SZKOLENIE Z ZAKRESU KOMUNIKACJI

SKUTECZNY TRENING UMIEJĘTNOŚCI

Rodzaje planów filmowych:

� OGÓLNY (grupa ludzi) – głównie ”mówi” otoczenie

� PEŁNY ( cała sylwetka) – widać tło, nie widać szczegółów mimiki

� AMERYKAŃSKI ( od kolan w górę) – widać tło i emocje na twarzy

� ŚREDNI ( od pasa w górę, z rękami, podczas siedzenia za stołem) – stosowany w „informacji”

� BLISKI / PÓŁZBLIŻENIE ( obejmuje popiersie), liczne szczegóły� BLISKI / PÓŁZBLIŻENIE ( obejmuje popiersie), liczne szczegóły

� ZBLIŻENIE ( głowa ), z bardzo bliska, bez szczegółów otoczenia

� DEATAL ( oczy, usta, twarz, dłoń, palce ), maksymalne zbliżenie, pokazuje emocje lub nie chcemy ujawnić

tożsamości rozmówcy

W programach informacyjnych najczęściej stosowane są:

� bliski/ półzbliżenie - dobrze widać mimikę, nie widać rąk, ale trzeba być stabilnym

� średni – widoczne ręce, zarówno na stojąco, jak i siedząc za biurkiem

� amerykański – gdy nagrywane są tak zwane przebitki, czyli rozmówca i dziennikarz podczas np. nagrywania pytań

W studiu stosowane są wszystkie plany - uwaga więc na detale. Kamera, z której jest emitowany obraz ma

zapalone czerwone światełko. Podczas rozmowy trzeba skupiać się na rozmówcach a nie patrzeć w monitory

czy kamery.

KAMERA LUBI KAMERA NIE LUBImocny makijaż okularów (odbijają światło lamp, fotochromy ciemnieją w

światłach reflektorów)

puder na twarzy ( głównie czoło i nos) prążków, jodełek, kratek ( pojawi się efekt drżenia obrazu i zakłóci odbiór wypowiedzi)

gładkie uczesanie spoconego czoła

gładkie ubrania bez wzorków błyskotek, biżuterii

zdecydowane kolory (unikamy bieli – wypala jednostajnych ruchów np. kiwania się podczas mówienia zdecydowane kolory (unikamy bieli – wypala obraz, ciemnieje twarz)

jednostajnych ruchów np. kiwania się podczas mówienia (zakłóca odbiór wypowiedzi)

stabilną postawę przestępowania z nogi na nogę ( bujanie się powoduje wypadniecie z kadru)

spokojny wzrok rozbieganych oczu – spoglądania w różne strony (jest to inaczej odczytywane niż wynika z treści wypowiedzi – jako oznaka zdenerwowania lub ukrywania prawdziwych intencji )

pogodną twarz zerkania w obiektyw, chyba, że zwracamy się bezpośrednio do widzów, apelujemy, dziękujemy

jednostajnego ruchu w tle za rozmówcą lub jakichkolwiek działań (zakłócają odbiór przekazu)

idącego rozmówcy ( szczególnie nie lubią tego operatorzy kamer)

NIGDY NIE ZASŁANIAJ OBIEKTYWU, ANI NIE PRÓBUJ ŁAPAĆ ZA MIKROFON

Wygląd zewnętrzny:

� unikaj drobnych wzorków, biel tylko złamana

� siadając-przysuń się maksymalnie do stolika, ręce połóż na blacie blisko ciała

� przysiądź tył marynarki , aby nie marszczyła się na karku

� oszczędna biżuteria by nie stukać w stolik i nie błyskać w kamery

� skarpetki na tyle długie by nie pokazywać gołej łydki

� fotochromy zostawiamy w domu, w studiu będą ciemniały

ubrać się w stylu prowadzącego, lub programu� ubrać się w stylu prowadzącego, lub programu

� przyjdź na co najmniej 20 min. przed programem, żeby poznać prowadzącego, treść programu, poczuć atmosferę studia. ale uważaj na luźne rozmowy przed wejściem do studia-dziennikarze już zbierają informacje i mogą je wykorzystać za chwilę

Przygotowanie merytoryczne:

� zaplanuj co chcesz powiedzieć ,ustal trzy główne myśli i powtarzaj je kilka razy

� obejrzyj program, w którym masz wystąpić, by zapoznać się ze stylem prowadzącego

� zbierz kilka opinii wcześniej wypowiedzianych przez uczestników rozmowy w studiu z dokładna data i miejscem wypowiedzi- by ich ewentualnie zacytować

� zbierz potrzebne informacje dotyczące własnej firmy

� wyobraź sobie , że jesteś swoim największym przeciwnikiem- jakie najtrudniejsze pytanie zadałbyś sobie samemu- przygotuj odpowiedź

� bądź konkretny, wspieraj się przykładami z życia, przygotuj historie, która chcesz opowiedzieć

Zachowanie:

� bądź pewny siebie, ale NIE GRAJ

� pamiętaj o uprzejmości wobec dziennikarza, nawet gdy zaciekle atakuje. Im bardziej jest napastliwy

- tym ty bądź bardziej spokojny- to zapewni sympatię widzów

� nie przerywaj mówiącemu, nie wchodź w słowo, zawsze dostaniesz czas na wypowiedźnie przerywaj mówiącemu, nie wchodź w słowo, zawsze dostaniesz czas na wypowiedź

� nie kłóć się i nie domagaj się głosu, powiesz jak przyjdzie czas

� nie pouczaj dziennikarza, bo … pouczasz widzów

� nie siedź sztywno- usiądź , aby było ci wygodnie

� odpowiadaj pełnym zdaniem, kończ zdecydowaną kropką

� NIE BÓJ SIĘ CISZY- TO DZIENNIKARZ SIE JEJ BOI

� PIERWSZE PYTANIE JEST ZASKAKUJĄCE, NIEKONWENCJONALNE

� WŁAŚCIWE PYTANIE PADA PÓŹNIEJ, JAKO TRZECIE, CZWARTE, LUB OSTATNIE- czyli zachowaj czujność do końca

� Pierwsze pytania są jak wstępna gra , by „oswoić” rozmówce , uciszyć napięcia i obawy. Wtedy dziennikarz szuka odpowiedzi na pytanie KTO? CO? GDZIE? KIEDY? JAK? Czyli traktuje rozmówce jak „notes elektroniczny”- podstawowe źródło informacji.

� Potem dopiero pyta DLACZEGO, JAKA JEST WASZA OPINIA, JAK TO SKOMENTOWAĆ lub zadaje właściwe pytanie z którym przyjechał.

� Odpowiadać na każde pytanie jak Jaś w szkole- ZAWSZE PEŁNYM ZDANIEM , jakby to było za każdym razem nowe pytanie czyli jest to jest specyficzna forma MONOLOGU trwającego kilkanaście sekund.

� Wypowiedzi 8-15 sekund.( 1-2 „kolorowe” zdania) Integralna całość

� Mówimy pełnym zdaniem , kończymy KROPKĄ ( nie zawieszamy głosu).

� Mówimy prostymi słowami, nie uciekamy w zawodowy żargon i szczegóły.

� Nie odnosimy się do pytań i nie dodajemy „panie redaktorze” czy „jak już powiedziałem”.

� Szukamy ciekawych porównań.

� Patrzymy na dziennikarza- nie w kamerę. ( Spojrzenie jest dopuszczalne jeśli apelujemy do widzów i zwracamy się bezpośrednio do nich )

� Przerywamy jeśli dziennikarz kilkakrotnie zadaje to samo pytanie sugerujące nam odpowiedź czyli chce usłyszeć to co on chce usłyszeć, a nie to co my mu mówimy.

� Nie lekceważymy przyjeżdżających dziennikarzy, - często są to asystenci redaktora prowadzącego temat, którzy mają mu przywieźć atrakcyjna „setkę” ( 100% wizji i fonii)

� Generalne zasady:

� Zawsze warto mieć 5-10 minut czasu w ciągu dnia na spotkanie z mediami.

� Być przygotowanym do wystąpienia ( mieć swój przygotowany przekaz)

� Przygotuj dla dziennikarza atrakcyjny „produkt” ( czyli news) w określonym „opakowaniu” ( czyli konkretnie, hasłowo, obrazowo)

� Pamiętajmy – mówimy do kilku milionów telewidzów, a nie do dziennikarza, który czasami zadaje „ nieprzemyślane” pytania lub sprawia wrażenie kompletnego ignoranta.

� Mówiąc myśl o ostatecznym odbiorcy, do którego mówisz, na którym ci zależy.

� Przygotowaną wypowiedź, którą chcemy „sprzedać” dziennikarzowi, - to może być nasze „koło ratunkowe” lub treść, która zmieni sens całego reportażu

SPOKOJNY WZROK

STABILNA POSTAWA

SPOKOJNY GŁOS

Pamiętaj, że podczas nagrania mówisz do:

- Kilku milionów widzów ciekawych informacji

- Osób związanych z firmą

- Potencjalnych klientów

- Konkurencji- Konkurencji

- Rodziny i znajomych

a nie do dziennikarza, który jest tylko przekaźnikiem informacji

� Bądź pogodny, nastaw się pozytywnie, znajdź argumenty za tym , by wystąpić w mediach

� Popraw fryzurę i krawat przed podejściem do kamery

� Wszelkich poprawek dokonuj poza kamerą - przerywaj nagranie i schodź z „linii strzału” kamery.

� Lekko się pudruj przed przyjściem dziennikarza.

� Pytaj OPERATORA KAMERY czy Twój wygląd jest OK

� Jeśli pada ogólne pytanie lub pada, że ”mówi się” lub „ są takie głosy”- prosimy o sprecyzowanie kto powiedział, co powiedział, Jeśli słyszymy, że „Pan X powiedział, że Pan jest .itd., itp.”

NIE KOMENTUJMY CZEGOŚ CZEGO NIE SŁYSZELIŚMY- DAJMY ZAMIENNIK CZYLI KOMENTARZ NIE DO SŁÓW A DO PROBLEMU

� Jeśli pada zarzut-prosimy o konkrety, kto, kiedy i jaki zarzut

NIE TRZEBA OD RAZU ODPOWIADAĆ, MOŻNA POPROSIC O PRZERWANIE NAGRANIA I CHWILĘ NA ZASTANOWIENIE. ZASTANAWIAMY SIĘ POZA KAMERĄ, ALE NIE SPUSZCZAJĄC JEJ Z OKA (!!!)NIE TRZEBA OD RAZU ODPOWIADAĆ, MOŻNA POPROSIC O PRZERWANIE NAGRANIA I CHWILĘ NA ZASTANOWIENIE. ZASTANAWIAMY SIĘ POZA KAMERĄ, ALE NIE SPUSZCZAJĄC JEJ Z OKA (!!!)

� Jeśli nie możemy odpowiedzieć na pytanie -stojąc przed kamerą mówimy dlaczego nie możemy odpowiedzieć mając w domyśle intencję, że chcielibyśmy spełnić oczekiwania dziennikarza, ale niestety nie możemy :

- „nie mogę odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ jest to tajemnica handlowa spółki”, są to szczegóły negocjacji np. "dalsze informacje nie będą udzielane - ze względu na dobro rozmów."

- „nie mogę odpowiedzieć na to pytanie ponieważ nie dotyczy to zakresu mojej odpowiedzialności służbowej”

- „nie mogę tego komentować ponieważ może to wpłynąć na decyzje np. sądu”

� Jeśli powtórnie zadawane jest trudne , tendencyjne pytanie stosowana jest zasada „zdartej płyty „ lub mantry – odpowiadamy jak automat „ to co powiedzieliśmy przed chwilą , jeśli dziennikarz nie ustępuje-my też nie ustępujemy i tak można powtarzać kilka razy. Po kolejnej takiej samej odpowiedzi , pytamy czy dziennikarz ma jeszcze jakieś inne pytania , jeśli nie – dziękujemy za rozmowę , szybko żegnamy się i odchodzimy sprzed kamery

� dajemy wizytówkę

� upewniamy się kiedy będziemy na antenie

� bierzemy wizytówkę lub telefon od dziennikarza

� odprowadzamy do drzwi

� Pozwalamy, aby sfilmował nas przy pracy lub podczas rozmowy z dziennikarzem, ale wówczas uważać co

mówimy, bo kamera ma również wbudowany mikrofon- poprosić też o podanie konkretnego zadania mówimy, bo kamera ma również wbudowany mikrofon- poprosić też o podanie konkretnego zadania

aktorskiego- nie improwizować- nie jesteście aktorami

� po emisji warto podziękować za materiał, zyskamy sympatie dziennikarza

Ok.2 minut materiału, czyli ok.120 sek. Analogia do budowy artykułu w gazecie, gdzie zapowiedź prezenterska to tytuł i lead, a setki to cytaty rozmówców w dalszej części artykułu

PAMIĘTAJ – JESTEŚ ELEMENTEM REPORTAŻU, NIE JEGO GŁÓWNYM BOHATEREM

Wchodząc do studia:

- starannie zamknąć drzwi

- usiąść wygodnie w fotelu, nie kołyszemy się, żeby głos „nie pływał” to znaczy raz był cichszy raz głośniejszy

- sprawdzamy, czy nie skrzypi

- odkładamy na bok lub chowamy do kieszeni wszystko, co może hałasować (bransoletka, zegarek)

- nie bawimy się długopisem

- nie bębnimy palcami w blat

- gestem, wzrokiem możemy pokazać, że chcemy włączyć się do rozmowy lub, że nie mamy nic - gestem, wzrokiem możemy pokazać, że chcemy włączyć się do rozmowy lub, że nie mamy nic więcej do powiedzenia

- nie podnosimy głosu, spokojny głos lepiej brzmi

- nie mówimy do tłumu słuchaczy , wyobrażamy sobie tylko jednego i do niego kierujemy wypowiedź

- jesteśmy pewni swoich racji, ale nie przekonujemy do nich, tylko argumentujemy

- mówimy językiem prostym , zrozumiałym dla każdego

- unikamy sformułowań i skrótów myślowych charakterystycznych dla naszego środowiska

- mówimy dynamicznie, krótkimi zdaniami, stawiamy kropki

- zmieniamy intonację, zawieszamy głos

- właściwie rozkładamy akcent zdaniowy i wyrazowy

- nie boimy się pauzy

Właściwy oddech to podstawa dobrego mówienia.

OBOWIĄZKIEM DZIENNIKARZA JEST UPRZEDZIĆ, ŻE ROZMOWA JEST NAGRYWANAnagranie ukradkiem narusza tajemnicę korespondencji i nasze dobra osobiste

mówi o tym też Art. 49 Konstytucji RP

Jak reagować w momencie, gdy zadzwoni dziennikarz

� Dziennikarz przedstawia się i zadaje pytania

� Pytamy czy jesteśmy nagrywani

� Zmieszany przyznaje , że tak

� Prosimy o ponowny telefon za 10 minut� Prosimy o ponowny telefon za 10 minut

� Przygotowujemy zestaw głośnomówiący, dyktafon i świadka

� Dzwoni ponownie, wówczas grzecznie uprzedzamy, że my tez nagrywamy

� Prowadzimy rozmowę „kontrolowaną”

Jak zareagować, gdy zadzwoni ktoś , kto podaje się za dziennikarza( mamy podejrzenia, że może to nie być dziennikarz )

� Prosimy o pozostawienie numeru telefonu z zapewnieniem , ze za 10 minut oddzwonimy

� NIC NIE MÓWIMY, zanim nam nie poda numeru do redakcji

� Sprawdzamy czyj jest ten telefon

� Ustawiamy zestaw głośnomówiący, dyktafon i świadka

� Oddzwaniamy i uprzedzamy, że tez nagrywamy

Jak reagować , gdy stwierdzimy, że „dziennikarz” nagrywa ukradkiem rozmowę

� Przerwać wypowiedź

� Zadzwonić po ochronę

� Odebrać nagranie i sprzęt

Do wyboru - zrzucić ze schodów, odejść bez słowa, uśmiechnąć się ze smutkiem, bez słowa � Do wyboru - zrzucić ze schodów, odejść bez słowa, uśmiechnąć się ze smutkiem, bez słowa pokazać drzwi itp.

� Odesłać sprzęt szefowi anteny z odpowiednia adnotacją

Przygotować się do konferencji to znaczy przygotować najważniejszy przekaz i dwa trzy poboczne tematy.

W konferencji powinny występować nie więcej niż trzy osoby:

• Główny prezenter- np. prezes• Współpracownik merytoryczny- specjalista• Prowadzący

Najlepszy termin • poniedziałek – dla mediów elektronicznych(jest mało innych tematów na rynku ) • piątek – dla prasy ( będzie w sobotnio- niedzielnym wydaniu)• godzina - 11, 12- będziemy pierwsi w serwisach głownie radiowych i kanałach informacyjnych –• godzina - 11, 12- będziemy pierwsi w serwisach głownie radiowych i kanałach informacyjnych –dzięki temu będziemy najdłużej powtarzani .Poza tym o 9 lub 10 rano zaczynają się kolegia redakcyjnei wówczas zapada decyzja – jechać czy nie, konferencja zbyt wczesna może zostać pominięta np. z braku czasu miedzy decyzją a dojazdem na nią.

Przygotować materiał prasowy według wzoru:•Tytuł•Osoby występujące w konferencji•Pierwsze najważniejsze zdanie, przesłanie z konferencji•Streszczenie - lead•Rozwinięcie tematu•Cytat nawiązujący do wydarzenia( ten cytat padnie na konferencji podczas pierwszej prezentacji)•Dane statystyczne•Kontakt- telefony, faksy, emaile•Rozdawać materiał podczas rejestracji uczestników przed sala konferencyjną•Zapewnić możliwość zaparkowania samochodów dziennikarzy

� Sala:

� przygotować miejsca dla kamer i dla światła

� przygotować kostkę dźwiękową dla radia i telewizji ( nie gramy z głośników!!!)

� przygotować logo w tle zarówno stołu jak i mównicy

� przygotować wizytówki mówiących ( po dwóch stronach) , by nie szukali swojego miejsca w świetle kamer

� przy prezentacji z rzutnika nie gasić światła- telewizja nie nagra tego

� rzecznicy oferują pomoc głównie TV(dotrzemy do największej liczby odbiorców.)

� siadamy twarzą do okna, w tle za nami jest ściana

� nie rozkładamy kanapek, termosów, soczków, paluszków, ciastek itp. na stole, gdzie dziennikarze mają pisać

- na sali jest konferencja nie bankiet- na sali jest konferencja nie bankiet

� jeśli już jest poczęstunek to oferujemy go przed sala konferencyjną

Konferencja

� przed konferencją przyjść 20 minut wcześniej i ew. udzielić wywiadu dla TV, ale nie opóźniać rozpoczęcia konferencji

( dla radia czas pozostawić po konferencji, bo po nagraniu wypowiedzi wcześniej mogą odjechać i już nie będą na konferencji,

a podając informację na antenie przed innymi zrażamy sobie innych reporterów )

� unikamy prezentacji i wykładów

� przedstawić powód zwołania konferencji i streścić materiały prasowe - nie czytamy ich, ale mówimy „kolorowe zdania”

( potrzebne są dłuższe wypowiedzi dla radia)

� czekamy na pytania i ...cisza, co wtedy?

� proponujemy aby zaczął znajomy dziennikarz, który zawsze zaczyna

� proponujemy , aby zaczęła telewizja jako największe medium

� sami zadajemy sobie pytania i prowokujemy dziennikarzy

� nie wdawać się w szczegółowe pytania od lokalnych mediów, bo zabieramy czas innym

� trudne pytania, lub szczegółowe- odpowiadamy, że nie mamy teraz takich danych, po konferencji zapraszamy do siebie

� na pytania nie związane z tematem konferencji odpowiadamy po wyczerpaniu pytań ” na temat”

� odpowiedzi na pytania- krótkie, pełnym zdaniem

� nie stukać w stół

� nie nachylać się do mikrofonów

� uważać by kartki nie stukały w statywy mikrofonów

� uwaga na notatki, nie rysować na nich , bo kamery i aparaty fotograficzne mają długie obiektywy

� nie mówić szeptem w czasie wypowiedzi kolegi ( inny mikrofon to zbierze)

� obserwować , by nie siedzieć tak samo przy stole konferencyjnym jak pozostali uczestnicy

� po konferencji czas na indywidualne wypowiedzi dla radia, wtedy też najczęściej robią zdjęcia fotoreporterzy.

� przekazywać i prosić o wizytówki od dziennikarzy, którzy przeprowadzają wywiady, pytać o godzinę i termin emisji,

można podczas rejestracji uczestników przed konferencją

� małe prezenty mile widziane( długopisy, notatniki)

� skromny poczęstunek( bez alkoholu)) po konferencji zatrzyma dziennikarzy do końca

Czas konferencji- nie dłużej niż 30 minut

Dziękuję za uwagę