Thuc hanh thi nghiem phuong phap day hoc hoa hoc TrinhVanBieu

8/14/2019 Thuc hanh thi nghiem phuong phap day hoc hoa hoc TrinhVanBieu

1/57

THC HNH

TH NGHIM PHNG PHP DY HC

TRNG I HC S PHM TP. HCM

KHOA HA

TRNH VN BIU

Tp. H Ch Minh - 2001


2/57

THC HNHTH NGHIM

PHNG PHP DY HC HO HC

Trnh Vn Biu (Ch bin)Thc s Trang Th LnThc s V Th ThThc s Trn Th Vn

LU HNH NI B* 2001 *


3/57

MC LC

Mc lc ..........................................................................................................03 Li gii thiu .................................................................................................04Chng 1 : TH NGHIM THC HNH PPDHHH ...................................05

1. Vai tr quan trng ca th nghim trong dy hc ho hc....................052. Phn loi th nghim ............................................................................063. S dng th nghim trong dy hc ho hc ..........................................064. Cc nguyn tc xy dng h thng th nghim phn thc hnh PPDHH85. H thng cc th nghim trong phn thc hnh PPDHHH...................10

Chng 2 : RN LUYN CC K NNG DY HC TRONGCC BUI THC HNH LLDHHH ..............................................15

1. Mc ch cc gith nghim thc hnh LLDHHH ..............................152. Yu cu rn luyn cc k nng dy hc ch yu: ni, vt bng, biu din

th nghim............................................................................................153. Quy trnh tng qut rn luyn cc k nng dy hc ch yu

trong cc bui thc hnh LLDHHH .....................................................154. Cc bc trong mt bui thc hnh LLDHHH ....................................16

Chng 3 : K THUT PHNG TH NGHIM ..........................................171. K thut s dng dng c, ho cht trong phng th nghim ..............172. Ni quy phng th nghim ...................................................................173. Cc bin php phng chng c hi khi tin hnh th nghim.............184. Mt s cht c cn ch khi lm th nghim ....................................195. Nng cho php ln nht trong khng kh ni lm vic ca mt scht c thng gp ..................................................................................226. Cu cha khi b tai nn hoc nhim c...............................................22

Chng 4 : CC TH NGHIM LP 10 ........................................................24

Chng 5 : CC TH NGHIM LP 11 ........................................................38

Chng 6 : MT S TH NGHIM LP 12.................................................49

TI LIU THAM KHO .................................................................................55


4/57

Li gii thiu

Ti liu ny dng cho sinh vin Khoa Ho HSP nm th 2 v 3 nhmcung cp mt s kin thc cbn v:

-K thut s dng dng c, ho cht trong phng th nghim-Th nghim v s dng th nghim trong dy hc ho hc- Cc k nng dy hc ch yu trong thc hnh PPDHHH- Phng chng c hi khi tin hnh th nghim.Mc ch chnh ca ti liu l gip sinh vin rn luyn cc k nng dy hc

ch yu: ni, vt bng, biu din th nghim chun b tt cho cc t Kin tpv Thc tp S phm trc mt cng nh vc dy hc ho hc trng PTTHsau khi tt nghip.

Ti liu gm c 6 chng:Chng 1: Gii thiu khi qut v vai tr, phn loi, s dng th nghim

trong dy hc ho hc; cc nguyn tc xy dng h thng th nghim v h thngcc th nghim trong phn thc hnh PPDHHH.

Chng 2: Ni v vic rn luyn cc k nng dy hc ch yu: ni, vitbng, biu din th nghim trong cc bui thc hnh PPDHHH. Hng dn sinhvin cch chun b cho mt bui thc hnh v vit tng trnh th nghim.

Chng 3: Ni v k thut s dng dng c, ho cht v phng chng chi khi tin hnh th nghim. y l mt vn quan trng c tnh bc thit cn

phi thc hin mt cch nghim tc v sc khe ca mi c nhn, tp th v cngng.

Chng 4, 5, 6: Hng dn sinh vin lm mt s th nghim chn lc phcv cho vic Kin tp, Thc tp S phm v dy hc ho hc trng PTTH.

Cun sch ny do tp th cc ging vin ca b mn Phng php Dy hckhoa Ho HSP TP.HCM bin son. nng cao cht lng phc v ca schchng ti rt mong nhn c s gp ca cc ng nghip cng nh cc em sinh

vin.

Thnh ph H Ch Minh ngy 12 thng 11 nm 2000

Cc tc gi


5/57

Chng 1

TH NGHIM THC HNHPHNG PHP DY HC HO HC

I. VAI TR QUAN TRNG CA TH NGHIM TRONG DY HC HOHC.

Th nghim c vai tr rt quan trng trong nghin cu khoa hc v quan

trng c bit trong dy hc ho hc.1. Th nghim c vai tr ht sc quan trng trong qu trnh pht trin nhn

thc ca con ngi v th gii. Th nghim l mt phn ca hin thc khch quanc thc hin hoc ti to li trong nhng iu kin c bit, trong con ngic th chng iu khin cc yu t tc ng vo qu trnh xy ra phc vcho cc mc ch nht nh. Th nghim gip con ngi gt b nhng ci ph,khng bn cht tm ra ci bn cht ca s vt hin tng. Th nghim gip conngi pht hin ra nhng quy lut cn n nu trong t nhin. Mt khc n cngip con ngi kim chng, lm sng t nhng gi thuyt khoa hc. ng nhng ghen ni: Trong nghin cu khoa hc t nhin cng nh lch s, phixut pht t nhng s tht c, t nhng hnh thi hin thc khc nhau ca vtcht; cho nn trong khoa hc l lun v t nhin, chng ta khng th cu to rami lin h ghp chng vo s tht, m phi t nhng s tht , pht hin rami lin h y, ri phi ht sc chng minh nhng mi lin h y bng thcnghim.

2. Th nghim l nn tng ca vic dy hc ho hc. N gip hc sinhchuyn t t duy c th sang t duy tru tng v ngc li. Khi lm th nghimhc sinh s lm quen vi cc cht ho hc v trc tip nm bt cc tnh cht l,ho ca chng. T cc em hiu c cc qu trnh ho hc, nm vng cc khinim, nh lut, hc thuyt ca ho hc. Nu khng c th nghim th:

- Gio vin s tn nhiu thi gian ging gii nhng vn khng r v ht v khng phi mi thu c th din t c trn vn bng li. Li ni rttru tng cn cc th nghim th c th.

- Hc sinh tip thu kin thc thiu chnh xc v vng chc. Cc em s khhiu bi v khng c nhng biu tng r rng, c th v cc cht, cc hin tngha hc. V d: phn ng to kt ta ng hyroxit dng keo, mu xanh. Nukhng c th nghim th hc sinh khng th hnh dung c dng keo nh th no.Mu xanh th c rt nhiu mu xanh khc nhau.

- Hc sinh s chng qun khi khng hiu bi, khng c n tng su scbng cc hnh nh c th..

3. Th nghim l cu ni gia l thuyt v thc t. Nhiu th nghim rtgn gi vi i sng, vi cc quy trnh cng ngh. Chnh v vy th nghim gip

hc sinh vn dng cc iu hc vo thc t cuc sng.4. Th nghim gip hc sinh rn luyn cc k nng thc hnh (cc thao tcv cch thc tin hnh th nghim), hnh thnh nhng c tnh cn thit ca ngilao ng mi: cn thn, khoa hc, k lut.

5. Th nghim gip hc sinh pht trin t duy, hnh thnh th gii quanduy vt bin chng. Khi t tay lm th nghim hoc c tn mt nhn thy nhnghin tng ho hc xy ra, hc sinh s tin tng vo kin thc hc v cngthm tin tng vo chnh bn thn mnh.


6/57

6. Khi lm th nghim rt d gy hng th hc tp. Hc sinh khng th yuthch b mn v khng th say m khoa hc vi nhng bi ging l thuyt khkhan.

II. PHN LOI TH NGHIM.1. Th nghim trong h thng cc phng tin dy hc.Cc phng tin dy hc cbn ph bin rng ri trong nh trng gm 3

loi:1) Phng tin k thut dy hc (cc phng tin nghe nhn v my dy

hc ).2) Phng tin trc quan ( dng dy hc trc quan).3) Th nghim nh trng.i vi ho hc th th nghim nh trng l phng tin dy hc quan

trng nht.2. Phn loi th nghim.Trong trng ph thng th nghim c s dng di cc hnh thc sau:1) Th nghim do gio vin t tay biu din trc hc sinh gi l th

nghim biu din ca gio vin .2) Th nghim do hc sinh t lm gi l th nghim ca hc sinh.3) Th nghim ngoi kha l nhng th nghim vui dng trong cc bui hi

vui v ho hc v nhng th nghim ngoi trng nh th nghim thchnh nh ca hc sinh.Trong cc hnh thc th nghim trn th th nghim biu din ca gio vin

l quan trng nht.

III. SDNG TH NGHIM TRONG DY HC HO HC.1. Nhng u im ca th nghim biu din ca gio vin.- Th nghim biu din do gio vin lm cc thao tc rt mu mc nn c

tc dng hnh thnh nhng k nng th nghim u tin cho hc sinh mt cchchnh xc.

-C th thc hin c cc th nghim phc tp, c cht c, cht n.-Tit kim ho cht, tn t thi gian hn.2. Nhng yu cu s phm v k thut biu din th nghim.a) Phi m bo an ton.

- Cc cht c, d n khng dng lng ln-Thn trng nghim tc theo ng cc quy nh v bo him

b) Phi m bo thnh cng.-Nm vng k thut th nghim-Thao tc nhanh chng, kho lo

c) Th nghim phi r rng, hc sinh quan st c y .- Th nghim khng b che lp- Dng c d nhn

- Dng phng mu sc thch hpd) Cc th nghim phi n gin, dng c phi gn gng m thut, mbo tnh khoa hc.

e) Tn t thi gian.f) S lng th nghim trong mt bi nn va phi.g) Phi kt hp cht ch th nghim vi bi ging.3. Nhng phng php cbn s dng th nghim trong dy hc.

Trong dy hc c th s dng th nghim theo 1 trong 2 phng php sau:


7/57

- Phng php nghin cu: dng th nghim xc nhn gi thuyt, trt ra kin thc.

- Phng php minh ho: dng th nghim minh ho cho kin thc bit.

S dng th nghim theo phng php nghin cu hay phng php minhha l ty thuc vo tnh phc tp ca vn nghin cu. Nu nh vic gii quytvn khng i hi s cng thng ng k hot ng tr lc ca hc sinh th nntheo phng php minh ha. Ngc li, nu nh s tri gic, tip thu kin thc vi tng nghin cu i hi s phn tch phc tp hn, phi ng vin tr nhv

t duy th nn dng phng php nghin cu.

4. S dng hnh v v cc phng tin dy hc thay cho th nghim.

Vi nhng th nghim kh, nguy him, c hi c th dng hnh v thayth. Gio vin c th v ra giy kh ln hoc in ra bn trong chiu trn myOVERHEAD. Cng c th d cc bng ghi hnh chiu cho hc sinh.

5. Th nghim lng nh.

a) M t dng c:

Dng c ny l mt tgiy A4 c in 5 hnh vung en v 5 hnh vungtrng. Tgiy c p platic (hoc n gin hn c th lng vo trong mt tinilon).

- n gin, gn gng, d di chuyn vkhng phi dng n ng nghim.

- d quan st v c nhn trc tip (khng nhn qua thy tinh nh lmtrong ng nghim).

- tit kim ho cht.c)S dng th nghim lng nh trong cc bui thc hnh PPDHHH:

Vic cho sinh vin lm th nghim lng nh nhm gio dc thc titkim, ng thi cng tp dt cho cc em khi v trng ph thng bit t to radng c v bit s dng n trong dy hc. C th thc hnh cc th nghim sau:

- in phn dung dch mui n- Nhn bit gc clorua- Nhn bit axit sunfuric v mui sunfat- Nhn bit ion sunfua- Hiroxit lng tnh- To hiroxit kim loi kt ta t dung dch mui tng ng.

b) Thc hien th nghiem:

Tren cac o vuong se thc hien cac thnghiem lng nho n gian nh : th nghiem taochat ket tua, ien phan dung dch Lng hoachat se lay rat t, chng 1 vai giot. Cac thnghiem co chat mau c thc hien tren cac o

vuong trang, cac th nghiem tao ket tua trang sec thc hien tren cac o en. Cach lam nay cou iem la:


8/57

d) S dng th nghim lng nh trong dy hc ho hc PTTH:

cc trng PTTH gio vin c th lm sn cc tgiy A4 c in vungtrng en p platic, pht cho mi bn cho hc sinh t lm th nghim. Nukhng c iu kin, ho cht c th dng chung cho 2-3 dy bn. Hc sinh s rtthch th khi c t tay lm th nghim. Vic quan st khong cch ngn cngs tt hn l gio vin lm cho c lp xem. Nh vy, khng nht thit lc no giovin cng phi dng nhng th nghim ln c lp quan st m c th cho

tng nhm hc sinh trc ti p lm v quan st th nghim. Vi vic s dng thnghim lng nh, c th thay th th nghim biu din ca gio vin bng thnghim t lm ca hc sinh, to iu kin cho hc sinh hot ng mt cch tgic, tch cc.IV. CC NGUYN TC XY DNG H THNG TH NGHIM THC

HNH PPDHHH.

Cc th nghim trong phn thc hnh PPDHHH chnh l cc th nghim sdng dy hc trng ph thng. Mun th nghim i vo cc bi ging hohc PTTH mt cch c hiu qu th phi xy dng h thng th nghim thchnh PPDHHH theo cc nguyn tc sau:

1. Cc th nghim phi gn vi chng trnh ho PTTH, phc v tt nhtcho vic i thc tp s phm v ging dy ho hc ph thng.

Th nghim PPDH nhm chun b cho sinh vin dy tt chng trnh hohc ph thng. V vy cc th nghim phi gn vi ni dung ca tng chng,tng bi ging ca chng trnh ho hc PTTH. Cn phi khc phc tnh trnghin nay l cc th nghim ch yu tp trung vo cc bi ging v cht, phn lthuyt ho i cng gn nh khng c th nghim. Cn ch n tnh cn itrong ton b chng trnh, c gng th nghim i vo cng nhiu bi gingcng tt.

Do thi gian dnh cho th nghim PPDH c hn nn khng th dn tri chochng trnh ca c 3 lp 10, 11, 12. Trong mt chng mc no nn u tinn cc bi s dy khi thc tp s phm. V th nn tp trung cho lp 10,11 v khii thc tp s phm gn nh 100% gio sinh c phn dy nhng lp ny vnhng nm u ra trng v ging dy PTTH th cng nh vy .

2. Th nghim phi gn vi ni dung bi ging, tt nht l chn c ccth nghim gip hc sinh tip thu cc kin thc li, trng tm.

Cc th nghim ho hc trng ph thng d l dng no cng unhm gip hc sinh tip thu tt ni dung bi hc v nm vng h thng cc kinthc ho hc cn thit ca chng trnh PTTH. V vy cc th nghim phi gnvi ni dung ca cc bi ging c thph thng . Mt khc vic tip thu kinthc ca hc sinh c hiu qu, khng th th nghim mt cch trn lan m phi ctrng tm, trng im. Khi la chn cc th nghim a vo bi ging, tt nhtnn chn cc th nghim gip hc sinh tip thu cc kin thc li, trng tm. Slng th nghim trong mt bi cng khng nn qu nhiu, c th t 3 n 5 thnghim l hp l.

3. Th nghim phi trc quan, hin tng r rng, c tnh thuyt phc.

S dng th nghim trong dy hc chnh l mt hnh thc dy hc theophng php trc quan. V vy th nghim phi d quan st, hin tng r rng, c


9/57

tnh thuyt phc. Chng ta phi la chn cc phn ng, cc qu trnh ho hc ckm theo hin tng quan st c d dng bng mt thng. l cc phn ng:

- c s bin i mu sc- c to cht kt ta, cht kh bay ln khi dung dch- c s ta nhit hay thu nhit- c hin tng chy, n, pht quang4. Th nghim phi hp dn, kch thch hng th vi ngi dy v ngi

hc.

Mt trong nhng nguyn nhn chnh lm cho sinh vin khng thch ccbui thc hnh l do th nghim khng hp dn, khng gy c ham mun hnhng. N cng chnh l nguyn nhn m cc th nghim thc hnh c nghincu ki hc b xp x mt ch khi sinh vin tr thnh gio vin ph thng.

Nh vy th nghim khng nhng ch cn em li hng th cho hc sinhm cn phi mang li hng th cho c ngi lm th nghim.

Thng thng th nhng th nghim lm cho hc sinh hng th cng s dgy cho gio vin hng th. Khi nhn hc sinh ca mnh chm ch di theo cchin tng phn ng xy ra, thy cc em hoan h cng lm cho gio vin vuiri. xo dy chay, mt trong nhng gii php quan trng l phi a cc thnghim hp dn vo bi ging m trc ht l a vo cc gi th nghim thchnh PPDH.

5. Th nghim d kim ho cht, n gin, d lm.

Phi cho sinh vin tp s dng, lm quen vi cc dng c cng n gin,mc mc cng tt. Ho cht dng cho th nghim cng d kim cng tt. C nhvy th cc em mi c chi lm c nhiu th nghim khi tr thnh gio vin

ph thng. Chng hn, nu nh cho sinh vin lm th nghim in phn dung dchmui n bng my chnh lu dng in mt chiu th khi v trng ph thng thnghim ny s b b ngay lp tc. Nhng nu dng ngun in bng 3 pin 1,5 vonn gin th sinh vin v ngay c cc em hc sinh ph thng cng s c nhiu chi lp li th nghim .

6. Vic thc hin th nghim khng c mt qu nhiu thi gian, lm nhhng n tin trnh bi ging.

V thi gian dnh cho mt tit ln lp PTTH rt ngn (ch c 45 pht) lic qu nhiu nhim v m ngi gio vin phi thc hin nn cc th nghim trnl p phi nhanh, gn, khng lm mt nhiu gi dy. Mt s th nghim xy rachm, gio vin phi cho hc sinh tr li cu hi hay ging sang ni dung khctrong thi gian chi. Ni chung khng nn lm dng nhng th nghim ny vdnh hng n s lin tc ca tin trnh bi ging.

7. Th nghim phi an ton, cng t c hi cng tt. Nn thay cc th

nghim c bng cc th nghim khng c hoc t c hn.Th nghim phi an ton l mt trong cc nguyn tc bt buc phi tun

theo khi la chn v tin hnh th nghim. Mt khc mt trong nhng nguynnhn lm cho sinh vin s n phng th nghim v cng lm cho cn b hngdn ngi cc gi thc hnh l do c cc th nghim gy c. V vy gi gnsc kho cho cn b, sinh vin bn cnh cc bin php phng chng c hi s nin phn sau, cch hay nht vn l la chn cc th nghim cng t c hi cngtt. Nu c iu kin nn thay cc th nghim c bng cc th nghim khng c


10/57

hoc t c hn. Vn ny cng s trnn c ngha trong vic xo b dy chaymn Ho trng ph thng. Gio vin ph thng cng rt ngi v thng lntrn cc th nghim gy c.

8. S lng th nghim trong mt bui thc hnh cn h p l, khng nnnhiu qu sinh vin c thi gian rn cc k nng dy hc.

Thc hnh PPDH khng ch gip sinh vin thc hin thun thc cc thaotc th nghim m cn rn luyn cho h cc k nng dy hc cn thit. Mt iucng cn lu l: mt phn ng k cc th nghim phc v cho chng trnh

PPTH, sinh vin c lm trong cc bi thc hnh Ho i cng, V c, Huc. Trong thc hnh PPDH ch nn la chn nhng th nghim tiu biu, inhnh. Nu tham lam a vo qu nhiu th nghim th phn thi gian rn cc knng dy hc s gim bt, sinh vin s rt kh khn khi i TTSP.

V. H THNG CC TH NGHIM THC HNH LLDHHH.

H thng gm 86 th nghim trong :- 31 th nghim thuc chng trnh lp 10- 27 th nghim thuc chng trnh lp 11- 28 th nghim thuc chng trnh lp 12

PHN I

HA HC LP 10

CHNG I: CU TO NGUYN T( 1. Thnh phn cu to ca nguyn t -kch thc -khi lng nguyn t( 2. Ht nhn nguyn t -nguyn t ha hc - ng v( 3. V nguyn t

TN 1:. t chy tu chin ch (Cc electron lp ngoi cng quyt nh tnh cht

ho hc ca nguyn t)( 4. H thng tun hon cc nguyn t ha hcTN 2:. Viu ca cc kim loi kim. (Cc nguyn t trong cng phn nhm ctnh cht ha hc ging nhau)CH NG II : LIN KT HA HC - NH LUT TU N HON

MENELEEP( 1 .Lin kt cng ha tr

TN 3 : Hiro phn t v hiro nguyn t (Lin kt trong phn t H2 lm cho phnt H2 km hot ng hn nguyn t H )

( 2. Lin kt ion( 3. Ha tr ca cc nguyn t

( 4. Cc tinh thTN 4 :Tnh cht khng bn ca tinh th phn t I2 5. Mol( 6. T khi ca cht kh( 7. S bin i tun hon tnh cht ca cc nguyn t ha hc

TN 5: S bin i tnh cht ca cc nguyn t trong phn nhm chnh( 8. V tr ca cc nguyn t trong HTTH v tnh cht ha hc ca chng( 9. nh lut tun hon Menlep


11/57

CHNG III : PHN NG OXI HA - KHCHNG IV : PHN NHM CHNH NHM VII - NHM HALOGEN

( 1. Cc halogen 2. Clo

TN 6: iu ch cloTN 7: Clo tc dng vi ng kim loiTN 8: Clo tc dng vi nc. Tnh ty mu ca axit hipoclor.

( 3. Hiro clorua HClTN 9: iu ch kh hiro clorua

TN 10 : Tnh tan ca hiro clorua( 4. Axit clohiric v mui clorua

TN 11: Axit clohiric tc dng vi kim loiTN 12: Nhn bit gc cloruaTN 13: in phn dung dch mui n

( 5. Mt s hp cht cha oxi ca cloTN 14: iu ch nc Javen, clorua viTN 15: Tnh oxiho ca KClO3

( 6. Brom v iot 7. Flo

CHNG V : OXI - LU HUNH. L THUYT V PHN NG HA HC( 1. Phn nhm chnh nhm VI 2. Oxi

TN 16: iu ch oxiTN 17: St chy trong oxiTN 18: Lu hunh chy trong oxi (un nng hn hp bt lu hunh v kali

pemanganat)TN 19: Cacbon chy trong oxi (un nng hn hp bt than v kali pemanganat)

( 3. Lu hunhTN 20: Lu hunh tc dng vi ng

( 4 . Hiro sunfuaTN 21: Nhn bit ion S - -( 5. Cc oxit ca lu hunh

TN 22: iu ch kh sunfurSO2 6. Axit sunfuric H2 SO4

TN 23: Tnh ho nc ca axit sunfuric cTN 24: Tnh axit ca axit sunfuricTN 25: Tnh oxiha mnh ca axit sunfuric c, nngTN 26: Nhn bit axit sunfuric v mui sunfat

( 7. Hiu ng nhit ca phn ng( 8. Tc phn ng ha hc

TN 27: Tc phn ng t l thun vi nng cc cht tham gia phn ng (Zn+H2SO4)TN 28: Tc ca phn ng ph thuc vo nhit (CuO + H2SO4)TN 29: Tc ca phn ng ph thuc vo cht xc tc (t ng vi tn thuc

l)TN 30: Xc tc cho s si bt ca cc nc gii kht c ga

( 9. Cn bng ha hcTN 31: S chuyn dch trng thi cn bng theo nhit

( 10.Sn xut axit sunfuric


12/57

PHN II

HA HC LP 11

CHNG I : SIN LI( 1. Cht in li

TN 1: Tnh dn in ca dung dch in li( 2. Sin li( 3. Axit- baz

TN 2: Bn cht ca phn ng axit-baz(to mu hng bng nc l)TN 3: Cht ch th mu bng bng dm btTN 4: Hirxit lng tnh

( 4. pH ca dung dchTN 5: Xc nh pH ca dung dch

( 5. MuiTN 6: Tnh axit-bazca dung dch mui

( 6. Phn ng trao i ion

CHNG II: NIT - PHOTPHO

( 1. Mu( 2. Nit

TN 7: iu ch nit 3. Amoniac

TN 8: iu ch amoniacTN 9: Tnh tan ca amoniacTN 10: Trng chui vo bnhTN 11: Amoniac tc dng vi hiro clorua (bp ra khi)TN 12: S chuyn dch trng thi cn bng theo nng

( 4. Dung dch amoniac. Mui amoniTN 13: S thng hoa ca mui amoni

( 5. Sn xut amoniac

6. Axit nitricTN 14: Tnh cht xi ha mnh ca axit nitricTN 15: Nhit phn mui nitrat (vt la mu nhim)TN 16: Nhn bit ion NO3-

7. PhotphoTN 17: Photpho tc dng vi oxi (xc nh thnh phn khngkh)

8. Axit photphoricTN 18: Tnh tan khc nhau ca cc mui photphat

( 9. Phn bn ha hc

CHNG III: I CNG HA HC HU C

( 1. Mu( 2. Thnh phn nguyn t v cng thc phn t( 3. Cu to phn t hp cht hu c

CHNG IV: HIROCACBON NO

( 1. Dy ng ng ca metan (ankan)TN 19: iu ch v th tnh cht ca kh metanTN 20: Phn ng clo ha metan

2. Xicloankan


13/57

CHNG V: HIROCACBON KHNG NO

( 1. Dy ng ng ca etilenTN 21: iu ch etilenTN 22: Phn ng cng etilen vi brom

( 2. Ankaien. Cao su( 3. Dy ng ng ca axetilen (ankin)

TN 23: iu ch axetilenTN 24: Phn ng cng brom ca axetilen

TN 25: Phn ng th nguyn t hiro ca axetilenTN 26: t chy nc CHNG VI: HIROCACBON THM

( 1. Benzen v cc cht ng ngTN 27: Tnh cht vt l ca benzen.

( 2. Mt s hirocacbon khc

CHNG VII: NGUN HIROCACBON TRONG THIN NHIN

( 1. Kh thin nhin( 2. Du m( 3. S chng ct than

H THNG HA V HIROCACBON

PHN III

HA HC LP 12

CHNG I: RU PHENOL AMINTN 1: Phn ng ca ru vi axit bromhiricTN 2: Pho hoa trong cht lngTN 3: Phenol l mt axit yuTN 4: Phn ng ca phenol vi nc brom

TN 5: Phn ng ca anilin vi nc bromCHNG II: ANEHIT AXIT CACBOXILIC ESTETN 6: Phn ng trng gng ca anehitTN 7: Phn ng ca anehit vi ng (II) hiroxitTN 8: Phn ng to este ca axit cacboxilic vi ruTN 9: Vin b si btCHNG III: GLIXERIN LIPITTN 10: Phn ng ca glixerin vi ng (II) hiroxitCHNG IV: GLUXITTN 11: Phn ng trng bc ca glucozTN 12: Phn ng ca saccarozvi ng (II) hiroxit

TN 13: Phn ng mu ca tinh bt vi dung dch iotCHNG V: AMINOAXIT V PROTITTN 14: Tnh cht lng tnh ca aminoaxit (phn ng vi axit, baz)TN 15: Phn ng mu c trng ca protitTN 16: Tc dng ca nhit n protit

CH NG VI: HP CHT CAO PHN TV VT LIU POLIME

CHNG VII: I CNG V KIM LOI


14/57

TN 17: Phn ng ca ng vi dung dch mui thy ngn(bin ng thnh bc)

TN 18: iu ch kim loi bng phng php in phnCHNG VIII: KIM LOI CA CC PHN NHM CHNH NHM I, II, IIITN 19: Natri tc dng vi ncTN 20: Magie tc dng vi ncTN 21: Phn ng nhm mc lng tTN 22: Nhm tc dng vi ncTN 23: Tnh cht lng tnh ca nhm hiroxit

CHNG IX: STTN 24: Phn ng ca st vi dung dch axitTN 25: Phn ng ca st vi dung dch ng (II) sunfatTN 26: Phn ng ca dung dch st (III) clorua vi ngTN 27: Phn ng iu ch st (II) hiroxit v tnh d b oxiho ca n

TN 28: Phn ng iu ch st (III) hiroxit t dung dch mui tng ng


15/57

Chng 2

RN LUYN CC K NNG DY HCTRONG CC BUI THC HNH PPDHHH

Vic rn luyn cc k nng dy hc cho sinh vin Khoa Ho HSP khngch gii hn trong khun kh cc bui thc hnh PPDHHH. N phi c thc

hin trong khung thi gian ca tng th qu trnh o to sut kho hc.

I. MC CH CC GITH NGHIM THC HNH LLDHHH.1. Rn luyn cho sinh vin c k nng tin hnh th nghim mt cch

thnh tho, nhanh chng, hiu qu.2. Bit kt hp th nghim vi ni dung bi ging.3. Rn luyn cho sinh vin k nng din t, k nng vit bng, v

hnh ging tt mt on bi hc c th nghim .4. Rn luyn tc phong s phm: bnh tnh, chng chc, t nhin.

II. YU CU RN LUYN CC K NNG DY HC CH YU: NI,

VIT BNG, BIU DIN TH NGHIM.1. Yu cu rn luyn v k nng biu din th nghim.

1. Nm vng k thut tin hnh th nghim th nghim thnh cngmt cch nhanh chng.

2. Bit hng dn v to iu kin cho hc sinh quan st tt cc hintng xy ra.

3. Bit phn tch v khai thc th nghim phc v cho ni dung biging.

4. Kt hp th nghim vi li ni v vit bng mt cch khoa hc.2. Yu cu rn luyn v k nng ni.

1. Ni to, nghe.2. Ging ni thch hp.3. Din t lu lot.4. Sinh ng, hp dn.

3. Yu cu rn luyn v k nng vit bng.1. Vit ng.2. Vit r.3. Thng hng.4. Trnh by p.

III. QUY TRNH TNG TH RN LUYN CC K NNG DY HCCH YU TRONG CC BUI THC HNH PPDHHH.

1.

Sinh vin hc v cc thao tc th nghim c bn, ni quy, cch phngchng c hi, phng php s cu trong phng th nghim (gio vinhng dn bng li kt hp cho xem 3 bng ghi hnh, sinh vin nghe, ghichp v tho lun).

2. Sinh vin nghe hng dn, tho lun trao i nm vng cc yu cu cak nng ni, vit bng, biu din th nghim.

3. Sinh vin lm th nghim, t p ging c th nghim trong cc bui thchnh.


16/57

4. Sinh vin t rn luyn k nng ni, vit bng nhng lc rnh trnghoc nh (c nhn hoc theo nhm).

5. Sinh vin tnh gi v nh gi ln nhau k nng ni, vit bng trongnhm hc tp, ghi kt qu vo phiu im.

6. Kim tra, nh gi kt qu ln 1 v ln 2 (vi nhng sinh vin cha tyu cu).

IV.CC BC TRONG MT BUI THC HNH PPDHHH.

1.

Gio vin kim tra phn chun b ca sinh vin: kim tra vv kim traming.2. Gio vin gii thiu ni dung, mc ch, yu cu cc cng vic phi lm;

t cu hi, gii p thc mc, hng dn cc th nghim kh khi cn thit.3. Sinh vin t tin hnh th nghim c nhn hay lm theo nhm nh, chun

b ln ging mt on bi c th nghim trong sch gio khoa ph thng.4. Sinh vin ln ging trc nhm, cc sinh vin khc gp .5. Gio vin nhn xt, tng kt rt kinh nghim.6. Sinh vin vit bo co kt qu th nghim v nhng thu hoch trong v

tng trnh, lm v sinh v dn dp phng th nghim .

VIT TNG TRNH TH NGHIM

Tn thnghim Bi lp

Cch tin hnh Hnh vPhng trnh phn ng v

k thut th nghimthnh cng


17/57

Chng 3

K THUT PHNG TH NGHIM

I. K THUT SDNG DNG C, HO CHT TRONG PHNG THNGHIM.

1. S dng dng c thy tinh:- Cn nh tay, trnh va chm mnh.- Khng ng dung dch axit, kim c trong cc bnh thy tinh mng.- Khng un nng, rt nc nng vo cc dng c thy tinh c thnh dy.- Khi un nng bnh cu, ng nghim phi un t t v u, hnng

ton bng nghim ri mi un tp trung vo y. Hng ming ngnghim v phi khng c ngi.

2. S dng n cn:- Khng cn trong n kh kit, nu ang un phi tt n ri mi

thm.- Khng cn qu y, chm la tn n sang n kia (d lm cn

ra ngoi v bc chy).- Khng dng ming thi tt n, nn ly np n chp ln ngn la.

3. Ly ho cht- Tuyt i khng da tay tip xc trc tip vi ho cht.- Mi ho cht phi ly bng mt dng c ring m bo s tinh khit.- Ly xong cn y nt ngay, vng v tr quy nh.

4. S dng cht d chy (cn, du ho, xng, benzen, axeton)- Khng gn la- Nn cha trong nhng bnh nh cho sinh vin, hc sinh dng trnh

nguy him.5. S dng cht d n (mui clorat, nitrat v cc hn hp ca chng vi photpho,

lu hunh)- ring mt ch, trnh s va chm, dm ln cc cht d n.- Khng dng vi liu lng ln.- Nghin tng cht trong nhng ci ring, nu cn trn ln dng lng g

trn mt cch nh nhng.6. S dng axit, kim

- Khng dy ra tay, ngi, qun o hay bn vo mt ( tt nht nneo knh).

- ng trong cc bnh nh, thnh dy.- Pha long axit sunfuric c phi cho tng lng nh axit vo nc, quy

u (khng c nc vo axit).

II. NI QUY PHNG TH NGHIM.

1. Phi nghin cu k cc th nghim s tin hnh trc khi n phng thnghim.

- c ti liu hng dn v sch gio khoa ph thng nm vng mcch, yu cu, cch tin hnh th nghim; th nghim s biu din khi dy bi notrong chng trnh ph thng

-Cc th nghim c cht c phi d kin trc cch phng chng.


18/57

2. Khi tin hnh th nghim.

- Phi ht sc cn thn th nghim thnh cng, trnh tai nn, gy ccho bn thn v nhng ngi xung quanh.

-Tun th theo ch dn ca ti liu v ca cn b ph trch phng thnghim.

-Khng t lm cc th nghim ngoi ni dung bi hc.-Khng i li ln xn, ni chuyn n o.-Khi c tai nn xy ra phi bo vi gio vin hng dn ngay lp tc.3. Phi gi gn ho cht, dng c khng c h hng.- Mi sinh vin u phi c thc gi gn dng c, tit kim ho cht m

mnh s dng.- Ly ho cht ng lng ghi trong ti liu (khng nhiu qu hay t

qu), mi ho cht dng mt ng ht (hoc mung) ring.- Sau khi ly xong lng vo v tr c.- Khng ho cht dy, bn vo ngi khc.- Ho cht ri ra ngoi phi dn ngay.- cc cht thi vo ng ni quy nh.4. i vi cc th nghim c cht c phi ht sc ch .

- Ly tht ng lng ho cht theo hng dn.- iu ch va dng th ngng ngay th nghim .- Thit b th nghim phi an ton, nt v cc ng dn kh phi kn, khng

r r kh c ra ngoi.- Khi cn thit phi thc hin trong t ht.- Hy cht c ngay sau khi xong th nghim.

5. Tham gia y v c hiu qu cao cc bui th nghim.

- Ngh phi xin php v lm b.- Tn dng thi gian rn cc k nng s phm.- Khng t b v sm.6. Cui mi bui th nghim.

- Lm v np tng trnh.- Ra sch cc dng c.- Xp li ho cht cho gn gng, ng ni quy nh.- Dn v sinh sch s.- Ra tay bng x bng.- Kim tra li in, nc trc khi ri phng th nghim .

III. CC BIN PHP PHNG CHNG C HI KHI TIN HNH THNGHIM.

Mun phng chng c hi tt cn thc hin nhng bin php sau y:1. Cn nhn thc c mt cch ng n, y tc hi ca cc cht c.

- Nm r mc c hi, nguy him nhiu t khc nhau ca cc ho chtthng s dng. C nhng cht c nhng nhiu sinh vin khng bit (nh NH3),c cht rt c nhng ngh l t c (nh H2S ) v vy d dn n coi thng,khng cn thn khi lm th nghim.


19/57

- Hiu c s nhim c tc thi v nh hng lu di ca mt s hocht.

- Bit c kh nng chu ng ca cth, mt s cht c c o thira cth rt chm nh benzen

2. Sinh vin cn thc c trch nhim gi gn sc kho cho mnh, chobn, bo v mi trng trong lnh cho cng ng v x hi.

-Nng cao thc tp th ca mi c nhn.-Cn gi gn bu khng kh trong lnh cho cng ng.3. Sinh vin cn nm c v bit cch phng chng c hi.

-Gim thiu lng cht c sinh ra bng cch dng t ho cht, lm cc thnghim lng nh.

-Hy cc cht c: vi cc cht oxi ho dng cc cht kh, vi cc axitdng bazv ngc li

4. Thc hin ni quy phng th nghim v k lut nghim tc.

-T chc hc tp ni quy ngay bui thc hnh u tin.-Cn b hng dn kim tra gim st cht ch, nhc nh, chn chnh kp

thi nhng biu hin lch lc.

-C khen thng v k lut nghim minh.

VI. MT S CHT C CN CH KHI LM TH NGHIM.

1. Clo.

Mc gy c ty thuc vo nng trong khng kh:

Nng kh clo trongkhng kh

Mg/lit P.P.M(phn triu)

Tc dng gy c

0,003 0,006 1 2 Vn lm vic c bnh thng0,01 3,5 Ngi thy mi kh clo

0,01 0,02 3,5 6 Mt, mi, hng au nhi v bng rt

0,04 0,08 14 21 Trong 0,5 1 gi s nhim c nghimtrng nguy him n tnh mng.

0,12 0,17 40 60 Rt nguy him, dn ti vim v mng ncphi.

0,29 100 Khng th chu ni qu 1 pht.

Khi ht phi clo, n s nhanh chng kt hp vi nc ca nim mc tothnh HCl gy bng, sng ty, t mu v nng th phi b mng nc v t bo

phi b hy hoi. Nhim c nng cung hng b co rt, mng nc phi. Saukhi lnh vn c th b vim phi ti pht, c th mc chng thn kinh, bun ru r dai dng hng nm. Ngi c bnh trmi, vim hng, amian, hen xuyn, ngtmi, au mt khng nn tip xc vi clo.

2. Hiroclorua.


20/57

Ngi nhiu c thn mn cc cquan h hp v gy hi nim mc mt.

3. Brom.

Tc dng gy c tng t clo. Nu dnh vo da s phng dp, mng ncgy llot. Khi ht thnhiu hi brom s c hin tng chy mu cam, vng u,hoa mt my gisau sau bng, a chy, khp ngi mn .

4. Hirosunfua.

nng cao lm thn kinh khu gic b t lit hon ton khin mi

khng cn thy mi thi. Chnh v th m n ht sc nguy him. Lm vic trongmi trng c nng hirosunfua ln hn 2% phi dng mt n c vi cao sudi hoc bnh thoxi.

Nng trong khngkh (mg/lit)

Tc hi n cth

0,12 0,18 Trong 6 gikhng biu hin triu chng g r rt.

0,24 0,36 Trong 0,5 gi c triu chng nhim c.

0,50 0,6 0 Trong 0,5 1 gic th nguy him n tnh mng.

0,7 0 0,84 Trong 0,5 1 gic th cht hoc ngoc ngoi.

1,20 2, 80 Cht ngay.

5. Anhirit sunfur.

Nng trong khng kh(mg/lit)

Tc hi n cth

0,008 0,013 C th ngi thy mi.

0,02 0,03 C kch thch i vi c hng.

0,05 Kch thch i vi c hng, gy ho.

0,13 0,26 Chu c t 0,5 n 1 gi.

1 1,2 Trong thi gian ngn s b nhim c nng.

Ht phi th nim mc kh qun b kch thch sinh ho, c khi thanh i b cort khng ni c. Ngi b nhim c thot u thy tro nc mt, chy ncmi, nhc u, chn tay bi hoi. Nu b nhim c mn tnh s vim da, vim khqun, vim phi bin chng thnh mng nc phi, mt sng hp.

6. Amoniac

Kch thch rt mnh ti ng h hp v nim mc, gy bng rt, nc mtdn da, nhc u, nn ma. Nu ht phi lin my ngy phi c th b t mu v

ph, nh hng xu n tim.


Tc hi n cth

0,037 ngi thy mi khai

0,100 Kch thch nh

0,250 Bt rt, kh chu, c th chu c 1 gi


21/57

0,3 0,5 Kch thch mnh vi mt

0,200 Kch thch rt mnh

1,70 3,15 Sau 5 6 pht c th cht7. Cc oxit ca nit.

Nng thp, khng biu hin triu chng nhim c ngay m phi saumt thi gian: nhc u, mt ng, tiu ha km, st cn, lot nim mc, thiu mu.

Nng cao s kch thch kh qun, sau vng u, nom m mt, ton thnsuy nhc, ch sau my giphi mng nc. c tnh ln nht l NO2 ri n

NO v N2O4. Cc oxit NOx c 2 tc dng:- Khi ng vai mt axit n tc dng ln nim mc ng h hp.- Khi ng vai mt hp cht nitn c th xm nhp vo mu, ph hoi

mu nghim trng.


Tc hi n cth

0,12 Kch thch mnh0,20 Kch thch rt mnh

0,22 0,30 B nhim c sau mt thi gian rt ngn0,45 0,50 C th cht sau mt thi gian ngn

8. Metan.

Metan l kh rt d bt la gy chy n. 00C, 760 mmHg nu metanchim 5 15% th tch s n mnh khi gp tia la. Nng t 25 - 30% gynhim c nng: nhc u, ngt mi, kh th, mch tng, th gp, u c mmm, khng iu khin c hnh vi theo mun.

9. Axetilen.

nng thp nguyn nhn chnh gy c do cc kh PH3 , CO c ln

khi iu ch C2H2 tt n. nng 10% bt u nhim c nh, 15% ing long chong, 20% ch cn 6 pht ci ni huyn thuyn, 33% th ch sau7 pht mt ht kh nng suy ngh.

10. Benzen.

Mc tc hi tu thuc nng , thi gian tip xc. S bi tit benzen cac th rt chm chp, n tn ti trong c th rt lu, khong 50 60% b muhp th, lng cn li n nu trong ty xng, c, gan gy tc hi lu di. Khinng 0,15 0,20% gy t lit trung khu thn kinh, lm gim s lng hng,

bch cu, mt mi nhc u, chn n, thiu mu, c th chy mu cam, xut huytdi da.

11. Cc axit.HNO3 long c tnh n mn rt mnh, bn vo da lm da c mu vng

ngh. HNO3 c lm da bng nng, xm vng. Ht phi hi bt k axit no cngs gy tc hi n ng h hp v nim mc mt. Cc axit c bn vo da s gy

bng, lm da ty , phng dp, chy.

12. Cc baz.


22/57

nng thp cc dung dch kim lm da mt lp cht nhn, trnn khrp, nu lu s sn si, chai cng. nng cao cc dung dch kim s lm bngda.

V. NNG CHO PHP LN NHT TRONG KHNG KH NI LMVIC CA MT S CHT C THNG GP.

Sth

t

Tn Cng thc Mg/litTh tch phntriu (ppm)

1234567891011121314

Hi thy ngnChClo, brmAxit sunfuricAnhirit sunfuricCc oxit ca nitCacbon sunfuaHiro sunfuaAnhirit sunfurTetracloruacacbonBenzenCacbon oxitAmoniacMetanol

HgPbCl2, Br2H2SO4SO3

NxOyCS2H2SSO2CCl4C6H6CO

NH3CH3OH

0,000010,000010,0010,0020,0020,0050,010,010,020,050,050,030,020,05

0,0010,0010,3160,500,561,042,956,587,007,27

14,0024,0026,0035,00

VI. CU CHA KHI B TAI NN HOC NHIM C.

1. Khi b axit, bazbn vo ngi: ci b qun o dnh ho cht, gii ncra ngay nhiu ln, c th cho vi nc chy thng vo, trnh c xt mnh lmtry xc. Sau ra bng dung dch natri cacbonat axit 10% (nu b

axit), dung dch axit axetic 4% (nu b baz).Nu b bn vo mt, nhanh chng dng bnh tia phun nc vo mt ri rabng dung dch natri cacbonat axit 5% (nu b axit), dung dch axit boric 2% (nub baz).

2. Khi b nhim c:- Nhanh chng a ngi b nhim c ra ni khng kh trong lnh.- Nu b ngt, cho ung cf, tr nng hoc ht hi ca ru, amoniac,

cht c mi kch thch.- Gy nn ma (tr trng hp axit hoc baz).- S dng thuc gii c gm 2 phn bt than, 1 phn bt oxit magi v 1

phn axit tanic trong mt cc nc m.

- Gi bc sv a i cp cu ngay vi nhng trng hp b nhim cnng.Nhim c Cch cha tr.

Axit Khng gy nn ma, cho ung MgO (10g MgO trong 150ml nc)

Baz Khng gy nn ma, cho ung dung dch axit axetic 4%,nc tri cy.


23/57

Ru, amin, kimloi nng (Hg, Pb,Cu) v cc hpcht

Gy nn ma, cho ung sa hoc lng trng trng.

Ht phi kh c a ra ni thong kh, lm h hp nhn to, cho thoxi.Nu l kh n mn ( NH3, Cl2, Br2, NO2, HCl) cho ngihi ca dung dch axit axetic.

Nu l NH3 cho ht hi nc nng, ung nc chanh.


24/57

Chng 4CC TH NGHIM LP 10

TN1. Cc electron lp ngoi cng quyt nh tnh cht ho hc ca nguyn t (tchy tu chin ch)1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi V NGUYN T lp 10 nhm minh

ho trong sch gio khoa: Cc electron lp ngoi cng hu nh quyt nh tnh

cht ho hc ca nguyn t. Th d: nguyn t natri c 1 electron lp ngoi cngd dng phn ng vi nc nhit thng.- Hin tng th nghim rt hp dn, to khng kh vui v.2. Cch tin hnh.Dng mt tgiy thm nc gp tu, chc mt l thng nhdi y,

t mt mu natri vo tu ri y bn trn bng vi mnh giy d bt la. Th tuvo chu nc c sn vi git phenolphtalein. Khi natri gp nc tu s bngchy, trn mt nc xut hin vt mu gic loang mu .

Hnh 1: t chy tu chin ch

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Ming natri cn gt b lp oxit bn ngoi v khng nn ly to qu gy n

nguy him, chng ht u en l va.- Giy y trn ming natri nn nhiu v nhng vo du ha.

TN 2. Cc nguyn t trong cng phn nhm c tnh cht ha hc ging nhau (V

iu ca cc kim loi kim)1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi H TH NG TU N HON CC

NGUYN T HO HC l p 10 khi hnh thnh khi nim phn nhm. Thnghim chng minh cc nguyn t trongcng phn nhm c tnh cht ha hcging nhau .

2. Cch tin hnh. 30 ml nc c vi git

phenolphtalein vo cc dung tch 100 mlri rt 40 ml du ha sch ln trn mt

nc. Th nhng ming kim loi kim(liti, natri, kali) bng ht u xanh vocc, chng s ni ln, chm xung, nhyma cho n khi tan ht.

3. Nhng iu cn ch v kinhnghim th nghim thnh cng.

- Cn gt b lp oxit bn ngoi ca cc kim loi kim.- Khng c ly ming kim loi ln qu s n, nguy him.

Dau hoa

Nc

Hnh 2:Vu ieu cua cac kim loai kiem


25/57

TN 3. Hiro phn t v hiro nguyn t1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi LIN KT CNG HO TR lp 10 nhm

chng minh c lin kt trong phn t H2 lm cho phn t H2 km hot ng hnnguyn t H .

2. Cch tin hnh.Ly vi ht tinh th st (III) clorua cho vo 6 ml dung dch axit clohiric

c, ho tan ri san u ra 2 l thy tinh nh (c th dng l thuc penexilin hocng nghim). Cho vi ht km vo ng th nht, y bng mt nt cao su c ng

thy tinh xuyn qua. Dn kh hiro sinh ra vo dung dch l th hai. Mu vngcam l th nht chuyn dn sang mu xanh nht. Cn l th hai mu vng camkhng mt i m vn gi nguyn. Phng trnh phn ng:

2HCl + Zn = ZnCl2 + 2HH + FeCl3 = FeCl2 + HCl

Hnh 3: Phn t H2 km hot ng hn nguyn t H

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Mui st (III) clorua khng c ly nhiu qu, ch va cho dung dch

trong ng ngim c mu.

- C th ly thm mt lng dung dch st (III) clorua, cho vi ht kmvo. Quan st hin tng ri t rt ra kt lun.

TN 4. Tnh cht khng bn ca tinh th phn t I21. Mc ch th nghim.Th nghim ny c th dng :- Bi CC TINH TH l p 10 chng minh tnh khng bn, d nngchy, d bay hi ca cc tinh th phn t.- Bi BROM V IOT LP 10 minh ho cho hin tng thng hoa vtnh cht vt l c bit ca tinh th iot.2. Cch tin hnh.Cho tinh th iot (chng ht u xanh) vo ng nghim kh, y kn bngnt cao su, un trn ngn la n cn (nghing ng nghim 45 0 ) khi hi iot mu

tm bay ln 3 n 5 cm th ngng un. Chng na pht sau trn thnh ng nghimxut hin tinh th iot mu nu sm.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khi hi iot bay ln chng 5 cm th ngng un, nu un tip hi iot synt bt ra gy c.- Khng dng tay cm tinh th iot.

FeCl3HCl

Zn


26/57

TN 5. S bin i tnh cht ca cc nguyn t trong phn nhm chnh(So snh hot ng ca clo, brom, iot)1. Mc ch th nghim:- Th nghim c dng trong bi S BIN I TU N HON TNH

CHT CA CC NGUYN T HO HC chng minh quy lut bin itnh kim loi, phi kim ca cc nguyn t trong phn nhm chnh. T clo n iottnh phi kim v kh nng hot ng ha hc gim dn.

- Th nghim ny cng c th dng khi dy bi BROM V IOT chng

minh clo v brom hot ng hn iot (y c iot ra khi dung dch mui KI ).2. Cch tin hnh.a) Cho clo tc dng vi dung dch KI (xem th nghim 6)b) Cho vi git nc brom vo dung dch KI c sn h tinh bt , dung

dch s nhum mu xanh:Br2 + 2 KI = 2 KBr + I 2

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng. Cnthn vi clo v brm l nhng cht c.

TN 6. iu ch clo1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi CLO lp 10 nhm:- Gii thiu cho hc sinh nm c nguyn tc chung ca vic iu ch clotrong phng th nghim l cho axit clohiric c tc dng vi mt chtoxiha mnh : MnO2, KMnO4, CaOCl2 ...- Cho hc sinh quan st mu sc ca clo.- Dng clo iu chc tin hnh cc th nghim sau.

2. Cch tin hnh.Cch 1: Cho 4g MnO2 v 20 ml dd HCl 35% vo mt bnh cu y trn 50

ml, y bnh bng nt cao su c ng dn kh xuyn qua. un nng bnh, thu khclo theo phng php di ch khng kh (c khong 1 lit clo).

Hnh 4: iu ch clo

Cch 2: Nu chiu ch mt lng nh clo v thc hin cc phn ngngay trong bnh th tin hnh nh sau: Cho 0,5 g MnO2 (chng ht u phng) v

dd HCl

dd NaOH

Cl2

MnO2

Cl2

dd NaOH


27/57

2ml dung dch HCl c 35% vo mt bnh cu y trn 50 ml, y bnh bng ntcao su c ng vut nhn xuyn qua (u ng vut c mt ming bng tm dungdch KI v h tinh bt). un nh bnh cu cho n khi ming bng chuyn sangmu xanh.(Xem hnh 5 trang 28 )

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Dung dch HCl phi tht c, nu long s khng c kh clo to thnh.- Sau khi xong th nghim th nhng bnh cu vo chu nc vi hu clo

v HCl d.- Nt cao su phi va vi ming bnh cu y tht kn khng cho kh clo

thot ra.

TN 7. Clo tc dng vi ng kim loi1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi CLO lp10 nhm chng minh clo c tnh

oxiho mnh, tc dng trc tip vi hu ht cc kim loi. Clo tc dng vi ng lkim loi hot ng km to thnh ng (II) clorua (sn phm chnh).

2. Cch tin hnh.un bnh cu bn tri (hnh 5) cho n khi trong bnh y kh clo. Thay

nhanh nt cao su c ng vut nhn xuyn qua bng nt cao su c gn si dy ng co sch v cun thnh hnh l so c t nng trc. Dy ng s chy rcto ra khi nu CuCl2 v khi trng CuCl.

Hnh 5: iu ch clo, clo tc dng vi dung dch KI v vi ng

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.

- Nn ly si dy ng nh va phi ng knh chng 0,1 mm hoc ngl.

- Sau phn ng ngm ngay bnh cu vo chu ng dung dch NaOH 10% hy kh clo v axit d.

- Nu khng c bnh cu c th thay bng ng nghim (dy ng chy

khng c lu v lng clo t).

TN 8. Clo tc dng vi nc.Tnh ty mu ca axit hipoclor.

1. Mc ch th nghim.

MnO2


28/57

Th nghim c dng trong bi CLO lp10 nhm chng minh clo khngch tan m cn tc dng c vi nc. Axit hipoclorkhng bn, c tnh oxihart mnh.

2. Cch tin hnh.

Hnh 6: Clo tc dng vi ncSc kh clo vo mt ng nghim dng nc, mt phn clo s tc dng vi

nc:

Cl2 + H2O = HCl + HClOLy mt ng nghim ng nc clo va iu ch v mt ng nghim ngnc ct so snh. Cho vo mi ng mt ming giy c giy mc hoc mt cnhhoa. Quan st hin tng v rt ra kt lun.

TN 9. iu ch kh hiro clorua1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi HIRO CLORUA l p10 nhm cho hc

sinh bit cch iu ch mt axit d bay hi bng cch cho mui ca n tc dngvi mt axit mnh, kh bay hi (axit sunfuric c). (Khng iu chc HBr,HI).

2. Cch tin hnh.Lp dng c nhiu ch kh clo (hnh 4). Cho 10g NaCl vo bnh cu richo tip 20 ml axit sunfuric c, phn ng s xy ra ty theo nhit :

-nu un nh hoc khng un: NaCl + H2 SO4 = NaHSO4 + HCl-nu un nng mnh : 2NaCl + H2 SO4 = Na2 SO4 +

2HCl

TN 10. Tnh tan ca hiro clorua1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi HIRO CLORUA

l p10 nhm chng minh hiro clorua tan rt mnhtrong

nc (500 lit / 1lit nc) to dung dch c tnh axit mnh.2. Cch tin hnh.Thu hiro clorua vo y mt bnh thy tinh. y

bnh bng nt cao su c ng vut nhn xuyn qua (u ngvut nhn hng vo trong bnh). p ngc bnh vo chunc c ru qu tm (hoc kim long c vi git

phnolphtalin). Nc s phun vo bnh v i mu.dd kiem

co pp


29/57

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Nhng nt cao su c ng vut nhn xuyn qua vo nc trc khi y

bnh.

- Cm bnh bng ngn ci v tr hc sinh nhn thy nc phun ln.

TN 11. Axit clohiric tc dng vi kim loi1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi AXIT CLOHIRIC V MUI CLORUA

lp10 nhm chng minh axit clohiric l axit mnh nhng ch tc dng vi cckim loi ng trc hiro trong dy hot ng ha hc.

2. Cch tin hnh.Cho dung dch HCl long tc dng vi km, ng. Quan st hin tng ri

rt ra kt lun.

TN 12. Nhn bit gc clorua1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi AXIT CLOHIRIC V MUI CLORUA

lp10 nhm cho hc sinh bit cch nhn bit gc clorua. Hu ht cc mui cloruau d tan, ch c AgCl l t tan nht, v vy ngi ta thng dng dung dchAgNO3 nhn bit gc clorua.

2. Cch tin hnh.Nh vi git dung dch AgNO3 vo ng nghim c cha dung dch axit

clohiric hay dung dch mui clorua, kt ta ra ngoi nh sng s phn hy

thnh clo v bc kim loi mu en.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.

- C th tin hnh th nghim ny trn dng c th nghim lng nh.- Nn kt hp th nghim h thng cho hc sinh tnh tan v mu sc ca cc

halogenua bc ( hc sinh nhn xt rt ra quy lut bin i tnh cht).

Mui Ag F AgCl AgBr AgITnh tan Tan t tan t tan Rt t tanMu sc Trng Trng Vng nht Vng

TN 13. in phn dung dch mui n (th nghim lng nh)1.Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi AXIT CLOHIRIC V MUI CLORUA

l p 10 cho hc sinh thy NaCl khng nhng quan trng vi cuc sng hngngy ca con ngi m cn l nguyn liu sn xut clo,natri hiroxit.

2.Cch tin hnh.

Hnh 7: Tnh tan cuahiroclorua


30/57

Lp dng c nh hnh v. Ngun in l 3 cc pin 1,5 von mc ni tip,in cc l 2 rut bt ch. Nh 1 git dung dch NaCl c phenolphtalein ln mtning knh. Nhng 2 in cc vo dung dch s c mu ti xut hin.

Hnh 8: in phn dung dch mui n

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- c ngun in tt nn dng pin mi, ly t giy c chiu di bngchiu di 3 cc pin qun tht cht. Dng 2 ming bng gn cnh 2 u cady dn vi 2 u ca b pin, ly dy thun ct cht li.

- Khong cch gia 2 in cc khi nhng vo dung dch chng 0,3 0,5 cm.

TN 14. iu ch nc Javen, clorua vi1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi MT S HP CHT CHA OXI CA

CLO lp 10 nhm:

- Cho hc sinh bit cch iu ch, thnh phn ca nc Javen v cloruavi- Chng minh tnh oxiho mnh ca NaClO, CaOCl2 ( do Cl+1; hp cht

km bn, d b phn hy).2. Cch tin hnh.Cho kh clo li qua dung dch NaOH v dung dch Ca(OH)2 .Th tnh ty

mu ca dung dch mi to thnh.

TN 15. Tnh oxiho ca hp cht cha oxi ca clo1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi MT S HP CHT CHA OXI CA CLO

lp 10 nhm chng minh tnh oxiho mnh ca cc hp cht c oxi ca clo.2. Cch tin hnh.Trn bt KClO3 nghin nh vi ng ct mn, vun thnh ng hi lm

gia. Nh 1 git H2 SO4 c vo hn hp s chy sng. Phn ng:2 KClO3 + H2 SO4 = 2 HClO3 + K2 SO4

HClO3 khng bn b phn hy ra oxi lm ng bc chy.

3 pin 1,5 von

Dung dch NaClmieng thuy tinh


31/57

Hnh 9: Tnh oxiho ca KClO33. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cn thn khi dng axit sunfuric c.- Khng nghin chung KClO3 vi ng ct.

TN16. iu ch oxi1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi OXI lp 10 nhm cho hc sinh:- Bit iu ch oxi trong phng th nghim bng cch nhit phn mt shp cht c oxi: KMnO4 , KClO3, KNO3, HgO....- Bit cch thu kh theo phng php di ch nc.iu ch oxi bng KClO3 v MnO2 cn lm r vai tr ca cht xc tc i

vi tc ca phn ng ha hc. Nu khng c cht xc tc, phn ng nhit phn100 0 C xy ra theo c hai phng trnh di y (ch yu l phng trnh 2):

1) 2KClO3 = 2KCl + 3O22) 4KClO3 = 3KCl + KClO4

2. Cch tin hnh.

Hnh 10: iu ch oxi trong phng th nghimTrn 4g KClO3 nghin nh vi 1g MnO2 (thu c chng 1 lt oxi)

cho vo ng nghim. y nt cao su c ng dn kh xuyn qua. t ng nghimnm ngang , ming hi chc xung.un nng ng nghim. thu oxi theo phngphp di ch nc.


- Khng nghin nhiu KClO3, khng ngin ln KClO3 vi cht khc v dgy n.

- Dng KMnO4 t nguy him hn KClO3.

Nc

KClO3MnO2

Nc


32/57

- Cn rn luyn tht thnh tho k nng thu kh theo phng php di chnc.

TN 17. St chy trong oxi

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi OXI lp 10 nhm chng minh oxi l phi

kim hot ng mnh, phn ng trc tip c vi tt c cc kim loi tr vng vbch kim. Phn ng ca xi vi st kh mnh lit, sinh ra mt lng nhit ln.

2. Cch tin hnh.

Cun dy st nh thnh hnh l xo, mt u qun vo mt mu g nhlm mi (c th dng 1/5 que dim). t chy mu g ri nhng vo lng oxi(gi cho mu ggia l). Dy st chy sng to thnh nhng ht Fe3O4 munu, sau th nghim u dy c mt cc st nh hnh cu.


- Cho vo l mt t nc hoc ct khi b nt khi st v oxit st nngchy rt xung.

- Nu mu g ln khi chy s tiu hao nhiu oxi trong bnh, nh hng n

s chy ca dy st.- C th cho hc sinh gii thch ti sao u dy c mt cc st nh hnhcu.

TN 18. Lu hunh chy trong oxi

1. Mc ch th nghim.

- Th nghim c dng trong bi OXI l p 10 nhm chng minh oxi lmt phi kim hot ng, c phn ng mnh lit vi lu hunh. Oxi tc dng trctip vi cc phi kim tr halogen, trong cc phn ng oxi u l cht oxiha.

- Th nghim (theo cch 2) n gin hn th nghim truc y vn lm (v

khng phi iu ch oxi) m hin tng xy ra li hp dn.

2. Cch tin hnh.

Cch 1. t nng u a thy tinh ri nhng vo lng lu hunh. Luhunh nng chy v bm vo u a. t lu hunh trn ngn lu n cn, luhunh chy to ngn la xanh m, nhng nhanh vo lng oxi, lu hunh schy sng rc sinh ra nhiu khi trng. Dng mt nt cao su y kn ngnghim khng cho kh sunfurbay ra ngoi. Cho mt ming giy qut vo l.Quan st v gii thch hin tng xy ra.Vit phng trnh phn ng.

Cch 2: Trn bt lu hunh vi kali pemanganat theo t l 1:1. Ly chng

ht ng hn hp cho vo ng nghim kh. un ng nghim trn ngn la n cnn khi lu hunh bc chy th dng li. Chun b sn nt cao su y kn ngnghim khng cho kh sunfurbay ra ngoi. Cho mt ming giy qut vo l.Quan st v gii thch hin tng xy ra.Phn ng:

2 KMnO4 = K2MnO4 + O2 + MnO2S + O2 = SO2



33/57

- Khng ly nhiu ho cht s nguy him.- Gi khng cho kh sunfurbay ra phng.

TN 19. Cacbon chy trong oxi (Sng phun la)

1. Mc ch th nghim.

- Th nghim c dng trong bi OXI lp 10 nhm chng minh oxi l mtphi kim hot ng, c phn ng mnh lit vi cacbon.

- Th nghim n gin v rt hp dn.

2. Cch tin hnh.

Trn bt than g nghin nh vi kali pemanganat theo t l 1:1. Ly namung c ph hn hp cho vo ng nghim kh, un ng nghim trn ngn lan cn. Mt lc sau trong ng nghim bn ra nhng tia la sng rc nh sng

phun la.


- Bt than phi kh.- un ng nghim n khi v c tia la th ngng.- C th thay kali pemanganat bng kaliclorat v ioxit mangan. Trn bt

than vi hn hp ny theo t l 2:1 s nhn r nhng tia la bn ra.- C th tin hnh th nghim theo cch sau: t mt mu than nng rinhng vo bnh cha oxi. Rt kh cacbonic trong bnh vo 1 ng nghim c dungdch nc vi trong. Quan st v gii thch hin tng xy ra.

TN 20. Lu hunh tc dng vi ng

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi LU HUNH lp 10 nhm chng minhlu hunh l mt phi kim kh hot ng, tc dng vi kh nhiu kim loi. Luhunh c i lc vi ng mnh hn xi.

2. Cch tin hnh.Cho vo ng nghim lng lu hunh cao chng 1 cm .Kp ng nghim

trn gi st, un nng cho lu hunh chy ra ri bin thnh hi mu nu caokhong 2- 4 cm. Nhng si dy ng co sch xon thnh hnh rut g vo ngnghim. Gi nguyn chng 15 giy si dy ng s rc. Lu hunh b chy tothnh CuS v Cu2S.


- Cho dy ng vo ng lc lu hunh chy ra ri bin thnh hi mu nucao khong 2- 4 cm.

- Khng dy ng chm vo lu hunh nng chy.- Chun b sn 2- 3 si dy ng co sch xon thnh hnh rut g

thay th khi cn.

TN 21. Nhn bit ion S - -

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi HIROSUNFU lp 10 nhm:- Cho hc sinh bit cch nhn bit ion sunfua trong dung dch.


34/57

- Cho hc sinh n tng v mt vi kt ta mu c trng ca mui sunfua:CdS mu vng, MnS hng, PbS en

2. Cch tin hnh.

- Cho vo ng nghim 1ml dung dch Na2S, nh 1 git dung dch CdCl2vo s xut hin kt tu mu vng rc rrt p.

- C th tin hnh trn dng c th nghim lng nh.

TN 22. iu ch kh sunfurSO2

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi CC OXIT CA LU HUNH lp10 nhm:

- Cho hc sinh bit iu ch kh sunfurbng cch cho axit sunfuric cnng tc dng vi natri sunfit tinh th hoc vi ng.

- Lm r tnh cht vt l ca SO2 l cht kh khng mu, tan nhiu trongnc.

- Xc nhn ng dng quan trng ca SO2 l ty trng cc cht mu huc.

2. Cch tin hnh.

Cho 2 ml dung dch axit sunfuric c nng tc dng vi natri sunfit tinhth hoc vi ng. Dn lung kh SO2 to thnh qua ng nghim ng nc ccha mc long hoc mt cnh hoa hng.

TN 23. Tnh ho nc ca axit sunfuric c

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AXIT SUNFURIC l p 10 nhm chngminh axit sunfuric c tnh ho nc rt mnh, n chim nc ca nhiu hp chthu c, gii phng cacbon dng mui than.

2. Cch tin hnh.Ly dung dch axit sunfuric long v hoc vit ch ln tgiy trng, hnng trn ngn la n cn ( cch xa ngn la) s thy hin ln hnhv hoc ch vit mu en.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- C th tin hnh th nghim ny theo cch sau: nh dung dch axit

sunfuric c ln mt ming ng. Ming ng s b than ho.- Cn thn vi axit sunfuric c.

TN 24. Tnh axit ca axit sunfuric

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AXIT SUNFURIC l p 10 nhm chngminh axit sunfuric long c tt c cc tnh cht ca mt axit mnh. Axit sunfuriclong khng tc dng vi kim loi ng sau hiro.

2. Cch tin hnh.Cho axit sunfuric long tc dng vi qu tm, st, ng.

TN 25. Tnh oxi ha mnh ca axit sunfuric c, nng


35/57

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AXIT SUNFURIC l p 10 nhm chngminh axit sunfuric c, nng tc dng c vi c Cu, Hg, Ag l nhng kim loing sau hiro trong dy hot ng ha hc.

2. Cch tin hnh.

Cho 1 ml dung dch axit sunfuric c vo ng nghim , th vo mt mingng nh. y ng nghim bng mt nt cao su c ng vut nhn xuyn qua, ung vut c qun bng tm dung dch xt. un nng ng nghim . Quan st, sosnh hin tng phn ng xy ra khi cha un v khi un, rt ra kt lun

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng cho kh sunfurbay ra gy c.- Cn thn vi axit sunfuric c.

TN 26. Nhn bit axit sunfuric v mui sunfat

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AXIT SUNFURIC lp 10 nhm cho hcsinh bit cch nhn bit axit sunfuric v dung dch mui sunfat. Hu ht cc muisunfat u tan trong nc. BaSO4 khng tan trong nc v c trong dung dchHCl, HNO3 (khc vi BaSO3, BaCO3 khng tan trong nc nhng tan trongdung dch HCl, HNO3).V vy dung dch bari clorua l thuc th ca axitsunfuric v dung dch mui sunfat.

2. Cch tin hnh.

Cho vi git dung dch bari clorua vo ng nghim ng dung dch axitsunfuric long hoc dung dch mui natri sunfat, s c kt ta trng xut hin. Chotip vi git dung dch HCl vo kt ta. Quan st hin tng v rt ra kt lun.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.C th lm th nghim ny trn dng c th nghim lng nh (khng c

dng axit c lm hng dng c).TN 27. Tc phn ng t l thun vi nng cc cht tham gia phn ng (Zn+

H2SO4).

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi TC CA PHN NG HO HClp 10 nhm chng minh snh hng ca nng n tc ca phn ng. Khitng nng cc cht tham gia phn ng cc phn t va chm vi nhau nhiu hnnn tc ca phn ng tng ln.

2. Cch tin hnh.

Ly 2 ng nghim, mi ng cha 2ml dung dch H2SO4. Dung dch ngnghim 1 c nng 10%, ng nghim 2 c nng 20%. Cho vo mi ng viht km. Quan st lng kh thot ra 2 ng nghim, nhn xt v rt ra kt lun.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng nn ly dung dch axit c qu.- Cn thn khi lm vic vi axit sunfuric.- C th tin hnh th nghim theo cch sau: Ly hai ng nghim ng dd

Na2SO3, dung dch ng A c nng ln gp i dung dch ng B. Cng mt


36/57

lc cho vo mi ng 1 ml dung dch HCl 2M, dng a thy tinh khuy u.Quan st xem ng no dung dch bc nhanh hn, rt ra kt lun. Phng trnh

phn ng:Na2 S 2 O3 + 2HCl = H2 O + SO2 + S + 2NaCl

TN 28. Tc ca phn ng ph thuc vo nhit (CuO + H2SO4).

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi TC CA PHN NG HO HC

lp 10 nhm chng minh s nh hng ca nhit n tc ca phn ng.2. Cch tin hnh.

Ly 2 ng nghim, cho vo mi ng chng ht u xanh bt CuO v 2mldung dch H2SO4 10%, c gng ly sao cho lng ho cht 2 ng nghim ynh nhau. ng 1 khng un, ng 2 un nng trn ngn la n cn. Quan st sthy ng 2 dung dch nhanh chng chuyn thnh mu xanh.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cho dung dch axit sunfuric vo ng nghim t t dung dch khng bvn c.

- Khi un nng khng nn lc ng nghim .

TN 29. Tc ca phn ng ph thuc vo cht xc tc (t ng vi tn thucl)

1. Mc ch th nghim.

- Th nghim c dng trong bi TC CA PHN NG HO HClp 10 nhm chng minh snh hng ca cht xc tc n tc ca phn ng.

- Th nghim n gin, lm, gn vi i sng.

2. Cch tin hnh.

Dng 2 mung kim loi, mung 1 ng ng ct, mung 2 ng ngct trn vi tn thuc l, cng t trn ngn la n cn. mung 1 ng chyra ri en li, nhng mung 2 ng chy thnh ngn la mu vng (do trongtn thuc c hp cht ca liti l xc tc cho phn ng).

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khi t ch ng c th chy v tro ra ngoi.- C th bi tn thuc l vo ng cc ri t.- Khng nn dng loi ng c tinh khit cao v ng s chy sau khichy lng (khng cn tn thuc l).

TN 30. Xc tc cho s si bt ca cc nc gii kht c ga

1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng gii thiu cho hc sinh nhng cht xc tc rt

gn gi vi cuc sng.- Th nghim n gin, lm, gn vi sinh hot i thng.- Th nghim kch thch t duy sng to.- Th nghim ny c th lm khi ni v cht xc tc hoc trong bi mu

( gy hng th vi mn hc).


37/57

2. Cch tin hnh.

Ly mt chai nc gii kht c ga, mnp, rt vo mt ly nh. Cho t tng ct trng (hoc ct sch) vo s thy bt kh tro ln rt nhiu v mnh.Cho hc sinh quan st v gii thch hin tng xy ra.


- Nu cho dung dch nc ng vo th khng thy bt kh tro ra.- Khi rt nc ra ly cn nh tay.

TN 31. S chuyn dch trng thi cn bng theo nhit

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi CN B NG HO HC l p 10 nhm

chng minh snh hng ca nhit n s chuyn dch trng thi cn bngho hc.

2. Cch tin hnh.iu ch kh NO2 ri thu vo 2 l thy tinh c nt kn. L 1 i chng,

l 2 nhng vo chu ng hn hp sinh hn ( mui). Quan st s thy l 2mu nu nht dn ri mt hn. Phng trnh phn ng:

2NO2 N2O4 + Qnu khng mu

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Kh NO2 thu vo 2 l thy tinh ban u vi lng va phi, va thy

c mu khng nn m qu hay nht qu.- Nt l phi tht kn trnh kh thot ra ngoi gy c.


38/57


39/57

- Gip hc sinh hiu r hn v phn ng axit- baz: Phn ng axit- bazl phn ng ho hc trong c s cho v nhn proton.

- Th nghim cn gip hc sinh n li nh hng ca nng i vi schuyn dch cn bng ho hc .

2. Cch tin hnh.Cho vo ng nghim 4 ml ru etilic khan, thm 0,2 ml dung dch

amoniac c 25% ri cho ti p 1 git phenolphtalein. Hn h p khng c mu.Thm dn nc l vo cc, mu hng xut hin v ngy mt m.

Gii thch:

NH3 + H2O NH4+ + OH -

Baz Axit(nhn proton) (cho proton)

Khi thm nc vo lm cn bng chuyn dch mnh v bn phi, nng ion OH tng, hn hp c mu hng.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cn cho ho cht theo ng trnh t hng dn.- Nu cho dung dch amoniac c v phenolphtalein vo cc ri cho nc

th phi tht t (tng git cho n khi c mu) th lc cho ru etilic khan dung

dch mi mt mu hng.- Dung dch amoniac cn phi c, nu long th nghim s khng thnhcng.

TN 3. Cht ch th mu bng bng dm bt1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi AXIT BAZ lp 11 nhm minh ho

cho tnh cht chung cu cc axit v cc bazl lm i mu cht ch th.- Th nghim gn gi vi i sng thc t, n gin, d thc hin.- Gi cho hc sinh cch tn dng nhng th c sn trong t nhin lm

th nghim .2. Cch tin hnh.V cnh hoa dm bt ri xt ln tgiy trng. Dch ca hoa lm giy c

mu tm. Nh vi git chanh ln giy, mu tm s ho . Nh dung dch xt longln giy, mu tm s ho xanh.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- C th dng nc vi thay cho dung dch xt tng s gn gi vi i

sng.- Dch ca hoa dng thay cho cht ch th mu trong phng th nghim.

TN 4. Hirxit lng tnh1. Mc ch th nghim: Hirxit lng tnh l hiroxit c c hai kh nngcho v nhn proton (va l axit va l baz).

2. Cch tin hnh: Cho 1ml dung dch ZnCl2 0,1 M vo ng nghim, chot t dung dch xt vo va kt hp ht ZnCl2 . Chia kt ta iu chcthnh 2 phn (cha vo 2 ng nghim), cho ng th nht tc dng vi dung dchHCl, ng th hai tc dng vi dung dch NaOH.

TN 5. Xc nh pH ca dung dch


40/57

1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi pH CA DUNG DCH l p 11 nhm

gip hc sinh hiu ngha ca pH v bit cch xc nh pH.- Th nghim ny c ngha thc t quan trng, lm cho hc sinh thy ng

dng ca ho hc trong i sng.2. Cch tin hnh.a) Xc nh pH ca cc dung dch HCl 0,01M v dung dch NaOH 0,01M

bng cht ch th mu v bng my o pH.b) Xc nh pH ca cc dung dch x bng git v x bng thm bng cht

ch th mu v bng my o pH. Nhn xt v rt ra kt lun.

TN 6. Tnh axit-bazca dung dch mui1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi MUI lp 11 nhm gip hc sinh hiu

c bn cht ca phn ng thy phn v s to thnh mi trng ca cc dungdch:

a) dung dch mui ca axit yu v bazmnh : mi trng baz.b) dung dch mui ca bazyu v axit mnh : mi trng axit.- Th nghim ny c tnh thc tin, lm cho hc sinh thy ho hc c ng

dng trong cuc sng.2. Cch tin hnh.Dng giy qu v my o pH xc nh pH ca cc dung dch: Na2CO3,

K2 S, NH4 Cl , ZnCl2 c cng nng 0,1M.TN 7. iu ch nit

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi NIT l p 11 nhm gip hc sinh bit

cnh iu ch nittrong phng th nghim, cc tnh cht vt l ca nit.2. Cch tin hnh.Cho 3 ml dung dch bo ha natri nitrit v 3 ml dung dch bo ha amoni

clorua vo ng nghim. un nhn khi c bt kh th ngng. Thu nitbng cchdi ch nc. Th tnh cht khng duy tr s chy v s sng ca nitbng quem ang chy v con kin.

Hnh 12: iu ch nittrong phng th nghim3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Sinh vin cn rn k nng thu kh bng cch di ch nc mt cch thun

thc.- C th hi hc sinh v sao phi dng dung dch natri nitrit bo ha v

dung dch amoni clorua bo ha (khng dng dung dch long hoc tinh th)?

dd.NaNO2dd.NH4Cl


41/57

TN 8. iu ch amoniac1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi

AMONIAC l p 11 nhm gip hc sinh bitcnh iu ch v thu kh amoniac bng phng

php di ch khng kh.- Nhn bit mu, mi ca amoniac.2. Cch tin hnh.Cho dung dch amoniac c vo ng

nghim, y bng nt cao su c ng dn khxuyn qua. un nng ng nghim, thu kh thotra vo mt l thy tinh p ngc.Hnh 13:iu ch amoniac

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Amoniac l kh c nn ht sc hn ch lng kh d thot ra ngoi.- C th dng amoni clorua v xt thay cho dung dch amoniac.

TN 9. Tnh tan ca amoniac1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AMONIAC l p 11 nhm khng nhamoniac tan rt mnh trong nc (800 lit/1 lit nc) do amoniac v nc u lnhng phn t phn cc mnh.

2.Cch tin hnh.Thu amoniac vo y mt l kh p ngc, y l bng nt cao su c ng

dn kh vut nhn xuyn qua (u nhn ca ng vut hng vo trong l). pngc l vo chu nc c vi git phenolphtalein . Quan st hin tng v giithnh ti sao nc phun vo l v c mu tm.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Nhng trc ng vut nhn vo nc nc phun ln nhanh.- Cm l bng 2 ngn tay (ci v tr) hc sinh nhn thy nc phun vo

l v chuyn t khng mu thnh mu hng.

TN 10. Trng chui vo bnh1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi AMONIAC lp 11 nhm khng nh

amoniac tan rt mnh trong nc (800 lit/1 lit nc) do amoniac vnc u l nhng phn t phn cc mnh.

- Th nghim hp dn, gy khng kh vui v.2. Cch tin hnh.

dd amoniac

Bongco pp


42/57

Hnh 14: Trng chui vo bnh

Trng ct luc chn k, bc v. Thu amoniac vo y mt bnh cu c cdi (la bnh c c hi nh hn tri trng ct mt t). Cho vo bnh mt t nc(ln hn 1 / 700 th tch ca bnh) ri nhanh chng bt kn ming bnh. t bnhnm ngang, cho u nhn ca trng vo ming bnh, gi trng v chmt chttrng s t t chui vo bnh. Khi trng di chuyn c mt on dc ngc bnhln trng vn c tip tc chui vo trong bnh.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Nhng trng vo dung dch phenolphtalein trc khi cho chui vo bnh.- Yu cu hc sinh gii thch cc hin tng xy ra.

TN 11. Amoniac tc dng vi hiro clorua (bp ra khi)1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi AMONIAC lp 11 gii thiu cho hc

sinh cch nhn bit kh amoniac ng thi kt hp cng c khi nim axit, baztheo thuyt proton.

- y l phn ng c trng nhn bit amoniac hoc clorua hiro.- Th nghim cng c thc dng trong bi HIROCLORUA HCL lp

10 hc sinh bit cch nhn ra kh hiro clorua.- Th nghim d lm, gy hng th cao i vi hc sinh, gip cc em hnhthnh nim say m khoa hc.

2. Cch tin hnh.Nh 5 git dung dch HCl c vo bnh A, 5 git dung dch NH3 c vo

bnh B. Lp dng c nh hnh v, bp tri caosu, khi trng s theo ng dn bay rangoi. Nu thu khi vo 1 ng nghim s c 1 lp bt trng bm vo thnh ng.

Hnh15: Amoniac tc dng vi hiro clorua

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cn lp dng c th nghim tht kn kh trong bnh khng x ra ngoi.- Cn c ng nghim hng khi sinh ra.-Vi hc sinh kh c th mrng: Phn ng axit bazkhng nht thitphi xy ra trong dung dch.

- C th tin hnh phn ng n gin hn: Nhng hai a thy tinh vo haibnh ng dung dch amoniac c v dung dch clorua hiro c sau a hai ali gn nhau s c khi trng.

TN 12. S chuyn dch trng thi cn bng theo nng 1. Mc ch th nghim.

dung dchNH3

dung dchHCl


43/57

- Th nghim c dng trong bi CN BNG HO HC nhm chngminh snh hng ca nng n s chuyn dch trng thi cn bng ho hc.

- Gy hng th hc tp cho hc sinh v hin tng p, l mt.2. Cch tin hnh.Cho 2ml nc vo ng nghim, thm 2 git dung dch NH3 long 5% ri

nh thm 1 git phenolphtalein th dung dch c mu hng. Cho mt t tinh thNH4Cl vo th mu hng bin mt.Gii thch:

NH3 + H2O NH4+

+ OH-

NH4Cl = NH4+ + Cl-

Khi cho NH4Cl vo th nng ion NH4+ tng lm cho cn bng dchchuyn v bn tri dn n nng ion OH gim mnh, mu hng s bin mt.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- mu hng xut hin trli thm vi git amoniac.- Dung dch NH3 c s kh mt mu.

TN 13. S thng hoa ca mui amoni1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DUNG DCH AMONIAC. MUI

AMONI l p 11 nhm chng minh mui amoni khng bn, d b phn hy binhit to thnh amoniac v hiro clorua.2. Cch tin hnh.Cho tinh th amoni clorua (chng ht ng) vo ng nghim, t vo ming

ng mt ming giy qut, y nt. un nng ng nghim ng trn ngn lan cn. ng hi nghing, mui amoni clorua y s mt dn, nhng phatrn gn ming ng c nhng tinh th trng bm vo ng thi ming giy quchuyn thnh mu xanh. Gii thch hin tng.

TN 14. Tnh cht oxi ha mnh ca axit nitric

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi AXIT NITRIC lp 11 nhm chng minhtnh cht xiha mnh ca axit nitric. Axit nitric tc dng vi hu ht cc kim loimi nng v nhit , khng bao gigii phng hiro m cho ra NH3, N2,N2O, NO, N2O3, NO2 ty thuc kim loi v nng dung dch. Trong dungdch axit nitric c ngui st v nhm c thng ho.

2. Cch tin hnh.a) Cho mt mu ng nh vo ng nghim ng 2 ml dung dch axit nitric

c v long. Hng dn hc sinh quan st cht kh to thnh v si mu cadung dch.

b) Cho st v nhm tc dng vi dung dch axit nitric c ngui.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cc oxit ca nitu l nhng kh c. V vy cn y ng nghim bngnt cao su c ng dn kh xuyn qua, u ng c bng tm dung dch xt.

- Lu hc sinh phn ng ca axit nitric c v long vi ng khng cnphi un vn xy ra mnh lit.

TN 15. Nhit phn mui nitrat (vt la mu nhim)1. Mc ch th nghim.


44/57

Th nghim c dng trong bi AXIT NITRIC (phn IV. MUINITRAT) nhm minh ho tnh oxi ho ca mui nitrat. nhit cao mui nitratl ngun cung cp oxi, do chng l nhng cht oxi ho mnh.

2. Cch tin hnh.Dng a thy tinh chm vo dung

dch KNO3 bo ho ri vit ch hoc vhnh ln tgiy trng (c th v hnh conra), hkh ri ly que m mi tt (uque cn than hng) d vo ch vit hoc

hnh mi v. Giy s b chy theo nhngch c KNO3 do oxi ca phn ng:

2 KNO3 = 2 KNO2 + O2

Hnh16: Vt la mu nhim3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Dng loi giy vit vo t b loang s dc hnh theo mun.- Nu vit ch th cc nt ch phi dnh lin nhau giy chy lin tc.

TN 16. Nhn bit ion NO3-1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi AXITNITRIC lp 11 nhm gip hc sinh

bit cch nhn bit ion nitrat trong phng th nghim.2. Cch tin hnh.Cho vo ng nghim 1 ml dung dch NaNO3, cho tip 2 git dung dch axit

sunfuric c. Th vo ng nghim mt ming ng l nh. y ng nghim bngmt nt cao su c ng vut nhn xuyn qua, u ng qun bng tm dung dchxt. Quan st hin tng xy ra.


-

Sau khi th nghim xong, nhng tt c dng c vo chu nc vi hy cc cht c.- Khng ly nhiu ho cht.- Lu hc sinh vai tr ca axit sunfuric.

TN 17. S chy ca photpho (Xc nh thnh phn khngkh)1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi PHOTPHO l p 11 nhm chng minh

photpho hot ng ha hc mnh hn nit. Lin kt trong phn t photpho kmbn hn trong phn t nit, photpho d dng b oxi khng kh oxiha ti mc caonht +5.

- Hc sinh cn c quan st P2O5 l mt cht rn mu trng, d tan trongnc to thnh H3PO4.- Th nghim mang tnh khoa hc, gi nhli th nghim m trc y Sil

lm xc nh thnh phn khng kh. V vy n kch thch hng th, tng syu mn mn ho hc.

2. Cch tin hnh.


45/57

Chun b 1 ng thy tinh hnh tr hay 1 ng nghim thng y, 1 nt cao suva ming ng c mung t ho cht nhxuyn qua. Dng bt d chia th tch ca ng(sau khi y nt) thnh 6 phn bng nhau.

Nhng ng p phn di ca ng (1/6) vochu nc. C th dng kp v gi st ging. Cho 1g photpho (chng ht ng) vomung st, t trn ngn la n cn n khi

bc chy th cho vo ng, nt tht kn. Ch

cho oxi trong ng chy ht, quan st mcnc dng ln, nhng mt ming giy quvo chu, gii Hnh 17: Xc nhthnh phn khng kh thch hin tng v rtra kt lun.


- C th kt hp th nghim vi k chuyn.- t cu hi cho hc sinh: V sao khi tc dng vi oxi, photpho d phn

ng hn nit? Khi tc dng vi hiro, phot pho li kh phn ng hn

nit?

TN 18. Tnh tan khc nhau ca cc mui photphat1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi AXIT PHOTPHORIC (phn IV. MUI

PHOTPHAT) nhm minh ha tnh tan khc nhau ca cc mui photphat. Muiphtphat ca kim loi kim, amoni tan trong nc. Vi cc kim loi khc ch muiihirophotphat l tan.

2. Cch tin hnh.a) Cho vo ng nghim 2 ml dung dch Na3 PO4 1 M, thm tip vi git

dung dch AgNO3 s xut hin kt ta mu vng.b) Rt 2 ml nc vi trong vo ng nghim, nh 1 git axit photphoric rt

long vo dung dch s bc :3Ca(OH)2 + 2 H3 PO4 = Ca3 (PO4)2 + 6 H2O

Thm vi git axit photphoric 0,1 M vo, kt ta b tan i:Ca3 (PO4)2 + 4H3 PO4 = 3 Ca (H2 PO4 )2

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng. Axitphotphoric phi tht long mi c kt tu.

TN 19. iu ch kh metan1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA METAN

(ANKAN) lp 11 nhm gip hc sinh bit cch iu ch metan trong phng thnghim ( dng trong cc th nghim v tnh cht ca metan).

2. Cch tin hnh.

Nc


46/57

Hnh 18: iu ch metan trong phng th nghima)iu ch natri axetat khan: cho natri axetat tinh th (CH3COONa.3H2O)

vo chn s, un cho n khi hi nc bay ht, ngui, tn nh.b)iu ch vi xt: trn 2 phn CaO vi 1 phn dung dch NaOH bo ho

(t l 2/1 v khi lng), un trong chn s. Hn hp s nng chy ri hi ncbay ht, ngui, tn nh.

c)Trn 2 phn natri axetat khan v 3 phn vi xt (t l 2/3 v khi lng),cho vo ng nghim. Lp dng c nh hnh v. un nng sau 2 - 3 pht kh metan

bay ra nhiu mi thu vo l. Khi l y kh, y bng mt nt cao su c ngvut nhn xuyn qua. Chun b sn mt que m ang chy, nhc l ra khi chu

nc, chm la t metan u ng vut nhn.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Metan nh hn khng kh.- Khi dng th nghim phi tho ng dn kh ri mi bn ra nc

khng trn vo ng nghim.- Sinh vin cn nm c tc dng ca vi xt.

TN 20. Tnh tr ca me tan1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA METAN

(ANKAN) lp 11 nhm chng minh tnh tng i trv mt ho hc ca metan.Cc ankan nhit thng khng tc dng vi dung dch kim, axit v cht oxiho.

2. Cch tin hnh.Dn kh metan iu chc th nghim 19 vo ng nghim ng dung

dch nc brom, ng nghim ng dung dch kalipemanganat.

TN 21. iu ch etilen1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA ETTLEN

(ANKEN) l p 11 nhm gip hc sinh bit cch iu ch etilen trong phng thnghim (dng cho cc th nghim v tnh cht ca etilen).

2. Cch tin hnh.Cho vo ng nghim 2ml ru etilic, mt t ct sch v 6ml axit sunfuric

c. y ng nghim bng nt cao su c ng dn kh xuyn qua, un nng ngnghim. Thu kh etilen theo phng php di ch nc. (Lp dng c ging nhiu ch nittrang 41).

3.Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Nu dng ru nhiu hn axit th khng thu c etilen.- Cho sinh vin nu tc dng ca ct trong th nghim .

Nc

natri axetat+ voi xut


47/57

TN 22. Phn ng cng etilen vi brom1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA ETTLEN

(ANKEN) lp 11 nhm minh ha cho phn ng cng vo ni i (l phn ng ctrng) ca cc anken.

2. Cch tin hnh.Cho etilen vo ng nghim ng dung dch nc brom, dung dch s mt

mu.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng ly dung dch nc brom c qu s lu mt mu.- C th dng phng d quan st.- Nn ly thm mt ng nghim dng dung dch nc brom i

chng.

TN 23. iu ch axetilen1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA AXETILEN(ANKIN) lp 11 nhm gip hc sinh bit cch iu ch axetilen trong phng th

nghim ( dng cho cc th nghim v tnh cht ca axetilen).2. Cch tin hnh.

Cho 3-4 ming cacbua canxi vo ng nghim, 5ml nc vo ri yng nghim bng nt cao su c ng vut nhn xuyn qua. Chm la vo u ngvut t kh to thnh.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cn thn v kh axetilen d bt la gy n.- Khng dng ming cacbua canxi to qu.

TN 24. Phn ng cng brom ca axetilen

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA AXETILEN

(ANKIN) l p 11 nhm chng minh tnh cht khng no ca axetilen. Phn ngcng vo ni ba l phn ng c trng ca cc ankin. Phn ng xy ra theo haigiai on ring r.

2. Cch tin hnh.Cho axetilen iu ch th nghim 23 vo ng nghim ng dung dch

nc brom, dung dch s mt mu.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng ly dung dch nc brom c qu s lu mt mu.- C th dng phng d quan st.- Nn ly thm mt ng nghim dng dung dch nc brom i

chng.

TN 25. Phn ng th nguyn t H cacbon mang ni ba bng kim loi1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA AXETILEN

(ANKIN) l p 11 nhm minh ho cho phn ng quan trng dng nhn bitaxetilen.


48/57

2. Cch tin hnh.Cho 1ml dung dch bc nitrat 1% vo ng nghim ri nh t t tng git

dung dch amoniac 5% n khi tan kt ta. Cho axetilen sc vo ng nghim s ckt ta mu vng nht to thnh.

TN 26. Phn ng chy ca axetilen (t chy nc )1.Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA AXETILEN

(ANKIN) nhm minh ha phn ng iu ch axetilen t cacbua canxi v phn ng

chy ca axetilen.- Th nghim gy hng th v rt hp dn v to c ngn la t cc nc

.2. Cch tin hnh.Cho vi cc t n CaC2

bng ht ng vo mt chn s richo ti p vo 1 cc nc bngngn chn ci. a que m angchy vo chn s, lp tc c laxanh bng ln.

Hnh19: t chy nc 3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng ly cc nc to qu.- Cho cacbua canxi vo chn kh trc, cho cc sau, chm la ngay

khi c kh thot ra.- Chun b sn 1 ming knh y chn s khi mun dng th nghim.- C th tin hnh th nghim ny u gihc theo phng php nghin

cu .

TN 27. Tnh cht vt l ca benzen.1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi BENZEN V CC CHT NG

NG l p 11 nhm minh ha tnh cht vt l ca benzen: benzen l cht lngkhng mu, c mi thm c trng, l dung mi tt cho nhiu cht.

2. Cch tin hnh.Cho hc sinh quan st lng benzen, ngi mi. Ha tan mt ht nh iot

trong 2ml nc trong mt ng nghim, cho thm vo 1ml benzen, lc u. Benzen trn nc c mu hng thm v nc c iot b mt mu do iot tan vo

benzen.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.

Ngi t benzen v c th rt kh o thi: mnt lng benzen, cch

mi 20 cm, dng tay phy nh hi benzen.

CaC2Nc a


49/57

Chng 6

MT S TH NGHIM LP 12

TN 1. Phn ng chy ca ru vi oxi (Pho hoa sng trong lng cht lng)1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA RU

ETYLIC l p 12 nhm minh ha phn ng chy ca ru vi oxi. Khc vi thnghim t ru trong khng kh, ngun oxi trong th nghim ny c ly tphn ng ca axit sunfuric c vi kalipemanganat.

- Th nghim xy ra rt l, p mt, gy n tng mnh, c tc dng kchthch hng th cho hc sinh .

2. Cch tin hnh.Cho 1 ml ru etylic nguyn cht vo ng nghim, rt nh theo thnh ng

0,5 ml axit sunfuric c. Hn hp trong ng nghim s phn lm 2 lp, bn dil axit sunfuric, bn trn lru. T t th nhng tinh th kalipemanganat vo ngnghim (tt c chng ht u xanh), na pht sau s c nhng tia la sng le lntrong lng cht lng nh pho hoa. Khi phn ng ngng, ta li cho thm t ht

kalipemanganat vo th hin tng li tip tc.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Ru etylic phi nguyn cht (dng cn tuyt i) v axit sunfuric phi

m c.- Khng nn rc qu nhiu thuc tm vo mt lc lm dung dch vn c,

kh quan st.

TN 2. Phn ng trng gng ca anehit1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi ANEHIT FOMIC lp 12 nhm khc

su cho hc sinh tnh cht c trng ca anehit d b oxi ho bi Ag+ hoc

Cu(OH)2 .- Th nghim lm cho hc sinh thy r tc dng ca ho hc vi i sng.2. Cch tin hnh.Ra tht sch ng nghim bng nc x phng, cho vo 1ml dung dch bc

nitrat 1%, lc ng nghim ri nh t t tng git dung dch amoniac 5% n khitan kt tu. Nh 2 git dung dch anehit fomic vo, un nh vi pht s thy bc

bm thnh ng.3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Ra tht sch ng nghim .- Khi un khng lc, khng un qu 60 -70 0C .

TN 3. Vin b si bt

1. Mc ch th nghim.

- Th nghim c dng trong bi DY NG NG CA AXITAXETIC lp 12 nhm minh ha phn ng ca axit hu cvi mui ca mt axityu hn.

- Th nghim n gin, d lm, gn gi vi i sng thc t, gip hc sinhthy r hn tc dng ca ho hc, thm yu mn b mn.

2. Cch tin hnh.


50/57

Th mt vin b si bt vo nc, cho hc sinh quan st hin tng xy rav gii thch.


- Nu tin hnh th nghim theo phng php nghin cu s pht huy tnhtch cc, sng to ca hc sinh.

- Gio vin nn gi cho hc sinh suy ngh, t tm cu tr li.TN 4. Phn ng ca glixerin vi ng (II) hiroxit

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi GLIXERIN lp 12 nhm gii thiu chohc sinh cch nhn bit cc ru a chc bng phn ng mu c trng vi ng(II) hiroxit.

2.Cch tin hnh.Cho vo ng nghim 3 git dung dch ng (II) sunfat 2% v 2 ml dung

dch xut 10%, lc nh. Cho tip vo 2 git glixerin, lc nh v quan st hin tngxy ra.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.Nn cho hc sinh so snh mu xanh ca sn phm vi mu xanh ca ng(II) hiroxit.

TN 5. Phn ng ca tinh bt vi dung dch cn iot1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi TINH BT lp 12 nhm gii thiu cho

hc sinh cch nhn bit tinh bt bng dung dch cn iot v ngc li.- Th nghim c tc dng lm cho hc sinh thy ho hc rt gn gi vi i

sng hng ngy.2.Cch tin hnh.Ly mt c khoai lang ct lt mng, nh ln vi git dung dch cn iot

long.

TN 6. Phn ng mu c trng ca protit1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi PROTIT lp 12 nhm gii thiu cho hc

sinh cch nhn bit protit bng phn ng mu c trng.- Th nghim c tc dng lm cho hc sinh thy ho hc rt gn gi vi i

sng hng ngy.2.Cch tin hnh.a) Cho 1 ml lng trng trng vo ng nghim, nh vo vi git axit nitric

c s thy xut hin mu vng.b) Cho 1ml lng trng trng vo ng nghim, cho tip 1ml dung dch xt

30% v 1 git dung dch ng (II) sunfat vo s thy xut hin mu tm xanh.

TN 7. Tc dng ca nhit vi protit1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi PROTIT lp 12 nhm gii thiu cho hc

sinh cch nhn bit protit bng nhit .- Th nghim c tnh thc t, gn vi i sng (phn bit hng tht, hng

gi).2. Cch tin hnh.


51/57

- t mt t ttm, len lng cu hoc tc s thy mi kht c bit. Sosnh vi mi khi t t, len tng hp.

- Cho 1ml lng trng trng vo ng nghim, un nng. Quan st hintng xy ra.

TN 8: Bin ng thnh bc1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi TNH CHT HO HC CHUNG CA

KIM LOI lp 12 nhm minh ha phn ng ca kim loi vi dung dch mui ca

kim loi yu hn.- Th nghim n gin, d lm, hp dn. Khi thay th dung dch mui bc

(theo cch lm c) bng dung dch mui thy ngn s tit kim ng k mt khonchi ph, mui thy ngn li d kim hn nn th nghim d thc hin.

2. Cch tin hnh.Ly mt vt bng ng (hoc mt dy ng co sch un thnh hnh l xo)

nhng vo dung dch axit nitric long ri ra sch bng nc. Th vt vo ngnghim c cha 3 ml dung dch HgCl2. mt pht vt s ho en, ly ra dngvi kh lau sch vt s sng bng nh bng bc (do c ph bn ngoi mt lphn hng rt chc).

Hnh 20: Bin ng thnh bc

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Cn thn v thy ngn v mui thy ngn u rt c, sau khi lm th

nghim cn ra sch tay bng x bng.- Nu dng dy ng un thnh hnh cy thng s c mt cy thng bng

bc lp lnh.

TN 9: iu ch kim loi bng phng php in phn1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi IU CH KIM LOI l p 12 nhm

minh ho phn ng iu ch cc kim loi c tnh kh yu hoc trung bnh bngcch in phn dung dch mui ca chng trong nc.

- Th nghim n gin, d lm, hp dn.2. Cch tin hnh.

day Cu

day Cu

dung dch

HgCl2

dung dch HgCl2


52/57

Dng c v cch lm ging nh th nghim 13 lp 10 (in phn dung dchmui n). Thay dung dch NaCl bng cc dung dch CuCl2 , Ag NO3

TN 10. Natri tc dng vi nc1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi KIM

LOI PHN NHM CHNH NHM I l p 12nhm chng minh natri c kh nng phn ngmnh lit vi nc nhit thng to ra natri

hiroxit tan trong nc (l bazkim).2. Cch tin hnh.Cho nc vo chng ng nghim, nh

vo vi git dung dch phenolphtalein, cho 1mu natri bng ht u en vo ng nghim.

Nhanh chng y ng nghim bng mt nt caosu c ng vut nhn. Natri s phn ng rtHnh 21 : Natri tc dng H2Omnh lit vi nc to gii phng kh hiro. Chm la trn u ng vut nhn t kh sinh ra, nc trong chu s chuyn sang mu hng.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Khng dng ming natri to qu s n nguy him.- Hng dn hc sinh quan st, m t v gii thch hin tng.

TN 11. Magie tc dng vi nc

1. Mc ch th nghim.

Th nghim c dng trong bi KIM LOI PHN NHM CHNHNHM II lp 12 nhm xc nhn magie c kh nng phn ng mnh vi nc nhit cao to ra hiroxit t tan trong nc.

2. Cch tin hnh.

y v bo magie vo mt mung st kh, t trn ngn la n cncho n khi l p magie trn mt chy th nhng nhanh vo mt chu nc.Magie bng chy ln sng chi trong nc cng vi kh hiro thot ra.

Mg + 2H2O = Mg(OH)2 + H2


- C th dng bt magie ( chng ht u en).- Dng mung di cn, khng tay st chu trnh b bng.- Cho vo chu vi git phenolphtalein, nc trong chu s c mu hng.- Mg(OH)2 t tan trong nc nhng lm phenolphtalein bin mu.

TN 12. Nhm mc lng t1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi NHM lp 12 nhm chng minh nhm

l cht kh mnh b oxiho d dng trong khng kh khi mt lp oxit bo v.- Mrng kin thc: thy ngn c kh nng ho tan mt s kim loi to

thnh hn hng.2. Cch tin hnh.

NcNatri


53/57

Co sch ming nhm, nh ln vi git dung dch mui thy ngn (II)clorua ri dng a thy tinh di trn b mt cho dung dch to thnh mt lpmng. Mt lc sau c nhng si oxit nhm mu trng xanh mc ln nh lng t.

3. Nhng iu cn ch v kinh nghim th nghim thnh cng.- Nn cho lp dung dch mui thy ngn tht mng oxi khng kh d

tip xc vi b mt ming nhm.-Yu cu hc sinh vit tt c cc phn ng xy ra, gii thch hin tng.

TN 13. Nhm tc dng vi nc

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi NHM lp 12 nhm chng minh nhmkhc nc nhit thng khi mt lp oxit bo v.

2. Cch tin hnh.Ly ming nhm sau khi lm th nghim nhm mc lng tth vo nc s

c nhng bt kh thot ra.

TN 14. Phn ng ca st (III) clorua vi ng1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi HP CHT CA ST lp 12 nhm lu

cho hc sinh ion Fe3+ c tnh oxi ho mnh hn ion Cu2+ .2. Cch tin hnh.Cho 1ml dung dch st (III) clorua vo ng nghim, th tip vo mt ming

ng l. Quan st hin tng xy ra v gii thch.

TN15. Phn ng to st vi axit1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi V TR, CU TO, TNH CHT CA

ST lp 12 nhm gip hc sinh nm vng phn ng ca st vi cc axit.2. Cch tin hnh.

Cho inh st nh sch vo 3 ng nghim, rt vo ng nghim 1: 2 mldung dch axit clohiric, ng nghim 2: 2 ml dung dch axit sunfuric c, ngnghim 3: 2ml dung dch axit nitric lng. Quan st hin tng v vit cc phnng xy ra.

TN16. iu ch st (II) hiroxit v tnh cht d b oxi ho ca n1. Mc ch th nghim.- Th nghim c dng trong bi HP CHT CA ST lp 12 nhm cho

hc sinh bit cch iu ch st (II) hiroxit t st, axit v xt.- Hc sinh s quan st mu sc, dng kt ta v s oxiho st (II) hiroxit

thnh st (III) hiroxit.2. Cch tin hnh.un si 4 ml dung dch xt trong ng nghim y ht kh ho tan ra

khi dung dch. Rt nhanh 1 ml dung dch st (II) clorua va iu ch thnghim 13 vo ng nghim. Quan st mu kt ta mi to thnh v s bin muca lp kt ta st trn b mt.



54/57

- inh st iu ch st (II) clorua phi tht sch lp oxit bn ngoi.- Rt dung dch st (II) clorua chy theo thnh ng nghim xung y

kt ta to thnh nm su trong dung dch.- C th iu ch st (II) hiroxit t (NH4)2SO4.FeSO4.6H2O (mui

Mohr) v xt.TN17. iu ch st (III) hiroxit

1. Mc ch th nghim.Th nghim c dng trong bi HP CHT CA ST lp 12 nhm cho

hc sinh bit cch iu ch st (III) hiroxit t dung dch mui st (III) .2. Cch tin hnh.Cho 2 ml dung dch kim vo ng nghim, nh vo vi git dung dch mui

st (III) clorua. Quan st mu sc, dng kt ta ca st (III) hiroxit to thnh./.


55/57


56/57

GIO TRNH Thc Hnh Th Nghim Phng Php Dy Hc Ha Hc caKhoa Ha, trng i hc S phm TP. H Ch Minh, ng k pht hnh ni bnm 2000, Ban n Bn Pht hnh Ni bHSP ch bn v sao chp 300 cun,xong ngy 03 thng 02 nm 2001.


57/57

Documents

Thuc hanh thi nghiem phuong phap day hoc hoa hoc TrinhVanBieu