Trójprzymierze (blok państw centralnych) i Trójporozumienie (Entente Cordiale – serdeczne porozumienie)

I wojna światowa to wojna sprowokowana przez dwa bloki polityczno-militarne.

TRÓJPRZYMIERZE

TRÓJPOROZUMIENIE

Cud nad Marną IX 1914

Siły francuskie 1 937 000 żołnierzy w 81 dywizjach

Straty ok. 455 000 żołnierzy

Helmuth von Moltke Karl von Bülow Alexander von Kluck Albrecht Wirtemberski Siły 1 176 000 żołnierzy w 62 dywizjach

około 372 000 żołnierzy

Joseph Joffre

Tanenberg 23-29 sierpień 1914

Paul von Hindenburg Erich Ludendorff

Siły Russia: 210 000 Germany 416 000 Straty Germany 10 236 Russia 30 000 zabitych i zaginionych; 95 000 wziętych do niewoli

WOJNA POZYCYJNA stabilizacja frontu

1914-1915

Załamanie się planu Schlieffena. Powstrzymanie ofensywy niemieckiej w bitwie nad Marną 5-9 września 1914 r.

"Cud nad Marną", dał gen. Joffre ogromną popularność. Jako Wódz Naczelny przyjął strategię na wyczerpanie. Nie rozpoznał zamiarów niemieckich w roku 1916, co doprowadziło do osłabienia załogi Verdun zimą 1915/1916. Po doświadczeniach szybkiego upadku belgijskich twierdz, przestał wierzyć w możliwości fortów. Był rzecznikiem wyprowadzenia wojska w pole.

Poszukiwanie nowych rozwiązań- bitwa na wyczerpanie.

Gdy wyczerpana walkami i stratami Francja straci wolę walki, osamotnieni Brytyjczycy wycofają się z wojny.

Erich von Falkenhayn Generał Piechoty i Szef Sztabu Generalnego : 14.09.1914 - 30.08.1916

Jakiego miejsca Francuzi będą bronić do upadłego? Za jakie miejsce będą umierać? Gdzie można wykrwawić armię francuską?

Zmusić Francuzów do maksymalnego skrócenia frontu i koncentracji na niedużym obszarze. Zmusić ich do walki i … wybić.

Operacja pod kryptonimem Gericht (sąd).

Wbrew pozorom Mały Willy był dobrym dowódcą i … wiedział kiedy należy przestać. Cenił żołnierzy i nie szafował ich krwią. Philippe Pétain

Czy było warto? 1./ Verdun stało się symbolem narodowej dumy, hartu ducha, i woli walki. 2./Francja na nowo odkryła swoją tożsamość. 3./Stworzono podwaliny pod nową Europę. (William Martin)

Niemcy II Rzesza Francja III Republika

337 tysięcy

362 tysiące

22 września 1984 - francuski prezydent Francois Mitterrand i kanclerz federalny Helmut Kohl podają sobie ręce nad grobami Verdun - złożenie hołdu pamięci poległych podczas obydwu wojen światowych - symbol pojednania między Francją i Niemcami.

Józef Piłsudski przyjechał do Verdun 6 lutego 1921 i udekorował miasto Krzyżem Virtuti Militari, wygłaszając przy tej okazji następujące przemówienie: "Miasto to stało się symbolem i przedmiotem podziwu wszystkich, którzy wiązali swe nadzieje ze zwycięstwem sztandaru francuskiego. Dobre wojsko nie może istnieć bez ożywionego dobrym duchem obywatelskim społeczeństwa, którego ideały znowuż nie mogą być urzeczywistnione bez dobrego wojska. I dlatego składając hołd bohaterskiemu wysiłkowi żołnierzy, świadomych obowiązku i dzielnych obywateli, nadaję w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej miastu Verdun krzyż „Virtuti Militari”."

(1 lipca - 18 listopada 1916) - największa bitwa I wojny światowej, która pochłonęła ponad milion ofiar. Bitwa rozegrała się między siłami brytyjskimi i niemieckimi nad rzeką Sommą w północnej Francji (Pikardia).

Bitwa nad Sommą

Bitwa Kaisera, zwana też ofensywą wiosenną lub ofensywą Ludendorffa to seria ataków z wiosny 1918 r. która znana jest m. in. z powodu znacznych jak na wojnę pozycyjną postępów, poczynionych przez wojska niemieckie. Była to ostatnia ofensywa wojsk Kaisera w pierwszej wojnie światowej, a jej porażka ostatecznie zwiastowała załamanie niemieckiej armii.

Kaiserschlacht, 1918

Ofensywa Focha- okres od 8 sierpnia 1918 r. (czarny dzień armii niemieckiej) do 11 listopada, ofensywy aliantów, która wyparła armię niemiecką z terytorium Francji za Linię Hindenburga.

Ofensywa 100 dni

Ferdinand Foch

Czołgi!!!!! Tanks!!!

Rozwój i wyodrębnienie się rodzajów lotnictwa: rozpoznawcze, myśliwskie, bombowe, aerostaty.

Lotnictwo

CKM- ciężki karabin maszynowy

RKM – ręczny karabin maszynowy

LKM- lekki karabin maszynowy

Broń maszynowa

Przekleństwo wojny okopowej

Moździerze-prosty ale skuteczny (broń stromotorowa)

Armaty i haubice

Artyleria I wojny światowej

Zadaniem głównych sił CK miało być pokonanie Serbii. Reszta

wojsk miała osłonić granicę przed ewentualną akcją Rosji.

Zdecydowana postawa Rosji zmusiła Franza Conrada von

Hötzendorfa do zmiany planu. W Galicji zgromadził blisko 3/5

sił i przygotowywał się do „ataku wyprzedzającego” licząc na

szybkie rozstrzygnięcie niemieckie w walce z Francją i pomoc

niemiecką. Wspólne uderzenie obu sojuszników wzięłoby w

kleszcze armie rosyjskie znajdujące się na zachód od Wisły w

tzw. „Polskim Klinie”. Prognozowane zwycięstwo wynikające

ze współpracy z Niemcami symbolizuje powyższa karta

pocztowa.

szef Sztabu Generalnego

gen. Franz Conrad von

Hötzendorf

Gen. Leonid Konstantinowicz Artamonow

Nikołaj Iwanow

naczelny dowódca

Frontu

Południowo-

Zachodniego. W

skład Frontu

wchodziły: 4, 5, 3

,8 i 7 Armie.

gen. Franz

Conrad von

Hötzendorf

Gen. Heinrich Kummer

Victor Dankl Victor Dankl

gen. Moritz

Auffenberg

gen. Rudolf

Brudermann

Hermann Kövess

gen. Anton Jegorowicz von Salza

gen. Paweł Adamowicz

Plehwe

gen. Nikołaj Władimirowicz Ruzski gen. Aleksiej Aleksandrowicz Brusiłow

Gen. Władimir Nikitin

23-25 sierpnia 1914 bitwa 1 A. pod

Kraśnikiem

24 sierpień walki przemyskiej 45 dywizji

strzelców landwery pod dowództwem gen.

Stephana Ljubčića Janów –Frampol

26 sierpień – 2 wrzesień bitwa pod Komarowem 4.A i

atak Brudermana „krótkie uderzenie”

26- 30 sierpień bitwa nad

Złotą i Gniłą Lipą.

17 września 1914. Wzięło w nim udział 91800 żołnierzy rosyjskich dowodzonych przez 133 oficerów liniowych. Szturmem dowodził generał Szczerbaczow. 3 października zaatakowano wschodnią część twierdzy, czyli forty XIV "Hurko", XV "Borek", IV "Optyń", I/2 "Byków", I/3 "Pleszowice", I/4 "Maruszka Las", I/5 "Popowice", I/6 "Dziewięczyce". Nie udało się zdobyć żadnego fortu prócz I/1 "Łysiczka", do którego Rosjanom udało się wedrzeć, ale zostali szybko otoczeni i pokonani przez obrońców twierdzy. 8 października przeprowadzono drugi szturm od strony północnej na forty Xa "Pruchnicka Droga", XIa "Cegielnia", XI "Duńkowiczki" i XII "Żurawica". Rosjanom nie udało się nawet dotrzeć do linii zasieków, ponieśli zarazem ogromne straty. Pierwsze oblężenie zakończyło się 10 października 1914 porażką wojsk rosyjskich. Straty ze strony rosyjskiej oceniono na około 10 tysięcy zabitych, rannych i zaginionych. Straty załogi twierdzy wyniosły około 313 zabitych, 1282 rannych,290 zaginionych.

I oblężenie 17 września – 10 października Gen. Radko Dimitrow Dimitriew

Dmitrij Grigorjewicz Szczerbaczow

Tym razem nie dochodziło do bezpośrednich starć zbrojnych, lecz wojska rosyjskie otoczyły twierdzę odcinając jednocześnie dostęp do dostaw zaopatrzenia. Sroga zima przyczyniła się do szybkiego wyczerpywania się zapasów twierdzy. Stopniowo zmniejszane racje żywnościowe zmusiły obrońców do dokonania uboju prawie 10 tysięcy koni będących na zaopatrzeniu. Z czasem coraz więcej żołnierzy zapadało na choroby. Zaczęto odnotowywać coraz częstsze dezercje. W dniach 17-19 marca dokonano nieudanej próby przebicia się przez pierścień wroga, a straty oszacowano na 5,5 tysiąca zabitych, rannych i zaginionych. W odpowiedzi wojska rosyjskie przeprowadziły szturm ze wszystkich stron, lecz twierdzę zdołano jeszcze obronić. W wyniku coraz gorszej sytuacji obrońców, dowództwo twierdzy w porozumieniu z Naczelnym Dowództwem Armii w dniu 20 marca 1915 wydało rozkaz zniszczenia twierdzy i poddania się. Od 18 marca zaczęto niszczyć wszelkie zapasy żywności i dobra materialne. 22 marca wysadzono w powietrze działa, forty i mosty na Sanie. 23 marca 1915 o godzinie 6 w sztabie rosyjskiej armii złożono akt kapitulacji twierdzy. Wkrótce do miasta wkroczyły wojska rosyjskie.2 kwietnia 1915 do Przemyśla przybył car Mikołaj II w celu osobistego odwiedzenia zdobytej twierdzy oraz uhonorowania zdobywców. Każdy żołnierz otrzymał w nagrodę 5 rubli, a oficerowie zostali odznaczeni orderami.

II oblężenie 5 listopad 1914 – 23 marzec 1915 r.

Gen. Andrzej Nikołajewicz Seliwanow

Car Rosji Mikołaj II i Wielki Książę Mikołaj Mikołajewicz

Przemyśl

Trzecie oblężenie

18 maj – 3 czerwiec 1915 r.

Rosyjski jeniec dowódca Twierdzy Hermann Kusmanek von Burgneustädten,

Ofensywa Brusiłowa 4 czerwiec- 20 wrzesień 1916

Ofensywa Kierieńskiego 1-19 lipiec 1917

I WOJNA ŚWIATOWA

NA POŁUDNIU EUROPY

FRONT WŁOSKI

Dnia 23 maja 1915 Włochy przystąpiły do

wojny po stronie państw ententy i tak

zaczęła się historia ciężkiego zmagania

Włoch z ich dawnym sojusznikiem, czyli

Austro-Węgrami.

Włosi przeprowadzili podczas tej wojny aż 11 bitew nad Isonzo, które kończyły się mniejszą, lub większą porażką, ale z małymi korzyściami terytorialnymi, lecz nie zawsze. Pierwsza bitwa rozpoczęła się 27 maja 1915, a ostatnia skończyła się 13 września 1917. Między 5 a 6 bitwą nad Isonzo Austro-Węgry przeprowadziły 15 maja 1916 ofensywa w Tyrolu, która zakończyła się włoskim kontratakiem.

Isonzo Tyrol

24 października 1917 Austro-Węgry przy wsparciu Cesarstwa Niemieckiego podjęły nową ofensywę (bitwa pod Caporetto), ale tym razem z nad Isonzo. Ofensywa zakończyła się sukcesem państw centralnym (zepchnięto wroga na linię Piawy), ale nie udało się zrealizować głównego celu tej ofensywy, czyli wykluczyć Włochy z wojny.

Austro-Węgry (pozbawione pomocy Cesarstwa Niemieckiego) 15 czerwca 1918 rozpoczęły próbę przełamanie obrony włoskiej nad Piawą. Ofensywa trwała do 23 czerwca 1918 i skończyła się tragicznie dla atakującego.

BITWA NAD PIAWĄ I VITTORIO VENETO

24 października 1918 zaczęła się bitwa pod Vittorio Veneto, na linie obronne Austro-Węgier ruszyła armia włoska, której zadaniem było zająć tereny włoskich roszczeń. Bitwa zakończyła się rozejmem z Austro-Węgrami 3 listopada 1918.

Góra Col di Lana znajdująca się w Tyrolu podczas walk na przełomie 1915/1916 została (dosłownie) wysadzona w powietrze przez włoską armię, a dzisiaj jest pomnikiem upamiętniającym ciężkie walki na froncie włoskim.

Col di Lana 1915

Na tym froncie walczyli również Polacy, którzy pochodzili z Galicji. Jako udokumentowani mieszkańcy Austro-Węgier zostali wcieleni do armii. Dzisiaj można spotkać ich groby na terenach dawnych działań wojennych.

Piawa, Isonzo, Dolomity, Coll di Lana – Góra Śmierci, wojna drabinowa

23 maja 1915 Włochy dołączyły do Ententy. Cała granica włosko-austriacka miała charakter górzysty. Jedynymi możliwymi obszarami walk mogły być tereny wokół wybrzuszenia trydenckiego oraz na wschód od doliny Isonzo.

FRONT BAŁKAŃSKI

12 sierpnia 1914 Austro-Węgry napadły na Serbię, która była w sojuszu z Rosją.

Członkowie Ententy: Członkowie państw centralnych:

Serbia Czarnogóra

Wielka

Brytania Rosja

Francja

Włochy Grecja

Austro-Węgry Niemcy Bułgaria

Pierwsze próby podbicia Serbii przez Austro-Węgry zakończyły

się fiaskiem, dopiero gdy przyszła pomoc Niemiec i Bułgarii Serbia upadła.

Linia frontu utworzyła się na granicy Greckiej i z niej Ententa wyprowadzała kolejne ofensywy, które ostatecznie przyniosły kapitulację Bułgarii i wyzwolenie Serbii.

Półwysep Bałkański ->

Kraje biorące czynny udział w walce:

Rozwój i wyodrębnienie się rodzajów lotnictwa: rozpoznawcze, myśliwskie, bombowe, aerostaty.

Lotnictwo

CKM- ciężki karabin maszynowy

RKM – ręczny karabin maszynowy

LKM- lekki karabin maszynowy

Broń maszynowa

Fortyfikacje polowe w okresie

Wielkiej Wojny

Okopy i transzeje

Hełm Brodiego (1915), francuski Arian

1915 i niemiecki Stahlhelm M 16

Hełm

Bilans wojny był zatrważający – w ciągu

52 miesięcy walk zginęło, zmarło z ran

lub zaginęło (i zostało uznanych za

zabitych) około: 1,8-2,1 mln Niemców,

1,3-1,7 mln Rosjan (według innych

szacunków nawet 2,2 mln), 1,4 mln

Francuzów, 1,1-1,3 mln obywateli Austro-

Węgier, 750 tys. Brytyjczyków, 600 tys.

Włochów. Łącznie poległo lub zmarło z

ran ok. 9,5 mln żołnierzy (szacunki

wahają się od 8,4 do 11,8 mln); ok. 20 mln

odniosło rany. Wśród ofiar (poległych i

zaginionych bez wieści) było ok. 500 tys.

Polaków, żołnierzy różnych armii

zaborczych. Nie żyją już weterani tej

wojny – ostatnim z nich, czynnie

uczestniczącym w działaniach zbrojnych,

był Claude Stanley Choules, służący w

brytyjskiej marynarce wojennej. Choules

zmarł w Australii w 2011 r., w wieku 110

lat.