1-Phân loi các nhóm thuc li tiu 2-Trình bày: c ch, ch nh, chng ch nh, c tính tng nhóm thuc li tiu 3-ng dng lâm sàng nhóm Thiazide, li tiu quai và li tiu tit kin Kali trong bnh lý tng huyt áp, suy tim. Chc nng Nephron 2. NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A) 3. NHÓM LI TIU QUAI 4. NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE 5. NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI 1.LI TIU THM THU: • Tan trong nc, c lc t do cu thn. • Ít b tái hp thu ng thn. • Hu nh không có hot tính dc lý. 1.LI TIU THM THU: C ch: • Làm tng dòng máu chy qua ty thn → gim mt phn tính u trng/ ty thn, do ó làm gim tái hp thu Na+/phn mng nhánh lên quai Henlé. 1.LI TIU THM THU: * Ch nh: • phòng nga và iu tr bc u suy thn cp. • gim áp sut và th tích dch não ty trc và sau phu thut thn kinh, gim phù não. • gim nhãn áp trc và sau khi phu thut mt. 1.LI TIU THM THU: * c tính: • Có th gây phù phi cp bn suy tim hoc ang b sung huyt phi. • H natri huyt gây các tác dng ph nh: au u, bun nôn, ói ma... *Chng ch nh: • Bnh nhân vô niu. • Bnh nhân b xut huyt não. • Bnh nhân b suy tim xung huyt. 1.LI TIU THM THU: • Dung dch tiêm truyn tnh mch có nng : 5-25% 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): *C ch: c ch enzyme C.A → c ch quá trình tái hp thu NaHCO3 và NaCl ti ng ln gn. 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): Tác ng dc lc: *Trên thn: • do c ch bài tit H+ nên làm tng th tích nc tiu và kim hóa nc tiu. • tng bài tit HCO3 -, Na+, K+, làm gim bài tit acid. *Trên thành phn huyt tng: • làm gim nng HCO3 - dch ngoi bào, gây acidose chuyn hóa. *Trên mt: • làm gim s thành lp th dch và giúp làm gim nhãn áp bnh nhân b tng nhãn áp. 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): *Ch nh: • iu tr tng nhãn áp. • Làm kim hoá nc tiu giúp thi tr 1 s cht nh: acid Uric, Aspirin... • Dùng trong nhng trng hp nhim kim chuyn hóa. 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): *c tính: • Nhim acid chuyn hóa. • Si thn do tng phosphat niu và Ca2+ niu. • Mt Kali. • Bun ng, d cm, phn ng quá mn.... * Chng ch nh: • Bnh nhân x gan, nhim acid chuyn hóa, gim Kali huyt. • Bnh nhân tin s si thn. • Ph n ang mang thai. 2.NHÓM LI TIU C CH CARBONIC ANHYDRASE (C.A): *Ch phm: -Acetazolamid (DIAMOX®): dng viên nén 125-250mg, hoc dng viên phóng thích chm 500mg. -Dichlophenamid (DARANIDE®): dng viên nén 50mg. -Methazolamid (NEPTAZANE®): viên nén 25- 50mg. 3.NHÓM LI TIU QUAI: 3.NHÓM LI TIU QUAI: *C ch: c ch tái hp thu Na+ do thuc li tiu gn kt vào v trí kt hp vi Cl- trên cht chuyên ch Na+, K+, Cl- ngành lên quai Henlé. 3.NHÓM LI TIU QUAI: *Tác ng dc lc: • tng ào thi K+, làm gim Kali huyt. • tng ào thi H+ → nhim kim. • tng ào thi Ca 2+ và Mg 2+ • làm gim thính giác. 3.NHÓM LI TIU QUAI: *Ch nh: • iu tr phù do tim, gan, thn. • iu tr cao huyt áp. • có tác dng nhanh nên c dùng trong cp cu: phù phi cp, cn tng huyt áp. *Chng ch nh: • không dùng cho ph n có thai. • không phi hp thuc gây c tính trên tai. 3.NHÓM LI TIU QUAI: *c tính: • Do thi tr quá nhanh nuc và in gii nên có th gây mt mi, chut rút, h huyt áp. • có th gây tng acid Uric máu. • gim Na+, K+, Ca2+ và Mg2+. • c tính vi dây VIII, có th gây ic do ri lon in gii làm nh hng s vn chuyn cht in gii cu tai trong. *Tng tác thuc: • Làm tng c tính trên tai khi dùng chung vi nhóm Aminoglcosid. • D gây ng c Digital khi dùng chung nhóm Glycosid tr tim. *Ch phm: • FUROSEMIDE (LASIX, TROFURID...): viên nén 20mg, 40mg, 80mg. ng tiêm 20mg/2ml. Liu dùng ti a 600mg/24h. • ACID ETHACRYNIC (ADECRIN): viên nén 25-50mg. Liu thng dùng 50-200mg/24h. • BUMETANIDE (BUMEX): viên nén 0,5mg, 1mg, 2mg. 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *C ch: -c ch tái hp thu Na+ on u ng ln xa do gn kt h thng ng vn chuyn Na +, Cl- - Liu cao gây c ch C.A ging Acetazolamid. 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *Tác ng dc lc: Là thuc có tác dng li tiu va phi. • tng bài tit Na+ ng ln xa. • tng bài tit K +. • tng acid Uric/máu do tng tái hp thu Urat ng ln gn và gim thi tr. • tác dng giãn mch (tác dng ti ch do c ch t/d co mch ca các cht Vasopressin hoc Noradrenalin). • làm gim Calci niu. • làm tng Cholesterol và LDL. 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *Ch nh: • iu tr phù do tim, gan, thn. • iu tr cao huyt áp. • còn c dùng iu tr ái thaó nht do thn. *c tính: • Gim Na+, K+, Cl- và Mg 2+/máu, gây mt mi, chán n, bun nôn, chut rút. • Tng acid Uric/máu (iu tr bng probenecid) • Làm nng thêm tiu ng do ty (c ch cha bit rõ). • Mt s tác gi thy Thiazide c ch gii phóng Insulin, và làm tng bài tit Cathecholamin → tng ng huyt. • d ng. 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *Dc ng hc: Hu ht các cht trong nhóm có tác dng sau 1 gi (dùng bng ng ung), thi gian tác dng 6-12 gi. *Tng tác thuc: • làm gim tác dng thuc tng thi tr acid Uric. • làm tng tác dng Glycosid tr tim. • tác dng li tiu b gim khi dùng chung NSAID, tng nguy c h Kali máu khi dùng chung Amphotericin B và corticoid. 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *Ch phm: • CHLOROTHIAZIDE (DIURIL) • HYDROCHLOROTHIAZIDE (HYPOTHIAZIDE) • CHLORTHALIDON (HYGROTON): tác dng kéo dài hn nên có th dùng cách ngày. • INDAPAMIDE (FLUDEX VIÊN 2,5mg, NATRILIX viên 1,5mg, LOXOL...) • XIPAMID (CHRONEXAN) LI TIU THIAZIDE Hydrochlorothiazide 12,5 – 25 16 – 24 Hydroflumethiazide 12,5 – 25 12 – 24 Bendroflumethiazide 1,25 – 2,5 12 – 18 Chlorothiazide 250 – 1000 6 – 12 Trichlormethiazide 1 – 4 24 Indapamide 1,25 – 2,5 24 4.NHÓM THUC LI TIU THIAZIDE: *Lu ý: • thuc s không còn hiu lc khi tc lc cu thn <30- 40 ml/phút. • Hydrochlorothiazide có tác dng li tiu mnh gp 10 ln Chlorothiazide. • INDAPAMIDE: +Giãn mch. +Kích thích tng hp PGE2 và PGI2 (giãn mch và chng kt tp tiu cu). +Không nh hng n chuyn hóa ng và Lipid. +T1/2= 14-24 gi Lôïi tieåu thiazide : Duøng lieàu cao hay lieàu thaáp ? Caùc taùc duïng phuï cuûa lôïi tieåu nhoùm thiazide phuï thuoäc lieàu duøng, thöôøng gaëp vôùi lieàu cao, raát ít khi gaëp vôùi lieàu thaáp : • Gaây ñeà khaùng insulin • Taêng acide urique • Taêng cholesterol vaø TG TLTK : - Gress TW. N Engl J Med 2000; 342: 905-912 - Gurwitz JH. J Clin Epidemiol 1997; 50: 953-959 LI TIU TRN THP VÀ TRN CAO Thiazide lieàu thaáp trong ñieàu trò taêng HA (Chalmers J. 1996) Thuoác Lieàu (mg/ngaøy) Chlorthalidone Hydrochlorothiazide Indapamide 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: CHT I KHÁNG ALDOSTERONE: SPIRONOLACTON *C ch: i kháng cnh tranh vi Aldosterone (do công thc gn ging Aldosteron) ti Receptor ng ln xa và ng góp → c ch tái hp thu Na+ và tng bài xut K+. 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: CHT I KHÁNG ALDOSTERONE: SPIRONOLACTON *Tác ng dc lc: Tác dng xut hin chm sau 12-24 gi -tng bài xut Na+. -gim bài xut H+, K+, Ca2+ và Mg2+. *Ch nh: -Do tác dng li tiu yu nên thng c phi hp các thuc li tiu gây mt Kali trong iu tr phù và cao huyt áp. -iu tr triu chng cu hi chng tng Aldosterone (u tuyn thng thn) nguyên phát hoc th phát (x gan). 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: CHT I KHÁNG ALDOSTERONE: SPIRONOLACTON *c tính: -tng Kali huyt. -dùng lâu gây ri lon sinh dc: chng vú to nam, chng rm lông và ri lon kinh nguyt n. -gây ri lon tiêu hóa, viêm, xut huyt d dày. *Chng ch nh: -bnh nhân tng Kali huyt. -loét d dày- tá tràng. 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: THUC KHÔNG I KHÁNG ALDOSTERONE Gm AMILORIDE và TRIAMTERENE * C ch: • Ngn chn trc tip kênh Natri → c ch tái hp thu Na+ phn sau ng ln xa và ng góp. *Dc ng hc: • Amiloride ào thi qua nc tiu di dng nguyên vn. • Triamterene b chuyn hóa thành 4- hydroxytriamterene sulfat, cht chuyn hóa này có hot tính tng ng Triamterene và c ào thi qua nc tiu. 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: THUC KHÔNG I KHÁNG ALDOSTERONE *Tác ng dc lc: Tng bài xut Na+ , gim bài xut H+, K+, Ca2+ và Mg2+ *Ch nh: • Thng c phi hp các thuc li tiu gây mt Kali iu hòa Kali huyt. *c tính: • Gây tng Kali huyt. • Triamterene gây thiu máu hng cu to ngi suy gan do nghin ru có l do c ch Dihydrofolat Reductase. 5.NHÓM THUC LI TIU TIT KIM KALI: THUC KHÔNG I KHÁNG ALDOSTERONE *Chng ch nh: • Bnh nhân b tng Kali huyt. • Không c phi hp vi Spironolacton, hoc vi cht c ch men chuyn. hp Hydrochlorothiazide: ALDACTON, ALDACTAZIDE. • AMILORIDE (MODURETIC) • TRIAMTERNE 50mg + Hydrochlorothiazide 25mg: DYAZIDE. • TRIAMTERNE 75mg + Hydrochlorothiazide 50mg: MAXZIDE. V TRÍ TÁC DNG CÁC NHÓM LI TIU
