Treguesit e profitabilitetit

• Analiza e rentabilitetit të kompanive klasifikohet në pjesët më të rëndësishme të analizës financiare.

• Treguesit janë të lidhura me fitimet që lidhen me shitjet dhe të ardhurat nga investimet, dhe tregojnë performancen e përgjithshme te biznesit.

Treguesit më i zakonshëm që përdoret të profitabilitetit janë:

• 1. marzha e fitimit2. Norma e kthimit mbi aktivet (pasurinë)3. Norma e kthimit mbi kapitalin

Raportet e përfitueshmërisë (rentabilitetit)

 Marzha e Fitimit Bruto, Marzha e Fitimit Operativ, Marzha e Fitimit Neto, E ardhura për Aksion

Marzha e fitimi

• Marzha e Fitimit është llogaritur në bazë të të dhënave nga llogaria e fitimit dhe humbjes. Neto Marzha e fitimit është llogaritur si raport i të ardhurave neto ndaj totalit të të ardhurave.

• Fitimi neto• Neto marzha e fitimit = -------------------------------• Te hyrat e përgjithshme

• Marzha neto fitimi gjithashtu demonstron aftësinë e menaxhimit në udhëheqjen e kompanisë. Raporti i fitimit neto të shitjes në thelb shpreh nivelin e marrëdhënieve kosto / çmim ne biznes.

• • Nëse marzha e fitimi shumëzohet me koeficientin e totalit të

aktiveve, si rezultat do te fitohet treguesi i rentabilitetit ne ndërmarrje. Kjo do të thotë se rentabiliteti mund te rritet duke rritur koeficientin e qarkullimit apo rritjen e marzhës se fitimit.

Fitimi marzhinal bruto, fitimi marzhinal operativ dhe fitimi marzhinal neto perfaqsojne aftesine e shoqerise per te kthyer parate e shitjeve

ne nivele te ndryshme matjeje.

Fitimi marzhinal bruto apo norma bruto e fitimit (Gross margin), tregon lidhjen midis shitjeve dhe kosotos se mallrave te shitura, mat aftesine e shoqerise per kontrollin e kosotove te inventareve ose te kosotos se prodhimit te produktit.

Fitimi marzhinal opertaiv (EBIT margin), eshte mates i eficiences se pergjithshme operative dhe permbledhe te gjitha shpenzimet qe lidhen me aktivitetin e zakonshem te biznesit.

Fitimi marzhinal neto (neto margin) mat perfitueshmerine e veprimtarive operative pasi merren ne konsiderate te gjitha shpenzimet dhe te ardhurat, perfshire interesin, tatimet dhe zerat jooperativ.

Marzha e Fitimit Bruto

Tregon se sa ndërmarrja fiton mbi shpenzimet e afarizmit. Në një ane ajo tregon se sa para mbesin ne ndermarrje, e nga ana tjeter tregon pjesëmarrjen e shpenzimeve te prodhimit ne te ardhura.

Tre faktore qe ndikojne ne ndryshimin e MFB.1. çmimi shites i produkteve2. shpenzimet e shitjese se produketeve3. ndrrimi i asortimentit te prodhimit

Fitimi Bruto

Marzha e fitimit bruto = ----------------

Shitjet Neto

Shembull

2004 2003

Fitimi neto 51.742 36.673

------------------- = ----------- = 0.4 ------------- = 0.399

Shitjet neto 129.36 91.8

Marzhi i Fitimit OperativKjo marzhë tregon ndikimin dhe kualitetin e menaxhmentit sepse në bazë te rrjedhjes se saj mundet te shihet se si menaxhmenti i kontrollon shpenzimet dhe te dalat.

Fitimi Operativ (EBIT)

MFO= --------------------------

Shitjet neto

(EBIT- (Earning Before Interes and Tax)

Shembull

2004 2003

Fitimi operativ 11.546 7.084

------------------- = ----------- = 0.089 ------------- = 0.077

Shitjet neto 129.36 91.8

Marzhi i Fitimit Neto

Neto Marzha i merr ne konsiderim te gjitha shpenzimet duke perfshire kamtat dhe tatimet.Rritja e Marzhes se Fitimit Neto nuk do te thot se ndermarrja afaron ne menyre te suseshme.Marzha Operative tregon fitimin e ndermarrjes para financimit te shpenzimeve dhe tatimeve. Kjo marzhe sillet ne mes 8-10% per veprimtarite tregtare, ndersa verpimtarite me rrethgjirim te madh si psh. tregtaret me shumice sillet ne mes 3%

Fitimi neto mbas taksave

MFN = -----------------------------

Shitjet Neto

Shembull

2004 2003

Te ardhurat neto 5.636 3.546

----------------------- = ----------- = 0. 0 44 ------------- = 0.039

Shitjet neto 129.36 91.8

  mil.euro

Llogaritja e fitimit/humbjes 2009 2010

Te hyrat nga shitja 4,180,554.00 4,963,873.00

Shpenzimet e mallrave te shitura (1,529,789.00) (1,891,914.00)

Fitimi Bruto 2,650,755.00 3,071,959.00

Shpenzimet e pergj. Administrative (492,899.00) (607,397.00)

Shpenz. E hulumtimit dhe zhvillimit (220,754.00) (362,942.00)

Shpenzimet e shitjes dhe distribuimit (563,315.00) (660,069.00)

EBIT 1,373,787.00 1,441,551.00

Te hyrat/dalat nga financimi (26,913.00) 57,381.00

Fitimi/humbja nga qarkullimi I rezervave (90,332.00) (18,096.00)

Tatimte dhe kontributet (387,487.00) (344,312.00)

Fitimi neto 869,055.00 136,524.00

Bruto Marzha 2010= 3071959 / 4963873 *100 =61.9%

EBIT 2010= 1441551 / 4963873 *100 = 29.0%

Neto Mazha 2010 = 1136524 / 4963873 *100 = 22.9%

% 2006 2007 2008 2009 2010

Bruto Marzha 57.7 63.7 65.3 63.41 61.9

EBIT 24.5 26.8 30.2 32.86 29

Neto Marzha 19.9 21.2 19.3 20.79 22.9

Treguesit e investimeve • Treguesit e investimeve shërbejnë për matjen e performancës se

investimeve ne aksione te zakonshëm te kompanisë.

• Për të llogaritur këto parametra, përveç të dhënave nga pasqyrat financiare të kërkuara nga të dhënat mbi aksionet, veçanërisht për numrin dhe vlerën e tregut te aksioneve.

•Treguesit më i zakonshëm që përdoret te investimeve në vijim:1. Fitimet për aksion (EPS)2. Dividendi për aksion (DPS)3 Raporti i pagimit te disidentit (DPR)4 Totali i rentabilitetit te aksione (P / E Raporti)5 Rentabilitetin i disidentes se aksionit

Fitimet për aksion

• Fitimet për aksion (Eng. earnings per share) tregon marrëdhëniet në mes të fitimit neto dhe numrin e aksionet, gjegjësisht shpreh shumën e fitimit te krijuar nga një aksion.

• Llogaritur në bazë të formulës:

Fitimi neto• Fitimi për aksion = --------------------- Numri i aksioneve • Fitimet për aksion, si tregues i investimit, paraqet ne te

vërtet atraktivitetin e investimeve ne ndërmarrje dhe shpreh aftësinë e tij për te krijuar fitim.

Dividendi për aksion

• Fitimi për dividendë (Eng. dividends per share- DPS), të ngjashme si fitimi nga aksioni, shpreh shumën e dividendëve që aksionarët do të marrë për çdo aksion në pronësi.

Pjesa e fitimit neto nga dividendi

Dividendi për aksion = --------------------

Numri i aksioneve

Raporti i pagimit te dividendit

• Raporti i pagimit te dividentave (eng. divident payout ratio) mbulon marrëdhëniet e dividenteve për aksion dhe fitimet për aksion.

• Si rregull, ky tregues është më pak se 1.

Dividendi për aksion

• Raporti i pagesave te disidentes = -----------------------

Fitimi nga aksionet

Rentabiliteti i përgjithshme i aksioneve

• Treguesit më të rëndësishëm i investimit janë treguesit e rentabilitetit te aksioneve (eng. price earnings ratio) dhe rentabilitetit i dividentave te aksioneve.

• Rentabilitetit i përgjithshëm i aksioneve vene ne raport fitimin nga aksioni dhe çmimin e aksionit, duke pasur për baze se kapitali vetanak nuk është treguar me vlerë te kontabilitetit te vete por me atë te vlerës se tregut.

Fitimi nga aksionet• Rentabiliteti i përgjithshëm i aksioneve= ------------------ Çmimi i tregut te aksioneve

Rentabiliteti i deividentave te aksioneve

• Rentabiliteti i dividentave te aksioneve apo te hyrat nga dividenta është tregues i ngjashëm i rentabilitetit te aksioneve. Raporti ne mes këtyre dy treguesve varet nga ajo se a janë dividentet te paguara nga fitimet e mbajtura te akumuluara nga periudhe e me hershme kohore llogaritëse.

• Të dy treguesit janë shprehur zakonisht si një përqindje.

Dividendi për aksion• Rentabiliteti i deividentave te aksioneve= ------------------------ Çmimi i tregut te aksioneve

Pronarët investojnë në një biznes për të marrë një kthim të investimit të tyre nga fitimet e nxjerra nga biznesi i tyre.

Kthimi i investimit shpesh shprehet si një përqindje që krahason shumën e fitimit neto me shumën e investuar në një biznes

ANALIZA E KTHIMIT NË KAPITALIN E INVESTUAR

• Koeficienti i kthimit nga kapitali i aksionarëve (ekuitet) Ky raport mat kthimin që kompania realizon mbi kapitalin aksionarFormula:Koeficienti i kthimit nga ekuiteti = Fitimet pas tatimit (EAT) / Ekuitetin

Raporti ndikohet direkt nga shuma e borxhit të kompanisë në mbulimin e nevojave financiareFormula:Koeficienti i kthimit nga ekuiteti = EAT – Dividenta e paguar / Ekuiteti

Koeficienti i kthimit në ekuitet

Formula:Koeficienti i kthimit në ekuitet = Fitimi Neto / Ekuiteti

2003A Kthimi në ekuitet = 1.846,oo€ / 14.274,oo€ = 12,93%2004A Kthimi në ekuitet = 64,oo€ / 13.124,oo€ = 5,06%

2003B Kthimi në ekuitet = 115,oo€ / 1.056,oo€ = 10,89%2004B Kthimi në ekuitet = 63 / 1.046,oo€ = 6,02%

Koeficientët tjerë të profitabilitetit

Fitimi për akion (EPS) = fitimet neto në dispozicion të aksionerëve / mesatarja e aksioneve të zakonshme të papaguara

Norma e rritjes e EPS

Raporti ne mes detyrimeve dhe akcioneve te kapitalit

• Kerkesat ndaj totalit të aseteve të biznesit janë të ndarë në dy grupe– Kerkesat e kreditoreve – detyrimet– Kerkesat e pronareve

• Relacioni ne mes totalit te kerkesave te kreditoreve dhe pronareve

• solventiteti eshte masë që tregon kufirin e sigurisë për kreditorët

• tregon aftësinë e biznesit për t'i bërë ballë kushteve të pafavorshme të biznesit kur pretendimet e kreditorëve janë të mëdha në lidhje me kapitalin e aksionerëve, nuk janë zakonisht të rëndësishme pagesat e interesit.

• Nëse të ardhurat pesojne rënie deri në pikën se kompania nuk është në gjendje për të përmbushur pagesat e interesit, kreditorët mund të marrin përsipër biznesin.

• Raporti me i ulet me mire

Shembull

Kompania A  

2006 2005

Total detyrimet 425,000.00 375,000.00

Total Akcionet e kapitalit 680,000.00 503,000.00

Raporti ne mes detyrimeve dhe akcioneve te kapitalit 0.6 0.7

Analiza e Profitabilitetit (rentabilitetit)

– Aftësia e një biznesi për të fituar fitime që varen nga efektiviteti dhe efikasiteti i operacioneve të saj, si dhe burimet në dispozicion për të.

– Përqëndrohet kryesisht në marrëdhëniet në mes të rezultateve operative të raportuara në pasqyrën e të ardhurave dhe burimeve në dispozicion të biznesit, siç raportohet në bilanc

– Te shumica e analizave perdoret

• Raporti i neto shitjeve me asete

• Shkalla e fitimit me total asetet

• Shkalla e fitimit me kapitalin akcionar

• Shkalla e fitimit me kapitalin e zakonshem akcionar

• Fitimet per akcion me akcionet e zakonshme

• Raporti ne cmimin e fituar • Dividenta per akcion• Dividenta e shperndar

Shkalla e fitimit me kapitalin Shkalla e fitimit me kapitalin akcionarakcionar

Vlereson shkallen e të ardhurave të fituara në shumën e investuar nga ana e aksionerëve.

Raporti me i larte me mireRaporti me i larte me mire Llogaritet duke pjestuar neto te ardhurat me mesataren e

kapitalit akcionar Shkalla e fituara nga një biznes në kapitalin e aksionerëve të

saj është zakonisht më i lartë se norma të fituara në totalin e aseteve. Ndodh kur shuma e fituar nga investimi i aseteve të blera me fondet

e kreditorëve është më shumë se interesi i paguar kreditorëve Dallimi në normën e kapitalit të aksionerëve dhe normës mbi totalin

e aseteve është quajtur :

LEVERAGE – Sistem i Levave

Shembull Kompania A  

2006 2005

Neto e ardhura 165,000.00 250,000.00

Kapitali akcionar    

Ne fillim te vitit 1,250,000.00 800,000.00

Ne fund te viti 1,500,000.00 1,250,000.00

Mesatarja e Totalit te kapitalit akcionar (1500000+1250000)/2 (1250000+800000)/2

  1,375,000.00 1,025,000.00

Shkalla e fitimit me Shkalla e fitimit me kapitalin akcionarkapitalin akcionar 171000/1000000 269000/890000

 Shkalla e fitimit me Shkalla e fitimit me asetetasetet

12% 24%

20% 30%

LEVERAGE 8% 6%

Shkalla e fitimit me kapitalin e zakonshem akcionar

Aksionet e përbashkëta kanë një kërkesë të mbetur në fitimet

Kjo masë fokusohet vetëm në normën e fitimit të fituar në shumën e investuar nga ana e aksionerëve të përbashkët

Llogaritet duke zbritur e dividenteve te preferuara kërkesat nga të ardhurat neto dhe pjestuar me kapital të përbashkët mesatar te aksionerëve. .

Raporti me i larte me mireRaporti me i larte me mire

Shembull

Kompania A  

2006 2005

Neto e ardhura 165,000.00 250,000.00

Dividenta e Preferuar 9,000.00 9,000.00

TOTALI 174,000.00 259,000.00

Kapitali akcionar i zakonshem    

Ne fillim te vitit 850,000.00 600,000.00

Ne fund te viti 950,000.00 850,000.00

Mesatarja e kapitalit akcionar te zakonshem (850000+950000)/2 (950000+600000)/2

  900,000.00 725,000.00

Shkalla e fitimit me kapitalin Shkalla e fitimit me kapitalin e zakonshem akcionare zakonshem akcionar 174000/900000 259000/725000

  19% 36%

Fitimi per akcion (EPS)

Normal reportohet ne pasqyren e te ardhurave tek korporatat ne raportin vjetor

Llogaritet duke pjestuar neto te ardhurat me numrin e akcioneve te emetuara por te papaguara

Nëse aksionet e preferuar dhe të përbashkët janë të papaguara, të ardhurat neto janë zvogëluar për shumën e dividendëve të aksioneve të preferuara.

Shembull

Kompania A  

2006 2005

Neto e ardhura 165,000.00 250,000.00

Dividenta e Preferuar 9,000.00 9,000.00

TOTALI 174,000.00 259,000.00

Akcionet e zakonshme 50000 45000

EPS 174000/50000 259000/45000

  3.48 5.76

Raporti Cmimi-Fitimi

• Eshte iIndikator i nje firme per perspektivat e fitimit ne te ardhmen

• Llogaritet duke pjesëtuar çmimin e tregut për aksion të përbashkët të aksioneve në një datë të caktuar nga ana e të ardhurave vjetore për aksion.

Kompania A  

2006 2005

Cmimi i tregut per akcion

25.00

17.50

Fitimi per akcion

1.52

1.36

Raporti Cmimi-Fitimi 16.45 12.87

Dividenta per akcion dhe dividenta e shperndar

Eshte iIndikator i nje firme per perspektivat e fitimit ne te ardhmen

Llogaritet duke pjestuar dividenten per akcion me cmimin e tregut.

Kompania A  

2006 2005

Dividenta per akcion

0.80

1.20

Cmimi i tregut per akcion

25.00

17.50

Dividenta e shpernd 0.03 0.07

Detyra nr. 1

Sa eshte marzha e fitimit bruto nese fitimi bruto eshte 986.000euro, ndersa shitjet neto jane 3.074.000euro ?

Detyra 2

Sa eshte marzhi I fitimit operativ nese fitimi operativ eshte 418.000euro, ndersa shitjet neto jane 3.074.000euro.

Detyra 3

Sa eshte marzhi i fitimit neto nese fitimi neto mbas taksave eshte 213.000euro, ndersa shitjet neto jane 3.074.000 euro

Detyra 4

Sa eshte fitimi per akcion (EPS) nese fitimi per akcion te zakonshem eshte 221.000euro ndersa numri I akcioneve eshte 76.262 euro ?

Detyra nr 5

Sa eshte raporti çmim / fitim nese cmimi i tregut te akcioneve te zakonshme eshte 32.25 euro ndersa fitimi per akcion eshte 2.90 euro ?