ใบความรเรอง

ขอปฏบตในการฟงและการพดการฟง เปนการไดยนเรองราวใหเกดความเขาใจในเรองทไดยน และ นำามาพจารณาวา

เรองราวนน ๆ ควรเชอไดหรอไม นำาไปใชประโยชนไดเพยงใด

ขอควรปฏบตในการฟง๑. ตงใจฟง ไมพดหรอสนทนากนขณะฟงผอนพด๒. คดตดตามเรองฟงวาเร องทฟงเกยวกบอะไร มความถก

ตองเชอถอไดหรอไม๓. การฟงคำาบรรยายควรจดขอความสำาคญทไดจากการฟง

ไว

มารยาทในการฟง๑. ตงใจฟง มองผพด๒. ไมคยหรอเลนขณะฟงผอนพด๓. ไมสงเสยงดงหรอทำาความรำาคาญใหผอน๔. ถาจะถามควรขออนญาตกอน หรอใหผพดหยดพดกอน

ไมควรถามขณะผพดยงพดไมจบ

การพด เปนการแสดงความคดเหนหรอบอกเลาเร องราว โดยการพดใหผอนฟง ผพด

ตองมความคด มเร องราวทจะพด และตองจดลำาดบความคดหรอเรองราวท

จะพดไมใหสบสน เพอผฟงจะไดเกดความเขาใจชดเจน ผพดตองพดใหชดเจน

ใชภาษาทถกตอง

ขอปฏบตในการพด๑. จะพดเร องอะไร ตองมความรในเร องนนโดยการอาน

การซกถาม ผอนใหเขาใจกอน๒. ใชภาษาพดทถกตอง สภาพ๓. พดใหเสยงดง ฟงชด แตไมใชตะโกน๔. พดใหชดเจน ใชคำาแทนชอใหถกตอง๕. มองผพด๖. ขณะพดตองนงหรอยนตวตรงในทาสบาย๗. ไมเอามอลวง ควก แกะ เกา ขณะพดหรอยนเอามอไขว

หลง

มารยาทในการพด

๑. ใชนำาเสยงนมนวล ไมพดกระโชกโฮกฮาก๒. ใชถอยคำาสภาพ๓. พดดวยใจจรงและยกยองผฟง๔. ไมนนทาผอนหรอพดวารายผอน๕. ไมแสดงความโกรธเคองผฟง

ภาพหนวยท ๔

๖. รอจงหวะในการพดซกถาม ไมพดสอดขณะผอนกำาลงพด

ภาคผนวกภาพจากบทเรยน

ภาคผนวก บทรอยกรอง เดกเอย เดกนอย

เดกนอย

เดกเอยเดกนอยความรเรายงดอยเรงศกษาเมอเตบใหญเราจะไดมวชาเปนเครองหาเลยงชพสำาหรบตนไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยนจงพรากเพยรไปเถดจะเกดผลถงลำาบากตรากตรำากจำาทนเกดเปนคนควรหมนขยนเอย

(กระทรวงศกษาธการ,ดอกสรอยสภาษต.)

ภาคผนวก บทรอยกรอง

วชาหนาเจา

เกดมาเปนคนหนงสอเปนตน วชาหนาเจาถาแมนไมร อดสอายเขาเพอนฝงเยาะเยา วาเงาวาโง

ลางคนเกดมาไมรวชา เคอะอยจนโตไปเปนขาเขา เพราะเงาเพราะโงบางเปนคนโซ เทยวขอกม

ถารวชาประเสรฐหนกหนา ชหนกราศรจะไปแหงใด มคนปรานยากไรไมม สวสดมงคล

(ประถม ก กา. ฉบบหอสมดแหงชาต)

ใบความร สำานวนไทยและพทธศาสนสภาษต

………………..พทธศาสนสภาษตทกลาวถงคณคาของการศกษา เชน

ปญญายอมเกดเพราะการฝกฝน ผตงใจศกษา ยอมไดปญญา ปญญาประเสรฐกวาทรพย สกวนหนง ความรทเรยนมาจะใหประโยชน คนมปญญา ถงไรทรพยกยงดำารงอยได การใฝใจศกษา เปนเครองพฒนาความร พงเปนคนชอบไตถามเพอความร คนมปญญายอมงอกงาม ดงพชในนาทงอกงาม

ดวยนำาฝน

สำานวนไทยเกยวกบการเรยนรมอยเปนจำานวนมาก เชน

ก ข ไมกระดกห หมายถง ผทไมรหนงสอ อานไมออก เขยนไมได โบราณอาน ก ข วา กอขอ หมายถง พยญชนะ ก ถง ฮ

รไวใชวา ใสบาแบกหาม หมายถง เรยนรไวยอมเปนประโยชนไมใช

ภาระหนกหรอเสยหายแตอยางใด

รอยางเปด หมายถง รหลายเรองแตรไมลกซงสกเรอง

รอะไรไมสรวชา รรกษาตวรอดเปนยอดดหมายถง รเร องอนใดกไมเทยบเทากบมวชาความร แต

การรจกรกษา เอาตวรอดนน วเศษทสด สำานวนนมาจากนทานคำากลอน เรอง พระอภยมณของสนทรภ

ใบความร

๑. เดกนอย แตงดวยคำาประพนธประเภทกลอนดอกสรอย มแผนผง ดงน

๐ เอย ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ เอย

วรรคแรกมคำาวา เอย วรรคสดทายจบดวยคำาวา เอย กวแตงโดยใชคำางาย เขาในไดทนท และใชคำาทมเสยงสมผสคลองของกนภายในวรรคทำาใหไพเราะยงขน เชน

ความรเรายงดอยเรงศกษาเมอเตบใหญเราจะไดมวชา

ตวอยางกลอนดอกสรอยนกกระจาบ

นกเอยนกกระจาบ เหนใบพงลงคาบคอยเพยรขนมาสอดสอยดวยจะงอยปากของตน ราวกบคนชางพนจคดทำารงชางละเอยดเสยดสลบออกซบซอนอยพกรอนนอกนรมไดสมหวงแมนทำาการหมนพนจคดระวง ใหไดดงนกกระจาบไมหยาบเอย

๒. วชาหนาเจา เปนสวนทายของบทสอนอาน แมเกย ในหนงสอ ประถม ก กา หนงสอเรยนของเดกไทยสมยตนรตนโกสนทร ซ งไมปรากฏนามผแตง แตงดวยค ำาประพนธประเภทกาพยสรางคนางค ๒๘ มแผนผงดงน

๐ ๐ ๐ ๐๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ -๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ -

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

ตวอยางกาพยสรางคนางค ๒๘

วชาความร เปนอาภรณหร อยคตวเราในโลกยคใหม ผไมขลาดเขลาคนควาเรยนเอา จงเขาสชย

หนงสอนานาทศนศกษา ลวนพาสดใสเปดอนเทอรเนต สำาเรจสมใจทกสงหาได หากใชปญญา

๓. เนอหาของ เดกนอย และ วชาหนาเจา เปนกำาลงใจและใหคตสอนใจแกเดก ๆ ใหขยนหมนเพยรเรยนหนงสอ เพราะการศกษาเลาเรยนทำาใหผเรยนมความร เปนผมปญญา วชาเปนสงประเสรฐชวยเชดชตนและนำาไปใชประกอบอาชพเลยงดตนเองตอไปไดในอนาคต

ภาคผนวก บทรอยกรองเดกนอย

เดกเอยเดกนอยความรเรายงดอยเรงศกษาเมอเตบใหญเราจะไดมวชาเปนเครองหาเลยงชพสำาหรบตนไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยนจงพรากเพยรไปเถดจะเกดผลถงลำาบากตรากตรำากจำาทนเกดเปนคนควรหมนขยนเอย

(กระทรวงศกษาธการ,ดอกสรอยสภาษต.)

วชาหนาเจา เกดมาเปนคน

หนงสอเปนตน วชาหนาเจาถาแมนไมร อดสอายเขาเพอนฝงเยาะเยา วาเงาวาโง

ลางคนเกดมาไมรวชา เคอะอยจนโตไปเปนขาเขา เพราะเงาเพราะโงบางเปนคนโซ เทยวขอกม

ถารวชาประเสรฐหนกหนา ชหนกราศรจะไปแหงใด มคนปรานยากไรไมม สวสดมงคล

(ประถม ก กา. ฉบบหอสมดแหงชาต)