Ulusal Dağıtım Projesi ve Pardus

• Türkiye, ekonomik, stratejik ve güvenli işletim sistemi ihtiyacını karşılamak amacıyla, 2003 yılında TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü’nü (UEKAE), ulusal bir işletim sisteminin olabilirliğini araştırmak üzere görevlendirmesi ile başlayan proje “Ulusal Dağıtım” projesi olarak adlandırılmaktadır.

1

• Pardus isimlendirme politikası gereği daha sonraki sürümlerine de Anadolu’da yaşayıp nesli tükenme riski olan canlıların Latince adlarını vermektedir

2

Pardus İşletim Sistemi

• Pardus açık kaynak kodlu, özgürce dağıtılan, GPL (Genel Kamu Lisansı) ile lisanslanmış; kullanışlılık, donanım uyumluluğu, kararlılık ve güvenlik konularında geniş olanaklar sunan, son kullanıcının tüm ihtiyacını kullanışlı olarak karşılamayı amaçlayan bir GNU/Linux dağıtımıdır.

3

4

Çekirdek hariç kök dosya sistemi, paket yönetimi (PiSi), yapılandırma yöneticisi (Çomar), masaüstü yönetimi (Kaptan), aygıt yöneticisi (Tasma), kurulum aracı(Yalı), açılış sistemi (Müdür) ve pek çok yeni uygulama sıfırdan geliştirilmiştir

Kullanıcı programlarının bir kısmı özel bir ekip tarafından geliştirilmiş, büyük kısmı ise (firefox, openoffice, konqueror, media programları, vs..) açık kaynak kodlu yazılımlardan sağlanmıştır

5

Pardus İşletim Sistemi

• 2005 yılında ilk kararlı sürüm Pardus 1.0 yayınlandı

• Aralık 2007’de Pardus 1.1 çalışan CD duyurulmuştur.

• Hemen ardından Pardus 2007 kurulan ve çalışan CD’ler internette dağıtılmaya başlanmıştır.

6

Pardus 2007

• 2007’de:

• Pardus 2007 duyurulmuş

– Felis Chaus (Sazlık Kedisi)

– Caracal Caracal (Karakulak)

– Lynx Lynx (Bayağı Vaşak)

Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır

7

Pardus 2008

• 2008’de:

• Pardus 2008 duyurulmuş

– Hyaena hyaena (Çizgili Sırtlan)

– Canis aureus (Altın Çakal)

Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.

8

Pardus 2009

• 2009’da:

• Pardus 2009 duyurulmuştur

• 2010’da:

– Anthropoides virgo (Telli Turna)

– Geronticus eremita (Kelaynak)

Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.

9

Pardus 2011

• 2011’de:

• Pardus 2011 duyurulmuştur

– 2011.1: Dama dama (Alageyik)

– 2011.2: Cervus elaphus (Kızıl Geyik)

Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır.

Ocak 2012'de Pardus 2011 bireysel sürümüne güncelleme desteğinin sona ermesiyle birlikte Pardus'un desteklenen bireysel sürümü bulunmamaktadır.

10

Pardus 2013

• 25 Ocak 2013'te Debian tabanlı ilk kararlı Pardus sürümü "Pardus 2013 Anadolu Parsı" adı ile yayınlandı. Böylece Pardus projesi kapsamında 2012 yılına kadar geliştirilmiş olan Pardus'a özgü PİSİ paket yönetim sistemi, ÇOMAR yapılandırma yöneticisi, YALI kurulum aracı, Müdür açılış sistemi, Kaptan ilk ayar sihirbazı ve diğer irili ufaklı tüm projeler terk edilerek tamamen Debian tabanına geçilmiş oldu. Ayrıca 2013 yılının ilk aylarında Tübitak geliştiricilerinin üye olduğu, destek kanalı olarak tanıdığı ve onayladığı topluluk sitesi parduslinux.org açıldı.

Pardus 2013

• Pardus'un, Pardus 2013 sürümünden itibaren Kurumsal, Sunucu ve Fatih sürümü olmak üzere 3 ayrı sürümü bulunmaktadır. Kurumsal sürüm, kurum ve kuruluşların ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fatih sürümü ise FATİH Projesindeki akıllı tahtalarda kullanmak üzere hazırlanmıştır.

• Pardus'un 2013 sürümünden itibaren bireysel kullanıcılara yönelik resmi bir sürümü bulunmamakla birlikte TÜBİTAK tarafından "Pardus" isminin kullanımı için izin verilen, TÜBİTAK'tan bağımsız bir topluluk tarafından Pardus Topluluk Sürümü adı altında bireysel kullanıma yönelik bir sürümü yayınlanmaktadır. Pardus'un resmi web sayfasında; Pardus Topluluk Sürümü'nün, ev kullanıcılarının ihtiyaç duyabileceği çeşitli yazılımları barındırdığı belirtilerek, indirme bağlantıları sunulmaktadır.

Pardus Anka 2013

• Yeniden yapılanma sürecinde güncellenmeyen Pardus deposundaki paketlerin yeni sürümlerini paketlemek isteyen bazı kullanıcılar bir araya gelerek Pardus ANKA adını verdikleri bir çalışma başlattılar. Bu çalışma öncelikle KDE, Firefox gibi temel yazılımların yeni sürümlerini paketlemeye odaklandı, daha sonra pardus-linux.org (LKD) sunucuları üzerinde bir paket deposu oluşturularak kullanıcılara açıldı, bir derleme çiftliği de oluşturuldu. Pardus Anka 2013’ün 2012 sonlarında deneme sürümü yayınlandı.

Pisi Linux

• Pardus Anka ekibi isim değişikliğine gidip 2014’te Pisi Linux 1.1 ve 2015’te Pisi Linux1.2 yi yayınladılar. Pardus 2011.2'nin 64 bit sürümü esas alındı, isim değişikliğine gidildi, paketler güncellendi, Pardus'a has olan bileşenlerdeki çeşitli hatalar giderildi. Pisi Linux’ a destek devam ediyor. 2016 Pisi Linux 2.0 alfa sürümü ile kullanıcıya ulaştı.

Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar

KAMU

• Milli Savunma Bakanlığı • Dışişleri Bakanlığı (kısmen) • Türk Silahlı Kuvvetleri (kısmen) • Emniyet Teşkilatı (kısmen) • Radyo Televizyon Üst Kurumu • ASAL (Askeralma Dairesi başkanlığı) • İSKİ • Devlet Planlama Teşkilatı • Ankara Emniyet Müdürlüğü • Manisa İl Sağlık Müdürlüğü • Bergama Belediyesi • Ceyhan Belediyesi

ÜNİVERSİTE

• Adıyaman Üniversitesi • Afyon Kocatepe Üniversitesi Hastanesi

(kısmen) • Batman Üniversitesi • Boğaziçi Üniversitesi • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi • Kastamonu Üniversitesi • Marmara Üniversitesi • İstanbul Üniversitesi • İstanbul Teknik Üniversitesi • İstanbul Ticaret Üniversitesi • Orta Doğu Teknik Üniversitesi • Bilkent Üniversitesi • Çankaya Üniversitesi • Hacettepe Üniversitesi

15