WAY TO KNOWLEDGE 4.0

นตยสารพฒนาความรและความคดสรางสรรค เพอเพมศกยภาพทนมนษย ผานกระบวนการเรยนรสาธารณะ

ISSN 2539-5882

เดอะ โนวเลจปท 1 ฉบบท 3 กมภาพนธ – มนาคม 2560

1

CONTENTS

3 WORD POWER

WAY TO KNOWLEDGE 4.06 ONE OF A KIND

หนทางสการสราง KNOWLEDGE 4.0 ของ OKMD8 DECODE

ถอดรหสความส�าเรจประเทศผน�าดานองคความร13 NEXTPERT ไขรหสคนไทย 4.0 คณพรอมหรอยง?

14 THE KNOWLEDGE

KNOWLEDGE 4.0: ความรคคณ-นะ-ท�า18 DIGITONOMY

รวมมตรตวเลขการเรยนร20 NEXT

ความร 4.0 เพอการตอยอด พฒนา และสรางคณคาใหอาชพ22 5IVE 5 นวตกรรมในโลกยคใหม

24 INSIDE OKMD

เทคโนโลยกบสมอง... กระทบแน แตไมแยอยางทคด26 WHAT’S GOING ON

ปฏทนกจกรรม27 SPECIAL FEATURE

STEM EDUCATION การเรยนรในศตวรรษท 21

8

27

20 22

ฝายศลปกรรมและภาพถายบรษท บอสฟอรส จ�กด9/2 หมบานเสร ซอยลาดพราว 44 ถนนลาดพราว แขวงคลองจน เขตบางกะป กรงเทพมหานคร 10240โทรศพท 0 2736 8646 โทรสาร 0 2731 4195อเมล mybosphorus@yahoo.com จดทำ�โดย ส�นกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)69 อาคารวทยาลยการจดการ มหาวทยาลยมหดล ชน 18-19ถนนวภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400โทรศพท 0 2105 6500 โทรสาร 0 2105 6566 อเมล theknowledge@okmd.or.th

ทำปรกษาดร.อธปตย บ�รงผอ�นวยการส�นกงานบรหารและพฒนาองคความร

บรรณาธการบรหารดร.ปรยา ผาตชล รองผอ�นวยการส�นกงานบรหารและพฒนาองคความร

หวหนากองบรรณาธการดร.อภชาต ประเสรฐผอ�นวยการส�นกโครงการและจดการความร

อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสเเสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย

จดท�ขนภายใตโครงการเผยแพรกจกรรมองคความร โดยส�นกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)เพอสรางแรงบนดาลใจในการน�องคความรมาผสมผสานกบความคดสรางสรรค เพอประโยชนดานการเรยนร ตอยอดธรกจ เพมมลคาเศรษฐกจประเทศ

OFFICE OF KNOWLEDGE MANAGEMENT AND DEVELOPMENT

ขอมลเพมเตมไดท www.okmd.or.th

ABOUT US

2

การเตบโตของเทคโนโลยและเศรษฐกจดจทลอยางไมหยดยง รวมถงความ ตนตวเรององคความรแหงศตวรรษ ท 21 ทแพรกระจายอยางรวดเรวในสงคมแหงการเรยนร ยคปจจบน ท� ใหองคความรเขามามบทบาทส� คญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของแตละประเทศอยางทไมเคยเปนมากอน หากประเทศใดไมสามารถปรบตวให กาวทนองคความรใหมๆ ทเกดขนอยางรวดเรวตลอดเวลากจะถกทงไวใน กลมประเทศลาหลงทนท

ความทำาทำายของ Thailand 4.0 : ทำกษะดานดจทำลเปนองคความรทำจำาเปนตองม? นบจากนไปประเทศไทยในยคThailand4.0จะตอง เตรยมคนไทยใหม Knowledge 4.0 ทจำาเปนตอการ นำาพาประเทศกาวสยคดจทลซงองคความรทสำาคญและจำาเปนคงหนไมพนความรดานดจทลและความสามารถในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร(ICT)และสอสงคมออนไลนดวยเหตผลสำาคญ5ประการ

_

3_

3

โคดโปรแกรมคอมพวเตอร (Coding) เปนปจจยเสรม ทำส� คญส� หรบทำกษะพนฐาน

กระบวนการเรยนรและลงมอสรางโปรแกรมคอมพวเตอรชวยเพมทกษะพนฐานทสำาคญเชนความคดสรางสรรค ความสามารถในการแกไขปญหาตรรกะในการพฒนาและสรางสรรคนวตกรรมรวมถงการเตรยมความพรอมเขาสเศรษฐกจดจทลในอนาคต

ดวยเหตนการสรางคนไทยทมองคความร4.0มความสามารถดานดจทล/โปรแกรมคอมพวเตอรมความเขาใจเกยวกบเทคโนโลยInternetofThingsรวมถงสามารถตดตอสอสารหรอรบรขอมลอยางไมมขดจำากดสามารถสอสารไดทกททกเวลาและกบทกคนจงเปนหนทางของประเทศสการเปนThailand4.0และเปนสงทคนไทย4.0จำาเปนตองมเพอใหสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองรองรบและกาวสยคเศรษฐกจดจทล และ Internet ofThingsไดอยางเทาทนการเปลยนแปลงของโลก

อางอง: Bloomberg, World Bank (2550), Dr. Daiana Beitler (2559), Microsoft Citizenship Asia Pacific (2559), World Economic Forum (2559)

ตลาดแรงงานตองการผมทำกษะดานเทำคโนโลยคอมพวเตอรเพมขน

ความกาวหนาของเทคโนโลยเชนAI(ArtificialIntelligence)จะเขามามบทบาทในการแทนทงานของคนมากขนโดยคาดการณวาในปพ.ศ.2563ตำาแหนงงานกวา5ลานตำาแหนงจะสญหายไปจากความกาวหนาดานเทคโนโลย

งานทเปนทตองการในอนาคตจะเนนการผนวกความร 4 ดาน ไดแก วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร(STEM)เพอใชแกไขปญหาพฒนากระบวนการหรอสรางผลผลตใหม

สมรรถนะของดจทำลมผลตอการเตบโตทำางเศรษฐกจปจจบนทกษะ ทน สนคาและบรการดานดจทลมผลตอ

เศรษฐกจประเทศมากกวา 22% และคาดการณวาในป พ.ศ.2563 เทคโนโลยดจทลจะมอทธพลตอผลผลตทาง เศรษฐกจของโลกถง71.12ลานลานบาท

ญปน เกาหล สงคโปร มาเลเซย และเวยดนามมแผน ทจะกำาหนดใหการศกษาดานคอมพวเตอร(ComputerSciences)เปนหลกสตรระดบชาต

1

2

โคดโปรแกรมคอมพวเตอร (Coding) เปนภาษาทำ 2 ในอนาคต

การเรยนรโคดโปรแกรมคอมพวเตอรชวยปลดลอกความเปนไปไดในการสรางสรรคสงใหมๆและสงเสรมใหเกดนวตกรรม

สหรฐอเมรกามแนวคดใหการเขยนโคดโปรแกรมคอมพวเตอรเปนวชาหลกทนกเรยนระดบมธยมศกษาตองเรยนในโรงเรยน

ภาษาคอมพวเตอรจะกลายเปนภาษาสำาคญเชนเดยวกบภาษาองกฤษ ผทรภาษาคอมพวเตอรจะมความไดเปรยบในตลาดแรงงาน

การเขยนโคดโปรแกรมคอมพวเตอร (Coding) ขบเคลอน นวตกรรมและผประกอบการ

เศรษฐกจแอปพลเคชน (App Economy) มแนวโนมจะ เพมขนเปน2เทาในปพ.ศ.2563 ผทสามารถใชประโยชนจากเครอขายของอปกรณและเครองมอตางๆทเชอมตอสอสารกนผานอนเทอรเนต(Internetof Things) ในการดำาเนนธรกจ มโอกาสทำาตลาดใหมๆ และเพมรายไดแบบกาวกระโดดเชนUberและAirbnb 5 บรษททมมลคาทางการตลาดสงสดในโลกในปจจบนลวนแตเปนบรษทดาน ICT ไดแก AppleAlphabetMicrosoftAmazonและFacebook

3

4

5

_

4_

4

4 เสาหลกเพอการเขาส Knowledge 4.0 แนวคดการขบเคลอนเศรษฐกจประเทศดวยองคความรนมทมาคงยงจำากนไดถงวกฤตการณทางการเงนในปพ.ศ.2540หรอทรจกในชอ“วกฤตตมยำากง”ซงสงผลกระทบอนเผดรอนตอหลายประเทศในทวปเอเชย เกาหลใตเปนประเทศทฟนตวไดเรวกวาประเทศอน จนธนาคารโลกตองใชเกาหลใตเปน กรณศกษาและไดขอสรปวาความยงยนของการพฒนาประเทศยคน ขนอยกบความสำาเรจในการพฒนากลยทธการสราง

ปจจบนกลยทธดาน Knowledge Economy ของเกาหลใตยงคงขบเคลอนการพฒนาไปตามแนวทางของ 4 เสาหลกอยางไมหยดยง อกทงยงมงเนนการพฒนาอยางตอเนองสการเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจฐานความรระดบสง (Highly Advanced Knowledge Economy) ภายใตแนวคดการสรางองคความรใหมๆ โดยใชประโยชนจาก ICT และสมรรถนะของดจทล (Digital Capabilities) ในการขบเคลอนการเตบโตของเศรษฐกจ ส� หรบประเทศไทยใชแนวทางใดในการผลกดนประเทศไปส Knowledge 4.0 อานรายละเอยดในคอลมน One of a Kind

1 ECONOMIC AND INSTITUTIONAL REGIME การสรางแรงจงใจทางเศรษฐกจ และการกำาหนดนโยบายรวมกบสถาบนทมความเชยวชาญดานเศรษฐกจ ในการจดสรรทรพยากรทมจำากดอยางมประสทธภาพการกระตนความคดสรางสรรคการสรางแรงจงใจใหเกดการสรางสรรคผลงานและการใชความรทมอยใหเกดประโยชน

2 WELL-EDUCATED AND SKILLED POPULATION ระบบการศกษาทมคณภาพและการพฒนาทกษะฝมอแรงงานอยางตอเนอง โดยการนำาความรมาพฒนาและตอยอดทกษะในดานตางๆ

3 INNOVATION SYSTEM ระบบจดการนวตกรรมทมประสทธภาพ ในภาคธรกจสถาบนวจยมหาวทยาลยองคกร ใหคำาปรกษาและองคกรอนๆซงเปนปจจยสนบสนนการพฒนาองคความรและชวยขยายผลโครงขายทางดานองคความรโลก ตลอดจนชวยปรบจน องคความรใหมๆใหเขากบความตองการของทองถน

4 INFORMATION INFRASTRUCTURE การพฒนาโครงสรางพนฐานดานสารสนเทศททนสมยและเพยงพอ ซ งจะชวยอำานวย ความสะดวกดานการสอสารใหมประสทธภาพ รวมถงการเผยแพรและการประมวลผลขอมลและองคความรทเปนระบบ

องคความรทจะใชเปนแกนหลกในการพฒนาเศรษฐกจ และเกาหลใตคอหนงในประเทศทเอาชนะวกฤตเศรษฐกจไดดวยการผลกดนประเทศไปส “เศรษฐกจความร” (Knowledge Economy)แบบสดตว ธนาคารโลกวเคราะหวา กลยทธการพฒนาเศรษฐกจ รปแบบใหมของเกาหลใตตงอยบนพนฐานของ 4 เสาหลก (ThePillarsoftheKnowledgeEconomy)ไดแก

THE PILLARS OF THE KNOWLEDGE ECONOMY

_

5_

5

อางอง: แผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณ สบร. ประจ�าปงบประมาณ พ.ศ. 2560, ส�านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (2559)

วาระแหงชาตอยาง Thailand 4.0 กลายเปนโจทยททกภาคสวนตองวเคราะหใหรอบดานวาจะ “อปเกรด” คนในชาตอยางไรใหเปน “คนไทำย 4.0” ทม Knowledge 4.0 โดยเฉพาะองคความรและทกษะดานดจทล สมารทเทคโนโลย และ Internet of Things เพอใหสามารถกาวขนมาเปนกลไกส�คญในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมไทยสเวทเศรษฐกจในระดบภมภาคและระดบนานาชาต okmd ในฐานะหนวยงานสงเสรมการเรยนรสาธารณะ จงตองปรบบทบาทและภารกจเพอเตรยมความพรอมคนไทยสการม Knowledge 4.0 โดยมงเนนประเดนส�คญ ดงน

การพฒนาคนใหมทำกษะหลากหลาย (Multi Skill) การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลยในศตวรรษท21สงผลใหมอาชพและธรกจใหมๆเกดขนมากมายผลทตามมา คอความตองการแรงงานทมองคความรยคใหมและมทกษะหลากหลาย สามารถตอบสนองความตองการของธรกจ ในยคการแขงขนเขมขนยกตวอยางเชนพนกงานรานสะดวกซอ จากเดมทตองจำารายละเอยดและราคาสนคาในรานใหไดปจจบนยงตองเพมทกษะดานบรการออนไลนเชนการรบชำาระคาสนคาและบรการ และการรบชำาระเงนดวยกระเปาเงนอเลกทรอนกสเปนตนหรอสอมวลชนยคดจทลทไมเพยงตองเขยนขาวไดหากยงตองรจกรายงานสดผานไลฟสตรมมง(LiveStreaming)ถายภาพนงและวดโอตดตอวดโอและทำากราฟกเพอเพมโอกาสทางการแขงขนในตลาดแรงงาน อยางไรกดการศกษาในหองเรยนสวนใหญยงเนนทการสรางทกษะดานใดดานหนงเปนหลกokmdจงมภารกจในการพฒนาคณภาพการศกษาและผลตภาพแรงงานโดยมแนวทางดงน

พฒนาองคความรใหมๆ และนวตกรรม ทหลากหลาย สอดรบกบทกษะท เปนท ตองการในศตวรรษท 21 และแนวโนม การเปลยนแปลงของโลก

พฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญาและตนแบบแหลงเรยนร อาท หองสมดมชวต พพธภณฑการเรยนรรปแบบ Discovery Museum หรอ มวเซยมสยาม

สงเสรมความรวมมอกบเครอขาย และสถาบนการศกษาทงในสวนกลางและสวนภมภาค เพอแลกเปลยนองคความรและ บรหารจดการองคความร รวมถงการสงเสรม กระบวนการเรยนรอยางเปนระบบ

จดการความรและเผยแพรองคความรในรปแบบสอดจทลทหลากหลาย ตลอดจน จดกจกรรมสงเสรมการเรยนร เชน การจด สมมนาเชงวชาการและเชงปฏบตการ การฝกอบรม และการจดนทรรศการ

พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการ โดยเนนการพฒนาบคลากรใหมความร ทกษะ สมรรถนะ และความเปนมออาชพ รวมถงพฒนาระบบเทคโนโลยภายในองคกรใหมความสมบรณ ทนสมย และเชอมโยงการท�งานระหวางหนวยงานตางๆ ไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

หนทำางสการสรางKNOWLEDGE 4.0 ของ OKMD

_

6_

6

การพฒนาคนใหพรอมเขาสยคสงคมดจทำล (Digital Society) การจะนำาพาประเทศเขาสการเปน“ดจทลไทยแลนด”(DigitalThailand)คนไทยจะตองสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT)ไดอยางเตมศกยภาพ ซงไมเพยงแคการใชอนเทอรเนตในการตดตอสอสารการซอขายออนไลนหรอการทำาธรกรรมการเงนผานแอปพลเคชนอยางทเปนอย แตตองสามารถใชประโยชนจากICT(ICTLiteracy)ในการเขาถงองคความร ใหมๆ ผานชองทางดจทลไดในวงกวาง ซงจะเปนกลไกสำาคญในการพฒนาศกยภาพของคนไทยเพอขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ okmd มเปาหมายในการพฒนาคนไทยทกกลมและทกชวงวยใหมความสามารถในการใชเทคโนโลยดจทลเพอเขาถงองคความร และสามารถใชประโยชนในการ นำาไปพฒนาและตอยอดไปสการสรางรายไดและอาชพ โดยมแนวทางดงน

หนทำางส Knowledge 4.0 โดยสรปภารกจของokmdในการสรางKnowledge4.0เพอนำาประเทศไปสการพฒนาและการเตบโตทางเศรษฐกจอยางยงยนนน แมมหลากหลายแนวทาง แตทกเสนทาง เรมจากการสราง“คน”ทมความรและทกษะทเหมาะกบโลกในศตวรรษท 21ดวยการสงเสรมใหคนไทยมการศกษาทมคณภาพและสามารถเรยนรดวยตวเองอยางตอเนองตลอดชวตรวมถงการบรหารจดการใหทกคนสามารถเขาถงองคความรทมอยอยางไมจำากดในทกท ทกเวลา อยางทวถงและเทาเทยม เพอพฒนาคนไทยใหมทกษะทหลากหลายพรอมเขาสสงคมดจทลอยางรเทาทนและสามารถแขงขนไดระดบโลก

การพฒนาคนโดยลดความเหลอมล� ในการ เขาถงองคความร (Knowledge Access) เมอพจารณาลกษณะการจดการความรและแหลงเรยนรทมอยของไทย เชน หองสมดประชาชน พพธภณฑ ศนยวทยาศาสตรสวนสตว ฯลฯ ซงกระจายอยทวประเทศ พบวามรปแบบการ ใหบรการและการบรหารจดการแตกตางกนตามตนสงกดและ ความพรอมของพนท ทำาใหการบรหารองคความรท เปนอย ในปจจบนมลกษณะตางคนตางทำาและยงไมสามารถใหบรการแกประชาชนไดสะดวกทวถงเทาทควร okmd มความพรอมและประสบการณในการทำาหนาทเปน หนวยงานกลางทจะทำางานในเชงบรณาการรวมกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน เพอขบเคลอนงานพฒนาและบรหารจดการแหลงเรยนรและองคความรเชงบรณาการอยางเปนระบบใหมคณภาพมาตรฐาน เขาถงไดสะดวก และเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพคนไทยและการสรางสงคมแหงการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต รวมถงขยายโอกาสการเขาถงองคความรใหกบกลมคน ทกชวงวยในทกพนทรวมถงผดอยโอกาสไดอยางมประสทธภาพ

สงเสรมใหประชาชนมความร ความเขาใจ และตระหนกถงความส�คญของการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชน

เพมโอกาสและชองทางเขาถงแหลงขอมลความรดานดจทลใหแกประชาชนทกกลม และทกชวงวย

สงเสรมใหเกดการเผยแพรองคความรผานชองทางดจทลอยางกวางขวางและทวถง

หองสมดมชวตภาพ:www.tkpark.or.th

_

7_

7

นบจากป พ.ศ. 2559 ประเทศไทยเดนหนาอปเกรดสการเปน Thailand 4.0 เพอหลดพนจากเศรษฐกจแบบเดมทขบเคลอนดวย

ภาคอตสาหกรรมและการสงออก ไปสเศรษฐกจทขบเคลอนดวยเทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค เชนเดยวกบประเทศรายไดสงอนๆ อยางไรกดการจะตดปกใหประเทศไทยเวอรชน 4.0 จ�เปนตองสราง

“คนไทย 4.0” ทมความรและสามารถบรณาการองคความรเขากบโลกจรงใหเปนหนงเดยว

The Knowledge by okmd ฉบบนจงท�การถอดรหสความส�เรจของ 4 ประเทศผน�ดาน Knowledge 4.0 ทใชแนวทางการสราง

Smart People เพอสราง Smart Country จนกลายเปน ผน�ดานเศรษฐกจฐานความรและเศรษฐกจสรางสรรค

ของโลก

อางอง: รายงานการเดนทางศกษาดงาน “โครงการศกษาดงานหนวยงานสงเสรมองคความร ณ สาธารณรฐสงคโปร” ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (2556), National Library Board of Singapore, National Heritage Board of Singapore, National Institute

for Lifelong Education, Korea, National Library of Korea, Korea, World Economic Forum (2559), World Bank (2558)

ถอดรหสความส� เรจ

D E C O D E

_

8_

8

“ประเทศทมอนาคต คอ ประเทศทประชาชนสามารถใชประโยชนจากขอมล ความร และเทคโนโลยไดมากทสด” (Thefuturebelongstocountrieswhose people make the most productive use of information,knowledgeandtechnology.)

สนทรพจนของนายโกะจกตง (GohChok Tong) อดตนายกรฐมนตรของประเทศสงคโปร ทกลาวไวในวนชาตสงคโปรเมอวนท9สงหาคมพ.ศ.2536แสดงถงวสยทศนทตองการเปลยนสงคโปรใหเปนสงคมแหงการเรยนร ดวยเหตท “ความรและทกษะของประชาชน” เปนทรพยากรทสำาคญยง

สำาหรบประเทศทไมมทรพยากรธรรมชาตเชนสงคโปร ดงนนขดความสามารถในการแขงขนและความมงคงในอนาคตของสงคโปรจงขนอยกบความสามารถในการเรยนรของประชาชนในชาตเปนหลก แนวทำางการพฒนาสงคโปรสการเปนสงคมแหงการเรยนร • เตรยมความพรอมใหเดกและเยาวชนมทกษะในการด� รงชวตในศตวรรษท 21 • ยกระดบทกษะแรงงานโดยการ ฝกอบรมและพฒนาทกษะแรงงาน • สงเสรมและสนบสนนเครอขายพนทเรยนรชมชน รวมถงศนยและหนวยงานดานการสงเสรมการเรยนร ปจจยสำาคญหนงทสนบสนนสงคโปรใหกาวสการเปนประเทศเศรษฐกจฐานความรอยางเตมรปแบบ คอการพฒนาหองสมดแหงชาตและหองสมดประชาชนอยางตอเนองภายใตแผนยทธศาสตรหองสมด 2000 (Library 2000) ตามมาดวยแผนยทธศาสตรหองสมด L2010 ท ใหความสำาคญกบสารสนเทศใน รปแบบดจทลมาจนถงแผนยทธศาสตรพฒนาหองสมดเพอการเรยนรตลอดชวต

“Libraries for Life (L2020)” ซงนำานวตกรรมทางเทคโนโลยมาใชในการพลกโฉมหองสมดและพพธภณฑใหเปน“หองสมดระดบโลกสำาหรบประชาชนสงคโปร”ดวยบรการหองสมดทเชอมโยงทวโลกและบรการสารสนเทศทเชอถอไดสามารถเขาถงได“ทกททกเวลา”ผานชองทางหลกอยางหองสมดแหงชาตและเครอขายหองสมดประชาชน26แหงทวประเทศ ผลจากความพยายามพฒนา “คน” อยางตอเนองทำาใหสงคโปรกาวขนมาอยในอนดบท13จาก130ประเทศในการจดอนดบดชนทนมนษย(HumanCapitalIndex2016)โดยWorldEconomicForum(WEF) ซงมอตราสวนการจางแรงงาน ทมทกษะสงมากถงรอยละ 55 นบเปนอนดบ2ของโลกและดชนความสามารถในการแขงขนระดบโลกของสงคโปร(Global Competitive Index 2016-2017) อยในอนดบท 2 ของโลกอยางตอเนองเปนปท6

ArtScienceMuseumสงคโปร

สงคโปรBUILDING A LEARNING NATION

_

9_

9

ภายหลงสนธสญญานานกงในปพ.ศ.2385ทจนตองสงมอบฮองกงใหแก องกฤษหลงพายแพในสงครามฝน ครงท2ฮองกงไดกลายเปนพนทเศรษฐกจ ทสำาคญของภมภาค ทงในดานการ ขนสงทางเรอการธนาคารและการคาขาย เมอเวลาผานไป กจกรรมทางเศรษฐกจในฮองกงยงหลากหลายมากขนตามจำานวนผคนทหลงไหลเขามาอาศยอย ในฮองกง พรอมกบองคความรและทกษะความชำานาญในดานตางๆ ทนำาตดตวมาดวย ชวงป พ.ศ.2493-2503 ฮองกง เปนเสมอนเมองทาสำาคญใหแกจน ในชวงเวลานนภาคเอกชนมบทบาทสำาคญในการกำาหนดทศทางเศรษฐกจรวมถงการพฒนา ถายทอดความร และทกษะสวนรฐบาลฮองกงแทบไมได เขามามสวนในการวางแผนอตสาหกรรมของประเทศเลย แตเนนไปทการสรางระบบกฎหมายท เออตอการพฒนาเศรษฐกจและการพฒนาโครงสราง พนฐานตางๆโดยเฉพาะอสงหารมทรพยและทอยอาศยเพอรองรบผคนและธรกจทหลงไหลเขามาอยางตอเนอง

แนวทำางตลาดเสรเพอดงดดการลงทำนและองคความรสฮองกง • นโยบายอตราภาษต� • การใชกฎหมายแรงงานทมความยดหยน • การใชนโยบายการคาเสร • การคงหนสาธารณะของประเทศ ใหอยในระดบต� • การสรางความมนคงทางการเงน การคลงเ พอสรางความเชอมนใหแก ผลงทนและนกธรกจ • การสนบสนนในโครงการทอยอาศย การจดหาและการบรหารจดการทดน • การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอสนองความตองการของภาคเอกชน

ผลจากนโยบายเปดประตสเศรษฐกจเสร (Open Door Policy) ของนายเตง เสยวผง ในป พ.ศ. 2521 ทำาใหฮองกง เรมเปลยนโครงสรางเศรษฐกจจาก การผลตสนคาและบรการทใชแรงงาน

เปนการใชเมองกวางตงของจนเปนฐานอตสาหกรรมทใชแรงงานเพอการสงออก สวนฮองกงเองหนไปใหความสำาคญตอธรกจการคาและบรการทมมลคาเพมสง(HighValue-Added)และอาศยทนความร ในการสรางสรรคนวตกรรมและเทคโนโลย ใหมๆ เชนการเงนการทองเทยวและธรกจคาปลกโดยใหความสำาคญกบการวจยและพฒนา(R&D)รวมถงการถายทอด ความรและนวตกรรมจากตางประเทศเปนหลก ความกาวหนาดาน ICT และการเปน เมองทาการคาเสรทเชอมโยงกบประเทศ ตางๆทวโลกคอความไดเปรยบททำาให ฮ องกงกลายเป นพนทแลกเปลยน เรยนรและสามารถพฒนาตนเองไดอย ตลอดเวลา ประกอบกบการสะสม องคความรทมอยเดมจากอดต ทำาให ฮองกงมความพรอมทจะเรยนร และปรบใชองคความรและพฒนาทกษะความชำานาญในดานเศรษฐกจไดอยางม ประสทธภาพแมวาภาครฐจะไมไดเขามา มบทบาทมากนก แตอาศยกลไกของ ตลาดและทำาเลทตงทเหมาะสม ทำาใหฮองกงมความไดเปรยบและสามารถพฒนาเศรษฐกจสการเปนเศรษฐกจฐานความรไดงายกวาประเทศอน

ฮองกงTOWARDS A KNOWLEDGE-BASED ECONOMY

มงกก(Mongkok)ยานการคาทคกคกทสดในฮองกง

_

10_

10

จากดชนความสามารถในการแขงขนของประเทศปพ.ศ.2559-2560ซงประเทศญปนครองอนดบ8ของโลกและอนดบ2 ของเอเชย ชใหเหนวาญปนยงคง อย ในกล มประเทศมหาอำานาจทาง เศรษฐกจทมการพฒนาขบเคลอน อยางตอเนองโดยปจจยแหงความสำาเรจอยทความสามารถและความเรวในการ ปรบตวตอการเปลยนแปลงของโลก รวมถงระบบการศกษาขนพนฐานและการศกษาเฉพาะดานทมคณภาพตลอดจน การสงสมความร และประสบการณ ในภาคอตสาหกรรม โดยเฉพาะดานกระบวนการผลตทมความยดหยนและประสทธภาพสง

เสนทำางความส�เรจของญปนสการเปนผน�แหงเศรษฐกจฐานความรของโลก • หลงสงครามโลกครงท 2 ป พ.ศ. 2488 ญปนใช วธซอองคความร และเทคโนโลย (Licensing) มาจากประเทศพฒนาแลว มากกวาการดงตางชาตเขามาลงทนในประเทศ • ป พ.ศ. 2503-2513 ญปนเรมคดคนและพฒนานวตกรรมของตนเอง สงผลใหการซอองคความรและเทคโนโลยลดลง และเกดการแขงขนภายในประเทศดานการพฒนานวตกรรม • ป พ.ศ. 2513-2523 เกดวกฤต พลงงานโลกซงสงผลกระทบตออตสาหกรรมของญปนอยางมาก แตดวยวฒนธรรมการจางงานตลอดชวตท�ใหบรษทญปน เลอกทจะรกษาทรพยากรบคคลเอาไว เพอรกษาองคความรและทกษะความช�นาญ ทสะสมมาโดยตลอด โดยใชมาตรการประหยดพลงงานและเพมประสทธภาพในกระบวนการผลตแทนการไลคนออก นอกจากนยงมการพฒนาแนวคด Toyota Production System หรอ Just-in-Time Principles ทสามารถปรบรปแบบและปรมาณการผลตไดอยางมประสทธภาพ รวมถงการถายทอดองคความรไปสบรษทตางๆ ในหวงโซการผลต • ป พ.ศ. 2523-2533 เกด J-type Business Model ซงเนนการแบงปนขอมลและองคความรระหวางคนในองคกร มการสลบต�แหนงงานระหวางบคลากรในองคกร ซงชวยเพมทกษะและความสามารถในการท�งานทหลากหลาย รวมถงมการน�องคความรเฉพาะบคคลและความรจาก การจางเหมางานบรษทภายนอกมาใชประโยชนในองคกร • ป พ.ศ. 2533-2548 นวตกรรมดานไอทสงผลตอการด�เนนธรกจและการด�เนนชวตของชาวญปนในวงกวาง แบรนดสนคาญปนถกเชอมโยงเขากบ ค�วาเทคโนโลยและความทนสมยอยางชดเจน และมชอเสยงไปทวโลก เชน โตโยตา โซน แคนนอน ฮอนดา และนนเทนโด

ญปนKNOWLEDGE IS THE KEY TO SUCCESS

• ยคปจจบน เครอขายพนธมตรธรกจ (Keiretsu) ทรวมตวกนอยางเขมแขง ทงในแงความรวมมอระหวางอตสาหกรรม รวมถงการซอขายและจดหา/รบชวง การผลตสนคาใหกนและกน เปนปจจยส�คญทท�ใหญปนไดเปรยบในการแขงขนทงในและนอกประเทศ

เหนได ว าการพฒนาเศรษฐกจฐานความร ของญปน เกดจากการ ทำางานขามสายความร ข ามหนาทขามสายงาน และขามระดบในองคกร การสงสมทกษะความชำานาญของ บคลากรในองคกรรวมถงระบบการศกษา ทมคณภาพเชอมโยงกบความตองการ ของตลาดแรงงานเนนสรางคนใหม ความสรางสรรคในการแกไขปญหาและการทำางานจรงโดยรฐบาลเป น ผกำาหนดทศทางกำากบดแลและสงเสรม การเพมขดความสามารถในการแขงขน ผานการพฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจทเหมาะสมกบระบบธรกจและโลกทเปลยนแปลงไปตลอดจนการ สงเสรมนวตกรรมการแขงขนอยางเสร การคมครองทรพยสนทางปญญาและการยกระดบโครงสรางพนฐานดานไอท โดยไม ละเลยการสร างสวสดการ ทางสงคมเพอผลกดนใหเกดการใชประโยชนจากทรพยากรมนษยอยาง เตมศกยภาพ

JRMaglevเทคโนโลยรถไฟทเรวทสดของโลกประจำาป2559อางอง:edition.cnn.com/asiaภาพ:www.india.com _

11_

11

เกาหลใต

NO GREATER WEAPON THAN KNOWLEDGE

เชนเดยวกนกบสงคโปรและญปนเกาหล ใต เปนอกประเทศหน งท รบ เอาแนวคด “สงคมแหงการเรยนร” และ “การเรยนรตลอดชวต” มาใช ในการสรางความเปลยนแปลงทาง สงคมและเศรษฐกจหลงจากสงครามเกาหลสนสดลง ทำาใหสามารถพลกฟนจากการเปนหนงในประเทศยากจนทสด ของโลก กลายเปนประเทศทมดชน ขดความสามารถในการแขงขน (GlobalCompetitive Index 2016-2017) อยในอนดบท26ของโลก ความสำาเรจขางตนเกดจากการ มงพฒนาระบบเศรษฐกจของประเทศ ไปสการเปนระบบเศรษฐกจฐานความรโดยดำาเนนการตาม4เสาหลกของกรอบแนวคดเศรษฐกจความร (4 Pillars ofKnowledge Economy Framework) ของธนาคารโลกไดแก1.การสรางแรงจงใจทางเศรษฐกจ 2. การสรางระบบ การศกษาทมคณภาพ3.การสรางระบบจดการนวตกรรมทมประสทธภาพ และ4. การพฒนาโครงสรางพนฐานดานสารสนเทศททนสมยและเพยงพอ ซง เปนองคประกอบสำาคญในการพฒนาเศรษฐกจฐานความรใหประสบความสำาเรจ และสรางความเจรญเตบโตใหแก เศรษฐกจเกาหลใตในระยะยาว(อานเรอง 4 เสาหลกเพมเตมทหนา 5)

แนวทำางการสรางสงคมแหงการเรยนร ของเกาหลใต ประกอบดวย • การจดการศกษาทมคณภาพสง และสงเสรมการเรยนรตลอดชวตใหแกประชาชนทกคน • การเชอมโยงการศกษาและการฝกอบรมทกษะทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน • การสงเสรมใหองคกรรฐและธรกจเอกชนจดการเรยนร ในสถานททำางาน เพอสรางโอกาสในการเรยนรตลอดชวต ใหแกผปฏบตงาน

อกเหตผลหน งททำาให เกาหลใตประสบความสำาเรจในการพฒนาทางเศรษฐกจฐานความร เกดจาก “ความตระหนกในคณคาของการศกษาและความตองการการศกษาอยางแรงกลา”ของประชาชนทนำาไปสการพฒนาแหลงเรยนรหลากหลายรปแบบในทกพนท ของประเทศอาท เมองแหงการเรยนร (Learning Cities) แนวทางสรางสงคมแหงการเรยนรในชมชนดวยการ “เปลยนเมองใหเปนชมชนการเรยนร” เพอกระตนใหผคนในชมชนได ใชเวลาวางกบโอกาสในการเรยนรทมอยมากมายในพนท ปจจบนมจ� นวน 143 แหง ทวประเทศ

หองสมด (Libraries) แหลงเรยนรพนฐานของชาวเกาหลใต ประกอบดวยหองสมดหลากหลายรปแบบ ทงหองสมดของรฐบาลกลางและรฐบาลทองถน ตลอดจนหองสมดขนาดเลกตามหมบาน ปจจบนมจ� นวนกวา 5,600 แหงทวประเทศ

Miracle Libraries โครงการความรวมมอระหวางรฐและชมชน มจดเรมตนจากกลมผปกครองทตระหนกถงความส� คญของการอานทมผลตอพฒนาการของบตรหลาน จงรวมกนผลกดนจนเปนทมาของการสรางหองสมดเดกกวา 80 แหงทวประเทศ

Dibrary หองสมดไฮบรดแหงแรกของโลกท ผสมผสานไอเดยดจทลและอนาลอก ไวดวยกน เปนแพลตฟอรมแลกเปลยนขอมลความรทสามารถเขาถงหองสมด และสถาบนทวโลกกวา 800 แหง ไดโดยสะดวก ทกท ทกเวลา และรวบรวมดจทลคอนเทนตไวมากกวา 264 ลานชน

จากกรณของเกาหลใตจะเหนวา ป จจ ยแห งความสำ า เร จ ในการ เปลยนผานสระบบเศรษฐกจฐานความรนน นอกจากการลงทนทาง การศกษาในระยะยาว การพฒนาขดความสามารถทางนวตกรรมโครงสรางสารสนเทศอนทนสมย และสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ ท เอออำานวยแลว ผ คนในสงคม ยงจะตองตระหนกถงความสำาคญของการเรยนร และยนดรบเอา “การเรยนรตลอดชวต” เปนสวน หนงของวถชวตอกดวย

BookTrainหนงในโครงการสงเสรมการเรยนรของเมองพาจ(PajuBookCity)ภาพ:english.visitkorea.or.kr

_

12_

12

ไขรหสคนไทำยถาทานมโทรศพทมอถอ

แตยงใชงานเพยงเพอการสอสารพนฐาน ทำานยงคงเปนคนไทำย 1.0

หากทานใชโทรศพทมอถอในการสงอเมล สงไฟลเอกสาร หรอใชประโยชนในการท�งานและกจวตรประจ�วน

ทำานนาจะยกระดบตนเองเปนคนไทำย 2.0 ไดไมยาก

หากทานสามารถใชสมารทโฟนไดราวกบคอมพวเตอรทเชอมตออนเทอรเนตในการแสวงหาความรใหมๆ

พฒนาตนเอง ตดตอกบคนทวโลกได ทำานอาจไดชอวาเปนคนไทำย 3.0

หากทานสามารถสรางรายได สรางอาชพ สรางเครอขาย สรางนวตกรรมใหมๆ น�ไปสการผลต แลวทานรสกวาท�งานนอยลง แตไดผลผลตมากขน

แบบน ไดชอวาเปนคนไทำย 4.0พลเอกประยทธจนทรโอชานายกรฐมนตรรายการ“ศาสตรพระราชาสการพฒนาอยางยงยน”16ธนวาคม2559

คณพรอมหรอยง?

_

13_

N E X T P E R T

13

โลกในยค 4.0 กเชนกน แมเราจะนำา Internet of Things มาชวยควบคมโรงงาน หรอใชเครองพมพสามมตสรางอาคาร แตถาคนสวนใหญไม“เขาถง”และ“เขาใจ”เทคโนโลยการหลดพน กบดกรายไดปานกลางจะเปนไปไดยากดงทศาสตราจารยเคลาสชวาบ (KlausSchwab)ผกอตงและประธานWorldEconomicForum(WEF)กลาววา“เรากำาลงเปลยนจากโลกของปลาใหญกนปลาเลกไปสโลก ของปลาเรวกนปลาชา”หากธรกจปรบตวไมทนอตสาหกรรมแหงอนาคต(อตสาหกรรม4.0)หรอรฐบาลไมสามารถรบมอการเปลยนแปลงไดทน ความเหลอมลำาระหวางคน องคกร และประเทศอาจเพมสงขน การเสรมสรางศกยภาพของคนใหเขาใจและเขาถงนวตกรรมใหมๆ จงเป นแกนกลางการขบเคลอนประเทศไทย 4.0 แตก อนอน เรามาทำาความรจกกนวา“4.0”มทมาทไปอยางไร

KNOWLEDGE 4.0ความรคคณ-นะ-ทำ�

ค อ ภ า พ ย น ต ร ค ง เ ค ย ไ ด ย น ช อ “Metropolis” ภาพยนตรเงยบจากประเทศเยอรมน ซงเลาต�นานรกของลกชายเจาสวทตกหลมรกหญงสามญชน และสะทอนภาพความศว ไลซ ของมหานครทซ อนความโกลาหลอยภายในโรงงานเบองลาง ราวกบวา เลอด หยาดเหงอ และนำาตาของชนชนแรงงานเปนอาหารหลอเลยงเครองจกร โดยมมาเรย (Maria) หนยนตทปรากฏในภาพยนตรครงแรกของโลก เปนสญลกษณของความกระหาย เธอมรปโฉมงามราวกบนางฟาแตกลบกลายเปนมารรายทกดขเหลามนษยใหปราชยตอสมองกล!

Metropolisภาพ:https://mubi.com/films/metropolis

_

14_

T H E K N O W L E D G E

14

เมอ 6 ปกอน “อตสาหกรรม 4.0” กำาเนดขนในงานฮนโนเฟอร แฟร (Hannover Fair) ประเทศเดยวกบผผลตหนง Metropolis เพอสะทอนวา แนวโนมการหลอมรวมเทคโนโลย ผสมผสานระหวางดานวศวกรรม ดจทลกายภาพ และชวภาพ (ลองนกถงโรงพยาบาลทใชโปรแกรมสงพมพหเทยม ใหผปวยวามพนฐานองคความร/เทคโนโลยอะไรบาง)จะนำาไปสการปฏวตอตสาหกรรมครงท 4 ซงพลกโฉมทงกระบวนการผลต การบรการ หรอ แมแตความเปนอยของผบรโภคไมวาคณจะเปนนกเรยนพยาบาลหรอชาวนาชาวไร พลวตของอตสาหกรรม 4.0 ทอยรอบตวเรา จะทำาใหชวตสะดวก และสนกขนเพยงแตเราจะตามเทคโนโลยเหลานทนไหมและนำามาใชประโยชนเพอพฒนาตนเองสรางรายไดและยกระดบคณภาพชวตไดอยางไร

ธนาคารโลกคาดการณวา 35%ของงานในสหราชอาณาจกรจะถกทดแทนดวยระบบอตโนมตแตตวเลข ดงกลาวสงถง 72% และ 77% ในประเทศไทยและประเทศจนตามลำาดบ(สถานะ“โรงงานของโลก”เคยไดมา เพราะตนทนตำาทรพยากรสงแตวนน ไมยงยน เพราะประเทศพฒนาแลว ถอครองเทคโนโลยทสามารถผลตสนคาไดหลายฟงกชนมากขนดวยตนทนตำาลง)ทำาใหประมาณ2ใน3 ของงานในประเทศกำาลงพฒนาอาจหายไปWEFคาดวางานทจะหายไป มากทสดคองานดานธรการดงเชน กรณทบรษทประกนแหงหนงในประเทศ ญปนทดแทนพนกงานเคลมประกนดวยแพลตฟอรมIBMWatsonExplorerตงแตเดอนมกราคมทผานมาซงชวยประหยดเงนคาจางถง40ลานบาทตอปสวนงานทมความเสยงตำาทสดทจะถกแทนทดวยระบบอตโนมต คองานทอาศยมอและมนสมอง ของคนอยางงานดานวศวกรรมและสถาปตยกรรม

ยค 1.0การใชเครองจกรเครองปนฝาย

เครองจกรไอนำา รถไฟ

ยค 2.0 การผลตจ�นวนมาก

พลงงานไฟฟาสายธารการผลตการแบงงานกนท�

ยค 3.0การใชเทคโนโลยดจทล

คอมพวเตอร อนเทอรเนต

ระบบอตโนมต

ยค 4.0ระบบไซเบอรผสมกายภาพ

(Cyber-physical)เครองพมพ 3 มต

ปญญาประดษฐ (AI)นาโนเทคโนโลย

อตสาหกรรม 4.0: คน กบ ใคร

ความเสยงทำงานจะถกทำดแทำนดวยระบบอตโนมต

กวาจะเปนอตสาหกรรม

4.0

ทมา : World Bank Development Report (2016)

รปแบบนวตกรรม/ปจจย

2327 2413 2512 2553

อนเดย 69%

แอฟรกาใต 67%

ไนจเรย 65%

อารเจนตนา 65%

สหราชอาณาจกร 35%

สหรฐอเมรกา 47%

จน 77% ไทำย

72%

_

15_

15

อางอง : LinkedIn (2559), World Bank Development Report (2559), World Economic Forum (2559), ส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (2559)

WEF คาดวา 1 ใน 3 ของงาน ทตลาดตองการในป 2563 เปนทกษะความรใหมและ65%ของเดกประถมศกษาในวนนจะมหนาทการงานใหมๆทระบบการศกษาปจจบนไมสามารถเตรยมความพรอมใหกบพวกเขาได ดงนน จงควรศกษาแนวโนมโลกวาทกษะความรใดบางทเปนทตองการเพราะบางอาชพมโอกาสสงทจะถกทดแทนดวยเครองจกร มฉะนนเรา อาจกลายเปนคนท “รทวมหว เอาตวไมรอด”ในยค4.0

คาดการณการเพมขน/ลดลงของงานในชวงป พ.ศ. 2558-2563

สถาปตยกรรม/วศวกรรม

0 6 4 2

6- - - 0 24

การตดตง/ซอมบ�รง

คณตศาสตร/คอมพวเตอร

การกอสราง/เหมองแร

บรหาร

ศลปะ/บนเทง/สอ/กฬา

ธรกจ/การเงน

การผลต

การขาย

ธรการ

ทมา : World Economic Forum (2016)

องคความร 4.0: ไมเงบ เมอรงาน

ลงคอน(LinkedIn)“เครอขายมออาชพทใหญทสดของโลก”จดอนดบทกษะทมคณคาสงสดในป 2559 ปรากฏวาเกอบทงหมดเปนทกษะ ดานคอมพวเตอรและดจทล แตเปนไปไมไดทคนทงประเทศจะแปลงรางเปนนกวศวกรรมคอมพวเตอรในหนงวนหรอพนปเราเองกคงไมอยากเหนกระแสคนแหไปเรยนวชาใดวชาหนงแตสดทายหาจดเดนของตนไมพบ ดงนนสงทขอมลนพยายามจะสอคอโลก4.0เปนโลกทปราดเปรองเรองเทคโนโลยดจทลใครทเปนนกออกแบบอาจผนตวเองมาออกแบบดจทลหรอออกแบบวศวกรรม ใครทเปนเสมยนยงกลววาจะตกงานกยงตองเพมพนทกษะความรหากรจกนำาเทคโนโลยมาใชในการทำางานไมใชแคแชทหรอแชรรปคณคาตอองคกรยอมสงขนโดยปรยายดงนน ไมวาจะอยทไหนทำาอะไรทกษะดานการแกปญหาทซบซอนการคดเชงวพากษหรอความคดสรางสรรค ซงเปนสงทเครองจกรทดแทนไดลำาบาก เปนทตองการอยเสมอ

_

16_

16

ณ วนน เครองพมพสามมตสวนใหญยงใชเพอผลตสนคาตนแบบ หรอชนสวนบางอยาง แตยงไมสามารถทดแทนสายการผลตทงหวงโซได ดงนนแนวโนมอนาคตจงไมใชการตอสระหวางคนกบหนยนตเหมอนใน ภาพยนตรเรอง Metropolis เพราะในความเปนจรงเทคโนโลยไมใชวายรายทจะสบเลอดแรงงาน แตเปนตวชวยสรางโอกาสใหคนทกกลม ประยกตใชเพอเพมผลตภาพในการท�งานและการด�รงชพ ทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยค 4.0 จงไมไดเนนหลกเลยงคน แตเปนการเสรมศกยภาพคนใหสอดรบกบการเปลยนแปลงมากขน อก 2 ทศวรรษขางหนาประเทศไทยจะเปนอยางไร เราจะกาวขนเปนประเทศพฒนาแลวหรอไม ยงไมส�คญเทากบค�ถามวา คนสวนใหญสามารถน�เทคโนโลยและนวตกรรมมาใชในการเรยนร การถายทอดความร และการใชประโยชนจากองคความรและภมปญญาทเราสะสมมาแตเดมเพอสรางสรรคสงใหมๆ ออกสตลาดไดอยางไร ประหนงฉากอวสานของ Metropolis ยงเราแสดงให เหนว า เราฉลาดคนละเรองกบเครองจกรเทาใด โอกาสท (งาน) เราจะถกก�จด ยงนอยลงไปเทานน

บทำสรป

โครงสรางอตสาหกรรมภายใตโมเดล Thailand 4.0:5 กลมเทำคโนโลยหลก สนบสนนการพฒนา 10 อตสาหกรรมเปาหมาย

เมอรฐบาลไทยได กำาหนดอตสาหกรรม เป าหมายของประเทศ อนเปนนมตหมายทดตอการพฒนาชาตแบบองครวม เราทกคนต องไม ตกขบวนรถไฟน ยกตวอย างเช น กล มอตสาหกรรมการเกษตร เกษตรกรอาจศกษาการแปรรปผลตภณฑขนสง เชน สนคาชวภาพยาเครองสำาอางหรอการผลตสนคาใหม ทมลคาเพมสง อาท การเพาะเลยงสาหราย โดยนำาเทคโนโลย 4.0 มาประยกตใช เชน แอปพลเคชนชวยตรวจสอบสภาพอากาศ หรอโดรนชวยรดนำาพชผก เปนตน สวนนกศกษา หรอสถานศกษาอาจหนมาใหความสนใจกบ องคความรใหมๆเชนไมโครไบโอตากระบวนการชวภาพและบรรจภณฑชวภาพ ด วย เหตน กา รยกระดบแต ละสาขาอตสาหกรรมใหเปน4.0จงพงอาศยองคความรอนหลากหลายของทงภาครฐ เอกชน วชาการรวมถงประชาชนทวไป มไดจำากดเฉพาะดานวศวกรรมและดจทลเทานน

กลมอาหาร เกษตร และเทคโนโลยชวภาพ

การแปรรปอาหาร

อเลกทำรอนกสอจฉรยะ

ยานยนตสมยใหม

สงทำอและเครองนงหม

การแพทำยครบวงจร

การเกษตรและเทำคโนโลยชวภาพ

ดจทำล หนยนต

การบนและโลจสตกส

การทำองเทำยว

กลมดจทล เทคโนโลยอนเทอรเนตเชอมตอ

อปกรณ ปญญาประดษฐ และสมองกลฝงตว

กลมสาธารณสข สขภาพ และเทคโนโลย

ทางการแพทย

กลมอตสาหกรรมสรางสรรค

ทนวฒนธรรม และบรการทมมลคาสง

กลมเครองมออปกรณอจฉรยะ หนยนต และ

ระบบเครองกลทใชระบบอเลกทรอนกสควบคม

เชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ

_

17_

17

รวมมตรตวเลขการเรยนร

การจะกาวสเศรษฐกจ 4.0 และอตสาหกรรม 4.0 ประชาชนตอง “เขาถง” และ “เขาใจ” เทำคโนโลยและอนเทำอรเนต ในระดบทำสามารถน�มา “พฒนา” ตอยอดสรางอาชพ สรางรายได และสรางนวตกรรมใหเกดขนได

ภาพรวมตวเลขการใชเทคโนโลยและอนเทอรเนตของโลก ป พ.ศ. 2559

ภาพรวมตวเลขการใชเทคโนโลยและอนเทอรเนตของเอเชย ป พ.ศ. 2559

ไขความจรงของการใชเทคโนโลยและอนเทอรเนตของคนไทย ในป พ.ศ. 2559

อตราการเตบโตสะสมของจ�นวนผใชอนเทำอรเนตทำวโลก ระหวางป พ.ศ. 2543-2559

918.3%

Internet World Stats (2559)

ส�านกงานสถตแหงชาต (2559)Internet World Stats (2559)

สดสวนผใชอนเทำอรเนตทำวโลกตอจ�นวนประชากรทำงหมด 7.34 พนลานคน

50.1%

จ�นวนผใชอนเทำอรเนตทำวโลก ณ วนทำ 30 มถนายน 2559

3.68 พนลานคน

60.1 %68,200,824 41,000,000

จ�นวนประชากร จ�นวนผใช

91.0 %126,464,583 115,111,595จ�นวนประชากร จ�นวนผใช

60.1 %1,378,561,591 721,434,547

จ�นวนประชากร จ�นวนผใช

92.1 %49,180,776 45,314,248จ�นวนประชากร จ�นวนผใช

รอยละของประชากรอาย 6 ปขนไปทำใชอนเทำอรเนต แบงตามกลมอาย

6-14 15-24 25-34 35-49 50 ปขนไป

61.4

50.1 % 15.2 %

90.4 % 81.4 %

24.9 %

85.9 73.6 44.9 13.8รอยละ

แทบเลตคอมพวเตอร

สมารทโฟน โทรศพทมอถอ

โนตบค

แบงตามอปกรณ

_

18_

D i g i t o n o m y

18

เจาะลกตวเลขนาร

การเตบโตของทรพยสนทางปญญาในประเทศ คอสงทบงชวาประเทำศนนก�ลงสรางสรรคเศรษฐกจ

ดวยพลงความคดของประชาชนในชาต

การเตบโตของทรพยสนทางปญญาของโลก ในป พ.ศ. 2559

รไหม? คนไทยทท�งานดาน ICT มจ�นวนเทาใด ในป พ.ศ. 2558

World Intellectual Property Organization (2559)

ส�านกงานสถตแหงชาต (2559)

อนดบของประเทำศสงคโปรในดชนนวตกรรมโลก (The Global Innovation Index) ประจ�ป พ.ศ. 2559 จดเปนประเทำศผน�

ดานนวตกรรมอนดบ 1 ของเอเชยGlobal Innovation Index Report (2559)

6

อนดบของประเทำศสงคโปรในโครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบ นานาชาต (PISA) ประจ�ป พ.ศ. 2558 สวนฮองกง ญปน และ

เกาหลใต ไดอนดบทำ 2, 3 และ 9 ตามล�ดบ

OECD PISA (2559)

1

งบประมาณดานวจยและพฒนา (R&D) ตอ GDP ของประเทำศ

เกาหลใต ในป พ.ศ. 2558 สงเปนอนดบ 2 ของโลก

Global Innovation Index Report (2559)

4.2 %

อตราการจางแรงงานความรเขมขนของประเทำศสงคโปร ในป พ.ศ.

2558 จดเปนอนดบ 2 ของโลก Global Innovation Index Report (2559)

52.7%

7.8 %

364,473 คน

อตราเพมขนของการ จดทะเบยนสทธบตรทวโลก

ในป พ.ศ. 2558

จ�นวนคนท�งาน ดาน ICT ทงหมด

15.3 %อตราเพมขนของการ

จดทำะเบยนเครองหมายการคา ทำวโลก ในป พ.ศ. 2558

37 24อนดบของประเทศไทย

ดานจ�นวนการจดทะเบยนสทธบตร และการจดทะเบยน

เครองหมายการคา ในป พ.ศ. 2558

2,828,287 รายจ�นวนการจดทำะเบยนเครองหมายการคา

ในประเทำศจน ในป พ.ศ. 2558 สงเปนอนดบ 1 ของโลก

1,101,864 รายจ�นวนการจดทำะเบยนสทำธบตรในประเทำศจน ในป พ.ศ. 2558 สงเปนอนดบ 1 ของโลก

2,849 คนจ�นวนนกออกแบบหญงของบรษท LG Chem Limited ประเทศเกาหลใต ทจดทะเบยนสทธบตร

(หมวดธรกจ) ระหวางป พ.ศ. 2554-2558

204,43174,48751,74920,64213,164

คนคนคนคนคน

56.0 %

20.5 %

14.2 %

5.7 %

3.6 %

วชาชพดานเทำคโนโลยสารสนเทำศและการสอสารชางเทำคนค เจาหนาทำปฏบตการ และแกปญหาใหผใชงานนกวเคราะหและพฒนาซอฟตแวรและโปรแกรมประยกตผประกอบวชาชพดานฐานขอมลและเครอขายชางเทำคนคดานการตดตอสอสาร

ผชาย 255,031 คน

ผหญง 109,442 คน

ประเภทำงานดาน ICT ในประเทำศไทำย

70 % 30 %

_

19_

19

ความรเปนเครองมอทมนษยใชแกไข ปญหาและพาตนเองกาวขามวกฤตมาทกยคทกสมย แตความรทเคยใชไดดในยคหนงอาจไมตอบโจทยการเปลยนแปลงทเปนอยในปจจบน ดงนนในยค “ประเทศไทย 4.0” เราจงควรม “ความร 4.0” เพออยอยางทนยคทนสมยและใชในการท�มาหากน จรงไหม? เพอใหสอดคลองกบแนวทางของรฐบาล ทตองการนำาพาประเทศไปสเศรษฐกจทมงเนนการสรางคณคาผานการใชองคความร หรอKnowledge Economy ความร 4.0 สำาหรบ การทำามาหากนจงควรเปนความรทสามารถทำาใหเกดนวตกรรมในกระบวนการประกอบอาชพ ช วยใหต นทนการผลตน อยลง และเนนสรางคณคาใหแกสนคาเพอให ขายไดราคาสงขน หรอพดในภาษาชาวบานวา“ทำานอยไดมาก”นนเอง

ของเกาทำดอยแลว

ไขรหสแนวทำางการใชความรเพอเพมคณคาใหสนคา/บรการ

เงนทำน คน

ทำกษะการปฏบตงานเครองไมเครองมอ

เตมความร 4.0 อกนด

นวตกรรม เทำคโนโลย

ความคดสรางสรรคองคความรทำเหมาะสมกบยคสมย

ยงทำ� ยงได

สรางสนคา/บรการใหมขายใหลกคากลมใหม

พฒนาสนคา/บรการเกาใหดกวาเดม ขายใหลกคากลมเดม

ขยายสลกคากลมใหม ในราคาทำสงขน

ความร 4.0 เพอการตอยอด พฒนา และสรางคณคาใหอาชพ

_

20_

N E X T

20

ประเทำศไทำย 4.0 อยยาก แตตองอยใหได ตองยอมรบวาไมใชทกคนทมความคดสรางสรรคหรอมความรดานเทคโนโลยมากพอทจะเปน “คนไทย 4.0” แนวทางทงายทสดของการทำามาหากนในยคประเทศไทย4.0จงควรเรมจากสงทมแลวนำาไปเชอมโยงกบนวตกรรมเทคโนโลยความคดสรางสรรค และองคความรทเหมาะสมกบยคสมย เพอสรางโอกาส ใหกบสนคาบรการหรออาชพ เอาละมาลองแกสมการความร4.0กนดกวา

เนนสรางคน ใน 4 กลมอาชพหลกใหเปนคนไทำย 4.0

เกษตรกร >> Smart Farmer หรอผประกอบการ เปลยนจากการเกษตรแบบดงเดม สการเกษตรสมยใหมทเนนการบรหารจดการและใชเทคโนโลยเพอใหเกษตรกรเหนอยนอยลงแตไดผลผลตเพมมากขนและมรายไดเพมขน

SMEs และ Startup >> Smart SMEs

ดำาเนนธรกจดวยความคดสรางสรรค เชนเดม แต เพมเตมนวตกรรมและเทคโนโลย เพอสรางคณคาใหแกสนคา/บรการตอบโจทยความตองการของตลาดและเพมความสามารถในการแขงขน

ธรกจบรการ >> Smart Service

นำาเทคโนโลยและนวตกรรมมาชวยพฒนาและยกระดบบรการใหเปนบรการทมคณคาสงตนทนตำาลงแตมคณภาพดขนและสรางความพงพอใจไดมากขน

แรงงานหรอคนทำ�งาน >> Smart Workers

หมนเพมเตมความรและทกษะทจำาเปนในยคประเทศไทย4.0เพอยกระดบตนเอง ใหเปนแรงงานทมความรความเชยวชาญและไมสามารถแทนทไดดวยเครองจกรสมองกลหรอคนรนใหม

ทง2ตวอยางเปนแนวทางในการเรมคดหรอลงมอทำาสงใหมๆ ซงในระยะแรกอาจเปนไปไดยากและไมราบรน แตการเพมเตมความรทเหมาะกบยคสมย จะชวยใหการทำามาหากนและการใชชวตงายขน อยางไรกด การไดมาซงความรเปนเรองทตองลงทนทงเงนเวลาและความพยายามแตมนใจไดวาเปนการลงทน ทใหผลตอบแทนทคมคาเพราะจะชวยใหเรามนวตกรรมความรททนยค 4.0 และสามารถแขงขนไดในเศรษฐกจฐานความร

ความร 4.0

ความรและตวชวยทอาจน�มาคดเพอ

สรางคณคาใหสนคา คอ

ปลกขาวแบบลดตนทน + เทคโนโลย

+ แนวคดเศรษฐกจสเขยว + กลมผสงอาย

ขาวออรแกนกทำพฒนาสายพนธ

ใหมแปงและนำาตาลตำา ยอยงาย เพอตอบโจทำย

ลกคาสงอาย

ชาวนา

แนวคดเพอเพมคณคาของบรการ ไดแก

บรการดแลผสงอาย + การออกแบบเพอมวลชน

(Universal Design) + หนยนต

บรการทำมการออกแบบสภาพแวดลอมทำาง

กายภาพใหเหมาะสมกบ ผสงอาย ใชหนยนตดแลผสงอายทำควบคมและ

สงการผานโทำรศพทำมอถอ

เจาของสถานรบดแลผสงอาย

_

21_

21

ปจจบนหนยนตบานไมไดมอยเพยงในภาพยนตรอกตอไป เพราะบรษท Ingen Dynamic ไดคดคน ไอโด (Aido)นวตกรรมหนยนตบานยคใหมทเปนเสมอนผชวยสวนตว ทงชวยเหลองานบาน สอนและเลนกบเดก ชวยจดการตารางเวลาประจำาวน เชอมตอเทคโนโลย ความปลอดภยของบาน โตตอบกบมนษยดวยระบบควบคมดวยเสยง(VoiceControls) ไปจนถงฉายหนงเรองโปรดผานจอโปรเจกเตอรแบบHDwww.aidorobot.com

Aido: Interactive Personal Home Robot

แตละวนผคนบนโลกได เพมจำานวนขยะใหแกโลกเปนจำานวนมากFAOระบวาโลกเรามปรมาณขยะจากอาหารเหลอทงมากถง1.3พนลานตน/ป จงเปนแรงบนดาลใจของการคดคนเครองกำาจดขยะ ซรา ฟดรไซเคล (Zera™ Food Recycler) ทมขนาดเลกสามารถวางในบานไดและ มกลไกภายในถงทจะเปลยนอาหารเหลอทงในแตละวนใหกลายเปนปยดวยออกซเจนความชนและความรอนโดยWhirlpoolCorporationผคดคนซราฟดรไซเคลไดเรมระดมทนผาน

Zera: Food Recycler

5 นวตกรรมในโลกยคใหมในยคทประเทศไทยก�ลงเดนหนาสเวอรชน 4.0 องคความรและนวตกรรมตางๆ ทวโลก

กถกพฒนาใหลำาหนาขนไปเรอยๆ เชนกน โดยอาศยความร เทคโนโลย และความคดสรางสรรคแปลกใหมในการตอบโจทยความตองการและมอบคณภาพชวตทดขนใหคนยคน

ดงเชน 5 นวตกรรมเพออนาคตทเราคดเลอกมาในฉบบน

เวบไซตIndiegogoเมอเดอนมกราคมทผานมา และวางแผนทจะทดสอบในตลาดในเดอนเมษายนทจะถงนwww.zera.com

ภาพ:www.designboom.com

ภาพ:www.indiegogo.com ภาพ:http://technabob.com

_

22_

5 I V E

22

หลายคนคงเคยใชแอปพลเคชน กเกล แปลภาษา (Google Translate) ชวยแปลความหมายจากภาษาหนง ไปยงอกภาษาหนงมาบางแลว ตอนน กเกลไดพฒนาแอปพลเคชนใหมความสามารถมากขนไปอกขนโดยนำาเทคโนโลยAugmentedReality(AR)มาใชกบฟเจอรWord Lens ซงชวยใหใชงานไดสะดวกและงายยงขน เพยงสองกลองของ โทรศพทสมารทโฟนไปยงคำาทตองการโดยไมตองถายรป แอปพลเคชนกจะแปลความหมายออกมาทนทโดยไมตองเชอมตออนเทอรเนต จงเหมาะแกการเรยนรและการใชชวตในโลกทมการ เชอมตอขอมลขาวสารกนตลอดเวลาอยางเชนทกวนนhttps://translate.google.com

Google: Google Translate Application

แอรมวล(AirMule)คอโปรเจกตทบรษทUrbanAeronauticsประเทศอสราเอล ใชเวลาพฒนานานถง 15 ป โดยนำาเทคโนโลยยานยนต มาผนวกกบเทคโนโลยโดรนเพอใหเปน “ยานยนตก ชพไรคนขบ” ทมลกษณะเหมอนเฮลคอปเตอรและมตวถงเปนโฮเวอรคราฟทหรอ ยานลอยเหนอนำาสำาหรบใชในพนททอนตรายหรอพนททเฮลคอปเตอรไมสามารถเขาถง อาท ชวยเหลอคนจากไฟไหมบนอาคารสง ขนสงตำารวจทหารจากพนททเขาถงลำาบาก เปนตน โดยมแผนจะ วางจำาหนายภายในปพ.ศ.2563http://www.urbanaero.com

อยากรหรอไมวาอะไรอยในอาหาร ทเรากำาลงจะทาน? สำาหรบผทใสใจ ในสขภาพเทลสเปค(Tellspec)เครองสแกนอาหารอจฉรยะ คอ นวตกรรม ทสามารถสแกนอาหารแลวประมวลผลขอมลเกยวกบอาหารนนๆตงแตวตถดบสารอาหาร ความปลอดภย รวมถงวเคราะหปรมาณแคลอรคอเลสเตอรอลและไขมนอมตว แลวแสดงผลผาน แอปพลเคชนบนสมารทโฟนในรปแบบกราฟและตวเลขทเขาใจงายเทลสเปคมขอมลอาหารมากกวา3,000รายการและมความแมนยำาถง97.7%http://tellspec.com

AirMule: Drone Ambulance

Tellspec: Food Scanner

ภาพ:http://tellspec.com

ภาพ:www.electronicspecifier.com

ภาพ:www.beartai.com

_

23_

23

โดยผเชยวชาญสวนใหญมกมทศนคตวาเทคโนโลยดจทลสงผลกระทบเชงลบและกอใหเกดปญหากบคนและสงคมเชนปญหาการมปฏสมพนธทางสงคม ปญหาความผดปรกต ทางการเจรญของระบบประสาท(Autism)ปญหาความไมมนคงและความรนแรงทางอารมณจากการเลนเกมดจทลและปญหาการวเคราะหและความจำาเปนตน ขณะเดยวกนมกลมนกวชาการทมความคดเหนเชงบวกวา แททจรงแลวเทคโนโลยดจทลมประโยชนตอการสงเสรมการมปฏสมพนธในรปแบบใหมทมประสทธภาพมากกวาเดมสวนความผดปกตทางการเจรญของประสาทเกดจากความผดพลาดทางพนธกรรมและไมมความเกยวของกบการใชเทคโนโลยดจทลแตอยางใดนอกจากนยงระบวาการเลนเกมดจทลชวยพฒนาทกษะการทำางานของสมองดานการทำางานอยางเปนระบบและการแกปญหาเชงยทธศาสตรขณะทการไมตองใชสมองจำาเรองบางเรองเชน เบอรโทรศพท จะชวยเพมพนทวางใหกบสมองสำาหรบใช

ในดานอนทเปนประโยชนมากกวาเชนการคดวเคราะหเปนตน ไมวาเทคโนโลยดจทลจะสงผลกระทบในเชงบวกหรอลบกตาม เมอการใชเทคโนโลยดจทลเปนสงทเราไมสามารถ หลกเลยงไดในปจจบนและยงมแนวโนมทคอนขางแนชดวาในอนาคตเทคโนโลยดจทลจะยงคงอยกบเราตอไปอกในระยะยาวจนกวาจะมอะไรทดกวามาทดแทน จะดกวาหากเราพยายามทำาความเขาใจผลกระทบของเทคโนโลยดจทลทมตอการพฒนาสมอง และหาวธอยรวมกบเทคโนโลยดจทลและนำามาใช ใหเกดประโยชนมากทสด กระแสการตอตานเทคโนโลยดจทลมทมาจากแนวคด การพฒนาสมองแบบดงเดมทเชอวาสมองมพฒนาการแบบเปนระบบอตโนมต สมองพฒนาอยางคงทไปตามชวงวย สมองจดจำาทกสงไวหลงเกดการเรยนร และความสามารถ ของสมองจะลดลงตามการเพมของอาย แตปจจบนแนวคด ดงกลาวไดถกแทนทดวยแนวคดใหมดงน

เทำคโนโลยกบสมอง... กระทำบแน แตไมแยอยางทำคด

นบตงแตลมตาตนจนเขานอน ผคนยคนใชเครองมอทถกพฒนาขนบนพนฐานของเทคโนโลยดจทล (Digital Technology) แทบจะตลอดเวลา ท�ใหผเชยวชาญดานสงคมศาสตร

และวทยาศาสตรตางออกมาแสดงความคดเหนเกยวกบผลกระทบของเทคโนโลยดจทลตอมวลมนษยชาต สงคม และโลก

_

24_

I n s i d e o k m d

24

เราเรยกแนวคดดงกลาวนวาการปนสมอง (BrainPlasticity) โดยมขอมลวจยสนบสนนวา การป นสมองคอพฒนาการ ของสมองทเกดจากการเชอมตอกนของเซลลประสาทเมอ สมองถกกระตนใหมการสงการไปในแนวเดยวกนซำาไปซำามาซงเรยกวาการยงประจ(Firing)จนกอใหเกดความวองไวในการตอบสนองถงระดบการทำางานเชอมตอ(Wiring)แบบอตโนมตกระบวนการปนสมองนคอสงทสรางความแตกตางระหวาง การทำางานของสมองคนรนเกาและคนรนใหมทเรยกตวเองวาชนเผาดจทล(DigitalNatives) พฒนาการสมองของชนเผาดจทลเกดจากการปนสมองผานการกระตนในรปแบบทแตกตางกนไปสมองมการปรบเปลยนการทำางานอยางหลากหลายและตอเนองตามหลกการเรยนรแบบตลอดชวต(Life-LongLearning)สมองไมไดพฒนาตวเองโดยอตโนมตหรอโดยพลการแตพฒนาการสมองทดมกเกดจากการกระตนหรอการกระชากความสนใจทมความรนแรงในระดบหนงเปนองคประกอบสำาคญซงเทคโนโลยดจทลมทงแรงดงดดและแรงกระชากความสนใจดงกลาวอยางเตมเปยม นอกจากน พบวาชนเผาดจทลซงใชชวตใกลชดกบ เทคโนโลยดจทลมรปแบบการทำางานและการเรยนรทไมจำาเปนตองเกดขนจากกระบวนการทเรยงลำาดบเปนขนตอนแบบในอดต

คณลกษณะดงกลาวสะทอนใหเหนวาเทคโนโลยดจทล มสวนกระตนการทำางานของสมองและสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงโครงสรางการทำางานของสมองซงเปนเสมอน ศนยบญชาการหลกของรางกายและจตใจ จงไมแปลกทพฒนาการสมอง พฤตกรรม และความคดของคนรนน จะแตกตางจากคนรนพอแมอยางเปนรปธรรมและเกดขน ในระยะเวลาอนสนเพยงไมถงครงชวอายคน ชนเผาดจทลโดยทวไปมการศกษาสงและมปฏสมพนธกบเทคโนโลยอยตลอดเวลา สมองจงมการพฒนารปรางไปตามการใชงาน ยงเทคโนโลยมความหลากหลายมากเทาใดโครงสรางของสมองกจะพฒนาใหสามารถรบมอกบความ หลากหลายตางๆ ไดมากขนเทานน ชนเผาดจทลจงสามารถยอมรบและมมมมองเชงบวกตอการใชเทคโนโลยดจทลใน ชวตประจำาวน พวกเขาเคยชนกบการมเครองมอสอสารแบบดจทลตดตวอยตลอดเวลา และมองวาการใชงานเครองมอ เหลานนในทกกจกรรมถอเปนเรองปกต ดงนนความคดทวา ชนเผาดจทลหมกมนอยกบเทคโนโลยขาดทกษะดานอารมณและไมสามารถมปฏสมพนธกบผอน จงเปนความคดท ไมเปนธรรมและไมเทาทนการเปลยนแปลง ในยคทประเทศไทยกำาลงกาวส Thailand 4.0 สงคมจงไมควรตนกลวเทคโนโลยดจทลจนเกนกวาเหต เพราะน เ ปนเพยงปรากฏการณการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยครงใหญอกครงหนงทมนษยชาตตองเผชญ เราจงควรเรยนรทจะยอมรบและนำามาใชใหเกดประโยชนอยางกวางขวางเชนเดยวกบทเคยยอมรบกระแสไฟฟาและเครองจกรกลเขามาเปนสวนหนงของชวต

สมองไมไดมพฒนาการแบบเสนตรงแบบอตโนมต

สมอง ไมจ�เปนตองมระเบยบแบบแผนหรอความคงท

ในการพฒนา

สมองสามารถปรบและเปลยน

โครงสรางและการพฒนาไดตลอดเวลา โดยไมจ�เปนตองมขนตอนใดขนตอนหนงเปนตวก�หนดวาสมองจะไดรบ

การพฒนาหรอไม

สมองถกสรางมาเพอ

การเรยนร

สมอง ปรบเปลยนและพฒนา

ไปตามสถานการณทเผชญ และวธการทสมองถกเลอกใช

ในแตละสถานการณ

_

25_

25

17-21 MAY 2017

22-24MAY 2017

17-21พฤษภาคม2560ณหอสมดแหงชาตประเทศสงคโปร

22-24พฤษภาคม2560ณกรงลอนดอนสหราชอาณาจกร

เทศกาลหนงสอสำาหรบเดกทจดขนเปนประจำาทกป โดยมสภาพฒนาหนงสอแหงชาตสงคโปร (National BookDevelopmentCouncilofSingapore:NBDCS)เปนเจาภาพเพอสนบสนนการสรางสรรคเนอหาสำาหรบเดกทเกยวกบประเทศในเอเชย โดยปนเนนทเนอหาเกยวกบประเทศอนโดนเซยเปนหลกสำาหรบกจกรรมอนๆในงานประกอบดวยการประชม การเสวนา การประกวดและจดแสดงผลงานภาพประกอบสำาหรบเดก รวมถงเวรกชอปโดยวทยากร ชอดงจากทวโลก อาท James Mayhew นกเขยนและ นกวาดภาพประกอบชาวองกฤษ Orit Bergman นกเขยนนทานเดกชอดงจากอสราเอล และ Dr.Murti Bunanta นกเขยนและประธานคณะกรรมการนานาชาตดาน หนงสอเดกและเยาวชน(IBBY)ประจำาประเทศอนโดนเซยhttps://afcc.com.sg

เวทเสวนาผนำาดานการศกษาทใหญทสดในโลก จดโดย บรตช เคานซล (British Council) สหราชอาณาจกร โดยปน เปนการแลกเปล ยนในธม “เมองโลก: ขบเคลอนการเปลยนแปลง สศกยภาพ ไรรอยตอ”(GlobalCities:ConnectingTalent,DrivingChange) ซงมงชใหเหนโอกาสและความทาทายของ การศกษาระดบอดมศกษาในยคทชมชนเมองเปน ตวขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม พรอมทงเฟนหาทางออกรวมกนในประเดนตางๆ อาท ใครคอผไดรบประโยชนและผเสยประโยชนจากการเตบโตของชมชนเมองความรวมมอในระดบนานาชาตเพอสนบสนนใหเมองตางๆเขาถงความรชนยอดของโลกรวมถงบทบาทของสถาบนการศกษาในการสรางทกษะและศกยภาพในระดบชมชนประเทศและนานาชาตโดยใชศษยเกาเปนตวกลางขบเคลอนความสำาเรจเปนตนwww.britishcouncil.org

ASIAN FESTIVAL OF CHILDREN’S CONTENT 2017 (AFCC)

GOING GLOBAL 2017

_

26_

W H AT ’ S G O I N G O N

26

องคความรและความชำานาญดานSTEM(Science,Technology, Engineer และMathematics) มความสำาคญเพมมากขนเรอยๆ ในศตวรรษท21ในฐานะเครองมอยกระดบเศรษฐกจและสงคมของประเทศซงสวนหนงเปนผลจากการแขงขนทางดานเศรษฐกจทตองอาศยการสรางสรรคนวตกรรมเพอสรางความแตกตางและตอบสนองความตองการของผบรโภคทดกวาคแขงซงจะนำาไปสการสรางมลคาเพมทงจากความพอใจทจะจายเพมขนของ ผบรโภคและจากการเพมผลตภาพในการผลตสนคาและบรการ ในการคดคนและสรางสรรคนวตกรรมสมยใหมจะตองอาศยการนำาองคความรและทกษะหลายๆ ดานมาใชประกอบกน ไมวาจะเปนความรและทกษะในดานวทยาศาสตรทใชอธบายสงตางๆทเกดขนรอบตวความรความเขาใจในเทคโนโลยตางๆทถกคดคนขนเพอตอบโจทยและแกไขปญหาของมนษย ความรและความสามารถดานคณตศาสตรในการคดวเคราะหทถอเปนสวนประกอบสำาคญในทกศาสตร รวมถงความร ความชำานาญดานวศวกรรมในการนำาความรดานวทยาศาสตรเทคโนโลย และคณตศาสตร มาประกอบกนเพอสรางสรรค ผลงานและนวตกรรม

การเรยนรทเรยกวาSTEMEducationจงมความสำาคญในฐานะแนวทางการเรยนรทอาศยการบรณาการความรใน 4ศาสตรเขาดวยกนผนวกกบการนำาทกษะการคดสรางสรรคและการออกแบบเขามาประกอบการเรยนร ผานกระบวนการ

STEM Education การเรยนรในศตวรรษทำ 21

เรยนรทเนนการปฏบตจรง โดยมโจทยและเปาหมายทชดเจนเพอฝกใหเดกรจกการคดวเคราะหและสงเคราะห การคดเพอแกไขปญหาหรอพฒนาการคดสรางสรรคนวตกรรมและการคดนอกกรอบเพอหาคำาตอบและทางเลอกทแตกตางหลากหลาย STEM Education จงเปนแนวทางการเรยนรของคน ยคใหมทเนนการคดวเคราะหและใชความคดสรางสรรคในการคนหาคำาตอบเปนการพฒนาความรและทกษะจากการลงมอปฏบตจรงสงผลใหเดกเกดความเขาใจอยางถองแทชวยใหเดกสามารถคนพบความชอบและตวตนของตนเองเปนการเรยนรทสรางแรงบนดาลใจใหกบเดกในการทจะพฒนาตอยอดตอไปการเรยนรแบบSTEMEducationมไดจำากดอยแคเพยงในโรงเรยนเทานน แตยงสามารถนำาไปใชจดกจกรรมการเรยนร ใหกบเดกไดในทกๆทไมวาจะเปนทบานและในสงคมเพราะการดำาเนนชวตของเดกกคอการเรยนรทตองอาศยการบรณาการความรและทกษะตางๆในทกดานเพอสนบสนนการตดสนใจและสงเสรมใหเดกลงมอทำาจรง

_

27_

S P E C I A L F E AT U R E

27

กลบมาอกครงกบมหกรรมสนกคด

โดย คณะกรรมการบรณาการดานพพธภณฑและแหลงเรยนร

เพอรวมสงเสรมการเรยนรของเดกและเยาวชน สงเสรมการทองเทยว และสงเสรมใหคนไทยมจตส� นกรรกสามคค มความเปนน� หนงใจเดยวกนจากการเรยนรประวตศาสตรและความเปนมาของชาตไทย “ตดปกความรสนอกหองเรยน ปท 2” กลบมาอกครงพรอมกบ 61 กจกรรมการเรยนรนอกหองเรยนในรปแบบ STEM Education + ทกษะทจ� เปนในศตวรรษท 21 ควบคกบการเรยนรดานศลปวฒนธรรม ธรรมชาต และสงแวดลอม จาก 17 หนวยงานของ ส� นกนายกรฐมนตร กระทรวงกลาโหม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ และ กรงเทพมหานคร อาท

การสาธตเครองบนบงคบวทำย What am I? สวนพฤกษศาสตร ขบวนการเขาดน Zoo on the go รถพพธภณฑสญจร การประดษฐภาพสามมต POP-UP Science Dome “ดาราศาสตร” Lab IT ตอน “หนยนตขนของ (Relay Robot) After School Science @ศนยวทำย พพธภณฑเดกกรงเทำพมหานคร Bot Camp

รายละเอยดเพมเตมท www.okmd.or.th/museandlearn2uและ www.facebook.com/MuseAndLearn2U

28