cria Tdn Cyu u6c d6u clugc Thuqng-D€ linh ctim toan thO vd hodn toan khOng sal lam. Nhtmgquy6n s6ch nAy ldm thdnh Ldi thenh v[n ctra Eric Chria Troi, ld khu6n vdng thu6c nggc duy nhdt

sU LrNH cAl,r cua DUc cHUA TRoI TRtN KINH THANH

(lnspiration of the Bible)

Gi6o Lf Cdn Bdn - ViEn ThAn Hgc Tin Ldnh Viet Nam

SU Linh C6m (hd hoi) (inspiration) cira Thvi t6t ci nhirns tin lf Co E6c <10u duoc kha

ation) cira Thucrng-Dti tr6n Kinh Th6nh c6 tAm quan trgng<10u dugc khai tritln tt Kinh Th6nh vd dua tr6n Kinh Th6nhrAt lon, vi t6t ci nhirng tin l1i Co

ldm thAm quy6n tdi hau. Long xilc tin ring Thuqng_-D6 hdng hiru m4c khii chinh minh Ngdi chocon ngudi lu6n lu6n lir trgng tdm trong ni6m tin Co-d6c. Vi cd con ngudi tg minh kh6ng th6nram pha ra Thuqng-D6, co ddc nh6n lu6n lu6n tin rdng Dric Chria Troi bAy t6 chinh minh Ngdicho con nguoi qua ciich si6u nhiOn. Nhirng quy6n s6ch dd t4o thdnh ban Kinh Th6nh ryuyllthtiycria Tdn Cyu u6c <tAu duqc Thuqng-D6 linh cim todn thO vd hodrn todn kh6ng sai lAm. Nhim

kh6ng sai trflt cua nidm tin vir sg s6ng <l4o Co D6c.

Ch6p nhfn sg linh cAm cria Dric Chria Trdi tr6n Kinh ThAnh kh6ng c6 nghia ring m6iphin do4n irong d6 d6u c6 th6 gi6i thich vd thdng hitiu du-ry. c h€t. C6 nhirng chiAu sdu trong

gudi kh6ng th0 dd thdu; nhtmg thay vi ld nhirngr sdu kh6 hi6u nAy d6ng.vai trd chimg minh sgfi6n ctra gon leuiirc6

th€ qu6n triQt dugc quy6n

dusc d4t ra. rhusng-oti aa bdy t6 mQt tri,h,i. fii;'dttJflffJl}lfff ftt* ffH-gt:nhdn d€ hq c6 ca niAm tin.vd hy vgng noi Ngdi, vd h9 dugc b6o d6m rdng: "N6u ai ldm theo 1i chicira Thugng-D6 thi sO bi0t tlag ly Ngdi" (Phric-6m Gidng 7: 1.7). NOu Co-E6c nhdn hqc Kinh-Th6nh, kh6ng ph6i vdi ilinh ki6nvd JU chi trich, nhtmg vdi ni6m tin vd ldng y6u mtin v! tic glh

cua Th6nh Kinh, thi hq s€ hi6u duo. c sr? tliQp cira Kinh ThAnh ld nhu th6 niro.

C6 sp kh6c biQt giira M4c KhAi vd Linh Cim. Mic khii la ban ghi nhQn viQc Thuqng-D6truydn d4t qua.on,ng.roi. Linh cim ld quy€n ndng cira Thuqng-D6 ldm cho con nguoi c6 th6 ghi

nh4n c6ch dring ddn ch6n l1f dugc bdy t6. Cht "Linh Cam" chi dugc dirng hai l6n trong KinhTh6nh (Giop 32:8; II Ti-m6-th6 3:16), c6 nghia ld Dric Chria Trdi "thd hoi vdo,^trong con ngudid6 con ngoOi n6i vd vii5t xu6ng sg m4c khdi ch6n lli cira Dric Chria Trdi v6i thAm quy6n vir x6cthpc (II Phi-e-ro I:21).

Kh6ng phAi tAt cd nhirng sg viQc trong Kinh Th6nh ddu dugc m{c khdi tr.uc titip cho conngudi. finn firanfr ghi ch6p lich st bang ng6n ngir con ngudi, th4m chi bing ng6n ngt ciranttn"g con ngudi gian 6c, ntrung hgng c6 phAn nio l4i kh6ng dugc Dric Chria Trcri linh c6m.Dric Th6nh Linh anh huong vi soi ddn c6c thc gih<lC hq tr6nh khoi UAt cri s1r sai trdt ndo vO dirkiQn ho{c ve tin ty.

Linh c6m kh6ng c6 nghia ld Thuqng-Oe tan thanh mgi cdu vdn dugc ghi lai trong d6.Kinh Thanh ghi lai nhftng ldi;6i dOi cria Sa-tan (thi du: "Ngucri s€ ching ch6t ddu."), vi hdnh visai trft cria nhirng kb irc,-gt

"ai ngudi trong s6 ndy duqc Thuqng-D6 dung d6 truy6n <Iat sri diQp

cua Ngdi. Thi dp, s6ch Gi6p chria <Ipg chdn lf cira Duc Gi6-h6-va, nhtng lcvi cria Sa-tan, bdi n6ichuyQn ctra E-li-hu, vd s1r tranh luQn cira Gi6p voi ba nguoi b4n. Sa-tan, Gi6p, vd ba b4n cria 6ngkh6ng n6i boi sg linh cdrn cria Dric Chfa Troi. Nhirng nguoi ndy n6i ra f kiOn ri6ng cira hq. SUlinh cdm c6 nghia ld kh6ng ai trong bgn h9 bihi6u sai trft v6i vai tro ri6ng timg nguoi, nhtmg ld

I

m6i nguoi n6i nhirng loi dga theo c6 tinh cua hg trong Kinh Th6nh. Nhirng dir kien vd c6c hdnhdQng tQi 6c nhu viOc Sau-lo s6t h4i c6c thAy tC 16, viQc vua Da-vit ki6m tra dAn s6, viQc vua H6-r6t thim s6t nhirng dria tr6 v6 tQi ilugc ghi l4i trong Kinh Th6nh, khdng hdm f rdng Dric ChriaTrcri t6n thdnh hdnh vi cta ho, nhmg sg ghi ch6p thdn hgu ddm b6o sp xdc thqc cria nhirng dtkiQn nAy.

rAu MI'C CUA STT LINH CAivT

, Trong khi sU linh cim dugc hAu htit c6c gi6o ph6i Co-ttdc cdng nhfn, nhung kh6ng phditat ca dCu nhAt tri v€ t6m mftc ctra su linh cim. C6 nhiOu thuyOt kh6c nhau v6 sU linh cdm.

Linh Cim Tg Nhi6n (Natural Inspiration)

Thuy6t nAy d6ng ho6 su linh cim vdi mQt ding bQc cao cta kh6 ndng con nguoi. 4q phrinlrfln bAt cri sp si€u nhiOn ndo trong vi€c chuAn bi hinh thdnh cira Kinh Th6nh. Thuy0t nAy choring c6c tirc giit Th6nh Kinh dugc sg cAm img khdng kh6c hon su cAm img ctra tri6t gia Milton,vdn hdo Shakespear, hodc ldnh tg tdn gi6o Mohammed.

Tuy nhi6n, khi vua Da-vit n6i: "Thdn cira Dric Gi6-h6-va tld cQy TiQng ta md phdn, vd loicria Ngdi <y ncyi ludi miQng ta." (II Sa-mu-€n 23:2),6ng ta noi d6n mQt di6u gi d6 vugt hcrn cA xiondng con lguoi. Khi ti6n tri E-sai tuy6n b6: "Dtc Gi0-h6-va.ph6n" (E-saj 43:l),6ng ta cho rdngc6 m6t di€u gi do trQi hcrn tdi hirng biQn cira thi si vi d4i nhet. Khi sri d6 Phao-16 noi vdi nguoithdnh C6-rinh-t6: "Chtng ta n6i v€ crn d6 kh6ng c4y lcri n6i mi s1r kh6n ngoan ctra lodi nguoi ddd4y ddu song cQy sU kh6n ngo?n md Dric Th6nh Linh da day" (I C6-rinh-t6 2:13),6ng ta str dpngng6n ngfi md kh6ng thC tim th6y dugc noi khi ndng con nguoi.

Khi nguoi ta so s6nh vdn phAm cria c6c t6c gi6 nOi ti6ng ngoiri doi vdi Kinh Th6nh, sgkh6c nhau gita hai bdn kh6ng phdi chi ld thuQc v6 trinh d6, nhrmg con ld h4ng loai. Kinh Thdnhkhdng nhirng ld mQt vdn phAm cao cAp nhung con ld mQt khung c6nh hodn todn kh6c hdn. N€ugid sir nhirng phdm chdt cria circ t6c gid Kinh Th6nh d6u gi6ng nhu cria cfrc ttrc gid ngodi ddi, thisd kh6ng c6 gi d6m b6o cho dQc gi6 cria Kinh Th6nh rdng M6i-se, Vua Da-vft, vir sri il6 Phao-16dd kh6ng ph4m.nhirng t6i tAm cta con nguoi ho4c khdng day nhirng quan dii5m cta con nguoi vAdoi s6ng. Thuydt "linh cdm tg nhiOn" phri nh4n thay vi ring hQ loi Thugng-D6 .

Linh Cim Mfy M6c (Mechanical lnspiration)

Thuy6t nAy bo qua tinh c6ch con nguoi nhu ld mQt cdng cr,r trong vi6c chuAn bi hinhthanh cria Kinh Th6nh, ho cho rdng c6c tilc gih Kinh Th6nh gi6ng nhu nhirng nguoi m6y, ldmvi6c c6ch v6 tri v6 gi6c kh6ng kh6c chi r*rtmg phim <ldn duong cdm khi bhn tay nhac si dpngd6n. Hdy thri nghi dtin mQt M6i-se cuong quy6t, m6t vua Da-vit dAy thi v..i, qQt sri d6 Gidng khA6i, vir mQt Phao-16 hgc thric. CAn thfn. nghiCn cuu. Thenh Kinh cho ta th6y rdng Dric Chria Trdid6 sri dgng c6 tinh ctra c6c tirc grh dO tl6n voi moi tdng lorp ddn chring.

Linh Cim Tirng Phin (Partial Inspiration)

Thuydt Linh.CAm Tung PhAn chri try*g boi mQt s6 nguoi c6 m6t ki6n thirc n6ng can vdThenh Kinh, hq chAp nhan.nhirng llf thuy6t cria c6c khoa hgc gia ldm dir ki€n thQt. Dpa trdnnhirng c6i khdng hoa hqp b6 ngodi gifra nhfrng lf thuytit khoa hgc vd Kinh Thdnh, ho k6t luAn

ring Kinh ThAnh chria <l1mg Loi Thuqng-q6, 4*e phAn lcrn k!6ng ph6i ld Ldi Ngdi, vd vi th6kh6ng cAn phii chinh x6c. Do d6 hq c6 thO chdLp nhQn thuytit ti6n h6a vd phtr nhdn su linh cdmcria nhirng phAn do4n Kinh Thdnh ch6ng l4i thuyi5t nAy. N€u kinh nghiQm cta ti€n tri Gi6-na c6ve kh6ng thich hqp vdi c6c kh6m ph6 khoa hoc, hodc n6u c6c do4n vdn v6 sg il6i trgy cira binchAt con nguoi vd hinh ph4t <Ioi ddi danh cho nhirng k6 rlc khdng thO ch6p nh6n dugc, thi thuy6tlinh c6m ttmg phAn cung c6p mQt l6i thorit thuQn lqi. Nhung ai ld nguoi c6 thdm qgyAn quy6tdinh phdn do4n ndo duqc linh cim vd phdn doan ndo khdng dugc linh chm? Ly thuy€t linh cAmttmg phdn ldm cho nguoi ta mo h6 lu0ng lg.

Linh Cim Toin PhAn (Plenary Inspiration)

Ddy ld niAm tin cira gi6o hQi Co-d6c. Thuy6t linh cdm todn phAn hay todn diQn d6i nghichv6i thuy6t linh c6m timg phAn. Thuytit nAy tin ld cA Kinh Thrlnh di:u dugc linh cdm nhu nhau,dua tr€n s6ch II Ti-m6-th6 3:16: "CA Kinh ThSnh d€u duoc Dric Chira Troi linh cdrm vdo."

Nhi6u di6u da dugc n6i vd vi6t d6 tra lcyi cho cdu hoi: "C6 ph6i timg chfi m6t cua Th6nhKinh duoc linh cdm khdng?" C6 phAi Dric Th6nh Linh dgc timg chir mQt, hay ld nhirng tac gihduoc chon chinh chfl cria h9? N6u todn thiS n6i dung Kinh Th6nh hodn todn x5c thuc, thi tAtnhi6n phdi nhan ring nhirng chir cflng nhu y tuong trong d6 phii dugc linh cim. Vdi doan vdnKinh Th6nh ghi y nguy6n Ldi cria chinh Thuqng-D6 vi€t ho4c n6i. Muoi di6u rdn dugc vi6t bing"ng6n tay ctra Duc Chria Troi" (Xu6t 3l:18; 32:16). Cht vitit tay tr6n bric tudng cta cung diQnvua B6n-x6t-sa dugc vi6t bdng "nhirng ng6n tay cira bdn tay mdt ngudi" (Da-ni-6n 5:5). TrongKinh Th6nh Tdn uoc, gigng n6i dugc nghe thdy tai ph6p b6pt€m vd sg h6a hinh cria Chria ldnhirng loi kh6ng the l6m l6n duoc.

Ngodi nhirng loi chinh x6c nAy, thi kh6ng th6 c.6 sg chinh x6c ndo kh6c, ddc bi6t ld spchinh x6c nhu ddi h6i trong Kinh Th6nh. Su tuy6n b6 cira c6c tdc gi6, ld nhirng nguoi dugcThuqng-D6 tuyiSn lUa dO ghi ch6p Kinh Th6nh, khing tlinh sU that ring hg c6 tr6ch nhiQm v6inhirng loi chri kh6ng phni ld voi quan niQm.

Ki5t qun cua thuy6t linh cdm toan phAn ld su v6 ngQ crha Kinh Th6nh.

fiNu CHAT CUA SIJ LINH CAvf (Nature Of Inspiration)

Nghidn cliu k! lu6ng s€ cho thAy Thuqng-Ed truyAn d4t ldi Ngdi qua nhi6u c6ch kh6cnhau.

Lcri Chfa Phrin (Divine Utterances)

Trong cd Cgu vi TAn u6c ttmg loi mQt cua Thucmg-E€ duqc ghi lai bing chir vi6t 1XuAt.32:16; I Su. 28:19; Ea-ni-6n 5:5). Ddn cua Thuqng-D6 r6t thich dugc ph€p nghe giong n6i Ngdi,ve aieu d6 M6i-se dd n6i: "H6 c6 mQt ddn t6c ndo nghe ti6ng Dric Chria fiOi iir trong itra ph6n ranhu nguoi dd nghe, md v6n con s6ng chf,ng?" (Phpc. 4:33). Nhirng loi n6i linh thi6ng nAy sau d6dugc ghi l4i tr6n b6ng d6 "bing ng6n tay Thuqng-Ee ' (Xu6t. 3l:18; Phuc. 9:10) vd dugc mangtrong hom giao u6c. Trong Kinh ThAnh Tdn u6c, Drlc Chria Troi ldm vinh dg Con Ngdi qua viQcn6i xudng tir troi tai Ph6p b6pt6m (Mat. 3:17), t4i nrii hoa hinh (Mat. 17:5), vd trudc khi ChriaGi0-xu chlu d6ng dinh(Giang 2:28). Nhirng loi n6i linh thiCng nAy dd dugc c6c tdc giitghi ch6plai k! lu0ng vd dring d6n.

3

Ldi Chrfta Truydn (Divine Dictation)

Thuqng-DC d{t d6.trong m6i miQng cira mQt s5 nguoi nhirng chir ndo d6 md hq sE ph in6i vir vi6t y nhu vfy (Xudt 14:10-15; 34:27; E-sai 8:1, l l ,12; Gi€r. l:7;7:27; 13:12;30:1,2;E-xO 3:10, ll;24:2; Hab.2:2). Phi-e-ro n6i ring khi c6c. ti6n tri vi6t v0 Chria Cuu fhi5 hq thft sgphdi suy x6t tim hi6u c6c loi ti€n tri md chinh hq dd vi6t, vd thflm chi hq kh6ng thAu hi€u hdt c6cldi ndy (Phi-e-ro I:10-12).

Quan_trgng hon nira, Da-ni-On n6i v€ viQc Chria trpc ti6p dgc cho 6ng: "T6i nghe, nhmgt6i khdng hi6u." Tra ldi cdu hoi cho viQc giAi thich sau nAy, Chria ph6n: "HOi Da-ni-6n hdy di;boi vi ntrirng ldi nAy dd d6ng l4i vd d6ng 6n cho dfn kj cudi cirng" (Ea. l2:9). Ti€n tri Da-ni-6nduoc ban cho quy6n ph6p <10 ghi lai v6i sy chinh x6c kh6ng sai tr{t nhirng gi 6ng dd nghe, m{cdu 6ng khdng hii5u. Tuy th6 ti6n tri Da-ni-6n vAn la ngudi kh6n ngoan th6ng gi6i gi6c mQng ctravua N6-bu-c6t-n0t-xa vd dgc dugc ddng chfr vi6t tay tr6n bric tudng. ViQc ghi chdp cira Da-ni-6nvO nhirng gi Chria tr.uc titip n6i md 6ng kh6ng hirSu bi6t, khdng phii dcrn thuin ld nhirng cim imgcria y tuong, ho{c ld sg cao diQu cria tri tue, hay ld sg gia tdng cira ndng lgc tri thric. N6 ld mQt sgm4c khii tryc ti6p vd d{c biet ve chdn lf tu Thuqng-D.5 .

Sg DiSn Ti Cria Con Nguiri.

C6 tinh vd cdch hdnh vdn cria c6c tirc gitt Kinh Th6nh kh6ng bi loei b6 bdi sy linh cdmthi6n thuqng. Thi dg, t6c gi6 cira b6n s6ch Phric-Am ghi lai kh6c nhau v€ nhirng gi quan t6ng d6cPhi-let vi6t trOn thflp tU gi6, tuy th€, qua s1r so sSnh k!-ludng nhirng bin tulng thudt cira hq (Mat.27:37;MLc 15:26; Lu. 23:38; Giang 19:19,20), crich dirng chft chfnh x6c, thi chring ta c6 th€ x6cdinh duqc nhirng phAn gi trong do md Dtc Chria Troi mu6n ghi lai. Todn phAn hdng chir ghixu6ng 16 rirng ld "Ddy li Gi6-xu nguoi Na-za-rdt, Vua Ddn Do th6i," dir kiQn quan trgng hcrn hdtduo. c ghi l4i boi tet ca chc tirc giA ld Gi€-xu ld "Vua dAn Do th6i." Ddy ld dong cht ldm phiOnlong ddn Do-thrii, vi ho y6u cAu quan t6ng d6c Phi-l6t dtmg vi6t nhu vQy SU thflt lir nguoi Do-th6idd tnmg ddn chinh x5c nhirng chfi niy khi hq tranh lu{n buQc tQi Chria vd lo4i b6 pnan cuOi. OOld nhirng gi c6c thc gih Phric-6m da lem duoi sg hu6ng d6n cira Dric Thanh Linh. Dric ThAnhLinh sri dpng su chri ;f, didu tra, k;f ric, c6 tinh, lf lufn-thQt ra ld t6t c6 nhirng ndng lgc cira c6ct6c gid-vi ldm viQc qua c6c cliAu nAy.

LOI TUYTN XtNc vE St. LINH CAvt (The Claims For Inspiration)

Chinh cilctttc gi6 <ta tuy6n xmg rang hq vi6t Kinh Th6nh dudi sy 6nh hucrng tryc ti6p criaDric Th6nh Linh.

Cfc Tdc Gii Cgu ufc.

Kh6ng ngudi ndo doc Kinh Th6nh Cyu u6c md kh6ng chri f dtin sp lflp di ldp l4i criar*rirng cdu nhu "Drlc Gi6-h6-va ph6n," xudt hiOn 1900 tan. Cau nAy hAu h6t xu6t hi6n trong c6cs6ch ti6n tri, cfrng c6 xu6t hi6n trong c6c s6ch sir kj, bdy to cho th6y Thuqng-D.5 ti6p xric gin b6vdi ddnNgdi. Nhirng cdu nhu "Dtic Gi6-h6-va n6i," "Eric Gi6-h6-va ph6n," "Ldi cria Dric Gi6-h6-va d6n," dugc th6y 3808 lAn trong Kinh Th6nh C1ru u6c. Nhirng tac gianAy n6i ring hg c6 sgm4c kh6i cria 1i chi Eric Chria Troi, gAn nhu ho lu6n lu6n bit d6u sri diQp bing nhimgihir "DricGi6-h6-va ph6n." C6c ldi tuy6n xtmg cta hg dugc x6c chimg bdng c6c bi6n bin vd chi ti6t ctra

nhirng tdn tu6i, thdi di€m, dia di6m bi6u thi d{c tinh nhirng sri tliQp cta hg, vd nhirng img nghiQmchinh x6c cira c5c loi ti€n tri ho.

. Khi 6ng M6i-se gi6i thich v6 sU s6ng t4othuydt v6 sg khoi nguyOn ctra vf, try dugc tln nna6ng rAt quen thuQc. ViQc ndy chi c6. th6 hi6u duqTh6nh Linh. Trong mQt chucrng ngin ngrii v6 sgMdi-se tuy€n b6 ring t15 ch6p l4i loi Thuqng O6. Cac ch6 kh6c dugc ch6p 6i ch6p l4i cdu, "DticGi0-h6-va phan ctng M6i-se rhg," "Dric Gi0-h6-va truy€n lQnh cho M6i-se rdng."

Trong c6c s6ch lich sti, Dric Chira Troi ph6n vdi Gi6-su6, Ghi-d6-6n, Sa-mu-6n, Da-vit,E-li, E-li-s6, E-xo-ra, N6-h0-mi, vd nhi6u ngudi kh6c nira. Cdc titc gi6 Tdn u6c kh6ng nhirng x6cnhQn nhirng cdu noi trong Th6nh Kinh CUu udc, nhrmg cdn n6i 16 rdng rdng d6 ld nhirng loi n6icria Thugng-DC. (Mat. 1:22,23;2:15;Mhc 12:36; Lu. l :70; Cdng. 1:16).

C6c Tric Gii TAn ufc.

Kinh Th6nh Tdn u6c chria hon 280 cdu trich ddn tri 30 trong sO :g s6ch ctra Kinh ThanhC1ru u6c, c6c c6u trich d6n nAy xu6t hiQn <r 18 trong s6 Zl s6ch cira TAn u6c (Mat. 10:20; M6cl3:14). Sri dO Phao-16, mQt hgc giA Do{h6i vd li mOt thdnh vi6n cira tda c6ng hQi San-h6-rin, khitrd thdnh mdn dQ Chria tld khdng thay d6i ldng tin tuong tuyQt <l6i vdo sp linh c6m c0a KinhTh6nh Cgu u6c. Th6nh Kinh CUu u6c lu6n lu6n li bO Kinh Th6nh c6 ctrng mQt thAm quy6n linhthi€ng trong vi€c thi6t lap chdn lf Ccy d6c ctng nhu nhirng tdc phAm cua Phao-16 md 6ng tin lddugc sg linh c6m cria Dric Chria Troi (I C6. 2:13; 14'37; I T0. 2:13). Phao-16 trich d6n KinhTh6nh tt Phirc-6m Lu-ca ctrng mQt crich v6i viQc 6ng trich d6n Kinh Th6nh tt s6ch Phpc-truydnLuQt-lQ Ky (I Ti. 5:18; PhUc. 25:4;Lu.10:7). Sf dd Phi-e-ro x6p lo4i cfuc thc phAm cira Phao-16chung vdi "c6c pnan finn Thdnh kh6c" (II Phi. 3:1,2,l6). Nhirng bdi giang ctra Phi-e-ro, E-ti6n,vd Phao-16 trong s6ch C6ng-vu dugc so4n th6o gdn nhu todn ld cria c5c cdu trich d6n cira KinhTh6nh Cpu udc.

O tldy vd c6c phdn dopn kh6c, rd rdng c6c titc gih cta Thrinh Kinh TAn u6c y thric rangnhirng nguoi dugc dtrng vi6t ra Kinh ThAnh C1ru u6c, cfing nhu chinh hg, dd nhfln sU m{c khdi tuThuqng-D€ vd xem minh dugc Thuqn_g-D0 linh cAm <16 hodn thdnh quydn Kinh Th6nh. Hg cimthAy ring khi dat brit xu6ng vii5t hq di6n tA chdn lf v6 ngQ cta Thuqng-Dtl qua sU van hirnh criaDric Th6nh Linh. DiAu nAy gi6i thich t4i sao Kinh Th6nh lai kh6ng c6 mdu thu6n trong khi c6ctac gihsdng r6t xa c6ch nhau vA phuong di6n thoi gian ctng nhu kh6ng gian.

Dftc Chrla Gi6 xu Chi-tdn.

Mpc tiOu ctra Chria Gi0-xu Chi t6n <t6n thO gian ld. "Ldm nhdn chimg cho chdn lf" (Gidng18:37). Ngdi lJrdng n6i tg minh, ntrtmg Cha sai Ngdi d6n vd dd truydn linh cho Ngdi phdi n6idi6u chi vd phii n6i th6 ndo (Gidng 12:49). Trong ldi cdu nguyQn tu biQt Chria Gi6-xu dd n6i,"Con dd truydn cho ho nhirng loi Cha itd truyAn cho Con" (Gidng 17.6,8). Nhirng phAn sau dAygi6i thich th6i d0 cria Chria Gi6-xu tl6i voi Kinh Th6nh.

. Chua Xem Todn th6 finn Thanh LdXftc Thpc (Authentic in their Entirety) Ngdi t6 radiOu nAy bing cdch trich d6n Kinh Thenh tir c6c s6ch Ngt Kinh, Ti6n-tri, vd Thi-thi6n (Lu-ca24:27\.

. Chria Ap Dpng Todn 86 Kinh Th6nh Cho Chinh Ngni. Ngdi dung EA sai 61:l trongnhd hQi Do-th6i tai Na-za-r6t (Lu-ca 4:16-21). Ngdi cfrng quo tr6ch nguoi Do-th6i vi hg tim ki6m

\

trong Kinh Th6nh md ho khdng nhfn ra Ngdi, Chria ph6n, "6y ld Th6nh Kinh ldm chimg vA ta"(Giang 5:39).

. . Ngdi.Trich Din Jt f6tCa C6c PhAn Cria Kinh Th6nh vh Xem C6c PhAn NAy C6

ThAm quyAn Bdng Nhau. OOi vOi Dric Chria Gi€-xu vd vdi nhirng ke d6i nghich Ngdi, thi mQtchir ctra Kinh Th6nh cfing dir tl6 ch6m dut b6t cri cuQc tranh lufn ndo. SU trich d6n cira Chria tirs6ch Phgc-truyAn dd ldm cho quj' Sa-tan im miQng (Mat. 4:4, 7, I0). Chria h6i c6c k6 chi trichNgdi, "Trong iuflt phrip c6 ch6pgi ?-,V6i cAu h6i ndy thi da dt rd rdng minh b4ch r6i, kh6ng cenbiQn lufln thOm gi nira. Khi c6 nguoi than phi6n v6 viQc c6c con tr1 ca tr,mg Ngdi (Mat. 21:16),Chria chi d6p, "Cdc nguoi c6 bao gio dgc thdy rdng, tir miQng con tr6 vd cdc con dang bri Ngdic6 sg ca tpng todn h6o khdng?" (Thi. 8:2)

. Chria X6c Nh{n Sp Linh Cnm Ttmg Ldi N6i Cira Kinh Th6nh. Chfa quA quytit m4nhmE sg linh cAm qua ldi n6i cua Th6nh Kinh: "Dang khi troi d6t chua qua di, thi mQt chAm mQtn6t trong lufrt ph6p cfing kh6ng qua di dugc cho d6n khi mqi sg du-o. c trgn" (Mat. 5:18). "chdm"(Jot: cht thri chin trong mdu tU Do-th6i) h mdu tg nho nh6t cria chir Do-th5i, "Ndt" (Tittle) ldmQt n6t nh6 ra cira m6u tp ldm cht niy kh6c voi chir kia. Theo Chria thi kh6ng ph6i chi nhirngcht nhmg md chinh trmg m6u tg cria Kinh Th6nh cfing dugc Thuqng-Dis linh cdm vdo.

. Chria Chdp Nhan Nhtng Ph6p La Trong Kinh Th6nh. Chria Gi6-xu Chi-t6n n6i vO trfnlgt vd sg huy dipt thdnh S6-d6m vir G6-m6-ro (Lu. 17:26-32) ld nhirng dir kiQn xric thgc cfrngnhu con ngudi ngdy nay n6i v6 viQc ldm cta c6c phi hdnh B1a la nhirng.dfr .kiQn x69 lhyc 14V.Chria 6m chi sg chOt kj di cria vg L6t ld mQt tai n4n du-o. c nhiOu nguoi bi0t d6n. Ngdi chdp nh4nkinh nghiQm kj'diQu ctra 6ng Gi6-na (Mat. 12:40), cf,ng nhu cira s6ch Ea-ni-6n v6i nhirng di6nbi6n 14ling cria n6 (Mat. 24:15).

TONG KET

. Gi6o l;f v6 sg linh c6m cria Kinh Th6nh v6 cirng quan treng vi tdt c6 ciic tin lf Co-d6cd6u dugc khai tri6n tir Kinh Th6nh vd dua vdo d6 ldm th6m quydn. Chir "linh c6m" dugc dinh

' , Inghia ld: "quydn ndng ctra Thuqng-D€ khi6n con nguoi c6 thC ghi lai chinh x6c chdn l;i duo. c m{ckhai."

Nhi6u thuyi5t cria sg.linh cim dd dugc dem ra biQn lufln. Thuy6t Linh Cim Tg Nhi6n(natural inspiration) nhgn bi6t sp linh cAm voi mQt d6ng bac cao cta khA ndng con ngucri. Nhirngngudi irng hQ thuy6t nAy n6i rdng c6c titc gih Kinh Thdnh c6 dugc nhirng cAm himg kh6ng kh6cgi.nhirng cAm himg ctra c6c vdn si ngodi <lcri. Chdp nhfn thuy6t ndy sE ch6i bo Loi cria Thuqng-D C .

.MQt thuy6t kh6c ld thuytit Linh Cam M6y M6c (mechanicai inspiration). Thuy6t nAy b6qua phdn ctra con nguoi trong viQc stra so4n cho Kinh Thenh vd cho r6ng c6c t6c gi6 Kinh Th6nhnhu nhirng nguoi m6y dugc Chria dtrng dd vitit xu6ng nhirng gi Ngdi dgc ra. Thuyi5t nAy kh6ngchdp nhfn nhi€u loai vdn th6 thdy trong Th6nh kinh.

Thuy6t thri ba ld thuyi5t Linh Cam,MQt PhAn (partialinspiration), ld thuy6t t6t tuqn rangKinh Th6nh chria ilr,mg ldi cira Thuqng-Ed nhmg phdn lon Kinh Th6nh kh6ng ph6i ld ldi Ngdi,*r6t U khi Kinh Th6nh kh6ng it6ng f vcri c6c tu tu&ng hi6n tl4i cria nhirng khoa hgc gia. Nan d0

hi6n nhi€n ld ai sE quy6t dinh ld phAn ndo dugc linh c6m vd phdn ndo kh6ng? thuytit nAy ldm chonguoi ta c6 mQt sg lu0ng lW lcrn lao.

Thuytlt thr? tu dugc gi6o hQi Co-ddc giir virng-. thuy6t Linh C6m Todn PhAn @lenaryinspiration). DUa vdo II Ti-m6-th0 3:16 thuy6t ndy cho rdng toirn the Kinh Thanh d6u dugc DircChria Troi linh cim. Thuqng-D€ huong d6n c6c titc giir, ngay cA nhirng chfr hq dirng cffng dugclinh c6m vd chinh x6c ldm cho todn b0 sU ghi ch6p khdng sai trQt.

Khi Thuqng-D6 truy6n dat loi Ngdi d6n c6c thc gin Th6nh Kinh Ngdi dtng nhiAu phuongph6p. Vdi phAn cria Th6nh Kinh dugc thgc hiQrphdn ndy ln nhirng bin sao y chinh x6c cua loi Equa Loi Chria Dgc Trgc Ti6p cho ch6p (Divinechinh timg chir vdo m6i miQng c6c tirc gi6. Phuonlgoi ld sU di6n ti cira con ngudi. Di0u nAy c6 nghia ld sg linh c6m cria Thuqng-Dd kh6ng.hriy b6.a tintt vd c6c brit ph6p cua c6c tirc gitr. Di6u nAy gi6i thich cho nhirng di6m kh6c nhau th6y trongc6c s6ch Phric-Am. Dric Th6nh Linh str dgng tdt ch cilc khi nlng cria c6c titc gih Kinh Th6nh vdldm vi6c qua c6c khd ndng nAy.

Chc titc gi6 ctra Kinh Th6nh Tdn vd Cyu udc cho ring hq vi6t Kinh Th6nh dudi sg huongd6n trgc tii5p cira Dric Th6nh Linh. Dric Chira Gi6-xu Chi-t6n cfrng x6c nhdn sU linh cim ciraKinh Th6nh vd cdn bdy t6 rdng mgc ti6u cria sg Ngdi d6n thti gian ld "ldm nhdn chimg cho chdnly."

Th6i dg cira Chria Chi-t6n eOi vOi Kinh Th6nh duoc t6 qua sU th4t ring: Ngai xem todnb0 Kinh Thanh ld x6c thgc; Ngdi 6p dpng Kinh Th6nh cho chinh Ngdi; Ngdi trich dan tt tat cac6c phdn ctra Kinh Th6nh vd cho c6c phAn nAy c.6 thAm quyAn bang nhau. Ngii x6c nhfn sg linhcdm bdng loi n6i cira Kinh Th6nh; vd Ngdi chdp nhQn ntrirng ph6p la tlugc ghi l4i trong KinhTh6nh.