Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba2 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
33333
s a r C e v is a r C e v is a r C e v is a r C e v is a r C e v i
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba
kanoni ukanonobiskanoni ukanonobiskanoni ukanonobiskanoni ukanonobiskanoni ukanonobis
winaaRmdegwinaaRmdegwinaaRmdegwinaaRmdegwinaaRmdeg
saqarTveloSi adamianissaqarTveloSi adamianissaqarTveloSi adamianissaqarTveloSi adamianissaqarTveloSi adamianis
uflebebis Sesaxebuflebebis Sesaxebuflebebis Sesaxebuflebebis Sesaxebuflebebis Sesaxeb
2002 wlis moxseneba2002 wlis moxseneba2002 wlis moxseneba2002 wlis moxseneba2002 wlis moxseneba
`vinc bnels naTlad`vinc bnels naTlad`vinc bnels naTlad`vinc bnels naTlad`vinc bnels naTlad
saxavs da naTels _saxavs da naTels _saxavs da naTels _saxavs da naTels _saxavs da naTels _
bnelad~bnelad~bnelad~bnelad~bnelad~
irakli kotetiSviliirakli kotetiSviliirakli kotetiSviliirakli kotetiSviliirakli kotetiSvili
N5(17), maisi, 2003N5(17), maisi, 2003N5(17), maisi, 2003N5(17), maisi, 2003N5(17), maisi, 2003
99999
2121212121
3333333333
rogor moviqceT Turogor moviqceT Turogor moviqceT Turogor moviqceT Turogor moviqceT Tu
mowmed gamogviZaxes?mowmed gamogviZaxes?mowmed gamogviZaxes?mowmed gamogviZaxes?mowmed gamogviZaxes?
vladimer albrextivladimer albrextivladimer albrextivladimer albrextivladimer albrexti
4747474747
mediis profesiulimediis profesiulimediis profesiulimediis profesiulimediis profesiuli
standartistandartistandartistandartistandarti
`Tavisufleba~ sardafSi...`Tavisufleba~ sardafSi...`Tavisufleba~ sardafSi...`Tavisufleba~ sardafSi...`Tavisufleba~ sardafSi... 4848484848
nugzar papuaSvilinugzar papuaSvilinugzar papuaSvilinugzar papuaSvilinugzar papuaSvili
4646464646
eTikuri JurnalistikaeTikuri JurnalistikaeTikuri JurnalistikaeTikuri JurnalistikaeTikuri Jurnalistika
3TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
irakli
kotetiSvili
kanoni
ukanonobis
winaaRmdeg
moqalaqeebis ukanono dakaveba da Cxreka,
dausabuTebeli narkologiuri eqspertizis
Catareba, Tavisuflebis SezRudvis adgilebSi
moTavsebuli pirebis wameba da winaswari
gamoZiebis etapze sxva darRvevebi namdvilad
ar aris ucxo Cveni sagamoZiebo da mokvlevis
organoebis yoveldRiuri saqmianobisTvis.
mizezi, albaT, pirvel rigSi, im normatiul
aqtSi unda veZioT, romelic awesrigebs
urTierTobebs, erTis mxriv, eWvmitanils,
braldebuls, gansasjelsa da msjavrdebuls da
meors mxriv, procesis mwarmoebel organoebs
Soris. Tumca, bavSvuri miamitoba iqneboda,
yovelive es mxolod saqarTvelos sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsSi arsebuli
xarvezebisaTvis dagvebralebina. yvelaferTan
erTad, uflebadarRvevis seriozuli mizezi
xSirad Tavad dazaralebulTa pasiuroba, zog
SemTxvevaSi ki elementaruli samarTlebrivi
codnis arqonaa.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba4 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
samarTaldamcavi organoebis
mier ganxorcielebuli ukanono
qmedebebisagan Tavis dasacavad,
sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsi awesebs ramdenime
seriozul garantias. maTgan
erT-erTi mniSvnelovania
eWvmitanilis ufleba, isargeblos
damcvelis (ara umetes samisa)
momsaxurebiT, masTan SeTanxmebiT,
anazRaurebiT an anazRaurebis
gareSe (rodesac eWvmitanili
arasmqonea, rac dasturdeba
adgilobrivi TviTmmarTvelobis an
mmarTvelobis organos mier gacemuli
dokumentiT). Tuki eWvmitanili
isargeblebs ufaso (saxazino)
damcvelis momsaxurebiT, es
anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan.
eWvmitanils SeuZlia, Sexvdes damcvels
marto, dReSi araumetes erTi saaTisa.
marTalia, 2001 wlis Sesworebebis
wyalobiT, saqarTvelos sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsiT mowmes
advokatis daxmarebiT sargeblobis
ufleba eZleva, magram praqtikaSi am
normas iseTive moqmedebis Zala aqvs,
rogorc faratina qaRalds. arada, swored
am normis ignorireba qmnis praqtikas, roca
zRvari mowmesa da eWvmitanils Soris
dakiTxvisTanave iSleba da swored mowmed
dabarebuli pirebis mniSvnelovani nawili
dakiTxvis damTavrebisTanave `eWvmitanili~
xdeba. Cvenebis micemaze mowmis uari ki,
mogexsenebaT, sisxlis samarTlis danaSaulia.
vfiqrob, mowmisaTvis damcvelis momsaxurebiT
sargeblobis uflebis ignorireba igivea, mowmes
ar Seatyobino, Tu ra saqmis gamoa
gamoZaxebuli.
Tumca, umjobesi iqneba, davubrundeT imas, riTic
daviwyeT. erT_erTi mniSvnelovani darRveva,
rasac yvelaze xSirad mimarTaven qarTveli
samarTaldamcavebi, fizikuri an/da fsiqikuri
zemoqmedebis faqtebia.
5TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
ra instrumentebs icnobs ganviTarebuli
qveynebis sisxlis samarTlis saproceso
kanonmdebloba am senisagan Tavis dasacavad?
erT_erTi mniSvnelovani berketi aris samedicino
Semowmebis daniSvna, procesis mwarmoebeli organoebis
mxridan dakavebulze Tu sxvagvarad
TavisuflebaSezRudul pirze ganxorcielebuli
fizikuri an/da fsiqikuri zemoqmedebis formebis
dadgenis mizniT. samedicino Semowmebis moTxovnis
ufleba eWvmitanils pirvelive dakiTxvis Semdeg
uCndeba. bunebrivia, samarTaldamcavebs es faqti
mniSvnelovnad `aSfoTebT~. Tumca, amasTan erTad,
principulad mniSvnelovania, dadgindes im
subieqtTa wre, visac samedicino Semowmebis
daniSvnis uflebamosileba gaaCnia. Tu
samedicino Semowmebis daniSvnis
uflebamosileba mxolod procesis
mwarmoebel organos eqneba, es niSnavs imas,
rom maTi mxridan ukanonobis Cadenis
SemTxvevaSi, samedicino Semowmebis
daniSvnas arc unda elodeT. samedicino
Semowmebis daniSvnis ufleba
dazaralebulis xelSi mniSvnelovani
iaraRia, sakuTari uflebebis
dasacavad. samedicino Semowmebis
moTxovnis ufleba gaaCnia rogorc
eWvmitanils, romelic moaTavses
Tavisuflebis SezRudvis adgilas,
aseve braldebuls.
adamianis uflebebis darRvevebis
umetesi wili piris dakavebisa da
winaswari gamoZiebis etapze modis.
eWvmitanilis dakavebisas
samarTaldamcavebi amjobineben,
eWvmitanilisagan aRiarebiTi
Cveneba fizikuri Tu fsiqikuri
zemoqmedebiT miiRon. Tumca, unda
aRiniSnos, rom damnaSavis
aRiarebiTi Cveneba ar aris im
rangis mtkicebuleba, romelsac
SeiZleba, sasamarTlo daeyrdnos.
amis Sesaxeb pirdapir miuTiTebs
saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsi.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba6 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
vin unda daakmayofilos
dakavebuli eWvmitanilis
an braldebulis moTxovna
samedicino Semowmebis
Catarebaze?
momkvlevma gamomZiebelma an
prokurorma. es subieqti
konkretulad ganisazRvreba imisda
mixedviT, Tu vis warmoebaSia esa Tu
is sisxlis samarTlis saqme.
rac Seexeba dakavebuli Tu
sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli
piris SedarebiT seriozul statuss,
esaa _ braldebuli. braldebulad
iTvleba piri, romlis mimarTac
gamotanilia gamomZieblis an
prokuroris dadgenileba sisxlis
samarTlis saqmis aRZvris Sesaxeb.
dadgenileba unda Seicavdes im
qmedebis aRweras, romlis Cadenac
bralad edeba pirs, da mis sisxlis
samarTlebriv kvalifikacias.
braldebulad pasuxisgebaSi micemis
Sesaxeb dadgenilebis gamotana
SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu
arsebobs mtkicebulebebi, romlebic
SesaZleblobas iZleva, albaTobis
maRali xarisxiT damtkicdes, rom am
pirma Caidina danaSauli.
braldebuls arsebiTad igive
uflebebi gaaCnia, rac eWvmitanils.
arc Tu iSviaTad, winaswari
patimrobis adgilebSi braldebulis
mimarTac igive kanonsawinaaRmdego
moqmedebebi xorcieldeba, rac
eWvmitanilis mimarT.
erT-erTi gavrcelebuli termini,
romliTac xasiaTdeba sagamoZiebo
organoebis ukanono moqmedebebi,
aris `saqmis Sekerva~. am dros erT-
erT mniSvnelovan rols TamaSobs
saqmisaTvis arsebiTi mniSvnelobis
mqone eqspertizis Sedegebi.
7TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
saqarTvelos sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsi eqspertizis
daniSvnis safuZvlad aRiarebs:
saqmisaTvis mniSvnelobis mqone
faqtobriv garemoebaTa dasadgenad
mecnierebis, teqnikis, xelovnebis
saTanado dargis an ama Tu im
xelobis specialistTa daskvnas. Tu
momkvlevi, gamomZiebeli, prokurori,
specialisti an damswre flobs am
specialur codnas, es ar
gamoricxavs eqspertizis daniSvnis
aucileblobas. eqspertiza iniSneba
momkvlevis, gamomZieblis an
prokuroris dadgenilebiT. xSirad
eWvmitanili da braldebuli
acxadeben xolme (da arc Tu
usafuZvlod), rom eqspertiza
mikerZoebulad Catarda, rac saqmis
araswori mimarTulebiT warmarTvis
safuZveli SeiZleba gaxdes. saboloo
jamSi ki saxeze gvaqvs eWvmitanilTa
da braldebulTa uflebebis
darRveva. swored amitom
iTvaliswinebs saqarTvelos sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsi
alternatiuli eqspertizis
Catarebis SesaZleblobas. mxares
ufleba aqvs, sakuTari iniciativiTa
da sakuTar xarjze Caataros
eqspertiza im garemoebaTa
dasadgenad, romelTac, mxaris azriT,
SeuZliaT, xeli Seuwyon misive
interesebis dacvas. eqspertizis
Catarebisa da eqpertis winaSe
dasmuli sakiTxis Sesaxeb mxarem
dauyovnebliv unda acnobos
momkvlevs _ gamomZiebels an
prokurors, romlis warmoebaSicaa
sisxlis samarTlis saqme. saeqsperto
dawesebuleba valdebulia, Caataros
mxaris mier daniSnuli da
anazRaurebuli eqspertiza. mxaris
moTxovniT, eqspertizis daskvna
savaldebulo wesiT daerTvis
sisxlis samarTlis saqmes da
Sefasdeba sxva mtkicebulebebTan
erTad. eqspertizis daskvna ar aris
savaldebulo eqspertizis
damniSvneli pirisaTvis, magram Tu is
eTanxmeba daskvnas, es motivirebuli
unda iyos. Tu sisxlis samarTlis
saqmeze Catarda ramdenime eqpertiza
da eqspertebs Soris azrTa
sxvadasxvaobaa, udanaSaulobis
prezumfciidan gamomdinare, eWvi
eWvmitanilis an braldebulis
sasargeblod unda gadawydes.
SeiZleba Tu ara piris
mimarT iZulebiTi
eqspertizis Catareba?
qirurgiuli an samedicino
gamokvlevebis sxva meTodebis
gamoyeneba, romlebic Zlieri
tkivilis SegrZnebas iwveven,
dasaSvebia mxolod im piris
TanxmobiT, romelsac eqpertiza unda
Cautardes, xolo Tu mas 16 wlis
asakisaTvis ar miuRwevia an
fsiqikurad aris daavadebuli,
mSoblebis, meurveebis an
mzrunvelebis TanxmobiT.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba8 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsi
iTvaliswinebs sisxlis
samarTlis saqmeze
samoqalaqo sarCelis
wardgenis SesaZleblobas.
ras gulisxmobs es?
magaliTad, Tu Tqvendami
arakeTilganwyobilma mezobelma
cecxli waukida Tqvens saTavsos,
romelic Tqvens kanonier sakuTrebas
warmoadgens, mis winaaRmdeg saqmis
aRsaZvrelad yvelanairi formaluri
safuZveli arsebobs. bunebrivia,
damnaSavis dasja erTgvarad
SegimsubuqebT moyenebul zians
(moralurs mainc). magram es
srulebiT ar aris sakmarisi.
nebismier SemTxvevaSi,
dazaralebulisaTvis arsebiTi
mniSvnelobis mqone garemoebas
miyenebuli materialuri zaralis
anazRaureba warmoadgens. damnaSavis
dasjis garda, saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsi miyenebuli zianis
anazRaurebasac iTvaliswinebs.
amisaTvis saWiroa, rom Tqven sisxlis
samarTlis procesis mimdinareobis
dros SeitanoT samoqalaqo sarCeli
da moiTxovoT kompensacia.
visgan unda moiTxovoT
kompensacia, Tuki saqmis
warmoebis SeCerebis
SemTxvevaSi braldebuli
daimaleba, daudgenelia misi
adgilsamyofeli an Tavad
pasuxisgebaSi misacemi piri?
am SemTxvevaSi zianis anazRaurebis
Sesaxeb sarCeli SeiZleba waredginos
saxelmwifos samoqalaqo
samarTalwarmoebis wesiT. Tumca,
unda aRiniSnos, rom sisxlis
samarTlis kodeqsis muxli, romelic
amis saSualebas iZleva, 2005 wlamde
ar Seva ZalaSi. swored am dromde ar
amoqmeddeba saxelmwifos mier
danaSaulis Sedegad miyenebuli
zianis kompensirebis muxli, romelic
im SemTxvevebze vrceldeba, roca
saxelmwifo ver xsnis danaSauls.
9TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
adamianis Tavisuflebisa da xelSeuxeblobis ufleba
nawili I. pirovnebis xelSeuxebloba
g. wameba, sastiki/arahumanuri da damamcirebeli mopyroba da dasja
konstitucia krZalavs amgvar qmedebebs. Tumca, gaeros adamianis uflebaTa
komitetis (UNHRC) monacemebiT, Zalovani uwyebis warmomadgenlebi ganagrZobdnen
patimarTa da dakavebulTa wamebas, cemas da sxva damamcirebel mopyrobas,
ZiriTadad fulis gamoZalvis an danaSaulis aRiarebis mizniT. saerTaSoriso da
adgilobrivi damkvirveblebi aRniSnaven, rom amgvari qmedebebi gaxSirda 2000 wlis
saprezidento arCevnebis Semdeg. seriozul problemad rCeba policielebis mier
iseTi saxis danaSaulis Cadena, rogoricaa samxilis gayalbeba an xelovnurad Seqmna.
2002 wels ramdenime policiis oficeri sasamarTlos winaSe warsdga, zogi maTgani
policiis rigebidan daiTxoves, zogi ki Tanamdebobidan daaqveiTes. miuxedavad amisa,
dausjelobis sindromi kvlav problemad rCeba. adamianis uflebebis sferoSi
momuSave damkvirvebelTa gancxadebiT, bevri policieli Tvlis, rom aseT qmedebebze
maT pasuxi ar moeTxovebaT.
qveyndeba
aSS-s saxelmwifo
departamentis demokratiis,
adamianis uflebebisa
da Sromis biuros mier
31 marti, 2003 w.
saqarTveloSi
adamianis uflebebis
Sesaxeb
2002 wlis moxseneba(ibeWdeba SemoklebiT)
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba10 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
mTavrobis warmomadgenlebma aRiares,
rom warsulSi Sss-s TanamSromlebi
regularulad scemdnen patimrebsa da
dakavebulebs da arRvevdnen maT
uflebebs. oficialuri pirebi amis
mizezad policielTa arasaTanado
wvrTnas, gamoZiebisa da dacvis
samsaxurebis sust kontrols da
saTanado aRWurvilobis arqonas
asaxeleben, rac danergili praqtikis
gagrZelebas uwyobs xels. mas Semdeg, rac
samarTaldamcavebma gamoTqves SeSfoTeba
imis gamo, rom saqarTvelos sisxlis
samarTlis axali saproceso kodeqsiT
gaTvaliswinebuli damcavi meqanizmebi
gaarTulebda kriminalTan brZolas,
1999 da 2000 wels kodeqsSi Seitanes
Sesworebebi, ris Sedegadac
samarTaldamcavebs bevri dakarguli
ufleba aRudgaT (ix. nawili I. e.).
Sesworebebis Sedegad, dakavebul pirs,
gamoZiebis procesSi uflebis darRvevis
SemTxvevaSi, sasamarTloSi sarCelis
Setanis ufleba CamoerTva da mxolod
prokuraturaSi gasaCivrebis ufleba
darCa.
adamianis uflebebis damcvelTa
informaciiT, 2002 wlis ganmavlobaSi,
fulisa da Cvenebebis gamoZalvis mizniT,
adgili hqonda eleqtroSokiT wamebis
faqtebs. Human Rights Watch-is cnobiT,
gasuli wlis umTavres problemad
dakavebuli pirebis mimarT fizikuri
Zaladobis gamoyeneba rCeboda.
29 ianvars policiam gorSi daakava da
sastikad scema moqalaqe aleqsandre
lixeli. 4 Tebervals saqmeSi misi
advokati CaerTo. samedicino
eqspertizam daadastura lixelis
sxeulze dazianebebi da Rrma Wrilobebi,
maT Soris marcxena xelidan oTxi
frCxilis daZrobis faqti. lixelis
gaTavisufleba mxolod saxalxo
damcvelis aparatis Carevis Semdeg
moxerxda, saqmis gamoZieba ki wlis
bolomde gagrZelda.
maisis TveSi Tbilisis mTawminda-
krwanisis policiis departamentis
TanamSromlebi periodulad akavebdnen,
mihyavdaT N5 izolatorSi da
sistematurad sZalavdnen fuls 15 wlis
d. asaturovs da mis ojaxs. policielebma
ojaxis Seviwroeba maSin daiwyes,
rodesac gadawyvites, asaturovis mcire
danaSaulis dafarvis sanacvlod,
misi mSoblebisagan fuli gamoeZalaT.
policielebi orjer SeiWrnen maT saxlSi,
scemes asaturovi da moiTxoves meti
Tanxis gadaxda.
12 marts policielebi kvlav SeiWrnen
asaturovis binaSi, scemes igi da
fizikuri Seuracxyofa miayenes dedamiss.
saxalxo damcvelis aparatis iniciativiT
Catarda asaturovis samedicino
Semowmeba, ris Sedegadac mas daudginda
tvinis Seryeva, yuris Calurjeba da
gonebis dakargva. prokuraturam
policiis ori oficris winaaRmdeg,
fulis gamoZalvis braldebiT, sisxlis
samarTlis saqme aRZra.
Tanamdebobis borotad gamoyenebis
gacilebiT seriozul SemTxvevebs hqonda
adgili winaswari dakavebis izolatorSi
eWvmitanilebis dakiTxvis dros.
adamianis uflebebis damcvelebma da
advokatebma aRniSnes, rom darRvevebi
ufro metad aRiniSneba pirovnebis
dapatimrebisa da policiis
ganyofilebebSi miyvanis dros, vidre
winaswari patimrobis izolatorSi; aseve
aRniSnaven imasac, rom danaSaulis
aRiarebas yvelaze xSirad adgili aqvs
swored policiis ganyofilebebSi.
uflebadamcvelTa TqmiT, Zaladobis
msxverplebs xangrZlivi droiT
akavebdnen winaswari patimrobis
dawesebulebebSi, raTa maT Zaladobis
kvali ar dasCenodaT. HRW-is cnobiT,
ianvar-Tebervlis TveebSi policiis
ganyofilebebidan winaswari patimrobis
centrebSi gadayvanil 44 dakavebuls
sxeulze axladmiyenebuli dazianebebi
aReniSnebodaT. 8 ivliss iusticiis
sabWos sxdomaze iusticiis ministrma
roland giligaSvilma aRiara, rom
winaswari patimrobis saknebidan
iusticiis saministros daqvemdebarebaSi
myofi sasjelaRsrulebis
11TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
dawesebulebebSi dakavebulebi sxvadasxva
saxis dazianebebiT gadmohyavdaT. gasul
wels iusticiis saministrom winaswari
patimrobis saknebSi momxdari cemis 39
saqme gadasca prokuraturas
gamosaZieblad, Tumca generaluri
prokuraturis cnobiT, wlis bolosTvis
mxolod 4 saqmis gamoZieba dasrulda.
policia xSirad Civis, rom dazianebebi
dakavebulebs dapatimrebis dros an
dapatimrebamde aqvT miRebuli.
Zaladobas policiis TanamSromlebi
sapyrobileebSic mimarTaven.
policiis TanamSromlebis mier
Tanamdebobis borotad gamoyenebisa da
wamebis faqtebis aRkveTis mizniT
saxalxo damcvelis aparatma ianvarSi
euTos daxmarebiT swrafi reagirebis
jgufi daaarsa. sacdeli proeqtis
mixedviT, jgufs ufleba hqonda, swrafi
reagireba moexdina adamianis uflebebis
darRvevis nebismier faqtze, yvelaze
kritikuli etapis, pirovnebis
dakavebidan pirveli 72 saaTis CaTvliT.
maisSi Catarebul preskonferenciaze
ombudsmenma aRniSna, rom 2001 wlis
dekembridan swrafi reagirebis jgufma
adamianis uflebebis darRvevis
97 SemTxveva aRnusxa, romelTagan
8 SemTxvevis garda, yvela swraf
reagirebas saWiroebda.
swored swrafi reagirebis jgufis
iniciativiT daiTxoves samsaxuridan
didube-CuRureTis policiis
ganyofilebis sami oficeri, romlebmac
ianvarSi fotomaRaziis qurdobisTvis
daakaves arasrulwlovani vaxtang
mamuliani. TviTmxilvelis TqmiT,
policielebma sastikad scemes is da
dakavebis dros gaupatiurebiT
daemuqrnen. garda amisa, mamulianis
policiis ganyofilebaSi gadayvana ar iyo
saTanadod registrirebuli, rac
amcirebda mesame piris mier dapatimrebis
dadasturebis SesaZleblobas.
2000 da 2001 wlebSi policielebis mier
nawameb daviT sturuasa da dimitri
romanovis saqmeebi ise daixura, rom
samarTaldamcavebis mimarT brali ar
wauyenebiaT.
warsulSi samarTaldamcavebi awamebdnen
dakavebulebs politikurad iseT faqiz
saqmeebze, romlebSic zviad gamsaxurdias
mTavrobisa da gasamxedroebuli
organizacia `mxedrionis~ wevrebi
figurirebdnen. adamianis uflebebis
adgilobrivi damkvirveblebis cnobiT,
darRvevebs isev aqvs adgili Tbilisis
mexuTe izolatorsa da quTaisis
winaswari dakavebis dawesebulebebSi.
mZime an politikuri saxis danaSaulis
CadenaSi eWvmitanilebs Sinagan saqmeTa
saministros sardafSi ganlagebul #5
izolatorSi aTavsebdnen. 2000 wlis
ianvarSi #5 izolatori oficialurad
daixura, rac evropis sabWoSi saqarT-
velos gawevrianebis erT-erT pirobas
warmoadgenda; miuxedavad amisa,
adgilobrivi uflebadamcveli
organizaciebis gancxadebiT, es dawese-
buleba realurad ar daxurula da sxva
saxeliT imave funqcias asrulebda.
adgilobrivi uflebadamcvelebis
cnobiT, #5 izolatorSi myofi bevri
dakavebuli cemasa da uflebebis
darRvevas uCivis. am dawesebulebaSi
moTavsebiT damuqrebac ki xSirad
sakmarisia danaSaulis aRiarebisa Tu
fulis gamoZalvisaTvis.
wina wlebisagan gansxvavebiT, ar aRnus-
xula ZalovanTa mxridan religiuri
umciresobebis wevrebis cemis faqtebi.
27 seqtembers policiis 20-ze meti
oficeri SeiWra zugdidis adgilobriv
satelevizio sadgurSi. maT scemes
TanamSromlebi, daamtvries aparatura da
daaSines im korespondentis ojaxi,
romelmac separatistul regionSi,
afxazeTSi policiis mier benzinis
kontrabanduli gadatana gaaSuqa.
policiis generaluri inspeqciis mier
Catarebul gamoZiebas policiis ufrosis
moadgilis samsaxuridan gaTavisufleba
mohyva (ix. nawili 2.a.).
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba12 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
ivnisSi dazaralebulis ojaxis wevrebma
ganacxades, didube-CuRureTis policiis
ganyofilebis mier TbilisSi mcxovrebi
giga biwaZis yovelgvari axsna-
ganmartebis gareSe dapatimrebis Sesaxeb.
policielebma ise scemes biwaZe, rom igi
saavadmyofoSi gadaiyvanes. saqmeSi
saxalxo damcvelis swrafi reagirebis
jgufi Caeria. am faqtTan dakavSirebiT
wlis bolos prokuraturaSi sisxlis
samarTlis saqme aRiZra.
31 ivliss, TbilisSi policiis oficerma
daWra 12 wlis biWi, romelsac Ria
bazrobaze gamyidvelTan Selaparakeba
mouvida. policieli maT saubarSi Caeria.
rodesac biWma uari ganacxada, policiis
oficers ganyofilebaSi gahyoloda, am
ukanasknelma mas orjer esrola.
saqmes Sss-s generaluri inspeqcia da
generaluri prokuratura wlis bolos
ixilavdnen.
dausjelobis sayovelTao atmosferos
miuxedavad, fizikuri Zaladobisa da
sapyrobileSi dakavebulebis sikvdilis
gamo, ramodenime policieli daapatimres,
zogs ki administraciuli sasjeli
Seufardes. 2002 wlis pirvel 8 TveSi
Sss-s TanamSromelTa winaaRmdeg
warmoebuli 209 saqme gamosaZieblad
generalur prokuraturaSi gadaigzavna,
ris Sedegadac 31 pirovnebis winaaRmdeg
aRiZra sisxlis samarTlis saqme.
SarSanwindel welTan SedarebiT es did
progress warmoadgens. zemoaRniSnuli
31 pirovnebidan Sss-s 4 TanamSromeli
winaswari dakavebis izolatorSi
moaTavses. aRniSnul periodSi
administraciuli samarTaldarRvevebis
gamo Sss-s 82 TanamSromeli samsaxuridan
daiTxoves, xolo 57 _ daaqveiTes.
policiis oficrebs ZiriTadad mxolod
eqstremalur SemTxvevebSi sjidnen,
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi
Setanilma cvlilebebma ki kidev ufro
Seasusta dakavebulis ufleba,
daesabuTebina samarTaldarRvevebis
Sesaxeb braldebebi (ix. nawili I.e.).
bevri damkvirvebeli aRniSnavda, rom
prokurorebi policiis TanamSromlebis
13TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
mimarT sisxlis samarTlis saqmeebis
aRZvraze Tavs ikavebdnen, an samxilebis
ararsebobis momizezebiT, ukve aRZrul
saqmeebsac xuravdnen.
maisSi Sss-m warmoadgina saqarTvelos
policiis TanamSromlebis eTikuri
kodeqsis proeqti, romelic gasul wels
amoqmedda. adamianis uflebebis sferoSi
momuSave jgufebi miesalmnen am iniciati-
vas, Tumca iqve aRniSnes, rom korufciam
SesaZloa, saTuo gaxados policielTa
mier am dokumentSi gaTvaliswinebuli
debulebebis Sesruleba.
iusticiis saministrom danerga sistema,
romelic iTvaliswinebs policiis
ganyofilebebidan winaswari patimrobis
izolatorSi gadayvanili yvela
dakavebulis samedicino Semowmebas,
SesaZlo miyenebuli dazianebebis
dokumenturad aRnusxvisa da TiToeuli
patimris samedicino mdgomareobis
Sesaxeb bazisuri informaciis Sedgenis
mizniT, ris safuZvelzec, saCivris
Sesvlis SemTxvevaSi, SesaZloa, gakeTdes
daskvnebi patimrebisTvis sapyrobileSi
miyenebuli fizikuri travmebis Sesaxeb.
adamianis uflebebisa da eTnikuri
urTierTobebis saparlamento
komitetebma da adgilobrivma
uflebadamcvelebma erTmaneTisagan
damoukideblad Seiswavles uflebebis
darRvevis Sesaxeb dazaralebulTa
saCivrebi, romelTa ricxvi sagrZnoblad
iyo gazrdili; Tumca, momCivanTa didma
nawilma SiSis gamo Tavisi saCivari ukan
gaitana. komitetis cnobiT, 2000 wlis
saprezidento arCevnebis Semdeg
saCivrebis Sinaarsi Seicvala: Tu adre
gancxadebebi ZiriTadad ekonomikuri
daxmarebis sakiTxebs Seexeboda, axla
maTi umravlesoba policiisa da
prokuraturis TanamSromlebis mier
Cadenil kanondarRvevebsa da
prokuraturis uunarobas Seexeba, aRZras
sisxlis samarTlis saqmeebi am
saCivrebTan dakavSirebiT.
adamianis uflebebis sferoSi momuSave
damkvirveblebma gamoTqves wuxili imis
gamo, rom korufciaSi mTeli qveynis
masStabiT policiis TanamSromelTa
didi nawilia Cafluli.
Sss-s gancxadebiT, 2000 wels
policielTa raodenoba 13 881-s
Seadgenda; arasamTavrobo organizaciebis
monacemebiT ki, policielTa realuri
raodenoba 35 000-s udrida. Sss
miuTiTebs 29 500 TanamSromelze,
analogiuri cifri mohyavs finansTa
saministrosac, da amtkicebs, rom es
cifri moicavs saxanZro da
gansakuTrebul saqmeTa departamentis
TanamSromlebsac, romlebic uSualod
policiis funqciebs ar asruleben.
policiis oficrebi xelfass
araregularulad iReben; aqedan
gamomdinare, policiis muSakebi
mosaxleobas sZalaven qrTams,
gansakuTrebiT avtomobilis mflobeleb-
sa da dakavebul an danaSaulSi
eWvmitanil pirebs (ix. nawili I.d.).
iusticiis saministro pasuxs agebs
sasjelaRsrulebiTi dawesebulebebis
mTeli sistemis administrirebaze;
kanonmdeblobiT daSvebulia am
dawesebulebebis dakompleqteba Sss-s
kadrebiT. Sss-s bevr sapyrobileSi Tavisi
sakuTari saknebi gaaCnia. sxva kanonis
Tanaxmad, Sss-s ufleba aqvs, sasamarTlo
procesisaTvis samxili masalis
Segrovebis mizniT, sasamarTlos
nebarTvis gareSe awarmoos gamoZieba
patimarTa Soris. damkvirveblebi
aRniSnaven, rom sapyrobileebSi
mdgomareoba TiTqmis igive rCeba;
Tumca, aRniSnaven im faqtsac, rom
sasjelaRsrulebiTi departamentis
iusticiis saministros daqvemdebarebaSi
gadacemis Semdeg, patimrebis ojaxis
wevrebisaTvis gaadvilda TavianTi
patimrebis monaxuleba, xolo Tavad
patimrebs telefonze darekvis
saSualeba gauCndaT.
gaerosa da mravali arasamTavrobo
organizaciis (maT Soris HRW-is
CaTvliT) SefasebiT, cixeebSi kvlavac
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba14 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
araadamianuri da sicocxlisaTvis saSiSi
pirobebia. sasjelaRsrulebis
dawesebulebebSi isev antisanitariuli
mdgomareobaa, isini gadatvirTulia
patimrebiT, SeiniSneba momsaxure person-
alis nakleboba, xolo Senobebi saswrafo
remonts saWiroebs. sapyrobileTa
umetesi nawili saTanadod ar niavdeba,
gaumarTavia wyalgayvaniloba,
eleqtrogayvaniloba da kanalizacia,
aradamakmayofilebelia iq arsebuli
samedicino ganyofilebebis
mdgomareobac. sasjelaRsrulebis
regionaluri dawesebulebebi da
winaswari patimrobis izolatorebi
Tveebis ganmavlobaSi eleqtroganaTebis
gareSea darCenili. cixis personali da
dacvis samsaxuris TanamSromlebi
Tveebis ganmavlobaSi, an saerTod ver
iReben xelfass. did problemad rCeba
saknebis gadatvirTva; Tumca, zogierT
sapyrobileSi, magaliTad zugdidSi,
adgilebis mxolod 50%-ia dakavebuli,
rodesac TbilisSi Cveulebriv 10 an 12
adgilian sakanSi 16 an meti patimaria
moTavsebuli. 2002 wlis pirveli 8 Tvis
ganmavlobaSi moxda 133 patimris
Sewyaleba, xolo 450 saqmes Sewyalebis
komisia ixilavda. cixis personali
kvlavac agrZelebda patimrebisa da
dakavebulebis uflebebis xelyofasa da
maTgan fulis gamoZalvas.
9 aprils, gaeros adamianis uflebebis
komitetma Tavis mimoxilvaSi, romelic
saqarTvelos mier samoqalaqo da
politikuri uflebebis saerTaSoriso
konvenciis pirobebis dacvas Seexeboda,
aRniSna sisxlis samarTalTan da
sasjelaRsrulebiT sistemasTan
dakavSirebuli mudmivi problemebi,
wamebisa da policiis mier moqalaqeebis
TviTneburi dapatimrebebis farTod
aprobirebuli praqtika. mdgomareobis
gamosworebis mizniT momzadebul
rekomendaciebSi komitetma mosTxova
mTavrobas, ar daelodos 2006 wlisaTvis
dagegmili, rigiT mesame perioduli
moxsenebis vadas da moamzados angariSi
12 Tvis ganmavlobaSi dakavebulTa da
patimarTa mdgomareobis gaumjobesebis
Sesaxeb.
iusticiis yofilma ministrma mixeil
saakaSvilma cixeebis gadatvirTvis
problemis mogvareba 2001 wels rusTavSi
axali sapyrobilis mSeneblobis
daCqarebis gziT scada.
sasjelaRsrulebis es axali
dawesebuleba, romelic 2001 wels
gaixsna, 1 200 patimarzea
gaTvaliswinebuli da misi saknebi
gacilebiT didi da komfortulia.
maSin roca axal cixes SeuZlia,
Seamsubuqos gadatvirTuli
sapatimroebis problema, sxva cixeebSi
pirobebi SesamCnevad ar gaumjobesebula.
iusticiis ministrobis periodSi
saakaSvilma Tanamdebobidan daiTxova
zogierTi korumpirebuli moxele,
gaaTavisufla zogierTi patimari, ramac
gadaWedili saknebis problema Seamsubuqa
da cixis inspeqtirebis sistemis
Sesaqmnelad, romelic arasamTavroboTa
monawileobasac iTvaliswinebda,
mniSvnelovani nabijebi gadadga. mas
Semdeg, rac 2001 wels saakaSvili
Tanamdebobidan gadadga da igi
parlamentSi airCies, zogierTi
korumpirebuli moxele isev aRadgines
Tanamdebobaze; iusticiis
saministrosTan arsebuli
sazogadoebrivi kontrolis
damoukidebeli sabWos wevrebisaTvis
sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi
moxvedra zogjer SezRudulia, Tavad
sabWos rekomendaciebi ki iSviaTad
sruldeba.
arsebuli monacemebiT, cixeebSi
sikvdilianoba Semcirda; Tumca,
uflebebis damcveli arasamTavrobo
organizaciebi acxadeben, rom
administracia xelovnurad amcirebs
oficialur monacemebs ukurnebeli seniT
daavadebul patimarTa gaTavisuflebis
an sikvdilis piras myofTa saavadmyofo-
ebSi gagzavnis gziT. damkvirveblebi
acxadeben, rom upatrono patimrebis
gardacvaleba, rogorc wesi, ar
aRiricxeba. 2002 wels cixeSi gardacva-
lebis 34 SemTxveva dafiqsirda, umetes
SemTxvevaSi tuberkuliozis mizeziT.
saerTaSoriso wiTeli jvris monacemebiT,
15TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
es daavadeba farTodaa gavrcelebuli
sasjelaRsrulebiTi dawesebulebebis
mTels sistemaSi; 1998 wlidan
moyolebuli iusticiis saministrosTan
erTad wiTeli jvris saerTaSoriso
komitetma daaxloebiT 2000 daavadebul
patimars aRmouCina daxmareba.
damkvirvebelTa monacemebiT, gaizarda
Tavad patimarTa Soris Zaladobis
SemTxvevebi, rac xSirad sikvdiliTac ki
mTavrdeboda. Zaladobis mizezad dacvis
TanamSromelTa naklebobas da arsebuli
personalis demoralizebas asaxeleben.
erT-erTma damkvirvebelma aRniSna, rom
sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi
dacvis TanamSromlebis saxelfaso
davalianebis problemisa da
TanamSromelTa stimulirebis sistemis
ararsebobis mizezad penitencialuri
sistemis reforma dasaxelda, ramac
warmoqmna kadrebis problema. zogierTi
adamianis uflebebis damcveli imasac
acxadebs, rom gaxSirda patimarTa an
dacvis TanamSromelTa mxridan
gaupatiurebis faqtebi.
29 agvistos diliT rusTavis
sapyrobiledan gaqceuli nugzar
mestofaSvili dRis meore naxevarSi
TbilisSi, `rusTavi-2~-is satelevizio
studiaSi mivida. pirdapir eTerSi man
ganacxada, rom rusTavis cixeSi
patimrebs araadamianurad epyrobodnen.
mestofaSvilis gancxadebiT, mas
sistematurad scemdnen zedamxedvelebi
da sxva patimrebi, ramac is aiZula,
gaqceuliyo. rusTavis cixeSi dabrunebis
SemTxvevaSi igi TviTmkvlelobiT
daimuqra da gamoTqva mzadyofna,
sasjeli sxva cixeSi moexada.
sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi
arsebuli pirobebisa Tu adamianis
uflebebis xelyofis mimarT protestis
niSnad cixeebSi xSiria TviTmkvlelobis
mcdelobisa da TviTdazianebis
SemTxvevebi. cixeSi arsebuli pirobebisa
da mTavrobis mier gatarebuli
tendenciuri pirobiTi gaTavisuflebis
politikis winaaRmdeg iyo mimarTuli
calkeuli SimSilobis aqciebi.
iusticiis saministrom gadadga nabijebi
sasjelaRsrulebiTi sistemis
administraciis reformirebisa da
cixeebSi arsebuli pirobebis
gaumjobesebis mizniT. aprilSi iusticiis
ministrma giligaSvilma
sasjelaRsrulebiTi sistemis
25 TanamSromeli Tanamdebobidan
gaaTavisufla, risi mizezic maTi mxridan
kontrolis moSla gaxda, Sedegad avWalis
me-9 da rusTavis me-2 sasjelaRsrule-
biTi dawesebulebebidan erTi Tvis
ganmavlobaSi adgili hqonda 2 patimris
mkvlelobasa da erTis gaqcevas.
ministri aRiarebs sasjelaRsrulebiT
sistemaSi mudmivi problemebis
arsebobas, Tumca bevri darRvevis
mizezad mas susti da arakompetenturi
administrireba miaCnia, risi Tavidan
acilebac, ministris azriT, SesaZlebeli
gaxdeboda, Tu cixis administracia ar
ecdeboda maTi xelqveiTebis
samarTaldarRvevebis dafarvas.
adamianis uflebebis saparlamento
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba16 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
komitetis Tavmjdomare elene
TevdoraZec moiTxovda ori patimris
sikvdilis faqtTan dakavSirebiT avWalis
koloniisa da iusticiis saministros
departamentis TanamSromlebis
marTlmsajulebis winaSe wardgenas.
yofili policieli zurab gogberaSvili,
romelic mkvlelobis braldebiT ixdida
sasjels, Cxubis dros sastikad scemes da
TviTnakeTi daniT mokles. imave Tvis
dasawyisSi avWalis koloniaSi kidev erTi
patimari gardaicvala TviTnakeTi
asafeTqebeli mowyobilobis afeTqebis
Sedegad. noemberSi ki, kidev erTma
patimarma, romelsac ukanonod hqonda
Setanili cixeSi cecxlsasroli iaraRi,
mokla meore patimari.
wiTeli jvris saerTaSoriso komitetis
warmomadgenlebs ufleba aqvT,
Tavisuflad Sevidnen dakavebis
adgilebSi, maT Soris afxazeTis
teritoriazec; maT aseve SeuZliaT,
damswreebis gareSe Sexvdnen
dakavebulebs da regularulad
moinaxulon isini. euTos monacemebiT,
dakavebulebTan da patimrebTan Sesvlis
uflebis mopovebisas, adgili hqonda
drois biurokratiul gaWianurebas,
magram seriozuli problemebi am mxriv
ar Seqmnila. Tumca, adamianis uflebebis
adgilobrivi damcvelebis monacemebiT
mainc garTulebuli iyo dakavebulebTan
Sexvedra, gansakuTrebiT maTTan,
romelTa saqmeebsac politikuri elferi
dahkravda.
d. TviTneburi dapatimreba, dakaveba
an gadasaxleba
konstituciis Tanaxmad, winaswari
patimrobis maqsimaluri vada 9 Tvea,
xolo dakavebidan 72 saaTis ganmavlobaSi
aucilebelia sasamarTlos Tanxmoba
dakavebis Sesaxeb, garda amisa,
SezRudvebia dawesebuli
prokurorisaTvis (ix. nawili I.e.). es
cvlilebebi ZiriTadad sruldeboda,
magram prokurorebi xSirad dauSvebel
zegavlenas axdendnen sisxlis samarTlis
procesis mimdinareobaze.
mosamarTleebi gascemen dapatimrebisa da
dakavebis orderebs; kanonmdeblobis
Tanaxmad, eWvmitanilebs brali 3 dRis
ganmavlobaSi unda waredginoT.
mosamarTleebs SeuZliaT, gaagrZelon
winaswari patimrobis vada 3 TviT
saboloo 9 Tvemde. arasamTavrobo
organizaciebis warmomadgenlebi
acxadebdnen, rom Zvel sabWoTa kodeqsSi
Setanili cvlilebebis Sedegad (dakavebis
xangrZlivoba Seadgenda 18 Tves),
winaswari dakavebis vadebi naklebad
ganukiTxavi gaxda; miuxedavad amisa,
saerTaSoriso da adgilobrivi
damkvirveblebi aRniSnavdnen, rom aseTi
dakavebebis vada xSirad irRveoda _
zogjer 2 wlamdec ki _ radganac dacvis
am meqanizmis interpretaciis dros
iTvaliswinebdnen prokuraturis
sagamoZiebo vadas da ara dacvis mxaris
sagamoZiebo periods (redaqciisgan:
igulisxmeba is vada, romelic
braldebulsa da dacvis mxares
sWirdebaT saqmis gasacnobad). policia
xSirad sasamarTlo brZanebis gareSe
akavebda pirebs. dakavebulebisaTvis ar
arsebobda TavdebiT gaTavisuflebis
meqanizmi. seqtembrisTvis dakavebuli iyo
7 343 pirovneba, romelTaganac 5 133 ukve
msjavrdebuli iyo, xolo 2 210 winaswar
patimrobaSi imyofeboda.
1999 wels parlamentma miiRo sisxlis
samarTlis axali kodeqsi da sxva
kanonebi, romlebic iTvaliswineben
moqalaqeebis konstituciuri uflebebis
dacvas da zRudaven prokuraturis
uflebebs (ix. nawili 1.e.). sisxlis
17TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
samarTlis axali kodeqsis ZalaSi
Sesvlis Semdeg Sesabamisi cvlilebebi
Seitanes sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsSic. mTel rig cvlilebebs
erTmaneTTan SesabamisobaSi unda
moeyvana sisxlis samarTlisa da sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsebi, magram
zogierTma Sesworebebma Seasusta is
meqanizmi, romelic icavs moqalaqeebs
ukanono dapatimrebisa da dakavebisagan.
am cvlilebebma mkveTrad SezRuda
winaswari patimrobis periodSi
dakavebulTaTvis sasamarTlos
xelmisawvdomoba. am Sesworebebis
miRebamde, mopasuxes SeeZlo, policiis an
prokuraturis mier gamoZiebis procesSi
daSvebuli samarTaldarRvevebis gamo,
sasamarTlo procesamde pirdapir eCivla
sasamarTloSi da moeTxova samedicino
Semowmebis Catareba; xolo axali
cvlilebebis Tanaxmad, mopasuxes
SeuZlia, samarTaldarRvevebis Sesaxeb
mxolod prokuraturaSi iCivlos.
prokuraturis gadawyvetilebis
sasamarTloSi gasaCivreba ar SeiZleba.
arasamTavrobo organizaciebis
gancxadebiT, es debuleba arTulebs
policiis mier Cadenili
samarTaldarRvevebis damtkicebas,
generalur prokuraturasa da policias
Soris mWidro kavSirebis arsebobis gamo.
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi
2001 wels Setanilma Sesworebam aRadgina
mowmis ufleba, policiaSi dakiTxvaze
advokatTan erTad gamocxaddes.
policias SeeZlo mowme bralis wayenebis
gareSe, 12 saaTis ganmavlobaSi
gaeCerebina. am vadis amowurvis Semdeg
policia xSirad mowmeebs eWvmitanilad
aRirebda. HRW-is 2000 wlis angariSis
Tanaxmad, policia xSirad dakavebulis
advokats iZaxebda, rogorc mowmes, rac
am ukanasknels Tavisi klientis
momsaxurebis SesaZleblobas uspobda.
dakavebulebs sirTuleebi eqmnebodaT
obieqturi samedicino eqspertizis
droulad Catarebis mxrivac. Tu
samedicino eqspertiza SemTxvevidan
3-4 dRis ganmavlobaSi ar Catardeba,
dazianebebis mizezis dadgena rTuli
xdeba. dazianebebis arsebobis damtkiceba
SeeZlo mxolod saxelmwifo sasamarTlo-
samedicino eqsperts, romelic, rogorc
wesi, janmrTelobis dacvis
saministrosTan arsebuli sasamarTlo-
samedicino eqspertizis centris
TanamSromeli unda yofiliyo. adamianis
uflebebis damcvelebi mudmivad
akritikebdnen saxelmwifo samedicino
eqspertebs da maT generaluri
prokuraturis mimarT mikerZoebul
damokidebulebaSi adanaSaulebdnen; isini
acxadebdnen agreTve, rom Zalze iSviaTad
xerxdeboda nebarTvis miReba
damoukidebeli sasamarTlo eqspertizis
Catarebaze.
xSirad policia ar atyobinebda
dakavebulebs maTi uflebebis Sesaxeb da
xels uSlida maT, Sexvedrodnen ojaxis
wevrebsa da advokatebs. zogi
damkvirvebeli policias adanaSaulebda
dakiTxvebis warmoebaSi policiis
ganyofilebebis miRma, sxva SenobebSi,
raTa Tavidan aecilebinaT dakavebulTa
oficialuri registracia. oficialuri
monacemebiT, eWvmitanilebs
registraciidan 3 dReSi uyenebdnen
braldebas, Tumca damkvirveblebi
acxadebdnen, rom policielebi qrTamis
gamoZalvis mizniT xSirad didi xnis
ganmavlobaSi ar axdendnen dakavebulebis
registracias; saerTaSoriso da
adgilobrivi damkvirveblebis
gancxadebiT, policielebi zogjer
cdilobdnen eWvmitanilebisagan fulis
gamoZalvas, sanacvlod ki hpirdebodnen,
rom registraciaSi ar gaatarebdnen maT.
policia qrTamis sanacvlod
eWvmitanilebis ojaxis wevrebs
braldebis moxsnas sTavazobda. kanoniT
dadgenili procedurebi naklebad
irRveoda im SemTxvevaSi, roca
dakavebuls brali wayenebuli hqonda da
misi saqme oficialurad iyo
gaformebuli.
gasul wels sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsSi kidev erTi
cvlileba Seitanes, romelic mowmis mier
kanoniT gaTvaliswinebuli advokatis
yolis uflebas Seexeboda _ es iyo
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba18 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
wamebis gamoyenebis aRkveTisaken
mimarTuli erT-erTi nabiji, magram
praqtikaSi es debuleba asaxvas iSviaTad
poulobda. policiis praqtikaSi xSiri
iyo dakavebuli eWvmitanilebis
`mowmeebad~ monaTvla, ris Sedegadac maT
aRar aZlevdnen advokatis yolis
uflebas.
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
Tanaxmad, eWvmitanils brali 72 saaTis
ganmavlobaSi unda wauyenon. iusticiis
saministros 2001 wlis monacemebiT,
Tbilisis winaswari dakavebis centrSi
493 dakavebulis registracia 72 saaTiani
vadis darRveviT moxda. policiis
mxridan gacilebiT seriozul darRvevebs
hqonda adgili winaswari patimrobis
gamoZiebis etapze, rodesac policielebi
eWvmitanilebis dakiTxvas awarmoebdnen
(ix. nawili 1.g.).
e. samarTliani da sajaro sasamarTlo
procesis uflebis warTmeva
konstituciis Tanaxmad, sasamarTlo
xelisufleba damoukidebelia, magram
praqtikaSi sasamarTlos damoukidebloba
xSirad gamocdas ver uZlebs, rac
zRudavs sasamarTlos miukerZoeblobas.
1999 wlis sasamarTlo reformis Sedegad
moxerxda garkveuli raodenobis
maRalkvalificiuri mosamarTleebis
daniSvna, magram, rogorc damkvirveblebi
aRniSnaven, sasamarTlos mesveurebi
kvlav ganicdian zewolas aRmasrulebeli
xelisuflebisa da gavleniani
dainteresebuli pirebis mxridan.
zogierTi damkvirvebeli eWvqveS ayenebs
reformirebuli sasamarTlos
sicocxlisunarianobas samarTaldamcavi
organoebis reformis gareSe. adamianis
uflebebis damcveli organizaciebi,
HRW-is CaTvliT, amtkiceben, rom
gamomZieblebi zogjer xelovnurad
qmnian an `ugdeben~ nivTmtkicebebs
eWvmitanilebs da aRiarebas sZalaven maT,
rac konstituciuri normebis pidapiri
darRvevaa.
sasamarTloebSi kvlav grZeldeboda
ganaCenis gamotana wamebis gziT miRebuli
aRiarebebis safuZvelze. mopasuxeebs
kvlav xeli eSlebodaT, sasamarTlosTvis
maTi wamebis damadasturebeli
mtkicebulebebis wardgenaSi, rac
proceduruli SezRudvebisa da
arasamTavrobo sasamarTlo
eqpertebisaTvis licenziis miniWebaze
uaris Tqmis Sedegad xdeboda.
arc sasamarTlo reformis sxva Sedegebi
yofila bolomde miyvanili. sasamarTlos
arakompetenturoba da korufcia,
mosamarTleebis mier qrTamis aReba isev
gadauWrel problemad rCeboda.
zogierTi advokatisa da arasamTavrobo
organizaciis gancxadebis miuxedavad,
rom reformis Semdeg zogi saqmeebis
ganxilva gacilebiT swrafad xdeba,
progresi am mxriv Tbilisis farglebs ar
gascilebia. damkvirveblebi acxadeben,
rom axla sasamarTloebSi gacilebiT
maRalprofesionali mosamarTleebi
muSaoben, magram maT praqtikuli
gamocdileba akliaT. adamianis
uflebebis damcvelebi ki aRniSnavdnen,
rom mosamarTleebs precedentuli
samarTlis SezRuduli gamocdileba
aqvT. finansuri krizisis gamo
mosamarTleebi zogjer 6 Tvis manZilze
ver iRebdnen xelfass, rac
korufciisaTvis noyier niadags qmnida.
grZeldeboda farTomasStabiani zewola
politikuri, ekonomikuri da sxva
dainteresebuli jgufebis mxridan;
qrTamis aReba Cveul saqmed iqca.
sasamarTlo sistema sasamarTlo eTikis
kodeqsiT xelmZRvanelobs, Tumca
zogierTi damkvirvebeli acxadebs, rom
uzenaesi sasamarTlos gadawyvetilebebi
politikuri da sxva saxis gavlenis qveS
eqceoda. 2001 wels uzenaesma
sasamarTlom danerga regionaluri
mmarTveli mosamarTleebis sistema,
romelic mTeli qveynis masStabiT qveda
instanciebis sasamarTloebis muSaobis
zedamxedvelobas iTvaliswinebs.
19TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
sakonstitucio sasamarTlo mTavrobis
sxvadasxva Stoebs Soris warmoqmnil
konstituciur davebsa da adamianis
uflebebis darRvevebis Sesaxeb Sesul
saCivrebs ixilavda. sasamarTlom es
ukanaskneli funqcia viwrod aRiqva,
roca mxolod im saqmeebs ganixilavda,
romlebSic uflebebis Selaxva kanoniT
iyo ganpirobebuli. sasamarTlom 2002
wels mxolod erTi aseTi saqme ganixila.
sasamarTlo sistemisagan gansxvavebiT,
samarTaldamcav sistemas mTlianobaSi
mniSvnelovani pozitiuri Zvrebi ar
ganucdia. 2002 wels prokuraturis
TanamSromlebs damatebiTi treningebi da
testireba, aseve perioduli Sida
Semowmebebi CautardaT. policiisa da
prokuraturis TanamSromlebisaTvis
qrTamis gadaxda Cveulebriv ambad
rCeboda (nawili 1.g.). konstituciis
Tanaxmad, prokuratura sasamarTlo
sistemis nawilia, kanonmdeblebi da
sxvebi prokuraturis aRmasrulebel
xelisuflebaSi gadayvanis survils
gamoTqvamdnen.
xSirad administracia dakavebulebs ar
aZlevda uflebas, ojaxis wevrebisaTvis
ecnobebinaT TavianTi adgilsamyofeli,
rac 2001 wels sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsSi Setanili Sesworebis
darRvevas warmoadgens; aRniSnuli
Sesworebis Tanaxmad, mowmes SeuZlia,
moiTxovos dakiTxvaze advokatis
daswreba, romelic Seatyobinebs
dakavebulis ojaxis wevrebs mis
adgilsamyofels. miuxedavad amisa,
adgilobrivi policiis administracia
yovelmxriv zRudavda dakavebulebis
uflebas, moewviaT advokati. dacvis
advokatebsa da ojaxis wevrebs xSirad
eqmnebodaT problemebi dakavebulis
sanaxavad saWiro nebarTvis miRebis
dros. gamomZieblebi iSviaTad umartav-
dnen dakavebulebs TavianT uflebebs.
sasamarTlo procesebis gaWianureba
Cveulebrivi movlena iyo. advokatebs ar
moeTxovebodaT wina saproceso mosmene-
bze daswreba; mopasuxe mxare da maTi
advokatebi regularulad Ciodnen, rom
maT ar atyobinebdnen daniSnuli
mosmenebis Sesaxeb. sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis Tanaxmad, policia
ar aris valdebuli, policiis ganyofi-
lebaSi dauSvas advokati, Tuki igi
dakavebulis mier ar aris daqiravebuli.
prokuratura kvlav agrZelebs
gamoZiebis xelmZRvanelobas,
zedamxedvelobs zogierT sasamarTlo
funqcias da sasamarTlo procesze
saxelmwifos warmoadgens. prokurorebi
kvlav zegavlenas axdenen sasamarTlos
gadawyvetilebebze. sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsis mixedviT,
mosamarTles, romelmac dapatimrebis
orders moawera xeli, ekrZaleba saqmis
mosmena; magram, es wesi xSirad irRveoda
Tbilisis gareT, radganac regionebSi
mxolod erTi mosamarTlea.
im SemTxvevebSi, rodesac mopasuxeebs ar
hqondaT advokatis daqiravebis
SesaZlebloba, advokatebs prokuraturis
rekomendaciiT niSnavda iuridiuli
daxmarebis samsaxuri, romelic
saxelmwifos mier kontrolirebadi
advokatTa kolegiis nawilia. zogjer
prokurorebi aiZulebdnen mopasuxeebs,
aeyvanaT saxelmwifos mier daniSnuli
advokati an sxva advokati, romelic
realurad ar daicavda maT interesebs.
magram zogadad, pirebs, romlebsac
hqondaT advokatis daqiravebis
saSualeba, hyavdaT kidec maTi
survilisamebr arCeuli damcvelebi
rogorc sisxlis samarTlis, ise
samoqalaqo saqmeebSi. prokuratura ara
mxolod akontrolebda saxelmwifos mier
daniSnul advokatebs, aramed iRebda
gadawyvetilebas, mieca Tu ara
mopasuxisaTvis (misi Txovnis Sesabamisad)
advokatis Secvlis ufleba. TbilisSi
momuSave zogierTi arasamTavrobo
organizacia ufaso iuridiul daxmarebas
sTavazobda pirebs, romelTa uflebebic
irRveoda. advokatebis profesiuli done
mniSvnelovnad gansxvavebuli iyo. garda
amisa, sasamarTlo eqspertis licenzia
yovelTvis ar iyo kompetenturobis
maCvenebeli.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba20 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
azrTa sxvadasxvaoba iyo arasamTavrobo
organizaciebs Soris imis Taobaze, Tu
vin SeiZleba CaTvliliyo
politpatimrad. adamianis uflebebis
dacvis saerTaSoriso da adgilobrivi
organizaciebis umravlesoba Tvlida,
rom qveyanaSi 20-dan 25-mde
politpatimari iyo. adamianis uflebebis
saparlamento komitetis azriT, qveyanaSi
3-dan 5-mde politikuri patimari
aRiricxeboda, rodesac ombudsmenis
monacemebiT, qveyanaSi arc erTi
oficialuri politikuri patimari ar
iyo. Tumca bevri, maT Soris, yofili
araformaluri samxedro organizacia
`mxedrionis~ wevrebi, egreTwodebuli
`zviadistebi~ da saxelmwifo uSiSroebis
sistemis zogierTi yofili TanamSromeli
Tavs politikur patimrebad Tvlidnen.
adamianis uflebebis damcvelTa azriT,
zogierT `zviadist~ patimars arasodes
auRia xelSi iaraRi da amitom isini
politikur patimrebad unda CaiTvalon.
zogierTi `zviadisti~ gaasamarTles
saxelmwifo Ralatis (rac sustad iyo
dasabuTebuli), yaCaRobisa da iaraRis
ukanono flobis braldebiT da
Seufardes Tavisuflebis aRkveTa
7-dan 12 wlamde.
miuxedavad imisa, rom prezidentma
Seiwyala Tengiz asaniZe – romelic
sasjels finansuri danaSaulisaTvis
ixdida _ xolo uzenaesma sasamarTlom
gasca misi gaTavisuflebis brZaneba,
aWaris avtonomiuri respublikis
xelmZRvanelobam uari ganacxada mis
gaTavisuflebaze. organizacia
`saerTaSoriso amnistia~ da evropis
sabWos adamianis uflebebis dacvis
komisari moiTxovdnen asaniZis gaTavi-
suflebas. wlis bolos is elodeboda
strasburgis adamianis uflebebis dacvis
evropis sasamarTloSi mis mier Setanili
gancxadebis ganxilvas, ase rom, misi saqme
jer damTavrebuli ar aris.
v. pirad da ojaxur saqmeebSi,
pirad mimoweraSi TviTneburi Careva
sasamarTlo sanqciis an iuridiuli
aucileblobis gareSe konstitucia
krZalavs aseT qmedebebs; Tumca,
praqtikaSi samarTaldamcavi organoebi
da sxva samTavrobo uwyebebi zogjer
sasamarTlo nebarTvis gareSe axdendnen
kerZo satelefono saubrebis mosmenas.
mTavrobis warmomadgenlebi dasZendnen,
rom policielebi da sagadasaxado
sferos TanamSromlebi gadaudebeli
SemTxvevebis dros winaswar gacemuli
sanqciis gareSe Sediodnen moqalaqeebis
saxlebsa da samuSao adgilebze, ris
uflebasac maT sisxlis samarTlis
saproceso kodeqsi aZlevdaT. sagzao
policia xSirad aCerebda da Cxrekda
avtomobilebs raime gansakuTrebuli
mizezis gareSe, mxolod qrTamis
gamoZalvis mizniT.
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)
21TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
drois niSani (maTe 16,3)
1989 wlis noemberSi sruliad saqarTvelos kaTalikos-patriarq
ilia meoris locva-kurTxeviT Tbilisis sasuliero akademias
erovnebiT baski kaTolike mRvdeli, romis universitetis
profesori, aRmosavluri liturgiebis aRiarebuli specialisti
mixeil aranci ewvia. misi mizani studentebisa da profesor-
maswavleblebisaTvis ramdenime leqciis wakiTxva gaxldaT.
yvelaferi gegmisamebr unda warmarTuliyo, magram stumari uecrad
seminaria-akademiis maSindeli reqtoris, protopresviter giorgi
gamrekelis da wamyvani pedagogis arqimandrit rafaelis
(karelinis) winaaRmdegobas waawyda.
es winaaRmdegoba pirvel etapze ZiriTadi maspinZlis, uwmidesi
mRvdelmTavris, saqmeSi Carevis Sedegad ganimuxta, magram
xsenebulma mamebma fundamentaluri ideebiT Tavmomwone
studentebis jgufi aamxedres. isini profesors Tavze daadgnen, _
marTlmadidebelTa liturgiis Sesaxeb kaTolike mecnieris azrebi
ar gvainteresebso, da mosTxoves, akademia daetovebina, rasac
stumari daemorCila.
nugzar
papuaSvili
`vinc bnels naTlad saxavs
da naTels _ bnelad~
anu obskurantizmi
gareT da Sin
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba22 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
oTxma Tanamoazrem, am striqonebis
avtoris CaTvliT, saqarTvelos
marTlmadidebeli eklesiis
saWeTmpyrobels TanagrZnobis weriliT
mimarTa, romelSic aRniSnul faqts anu,
pirdapir
rom vTqvaT, obstruqcias obskurantizmi
(`obskurantizmis gamovlineba~) uwoda.
werili gamoqveynda da masSi aRwerili
ambavi farTo sazogadoebriobisaTvis
cnobili gaxda. Cven gagvaoca im
politikuri liderebis, jer kidev
disidentebad da araformalebad
cnobili pirebis, gulgrilobam,
romlebic komunistur reJims adamianis
ZiriTad uflebaTa da TavisuflebaTa
xelyofaSi adanaSaulebdnen, Tavs
demokratebad da dasavluri
Rirebulebebis SemTviseblebad
Tvlidnen. maT ver ganicades (an ar
ganicades) is atmosfero, romelic raRac
epidemiuri daavadebis simptomebs
Seicavda da riTac e.w. erovnul-
ganmaTavisuflebeli moZraoba da, masTan
erTad, eric da beric imTaviTve
imsWvaleboda. swored
1989 wlidan daiwyo laTinuri wesis
mRvdelmsaxurebisaTvis gankuTvnil
taZrebSi marTlmadidebelTa mokalaTeba
da sxvadmadidebelTa iseTi lanZRva-
gineba da, warmoidgineT, zog SemTxvevaSi
wverebiT Trevac ki, rac saxels utexs
marTlmadidebel eklesiasac da
saqarTvelosac. politikur da religiur
asparezze Zalebs Sua saukunoebrivi
bneleTi ikrebda.
maSin bevri gvekiTxeboda:
ras niSnavs `obskurantizmi~,
romelsac Tqvens werilSi axsenebT?
cneba
sityvebiT `obskuranti~ da
`obskurantuli~, rogorc wesi, im
adamianebs, koleqtivebs, partiebsa Tu
saxelmwifoebs moixsenieben, romlebic
Tavisuflebis, ganaTlebisa da progresis
winaaRmdegni arian.
movlenebi da faqtebi, romelTa
misamarTiTac termini `obskurantizmi~
gamoiyeneba, arian rogorc religiuri,
ise arareligiuri, anda erTdroulad
religiuric da arareligiuric,
sakraluric da profanulic, saeroc da
sasulieroc. `obskurantizmi~, metad rom
davakonkretoT, iseT sazogadoebriv-
politikur Tu sulier ganwyobilebas
aRniSnavs, romlis ZiriTadi
maxasiaTebeli aris inteleqtualuri,
pirovnuli, socialuri Tu erovnuli
monobis apologia; codnisadmi,
skolisadmi, wignisadmi, gonebis
aqtivobisadmi, zogadad _
ganaTlebisadmi negatiuri, ufro metic,
agresiuli damokidebuleba; yovelgvari
siaxlisa da winsvlisadmi mtroba.
amdenad obskurantizmi Tavs iCens
yofacxovrebis rogorc profanul, ise
sakralur ubnebze da zog SemTxvevaSi
totalur, e.i. saxelmwifo masStabs iZens.
obskurantizmi da, Sesabamisad
`obskurantoba~ aris Semecnebisa da
azrovnebis anu, sxvagvarad rom vTqvaT,
sagnebisa da movlenebis aRqmis,
Sefasebisa da analizis garkveuli forma,
romlisTvisac damaxasiaTebelia
mxedvelobis viwro veli da calmxrivoba.
obskurantizmis sinonimia `sibnele~,
gonebis siClunge da gaukuRmarTeba.
maSasadame, cnobierebis es mdgomareoba
(obskurantoba) ganaTlebis (pedagogikis)
da moralis sferos ganekuTvneba.
sityva
obskurantizmis mniSvnelobas da Sinaarss
misi etimologia asaCinoebs. igi
momdinareobs laTinuri sityvisagan
obscurus, rac niSnavs `bneli~, saidanac
warmodgeba zmna obscuratio `dabneleba~ da
mimReoba _ obscurans `dabnelebuli~. misi
meoradi mniSvnelobebia `gaugebari~,
`gamoucnobi~, `ucxo~, `ucnauri~.
obskurantizmi, Cveulebriv, `sibneled~
da `bneleTad~ iTargmneba. magaliTad,
rusulSi misi eqvivalentia ìðàêîáåñèå,
romelsac qarTuli `bneleTis
mociquloba~ esatyviseba.
saxeldeba
ganxiluli cneba da leqsema dadebiT
azrsa da emocias moklebulia. amitom am
saxelwodebiT sakuTar Tavs aravin
moixseniebs; aravin arasdros ifiqrebs,
rom igi `bneleTis mociqulia~.
23TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
obskurantizmi araa TviTsaxelwodeba, _
igi sxvaTa saxeldebaa.
imis miuxedavad, rom aRniSnuli sityva
Zvelia da antikuri epoqis
laTinurenovan ZeglebSi dasturdeba,
zemoaRniSnuli SinaarsiT, e.i. rogorc
termini, igi qristianul saeklesio
literaturaSi ar gvxvdeba.
sityvebi `obskurantizmi~ da
`obskuranti~, rogorc eTikuri
kategoriis aRmniSvneli termini,
pirvelad XV-XVI ss-is mijnaze Seqmnil
erT laTinurenovan ZeglSi dasturdeba,
romlis saTauria `Epistolae ObscurorumVirorum~ (bnel kacTa epistoleebi). esaa
Tavis dros sakmaod gaxmaurebuli da
popularuli pamfleti, romelic Seiqmna
iohanes roixlinsa (1455-1522) da kolonis
(igive kiolnis) dominikanel berebs Soris
gamarTuli paeqrobis amsaxveli
masalebis gaSarJebisa da parodirebis
Sedegad. avtorebi anu parodistebi arian
germaneli humanistebi krotus rubianusi
(1486-1540) da ulrix fon puteni
(1488-1523). krebulis udidesi nawili
mimarTulia ortvin graciusisadmi,
romelic, Tumca TviTonac humanisti iyo,
Tavs dominikanelTa ordens miakuTvnebda
da maT gverdiT idga, rac, rogorc Cans,
oponentebs gansakuTrebiT aRizianebdaT
da isrebs metwilad misken mimarTavdnen.
satiris obieqtia agreTve iakob fon
hoxStraxeni (gard. 1527 w.), romelic
Zveli sqolastikuri tradiciis
warmomadgeneli iyo. epistoleebi
dawerilia iseTi stiliT, rac
bermonazvnuri laTinuris parodirebaa
da im meTodebis, asketizmis im formisa
da saeklesio-religiuri cxovrebis im
reglamentis mware satiras warmoadgens,
rac gviani Sua saukuneebis sqolastikasa
da, zogadad, im periodis kaTolikur
eklesias axasiaTebda. aRniSnuli Zeglis
didma popularobam bevrad ganapiroba
maSindeli klerikalizmisa da misi
warmomadgenlebis diskreditacia da
sxvadasxvaenovan mwignobar xalxTa
metyvelebaSi daamkvidra axali sityva _
obskurantizmi.
`obskurantizmi~ frangi
ganmanaTleblebis, mwerlebisa da
revolucionerebis sayvarel sityvad
iqca. mas xSirad xmarobda balzaki, ruso
da dasavleT Tu aRmosavleT evropis
bevri sxva mwerali, agreTve lenini da,
saerTod, rusi narodnikebi da social-
demokratebi, qarTul sinamdvileSic es
sityva ufro partiuli elitis
literaturul-propagandistur
metyvelebaSi gamoiyeneboda.
naTeli movida wuTisofelSi
da adamianebma naTelze
metad bneli Seiyvares.
(ioane 3,19)
_ siaxlis SiSi ase gamoikveTa da
Camoyalibda `obskurantizmis~ ZiriTadi
mniSvneloba _ sinaTlis mtroba anu
sibnele sinaTlis wil.
es mniSvneloba da Sinaarsi ufro
moralis sferos ganekuTvneba, vidre
ganaTlebisas, wignierebisas, zogadad _
inteleqtisas, vinaidan im formisa da im
saxis sibnele, rasac es termini
gulisxmobs, ara mxolod
gaunaTleblobisa da uwignurobis
Sedegia, aramed (da gacilebiT metad)
gaukuRmarTebuli cnobierebis,
rac azrovnebis unars da niWierebas, miT
umetes _ wignebis kiTxvas, karg
mexsierebasa da informirebulobas ar
gamoricxavs. metic _ obskurantebi
erTob nakiTxi da ganaTlebuli
pirovnebani brZandebian.
obskurantizmi azrovnebis, ufro
zustad, _ cnobierebis problema, misi
garkveuli mdgomareobaa. igi sazogado
movlenaa, rac imas niSnavs, rom
azrovnebiseuli sibnele, metnaklebad
yvela xalxsa da yvela sociums
axasiaTebs. sxvanairad rom vTqvaT,
obskurantobis mizezi anu azrovnebis
gaukuRmarTebisa da dabnelebis impulsi,
adamianis bunebaSia Cafesvili. amitomaa,
rom CvenSic da sxvaganac mouvleli da
`gaumarglavi~ sazogadoeba arCevans
miwierebis sasargeblod akeTebs anu,
rogorc ieso qriste ityvis ioanes
zemowarmodgenil muxlSi, cnobierad Tu
~`
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba24 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
qvecnobierad borotebisaken midrekili
adamianebi RvTiur sibrZnes
wuTisofliseul brZnadmetyvelebas
amjobineben. wuTisofeli ki CrdiliT da
wyvdiadiTaa savse, ris gamoc
obskurantizmis gamovlineba
mosalodnelia yofierebis nebismier
sferoSi, pirovnebis xasiaTebSi, qcevebSi
da, rac mTavaria, SexedulebebSi,
Teoriebsa Tu praqtikaSi. obskurantizmi
arsebobs mecnierebaSic, politikaSic,
xelovnebaSic da religiaSic. misi
niSnebia SiSi, siZulvili da isteria
siaxleebisadmi; sapirispiro poziciis
autanloba; sxva argumentebis
mousmenloba; sakuTar azrebSi gakerpeba;
erTi da imave adgilis tkepna;
stereotipebs CabRauWeba da subieqturi
Tvalsazrisebis axireba. obskurantizmi
kvebavs Seuwynareblobas,
Seuwynarebloba, Tavis mxriv, kvebavs
obskurantizms.
obskurantoba adamianis
arasrulyofilebis, gnebavT, _
wuTisofliseulobis erT-erTi niSania.
codvisaken midrekileba ama Tu im doziT
nebismier adamianSi iCens Tavs. aseve, da
SeiZleba paraleluradac, TiToeul kacs
gzadagza ubneldeba goneba. es
pirvelcodvis nayofi da bunebrivi
faqtia, magram adamis SvilTa fari da
maxvili am SemTxvevaSi uflis Segonebaa:
codva Casafrebulia karTan,
Senken aqvs mas ltolva,
Sen ki ibatone masze.
(dab. 4,7)
esaa mowodeba asketizmisaken, rac
gonebrivsa da zneobriv sifxizles
niSnavs. rac ufro fxizelia pirovneba,
miT ufro imarjvebs codvebzec da
obskurantizmzec.
obskurantizmi igive regresia, radgan
yvelgan da yovelTvis destruqciul
Zalad gvevlineba da sazogadoebis
ganviTarebis process amuxruWebs, magram
arc erT sferoSi mas iseTi vrceli
asparezi ar gaaCnia, gaRrmavebis
tendencias arsad ise ar amJRavnebs,
rogorc religiaSi, eklesiaSi, anda
eklesiis gavlenis sferoSi. aq igi
usasrulod izrdeba da damangrevel
Zalebs ikrefs, riTac, erTi mxriv, saxeli
utydeba sarwmunoebas da, meores mxriv,
maxinjdebian pirovnebebi, romlebic
nebsiT Tu uneblieT misi tyveebi xdebian.
xalxma, bnelSi moarulma,
ixila naTeli didi,
wyvdiadis qveyanaSi
mcxovreblebs naTeli
gamoubrwyindaT.
(es. 9,1)
_ obskurantebi bibliaSi
bibliuri anTropologia, romlis
centraluri idea nebisa da arCevanis
Tavisuflebaa, obskurantizmTan
winaaRmdegobasa da antagonizmSia.
RmerTma adamians borotisa da keTilis
Semecnebis xesTan misasvleli gza ar
gadauketa, xolo dacemis Semdeg mas
zrda-ganviTarebis saSualeba misca, raTa
Seecno WeSmariteba da RvTis msgavseba
moepovebina. saRvTo istoriis yovel
nabijze Cans, rom uzenaesi akurTxebs
adamianis svlas sinaTlisa da
progresisaken.
gavixsenoT esaias wignis is monakveTi
(Tavi 5), romelic iwyeba ase: `vumRereb
Cems Seyvarebuls siyvarulis simReras
mis venaxze: hqonda venaxi nayofier
gorakze Cems Seyvarebuls~. venaxma ki,
Tumca patronma movla ar daaklo,
sasurveli nayofi ar gamoiRo. iqve
pirdapiraa naTqvami, rom `sabaoT uflis
venaxi israelis saxli da iudas xalxia~.
mizezi, ris gamoc am saxlma da am xalxma
xeneSi nayofi gamoiRo, aris is, rasac
dRes Cven obskurantizms veZaxiT. ufali
sabaoTi ambobs: `vai maT, vinc borotebas
sikeTes arqmevs da sikeTes borotebas;
vinc bnels naTlad saxavs da naTels
bnelad; simwares sitkbod saxavs da
sitkbos simwared!~
axali aRTqmis obskurantebic is
israelianebi arian, romlebsac ar surT
naTelisa da bnelis erTmaneTisagan
garCeva; romlebic mTavarsa da
meorexarisxovans erTmaneTSi ureven;
sagnebisa da movlenebis garegan mxares
yuradRebas aqceven, Sinagans ki iviwyeben.
maT sinagogebSi pirvel adgilze jdoma
~`
~
`
25TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
da moednebze Tavis gamoCena uyvarT.
isini viTom winaswarmetyvelTa erTgule-
bi arian, sinamdvileSi ki winaswarmetyve-
lebs da mociqulebs xocaven da sdevnian.
eseni is `rjulis mecnerebi~ arian,
romlebmac `waritaces codnis
gasaRebebi; arc TviTon Sevidnen da
Semsvlelebic daabrkoles~ (luka 11,52).
aq obskurantizmisa da obskurantobis
qrestomaTiuli suraTia warmoCenili.
suraTi mZimea, magram isic faqti da
WeSmaritebaa, rom am wuTisofelSi
mxolod sibnele da yiameTi rodia. ioane
RvTismetyveli esaias zemocitirebul
sityvebs agvirgvinebs da gvamcnobs:
`naTeli bnelSi anaTebs da bnelma ver
moicva igi~ (ioane 1,5). adamiani atarebs
RvTis xatebas da msgavsebas anu
`sicocxlis suls~, romelic RmerTma mis
nestoebs STabera (dab. 2,7). amitomaa igi
ukvdavic da mokvdavic, zecieric da
miwieric. erTsa da imave pirovnebaSi
Tanaarsebobs codvac da madlic,
sinaTlec da sibnelec, obskurantizmic
da inteleqtualizmic.
sibnele wuTisoflis Tanamdevia. igi
iarsebebs manam, sanam wuTisofeli
iarsebebs. amitom sibnelisagan Tavis
daRweva wuTisoflis binadarTa idealia,
romlis gacnobiereba da xorcSesxma
mxolod gonier arsebebs ZaluZT.
saeklesio da saero pedagogikis mizani
adamianSi azrovnebis velis gafarToba
anu obskurantizmis daZlevaa.
saRvTo werili, romlis yuradRebis
centrSi adamiani da adamianTa
samkvidroa moqceuli, obskurantizmsa da
obskurantobis konkretul
gamovlinebebs did adgils uTmobs.
obskurantizmia yvelaferi, rac adamianis
mier RvTis nebisa da gangebulebis
sawinaaRmdegod warmoiTqmeba an keTdeba.
obskurantizmi kvebavs fanatizmsa da
crumorwmuneobas. maTgan pirveli raRac
ideisadmi atacebulobas da SeSlilobas
niSnavs, meore ki iseT rwmena-
warmodgenebs, romlebic ucxoa
gamocxadebis religiisaTvis da mis
dedaazrTan winaaRmdegobaSia. erTic da
meorec sibnelea da sazogadoebisaTvis
saSiSi realoba.
bibliaSi obskurantizmis, fanatizmisa da
crumorwmuneobis magaliTebia yvela is
faqti, Sexeduleba da tendencia, rasac
axali aRTqmis Teologia warmarTobas da
huriaebas uwodebs. aseTia, vTqvaT,
rwmena codvisa da madlis STamomavlo-
biT genetikuri gadacemis Sesaxeb, imis
Sesaxeb, rom, TiTqos, Svilebs da
SviliSvilebs mamebis da babuebis codve-
bi moekiTxebaT (ier. 31, 28-29); eris
rCeulobis iudauri aRqma (ramac iona
winaswarmetyvelis urCoba ganapiroba);
Tavisuflebisa da mefobis miwier-
utilitaruli gaazreba da Sors veRar
wasvla (rac qristes jvarcmis erT-erTi
safuZveli gaxda). obskurantuli
cnobiereba im pirvelqristianebmac
gamoamJRavnes, romlebmac naTlisRebis
Sinaarsi srulyofilad ver gaiazres da
winadacveTis ZalaSi datovebas
moiTxovdnen, ramac mociqulebs
seriozuli problemebi Seuqmna.
religiuri literaturis
damwvari sawyobi. 2002 wlis 28 ivnisi
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba26 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
obskurantizmi eklesiaSi
obskurantizmi agreTve rigorizmTan da
eqstremizmTan anu ukiduresobasTanaa
gadawnuli, romelic, aseve, fanatizmsa
da crumorwmuneobaSi vlindeba.
saeklesio dogmatikisa da praqtikis
magistraluri xazisaTvis anu sameufo
gzisaTvis yovelgvari ukiduresoba
ucxoa. amis Taobaze vrclad msjelobs
ediSer WeliZe statiaSi `gza sameufo~
(Jurn. `gza sameufo~, 1994, N1), romlis
Tanaxmadac, aRniSnul gzas rwmenisa da
codnis sinTezi axasiaTebs. amgvari
sinTezi ki, Tavis mxriv, aris zomierebis
da mSvidobis garanti. codnisagan
dacilebuli rwmena xSirad ampartavnebis
saTaved iqceva, romelic fanatizmisa da
crumorwmuneobis wyaroa. aseve _
ampartavnebamde mivyavarT rwmenisagan
ganyenebul codnas, romelic (codna
rwmenis gareSe) racionalizmis,
nihilizmisa da aTeizmis saTavea.
sameufo gza igive samociqulo
tradicia da eklesiis mamaTa uryevi
poziciaa. am gzis niSani aris wonasworo-
bis dacva da roca irRveva wonasworoba,
magistraluri xazic mruddeba.
am gamrudebas ori ukiduresoba
axasiaTebs:
1) araeklesiuri, e.i. gareSe codnis
gakerpeba, lamis gamocxadebul
sibrZnesTan gaTanabreba, ramac eresSi
Caagdo Zveli periodis moRvaweni _
origene da evnomiusi da 2) warmarTTa da
eretikosTa inteleqtualuri
memkvidreobis sruli uaryofa, ramac
imave periodis sasuliero pirebs,
tatiane sirielsa da tertulianes, aseve,
eretikosobisaken ubiZga.
obskurantoba eklesiaSi ori saxiT
vlindeba _ moZRvrebiTad da praqtikiT,
e.i. _ TeoriaSi da koleqtiur Tu
individualur cxovrebaSi.
pirveli igive eretikosoba da
seqtantobaa, romelTac xSirad
ampartavnuli Teologiuri
gamomeZiebloba da Cxirkedelaoba
warmoSobs.
eretikosoba da seqtantoba, rogorc
wesi, cnobierad an qvecnobierad qveynis
kulturas upirispirdeba, rasac
sazogadoebriv cxovrebaSi qaosi Seaqvs.
amis saukeTeso magaliTia monofizitoba
da xatmebrZoloba bizantiaSi,
romelTagan pirvelma sigiJemde misul
asketizms gaukafa gza, xolo meorem (sxva
sakiTxia, mas es gacnobierebuli hqonda
Tu ara) _ xelovnebis nimuSTa fxrewa-
ganadgurebas da amdenad, zogadad,
inteleqtualur-SemoqmedebiTi unarebisa
da esTetikuri faseulobebis
daTrgunvas. am simaxinjis winaaRmdeg Sua
saukuneebis ara erTma da orma
moazrovnem aRimaRla xma, rac aisaxa
rogorc Zvel sasuliero mwerlobaSi,
gansakuTrebiT agiografiaSi, ise axali
drois mxatvrul literaturaSi.
sayuradReboa aleqsei tolstois
(1817-1875) poema `Rirsi ioane damaskeli~,
romlis Tanaxmad xatTambrZoloba
bneleTis mociqulobaa da misi
aRborgebis Jams, me-8 saukuneSi,
kulturas, e.i. poezias, musikas, ferweras
da, erTi sityviT, mSvenierebas qomagad
Tavad ufali moevlina. man STaagona
RvTismSobeli, warmoeTqva nebisa da
azrovnebis Tavisuflebis sadidebeli,
ramac sulieri SeWirvebis Jams,
monastris winamZRvris obskurantulma
axirebebma rom ganapiroba, wm. ioane
damaskeli SemoqmedebiTi cecxliT
aRagzno.
obskurantizmis suniTaa gaJRenTili
agreTve rusuli, dasavleTevropuli da
amerikuli warmomavlobis
ultraprotestantuli moZRvrebani.
maTma avtorebma da mimdevrebma ara
marto xatTayvanismcemloba gaaigives
kerpTayvanismcemlobasTan, riTac isini
iudaizms daubrundnen da qristianul
kulturas daupirispirdnen, aramed maT
mTeli saeklesio tradiciisa da
praqtikis ignorireba moaxdines,
rodesac bavSvobaSi monaTluli
adamianebis xelaxla monaTvla daiwyes.
aqac da sxva SemTxvevaSic obskurantul
moZRvrebaTa safuZveli saRvTo werilis
`mwvalebluri~, e.i. dayofiT,
gamoSignviT, konteqstisagan mowyvetiT,
ZiriTadi suliskveTebis
27TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
argaTvaliswinebiT kiTxva da Semecnebaa.
kiTxvisa da azrovnebis aseTi meqanizmis
klasikuri nayofia axireba _ saxarebaSi
weria, mama aravis uwodoT, da mRvdels
Tu mamas uwodebT, urjuloebaa! maTes
TavSi marTlac weria, aravis uwodoT
mama, radgan yvelas mama erTia _ RmerTi.
iqve isic weria: aravis uwodoT
maswavlebeli, radgan yvelas maswavle-
beli RmerTia (23, 8-10). rogor moviqceT:
aRarc sakuTar mamas vuwodoT mama da
aRarc maswavlebels _ maswavlebeli?!
saeklesio tradiciis meSCanur
ugulvebelyofas saeklesio tradiciis
aranakleb meSCanuri erTguleba
daupirispirda, ris gamoc rogorc
ruseTSi, ise dasavleT evropaSi alag-
alag sisxlis tbebi dadga.
eklesiuri obskurantizmis meore
saxeoba kidev ufro samarcxvinoa.
esaa sibnele im eklesiebSi, ufro sworad,
eklesiis jgufebSi, anda pirovnebebSi,
romlebic mrwamsiT anu TeoriiT sameufo
gzaze dganan. maT obskurantizms,
fanatizmsa da crumorwmuneobas
ganapirobebs adamianTa zogadi tendencia
sibnelisaken da araswori (anda
arasakmarisi) samoZRvro-pedagogiuri
praqtika, ris gamoc am tendenciis
aRmofxvra ver xerxdeba. aq Tavs iCens
morwmuneobis, e.i. piradi religiuri
grZnobebis Ria da samoqalaqo
sazogadoebaSi gamovlenis kulturis
deficiti, rasac igive obskurantuli
cnobiereba kvebavs. morwmuneobis
kulturas zogjer `saR sarwmunoebas~
eZaxian. igi eTikis sferos ganekuTvneba
da sarwmunoebis dogmatur mxaresTan
pirdapiri kavSiri ara aqvs (ix. Cveni
statia `saRi sarwmunoeba~, romelSic
ganxilulia kaTalikos-patriarq
kalistrate cincaZis Sexeduleba am
sakiTxze. _ `Tavisufleba~, 2002, N5).
marTlmadidebeli eklesiis istorias
morwmuneobis maxinjad gamovlenis,
e.i. eqstremizmisa da radikalizmis ara
erTi da ori faqti daufiqsirebia. maT
Soris yvelaze Semzaravi da
gaxmaurebulia aleqsandriel morwmuneTa
jgufis mier 415 wels filosofosi qalis
hipaTias aso-aso dagleja an, Tundac,
protopop ambakumis dawva 1648 wels
moskovSi.
obskurantizmis sinonimad xSirad
`Sua saukuneebis kaTolikuri bneleTi~
ixmareba da samarTlianadac, radgan
inkvizicia eretikosebisa da jadosnebis
sibneles sibneliTve upirispirdeboba da
am dapirispirebaSi bevr saR da naTel
siaxles koconebiT da saxrCobelebiTac
ki uswordeboda. misma meTodebma,
romlebSic siyvarulisa da saTnoebis
adgili siZulvilsa da sisastikes ekava,
Semxvedri sibnelis warmoSobas Seuwyo
xeli. esaa zRvargadasuli
protestantoba, igive seqtantoba (rasac
ukve SevexeT), nihilisturi cinikosoba
da mebrZoli aTeistoba. bolSevizms
noyieri niadagi swored ruseTis
marTlmadidebel eklesiaSi sakmaod
frTagaSlilma obskurantobam Seumzada.
ase rom, erTi tipis obskurantizmi,
rogorc wesi, meore tipis obskurantizms
Sobs. zemonaTqvams rom davubrundeT, _
xatebisadmi giJurma siyvarulma
bizantiaSi (V I I-V I I I ss.) xatebisadmi giJuri
siZulvili Sva, amasTanave mkafiod unda
iTqvas, rom swored `xatTa monobis~
obskurantizmma misca stimuli im
dogmatis gamomuSavebas, romelmac xatis
raoba da misi Tayvaniscemis reglamenti
zustad gansazRvra, _ am ubanze
Sualeduri, zomieri pozicia SeimuSava.
es faqti gamonaklisi araa:
obskurantuli ganwyobilebebis zeoba,
ise rogorc nebismieri rigorizmi,
sazogadoebas yelSi amosdis, yirWdeba
da, nebsiT Tu uneblieT, es sazogadoeba
iZulebuli xdeba, rom marTebuli da
konstruqciuli pozicia gamoZebnos.
msoflio saeklesio krebebi (325-787)
aseTi poziciis gamoZebnis mizniT moewyo.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba28 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
obskurantizmi saqarTveloSi
wm. nino, romelmac saqarTvelo
gaaqristiana, sindisis Tavisuflebis
bibliuri principiT xelmZRvanelobda.
man saero xelisufals ase mimarTa:
`ara brZanebul ars uflisagan maxvilisa
aRebai, aramed jer-ars saxarebiTa da
patiosaniTa jvariTa uCvenoT gzai
WeSmariti, mimyvanebeli cxovrebad
saukunod~. am sityvebiT igi
daupirispirda mefisa da erisTavis
pozicias, romlebic sarwmunoebis
sferoSi Zaladobas dasaSvebad
miiCnevdnen.
sakuTari nebis sxvisTvis Tavsmoxvevis
Jini obskurantuli cnobierebis
niSania.
analogiuri cnobiereba qarTlis
cxovrebaSi, ise rogorc nebismieri
qveynis cxovrebaSi, Tavs gzadagza iCens
da zogjer iq amoqmeddeba, sadac yvelaze
naklebad velodebiT _ ganaTlebul
saero da sasuliero wreebSi. amas pirvel
rigSi ilia WavWavaZe amCnevda da ambobda:
`iq ufro bnela, sadac naTeli
gveguleba~. saqarTvelos ugvirgvino
mefec swored am sibnelem _ partiulma
obskurantizmma _ Seiwira.
bolSevizmi da misi reJimi, rogorc bevri
sxva totalitaruli ideologia da
reJimi, obskurantobas Tavis arsebaSi
Seicavs (erTpartiuloba, koleqtiurobis
uzurpacia, pluralizmTan Seuguebloba).
komunistebis obskurantoba imaSic
gamoixateboda, rom isini yvelgan da
yvelaferSi, TavianTi Tavis garda,
obskurantizms xedavdnen. maTi yvelaze
didi samizne eklesia iyo, romelsac
upirobod `bneleTis mociqulad~
naTlavdnen. amasTanave, Cans, isini
xvdebodnen, rom eklesiaSi da, miT
umetes, marTlmadidebel eklesiaSi,
gaunaTleblobisa da regresuli nakadis
garda, romelic, raRa Tqma unda,
realurad arsebobda, ganaTlebisa da
mecnierebis lamparic enTo. mebrZolma
aTeistebma swored am lampris CaxSoba
daisaxes miznad. cnobilia leninis
piradi werili erT-erTi partiuli
liderisadmi, romelic Seicavs
miTiTebas, xeli Seuwyon samRvdeloTa
rigebis gaunaTlebeli da bneli kadriT
dakompleqtebas; eklesiaTa TaRebis qveS
uaryofiTi tendenciebis gaRrmavebas;
xalxis darwmunebas, rom saeklesio
cxovreba sibnelea da sxva araferi,
antireligiuri kampania ki mizanSewoni-
lia da aucilebeli. beladis kursma
saTanado nayofi gamoiRo. ai, ras
vkiTxulobT erT anonimur werilSi,
romelic kaTalikos kalistrate
cincaZis arqivSi inaxeba (uTariRoa,
XX s-is 30-iani wlebis miwuruls unda
ekuTvnodes): `mogvevlina RvTis risxva...
daiCagra sarwmunoeba da dakninda
samRvdeloeba. ukanaskneli idevneba
yvelgan da yvelaferSi.
igi ispoba fizikurad da Clungdeba
gonebrivad. dRiTidRe xelidan
gveclebian saukeTeso sasuliero
moRvaweni, xolo maTi Semcvleli
naklebad Cans~.
pirovnebebi, romlebic dRes saxelmwifo
da saeklesio mmarTvelobis zedafenebs
warmoadgenen, komunisturi diqtaturis
xanaSi gaizardnen. erTpartiuloba, rac
maSindeli cxovrebis fundamentad
mogvevlina, gansxvavebuli rwmena-
warmodgenebis, Tvalsazrisebisa da
poziciebis Seuwynareblobis
obskurantizms kvebavda. aRniSnul
Tavdasxma foniWalaSi
mSvidobian krebaze. 17 ivnisi 2001 weli
29TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
pirovnebaTagan zogi disidenti iyo, zogi
– komformisti. disidentebi oficiozsa
da mis Tanamsaxurebs SezRudul
azrovnebaSi, individTa Rirsebis
Selaxvasa da Tavisuflebis xelyafaSi
sdebdnen brals da, TiTqos, sindisis
Tavisuflebisaken iswrafvodnen. isini,
erTi SexedviT, obskurantizms
ebrZodnen, magram ucnauri da sakvirveli
isaa, rom maTi umravlesoba gacilebiT
mZime obskurantobas, SezRudul
azrovnebas, pirovnebis upativcemulobas,
ucxo azris autanlobas amJRavnebda da
amJRavnebs, vidre maTi samizne
komunistebi. amis dasturia 9 aprilis
wina da Semdgomdroindeli
manifestaciebi da mitingebi, romlebic
ilia marTlis SesxmaTa fonze
miedineboda, magram ilia marTlis
poziciisa da suliskveTebisagan ise
gansxvavdeboda, rogorc ca
dedamiwisagan. yvela araformali
qristianobas, eklesiurobas da
morwmuneobas iCemebda, magram arc erTs
saxarebiseuli saTnoebis niSanwyali ar
ecxo. am dros ieremia winaswarmetyvelis
xmasaviT gaisma mweral naira gelaSvilis
xma: `albaT erTaderTi codva, rac
bolSevikebs ar CaudeniaT, is iyo, rom
qristianobiT ar SeniRbulan. maT
`patiosani~ brZola gamoucxades
eklesias, mospes da moaSTes, riTac
faqtiurad angariSSi waages ...dRes
qristianobisTvis saSiSi periodi dgas.
xdeba misi `ayola~ sulis siRrmeSi
gautarebdad~ (`qarTuli filmi~, 1989,
1.XI. N 43). es xmac, bevri sxva xmis
msgavsad, udabnosa Sina mRaRadeblis
xmad darCa, radgan saqarTveloSi
rogorc saero, ise saeklesio obskuran-
tizmis arnaxuli aRzeveba swored 1989
wlidan daiwyo da am aRzevebis yvelaze
did simaxinjed Cven sarwmunoebis
profanacias, e.i. erovnuli da politi-
kuri miznebiT mis `moxmarebas~ vTvliT.
gulgriloba, romelic sasuliero
seminaria-akademiidan mowveuli
kaTolike stumris gaZevebis mimarT
qarTulma politikurma elitam
gamoamJRavna, savalalo prognozze
metyvelebda _ is gezi da orientacia,
romelic cxovrebis axal mdinares
hqonda aRebuli, sazogadoebis
gakeTilSobilebas xels ar Seuwyobda.
saeklesio obskurantizmi ori
mimarTulebiT ganviTarda:
1) provinciuli kosmopolitizmi da
2) provinciuli nacionalizmi, rasac
eklesiis enaze filetizmi hqvia. isini
TiTqos urTierTSeuTavsebeli
poziciebia, magram Cvens sinamdvileSi
maT erTmaneTs advilad gauges. ase
Camoyalibda morwmuneobis is forma,
romelic moklebulia siyvaruls, siTbos
da sinaTles. azrovnebis stiliT, xedvis
horizontiT da ganaTlebasTan, wigniere-
basTan, mecnierebasTan da saero kultu-
rasTan damokidebulebis TvalsazrisiT
igi tipiuri obskurantizmia.
ifeTqa antiekumenurma isteriam.
eklesiebSi da maTi galavnebis gareT _
presaSi, mitingebze, eTerSi,
dawesebulebebSi da samTavrobo
tribunebzec daiwyo qadageba: ekumenizmi
aris `masonoba~, `eresTa eresi~(?!),
`antimarTlmaddebloba~, `satanistoba~.
ekumenizmi asocirda dasavleTTan da
saqarTveloSi antiekumenurma isteriam
antidasavluri kampaniis Sinaarsi SeiZina.
amitom ucnauria is faqti, rom
antiekumenur lozungebs CvenSi is
politikuri partiebic eTanxmebodnen,
romlebsac, maTi TqmiT, kursi
dasavleTis civilizebuli qveynebisaken
hqondaT aRebuli. albaT esec iyo imis
mizezi, rom saqarTvelos
marTlmadidebeli eklesiis uwmindesma
sinodma da misma saWeTmpyrobelma
1997 wlis 20 maiss obskurantTa
pretenziebi daakmayofiles da ekumenur
moZraobaSi monawileobaze oficialurad
uari ganacxades.
saeklesio obskurantizmma qveynis
umaRles eSelonebSic iolad gaikafa gza.
mTavrobis kacTa da mTavrobis kacobaze
meocnebeTa yvela gamosvla, rac ki
TematikiT religiasTanaa dakavSirebuli,
obskurantizmis suniTaa gajerebuli.
saqarTvelos ministrTa sabWos
1990 wlis 12 aprilis dadgenileba
`marTlmadidebluri eklesiebis, yvela
sakulto nagebobisa da uZrav-moZravi
qonebis~ sapatriarqos sakuTrebad
gamocxadebis Sesaxeb winaaRmdegobaSia
samoqalaqo sazogadoebis normasTan,
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba30 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
romlis Tanaxmad, qveynis istoriis
memkvidre da istoriuli Zeglebis
mesakuTre aris qveynis mTeli mosaxleoba
eTniuri warmomavlobisa da
religiisadmi kuTvnilebis
ganusxvaveblad. obskurantizmi Jonavs
gamoTqmaSi `marTlmadidebluri
eklesiebi~, radgan sataZro arqiteqtura
ufro adgilobrivi realiebis gavleniT
yalibdeba, vidre konfesiis. amitomaa,
rom erTi da imave stilis nagebobebSi
SeiZleba marTlmadideblebmac iRvawon
da kaTolikeebmac. gaviTvaliswinoT, rom
baTumel, quTaisel, gorel Tu udel
marTlmadideblebs romauli
arqiteqturis SenobebSi RvTismsaxurebis
Catareba ar euxerxulebaT. kaTolikeebic
aseve iqcevian da es Cveulebrivi ambavia
(mxedvelobaSi gvaqvs uniaturi praqtika).
iqneb dafiqrdnen am da sxva, SinaarsiT
msgavs, dadgenilebaTa avtorebi da
mexotbeebi: romel administraciul
uwyebas aqvs imis kompetencia, gaarkvios
da daaskvnas, esa Tu is taZari,
magaliTad, Tbilisis noraSeni `somxur-
monofizituria~ Tu `qarTul-
diofizituri~? gamoTqmebi ama Tu im
arqiteqturis misamarTiT:
`marTlmadidebluri~, `kaTolikuri~ da
a.S. pirobiTia, ganekuTvneba
xelovnebaTmcodneobis sferos da
araviTar SemTxvevaSi iurisprudenciis,
administraciis Tu Telogiis dargebs.
aRniSnulma dadgenilebam safuZveli
Seumzada `konstituciur SeTanxmebas~,
romelic mTlianad da gansakuTrebiT
me-8 muxli antisaxelmwifoebrivi,
antierovnuli da obskurantulia.
obskurantizmi saqarTvelos ganaTlebis
sistemaSic batonobs. saTanado impulss
Seicavs kanoni ganaTlebis Sesaxeb,
romlis me-18 muxlis Tanaxmad
ganaTlebis saministrom
saganmanaTleblo programebi da
proeqtebi sapatriarqosTan unda
SeaTanxmos. darRveulia principi skolis
eklesiisagan gamoyofis Sesaxeb, ris
gamoc eklesias skolis funqciebSi
SeWris iuridiuli safuZveli eZleva.
zogadsaganmanaTleblo sagani
`religiebis istoria da kultura~
maswavlebelTa umravlesobis mier
`saRmrTo rjuladaa~ moazrebuli da
gakveTilebs metwilad konfesiur-
katexizmuri xasiaTi aqvs, rac bevr
SemTxvevaSi antiganmanaTleblobaSi da
antikulturulobaSi gadadis. arcaa
gasakviri, radgan am gakveTilebs
metwilad im mRvdlebis sulieri Svilebi
atareben, romlebic, SesaZlebelia
TviTon `gareSe~ sibrZnis Semcvel
wignebsac kiTxuloben, rokisa da smokis
manerebSic erkvevian, saerTaSoriso,
akademiuri Tu `sveturi~ terminebic
aqvT aTvisebuli da gaSinaurebuli,
magram, amis miuxedavad, sxvis gasagonad,
dasamoZRvrad da Sesagoneblad saero
mecnierebis, xelovnebis da, zogadad,
inteleqtualurobis diskreditacias
ewevian. ganaTlebis saministro an
saRaTas ZilSia, an daSinebulia, an
kmayofilia. yovel SemTxvevaSi am
savalalo da sagangaSo movlenebis
mimarT sakuTari pozicia jerjerobiT
ar gamouxatavs.
skolis obskurantizmma sasamarTloSic
SeaRwia, ris nimuSad didube-CuRureTis
sasamarTlos erTi gaxmaurebuli da
odiozuri procesi gamogvadgeba.
mosamarTlem Tavs ufleba misca,
ganexila `marTlmadidebel mSobelTa
kavSiris~ sarCeli, romelSic
Teologiur-eklesiologiuri sakiTxebi
iyo dasmuli da ori wignisaTvis saskolo
saxelmZRvanelos grifis moxsnas isaxavda
miznad. sarCeli dakmayofilda, riTac
skolaSi obskurantul tendenciebsa da
qmedebebs mwvane Suqi aenTo (ix. Cveni
wigni `msoflio religiebi
saqarTveloSi~, Tb., 2002, gv. 222).
muxli 8
1. saxelmwifo eklesiis sakuTrebad cnobs
saxelmwifo dacvaSi (muzeumebSi, sacavebSi)
myof saeklesio saganZurs (kerZo sakuTrebaSi
arsebuli nawilis garda).
2. zemoaRniSnuli saeklesio saganZuri, rogorc
saerTo erovnuli saganZuris nawili, aris
saxelmwifosa da eklesiis erTobliv
mflobelobaSi moqmedi kanonmdeblobis
Sesabamisad (wminda nawilebisa da wminda
reliqviebis garda).
31TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
politikur arenaze `religiuri
socSejibria~ gaCaRebuli, romelSic
TiTqmis yvela partia monawileobs da
erTi meores tols ar udebs. zogierT
politikoss saqarTveloSi ierusalimis
cecxli Camoaqvs, zogs _ indoeTis mtveri
(wm. qeTevanis nawilTa samarxidan unda
iyoso?!), zogi ki Cveni winaprebis Zvlebs
saflavebSi aRar asvenebs (magaliTad,
astraxanSi), riTac, faqtobrivad,
ucxoeTis cis qveS qarTveli moRvaweebis
naterfalsa da qarTuli kulturis kvals
Slis. udavoa: saqme an politikur
demagogiasTan, an sibecesTan, erTi
sityviT, _ obskurantizmTan, gonebis
wyvdiadTan gvaqvs.
sarkazmad aRiqmeba qveynis pirveli piris,
prezident eduard SevardnaZis iseTi
sarwmunoebrivi eqspresiebi, rogoricaa,
SiSi _ mgoni cudi fexi maqvs; soxumi rom
ar davtove da iq bolomde davrCi, qalaqi
daeca. axla SemeSinda da quTaisSi amitom
aRar gavCerdio. aseTi gancxadeba gaakeTa
man 1993 wlis Semodgomaze, rodesac
eqsprezidenti quTaiss miuaxlovda.
gavida wlebi da igive prezidenti
gvarwmunebs: rasac RmerTi STamagonebs,
imas vakeTebo...
metyvian: arc prezidenti da arc Cveni
sxva politikosebi morwmuneebi ar arian;
religiuroba da, kerZod,
marTlmadidebloba maTTvis profesiuli
ankesia, badea, amomrCevlebi ki maT
TvalSi Tevzebi ariano. miT uaresi. maT
Cveni sazogadoebis ZiriTadi masa, Cans,
gonebrivad imdenad CamorCenili
hgoniaT, rom mis guls da gonebas
obskurantizmis suniT gaJRenTili
taqtika da crumorwmuneoba esalbuneba.
unda vifiqroT, rom Cvens politikur
isTebliSments Sesabamisi samsaxurebi
saqarTvelos moqalaqeTa inteleqtis
Sesaxeb aseT informacias awodeben.
RmerTma dagvifaros, rom es informacia
sinamdviles srulad Seesabamebodes,
saqarTveloSi mxolod yiameTi
batonobdes (nu iyofian!). ase Cveni
partiebis liderebs surT da hgoniaT.
Tumca imasac ver vityviT, maTi msunagi
mada iluziaa da meti araferi anu
Sesabamisi samsaxurebis informacia
mTlianad yalbia. sagodebeli aRniSnuli
madis usaSvelod mzardi koeficientia,
rac, Tavis mxriv, mosaxlebaSi maxinji
azrebisa da, kerZod, paTologiuri
misticizmis (nairnairi sarevela
balaxebis) aRmocenebas uwyobs xels. esaa
inteleqtualuri da zneobrivi monobis
niSani, ris Sesaxebac saxare-baSi
naTqvamia: naTesavi boroti da mruSi
saswauls eZiebs (maTe 16,4).
samkali bevria
(maTe 9,37; luka 10,2)
naTeli sadaa? _ mkiTxavs mkiTxveli.
naTelic aqvea, Cvens gverdiT, Cvens
cxovrebaSi. esaa: erSi _ demokratiuli
seqtori, romlis mizani pirovnebis
pativiscema, uflebaTa dacva da
samoqalaqo sazogadoebis ganmtkicebaa.
xolo berSi _ Tbilisis sasuliero
akademia, sadac saRvTismetyvelo
pirvelxarisxovani Zeglebis Targmnisa da
aTvisebis procesi myar safuZvelze dgas.
es dawesebuleba bolo dros kaTalikos-
patriarqis uSualo zedamxedvelobis
areSi moeqca, rac imedis sxivia.
dResac ar moklebia cxovelmyofeli
Zala gazeT `saqarTvelos~ 1917 wlis
1 oqtombris sityvebs:
Cveni eklesiidan ganidevneba
Seusabami Teatraloba, xolo
mmarTvelobaSi moispoba is
Sesazari biurokratiuli
wesebi, romelic axSobda
sarwmunoebas da mis nacvlad
amyarebda klerikalobas da
mwvaleblobas. ganaTlebuli
kaTalikosis daxmarebiT Cveni
eklesia aRadgens Zvel martiv
wesebs da namdvil erovnul
adaTebs; dagmobs cezaropapis
politikas da marTva-gamgeobis
wesebs moawyobs ise, rogorc
moiTxovs Tanamedrove
cxovrebis pirobebi.
~
`
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba32 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
vladimer albrexti 1983 wlis aprilSi
amerikaSi emigraciaSi wavida. sabWoTa
kavSirSi igi im teqstis dawerisa da
gavrcelebisaTvis daapatimres, romelsac
mciredi SemoklebiT qvemoT gTavazobT.
aRiZra sisxlis samarTlis saqme
#57912/17-83. sabraldebo daskvnaSi
albrextis am naSromis Sesaxeb naTqvamia:
`aRsaniSnavia garkveuli gulmodgineba,
romliTac avtors xelnaweri
literaturulad daumuSavebia;
aRsaniSnavia RvarZliani cinizmisa da
antisabWoTa satiris mozRvaveba, rac
xelnawers ufro mimzidvels xdis im
pirebisTvis, romlebic xangrZliv
konfliqtSi imyofebian
samarTaldamcav organoebTan...~
albrextis es Txzuleba sabWoTa kavSiris
kanonmdeblobis da saerTod, sabWouri
realobis konteqstSia dawerili, magram
igi savsebiT aqtualuri SeiZleba iyos
yvelasTvis, vinc ki sazogadoebriv
aqtivobebSi monawileobs da visac amaSi
samarTaldamcavi struqturebi xels
uSlian. yovel SemTxvevaSi dakvirvebuli
mkiTxveli imas mainc daafiqsirebs, rom
Tundac arasrulyofil kanonmdeblobaze
dayrdnobiTac savsebiT SesaZlebelia
sistemis damarcxeba misive iaraRiT.
istoria
33TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
moulodneli dasawyisi
Tqven daSinebis gziT cdilobT, rom danaSauli
vaRiaro. rogor fiqrobT, ra ufro mZime
danaSaulia _ is, rac, Tqveni azriT, me Cavidene,
Tu is, rasac Tqven axla CadixarT?
warmoidgineT ori adamianis dialogi. erTi saubrobs
Tavisuflad, TavSekavebiT; meore - Sinaganad SeboWilia,
gamudmebiT raRac ganyenebulze fiqrobs. misi
reaqciebi sasacilo da xelovnuria. man danamdvilebiT
icis, rom kedlebsac yurebi aqvs da, amitom,
daSinebulia. mas sakuTari mouxerxeblobis da
enabrgvnilobis, Tavisi da sxvisi gaufrTxilebeli
sityvis, dacinvis eSinia. ar gagikvirdeT da, es adamiani
gamomZiebelia; is pirveli ki - Tqven xarT.
vladimer
albrexti
rogor moviqceT,
Tu mowmed
gamogviZaxes?
gamomZiebeli: saidan gaqvT saxareba?
mowme: maTesgan
(dakiTxvis istoriebidan)
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba34 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
pirveli warmatebebi
avtori: rogori dakiTxva
gawyobT _ xanmokle
Tu xangrZlivi?
mkiTxveli: ra Tqma unda,
xanmokle. Tavad
gamomZiebeli rogors
isurvebda?
avtori: isic xanmokles. mas
cota dro da bevri
SekiTxva aqvs.
misTvis umjobesi
iqneboda, Tqven Tu
iCqarebdiT. sadac
siCqarea, iq
dabneulobaa.
mkiTxveli: da Tu saqme
SeTiTxnilia?
avtori: maSin dakiTxva
aucileblad
warumateblad
damTavrdeba _ an
misTvis, an TqvenTvis.
(avtoris saubari
mkiTxvelTan)
rogorc stanislavskis uTqvams,
Teatri garderobidan iwyeba...
Sexvedrisas gamomZiebeli
gesalmebaT, xels garTmevT da
migiTiTebT, sad CamokidoT palto.
igi Tavazianad iqceva da, TiTqos,
wamebas ar gipirebT. TqvenTvis es
moulodnelia da Svebas grZnobT:
ratom unda iCxuboT, Tuki SeiZleba,
problema mSvidobianad mogvardes?
magram yvelafer amaSi aris raRac
xelovnuri _ samoyvarulo
Teatridan. grZnobT? Tu jer vera?
keTili, axla Tqven iTamaSebT
ubralo, Zalian dakavebuli adamianis
rols, romelsac mexsiereba
Ralatobs, Tumca, mzadaa, gamoZiebas
daexmaros.
aris ki saWiro, gamoZiebas
daexmaroT? darwmunebuli var,
saWiroa. davuSvaT, gamomZiebeli
mkvlelobis an qurdobis saqmeze
WeSmaritebis garkvevas cdilobs.
Tqveni valia, daexmaroT mas. magram
Tu mowmed gamogiZaxes Tqveni
megobris saqmeze, romelsac brali
antisabWoTa literaturis
gavrcelebasa da ciliswamebaSi
edeba? darwmunebuli xarT, rom
braldeba cru da usamarTloa? maS,
xeli SeuwyveT simarTlis dadgenas.
es Tqveni zneobrivi movaleobaa.
jerjerobiT, Tqven gamomZieblis
TamaSSi CaerTeT _ megobruli
saubari grZeldeba. TamaSis wesi
saSualebas aZlevs Tqvens
Tanamosaubre-profesionals,
gkiTxoT is, rasac, wesiT, ar unda
gekiTxebodeT: Tqvens Sesaxeb; viRac
sxvis Sesaxeb. kiTxvebi, Tqveni azriT,
umniSvneloa. yvelaferi zrdilobis
farglebSia. Tumca, rodesac
gamomZiebeli Seityobs yvelafers,
35TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
rac ainteresebs, igi, ra Tqma unda,
tyuils aRmoaCens da... gabrazdeba
(mas es exerxeba). Tu Tavis marTlebas
daiwyebT, maSin igi gacilebiT mets
Seityobs. da amas Zalian iolad
miaRwevs, roca miganiSnebT imis
Sesaxeb, rom yvelaferi icis da
muqarasac Seaparebs. Tqven
agrZelebT pasuxebis gacemas, magram,
ratomRac, cotaTi nanobT. ras? iqneb
imas, rom Sexvedrisas xeli
CamoarTviT?
giSliT Tu ara xels
cxovrebiseuli gamocdileba?
ratomRac, saWiro gaxda
magaliTad momeyvana, Tu
rogor vixilavdiT andria da
me `adamianis uflebaTa~
problemas. saubrisas
hercog engieni vaxsene.
gamomZiebeli aRSfoTda.
_ andriasTan erTad
marTla saubrobdiT
hercog engienze?
_ ra maxsovs? raze ar
saubroben megobrebi
15 wlis ganmavlobaSi?!
(dakiTxvis istoriidan)
ra moxda? Tqven ar gindodaT,
gagenawyenebinaT adamiani, romelic
zrdilobianad mogeqcaT. momiteveT
da, ra aris amaSi cudi? Tuki
ideologiebis `mSvidobiani
Tanaarseboba~ SeuZlebelia, Cans,
ganawyeneba misi movaleobaa.
gamomZiebelma cota mogatyuaT; man
cota gadauxvia dakiTxvis
warmoebisTvis dadgenil
proceduras. igi Tqveni
gamoucdelobiT sargeblobs da
cdilobs, dagaSinoT; magram Tavad
mSvenivrad esmis, rom sanam Tqveni
sityvebi oqmSi ar aris Setanili da
sanam ar migiciaT xelwerili cru
Cvenebis micemisaTvis
pasuxismgeblobis Sesaxeb, Tqvens
sityvebs Zala ar aqvs. jerjerobiT,
Tqven mis xelSi ar xarT.
misi undobloba gamcirebT?
ara, albaT, ufro sakuTari tyuili
da ybedoba dagamcirebT. Tqven
arc tyuili unda geTqvaT da arc
raime zedmeti.
axla, roca erTSic da meoreSic
gamogiWires, ukve TiTqmis monawile
xarT SeTanxmebisa. axla igi
`Sewyalebas~ SemogTavazebT
gulaxdilobis sanacvlod. Tumca,
Semdeg advilad uaryofs Tavis
pirobas. Tqven ki?! Tqven xom ukve
waxvediT kompromisze...
bolos da bolos, es dakiTxvaa
Tu saubari?
mowme: miWirs, vupasuxo
Tqvens SekiTxvebs,
ramdenadac pasuxs ar
vageb sakuTar
sityvebze.
gamomZiebeli: rogor ara -
pasuxs agebT Tqvens
naTqvamze.
mowme: maSin, neba momeciT,
xelmoweriT
davadasturo, rom
pasuxs vageb cru
Cvenebis micemisTvis.
(dakiTxvis
istoriebidan)
dakiTxva da saubari sulac ar aris
erTi da igive. saubars kanoni ar
iTvaliswinebs. is mxolod mowmis
fsiqologiur Semowmebas isaxavs
miznad. ratom ar SeiZleba, Tqvenc
igive scadoT?!
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba36 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
gamomZiebeli gekiTxebaT _ Tqven
pasuxobT (Tu mexsiereba ar
gRalatobT). Tqven ekiTxebiT _
gamomZiebeli gpasuxobT (cxadia, Tu
surs). rogorc ityvian, informaciis
gulaxdili gacvlaa.
magram male Tqven aRmoaCenT, rom
gamomZiebeli eSmakobs, anu
gulaxdili saubris SemoTavazebiT,
mas Tqveni motyueba surs. uTxariT
amis Sesaxeb (ra Tqma unda,
Tavazianad) da oqmis gaformeba
moiTxoveT. Tu igi uarzea da
Zveleburad surs `saubari~, dae,
sakuTar Tavs esaubros. Tu mas aqvs
ufleba, nebismier dros
gagesaubroT, Tqven ufleba gaqvT,
saerTod ar esaubroT mas. araferi
gamodis? _ maSin moiTxoveT, mogcen
saSualeba, werilobiT gaaformoT
pasuxismgebloba Cvenebis micemis
uaryofaze da cru Cvenebaze.
ramdenadac amis gakeTeba mxolod
oqmSia SesaZlebeli, ifiqreT, rom
Tqvensas miaRwieT.
oqmis Sevseba dawyebulia. axla
TiToeuli kiTxva da pasuxi iwereba.
igi Tavis kiTxvebs wers, Tqven _
Tqvens pasuxebs. amrigad, Tqven
naxevari oqmis sruluflebiani
mflobeli xarT.
Tu erT-erT Tqvengans eSinia
simarTlis, dae, es iyos igi da ara
Tqven. Tqveni pasuxebidan mxolod
simarTle unda gamosWviodes;
simarTle, romelic moralurad
dasaSvebia. sxvagvari, principSi, arc
arsebobs.
oTxi ZiriTadi principi
ieso warsdga mmarTvelis
winaSe.
da mmarTvelma hkiTxa: Sen xar
iudevelTa mefe?
iesom miugo mas: amas Sen ambob
(saxareba maTesi, 27, I I )
modixarT dakiTxvaze da ucdiT,
rodis ityvis igi tyuils. pirvel
tyuils apatiebT: misTvis notaciebis
wasakiTxad ar mosulxarT. magram
garkveuli drois Semdeg situacia
meordeba. Tanac, igi gamudmebiT
gisvamT SekiTxvebs, romlebzec
pasuxis gacemisas zogadsakacobrio
Rirebulebebs unda iTvaliswinebdeT.
davuSvaT, daaskveniT, rom Tqveni
moraluri Sexedulebebidan
gamomdinre, SesaZlebelia, pasuxi
gasceT ama Tu im SekiTxvas. am
SemTxvevaSi, Tqven erTgvarad
moeqeciT mniSvnel `Ä~-s
zemoqmedebis qveS (sityvidan
`Äîïóñòèìîñòü~). amasTan erTad,
arsebobs kidev sami mniSvneli,
romelTa codna saSualebas mogcemT,
ufro Tavdajerebulad
gamoiyurebodeT.
37TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
rogor vupasuxoT
rTul SekiTxvas?
(mniSvnel `Ï~-sa da `Ë~-s Sesaxeb)
gamomZiebeli: minda,
xelweriliT
damidasturoT
pasuxismgebloba,
romelsac sisxlis
samarTlis kodeqsis
184-e muxli
iTvaliswinebs
gamoZiebis saidumlos
gamJRavnebisaTvis.
mowme: ver dagidasturebT.
gamomZiebeli: ratom?
mowme: is, rac unda mogaxsenoT,
adreve vicodi.
CemTvis es arc
sagamoZiebo masalaa
da arc saidumlo.
gamomZiebeli: Cemi SekiTxvebi?
ratom fiqrobT, rom
isini gamoZiebis
saidumlos ar
warmoadgens?
mowme: ra mniSvneloba aqvs, me
ras vfiqrob? CawereT
SekiTxva oqmSi da
vupasuxeb.
gamomZiebeli: vici, dawerT,
rom SekiTxvas
`saqmesTan kavSiri
ar gaaCnia~.
mowme: marTalia, swored ase
davwer. igi Secba da
daJinebiT aRaraferi
mouTxovia.
(avtorisa da
gamomZieblis
dakiTxvidan
a. tviordoxlebovis
saqmesTan
dakavSirebiT,
1975 w. ivnisi).
ar inerviuloT. arsebobs mravali
rTuli sakiTxi, romlebzec erTi
martivi pasuxi moiZebneba. igi
Tavazianad da auCqareblad unda
warmoTqvaT: `CawereT SekiTxva oqmSi
da vupasuxeb~. Tu gamomZiebeli amas
ar akeTebs, Tqven ar xarT
valdebuli, mis SekiTxvas pasuxi
gasceT. am pozicias, pirobiTad,
mniSvnel `Ï~-Ti aRvniSnavT (sityva
`Ïðîòîêîë~-is pirveli asodan
gamomdinare).
`Ï~ gamomZiebels xels uSlis,
Seadginos oqmis Savi varianti.
magaliTad, xels uSlis, gaauqmos mis
mierve dasmuli SekiTxva, Tu Tqveni
pasuxi xels aRar aZlevs. es ki
mniSvnelovania.
yvelaze `rTuli~ TqvenTvis is kiTxva
aRmoCndeba, romelic piradad Tqven
gexebaT. am SemTxvevaSi, ukve mowme ki
ara, eWvmitanili an braldebuli
xdebiT. magram, kanoniT, eWvmitanili
an braldebuli pasuxs ar agebs cru
Cvenebis micemisTvis, Cvenebis
micemaze uaris TqmisTvis an Tavis
aridebisTvis.
warmoidgineT, vinme k-m ganacxada,
rom wigni, romelic CamoarTves,
Tqvengan miiRo. imis miuxedavad, aris
Tu ara es wigni mTavrobisTvis zianis
momtani, cxadia, Tqven ganawyenebuli
xarT. radgan es wigni sazianoa
rogorc k-sTvis, aseve _
TqvenTvisac. SegiZliaT, ganacxadoT,
rom moxaruli iqnebodiT,
gangemartaT, visia es wigni, magram
radganac miukerZoebeli ar xarT,
amas ver gaakeTebT. principSi, Tqven
arc unda gendon, radgan
dainteresebuli piri xarT:
danaSaulis CadenaSi eWvmitanili. ase
rom, WeSmariteba Tqvens gareSe unda
dadgindes.
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba38 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
_ da raSi gamoixateba Tqveni
daintereseba? _ vTqvaT,
gekiTxebaT gamomZiebeli.
_ dainteresebuli var, davamtkico
Cemi udanaSauloba _ davuSvaT,
pasuxobT Tqven.
_ xels ra giSliT? _ gkiTxavT
igi.
_ bevri ram, _ upasuxebT Tqven, _
jer erTi, advokati ar myavs.
meorec, kanonebi ar vici.
mesame, gaurkvevelia, ra unda
vamtkico (CemTvis xom brali ar
warudgeniaT). dabolos, saeWvoa
Tavad imis aucilebloba, rom
raRac unda vamtkico. arsebobs
mosazreba, rom mtkicebis
tvirTi gamoZiebaze modis.
Tu gamomZiebeli ver mSviddeba,
sasargebloa, masTan erTad
yvelaferi Tavidan gaiaroT da imiT
daiwyoT, rom `moxaruli iqnebodiT,
pasuxi gagecaT dasmul SekiTxvaze~.
am pozicias pirobiTad davarqvaT
`Ë~, sityvidan `Ëè÷íîå~.
SekiTxva, romelsac saqmesTan
kavSiri ar aqvs an, piriqiT,
`sakmaod mWidro~ kavSiri aqvs
(mniSvnel `Î~-s Sesaxeb)
gamomZiebeli: uars ambobT,
aRiaroT, rom icnobT
werilis avtors?
mowme: ara, ar uarvyof.
gamomZiebeli: maSin, ra
giSliT xels, brZanoT,
vin aris werilis
avtori?
mowme: imis aucilebloba, rom
gamoZiebaSi arsebuli
saqmiT Semovifarglo.
(tviordoxlebovis
dakiTxvis oqmidan,
1975w. ivnisi)
Tqven gaqvT safuZveli, Tavi
SeikavoT pasuxisagan, Tuki
darwmunebuli xarT, rom
gamomZieblis kiTxva saqmes ar exeba.
amgvari sababi maSinac Cndeba, roca
kiTxva miniSnebiT xasiaTs atarebs da
mowmes ubiZgebs, Tqvas `ki~ an `ara~.
kanoni pirdapir krZalavs
mimaniSnebel SekiTxvebs. magaliTad,
ar SeiZleba, gkiTxon: `gaTxovaT Tu
ara rabinoviCma `gulagis
arqipelagi?~ kiTxva SeiZleba daisvas
sxva formiT: `gaTxovaT Tu ara
rabinoviCma raime wigni?~ davuSvaT,
Tqven acxadebT, rom ar iciT, romel
rabinoviCzea saubari da mis fotos
iTxovT. aseT SemTxvevaSi,
gamomZiebels ar aqvs ufleba,
mxolod erTi foto giCvenoT _ igi
valdebulia, erTdroulad ramdenime
warmogidginoT, raTa Tavad
amoicnoT rabinoviCi. am moTxovnis
Sesruleba arc ise iolia, miT
umetes, rom amocnoba mowmeebis
TandaswrebiT unda xdebodes da
werilobiT (oqmSi) formdebodes.
`ÏËÎÄ~ sistema
axla SeecadeT, gonebaSi aRidginoT
wakiTxuli. maS ase, yvela SekiTxva
ukavSirdeba oTx mniSvnels,
romlebic `ÏËÎÄ~ sistemas qmnian.
mniSvneli `Ï~ ukavSirdeba moTxovnas,
Seitanon kiTxvebi oqmSi. mniSvneli
`Ë~ gulisxmobs, rom kiTxvam piradad
Tqven eWvmitanilis mdgomareobaSi ar
unda CagayenoT. `Î~ aRniSnavs
SekiTxvis kavSirs saqmesTan, magram
arc Zalian mWidros. mniSvneli `Ä~
ki gansazRvravs, Tu ramdenad
Seesabameba Tqvens moralur
Sexedulebebs ama Tu im SekiTxvaze
pasuxis gacema.
aSkaraa, rom am sistemis daxmarebiT
39TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
Tqven SeZlebT, gafrTxildeT da ar
aCqardeT. interesi gagiCndebaT Tu
ara, SiSic TavisTavad gaqreba.
oTxive mniSvneli mowodebulia
usiamovnebisagan Tavis dasacavad: Tu
pirveli sami oqmSi araxelsayreli
informaciis Setanisagan dagazRvevT,
meoTxe, piriqiT, emsaxureba oqmSi im
informaciis Setanas, rac TqvenTvis
mniSvnelovania.
rogor vupasuxoT
martiv SekiTxvebs?
imisTvis, rom gamomZiebeli
sakuTari kiTxvis uazrobaSi
damerwmunebina, vkiTxe:
`ki, magram, rodis
dainteresdiT adamianis
uflebaTa sakiTxiT?~
pasuxi imdenad moulodneli
iyo, rom kinaRam skamidan
gadavvardi. aRmoCnda, rom es
mas saerTod ar ainteresebs.
(dakiTxvis istoriebidan)
martivi kiTxvebisgan gamomZiebeli
erTgvar sarwevelas qmnis. msubuq
rwevaSi igi sayrden SekiTxvas
amzadebs. jer Tqveni yuradReba unda
moadunos. nel-nela saubari mxne
temps krefs da ucbad _ rTuli
SekiTxva. Tqven SecbiT, rac
gamomZiebels axarebs. igi Seafasebs
Tqvens Secbunebas, SegaxsenebT
pasuxismgeblobas cru CvenebisTvis
da ar gaZlevT yuradRebis mokrebis
saSualebas.
aseT dros ar unda aCqardeT. xels
aravin giSliT, martiv kiTxvaze iseve
seriozulad ifiqroT, rogorc
rTulze. swraf kiTxvebs dinjad
upasuxeT da oqmSic daamateT raime,
magaliTad: `eWvmitanils antisabWoTa
literatura arasodes SemouTavazebia.
amasTanave, gamomZiebelTan Txovna
meqneboda, rom nu SemaSinebda, xmas
nu auwevda, nu damaCqarebda da, erTi
sityviT, nu moaxdenda Cemze
zewolas~. `magram me Tqvenze zewola
ar momixdenia~. `arc miTqvams, rom
moaxdineT. mxolod gTxoveT, rom
aseTs adgili ar hqonoda~. Tu amis
Semdeg gamomZiebeli yvirils
daiwyebs, Tqven upasuxebT: `xedavT?
swored es aris zewola. ukve xelic
ki amicaxcaxda~. ar iuxeSoT,
ubralod, zrdilobiani moqceva
moiTxoveT. Tu gamomZiebeli `magar~
gamoTqmebs mimarTavs, daawynareT,
auxseniT, rom Cxubi sul ar aris
saWiro. Cven xom yvelani
inteligentebi varT...
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba40 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
rogor vupasuxoT
Zalze martiv SekiTxvas?
(mniSvneli `Ä~)
mowme: marTalia, braldebuli
pianinoze ukravda,
magram me gTxovdiT,
rom es oqmSi ar
dagefiqsirebinaT.
gamomZiebeli: ratom?
mowme: imitom, rom andrei Cemi
megobaria, Tqven ki
mteri xarT. igi
cixidan gamova da
mkiTxavs: `ratom
uTxari pianinos
Sesaxeb?~ ra vupasuxo?
(gamomZieblisa da
mowmis saubridan
tviordoxlebovis
saqmeze 1975 w.)
mimdinareobs dakiTxva konkretuli
saqmis garSemo: ciliswameba sabWoTa
wyobis winaaRmdeg (ara kritika,
aramed ciliswameba).
_ ra iciT amis Sesaxeb? _ vTqvaT,
gekiTxebaT gamomZiebeli.
_ araferi.
_ is mainc Tu gjeraT, rom
ciliswamebas adgili hqonda?
_ ara, ra Tqma unda.
Tqven arc gjeraT da Tan
frTxilobT, Tqveni CvenebiT vinmes
ziani ar miayenoT. ar gindaT, rom
vinme gaCxrikon an dakiTxon “yoveli
SemTxvevisTvis”. maS, gulwrfelad
dawereT amis Sesaxeb. es kargi pasuxi
iqneba dasmul kiTxvaze. dawereT,
vidre gamomZiebeli konkretul
saubars daiwyebdes: icnobT Tu ara
mavans da mavans? rodis gaicaniT? vin
gaxldaT, roca maRaziaSi waxvediT?...
konspiracias Tqvengan aravin iTxovs.
es Tqveni ki ara, imaTi saqmea da,
Zalian gTxovT, ar SeSindeT.
dakiTxvisas nurc telefoniT
gaufrTxilebeli saubrebi
SegakrTobT, nurc piradi
usiamovnebebi. samagierod, frTxilad
unda iyoT da gamomZiebels ar unda
uTxraT, rom stumrad Sampaniurs
svamdiT. savaraudod, amis Semdeg
Tqvens axloblebze iseT feletons
daweren, rom SampaniurSi CaaxrCoben.
gulubryvilo aRiareba imisa, rom
Tqvens megobars qolga aTxoveT,
gamomZiebelma ise SeiZleba
gamoiyenos, rom erTi weli cixeSi
mjdom adamians moaCvenos, TiTqos,
mis Sesaxeb yvelaferi ician. kidev
ara uSavs, Tu amis Semdeg igi 33 kg.
oqros damalvis faqts aRiarebs,
magram, vaiTu, antisabWoTa
propagandis gziT sabWoTa
xelisuflebis damxobis mcdeloba
aRiaros?
gamodis, realurad saSiSia ara
rTuli SekiTxvebi, aramed –
warmoudgenlad martivi.
41TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
isev rTuli kiTxvebis Sesaxeb
(ganvixiloT ramdenime magaliTi.
mniSvneli `Ë~)
mowme: diax, vadastureb Cems
xelmoweras wamebis
sayovelTao akrZalvis
Sesaxeb moTxovnaze.
gamomZiebeli: rogor
viTarebaSi moawereT
xeli am dokuments?
mowme: garemoebebi ar maxsovs.
gamomZiebeli: maS,
ratomRa adasturebT
Tqvens xelmoweras?
mowme: imitom, rom dokumentis
sawinaaRmdego
araferi maqvs da mzad
var, axlac movawero
xeli.
(dakiTxvis
istoriebidan)
1. SekiTxva: `dabeWdeT Tu ara
piradad Tqven, an sTxoveT Tu ara
vinme sxvas wign `gulagis
arqipelagis~ dabeWdva?~
vivaraudoT, rom Tqven marTlac
dabeWdeT wigni. amaze saubari ar
gsurT, magram arc tyuilis Tqma
gindaT. axla Tqven iZleviT
Cvenebas vinme k-s saqmeze,
amitomac pasuxobT: ar maxsovs,
odesme k-sTvis am wignis dabeWdva
meTxovos, an mas eTxovos CemTvis
igive.
2. SekiTxva: vin aris ama da am
xelnaweris avtori, romelic
Tqven aRmogaCndaT Cxrekisas da
waakiTxeT Tu ara igi vinmes?
pasuxi: ar maqvs safuZveli, rom k
miviCnio xelnaweris avtorad;
aseve, ar maxsovs, rom igi
wasakiTxad mimeca k-sTvis, an
masTan erTad ganmexila es
xelnaweri.
3. ra giSliT xels, gviTxraT, vin
aris xelnaweris avtori?
pasuxi: xels miSlis imis Segneba,
rom xelnaweri ciliswamebas ar
Seicavs.
4. kiTxva: uars ambobT, xelnaweris
avtorad sakuTari Tavi aRiaroT?
pasuxi: arc erTi da arc meore.
Cems gancxadebebze, statiebze,
wignebze, xelnawerebze uari
arasodes miTqvams. magram Tu
Tqven dainteresebuli xarT,
daamtkicoT Cemi avtoroba, raTa
mere ukanonod damdoT brali,
uars vambob TqvenTan
TanamSromlobaze. Tqven
gWirdebaT _ Tqvenve daamtkiceT.
me ar vapireb, Tqveni samuSao
gavaiolo, radgan gamoZieba
kanonierad ar mimaCnia.
Tqven mainc geSiniaT...
arada, sul tyuilad
swavluli erTi-ori
iyo galileis toli.
icoda, qveyana brunavda
magram ojaxzec zrunavda...
gamomZieblis mxridan imis Sexseneba,
rom Cvenebis micemaze uaris Tqma
garkveul pasuxismgeblobas
gakisrebT, usiamovno gancdas iwvevs
TqvenSi. amavdroulad, gaSinebT
rogorc gamomZiebelTan gamoZaxeba
da iqauri garemo, aseve momavalic.
magram, jerjerobiT, yvelaferi
rigzea, Tu, ra Tqma unda, Tavs
flobT da situacias akontrolebT.
daimaxsovreT: nebismier SekiTxvaze
pasuxisgan Tavis Sekaveba dasaSvebia,
radgan zogadad Cvenebis micemaze
uars ar ambobT. meorec, Tqven
SegiZliaT gamomZiebels mosTxovoT
ruseTis sisxlis samarTlis kodeqsi
da miuTiToT 182-e muxlze, sadac
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba42 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
weria, rom: `Cvenebaze uaris Tqmis an
Cvenebis micemisgan Tavis Sekavebis
SemTxvevaSi...~ Tqven SesaZloa
daisajoT `gamasworebeli
samuSaoebiT 6 Tvemde vadiT, an 50
maneTamde jarimiT~. meore mxriv,
Tqven sulac ar grcxveniaT aRiaroT,
rom geSiniaT, vinaidan gamomZiebelma
winaswar icis, rogori sasjelic
geliT. erTaderTi, rac
mogeTxovebaT _ Tqvens mier
gancdili SiSi oqmSi daafiqsiroT,
rogorc gulwrfeli aRiareba.
gamomZiebelma xom Tavad SegaxsenaT,
rom oqmSi mxolod simarTle unda
Caiweros.
ara, Tqven sruliad
verafers xvdebiT
iq mosCans Zegli saxelmwifosi,
saxe anaTebs Zalauflebis.
leRvis foToli umankoebis
faravs organos uSiSroebis.
davuSvaT, gkiTxes: eweoda Tu ara
braldebuli k antisabWoTa
propagandas? (man es TviTon aRiara).
ra Tqma unda, Tqven ise pasuxobT,
rogorc saWirod migaCniaT. Tqven
msjelobT: raRac ar gagondebaT, rom
mas Tqvens winaSe raime saSinelebis
Cadena eRiarebina.
amboben, gaugebroba Wkuis niSaniao.
rasakvirvelia, umaRlesi ganaTleba
bevrs iZleva, magram genialuri
aRmoCenebis avtorebs xSirad
uCndebaT eWvi swored imasTan
dakavSirebiT, rac sxvebisTvis
bunebrivad da utyuarad
gamoiyureba.
ras gulisxmobs fraza: `antisabWoTa
saubrebi?~ rogoria am gaugebari
sityvebis iuridiuli mniSvneloba?
gamomZiebeli dagvdebs pativs,
agvixsnas isini? davuSvaT,
mSvidobisaTvis cnobili mebrZoli
romelime sityvas ver gamoTqvams,
amis Sedegad ki anekdoti ibadeba.
iqneba is antisabWoTa? nebadarTulia
Tu ara anekdotebis moyola
xruSCovze? breJnevze? saerTod,
rogor anekdotebs an saubrebs
SeuZlia, safuZveli Seuryios
arsebul wyobas? rogor unda
SeinarCuno wyoba, romelic SeiZleba
saubrebs Seewiros?
`me mZuls Tqveni ideebi, magram mzad
var, sicocxle gavwiro, raTa Tqven
gqondeT maTi gamoxatvis ufleba~, _
43TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
ambobda volteri. ar var
darwmunebuli, rom axla saWiroa
sapirispiros mtkiceba. mkiTxvelo,
bodiSs gixdi gulubryvilobisaTvis,
magram amboben, rom adamianis
uflebaTa sayovelTao deklaraciis
me-19 muxlis zepirad codna
erTgvari Tilismaa. marTalia? ar
vici.
Tqven braldebulTan
dasapirispireblad giwveven
braldebulis sityvebs verc
vadastureb da verc uarvyof.
sasamarTlo jer ar yofila,
piri ukve cixeSia. misi brali
_ miTia, mis uflebaTa dacvaze
fiqri ki imdenad SeuZlebelia,
rom yvelani iZulebuli varT,
sibraluliT vuyuroT, Tu
rogor swamebs igi cils sxvas
sakuTari Tavis dasacavad
(mowmis azri)
samwuxarod, k-s `ukeTesi~ mexsiereba
aRmoaCnda, vidre Tqven. k rom
daZabuliyo da araferi gaexsenebina,
albaT, imdenad gaiuaresebda
janmrTelobas, rom giJad
Seracxavdnen. jerjerobiT,
braldebis mniSvnelovan wyarod
gulwrfeli aRiareba rCeba.
ra saWiroa dapirispireba?
imisTvis xom ara, rom
dapatimrebulia mxolod k da Tqven
ki jer Tavisufali xarT?!
dapirispireba tardeba or pirs
Soris, romelTa Cvenebebi
winaaRmdegobrivia. isini
winaaRmdegobrivi unda iyos: erTi
cixeSia, meore _ Tavisufalia.
romeli maTgania marTali?
gamomZiebelma ukve didi xania icis,
vin aris `marTali~. igi Seecdeba,
zemoqmedeba moaxdinos `uniWo
mowmis~ fsiqikaze.
da, ai, gamomZiebeli svams
ukmayofilo da grZel kiTxvas. erTi
SexedviT, kiTxva konkretulia.
gansakuTrebiT, dasawyisSi, magram
SuaSi _ mowmis sruli damcirebaa.
boloSi? iseTi lakonuri da myaria,
rom mowmes aiZulebs, moikrunCxos
da moiqces ise, rogorc `jobia~.
mowme hgavs xorcis naWers,
romelsac Sewvaven da SeWamen.
Sewvac ki ar aris saWiro _ umad
SeWamen.
davubrundeT dapirispirebas.
gamomZiebeli Tqvens urTierTobebs
arkvevs. magram, vin icis, rogoria
Tqveni da k-s urTierToba amJamad?
aravin. adre megobrebi iyaviT.
adre... k Tavis Cinur saidumloebas
gandobdaT, aRsarebis saTqmelad
modioda. gaqvT Tu ara ufleba,
gamomZiebels intimuri saubrebis
Sinaarsi gaumxiloT? es Tqveni
sindisis gadasawyvetia.
sakuTar sindisTan marTali rom
iyoT, moiTxoveT k-sgan fici, rom
igi ar eweoda xelisuflebis
damxobis da sabWoTa liderebis
mkvlelobis mizniT SeTqmulebis
propagandas, ar eweoda masobrivi
areulobebis organizebas. dae,
daificos, rom mas ar hqonia
ganzraxva, romelsac mere,
sasamarTloze uaryofs, magram ara
gamoZiebis dros.
Tqven, albaT, gaqvT raime
SesakiTxi... mexsiereba xom metad
Wirveuli da wvrilmania.
`gaxsovs? erTxel CemTan, saxlSi,
saabazanoSi SevediT. ratomRac,
onkani gaxseni da didxans werdi
furcelze. ratom? rom ver
gaigonon? rom ar gaigon? maSin, axla
ratom uyvebi maT yvelafers?
amixseni, ratom?!~
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba44 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
mowmed braldebul
k-s meuRles iwveven
man araferi icis da, amitom,
SeiZleba, bevri ram Tqvas.
(aRmosavluri sibrZne)
_ gaiTvaliswineT, rom Tqvenma qmarma
seriozuli danaSauli Caidina.
_ ese igi, unda gaveyaro?
_ ara, ara. Cven ojaxebs ar vangrevT...
arasworad gaigeT...
meuRlis, dedis da dis _ rogorc
mowmis _ Cvenebebis Rirebuleba
saeWvoa. isini miukerZoebelni ver
iqnebian. meuRle-mowmis gamosvla
sasamarTloze iseve ucnauria,
rogorc braldebulis advokatis
dakiTxva mowmis saxiT. am SemTxvevaSi,
advokati ar unda iyos advokati,
xolo meuRle ar unda iyos meuRle.
bevrs xom ar iTxovs
marTlmsajuleba?
kanonis sufTa velze
srulebiT ar xarT valdebuli, oqmSi
Setanamde gamomZiebelTan erTad
ganixiloT Tqveni pasuxi. magram Tu
gsurT, SegiZliaT, gaarkvioT,
romeli varianti awyobs mas
naklebad. mTlianad SeiZleba
daveyrdnoT aRmosavlur andazas:
mousmine cols da gaakeTe piriqiT.
magram esec cotaa. Tqven, mkiTxvelo,
samwuxarod, diletanti xarT.
arsebobs mosazreba, rom mxolod
iuridiuli ganaTleba iZleva
saSualebas, gamomZieblis Canafiqrs
CavwvdeT.
magram ar aris saWiro, zedmetad
davbrmavdeT kanonis sxivebiT. ai,
magaliTad: sisxlis saproceso
kodeqsis komentarebis 172-e gverdze
weria, rom saWiro SemTxvevebSi
dasaSvebia piradi Cxrekis Catareba
sxeulisa da tansacmlis SemowmebiT.
magram, Tu msxverpli Cxrekas
ewinaaRmdegeba, maSin is SeiZleba
Catardes `iZulebiT~; Tumca, amasTan,
raoden gasakviric ar unda iyos,
`ar daiSveba iseTi qmedeba, romelic
laxavs braldebulis Rirsebas~.
rasakvirvelia, veraferi gavige.
aris ki saWiro, rom gavigo?
vTqvaT Tu ara uari
Cvenebis micemaze
aRSfoTebuli viyavi imiT, rom
Cems motyuebas cdilobda;
amitomac, gulwrfelad
vaRiare, rom mZuls isic da
misi saqmec.
(dakiTxvebis Sesaxeb
monaTxrobidan)
Cvenebis micemaze uaris Tqmis
SemTxvevaSi sanqcia umniSvneloa.
magram rodesac am faqts borotad
gamoiyeneben, sasjeli ufro mZimec
SeiZleba aRmoCndes. Sesabamisad,
rodesac uars ambobT Cvenebis
micemaze, gamomZieblis azriT, Tqven
xdebiT `damnaSavis xelSemwyobi~ da
gemuqrebaT, magaliTad, Svidi wliT
Tavisuflebis aRkveTa.
yovelTvis SegiZliaT, uari ganacxa-
doT Cvenebis micemaze, Tuki, garda
sanqciisa, sxva muqarasac mimarTaven.
magram Cvenebis micemaze winaswar
uaris Tqma sisulelea da garkve-
ulad amoraluricaa. arsebiTad, es
kanonis uaryofas niSnavs. kanonis
uarmyofeli kaci ki Tavs kanonis
meSveobiT ver daicavs da, am kuTxiT,
Tavis mtrebTan asocirdeba.
45TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
visaubroT moralur
problemebze
adamianebs or kategoriad vyof:
simpaTiurebad da arasimpaTiurebad.
erTxel mkiTxes:
_ Tu gaigebT, rom simpaTiuri
adamiani _ CamSvebia?
_ rasakvirvelia, ar davujereb.
_ Tu Tavad aRiarebs?
_ maSin, albaT, jaSuSobas Sewyvets.
ar vdavob. sakuTari usafrTxoebis
SesanarCuneblad, nebismieri
sazogadoeba iZulebulia, gauZlos
maT, vinc urcxvad ayuradebs. magram
sircxvilis saerTod dakargvam,
SeiZleba usafrTxoebis dakargvac
gamoiwvios. erT adamians SeuZlia,
daamarcxos mTeli saxelmwifo, Tu
mas aqvs iseTi iaraRi, romelic
saxelmwifos jer ar _ an aRar aqvs.
es iaraRi arc codnaa, arc Zala,
mxolod morali da kultura.
ar vici, ra unda gaakeTos iman, visac
zedmetad eSinia. magram
darwmunebuli var, mkiTxvelo, rom
Tqveni ufleba _ rogorc gsurT, ise
pasuxobdeT dakiTxvaze _ araferma
unda SezRudos: arc axloblebze
zrunvam; arc SiSma; arc survilma,
gaigoT raRac; araferma, garda
sakuTari sindisisa. unda iyoT is,
vinc xarT _ ai, mTavari rCeva.
sxvaTa Soris, amboben, rom rodesac
mandelStami pirvelad miiyvanes
dakiTxvaze, erTaderTi SekiTxva
dasva: `SeiZleba, vTqva simarTle?~
mamuka tyeSelaSvilis naxatebi
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba46 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
sazogadoebaSi, sadac xSirad saubroben JurnalistTa uflebebis
darRvevaze, naklebad aqtualuria Tavad Jurnalistebis mxridan
momxmareblis, anu mkiTxvelis uflebebis xelyofis Tema.
sWirdeba Tu ara qarTul medias eTikuri normebis damkvidreba?
Jurnalistur wreebSi am Temaze diskusia `mediis profesiuli
standartis~ SemuSavebiTa da xelmoweriT dasrulda.
14-15 maiss sastumro `Seraton-metexi palasSi~ evrosabWos
egidiT gaimarTa saerTaSoriso seminari `mediis
TviTregulirebis meqanizmebis Camoyalibeba saqarTveloSi~.
`Tavisuflebis institutisa~ da `demokratiuli inovaciebis
centris~ mier organizebul am seminarze qarTuli mediis
warmomadgenlebma xeli moaweres `mediis profesiul standarts~,
romelic maRalprofesiuli Jurnalistikis damkvidrebasa da
mkiTxvelTa uflebebis dacvas isaxavs miznad. dokumentze
xelmowera ordRiani seminariT ar Semofarglula da es procesi
dResac grZeldeba. mediis warmomadgenlebs, visTvisac
profesiuli standartis damkvidereba da TviTregulirebaze
zrunva meorexarisxovani ar aris, SeuZliaT, SeuerTdnen
dokuments, romelsac qvemoT gTavazobT:
eTikuri Jurnalistika
saerTaSoriso seminaris monawileebi
47TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
preambula
adamianis uflebaa, flobdes droul, zust da
daumaxinjebel informacias.
Jurnalistis movaleobaa, sazogadoebas
miawodos amomwuravi, miukerZoebeli da utyuari
informacia.
sazogadoebis winaSe nakisri valdebulebebis
Sesrulebisas, Jurnalisti movalea, daicvas
profesiuli standartiT dadgenili wesebi.
ZiriTadi debulebebi
informaciis, Tvalsazrisis
da komentaris gamijvna
informaciis miwodebisas faqti, Jurnalistis
Tvalsazrisi da mesame piris komentari
erTmaneTisagan mkafiod unda gaimijnos.
informaciis wyaro
Tu wyaro informaciis miwodebaze mxolod im
pirobiT Tanxmdeba, rom Jurnalisti ar
gaamJRavnebs mis vinaobas, Tavis mxriv,
Jurnalisti valdebulia, daicvas profesiuli
saidumloeba maSinac ki, Tu aseTi pozicia
problemas Seuqmnis mas.
Tu dadasturda, rom wyarom Segnebulad da
boroti ganzraxviT Seiyvana Jurnalisti
SecdomaSi, maSin es piroba SesaZloa, dairRves.
informaciis ama Tu im wyaros SesaZloa, piradi
interesi amoZravebdes, amitomac mniSvnelovania,
Jurnalisti kritikulad moekidos Tavis wyaros.
profesiuli standarti gulisxmobs faqtebis
gadamowmebas sxva damoukidebeli wyaroebis
safuZvelze. Tu informaciis gadamowmeba
SeuZlebelia, misi gavrcelebisas unda gakeTdes
Sesabamisi daTqma.
wyaros dasaxeleba damajereblobas matebs
informacias, Tuki es ar ewinaaRmdegeba
informaciis wyaros dacvis aucileblobas.
pasuxis ufleba da Sesworeba
kritikis obieqts ufleba aqvs, sazogadoebas
amcnos sakuTari mosazreba mocemul sakiTxTan
dakavSirebiT.
araswori informacia unda gaswordes, rogorc ki
cnobili gaxdeba gamoqveynebul informaciaSi
arsebuli Secdomis Sesaxeb. Sesworeba unda
moxdes Tanazomadi formiT, raTa mkiTxvelma/
auditoriam iolad SeamCnios igi.
diskriminacia
Jurnalisti mxolod im SemTxvevaSi miuTiTebs
ama Tu im piris eTnikur da rasobriv
kuTvnilebas, politikur da religiur mrwamss,
socialur mdgomareobas, kanis fers Tu
seqsualur orientacias, Tu es informacia
pirdapir kavSirSia saqmis arsTan.
piradi cxovrebis xelSeuxebloba
mediam pativi unda sces adamianis pirad
cxovrebas.
adamianis piradi cxovreba, am piris Tanxmobis
gareSe, mxolod im SemTxvevaSi SeiZleba gaSuqdes
mediis saSualebaSi, Tu es Seesabameba
sazogadoebriv interesebs.
Jurnalisti gansakuTrebuli pasuxismgeblobiT
unda moekidos bavSvebis da im pirebis pirad
cxovrebas, romlebic ver acnobiereben maTi
gancxadebebiT an qmedebebiT gamowveul Sedegs.
Jurnalistma gansakuTrebuli sifrTxile unda
gamoiCinos adamianis janmrTelobis
mdgomareobis miTiTebisas.
Tu es piri aris sazogadoebrivad mniSvnelovani
gadawyvetilebebis mimRebi an aseT gadawyvetile-
bis miRebaze gavlenis moxdena SeuZlia, misi
janmrTelobis Sesaxeb informaciis gavrceleba
sazogadoebriv interesebs Seesabameba.
Jurnalistma yovelTvis unda gaiTvaliswinos
dazaralebulTa da maTi axloblebis interesebi,
roca saqme ubeduri SemTxvevebis an danaSaulis
gaSuqebas exeba: ar daasaxelos dazaralebuli
piris vinaoba, am pirTa ojaxis wevrebisTvis
winaswari Setyobinebis gareSe. Tu es piri ar aris
sazogadoebrivad mniSvnelovani gadawyvetilebebis
mimRebi an aseT gadawyvetilebis miRebaze
gavlenis moxdena SeuZlia.
mediis profesiuli
standarti
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba48 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
arasrulwlovanebi
informaciam arasrulwlovanis mier Cadenili
marTlsawinaaRmdego qmedebis Sesaxeb ar unda
Seaferxos da gaarTulos misi sazogadoebrivi
reabilitacia. aseT SemTxvevebSi ar unda iyos
SesaZlebeli vinaobis identificireba (Tu saqme
recidivs ar exeba).
informaciis mopoveba
Jurnalisti informacias moipovebs Ria
saSualebebiT. faruli saSualebebiT sargebloba
dasaSvebia mxolod maSin, rodesac
sazogadoebisaTvis arsebiTi mniSvnelobis mqone
informaciis mopoveba sxva gzebiT SeuZlebelia.
sasamarTlo procesebi,
kriminaluri ambebi
sasamarTlo procesis gaSuqebisas Jurnalisti
valdebulia, miukerZoeblad, xarisxobrivad
Tanabrad warmoadginos mxareTa poziciebi.
Jurnalistma mkveTrad unda gamijnos eWvi da
damtkicebuli braleuloba.
eWvmitanili piri ar unda gamocxaddes
damnaSaved sasamarTlos gadawyvetilebis
kanonier ZalaSi Sesvlamde.
profesiuli standarti moiTxovs im sasamarTlo
procesis Sedegis gamoqveynebas, romlis
mimdinareobis Sesaxeb sainformacio saSualeba
manamde iuwyeboda.
Jurnalistma sqesobrivi danaSaulis msxverplis
Tanxmobis gareSe ar unda moaxdinos misi
identificireba.
piradi gamorCena/angareba
profesiul standartebTan SeuTavsebelia, rom
informaciis gavrcelebis an gauvrceleblobis
sazRaurad Jurnalistma an misi ojaxis wevrma
gareSe pirebisgan miiRos raime sargebeli.
interesTa konfliqti
Jurnalistis profesia SeuTavsebelia aqtiur
politikur moRvaweobasTan, sareklamo Tu
sazogadoebasTan urTierTobis da specialur
samsaxurebSi TanamSromlobasTan, agreTve sxva
saqmianobasTan, romelmac SeiZleba, eWvis qveS
daayenos Jurnalistisa da Jurnalistis
profesiis sandooba.
saavtoro uflebebi
im SemTxvevaSic ki, roca saqme saavtoro
uflebebis dacvas ar exeba da Jurnalisti
sargeblobs ukve gamoqveynebuli/gavrcelebuli
informaciiT, profesiuli standarti moiTxovs
avtoris vinaobis miTiTebas.
reklama
Jurnalisturi informacia da sareklamo masala
mkafiod unda iyos gamijnuli erTmaneTisgan.
sazogadoebrivi azris kvleva
sazogadoebrivi azris kvlevis Sedegebis
gaSuqebisas saWiroa, mieTiTos kvlevis meTodi:
gamokiTxulTa raodenoba, dasmuli SekiTxvis
zusti teqsti, savaraudo cdomileba, kvlevis
Catarebis dro, damkveTi da Semsrulebeli.
fotoilustracia
konkretuli informaciis ilustracia mkveTrad
unda iyos gamijnuli saarqivo, simboluri da
damontaJebuli gamosaxulebebisagan.
daTo paiWaZe, radio `Tavisufleba~
lado menabde, ozurgeTis pres-klubi
nino RaWava, gazeTi `P.S.~Tiniko dvaliSvili, gazeTi `P.S.~, JurnalistTa
damoukidebeli kavSiri
zaza nakaSiZe, gazeTi `lanCxuTi Plus~
manana kartozia, gazeT `dilis gazeTis~ redaqtori
sozar subari, asociacia `Tavisufal
JurnalistTa klubi~
gela gurgeniZe, gazeT `xvalindeli dRis~ redaqtori
zurab maWaraZe, gazeT ~rezonansis~ gaerTianebuli
redaqciis mTavari redaqtori
ia boboxiZe, gazeT `axali gazeTis~ mTavari redaqtori,
Tavisufal JurnalistTa asociacia `meoTxe~
maia mecxvariSvili, `axali gazeTis~ redaqtori,
Tavisufal JurnalistTa asociacia `meoTxe~
giorgi kevliSvili, sagarejos telekompania
`Tvalis~ direqtori
badri nanetaSvili, teleradiokompania `TrialeTi~
nodar ladaria, gazeTi `24 saaTi~, samauwyeblo
kompania `rusTavi 2~
zaza gaCeCilaZe, gazeTis `The Messenger~ gamomcemeli
zaza Sengelia, saqarTvelos teleradiomauweblobis
Tavmjdomare
qeTi xatiaSvili, gazeTi `alia~
Tamar kinwuraSvili, Jurnali `Tavisufleba~
ia mamalaZe, sagamomcemlo saxli `guria News~,
guriis damoukidebel JurnalistTa asociacia
vaxtang komaxiZe, gadacema `60 wuTi~
giorgi TargamaZe, telekompania `imedi~
aleko cqitiSvili, gazeTi `axali versia~
daviT zilfimiani, samauwyeblo kompania I stereo~
49TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
6 maiss, Teatraluri sardafi
`Tavisuflebis institutis~
gamocemaTa prezentacias
maspinZlobda. prezentaciaze
warmodgenili iyo nugzar
papuaSvilis wigni `msoflio
religiebi saqarTveloSi~,
krebuli `Jurnalisturi eTika
da TviTregulirebis
meqanizmebi~, institutis
yovelTviuri biuleteni
`Tavisufleba~ da sxva
gamocemebi.
`Tavisufleba"...
sardafSi
institutis
sagamomcemlo
saqmianoba, Tavisi
SinaarsiT,
saganmanaTleblo
xasiaTisaa.
mTavari mizani _
saqarTvelos
mosaxleobis
informireba misi
kanonieri
uflebebis
Sesaxeb. msoflios
yvela
civilizebuli da
warmatebuli
qveyana imdenadaa
civilizebuli da
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba50 1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
warmatebuli, ramdenadac am qveynis TiToeul
moqalaqes aqvs gacnobierebuli sakuTari
uflebebi da ramdenadac axdens maT
realizacias. codna ar niSnavs daculobis
garantias, magram garantirebuli daculoba
codnis gareSe ar arsebobs.
swored amitom, sagamomcemlo-
saganmanaTleblo saqmianoba `Tavisuflebis
institutis~, rogorc uflebadacviTi
organizaciis, erT-erT umTavres prioritets
warmoadgens.
gvanca lipartelianis
fotoreportaJi
51TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba1111177777/0/0/0/0/055555/////20032003200320032003
TavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisuflebaTavisufleba\
Tavisuflebis
institutis gamocema
yvela ufleba daculiayvela ufleba daculiayvela ufleba daculiayvela ufleba daculiayvela ufleba daculia
Tbilisi 380008
griboedovis 23
tel.: 93 66 15
faqsi: 93 67 84
el-fosta: [email protected]
WWW. LIBERTY.GE
redkolegia:redkolegia:redkolegia:redkolegia:redkolegia:
daviT zurabiSvilidaviT zurabiSvilidaviT zurabiSvilidaviT zurabiSvilidaviT zurabiSvili
giga bokeriagiga bokeriagiga bokeriagiga bokeriagiga bokeria
levan ramiSvililevan ramiSvililevan ramiSvililevan ramiSvililevan ramiSvili
Tamar kinwuraSviliTamar kinwuraSviliTamar kinwuraSviliTamar kinwuraSviliTamar kinwuraSvili
maia oqruaSvilimaia oqruaSvilimaia oqruaSvilimaia oqruaSvilimaia oqruaSvili
sozar subsozar subsozar subsozar subsozar subararararariiiii
dizainidizainidizainidizainidizaini:::::
besik daneliabesik daneliabesik daneliabesik daneliabesik danelia
garekanze:garekanze:garekanze:garekanze:garekanze:
manana arabulismanana arabulismanana arabulismanana arabulismanana arabulis
namuSevarinamuSevarinamuSevarinamuSevarinamuSevari
`XX saukunis venera~`XX saukunis venera~`XX saukunis venera~`XX saukunis venera~`XX saukunis venera~
guga kotetiSvilisguga kotetiSvilisguga kotetiSvilisguga kotetiSvilisguga kotetiSvilis
fotofotofotofotofoto