Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
T e s t Ü n i t e 1 Tarih01
www.liderplus.com.tr
Filoloji: Dil Bilimi’ne verilen isimdir.
Özgün: Kendine ait özelliklere sahip olan et-kileşime uğramamış olan demektir.
Ferman: Osmanlı Devleti’nde padişahın ya-zılı buyruğu / emri
Berat: Türk-İslam Devletlerinde padişahın bir göreve atadığı kişiler için gönderdiği fermandır.
Objektif: Araştırmalarda ve yorumlarda tarafsız olabilmektir.
Kronoloji: Zaman Bilimi’dir.
Mezopotamya: Günümüz Irak topraklarında yer alan Fırat ve Dicle nehirleri arasındaki verimli coğrafya’ya verilen addır.
Tuğra: Padişahın isminin ve lakabının bulun-duğu imzadır.
Sikke: Madenî paradır.
Meskûtat: Kâğıt paradır.
Toponomi: Yer adlarıdır.
Onomastik: Özel adlar ve özellikle kişi ad-ları için kullanılır.
TARİH VE ZAMAN
1. Cilalı Taş Devri, Anadolu’da geniş bir alana yayılmıştır. Bunlar arasında, Di-yarbakır Çayönü, Türkiye ve Güney-doğu Avrupa’da bugüne kadar bulun-muş tarımsal üretime geçilen en eski yerleşim yeridir. Konya Çatalhöyük ise insanlık tarihinin ilk şehir yerleşmesi olarak kabul edilmektedir.
Bu bilgilere göre Anadolu’yla ilgili;
I. Siyasi örgütlenmelerin görüldüğüII. Birçok bölgeden daha hızlı geliş-
me gösterdiğiIII. Özgün bir yapıya sahip olduğuyargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
2. Tarih Bilimi’nin konusunu geçmişte-ki olayların oluşturduğu göz önüne alındığında, tarih araştırmalarında;I. Farklı kaynaklardan yararlanılmasıII. Gözlem yönteminin kullanılmasıIII. Kişisel düşüncelerin çalışmalara
yansıtılmasıgibi uygulamalardan hangilerinin geçerli olabileceği söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
3. Anadolu’da Tunç Devri’nin son dö-nemlerine ait eserler arasında krallara ait Troia hazineleri ile başta Alacahö-yük’te bulunan prens mezarlarında bulunanlar olmak üzere, son derece gelişmiş tekniklerle üretilmiş altın, gü-müş ve demirden yapılmış kıymetli eş-yalar olmuştur.
Bu bilgilere göre, Anadolu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Tarihi devirlere girilmemiştir.
B) Ateş etkin bir şekilde kullanılmıştır.
C) Öldükten sonra yaşama dair belir-tilere ulaşılmıştır.
D) Tarih öncesi dönemin son evresi-ne girilmiştir.
E) Siyasi örgütlenmeler görülmüştür.
4. Objektif araştırmalar yaptığını iddia eden bir tarihçinin; I. Farklı toplumların kaynaklarının
incelenmesiII. Sadece yazılı devirlere ait kaynak-
ların taranmasıIII. Neden-sonuç ilişkisinin göz önün-
de bulundurulmasıhangilerini uyguladığı söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III
E) II ve III
5. Bir bölgede yapılan kazı çalışmala-rın da toprağın en alt katmanından üst katmanlarına doğru sırasıyla;
– Taş baltalara– Bakırdan yapılmış kaplara– Demirden yapılmış oraklararastlanmıştır.Buna göre bu bölge ile ilgili;I. Etkileşime açık bir coğrafya da yer
almışII. Tarih Öncesi Dönemler sırasıyla
yaşanmışIII. Üretici toplumsal hayata geçilmişyargılarından hangilerine ulaşılabi-lir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III
6. – Emevi Sikkeleri– Osmanlı Tuğraları– Kadeş Antlaşması– Orhun AbideleriTarih araştırmalarında belge olarak kullanılan bu kaynakların ortaya çıkarılmasında aşağıdaki bilim dal-larının hangisinden yararlanıldığı söylenemez?
A) Nümizmatik B) Sigilografya
C) Diplomasi D) Epigrafya
E) Filoloji
TYT_Tarih YPT.indd 1 18/08/18 16:54
TEST 01
www.liderplus.com.tr
Feodalite: Orta Çağ Avrupası’nda senyör
olarak adlandırılan toprak sahiplerinin oluş-
turduğu yaygın bir yönetim şeklidir.
Artı Ürün: Tarımsal üretimle birlikte orta-ya çıkan ihtiyaç fazlası ürünlerdir.
Politeist: Çok tanrıcılık veya birden fazla tanrıya inanmak, tapınmaktır.
Tarihi Devirler: Yazının bulunup kullanılma-ya başlanmasıyla ortaya çıkan süreçtir.
Arkeoloji: Kazı Bilimine denir.
Prehistorya: Tarih öncesi devirlere denir.
Paleolitik: Eski Taş (Kaba Taş)
Mezolitik: Orta Taş (Yontma Taş)
Neolitik: Yeni Taş (Cilalı Taş)
Kalkolitik: Bakır Taş
1. C 2. D 3.E 4.D 5.C 6.E 7.B 8.D 9.B 10.E 11.A 12.CTARİH VE ZAMAN
7. Diyarbakır il sınırları içinde bulunan Ziyaret Tepe arkeolojik kazı alanından iki yıl önce çıkarılan kil tabletteki yazı-nın 2500 yıl önceye dayanan unutul-muş bir dil olduğu tahmin edilmekte-dir.
Yapılan bu kazı çalışmasında tarihe yardımcı aşağıdaki bilim dallarının hangisinden yararlanıldığı söylene-mez?
A) Coğrafya B) Diplomasi
C) Arkeoloji D) Kronoloji
E) Paleografya
8. Tarih araştırmalarında, “Geçmişte meydana gelen bir olayın günümüz değer yargılarıyla yorumlanmaması” ilkesi benimsenmiştir.
Tarih araştırmalarında bu ilkenin benimsenmesi aşağıdakilerden hangisini gösterir?
A) Her dönemle ilgili yeterli kaynak bulunmadığını
B) Olaylar arasında neden - sonuç ilişkisinin önemli olduğunu
C) Günümüz tarih bilincinin daha ge-lişmiş olduğunu
D) Çağın koşullarının tarihsel olayları etkileyebileceğini
E) Günümüze yakın tarihi olayların daha kesin bilgiler içerdiğini
9. Arkeoloji bilimi, toprak ve su altında kalmış eski uygarlıklara ait kalıntıları ortaya çıkarmak, bunları incelemek ve korumakla uğraşır.
Buna göre arkeoloji biliminin;
I. toplumların ortaya koyduğu yazılı belgelerin çözümlenmesi
II. eski uygarlıklarla ilgili buluntular-dan yararlanarak tarihi olayların aydınlatılması
III. uygarlıklar arasındaki siyasi olay-ların yorumlanması
konularından hangilerinde tarihe yardımcı olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) II ve III
E) I, II ve III
10. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi tarihi olaylar arasında neden - so-nuç ilişkisine örnek olarak gösteri-lemez?
A) Üretici toplum yapısına geçilmesi 7 Yerleşik hayatın başlaması
B) Artı ürünlerin ortaya çıkması 7 Takas usulüne göre ticaret yapıl-ması
C) Ateşin bulunması 7 Madenlerin işlenmesi
D) Menhir ve Dolmenlerin görülmesi 7 Ahiret inancının ortaya çıkması
E) Politeist dinlerin ortaya çıkması 7 Ahiret inancının önemini kaybet-mesi
11. Hiç kimse tarihi gerçekliğin mutlak doğru bilgilere ulaştığını iddia ede-mez. Çünkü mevcut bilgiler zaman içerisinde bazen değişebilir bazen de yapılan çalışmalar neticesinde ta-mamlanabilir.
Bu durum tarih bilimiyle ilgili aşağı-daki yargılardan hangisini doğrula-maktadır?
A) Durağan bir özelliğe sahip olmadı-ğını
B) Tarihin sanatsal olaylar üzerinde yoğunlaşması gerektiğini
C) Araştırmalarda farklı bilimlerden yararlanılmasının kaçınılmaz ol-duğunu
D) Neden-sonuç ilişkisinin tarih araş-tırmalarına ışık tuttuğunu
E) Sosyal bilimler arasında en çok gelişme gösteren bilim olduğunu
12. “Tarihî Devirler, Demir Devri’nin so-nunda başlar.” diyen bir tarihçi, yar-gısını doğrulamak için;I. Şehir devletlerinin kurulmasıII. Semavi dinlerin ortaya çıkmasıIII. Yazının bulunmasıgelişmelerinden hangilerini kanıt ola-rak gösterebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
TYT_Tarih YPT.indd 2 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 202
BİLGİBir bölgede tarım yapıldığının kesin kanıtları- Sulama kanalları,- Tarım araç ve gereçleri,- Tohumlar ve tohumluk buğday ambarları-dır.NOT: Öğütme taşları, saklama kapları ve değirmenler kesin kanıt değildir. Bu durum ancak tarımı bildiklerinin göstergesi olabilir.
Kadeş
Suriye’nin kuzeyinde bir bölgedir.
Ziggurat
İlk Çağ’da Mezopotomya’da çok katlı tapınaklara verilen addır.
Kural
Şehir devletlerinin olduğu yer-de siyasi birlik yoktur.
1. İlk Çağ’da;• İyonlar, Marmara ve Karadeniz kı-
yılarında koloniler kurarak bu böl-gelere yerleşmiş ve Anadolu’daki uygarlıklarla ticaret yapmışlardır.
• Fenikeliler, Akdeniz’de koloniler kurarak ticaret yapmış ve Do-ğu’dan aldıkları malları Akdeniz’de satmışlardır.
Bu bilgiler dikkate alındığında;I. kolonileri vatan olarak görmeleri,II. ticari amaç taşımaları,III. yalnız Anadolu uygarlıkları ile tica-
ret yapmalarıyargılarından hangilerinin İyon ko-lonilerini Fenike kolonilerinden ayı-ran en önemli özellik olduğu savu-nulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
2. “12 Levha Kanunları” Roma İmpara-torluğu’nda soylular ile halk arasında-ki sınıf çatışması sonucunda hazırlan-mıştır.Bu mücadelenin Roma’da, aşağıda-kilerden hangisinin ortaya çıkma-sında etkili olduğu söylenebilir?A) Sık sık istilaya uğramasındaB) Kültür alışverişinin hızlanmasındaC) Soyluların siyasi haklar kazanma-
sındaD) Demokratik gelişmeler yaşanma-
sındaE) Ulus bilincinin gelişmesinde
3. Mısırlılarla Hititler arasında imzalanan Kadeş Antlaşması’nda;– Suriye toprakları eşit olarak payla-
şılacak– Saldırıya uğrayan devlete diğeri
yardım edecek– Taraflar birbirlerine saldırmayacak
hükümleri yer almıştır.Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılar-dan hangisine ulaşılamaz?A) Her iki devlet de egemenlik alanını
genişletmiştir.B) Taraflar arasında ticaret gelişmiştir.C) İki devlet arasında savunma ittifa-
kı kurulmuştur.D) Askerî olarak birbirlerini destekle-
mişlerdir.E) Devletler arasında barış sağlan-
mıştır.
4. İlk Çağ’da Yunanistan’da halk sınıf-lara ayrılmış, borçlarını ödeyemeyen köylülerin özgürlükleri ellerinden alın-mış ve zenginleşenler üst sınıflara dâ-hil olmuştur.Bu durum Yunanistan ile ilgili;I. Hukuk kurallarının gelişme göster-
diği, II. Yatay hareketliliğin yaşandığıIII. Ekonomik durumun toplumsal sta-
tüyü etkilediğiçıkarımlarından hangilerinin gös-tergesidir?A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
5. Sümer Kralı Urgakina, din adamları-nın halktan mal toplamasına son vere-rek herkese ürettiği ürünleri kullanma veya satma özgürlüğünü sağlamıştır.Bu durum aşağıdakilerden hangisi-nin göstergesidir?A) Siyasi birliğin sağlandığınınB) Teokratik yönetimin görüldüğününC) Özgür düşünce ortamının geliştiği-
ninD) Sınıf ayrımının ortadan kalktığınınE) Özel mülkiyet anlayışının ortaya
çıktığının
6. Aşağıdakilerden hangisi yaşam tar-zının dinsel inançlara yön verdiğini kanıtlar niteliktedir?A) Museviliğin İbranilerin millî dini ol-
masıB) Yunanlıların Tanrıları adına olim-
piyatlar düzenlemesiC) Friglerin toprak tanrıçası Kibele’ye
inanmasıD) Hitit ülkesinin “Bin Tanrı İli” olarak
anılmasıE) Mısırlıların mumyacılık yapması
İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ
TYT_Tarih YPT.indd 3 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
02
İkta: Gelirlerine göre ayrılmış toprakların en küçük birimidir.
Polis: İlk Çağ’da Yunan şehir devletlerine verilen isimdir.
Pankuş: Hititlerde danışma meclisinin adı-dır.
Tavananna: Hititlerde kraliçe’ye verilen un-vandır. En az kral kadar yetkilidir.
Karum: Kant yakınında kurulan ticaret mer-kezidir.
Bin Tanrı İli: İlk Çağ’da Anadolu’da yaşayan toplulukların dinî inançları çok çeşitli olduğu için özellikle Hititlerin başkenti Hattuşaş’a bu isim verilmiştir.
BİLGİ
Kültürel etkileşim yaşandığının göstergeleri:
- Savaş
- Ticaret
- Göç
1. A 2. D 3. B 4. E 5. E 6. C 7. D 8. B 9. D 10. E 11. C 12. C
7. Mısır ordusunun büyük kısmı toprak-tan alınan gelirlerle yetiştirilen eyalet askerlerinden oluşuyordu.Bu bilgiye göre Mısır ile ilgili aşağı-dakilerden hangisine ulaşılabilir?A) Özel mülkiyet anlayışı gelişmişB) Merkeziyetçi devlet yapısı benim-
senmişC) Demokratikleşme çalışmaları ya-
pılmışD) İkta sistemine benzer bir yapılan-
ma görülmüşE) Askerî yapıları başka kültürlerden
etkilenerek oluşturulmuş
8. Hititlerde kralın yanında soylulardan oluşan Pankuş Meclisi denilen bir meclis bulunur ve bu meclis, kralın alacağı kararlar hakkında görüş belir-terek krala yardımcı olurdu.Buna göre, Hititlerle ilgili;I. Sınıf ayrımına dayalı bir toplum
yapısı vardır.II. Federatif bir yönetim anlayışı uy-
gulanmıştır.III. Danışma meclisi niteliği taşır.yargılarından hangilerine ulaşıla-maz?A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
9. Urartularda ahiret inancının oldu-ğunu savunan bir tarihçi bu düşün-cesine aşağıdakilerden hangisini kanıt olarak gösterebilir?A) Madencilik alanında gelişmeleriniB) Savaş tanrısı Haldi’ye inanmala-
rını C) Askerliğe önem vermeleriniD) Oda şeklinde mezarlar yapmala-
rınıE) Ekonomilerinin tarıma dayalı ol-
masını
10. Asur İmparatorluğu’na ait;• Kültepe karumunda bulunan ve
Anadolu şehir devletleri ile ticaret yapıldığını gösteren tabletler
• Başkent Ninova’da bulunan ve Asurlu tüccarlara ait yazışmaları içeren belgeler
incelendiğinde Asurlularla ilgili ola-rak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?A) Tarihi devirlere geçen ilk devlettir.B) Ekonomileri siyasete yön vermiş-
tir.C) Tek tanrılı inanç sistemine ilk ge-
çen devlettir.D) Siyasi birliği sağlayamamışlardır.E) Kültürel etkileşim yaşanmıştır.
11. İlk Çağ’da Hindistan’da farklı din-lerin yaşanmasında aşağıdakiler-den hangisinin etkili olduğu söy-lenebilir?
A) Ulus bilincinin gelişmesininB) Dine dayalı yönetim anlayışının
yaşanmasınınC) Sık sık istilalara uğramasınınD) Bilimsel gelişmelerin yaşanması-
nınE) Siyasi birliğin olmamasının
12. Yalnızca Tarih Öncesi Çağların ya-şandığı bir yerde aşağıdakilerden hangisinin görülmesi söz konusu değildir?
A) Mikrolit denilen aletlerB) Tahıl öğütme taşlarıC) Kil tabletlerD) Menhir ve Dolmen adlı mezar taş-
larıE) Tunç silahlar
İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ
TYT_Tarih YPT.indd 4 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 2İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ
BİLGİBir bölgede ticaret yapıldığının göstergeleri:- O bölgede bulunmayan malzemelerden eş-yaların görülmesi- Paranın kullanılması- Pazar yerlerinin olması- Ticaret yollarının üzerinde olması- Ülkede limanların olması- Bölgede yetişmesi imkânsız ürünlerin ol-ması- Kervansarayların olması- Başka devletlerin paralarının bulunması
Satraplık: İlk Çağ’da Pers Uygarlığı’nda ülkenin idarî birimlerine (eyaletlerine) ve-rilen isimdir.
Firavun: Mısır’da Tanrı-Krallar’a verilen isimdir.
Koloni: Bir devletin ekonomik, siyasî ve sosyal nedenlerden dolayı kendi sınırları dışında ele geçirip yönettiği topraklara koloni denir.
1. Anadolu’nun;
• Göç yolları üzerinde olması
• Verimli topraklara sahip olması aşağıdakilerden hangisinde etkili
olmamıştır?
A) Devletlerin savunmaya önem ver-mesinde
B) Farklı kültürel özelliklerini görül-mesinde
C) Tarih öncesi devirlerin sırasıyla yaşanmasında
D) İstilaya uğramasında ve göç alma-sında
E) Kültür alışverişinin hızlanmasında
2. Sümerlerde “Site” denilen şehir dev-letlerinin başında “Ensi- Patesi” adları verilen rahip - krallar bulunurdu.
Bu bilgilere bakılarak Sümerlerle il-gili olarak aşağıdakilerden hangisi-ne ulaşılabilir?
A) Ülke sınırlarının genişlediğine
B) Teokratik devlet yapısının görül-düğüne
C) Lâik devlet anlayışının geliştiğine
D) Siyasi birliğin sağlandığına
E) Demokrasi anlayışının geliştiğine
3. Mısır’da;
I. Ülkenin “Nom” denilen şehirlere ayrılarak yönetilmesi
II. Tanrı - kralların sınırsız yetkiye sahip olması
III. Ahiret inancına sahip olunması durumlarından hangilerinin huku-
kun gelişmesini engellediği savu-nulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
4. Tarih öncesi bir yerleşim merkezinde yapılan kazılarda, aynı katmanda el değirmenlerine ve demirden yapılmış mızraklara rastlanmıştır.
Buna göre, bu yerleşim yerinde ya-şayanlarla ilgili aşağıdaki yorumlar-dan hangisi yapılabilir?
A) Ticaretin geliştiği
B) Zengin maden kaynaklarına sahip oldukları
C) Güçlü bir merkezi krallık kurdukları
D) Tarihi devirlere girdikleri
E) İleri düzeydeki bir toplumla etkile-şime girdikleri
5. Hammurabi Kanunları, özellikle göçe-be olarak yaşayan Samilerin yerleşik yaşama uyum sağlamasını kolaylaş-tırmak amacıyla hazırlanmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisi-nin göstergesidir?
A) Sınıf farklılıklarının halkın tepkisi-ne neden olduğunun
B) Babillilerin tarihin ilk hukuk devleti-ni kurduğunun
C) Kanunları başka uygarlıklardan et-kilenerek hazırladıklarının
D) Toplumsal düzenin sağlanmak is-tendiğinin
E) Babillilerde sosyal devlet anlayışı-nın benimsendiğinin
6. Lidyalıların;
I. Ege’den başlayıp Mezopotam-ya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yapmaları,
II. Dokumacılık ve maden işlemeci-liğinde ileri gitmeleri,
III. Tarihte ilk parayı kullanan top-lum olmaları
faaliyetlerinden hangilerinin, tica-ri hayatta değiş - tokuş usulünün önem kaybettiğine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) II ve III
E) I, II ve III
03
TYT_Tarih YPT.indd 5 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
Teokrasi: Din kurallarına dayalı yönetim biçimidir.
Site: İlk Çağ’da Mezopotamya’da şehir devletlerine verilen isimdir.
Ensi-Patesi: İlk Çağ’da rahip-krallara ve-rilen unvandır.
Nom: İlk Çağ’da Mısır’da şehir devletle-rine verilen addır.
Ari: Hindistan’a gelip burada Kast siste-mini kuran Ön Asya topluluğudur.
Urartular: M.Ö. IX. yüzyılda Van gölü ve çevresinde kurulmuştur. Başkent Tuşpa (Van)’dır. 200 yıl boyunca Doğu Anado-lu’da önemli bir güç olmuştur.– Ölümden sonraki hayata inanırlar, bu yüzden mezarlarını oda ve ev biçiminde yapmışlar ve içine ölüyle beraber değerli eşyalarını koymuşlardır.– Sulama kanalları açarak verimi artırma-ya amaçlamışlardır.– Taş ve maden işlemeciliğinde ileri git-mişler, yaptıkları kaleler, saraylar, tapı-naklar ve su kanallarının kalıntıları günü-müze kadar gelmiştir.
03 İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ7. Urartular, eyaletleri merkezden gön-
derdikleri valiler aracılığıyla yönetmiş-lerdir.
Aşağıdakilerden hangisi bu uygula-manın sonuçları arasında gösterile-mez?
A) Merkezi otoritenin sağlanmaya ça-lışılması
B) Bilimsel gelişmelerin hızlanması
C) Vergi ve asker toplamanın kolay-laşması
D) Devletin ülkedeki gelişmelerle ilgili istihbaratı sağlaması
E) Merkezden gönderilen emirlerin halka doğrudan ulaştırılması
8. Yontma Taş Devri’nde mağara duvar-larına hayvan figürleri ve av sahneleri-ni içeren resimler çizilmiştir.
Yalnızca bu bilgilere bakılarak Yontma Taş Devri’yle ilgili olarak;
I. hayvanları evcilleştirdikleri,
II. tüketici bir yaşam sürdükleri,
III. yaşam tarzlarının sanat anlayış-larını etkilediği
çıkarımlarından hangilerine ulaşıla-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
9. • Resmî nikâh geleneğinin başlatıl-ması
• Kadınlara mülkiyet hakkının tanın-ması
• Miras hukukunun geliştirilmesi Hititlere ait bu gelişmeler birlikte
düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Kadınların siyasi haklarının olduğu
B) Medeni hukuk çalışmalarının ya-pıldığı
C) Halkın toplumsal sınıflara ayrıldığı
D) Farklı kültürlerle etkileşime girildiği
E) Sosyal sınıflar arasında geçiş ol-duğu
10. I. Pers saldırılarında ölen Lidyalıla-rın topluca gömülmeleri
II. Urartuların oda şeklinde mezarlar yapmaları
III. Yunanlıların Tanrı Zeus adına olimpiyatlar düzenlemeleri
IV. Mısırlıların firavunları için piramit-ler inşa etmeleri
Yukarıdakilerden hangileri toplum-ların ahiret inancına sahip oldukla-rına kanıt olarak gösterilemez?
A) I ve II B) I ve III
C) I ve IV D) II ve III
E) III ve IV
11. Persler, imparatorluk topraklarını sat-raplık adıyla eyaletlere ayırıp idari ve adli yetkileri satrap denilen valilere; güvenlik ve askerlikle ilgili sorumlu-lukları da komutanlara vererek tüm yetkilerin tek kişide toplanmasını en-gellemişlerdir.
Perslerin izledikleri bu politika ile aşağıdakilerden hangisini hedefle-diği söylenemez?
A) Siyasi birliği sürekli kılmak
B) Satrapların devlete karşı ayaklan-malarını önlemek
C) Merkezî otoriteyi güçlü tutmak
D) Egemenlik alanını genişletmek
E) İller arası istihbaratı sağlamak
12. İyonlar;
I. Şehir devletleri şeklinde yaşa-mışlardır.
II. Baskıcı bir dinî inanış yoktur.
III. Ticaret yollarının bitiş noktasın-da kurulmuşlardır.
IV. Kolonicilikle uğraşmışlardır. Yukarıda verilenlerden hangileri
iyonların kültürel etkileşimi yoğun olarak yaşamalarının nedenleri ara-sındadır?
A) Yalnız III B) Yalnız IV
C) I ve III D) II ve III
E) III ve IV
1.C 2.B 3.B 4.E 5.D 6.C 7.B 8.E 9.B 10.B11.D12.E
TYT_Tarih YPT.indd 6 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 3
Örf: Halk arasında zamanla oluşan âdet, gelenek ve göreneklerdir.
Tarkan: Ordu komutanıdır.
Ataerkil: Babanın hakimiyetine dayalı Türk aile yapısına verilen addır.
Koşuk: Av şenliklerinde ve şölenlerde söylenen aşk, kahramanlık, doğa sevgi-si temalı şiirlere genel olarak ”koşuk” denmiştir.
Sagu: Eski Türklerde sevilen sayılan kişilerin ölümünden sonra düzenlenen cenaze töreninde söylenen şiirlere sagu denmiştir.
Sav: İslamiyet öncesi Türk edebiya-tında atasözünün karşılığıdır. Bir dü-şünceyi, bir deneyimi, bir örgütü, az sözcükler kısaca antlatan kalıplardır.
Töre: Türklerde âdet ve gelenekler-den oluşan sözlü hukuk kurallarıdır.
Yargucı: Yargıç
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA041. İslamiyet öncesi Türk toplumlarında
bozkır yaşam şeklinin egemen olduğu bölgelerde sanat eserlerinin taşınabilir eşyalardan oluştuğu ve bu eserlerdeki motiflerin çoğunlukla hayvanlardan ve doğadan seçildiği görülmüştür.
Yalnızca bu bilgiden hareketle;
I. Siyasi birliklerini tamamlamışlardır.II. Yerleşik yaşama geçmişlerdir.III. Üretim faaliyetleri yaşam şekilleri-
ni etkilemiştir.yargılardan hangilerine ulaşıla-maz?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I ve III
2. İslamiyet’ten önceki Türklerde toplu-mun gelenek ve âdetlerinden oluşan yazısız hukuk kurallarına töre denilirdi. Hükümdar da bu kurallara uymakla yü-kümlüydü.
Bu durumun aşağıdakilerden han-gisini engellediği savunulabilir?
A) Devletin ikili teşkilatla yönetilme-sini
B) Veraset sisteminin belirlenmesini
C) Hükümdarın sınırsız yetkiye sahip olmasını
D) Toplumsal huzurun sağlanmasını
E) Gök Tanrı inancının yaygınlaşma-sını
3. Orta Asya’da birçok Türk devleti kurul-muştur. Bunların arasında tarım, tica-ret, sanat alanlarında en fazla gelişme gösteren devlet Uygurlar olmuştur.
Bu durumun temel nedeninin aşa-ğıdakilerden hangisi olduğu söyle-nebilir?
A) Orduda onlu sistemi uygulamaları
B) Mani dinine inanmaları
C) Teşkilatçı olmaları
D) Merkezi yapılarının güçlü olması
E) Hukuk devleti özelliğine sahip ol-maları
4. İslamiyet’ten önceki Türk Devletlerinde hakanlarına Gök Tanrı tarafından kut verildiğine ve bu yetkinin kan bağı ile babadan oğula geçtiğine inanılırdı.
Bu durumun aşağıdakilerden han-gisine neden olduğu söylenemez?
A) Din adamlarının devlet yönetimin-de etkili olmasına
B) Hükümdarların halk üzerindeki otoritesinin güçlenmesine
C) Devletin doğu - batı şeklinde ayrı-larak yönetilmesine
D) Hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının yaşanmasına
E) Merkeziyetçi yönetimin zayıflama-sına
5. Hunlardan kaçarak Avrupa’ya yerleşen barbar kavimlerin saldırıları sonucunda Roma İmparatorluğu parçalanmıştır.
Yalnız bu bilgiye göre Kavimler Gö-çü’nün sonucunda Avrupa’da;
I. siyasiII. sosyalIII. dinîolanlardan hangisinde değişiklik yaşandığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I ve III
6. Kut inancına göre hükümdar yönetme yetkisini Tanrı’dan alır, kan yolu ile de bu yetki oğullarına geçerdi. Halkın mut-luluk, refah ve huzurunu sağlamak hü-kümdarların Tanrı’ya karşı taşıdığı bir sorumluluktu.
Türk devletlerinde görülen bu anla-yışın;
I. Devletin Teokrasiyle yönetilmesi II. Sosyal devlet anlayışının gelişmesiIII. Taht kavgalarının yaşanmasıdurumlarından hangilerini ortaya çıkardığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
TYT_Tarih YPT.indd 7 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
04
Devlet: Halk arasındaki eşitsizliği gidermeye ça-lışan, halka hizmeti görev kabul eden yönetimdir.
Kün: Halk
Ongun: Kutsal hayvan
Bengütaş: Yazılı anıt
Totem: Kutsal sayılan cansız varlıklardır.
Yuğ: Ölü gömme törenleri
Kamdu: Mühürlü bez paralar
Tudun: Vergi memuru
Kopuz: Türklerde yaygın olarak kullanılan çalgı aleti
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA
7. İslamiyet’ten önceki Türk devletleri Çin’i yenilgiye uğratmalarına rağmen bu ül-keye yerleşmeyip vergiye bağlamakla yetinmiştir.
Çin’in aşağıdaki özelliklerinden hangisinin Türk devletlerinin böyle bir siyaset uygulamasına neden ol-duğu söylenebilir?
A) Kalabalık bir nüfusa sahip olması
B) Hanedan değişikliklerinin yaşan-ması
C) Ekonomik yönden güçlü olması
D) Türk boyları arasındaki mücadele-lere destek vermesi
E) İpek Yolu’nun burada başlaması
8. Asya Hunları ile Çinliler arasında İpek Yolu’na egemen olma mücadelesi sü-rekli olarak yaşanmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu duru-mun nedeni olarak savunulabilir?
A) Ulusal çıkarların korunmak isten-mesi
B) Komşuluk ilişkilerinin gelişmesi
C) Dini inanışların farklı olması
D) Akrabalık ilişkisi kurmaları
E) Dış güçlerin baskısı
9. İslamiyet’ten önceki Türklerde, Tigin adı verilen hükümdarların erkek çocuk-ları küçük yaşlardan itibaren bazı boy-ların başına yönetici olarak gönderil-miştir.
Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisini sağladığı söylenebilir?
A) Toplumsal dayanışmanın sağlan-masını
B) Yönetimde tecrübe kazandırılması
C) Komşu ülkelerle ilişkilerin gelişme-sini
D) Kanun üstünlüğünün benimsen-mesini
E) Taht kavgalarının önlenmesini
10. Göktürk Hükümdarı Bilge Kağan’ın Ku-rultay’a götürdüğü bazı görüşler, mec-liste kabul edilmemiştir.
Bu bilgiye dayanarak Bilge Kağan ile ilgili aşağıdaki yargılardan han-gisine ulaşılabilir?
A) Sosyal devlet anlayışını uygula-mıştır.
B) Ulusal iradeyi egemen kılmıştır.
C) Demokratik bir tutum sergilemiştir.
D) Geleneksel veraset anlayışı ile ha-reket etmiştir.
E) Diplomatik ilişkilere ortam hazırla-mıştır.
11. Baykal gölü yakınlarındaki bir bölgede yapılan kazıda kurgandan çıkan eşya-lar arasında orak, saban ve kilden ya-pılmış çanak çömlekler bulunmuştur.
Bu bilgiye dayanarak bölge ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi savu-nabilir?
A) Dinî inanışların yaşam tarzlarını şekillendirdiği
B) Sanat ve bilime önem verildiği
C) Ekonomik yönden güçlü oldukları
D) En eski yerleşim yeri olduğu
E) Üretici yaşamın görüldüğü
12. Altay Dağları civarında yapılan bir ka-zıda Hun prensine ait olduğu düşünü-len bir kurganda zırh, ok uçları, günlük hayata ait eşyalar ve at iskeleti bulun-muştur.
Buna göre Hunlarla ilgili olarak,
I. ahiret inancına sahip oldukları,II. atı evcilleştirdikleri, III. savaşçı oldukları,yaklaşımlarından hangilerine ulaşı-labilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I, II ve III
1. D 2. C 3. B 4. A 5. D 6. E 7. A 8. A 9. B 10. C 11. E 12. E
TYT_Tarih YPT.indd 8 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 3
UYARI
Hatun: Hükümdar eşlerine verilen unvan-dır. Hatunların kurultaya katılma, elçi kabul etme gibi siyasi yetkileri vardır. Ayrıca hü-kümdarın bulunmadığı kurultaylara başkan-lık da edebilirler.
İkili Sistem: Doğu - Batı şeklinde ülkenin iki koldan yönetilmesi uygulaması görülmekte-dir. Doğu, hükümdar tarafından yönetilirken Batı, hanedan üyelerinden yabgu unvanı kal-lanan ve iç işlerinde bağımsız hareket eden bir yönetici tarafından idare edilmiştir.
Kut Anlayışı: Tahttaki hükümdarın yönet-me yetkisini Tanrı’dan aldığına olan inançtır.
Kurgan: Orta Asya’da mezarlara verilen ad-dır.
Uçmağ: Cennet
Tamu: Cehennem
Şaman / Kam / Baksı: Gök Tanrı dininde din adamlarına verilen isimdir.
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA1. Orta Asya’da iklim şartlarının elveriş-
siz oluşunun;
I. üretim araçlarının ortak kullanıl-ması
II. göçebe yaşam sürülmesi
III. boylar hâlinde yaşanılması Orta Asya Türklerini öncelikle yu-
karıdakilerden hangisine yönlendir-diği söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
2. İslamiyet’ten önceki Türk devletlerin-de ülke hanedanının ortak malı sayıla-rak, kimin kağan olacağı geleneklerle belirlenmiştir.
Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisini engellediği savunulabi-lir?
A) Yönetim şeklinin değişmesini
B) İnanç özgürlüğünün gelişmesini
C) Merkeziyetçi yapının zayıflamasını
D) Yerleşik hayata geçişin yaygınlaş-masını
E) Boylar federasyonu şeklinde ör-gütlenilmesini
3. Türk devletlerinde halk sınıflara ayrıl-mamış, sosyal dayanışma gelişmiştir. Devlet tarafından desteklenen yar-dımlaşma kurumları ile de sosyal dev-let anlayışı özendirilmiştir.
Yalnız bu bilgiye göre, Türk devlet-lerinde aşağıdakilerden hangisinin varlığı savunulamaz?
A) Sosyal yardımlaşma anlayışının geliştiği
B) Örgütlü bir toplumsal yapının bu-lunduğu
C) Halkçı politikaların izlendiği
D) Veraset anlayışının belirsiz olduğu
E) Toplumsal birlikteliğin güçlü olduğu
4. Çin baskısından kurtulmak isteyen Kuzey Hunlarının Batı’ya doğru yö-nelmesi sonucunda, Avrupa’da siya-si, sosyal, ekonomik ve dinî sonuçlar yaratan Kavimler Göçü yaşanmıştır. Bu göçlerin sonucunda Roma İmpara-torluğu dağılırken, feodalite rejimi güç kazanmış ve göç eden kavimler ara-sında Hristiyanlık yayılmıştır.
Bu bilgilere bakılarak Avrupa’da,
I. Sınıf farklılıkları ortadan kalkmış
II. Kilise güç kaybetmiş
III. Merkeziyetçi yapı bozulmuş çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
5. İslamiyet’ten önceki Türklerin atı ev-cilleştirip tekerlekli arabalar yapmaları ve maden işlemeciliğini öğrenmeleri-nin;
I. yerleşik yaşamın özendirilmesi
II. orduların teknik donanıma sahip olması,
III. asya dışına göç edilmesi durumlarından hangilerinde kolay-
lık sağladığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
6. Avrupa Hun Devleti’nin hükümdarı Attila, yaptığı seferlerle Doğu ve Batı Roma İmparatorluklarını hâkimiyeti al-tına almıştır.
Bu seferler sonucunda Avrupa Hun Devleti’nin;
I. gelirlerini artırma,
II. sınırlarını genişletme,
III. din ve inanç birliği sağlama kazanımlarından hangilerini elde
ettiği savunulamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
05
TYT_Tarih YPT.indd 9 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
Aygucı: Eski Türklerde hükümdardan sonra en yetkili kişidir. Başvezir, baş danışman, devlet müşaviri gibi Mecliste etkili, Kağana muhalefet edebilir. Kağan olmadığında mec-lise başkanlık eder.
Balıg: Eski Türklerde şehirleri ifade eder, örneğin, ordubalıg, başkat demektir.
Bitigci / Tamgacı: İslamiyet’ten önceki dö-nemlerde Türkler’de Hakan’ın baş yazmanı-dır. Bu kişiye başka devlet ve topluluklarla ilişkilerin düzenlenmesi görevi de verilmiş-tir.
UYARI
Denizlerden uzak olduğu için karasal bir ikli-
me sahip olan Orta Asya’nın coğrafi durumu,
Türklerin hayvancılıkla uğraşmalarına, göçe-
be yaşamı benimsemelerine ve mücadeleci
bir kraktere sahip olmalarına ortam hazırla-
mıştır. Kaynakların yetersiz oluşu Türklerin
eski devirleri hakkında kesin bilgiler edin-
memizi zorlaştırmıştır.
05 İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA
7. Kutluk Devleti Hükümdarı Kapgan Ka-ğan,
- Çin’i baskı altında tutmak,
- Türk boylarını, Göktürk egemenli-ğinde toplamak,
- Çin’de yaşayan Türklerin anavata-na dönmelerini sağlamak
politikalarını benimsemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu politi-kaların amaçları arasında gösterile-mez?
A) Türk tarihinin bir bütün hâlinde ince-lenmesini kolaylaştırmak
B) Bağımsızlıklarını korumak
C) Millî benliklerini kaybetmemek
D) Göktürk üstünlüğünü kabul ettirmek
E) Siyasi birliği sağlamak
8. Mete Han, Çin’in tamamına egemen olacak güçte olmasına rağmen, Türk-lerin bu ülkeye yerleşmelerine karşı çıkmıştır.
Mete Han’ın bu politikasının en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk boylarının birbirinden ayrıla-cağını düşünmesi
B) Türklerin kalabalık Çin nüfusu için-de asimile olacağını düşünmesi
C) Çin’deki lüks ve rahatın Türkleri de etkileyeceğini düşünmesi
D) Yeni coğrafyaları fethetmek iste-mesi
E) Türklerin ana yurda bağlılıklarını sağlama düşüncesi
9. İslamiyetten önceki Türk devlet-lerine ait aşağıdaki özelliklerden hangisi merkezi devlet anlayışı ile bağdaşmaz?
A) Orduya önem vermeleri
B) Hayvancılıkla uğraşmaları
C) Boylar federasyonu şeklinde ör-gütlenmeleri
D) Çinliler ile mücadele etmeleri
E) Hükümdarların töreye bağlı olma-ları
10. Çinliler, egemenliklerine aldıkları Gök-türklerin kendi dillerini konuşmalarını ve öz kültürlerini yansıtan kıyafetler giymelerini yasaklamışlardır.
Bu bilgiye dayanarak aşağıdaki yar-gılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Türk kültürü yeni yayılma alanı bulmuştur.
B) Türkler, uzun süre Çin esareti altın-da kalmıştır.
C) Türklerin siyasi üstünlüğü devam etmiştir.
D) Çin, Türk kültürünün etkisi altına girmiştir.
E) Göktürkler asimilasyona uğratıl-mışlardır.
11. Orta Asya’da, ilk Türk devletlerinde zenginliğe dayalı bir sınıf ayrımı yapıl-mamıştır.
Bu durumun nedeni olarak aşağı-dakilerden hangisi söylenebilir?
A) Toprağa bağlı özel mülkiyetin ol-maması
B) Kurultayın boy beylerinden oluş-ması
C) Orduda onluk sistemin kullanılması
D) Ülkenin ikili teşkilatla yönetilmesi
E) Çok geniş sınırlara ulaşılması
12. İslamiyet öncesi Türk devletlerinin kısa ömürlü olmasında;
I. ikili teşkilat,
II. göçebe yaşam tarzı,
III. veraset anlayışı durumlarından hangilerinin etkili
olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I ve III
1.B 2.A 3.D 4.C 5.E 6.C 7.A 8.B 9.C 10.E11.A12.E
TYT_Tarih YPT.indd 10 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 3
Kurultay / Kengeş / Toy Meclisi: Danış-ma Meclisi Hükümdara yönetim işlerinde danışmanlık yapar.
Toygun: Meclis üyeleri
Tigin - Tekin: Şehzade
Bodun / Budun (Millet)
Boy
Uluğ
Oguş
Oguş
Oguş
Uluğ
Uluğ
BoyBoy
Boy
Oguş = aile Urug = soy, sülaleBoy / Bad = Sülaleler Birliği İl = DevletBodun / Budun = Millet
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA061. Türklerde ülke, hükümdar ailesinin
malı sayılmıştır. Böylece ailenin tüm erkek üyeleri tahta çıkma hakkı elde etmiştir.
Bu uygulama,
I. sık sık taht kavgalarının yaşanma-sı,
II. birçok Türk devletinin kurulması,
III. yerleşik yaşam tarzının benim-senmesi
sonuçlarından hangilerine etki et-miş olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
2. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarların halka duyuruları,
“Hakan ve Hatun şöyle buyuruyor.” şeklinde ilan edilirdi.
Buna göre,
I. laiklik kabul edilmiş,
II. ülkeyi hükümdar tek başına yö-netmiş,
III. hatunlar da yönetimde etkili ol-muş
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
3. - Orta Asya’da yaşadıkları siyasi ka-rışıklık nedeniyle Batı’ya göç eden Macarlar, Hristiyanlığı kabul et-mişler ve bir süre sonra milli ben-liklerini kaybetmişlerdir.
- Romalılar tarafından ana vatan-larından uzaklaştırılan İbraniler, dünyanın değişik yerlerinde Mu-sevi inancına sahip azınlık olarak yaşamışlar ve millî kimliklerini ko-rumuşlardır.
Bu bilgilere göre,
I. dini inanışları,
II. ekonomik etkinlikleri,
III. askerî yapıları hangilerinin Macarların ve İbrani-
lerin kimliklerini kaybetmelerinde veya korumalarında etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
4. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde;
- Ülkenin doğusunu hükümdar, batısını kardeşi (yabgu) yönet-miştir.
- Kağan öldükten sonra çoğu kez ülke toprakları hanedan üyeleri arasında paylaştırılmıştır.
Bu durumun;
I. hukuk devleti özelliğinin görül-mesi,
II. merkezi yapının güçlü olması,
III. devletlerin kısa ömürlü olması gelişmelerinden hangilerine ortam
hazırladığı söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
5. Türklerin farklı kültürlerle etkileşi-me girdiğine kanıt olarak,
I. Gök Tanrı, Maniheizm, Budizm, Musevilik ve İslamiyet gibi dinleri benimsemeleri,
II. On İki Hayvanlı Türk Takvimi’ni kullanmaları,
III. Göktürk ve Uygur alfabelerini kullanmaları
durumlarından hangileri gösterile-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
TYT_Tarih YPT.indd 11 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA AVRASYA06
Balbal: Orta Asya Türklerinde mezarların üstüne, ölen kişinin hayatta iken öldürdü-ğü düşman sayısı kadar (onları temsilen) taştan heykel dikilirdi. Bunlara “balbal” denir.
Şamanizm: İlk Türk devletlerinde görü-len, ruhlarla insanlar arasında aracılık yaptığı ve hastaları iyileştirme gücüne sahip olduğu kabul edilen, Şamanlar çev-resinde yoğunlaşan inanç sistemidir. Ata ruhlarına ve doğa varlıklarına tapınmaya dayanan eksi bir Asya dinidir.
Maniheizm: Çin’de benimsenen, Uygurların da katıldığı, et yemeyi ve savaşmayı ya-saklayan bir dini inanıştır.
UYARI
Tarihte Türk - Bizans ilişkileri Kök Türkler
döneminde başlamıştır. İstemi Yabgu’nun
Bizans’a gönderdiği elçilik heyeti Orta As-
ya’dan Bizans’a giden ilk Türk elçilik heye-
tidir.
6. Türklerin yaşadıkları eski yerleşim yerlerinde yapılan kazılarda altın, bronz ve bakırdan yapılan kaplar bu-lunmuş ve bunların hayvan figürleri ile süslendiği görülmüştür.
Bu bilgilere göre Türklerle ilgili ola-rak,
I. Bozkır yaşamı sanat anlayışlarını etkilemiştir.
II. Göçebe hayat anlayışına sahip ol-muşlardır.
III. Maden işlemeciliğinde ilerlemişler-dir.
yargılarından hangilerine ulaşılabi-lir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
7. Avrupa Hun Devleti’nin yıkılmasından sonra Avrupa’daki Türk boylarının bir kısmı yeniden Asya’ya göç ederek millî benliklerini günümüze kadar sür-dürebilmişler, Avrupa’da kalanlar ise zamanla millî benliklerini yitirmişlerdir.
Buna göre,I. Türkler Avrupa’da azınlıkta kal-
mışlardır.
II. Asya’ya geri dönenler kimliklerini korumuşlardır.
III. Avrupa Hun Devleti’nin yıkılma-sında Avrupa’ya göç eden Türk boyları etkili olmuştur.
yargılardan hangilerine ulaşıla-maz?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
8. “Orta Asya’da yaşanan eski Türk kül-türü diğer medeniyetleri etkilemiştir.” diyen bir tarihçi bu görüşüne kanıt olarak,
I. Onluk Sistemin Çin ve Bizans or-dularında kullanılması,
II. Göktürk ve Uygur alfabelerinin di-ğer Türk boyları tarafından kulla-nılması,
III. Moğolların Türk geleneklerini be-nimsemeleri
durumlarından hangilerini göstere-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
9. Uygurlar döneminde, kendilerinden önceki Türk topluluklarından daha farklı ve gelişmiş bir kültür yapısı oluş-muştur.
Bu duruma Uygurların aşağıdaki özelliklerinden hangisinin ortam hazırladığı savunulabilir?
A) Yerleşik hayata geçmelerinin
B) Tarımsal faaliyetlerle uğraşmalarının
C) Sosyal dayanışmaya önem ver-melerinin
D) Töre hukukunu uygulamalarının
E) Türk veraset anlayışını uygulama-larının
10. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde görülen aşağıdaki uygulamalardan hangisi hukuk üstünlüğünün oldu-ğuna kanıt olarak gösterilebilir?
A) Boylar federasyonu şeklinde ör-gütlenmenin olması
B) Hakanın töreye uyma zorunluluğu-nun olması
C) Dinî hoşgörünün olması
D) Kut inancına dayalı bir yönetim an-layışının olması
E) Hanedan değişikliğinin olmaması
11. İskitler, ölülerini kurgan adı verilen mezarlara, kurban ettikleri atlarıyla birlikte gömmüşler ve ölülerini ilkel şe-kilde mumyalamışlardır.
Bu bilgilere göre;
I. atı evcilleştirdikleri,
II. tıpta ilerledikleri,
III. ahiret inancına sahip oldukları yargılarından hangilerine ulaşılabi-
lir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
1.D 2.C 3.D 4.D 5.A 6.E 7.C 8.D 9.A 10.B 11.E
TYT_Tarih YPT.indd 12 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 4
UYARI
Arabistan Yarımadası’nda siyasal birliğin
sağlanamamasında,
� Arapların kabileler hâlinde yaşamaları
� Göçebe kabileler arasındaki rekabet ve kan davaları
� Arabistan’da çok değişik dinî inanışların benimsenmiş olması
� Bizans ve Sasani İmparatorluklarının bas-kılarının sürmesi
gibi nedenler etkili olmuştur.
Hicret: Hz. Muhammed’in 622’de Mek-ke’den Medine’ye yaptığı göçe hicret adı verilir.
Beyt’ül Mal: Devlet hazinesine denir.
Kerbela Olayı: Muaviye’nin oğlu Yezid’in halifeliğini tanımayan Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin’i ve yanındakiler 681’de Kerbela denilen yerde öldürtmesi olayıdır.
1. - Hz. Ömer’in ordugâh şehirlerini kurması
- Emevilerin posta teşkilatını kurması
- Abbasilerin Avasım ve Samerra şehirlerini kurması
Bu gelişmelere bakılarak İslam dünyasının aşağıdakilerden hangi-sini amaçladığı söylenebilir?
A) İç işlerine karışılmasını önlemek
B) Kültür birliğini sağlamak
C) Müslümanları siyasi bir güç hâline getirmek
D) Sosyal hayattaki eşitsizlikleri orta-dan kaldırmak
E) Merkezî otoriteyi güçlendirmek
2. Türkler, Emeviler döneminde uzun süre Müslümanlara direnmiş fakat Abbasiler döneminden itibaren İslami-yet’e girmişlerdir.
Bu bilgilere bakılarak Abbasiler’in tutumu ile ilgili;
I. Emevilerin güttüğü Arap milliyetçi-liğini uygulamamaları,
II. Çin baskısı karşısında kalan Türk-lerle siyasi yakınlık sağlamaları,
III. İç çatışmalara son vermek istemeleri yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
3. Emevilerin yıkılış nedenlerinden bazıları şunlardır:
I. Sınırlarının genişlemesiyle merke-zi otoritelerinin zayıflaması
II. Halifeliği saltanata dönüştürmeleri
III. Arap olmayan Müslümanlara Me-vali uygulaması yapmaları
Bunlardan hangileri Emevilerin ırk-çı politika izlediklerinin kesin kanı-tıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
4. İslam tarihinde;
- Hz. Ali Dönemi’nde Kûfe,
- Emeviler Dönemi’nde Şam,
- Abbasiler Dönemi’nde Bağdat başkent olmuştur.
Bu bilgilere bakılarak aşağıdakiler-den hangisinin başkentlerin değiş-mesinin nedenlerinden biri olduğu savunulamaz?
A) Siyasal birliği sağlamak
B) Fetih bölgesine yakınlık
C) Kültürel etkileşimi hızlandırmak
D) Egemen gücün değişmesi
E) Merkezi otoriteyi güçlü tutmak
5. İslam devletinde ülke, Hz. Ömer döne-minde büyük illere, Emeviler dönemin-de ise, eyaletlere ayrılmıştır.
Bu durum;
I. sınırların büyümesiyle yönetim bi-rimlerinin de büyüdüğü,
II. yahudi kabilelerin İslamiyet’i be-nimsediği,
III. sınır güvenliğinin sağlanmak is-tendiğini
gelişmelerinden hangilerinin bir göstergesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
6. İslam devletlerinin ilk dönemlerinde Bizans ve Sasani paraları kullanılırken Emevi halifesi Abdülmelik Dönemi’n-de ilk Arap parası bastırılarak kullanıl-maya başlanmıştır.
Bu bilgiye göre;
I. Milliyetçi bir uygulama görülmüştür.
II. Ekonomik hayatta ilerleme yaşan-mıştır.
III. Bizans ve Sasani devletleriyle tüm etkileşime son verilmiştir.
çıkarımlarından hangilerine ulaşıla-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
İSLAM MEDENİYETİ’NİN DOĞUŞU07
TYT_Tarih YPT.indd 13 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
Ridde Savaşları: Hz. Muhammed’in vefa-tından sonra, dinden dönüp İslam Devle-ti’ne savaş açanların isyanlarının bastırıl-ması için yapılan askerî hareketlerdir.
Avasım Şehirleri: Anadolu’nun güneyine kurulan avasım şehirlerine Türler yerleş-tirilerek Bizans saldırılarının önlenmesi ve Anadolu’ya düzenli akınlar yapılması amaçlanmıştır.
Mevali: Emevilerin, Arap olamayan Müslü-manlara verdiği isimdir.
Zımmî: İslam devletinin egemenliğini ka-bul eden ve İslam devletinin himayesinde yaşayan gayrimüslimlere denir.
Mutezile: İslam dinini akıl ve bilimle açık-lamaya çalışan mezheptir.
İSLAM MEDENİYETİ’NİN DOĞUŞU07
7. Hz. Ömer Dönemi’nde adalet teşkilatı kurulmuş illere, valilerin yanına halife tarafından tayin edilen kadılar gönde-rilmiştir.
Bu durum,
I. Yargı bağımsızlığının sağlanmaya çalışılması,
II. Din ile devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulması,
III. Siyasi birliğin sağlanmaya çalışıl-ması
anlayışlarından hangileriyle açıkla-nabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
8. İslam mimarisinin farklı İslam ülkele-rindeki uygulamaları arasında üslup ve biçim yönünden önemli farklılıklar vardır.
Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulamaz?
A) Kültürel etkileşime açık olmasının
B) Mezhep farklılıklarının
C) Resim ve heykelciliğin yasak ol-masının
D) Coğrafi özelliklerin
E) Kültürel farklılıkların
9. Dört Halife Dönemi’nde halifeler devlet başkanlığı, dinî liderlik ve ordu komu-tanlığı görevlerini yürütürken, Emevi halifeleri ordu komutanlığını bırakmış, Abbasi halifeleri ise devlet işleri için vezirlik makamını kurmuşlardır.
Buna göre İslam devletleriyle ilgi-li aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Din ve devlet işleri birbirinden ay-rılmıştır.
B) Yönetimde yeni uygulamalara ge-çilmiştir.
C) Etnik ve kültürel farklar belirginleş-miştir.
D) Yönetimde saltanat anlayışı be-nimsenmiştir.
E) Askerliğe verilen önem azalmıştır.
10. Abbasiler Dönemi’nde görülen;
I. hoşgörülü yönetim anlayışının be-nimsenmesi,
II. Beyt’ül - Hikme denilen tercüme bürolarının kurulması,
III. Helenistik döneme ait eserlerin Arapçaya tercüme edilmesi
durumlarından hangileri bilimsel ve kültürel faaliyetlere önem verildiği-ne kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
11. Hicret sonucunda Hz. Muhammed, Medine ve çevresini içine alan İslam Devleti’ni kurdu. Medine’de yaşayan Yahudiler de bu devletin vatandaşı olup Müslümanların yararlandığı hak-lardan yararlanacak, ibadet ve ayinle-rini serbestçe yapabileceklerdi.
Yukarıdaki bilgilere bakılarak, İslam Devleti’yle ilgili aşağıdaki yargılar-dan hangisi söylenebilir?
A) Halkın yönetime katılımı sağlan-mıştır.
B) Eşitlikçi toplum anlayışı benimsen-miştir.
C) Teşkilatlanma çalışmalarında ileri gidilmiştir.
D) Devlet gelirleri çeşitlilik göstermiştir.
E) Merkezî otorite güçlü tutulamamıştır.
12. Hz. Ali döneminde görülen iç karı-şıklıkların;
I. fetih hareketlerinin kesintiye uğra-ması,
II. başkentin Medine’den Kûfe’ye ta-şınması,
III. İslam dünyasında grupların ortaya çıkması
durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
1.E 2.D 3.D 4.A 5.A 6.D 7.A 8.C 9.B 10.E 11.B 12.E
TYT_Tarih YPT.indd 14 18/08/18 16:54
T e s t Tarih
www.liderplus.com.tr
Ü n i t e 4
Cizye: Gayrimüslim erkeklerin askere git-meme karşılığında ödediği vergidir.
Haraç: Gayrimüslim halktan alınan ürün ve arazi vergisidir.
Beyt’ül-Hikme: Abbasiler Dönemi’nde Bağdat’ta açılan ilk bilim akademisi, yük-sek öğretim kurumudur.
Tevaif-i Mülük: Abbasilerin zayıflama-sıyla topraklarında kendi devlet adamları tarafından kurulan devletlerdir.
Ensar: Medineli Müslümanlara enser de-nir.
Muhacir: Mekke’den Medine’ye göç eden Müslümanlardır.
İSLAM MEDENİYETİ ‘NİN DOĞUŞU081. Medine’den çıkarılan Yahudilerin Hay-
ber Kalesi’ne yerleşerek burada Şam ticaret yolunun kontrolünü ele geçir-meleri ve Müslüman tüccarlara zarar vermeleri üzerine Hayber Kalesi fet-hedilmiştir.
Yukarıdaki bilgilere bakılarak aşa-ğıdaki yargılardan hangisine ulaşı-labilir?
A) Şam ticaret yolunun güvenliği sağ-lanmıştır.
B) İslam dünyası üzerinde Bizans tehlikesi varlığını sürdürmektedir.
C) İslam dünyasında siyasi birlik bo-zulmuştur.
D) Müslümanlar siyasi bir güç hâline gelmiştir.
E) Sosyal hayattaki eşitsizliklerin or-tadan kalkması sağlanmıştır.
2. Hz. Ömer Dönemi’nde Bizans ve Sa-sanilere karşı önemli başarılar kaza-nılmış, İslam Devleti’nin sınırları hızla genişlemiştir.
Bu bilgiler dikkate alındığında,
I. İslam Devleti’nin resmî dilinin Arapça olması,
II. Müslümanların farklı kültürlerle et-kileşime girmesi,
III. Bizans’ın Haçlı Seferleri’ni başlat-ması
yargılarından hangileri sınırların genişlemesinin sonuçlarından biri olarak savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
3. İslamiyet öncesi Arap Yarımadası’nda belirli dönemlerde kan dökülmez, Mek-ke yakınlarında kurulan Suku Ukaz Panayır’ında alışveriş yapılarak şiir ve hitabet yarışmaları düzenlenirdi.
Bu durumun Arap Yarımadası’nda;
I. toplumsal kaynaşmanın yaşanması,
II. sosyal devlet anlayışının gelişmesi,
III. ticari hayatın canlanması gibi gelişmelerden hangilerine yol
açtığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
4. İslam kültür ve uygarlığı; Hz. Muham-med Dönemi’nden itibaren Dört Halife, Emeviler ve Abbasiler dönemlerinde giderek gelişmiş ve bunun sonucunda da İslam kültüründe yeni uygulamalar ortaya çıkmıştır.
Bu duruma,
I. Kur’an’ın kitap haline getirilmesi,
II. yeni milletlerle etkileşime girilmesi,
III. fetihlerin artması yapılması gelişmelerinden hangilerinin ortam
hazırladığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
5. Kur’an Hz. Ebubekir Dönemi’nde kitap hâline getirilmiş, Hz. Osman zamanın-da ise çoğaltılmış ve eyaletlere gön-derilmiştir.
Buna göre,
I. Kur’an’ın özgün hâli korunmaya çalışılmıştır.
II. Mezhep kavgaları önlenmek isten-miştir.
III. Hukukta birlik sağlanmaya çalışıl-mıştır.
yargılardan hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
TYT_Tarih YPT.indd 15 18/08/18 16:54
TEST
www.liderplus.com.tr
Cahiliye Dönemi: Arabistan’da İslami-yet’ten önceki döneme denir.
Suku Ukaz Panayırı: Cahiliye Dönemin’de Mekke’de alışverişlerin, şiir ve güzel ko-nuşma yarışmalarının düzenlediği panayır-dır.
Akabe Biatları: 621 - 622 yılında Medi-neliler, Hz. Muhammed’e Akabe’de bağlılık bildirdiler ve onu Medine’ye davet ettiler.
Medine Sözleşmesi: Medine’de ensar, muhacir ve Yahudiler arasında Hz. Mu-hammed’in önderliğinde imzalanan ve İs-lam Devleti’nin kurulduğu sözleşmedir.
Şuubiye Akımı: Emeviler, Arapları üstün tutan bir politika izlemiştir. Bu durum, Emevilerin son dönemlerinde İslam dün-yasındaki toplumların kendi kimlik arayış-larını ön plana çıkaran Şuubiye akımının doğmasına neden olmuştur.
İSLAM MEDENİYET’NİN DOĞUŞU08
6. İslam Devleti’nin ilk dönemlerinde ki-şiler arasındaki anlaşmazlıklar devlet başkanına başvurularak çözülmeye çalışılmıştır. Fakat sınırların geniş-lemesi ve nüfusun artmasıyla adalet teşkilatı kurulmuş ve hukuksal sorun-ları çözmek için kadılar görevlendiril-miştir.
Bu bilgiye göre aşağıdaki yargılar-dan hangisine ulaşılabilir?
A) İslam Devleti, geniş sınırlara ulaş-mıştır.
B) İslam dünyasında iki hilafet kuru-mu oluşmuştur.
C) Yargının bağımsızlığı ilkesi benim-senmiştir.
D) İç çatışmalara son verilmiştir.
E) İslam dünyası bilim ve kültür açı-sından ilerlemiştir.
7. İslam Devleti’nde varlıklı insanlardan zekât alınır, Beyt’ül - mal adı verilen hazinede toplanır ve ihtiyaç sahipleri-ne dağıtılırdı.
Bu anlayış;
I. bilimsel çalışmaların hızlanması,
II. Arap milliyetçiliğinin yapılması,
III. sosyal devlet anlayışının gelişmesi durumlarından hangilerinin göster-
gesidir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
8. Endülüs Emevi hükümdarları X. yüzyıl itibarıyla halife sanını kullanmışlardır. Bu dönemden itibaren İslam dünyası Abbasiler ve Fatımilerle birlikte aynı anda üç halife tarafından temsil edil-meye başlanmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisi-nin bir göstergesidir?A) Müslümanlar arasında siyasi çe-
kişmelerin yaşandığının B) Arabistan’da Müslüman nüfusun
arttığınınC) Merkeziyetçi devlet anlayışının
geliştiğininD) Halifeliğin saltanata dönüştüğününE) Kabilecilik anlayışının devam ettiğinin
9. Abbasiler, Arap olmayan Müslüman toplumlara devlet yönetiminde valilik, memurluk, komutanlık gibi görevler vermişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi Abbasile-rin bu politikası ile ilgili doğru bir yargı değildir?A) Çok uluslu bir toplum yapısına sa-
hip olmuşlardır.B) Halifelik makamının yetkileri azal-
tılmıştır.C) Mevali politikasını takip etmemiş-
lerdir.D) Devlet yönetiminde Arap olmayan-
lara da yer verilmiştir.E) Toplumsal kaynaşmanın artırılma-
sına çalışılmıştır.
10. Hudeybiye Antlaşması ile Medine İs-lam Devleti Mekkelilerce tanınmıştır.
Bu duruma göre;
I. Mekkelilerin İslamiyet’i kabul ettiği,
II. İslam Devleti’nin güçlendiği,
IIII. İslam dünyasında siyasi birliğin sağlandığı
çıkarımlarından hangileri yapılabi-lir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
11. Kur’an’ın Arapça yazılmış olması ve İslamiyet’i kabul edenlerin temel kay-naktan Müslümanlığı öğrenmesi ihti-yacı üzerine;
I. İslam hukukunun gelişmesi
II. Arapça okur-yazarlığın yaygınlaş-ması
IIII. Arap olmayanların Kur’anı öğren-mesi
sonuçlarından hangilerinin doğdu-ğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
1.A 2.B 3.E 4.E 5.D 6.C 7.C 8.A 9.B 10.D 11.B
TYT_Tarih YPT.indd 16 18/08/18 16:54