49
2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre Världens eko Carl Folke Stockholm Resilience Centre, Stockholms universitet Beijerinstitutet, Kungl. Vetenskapsakademien

Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Världens eko

Carl Folke Stockholm Resilience Centre, Stockholms universitet Beijerinstitutet, Kungl. Vetenskapsakademien

Page 2: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 3: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Biosfär formad av människan

Page 4: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

“Welcome to the Anthropocene Humans have changed the way the world works. Now they have to change the way they think about it, too

Humans have become a force of nature reshaping the planet on a geological scale—but at a far-faster-than-geological speed.”

May 28th, 2011

Reconnecting to the Biosphere

Page 5: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Perspektivet • Alltmer integrerade

ekonomier och samhällen

• Den levande resursbasen fundamentet för integreringen

• Miljöfrågor handlar om vår egen utveckling

säkerställa och möjliggöra en progressiv samhällsutveckling

Page 6: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre De

Deutsch et al. 2007. Global Environmental Change 17:238-249

Fishmeal imports to shrimp farming in Thailand

Urbanisation, globalisation and seafood production

Page 7: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Hela jorden är sammanbunden i ett system – ekologiskt, socialt, politiskt och ekonomiskt

Page 8: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

florianotte.webseiten.cc/ alexhaensel/alex/pho...

> 50% bor i urbana områden

Många har tappat kontakten med naturen

Page 9: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 10: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Ekosystemen levererar tjänster

Städer i Östersjöregionen 250 000 invånare

Page 11: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Millennium Ecosystem Assessment Ecosystem services – the benefits people obtain from

ecosystems

www.MAweb.org

Page 12: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

Ekosystemtjänster (inkl. matproduktion), beror av människans förmåga att samarbeta med

biosfären och stärka resiliensen

Carbon sinks Freshwater generation

Seafood production

Storm buffering

Pollination Grazing

Page 13: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Seafood management in Maine, USA a success story?

Page 14: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

1900 1950

1975 1999

Stocks of predatory fish (cod, tuna, flatfish).

Source: Christensen et al. 2003, Fish and Fisheries

Figure 11

Page 15: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Lobster aquaculture and juicy dinners……… a gilded trap?

Rhode Island – 72% loss from shell disease

Page 16: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Food production must be based more on biodiversity and ecosystem services

than monocultures and fossil fuels

Rebuilding in harmony with nature

Page 17: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Tipping points

Page 18: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Critical transitions and regime shifts

Page 19: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Låg resiliens – plötsliga brytpunkter

Page 20: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Claussen, et al (1999) Geophysical Research Letters 26, 2037-2040.

Green Sahara

Page 21: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Carl Folke, Science Director

Page 22: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Carl Folke, Science Director Claussen, et al (1999) Geophysical Research Letters 26, 2037-2040.

Page 23: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Interactions – global markets, land use, disturbance,

regional tipping and climate

the case of the Borneo rainforests, and the weather event El Niño

Page 24: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 25: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Turning El Niño from creator to destroyer

e.g. Curran et al. 200. Science; Page et al. 2002. Nature

1997 fires - 13–40% of the mean annual global carbon emissions from fossil fuels

Page 26: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre After Schellnhuber 2002

Switch and Choke Points In the Earth System

Page 27: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Aborigines arrive in Australia

Beginning of agriculture

Great European civilisations: Greek, Roman

Last Glacial-Interglacial Cycle

Source: GRIP ice core data (Greenland) And S. Oppenheimer, ”Out of Eden”, 2004

First migration of fully modern humans

out of Africa

Migrations of fully modern humans

from South Asia to Europe

Page 28: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

The Resilience of the Earth System

Page 29: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Climate Change

Ocean acidification

Ozone depletion

Global Freshwater Use

Rate of Biodiversity

Loss

Atmospheric Aerosol Loading

Changes in land use

Chemical Pollution

Planetary Boundaries

Rate of N input to the biosphere, P-inflow to Oceans

Page 30: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

A SAFE OPERATING SPACE FOR HUMANITY

to stay away from global tipping points

Page 31: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Resiliens Vända kris till

möjlighet

Förmåga att klara av oväntad förändring och kunna vidareutvecklas

Page 32: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Brist på resiliens – överraskningar

Page 33: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 34: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Resilience – turning crisis into opportunities

1. Buffra förändring

2. Aktiv anpassing

3. Transformering

Page 35: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Seafood management in Maine, USA a success story?

Page 36: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

Goulburn-Broken agriculture

• Economically lucrative - thriving

• Dryland cropping, grazing, irrigated dairy and fruit production, connecting the region to global markets - one quarter of the State of Victoria's export earnings

• Thresholds with possible knock-on effects between them

• widespread clearing of native vegetation and high levels of water use for irrigation have resulted in rising water tables, with severe salinization problems

• Breaking the agricultural path transform, requires changing deep values and creating a new identity

Walker et al. 2009. E&S

Page 37: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Transformation for building social-ecological resilience of the Great Barrier Reef system

• Crisis - Shifting perspective

• From separate parts to an integrated whole

• Active transformation of governance

Olsson, Folke, Hughes, 2008. PNAS

Page 38: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Navigating the transition to ecosystem-based management of the Great Barrier Reef, Australia

• Making organizational changes

• Bridging science and policy

• Changing people’s perceptions

• Facilitating community participation and public consultation

• Gaining state and national political support

• Incorporating an understanding of ecosystem dynamics into the governance system to build capacity for managing ecosystem services

Enabling conditions, strategies and leadership for:

Olsson, Folke, Hughes 2008. PNAS

Page 39: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

From Open Access to Ecosystem Stewardship of coastal marine resources in Chile --

Transforming governance

Page 40: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

3. The “Window of Opportunity”

Stefan Gelcich et al. (2010) PNAS 107:16794-9

It is during the period of crisis or surprise that institutions and connections between them are most open to dramatic transformation.

Page 41: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Transformation of SES

Preparing the system for change

Navigating the transition

Building resilience of the new direction

Window of opportunity

Chile’s coastal resources Sweden’s urban landscapes Australia’s Great Barrier Reef

Page 42: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Active stewardship of Earth’s life-support Systems

Kristianstads Vattenrike, Southern Sweden

Real world examples of social-ecological systems providing new insights for governance of ecosystem services Serve as ’pockets of resilience’ in landscapes and seascapes in times of global environmental change

Olsson et al. 2005. Ecology & Society Schultz et al. in press. World Development

Page 43: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Actor groups that take part in navigating transitions and help develop and retain a social/collective memory of

ecosystem management in the face of change

• Leaders, stewards, brookers, middlemen

• Knowledge carriers and retainers

• Interpreters and sense makers

• Networkers and facilitaters

• Visionaries and inspirers • Innovators and

experimenters • Followers and reinforcers

Page 44: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Bridging organizations • Performing essential functions in

crafting effective responses to change in social-ecological systems

• Linking groups, networks and organizations across levels, creating the right links, at the right time, around the right issues

• Accessing and combining multiple sources of knowledge and interests

• Enhancing vertical and horizontal integration and social learning

Bridging organization

Folke et al. 2005, Hahn et al. 2006, Olsson et al. 2007

Page 45: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Skifte i perspektiv

• Värdefråga – Ödesfråga

• Bevara – Utveckla

• Minska trycket – Aktivt sköta

• Reglera o styra - Samförvalta

Page 46: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 47: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

Page 48: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre

The Resilience Lens provides new, often surprising insights

Page 49: Världens eko · 2016. 4. 2. · Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04 Världens eko Carl Folke ... a success story? Carl Folke, Stockholm Resilience Centre 2011-10-04

2011-10-04 Carl Folke, Stockholm Resilience Centre