1

Tungkol Saan ang Modyul na Ito?

Nakadalo ka na ba sa isang pagpupulong, o kaya, ay nakapamuno ka naba sa isang pagpupulong? Maaaring ito ay isang hindi pormal na pagtitiponlamang o isang pormal na pagpupulong sa iyong pinagtatrabahuhan o sainyong barangay.

Nakipanayam ka na rin ba? O nasubukan mo nang makipagpanayam saibang tao?

Ang pagdalo sa mga pagpupulong at pakikipagpanayam ay nagigingmahalagang gawain na ngayon ng maraming mga tao lalong-lalo na kung silaay may negosyo, may propesyonal na trabaho, at kahit na sa ano pangibang mga gawain na kailangang magkaroon nang pagkakaintihan atpagkakasunduan. May mga pagpupulong sa barangay, pagpupulong ng mgamiyembro ng lokal na kooperatiba, pagpupulong ng mga asosasyon ng mgamay-ari ng bahay sa isang subdibisyon o pagpupulong ng mga lokal naresidente, at pagpupulong ng mga asosasyon sa pinagtatrabahuhan.

Upang maging maayos at magalang ang pamumuno sa pagpupulong atganoon din sa pakikipagpanayam, iba-ibang mga pananalita ang ginagamit.Ang mga pananalitang ito ang magiging gabay mo upang maging maayosang palitan ng pakikipag-usap at pagtatalakayan ng mga kasanib sa pulong.Ganoon din kung ikaw ay nakikipagpanayam. Kung ang mga angkop napananalita ang gagamitin, nagkakaroon nang maayos at produktibongpagpupulong at pakikipagpanayam.

Ang modyul na ito ay may dalawang aralin. Ito ay ang:

Aralin 1 – Ang Pamumuno sa Pagpupulong

Aralin 2 – Ang Pakikipagpanayam

Anu-ano ang mga Matututuhan Mosa Modyul na Ito?

Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito, inaasahang makakayamo nang:

♦ Gamitin ang mga angkop na pananalita para sa pagpupulong; at

♦ Gamitin ang mga angkop na pananalita sa pakikipagpanayam

2

Anu-ano na ang mga Alam Mo?

Bago mo simulang basahin ang modyul na ito, subukan mong sagutinang mga tanong na sumusunod para malaman mo kung anu-ano na ang mgaalam mo tungkol sa paksa ng modyul na ito.

Isulat ang letra ng tamang sagot sa patlang na nakalaan sa tabi ng bawatbilang.

_____ 1. Ito ay grupo ng mga tao na nagtipon sa isang lugar attakdang oras para talakayin ang isang bagay at makagawang desisyon tungkol dito.

a. pakikipagpanayamb. pagpupulongc. demonstrasyond. talumpati

_____ 2. Ang pananalita na “sinisigundahan ko ang mosyon” aynangangahulugan na

a. tumatangi ka sa mungkahib. nagbibigay ka ng mungkahic. sinusuportahan mo ang mungkahid. tapos na ang pagpupulong

_____ 3. Ang pananalita na “pinagtibay ang mungkahi” aynangangahulugan na ang mungkahi ay

a. aprobado nab. tinganggihanc. sinuportahand. pinagpaliban muna

_____ 4. Alin ang pinakamagaling at pinakasimpleng pananalitangginagamit para simulan ang pagpupulong?

a. “Simulan na ba natin ang pagpupulong?”b. “Maging matahimik na upang masimulan na ang

pagpupulong.”c. “Lahat kayo, makinig sa akin. Ang pagpupulong ay

magsisimula na.”d. Tumahimik kayo. Sisimulan na natin ang

pagpupulong.”

3

_____ 5. Ang taong nagsagalita na “Iminumungkahi ko na ang susunodna pulong ay gaganapin sa unang araw ng Hulyo.” aynagbibigay ng suhestyon para

a. tapusin ang talakayan sa araw na iyonb. huwag magpulong sa araw na iyonc. tapusin ang pagpupulong sa araw na iyond. magtakda ng pagpupulong sa araw na iyon

_____ 6. Ito ay isang paraan ng pagpapalitan ng mga ideya o opinyonng dalawang tao sa pamamagitan nang pagpalitan ng mgatanong at sagot.

a. pagpupulongb. pakikipagpanayamc. talumpatid. demonstrasyon

_____ 7. “Pagpaumanhinan mo ako.” ay ginagamit kung gusto mongang nag-iinterbyu sa iyo ay

a. patawarin kab. humihingi ka ng pahingac. ulitin ang sinabi niyad. tumigil sa pagsalita

_____ 8. “Ano ang pakiramdam mo tungkol sa …” ay tinatanongupang malaman ng nag-iinterbyu sa iyo ang

a. iyong opinyonb. importanteng impormasyonc. kaalaman tungkol sa isang paksad. kahusayan sa isang paraan

_____ 9. Kung hindi ka sigurado na ang ininterbyu mo ay gusto niyangulitin mo ang sinabing niyang sensitibong impormasyon,

a. hindi mo ipapaalam sa kanya na sasabihin mo itob. tatanungin mo siya kung payag siyang itala ang kanyang

sinabic. hindi mo isasali ang sinabi niya sa iyong reportd. magbigay ka ng sariling interpretasyon sa sinabi niya

4

_____ 10. Makakuha ka ng mga tiyak na sagot kung sasabihin mo saininterbyu mo na

a. ulitin niya ang kanyang sinabib. bigyan ng sarili mong pakahulugan ang sinabi niyac. magpatuloy sa ibang paksad. magbigay ng mga halimbawa

Ano sa tingin mo? Nasagutan mo ba nang tama ang mga katanungan?Ihambing ang iyong mga sagot sa Batayan sa Pagwawasto na pp. 37–38ng modyul na ito.

Kung tama ang lahat ng iyong kasagutan, magaling! Marami ka nangnalalaman tungkol sa paksa ng modyul na ito. Maaari mo pa ring pag-aralanito upang maibalik-aralan ang mga nalalaman mo. Maaari ding maragdagannito ang iyong nalalaman.

Kung mababa ang iyong iskor, huwag mabahala. Para sa iyo angmodyul na ito. Matututo ka rin ng mga kaalamang magagamit mo sa pang-araw-araw na buhay. Kung pag-aaralan mong mabuti ang modyul na ito,tiyak na masasagutan mong lahat ang mga pagsusulit at pagsasanay atmarami pang iba. Handa ka na ba?

Ilipat ang modyul sa susunod na pahina upang masimulan ang Aralin 1.

5

ARALIN 1

Ang Pamumuno sa Pagpupulong

Tumatawag tayo ng pagpupulong kung kailangan natin ang magkaroonng maraming ideya, magbigay ng mga impormasyon, o magdesisyon namay konsultasyon sa mga kasama sa grupo. Sa mga pormal napagpupulong, tulad ng mga pulong sa barangay, o pulong ng mga magulangat guro sa eskwelahan, may mga angkop na pananalitang ginagamit.Halimbawa nito ay “Maging matahimik na upang masimulan na angpagpupulong.” at “pinagtibay ang mungkahi”. Ang mga pananalitang ito aynakatutulong upang maging maganda ang takbo ng pagpupulong, magingmaayos ang mga gawain at aksyon sa pagpupulong.

Pagkatapos mong basahin ang araling ito, inaasahang makakaya monang

♦ ipaliwanag ang kahulugan ng mga pormal na pananalita na ginagamitsa pagpupulong; at

♦ gamitin ang mga angkop na pananalita kung ikaw ang mamuno saisang pulong.

Makinig Tayo

Kunin ang audio tape na may pamagat na “Pwede ba tayongmagpulong?”. Pakinggan mo ang bahagi ng tape bilang 1 – side A, na kungsaan ang isang dayalogo na gagamit ng mga angkop na pananalita sa pulongay iyong mapapakinggan. Pakinggang mabuti at pansinin kung paanoginagamit ang mga angkop na pananalita sa pulong. Kung wala kang tape,maaari mong basahin ang dayalogo sa susunod na pahina.

6

Ang mga opisyales ng JMT Savings at Loan Cooperative ay nagpupulong. May dalawangaytem sa kanilang talaan ng pag-uusapan. Ang una ay ang pagbaba ng patubo at angpangalawa ay ang aprobahan ang bagong logo.

Magandang hapon.Gng. David.

Magandang hapon,din. Gn.Cruz. At magandang hapon

din sa iyo, G. Abad.Magandang hapon,Gng. David. Hello,Art.

Hello, Raffy. Dadalo karin ba sa ating pulong? Oo, sige, tayo na

sa loob.

Mabuti pa nga. Sana makatapostayo nang maaga. May daratingkasi akong mga kamag-anakgaling sa probinsya at gustokong maka-uwi bago siladumating.

Tumahimik na tayo atmagsimula na ang atingpulong. May kurom batayo, Bb. Sekretarya?

Oo, may kurom tayo, G. Tagapangulo.Sampu sa labindalawang opisyales ngating kooperatiba ay naririto ngayon.

Salamat sa inyongpagdalo. Bb. Sekretary,maaari mo bangbasahin ang katitikanng nakaraan natingpulong?

7

G.Tagapangulo...

Ano ‘yon, Mr. Cruz?

Iminumungkahi ko na hindi nakailangang basahin pa angkatitikan ng nakaraan natingpulong. Kakaunti lang ang orasnatin ngayon at marami tayongmga mahalagang bagay nadapat pag-usapan.

Pinapangalawahanko ang mungkahi.

Kung ganoon, hindi na natinipababasa ang katitikan ngnakaraan nating pulong. Bb.Sekretary, maaari mo nangbasahin ang dalawang aytem saating talaan ng pag-uusapanngayon.

May dalawang aytem na kailangang talakayin natin.Ang una, ay tungkol sa mga paki-usap ng ilan sa atingmga myembro ng kooperatiba na babaan ang patubona ipinapatong sa ating pautang. Ang pangalawa, angbagong logo ng ating kooperatiba ay handa na atkailangang maaprobahan ngayon.

Maaari ba nating matanong saating taga-ingat-yaman angtungkol sa mga kahilingan ngating mga myembro na babaanang patubo ng pautang.

8

Ang ilan sa ating mga miyembro aylumapit sa akin tungkol sa patubo ngating pautang. Hinihiling nila na kungmaaari ay babaan ng kooperatiba angpatubo sa regular na pautang mula sa13% pababa sa 10%. Sinasabi nila naang kasalukuyang patubo aymasyadong mataas para sa karamihannating mga myembro.

Gusto mo bang talakayin natinang bagay na ito, G. Ora?Nagtataas ka ng iyong kamay.

Kung ipahintulot ninyo, G.Tagapangulo.

Ibibigay ko sa iyo angkarapatang magsalita,G. Ora.

Sa palagay ko ay kailangang sumang-ayon tayo na babaan natin angpatubo sa ating regular na pautang. Ito’y kailangang nakapako sa 12%sa halip na 10% lamang. Ang kikitain sa kooperatiba ay siguradongmababawasan kung ibababa natin ang patubo sa 10% lamang.

Sa palagay ko’y gusto ringmagsalita si G. Abad. G. Abad,may sasabihin ba kayo?

9

Oo, G. Tagapangulo. Ipagpaumanhin ninyo ang aking hindi pagsang-ayon kay G. Ora dahil marami sa mga myenbro natin ay naniniwala naang kabawasan na 3% ay hindi masyadong maka-apekto sa kikitain ngkooperatiba. Isa pa, hindi nila masyadong inintinde ang kinikita nagaling sa patubo ng pera nila sa kooperatiba. Gusto nilang makuhaang kanilang pundo kung kailangan nila ang pera.

G. Tagapangulo,sumasang-ayon akokay G. Abad.

May mga iba pa bang mga opinyontungkol sa bagay na ito? Kung walana, magbobotohan na tayo. Anglahat na sumasang-ayon sa 10 % aysumagot ng oo, at ang mga tutolnaman ay magsabi ng hindi.

Oo!Hindi!

Bb. Sekretary, nabilang mo bakung ilang ang nagsabi ng oo?

Ang nanalo ay angsumang-ayon.

Oo, G. Tagapangulo. Pito angsumang-ayon at tatlo namanang hindi.

10

Subukan Natin

Sa miting ng mga opisyales ng Kooperatibang JMT, gumamit sila ngmga angkop na pananalita para sa isang pormal na pagpupulong. Natukoymo ba ang mga ito?

Pakinggang muli ang tape o basahing muli ang dayalogo at subukangsagutan ang mga tanong.

1. Isulat ang mga pananalita na ginamit sa dayalogo na sa palagay moay bahagi ng mga pamamaraan ng isang pormal na pagpupulong.

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

2. Ihambing ang mga naitala mo sa listahan sa ibaba. Natukoy mobang lahat ang mga angkop na pananalita?

a. Tumahimik na tayo at magsimula na ang ating pulong.b. Mayroon ba tayong kurom?c. Iminumungkahi ko na…..d. Pinapangalawahan ko ang mungkahi.

Oo, G. Tagapangulo.Naitala ko na.Maaari bang itala mo

ang botohan, Bb.Sekretary?

Dahil sa nakapagdesisyonna tayo sa unang aytemsa ating talaan ng pag-uusapan, lilipat na tayosa susunod na aytem.

11

e. May pag-uusapan ba tungkol sa bagay na iyan?f. Magbobotohan na tayo.g. Pinagtibay ang mungkahi.h. Maaari bang itala ‘yan sa ating rekord?

Ngayon, subukan mong isulat sa simpleng mga pananalita ang mgakahulugan nito. Isulat ang iyong sagot sa ikalawang hanay sa ibaba.

Mga Pananalita Kahulugan

1. Tumahimik na tayo at magsimulana ang ating pulong.

2. Mayroon ba tayong kurom?

3. Iminumungkahi ko na…..

4. Pinapangalawahan ko angmungkahi.

5. May pag-uusapan ba tungkol sabagay na iyan?

6. Magbobotohan na tayo.

7. Pinagtibay ang mungkahi.

8. Maaari bang itala ‘yan sa atingrekord?

3. Nakadalo ka na ba sa isang pagpupulong na pormal na mgapananalita ang ginamit? Ano pang mga ibang pananalita para sapagpupulong ang alam mo? Isulat ang mga ito sa patlang sa ibaba.

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto sa pp. 38–39ng modyul na ito.

12

Alamin Natin

Sa mga pagpupulong, hindi naman kailangan na maging masyadongpormal ang mga pananalita. Ang mahalaga ay gumagamit ka ng mgapananalitang angkop, at kailangang ang mga ito’y magalang at simple langupang madali kang maintindihan ng mga taong kasama mo sa pagpupulong.

Ang mga sumusunod ay mga halimbawa ng mga pormal na pananalitana pinasimple. Pansinin na kahit ang mga pananalita sa bandang kanan aymga simple lamang, ito’y angkop rin at madaling maintindihan.

Sa halip na sasabihin mo’y: Ganito na lang ang sasabihin mo:

Tumahimik na tayo atmagsisimula na angpagpupulong.

Maaari na ba nating simulanang pagpupulong?

Ang kalakaran para sangayon ay atin nangtatalakayin.

Maaari bang pag-usapanna natin ang nasa talaan?

Pumapayag ba angbutihing ginoo?

Maaari ba akongmakapagsalita?

13

Sa halip na sasabihin mo’y: Ganito na lang ang sasabihin mo:

Sa pagpipili ng mga opisyales sa isang organisasyon, mas mainam paring gamitin ang mga pormal na pananalita, dahil ang mga ito’y epektibobase sa mga sumusunod na dahilan:

♦ Sa paggamit ng mga pormal na pananalita, naiiwasan ang paggawang mga pasiyang hindi napag-aralang mabuti

♦ Nabibigyan ang lahat na miyembro nang pagkakataongmakapagsalita

♦ Nakatutulong ang paggamit nito sa pagkaroon ng pasiya na base sakagustuhan ng karamihan

♦ Ang mga pananalitang ito ay nakatutulong sa maayos napamamahala ng pagpipili ng mga opisyales

Mayroon banggustong talakayinpa ang mosyon?

Pwede ko banghingin angopinyon ninyotungkol dito?

Maaari baninyongibahagi angmga kuru-kuroninyo tungkolsa isyung ito?

Iminumungkahiko...

Ipinapayo ko...

Pinapangalawahan koang mungkahi...

Sumasang-ayon ako…

Sinusuportahanko…

14

Sa ibaba ay may ilan sa mga pananalitang ginagamit kung may eleksyonsa isang pagpupulong.

Pinapangalawahanko ang mungkahi.

Iminumungkahi ko naang pagbibigay ng mganominasyon ay isara na.

Iminumungkahi ko siGng. Eva Juan bilangpresidente.

Iminumungkahi ko siG. Donato Pineda. Iminumungkahi ko si Gng.

Regina Torres bilang presidente.

Bukas na ang mesa parasa mga nominasyon.

15

Subukan Natin Ito

Kailan mo ginagamit ang mga sumusunod na pananalita? Ano ang ibigipahiwatig nito?

1. Maaari bang tawagin ang pansin ninyo?

__________________________________________________

__________________________________________________

2. Mayroon bang ibig magbigay ng kanilang mga mungkahi? Handaakong makinig sa inyong mga mungkahi.

__________________________________________________

__________________________________________________

3. Maaari ba akong magsalita?

__________________________________________________

__________________________________________________

4. Maaari bang magdagdag sa sinabi mo?

__________________________________________________

__________________________________________________

5. Maaari ba tayong magpatuloy? Pwede ba tayong magpatuloy?

__________________________________________________

__________________________________________________

6. Maaari ba nating pagbotohan ito?

__________________________________________________

__________________________________________________

7. Sumasang-ayon ba tayong lahat dito?

__________________________________________________

__________________________________________________

8. Nakapagpasiya na tayo.

__________________________________________________

__________________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto na nasa pahina40 ng modyul na ito.

16

Alamin Natin

Kung minsan, ang pagpupulong ay nagiging magulo rin. Nahihirapanang namumuno sa pagpupulong na panatiliing maayos ang pamamahala nitodahil sa pagkaiba-iba ng mga personalidad ng mga taong kasama sapagpupulong. Narito ang ilan sa mga pananalita na maaaring gamitin sa mgasitwasyong may kaguluhan ang pamamahala sa pagpupulong tulad ng mgasitwasyong nakalarawan sa ibaba.

Kung mayroonkang ideya, bakithindi mo ibahagisa grupo?

Isasama ba natinang sinasabi mosa ating talaan ngpag-uusapan?

Mukhang mahalaga angpinag-uusapan ninyo. Maaarinating pag-usapan iyan sasusunod na pagpupulong.

Gusto kong marinig ang opinyonng bawat isa sa inyo. Bawat isa saatin ay magpahayag ng kani-kaniyang ideya.

Mga kawili-wiling komentaryo ang mga iyon.Ngayon, baka pwede na nating talakayin angpangalawang aytem sa ating talaan.

Maganda rin ang punto mo.Subalit kailangang makuhanatin ang saloobin ng buonggrupo.

Ang isang kasama sa miting ay nakikipag-usap sa kanyang katabi na nakagagambala sapagpupulong.

Ang isang kasama sa miting ay hindi nakikinig sa usapin.

Ang isang kasama ay masyadong madaldal.

17

Subukan Natin Ito

Subukan mong dumalo sa isang pagpupulong na kung saan maypagkakataon kang pagmasdan ang paggamit ng mga pormal na pamamaraanat pananalita. Maaaring ang miting o pulong na ito ay sa inyong barangay,sa asosasyon ng mga may-ari ng bahay sa isang subdibisyon, opagpupulong ng lokal na kooperatiba, mga grupo ng kabataan o mgamaybahay, o kahit na anong grupo na may pormal na mga opisyales, tuladng presidente, sekretarya, taga-ingat yaman, at iba pa.

Ano man ang iyong namasdan, maaari mo itong talakayin sa inyongInstructional Manager, mga kasamang mag-aaral, kaibigan o mga kamag-anak. Tanungin mo sila tungkol sa kanilang naging karanasan sa pagdalo samga pormal na pagpupulong kung saan ginagamitan ng mga pormal napamaraan at pananalita. Maaari rin namang magkita kayo ng iyong mgakasamang learners upang mag-ensayo kayo sa pamamahala ng isang pormalna pagpupulong sa pamamagitan ng pagganap ninyo sa mga papel ng mgaopisyales ng grupo. Magpatulong kayo sa inyong Instructional Manager.Pagkatapos, talakayin ninyo kung paano mapabuti o mahasa ang inyongkaalaman tungkol sa paggamit ng mga pormal na pamamaraan at pananalitasa pamamahala ng isang pagpupulong.

Sa pagkakaalam ko,ipinapahiwatig mo na …

Maganda ang ideya mong iyan. Tingnannatin kung ano ang palagay ng iba natingmga kasama.

May isang kasama na mahilig makipagtalo at magbigay ng mga masamang puna.

18

Alamin Natin ang Iyong mga Natutuhan

Maghanap ng angkop na pananalita para sa sitwasyon sa ibaba. Isulatang iyong sagot sa patlang.

1. Gusto mong simulan na ang pagpupulong.

__________________________________________________

__________________________________________________

2. Gusto mong malaman kung handa nang bomoto ang mga kasamasa pagpupulong.

__________________________________________________

__________________________________________________

3. Gusto mong alamin ang mga pananaw ng mga kasamahan motungkol sa isyu.

__________________________________________________

__________________________________________________

4. Gusto mong lumahok sa talakayan ang isang kasamang mahiyain.

__________________________________________________

__________________________________________________

5. Gusto mong sabihin sa kasama ninyong masyadong madaldal napagbigyan naman ang ibang kasamahan na makapagsalita.

__________________________________________________

__________________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto na nasa pahina41 ng modyul.

19

Tandaan Natin

Sa araling ito, natutuhan mo na:

♦ Ang pagpupulong ay isang gawain kung saan ang grupo ng mga taoay nagtitipon sa isang lugar at takdang oras upang mag-usap tungkolsa mga bagay o gumawa ng pasiya tungkol sa mga bagay-bagay

♦ May mga angkop na pananalita na ginagamit para ang pamamahala ngpagpupulong ay maging maayos, mahusay at produktibo.

♦ Ang mga pormal na pananalita na ginagamit sa pagpupulong aymaaaring gawaing simple subalit hinda naman nababago angkahulugan nito.

20

ARALIN 2

Ang Pakikipagpanayam

Karaniwan nating nakikita sa telebisyon na kinakapanayam ng TVreporter ang mga politiko o mga artista. Kung tingnan natin sa tv, parangmadali lang ang pakikipagpanayam. Ito’y dahil sa ang mga reporter o mgamamamahayag ay nagpakabihasa sa pakikipagpanayam.

Sa araling ito, matututuhan mo ang ilan sa mga mahalagang pananalitana ginagamit sa pakikipagpanayam. Ang mga pananalitang ito aymakatutulong sa iyo upang maayos mo ang iyong pakikipagpanayam.Maliban pa rito, magagamit mo ang mga pananalitang ito upang makakuhaka ng maraming kailangang impormasyon sa iyong kinakapanayam.

Pagkatapos mong pag-aralan ang araling ito, makakaya mo nang:

♦ Tukuyin ang mga angkop na pananalita na ginagamit sapakikipagpanayam; at

♦ Gamitin ang mga angkop na pananalita sa iyong pakikipagpanayam.

21

Subukan Natin Ito

Maraming mga angkop na pananalita na magagamit sa pakikipagpanayam.Halimbawa:

♦ May mga angkop na pananalitang ginagamit upang simulan attapusin ang isang panayam.

♦ Kung ang kinakapanayam mo ay nagbibigay ng mga pangkalahatano karaniwang sagot, maaari kang gumamit ng mga pananalitangmakapagbibigay sa iyo ng mga tiyak na sagot.

♦ Kung ang kinakapanayam mo ay nagbibigay ng mgapangkaraniwang sagot, maaari kang gumamit ng mga angkop napananalita na makapagbibigay nang mas malalim na mgaimpormasyon.

♦ Kung ang kinakapanayam mo ay maraming sinasabing iba-ibangbagay, maaari kang gumamit ng mga angkop na pananalita upangmatutukan ng kinakapanayam mo ang paksa na gusto mongtalakayin

♦ Sa parehong pamamaraan, may mga angkop na pananalita nanagagamit hindi lamang para makuha mo ang ideya ng iyongkinakapanayam, kundi kunin na rin pati ang kanyang opinyon.

Anu-ano sa palagay mo ang mga pananalitang ito. Isulat ang mga ideyamo tungkol dito sa mga patlang sa ibaba.

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa mga pananalitang mababasa mo sadayalogo sa susunod na pahina.

22

Makinig Tayo

Ang sumusunod na dayalogo ay makatutulong sa iyo upangmaintindihan mo kung paano makipagpanayam. Sa dayalogo, matutukoymo ang mga angkop na pananalita na ginagamit kung makipagpanayam ka.Pakinggan ang tape bilang #2, side A, na pinamagatang “Pagpupulong atPakikipagpanayam” habang binabasa mo ang dayalogo sa ibaba. Ito aytungkol sa pakikipagpanayam sa isang mahalagang tao. (Inuulit ko, kungwala kang tape, maaari mong basahin na lang ang dayalogo sa ibaba.)

Mga tauhan:

Albert Tagapanayam, interesadong alamin kung paaanomalutas ang problema sa kapaligiran

Joselito Mendoza Ang kinakapanayam, isang CommunityEnvironment and Natural Resources Officer sabayan ni Albert

Hindi naman.Maupo ka.

Magandang umaga,G. Mendoza. Sana ayhindi ako nakaabalasa inyo dahil sapakikipagpanayamko.

Kung hindi kayo tututol, gustoko sanang ilagay sa tape angpagpapanayam ko sa inyo, parawala akong makaligtaan.

Oo, hindi ako tutol diyan. Anu-ano ang gusto mong malamansa akin, G. Jimenez?

23

Alam ho ninyo na ang Barangay Maharlika ay maymaraming suliraning pangkapaligiran noong mganakaraang taon hanggang sa ngayon, pero mukhangkakaunting mga tao lamang ang gumagawa ng paraanupang malutasan ito. Bilang mga mag-aaaral sa NFE,naging proyekto namin ang maglikom ng mgaimpormasyon kung paano ang maayos napangangalaga sa ating kapaligiran upang angsakunang nangyari noong nakalipas na dalawangbuwan ay hindi na mauulit.

Natutuwa ako at may mgataong nagiging aktibo sapangangala sa ating mundo.

Kailangan ho, kunggusto pa natingmamuhay nang matagalsa ating mundo. Anguna naming binibigyanng pansin ay ang atingbasura. Ito ang dahilanng mga maraming sakit.Ito rin ang nakababarasa ating mga kanal atmga ilog, na nagigingdahilan ng pagbaha.Paaano natin maiwasanang pagdami ng basura?

Maraming mga paraan para magawanatin ito. Ang isa na rito ay angpaghiwa-hiwalay ng mga basura atang pagrecycle. Syempre, kailangangalamin muna kung alin ang pwedengma-recycle at alin ang hindi pwede.

Hindi ba mahirapgawin ‘yan?

Siguro, sa una lang.Matagal nangginagawa ito saibang mga bansa.

24

Mababawasan ba ang atingbasura kung pipiliin natinang tamang mga pagkain?

Oo, kung ang kakainin natin aymga prutas at gulay, kakaunti angmga matitira basura o mga balatna itatapon, O, maaari siguro, nawala na tayong itatapon.

Totoo ho ‘yan. Balikan honatin ang pag-recycle. Maaariho ba ninyong sabihin kungpaano ito ginagawa?

Kadalasan, tinatapon natin ang mgabasyong bote, lata at mga plastik namaaarin pa nating gamitin. Ang mga boteat lata ay maaaring gawing paglagyan obase. Maaari rin itong gawingmagagandang palamuti sa ating bahay.Ang kailangan lamang ay kaunting arte atimahinasyon. Ang ibang mga tao aynakapagtayo ng negosyo sa iba’t ibangpag-recycle ng mga gamit.

Napag-aralan namin sa aming NFE sesyon na magiging mahirap angpagkuha ng tubig sa hinaharap. Magiging mahirap din, lalong-lalona ang pagkuha ng malinis at maiinom na tubig. Ngayon pa lang,marami nang bumibili ng tubig na inumin. Hindi kagaya nang dati.May magagawa ba tayo tungkol dito?

25

Aba, oo. Kung pinapanatili nating malinis ang ating kapaligiran, kung hindi tayonagtatapon ng mga basura sa ilog at kanal, kung hindi natin sinisira ang ating mgakagubatan, kung mapipigil natin ang mga barko sa lokal at sa taga ibang bansa namagtapon ng kanilang mga dumi sa karagatan, kung magkaganoon, maaari natingmakuhang muli ang mga tubig na naging kaunti na lang sa ibang bahagi ng ating bansa.Ang ating mga magsasaka ay kailangang matutong pumili ng itatanim bases sa suplay ngtubig. Ang mga tubig na ginamit ng mga industriya ay maaaring ibalik nila sa dating anyonang ito’y unang gamitin nila. Sila ang may kaya at may perang gagamitin para gawin ito.At para sa mga pribadong mamamayan, na katulad natin, gamitin natin nang tama angtubig sa ating bahay.

Totoo ho ba na ang mga golf courses,water parks at mga swimming pool aymaaaring maging dahilan ngkakulangan ngayon sa tubig?

Ano ang pakiramdam ninyo sa mga pag-uugali ng mga tao sa ating barangaytungkol sa ating kapaligiran?

Totoo ‘yan. Ang mga golf courses atswimming pool na nangangailan ngmaraming tubig at kumukuha ng tubigsa mga mababaw na ilog ang nagigingsanhi ng pagkatuyo ng mga ilog na ito.

Ah, oo. Hangga’t mayrong tayongbuhay, may pag-asa tayo - pag-asangmagkakaroon ng pagbabaga tungo saikabubuti ng ating mundo. Kailanganding turuan pa sila. Kailangan dingmatuto tayo base sa mga aral nanakuha natin sa ating pagkakamali.Kung lahat tayo ay naunawaan angating responsibilidad sa mundong atingtinitirahan at maaalagaan natin itonang maayos, tayo rin angmakikinabang dahil magiging magandaang mundong ating tinitirahan.

Maganda ho ang inyong pananaw.Marami ho akong natutuhan sapakikipagpanayam sa inyo, G.Mendoza. Marami hong salamat.

26

Pag-usapan Natin Ito

Sagutan ang mga sumusunod na tanong tungkol sa dayologong nabasamo.

1. Sino ang kinapanayam ni Albert? Bakit siya ang pinili ni Albert nakapanayamin?

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

2. Sa dayalogo, gumamit si Albert ng iba-ibang mga pananalitahabang kinakapanayam niya si G. Mendoza. Natukoy mo ba angmga ito? Pakinggang muli ang tape o kaya’y basahing muli angdayalogo at isulat ang mga pananalitang sa palagay mo ay bahaging tamang paraan sa pakikipagpanayam.

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

3. Sa palagay mo ba ang paggamit ng mga pananalitang natukoy moay nakatulong kay Albert sa kanyang pakikipagpanayam?

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto na nasa pahina41 ng modyul.

27

Alamin Natin

Ang sumusunod ay mga pananalitang ginagamit habangnakikipagpanayam. Ang mga pananalitang ito ay nakatutulong sa maayos natakbo ng pag-uusap at pakikipagtalakayan sa pagitan ng nagpapanayam atkinapapanayam.

Para simulan at tapusin angpakikipagpanayam:

Para kumuha ng detalyadong sagot:

Maramingsalamat sapagbigay mong panahonpara sapanayam naito.

Maaari bangsabihin moang mgadetalyetungkol …?

Para kumuha ng dagdag na impormasyontungkol sa paksang tinatalakay:

Para makakuha ng dagdag na impormasyonsa bagay na naunang nabanggit na:

Mayroon pa ba kayongmasasabi pang iba?

Balikan ho natin ang…

Para kumuha ng opinyon o pananaw:

Ano ho ang pakiramdamninyo tungkol sa…?

Ano sa palagay moang...

28

May bagongpag-aaral nanagpapakitana…

Para makakuha ng tiyak na kasagutan:

Paano ho ‘yon?

Maaari ko bang ulitin angsinabi ninyo?

… or...

Maaari ho bang magbigaykayo ng halimbawa?

… or

Para ipakita sa iyong kikapanayam napinaghandaan mo ang tungkol sa paksanginyong tatalakayin para makakuha ka ngmaayos na sagot:

Para kumuha ng pahintulot na ulitin angsinabi ng inyong nakapanayam tungkol samga sensitibong bagay at maiwasan angpagkakamali.

… or...

Interesado rin akongmalaman ang…

Nabasa ko na...

29

Pag-isipan Natin Ito

Balikan mo uli ang dayalogo sa pahina 22-26. Anong mga pananalitaang ginamit ni Albert nang kinapanayam niya si G. Mendoza? Isulat angmga ito sa kaliwang hanay sa talaan sa ibaba. Pagkatapos, isulat ang layuninng bawat pananalita sa kanang hanay.

Mga Pananalita Mga Layuhin

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto na nasa pahina42 ng modyul.

Pwede ko bangirekord ang sinabininyo?

… or...

30

Subukan Natin Ito

Sa gawaing ito, susubukan mong makipagpanayam. Sundan mo angmga pamamaraan sa ibaba.

1. Pumili ng paksa na gusot mong talakayin sa iyongpakikipagpanayam. Maaari kang pumili sa nakalista sa ibaba.

♦ Suliranin sa kapaligiran (halimbawa: polusyon)

♦ Ang nakaraang kalamidad (halimbawa: bagyo)

♦ Isang isyu sa komunidad (halimbawa: mga bata sa kalye)

♦ Isang problema sa komunidad (halimawa: mahinang sistema ngpagtatapon ng basura)

♦ Isang suliraning pangkalusugan (halimawa: pagdami ng sakit nadengue)

2. Pumili ng taong gustong mong kapanayamin tungkol sa paksangnapili mo. Siya ang maaaring:

♦ Kamag-anak o kapamilya mo

♦ Opisyal sa inyong barangay o isang boluntaryong nagtatrabahosa inyong komunidad

♦ Isang opisyal ng pangkalusugan

♦ Kasamahan mo sa trabaho

♦ Isang opisyal o myembro ng kooperatiba

3. Isulat ang mga tanong na gustong mong itanong sa iyongkakapanayamanin. Siguraduhin mo lang na ang mga tanong mo aynauukol sa iyong paksa.

4. Mag-ensayo sa harap ng salamin. Habang ikaw ay nag-eensayo,gamitin ang mga pananalitang iyong natutuhan sa araling ito.

5. Kausapin mo ang taong gustong mong kapanayamin at humingi kang pahintulot. Maaaring ipagpaliban pa niya sa susunod na araw ayiyong pagpapanayam. Maaari mo rin siyang tanungin kung payagsiyang marekord ang kanyang mga sasabihin para makapagdala kang tape recorder.

31

4. Gawin mo na ang pakikipagpanayam. Tiyakin mo lang na naisulatmong lahat ang kanyang mga sagot sa iyong mga tanong.Kailangang tandaan mo ang paggamit ng mga angkop na pananalitalalong-lalo na sa pagsisimula at pagtatapos ng iyong pakipanayam.

5. Talakayin mo at ng iyong Instructional Manager ang nataposmong pakikipagpanayam. Ibahagi mo sa kanya ang nagingkaranasan mo at naging pakiramdam mo habang nakikipagpanayamka.

Alamin Natin ang Iyong mga Natutuhan

A. Sagutan ang mga tanong sa ibaba. Isulat ang letra ng tamang sagotsa patlang.

_____ 1. Nang tanungin mo ang “Paano ho ‘yon?” gusto mongang sagot ng iyong kinakapanayam ay

a. magiging tiyakb. talakayin ang ibang paksac. ulitin ang sinabi niyad. balikan ang naunang paksa

_____ 2. “Gawing nakarekord” ay nangangahulugan na…

a. bigyan mo ng sariling interpretasyon ang sinabi niyab. ipaulit mo sa kanya ang sinabi niyac. hingan mo ng paliwanag ang kanyang sagotd. maaari mong sabihin ang sinabi niya

_____ 3. “Mayroon pa ba kayong masasabing iba pa tungkoldito?”... ay magandang tanong kung gusto mong...

a. balikan ang naunang paksab. tapusin ang pakikipagpanayamc. humingi ng dagdag na impormasyon tungkol sa

paksad. palitan ang paksa

32

_____ 4. Nakukuha mo ang opinyon ng iyong kinakapanayam sapagtatanong ng…

a. Maaari bang lumipat na tayo sa ...?b. Nabasa ko ang …c. Ano sa palagay mo ang tungkol sa …d. Balikan natin ang …

_____ 5. Ano ang sasabihin mo kung hindi mo napakinggangmabuti ang sinabi ng iyong kinakapanayam?

a. Ano sa palagay mo ang ...?b. Ipagpaumanhin ninyo, maaari bang ulitin ninyo ang

inyong sinabi?c. Payag ho ba kayong irekord ko ang sinabi ninyo?d. Nabasa ko na …

B. Magbigay ng mga angkop na pananalita para sa mga sitwasyon saibaba.

1. Gusto mong palitan ang paksa o gustong mong gawing tiyakang sagot ng iyong kinakapanayam.

_______________________________________________

_______________________________________________

2. Sisimulan mo ang pagpanayam.

_______________________________________________

_______________________________________________

3. Gusto mong magkaroon ng karagdagang kaalaman tungkol sapaksang nabanggit na.

_______________________________________________

_______________________________________________

4. Gusto mong ipaalam sa iyong kinakapanayam na naghanda kapara sa pakikipagpanayam.

_______________________________________________

_______________________________________________

33

5. Gusto mong makakuha ng tiyak na sagot.

_______________________________________________

_______________________________________________

Ihambing ang iyong sagot sa Batayan sa Pagwawasto na nasa pp. 42–44 ng modyul.

Tandaan Natin

Sa araling ito, natutuhan mo:

♦ Ang mga pananalitang tulad ng “Maaari ko bang sabihing muli angsinabi ninyo? O “Ano sa pagalay mo ang tungkol sa...? aymaaaring gamitin sa pakikipagpanayam.

♦ May mga angkop na pananalita para simulan angpakikipagpanayam. Maaari mong gamitin ang mga pananalitang“Samalat at binigyan mo ng panahon ang pakikipagpanayam ko sainyo.” bilang pasimula o pangwakas ng panayam.

♦ May mga angkop na pananalita para makakuha ka ng mga tiyak nakasagutan, personal na opinyon at malalim na pananaw sa iyongkinakapanayam. Maaari mong gamitin ang mga pananalitang “Anoang pakiramdam mo tungkol sa...” o “Ano sa palagay mo angtungkol sa...” para makakuha ka ng tiyak na kasagutan, personal naopinyon at malalim na pananaw mula sa iyong kinakapanayam.

♦ May mga angkop na pananalita rin na makatutulong sanagpapanayam na tukuyin ang paksa o palitan ang paksa. Ang ilansa mga pananalitang ito ay “Balikan natin ang...” at “Maaari mobang sabihin ang tungkol sa…”.

34

Anu-ano ang mga Natutuhan Mo?

A. Gawing simple ang mga pananalita sa ibaba at ibigay at kahulugan olayunin nito. Isulat ang iyong sagot sa mga patlang sa ibaba.

1. “Tumahimik na tayo at sisimulan na natin ang pulong.”

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

2. “Pumapayag ba ang butihing ginoo?”

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

3. “Pinapangalawahan ko ang mosyon.”

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

4. “Gusto ba ninyong talakayin natin ang paksa.”

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

5. “Ang kalakaran para ngayon ay atin nang talakayin.”

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

35

B. Magbigay ng angkop na pananalita para sa mga sitwasyon sa ibaba.Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon na nasa kabilang pahina.Isulat ang letra ng tamanag sagot sa patlang ng bawat bilang.

_____ 1. Gusto mong madagdagan ang iyong kaalaman tungkolsa paksang tinatalakay.

_____ 2. Gusto mong humingi ng pahintulot para sabihing muliang sinabi sa iyo ng kinapanayam mo tungkol sasensitibong paksa para hindi ka magkamali.

_____ 3. Gusto mong kunin ang kayang opinyon o kuro-kurotungkol sa paksa.

_____ 4. Gusto mong palitan ang paksa o gusto mong magingtiyak ang sagot ng iyong kinakapanayam.

_____ 5. Magtatapos na ang iyong pakikipagpanayam.

a. “Maraming salamat at binigyan mo ng panaho angpakikipagpanayam ko sa inyo.”

b. “Ano ang pakiramdam ninyo tungkol sa...?”

c. “Maaari ko bang banggiting muli ang sinabi ninyo?”

d. “Maaari bang maiba tayo ng paksa...?

e. “May mga iba pa ba kayong masasabi tungkol sa...”

Nakuha mo bang lahat ang sagot? Ihambing ang iyong sagot saBatayan sa Pagwawasto na nasa pp. 45–47 ng modyul.

Kung ang nakuha mong tamang sagot ay:

9 – 10 Magaling! Marami kangnatutuhan sa modyul na ito. Maaari kanang kumuha ng ibang modyul na pag-aaralan.

7 – 8 Mabuti! Balikan mo na lang nag bahagi ng modyul kung saanka nagkamali.

5 – 6 Kailangang pag-aralan mong muli ang mga paksa sa modyul nahindi mo naintidihang mabuti.

0 – 4 Kailangang balik-aralan mo ang buong modyul.

36

Ibuod Natin

Sa modyul na ito, napag-aralan mo na:

♦ May mga angkop na pananalita na ginagamit kapag mamuno sa isangpulong. Ang mga pananalitang ito ay makatutulong upang magingmaayos ang talakayan ng pulong at upang mabigyan ng pagkakataonang bawat kasama na makibahagi sa pagpupulong.

♦ May mga angkop na pananalita na maaaring gamitin kapagnakikipagpanayam. Ang mga pananalitang ito ay ginagamit upangmakakuha ka ng tiyak na mga sagot, malalim na pananaw at kuru-kurosa iyong kinakapanayam. Nakatutulong rin ang mga pananalitang itoupang maging maayos at magiliw ang pakikipagpanayam.

37

Batayan sa Pagwawasto

A. Anu-ano na ang mga Alam Mo? (pp. 2–4)

1. (b) ang tamang sagot. Ang pagpupulong o miting ay binubuong grupo ng mga tao na nagkasundong magtagpo sa isanglugar at takdang oras para talakayin ang mga nakasunduangpaksa. Ang pakikipagpanayam ay isang paraan kung saannagpapalitan ng kuro-kuro ang dalawang tao sa pamamagitanng pagtatanong at pagsasagot sa tanong. Ang demonstrasyonay isang gawain na nagpapakita ng paraan ng paggawa, okahusayan ng kilos. Ang talumpati ay isang pormal napananalita at binibigkas sa harap ng maraming tao.

2. (c) ang tamang sagot. Ang pananalitang “Pinapangalawan koang mosyon.” ay nangangahulugang sinusuportahan mo angmungkahi. Hindi ito sinasabi upang tanggihan angmungkahi opara tapusin na ang pagpupulong.

3. (a) ang tamang sagot. Ang pananalitang “Pinagtibay na angmosyon.” ay nangangahulugang ang mungkahi ay aprobado na.Hindi ito ginagamit upang tanggihan, o ipagpaliban muna angmungkahi.

4. (a) ang tamang sagot. Ang pinakatama at pinakasimplengparaan para sabihin na sisimulan na ang pulong o miting ay“Maaari na ba nating simulan ang miting?” Ito ay maliwanag atmagalang na pagsasabi hindi katulad ng ibang pagpipiliangsagot.

5. (d) ang tamang sagot. “Iminumungkahing kong itakda natin angpagpupulong sa unang araw ng Hulyo.” Ito aynangangahulugan na ang grupo ay magtakda ng pulong sapetsang nakasaad.

6. (c) ang tamang sagot. Ang pakikipagpanayam ay isang paraanpara magpalitan ng ideya o opinyon ang dalawang tao sapamamagitan ng pagtatanong at pagsasagot sa tanong.

7. (c) ang tamang sagot. “Ipagpaumanhin mo” ay ginagamit kapaggusto mong ipaulit sa iyong kinakapanayam ang kanyang sinabina hindi mo naintindihang mabuti o talagang hindi monaintindihan.

38

8. (a) ang tamang sagot. “Ano ang pakiramdam mo tungkol sa... “ ayginagamit upang malaman mo ang opinyon ng iyongkinakapanayam.

9. (b) ang tamang sagot. Kung hindi ka sigurado na papayag angiyong kinakapanayam na ulitin mo ang mga sinabi niya tungkol sasensitibong bagay, kailangang magpaalam ka sa kanya kungpapayag siyang marekord ang kanyang sinabi.

10. (d) ang tamang sagot. Maaari kang makakuha ng mga tiyak nakasagutan sa pamamagitan ng paghingi ng mga halimbawa.

B. Aralin 1

Subukan Natin Ito (pp. 10–11)

1. Tumahimik na tayo at magsimula na ang ating pulong.Mayroon ba tayong kurom?Iminumungkahi ko na…Pinapangalawahan ko ang mungkahi.May pag-uusapan ba tungkol sa bagay na iyan?Magbobotohan na tayo.Pinagtibay ang mungkahi.Maaari bang itala ‘yan sa ating rekord?

2. Mga Pananalita Kahulugan

1. Tumahimik na tayo at Magsisimula na ang pulong.magsisimula na ang atingpulong.

2. Mayroon ba tayong kurom? Nakabuo ba tayo ng kailangangbilang ng miyembrong dadaloparamatuloy ang pulong?

3. Iminumungkahi ko na… Iminumungkahi ko na…

4. Pinapangalawahan ko ang . Sinusuportahan ko ang mungkahi.mungkahi.

5. May pag-uusapan ba tungkol Mayroon bang gustong talakayinsa bagay na iyan? pa ang tungkol sa isyu o paksa?

6. Magbobotohan na tayo. Hihilingin ko sa inyo na pagbotohannatin ang tungkol sa isyu, paksa opanukala na tinatalakay.

39

Mga Pananalita Kahulugan

7. Pinagtibay ang mungkahi. Ang panukala o mungkahi aypinagtibay na.

8. Maaari bang itala ‘yan sa Kung maaari sanang itala ng atingating talaan? Sekretarya ang mga nasabi na o

Natalakay at nang ito’y masama sa

ating katitikan na pulong.

3. Narito ang ilang mga halimbawa ng mga pananalitang ginagamit samga pagpupulong ang at mga kahulugan nito. Maaaring may mgaiba ka pang mga halimbawa. Ipakita ang mga ito sa inyongInstructional Manager para sa karagdagang puna.

Mga Pananalita Kahulugan

a. Iminumungkahi ko… Ang aking rekomendasyon ay si…Ang pinipili naming maging...

b. Ipagpaumanhin ninyo ang Naiiba ang opinyon ko sa isyu oaking pagtutol... paksa na ‘yan…

c. May mga iba pang ideya tungkol May mga iba pang ideya tungkol sasa paksa? paksa?

d. Maaari bang mabigyan ninyo ako Maaari ba akong makapagsalitang pagkakataon na maipaliwanag tungkol sa paksa?ko ang aking opinyon.

e. Maaari bang makinig muna kayo? Maaari bang makapagsalita tungkolsa paksa?

f. Maaari bang makapagdagdag ako? Maaari bang makapagsalita tungkolsa paksa?

g. Maaari bang magpatuloy na tayo? Maaari bang ituloy na natin angtalakayan?

h. Ang paksa ay napagtibay na. Sumang-ayon na ang lahat tungkol sa

gagawin sa paksa o bagay na “yan.

40

Subukan Natin Ito (pahina 15)

1. Maaari bang makinig muna kayo?

Ang pananalitang ito ay ginagamit upang simulan na angpulong o magkaroon nang kaayusan sa lugar ngpinagpupulungan.

2. May mga panukala ba kayo? Handa kong pakinggan ang mgapanukala ninyo.

Ito ay ginagamit kung gusto mong kunin ang ideya oopinyon ng iba pang mga kasama mo sa pulong.

3. Maaari bang makapagsalita?

Ang pananalitang ito ay ginagamit kung gusto mongmagsalita tungkol sa paksang pinag-uusapan o tinatalakay.

4. Maaari ba akong makadagdag?

Ito ay ginagamit kung may gusto ka pang idaragdag doonsa sinabi ng iyong kasamahan.

5. Maaaring ba tayong magpatuloy? Pwede bang ituloy na natinang pulong?

Ito ay ginagamit kung gusto mong ipagpatuloy na angpagpupulong.

6. Maaari ba tayong magbotohan na?

Ang pananalitang ito ay ginagamit kung gusto mong angmga kasama sa pulong ay boboto tungkol sa isyu o paksangtinatalakay. Ang pagboboto ay ginagamit upang magkaroon ngpagpasiya na base a desisyon ng karamihan.

7. Sumasang-ayon ba tayong lahat tungkol dito?

Ang pananalitang ito ay ginagamit upang tiyakin kung anglahat na kasama sa pulong ay sumasang-ayon sa pasiya nanagawa.

8. Ang napagtibay na ang bagay na iyan.

Ang pananalitang ito ay ginagamit upang ipaalam sa lahatna kasama sa pulong na may desisyon o pagpasiya na nangyaritungkol sa paksa.

41

Alamin Natin ang Iyong mga Natutuhan (pahina 18)

1. Maaarin bang simulan na natin ang pulong?

2. Maaari bang magbotohan na tayo?

3. Maaari ko bang malaman ang opinyon ninyo tungkol dito?Maaari ba ninyong ibahagi ang pananaw ninyo tungkol sapaksang ito?

4. Gusto kong marinig ang bawat isa sa grupo. Isa-isa natingpakinggan ang pananaw ng bawat isa.

5. Kawili-wili ang inyong panukala. Ngayon, tingnan natin kungano ang masasabi ng ibang kasama natin.

C. Aralin 2

Pag-usapan Natin Ito (pahina 26)

1. Kinapanayam ni Albert si G. Joselita Mendoza, isang opisyal saCommunity Environment and Natural Resources sa kanilanbayan. Oo, siya ang dapat kapanayamin dahil sa kanyangkaalaman kung paano makapagbigay ng proteksyon sa atingkapaligiran at likas na kayamanan.

2. a. Magandang umaga, G. Mendoza. Sana ay hindi ako naka-abala sa inyo dahil sa aking pakikipagpanayam.

b. Kung mararapatin ho ninyo, gusto ko sanang irekord angpagpanayam sa inyo….

c. Alam naman ho ninyo na ang Barangay Mararlika….

d. Ano ho ang pakiramdam ninyo tungkol sa…

e. ...Marami ho akong natutuhan sa pakikipagpanayam sa inyo,G. Mendoza. Pinapasalamatan ko ho kayo.

3. Oo, sa palagay ko ang paggamit ni Albert ng mga angkop napananalita ay nakatulong sa kanya sa pakikipagpanayam. SiAlbert ay magalang at naging maayos ang daloy ng talakayan atito’y naging kawili-wili rin. Nakakuha si Albert ng mgaimpormasyong kailangan niya. Hindi rin siya nahirapan sapagkuha ng mga tiyak na sagot sa kanyang kinapanayam.

42

Pag-isipan Natin Ito (pahina 29)

Expression Purpose

1. Magandang umaga, G. Mendoza. Sana Upang simulan ang pagpanayam saay hindi ako naka-abala sa inyo dahil magandang paraan.sa aking pakikipagpanayam.

2. Kung mararapatin ho ninyo, gusto ko Upang humingi ng pahintulot na marekordsanang irekord ang pagpanayam sa ang panayam upang magkaroon nginyo… wastong pagtatala.

3. Alam naman ho ninyo na ang Upang mabigyan ang kinakapanayam ngBarangay Maharlika… impormasyon tungkol sa paksa ng

panayam at nang makakuha ng tiyak namga sagot.

4. Balikan natin ang pagrecycle… Upang magkaroon ng karagdagangkaalaman tungkol sa paksang unangnabanggit

5. Ano ang pakiramdam ninyo tungkol Upang makuha ang opinyon o ideya ngsa… kinakapanayam

6. …Marami ho akong natutuhan sa Para tapusin ang pakikipagpanayam atpakikipagpanayam sa inyo, G. pagbibigay ng pasasalamat sa panahonMendoza. Pinapasalamatan ko ho kayo. at kooperasyong binigay ng iyong

nakapanayam.

Alamin Natin ang Iyong mga Natutuhan (pp. 31–33)

A. 1. (a) ang tamang sagot. Gusto mong maging tiyak ang sagotsa iyo ng iyon kinakapanayam kung tatanungin mo ang“paano ho ba ‘yon?”. Halimbawa, hindi nagbigay ng tiyakna dahilan ang iyong kinakapanayam kung bakit mayreklamo siya tungkol sa problema sa basura sa inyongkomunidad. Sa pagtanong mo sa kanya kung “paano ho ba‘yon?” mabibigyan mo ng pagkakataon ng magbigay ngtiyak na kasagutan ang iyong kinakapanayam.

2. (d) ang tamang sagot. “Ilagay sa rekord” aynangangahulugan na maaari mong ulitin ang mga sinabi ngiyong kinapanayam. Halimbawa, nagbigay ng opinyon angiyong kinakapanayam kung paano inaayos ng mga opisyalng komunidad ang tungkol sa problema sa basura. Hihingika ng pahintulot kung maaari mong ulitin ang kanyangsinabi upang maiwasan ang hindi pagkakaintindihan.

43

3. (c) ang tamang sagot. A magandang paraan upangmakakuha ka ng karagdagang impormasyon tungkol sapaksang tinatalakay ay ang pagtanong ng “Maaari bangmagbigay pa kayo ng karagdagang inpormasyon tungkolsa…?” Halimbawa, nagbigay ang iyong kinapanayam ngmaikling sagot tungkol sa suliranin sa basura ng inyongkomunidad. Maaar mong itanong sa kanya ang “Maaari hobang sabihin ninyo kung alon sa ating mga suliranin sabasura ang kailang malutas?”

4. (c) ang tamang sagot. Maaari mong kunin ang opinyon ngiyong kinakapanayam sa pagtanong ng “Ano ang opinyonninyo tungkol sa...?” Halimbawa, kailangan mong malamanang opinyon ng iyon kinakapanayam tingkol sa naidudulotng mga pabrika sa problema sa polusyon. Maaari mosiyang tanungin ng “Ano ang opinyon ninyo tungkol sapolusyon na dulot ng mga pabrika dito sa ating barangay?”

5. (b) ang tamang sagot. Kung hindi mo narinig nang mabutiang sinabi ng iyong kinakapanayam, maaari mong sabihinang “Ipagpaumanhin ninyo.” Halimbawa, hindi mo narinignang mabuti ang naging sagot ng kinakapanayam mo satanong mo tungkol sa kalinisan ng inyong komunidad.Maaari mong sabihin na “Ipagpaumanhin ho ninyo. Maaariho bang ulitin ninyo ang inyong sinabi?”

B. Mga halimbawa ng mga angkop na pananalita para sa mgasitwasyon:

1. Maaari ho bang talakayin natin ang tungkol sa suliraninng pagtatapon ng basura?

Gusto kong malaman ang opinyin ninyo tungkol sapaggawa ng bagong parke sa ating komunidad.

Ang mga pananalitang ito ay nagbibigay ng hudyat sainyong kinakapanayam na tukuyin ang paksa o ibahin angpaksa.

2. Maraming salamat sa pagpaunlak ninyo sa akingpanayam. Gusto kong malaman ang opinyon ninyotungkol sa problema sa ating komunidad.

44

Ang pananalitang ito ay naghuhudyat na sisimulan na angpagpanayam. Nagpapakita rin ito ng pasasalamat sapanahon at pagpaunlak niya sa iyong pakikipagpanayam.

3. Balikan natin ang tungkol sa suliranin sa pagtatapon ngbasura. Ano sa palagay mo ang dapat gawin ng mgaopisyales ng ating barangay?

Ang pananalitang ito ay naghuhudyat sa iyongkinakapanayam na gusto mong magkaroon ng karagdagangkaalaman tungkol sa paksang inyong pinag-uusapan.Nakatutulong ito, lalong-lalo na kung nakalimutan mongmagtanong tungkol sa paksang nabanggit mo na.

4. Nabasa ko na ang recycling ay isang paraan upangmalutas ang problema sa basura.

Ayon sa bagong pag-aaral ang mga tao ay maspumapayag sa recycling bilang paraan ng pagtatapon ngbasura.

Ang mga pananalitang ito ay nagpapakita na pinaghandaanmo ang tungkol sa paksang inyong tatalakayin.Nagpapakita rin ito na handa at seryoso ka sa iyongpakikipagpanayam sa kanya.

5. Maaari ho bang magbigay kayo ng halimbawa kungpaano natin malutas ang suliranin sa pagtatapon ng basura?

Ang pananalitang ito ay nakakahinok sa iyongkinakapanayam na magbigay ng mga tiyak na kasagutan,lalong-lalo na kung hindi siya masyadong nagsasalita.

Maaaring may mga alam kang ibang mga pananalita naangkop sa mga sitwasyong natalakay. Maaari mong ipakitaang mga ito sa inyong Instructional Manager para sakanyang karagdagang puna.

45

D. Anu-ano ang mga natutuhan mo? (pp. 34–35)

A. 1. “Maaari bang simulan na natin ang pagpupulong?”

Ang pananalitang ito ay mas simpleng gamitin sapagtawag ng pansin ng mga kasama upang simulan na angpagpupulong. Halimbawa, lahat ng mga kasam sa inyonggrupo ay nasa loob na ng bulwagan. Maingay dahil haloslahat ay nagsasalita. Maaari mong simulan na angpagpupulong sa pamamagitan ng pagsabi nang malinaw na“Maaari bang simulan na natin ang pagpupulong?”

2. “Maaari ba akong magsalita?”

Ang pananalitang ito ay mas simpleng gamitin kunggusto mong humingi ng pahintulot na makapagsalita,lalong-lalo na pagkatapos nang nakapagsalita ang isaninyong kasama. Halimbawa, tinatalakay ng grupo ninyoang tungkol sa maayos na pagtatapon ng basura. Ang isangkasama ninyo ay nagpanukala na pagkokompost. May ibakang ideya at gusto mo itong ipaalam sa grupo sapamamagitan ng pagsabi ng “Maaari ba akongmakapagsalita?”

3. “Sumusuporta ako...” o “Sumasang-ayon ako…”

Ito ay simpleng pananalita na ginagamit upang ipakitaang iyong pag-sangayon sa isang bagay. Halimbawa, angisang kasama ng grupo ay nagmungkahi ng recycling bilangparaan ng pagbabawas ng basurang itatapon. Para ipakitaang iyong pag-sang-ayon, maaari mong sabihin ang“Sinusuportahan ko ang sinabi ni G. Garcia tungkol sarecycling.”

4. “Maaari ko bang kunin ang pananaw ninyo tungkol dito?”o “Maaari ba ninyong ibahagi ang pananaw ninyo tungkoldito?”

Ito ay simpleng pananalita upang himukin ang mgakasama sa pulong ma magbigay ng kanilang mga pananawtungkol sa paksang tinatalakay. Halimbawa, pinag-uusapanninyo ang tungkol sa proyekto ng pagtatanim sa inyongkomunidad. Napuna mo na tahimik ang inyong grupo.

46

Para mahikayat ang mga kasama mo na makibahagi satalakayan, maaari mong sabihin na “Maaari ko bang kuninang mga pananaw ninyo tngkol sa ating proyektongpagtatanim ng punong-kahoy sa ating komunidad.”

5. “Maaari bang simulan na natin ang pulong ayon sa atingtalaan ng pag-uusapan?”

Ito ay simpleng pananalita upang simulan ang pulongayon sa mga paksang nakatala sa talaan ng pag-uusapan.Halimbawa, gusto mo nang simulan ang talakayan tungkolsa paksang pinagbabawal na gamot sa inyong lugar. Maaarimong sabihin na “Maaari ba simulan na natin ang pulongayon sa ating talaan ng pag-uusapan?” Ang ilan sa inyongmga kasama ay nagpahiwatig ng kanilang pag-alala tungkolsa pinagbabawal na gamot na binibenta sa inyongkomunidad.

B. 1. (e) ang tamang sagot. Halimbawa, gusto mong kumuha ngkaragdagang impormasyon tungkol sa karanasan ng iyongkinakapanayam sa pag-aayos ng problema sa polusyon.Maaari mong itanong ang “Maaari mo bang ipaliwanag angtungkol sa mga proyekto ninyong pinamahalaan nanakatulong sa pagsugpo ng suliranin sa polusyon sa atinglungsod?”

2. (c) ang tamang sagot. Halimbawa, gusto mong humingi ngpahintulot upang masabi mong muli ang naging opinyon ngiyong nakapanayam tungkol sa problema sa iligal napasugalan sa inyong barangay. Maaar mong sabihin sakanya, “Maaari ho bang maulit ko ang inyong sinabi?”

3. (b) ang tamang sagot. Halimbawa, gusto mong alamin angopinyon o pananaw ng iyong kinakapanayam tungko saisyu ng pag-aabuso sa mga hayop. Maaari mong itanongang, “Ano ang pakiramdam ninyo tungkol sa pag-aabusosa mga hayop?”

47

4. (d) ang tamang sagot. Halimbawa, kinakapanayam mo angisang manggagawa sa pangkalusugan tungkol sa mga kasong mga mahinang kondisyon ng pangangatawan dahil sakakulangan sa pagkain sa inyong komunidad. Gusto mongpalitan ang paksa at ito ay tungkol sa mga karamdaman ngkabataan. Maaari mong itanong sa kanya ang, “Maaari banating pag-usapan ang tungkol sa mga karamdaman ng mgakabataan na nakakaapekto ngayon sa mga kabataan saating komunidad?’

5. (a) ang tamang sagot. Halimbawa, gusto mo nang wakasano tapusin ang iong pakikipagpanayam sa inyong kapitan ngbarangay. Maaari mong sabihin ang, “Maraming salamat sapanahong iniukol ninyo sa aking pakikipagpanayam.”

Talahuluganan

Talaan ng pag-uusapan Ang talaan ng mga paksang pag-uusapan saisang Pulong

Angkop Nababagay, katanggap-tanggap o wasto

Oo Pananalita na ibig sabihin ay “sumasang-ayon”

Pinagtibay Aprobado, sumasang-ayon ang lahat

Mamuno Tagapamahala o nagbibigay ng direksyon

Kooperatiba Isang organisasyon na ang nagmamay-ari aatnamamalakad ay mga taong kasapi sa organisasyon, at ang kita aypinaghahati-hatian ng bawat kasapi

Talakayin Pag-uusapan

Mahusay Nakapagdudulot ng magandang resulta na hindi nag-aksayang panahon at gamit

Pananalita Isang salita o grupo ng mga salita

Pormal Seryoso

Patubo Ang perang sinisingil na patong sa perang pinautang

48

Pakikipagpanayam Ang paraan ng talakayan sa pagitan ng dalawangtao tungkol sa isyu o paksa sa pamamagitan ng palitan ngpagtatanong at pagsasagot sa tanong

Pautang Bagay na hiniram, lalong-lalo na ang pera

Karamihan Ang mas may higit na bilang ng tao o kasama sa grupo

Katitikan Isang maikling talaan o rekord ng mga sinabi atnapagpasiyahan ng grupo sa isang pagpupulong

Mosyon Mungkahi o panukala

Hindi Pananalitang ibig sabihin ay “sumasalungat o walang pag-sang-ayon”

Opinyon Isang paniniwala o paghuhusga tungkol sa isang bagay oisang tao na hindi naman kailangang nababase sa katotohanan

Kurom Ang pinakakaunting bilang ng taong kailangang nakadalo sapulong upang makapagsimula ang pulong at ang mganapagpasiyahan sa pulong ay masasabing mag basehan

Pag-uulit Ang pagbigkas ng mga salitang sinabi ng iba na maaaringnakasulat o sa talumpati

Rekord Isulat o itala

Recycle Gamitin ulit

Tiyak Detalyado o angkop, may kinalaman sa isang bagay

49

Mga Sanggunian

DeVito, Joseph A. (1989). The Interpersonal Communication Book(Fifth Edition). New York, USA: Harper and Row Publishers

Flores, Carmelita S. and Evelyn B. Lopez (1990). Effective SpeechCommunication (Revised Edition). Metro Manila, Philippines:National Bookstore, Inc.