Upload
sani-satjachaliao
View
489
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
เอกสารประกอบการสอน วิ�ชา 427-302 Methods of Social Sciences Research
เร��อง Conceptual Frame
กรอบแนวความค�ดในการ ว�จั�ย (Conceptual
Framework)ความหมาย แบบจั�าลองที่��แสดง
ความส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปร สร าง ขึ้"#นโดยใช้ ที่ฤษฎี� ขึ้ อสร)ปเช้�งประจั�กษ�
ขึ้ อม+ลจัากสมม)ตั�ฐานและผลงานว�จั�ยน�ามาส�งเคราะห�เพั.�อให ผ+ ว�จั�ยเก�ดม)มมองภาพัรวมขึ้องงานว�จั�ยเร.�องน�#น
กรอบแนวความค�ดในการ ว�จั�ย (Conceptual
Framework) แบบจั�าลองที่��ใช้ แที่นความเก��ยวขึ้ องส�มพั�นธ์�ก�นระหว�างปรากฏการณ์�ที่��เก�ดขึ้"#นจัร�งในเร.�องที่��ศึ"กษาว�าม�แนวค�ดที่��
ส�าค�ญอะไรบ างในปรากฏการณ์�น�#น ตั�วแปร หร.อปรากฏการณ์�เช้.�อมโยงเก��ยว
ก�นอย�างไร เพั.�อจัะน�าความส�มพั�นธ์�ที่��ค�ดขึ้"#นไปตัรวจัสอบก�บขึ้ อม+ลเช้�งประจั�กษ�ตั�อไปว�าม�ความสอดคล องก�นหร.อไม�
กรอบแนวความค�ดในการ ว�จั�ย (Conceptual
Framework) เป5นภาพัพัจัน� ที่��ก�าหนดว�าตั�วแปร ตั�างๆ ที่��ผ+ ว�จั�ยจัะศึ"กษาม�ความส�มพั�นธ์�
เก��ยวขึ้ องก�นอย�างไร ป7ญหาที่��ตั�#งไว แตั�ละขึ้ อจัะหาค�าตัอบได อย�างไร ใช้
ระเบ�ยบว�ธ์�การว�จั�ยอย�างไรจั"งจัะค นหาค�าตัอบในป7ญหาเหล�าน�#น
กรอบแนวความค�ดในการ ว�จั�ย (Conceptual
Framework) ความหมาย เป5นภาพัสร)ปส)ดที่ าย ขึ้องการที่บที่วนเอกสารที่��เก��ยวขึ้ อง
เป5นผลรวมความค�ดขึ้องผ+ ว�จั�ยก�บ เร.�องราวที่างที่ฤษฎี�ตั�างๆ เป5นแนวค�ด
ขึ้องผ+ ว�จั�ยที่��ตั องการหล�กฐานเช้�ง ประจั�กษ� มาพั�ส+จัน�ความถู+กตั อง
กรอบแนวความค�ดใน การว�จั�ย (Conceptual
Framework) เป5นกรอบขึ้องการว�จั�ย ด าน เน.#อหาสาระ ประกอบด วย ตั�วแปร
และการระบ)ความส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปร
กรอบแนวความค�ดในการ ว�จั�ย (Conceptual
Framework)สร)ป หมายถู"ง การน�าเสนอภาพัรวมๆขึ้องงานว�จั�ยที่��ผ+ ว�จั�ยจัะที่�าโดยก�าหนด
ออกมาให เห9นร+ปธ์รรมช้�ดเจัน จัาก การศึ"กษาว�เคราะห�เอกสารตั�ารา
ที่ฤษฎี� ตัลอดจันงานว�จั�ยที่��เก��ยวขึ้ อง อย�างครอบคล)ม แล วน�าเสนอหร.อ
สร)ปเป5นภาพัรวมให ช้�ดเจันให ง�ายตั�อความเขึ้ าใจัในป7ญหาและว�ธ์�การว�จั�ย
การเขึ้�ยนกรอบแนวความค�ดการว�จั�ยเช้�งพัรรณ์นา การว�จั�ยเช้�งพัรรณ์นา (Descriptive research) ม)�งพัรรณ์นาค)ณ์สมบ�ตั�
ขึ้องปรากฏการณ์� หร.อส��งที่��ตั องการ ศึ"กษา ด�งน�#นจัะม�แตั�การเขึ้�ยนระบ)ว�า
ม�ตั�วแปรอะไรบ างที่��จัะน�ามาศึ"กษาเช้�น ในการว�จั�ยเก��ยวก�บ พัรรคการเม.อง ผ+ ว�จั�ยอาจั จัะศึ"กษา
ค)ณ์สมบ�ตั�ที่างด านเศึรษฐก�จัส�งคมการศึ"กษาและประเภที่ขึ้องค�าขึ้ว�ญที่��ใช้ ในการหาเส�ยง
กรอบแนวความค�ดก�บการว�จั�ยเช้�งอธ์�บาย
การว�จั�ยประเภที่อธ์�บาย(Explanatory research) ม)�งอธ์�บายการเก�ดขึ้"#นหร.อการเปล��ยนแปลงเช้�งสาเหตั)และผลขึ้อง
ปรากฏการณ์�ที่��ตั องการศึ"กษา ด�ง น�#น ตั องระบ)ว�าม�ตั�วแปรอะไรบ าง
และตั�วแปรเหล�าน�#ม�ความส�มพั�นธ์� ก�นอย�างไร
ความส�าค�ญขึ้องกรอบแนวความค�ด การศึ"กษาป7ญหาเด�ยวก�น
อาจัม�ที่ฤษฎี�ตั�างๆ หร.อแนวความค�ดใน การมองป7ญหามากมายหลายร+ปแบบ
ห�วขึ้ อป7ญหาว�จั�ยและประเด9นการว�จั�ยเร.�องเด�ยวก�นอาจัม�กรอบแนวความค�ด
แตักตั�างก�นได การระบ)กรอบแนวความ ค�ดจั"งเป5นการช้�วยให น�กว�จั�ยเองและผ+
อ.�นได ที่ราบว�าผ+ ว�จั�ยม�แนวค�ดอย�างไรเก��ยวก�บส��งที่��ตั องการศึ"กษาในร+ปแบบใด
และที่�ศึที่างใด
พั.#นฐานเช้�งที่ฤษฎี�ขึ้องกรอบแนวความค�ดการที่��ตั�วแปรในกรอบแนวความค�ดม�
พั.#นฐานที่างที่ฤษฎี�ตั�างๆ จัะช้�วยเพั��มพั+นความร+ ที่��ม�อย+�แล วให ถู+กตั องสมบ+รณ์�มากขึ้"#น
แผนภาพัความส�มพั�นธ์�ระหว�างสาเหตั)การเปล��ยนแปลงและผลกระที่บที่��ม�ตั�อประช้ากรในระด�บคร�วเร.อน
การได ร�บประโยช้น�ด าน ตั�างๆ จัากโครงการปล+ก
สร างสวนป:า * การว�าจั าง แรงงาน * การใช้ ประโยช้น�
ที่��ด�น * การม�ไฟฟ<าใช้ * การ บร�การน�#าด.�มน�#าใช้ * การ
ร�กษาพัยาบาล * การคมนาคม การศึ"กษาการพั�ฒนาที่��เก�ดขึ้"#นก�บโครงการอ.�น * การ
ศึ"กษา * การคมนาคม * การสาธ์ารณ์ส)ขึ้ * การม�
ไฟฟ<าใช้
การเปล��ยนแปลงใน * ราย ได ตั�อคร�วเร.อนหร.อตั�อคน
* ก�จักรรมในการประกอบ อาช้�พั * การใช้ แรงงาน
ขึ้องสมาช้�กในคร�วเร.อนรวมถู"งการใช้ แรงงานสตัร�และเด9กโดยพั�จัารณ์าจัากจั�านวนก�จักรรมและการใช้
เวลา * ร+ปแบบการใช้ ประโยช้น�ที่��ด�น *
เที่คโนโลย�การเกษตัรและ ผลผล�ตัจัากเกษตัรกรรม
* อ.�นๆ
* ภาวการณ์� ตัายขึ้องที่ารก
* การย ายถู��น * ตั�วแปรอ.�นๆ
ด านประช้ากร
เหตั) (causes) ผล (effects) ผลกระที่บ(impacts)
กรอบแนวความค�ดและสมม)ตั�ฐาน ที่บที่วนผลงานว�จั�ยและ
ที่ฤษฎี�ที่��เก��ยวขึ้ อง จัะได สมม)ตั�ฐานการว�จั�ยสมม)ตั�ฐานระบ)ความส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปร
ในล�กษณ์ะเป5นขึ้ อๆ หากผ+ ว�จั�ยน�าเอา สมม)ตั�ฐานตั�างๆ เหล�าน�#มารวมก�นให ม�ระบบ
ม�ความเช้.�อมโยงก�นจัะได ส��งที่��เร�ยกว�า กรอบแนวความค�ดส�าหร�บการว�จั�ย ในที่าง
กล�บก�นถู าผ+ ว�จั�ยสามารถูก�าหนดกรอบแนว ความค�ดการว�จั�ยได ผ+ ว�จั�ยก9สามารถูตั�#ง สมม)ตั�ฐานระบ)ความ ส�มพั�นธ์�ระหว�าง
ตั�วแปรที่��เก��ยวขึ้ องก�นได อย�างช้�ดเจันเช้�น ก�น
ตั�วอย�างขึ้องกรอบแนวความค�ด แผนภาพั ความ ส�มพั�นธ์�ระหว�างสาเหตั) การเปล��ยนแปลงและผลกระที่บ
ด านประช้ากรระด�บช้)มช้น เน.�องจัากโครงการปล+กสร างสวนป:า
การเขึ้ าร�วม โครงการ ปล+ก
สวนป:า
โครงการพั�ฒนา อ.�นๆ ในช้)มช้น
การเปล��ยนแปลง * โครงสร างการ
ประกอบอาช้�พั * รายได ขึ้องหม+�บ าน
ตั�อคน * ส�ดส�วน การเขึ้ าร�วม
แรงงาน จั�าแนก ตัามอาย)และเพัศึ *
ร+ปแบบการใช้ ประโยช้น�ที่��ด�นขึ้องช้)มช้น
การเปล��ยนแปลงประช้ากร* ภาวการณ์�
ตัายขึ้องเด9ก * ภาวะเจัร�ญ
พั�นธ์)� * ภาวะการย ายถู��น
เหตั) (causes) ผล (effects) ผลกระที่บ(impacts)
หล�กการในการเล.อกกรอบแนวความค�ดในการว�จั�ย 1. ความตัรง
ประเด9น พั�จัารณ์าได จัากเน.#อหาสาระขึ้องตั�วแปรและระเบ�ยบว�ธ์�ที่��ใช้ ในการศึ"กษา 2. ความง�ายและไม�สล�บซั�บซั อน ควรเล.อกที่ฤษฎี�ที่��สามารถูอธ์�บาย
ปรากฏการณ์�ที่��ตั องการศึ"กษาได จั�านวนตั�วแปรและร+ป แบบขึ้องความ
ส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปรที่��ม�อย+�ในที่ฤษฎี�ไม�ซั�บซั อน
หล�กการในการเล.อกกรอบแนว ความค�ด ในการว�จั�ย (ตั�อ)
3. ความสอดคล องก�บความสนใจั เน.#อหาสาระเก��ยวก�บตั�วแปรหร.อความ
ส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปรสอดคล องก�บ ความสนใจัขึ้องผ+ ว�จั�ย 4. ความม�
ประโยช้น�เช้�งนโยบาย ค�าน"งถู"งประโยช้น�ที่างด านนโยบายหร.อการ
พั�ฒนาส�งคม การศึ"กษา ผ+ ว�จั�ยจั"งควรเล.อกตั�วแปรที่��เก��ยวขึ้ อง
ประโยช้น�ขึ้องกรอบแนวความค�ดในการว�จั�ย 1. ที่�าให ผ+ ว�จั�ยที่ราบว�า
ตั�วแปรที่��จัะว�ดม�ก��ตั�ว อะไรบ าง 2. ที่�าให ผ+ ว�จั�ยก�าหนดส��งที่��จัะศึ"กษาช้�ดเจัน และเล.อก
สถู�ตั�ได อย�างเหมาะสม 3. ที่�าให ผ+ ว�จั�ย วางแผนเก9บขึ้ อม+ลได อย�างเหมาะสม ช้�วง
เวลาใดควรจัะเก9บขึ้ อม+ลก�บตั�วแปรใดก�อน– ตั�วแปรใดหล�ง 4. ที่�าให ผ+ ว�จั�ยมองเห9น
ภาพัที่��จัะที่�าการศึ"กษาช้�ดเจัน และสามารถู อธ์�บายความส�มพั�นธ์�ระหว�างตั�วแปรตั�างๆ
เป5นไปอย�างม�เหตั)ผล
การเสนอกรอบแนวความค�ด 1. แบบพัรรณ์นาหร.อบรรยาย
เป5นการเขึ้�ยนบรรยายเพั.�อให เห9นว�า ในการว�จั�ยน�#ม�ตั�วแปรอะไรบ างที่��ส�าค�ญเก��ยวขึ้ องก�บป7ญหาหร.อประเด9นขึ้อง
การว�จั�ย ตั�วแปรเหล�าน�#ม�ความ ส�มพั�นธ์�ก�บตั�วแปรตัามอย�างไร ม�
เหตั)ผลหร.อที่ฤษฎี�อะไรมาสน�บสน)น
การเสนอกรอบแนวความ ค�ด (ตั�อ) 2. แบบแผนภาพั
แผนภาพัที่��แตักตั�างก�นช้�วยให เก�ดความช้�ดเจันมากขึ้"#นว�าผ+ ว�จั�ยม�ความค�ดอย�างไรเก��ยวก�บความส�มพั�นธ์�
ระหว�างตั�วแปร ผ+ ว�จั�ยที่��ม�ตั�วแปร เด�ยวก�น จั�านวนเที่�าก�นอาจัม�แนว
ความค�ดแตักตั�างก�น 3. การบรรยายและน�าเสนอสร)ปเป5นแผนภาพั
ตั�วอย�าง เช้�น กรอบแนวความค�ดงานว�จั�ยเร.�อง“ ” ป7จัจั�ยที่��ม�ความส�มพั�นธ์�ก�บความผ+กพั�นตั�อองค�การ
ที่��มา : ส)ว�มล ตัร�กาน�นที่�, 2542 : 53ตั�วแปรตั น ตั�วแปร
ตัามล�กษณ์ะส�วนบ)คคล1. เพัศึ 2. อาย) 3.
ระด�บการศึ"กษา 4. ประสบการณ์�การที่�างาน
ล�กษณ์ะงาน1. ความหลากหลายใน
งาน 2. ความอ�สระใน งาน 3. งานม�โอกาสปฏ�
ส�งสรรค� 4. ความน�าสนใจัขึ้องงาน
บที่บาที่หน าที่��
ความผ+กพั�นตั�อองค�การ
ตั�วิอย่�าง
• คร�
• ผู้��ปกครอง
• การบร�หาร
• ค�ณภาพน�กเร�ย่น