Vodena para u atmosferi

Kurs: Uvod u meteorologiju I Kurs: Uvod u meteorologiju I Predavač: doc. Branislava Lalić Predavač: doc. Branislava Lalić

Elementi vlažnosti vazduhaElementi vlažnosti vazduha

LedLed

= 109,5 o= 109,5 o

a = b = 99 a = b = 99 m m

c = 162 c = 162 m m

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi

VodaVoda

= 105 o= 105 o

a = b = 96 a = b = 96 m m

c = 154 c = 154 m m

Уз објашњење ефекта испаравања

vtl LLL

Na slici 6.2 prikazana je zavisnost latentne toplote isparavawa vode LV od temperature. Na primer, pri temperaturi od 100 oC ta toplota iznosi 2261 J g-1 dok pri temperaturi od 0 oC iznosi 2501 J g-1.

Slika 6.2 Latentna toplota isparavawa (kondenzacije) za razli~ita agregatna stawa vode

Prilikom kondenzacije vodene pare osloba|a se ista koli~ina toplote, kao

{to se tro{i pri isparavawu, ali sada kao latentna toplota kondenzacije. Na slici 6.2 prikazana je latentna toplota isparavawa (kondenzacije) pri prelasku leda u vodu Lt i leda u paru L1 pri ~emu va`i relacija

Elementi vlažnosti vazduhaElementi vlažnosti vazduha

Pritisak vodene parePritisak vodene pare Maksimalni pritisak vodene pare Maksimalni pritisak vodene pare Deficit zasićenosti Deficit zasićenosti Apsolutna i specifična vlažnost vazduhaApsolutna i specifična vlažnost vazduha

Odnos smešeOdnos smeše Tačka roseTačka rose

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi

q = 0622 e

p - 0378e,

, f = 0622e

p -e.,

Maksimalni pritisak Maksimalni pritisak vodene parevodene pare

u odnosu na led je manji u odnosu na led je manji nego pritisak zasicene nego pritisak zasicene vodene pare u odnosu na vodene pare u odnosu na ravnu povrsinu ciste vode ravnu povrsinu ciste vode pri istoj temperaturipri istoj temperaturi

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi

Elementi vlažnosti vazduhaElementi vlažnosti vazduha

Dnevni hod elemenata vlažnosti vazduhaDnevni hod elemenata vlažnosti vazduha

Pritisak vodene parePritisak vodene pare –– ima dva tipa ima dva tipa

Iznad mora i okeana odgovara Iznad mora i okeana odgovara dnevnom hodu temperature vazduha. dnevnom hodu temperature vazduha. Maksimum se javlja oko 14 h, a Maksimum se javlja oko 14 h, a minimum pred izlazak Sunca. Deminimum pred izlazak Sunca. Deššava ava se cele godine iznad vode, a zimi se cele godine iznad vode, a zimi iznad kopna.iznad kopna.

Leti iznad kopna u umerenim Leti iznad kopna u umerenim šširinama ima dva maksimuma (u 09 h irinama ima dva maksimuma (u 09 h i 21 h) i dva minimuma (u 04 h i 15 h)i 21 h) i dva minimuma (u 04 h i 15 h)

Kruženje vode u prirodiKruženje vode u prirodi

5 10 15 20

Lokalno vreme (~as)

1 2 . 0

1 3 . 0

1 4 . 0

1 5 . 0

1 6 . 0

Prit

isak

vod

ene

par

e (m

b)

S inderhove (Holandija) 52oN 5,75oE

a )

5 10 15 20

Lokalno vreme (~as)

2 0 . 0

4 0 . 0

6 0 . 0

8 0 . 0

1 0 0 . 0

Rel

ativ

na v

la`n

ost (

%)

Rimski [ an~evi 45,35oN 19,30oE

b )

Dnevni hod elemenata vlažnosti vazduhaDnevni hod elemenata vlažnosti vazduha

Relativna vlažnost vazduha i temperaturaRelativna vlažnost vazduha i temperatura

Kruženje vode u prirodiKruženje vode u prirodi

Kruženje vode u prirodiKruženje vode u prirodi

GodiGodiššnji hod elemenata vlažnosti nji hod elemenata vlažnosti vazduhavazduha

Pritisak vodene pare Pritisak vodene pare –– prati godi prati godiššnji hod nji hod temperature vazduhatemperature vazduha

Relativna vlažnost vazduha Relativna vlažnost vazduha –– suprotan od suprotan od godigodiššnjeg hoda temperaturenjeg hoda temperature M e s e c

0 . 0

5 . 0

1 0 . 0

1 5 . 0

2 0 . 0P

ritis

ak v

oden

e p

are

(mb

)

j f m a m j j a s o n d

a )

M e s e c

6 0

7 0

8 0

9 0

1 0 0

Rel

ativ

na v

la`n

ost (

%)

j f m a m j j a s o n d

b )

Slika 1.7 Godi{nji hod: a) pritiska vodene pare i b) relativne vla`nosti vazduha u Novom Sadu za period (1949-1989).

Uticaj biljnog pokrivača na dnevni hod pritiska vodene pareUticaj biljnog pokrivača na dnevni hod pritiska vodene pare

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi

Promena elemenata vlažnosti vazduha sa visinomPromena elemenata vlažnosti vazduha sa visinom

Pritisak vodene pare brže opada sa visinom iznad ravničarskih nego iznad Pritisak vodene pare brže opada sa visinom iznad ravničarskih nego iznad planinskih predela. planinskih predela.

Specificna vlažnost opada sporije nego pritisak vodene pareSpecificna vlažnost opada sporije nego pritisak vodene pare

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi

z o-z/ze = e 10 H

zH = 6.3 km. Promena je mnogo veća nego u slučaju zH = 6.3 km. Promena je mnogo veća nego u slučaju atmosferskog pritiska zbog stalnog unošenja vodene pare u atmosferskog pritiska zbog stalnog unošenja vodene pare u atmosferu u nižim slojevima koje je izazvano različitim atmosferu u nižim slojevima koje je izazvano različitim procesima.procesima.

Geografska raspodela vlažnosti vazduhaGeografska raspodela vlažnosti vazduha

Pritisak vodene pare - Zavisi od brzine isparavanja i prati hod temperature. Pritisak vodene pare - Zavisi od brzine isparavanja i prati hod temperature. Oko Ekvatora 20 mb u proseku ali može da bude i 35 mb. U dubini Oko Ekvatora 20 mb u proseku ali može da bude i 35 mb. U dubini kontinenata, zimi srednje mesečne vrednosti iznose oko 10 mb.kontinenata, zimi srednje mesečne vrednosti iznose oko 10 mb.

Relativna vlažnost vazduha – U zoni Ekvatora i Severnog ledenog okeana sr Relativna vlažnost vazduha – U zoni Ekvatora i Severnog ledenog okeana sr godisnja vrednost iznosi oko 85 %, dok u pustinjama Srednje Azije može da godisnja vrednost iznosi oko 85 %, dok u pustinjama Srednje Azije može da bude leti 15-20%bude leti 15-20%

Vodena para u atmosferiVodena para u atmosferi