Schemat żywienia dzieci zdrowych

Drodzy Rodzice, wiemy z jaką ostrożnością podchodzicie do żywienia swojego dziecka. Dlatego przygotowaliśmy dla Was

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ŻYWIENIA DZIECI ZDROWYCH W RÓŻNYM WIEKU, aby pomóc Wam dobrać odpowiednie posiłki dla Waszego maluszka.

Żywienie niemowląt karmionych naturalnie dzieci od 1 do 9 miesiąca

Tabela 1a. Model żywienia dzieci karmionych piersią w pierwszym roku życia1

7-9

• kaszka/kleik zbożowy bezglutenowy lub glutenowy (produkty zbożowe wprowadzane w 1. roku życia powinny być wzbogacone w żelazo)

• sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub przecier owocowy (nie więcej niż 150 g)

Wiek (miesiące)

1-6

Rodzaj i ilość pożywienia/żywienie uzupełniające

KARMIENIE pIERSIĄ NA ŻĄDANIEposiłki dodatkowe:• nie wcześniej niż w 5. i nie później niż w 6. miesiącu życia stopniowo

wprowadzaj niewielkie ilości glutenu 1 x dziennie, np. rozgotuj pół łyżeczki, czyli 2-3 g kaszy manny w 100 ml wody (początkowo podawaj 1-2 łyżeczki rozgotowanej kaszy manny w połączeniu z pokarmem kobiecym i stopniowo zwiększaj porcję) lub przygotuj zupę – przecier jarzynowy z dodatkiem kaszy manny (2-3 g na 100 ml) 1 x dziennie

KARMIENIE pIERSIĄ NA ŻĄDANIE

Nowe produkty - np. owoce, warzywa, kasze, mięso, ryby – wprowadzaj kolejno i osobno, obserwuj reakcję dziecka; wprowadzając posiłki uzupełniające zaczynaj od małych ilości, np. 3-4 łyżeczki; posiłek inny niż karmienie mlekiem kobiecym podawaj po zakończeniu karmienia piersią – w sytuacji, kiedy dziecko odmawia jedzenia/próbowania posiłków uzupełniających, możesz odwrócić tę kolejność

posiłki uzupełniające:• zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z gotowanym mięsem lub z rybą

(1-2 razy w tygodniu) początkowo w 7 m.ż. bez wywaru, z kleikiem zbożowym glutenowym i z ½ żółtka co drugi dzień

Żywienie niemowląt karmionych naturalnie dzieci od 10 do 12 miesiąca

1Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w pierwszym roku życia opracowane przez zespół ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. pediatrii w składzie: A. Dobrzańska, M. Czerwionka-Szafarska, H. Kunachowicz, J. Książyk, W. Lukas, J. Ryżko, J. Socha, A. Stolarczyk, H. Szajewska, K. Wąsowska-Królikowska, H. Weker; 2007.

Tabela 1b. Model żywienia dzieci karmionych piersią w pierwszym roku życia1

10

11-12

KARMIENIE pIERSIĄ NA ŻĄDANIE

Rodzaj i ilość pożywienia/żywienie uzupełniająceWiek (miesiące)

KARMIENIE pIERSIĄ NA ŻĄDANIE

posiłki uzupełniające:• obiad z dwóch dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka

z gotowanym mięsem lub z rybą (1-2 razy w tygodniu), ½ żółtka do posiłków codziennie

• kaszki/kleiki glutenowe i bezglutenowe, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki

• przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g)

posiłki uzupełniające:• obiad z dwóch dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka

z gotowanym mięsem lub z rybą (1-2 razy w tygodniu), ewentualnie z ziemniakiem lub ryżem i całe jajko (3-4 razy w tygodniu)

• produkty zbożowe (kaszki, kleiki glutenowe i bezglutenowe, pieczywo, biszkopty, sucharki) łączone z produktami mlecznymi (np. mleko modyfikowane, twarożek/serek, jogurt, kefir) - kilka razy w tygodniu (tylko naturalne składniki, bez konserwantów, z ograniczeniem cukru)

• przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g)

Żywienie niemowląt karmionych sztucznie dzieci od 1 do 7 miesiąca

1

2

3

4

5

6

7

Rodzaj i ilość pożywienia/żywienie uzupełniające

• 7 posiłków x 90-110 ml – mleko początkowe

• 6 posiłków x 110-130 ml – mleko początkowe

• 6 posiłków x 130 ml – mleko początkowe

• 6 posiłków x 150 ml – mleko początkowe

• 4 posiłki x 180 ml – mleko początkowe• 1 posiłek x 180 ml zupa – przecier jarzynowy (składnikiem tłuszczowym zup

jarzynowych może być wysokiej jakości masło, oliwa z oliwek lub niskoerukowy olej rzepakowy)

• skrobane jabłko lub sok (najlepiej przecierowy) – 50-100 g

• 4 posiłki x 180 ml – mleko początkowe• 1 posiłek x 180 ml zupa – przecier jarzynowy z dodatkiem kleiku glutenowego

(pół łyżeczki, czyli ok. 2-3 g na 100 ml) z dodatkiem 10 g gotowanego mięsa bez wywaru lub z rybą (1-2 razy w tygodniu)

• przecier owocowy lub sok (najlepiej przecierowy) nie więcej niż 150 g

• 1 posiłek x 180 ml – mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (2-3 g/100 ml)

• 2 posiłki x 180 ml – mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (2-3 g/100 ml)

• 1 posiłek x 200 ml zupa – przecier jarzynowy z ½ żółtka (co drugi dzień) i z gotowanym mięsem (10 g) lub rybą (1-2 razy w tygodniu)

• 1 posiłek x 150 g – kaszka na mleku następnym lub deser mleczno-owocowy

• przecier owocowy lub sok (nie więcej niż 150 g)

Tabela 2a. Schemat sztucznego żywienia niemowląt2

Wiek (miesiące)

Żywienie niemowląt karmionych sztucznie dzieci od 8 do 12 miesiąca

8

9

10

11-12

Wiek (miesiące) Rodzaj i ilość pożywienia/żywienie uzupełniające

• 1 posiłek x 180 ml – mleko następne z dodatkiem kaszki zbożowej glutenowej (6 g/100 ml)

• 2 posiłki x 180 ml – mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku (6 g/100 ml)

• 1 posiłek x 200 ml zupa – przecier jarzynowy z ½ żółtka (co drugi dzień) i gotowanym mięsem (10-15 g) lub rybą (1-2 razy w tygodniu)

• 1 posiłek x 150 g – kaszka na mleku następnym lub deser mleczno-owocowy• przecier owocowy lub sok (nie więcej niż 150 g)

Posiłki jak w 10 miesiącu życia; zmiany:• wprowadzać całe jajko 3-4 razy w tygodniu• twarożek/serek, kefir, jogurt (tylko naturalne składniki,

bez konserwantów, z ograniczeniem cukru) kilka razy w tygodniu

• 1 posiłek x 200 ml – mleko następne z dodatkiem kaszki glutenowej• 1 posiłek x 200 ml – mleko następne z dodatkiem kaszki bezglutenowej• 1 posiłek x 200 ml – kaszka na mleku następnym• 1 posiłek x 200 ml – zupa (przecier jarzynowy) z dodatkiem ½ żółtka (co drugi

dzień) i z gotowanym mięsem (10-15 g) lub rybą (1-2 razy w tygodniu)• 1 posiłek x 150 g – owoce lub kompot lub sok (najlepiej przecierowy) + biszkopt

• 3 posiłki x 220 ml – mleczny posiłek łączony z produktami zbożowymi (np. mleko następne, kaszki mleczne, glutenowe lub bezglutenowe, niewielkie ilości pieczywa, biszkopty, sucharki)

• 1 posiłek x zupa jarzynowa z kaszą glutenową• 1 posiłek x jarzynka z gotowanym mięsem (15-20 g) lub rybą (1-2 razy

w tygodniu) i ½ żółtka, z dodatkiem ziemniaka lub ryżu• przecier owocowy lub owoce lub kompot lub sok przecierowy (nie więcej niż 150 g)

Tabela 2b. Schemat sztucznego żywienia niemowląt2

2Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w pierwszym roku życia opracowane przez zespół ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. pediatrii w składzie: A. Dobrzańska, M. Czerwionka-Szafarska, H. Kunachowicz, J. Książyk, W. Lukas, J. Ryżko, J. Socha, A. Stolarczyk, H. Szajewska, K. Wąsowska-Królikowska, H. Weker; 2007.

Żywienie dzieci od 1 do 3 roku życia

Twoje dziecko powinno spożywać 4-5 posiłków dziennie; nie zapominaj o śniadaniu, najlepiej na bazie produktów mlecznych.

Spożywanie posiłków powinno odbywać się przy stole, w miłej i spokojnej atmosferze.

Ogranicz podawanie słodyczy, ponieważ ich nadmierne spożywanie może przyczynić się do rozwoju otyłości. Zamień je na przetwory mleczne, owoce lub warzywa.

Zadbaj o właściwe zachowania żywieniowe Twojego dziecka

3Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w wieku 1-3 lata (13-36 miesięcy) opracowane przez zespół ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. pediatrii w składzie: A. Dobrzańska, M. Czerwionka-Szafarska, H. Kunachowicz , J. Książyk, W. Lukas, J. Ryżko, J. Socha, A. Stolarczyk, H. Szajewska, K. Wąsowska-Królikowska, H. Weker; 2007.

Tabela 3. Schemat postępowania żywieniowego u dzieci zdrowych w wieku 13-36 miesięcy3

pełnowartościowy (całodzienny) jadłospis powinien uwzględniać produkty z grup: 1) mięso, ryby, wędliny, jaja 2) mleko i przetwory mleczne 3) warzywa i owoce 4) przetwory zbożowe 5) tłuszcze roślinne

Chude mięso czerwone i wędliny

Mięso drobiowe

Ryby

Jajka całe

Warzywa i owoce

produkty zbożowe

przetwory mleczne

podawaj 4-5 posiłków dziennie (3 duże posiłki, 1-2 małe posiłki)

Podawaj 2-3 razy w tygodniu.

Podawaj 2-3 razy w tygodniu (bez skóry).

Podawaj 1-2 razy w tygodniu.

Podawaj w dniu, w którym dziecko nie je mięsa.

Podawaj codziennie.

Podawaj codziennie, najlepiej pochodzące z pełnego przemiału zbóż (grubsze kasze, pieczywo razowe).

Przygotowuj posiłki z udziałem tłuszczów roślinnych (oliwa z oliwek lub olej rzepakowy).

Ogranicz dodatek soli w potrawach oraz spożycie słodkich napojów.

Podawaj codziennie mleko, w tym mleko modyfikowane dla dzieci w wieku poniemowlęcym, maślankę, kefir, serek lub jogurt.

Tłuszcze

Inne produkty

Żywienie dzieci od 4 do 6 roku życia

Chude mięso czerwone i wędliny

Ryby

Jajka całe

Warzywa i owoce

produkty zbożowe

Tłuszcze

Inne produkty

przetwory mleczne

podawaj 4-5 posiłków dziennie (3 duże posiłki, 1-2 małe posiłki)

Wybieraj chude wędliny. Mięso wskazane jest raz dziennie (bez skóry oraz widocznego tłuszczu).

Przynajmniej 2 razy w tygodniu. Ryby przyrządzaj bez panierki, grillowane lub pieczone.

Maksymalnie 3-4 razy w tygodniu.

Mleko – 2 szklanki dziennie lub odpowiednia ilość serka, jogurtu, twarogu, sera żółtego.

Pamiętaj o produktach pełnoziarnistych (kasze i makarony).

Unikaj nadmiaru masła i wybieraj miękkie margaryny. Do surówek i smażenia stosuj oleje roślinne.

Unikaj ciastek, chipsów, batonów (nie posiadają wartości odżywczych). Podawaj dziecku jako przekąskę np. serek, kefir, jogurt naturalny, warzywa, świeże i suszone owoce.

Stosuj jako składową każdego posiłku. Podawaj maksymalnie 1 szklankę soku.

Tabela 4. Schemat postępowania żywieniowego u dzieci zdrowych w wieku przedszkolnym (4-6 lat)4

Wyniki badań* przeprowadzonych z udziałem Instytutu Matki i Dziecka na reprezentatywnej grupie czterolatków pokazały, że w diecie dzieci istnieją znaczące niedobory składników odżywczych, w tym:

- wapnia – w diecie u 50,5% dzieci,

- witaminy D – w diecie u 98,5% dzieci.

*badanie przeprowadzone na reprezentatywnej grupie dzieci czteroletnich w 2007 roku

Zadbaj o odpowiednią ilość wapnia i witaminy D w diecie Twojego dziecka

4A. Staszewska-Kwak, H. Woś, „Żywienie dzieci”, PZWL, Warszawa 2008.

RODZICE STOSUJĄCY SIę DO ZASAD RACJONAlNEgO ŻYWIENIA, DbAJĄCY O AKTYWNOść fIZYCZNĄ

ORAZ pROWADZĄCY ZDROWY STYl ŻYCIA SĄ NAJlEpSZYM WZOREM

DlA SWOICH DZIECI

• mają skład opracowany pod kątem potrzeb dzieci,• powinny stanowić element urozmaiconej diety i zdrowego stylu życia,• są uwielbiane przez dzieci ze względu na różne smaki i atrakcyjną formę,• nie zawierają konserwantów,• posiadają pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka.

Co warto wiedzieć o Danonkach?

Zapotrzebowanie na wapń i witaminę D u dzieci

wiek WAPŃ

5 µg (200 IU)

5 µg (200 IU)

5 µg (200 IU)

5 µg (200 IU)

WITAMINA D

Dzienne wystarczające spożycie witaminy D5

Według najnowszych zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia należy zapewnić dzieciom i młodzieży dzienne spożycie wapnia i witaminy D w ilościach zależnych od wieku.

DANONKI (50 g) DANONKI MEgA (80 g) DANONKI gIgA (100 g)

Wapń

Witamina D

90 mg 144 mg 180 mg

0,625 µg 1 µg 1,25 µg

Od 0 do 0,5 roku

Od 0,5 do 1 roku

Od 1 do 3 lat

Od 4 do 6 lat

300 mg

400 mg

500 mg

700 mg

5 M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk, „Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych”, Warszawa, PZWL, 2008.

Wapń i witamina D są potrzebne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju kości u dzieci.

Dzienne wystarczające spożycie wapnia5