Executive Journal30

Social Enterprise: ธรกจแหงการสรางสรรคสงคม

Social Enterprise: Business for Social Value Creation

นตนา ฐานตธนกร

มหาวทยาลยกรงเทพ

บทคดยอ

การประกอบธรกจเพอสงคมไดรบการยอมรบจากนานาประเทศวา เปนหลกการด�าเนนธรกจทมงเนนการสรางคณคาใหแกสงคมและแกไขปญหาสงคมอยางยงยน ดงนน แนวคดของการประกอบธรกจเพอสงคม จงควรไดรบการศกษาและเผยแพรอยางกวางขวาง และควรมการสงเสรมและสนบสนนใหมการจดตงองคกรภาคประชาชนในรปแบบการประกอบธรกจเพอสงคมใหมสวนรวมในการแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคม นอกจากน ควรมการก�าหนดนโยบายหรอแนวทางตางๆ ในการสงเสรมใหมการพฒนาธรกจเพอสงคมเพมขน ซงจะเปนสวนหนงทจะชวยแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคมของประเทศทมประสทธภาพอยางแทจรง

ค�ำส�ำคญ: การประกอบการเพอสงคม ธรกจเพอสงคม การสรางสรรคสงคม

Abstract

Social entrepreneurship had been accepted internatinally that its principles of conduting business had been emphasized on sustainably creating social values and solving social problems. Thus, the domain of social entreprheurship should be studied and disseminated widely. At the same time, the establishment of civil sectors such as social enterprises should be promoted and supported to encourge the participation of people in solving social and economic problems. In addtion, the policies or gideline for promoting the social enterprises should be formally issued in order to increase the number of social enterpises’ establishments. These actions would be one of the methods that truely helps the country in solving social and economic effecitvely.

Keyword: Social Entrepreneurship, Social Enterprise, Social Value Creation

บทน�า

ปจจบน ปญหาตางๆ ทเกดขนจากมนษยมมากมาย ตงแต ปญหาครอบครว ปญหาสงคม ปญหาดานเศรษฐกจ รวมถง ปญหาดานสงแวดลอม ซงปญหาเหลาน ตองอาศยการรวมมอจากหลากหลายภาคสวนในการรวมกนแกไขปญหาเพอใหสามารถแกไขปญหาไดอยางครอบคลมและมประสทธภาพ ไมวาจะเปนหนวยงานในภาครฐ ภาคเอกชน หรอภาคประชาชน หากแตการคาดหวงใหภาคสวนตางๆ เขามารวมแกไขปญหาพบวา ยงคงมขอจ�ากดทสงผลตอประสทธภาพในการด�าเนนการแกไขปญหา เชน ภาครฐทยงตดขดในเรองระบบการบรหารจดการทลาชา เพราะตองมการยดกฎระเบยบองคกร ในสวนของภาคธรกจซงมการเนนเรองผลก�าไรขององคกรเปนหลกมากกวาการเขามาแกไขปญหาสงคม และองคกรพฒนาเอกชนมขอก�าจดทตองด�าเนนการตามวตถประสงคของหนวยงานทใหการสนบสนนดวยเหตน หลายปทผานมาจงไดเกดแนวความคด การสงเสรมใหเกดธรกจเพอสงคมและผประกอบการเพอสงคม (Social Enterprises and Social Entrepreneurs) ซงเปดโอกาสใหภาคประชาชนไดมบทบาทแกไขปญหาสงคมดวยความรเรมสรางสรรค และไดรบการสนบสนนจากภาครฐ แนวคดนจงเปนการดงเอาจดแขงของแตละภาคสวนมารวมกน เพอลดจดออนของแตละองคประกอบ กอเกดการขยายตวของแนวคดอยางกวางขวางทวโลก (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2550)

Executive Journal 31

แนวคดพนฐานของธรกจเพอสงคม

การประกอบการเพอสงคม (Social Entrepreneurship) หรอธรกจเพอสงคม (Social Enterprise) เปนแนวคดทมรากฐานมาจากหนวยงานสหกรณ ซงสหกรณแหงแรกกอตงขนจากกลมผใชแรงงานในโรงงานทอผา ณ เมองรอชเดล ประเทศองกฤษ ในป ค.ศ. 1844 โดยสหกรณมแนวคดทมงเนนสรางความเปนธรรมแกสงคม มการรวมมอและรวมกลมกนระหวางผทเดอดรอนใหรจกการชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน และมหลกการด�าเนนงานสหกรณโดยเนนเสรภาพ ความเสมอภาค ความยตธรรม และมความเอออาทรตอกนเพอมงเนนการพฒนาชมชนอยางยงยนและยกมาตรฐานความเปนอยใหดขน ซงเปนหลกการสหกรณทยงยดถอปฏบตมาจนปจจบนน (Pearce, 2003) นอกจากน สหกรณในยคเรมตนนน สวนใหญเปนสหกรณแรงงานกรรมกรในโรงงานอตสาหกรรม แตสหกรณในปจจบนมการพฒนาหลากหลายรปแบบ เชน สหกรณรานคา สหกรณออมทรพย สหกรณการเกษตร สหกรณรถยนตโดยสาร และสหกรณเคหะชมชน เปนตน ทงน รปแบบการด�าเนนงานของสหกรณทเปนการรวมตวกนของประชาชนทมวตถประสงคในการแกไขปญหาในชมชน พรอมๆ กบการชวยแกปญหาของตนเองและชวยเหลอซงกนและกนในกลมสมาชก และแนวคดการด�าเนนงานของสหกรณนไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย และมการน�าไปประยกตใชในการแกไขปญหาของสวนรวมในหลากหลายรปแบบ

ในปจจบน เปนทยอมรบกนอยางแพรหลายวาธรกจเพอสงคม นอกจากจะกอใหเกดประโยชนตอสงคมโดยรวม ชวยสรางงาน สรางรายได และท�าใหคนในชมชนมความเปนอยทดขน และยงมผลพวงท�าใหเศรษฐกจของประเทศมการพฒนาและเตบโตอยางยงยน (Harding, 2006) ตวอยางของผประกอบการเพอสงคมทเปนทรจกทวโลก ไดแก ทานโมฮมมด ยานส ทสามารถชวยเหลอสงคมและสรางผลตอบแทนใหธรกจอยางยงยนโดยการกอตงและบรหารธรกจธนาคารเพอคนจน (Martin & Osberg, 2007) และไดกลายมาเปนแบบอยางของธรกจธนาคารทวโลกในปจจบนทใหคนจนหรอผประกอบการหญงสามารถกเงนเพอการลงทนจ�านวนนอยโดยไมตองใชหลกทรพยค�าประกน (Davie, 2011) นอกจากน การประกอบการเพอสงคมยงไดถกยกใหเปนแนวคดใหมในการพฒนาระดบนานาชาต โดยการประกอบการเพอสงคมไดถกหยบยกมาเปนประเดนอภปรายในการก�าหนดนโยบายระหวางประเทศของสหรฐอเมรกา และรฐบาลของโอบามาไดจดการประชมสดยอดระหวางผน�าประเทศในดานการประกอบการ ในป ค.ศ. 2009 โดยการประชมดงกลาวมวตถประสงคทจะมงเนนใหการสนบสนนการประกอบธรกจและการประกอบการเพอ

สงคมในประเทศมสลม (“Burean of Public Affairs”, 2009) ทงน การประกอบการเพอสงคมยงเปนโอกาสส�าหรบธรกจการศกษาในระดบอดมศกษา โดยมหาวทยาลยชนน�าของโลก เชน มหาวทยาลยฮารวารด แสตนฟอรด เคมบรดจ และออกซฟอรด ไดเพมสาขาการประการเพอสงคมเขาไปในหลกสตรการเรยนการสอน เพอประยกตแนวความคดสาขานในการด�าเนนธรกจพรอมๆ ทงแกไขปญหาสงคมทเกดขนจรง จงท�าใหแนวความคดนแพรหลายไปยงมหาวทยาลยตางๆ ทวโลก โดยเชอวาการประกอบธรกจเพอสงคมสามารถเปนอกหนทางหนงในการแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคมของประเทศอยางมประสทธภาพ โดยไมตองพงหนวยงานในภาครฐเพยงอยางเดยว (“การศกษาวนน”, 2550)

แนวคดการประกอบการเพอสงคมหรอธรกจเพอสงคมกอใหเกดการตนตวของภาคประชาชนในการเขารวมรงสรรคสงคม โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทพฒนาแลว องคกรภาคประชาชนไดมสวนรวมอยางมากในการแกปญหาทางเศรษฐกจและสงคม ทงในลกษณะของการบรจาค และอาสาสมคร (voluntary work) เหตผลทเปนเชนนนเนองมาจากความเขมแขงของทางดานสงคมในประเทศเหลาน จงท�าใหเกดการจดตงกองทน เพอสนบสนนงานดานสงคมเปนอยางมาก การเพมขนอยางรวดเรวของหนวยงานเพอสงคม ในชวงเวลา 20 ปทผานมาปรากฏวา หนวยงานเหลานมการจดตงและเพมขนเปนจ�านวนมาก ทงในประเทศก�าลงพฒนา ดงเชน ประเทศอนเดยทมองคกรภาคประชาชนมากวา 1 ลานองคกร ประเทศบราซลมองคกรภาคประชาชนทจดทะเบยน เพมขนเปน 400,000 องคกร จากป 1990 ทมเพยง 250,000 องคกร ในประเทศทพฒนาแลว เชน ประเทศสหรฐอเมรกาจ�านวนองคกรภาคประชาชนเพมขนจาก 464,000 เปน 734,000 องคกร (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2552) สวนประเทศองกฤษ มจ�านวนองคกรภาคประชาชนเพมขนจาก 18.4 ลาน องคกรในป 2001 เปน 20.4 ลาน องคกร ในป 2005 เปนตน

การสรางคณคาของธรกจเพอสงคม

ส�าหรบแนวทางในการสรางคณคาทางธรกจและทางสงคมของการประกอบการเพอสงคมนน มความแตกตางอยางชดเจนระหวางองคกรการกศลและองคกรธรกจทวไป ดงในรปภาพท 1 ธรกจเพอสงคม ซงสวนใหญเปนหนวยงานในภาคประชาชน จะอยกงกลางระหวางองคกรการกศลทมงเนนประโยชนเพอสงคมเพยงอยางเดยว และองคกรธรกจ ทมเปาหมายหลกอยทการสรางผลก�าไรหรอสรางสรรคคณคาทางเศรษฐกจเปนหลก โดยธรกจเพอสงคมจะมงสรางคณคาทงทางสงคมและทางเศรษฐกจ เนองจากธรกจเพอสงคมไมไดตงเปาหมายทการสรางคณคาทาง

Executive Journal32

เศรษฐกจหรอการมงสรางก�าไรสงสดเพยงอยางเดยว แตเนนการสรางผลตอบแทนทางสงคมเปนเปาหมายหลกขององคกร ในขณะเดยวกนจะมการสรางผลก�าไรเพอประโยชนสวนรวม กลาวโดยสรป ธรกจเพอสงคมมจดมงหมายเดยวกบองคกรการกศลทมงชวยเหลอสงคม แตธรกจเพอสงคมนน จะมเปาหมายรวมมงเนนในการสรางคณคาทงในดานของการพฒนาสรางสรรคสงคมและสงแวดลอมควบคไปกบการสรางผลก�าไรเพอน�าไปใชในกจกรรมเพอสงคมตอไป (พส เดชะรนทร, 2552) แนวทางส�าหรบการประกอบธรกจเพอสงคมนน มหลากหลายรปแบบ โดยสวนใหญจะเนนทการสรางประโยชนสสงคม การใชโอกาสและแนวทางกลยทธทางธรกจเพอสรางรายไดและน�าไปใชในการขบเคลอนกจกรรมเพอสงคม เชน การจางงาน หรอการสรางรายไดใหแกชมชน เปนตน (Drainmin, 2004)

ภำพท 1 การสรางคณคาขององคกรตางๆ

การศกษาทางดานธรกจเพอสงคม

ถงแมธรกจเพอสงคมไดรบความสนใจแพรหลายมากตงแตอดตจนปจจบน แตการศกษาวจยเกยวกบธรกจเพอสงคมยงมจ�านวนนอยมากเมอเทยบกบงานวจยเกยวกบธรกจทวๆ ไป ซงเปนผลท�าใหงานวจยในแขนงนยงไมมการใหค�าจ�ากดความหรอนยามของธรกจเพอสงคม แนวคดและขอบเขตของธรกจเพอสงคมอยางชดเจน (Smallbone, Evans, Ekanem, & Butters, 2001) ทงน ในการศกษาศาสตรวชาหรอแขนงวชาใดๆ กตาม การใหค�าจ�ากดความหรอนยามความหมายของแนวคดตางๆ เปนพนฐานทจ�าเปนอยางยงในการสรางทฤษฎและการศกษาวจยในสาขาวชาตางๆ ดงนน ในอดตไดมนกวชาการมากมายทไดถกเถยงและอภปรายเกยวกบนยามของธรกจเพอสงคมคอ อะไร แตยงไมมขอสรปรวมกนอยางเปนเอกฉนท ซงนกวจยแตละคนจะมค�านยามเกยวกบธรกจเพอสงคมของตนเองซงอาจจะมความคลายคลงหรอแตกตางกนออกไป แตในยคเรมตนของการศกษาธรกจเพอสงคม สวนใหญการจะกลาวถงนยามของธรกจเพอสงคมนน มกจะอางองจากผลงานของ Bill Drayton (1970-1989) ซงเปนผกอตงสถาบน Ashoka เปนองคกรทมงสรางนวตกรรมเพอประโยชนของสาธารณ และสนบสนนทนใหแกผผลตนวตกรรมเพอแกไขปญหาของชมชนหรอสงคม (Davie, 2011) นอกจากน ยงมนกวชาการ

ธรกจเพอสงคมคณคำทำงสงคมองคกรทแสดง

ความรบผดชอบตอสงคมคณคำทำงเศรษฐกจองคกรธรกจทวไป

องคกรการกศลทวไป

คณคำทำงสงคมและเศรษฐกจ

องคกรไมหวงผลก�าไรแตมรายไดจากธรกจ

คนอนๆ ทพยายามใหค�าจ�ากดความของธรกจเพอสงคม โดย Bull และ Crompton (2005) ใหก�าหนดนยามของธรกจเพอสงคมไววา ธรกจเพอสงคมเปนหนวยงานทสาม ของสงคม (The Third Sector) นอกเหนอจากหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ไดแก หนวยงานไมหวงผลก�าไร ธรกจเพอสงคม องคกรเพอสงคม องคกรอาสาสมครเอกชน หนวยงานในภาคประชาชน ซงค�านยามเหลานสามารถใชเรยกแทนกนได ซง MacGillivray, Conaty, Doling, และMullineux (1998) ไดใหค�าจ�ากดความธรกจเพอสงคมวา เปนหนวยงานทอยกงกลางระหวางองคกรการกศลและองคกรธรกจ

ในงานวจยทางดานการประกอบการเพอสงคมของ Dacin, Matear, และDacin (2010) ทไดคนควา ศกษาวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบการประกอบการเพอสงคมตงแตอดตจนถงปจจบน พบวา นยามของการประกอบการเพอสงคมหรอ

ธรกจเพอสงคมในงานวจยตางๆ ของนกวชาการสวนใหญนน มงทจะศกษาและอธบายลกษณะของผประกอบธรกจเพอสงคม โดยเนนทจะแสดงถงคณสมบตและพฤตกรรมของผประกอบการ แรงจงใจในการด�าเนนธรกจเพอสงคม ความสามารถในการมองเหนโอกาสทบคคลอนมองไมเหน และความพยามเปลยนแปลงสงคมโดยใชทกษะความเปนผน�าและการใชทรพยากรทจ�าเปนในการประกอบการ นอกจากน Dacin, Matear, และDacin ยงไดเปรยบเทยบนยามค�าจ�ากดความ ผลตอบแทน รปแบบขององคกร แรงจงใจ และของเขตของการประกอบการเพอสงคม กบการประกอบการประเภทอนๆ อก 3 ประเภท ไดแก การประกอบธรกจแบบดงเดม การประกอบการเพอองคกร และการประกอบการทางดานวฒนธรรม ดงแสดงในตารางท 1

กลาวโดยสรป Dacin, Matear, และDacin (2010) พบวา การประกอบการเพอสงคม (Social Entrepenurship) เปนหนวยงานหรอองคกรทสามารถใชหลกในการด�าเนนธรกจในการแกไขปญหาสงคม โดยมงทจะเปลยนแปลงสงคมและยกระดบความเปนอยของสงคมหรอคนในชมชน และสรางความยงยนทางเศรษฐกจโดยรวม เชน นตยสาร BE Magazine ซงเปนนตยสารเพอสงคมทมงชวยเหลอคนขาดโอกาสในสงคม โดยการสรางอาชพใหคนยากจนไรทอยอาศยสามารถรบนตยสารไปขายเพอแกไขปญหา

Executive Journal 33

การวางงานและปญหาความยากจน (อศรา พนาราม, 2553) หรอรานภฟา ทขายสนคาในโครงการสงเสรมอาชพของชาวเขา เพอเปนการสรางรายไดและยกระดบความเปนอยของชมชนทอยในโครงการ เปนตน

ทงน การศกษาทางด านการเป นผ ประกอบการ (Entrepreneurship) นน มรากฐานมาจากการประกอบการแบบดงเดมหรอการท�าธรกจแบบดงเดมนนเอง (Conventional Entrepreneurship) ซงผประกอบการจะเปนผสรางและพฒนาธรกจขนจากการใชนวตกรรมตางๆ ในเชงพาณชย (Schumperter, 1934) ซงผประกอบธรกจแบบดงเดมทจะประสบความส�าเรจได ตองมทกษะ ความสามารถ และการตดสนใจทด นอกจากน ตองมความคดรเรมสรางสรรค มความตนตวทจะมองหาโอกาสใหมๆ ในธรกจตลอดเวลา มความกลาในการรบความเสยงทจะเกดขนในการด�าเนนธรกจ และมความพยายามทจะสรางความอยรอดและความเตบโตใหกบธรกจ ทงน นกวชาการดานเศรษฐศาสตรและการจดการตางสรปวา แรงจงใจทอยเบองหลงทท�าใหการประกอบการแบบดงเดมประสบความส�าเรจนน เกดจากแรงขบเคลอนทางดานตลาดทมงตอบสนองความตองการของผบรโภค และการมงสรางผลก�าไร เพอสรางคณคาทางเศรษฐกจและความมงคงใหแกผถอหนหรอเจาของกจการ เชน ธรกจคาปลก ธรกจทองเทยว โรงงานอตสาหกรรมตาง เปนตน (Dacin et al., 2010)

นอกจากน Dacin, Matear, และ Dacin (2010) ไดใหจ�ากดความของ การประกอบการเพอองคกร (Intuitional Entrepreneurship) ไววา เปนหนวยงานทมงใชทรพยากรในการปฏวตและพฒนาองคกร เชน การเปลยนแปลงกฎเกณฑตางๆ ทลาสมยขององคกร การลมลางองคกรเดมและสรรสรางองคกรใหมใหดยงกวาเดม การประกอบการประเภทน เปนการศกษาทางดานกลไกขององคกร โดยเนนดานกระบวนการในการจดตงองคกรและการเปลยนแปลงองคกร การประกอบการเพอองคกร มวสยทศนในการมงสรางความถกตองชอบธรรมเปนบรรทดฐานทจะน�าไปสการบรรลเปาหมายทองคกรตงไว โดยการประกอบการประเภทน สามารถจดใหอยในประเภทองคกรทหวงผลก�าไร และมงสรางความไดเปรยบการแขงขน ส�าหรบการประกอบการทางดานวฒนธรรม (Cultural Entrepreneurship) เปนการประกอบธรกจโดยนกลงทนทางดานวฒนธรรม ทมองเหนโอกาสของความเปนเอกลษณของวฒนธรรมทแตกตางกนในแตละทองท และใชโอกาสในการสรางคณคาใหแกสงคม วฒนธรรม หรอเศรษฐกจ การประกอบการทางดานวฒนธรรมสามารถถกจดตงขนในรปแบบขององคกรทไมหวงผลก�าไรหรอองคกรทหวงผลก�าไรกได โดยมงทจะสรรสรางคณคา บรรทดฐาน และแบบแผนของสนคาและบรการใหมๆ ทน�าไปสการบรรลเปาหมายทองคกรตงไว

ตำรำงท 1 ขอแตกตางของการประกอบการจ�าแนกตามพนธกจและกระบวนการหรอทรพยากรในการประกอบธรกจ

ประเภท

ประเดน

การประกอบธรกจ

ดงเดม

(Conventional)

การประกอบการเพอ

องคกร

(Institutional)

การประกอบการทาง

ดานวฒนธรรม

(Cultural)

การประกอบการ

เพอสงคม

(Social)

ค�ำจ�ำกดควำม หนวยงานทสามารถสรางวสยทศนใหมจากการสรรสรางนวตกรรมทประสบความส�าเรจ

หนวยงานทสามารถใชทรพยากรในการเปลยนแปลงกฎเกณฑขององคกรเพอทจะลมลางองคกรเดมและสรรสรางองคกรใหม

หนวยงานทสามารถมองเหนโอกาสและใชโอกาสในการสรางคณคาใหแกสงคม วฒนธรรม หรอเศรษฐกจ

หนวยงานทสามารถใชหลกในการด�าเนนธรกจในการแกไขปญหาสงคม

กำรกระจำยควำมมงคง (ผลตอบแทน)

ผถอหน ผถอหน/ ผทมสวนไดสวนเสย

ผถอหน/ ผทมสวนไดสวนเสย

ผถอหน/ ผทมสวนไดสวนเสย

รปแบบขององคกร มงสรางผลก�าไร มงสรางผลก�าไร ไมหวงผลก�าไร/ มงสรางผลก�าไร

ไมหวงผลก�าไร/มงสรางผลก�าไร

Executive Journal34

ประเภท

ประเดน

การประกอบธรกจ

ดงเดม

(Conventional)

การประกอบการเพอ

องคกร

(Institutional)

การประกอบการทาง

ดานวฒนธรรม

(Cultural)

การประกอบการ

เพอสงคม

(Social)

วตถประสงคหลก (แรงจงใจ)

เศรษฐกจ ปฏวต/พฒนาองคกร เผยแพร/ ใหความรดานวฒนธรรม

เปลยนแปลงสงคม/ ยกระดบความเปนอย

สนคำ/บรกำร ผลต/กระจายสนคาหรอบรการเพอการอปโภคและบรโภค

สรางความถกตอง/ความชอบธรรม

สรางคณคาและบรรทดฐานใหม

สนบสนนการเปลยนแปลงทางสงคม

ขอบเขต ความเตบโตและการอยรอดของธรกจ

ความไดเปรยบการแขงขน

การพาณชยและวฒนธรรม (ความดงเดม)

ความยงยนเศรษฐกจและพนธกจทางสงคม

ตวอยำงธรกจ ธรกจคาปลกธรกจทองเทยวโรงงานอตสาหกรรม

บรษท โกดกบรษท แอปเปล

พพธภณฑวงดนตรซมโฟน

นตยสาร BE Magazineรานภฟา

ทมำ: ดดแปลงจาก Dacin, P. A., Matear, M. T., & Dacin, M. (2010). Social entrepreneurship: Why we don’t need a new theory and how we move forward from here. Academy of Management Perspectives, 24(3), p. 44.

มสวนรวมของภาคประชาชนเพมมากขนในสงคม การก�าหนดนโยบายหรอแนวทางตางๆ ในการสงเสรมใหมการพฒนาธรกจเพอสงคมเพมขน และสนบสนนการศกษาทเนนเรองการประกอบการเพอสงคม การด�าเนนการเชนน จะเปนสวนหนงทจะชวยแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคมของประเทศทมประสทธภาพอยางแทจรง (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2552)

จากการศกษาแนวคดการประกอบธรกจเพอสงคม ซงแสดงใหเหนถงความมงเนนในการสรางสรรคสงคมเปนหลก โดยยดแนวทางดานการพฒนาสงคมในการขบเคลอนธรกจ ค�านงถงความรบผดชอบตอสงคม ใชโอกาสและนวตกรรมในการพฒนาและเปลยนแปลงสงคมใหเกดความมงคงยงยนทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยทผลตอบแทนทไดมาจากการประกอบธรกจเพอสงคมนน จะมการน�ากลบไปกระจายสสงคมและชวยสงเสรมใหชมชนมความเปนอยทดขน

บทสรป

ประเทศไทย ควรมการสงเสรมและสนบสนนองคกรภาคประชาชนในรปแบบการประกอบธรกจเพอสงคมใหมสวนรวมในการแกไขปญหาเศรษฐกจและสงคมทยงยนเชนเดยวกบประเทศอนทวโลก เพอมงเนนกระบวนการประกอบการเพอสงคมทน�าไปสการสรางสรรคสงคม การเปลยนแปลงทดในระยะยาว และการสรางความเตบโตใหกบประเทศอยางยงยนตอไป โดยภาครฐควรเรงผลกดน แนวคดเรองการประกอบการเพอสงคมใหเกดความเขาใจอยางกวางขวาง และสงเสรมใหเกดในภาคปฏบต เชน การสนบสนนผประกอบการเพอสงคม เพอเปนการสงเสรมใหเกดการ

Executive Journal 35

บรรณานกรม

การศกษาวนน. (2550). ปดหลกสตรใหม “ผประกอบการเพอสงคม”. สบคนเมอ 14 มนาคม 2552, จาก http://tseo.or.th/article/464

เกรยงไกร เจรญวงศศกด. (2550, 28 สงหาคม). บทความพเศษ: กระบวนทศนใหม เพอรงสรรคสงคม. สยามรฐ, 6.

พส เดชะรนทร. (2552, 13 มกราคม). มองมมใหม: ผประกอบการเพอสงคม [Social Entrepreneur]. กรงเทพธรกจ, 10.

Bureau of Public Affairs. (2009). A new beginning: president Obama’s entrepreneurship summit. Retrieved December 14, 2009, from http://fpc.state.gov/132346.htm

Dacin, P. A., Matear, M. T., & Dacin, M. (2010). Social entrepreneurship: Why we don’t need a new theory and how we move forward from here. Academy of Management Perspectives, 24(3), 37-57.

Harding, R. (2006). Social entrepreneurship United Kingdom 2006. London: London Business School.

MacGillivray, A., Conaty, P., & Wadhams, C. (1998). Low flying heroes: micro-social enterprise below the radar screen. London: New Economics Foundation.

Martin, R. L., & Osberg, S. (2007). Social entrepreneurship: the case for definition. Stanford Social Innovation Review, 5(2), 29-39.

Pearce, J., Kay, A., & Fundação Calouste, G. (2003). Social enterprise in anytown. London: Calouste Gulbenkian Foundation.

Schumpeter, J. A., & Opie, R. (1934). The theory of economic development; an inquiry into profits, capital, credit, interest, and the business cycle. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Smallbone, D., Evans, M., Ekanem, I., & Butters, S. (2001). Researching social enterprise. London: Small Business Service.

Drayton, W. (2002). The citizen sector: Becoming as entrepreneurial and competitive as business. California Management Review, 44(3), 120-133.

Harding, R. (2006). Social entrepreneurship monitor: United Kingdom Global Entrepreneurship Monitor United Kingdom. London: London Business School and the Work Foundation.

Hightower, D. (2009, November 23). A new begining: President Obama’s Entrepreneurship Submit. Washiongton, DC: Foreign Press Center Briefing.

MacGillivray, A., Conaty, P., Doling, J., & Mullineux, A. (1998). Low flying heroes: Micro-social enterprises below the radar screen. London: New Economics Foundation.

Martin, R. L. & Osberg, S. (2007, Spring). Social entrepreneurship: The case for definition. Stanford Social Innovation Review, 29-39.

Pearce, J. (2003). Social enterprise in any town. London: Sage.

Schumpeter, J.A. (1934). The theory of economic development. London: Oxford University Press.

Smallbone, D., Evans, M., Ekanem, I., & Butters, S. (2001). Researching social enterprise final report to the Small Business Service Center for Enterprise and Economic Development Research. London: Middlesex University.