TEMEL İLK YARDIM EĞİTİMİNE HOŞGELDİNİZ

Slide 1Eitim ube Müdürlüü - 2011
BEKLENTLER
lk yardm ve Eitim Becerileri yazl ve uygulama deerlendirmede %85 baarnn salanmas
Zamana uyulmas
Eitim araç gereçlerinin temiz ve düzgün bir ekilde kullanlmas.
Eitim ube Müdürlüü - 2011
Herhangi bir kaza yada yaam tehlikeye düüren bir durumda, salk görevlilerinin tbbi yardm salanncaya kadar; hayatn kurtarlmas, durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacyla olay yerinde, tbbi araç gereç aranmakszn mevcut araç, gereçle yaplan LAÇSIZ uygulamalardr.
Hasta ve yarallara acil tedavi ünitelerinde doktor ve salk personeli tarafndan yaplan tbbi müdahalelerdir.
Acil tedavi ; salk personeli tarafndan acil tedavi ünitelerinde yaplan müdahale olmasna karn,
lk yardm ise; bu konuda eitim alm herkesin, olay yerinde bulabildii malzemeleri kullanarak yapt hayat kurtarc müdahalelerdir.
BLDRME / 1-1-2
NSAN VÜCUDUNU
TANIMANIN ÖNEM
KALP; Göüs kafesinin ortasnda bulunur ve iki bölümden oluur.Kalpten damarlar aracl ile kan vücuda pompalar.
Kalp atmlarnn atardamara yapt basnca nabz denir.
Yetikinde nabz says : 60-100
Çocuklarda nabz says: 100-120
Bebeklerde nabz says: 120-140
Dolam sistemi içinde bulunur. Oksijen ve dier besleyici öeleri hücrelere tar ve hücre atklarn toplar. Yetikin bir kiide ortalama
4-5 litre kan bulunur.
Kalbin kaslma ve geveme annda damar duvarna yapt basnçtr. Kalbin kan pompalama gücünü gösterir.
Normal kan basnc deeri;
KAN BASINCI
Olay yerindeki yarallarn says ve türlerini belirlemek
Omuzlarndan dokunarak ve seslenerek,
TEMEL YAAM DESTE
Hayat kurtarmak amac ile solunumu durmu kiiye suni solunum ile akcierlerine oksijen gitmesini, göüs bass ile kalpten kan pompalanmasn salamak için yaplan ilaçsz müdahaledir.
LK YARDIMIN AB’si
Nefes borusuna sv dolmas,
Azda balgam toplanmas, köpüklenme,
Sknt basmas,
KANAMA
Damar bütünlüünün bozulmas sonucu kann damar dna (vücut içine veya dna doru) boalmasdr.
Kanamann hzna
1. D kanamalar: kan yaradan vücut dna doru akar
2. ç kanamalar: vücut içine kanama olduu için gözle görülemez
3. Doal deliklerden olan kanamalar: Kulak, burun, az, anüs ve üreme organlarndan olan kanamalar.
KANAMA ÇETLER
Kanama; Atardamar,toplardamar ya da klcal damar kanamas olabilir.
1. Atardamar kanamas: Kalp atna uyumlu ekilde, kesik ve fkrarak akar, açk krmz renklidir.
2. Toplardamar kanamas:koyu renkli ve sznt eklindedir.
3. Klcal damar kanamas: Küçük kabarcklar eklindedir.
DI KANAMALARDA LK YARDIM
Hasta yaralnn durumu deerlendirilir(AB)
Gerekiyorsa yara üzerindeki bezler kaldrlmadan bandaj ile sarlarak basnç uygulanr.
Kanayan bölge yukar kaldrlr.
Çok sayda hasta yaralnn bulunduu bir ortamda tek ilk yardmc varsa,yaral güç koullarda bir yere tanacaksa,uzuv kopmas varsa ve bask noktalarna bask uygulamak yeterli gelmiyorsa turnike uygulanr.
Kanayan bölge darda kalacak ekilde üstü örtülür.
Yaplan uygulamalar varsa turnike ile ilgili bilgiler yazlr.
Hzla sevk edilmesi salanr.
EN SON ÇARE olarak UYGULANMALIDIR.
UZUV KOPMASI varsa ve atardamar bas noktasna basnç uygulamas yetersiz kalmsa,
Yaral tanmas gerekiyorsa, salk kuruluu çok uzakta ise,
Birden fazla yaralnn bulunduu ortamda tek ilk yardmc varsa, turnike uygulanr.
Kopan uzuv ; su geçirmeyen temiz plastik bir torba içine konulur.
Daha sonra bu torba, içinde buz (veya souk su) olan ikinci bir torba içine konulur.
Torba temiz bir bez ile sarlr.
KOPAN UZUV;
Torbann üzerine yaralnn ad - soyad ve uzvun bulunduu saat yazlr.
Uzuv ile yaral ayn araçla hastaneye gönderilir.
KOPAN UZUV;
Ç KANAMALARDA LK YARDIM
Asla azdan yiyecek içecek VERLMEZ.
Hareket ettirilmez (özellikle krk varsa)
Yaamsal bulgular izlenir.(2-3 dk)
Doktora gitmesi salanr.
DOAL DELKLERDEN OLAN
Kanama ciddi ise; Kulak tkanmadan, gazl bezle kapatlr.
Bilinci yerinde ise hareket ettirilmeden srt üstü yatrlr.
Bilinci yerinde deilse kanayan kulak üzerine yan yatrlr.
Hemen acil tbbi yardm çars yaplr .(112)
uyku halinden balayarak, hiçbir uyarya cevap vermeme
haline kadar giden, BLNCN ksmen ya da tamamen
kaybedilmesidir.
BAYILMA (SENKOP)
Ksa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybdr. Beyne giden kan aknn azalmas sonucu oluur.
KOMA
hava,aniden ayaa kalkma
Zehirlenme
Skan giysiler gevetilir.
Skan giysiler gevetilir
Solunum kontrol edilir
Etraftaki merakllar uzaklatrlr.
Sesli ve arl dürtülere tepki yokluu
drar ve dk kontrolünün kaybolmas
Yardm gelinceye kadar hasta yaralnn yannda beklenir
Solunum deerlendirilir
Hasta yaralnn kar taraftaki kolu boyun bölgesine konulur.
Kar taraftaki baca dik aç yapacak ekilde kvrlr
lk yardmcya yakn kolu ba hizasnda omuzdan yukarya uzatlr.
Üsteki bacak kalça ve dizden bükülerek öne doru destek yaplr.
Alttaki bacak hafif dizden bükülerek arkaya destek yaplr,
Ba uzatlan kolun üstüne hafif geriye eik olarak konur
Tbbi yardm gelinceye kadar bu pozisyonda tutulur.
3-5 dakika arayla solunum kontrol edilir.
OK
OK
OK
Hipovolemik ok; Vücutta sv kaybna bal geliir.
Toksik ok; Zehirlenmeye bal geliir.
Anaflaktik ok; Kiide alerjiye bal geliir.
Kan basncnda düme,
Hava yolu açkl salanr.
Kanama varsa hemen durdurulur.
Hasta/yaral düz olarak srt üstü yatrlr.
Hasta yaralnn bacaklar 30 cm. kadar yukar kaldrlarak altna destek konur
Is kaybn önlemek için üzeri örtülür.
Acil tbbi yardm gelinceye kadar hasta/yaralnn yannda kalnr.
Düzenli aralklarla yaam belirtileri 2-3 dakikada bir (solunum,hareket, öksürük vb.) deerlendirilir.
Ksa sürelidir.stirahat ile durur.
Ar;göüs yada mide boluunun herhangi bir yerinde,sklkla kravat bölgesinde görülür.Omuzlara ve sol kola yaylr.
Bazen hazmszlk ve kas ars eklinde belirti verir.
Hasta hemen istirahata alnr.
Yar oturur pozisyon verilir.
Yol boyunca yaam bulgular izlenir.
ekeri(glikoz) eksildii zaman ortaya çkan belirtilerdir.
Nedenleri
Ba ars,
Konuma güçlüü,
Görme bozukluu,
Belirtiler 15 - 20 dakikada geçmiyorsa salk kuruluuna bavurulur.
Bilinci kapal ise; Koma Pozisyonu verilerek yardm çarlr.
Kan ekeri düük yada yüksek olsa da 2 kesme ekerinin alnmas hayat kurtarc olabilir.belirtiler fazla ekerden meydana gelmi ise fazla ekerin bir zarar olmaz.
Nedenleri
1-ATE nedeniyle oluan havaleler;
Herhangi bir hastalk sonucu vücut scaklnn 38 C’nin üzerine çkmasyla oluur.genellikle 6 ay ve 6 ya arasndaki çocuklarda rastlanr.
lk yardm;
Ate bu yöntemle dümüyorsa oda scaklnda bir küvete sokulur
Tbbi yardm istenir.
2-SARA KRZ (Epilepsi)
Kronik bir hastalktr.Her zaman tipik sara krizi karakterinde olmasa da baz belirtilerle tannr.
SARA KRZ BELRTLER
Hastada var olmayan koku alma, adale kaslmas vb. ön haberci denilen belirtiler olur.
Bazen hasta barr, iddetli ve ani bir ekilde bilincini kaybederek ylr.
Youn ve genel adale kaslmas görülür. 10-20 sn kadar nefesi kesilir.
Dudaklarda ve yüzde morarma gözlenir.
SARA KRZ BELRTLER
Ardndan ksa ve genel adale kaslmas, sesli nefes alma, ar tükürük salglanmas, altna kaçrma görülür.
Hasta dilini srabilir ban yere çarpp yaralayabilir.Ar kontrolsüz hareketler gözlenebilir.
Son aamada hasta uyanr, akndr, nerede olduundan habersiz, uykulu hali vardr.
SARA KRZNDE LK YARDIM
Hasta balanmaya çallmamaldr.
SARA KRZNDE LK YARDIM
Kendini yaralamamasna dikkat edilir.
Yaralanabilecei eyler etraftan kaldrlr.
Skan giysiler gevetilir.
Tbbi yardm istenir.
Gözü a çevrilir, alt göz kapa içine baklr.
Gerekiyorsa üst göz kapa açk tutulur.
Nemli, temiz bir bezle çkarlmaya çallr.
Hastaya gözünü krptrmas söylenir
Gerekmedikçe hastay kmldatmayn.
Hastann göz uzmanlk dal olan bir salk kuruluuna gitmesini salayn.
GÖZE YABANCI CSM
BATMASINDA LK YARDIM
Su dedirilmemelidir.
BURUNA YABANCI CSM
KAÇMASINDA LK YARDIM
Burun duvarna bastrarak kuvvetli bir nefes verme ile cismin atlmas salanr.
Çkmazsa tbbi yardm salanr.
KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMALAR
KIRIK ÇETLER
Açk krk: Deri bütünlüü bozulmutur. Kemik uçlar dar çkabilir, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski tarlar.
(krk bölgede nabz alnamamas, solukluk,soukluk)
Parçal krklarda kanamaya bal ok
Hasta yaral hareket ettirilmemelidir.
Krk üphesi olan bölge ani hareketlerden kaçnarak sopa,karton, tahta gibi sert malzemelerle yakndaki eklemleri içine alacak ekilde tespit edilmelidir.
Kol ve bacaklar yukarda tutulmaldr
Hasta yaral scak tutulmaldr
Belirtiler;
ilii azaltmak için bölge yukar kaldrlr.
Hareket ettirilmez.
Kendiliinden normal konuma dönemez.
Bölgede nabz,deri rengi ve ss kontrol edilir.
Çkk yerine oturtulmaya çallmaz!!
Tbbi yardm salanr.
Yara varsa, üzeri temiz bir bezle kapatlmaldr.
Tespit edilecek bölge önce yumuak malzeme ile kaplanmaldr.
Tespit;krk,çkk, burkulmann üstünde ve altnda kalan eklemleri de içerecek ekilde yaplmaldr.
KIRIK-ÇIKIK VE BURKULMALARDA
Bir travma sonucu deri yada mukoza bütünlüünün bozulmasdr. Ayn zamanda kan damarlar, adale, sinir vb. yaplar etkilenebilir. Derinin koruma özellii bozulacandan mikrop kapma riski artar.
Genellikle basit yaralardr
Derinlikleri kolay belirlenir
2 - Ezikli yaralar:
Doku ile ilgili tüm organ ve saçl deride zarar görebilir.
4 - Delici yaralar:
Tetanos tehlikesi vardr.
Dikileri ayrlm yaralar,
Ateli silah yaralar,
Kanama durdurulur.
Kanamas durdurulamayan,
Yarada kanama varsa durdurulur,
Yara üzerine bandaj uygulanr,
Bilinç kontrolü yaplr,
Yaam bulgular deerlendirilir,
Yara, üzerine plastik poet, naylon vb. sarlm bir bezle kapatlr, Kapatlan malzemenin bir ucu açk braklr,
Batan cisim varsa etraf desteklenerek tespit edilir,
Azdan hiçbir ey verilmez,
Tbbi yardm istenir (1-1-2).
ç ve d kanamaya bal ok geliebilir,
Karn tahta gibi sert ve çok arl ise durum ciddidir.
Barsaklar dar çkabilir.
Dar çkan organlar içeri sokulmaz, nemli, temiz bir bezle örtülür,
Bilinç yerindeyse bacaklar karna doru bükülerek srt üstü yatrlr,
Azdan yiyecek ve içecek verilmez,
Yaam bulgular düzenli olarak izlenir,
Acil tbbi yardm istenir.
Bel kemiindeki yaralanmalarda omurgada ani skma yada ayrlma meydana gelebilir.bunun sonucunda Merkezi Sinir Sistemi etkilenerek baz olumsuz sonuçlar dourabilir.
Bata, boyunda ve srtta iddetli ar,
Elde ve parmaklarda karncalanma yada his kayb,
Vücudun herhangi bir yerinde tam yada ksmi hareket kayb.
KAFATASI VE OMURGA YARALANMALARI
Burun ve kulaktan beyin omurilik svs ve kan gelmesi,
Ba, boyun ve srtta d kanama,
Sarsnt,
Tüm düme vakalar
Bilinci açksa hareket etmemesi salanr.
Herhangi bir tehlike söz konusu ise ayaklarndan tutularak düz pozisyonda sürükleme yöntemi ile tanarak daha güvenli bir yere alnr. Ba-boyun-gövde ekseni bozulmamaldr
Yardm geldiinde sedyeye ba-boyun-gövde ekseni bozulmadan alnmaldr
Yaralnn tanma ve sevki srasnda
sarsntya maruz kalmamasna
Kaza nedeni ve yaral hakkndaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen Acil Yardm ekibine bildirilmelidir.
Hasta / yaral asla yalnz braklmamaldr.
TAIMA emniyetli ekilde yaplmaldr!
Vücudun herhangi bir sya maruz kalma sonucu oluan doku bozulmasdr.
Yank genellikle scak su veya buhar temasyla meydana gelebilecei gibi, scak kat maddelerle temas,asit alkali gibi kimyasal maddelerle temas,elektrik akm etkisiyle veya radyasyon nedeniyle oluabilir.
Elektrik nedeni ile oluan yanklar,
In ile oluan yanklar,
Sürtünme ile oluan yanklar,
Donma sonucu oluan yanklar.
Arldr
Beyaz ve kara yaradan, siyah renge kadar aamalar vardr.
Sinirler zarar gördüü için ar yoktur.
Kii hala yanyorsa, panie engel olunur, komas engellenir .
Yaralnn üzeri battaniye vb. ile kapatlr ve yuvarlanmas salanr.
Yaam belirtileri deerlendirilir
ISI LE OLUAN YANIKLARDA LK YARDIM
Yank bölge ,en az 20 dakika, souk su altnda tutulur.(yank yüzeyi büyükse s kayb çok olacandan önerilmez)
ilik oluabilecei düünülerek yüzük, bilezik vb. eyalar çkarlr.
Derinin zarar görmesini önlemek için sabunlu su ile dikkatlice temizlenir.
Yanm alandaki deriler kaldrlmadan giysiler çkarlr.
Su toplam yerler patlatlmaz.
Yank bölgeler birlikte bandaj yaplmamaldr.
Yank yüzeyi geni ve salk kuruluu uzaksa hasta/yaralnn kusmas yoksa , biliçliyse azdan sv verilerek sv kayb önlenir. ( 1 lt su-1 çay ka karbonat-1 çay ka tuz)
Acil tbbi yardm istenir( 1-1-2 ).
Kimyasal maddenin en ksa sürede deriyle temas kesilir.
Etkilenen bölge bol tazyiksiz suyla, en az 15-20 dk. yumuak ekilde ykanr.
Giysiler çkarlmaldr.
Hasta/yaral örtülmelidir.
Hasta /yaralya dokunmadan önce elektrik akm kesilmelidir.
Akm kesme imkan yoksa tahta çubuk yada ip gibi bir cisimle elektrik temas kesilmelidir
Bilinç kayb, hayal görme.
Yüksek derece s ve nem sonucu vücut ssnn ayarlanamamas sonucu ortaya baz bozukluklar çkar.
Giysiler çkarlr
Bilinci açksa sv kaybn gidermek için karml sv verilir
Bulant yoksa ve bilinci açksa su ve tuz kaybn gidermek için su,tuz, karbonatla hazrlanan sv yada soda içirilir
DONMALAR
Ar souk nedeni ile soua maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve dokularda kann phtlamas ile dokuda hasar oluur.
Ödem,ikinlik,ar,içi su dolu kabarcklar
III.Derece
Canl ve salkl deriden kesin hatlar ile ayrlan siyah bir bölge oluur.
Sakinletirilir
Kuru giysiler giydirilir
Scak içecekler verilir
Donuk bölge ovulmaz kendi kendine snmas salanr
Isnma ileminden sonra hala hissizlik varsa bezle bandaj yaplr
El ve ayak doal pozisyonda tutulur ve yukar kaldrlr
Tbbi yardm istenir.
Azlarnda ise daima mikrop vardr. Isrmalar halinde derindeki dokulara kadar mikroplarn ulamasn salarlar.
Hafif yaralanmalarda yara 5 dakika süreyle sabun ve souk suyla ykanmaldr.
Yarann üstü temiz bir bezle kapatlmaldr.
Ciddi yaralanma ve kanama varsa yaraya temiz bir bezle basnç uygulanarak kanama durdurulmaldr.
Derhal tbbi yardm salanmal(112) ve hasta kuduz as konusunda uyarlmaldr.
KED,KÖPEK ISIRMALARINDA
LK YARDIM
ARI SOKMASI
Ac, ilik ve kzarklk gibi lokal belirtiler olur.Bir kaç yerden soktuysa alerjik bünyeli kiilerde tehlikeli olabilir.
lk yardm:
Souk uygulama yaplr (buz, souk su). Amonyak kullanlmamaldr.
Eer azdan sokmusa, hemen buz emmesi salanr.
Huzursuzluk, havale gözlenebilir.
Yatar pozisyonda tutulur,
Yara üzerine hiçbir giriim yaplmaz ( kesilmez, emilmez vb.).
Bölgede morluk ve iltihaplanma (1-2 hafta sürer),
Kusma, karn ars, ishal gibi sindirim bozukluklar,
Ar susuzluk,
ok, kanama,
Psikolojik bozukluklar,
Yaraya yakn bölgede bask yapabilecek yüzük, bilezik, saat gibi eyalar çkarlr,
Yara ba ve boyunda ise yara çevresine bask uygulanr,
Kol ve bacaklarda ise yara üstünden dolam engellemeyecek basnçta bandaj yaplr.
(turnike uygulanmaz)
Yaam belirtileri izlenir.
Kzarma, ime, iltihaplanma,
Sokulan bölgede diken ya da ine varsa çkarlr,
Sokulan bölgeye scak suyla slatlm bez uygulanr,
Etkilenen bölgenin 15 dk. kadar scak su dolu bir kaba sokulmas ar azalmasna yardmc olur,
Etkilenen bölge asla ovulmamaldr,
Vücudun yaamsal fonksiyonlarna zarar verebileceinden vücuda giren her türlü maddenin toksik olduu varsaylr.
Solunum yolu ile zehirlenme; genellikle karbonmonoksit (tüp kaçaklar,ofben,bütan gaz sobalar,soba) yaptrclar,boyalar,ev temizleme maddeleri vs.
Cilt yoluyla zehirlenme ; böcek sokmalar,hayvan srmalar,ilaç enjeksiyonu,zirai ilaçlar vs.
Zehirli madde ele temas etmise el sabunlu su ile ykanr.
Yaam bulgular deerlendirilir.
Bilinç kayb varsa Koma Pozisyonu verilir.
Üstü örtülür.
1-1-2 aranlr.
Hastann bulunduu saat,
SOLUNUM YOLU LE ZEHRLENMELERDE LK YARDIM
Hasta temiz havaya çkarlr ya da cam, kap vb. açlarak ortam havalandrlr.
Yaamsal belirtiler deerlendirilir.(AB)
Zehir bulam giysiler çkartlr.
Tbbi yardm için 1-1-2 aranr.
Zehirlenmeye neden olan maddeyi uzaklatrmak. (Zehirli madde vücuttan ne kadar çabuk uzaklatrlrsa o kadar az miktarda emilir)
Hayati fonksiyonlarn devamnn salanmas.
Gereksiz zorlama ve yaralanmalardan kaçnlmaldr.
Ekip çalmas yaplmal,
Daha uzun ve kuvvetli kas gruplar kullanlmal,
Srtn gerginliini korumak için dizler kalçadan bükülmeli,
Yerden destek alacak ekilde, her iki aya
kullanma ve birini dierinden öne yerletirme,
Kalkarken arl kalça kaslarna verilmelidir,
Yava ve düz admlarla yürünmelidir.(Admlar omuzdan geni olmamal),
Ani dönme ve bükülmelerden kaçnlmal hasta/yaral az hareket ettirilmelidir.
ACL TAIMA TEKNKLER
OLAAN ÜSTÜ BR TEHLKE SÖZ KONUSU SE, TAIDII HER TÜRLÜ RSKE RAMEN ACL TAIMA ZORUNLUDUR.
En ksa sürede yarallar güvenli bir yere tanmaldr.
Özellikle iri yar kiilerin tanmas gerekiyorsa dar,bask,ve geçi güçlüü olan bir yerden çkarmalarda herhangi bir yaralanmaya neden olmamak için seçilebilecek bir yöntemdir.
Mümkünse battaniye kullanlmaldr.
RENTEK
Kaza geçirmi bir kiiyi tehlike söz konusu ise omuriliine zarar vermeden çkarmada kullanlr.
RENTEK manevras olarak bilinir.
Hasta / yaralya yan tarafndan yaklaarak bir eliyle kolunu, dier eliyle çenesini tutarak boynu desteklenir,
Ba - boyun - gövde hizas bozulmadan araçtan dar çkarlr ( Tek hareketle.),
Hasta / yaral yavaça yere veya sedyeye yerletirilir.
KUCAKTA TAIMA
Bilinci açk olan çocuklar ve hafif yetikinler için kullanl bir yöntemdir.
Hafif yaral ve yürüyebilecek durumdaki hasta/yarallarn tanmasnda kullanlr.
Bu yöntem iki kii ile de uygulanabilir
BR LK YARDIMCI LE SIRTTA TAIMA
Bilinçli hastalar tamada uygundur.
BR LK YARDIMCI LE OMUZDA TAIMA (TFAYEC YÖNTEM)
Yürüyemeyen yada bilinci kapal olan kiilerde uygundur.
K LK YARDIMCI LE TAIMA YÖNTEMLER
1-“ altn beik” yöntemi
2-Kollar ve bacaklardan tutarak tama
3- Sandalye ile tama
Köprü teknii
SEDYE LE TAIMA TEKNKLER
H / y sedyeye balanmaldr.
Ba gidi yönünde olmaldr.
Sedye daima yatay tutulmaldr.
Daima sedye hareketlerini yönlendiren ve komut veren biri olmaldr.
Öndeki kii sa, arkadaki kii sol ayakla yürümeye balamaldr ( Deiik admlar sedyeyi düz tama imkan salar.)
BÜTÜN TÜRKKIZILAYI ALES ADINA
Silifke
KURUM GSM : 0533 775 54 47
0533 511 34 03

Documents

TEMEL İLK YARDIM EĞİTİMİNE HOŞGELDİNİZ