader

Versnippering van het woonzorglandschap multidisciplinair overleg woonzorgnetwerkenthuiszorg - woonzorgcentra

Zorg voor betaalbaar aanbod maximumfactuur in de thuiszorg gebruikersbijdrage thuiszorg: draagkracht van de gebruiker subsidies voor zorgaanbieders samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappijen voor de bouw van assistentiewoningen

Algemene werkingsprincipes Toegankelijkheid woonzorgzones waarborgen Door gebruiker aanvaard en gevraagd zijn

(concept van onderhandelende zorg) Oog hebben voor zorgsituatie, inclusie, palliatie Aard, tijdstip, plaats, duur en intensiteit: aangepast

aan behoeften gebruiker (zorg op maat) Persoonlijke levenssfeer waarborgen (zonder

discriminatie) (privacy blijft belangrijk)

Algemene werkingsprincipes Persoonlijke autonomie en zelfredzaamheid:

vrijwaren, ondersteunen en stimuleren gebruiker en mantelzorger

Max beroep doen op zelfredzaamheid rekening houdend met de draagkracht

Informeren van gebruiker en mantelzorger Communicatie tss gebruiker, mantelzorger en

voorzieningen stroomlijnen om naar gepaste zorg toe te leiden

Algemene werkingsprincipes Bijzondere aandacht:

Gebruikers met risico voor verminderde welzijnskansen

Diversiteit Aan specifieke doelgroepen Prijsvorming voor gebruikers + tarieven voor

persoonlijke bijdragen (maximumfactuur)

Algemene werkingsprincipes Beleid ontwikkeld rond ethische verantwoorde zorg Vrijwilligerszorg: stimuleren, organiseren of

samenwerking organisaties Inspraak gebruikers in de organisatie Belemmerende factoren in aanbieding van

woonzorg, beleidgericht signaleren Programmatie ontwikkelen: training, vorming en

systeem intervisie deskundigheid personeel en management

Algemene werkingsprincipe Organisatie indiceren de behoeften van de

gebruiker, rekening houdend met dienst zelfzorg, beschikbare mantelzorg en de behoefte aan ondersteuning

Voorzieningen thuiszorg

Dienst voor gezinszorg en aanvullende zorg Persoonverzorging en huishoudelijke hulp

Aanvullende thuiszorg

Verplichte activiteiten persoonverzorging huishoudelijke hulp psychosociale en pedagogische ondersteuning schoonmaakhulp (ev. Samenwerkingsverband)

Optionele activiteiten karweihulp en oppashulp

Dienst voor logistieke hulp Schoonmaakhulp aanbieden

Karweihulp (optioneel)

Dienst voor oppashulp Vraag en aanbod oppas coördineren in samenwerking met vrijwilligers

Dienst voor thuisverpleging Organisatie van verpleegkundigen, gecoördineerd door 1

of meer verpleegkundige (min 7 FTE)

Vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst Als zelfstandige activiteit of werknemer Patiëntendossier Geen subsidiëring (federaal)

Nodig kader woonzorgnetwerken

Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds (ICAW) Ondersteuning bieden bij het oriënteren van hulp en

zorgvragen van gebruikers of mantelzorgers door: vraagverheldering en vraagverduidelijking

persoon naar de georganiseerde thuiszorg toeleiden

info, advies ondersteuning en bemiddeling mantelzorger en gebruiker in staat stellen hun rechten max uit te putten en max toegang tot zorg

administratieve en psychosociale ondersteuning bieden als draagkracht of vaardigheden ontoereikend zijn

Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds (ICAW)

zelfzorgvermogen in het kader van de regelgeving rond de eerstelijns- gezondheidszorg evalueren

gebruikers met indicatie van verminderde zelfzorg: proactief benaderen

mogelijkheid tot langdurige begeleiding en ondersteuning aanbieden (complexe zorgsituatie of wijziging van zorgvorm) elke zorgfase beroep kan doen op professionele zorgverleners

belemmerende factoren beleidsgericht signaleren

Lokale dienstencentra Opdracht:

Activiteiten van algemene informatieve, vormende en recreatieve aard om de zelfredzaamheid en sociale netwerken te versterken + in overleg met lokale verenigingen en organisaties die gelijksoortig werk aanbieden

Hulp bij activiteiten van het dagelijkse leven

Preventieve functie voor personen met een beginnende zorgbehoevendheid

Lokale dienstencentra Verplichte activiteiten (ev in samenwerkingsverband)

Organiseren act van algemene informatieve, vormende en recreatieve aard

Hygiënische zorg aanbieden manicure en pedicure gelaats- en haarverzorging hulp bij het nemen van bad/douche wassalon gezondheidsconsulent dieetadvies

Warme maaltijden aanbieden

Lokale dienstencentra

Verplichte activiteiten Hulp bieden bij de boodschappen

Buurthulp aanbieden Organiseren, ondersteunen en volgen van

activiteiten en initiatieven die het sociale netwerk, de communicatie en veiligheid versterken

Initiatieven nemen of ondersteunen die mobiliteit gebruikers tot stand brengt of verhoogt

Lokale dienstencentra Optionele activiteiten

Uitlenen van personenalarmtoestellen en een personenalarmcentrale organiseren (ev samenwerkingsverband)

Brussel: de coördinatie van het multidisciplinair overleg (SEL) enkel in Brussel

Lokale dienstencentra Organiseren activiteiten Brussel Hoofdstad

Algemeen informerende aard: Jaarlijks: min 8 act Min 5 in het centrum plaatsvinden Andere: locatie bepaald in overleg met partners (max 3

meetellen bij min aantal te organiseren act) Recreatieve aard:

In de ontmoetingsruimte: elk ogenblik vrijblijvend aanbod Jaarlijks: min 70 groepsact Verspreid: min 5 verschillende soorten Min 45 in centrum plaatsvinden Andere: in samenwerking met andere partners (max 25

meetellen bij min aantel te organiseren act

Lokale dienstencentra Organiseren activiteiten

Algemeen vormende aard: Jaarlijks: min 70 groepsact Verspreid: min 5 verschillende onderwerpen Min 45 in het centrum plaatsvinden Andere: in samenwerking met andere partners

(max 25 meetellen bij min aantel te organiseren act

Kan multidisciplinair overleg organiseren enkel in Brussel hoofdstad

Lokale dienstencentra Werkingsprincipes

Maximale laagdrempeligheid waarborgen

Bijzonderende aandacht voorkomen van vereenzaming door te werken aan behoud en herstel van sociale netwerken

Bijzonder aandacht toegankelijkheid van het zorgaanbod voor nieuwkomers en etnisch-culturele minderheden

Sterke oriëntatie: naar gebruikers met een verminderende zelfredzaamheid

Lokale dienstencentra Voorwaarden voor de werking Brussel

hoofdstad Min 32u/week open als opvang- en ontmoetingscentrum

voor gebruikers Centrumraad: samenstelling min 9 leden (centrumleider,

vertegenwoordiger lokale adviesraad, min 5 centrum gebruikers) + 4x per jaar

Inspraak gebruikers in algemene werking Tijdens openingsuren: garandeert permanent

aanspreekbaar te zijn Noden en behoeftes signaleren suggesties bijsturen

woonzorgbeleid

Lokale dienstencentra Voorwaarden voor de werking

Formuleren: missie, visie en doelstellingen Evalueert hen op regelmatige basis Meting tevredenheid gebruikers:min 2 jaarlijks Duidelijke organisatiestructuur Op periodieke en gestructureerde wijze intern overleg

met gebruikers en medewerkers Werkt als het nodig is samen en maakt afspraken met

externe relevante actoren voor realisatie van de doelstellingen

Lokale dienstencentra Voorwaarden voor de werking

Beheert beschikbare middelen optimaal

Realiseert doelstellingen volgens de meest geschikte methode

(hedendaags ontwikkeld)

Garandeert gebruikers een klantenrecht + objectieve en adequate behandeling ervan procedure wordt meegedeeld: hoe en waar klachten worden in gediend en behandeld

Lokale dienstencentra Voorwaarden omkadering

Min één: 0,5 FTE centrumleider: diploma bachelor of master

Centrumleider: min 20u bijscholing over 2j

Binnen beschikbare middelen, voldoende deskundig personeel en medewerkers

Bewaakt systematische manier de deskundigheid en het functioneren personeel en medewerkers

Stimuleert en ondersteunt de inschakeling van vrijwilligers

Lokale dienstencentra Voorwaarden infrastructuur:

1. Activiteiten recreatieve aard: aangepast en voldoende grote ontmoetingsruimte (Vl: 50)

2. Min 1 aparte ruimte voor organisatie act van recreatieve en algemeen vormende aard: comfortabel voor 15 personen (Vl: 20)

3. Aparte gespreksruimte: privacy gebruikers waarborgt

Centrum is volledig rolstoeltoegankelijk zelfstandig gebouw en de lokalen (1 en 3) en het

sanitair kunnen betreden

Lokale dienstencentra Subsidiëring

Enveloppe: Brussel-Hoofdstad: 34.850,69 euro

Personenalarmsysteem: enveloppe verhoogd: 495 euro per alarmtoestel door centrum aangekocht

Coördinatie van het multidisciplinair overleg: vergoeding ontvangen van het SEL

Lokale dienstencentra Overgangsbepaling

Erkenning al heeft: beantwoorden uiterlijk 2j na datum inwerkingtreding aan de voorwaarden

Aanvraag tot erkenning: geen gebouw ingericht, gebouwd of verbouwd: Erkenningen met normen ervoor van toepassing (binnen

2j) Op datum inwerkingtreding dit besluit nog geen

beslissing is genomen Pers erkenning nog niet op de hoogte gesteld: opschorting

behandeling aanvraag (erkenningvoorwaarden besluit) Voor datum aan agentschap meegedeeld start werken

(binnen 2j) afwijking: datum voor inwerkingtreding geleid door

personen zonder bachelor of master: continueren

Regionale dienstencentra Verplichte activiteiten

uitlenen en advies verschillende soorten hulpmiddelen in specifieke zorgsituaties advies geven over materiële hulp

en immateriële hulp- en dienstverlening informatie- of vormingscursussen voor mantelzorgers en

vrijwilligers organiseren voorlichtingscursussen voor gebruikers organiseren vraag naar en aanbod van vrijwilligerszorg op elkaar

afstemmen personenalarmtoestellen uitlenen + centrale organiseren advies aanpassing van woningen en technologie ergotherapeutische begeleiding aanbieden initiatief nemen of ondersteunen, mobiliteit van gebruikers

tot stand brengen of verhogen

Regionale dienstencentra Coördinatie multidisciplinair overleg maar optioneel waar een

andere zorgaanbieder een samenwerkingsverband voor coördinatie heeft gesloten met het SEL

Optioneel: aanpassingswerkzaamheden, de begeleiding van de uitvoering en de praktische administratieve formaliteiten die daarmee gepaard gaan

Begeleiding aanpassing van woning - advies geven over aanpassingen - begeleiding bij uitvoering van die werkzaamheden- begeleiding bij praktische administratieve

formaliteiten

DagverzorgingscentraGebruikers +65, dagverzorging aanbieden

Verplicht hygiënische en verpleegkundige hulp- en dienstverlening

aanbieden activering, ondersteuning en revalidatie aanbieden animatie en creatieve ontspanning organiseren psychosociale ondersteuning aanbieden

Occasioneel nachtopvang aanbieden

Centra voor herstelverblijf Gebruikers met heelkundige ingrepen of ernstige

aandoeningen

Gepaard gaan met ziekenhuisopname of langdurige onderbreking van normale act

Tijdelijke opvang

Doel opnieuw zelfstandig functioneren in het natuurlijk thuismilieu

Centrum voor herstelverblijf Activiteiten

Verblijf aanbieden

Ondersteunende activiteiten aanbieden tot versterking van de lichamelijke en geestelijke toestand

Revalidatie aanbieden

Hygiënische en verpleegkundige hulp- en dienstverlening

Centrum voor kortverblijf Gedurende beperkte periode dag en nacht ofwel alleen ‘s

nachts huisvesting en ouderenzorg aanbieden

Ouderenzorg Crisisopvang

Verplicht erkend enkel in woonzorgcentra

Groep assistentiewoningen Bestaat uit één of meer gebouwen die functioneel een geheel

vormen en waar ouderen zelfstandig verblijven in aangepaste wooneenheden, huisvesting wordt gegeven en ouderenzorg waar ze facultatief een beroep op kunnen doen

Min vereisten: aangepaste huisvesting ouderenzorg (behoefte gebruiker) scheppen van voorwaarden voor een sociaal netwerk onmiddellijke hulp in nood woningassistent: sociale netwerk van bewoners

faciliteert en stimuleert en aanspreekpunt is

Woonzorgcentrum Aangepaste huisvesting Gebruikelijke gezins- en huishoudelijke zorg Hygiënische en verpleegkundige hulp kan gedifferentieerd

en gespecialiseerd (Re)activering en psychosociale ondersteuning Animatie en sociale netwerkvorming Opmaken van gezins- en begeleidingsplan

Woonzorgnetwerken Een buurtgericht samenwerkingsverband:

Huisarts of huisartsenkring Erkend woonzorgcentrum Erkende groep assistentiewoningen Erkende dienst voor gezinsopvang en aanvullende

thuiszorg of ander erkende thuiszorgvoorziening die zorg aan huis levert

Opdracht: ouderenzorg optimaliseren door middel van samenwerking en afstemming tussen de leden van het woonzorgnetwerk

Verenigingen van gebruikers van mantelzorgers Gebruikers en hun mantelzorgers ondersteunen en hun

gemeenschappen te onderkennen.

Regelmatig overleg met aangesloten leden Informatieblad of daarmee gelijkgesteld publicatie Initiatieven contacten tussen gebruikers en mantelzorgers

centraal staat Problemen inventariseren Probleemsituaties aan de overheid signaleren Belangen van de gebruikers en mantelzorgers verdedigen

Uitvoeringsbesluiten

Goedgekeurd en op september 2009 verschenen in het staatblad

nog geen uitvoeringsbesluit over woonzorgnetwerken Subsidiëring van animatie in de woonzorgcentra en

centra voor kortverblijf Financiering: veel door de minister geregeld

Kenniscentrum Woonzorg Brussel VZW Sint-Gisleinsstraat 44

1000 Brussel Tel. 032 (0)2 513 53 48Fax 032 (0)70 42 08 03

kenniscentrum@woonzorgbrussel.be