Tramwaje jak noweKOSZTEM ponad 24 min zł spotka „Tramwaje Szczecińskie"chce zmodernizować część taboru. Dzięki temu kilkunastoletniei starsze wagony mają sprawiać wrażenie nowoczesnych, l takiew zasadzie będą, bo w wielu przypadkach będzie to budowatramwaju od podstaw. Inne miasta na razie się przypatrują, ale sąjuż pierwsze pytania o cenę i możliwość wykonania w Szczecinietakich prac dla innych przewoźników.

-PIERWSZEdoświadczenia ma-my za sobą. Nie było łatwo, ale udatosię - przyznaje Krystian Wawrzyniak.prezes TS. - Efekty widać już naulicach, a pasażerowie czasem niemają nawet świadomości, że jadąwagonem o długoletniej historii.

Za modernizację taboru w na-prawdę szerokim zakresie szcze-ciński przewoźnik wziął się dośćpóźno. Inni eksploatowali już wa-gony niskopodlogowe, przebudowy-wali stary tabor, robili lifting, gdyu nas przystąpiono do pierwszychpoważnych modernizacji, zakła-dając objęcie nimi większej liczbypojazdów. W dodatku dawne MZKprzekształcało się właśnie współkę,ciężko było wejść w odpowiednirytm.

Odnowić, unowocześnić- Na szczęście mieliśmy już

zaprzyjaźnione firmy, z którymiwcześniej współpracowaliśmy.Udało się podtrzymać te kontakty,skorzystaliśmy z ich doświadczeń,udało się też przeszkolić naszekadry i zyskać nowe doświadczenia- przyznaje Zbigniew Dąbrowski,zastępca dyrektora spółki TS. -A celem podjętych działań jestpoprawa jakości świadczonych przeznas usług, podniesienie komfortujazdy, zmniejszenie liczby wypad-ków oraz zdarzeń przestępczych,do których dochodzi w pojazdachoraz redukcja hałasu.

TS wystąpiły o środki unijni 1

i takie wsparcie otrzymały, Wydadząniemal 24.3 min zł, otrzymując ponad14.7 min. Dzięki temu do gruntownejmodernizacji zakwalifikowano 10wagonów z najbardziej popularnejw Polsce rodziny 105N oraz 18 TatrKT4DŁ, sprowadzanych od 2006 rz Berlina. W tym pierwszym przy-padku chodzi przede wszystkimo odnowienie taboru. Natomiastponiemieckie wagony, wyproduko-wane jeszcze w Czechosłowacji, mająmieć przede wszystkim wymienionenajważniejsze układy

-Te stare.oryginalne, mają sporowad - nie ukrywa Z. Dąbrowski. -Stare części często SIĘ psują. Jeśliniezbędna ;cst wymiana, coraz trud-

ni ej o nowe, są one coraz droższe.I nie nią co ukrywać - eksploatacjatakich wagonów też coraz więcejkosztuje.

Tymczasem w tatrach z powo-dzeniem można stosować polskierozwiązania, części są łatwo dostęp-ne i znacznie tańsze. W ten sposóbprzebudowano już 2 wagony, któreod miesięcy wożą pasażerów po

formie. Dzięki temu nawet osoby zesłabszym wzrokiem mogą przeczytać,jaka linia podjeżdża na przystaneklub w kierunku której pętli tramwajzmierza. Coraz bardziej powszechnastaje się także informacja głoso-wa, czyli zapowiadanie kolejnychprzystanków.

Ciszej, bezpieczniej,wygodniejW starych wagonach wymieniane

są też przetwornice. Szczecińskiprzewoźnik wybrał rozwiązaniaproponowane przez łódzką Eni-kę. Dzięki temu wagon generujeznacznie mniejszy hałas, takżepodczas postoju na pętlach (ten

- Na pewno nie będą identyczne,ale zależy nam na tym, aby obsługabyła intuicyjna, a motorniczy, obej-mując służbę, nie trać H czasu na„oswajanie się" z wagonem - mówiZ. Dąbrowski.

Kiedy proces modernizacji sięzakończy? Teoretycznie za blisko 3lata. Ale może uda się go skrócić.

- Zdajemy sobie sprawę, żeterminowość dostaw jest ważna.Jesteśmy przygotowani na to, bypudła zamówione w naszej firmiena 2012 r dostarczyć jeszcze w tymroku - zapewnia Jarosław Wató-nowski, wiceprezes poznańskiegoModertransu.

Firma ma ponad 100-letiiią trą-

Trudno w to uwierzyć, ale ns ich jest ten sam sktad. Modernizacja daje tramwajom nowe życie.oa; arcłiwim TS S(J l cu, Stawnmn BOREK

szczecińskich liniach. Afe zmian,zarówno w tych wagonach, jak i po-pularnych „stopi ątkach" wprowadzasię. więcej.

- W trosce o bezpieczeństwopasażerów wprowadzamy antypo-ślizgową podłogę, maszyny drzwiwyposażamy w tzw. rewersowanie,które zapobiega przytrzaśnięciu -wylicza Zbigniew^Dąbrowski.-Mon-tujemy monitoring, dzięki czemuspada liczba aktów wandalizmu,a i rzadziej dochodzi do zdarzeń,w których chuligani zagrażają zwy-kłym pasażerom. Nie bez znaczeniajest też montaż piasecznic w pol-skich wagonach. To skraca drogęhamowania, sprawia, że jest onomniej gwałtowne i bardziej płyn-ne. W przypadku wagonów 105Nwymieniamy leż pudła - z dawnegotramwaju pozostaje tak naprawdębel kii nośna i numer taborowy.

Nowe są także wózki jezdne 7. tzw.drugim stopniem usprężynowienia,co dodatkowo poprawia komfortjazdy. Zarówno wewnątrz, jak i nazewnątrz wagonu pojawia się infor-macja pasażerska w elektronicznej

WALCZYMYO LEPSZĄ ODZIEŻ ROBOCZĄ

POKONAJ

POGODĘ!

OCHRONA,FUNKCJONALNOŚĆ

l SWOBODARUCHU

SYSTEMUSNICKERS

WORKWEAR

WWW.SNICKERS.KRIS.SZCZECIN.PLUL. l MAJA 35, SZCZECIN

NOWA KOLEKCJA KURTEK l BLUZ ZIMOWYCH.KOSZULKA TERMOAKTYWNA GRATIS PRZY ZAKUPIE KURTKI.

aspekt powinni docenić zwłasz-cza mieszkańcy Pomorzan i okolicDworca Niebiiszewo. bo od nichod lat napływa najwięcej skarg nahałasujące tramwaje). Dodatkowozużywa mniej prądu, więc jegoeksploatacja mniej kosztuje. Niebez znaczenia jest też montaż kli-matyzacji w kabinie motorniczego.To poprawa komfortu jego pracy, aletakże... zwiększenie bezpieczeństwapasażerów.

- Na dworze wcale nie musipanować upał. by w kabinie zrobiłosię. duszno. Mieliśmy już przypadkizasłabnięć motorniczych podczaspracy - przyznaje dyrektor Dą-browski. - Nietrudno sobie wy-obrazić, czym taka sytuacja możesię skończyć,

Kolejny aspekt, który wziętopod uwagę, planując moderni-zację starych polskich wagonów,to poprawa dostępności dla osóbniepełnosprawnych, mającychproblemy z poruszaniem sią czymatek z maiymi dziećmi. Dlategow unowocześnianych wagonachszerokość wejścia jest zwiększanaz 1350 do 1500 mm, a na stopniachpojawia się żótty pas widoczny dlaosób słabo widzący c h. Co więcej -przyciski w drzwiach mają miećnapisy w języku Braille'a, a ichliczba wewnątrz pojazdu ma byćwiększa. Po to, by osoba, któraporusza się wolniej niż przeciętnypasażer, miała dosłownie na wycią-gnięcie ręki przycisk informującymotorniczego, że ktoś będzie nanajbliższym przystanku wysiadał.

- Jeśli chodzi o tatry, to moder-nizacje będą prowadzone w nieconiniejszym zakresie- przyznaje Z.Dąbrowski. - Wprawdzie Niemcywprowadzali przeróbki, ale zajmo-wali się wyłącznie tym, co w danymmomencie uznali za najważniej-sze. Dziś. gdyby nie firma Wollan.mielibyśmy poważny problemz przywracaniem niektórych skła-dów do ruchu. Ich części są tańszei dostępne. Przy okazji wymienianajest aparatura elektryczna, wprowa-dzamy nowszy pulpit motorniczego,dotykowe ekrany -to zupełnie innypoziom obsługi.

Pulpit w zmodernizowanej ta-trze ma być zbliżony do tego, jakimontowany j est w zmod e rn izowanej105-ce. Co więcej, ma być podobnytakże do tego, który jest w niskopo-dtogowych swingach.

dycję, powstała na bazie jednegoz wydziałów dawnego poznańskiegoMPK. W swej historii montowałai remontowała autobusy, odnawiałatramwaje, a w ostatnich latach po-kusi ta się także o budowę wagonówz częściowo lub całkowicie obniżonąpodłogą. Jednym z jej sztandarowychproduktów są nowoczesne pudła dowagonów z rodziny 105N.

-Kolejne zamówienia też mogąbyć szybciej zrealizowane, znaczniewcześniej możemy też dostarczyćwózki jezdne - zapewnia prezesModortransu.

zapewnione finansowanie. Ale czyprzeprowadzimy więcej moderni-zacji, czy będą to zlecenia z innychmiast tego nie jesteśmy w staniepowiedzieć, bo nie mamy wpływuna finanse innych podmiotów.

Z takiego rozwoju sytuacji napewno zadowolony byłby wspomnia-ny już Modertrans, który jak dotądwygrywa wszystkie przetargi na do-stawę nowoczesnych pudeł i wózkówdo przeprowadzanych w Szczecinieprac modernizacyjnych.

- Współpracujemy od 2008 r. -przypomina prezes Wakinowski.- Pierwszy skład, który powstałdzięki tej współpracy, to Modentsz fabrycznym oznaczeniem 105NHF09. Od kilku miesięcy Szczecinma też wersję HF 10 AC.

HF w poznańskiej nomenklaturzeoznacza high floor. czyli wysokąpodtogę, liczba to kolejna wersjapudła, a AC, które pojawiło sięw ostatniej dostawie, oznacza napędprądu przemiennego. To zwróce-nie uwagi na wysoką podłogę niejest bez znaczenia, bo poznaniacyeksperymentują już także z prze-rabianiem starych tramwajów natakie, w których wstawiany jest członniskopodfogowy. Takie zamówienierealizują obecnie np. dla Gdańska,który zlecił modernizacją 46 wago-nów sprowadzonych L Dortmundu.W swej ofercie mają też także wa-gony całkowicie niskopodtogowe,które, co nie jest wykluczone, z cza-sem podbiją rynek

- Rozwiązanie przyjęte prze/Szczecin to ciekawe doświadczenie,to w zasadzie produkcja tramwa-ju u klienta - podkreśla prezesWakinowski. - Ale nie jesteśmypionierami, w Polsce takie roz-wiązania stosował już np. Kraków,współpracując z Bombardierem.

Dlaczego Szczecin nie pokusi sit-w swych modernizacjach o kolejneudogodnienia? Skoro stare tramwajemogą stać się częściowo niskopodto-

Dzięki unijnym funduszom unowocześnione, a dzięki temu tańsze w eksplo-atacji będą także Tatry KT4Dt.

To nie znaczy jednak, że szcze-cińskie tramwaje będą odnowio-ne szybciej, niż planowano. Przednadmiernym entuzjazmem ostrzegaprzedstawiciel łódzkiej Eniki.

- Co innego mechanika, co in-nego części elektroniczne - studziemocje Ryszard Kowalczyk, - Je-steśmy uzależnieni od poddostaw-ców zagranicznych. Na pewno nieprzekroczymy ustalonych terminów,ale co do ich przyspieszenia niemożemy nic obiecać, bo tam z tymjest problem.

Inni chcą do nasSzczecińskie modernizacje zy-

skały już jednak uznanie w kraju.Są pierwsze zapytania odnośniemożliwości modernizowania u naswagonów z innych miast.

- Zajmujemy się tym już jakiśczas i nasze plany jesteśmy w staniezrealizować - zapewnia WiesławGórski z ,.TS". - Wiemy, ile pracyczeka nas do 2013 r i na to mamy

gowe, a co za rym idzie - bardziejprzyjazne pasażerom, może wartoi u Tias spróbować?

- W tym momencie nie możemysobie na to pozwolić - tłumaczyKrystian Wawrzyniak. prezes TS.- Otrzymaliśmy unijne dofinanso-wanie na konkretny projekt, którypozwolił wytypować 28 wagonów.Zakres ich przebudowy jest ściśleokreślony. Przebudowa tramwajuz wstawieniem niskopodłogowegoczłonu to znacznie większy wydatek.Należałoby na ten cel przezna-czyć połowę kwoty, za jaką moż-na kupić fabrycziue nowy wagonw pełni niskopodtogowy. I w tymkierunku zmierzamy: to, co sięuda odnowić, by poprawić komfortjazdy i bezpieczeństwo, zostaniezgodnie z planem zrealizowane.A równolegle ogłosimy przetarg nadostawę ponad 20 nowych wagonówniskopodłogowych. l to się powinnostać w najbliższych miesiącach.

Timasz TOKARZEWSKI