VII KONGRES BROKERÓW

Mikołajki 2004     

  

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH FIRM POŚREDNICTWA UBEZPIECZENIOWEGO

PO PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ

     

KANCELARIA PRAWNICZA ZBIGNIEW JASIŃSKI, ANDRZEJ CHRÓŚCICKI I PARTNERZY

UL. NOWY ŚWIAT 27, 00-029 WARSZAWA TEL. (+ 48 22 ) 82 64 624, TEL. KOM. 695 66 13 44 E-MAIL kancelaria.chroscicki@wp.pl

 

  

Jednolity rynek ubezpieczeniowy opiera się na zasadzie swobody  osiedlania się i na zasadzie swobody świadczenia usług,  określonych, między innymi, dwiema seriami dyrektyw mających  zastosowanie odpowiednio do ubezpieczeń na życie - life insurance  oraz do pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych  - non-life insurance   

Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Swoboda osiedlania się oznacza w praktyce możliwość zakładania  przedsiębiorstw w danym kraju przez podmioty z innego kraju  członkowskiego UE    Zasada ta jeśli chodzi o ubezpieczenia została zawarta po raz  pierwszy w stosownych dyrektywach wydanych w 1973 i 1979 r.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Swoboda świadczenia usług, jest rozumiana jako możliwość  oferowania przedsiębiorstwom z danego kraju członkowskiego UE  wykonywania swej działalności na rzecz klientów z innego kraju  członkowskiego bez konieczności ustanawiania tam swych  oddziałów ( filii ), bądź jako prawo do nabycia usług w legalnie  działających w innych krajach przedsiębiorstwach.   Zasada ta w zakresie ubezpieczeń została po raz pierwszy  zastosowana w dyrektywach z 1988 i 1990 r.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Dyrektywa Rady 79/267/EWG z 5 marca 1979 r. w sprawie  koordynacji ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych  dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie  bezpośrednich ubezpieczeń na życie umożliwiała prowadzenie  działalności przez towarzystwa ubezpieczeniowe odrębnie w  każdym z dwóch działów, które miały zapewnić ochronę interesów  ubezpieczonych na życie, poprzez separację prawną firm  oferujących pozostałe ubezpieczenia.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Dyrektywy Rady 88/357/EWG z 22 czerwca 1988 r. i 90/619/EWG  z dnia 8 listopada 1990 r. w sprawie koordynacji ustaw,  rozporządzeń i przepisów administracyjnych dotyczących  ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie i  ustalenia przepisów ułatwiających skuteczną realizację swobody  świadczenia usług wprowadziły zasadę jednolitej licencji, zgodnie  z którą licencja będzie wydawana przez władze kraju, w którym  mieści się siedziba firmy ubezpieczeniowej.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zgodnie z tymi dyrektywami, przedsiębiorstwo mające swoją  siedzibę w jakimkolwiek kraju członkowskim UE ma prawo  sprzedawania wszystkich swoich produktów na obszarze  wszystkich krajów członkowskich, przy czym przedsiębiorstwo to  podlega nadzorowi władz kraju swej siedziby ( home country  control )   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Polskie ustawodawstwo ubezpieczeniowe zostało częściowo  dostosowane do przepisów prawa wspólnotowego, poprzez  uchwalenie przez Sejm w dniu 22 maja 2003 r., czterech ustaw  ubezpieczeniowych, które w swoich rozwiązaniach implementują  częściowo normy prawa wspólnotowego.    Kancelaria Prawnicza Z. Jasiński & Andrzej Chróścicki

  Przejawem dostosowania systemów prawnych w zakresie  pośrednictwa ubezpieczeniowego jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, która częściowo uwzględnia  przepisy Dyrektywy 2002/92/EC z dnia 9 grudnia 2002 r. w  sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego.    Dyrektywa ta wchodzi w życie w dniu 15 stycznia 2005 r.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Sejm w dniu 2 kwietnia 2004 r. uchwalił ustawę o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.  Na mocy tej ustawy proponuje się w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym wprowadzić zmianę w jej tytule poprzez dodanie odnośnika w brzmieniu:  „Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji dyrektywy 2002/92/WE z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego ( Dz. Urz. WE L 9 z 15.01.2003, str. 3 i n. ).”  Informacja o transpozycji wskazanej Dyrektywy oznacza, iż Dyrektywa ta będzie transponowana do ustawodawstwa polskiego w zakresie regulacji ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym

- nie oznacza zaś, iż ustawa ta wyczerpuje dyspozycję przepisów Dyrektywy.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Ustawa ta, której jedynymi normami prawnymi są normy  nakazujące dodanie do tytułów poszczególnych ustaw odnośników:

precyzujących, które Dyrektywy są wdrażane w przepisach tych  ustaw, sugeruje, że treść przepisów tych ustaw jest zgodna z  treścią wskazanych Dyrektyw.    Tymczasem jest to oczywista nieprawda, czego przykładem jest  chociażby ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zgodnie z zasadą swobody świadczenia usług ubezpieczeniowych  Krajowy zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność  ubezpieczeniową na terytorium państwa członkowskiego UE, bez  konieczności uzyskiwania zezwolenia organu nadzoru danego  państwa.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  W takim przypadku działalność takiego zakładu podlega  nadzorowi polskiego organu nadzoru to jest Komisji Nadzoru  Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego UE  może wykonywać działalność na terytorium Polski, bez zezwolenia  KNUiFE, jeżeli uzyskał odpowiednie zezwolenie na wykonywanie  tej działalności w państwie, w którym ma siedzibę.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  W zakresie działalności ubezpieczeniowej w Polsce zagraniczny  zakład ubezpieczeń podlega nadzorowi właściwego organu  państwa członkowskiego UE, w którym ma swoją siedzibę.   Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego UE ,  wykonujący działalność na terytorium Polski, jest obowiązany  stosować prawo polskie, chyba że co innego wynika z umowy  międzynarodowej, której Polska jest stroną.   Kancelaria Prawnicza Z. Jasiński & A. Chróścicki 

  Za zobowiązania z tytułu wykonywanej działalności zagraniczny  zakład ubezpieczeń odpowiada całym swoim majątkiem.  Zagraniczny zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność na  terenie Polski poprzez oddział lub w inny sposób po spełnieniu  wymogów określonych przez prawo polskie.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Rezydenci oraz nierezydenci podejmujący działalność  gospodarczą na terytorium Polski mogą zawierać umowy  ubezpieczeniowe także z zagranicznymi zakładami ubezpieczeń  któregoś z państw członkowskich, nieprowadzącymi działalności  w Polsce.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

 Zgodnie z obowiązującą w chwili obecnej ustawą o pośrednictwie  ubezpieczeniowym zarówno agent wpisany do rejestru agentów,  jak i broker ubezpieczeniowy posiadający zezwolenie na  wykonywanie działalności brokerskiej, mogą wykonywać  działalność agencyjną lub brokerską na terytorium innego  państwa członkowskiego UE, po zawiadomieniu polskiego organu  nadzoru o zamiarze wykonywania tej działalności poza  terytorium Polski.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki 

  Organ nadzoru w terminie 30 dni od powiadomienia przez agenta  lub brokera o zamiarze wykonywania działalności na terenie  innego państwa członkowskiego UE ma obowiązek przekazać  organowi nadzoru tego państwa członkowskiego informację o  wpisie agenta do rejestru agentów lub o posiadaniu przez brokera  zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej.     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Agent lub broker ubezpieczeniowy, mający siedzibę lub miejsce  zamieszkania w innym państwie członkowskim UE, może  wykonywać działalność agencyjną lub brokerską na terytorium  Polski jeżeli jest wpisany do odpowiedniego rejestru w tym  państwie.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Agent lub broker ubezpieczeniowy, który zamierza podjąć  działalność agencyjną lub brokerską na terytorium Polski ma  obowiązek powiadomić o tym organ polskiego nadzoru.    Agent lub broker mogą rozpocząć działalność po uzyskaniu przez  organ nadzoru informacji od organu nadzoru państwa  macierzystego w wpisie agenta lub brokera do właściwego  rejestru.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Kraj Pracownicy Agenci Brokerzy Sieć zewnętrzna

Inne

Austria 26,4% 3,9% 15,1% 52,1% 2,6%

Belgia 2,4 4,8 35,4 41,1 16,3

Dania 11,1 49,0 9,3 19,0 11,6

Hiszpania - 17,7 2,7 73,1 6,5

Finlandia 98,0 - 2,0 - -

Francja 17,0 9,0 9,0 60,0 5,0

W. Brytania 25,0 2,5 62,2 8,1 2,2

Irlandia 19,0 21,0 55,0 - 5,0

Włochy 9,2 27,2 1,2 62,4 -

Holandia 16,0 5,0 50,0 19,0 10,0

Portugalia 3,5 12,3 0,7 82,5 1,0

Kanały dystrybucji ubezpieczeń na życie w wybranych krajach członkowskich U E.

  Zdaniem wielu ekspertów rynku ubezpieczeniowego polskie  zakłady ubezpieczeń i polscy pośrednicy ubezpieczeniowi mogą  nie obawiać się konkurencji na polskim rynku ubezpieczeń po  przystąpieniu Polski do UE, tak zarówno ze strony zagranicznych  zakładów ubezpieczeń, jak też zagranicznych pośredników  ubezpieczeniowych.   Koronnym argumentem przytaczanym w tych poglądach jest fakt,  iż większość dużych zagranicznych zakładów ubezpieczeń  prowadzi już działalność na polskim rynku ubezpieczeniowym od  kilkunastu lat.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Moim zdaniem, pogląd te nie jest całkowicie zgodny z  rzeczywistością albowiem zakłada niesłusznie element pewnej  stałości rynku.     Obraz potencjalnej konkurencji dla polskich zakładów  Ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych przedstawiają  Dwie tabele.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Kraj Liczba zakładów ubezpieczeń na życie

Austria 41

Belgia 68

Niemcy 126

Dania 92

Hiszpania 121

Finlandia 19

Francja 135

Wielka Brytania 240

Grecja 35

Irlandia 40

Włochy 97

Luksemburg 64

Holandia 116

Portugalia 35

Szwecja 39

Razem 1268

Tabela 1. Liczba zakładów ubezpieczeń na życie w krajach UE

Kraj Nr 1 Nr 2 Nr 3 Nr 4 Nr 5 Udział w rynku pięciu największy. Zakładów

Austria Raiffeisen Sparkassen-Versicherun

Wiener Stadtische

Generali Versicherun

UNIQA Personen

50,4%

Belgia Fortis KBC Axa Royale Belge

Les AP SMAP 72,9%

Niemcy Allianz Winterhur Leben

R+V Aachener und Munchener

Deutscher Herold

30,8%

Dania PFA Pension Danica Tryg Baltica Kommunernes Codan 54,8%

Hiszpania BBVA SEGUROS

Vidacaixa Mapfre Vida Caja Madrid BCH Vida 37,5%

Finlandia Varma Sampo Ikmarinen Tapiola Pension

Fennia Pension Verdandi Pension

99,7%

Francja CNP AXA Predica BNP/Paribas AGF 54,4%

Wielka Brytania Barclays Life CGNU Prudential Lloyds TSB Standard Life 48,9%

Grecja Interamerican Life

Ethniki Nationale-Nederlanden

Aspis Pronia AIG Life-Alico 70,1 %

Irlandia Irish Life Ark Life Hibernian Life Lifetime Friend First 71,9%

Włochy Alleanza Assicurazioni

Assicurazioni Generali

Inst. Nazionale Ass. Ni.

Roma Vita Mwdiolanum Vita

27,2

Luksemburg Lombard International

Investlife Paneurolife Scottish International

Euresa Life 54,6%

Holandia ING Aegon Interpolis Achmea DLL-N-O 58,7%

Szwecja Skandia SPP SEB Robur LF-group 74,3%

Tabela 2. Największe zakłady ubezpieczeń w krajach UE

  Należy sobie zadać pytanie w oparciu o jakie zasady prawa  wspólnotowego będą prowadziły działalność polskie podmioty z sektora usług finansowo – ubezpieczeniowych po dniu 1 maja 2004 r. ?    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Jedną z czterech podstawowych swobód realizowanych w ramach  wewnętrznego rynku UE jest zasada swobody świadczenia usług.   Swoboda świadczenia usług została uregulowana w art. 49-55   Traktatu Wspólnoty Europejskiej.    Z przepisu art. 51 TWE wynika, że swoboda świadczenia usług  ubezpieczeniowych i bankowych związanych z przepływem  kapitału, musi być realizowana w zgodzie z zasadą swobody  przepływu kapitałów.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Przepis art. 50 TWE wyklucza możliwość jednoczesnego  korzystania przez podmioty wspólnotowe ze swobody świadczenia  usług i z innych swobód przewidzianych Traktatem.     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Przepis art. 56 Traktatu stwierdza, że zakazane są wszelkie  ograniczenia w przepływie kapitału między państwami  członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a  państwami trzecimi a także, że zakazane są wszelkie ograniczenia  w płatnościach między państwami członkowskimi oraz między  państwami członkowskimi a państwami trzecimi.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Niezależnie od tego, czy usługi finansowe i ubezpieczeniowe  korzystają ze swobody przepływu kapitału czy swobody  świadczenia usług podstawowe pojęcia związane z usługami w tym  zakresie wywodzą się z zasady swobody świadczenia usług.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  W rozumieniu prawa wspólnotowego ( TWE ) przez usługi  rozumie się świadczenie wykonywane z reguły odpłatnie.     Charakter odpłatny działalności usługowej nie zawsze oznacza, że  za usługę musi zapłacić bezpośredni konsument.     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Koniecznym elementem stanu faktycznego w przypadku  świadczenia usług podlegających prawu wspólnotowemu jest  element trans graniczny, który oznacza, że sytuację faktyczne o  charakterze całkowicie wewnątrzkrajowym nie podlegają prawu  wspólnotowemu o swobodzie świadczenia usług.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Element trans graniczny oznacza, że usługodawca i usługobiorca  są podmiotami pochodzącymi z dwóch różnych państw  członkowskich.    Możliwe jest także, że ze względu na szczególny charakter  świadczonych usług, granicę przekracza sama usługa.     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Element trans graniczny przy świadczeniu usług może wystąpić w czterech formach:   forma pierwsza, zwana czynną swobodą świadczenia usług ma  miejsce wtedy, gdy usługodawca pochodzący z jednego kraju  członkowskiego i prowadzący w nim stałą działalność gospodarczą  przemieszcza się czasowo do innego kraju członkowskiego w celu  wykonania tam usługi.  Z taką sytuacja możemy mieć do czynienia, gdy pośrednik ubezpieczeniowy będący obywatelem jednego państwa członkowskiego, przemieszcza się do innego państwa członkowskiego w celu sprzedaży polisy ubezpieczenia na życie --klientowi będącemu obywatelem państwa goszczącego,  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Forma druga to bierna swoboda świadczenia usług, która polega  na tym, że usługobiorca z jednego państwa członkowskiego  przemieszcza się do innego państwa członkowskiego, w którym  posiada swoją siedzibę zawodową usługodawca, w celu  skorzystania tam z usług świadczonych przez usługodawcę.   

  Z taką sytuacją mamy do czynienia wówczas w przypadku pośrednictwa ubezpieczeniowego lub finansowego gdy obywatel jednego państwa członkowskiego przemieszcza się do drugiego państwa członkowskiego w celu zakupu polisy obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych lub zakupu jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Trzecia forma świadczenia usług występuje wówczas, gdy granice  przekracza sama usługa.     Do sytuacji mieszczących się w tym stanie faktycznym możemy zaliczyć przypadek, w którym przez granicę przesyłana jest ekspertyza brokerska zamówiona przez obywatela jednego państwa członkowskiego u brokera mającego siedzibę w innym państwie członkowskim,    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Czwarta forma swobody świadczenia usług została określona przez  Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który uznał za swobodę  świadczenia usług również taką sytuację gdy oba podmioty to jest  usługodawca będący obywatelem jednego państwa  członkowskiego i usługobiorca, będący obywatelem drugiego  państwa członkowskiego znajdują się w państwie trzecim, w  którym świadczona jest usługa.  

  Jeżeli pośrednik ubezpieczeniowy jest obywatelem polskim a klient nabywający polisę ubezpieczenia obywatelem francuskim, zaś sprzedaż polisy ubezpieczeniowej następuje w Szwecji.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

 Drugim istotnym elementem przy świadczeniu usług na jednolitym rynku wewnętrznym UE jest element czasu.    Działalność usługowa charakteryzuje się tym, że jest wykonywana  na terytorium państwa goszczącego czasowo, mając charakter  przejściowy.  Świadczenie usług musi mieć z góry określony początek i koniec.    Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zgodnie z Traktatem Unii Europejskiej nie można jednocześnie  powoływać się na różne swobody.    Nie jest możliwe jednoczesne powoływanie się przez jakikolwiek  podmiot na dwie zasady jednocześnie z tego powodu,  że mogłoby to prowadzić do obchodzenia surowszych przepisów  dotyczących swobody przedsiębiorczości na rzecz bardziej  liberalnej regulacji dotyczącej swobody świadczenia usług.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Swoboda przedsiębiorczości jest sformułowana w art. 43 Traktatu  i oznacza zakaz ograniczania swobody przedsiębiorczości  obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego  państwa członkowskiego.        Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji,  oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa  członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

Z zastrzeżeniem przepisów dotyczących swobody przepływu  kapitałów, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i  wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak  również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza  spółkami, na warunkach określonych przez ustawodawstwo  państwa przyjmującego dla własnych obywateli.     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

 Należy mieć na uwadze, że w przypadku usług pośrednictwa  finansowego i ubezpieczeniowego, przepis art. 58 ust. 1 i 2 TWE stwierdza, że art. 56 Traktatu zawierający zakaz wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału, między państwami członkowskimi, nie narusza prawa państw członkowskich do:

 - stosowania odpowiednich przepisów ich prawa podatkowego traktujących odmiennie podatników ze względu na różne miejsce zamieszkania lub inwestowania kapitału,

 

-   

•-  podejmowania wszelkich środków niezbędnych do zapobiegania naruszeniom ich ustaw i aktów wykonawczych, zwłaszcza w sferze podatkowej i w dziedzinie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami finansowymi lub ustanowienia procedur deklarowania przepływu kapitału do celów informacji administracyjnej bądź statystycznej, lub podejmowania środków uzasadnionych powodami związanymi z porządkiem publicznym lub bezpieczeństwem publicznym.

Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Niezależnie od kwestii w oparciu o jaką zasadę polscy pośrednicy  finansowi lub ubezpieczeniowi prowadziliby swoją działalność w  innym kraju członkowskim UE, to jest czy w oparciu o zasadę  swobody świadczenia usług, czy w oparciu o zasadę swobody  przedsiębiorczości realizowaną w ramach swobody przepływu  kapitałów, powstaje problem, gdy podmiot mający siedzibę w  Polsce świadczy usługi w innym kraju członkowskim, i w tym celu  czasowo przemieszcza do kraju goszczącego, również swoich  pracowników.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Jeżeli polski pośrednik finansowy lub ubezpieczeniowy będzie  prowadził działalność pośrednictwa w innym kraju członkowskim  UE, to może on zatrudnić w ramach prowadzenia tej działalności,  na terenie tego innego kraju członkowskiego, dowolną liczbę osób  mających miejsce zamieszkania i obywatelstwo polskie.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie Binsbergen (sprawa 33/74, Van Binsbergen v. Bestuur van de Bedrijfsvereniging voor de Metaalnijverheid, Zb.Orz.1974, s. 1299 ) stwierdził, iż:   przepisy Traktatu zakazujące państwom członkowskim  stosowania ograniczeń w swobodnym świadczeniu usług na  terytorium WE, a więc dotyczące zasady traktowania narodowego  usługodawców przez państwa członkowskie, mają charakter  jasny, precyzyjny, konkretny i nadający się do bezpośredniego  wykonania bez wydawania przepisów wykonawczych.

 Za całkowicie bezpodstawny ETS uznał wymóg posiadania siedziby na terytorium państwa goszczącego przez usługodawcę.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Jaki jednak będzie stan prawny w zakresie usług pośrednictwa  finansowego i ubezpieczeniowego w sytuacjach, gdy niektóre  normy prawa polskiego, nie będą zgodne z odpowiednimi  normami prawa wspólnotowego ?     Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  W wielu wypadkach sądy polskie będą zmuszone dokonywać  oceny prawa polskiego pod kątem jego zgodności z prawem  wspólnotowym i w przypadku stwierdzenia rozbieżności między  konkretnymi normami prawnymi stosować normy prawne prawa  wspólnotowego.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Dotychczasowe doświadczenia krajów członkowskich UE  wskazują, iż przy rozstrzyganiu niezgodności między prawem  krajowym a prawem wspólnotowym, zazwyczaj kierowano się w  poszczególnych krajach członkowskich dwoma zasadami prawa  wspólnotowego, a mianowicie: 

  - zasadą bezpośredniego skutku

  - zasadą pierwszeństwa  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Dla naszej praktyki oznacza to, nie mnie nie więcej, że jeżeli sąd  polski mający zastosować określone prawo w określonej sprawie,  stwierdzi, że jakiś przepis tego prawa np. ustawy o pośrednictwie  ubezpieczeniowym jest niezgodny z właściwym przepisem prawa  wspólnotowego – w tym przypadku Dyrektywy, to sąd polski ma  obowiązek oprzeć swoje rozstrzygnięcia na odpowiednim  przepisie prawa wspólnotowego a nie ustawy o pośrednictwie  ubezpieczeniowym.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  W prawie wspólnotowym funkcjonują też trzy powszechnie znane  pojęcia, a mianowicie:

  „bezpośrednie obowiązywanie”     „bezpośrednie stosowanie”    „bezpośredni skutek”   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróscicki

Pierwsze pojęcie „bezpośredniego obowiązywania” oznacza, że  przepisy prawa wspólnotowego, z wyjątkiem Traktatów,  obowiązują w państwach członkowskich UE z dniem ich wejścia w  życie bez konieczności wprowadzania tych przepisów do  ustawodawstwa wewnętrznego danego kraju członkowskiego.  

Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Pojęcie „bezpośredniego stosowania” oznacza sposób i zakres  stosowania prawa wspólnotowego przez organy państwowe  danego kraju członkowskiego UE.    Sąd polski rozpoznający sprawę z elementem wspólnotowym może za podstawę swego rozstrzygnięcia uznać przepis prawa wspólnotowego, w niektórych przypadkach określony przepis właściwej Dyrektywy.  Sens tego pojęcia polega na tym, że podstawę prawną sprawy wniesionej przed sądem polskim, stanowią nie przepisy prawa polskiego lecz prawa wspólnotowego.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Pojęcie „bezpośredniego skutku” oznacza, że przepisy prawa  wspólnotowego przyznają obywatelom Unii i podmiotom  prawnym, określone uprawnienia lub roszczenia, które powinny  być chronione przez sądy danego kraju członkowskiego.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Osoby prawne, osoby fizyczne i inne jednostki organizacyjne  mogą dochodzić roszczeń o wyrównanie szkody wyrządzonej  naruszeniem prawa wspólnotowego przez państwo.       Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróscicki

  Państwo członkowskie może ponosić odpowiedzialność  odszkodowawczą także z tytułu działania naruszającego przepisy  prawa wspólnotowego, przy czym obowiązek naprawienia szkody  nie może być ograniczony przepisami wewnętrznymi, w tym  dotyczącymi zasady podziału władz.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Przesłanki odpowiedzialności państwa za szkodę wyrządzoną jednostce wskutek niewykonania w terminie Dyrektywy zostały sformułowane we wskazanym wyżej orzeczeni TS w sprawie Francovich i są one następujące:  - rezultat przewidziany w Dyrektywie musi zawierać przyznanie praw jednostce ( firmie ),   - jest możliwe określenie treści tych praw na podstawie przepisów Dyrektywy,

 - istnieje związek przyczynowy między naruszeniem przez państwo obowiązku a szkodą doznaną przez jednostkę.   Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Wychodząc naprzeciw tym rozwiązaniom w dniu 14 maja 2004 r.  Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu cywilnego, a zwłaszcza art.  417 K. c. regulującego odpowiedzialność odszkodowawczą za  szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie lub  zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. W nowym brzmieniu wymieniony przepis Kodeksu cywilnego postanawia, że:  za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, ponosi odpowiedzialność Skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego albo inna osoba prawna wykonująca te władzę z mocy prawa.  Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  

Z uwagi na przystąpienie do UE nowych członków, zdaniem  Komisji koniecznym stało się ponowne określenie definicji  podmiotu pośrednictwa ubezpieczeniowego.  ·pośredników całkowicie niezależnych, ponoszących pełne ryzyko handlowe, 

· pośredników negocjujących, których zadaniem jest tylko skontaktowanie stron, 

 ·   pośredników pełnomocników, zawierających umowy.   Kancelaria Prawnicza. Z. Jasiński & A. Chróścicki

Dwie ostatnie kategorie pośredników, są to pośrednicy o zróżnicowanym poziomie zależności od zakładów ubezpieczeń i można do nich zaliczyć, zarówno brokerów jak i agentów, w zależności od kryterium ich podziału

  Najnowsza Dyrektywa 2000/92/EEC z 9 grudnia 2002 r. w art. 2  ust. 3 podtrzymuje definicję przedmiotową pośrednictwa  ubezpieczeniowego przewidując, że pośrednikiem  ubezpieczeniowym jest każda osoba, która podejmuje lub  wykonuje czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego.       Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

  Zgodnie z normami prawnymi prawa wspólnotowego organem  sprawującym kontrolę nad państwami członkowskimi w zakresie  przestrzegania prawa wspólnotowego jest Komisja Europejska.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki

   Każdy może złożyć skargę do Komisji Europejskiej, zarówno na przepisy aktów prawnych prawa krajowego, bez względu na ich rodzaj, jak też na praktykę postępowania organów administracji państwowej, która jest niezgodna z prawem wspólnotowym.      Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróscicki

  Obecna linia orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości ustala  zasadę pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej państwa  członkowskiego za szkodę spowodowaną dla osób fizycznych lub  prawnych brakiem przestrzegania w danym państwie prawa  wspólnotowego.       Kancelaria PrawniczaZ. Jasiński & A. Chróścicki