47
โครงการว จัย การรวบรวมองค์ความรู้ด้านขนส่งระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพ นฐาน การปรับปรุงทางรถไฟ ฝ่ายโครงการพิเศษและก่อสร้าง การรถไฟแห่งประเทศไทย (Track Rehabilitation)

(Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย

การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง:

กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ

ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

(Track Rehabilitation)

Page 2: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

การปรบปรงทางรถไฟ

(Track Rehabilitation)

ฝายโครงการพเศษและกอสราง

การรถไฟแหงประเทศไทย

จดท าโดย

พมพครงท 1

พฤษภาคม 2558

จ านวน 100 เลม

พมพท

บรษท เอนนบอกซแพคเกจจง จ ากด

802/16-17 ซอยวดจนทรใน ถนนเจรญกรง

แขวงบางโคล เขตบางคอแหลม กรงเทพมหานคร 10120

โทรศพท 0-2688-5099 โทรสาร 0-2291-8932

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

The Knowledge Accumulation of Rail Transportation: Case Study of Infrastructure

โดย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รวมกบ การรถไฟแหงประเทศไทย

ดวยงบประมาณสนบสนนจาก ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

Page 3: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

ค าน า

หนงสอ “การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation)” ฉบบน จดท าขนภายใตโครงการวจย พฒนา และ

วศวกรรม เรอง “การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน” ดวยการสนบสนนทน

วจย พฒนาและวศวกรรมจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) โดยโครงการวจยนมงหวงใหมการรวบรวมและประมวลองคความรดานการขนสง ระบบราง

ซงน ารองการศกษาดานโครงสรางพนฐานระบบรางและรวบรวมองคความรทเกยวของจากหนวยงานการรถไฟแหง

ประเทศไทย (รฟท.)

ในการจดท าหนงสอฉบบน คณะผจดท าไดรบการอนเคราะหขอมลจากการรถไฟแหงประเทศไทยในการ

ด าเนนการเรยบเรยงเนอหาของหนงสอฉบบนจากเอกสาร เรอง การกอสรางบนทางเปด ของคณประโชต ปญญศร

หวหนากองเทคนคและประสานระบบงานปรบปรงทาง ฝายโครงการพเศษและกอสราง รวมทงไดรบการอนเคราะห

ภาพประกอบจากฝายโครงการพเศษและกอสราง และฝายการชางโยธา รฟท. ซงจะท าใหผอานเขาใจไดงายขน

คณะผจดท าใครขอขอบคณ คณสชพ สขสวาง รองวศวกรใหญ ฝายการชางโยธา รฟท. และ คณปยบตร

โตวจารณ วศวกรอ านวยการศนยโครงการปรบปรงทาง ฝายโครงการพเศษและกอสราง รฟท. ทกรณาพจารณาทบทวน

เนอหา และขอขอบคณ คณประโชต ปญญศร ทไดกรณาใหค าแนะน าในการปรบปรงเนอหาและเพมเตมภาพประกอบ

ในหนงสอฉบบน

สดทายน คณะผจดท าใครขอขอบคณส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และส านกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ทใหทนสนบสนนการวจย และขอขอบคณการรถไฟแหงประเทศไทยทให

ความอนเคราะหขอมลและบคลากรสนบสนนการด าเนนงานโครงการวจยนเปนอยางด และหวงเปนอยางยงว าหนงสอ

“การปรบปรงทางรถไฟ” ฉบบนจะเปนประโยชนตอวศวกร นกปฏบตการ ชางทางรถไฟ นกวชาการ นกศกษา ตลอดจนผ

ทสนใจดานรถไฟตามสมควร

คณะผจดท า

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

โดยความรวมมอจาก การรถไฟแหงประเทศไทย

พฤษภาคม 2558

Page 4: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

สารบญ

เรอง หนา

ตอนท 1 ความเปนมาของการปรบปรงทางรถไฟ 1

1.1 บทน า 1

1.2 ประโยชนของการปรบปรงทาง 3

1.3 ขอบเขตของการปรบปรงทาง 3

ตอนท 2 การปรบปรงทางรถไฟและการเสรมความมนคงของทางรถไฟ 6

2.1 ลกษณะของงานปรบปรงทางและงานเสรมความมนคงของทาง 6

2.2 การบรหารโครงการและควบคมการกอสรางในโครงการปรบปรงทาง 8

ตอนท 3 การกอสรางบนทางเปด 9

3.1 นยาม 9

3.2 การเตรยมการกอนเรมด าเนนงาน 9

3.3 งานทท าขณะปดทาง 9

3.3.1 การปาดหนหวหมอนเพอเตรยมลงรางเชอมยาวใหม 9

3.3.2 การน ารางเชอมยาวใหมลงไวขางทาง 10

3.3.3 การถอดเครองยดเหนยวรางเกา 10

3.3.4 การรอทางผานเสมอระดบ 10

3.3.5 การเปลยนรางเปลยนหมอนโดยรถเปลยนรางและเปลยนหมอน (Pony) 13

3.3.6 การตดตงเครองยดเหนยวรางใหม 13

3.3.7 การลงหนโรยทางของขบวนรถหนขบวนแรก 15

3.3.8 การเชอมรางทวางในทาง 15

3.3.9 การอดหนและเกลยหน 17

3.3.10 การส ารวจแนวราง 17

3.3.11 การเปลยนหมอนเปลยนหนโรยทางในสะพานกะบะคอนกรต 19

3.3.12 การเปลยนประแจ 19

Page 5: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

เรอง หนา

3.3.13 การเปลยนหมอนเหลกบนสะพานเหลก 21

3.3.14 การยกสะพานใหสงขน 23

3.3.15 การปรบปรงคอสะพาน 25

3.3.16 การปองกนหนโรยทางสกปรก 25

3.3.17 การยายแนวโคง 26

3.3.18 การลงหนโรยทางของขบวนรถหนขบวนทสอง 28

3.3.19 การเกบรางเกา 29

3.3.20 การคลายความเคนของราง (Destressing) 29

3.3.21 การเตรยมการกอนเปดทาง 30

3.3.22 การด าเนนงานหลงการเปดทางแลว 31

3.4 งานทไมเกยวกบการปด-เปดทาง 31

3.4.1 งานตอกเสาเขม 31

3.4.2 งานปรบปรงแกไขลาด 32

3.4.3 งานตดตงแผนปทางผานเสมอระดบ 32

3.4.4 งานแกไขหลงคาคลมชานชาลา 32

3.4.5 งานวางทอระบายน า บอพก และยกระดบชานชาลาสถาน 34

3.4.6 งานกอสรางชองระบายน าคอนกรตขางทาง 35

3.4.7 งานถมดนและบดอดดน 36

3.4.8 งานตรวจสอบรอยเชอมราง 36

3.4.9 งานใสจานรองรางและรางกนบนสะพานเหลก 37

3.4.10 งานเจาะ Stinger สะพานเหลก 37

3.4.11 งานเกบกองวสดเกาใน Depot 38

3.4.12 งานมอบวสดทางเกา 38

3.4.13 งานรอยายรางและประแจใน Depot 38

3.4.14 งานบนทกผลงาน 39

3.4.15 งานประชม 39

บรรณานกรม 40

Page 6: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 1

ตอนท 1

ความเปนมาของการปรบปรงทางรถไฟ

1.1 บทน า

รางและหมอนรองรางพรอมเครองยดเหนยวรางและเครองประกอบรางเปนสวนส าคญของโครงสรางทางรถไฟ

ซงท าหนาทก าหนดทศทางการเคลอนทของขบวนรถและรบน าหนกจากขบวนรถ สภาพของรางและหมอนรองรางพรอม

เครองยดเหนยวรางและเครองประกอบรางจงมความส าคญอยางยงตอความแขงแรงของทางรถไฟ ในการบ ารงรกษาทาง

รถไฟใหสามารถรองรบการเดนรถไดอยางปลอดภยนน รางและหมอนรองรางพรอมเครองยดเหนยวรางและเครอง

ประกอบรางจะตองอยในสภาพทแขงแรงพอ มขนาดและมคณสมบตทเหมาะสม สอดคลองกบสภาพการเดนรถ หนโรย

ทางซงท าหนาทการกระจายน าหนกจากทองหมอนสดนคนทาง จะตองอยในสภาพสมบรณ มความหนาของชนหนโรยทาง

อยางเพยงพอ และหนไมสกหรอจนสญเสยความสามารถในการยดเกาะกน ในอดตซงยงมปรมาณการขนสงบนทางรถไฟ

ไมมากนก ทางรถไฟสวนใหญใชรางขนาดเลก (ขนาดน าหนกต ากวา 80 ปอนดตอหลา) วางบนหมอนไม ใชเครองยด

เหนยวประเภทตะปราง เมอใชงานและเวลาผานไปรางยอมเกดการสกหรอ และหมอนไมเสอมสภาพจากใชงาน ท าใหตอง

จ ากดความเรวขบวนรถหรอทเรยกวา “เบาทาง” (Slow Order) ระหวางทรอการด าเนนการปรบปรง ซงเปนเหตหนงทท า

ใหขบวนรถลาชา การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) จงไดด าเนนโครงการปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) เพอ

ปรบปรงสภาพทางรถไฟสายหลกใหกลบมามสภาพสมบรณสามารถรองรบจ านวนขบวนรถ, น าหนกกดเพลา และ

ความเรวของขบวนรถทเพมขนได โดยเปลยนมาใชรางทมขนาดใหญขน ใชหมอนคอนกรตอดแรงแทนหมอนไม ใชเครอง

ยดเหนยวรางแบบสปรงแทนตะปราง เพมความหนาของชนหนโรยทาง และปรบปรงพนทางใหมความมนคงแขงแรง

ปลอดภยตอการใชงาน

โครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 1, 2 และ 3 ไดด าเนนการในทางประธาน (Main Line Track) สายเหนอจาก

ลพบร – ชมแสง – พษณโลก และทางประธานสายใตจากหวหน – บานกรด – ไชยา – ทงสง รวมระยะทางทงสน 791

กโลเมตร ซงแลวเสรจเมอป พ.ศ. 2545 สวนการปรบปรงทางรถไฟระยะท 4 ในเสนทางสายเหนอ ชวงพษณโลก – บาน

ดาน และสายใต ชวงชมทางบางซอ – บานฉมพล และชวง ชมทางทงสง – บานตนโดน รวมระยะทางทงสน 227 กโลเมตร

ไดด าเนนการภายใตงานเสรมความมนคงของทางรถไฟ (Track Strengthening) ส าหรบโครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะ

ท 5 ในเสนทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอ ชวงชมทางถนนจระ – ชมทางบวใหญ – สรนารายณ และชวงแกงคอย –

แกงเสอเตน ระยะทาง 308 กม. และโครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 6 ในเสนทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอ

ชวงชมทางบวใหญ – หนองคาย ระยะทาง 278 กม. อยในแผนพฒนาโครงสรางพนฐานระยะเรงดวน (พ.ศ. 2553 –

2557) ของ รฟท. และไดเรมด าเนนการในป พ.ศ. 2554 แลวเสรจในป พ.ศ. 2557 (รปท 1.1)

Page 7: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 2

รปท 1.1 แผนทโครงขายทางรถไฟแสดงต าแหนงของการปรบปรงทาง

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

- ( )

( . )

( . )

( . )

5

6

2

1

1

3

2

โครงการปรบปรงทางระยะท 1

สายเหนอ: ลพบร – ชมแสง

สายใต: หวหน – บานกรด

โครงการปรบปรงทางระยะท 2

สายเหนอ: ชมแสง – พษณโลก

สายใต: ไชยา – ชท.ทงสง

โครงการปรบปรงทางระยะท 3

สายใต: บานกรด – ไชยา

โครงการปรบปรงทางระยะท 5

สายตะวนออกเฉยงเหนอ: แกงคอย – แกงเสอเตน,

สรนารายณ – ชท.บวใหญ – ชท.ถนนจระ

โครงการปรบปรงทางระยะท 6

สายตะวนออกเฉยงเหนอ: ชท.บวใหญ – หนองคาย

Page 8: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 3

1.2 ประโยชนของการปรบปรงทาง

การปรบปรงทางจะชวยเพมความแขงแรงของทางรถไฟใหเหมาะสมกบสภาพการเดนรถในปจจบนและอนาคต

ตลอดจนชวยเพมความปลอดภยในการเดนรถ ลดการเกดรางหก รางราวในทางประธาน อนเนองมาจากการใชงานมา

นาน ลดคาใชจายในการซอมบ ารงทางรถไฟ การซอมบ ารงรถจกรและลอเลอน ลดเวลาในการเดนทางโดยสามารถเพม

ความเรวสงสดขบวนรถจาก 90 กโลเมตร ตอชวโมง เปน 120 กโลเมตร ตอชวโมง ชวยเพมความจของทางจากความเรว

ขบวนรถโดยสารเชงพาณชยทเพมขน ท าใหสามารถเพมการเดนขบวนรถได สามารถเพมน าหนกบรรทกและสมรรถนะ

ในการบรรทกสนคา จากการทโครงสรางทางสามารถรองรบน าหนกกดเพลา (Axle Load) ทสงขน จาก 15 ตนตอเพลา

เปน 20 ตนตอเพลา (รปท 1.2) ซงชวยลดการจดหาลอเลอนลงได ชวยเพมความสะดวกสบายใหกบผโดยสารขณะใช

บรการการเดนรถจากสภาพทางทดขน เพมความนมนวลในการโดยสารบนทางรางเชอมยาวทปราศจากแรงกระแทกท

หวตอราง ชวยสนบสนนการพฒนาระบบโลจสตกสในภมภาคอาเซยน รวมถงสงเสรมใหมการเปลยนรปแบบการขนสง

(Modal Shift) มาใชการขนสงระบบราง

กอนการปรบปรงทาง หลงการปรบปรงทาง

รปท 1.2 ความสามารถในการรบน าหนกของทางรถไฟ กอนและหลงการปรบปรงทาง

1.3 ขอบเขตของงานปรบปรงทาง

ขอบเขตงานหลกในโครงการปรบปรงทาง ประกอบดวยงานโยธา งานราง งานสะพาน งานอาณตสญญาณ

และโทรคมนาคม และงานจดหาเครองจกรกลและเครองมอซอมบ ารงทาง มรายละเอยดดงตอไปน

งานโยธา

งานโยธา ประกอบดวย การปรบเปลยนแนวทางโคงแคบใหมรศมอยางต า 1,000 เมตร เพอรองรบความเรว

ขบวนรถทเพมขน การปรบปรงคนทาง (Subgrade) และจดท ารางระบายน าในสวนทจ าเปน เพอใหการระบายน าดขน

การเสรมความมนคงของคนทางและไหลทางในสวนทจ าเปนโดยการตอกเขม การปองกนการกดเซาะลาดคนทางและลาด

ดนตด และการปรบปรงชานชาลาสถานและหลงคาคลมชานชาลาเพอใหสอดคลองกบการปรบยกระดบรางใหม

18 T

31 T 31 T

20 T20 T 20 T 20 T

16 T

22 T 22 T

15 T15 T 15 T 15 T

Gross Weight = 60 T Gross Weight = 80 T

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 9: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 4

งานราง

งานราง ประกอบดวย การจดหาและเปลยนรางขนาดน าหนก 100 ปอนดตอหลา แทนรางเดมขนาดน าหนก 70

ปอนดตอหลา การจดหาและเปลยนหมอนคอนกรตอดแรงพรอมเครองยดเหนยวรางแบบสปรงแทนหมอนไมเดม การ

จดหาและเปลยนประแจทางหลกใหมขนาดใหญขนเปนประแจขนาดราง 100 ปอนดตอหลา เพอใหสมพนธกบรางทเปลยน

ใหม ท าความสะอาดหนโรยทางและเปลยน/เพมความหนาชนหนโรยทางใหมใหไดตามมาตรฐานทางสายใหม การ

ปรบปรงทางหลกในยานสถานใหสมพนธกบระดบทางประธานใหม และปรบปรงทางผานเสมอระดบใหไดตามมาตรฐาน

ใหม

งานสะพาน

งานสะพาน ประกอบดวย การยกระดบสะพานใหเสมอระดบทางใหม การเสรมขอบกระบะสะพานคอนกรต

การทดสอบก าลงรบน าหนกของสะพานเหลก การเปลยนและเสรมความมนคงแขงแรงของสะพานเหลกและชองน าเพอ

รองรบน าหนกกดเพลามาตรฐาน 20 ตนตอเพลา (U-20) ทาสสะพาน และปรบปรงตอมอสะพาน โดยจะมการส ารวจ

สะพานทไมสามารถรองรบน าหนกกดเพลา 20 ตน ทความเรว 120 กโลเมตรตอชวโมงได วเคราะหโครงสราง และระบ

ต าแหนงสะพาน ความยาวชวงสะพาน และสวนของสะพานทตองเสรมก าลง

งานอาณตสญญาณและโทรคมนาคม

งานอาณตสญญาณและโทรคมนาคมประกอบดวยการรอยาย ปรบปรง และซอมบ ารงอปกรณอาณตสญญาณ

ทเกยวของ ไดแก การรอยายสายสญญาณใตดน (Cable Run Relocation), ต าแหนงเสาโทรเลข, อปกรณประแจ,

วงจรไฟตอน (Track Circuit), ยกเสาอาณตสญญาณ, ยกเสาเครองกนถนนบรเวณทางผานเสมอระดบทางรถไฟ,

ยกระดบสายเคเบลทลอดผานใตทางรถไฟ, ปรบปรงสายไฟฟาก าลง (Power Cable) และสายควบคม (Control Cable)

ยายสายเคเบลใยแกวน าแสง (Fiber Optic Cable) ซงเหลานเปนผลกระทบจากงานในการปรบปรงทาง เชน การ

ยกระดบสนราง การแกไขปรบปรงพวงรางในยานสถาน การปรบเปลยนแนวทางรถไฟ และการกอสรางยานเกบวสด

งานและรถงานในการปฏบตงาน

งานจดหาเครองจกรกลและเครองมอซอมบ ารงทาง

ประกอบดวยการจดหาเครองจกรมาใชในการปรบปรงและซอมบ ารงทางและสงมอบใหแก รฟท. เมอ งาน

ปรบปรงทางแลวเสรจ ประกอบดวย รถอดหน รถอดหนประแจ (รปท 1.3) รถเกลยหน รถสนหน รถบรรทกหน

โรยทาง รถตรวจสภาพทาง (รปท 1.4) และเครองตรวจสภาพทาง เปนตน เพอใชในการบ ารงรกษาทางรถไฟของ รฟท.

ตอไป

Page 10: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 5

รปท 1.3 รถอดหนประแจ

รปท 1.4 รถตรวจสภาพทาง EM-80 ทมา: ฝายการชางโยธา การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 11: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 6

ตอนท 2

การปรบปรงทางรถไฟและการเสรมความมนคงของทางรถไฟ

2.1 ลกษณะของงานปรบปรงทางและงานเสรมความมนคงของทาง

การปรบปรงทาง (Track Rehabilitation) มขอแตกตางจากการเสรมความมนคงของทาง (Track Strengthening)

กลาวคอ งานเสรมความมนคงของทางรถไฟจะมการด าเนนการเฉพาะการเปลยนวสดทางบางสวน คอ เปลยนราง หมอน

รองราง ประแจทางหลก อยางใดอยางหนงหรอทงหมดรวมกนโดยไมมการปรบปรงคนทาง หรอการเสรมความมนคงของ

ไหลทาง รวมทงไมมการเปลยน/เพมความหนาของหนโรยทาง และไมไดปรบปรงทางหลกในยานสถานใหสมพนธกบราง

ประธานใหม ซงมาตรฐานทางทไดจะไมเทยบเทาการปรบปรงทาง ทงน งานเสรมความมนคงของทางเปนเพยงการ

ประคบประคองทางใหมความแขงแรงปลอดภยในการใชงานในระดบหนงระหวางทรอด าเนนการอยางเบดเสรจภายใตงาน

ปรบปรงทาง การเสรมความมนคงของทางไมมการปรบแนวทาง (Realignment) หรอขยายรศมโคงใหรองรบความเรวท

สงขน รวมทงไมมการจดหาเครองจกรกลบ ารงทางหนก การด าเนนการอาศยแรงงานคนและเครองมอกลบ ารงทาง

ขนาดเบามากกวาการใชเครองจกรอตโนมตขนาดใหญในการกอสรางและการวางราง (ตารางท 2.1 และรปท 2.1, 2.2) ใน

การบรหารโครงการและการควบคมงานกอสรางในการเสรมความมนคงของทางจะด าเนนการโดยเจาหนาทจาก รฟท.

ขณะทโครงการปรบปรงทางรถไฟมการจดจางทปรกษาท าหนาทแทน รฟท. ในการบรหารโครงการ รวมถงการควบคม

งานกอสราง

ตารางท 2.1 ขอบเขตทวไปของงานหลกในการเสรมความมนคงของทางรถไฟและการปรบปรงทางรถไฟ

การเสรมความมนคงของทางรถไฟ

การปรบปรงทางรถไฟ

- เปลยนรางเกาใหเปนรางขนาดน าหนก 100 ปอนดตอหลา

- เปลยนประแจเกาใหเปนประแจขนาด 100 ปอนด

- เปลยนหมอนไมเกาใหเปนหมอนคอนกรตอดแรงทอนเดยว

- เพมความหนาหนโรยทางใตหมอนใหมความหนา 25 ซม.

- เปลยนวสดทางผานเสมอระดบ

- เปลยนรางเกาใหเปนรางขนาดน าหนก 100 ปอนดตอหลา

- เปลยนประแจเกาใหเปนประแจขนาด 100 ปอนด

- เปลยนหมอนไมเกาใหเปนหมอนคอนกรตอดแรงทอนเดยว

- เพมความหนาหนโรยทางใตหมอนใหมความหนา 25 ซม.

- เปลยนวสดทางผานเสมอระดบ

- ปรบปรงชน subgrade

- ปรบปรงเสถยรภาพของลาดทาง

- ปรบปรงรศมโคงแคบ

- ยกและเสรมความมนคงสะพาน

- จดหารถบ ารงทางหนก

ทมา: อรรถพล เกาประเสรฐ และคณะ (2557)

Page 12: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 7

รปท 2.1 การซอมทางแบบใชแรงงานคน

รปท 2.2 การซอมทางโดยใชเครองกลบ ารงทางหนก

ทมา: ฝายการชางโยธา การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 13: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 8

2.2 การบรหารโครงการและควบคมการกอสรางในโครงการปรบปรงทาง

ในโครงการปรบปรงทางรถไฟ รฟท. จะวาจางทปรกษา ซงจะไดรบการแตงตงใหท าหนาทควบคมงานกอสราง

ทงหมด โดยปฏบตงานภายใตการบรหารงานของ “วศวกร” หรอ “The Engineer” และผอ านวยการโครงการ (Project

Director) และรวมปฏบตงานรวมกบวศวกรโครงการ (Project Engineer) ของ รฟท. ทไดรบมอบหมายในการควบคมการ

กอสรางใหแลวเสรจภายในก าหนดเวลาของสญญาวาจางกอสราง รวมทงระยะเวลาการประกนความช ารดบกพรอง

(Defect Liability Period) ทปรกษาจะท าหนาทเสมอนผแทน “วศวกร” เรยกวา Engineer’s Representative โดยจะไดรบ

มอบอ านาจในเรองรายละเอยดเกยวกบเงอนไขสญญาดานเทคนคทผรบจางกอสราง (Contractor) เสนอขอความ

เหนชอบหรออนมตแลวแตกรณ เชน แบบรายละเอยด แผนการด าเนนงาน การประกนภย ชวโมงการท างาน ความ

คบหนาของงาน วสดทจะใชงาน การตรวจสอบการปฏบตงาน ปรมาณการใชวสด การวดปรมาณงาน การทดสอบ

การระงบงาน การซอมแซมเรงดวน การกอสรางทกระทบตอสาธารณชน การตรวจสอบโรงงาน เครองกดขวางและ

สญญาณเตอนภย บนทกและรายงานความกาวหนาของโครงการ เปนตน

Page 14: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 9

ตอนท 3

การกอสรางบนทางเปด

3.1 นยาม

งานปรบปรงทางเปนการกอสรางบนทางเปด กลาวคอ เปนการซอมแซมหรอการกอสรางบนทางรถไฟทยงคง

เปดใหมการเดนขบวนรถไฟผานได โดยจะด าเนนการท างานในชวงเวลาปฏบตงานทเปน “ชวงวางการเดนรถ” หรอ

Window Time ซงจะปดการเดนขบวนรถชวคราวบนชวงทาง เพอใหผรบจางด าเนนการไดวนละประมาณ 5 ชวโมง

ระยะทางประมาณ 5 ชวงสถาน (Block Section) หรอประมาณ 40 – 50 กโลเมตร ซงในระหวางชวงวางการเดนรถนจะ

มการท างานบนทางดวยเครองจกรกลขนาดหนกบนทาง ประกอบดวยขบวนรถวางรางและรถงาน เชน ขบวนรถเปลยน

รางเปลยนหมอน ขบวนรถล าเลยงรางเชอมยาว ขบวนรถบรรทกหนโรยทาง ขบวนรถเกบรางเกา รถอดหนทาง

ประธาน รถอดหนประแจ รถเกลยหน รถสนหน รถเชอมราง รถเกบวสดอปกรณ เปนตน

3.2 การเตรยมการกอนเรมด าเนนงาน

กอนเรมการด าเนนการกอสราง จะมการส ารวจจ านวนวสดทาง ไดแก ราง หมอนรองราง เครองยดเหนยวราง

ประแจ ไมปทางผานเสมอระดบ และอนๆ ทมอยกอนการด าเนนการ สรปไวเปนบญชวสดทาง จากนน รฟท. จงจะสง

มอบทาง วสดทาง รวมถงพนทยานสถานทจะสรางเปนส านกงานสนาม (Site Office) โรงเชอมราง และอนๆ ใหแกผ

รบจาง อยางไรกตามแมวาผรบจางจะรบมอบทางไปแลว แตยงไมถงเวลาในการด าเนนการซอมทาง ขณะททางชวง

ดงกลาวมสภาพทางทเสยมากจนถงพกดการซอมฉกเฉน เจาหนาทบ ารงทางของ รฟท. ซงรบผดชอบดแลพนท กมสทธ

จะเขาไปด าเนนการแกไขกอนไดเพอปองกนเหตอนตรายรายแรงทอาจเกดขน

เมอทราบก าหนดแนนอนของการด าเนนงานและจะตองปดทางชวคราว กอนจะถงเวลาปดทาง เจาหนาทจาก

ฝายทเกยวของของ รฟท. เรยกวา “คณะท างาน” จะตดตามขบวนรถทจะเขา-ออกพนท เพอใหมนใจวาขบวนรถออกจาก

Block Section ไปแลว หรอจะตองกกขบวนรถไวกอนเขา Block Section กอนจะเรมปดทาง และจะแจงยนยนให

ผเกยวของของผรบจางทราบ วาจะปดทางใหท างานไดหรอไม และไดเมอใด โดยผรบจางจะแจงแผนการท างานในแต

ละวนใหคณะท างานทราบกอนเรมเวลาปดทาง

3.3 งานทท าขณะปดทาง

งานทผรบจางท าขณะปดทาง ประกอบดวย งานทาง งานสะพาน และบางสวนของงานโยธา ซงเทคนควธการ

กอสรางของผรบจางแตละรายอาจแตกตางกนไปบางในรายละเอยดตามความเหมาะสมของสภาพการณ ในสวนนจะขอ

น าวธการปรบปรงทางโดยใชขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอน (Pony) มากลาวไวแตพอสงเขป ดงน

3.3.1 การปาดหนหวหมอนเพอเตรยมลงรางเชอมยาวใหม

ปาดหนโดยน ารถเกลยหน (Ballast Regulator) ออกท าการปาดหนหวหมอนออกบางสวน และปรบระดบหนหว

หมอนใหเสมอเปนระยะทางยาวทงสองขาง กอนทรถลงรางเชอมยาวจะเขามารายรางเชอมยาวใหม ซงจะวางทอดยาว

Page 15: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 10

โดยสวนฐานรางจะวางบนหนหวหมอน ซงตองระวงการปาดหนใหด หากปาดหนไมดเมอรายรางเชอมยาวแลวรางอาจ

ลมและพลกคนยากมากเนองจากรางเชอมยาวแตละทอนมความยาวกวา 250 เมตร ระยะทางทรถเกลยหนออกปาดหน

แตละครงไมควรเกน 5,000 เมตร เนองจากการปาดหนจะท าใหแรงตานการขยบตวของหมอนลดลง จงเปนจดออนของ

ทาง ซงกรณอากาศรอนมากอาจท าใหเกดรางดง (Buckling) ได

3.3.2 การน ารางเชอมยาวใหมลงไวขางทาง

หลงรถเกลยหนท าการปรบแตงหนโรยทางแลว ขบวนรถรางเชอมยาวจะออกท าการน ารางเชอมยาวใหมลงไว

สองขางทาง (รายราง) (รปท 3.1, 3.2) โดยขบวนรถงานประกอบดวยรถโบกบรรทกตสนคา (บทต.) พวงกนความยาว

ประมาณ 20 คน โดยมหนง บทต. ทายขบวนเปนรถทใชสลงดงรางเชอมยาวทบรรทกบนขบวนลงทงสองขาง ขบวน

รถรางเชอมยาวขบวนหนงสามารถบรรทกรางเชอมยาวได 36 เสน รางเชอมยาวแตละเสน ยาว 216 เมตร โดยเชอมราง

สนความยาวมาตรฐาน 18 เมตร จ านวน 12 ทอน หรอยาว 252 เมตร โดยเชอมรางสนความยาวมาตรฐาน 18 เมตร

จ านวน 14 ทอน หรอยาว 250 เมตร โดยเชอมรางสนความยาวมาตรฐาน 25 เมตร จ านวน 10 ทอน ในโรงเชอมราง

(รปท 3.3) การเชอมท าโดยวธเชอมไฟฟาหรอวธเชอมแบบประกาย (Electric Flash Butt Weld) ในโรงเชอมราง (รปท 3.4)

ในระยะเวลา 5 ชวโมง อาจลงรางเชอมยาวได 5 – 15 ค ขนอยกบวารางเชอมยาวจะตองลงโดยผานสะพาน ทางผาน ยาน

สถาน หรอโคง หรอไม

3.3.3 การถอดเครองยดเหนยวรางเกา

กอนถงเวลาปดทาง คนงานจะถอดเครองยดเหนยวรางเกาในทางออก โดยจะถอด 1 หมอน เวน 1 หมอน

กอนถงเวลาปดทางเปนการเตรยมการ และเมอถงเวลาปดทางกจะถอดเครองยดเหนยวรางออก 7 หมอน เวน 1 หมอน

เทานน โดยจะถอดใหเสรจกอนขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอนจะมาถง เครองยดเหนยวรางเกาทถอดออกจากทางจะ

เกบในถงขนาดใหญและถกยกขนโดยรถเกบเครองยดเหนยวรางเกาตลอดระยะทางของการเปลยนรางเปลยนหมอนในวน

นน

3.3.4 การรอทางผานเสมอระดบ

เมอรถเปลยนรางเปลยนหมอนจะท าการเปลยนรางเปลยนหมอนบรเวณทางผานเสมอระดบ รถขด รถตก (JCB)

จะขดรอทางผานเสมอระดบ และเมอรถเปลยนรางเปลยนหมอนท างานผานจดนไปแลว คนงานจะจดระยะหมอนให

ถกตองและตกหนโรยทางใส จากนนรถอดหน (Ballast Tamper) จะมาอดหนพรอมทงยกระดบใหด รถ JCB จะโกยหน

ใสและปรบแตงทางผานเพอใหรถยนตผานทางเสมอระดบนนๆ ไดเปนการชวคราวกอน

Page 16: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 11

รปท 3.1 รถลงรางเชอมยาวก าลงรายรางใหม

รปท 3.2 หลงรายรางเสรจแลว

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 17: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 12

รปท 3.3 รางเชอมยาวขนบรรทกขนรถไฟ

รปท 3.4 การเชอมรางแบบไฟฟา

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 18: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 13

3.3.5 การเปลยนรางเปลยนหมอนโดยรถเปลยนรางและเปลยนหมอน (Pony)

ขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอนจะประกอบดวยรถจกร รถโบกบรรทกตสนคา (บทต.) ดดแปลงเปนรถบรรทก

หมอนคอนกรตอดแรง 15 – 16 คน รถ บทต. ดดแปลงเปนรถบรรทกเครองปนไฟและถงใสน ามนไฮดรอลกจายให

เครองจกรท างาน และรถเปลยนรางและเปลยนหมอน (Pony) (รปท 3.5, 3.6) ทท าหนาท ดงน

1) หวรางใหมลอยไวสองดานของขบวนรถ

2) จบรางเกาออกไวสองขางทาง

3) เกบหมอนรองรางเกา ซงเกบไดทงหมอนไมและหมอนคอนกรตแบบแทงค (ทบลอก)

4) ปาดหนเกาออกสองขางทาง

5) ปนหนเกาออกใหไดระดบเสมอกน

6) หยอนหมอนคอนกรตอดแรงใหมลงพรอมทงจดระยะหมอน

7) หยอนรางใหมขนาด 100 ปอนดตอหลา ทหวไวสองดานของขบวนรถลง โดยกอนวางรางบนหมอนใหมจะมคนงานน า

แผนรองราง (Rail Pad) วางบนพนทรองรบราง (Rail Seat) ของหมอนใหม และใชเครองจบรางทอยทายขบวนรถ

Pony จบรางลงในต าแหนงพนทรองรบราง และมคนงานใชเครองมอส าหรบใสเครองยดเหนยวรางตาม โดยใส 1

หมอน เวน 2 หมอน หรอใส 1 หมอน เวน 1 หมอน

8) ขณะรถ Pony ท างาน เครนขนหมอนจะท างานโดยขนหมอนใหมมาสงทเครอง Pony และขณะเดยวกนกจะรบ

หมอนรองรางเกาทเปลยนออก แลวน าไปวางเรยงในต บทต. ทวางไว เปนการเกบหมอนเกา

9) ตลอดเวลาของการท าการเปลยนรางเปลยนหมอนโดยรถ Pony ขบวนรถจะเคลอนทไปชาๆ โดยตนตะขาบทาย

Pony และมอจบรางใตทองรถ Pony ภายใน 5 ชวโมงทปดทาง รถ Pony จะสามารถเปลยนรางเปลยนหมอนได

ความยาวประมาณ 800 – 1,200 เมตร ขนอยกบความยากงายของทาง (ทางผาน ประแจ โคง สะพาน ทางลาด

ชน เปนตน) เมอจบงานในแตละวนกจะใชรางประสาน (Compromise Rail) ขนาด 100 – 80 – 70 ปอนดตอหลา

หรอ 100 – 80 ปอนดตอหลา หรอใชประกบรางพเศษ (Special Fishplate) ขนาด 100 – 80 ปอนดตอหลา หรอ

100 – 70 ปอนดตอหลา ตอรางระหวางรางเกาและรางใหม

3.3.6 การตดตงเครองยดเหนยวรางใหม

รถงานทายขบวน Pony จะท าการสงเครองประกอบรางและเครองยดเหนยวรางใหม ประกอบดวย เหลก

ประกบราง สลกเกลยวตอราง (Fish Bolt) จานรองราง (Baseplate) สปรงคลป (Spring Clip) และอนๆ ในขณะเดยวกน

กเกบเครองยดเหนยวรางเกาทยงตกคางหลงเหลออยสองขางทางใสถงน าขนรถ และมคนงานคอยใสเครองยดเหนยวราง

ทเวนไวใหครบทกหมอน (รปท 3.7)

Page 19: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 14

รปท 3.5 ขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอนในโครงการปรบปรงทาง ระยะท 3

รปท 3.6 รางเชอมยาวใหมถกหวขนโดยรถเปลยนรางเปลยนหมอน

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 20: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 15

รปท 3.7 เครองตดตงเครองยดเหนยวราง

3.3.7 การลงหนโรยทางของขบวนรถหนขบวนแรก

ขบวนรถหนใหมขบวนแรก จะมรถโบกเทขาง (บทข.) บรรทกหนโรยทาง (Ballast Hopper Wagon) (รปท 3.8)

จ านวนประมาณ 25 คน บรรทกคนละประมาณ 28 ลกบาศกเมตร โดยจดทจะลงหนโรยทางคอ กม. ทวางรางใหมวนน

หรอ กม. ทวางรางใหม และไดรบการอดหนรอบแรกแลว เปนการลงหนเพมเตมของการเปลยนรางเปลยนหมอนในวน

กอนหนาน ในระยะทาง 1 กโลเมตรทเปลยนรางเปลยนหมอนโดยรถ Pony จะใชหนไมนอยกวา 18 – 20 บทข. ในการ

ลงหนโรยทางจะลงหนทงบรเวณหวหมอนและกลางหมอน ชนดหนโรยทางทใชจะหนอคนภเขาไฟ (Igneous Volcanic

Rocks) เชน แกรนต บะซอลต ไรโอไลต แอนดไซต ควอรตไซต ความหนาหนใตทองหมอน 25 เซนตเมตร (รปท 3.9)

3.3.8 การเชอมรางทวางในทาง

รางทไดเปลยนลงในทางทายขบวนรถ Pony แลว ชดเชอมเธอรมต ประกอบดวยคนงาน 6 – 8 คน พรอม

อปกรณและวสดเชอมจะท าการเชอมราง (รปท 3.10) และเมอเชอมรางเสรจเรยบรอยแลวตองใชเวลาประมาณ 20 นาท

ขบวนรถงานจงจะสามารถผานจดเชอมเธอรมตได

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 21: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 16

รปท 3.8 รถโบกเทขาง (บทข.) บรรทกหนโรยทาง

รปท 3.9 ทางใหมทลงหนโรยทางแลว

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 22: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 17

รปท 3.10 การเชอมรางในทางดวยวธเชอมเธอรมต

3.3.9 การอดหนและเกลยหน

ชดรถอดหนและเกลยหน (รปท 3.11, 3.12) จะเขาท าการภายหลงจากการลงหนโรยทางใหม ทงรถอดหนและ

เกลยหนจะท างานโดยการอดหนและเกลยหนตลอดระยะทางของงานทท าไดในวนกอน และจะอดหนทจดเรมตนและ

จดสนสดของงานทท าไดในวนน รวมทงทคอสะพานทงสองดาน การอดหนของงานเปลยนรางเปลยนหมอนในแตละวน

จะตองค านงถงการท าลาดไมใหลาดชนมากเกนไป

3.3.10 การส ารวจแนวราง

ชดส ารวจมความส าคญในการก าหนดแนว (Alignment) และระดบของทาง (Profile) การใหระดบและแนวราง

กอนและหลงงานวางรางของ Pony โดยจะใชหลกไมฝากคาระดบและแนวรางไวหางจากศนยกลางทางเดม 3 – 5 เมตร

แลวแตสภาพความเหมาะสมของพนทสองขางทาง หลงจากการเปลยนรางเปลยนหมอนในแตละวน ชดส ารวจจะเกบคา

ระดบและแนวรางทงหมด เพอน าไปใหชดรถอดหนและรถ บทข. พจารณาในการลอกระดบรางใหถงจดตามทไดออกแบบ

ไว ชดส ารวจจะมหลายชดเพอท าหนาทในการก าหนดระดบและแนวใหกบงานทกงานตลอดทงโครงการ

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 23: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 18

รปท 3.11 รถอดหน

รปท 3.12 รถเกลยหน

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 24: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 19

3.3.11 การเปลยนหมอนเปลยนหนโรยทางในสะพานกะบะคอนกรต

ชดเปลยนหมอนรองรางและหนโรยทางในสะพานกะบะคอนกรตจะประกอบดวย รถขดและตก (JCB) และ

คนงานสวนหนง ซงการท างานเปลยนหนในสะพานกะบะอาจจะท ากอนหรอหลงการเปลยนรางโดย Pony กได แตเพอ

ความสะดวกและลดการปกปายเบาทาง อาจจะท าตามหลงงาน Pony กลาวคอ เมอ Pony ผานสะพานกะบะจะไม

เปลยนหมอน แตจะเปลยนเฉพาะรางเปนรางใหม ชดเปลยนหมอนเปลยนหนโรยทางจะเปลยนหมอนรองรางและหน

โรยทางออก โดยหนทน าออกจากกะบะในสะพานตองออกไปใหหมดกอนใสหนใหมทสะอาดลงไป และตองตรวจรระบาย

น ากอนวาไมมสงใดเขาไปอดตน หนสกปรกทน าออกจากกะบะจะตองไมไปขวางทางระบายน าใตสะพานกะบะนนๆ

3.3.12 การเปลยนประแจ

ชดเปลยนประแจเปนประแจขนาด 100 ปอนดตอหลา จะตองท างานรวมกบฝายการอาณตสญญาณและ

โทรคมนาคมของ รฟท. กอนถงวนเปลยนประแจผรบจางจะประกอบประแจครบชดไวนอกทางขางประแจทจะเปลยน

ออก โดยใชรถแบคโฮ (Back Hoe) ชวยในการปรบพนทดานขางประแจทจะเปลยนออกใหเสมอและใชรางเกาเปนคาน

กอนน าหมอนคอนกรตประแจมาวางเรยง และใชรถแบคโฮยกรางประคองลน รางลน ตะเฆ รางเสรมตรง รางเสรม

โคง และรางกน มาประกอบเขาดวยกน (รปท 3.13, 3.14) ชดเปลยนประแจนสามารถท ากอนหรอหลงการเปลยนรางของ

Pony กได แตเพอความสะดวกในการท างานควรใหเปลยนกอน Pony มาถง

ในวนทเปลยนประแจ เมอถงเวลาปดทาง ผ รบจางจะถอดเหลกประกบรางหว-ทายชดประแจออก และใชรถ

แบคโฮ 2 คน ชวยยกชดประแจเกาในทางออกไวดานขางไมใหกดขวางการท างาน และท าการปรบระดบพนใหเสมอโดยม

ทมส ารวจใชกลองระดบก าหนดระดบเพอใหรถแบคโฮ 2 คน ชวยกนขดและปรบพนประแจเดมใหลดลงจนถงระดบท

ตองการ และรถแบคโฮ 2 คนนจะชวยกนยกชดประแจใหม ซงถกแบงเปน 2 สวน หว-ทาย เขามาวางใหตรงจดตดประแจ

ตรวจเชคแนวและสลกเกลยวตอรางใหสมบรณ ประกอบตอราง หว-ทายประแจเขาดวยกน ตกหนโรยทางทกองเตรยม

ไวขางทางใสในชดประแจ หรออาจจะใช บทข. ทพวงรถอดหนมาลงหนในชดประแจ และน ารถอดหนประแจมาท าการอด

หนในชดประแจ โดยขนแรกเนนการอดใหไดแนวและระดบของทางประธานกอน และกอนท าการเปดทาง ตองลอก

ปลายลนประแจใหอยในทาทางตรง (ทางประธาน) เมอถงเวลาเปดทางจะใชแตทางประธานอยางเดยวจนกวาผรบจาง

ดานระบบสอสารจะมาท าการตดตงระบบสอสารทปลายลนประแจ และตรวจสอบระบบใหสมบรณสมพนธกบการขอ

และคนทางสะดวก ซงปกตแลวจะใชเวลา 3 – 6 ชวโมง หลงจากการเปดทางจงจะสามารถใชทางหลกได การใสประกบ

รางพเศษ รางประสานหนาและทายประแจทายทาทางหลกจะตองตรวจตราขนใหมนคงและมลาดทเหมาะสม ไมใหแนว

ทายประแจคดบดเสยรป

หลงการเปลยนประแจแลวจะเกบรายละเอยดงานและชดประแจเกาโดยใชรถแบคโฮยกชดประแจใสรถเทรลเลอร

น าไปเกบกองในโรงกองเกบวสด (Depot) สวนรางหวและทายประแจทางประธานทจะเปลยนเปนราง 100 ปอนดตอหลา

ยาว 18 หรอ 25 เมตร 3 คราง (Buffer Rail) สามารถทจะเปลยนกอนหรอหลงการเปลยนประแจกได โดยใชรถแบคโฮ

ท างานกรณเดยวกบการเปลยนประแจ รางประสานทใชในการตอทายประแจในทางหลก ไมควรสนกวา 9 เมตร

Page 25: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 20

รปท 3.13 การเปลยนประแจในทาง

รปท 3.14 การเปลยนประแจใน Depot

ทมา: ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 26: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 21

3.3.13 การเปลยนหมอนเหลกบนสะพานเหลก

การเปลยนหมอนเหลกบนสะพานเหลกจะท าตามหลงการเปลยนรางเปลยนหมอนโดย Pony หมอนบนสะพาน

เหลกของเดมกอนเปลยนใชหมอนไมกบสะพานเหลกทมชวงยาวตงแต 20 เมตร ในโครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 3

จะเปลยนหมอนสะพานไมเปนหมอนสะพานเหลก (Steel Beam) โดยใชเหลกรปพรรณ H – Beam ขนาด 175 x 175 x

7.5 x 11 x 2,000 มลลเมตร วางบน Main Girders (กรณของสะพาน DP) และวางบน Stingers (กรณของสะพาน TP,

TT) หางกน 50 เซนตเมตร

กอนจะถงวนเปลยนผรบจางจะไปท าทยนในสะพานเพอใหสะดวกในการท างานโดยใชไมอดหนาเปนพนและใชทอ

เหลกเปนโครงสรางชวคราวรบพนไมอด และจะเลอนหมอนไมสะพานเดมออกไปดานขาง 2 หมอน เวน 2 หมอน เพอจะใช

สวานเจาะ Stinger ใหเปนรตรงกบรของ Steel Beam (รปท 3.15) ในหนง Steel Beam จะมสลกเกลยวยดกบ Stinger 8 ตว

(ขางละ 4 ตว) กอนจะท าการเจาะ Stinger จะตองส ารวจวา Stinger ทจะเจาะช ารดผกรอนหรอไม หากผกรอนจะตองท า

การเชอมปะใหสมบรณกอนแลวเจาะ หลงจากเจาะเสรจแลวตองทาสบรเวณตรงทเจาะ (ทนงใต Steel Beam ทจะวางใหม)

การเจาะ Stinger เพอเตรยมการกอนวนเปลยน Steel Beam นนตองระวงในเรองตอไปน

1) ขนาดทางกวางเนองจากมการถอดและเลอนหมอนเดมออก 2 หมอน เวน 2 หมอนตลอดสะพาน และหมอนไม

เดมโดยมากมกผ ช ารดอยกอนแลว ทางปองกนคอใชสมอกนรางแยก (Anchor Track Brace) เขาชวย

2) เครองยดเหนยวราง เครองประกอบราง เครองมอทใสถอดหรอใสเครองยดเหนยวรางทท างานบนสะพาน

เหลกมกหลนรวงลงในแมน าหรอคลองใตสะพาน ทางปองกนคอตดตาขายใตสะพานตลอดความยาวเพอกน

ไมใหเครองมอหลนจมน าหายไป

3) คนงานทท างานบนสะพานเดนถอดเครองยดเหนยว ขณะท างานมโอกาสพลาดตกสะพานได ทางปองกนคอ

ตองท าจดท างานใหยนท างานดวยความมนคง

4) ขณะท างานบนสะพาน ไมวาชวงทยงไมปดทางหรอชวงทปดทางแลว จะมรถงานเดนผานสะพานตลอด ดงนน

จะตองก าชบผปฏบตงานใหค านงถงความปลอดภยเสมอ

เมอเจาะ Stinger ครบแลว กอนวนเปลยน จะน า Steel Beam ทใสจานรองรางไวแลวมาเรยงไวรอการเปลยน

เขาแทนหมอนไม โดยน ามาเรยงไวบนสะพานดานขาง เมอถงวนทจะเปลยน Steel Beam และถงเวลาปดทางแลว ผรบ

จางจะถอดเครองยดเหนยวหมอนสะพานไมเดมออกทงหมดทงสะพาน และใชแมแรงวางบน Stinger ทงสองดาน เปน

ระยะๆ ประมาณ 3 – 4 เมตร ตอ 1 ตว และยกรางใหสงขน โดยสงกวาความสงของ Steel Beam ประมาณ 3 – 5

เซนตเมตร เพอสะดวกในการสอด Steel Beam เขาใตรางแลวขยบใหตรงร พรอมใสสลกเกลยวขนนอตใหแนนกบ

Stinger เมอใสครบทกทอนแลวปลดแมแรงลงและจดรางใหลงบนจานรองรางซงไดใสสลกเกลยวขนนอตตดกบ Steel

Beam ไวแลว หลงจากนนกใสเครองยดเหนยวรางเพอใหรางยดตรงกบจานรองรางทวางอยบน Steel Beam ตลอดทก

ตวทงสองดาน (รางซายและรางขวา) (รปท 3.16) หลงจากนนกยกรางเกาขนาด 70 ปอนดตอหลา มาใสเปนรางกน

(Guard Rail) ทงสองดาน หากท างานเสรจไมทนภายในเวลาปดทาง 5 ชวโมง หรอสะพานเปนสะพานเหลกชวงยาวแลว

กอาจใสเครองยดเหนยวราง 1 หมอน เวน 1 หมอน กอนกได สวนรางกนไวใสหลงการเปดทาง หรอใสในวนปดทางวน

ตอไปกได กอนการเปดทาง รถหน บทข. ตองมาลงหนทคอสะพานสองขาง และรถอดหนตองมาอดหนทคอสะพานเพอ

ท าลาดใหสะพานทเปลยน Steel Beam น โดยลาดตองเหมาะสมไมชนมากไปกวา 1:1,000 และเมอเสรจ งานจะตองน า

หมอนไมสะพานเกาและเครองยดเหนยวรางเกาไปเกบไวใน Depot (รปท 3.17)

Page 27: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 22

รปท 3.15 การเจาะสตงเกอรสะพาน

รปท 3.16 ตดตง Steel Beam และใสเครองยดเหนยวราง

ทมา: ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 28: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 23

รปท 3.17 หมอนเหลกสะพานทเปลยนใหมพรอมตดตงวางรางกน

3.3.14 การยกสะพานใหสงขน

งานยกสะพานใหสงขน (Bridge Raising) จะตองท าตามหลงงานเปลยนรางเปลยนหมอน หากไมท าการ

ยกระดบบนสะพาน ระดบบนสะพานจะต ากวาระดบบนคนทางประมาณ 15 เซนตเมตร เมอท าการยกสะพานแลวกจะ

ไมเปนอปสรรคตอขบวนรถทวงดวยความเรว 120 กโลเมตรตอชวโมง และท าใหบรเวณ Lower Flange ของ Main

Girder บรเวณแทน Bearing สะอาดอยตลอดเวลาเพราะอยสงกวาระดบแทนตอมอ สามารถปองกนการผกรอน

เนองจากความอบชนได ความสงทจะยกใหสงขนโดยเฉลยประมาณ 15 เซนตเมตร

ลกษณะของการยกสะพานแบงออกเปนกลมได 3 กลม ดงน

1) การยกสะพาน Deck Girder

สะพาน Deck Girder เกอบทงหมดเปนแมแครเหลก I – Beam ซงมขนาดความยาวชวงเทากบ 4 เมตรเปนสวน

ใหญ วธยกใชวธกอนงรานโครงเหลกรปพรรณ (H – Beam) ทใตสะพานแลวใชแมแรงซงมประสทธภาพเทากบ

หรอมากกวา 1.5 เทา ของแรงปฏกรยา (Reaction) เนองมาจาก Dead Load วางบนนงรานตรงบรเวณใต

Lower Flange ของ Girder หางจากหนาแทนตอมอประมาณ 60 เซนตเมตร จ านวน 4 จด แลวยกพรอมกน

ทง 4 จด ใหสะพานสงขนทละประมาณ 1 เซนตเมตร แลวใชแผนเหลก Shim Plate รองรบบนแทนตอมอบร

เวณใต End Stiffener ของ Girder เสรจแลวยกซ าอกหลายครง พรอมรองแผนเหลกทกครงทยกจนกระทงได

ความสงทตองการ (รปท 3.18) อนง กอนทจะยกครงแรกตองใหคนงานท าการยกรางหนาและทายสะพานดวย

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 29: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 24

แมแรงยกราง ซงใชขางละ 4 ตว ท าการยกรางกอน มฉะนนแลวจะไมสามารถยกสะพานขนไดเพราะน าหนก

ของทางรถไฟดานหวและทายสะพานกดไว

เมอยกไดความสงตามตองการแลว ตองท าความสะอาดแทนตอมอแลวน าแผนเหลก Bed Plate ทจะ

เสรมเปน Additional Bed Plate จ านวน 2 แผน ตอจด มความหนารวมกนประมาณ 15 เซนตเมตร วางใหเขาท

ทละแผน พรอมตอความยาวของ Anchor Bolts เดม โดยเหลกปลอกเกลยว (Splicer) ใหยาวขนตามตองการ

พรอมขนนอตใหแนนตรง และรถอดหนกจะมาท าการอดหนคอสะพานเพอท าลาดใหเหมาะสม

2) การยกสะพาน Deck Plate และสะพาน Through Plate

ขนตอนการยกและงานประกอบอนๆ เหมอนกนกบกรณของสะพาน Deck Girder แตตางกนทต าแหนงของจด

ยก คอ ไมมการกอนงราน แตจะใชวธตดตงหชาง (Bracket) ท End Stiffeners ของสะพาน แลววางแมแรงบน

แทนตอมอบรเวณใต Brackets แลวด าเนนการยกสะพานท Brackets

3) การยกสะพาน Through Truss

สะพาน Truss ไมม End Stiffeners แตม Diaphragms ดงนน จงตดตง Brackets ไวท Diaphragms แลวท าการ

ยกสะพานเชนเดยวกบกรณสะพาน Deck Plate และสะพาน Through Plate

เมอการยกสะพานแลวเสรจ กอนการเปดทางผรบจางจะน ารถบรรทกหน บทข. ท าการลงหนบรเวณคอสะพาน

ทท าการยก ทงดานเหนอและใตสะพาน และรถอดหนจะอดหนคอสะพานเพอท าลาดใหเหมาะสม

รปท 3.18 แมแรงยกระดบสะพาน ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 30: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 25

3.3.15 การปรบปรงคอสะพาน

เมอขบวนรถไฟวงออกจากสะพานจะเกดแรงกระแทก (Impact Load) ลงบนทางรถไฟทอยนอกสะพานซงวางอย

บนดนคนทาง และเหตทโครงสรางทางบนสะพานและโครงสรางทางบนดนคนทางนนมความแนนของทาง ( Track

Stiffness) ทไมเหมอนกน เมอเวลาผานไปจะท าใหระดบสนรางของทางรถไฟบรเวณคอสะพานทรดตวลงไปเรอยๆ และท า

ใหระดบตามยาวและระดบตามขวางของทางเสยจนไมไดตามพกดทางหรอท าใหรางเกดเปนแผล เพอแกปญหาดงกลาวน

จงตองท าโครงสรางทางพเศษชวงคอสะพาน (Bridge Approach) ทงสองดาน เรยกวา Track Transition Structure เพอ

ไมให Track Stiffness เปลยนแปลงอยางฉบพลนแตคอยๆ เปลยนแปลงไปทละนอย เทคนคการแกปญหาบรเวณคอ

สะพานทใชในตางประเทศมอยหลายวธ (Read & Li, 2006) อาท ใชหมอนทมขนาดความยาวคอยๆ ลดหลนลงมา, ปดวย

ชนแอสฟลตผสมรอน (HMA Underlayment) คนระหวางฐานถนน (Subgrade) และหนโรยทาง, วางแผนพนคอนกรต

เสรมเหลกใตทางบรเวณคอสะพานโดยใหแผนมความเอยงไปสดานคนทาง, ตอกเขมคอนกรต เขมไม เขมทราย หรอเขม

หน, ใชแผนรองรางชนด Elastomeric Pads รองใตรางบนสะพาน หรอใชแผนยางรองใตทองหมอน (Rubber Tie Mat)

บนสะพานเพอลด Track Stiffness

ในโครงการปรบปรงทางรถไฟระยะท 3 ไดมการใชแผนใยสงเคราะห (Geotextile) ปในทางบรเวณคอสะพาน

ความยาวขางละ 40 เมตร (รปท 3.19) วธการตดตงคอขดเอาหนโรยทางเดมออกกอนดวยเครองขดหนโรยทางหรอรถ

ลางหน (Ballast Cleaner) แลวจงบดอดดนพนทางดวยเครองบดอดซงท างานประสานกนกบเครองขดหนโรยทาง

จากนนจงปดวยแผนใยสงเคราะหเปนระยะทางยาวนบจากผนงตอมอรมฝงออกไปขางละ 40 เมตร แลวโรยดวยหนโรย

ทางใหม ทหลงผนงตอมอรมฝงวางทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง 6 นว (15 เซนตเมตร) เจาะรรอบทอแลวพนดวยใย

สงเคราะหเพอรองรบน าทไหลมาจากใตหนโรยทางและระบายออกสสองขางทางรถไฟ ภายใน 5 ชวโมงทปดทางจะท างาน

ไดหนงขางสะพาน (ความยาว 40 เมตร) เทานน และกอนการเปดทาง รถหน บทข. จะท าการลงหนและอดหนเพอให

ขบวนรถผานไดดวยความปลอดภย

3.3.16 การปองกนหนโรยทางสกปรก

การปองกนหนโรยทางมใหสกปรกปนเปอนกบวสดดนคนทางโดยเฉพาะบรเวณทดนในทางเปนโคลน สามารถ

กระท าไดดวยการท าชนทราย (Sand Blanket) หนา 30 เซนตเมตร พรอมปแผนใยสงเคราะห (Geotextile) คนระหวาง

ชน Subgrade และชนหนโรยทาง งานท า Blanketing จะตองน าหนโรยทางทสกปรก (Fouled Ballast) ซงมกพบใน

บรเวณทเกดโคลนทะลกขนจากใตหน (Mud Pumping) ออกกอนโดยใชรถลางหน (Ballast Cleaner) ท าการน าหนออก

ทงหรอท าใหสะอาด แลวปรบระดบและตบพนใหแนนพรอมปดวยแผนใยสงเคราะหเพอคนไมใหดนไหลยอนขนมา

ปนเปอนกบหนโรยทางเมอใชงาน จากนนลงหนโรยทางใหไดความหนาของหนใตทองหมอนประมาณ 25 เซนตเมตร

ในชวงการปดทาง 5 ชวโมง จะสามารถลางหนไดระยะทางประมาณ 250 เมตร รวมถงการลงหนใหมและอดหนกอน

การเปดทาง

ในสวนบรเวณทดนใตหนโรยทางปจจบนเปนดนออน (Soft Soil) ซงก าลงความสามารถในการรบน าหนกไมด

และไมสามารถปรบปรงโดยการท าใหแหงโดยการระบายน าออกได (De-watering) ดนสวนบนของคนทางควรเปลยนเปน

วสดหนกรวด (Aggregate Material) ทมความหนาไมนอยกวา 30 เซนตเมตร แทน สวนบรเวณทดนในทางเปนโคลนแต

ไมไดเกดมาจากคณภาพของดนพนทางนนจะแกไขโดยการกอสรางระบบระบายน าเพอเรงระบายน าออกจากบรเวณทดน

ในทางเปนโคลน

Page 31: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 26

รปท 3.19 แผนใยสงเคราะหรองใตหนโรยทางบรเวณคอสะพาน

3.3.17 การยายแนวโคง

ในโครงการปรบปรงทางรถไฟจะมการปรบปรงแนวโคง (Realignment) เพอเพมรศมโคงใหขบวนรถสามารถท า

ความเรวเพมขนได ในการออกแบบโคงทางรถไฟหากลกษณะภมประเทศ เขตทดนรถไฟ และปจจยอนเอออ านวยกควร

พยายามออกแบบใหรศมโคงทางราบไมนอยกวา 1,000 เมตร วธท างานของการยายแนวโคงขนอยกบระยะหางระหวาง

ศนยกลางแนวโคงใหมทออกแบบและศนยกลางแนวโคงเดม ดงน

1) หากศนยกลางแนวโคงใหมและศนยกลางแนวโคงเดมมระยะหางกนตงแต 4 เมตรขนไป กสามารถด าเนนการ

กอนทขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอนจะมาถง โดยยายแนวเสาโทรเลขขางทางไปยงแนวใหม และท างานดน

โดยไถ ถม บดอด ตงแตจดเรมถงจดสนสดของแนวโคงใหมกอน แลวรายหมอนคอนกรตใหม และวางราง

ใหมในแนวโคงใหม เมอถงวนทก าหนดใหยายแนวโคงและถงเวลาปดทาง 5 ชวโมง จะท าการตดรางเกา ณ จดท

เรมตนโคงและปลายโคงทงสองดาน และใชรถแบคโฮคอยๆ ดงรางเกาขยบเขามาหาแนวรางใหม และแตงให

เขารปโคงตอทงสองดาน คอ ตนโคงและปลายโคง เมอไดแนวและรางเกาชนกบรางใหมแลวจงใสประกบราง

พเศษหรอรางประสานเชอมกบแนวโคงใหมทงสองดาน แลวน ารถอดหนแตงแนวโคงโดยเนนจดเรมตนโคงถงจด

ชนกบแนวรางใหมทงสองดาน จากนนรถบรรทกหน บทข. จะคอยๆ เลอนมายงจดเรมตนโคง และท าการลง

หน ณ จดตนโคงไปตลอดโคงเพอใหหนพอส าหรบการอดหนในแนวโคงใหมครงแรก เมอลงหนตลอดโคงแลว

รถอดหนกจะมาท าการอดหนตลอดโคงของแนวโคงใหมใหแลวเสรจกอนการเปดทาง

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 32: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 27

2) ในกรณทศนยกลางแนวโคงใหมและศนยกลางแนวโคงเดมมระยะหางกนไมถง 4 เมตร จะประกอบรางและ

หมอนไวกอนไมไดเพราะทางใหมจะทบกบทางเกา ดงนนจะใหรถเปลยนรางเปลยนหมอนท าการเปลยนรางไป

กอน และเมอถงก าหนดวนยายแนวโคง เมอปดทางแลวจงจะใชรถแบคโฮท าการดงรางใหม(ในแนวรางเดม)

มายงแนวรางใหม โดยกอนด าเนนการจะปาดหนหวหมอนดานแนวโคงใหมออกตลอดโคงเพอใหดงรางเขาแนว

ใหมไดงาย ไมมหนหวหมอนขวาง และจะใชรถแบคโฮดงราง แตงแนวรางใหเขาแนวใหมตลอดโคงจนกระทง

เขารปแนวโคงใหม หลงจากนน รถบรรทกหน บทข. กจะคอยๆ เดนเขามาในโคงและลงหนตลอดแนวโคงใหม

ตอจากนนรถอดหนกจะมาแตงแนวใหเขารปและอดหนไปพรอมๆ กนใหแลวเสรจกอนการเปดทาง

ขอพงระมดระวงในการใชรถแบคโฮดงรางหรอแตงแนวโคง คอ ตองคอยๆ แตงแนวโคง ไมดงหรอดนรางให

เขารปในทเดยว เพราะจะท าใหรางคดมากและรางอาจจะคดตายไมกลบคน ท าใหโคงไมเขารป การควบคมจะตองคอย

ระวงในการก าหนดจดขยบแนวโคงใหเขารปและตองขยบทละนอยๆ ตลอดแนวโคง และตองท าหลายๆ ครงจนกวาจะได

แนวโคงตามทก าหนด (รปท 3.20 – 3.22)

รปท 3.20 ยายแนวโคงโดยวางหมอนและรางใหไดแนวไวกอน รปท 3.21 ตดรางและใชแบกโฮดงรางเขาจบกบแนวราง

ใหมและลงหนโรยทางพรอมยกรางอดหนดวยรถ

รปท 3.22 แนวโคงใหมทยายแลวและไดยกรางอดหนเสรจสมบรณ

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 33: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 28

3.3.18 การลงหนโรยทางของขบวนรถหนขบวนทสอง

ขบวนรถงานของงานลงหนโรยทางครงท 2 ประกอบดวยรถจกรลากจง ขบวนรถ บทข. บรรทกหนโรยทาง 8 –

10 บทข. พรอมรถเกลยหน รถอดหน และรถสนหน (Stabilizer) ขบวนรถงานชดนมบทบาทส าคญอยางมากในการ

เพมความเรวของขบวนรถทจะผานทางในโครงการปรบปรงทางรถไฟ โดยจะน าหนโรยทางไปลงเพมเตมใหไดตาม

มาตรฐานการออกแบบ แลวจะท าการอดหนและดดแนวรางใหไดระดบและแนวรางตามแบบ รถสนสะเทอนหน DGS

(รปท 3.23) จะท าการสนทาง เหมอนกบการตบหนโรยทางใหแนน ขบวนรถนจะลงหนเพมเตมบรเวณทเปลยนประแจ,

คอสะพานหลงการเปลยน Steel Beam, คอสะพานหลงการยกสะพาน, ในทางทท าการลางหนโรยทางแลว, ในทางทท า

Track Transition แลว, บรเวณทางผานกอนการตดตงแผนปทางผานเสมอระดบ และในทางทยายแนวโคงใหม

ขณะปดทาง 5 ชวโมง ขบวนรถนอาจจะลงหนไดมากกวาสองเทยว คอ เมอเรมปดทาง ขบวนรถนอาจไปลง

หนโรยทางเทยวแรกกอน ใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง แลวกลบมาท Depot และรบหนโรยทางใหมจากใน Depot แลว

ออกไปท าการลงหนไดอก ซงหลงจากทขบวนรถนออกไปท างานแลว ทางทไดรบหนโรยทางและรบการอดหนแลวขบวน

รถจะเพมความเรวได จาก 20 หรอ 30 กโลเมตรตอชวโมง เปน 50 กโลเมตรตอชวโมง หรออาจจะเปนความเรวปกต

โดยยกเลกการเบาทางของทางชวงนนกได ขนอยกบความสมบรณของแตละงาน

รปท 3.23 รถสนหน

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 34: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 29

3.3.19 การเกบรางเกา

ขบวนรถงานเกบรางเกาเปนรถงานทมรถจกรดเซลลากจง บทต. ดดแปลง 12 คน และบรรทกทลากราง (มอจบ)

ทอยบน บทต. ดดแปลง (รปท 3.24) ขบวนรถงานนจะเปนขบวนรถงานทเกบรางเกาทถอดออกไวนอกทางสองขางทาง

กอนจะเกบรางเกาขนจะมคนงานวดความยาวรางเกาใหได 144 เมตร และใชเครองตดราง ตดรางออกและจะมมอจบหว

รางเกาดานทายของรางจากทายขบวนรถดงรางขนบนขบวน และดงรางตลอดทอนเขาท ตามความยาวของขบวนรถ

ขบวนรถนจะออกท าการเกบรางในชวงปดทาง 5 ชวโมง และจะน ารางเกาทบรรทกกลบเขาไปเกบกองใน Depot กอน

เวลาเปดทาง ขบวนรถเกบรางนอาจจะเกบเครองยดเหนยวรางเกา หมอนรองรางเกาทยงเกบไมหมดของชดตามทาย

ขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอนดวย

3.3.20 การคลายความเคนของราง (Destressing)

เมอท าการอดหน ยกราง และสนหนจนไดระดบและแนวรางทถกตองตามแบบแลว จงจะท าการคลายความ

เคนของรางทเกดขนอนเนองมาจากการใสเครองยดเหนยวรางในอณหภมทสงหรอต าเกนไป โดยจะตองควบคมความเคน

ในรางใหอยในระดบทสามารถควบคมไดโดยโครงสรางของทาง เพอปองกนการเกดรางดง (Buckle) ทเกดจากการขยายตว

ของรางเนองมาจากการเปลยนแปลงอณหภม ซงในทางปฏบตนนคอนขางยากทจะเลอกเวลาท าการใสเครองยดเหนยวราง

ในหนางานขณะเปลยนรางเปลยนหมอนใหเหมาะสม คอ ทอณหภมกลาง (Mean Temperature) หรออณหภมทไมท าให

เกดความเคนภายในราง (Stress-free Temperature) ซงก าหนดคาไวท 38 3 ○C

การคลายความเคนของราง (Destressing) จะกระท าตลอดความยาวของรางเชอมยาว (Continuous Welded

Rail, CWR) เชน ระหวางสถาน ระยะทางอาจจะประมาณ 10 กโลเมตร เปนตน โดยท าเปนชวงๆ ไปตลอดทงราง CWR

โดยจะเวนชวงประมาณ 50 เมตร จากหวตอรางธรรมดาทใชเหลกประกบราง (Fishplated Joint) เพราะจะถอวาชวง 50

เมตรน เปนเสมอนสมอยดตรงแนนในขณะท าการดงรางในชวงนนๆ หลงจากท า Destressing แลว เชอวาจะชวยลด

ปญหารางดง รางเดน (Creep) ไดในระดบหนง แตกขนอยกบวธการ การประยกตใชเครองมอใหเหมาะสมกบงาน

และการควบคมงานดวย (รปท 3.25)

รปท 3.24 รถ บทต. ดดแปลงทใชจบยกลากเกบรางเกา

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 35: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 30

รปท 3.25 การตดรางเชอมยาวในทางเพอคลายความเคน

3.3.21 การเตรยมการกอนเปดทาง

กอนหมดเวลา 5 ชวโมง หรอใกลเวลาเปดทาง ผควบคมการเดนรถ (Train Control) ของผรบจางจะใชวทยหรอ

โทรศพทตดตอกบผรบผดชอบของงานทาง (Track Work) แตละงานใหคอยๆ เคลอนขบวนรถงานกลบเขายงในโรงเกบรถ

งานในการปฏบตงาน (Working Train Depot) ไมวาจะเปนขบวนรถเปลยนรางเปลยนหมอน รถอดหน รถเกลยหน

รถสนหน รถลางหน รถเกบเครองยดเหนยวราง ขบวนรถหนขบวนท 1 และ 2 รถรางเชอมยาว รถเกบรางเกา ฯลฯ

ตองกลบเขา Depot ใหหมดกอนเวลาเปดทาง ในขณะเดยวกนกจะใชวทยหรอโทรศพทยนยนความปลอดภยของทางทกๆ

งานทท า และแจงจดทปกปายเบาทาง ความเรวของรถท จะอนญาตใหผาน กม.เรมงาน – สนสด และผลงาน

เครองมอทใช รวมทงจ านวนคนมายง Train Control ทประสานงานอยกบคณะท างานของ รฟท. สวนเจาหนาทของ

รฟท. ทรบผดชอบดแลงานแตละงานกจะแจงผลงานสภาพทางกอนการเปดทางมายงคณะท างาน เพอแจงใหผร บจาง

แกไข และเมอรถงานทกคน ทกขบวนเขาอยใน Depot หมดแลว ผรบจางจะกลบประแจและลอกปลายลน แลวน า

กญแจลอกปลายลนกลบมาคนใหเจาหนาทของ รฟท. ทสถานนนๆ คณะท างานของ รฟท. กจะแจงนายสถานทางสะดวก

เพอเปดทาง

ทมา: ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 36: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 31

3.3.22 การด าเนนงานหลงการเปดทางแลว

โดยทวไปขบวนรถขบวนแรกทจะผานทางหลงการเปดทางมกเปนรถโดยสาร (รถดวน รถเรว) และถาม

โอกาสเจาหนาทผรบผดชอบงานสนามของ รฟท. จะเปนผขนตรวจทางทหวหรอทายขบวนเพอตรวจสอบสงตางๆ คอ

1) การปกปายเบาทางของงานแตละงานวาความเรวเหมาะสมกบสภาพทางหรอไม และปกไวถกตองตาม

ระยะทางทก าหนดไวหรอไม

2) สภาพทางวาหนโรยทางเพยงพอหรอไม สภาพทางมความปลอดภยหรอจ าเปนตองรบแกไข เมอตรวจพบ

ตองรบสงการทนท เชน ลงหนโรยทางสงเกนไปจนขบวนรถโดยสาร ขบวนรถสนคา วงผานชนหนโรยทาง

รางคดเกนพกด หนโรยทางนอยกวามาตรฐาน ฯลฯ เปนตน

หลงการตรวจสภาพทางตลอด 5 ชวงสถาน เจาหนาทผรบผดชอบงานสนามของ รฟท. จะกลบมายงสถาน

ทเปน Depot ของผรบจางเพอเฝาระวงเหตหลงการเปดทางอยางนอย 3 ชวโมง เนองจากเวลาเปดทางโดยทวไปจะ

เปนชวงเวลา 12.00 – 16.00 น. เพอใหขบวนรถผาน ซงมกจะเกดเหตรางคดดงเนองจากสภาพอากาศรอนจด และ

วงจรไฟตอน (Track Circuit) เปนสแดงบนผงควบคมสญญาณในยานสถาน ท าใหขอทางหรอคนทางไมได ประแจ

กลบเปนทาทางตรงหรอทางหลกไมได หรอเมอผรบจางประสงคขอเดนขบวนรถรางเชอมยาวเปลาไปบรรทกรางเชอม

ยาวท Depot ทเชอมราง หรอตองประสานงานกบผรบจางใหน ารถอดหนออกท าการแกไขบางจดทคดวาไมปลอดภย

ตอการเดนรถ และบางครงจ าเปนทผควบคมงานสนามของ รฟท. ตองน ารถยนตออกไปดงานหลกๆ หลงการ

เปดทาง เชน งานเปลยนรางเปลยนหมอนโดย Pony ทท างานในวนนนผานสะพาน ทางผาน ทางโคง งานยาย

แนวโคง งานลางหน งานเปลยนประแจ ฯลฯ เพอตรวจสอบบางงานทอาจมปญหาระหวางการปดทางเปนการ

ตรวจซ าอกครงหนง

3.4 งานทไมเกยวกบการปด-เปดทาง

นอกจากในแตละวน เจาหนาทของ รฟท. จะตองควบคมงานดาน Track Work ทท าระหวางปดทาง 5

ชวโมงจนกระทงแลวเสรจ คอ หลงเปดทางแลว ยงจะตองควบคมและตดตามผลงานทไมเกยวกบการปด-เปดทาง

แตเปนงานในโครงการอกดวย

3.4.1 งานตอกเสาเขม

ในพนทโครงการอาจมบางจดตองแกไขสภาพดนคนทางโดยการตอกเขมไมสองขางทาง ผ ควบคมตอง

ตรวจสอบขนาดของเขมไม การตอก ความยาวของเขมไมทเหลอเมอตอกไมลงกอนตด พรอมทงนบจ านวน

ตรวจสอบความมนคงของปนจนทตงบนไหลทางสองขางทาง วามนคงและปลอดภย พนเขตโครงสราง (Structural

Gauge) เพอเปนการปองกนอนตรายอนเกดจากปนจนลมทบทางรถไฟ หรอเกดอบตเหตปนจนเฉยวชนกบขบวนรถ

ขณะวงผานจดทปนจนก าลงท างาน รวมทงตรวจสอบวาแนวการตอกเสาเขมไมไดอยในแนวของสายเคเบลอาณต

สญญาณใตดนใดๆ ทงสายเคเบลของทหารอากาศ สายเคเบลของ ทศท. (ทโอท) สายเคเบลระบบอาณตสญญาณไฟ

ส สายเคเบลเครองกนถนนอตโนมต

Page 37: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 32

3.4.2 งานปรบปรงแกไขลาด

งานปรบปรงเสถยรภาพและปองกนเชงลาด ประกอบดวย การปรบแตงลาดใหไดความลาดทเหมาะสม การ

เสรมเสถยรภาพความมนคงของลาด และการจดท าระบบปองกนการชะลางพงทลายของลาด เพอเปนการรกษา

ความมนคงของเชงลาดของคนทางดนถมและเชงลาดของดนบรเวณทางตด รวมทงคนทางดนถมบรเวณคอสะพาน

เทคนคในการปองกนเชงลาดมหลายวธ เชน ปหนาดนและปลกหญา (Sodding) ฉดซเมนต (Shotcrete) ประดบ

หนใหญยาแนว (Mortar Riprap) ท าลาดผวหนาดวยคอนกรตเสรมเหลก (คสล.) (RC Slope Protection) วางกระช

หรอกลองลวดตาขายบรรจหน (Gabion) ปตาขายคลมดน (Galfan Mat) และการเสรมเสถยรภาพกมหลายวธ เชน

เพมน าหนกตาน (Counter Weight) การใชหมดยดดน (Soil Nail) การใชสมอยดหน (Rock Anchor, Rock Bolt) การ

ฉดน าซเมนตดวยแรงดนสง (Jet Grouting) (วธหลงนไมไดใชในโครงการปรบปรงทาง) หรอวธอนๆ ขนอยกบ

ลกษณะและความเหมาะสมของสภาพลาด (รปท 3.26, 3.27)

3.4.3 งานตดตงแผนปทางผานเสมอระดบ

วสดปทางผานเสมอระดบทางรถไฟท รฟท. ใชแตเดมเปนทอนไมปบรเวณทางผานเพอใหลอรถยนตขามผาน

รางรถไฟไดอยางสะดวก กรณเปนถนนลาดยางกจะราดผวหนาดวยแอสฟลต ตอมามการใชแผนปทางผานเสมอ

ระดบชนดส าเรจรป (Level Crossing Panels) ซงตดตงสะดวกและใหความราบเรยบเมอรถยนตแลนผาน โดยวสด

แผนปทใชเปนพอลเมอร (Polymer) ทงแผน ปจจบน รฟท. ก าหนดใหใชเปนชนดคอนกรตก าลงสงส าเรจรป (High

Strength Concrete Level Crossing Panel) (รปท 3.28)

งานปแผนคอนกรตส าเรจรปททางผานเสมอระดบและลาดยางลงหนคลกแอสฟลทตกหลงจากการเปลยน

รางเปลยนหมอนผานไป และรถอดหนท าการอดหนลอกรางครบ 3 รอบ จนไดแนวรางและระดบสนรางถกตอง

ตามแบบแลว จดใดทเปนทางผาน ผรบจางจะประสานกบเจาหนาทต ารวจในทองทและหนวยงานราชการเจาของ

ทางผานนน ซงอาจจะเปนองคการบรหารสวนต าบล จงหวด หรอเทศบาล เพอขอท าการปด งดใช หรอปด

ครงหนงของทางผาน เพอท าการปแผนคอนกรตส าเรจรปแทนไมปทางผานเดม และซอมผวการจราจรบรเวณ

ทางผานนนๆ ใหสมบรณ เรยบ ไมขรขระ และเปนไปตามแบบ

3.4.4 งานแกไขหลงคาคลมชานชาลา

ในโครงการปรบปรงทางรถไฟเมอเปลยนรางเปนรางใหม ขนาด 100 ปอนดตอหลา เปล ยนหมอนไมเปน

หมอนคอนกรตอดแรง และเพมหนโรยทางใตทองหมอนแลว ระดบสนรางจะสงขน ดงนนจงตองตรวจสอบความ

สงจากระดบสนรางถงโครงสรางสวนลางของหลงคาคลมชานชาลา วาเมอขบวนรถบรรทกสนคากลอง (คอนเทน

เนอร) ผานสถาน สวนบนของตคอนเทนเนอรจะตองไมล าเขาไปในเขตโครงสรางของโครงหลงคา ซงบางสถานทม

หลงคาคลมชานชาลา ทปรกษาจะออกแบบใหมการแกไขหลงคาคลมชานชาลา ดงนนการท างานเพอแกไขหลงคา

คลมชานชาลา ซงบางสถานอาจใชเปนหลงคาคอนกรต หรอเปนโครงเหลกและกระเบอง จะตองตรวจสอบการ

ท างานวาเปดพนทท างานกวาง-ยาวมากเกนไปหรอไมจนท าใหผโดยสารไมสะดวกในการขน-ลงขบวนรถขณะจอดรบ-

สงผโดยสาร และตองขงเชอกแสดงพนทท างานใหชดเจน รวมถงปองกนเหตไมใหนงรานทรดหรอเอยงหรอมวธการ

ท างานเปนทนาหวาดเสยวแกผพบเหน และตองจดใหมเจาหนาทดแลความปลอดภยในระหวางการท างาน

Page 38: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 33

รปท 3.26 ปองกนลาดโดยใชสมอยด (Rock Anchor) พรอมปผวหนาดวยตาขายคลมดน

รปท 3.27 ปองกนลาดโดยฉดซเมนต (Shotcrete) พรอมฝงทอระบายน า

ทมา: ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 39: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 34

รปท 3.28 แผนปทางผานเสมอระดบชนดคอนกรตก าลงสงส าเรจรป

3.4.5 งานวางทอระบายน า บอพก และยกระดบชานชาลาสถาน

ในโครงการปรบปรงทางรถไฟจะมงานวางทอระบายน าระหวางราง 1 กบราง 2 เพอไมใหเกดน าขงเมอมฝน

ตกและปองกนการเกดโคลนทะลกขนในยานสถาน ดงนนจงตองมการวางทอและบอพกเพอระบายน าออกจากทาง

รวมทงมการยกระดบชานชาลาสถานใหสงขนเนองจากไดเปลยนรางเดมเปนรางขนาด 100 ปอนดตอหลาซงมความสง

เพมขน เปลยนหมอนไมเปนหมอนคอนกรตอดแรงทมความหนามากขน และเพมหนใตหมอนรองรางใหมความหนา

ขนกวาเดม ท าใหระดบสนรางในยานสถานสงขน จงตองยกระดบชานชาลาใหสงขนเพอใหการขน-ลงของผโดยสารม

ความสะดวกสบายและปลอดภย โดยรอชานชาลาเดม (อาจเปนวสดคอนกรตตวหนอน หนเกลด หนฝน หนคลก)

และปรบระดบใหมโดยปทรายหยาบและคอนกรตตวหนอน หรอเทคอนกรตใหมใหไดระดบตามทออกแบบ ซงผ

ควบคมของ รฟท. จะตองตรวจและดแลไมใหผรบจางเปดพนทท างานกวางจนเปนทเดอดรอนของผโดยสาร หรอกด

ขวางการท างานของเจาหนาท รฟท. ทท างานบรเวณสถานนนๆ โดยตองกนพนทและลอมดวยเชอกใหชดเจน

โดยเฉพาะแนวทอทจะวางทอระบายน าและบอพก เนองจากการขดจะท าใหเกดเปนหลม เปนอนตรายตอผโดยสาร

ขณะขน-ลงขบวนรถ จงตองประสานกบเจาหนาทสถานใหประกาศใหผโดยสารทราบ และตองจดแสงสวางให

เพยงพอเพอเปนการปองกนเหตอนตรายขณะท างาน

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 40: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 35

3.4.6 งานกอสรางรองระบายน าคอนกรตขางทาง

ในทางตด (Cutting) ซงทางรถไฟผานเนน ผานเขา จ าเปนตองกอสรางรองระบายน าใหเพยงพอเพอ

ปองกนน าฝนในทางซงจะท าใหเกดโคลนทะลก ในโครงการปรบปรงทางรถไฟจะมการขดดนขนานไปกบทางรถไฟทง

สองดานโดยรถแบคโฮแลวถมดวยทรายเพอปรบระดบใหไดตามแบบ และใชรถแบคโฮยกรางระบายน าคอนกรต

ส าเรจรปยาวชนละ 1.0 – 1.5 เมตร วางขนานไปกบทาง (รปท 3.29) การกอสรางรางระบายน าคอนกรตสองขาง

ทางอาจใชวธการหลอในท (Cast In-situ) ขนอยกบความสะดวกในการท างาน สงทตองระมดระวงในการควบคมงาน

นคอรถแบคโฮทขดดนตองมเจาหนาทดานความปลอดภยก ากบดแลตลอดเพอสงสญญาณบอกเมอจะมขบวนรถไฟ

แลนผาน เพราะจดทกอสรางรองระบายน านจะอยชดตนหนโรยทางและบาทาง ท าใหมโอกาสเฉยวชนกบขบวน

รถไฟไดโดยเฉพาะในกรณทกอสรางในโคง เนองจากจะไมเหนขบวนรถแตไกล ดงนนผควบคมงานตองใหผรบจางจด

เจาหนาทพรอมวทยสอสารประจ าอยทสถานทใกล กม. ท างาน เมอมขบวนรถออกจากสถานดานใด ใหใชวทย

ตดตอเจาหนาทดานความปลอดภยเพอแจงผรบจางทก าลงท างานใหหยดงานกอน เปนการปองกนเหตอนตรายทอาจ

เกดขนได และการกอสรางตองท าโดยระมดระวงเปนพเศษเมอท างานในฤดฝนหรอเมอฝนตก เพราะจะท าใหดนคน

ทางหรอไหลทางทรดหรอยบตวลง อาจสงผลใหทางทรดได ดงนนจงควรใชรถแบคโฮขดโดยไมควรขดลกเกนไปและ

ไมควรใหมระยะทางยาวเกนไป ควรจะขดไปแลวลงทรายปรบระดบและยกรางระบายน าคอนกรตส าเรจรปลงเปน

ชวงๆ ระยะทางไมยาวมากนก

รปท 3.29 การปรบแตงลาดทางตดดวยรถแบคโฮและตดตงรางระบายน า คสล. ขางทาง

ทมา: กลมบรษททปรกษา PAC

Page 41: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 36

3.4.7 งานถมดนและบดอดดน

ในงานยายแนวโคงใหมและในงานสราง Depot ใหม ในโครงการจะมงานแกไขแนวโคงแคบทรศมนอยใหมาก

ขน เชน จากรศมเดม 300 เมตร เปน 1,000 เมตร เพอขบวนรถจะไดเพมความเรวได ทงน จะตองตรวจสอบ

คณภาพวสดดนถมทน ามาใช และวดความแนนของการบดอดใหไดตามเกณฑทก าหนด (รปท 3.30)

รปท 3.30 ปรบปรงพนทางโดยรอทางเดมออกและใสวสดคดเลอกพรอมบดอด

3.4.8 งานตรวจสอบรอยเชอมราง

ในแตละวนผรบจางจะน ารางขนาด 100 ปอนดตอหลา ความยาวมาตรฐาน 18 เมตร หรอ 25 เมตร มา

เชอมตอกนดวยวธเชอมไฟฟาใหมความยาวเปน 216 เมตร หรอ 252 เมตร หรอ 250 เมตร (ใชราง 18 เมตร จ านวน

12 ทอน หรอ 14 ทอน หรอราง 25 เมตร จ านวน 10 ทอน) แลวใชเครนยกไปกองเรยงไว และใชเครนยกอกครง

เพอน าไปวางบนขบวนรถรางเชอมยาว ชวงกอนการบรรทกไปใชงาน ทกวนในชวงบายถงเยน ผรบจางจะใช

เครองอลตราซาวนดตรวจสอบรอยเชอมไฟฟานวาเปนโพรงหรอมจดบกพรองภายในหรอไม (รปท 3.31) หากพบตอง

ใชเครนยกออกและตดรางแกไขรอยเชอมทพบรอยราวในรางเชอมกอนน าไปใชงาน ซงเจาหนาทควบคมงานตองหมน

ตดตามการตรวจสอบดวยเครองอลตราซาวนดของรอยเชอมไฟฟาในรางเชอมใหบอยครง เพราะจะเปนการชวย

ปองกนเหตอนตรายอนอาจเกดจากรางหกทรอยเชอมนในภายหลงเมอน าไปใชงานได

ทมา: ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 42: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 37

รปท 3.31 การตรวจสอบคณภาพรอยเชอมดวยเครองอลตราโซนก

3.4.9 งานใสจานรองรางและรางกนบนสะพานเหลก

งานใสจานรองราง 100 ปอนด และใสรางกนบนสะพานเหลกทเปนหมอนไม (เฉพาะสะพานทไมได

เปลยนเปนหมอนเหลก) หลงการเปดทางมขบวนรถเดนผานตามปกตแลว ผรบจางจะจดชดชางและคนงานสวนหนง

เพอน าจานรองราง 100 ปอนดพรอมอปกรณไปใสบนหมอนไมบนสะพานเหลกทงทวางรางใหมขนาด 100 ปอนดตอ

หลา โดย Pony แลว และไมไดเปลยนเปนหมอนเหลก โดยผควบคมตองเนนย าถงความปลอดภยในการท างานบน

สะพาน ตองมวทยสอสารตดตอกบสถานใกลเคยง แจงเวลาทขบวนรถจะมาถงเพอปองกนเหตอนอาจเกดจากขบวน

รถเฉยวชนคนงานและชางทปฏบตงานบนสะพานนนๆ หรอผควบคมอาจอนญาตใหผรบจางปกปายเบาทาง ณ

สะพานนนๆ กได โดยใชความเรวในการผานสะพานใหเหมาะสม และเมอผรบจางใสจานรองรางบนสะพานแลวกจะ

ตดตงรางกนบนสะพาน

3.4.10 งานเจาะ Stinger สะพานเหลก

กอนการเปลยนหมอนเหลกแทนหมอนไมบนสะพานเหลกประมาณ 7 – 10 วน ผรบจางจะเลอนหมอน

สะพานไมเพอท าการเจาะ Stinger โดยสวานไฟฟา (รปท 3.32, 3.33) และถาพบจดทผกรอนจะตองท าการซอมโดย

เชอมปะผและเจยใหเรยบรอยกอนแลวจงทาสกนสนม งานเจาะ Stinger สะพานนจะท าตลอดทงวนไมวาเวลาปด

หรอเปดทาง เพราะแตละสะพานเหลกทจะเจาะจะใชวนท างานหลายวน ผรบจางมกจะเรงงานเพอจะไดก าหนดวนท

จะเปลยน Steel Beams ได และจะจดเจาหนาทใหมวทยประจ าอยทสถานคอยตดตอกบเจาหนาทดานความ

ปลอดภยของผรบจางเพอแจงเวลาขบวนรถทจะผานสะพานเพอใหหยดงานเจาะสะพานกอนขบวนรถผาน

และเจาหนาทควบคมตองจดการปกปายเบาทางใหมความเรวเหมาะสมตามสภาพงานของสะพานนนๆ

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 43: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 38

รปท 3.32 การเจาะสตงเกอรสะพานดวยสวานไฟฟา รปท 3.33 สตงเกอรทเจาะเสรจ

3.4.11 งานเกบกองวสดเกาใน Depot

หลงจากเปดทาง ในแตละวนขบวนรถงานจะวงกลบเขา Depot และจะน าวสดเกาทเปลยนออกจากทางลง

จากขบวน ผควบคมจะแจงผรบจางใหท าการแยกกองวสดเกาใหชดเจน เชน จานรองราง ตะปราง สมอกนรางเดน

ประกบราง สลกเกลยวตอราง สมอกนรางแยก ส าหรบหมอนไมทงหมอนทาง หมอนสะพาน หรอหมอน

คอนกรตทบลอกเกา จะตองน าเครองประกอบรางออกจากหมอนใหหมดกอนแลวจงน ากองเรยง ทงนเพอใหสะดวก

ในการตรวจนบในภายหลง เชนเดยวกบรางเกาทถกตดเปนทอน ตองกองเกบใหเปนระเบยบใหสามารถวดความยาว

ได มฉะนนแลวในภายหลงจะยากล าบากเนองจากรางแตละทอนมน าหนกมากและมความยาวถง 144 เมตร การ

ขยบเคลอนยายภายหลงเพอวดความยาวจะท าไดยากมาก ประแจเกาทรอแลวตองแยกเรยงเปนชด ไมปทางผานท

รอออกตองถอดตะปเกลยวปลอยออกจากไมปกอนเรยงเกบ ซงจะท าใหการสงมอบวสดเกาคน รฟท. เปนไปดวย

ความสะดวกเรยบรอยและจ านวนใกลเคยงทสด ซงผควบคมงานตองใหค าแนะน าแกผรบจางและตรวจสอบใน Depot

อยางสม าเสมอ

3.4.12 งานมอบวสดทางเกา

วสดทางเกาทถอดออกจากทาง นบจ านวนและเกบกองแลว จะถกมอบรวมกบวสดทางส ารอง (Spare

Part) ใหกบแขวงบ ารงทางในพนทโครงการหลงจากการเปลยนรางเปลยนหมอนไดระยะทางประมาณ 15 – 20

กโลเมตร ซงผรบจางจะยาย Depot ไปยง Depot ถดไป โดยผควบคมจะแจงเจาหนาทแขวงบ ารงทางของ รฟท. ใน

พนทนนท าการรบมอบวสดทางเกาทอยใน Depot และ Spare Part โดยท าบนทกรวม ลงนามโดยเจาหนาทของ

รฟท. ทปรกษา และผรบจาง

3.4.13 งานรอยายรางและประแจใน Depot

เมองานเปลยนรางเปลยนหมอนไปไกลจาก Depot เดม และยายไปใช Depot ขางหนาแลว จ าเปนตองรอ

ยายรางและประแจใน Depot ทไมใชงานแลว เพอน ารางและประแจไปวางใน Depot ถดไป โดยตองเกบวสดให

เรยบรอยและใชรถไถดนหนโรยทางทใชในการวางรางใน Depot เกาใหเปนกอง ประมาณ 2 – 3 กอง ใน Depot เพอ

ทมา: การรถไฟแหงประเทศไทย

Page 44: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 39

ความเปนระเบยบ ในขณะเดยวกนกตองควบคมการวางรางใน Depot ใหมขางหนาใหถกตองตามแบบ มความมนคง

ปลอดภยตอการน าขบวนรถงานขนาดหนก เชน ขบวนรถบรรทกหน ขบวนรถบรรทกหมอนคอนกรตอดแรง ขบวน

รถบรรทกรางเชอมยาว ขบวนรถบรรทกรางเกา เขา-ออก Depot การตรวจและควบคมการรอและการวางรางและ

ประแจใน Depot จะท าใหทราบถงปญหาและอปสรรคและความกาวหนาของโครงการ

3.4.14 งานบนทกผลงาน

การบนทกผลงานทท าในวนนนๆ เชน กม.ท างาน เวลาเรมงาน-เลกงาน จ านวนคนงานและวสดทใช (เชน

หมอนรองราง หนโรยทาง) ปกตในแตละวนหลงเปดทางแลว เวลาประมาณ 17.00 น. ผควบคมงานจะลงผลงาน

ของงานแตละประเภท พรอมจ านวนแรงงานทใช เครองจกรกลทใช วสดทน าไปใช เชน ปรมาณหนโรยทาง (จ านวน

บทข.) พรอมบนทกหมายเหตไวกรณงานเกดปญหาหรออปสรรค รวมทงจดทเบาทาง ความเรวทเบาทางในแตละวน

ซงจะเปนประโยชนเมอโครงการเสรจไปแลว เนองจากสงทบนทกไวจะบงบอกทมาของความส าเรจหรอสงทตองน าไป

ปรบปรงแกไขในครงตอๆ ไป ซงการทจะไดขอมลมาบนทกนนจะอาศยการประสานงานกบผควบคมงานนนๆ ของ

ผรบจาง ทปรกษา พนกงานทควบคมของ รฟท. และ/หรอจากผรบเหมาชวง

3.4.15 งานประชม

จะมการประชมประจ าสปดาห (Work Train Meeting) ซงเปนการประชมรวมระหวางผรบจาง เจาหนาท

ควบคมงานของทปรกษา เจาหนาทควบคมงานของ รฟท. และคณะท างานการปด-เปดทาง ซงเวลาประชมท

เหมาะสมจะเปนชวงบายหลงการเสรจสนการเปดทางแลว เชน 15.00 น. โดยการประชมมวตถประสงคเพอให

เจาหนาททกฝายไดรบทราบแผนงานของผรบจางวา ในสปดาหตอไปผรบจางจะท างานอะไร ท กม.ใด ทงงานโยธา

งานทาง งานสะพาน งานระบบอาณตสญญาณ และรวมกนพจารณาวาฝายใดมปญหาหรออปสรรคเกยวกบงาน

ทจะใหท าในสปดาหตอไปหรอไมเพอพจารณาหาสาเหตเพอทจะไดปรบปรงแกไขแผนงานตอไป และเปนการน า

ปญหาหรออปสรรคทเกดจากการท างานในสปดาหนหรอสปดาหทผานมาเปนแนวทางในการรวมกนหาทางแกไขเพอ

ขจดปญหาใหหมดไป ตลอดจนเปนการตดตามผลงานวาเปนไปตามแผนงานทวางไวหรอไม

การประชม Work Train Meeting นมประโยชนอยางยงเพราะเปนการแกไขปญหาการท างานในระดบ

ผปฏบตงานกบเจาหนาททองถนในพนทโครงการนนๆ เปนประจ าทกสปดาห ซงควรใหความส าคญเพราะจะชวย

สงผลท าใหโครงการส าเรจลลวงไปดวยด

Page 45: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

การปรบปรงทางรถไฟ (Track Rehabilitation) หนา 40

บรรณานกรม

ASEAN Railways (2002) Status and Development Programme

Read, D. & Li, D. (2006) Design of Track Transitions, Research Results Digest 79, Transportation Research

Board of the National Academies, Washington, D.C.

การรถไฟแหงประเทศไทย (2547) รายงานเบองตน งานบรการทปรกษาเพอด าเนนการส ารวจออกแบบ

รายละเอยด พรอมจดท าเอกสารประกวดราคา โครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 4 ระยะท 5 และระยะท 6,

ผายกอสราง, การรถไฟแหงประเทศไทย, กระทรวงคมนาคม

การรถไฟแหงประเทศไทย (2554) รถจกรและรถพวง พฒนาการทยงใหญ จากอดตสปจจบน

การรถไฟแหงประเทศไทย (2555) โครงการปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 5 และระยะท 6 (Track Rehabilitation

Project) URL http://www.railway.co.th/resultproject/TrackRehabPrj/Main/index.asp เขาถงเมอ 29 ธนวาคม

2555.

การรถไฟแหงประเทศไทย (2555) รายงานความกาวหนา งานบรการทปรกษาเพอควบคมงานกอสราง โครงการ

ปรบปรงทางรถไฟ ระยะท 5, การรถไฟแหงประเทศไทย, กระทรวงคมนาคม

ประโชต ปญญศร “การกอสรางบนทางเปด” ฝายกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

อรรถพล เกาประเสรฐ และคณะ (2557) การเสรมความมนคงของทางรถไฟ: กรณศกษา งานเสรมความมนคง

โครงสรางทางระหวางสถานชมทางคลองสบเกา – อรญประเทศ – สดสะพานคลองลก (ชายแดนไทย – กมพชา),

การประชมวศวกรรมปฐพแหงชาต ครงท 1, 16 – 17 ตลาคม, 2557, โรงแรมเดอะสโกศล, กรงเทพมหานคร.

Page 46: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

ผด าเนนการโครงการวจย

รศ. คมสน จระภทรศลป มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร หวหนาแผนงานวจย

ผศ. ดร. มงคล กงศหรญ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร หวหนาโครงการวจย

ผศ. ดร. กตเดช สนตชยอนนต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร นกวจย

ดร. อรรถพล เกาประเสรฐ การรถไฟแหงประเทศไทย ผชวยนกวจย

พศน ยาม การรถไฟแหงประเทศไทย ผชวยนกวจย

พษณ พงษไทย การรถไฟแหงประเทศไทย ผชวยนกวจย

วาท ร.ต. คงศกด ปญญาคง การรถไฟแหงประเทศไทย ผชวยนกวจย

ทปรกษา

สชพ สขสวาง รองวศวกรใหญ ฝายการชางโยธา

การรถไฟแหงประเทศไทย

ดร. กฤษ อนรกษกมลกล รกษาการรองผอ านวยการใหญ (ดานปฏบตการและซอมบ ารง)

บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

แบบปก และจดรปเลม

วาท ร.ต. คงศกด ปญญาคง ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

ดร. อรรถพล เกาประเสรฐ ฝายการชางโยธา การรถไฟแหงประเทศไทย

ขอขอบคณภาพประกอบจาก

ฝายการชางโยธา การรถไฟแหงประเทศไทย

ฝายโครงการพเศษและกอสราง การรถไฟแหงประเทศไทย

บรษท อตาเลยนไทย ดเวลอปเมนต จ ากด (มหาชน)

กลมบรษททปรกษา PAC

Page 47: (Track Rehabilitation)...อย ในแผนพ ฒนาโครงสร างพ นฐานระยะเร งด วน (พ.ศ. 2553 – 2557) ของ รฟท

โครงการวจย การรวบรวมองคความรดานขนสงระบบราง: กรณศกษาดานโครงสรางพนฐาน

The Knowledge Accumulation of Rail Transportation: Case Study of Infrastructure

โดย

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รวมกบ การรถไฟแหงประเทศไทย

ดวยงบประมาณสนบสนนจาก

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต