Bpoj 5 BOJHOCAHHTETCKM 621

UDC 616.62-006-091.8

Tumori mokracne besike kod mladih Ijudi

Sladana ^ivkovic*, Ljubinka VeliCkovic , Desanka Tasic-Dimov^ MilosRostov , Nabojsa Stojanovic*

Vojna bolnica, *Ocisek za urologiju, Odsek za patoloSku anatomiju, NiS, Kliniiiki centar,

Institul za patologiju, Nis

Tumori mokracne beSike, posebno urotelni karcinomi (UK), veoma su relko malignooboljenje kod mladih Ijudi. Uglavnom se javljaju kod slarijih osoba, i to muskog pola.Prikazujemo osam (8) bolesnika, mladih od 35 godina. prosecne starosti 24.7 godinakod kojih je utvrdeno postojanje UK. Vodeci simptomje bila tolalna ili terminalna he-maturija. Rezultati su pokazali daje 5 obolelih imalo nisko rizicnu grupu tumora (Gj,pTa), a 3 umereno rizicnu grupu (G2,pTl). Zakljucujemo da su UK kod mladih Ijudiniskog gradusa (low grade) i neinvazivni. ali radi bolje evaluacije neophodno je duzepracenje bolesnika.

K l j u £ n c mokracna besika, neoplazme; karciiiomi; urotcl; faktoririzika; dijagnoza; cLstoskopija; prognoza.

Uvod

Tumori mokracne beSike su na cetvrtom meslu po uce-slalosti kod mu.skaraca i na Seslom mestu kod iena. U odno-•su na pol 2-3 puta su ceSci kod muSkaraca nego kod zena.Mogu imali razlicite histopatoloSke forme, ali u preko 95%slucajeva radi se o urotclnim tumorima, tj. viSe od 80% uro-telnih tumora cini transitional cell karcinom - urotelni kar-einom(UK)(i ,2).

Poslednjih deeenija zabele^en je porast uCestalosti kar-cinoma mokracne beSike, Sto se moze dovesti u vezu sa raz-licitim faktorima spoljaSnje sredine, poboljSanjem dijagno-stickih metoda i boljom organizacijom zdravstvene sluzbe.Karcinom mokracne beSikc se najcesce javlja kod osoba sta-rijih od 50 godina, retko kod mladih od 35 godina, a izuzet-no retko kod deec. Kod mladih Ijudi UK cini manje od 1%slucajeva (2). Prosecna starost obolelih, u vreme klinickedijagnostike ovog urotelnog malignoma, krece se od 64 do68 godina. Urolelni kareinomi kod mladih bolesnika predo-minantno su niskog gradusa (low grade) i pokazuju neinva-zivni rast (1, 3).

Etiologija tumora beSike je nedovoljno poznata. Ne-koliko grupa cinilaca se smatraju znacajnim za nastanaktumora. Ustanovljeno je da faktori okoline znacajno uticuna nastanak karcinoma mokracne be§ike. Rizik u urbanojsredini je 50-150 puta veci nego u ruralnim podrucjima

(4, 5), Takode je uocena povecana uCestalost karcinomamokracne beSike kod radnika hemijske industrije, indu-strije boje, gume, katrana, smole (6). Eksponirani radniciu navedenim industrijskim granama imaju 30 puta veci ri-zik od oboljevanja od kareinonia mokracne besike negoostala populacija (7).

Podaci iz literature (7) ukazuju da u faktore rizika spa-daju hronicne iritacije, infekcija, Sistozomijaza, jonizujucezrafienje, duvan, onkogeni virusi, kao i genetska predispozi-cija; oni takode mogu biti i predisponirajuci faktori za nasta-nak UK.

Na osnovu makroskopskog izgleda UK mogu biti papi-larnog i nepapilamog izgleda, a klinicki se dele u .superfici-jalne i invazivne kareinome (8). Superficijaini karcinom ob-uhvata grupu tumora koji ne infiltriraju u miSicni sloj mo-kracne beSike (stadijum pTa, pTi.s, pTI), dok invazivni kar-cinom ukljucuje tumore koji zahvataju miSicni sloj ili dubljeslojeve zida mokracne beSike (3).

Tranziciocelularni karcinomi mokracne beSike su u25% slucajeva neinvazivni u vreme otkrivanja. Medutim, u10-20% ovih bolesnika u daljoj evoluciji bolesti UK razvijainvazivni rast (3, 8). Nasuprot ovome, pojedini autori istiCuda je kod 60% obolelih u vreme olkrivanja tumora prisutaninvazivni urotelni karcinom (3).

Cilj rada je klinicko-morfoloSka evaluacija urotelnogkarcinoma mokracne besike kod mladih Ijudi.

Zivkovic S, et al. Vojnosanit Pregl 2003; 60(5): 621-624.

CTpawa 622 BOJHOCAHHTETCKH UPETJIEJI Epoj 5

Prikuz slufujeva

Na odseku za urologiju Vojne bolnice u NiSu, u perio-du od )997. do 2002. godine analizovano je 8 bolesnika,starosti od 17 do 35 godina, .sa kliniCkim manifcstacijamalotainc ili terminalne hematurije. Prosecna starost je bila24,7 godina. a zastupljenost prema polu 7:1 u korist mu§ka-raca (tabela I).

Tokom klinicke opservacije uradene su laboratorij-ske analize, urinokultura. ultrazvuSni prcglcd bubrega,mokracne be§ike i organa male karlice, 5to je u skladu sapreporukama Evropske organizacije za istra?.ivanje i tret-man karcinoma genitourinarnog trakta ( EORTC ) u di-jagnostici inicijalnih tumora (9). Takode, kod svih bole-snika je ucinjen cistoskopski pregled mokracne beSikc saopisoni veliCine, mesta, izgleda lumora, kao i okolne slu-zokoie.

Nakon sprovedene dijagnostike kod svih ispitanika jcJzvrScna transuretralna resekcija (TUR) tumora i kva-dratna biopsija okolne sluzoko^e sa histopatoloSkim pre-gledom tkiva. Materijal je obradivan i analizovan u sklopustandardne dijagnostiCke procedure. MikromorfoloSkaanaliza je obavljena na preparalima bojenim hematoksilin-eozinom (HE). HistoloSki gradus papilaniih tumora je od-reden od I do 3. dok je za paioIoSko odredivanje stadiju-ma koriScena preporuka American Joint Committee (10).

Cistoskopskim pregledom najveci verifikovani tumorje imao dimenzije 25x25 mm (1 bolesnik), a najmanji je biodimenzija 5x5 mm (1 bolesnik). Kod preostalih ispitanikadimenzije tumora su bile 10x10 mm. Tumorski proliferatisu bili lokalizovani najCeSi e na latcralnim zidovima mok-

kraiine beSike. Svi opservirani tumori su pokazivali solitar-ni rast. Jedan tumor je bio na Sirokoj bazi (ujedno i najve(Jihdimenzija), dok su ostali bili na uskoj bazi, tj. peteljci.

Svi tumori su prema preporuci EORTC grupe (9) kla-sillkovani prema faktorima rizika u dve grupe: grupu niskorizicnih tumora (5 bolesnika) i grupu srednje riziinih tumo-ra (3 bolesnika).

U 70% analizovanih urotelnih karcinoma (5 bolesnika)radilo se o dobro diferentovaiiim neoplazmama histoIoSkoggradu.sa 1, (GO (slika 1). dok je preostalih 30% (3 bolesni-ka) pokazivalo umerenu diferentovanost - Gj (slike 2, i 3).U odnosu na dubinu invazije kod 70% bolesnika (5) je utvr-den pTa stadijum. dok je kod 30% (3) verifikovan pTl sla-dijum. tj. infihracija subepitelnog tkiva (tabela 1).

SI. 1 - Uroielni karcinom. Gl (HE, x 100)

Tabela 1Urotelni karcinomi mokracne bcsikc kod mladih Ijudi

K.br. Star.dob (god.)

Pol Izglcd tumora Histol.tipTU

GradusTU

Sladijum botcsti

12345678

1720212122303235

muSkimuSkimuSki

muSki

polipoidnipolipoidnipolipoidnipolipoidnipolipoidnipolipoidnipolipoidnisesiliii

UKUKUKUKUKUKUKUK

G,

G,

pTa No MopTa No MopTa No MopTl No MopTa No MopTl No MopTa No MopTl No Mt>

SI. 2 - Urotelni papilarni karcinom. G2 (H&E. x 100) SI. 3 - Urotelni papilarni karcinom, G2 (H&B, x 200)

Bpoj 5 BOJHOCAHHTETCKH Crpam 623

Diskusija

Karcinom mokracne beSike je jedinstvena neoplazijakod ljudi po tome Sto su mnogi njeni etioloSki faktori po-znati (9). Pretpostavlja se da su heniijski karcinogeni odgo-vorni za oko 50% svih karcinoma mokraine beSike; uzroC-nici drugc polovine ostaju i dalje nepoznati (7). Period la-lencije za neoplaslicku iranslbrmaciju normalnog urolela iz-nosi od 6 do 40 godina. Dakle, zanimanje bolesnika u vremedijagnostikovanja tumora ne mora bili u vezi sa njegovimiiaslankom (7).

NaSa grupa ispitanika proseCne starosti 24,7 godina senije bavila rizicnim zaninianjem, niti je bila izlozena poziia-liiii karcinogeninia, te ulicaj faktora okoline ne nio2emo ok-riviti za nastanak urotelnog karcinoma.

Vcc smo napomenuli da muSkarci cesce oboljevaju odurotelnih neoplazmi u odnosu na zene. Taj odnos se menjaood 8:1 (nekada) do 2-3:1 (danas) u korist mu§karaca. Sto semole objasniti promenom uloge polova u druStvu. tj. soci-jalnom ulogoni iene (7). Slicni podaci su dati i za grupuniladih ljudi do 35 godina gde se odnos prema polovima da-nas krece od 4 do 9:1 u korist muskaraea (I). NaSi rezultatisu u skladu sa navedcnim podaeima iz literature (I, 7).

Papilami, neinvazivni UK predstavljaju grupu obolje-nja sa razliCitom incldcncom pojave recidiva i progresijebolcsii. Prognoza urotelne neoplazme kod mladih bolesnika(osobe mlade od 35 godina i deca) znaCajno se razlikuje odsliciiih lezija kod starijih bolesnika. Ova analiza je pokazalada gotovo svi oboleli imaju urotelni karcinom niskog gradu-sa {low grade) i neinvazivni rast. Prognoza za bolesnike sa

urotelnim karcinomom je u vezi sa dubinom invazije i dife-renlovanoscu tumora. Invazija tunike muskularis je faktorIo5e prognoze i nepovoljnog ishoda. Malobrojne studije pra-cenja u analizovanoj dobnoj grupi ukazuju da je ucestalostreeidiva mnogo manja nego kod uroielnih karcinoma, sVit-nog gradusa i stadijuma, kod bolesnika starijih od 35 godina(1).

Prema preporukama EORTC grupe gotovo svi oboleli,anaiizovani, u na§em ispitivanju, su bili svrstani u grupu ni-sko rizicnih tumora. Najstariji bolesnik. koji je imao sesiinuneoplaziju (dijametra 25x25 mm), hisloloSkog gradusa G2i pTl stadijuma, pripadao je grupi srednje rizicnih tumora.Na osnovu obavljene analize mozemo ocekivati da cc prog-noza kod ovih boiesnika biti povoljna. Na lo nas ohrabruju 1studije praccnja koje izdvajaju ovu grupu bolesnika zbognavedenih specilienosti bolesti.

Zbog malog broja siuCajeva i nedovoljnog poznavanjaprirode ove bolesli u ovoj uzrastnoj grupi neophodno je pra-cenje bolesnika du2e od deset godina (I).

Zakljufak

Tumori mokracne beSike kod mladih ljudi imaju ka-rakteristike UK niskog gradusa i neinvazivnog rasta.

Pojava malignih tumora kod mladih ijudi. kakvi su na-5i bolcsnici, svakako ide u prilog mi§ljenju da gcnctski fak-tori, uz ostale nabrojane, verovatno imaju znacajnu ulogu unastanku malignog tumora mokracne beSike, bilo kao etio-io§ki, bilo kao potencirajuci faktori.

L I T E R A T U R A

1. Murphy WM. Diseases of the urinary bladder, urethra,ureters, and renal pelves. In: Murphy WM, editor.Urological Pathology. 2nd ed. Philadelphia: WB Saun-ders; 1997. p. 34-147.

2. Fletcher COM. Tumors of the urinary tract. In:Fleiclier CDM, editor. Diagnostic histopathology oftumors. 2nd ed. Edinburgh: Churchil Livingstone;2000. p. 519-47.

3. Grignon DJ. Sakr WA. Pathologic stage TI carcinomaof the bladder. Clinical implieations and prognosticsignificance. Pathol Case Rev 1997; 2(3): 107-14.

4. Morrison AS. Cole P. Epidemiology of bladder cancer.Urol Clin North Am 1976; 3(1): 13-29.

5. Hoover R, Mason TJ, Mckay FW, Fraumeni JF Jr.Cancer by eounty: new resources for etiologic clues.Science 1975; 189(4207): 1005-7.

6. Case PA. Tumours of the urinary bladder in womenengaged in the manufacture and use of certain dyestuff

inter mediates in the British Chemical industry. Brit JIndustrMed 1975; 11:75.

7. Novak, R. Bladder carcinoma. In: Novak R, editor. Se-lected chapters from urology. Zagreb: NNRO ,,Sport-ska tribina"; 1987. p. 441-5. (in Serbian)

8. Eble JN. Young RH. Benign and low-grade papillarylesions of the urinary bladder: a review of the papillo-ma-papillary carcinoma controversy, and a report of fi-ve typical papillomas. Seniin Diagn Pathol 1989; 6(4):: 351-71.

9. Lobell B. Abbou CC. Brausi AM. Fianingen CR.Kameyama S. Scher IH, et al. Guidelines for diagnosis,treatment and follow-up of bladder cancer. The influ-ence of prognostic factors. Rationale. Arch Urol 1998;20: 58-9.

10. Prou! GR Jr. Classification and staging of bladder car-cinoma. Cancer 1980; 45(7 Suppl): 1832-41.

Rad je primljen 5. XII 2002. god.

BOJHOCAHHTETCKH n P E r J T E J I E p o j 5

A b s t r a c t

2ivkovi6 S, VeliCkovit Lj, Tasic-Dimov D, Kostov M, Stojanovic N. Vojnosanit Pregl2003; 60(5): 621-624.

UROTHELIAL CANCERS OF THE BLADDER IN YOUNG PEOPLE

Tumors of the bladder, particularly urothelial carcinoma (UC) are very rare malig-nant diseases in young people. They mostly occur in elder persons of male gender.We present 8 patients below 35 years of age, (average age 24.7), in whom thepresence of UC was verified. The main symptom was total or terminal hematuria.The results showed that 5 patients had low-rise group of tumors (G,. pTa), while 3tumors were of medium-risk group (G2, pT1). We concluded that UC in young peo-ple was low-grade and non-invasive. However, for better evaluation it was necces-sary to observe patients for longer period of time.

K e y w o r d s : bladder neoplasms; carcinoma; urothelium; riskfactors; diagnosis; cystoscopy; prognosis.

Correspondence to: Sladana ^ivkovic, Vojna bolnica, Odsek za urologiju; 18000 Ni§, Srbija i Cma Gora. Tel: +381 18508 849.