SPİL DAĞIMİLLİPARKI

1

HAZIRLAYAN:

ADI:FATİH

SOYADI:BAYTOZ

BÖLÜMÜ:FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ

SINIF/ŞUBE:2.SINIF/2.ŞUBE

NO:20120905062

ÖDEVİ:SPİL DAĞI MİLLİ PARKI

ÖĞRETMEN:DOÇ.DR.HAKAN SERT

2

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ

MİLLİ PARK

MİLLİ PARKLARIN ÖNEMİ

SPİL DAĞI MİLLİ PARKI

ALAN PROFİLİ

ULAŞIM

ALANIN REKREASYONEL KULLANIMI

KAYNAK DEĞERLER

YAPILABİLECEK AKTİVİTELER

KONAKLAMA

MİLLİ PARK İLE İLGİLİ HABERLER

SPİL DAĞI İLE İLGİLİ YAZILMIŞ ŞİİR

FLORASI

FAUNASI

KAYNAKÇA

3

ÖNSÖZManisa ve İzmir illeri sınırları içinde yer alan Spil Dağına kurulmuş olan Spil Dağı Milli Parkı 1968 yılında Milli Park ilan edilmesinden günümüze kaynak değerleriyle,florasıyla,faunasıyla ve korunan alanlarıyla Türkiye'nin en güzel milli parklarından biri olmuştur.Milli park Spil Dağında bulunduğu için genel olarak bitki görüntüsü kızılçam ve karaçamlardan oluşan ormanlıktır.

MİLLİ PARK

U l u s a l p a r k o l a r a k d a d e n e n m i l l i p a r k l a r ı m ı z i l e i l g i l i h u s u s l a r 2 8 7 3 s a y ı l ı M i l l i P a r k l a r K a n u n u n u n 2 . m a d d e s i n d e e l e a l ı n m ı ş t ı r . B u n a g ö r e m i l l i p a r k n e d i r k ı s a c a t a n ı m l a m a k g e r e k i r s e ; " M i l l i p a r k , b i l i m s e l v e e s t e t i k b a k ı m d a n , m i l l i v e m i l l e t l e r a r a s ı e n d e r b u l u n a n t a b i i v e k ü l t ü r e l k a y n a k d e ğ e r l e r i i l e k o r u m a , d i n l e n m e v e t u r i z m a l a n l a r ı n a s a h i p t a b i a t p a r ç a l a r ı d ı r . " T ü r k i y e ' d e 3 1 A ğ u s t o s 1 9 5 6 t a r i h i n d e k a b u l e d i l e n 6 8 3 1 s a y ı l ı O r m a n K a n u n u n u n 2 5 . m a d d e s i n d e " V I . M i l l i p a r k l a r : " b a ş l ı ğ ı a l t ı n d a s ö z k o n u s u h u s u s i l k k e z y a s a l o l a r a k e l e a l ı n m ı ş t ı r . M a d d e 2 5 :   " O r m a n G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü ; m e v k i i v e ö z e l l i ğ i d o l a y ı s ı y l a l ü z u m g ö r e c e ğ i o r m a n l a r ı v e o r m a n r e j i m i n e g i r e n s a h a l a r ı ; b i l i m v e f e n n i n i s t i f a d e s i n e t a h s i s e t m e k , t a b i a t ı m u h a f a z a e t m e k , y u r d u n g ü z e l l i ğ i n i s a ğ l a m a k , t o p l u m u n ç e ş i t l i s p o r v e d i n l e n m e i h t i y a ç l a r ı n ı k a r ş ı l a m a k , t u r i s t i k h a r e k e t l e r e i m k a n v e r m e k m a k s a d ı y l a , m i l l i p a r k l a r , t a b i a t p a r k l a r ı , t a b i a t a n ı t l a r ı , t a b i a t ı k o r u m a s a h a l a r ı v e o r m a n m e s i r e y e r l e r i o l a r a k a y ı r ı r , d ü z e n l e r , y ö n e t i r v e g e r e k t i ğ i n d e i ş l e t i r v e y a i ş l e t t i r i r .

MİLLİ PARKLARIN ÖNEMİM i l l i p a r k l a r ı m ı z ı k o r u m a k v e g e l i ş ti r m e k , k ü l t ü r ü m ü z ü n k o r u n u p , g e l i ş m e s i i l e d o ğ r u o r a n tı l ı d ı r . T a r i h i m i z e a i t d e ğ e r l i a l a n l a r ı n k o r u n u p , g e l e c e k k u ş a k l a r a a k t a r ı l m a s ı , k ü l t ü r ü m ü z ü n d e v a m l ı l ı ğ ı n ı d a s a ğ l a y a c a k tı r . B u n e d e n l e m i l l i p a r k l a r ı m ı z ı k o r u m a k d a ö n e m t e ş k i l e d i y o r .

4

SPİL DAĞI MİLLİ PARKISpil Dağı Manisa ile İzmir şehirlerinin ortasında yer alır ve 1517 metre yükseltiye sahiptir. Spil Dağı Manisa’ya 24 km, İzmir’e ise güney yoluyla 50km uzaklıktadır. 1968 yılından beri milli park sıfatı (Spil Dağı Millî Parkı) taşımakta olup T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü'ne bağlıdır. Dağın çevresinde derin vâdiler ve bunların içinde dere yatakları bulunmaktadır. Dağın bitki örtüsü ormanlıktır. Manisa lâlesi gibi endemik türler de dahil olmak üzere, zengin bir floraya sahiptir. Ünlü yaban atlarının(yılkı) yanı sıra, diğer birçok yaban hayvanı türleri de mevcuttur.At alanı(piknik alanı) bölgesinde jandarma karakolu ve 29 adet çeşitli büyüklüklerde bungalov evi bulunur. Bungalovlarda ücretli konaklama imkanı mevcuttur. Dağın coğrafi avantajları bazı sportif aktivitelere imkan sağlamaktadır; yamaç paraşütü, dağcılık/yürüyüş(trekking), bisiklet, enduro, mağara, kanyon ve off road. Spil Dağı At Alanı mevkiinde  ücretli  günübirlik piknik alanı bulunur.Spil Dağı üzerinde farklı konumlarda görülesi güzel yerler vardır; Niobe Ağlayan Kaya, Manisa Kalesi, Seyir Yeri,Sultan Yaylası, Turgutalp Köyü, Sülüklü Göl, At Alanı (Piknik Alanı), Kamp Alanı, Zirve, Ayvacık Köyü, Beşpınar Köyü, Yangın Kulesi, Kent Ormanı ve Mesir Tabiat Parkı.

ALAN PROFİLİ

ALAN PROFİLİ5

Bölge Müdürlüğü 4.Bölge(Manisa)

Bulunduğu İl Manisa

Bulunduğu İlçe Merkez

Kapladığı Alan 6.867 Ha.

İlan Tarihi 22.04.1968

Noktasal Koordinat 38°33'01.06''K - 27°26'49.11''D

Yükseklik 1200 m.

ULAŞIMSpil Dağı Manisa ili şehir merkezi bitişiğinde yer alır. Spil Dağı Milli Parkı denilince dağın üstte bulunan düzlük kısmı yani Atalanı (Piknik Alanı) bölgesi akla gelmektedir. Spil Dağı Manisa şehir merkezine yaklaşık 24 km uzaklıkta olup yolu asfalttır. İzmir’den Milli Parka gelmek isteyenler İzmir Ankara yolundan Sütçüler Köyü'nü (İzmir-Kemalpaşa mevkii) takiben Milli Parka ulaşabilirler. Milli parkın yolu tamamen asfalt olup İzmir il merkezine yaklaşık 50 km uzaklıktadır. Yol üzerinde köyler vardır buralardan zaruri ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz.

08.01.2014 tarihi itibariyle Manisa'dan Spil Dağı'na servis, otobüs veya tur gibi imkanlarla toplu ulaşım malesef yoktur. Spil Dağı'na çıkmak isterseniz kendi imkanlarınızla çıkabilirsiniz.

ALANIN REKREASYONEL KULLANIMI

6

Arazinin jeomorfolojik yapısı dağcılık sporuna elverişli olup, aynı zamanda doğa  yürüyüşleri, dağcılık, trekking ve paraşütçülük de yapılmaktadır. Milli Parkın Atalanı Mevkiinde düzenlenen günübirlik ve kamp alanı bölge halkının yaz-kış rekreasyon ihtiyacını büyük ölçüde karşılamaktadır.

KAYNAK DEĞERLER

Manisa Spil Dağı tarih yönünden de zengindir. Mitolojiye göre adını Anadolu’nun eski tanrıçası Kybele ‘den almıştır. Kybele bütün tanrı ve tanrıçaların anası olduğu gibi,

yeryüzündeki bitkilerin, yabani hayvanların ve insanların bereket tanrıçasıdır. Akpınar mevkiinde kaya üzerine oyulmuş bir rölyefi vardır. Diğer bir kaynağa göre; Frigya Kralı Menos’un kızı olan Sibel’in bu dağa atılarak vahşi hayvanlar tarafından büyütülmesinden dolayı Spilos adı verilmiştir. Sonraları Kral buraya Tantal kalesini yaptırmış, kalenin bitmesi şerefine tanrılara verdiği ziyafette oğlunu kurban ettiği için bir kazığa bağlayarak

cezalandırmışlardır. Ağlayan Kaya olarak bilinen yer ise, Mitolojiye göre 14 güzel çocuğunun kıskançlık sebebiyle Apollo ve Artemis’in anneleri Leto tarafından öldürülmesi sonucu çocuklarının ardından ağlayan Niobe’ye aittir.

7

YAPILABİLECEK AKTİVİTELER

Yamaç Paraşütü

Dağcılık,Yürüyüş(Trekking)

Bisiklet

Enduro

Fotoğrafçılık

Piknik

KONAKLAMASpil Dağı’nın üst düzlük kesimlerinde At Alanı denilen bir bölge bulunur. Bu bölgenin yayıldığı alan içerisinde tek tek ve çok katlı olmayan küçük evler bulunur. Bu evlere bungalov evleri denilir.Bungalov evleri yapısı itibariyle çizgi filmlerde gördüğünüz şirin evlerini andırır. Farklı bir tatil yapmak isteyenler için buraları idealdir. Özel günlerde, bayramlarda tek veye ailenizle hoş bir konaklama yapabilirsiniz. Bungalov evlerin bulunduğu bölge çam ağaçlarıyla çevrilidir ve yükselti nedeniyle bu bölge yazın serin kışın karlı olur. Standart otellerin yapısından farklı bir ev yapısında hoş vakit geçirebilirsiniz.

MİLLİ PARK İLE İLGİLİ HABERLER

8

Orman ve Su İşleri Doğa Koruma ve Milli Parklar 4. Bölge Müdürü Rahmi Bayrak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Spil Dağı’nda yer alan, 6 bin 694 hektarlık alana kurulu Milli Park’ta 78 endemik bitki türünün yetiştiğini hatırlattı.

Bunlar arasında beyaz, pembe, sarı ve kırmızı renkli, kokusuz, kadeh biçiminde çiçekleri bulunan Manisa lalelerinin de olduğunu anlatan Bayrak, her yıl ilkbahar döneminde çiçek açan bitkinin 15 gün boyunca güzel bir görüntü oluşturduğunu ifade etti.

Şu anda koruma altında bulunan ve ekonomik öneme sahip lalelerin gelecek nesillere aktarılması için bazı tedbirler alındığını dile getiren Bayrak, şu bilgileri verdi:

“Lalelere yönelik denetimleri çok sıkı biçimde uyguluyoruz. Bölgeyi ziyarete gelenlere laleleri koparmamaları, bitkilere zarar vermemeleri konusunda uyarıyoruz. Lalelerin çiçek açtığı dönemde parka giriş ve çıkış noktalarında özellikle biyokaçakçılığın önlenmesi için gayret ediyoruz. Geçen yıl laleyi koparmanın cezası 33 bin liraydı. İdari para cezasının miktarı bu yıl 34 bin 290 liraya çıkarıldı. Dolayısıyla cezanın miktarından çok vatandaşımızın lalelere sahip çıkması önemli. Çünkü bu bizim ortak değerimiz ve kültürümüzdür.”

Rahmi Bayrak, şu ana kadar hiç kimseye idari para cezası uygulanmadığını sözlerine ekledi.

Manisa lalesi

Osmanlı İmparatorluğu’nun bir devrine adını veren ve Avrupa ülkelerine de götürülen Manisa laleleri, Spil Dağı’nda doğal olarak yetişiyor.

Osmanlı’nın Lale Devri’nde Spil Dağı’nda yetişen laleler toplanarak İstanbul’a gönderiliyordu. Spil Dağı’nın 1968 yılında “Milli Park” olarak ilan edilmesinden sonra doğal yetişme alanları koruma altına alınan ve sayıları her geçen gün artan laleler, özellikle mart ve nisan aylarında yoğun olarak çiçek açıyor ve duruma göre eksi 15 derece soğuğa bile dayanabiliyor.

EY SPİL DAĞI

Eksilmesin başından boranla kar,Ağlayan kaya sana olmasın yar.

Cehennem ateşim, en küçük har,

9

Gözyaşım sellerin;Ey spil dağı.

Kokmasın yelinde çiğdem kekikler,Ötmesin koynunda sülün keklikler,Ölümsüz sevdama çektin tetikler,

Kırılsın ellerin; Ey spil dağı.

İnilmez çıkılmaz sevdan yokuşu,Avcılar vurmaz et yiyen kuşu,

Düşünce yerlere haramdır leşi,Dikensi güllerin; Ey spil dağı.

Suya düşen közde har mı aranır,Temmuzda başında kar mı aranır,

Nevri dönmüş yürekte yar mı aranır,Kırıldı bellerim; Ey spil dağı.

Nazlı yarın eli yadın elinde ,Şimdi sevdan saklı sazım telinde,

Boğulasın kanlı yaşım selinde,Tufanın gönlümde; Ey spil dağı

Seni hiç etmesin yüce yaradan,İflah olmaz Erdem bunca yaradan,

Gül’üm solmaz sol yanımda saradan,Sevdamız mahşere ey spil dağı.

Ozan Erdem10 .06.2012

FLORASI

10

Milli Park flora açısından oldukça zengindir. 600 m.ye kadar Kızılçam ve daha yukarılarda Karaçam hakim ağaç türüdür. Saçlı Meşe, bu iki tür arasında karışık olarak yayılır. 

Dere yataklarında Çınarlar mevcuttur. Alt floranın ağaççıklarından ise; Meşe türleri, Sürüngen Ardıç, Laden, Funda, Defne, Mersin ve Berberis hakim olarak görülür.

Laleler ufak orman açıklıklarında, dere tabanlarının düzlüklerinde tabii olarak kümeler halinde bulunurlar. Spil Dağı Milli Parkında 76 adet endemik bitki türü tespit edilmiştir.Endemik bir tür olan Manisa Lalesinin yanı sıra sümbül, çiğdem, sıklemenler, yabani karanfil, glayyör, menekşe, papatya, Yaban Gülü, Böğürtlen, Katır Tırnağı, Peygamber Çiçeği, Oğulotu, Adaçayı ve gelinciklerle 70 kadar şifalı bitki mevcuttur.

KARAÇAMKaraçam (Pinus nigra), çamgiller (Pinaceae) familyasından bir çam türü.

Karaçam ağaçları 35–40 m boy yapar. Yaşlı ağaçlarda gövde derin çatlaklıdır, kalın ve esmer kabukları vardır. Bu Ağaçlar bol reçinelitomurcuklar büyük, silindirik ve uçları sivri, tomurcuk pullarının kenarları kirpiklidir. Sürgün ucunda bulunan yapraklar tomurcuğa doğru yönelmiş olduğundan "çanak" görünümünde bir boşluk oluşturur. 4–8 cm uzunluğundaki iğne yapraklar koyu yeşil ve serttir.

Yumurtamsı konik görünümdeki kozalakları simetrik ve yok denecek kadar kısa saplıdır. Kozalak boyu 3 cm. civarındadır.

Karaçam ağaçları daha çok kıyı bölgelerinin yukarı kesimlerinde saf ya da karışık ormanlar kurar, hatta step bölgelerine kadar sokulur. Türkiye'de 2.527.685 hektar saf karaçam ormanı bulunmaktadır. Gövdesinin ve dallarının kalınlığı, gri ve derin çatlaklı kabuğu, iğne yapraklarının koyu yeşil rengi ile diğer çam türlerinden ayrılır. Fotosentezle de hayatta kalabildiği gibi yagmur sularından da takviye alır.

11

KIZILÇAM

Kızılçam (Pinus brutia Ten.), çamgiller (Pinaceae) familyasından Doğu Akdeniz Havzasına özgü, elverişli yetişme ortamlarında 25 metreye kadar boylanma yapabilen bir çam türüdür. Akdeniz ikliminin müşir türlerinden olup tipik bir ışık ağacıdır. Kurak koşullara son derece dayanıklı, çok farklı toprak koşullarında başarıyla

12

yetişen ve yetiştirilen, Türkiye’nin de en önemli hızlı gelişen ağaç türüdür. Sadece Türk ormancılığında değil, yabancı kaynaklarda da son dönemde Türk Çamı - Türk Kızılçamı olarak kullanımı yaygınlaşmaktadır.Deniz seviyesinden 1000-1200 m yüksekliğe kadar meşcere kuruluşu yaparak yayılış gösterir. Dikey yayılışında 1500 metreye kadar çıkar.

Genç sürgünleri kalın ve kızıl renktedir. Kabuk genç bireylerde düzgün boz renkte iken yaşlılarda derince yarılır, esmer kırmızımsı renkte ve kalın kabuk durumunda görülür. İğne yapraklar 10-16 cm uzunluğunda kalın sert ve koyu yeşil renktedir. Kozalak 6-11 cm boyunda, parlak açık kahverengi olup topaç biçimindedir. Çok kısa saplı kozalak sürgünlere dik oturur ya da yan durumlu olarak çoğunlukla 2-6 adedi bir arada çevrel olarak bulunur.

MEŞE

Meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasının Quercus cinsinden 400 kadar türü arasında yaz-kış yapraklarını dökmeyenleri de bulunan, kerestesi dayanıklı orman ağaçlarının ortak adı.

Dünya üzerinde geniş bir yayılış sahası vardır. 25 m. boya ve 2 m. gövde çapına erişebilen geniş tepeli ağaçlardan, 3–5 m. boya sahip çalılara kadar değişen türleri vardır. Bu bitkilerin gövdeleri düzgün, kabuk önceleri düzgün, sonraları kalın ve yırtılmış durumda olup, esmer renktedir. Kökleri yanlara ve derinlere çok gider. Yaprakları da formları gibi değişkenlik gösterebilir, loplu, dişli ya da düz kenarlıdır. "Palamut" adı verilen silindirik meyveleri bir kadeh içinde yer alır. Bazı türlerinin palamudu büyük ve tırnaklı olur.

13

Tanen bakımından zengin olan bu tür palamudun şırası sepicilikte ve boya sanayiinde kullanılır. İçinde pelit denilen tohumu vardır. Pelit doku bakımından kestaneye benzer. Ancak, tadı acı olduğu için hayvan yemi olarak değerlendirilir. Meşe, alakarga ve sincabın kışın yemek için toprağa gömdüğü ya da kendiliğinden toprağa karışan pelitlerden ürer.

SÜRÜNGEN ARDIÇ

Ardıç, servigiller (Cupressaceae) familyasından Juniperus cinsine ait iğne yapraklı ağaç ve çalı formundaki taksonların ortak adı.

Üremesi için bir başka türe bağlı olabilmektedir. Ardıç tohumları yere dökülür ancak bu tohumlar bir ardıç kuşu tarafından yenmedikçe çimlenme gerçekleşmez. Ardıç kuşunun sindirim sisteminde ardıç ağacının tohumlarının kabukları açılır. Ardıç kuşu dışkısı ile birlikte toprağa karışan tohumlar kolayca çimlenir.[1][2]

Şaman Türkmen'lerde ve Bektaşi - Alevilerde kutsal olarak kabul edilen bir ağaçtır. Dallarına bez baglanarak dilek tutulur veya dalları tekkelerde tütsü olarak kullanılır.

Türkiye'deki en eski ardıç ağacının Konya, Taşkent Alata (Balcılar)'da bulunduğu iddia edilmektedir. Bu iddiaya göre bin veya 2300 yaşında olan bu ağaca yöresel oalrak ağıl ağaç denilmektedir.

Ardıç tohumları pek çok hastalığın tedavisinde "bitkisel ilaç" olarak yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Ardıç tohumları yemeklere koku ve tat vermek maksadıyla da kullanılırlar - özellikle yağlı et yemeklerinde yemeği "hafifletmek"te de çok yararlıdır.

14

LADİN

Ladin (Picea), çamgiller (Pinaceae) familyasının Picea cinsinden Kuzey yarıkürenin ılıman ve soğuk bölgelerinde yayılış gösteren ağaç türlerinin  ortak adı.

Uzaktan bakıldığında göknara benzese de piramide benzer tepesi ve sarkık dalları ile ondan ayırt edilebilir. Boyu 40-50 m'ye kadar ulaşabilir. İğne yaprakları kısa, sivri uçlu ve kesitli dört köşedir. Olgunlaşmış kozalağının pulları dağılmaz.

FUNDA

Funda, fundagiller (Ericaceae) familyasından Erica cinsinden 700'den fazla türü barındıran çiçekli bitkilerin ortak adı.Birçok türü 0.2-1.5 m. boyutları arasında çalı formundadır. Erica arborea ve Erica scoparia türleri ağaç olarak adlandırılır ve 6–7

15

m. boyutlarındadır.Her mevsim yeşil yapraklı olan funda, bahçe süslemesinde tercih edilmekte ve kurutulmuş dikensi yaprakları mutfakta kullanılabilmektedir. 600'ü aşkın alt türün anavatanı Güney Afrikadır. Yaklaşık 70 alt tür ise Afrikanın diğer bölgelerinde, Akdeniz havzasında ve Avrupa'da yetişmektedir.Fundalar, birçok kelebek türü için yaşamsal öneme sahiptir. Bu kelebeklerin larvaları sadece funda ile beslenmekte ve büyümektedirler.

DEFNE

Defne, defnegiller (Lauraceae) familyasının Laurus cinsini oluşturan herdem yeşil ağaç veya ağaççık görünümündeki bitki türlerinin ortak adı. Üç türü bilinmektedir.

Türler

Azor defnesi  (Laurus azorica), Azorlar Akdeniz defnesi  (Laurus nobilis), Türkiye, Yunanistan, İspanya

Kanarya Adaları defnesi  (Laurus novocanariensis), Kanarya Adaları, Madeira Adaları

16

YABAN MERSİNİ

Yaban mersini (Vaccinium myrtillus), fundagiller (Ericaceae) familyasından ılıman iklimlere adapte olmuş bir üzümsü meyve türü. Anavatanı Kuzey Yarımkürenin serin ve dağlık bölgelerinde yetişen birçok türü vardır.

Genel olarak Kuzey Avrupa, Amerika'daki Rocky Dağları ve Türkiye'de, Karadeniz Bölgesi bölgesinin rakımca yüksek olan fundalık veormanlık bölgelerinde yabani formda değişik tipleri bulunmaktadır.

BERBERİS

17

Adi kadıntuzluğu (Berberis vulgaris), çalı grubuna ait, 2 metreye kadar boylanabilen bir bitki türü.

Yapraklarını kışın döker. Sarı ya da turuncu çiçekleri tek tek, küçük demetler halide şemsiye biçiminde olur. Kırmızı meyveleri vardır. Güneşli ve yarı gölge ortamlarda iyi gelişir. Hemen hemen her toprakta yetişebilir. Sonbahar aylarında yapraklarının aldığı renkler bahçelere değişik güzellikler katar. Karadeniz'in iç kısımlarında doğal olarak bulunur.

MANİSA LALESİ

Manisa Lalesi, Spil   dağında kendi halinde yabani olarak yetişen bir çiçek türü. Soğangillerden   bir bitkidir. Anavatanı Anadolu. Boyu 15-20 cm, güneşte veya hafif gölgede   yetişiyor, cinsine göre Şubattan Eylüle kadar çiçek açabiliyor. Spil dağında   özellikle Mart-Nisan aylarında yoğun olarak görülebiliyor. Duruma göre -15   derece soğukta bile yetişebiliyor. Çiçekleri koyu mavi, açık mavi, beyaz,   pembe ve kırmızı renklerde oluyor. Yetiştirilmek istenirse; soğanları   ilkbahar veya sonbaharda, 5 cm derinlikte, 10 cm mesafelerde dikilmelidir.

En çok bir düğün   çiçeği ailesinden olan “anemon” ile karıştırılıyor. Oysa   anemon makilik alanlarda (ova gibi alçak yerlerde) yetişirken Manisa Lalesi   daha yükseklerde (dağlarda) yetişiyor. Yanlışta olsa halk arasında anemon   ismi oldukça benimsenmiş ve oturmuştur. Gerçek Manisa lalesi tulipa‘dır.

18

SÜMBÜL

Sümbül, Hyacinthus cinsine ait soğanlı bitkilerden olup daha önce zambakgiller (Liliaceae) familyasının üyesi olarak kabul edilmekte iken şimdi yeni bir familya olan Hyacinthaceae altında incelenmektedir. Sümbüllerin anayurdunu doğuda İran ve Türkmenistan'a kadar dağılım gösteren doğu Akdeniz bölgesi oluşturmaktadır. Hyacinthus, Yunan mitolojisinde Sparta Kralı'nın genç oğlu olup yeniden doğuşu simgelemektedir.

ÇİĞDEM

19

Çiğdem (Crocus), süsengiller (Iridaceae) familyasına ait bir bitki cinsidir.

Çok yıllık, yumrulu, sarı ya da mavi çiçekli otsu bitkilerdir. Çiçekler, türüne bağlı olarak, ilkbahar ya da sonbaharda açar. İlk baharda çiçeklenen türlerin yumurtalığı toprak altında kalan uzun çiçek tüpleri vardır. Çiçekler geceleri ya da kötü havalarda kapanır. Çiğdemin ana yurdu Alpler, Güney Avrupa ve Akdeniz'dir. Çiçeklerinden dolayı bahçecilikte aranan ve sevilen bir bitkidir.

SİKLAMEN

Siklamen, Myrsinaceae familyasından Cyclamen cinsini oluşturan yaşam alanı orman açıklıkları ve kayalık alanlar olan çok yıllık yumrulu  bir bitki türlerini ortak adı.Tavşankulağı, buhurumeryem, Mormilik şeklinde de adlandırılır.Boyu 5-20 cm civarındadır ve Şubat - Nisan aylarında çiçek açar. En belirgin özelliği, kalp veya böbrek şeklindeki yapraklarıdır. Beş parçalı olan çiçekleri beyaz, pembe ya da koyu pembe renkte olabilir.

20

FAUNASIMemelilerden; yöreye has yılkı atları, tavşan, tilki, ayı, karaca, kurt, çakal, porsuk, dağ keçisi, domuz, ve sansar, kuşlardan; doğan, atmaca, kartal, akbaba, kınalı keklik, çil keklik ve ötücü kuşlar yörede yayılış göstermektedir.

YILKI ATLARI

Manisa Spil Dağı üzerinde Zirveye yakın "At Alanı" mevkiinin adı, Osmanlı Devleti döneminden beri devam eden bir uygulama ile, bölgedeki atların mevsimlik olarak veya ihtiyarlamaları nedeniyle burada yılkıya bırakılmasından kaynaklanmaktadır. Spil Dağı'nda hala daha yabani atlar mevcuttur. Yabani atlar Spil'de serbestçe dolaşmaktadırlar. Spil'e çıktığınızda yılkı atlarıyla karşılaşmanız muhtemeldir. Yılkı atları genelde sürü halinde ve gruplar halinde dolaşırlar. Çoğu zaman atlar kendilerine yaklaşık 100 metre kadar yaklaşmanıza izin verirler ve daha fazla yakşamaya çalıştığınızda sizden kaçarlar. Yakın zamana kadar Spil Dağı'na eşekte bırakılmıştır. At ile eşek çiftleşirse buralarda katırda görme ihtimaliniz olabilir.

TAVŞAN21

Tavşan, tavşangiller (Leporidae) familyasını oluşturan memeli türlerin ortak adıdır. Doğurarak çoğalırlar. Yavru bakımları çok azdır. 7 gün baktıktan sonra anne tavşan yavru tavşanı bırakır.Tavşangiller familyası yaklaşık 50 türü içine alır. Kuyrukları uzun kıllarla örtülüdür. Kulaklar ve arka bacaklar uzamıştır. Bir kısmı toprakaltında oyuklarda yaşar. Familya üyelerine tavşan veya ada tavşanı adı verilir. Tavşangiller, Ochotonidae familyasını oluşturanpikalardan tüylü küçük kuyrukları, uzun kulakları ve arka ayakları ile ayrılır.

AYI

22

Bozayı (Ursusarctos), ayıgiller (Ursidae) familyasından Türkiye, Kıbrıs, Balkanlar, Sibirya, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika’da yaşayan bir ayı türü. Batı Avrupa’da çok avlanıldığından şimdi ancak Pirene Dağlarında ve İskandinav ülkeleri'nde rastlanır.

Boz ayı, yaşayan en büyük etçillerden biridir. Baştan kuyruk sokumuna kadar uzunlukları 1 ile 2,8 m arasında değişiklik gösterir. Kuyrukları 6,5 - 21 cm civarındadır. Omuz hizasında yükseklikleri 0,9 - 1,5 m arasındadır. Arka ayakları üzerinde oturduklarında boyları 2,43 m olabilir. Ağırlıkları 80 - 600 kg arasında değişim gösterebilir. Ortalama bir erkek, yine ortalama bir dişiden 8 - 10 % daha büyük olabilir.

TİLKİ

Tilki, Canidae (köpekgiller) ailesi içindeki yedi cinste sınıflanmış ve yaklaşık 24 tür canlının ortak adıdır. Buna karşılık, Batı dünyasında "tilki" denilmekle en çok ifade edilen canlı türü Vulpes vulpes, yani kızıl tilkidir. Hepçil canlılar olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Birçok ayrı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleri de yiyebilirler. Tilkilerin kümeslere girip tavuk çalmaları da meşhurdur. Bazı tilkiler karayollarını takip eder ve otomobillerin ezdiği hayvanların leşleri ile beslenirler.

23

KARACA

Tilki, Canidae (köpekgiller) ailesi içindeki yedi cinste sınıflanmış ve yaklaşık 24 tür canlının ortak adıdır. Buna karşılık, Batı dünyasında "tilki" denilmekle en çok ifade edilen canlı türü Vulpes vulpes, yani kızıl tilkidir. Hepçil canlılar olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Birçok ayrı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleri de yiyebilirler.

KURT

24

Kurt veya boz kurt (Canis lupus), köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın ve en iri türü. Köpek, boz kurdun bir alt türüdür.

Gri kurt ya da orman kurdu olarak da bilinen boz kurt, dünyadaki en yaygın ve en çok bilinen kurt türüdür ve bu nedenle sıklıkla kurt sözcüğü ile eş anlamlı olarak kullanılır. Güneydoğu ABD'de bir zamanlar yaygın olarak bulunan kızıl kurt (C. rufus) boz kurttan daha küçüktür. 

PORSUK

Porsuk (Meles meles), sansargiller (Mustelidae) familyasından memeli hayvan türü.

Kuzey yarıkürede Asya ve Avrupa'nın belirli kısımlarında yaşayan, boyu 90 cm'yi, ağırlığı 20 kg'ı bulabilen, sırtı açık sarımsı-kurşuni, karın kesimi kestanerengi, bacakları ve karnının altı siyah renkli usta bir kazıcı olan porsuk, yeraltı tünellerinden oluşan karmaşık labirentler, odalar kazar. Yuvasından geceleri çıkarak mantarlar, küçük meyveler ve balla beslenir. Eskiden sert kıllarından giysi fırçası ve resim fırçası yapımında yararlanılmıştır. En korkusuz hayvanlardan birisi olarak bilinirler.

DAĞ KEÇİSİ

25

Dağ keçisi (Capra), 9 türü içine alan bir cinstir. Evcil keçi (Capra aegagrus hircus) diğer bir adıyla yaban keçisinin evcilleştirilmiş bir alt türüdür. Keçiler, geviş getiren hayvanlardır. Bu hayvanların midesi 4 bölümden oluşur. Keçinin erkeği teke, kısır erkeği erkeç, dişisikeçi, yavrusu ise oğlak, bazı yörelerde 1 yaşına kadar çepiç olarak çağırılır. Ak dağ keçisi (Oreamnos americanus), adına rağmen gerçek dağ keçisi değildir.

YABAN DOMUZU

Yabandomuzu, Sus cinsinde bulunan hayvanlara verilen genel isimdir. Sus cinsi Suidae familyasına bağlıdır.Memeli bir hayvan türü olan domuzun kökeni Avrasya'dadır. Hepçil olan domuzlar hem otobur hem de etoburdurlar. İnsanlar tarafından evcilleştirilmiştir, ve çiftlik hayvanı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca sert kılları geleneksel olarak fırçalarda kullanılmaktadır.Domuzlar genellikle eğitilebilir, evcilleştirilebilir hayvanlar bu nedenle bazıları evcil hayvan olarak barındırılmaktadır.

SANSAR

26

Sansar, sansargiller (Mustelidae) familyasından Martes cinsini oluşturan hepçil hayvanların ortak adı.Kediyi andıran uzun ve ince bir vücudu, uzun ve bol tüylü kuyruğu vardır. Boyları 40-50 cm., ağırlıkları 2 kg. civarındadır. Boyunlarında beyaz renkte çatal şeklini andıran tüyler olan sansarlar, parlak koyu kahve rengindedir. Geceleri ava çıkar. Sıkıştırıldıklarında oldukça tehlikeli olabilirler.

DOĞAN

Doğan, gündüz yırtıcı kuşları (Falconiformes) takımından Falconidae (doğangiller) familyasından Falco cinsini oluşturan yırtıcı kuş türlerinin  ortak adı. Bazı türlerine kerkenez adı verilir.

ATMACA

27

Atmaca, gündüz yırtıcı kuşları (Falconiformes) takımının atmacagiller (Accipitridae) familyasının atmacalar (Accipitrinae) alt familyasına ait Accipiter cinsi kuş türlerine verilen ortak ad. Bu cinsteki bazı türler çakır kuşu adı ile de anılır.

KARTAL

Kartallar, atmacagiller (Accipitridae) familyasına üyedir. Kartal türleri çok geniş bir yelpazede dağılan yırtıcı kuşları kapsar.Kartallar genel olarak diğer uçan yırtıcılardan daha iri ve daha güçlüdürler ve kafa yapıları daha büyüktür. Diğer yırtıcı kuşlar gibi eğri gagaları, kaslı bacakları ve güçlü pençeleri vardır. Eğri gaga yapısı avlarının etlerini söküp almaya yardımcı olurken, kaslı bacakları ve kilitlenebilen pençeleri sayesinde kendilerinden daha ağır avları bile uçarak taşıyabilirler.

AKBABA

28

Akbaba, gündüz yırtıcıları  (Falconiformes) takımının Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasını ve Atmacagiller (Accipitridae) familyasına ait Eski Dünya akbabaları (Aegypiinae) alt familyasını oluşturan ve iri, leş yiyen kuşların ortak adıdır. Akbaba terimi belirli bir taksonomik grubu karşılamaz.

KINALI KEKLİK

Kınalı keklik (Alectoris chukar), sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü.

Topluca bir kuş olup, 32–35 cm büyüklüğündedirler. Açık kahverengi arkaları, gri göğüsleri ve kahverengimsi sarı karınları vardır. Yüz siyah bir gerdanlıkla beyazdır. Pas rengi çizgili böğürleri ve kırmızı bacakları vardır.

ÇİL KEKLİK

29

Çil keklik (Perdix perdix), sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü.

Topluca bir kuş olup, 28-32 cm büyüklüğündedirler. Beyaz böğürleri ve göğsüyle, kahverengi arkalı bir kuştur. Karın, genellikle büyük kestane rengi-kahverengi bir at-nalı işaretle beyazdır erkeklerde, ama birçok dişide işaret görülür. Yavru kuşlar esasen sarı-kahverengidir ve yüz ayıracı yoktur, alt parçalar işaretlidir.

Tohum-yiyen bir türdür ama yavru özellikle gerekli protein tedariğini olduğu gibi böceklerden alır. Yaşamın ilk 10 gününde yavru sadece böcekleri sindirebilir. Ebeveynler, yavruları böcekleri arayabildiği tahıl alanlarının kenarlarına götürür.

30

KAYNAKÇAwww.milliparlar.gov.tr

www.wikipedia.com.tr

www.spildağı.com.tr

www.biyologlar.com.tr

www.manisa.bel.tr

www.mekan360.com.tr

bolge4.ormansu.gov.tr

www.kultur.gov.tr

www.youtube.com.tr

31