saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia - ewmi-prolog.orgewmi-prolog.org/images/files/6146Court_Monitoring_Report_11_GEO... · sisxlis samarTlis procesebis monitoringi Tbilisis,

1

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

sisxlis samarTlis procesebis monitoringi Tbilisis,

quTaisis, baTumis, gorisa da Telavis sasamarTloebSi

monitoringis angariSi #11

periodi: seqtemberi, 2016 - Tebervali, 2017

monitoringis proeqtis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda amerikeli xalxis guluxvi daxmarebis wyalobiT, romelic aSS- is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) meSveobiT iqna gaweuli. angariSis Sinaarsze pasuxismgebelia saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia. is ar asaxavs USAID- is, aSS- is mTavrobis an „aRmosavleT- dasavleTis marTvis institutis“ Sexedulebebs.

2

avtori:

angariSis IX Tavis avtori:

redaqtori:

teq. redaqtori:

gamocemaze pasuxismgebeli:

angariSis momzadebisa da monitoringis ganxorcielebis

procesSi monawileoba miiRes saias monitorebma:

goga xatiaSvili

meri dauSvili

xaTuna yviralaSvili

irakli svaniZe

ana nacvliSviliekaterine cimakuriZe

sofo kvinikaZeTamar boWoriSviligiorgi nadiraZexatia xaratiSvilianzor ximSiaSvilibeqa TakalanZegiorgi euaSvili

avtorTa mier angariSSi gamoTqmuli mosazrebebi ar gamoxatavs aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da amerikis mTavrobis pozicias.

saia madlobas uxdis saqarTvelos sasamarTlo xelisuflebas sasamarTlo monitoringis proeqtis ganxorcielebis xelSewyo-bisaTvis.

aiwyo da dakabadonda saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciaSi.j. kaxiZis q.15 Tbilisi 0102 saqarTvelo(+995 32) 295 23 53, 293 61 01

akrZalulia aq moyvanili masalebis gadabeWdva, gamravleba an gavrceleba komerciuli mizniT, asociaciis werilobiTi nebarTvis gareSe

--------------------------------------------------------------------------------------© 2017, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

3

S i n a a r s i

Sesavali ................................................................................................. 8meTodologia ..................................................................................... 9I. pirveli wardgenis sxdomebze gamovlenili

tendenciebi _ zogadi mimoxilva ..................................... 131. Sesavali ...................................................................................... 132. sxdomebis analizi ................................................................... 14

2.1. prokuraturis midgomebi ............................................... 162.2. sasamarTlos midgomebi .................................................. 162.3. dacvis mxaris pozicia ..................................................... 17

II. aRkveTis RonisZiebis saxiT patimrobis gamoyeneba ..................................................................................... 191. Sesavali ...................................................................................... 192. sasamarTlo sxdomebis analizi ........................................... 20

III. aRkveTis RonisZiebis saxiT giraos gamoyeneba ..... 261. Sesavali ...................................................................................... 262. sasamarTlo sxdomebis analizi ........................................... 28

IV. savaraudo arasaTanado mopyrobis faqtebi samarTaldamcavi organoebis mxridan ......................... 361. Sesavali ...................................................................................... 362. analizi ........................................................................................ 37

V. gadaudebeli aucileblobiT Cxrekisa da amoRebis Catareba da sasamarTlo kontroli ............................... 411. Sesavali ...................................................................................... 412. sasamarTlo sxdomebis analizi ........................................... 42

VI. dakavebis kanonierebaze sasamarTlo kontrolis ganxorcieleba ................................................. 451. Sesavali ...................................................................................... 452. sasamarTlo sxdomebis analizi ........................................... 46

VII. saproceso SeTanxmebasTan dakavSirebuli samarTalwarmoeba ................................................................... 501. Sesavali ...................................................................................... 502. sasamarTlo sxdomebis analizi ........................................... 52

2.1. kanoniT gaTvaliswinebuli uflebebis ganmarteba ............................................................................ 52

4

2.2. sasamarTlos midgomebi sasjelis samarTlianobisa da kanonierebis SemowmebasTan dakavSirebiT ........... 54

2.3. saproceso SeTanxmebiT dakisrebuli sasjelebi ............................................................................. 58

2.4. dazaralebulis interesebis gaTvaliswineba sicocxlis, janmrTelobisa da sakuTrebis winaaRmdeg mimarTul danaSaulebTan dakavSirebiT ....................................................................... 63

2.5. advokatis monawileoba saproceso SeTanxmebis sasamarTlo ganxilvis procesSi ................................... 65

VIII. winasasamarTlo sxdomebze mtkicebulebaTa dasaSveboba ................................................................................. 671. Sesavali ..................................................................................... 672. sasamarTlo sxdomebis analizi .......................................... 67

2.1. braldebis mxaris Suamdgomlobebi mtkicebulebebis dasaSvebobis Taobaze ..................... 69

2.2. dacvis mxaris Suamdgomlobebi mtkicebulebebis dasaSvebobis Taobaze ....................................................... 70

IX. saqmis arsebiTi ganxilvis dros gamovlenili tendenciebi .................................................. 72

1. sasamarTlo sxdomebis gaWianurebis problema .............. 721.1. Sesavali ................................................................................. 721.2. procesis gadadeba .............................................................. 73

1.2.2. procesis dagvianebiT dawyeba ................................ 782. mxareTa SejibrebiTobasa da TanasworobaSi Careva ...... 80

2.1. Sesavali ................................................................................ 802.2. sasamarTlo sxdomebis analizi ...................................... 81

3. mosamarTlis mier uflebaTa ganmarteba .......................... 823.1. Sesavali ................................................................................ 823.2. sasamarTlo sxdomebis analizi ..................................... 83

4. mosamarTlis mier wesrigis dacva ...................................... 844.1. Sesavali ................................................................................ 844.2. sasamarTlo sxdomebis analizi ..................................... 84

5. braldebulis mimarT vizualurad damamcirebeli RonisZiebis gamoyeneba .......................................................... 85

6. ganaCeni ....................................................................................... 87rekomendaciebi ............................................................................... 88

5

organizaciis mier ganxorcielebuli monitoringis Sedegad, gamovlinda Semdegi ZiriTadi mignebebi:

rogorc monitoringma aCvena, nacvlad imisa, rom marTlmsa-julebis sistemis ganviTarebis perspeqtivebi Seiqmnas, ar-sebuli problemebi da gamowvevebi cxadyofs, rom SesaZloa sisxlis samarTlis procesSi adamianis uflebebis Selaxva an aramiznobrivi Careva sistematur problemad iqces.

• kvlav Zalian dabalia alternatiuli aRkveTis Ron-isZiebis Sefardebis procentuli maCvenebeli da, ZiriT-adad, girao da patimroba gamoiyeneba. kerZod, SemTxve-vaTa 96%-Si gamoyenebuli iyo girao da patimroba, xolo SemTxvevaTa 4%-Si _ sxva saxis aRkveTis RonisZieba;

• kvlav problemas warmoadgens aRkveTis RonisZiebis sax-iT patimrobisa da giraos dausabuTeblad gamoyeneba. kerZod, SemTxvevaTa 14%-Si1 Sefardebuli patimroba iyo dausabuTebeli da ar iyo gamoyenebuli, rogorc ukiduresi saSualeba, rogorc amas kanonmdebloba moiTxovs.2 agreTve, gazrdilia dausabuTebeli gad-awyvetilebebis procentuli maCvenebeli giraos gamoy-enebis Taobaze, rac 31%-s Seadgens;3

• rCeba STabeWdileba, rom danaSaulis simZime da sasje-lis simkacre kvlav warmoadgens aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis ZiriTad safuZvels, rac winaaRmdegobaSi modis sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobasa da saerTaSoriso standartebTan;

• xSirad prokurors ar aqvs informacia an saTanado dasabuTeba moTxovnili giraos Tanxis odenobasTan da-kavSirebiT. kerZod, braldebulTa 87%-is mimarT gira-os moTxovnis SemTxvevaSi, braldebis mxares yuradReba ar gaumaxvilebia maT materialur SesaZleblobebze an

1 წინა საანგარიშო პერიოდში დაუსაბუთებელი პატიმრობების მაჩვენებელი 10%-ით განისაზღვრა.2 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 205-ე მუხლი.3 წინა საანგარიშო პერიოდში დაუსაბუთებელი გირაოს გამოყენების მაჩვენებელი 28% იყო.

6

ar hqonia saTanado dasabuTeba. calkeul SemTxveveb-Si, es problema personaluri valdebulebisa da pasux-ismgeblobis gaucnobiereblobiT iyo gamowveuli;

• miuxedavad sasamarTlo procesebze gamovlenili savaraudo wamebis/arasaTanado mopyrobis SemTxveve-bisa, sasamarTlos roli formaluria. mosamarTles ar aqvs sakmarisi samarTlebrivi berketebi aseT faqtebze saTanado reagirebis gansaxorcieleblad. agreTve, rig SemTxvevebSi, miuxedavad imisa, rom sasamarTlo pro-cesebze braldebis mxarisaTvis cnobili xdeba aseTi in-formacia, Tavs aridebs gamoZiebis dawyebas;

• kvlav mniSvnelovan gamowvevas warmoadgens dakave-bis kanonierebaze jerovani sasamarTlo kontrolis ararseboba, rac SesaZloa kanonmdeblobis xarvezebiT iyos gamowveuli. umetesad, mosamarTleebi ar amowmeben dakavebis kanonierebas;

• kvlav problemad rCeba Cxrekisa da amoRebis sagamonak-liso wesiT Catareba. umetesad, aRniSnuli sagamoZie-bo moqmedebebi ZiriTadi wesis sruli ugulebelyofiT xorcieldeba. SemTxvevaTa 99%-Si Cxreka da amoReba Catarda gadaudebeli aucileblobiT, rac sasamarTlom kanonierad cno.

• saqmis arsebiTi ganxilvis sxdomebis gadadeba xSirad xdeba gaxsnisTanave an dagvianebiT iwyeba, rac tovebs STabeWdilebas, rom adgili aqvs procesebis gaWianurebas;

• saqmis arsebiTi ganxilvis sxdomebis 28%-is SemTxvevaSi mosamarTlem braldebulebs uflebebi arasrulyofi-lad an saerTod ar ganumarta;

• sasamarTlo monitoringis farglebSi dakvirvebul saq-meebze, yvela SemTxvevaSi, gamamtyunebeli ganaCeni iyo gamotanili;

• marTalia, saproceso SeTanxmebis ganxilvis dros mo-samarTleTa mier uflebebis ganmartebis kuTxiT mdgo-mareoba gaumjobesebulia, Tumca, mainc rCeba mTel rigi problemebi da xarvezebi, rac, magaliTad, wardgenili sasjelis kanonierebisa da samarTlianobis Sesaxeb msj-elobis naklebobas ukavSirdeba;

7

• avtosatransporto danaSaulebze, romlebsac Sedegad adamianis gardacvaleba an janmrTelobis dazianeba mo-hyva, xSirad ise formdeba saproceso SeTanxmeba, rom sasamarTlo sxdomaze dazaralebulTa an dazaralebu-lis uflebamonacvleTa pozicia ar fiqsirdeba;

• satransporto danaSaulis yvela saqmeze, sadac sap-roceso SeTanxmeba gaformda, yvela SemTxvevaSi dam-naSaveebis mimarT arasapatimro sasjelebi iqna gamoy-enebuli. marTalia, sasjelis dakisrebisa da miRebuli gadawyvetilebebis Sinaarsobrivi mxaris Seswavla am kvlevis farglebs miRmaa, Tumca, is faqti, rom yvela SemTxvevaSi naklebad mkacri sanqciebi (pirobiTi ms-javri an/da jarima) iyo gamoyenebuli, badebs kiTxvebs, ramdenad efeqturad Seasrulebs es midgomebi zogadi prevenciis rols am tipis danaSaulebTan mimarTebiT;

• sicocxlis, janmrTelobisa da sakuTrebis winaaRmdeg mimarTul danaSaulebze, umetesad, ise damtkicda sap-roceso SeTanxmeba, rom dazaralebulis poziciasa an mis interesebze prokurors ar usaubria da, Sesabamisad, proceszec ar ganxilula;

• saangariSo periodSi, patimar braldebulebTan mi-marTebiT arsebiTi ganxilvis sxdomebze dafiqsirda vi-zualurad damamcirebeli RonisZiebis gamoyeneba. ker-Zod, sxdomis msvlelobis dros galiaSi ganTavseba, xisa da SuSis boqsSi moTavseba da xelborkilis gamoyeneba, risi saWiroebac procesze ar gamokveTila;

• narkotikuli danaSaulebis calkeuli normebi mouwes-rigebelia, rac, xSir SemTxvevaSi, ganapirobebs kanon-mdeblobis darRvevasa da mosamarTleTa mxridan ar-aerTgvarovan damokidebulebas.

saiam me-10 specialuri angariSi miuZRvna qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxSi Zaladobis saqmeebs, romelic moi-cavs 2016 wlis 20 agvistodan 2017 wlis ianvris CaTvliT saangariSo periods.4 monitoringis Sedegad gamovlinda Semdegi ZiriTadi mignebebi:

4 ოჯახში ძალადობის, ოჯახური დანაშაულისა და ქალთა მიმართ ძალადობის საქმეები, http://bit.ly/2sPbn44.

8

• sasamarTloebi kvlav mniSvnelovani xarvezebiT moqme-deben da zogjer braldebulebs ufardeben dausabuTe-blad lmobier aRkveTis RonisZiebebs. wina saangariSo periodisgan gansxvavebiT, mniSvnelovnad aris gazr-dili arasaTanado aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis procentuli maCvenebeli qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxuri danaSaulis saqmeebze. kerZod, Sefardebu-li giraos 17 SemTxvevidan 8 (47%) iyo dausabuTeblad lmobieri RonisZieba.5 aRniSnuli ki ver uzrunvelyofs ganmeorebiTi Zaladobis prevenciasa da msxverplis us-afrTxoebis dacvas;

• monitoringis Sedegad gamovlenil arcerT SemTxvevaSi, qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze, danaSaulis dakval-ificireba ar momxdara diskriminaciul danaSaulad (ar momxdara miTiTeba ssk-is 53-e muxlis me-31 punqtze). Sesabamisad, wina saangariSo periodis msgavsad, bral-debis mxares qalTa mimarT Zaladobis saqmeebTan dakav-SirebiT SesaZlo diskriminaciul motivebze yuradReba arcerT SemTxvevaSi ar gaumaxvilebia. miuxedavad gen-deruli diskriminaciis motivis mimaniSnebeli garemoe-bebisa, prokurorebisa da mosamarTleebis analizi am kuTxiT msjelobas ar moicavs.

Sesavali

angariSis mizania, sisxlis samarTlis sasamarTlo pro-cesebze daswrebiTa da gamovlenili SemTxvevebis analizis Sedegad, praqtikuli da sakanonmdeblo xarvezebis, maT Soris, dadebiTi tendenciebis identificireba, romlebic marTlmsajulebis sistemis avkargianobas warmoaCens.

mniSvnelovania, rom sisxlis samarTalwarmoebis dros pro-cesis monawileTa uflebebi da interesebi maqsimalurad iyos daculi. Tumca, rig SemTxvevebSi, ar xdeba am standar-tebis dacva, rac ganpirobebulia rogorc sakanonmdeblo, ise praqtikuli xarvezebiT. organizaciam, wina angariSe-

5 წინა საანგარიშო პერიოდში გამოყენებული გირაოს 10 შემთხვევიდან 2 (20%) იყო დაუსაბუთებლად ლმობიერი.

9

bis msgavsad, gamoikvlia sasamarTlo procesebis dros ga-movlenili xarvezebi, maT Soris, dadebiTi tendenciebi, romelTa analizic SesaZlebeli gaxda sasamarTlo darba-zebSi mimdinare realuri procesebis asaxviTa da arsebu-li informaciis damuSavebiT. angariSi efuZneba rogorc erovnuli kanonmdeblobisa da sasamarTloTa saukeTeso praqtikis magaliTebs, ise saerTaSoriso midgomebsa da re-komendaciebs.

angariSSi warmodgenilia aRkveTis RonisZiebis gamoyeneb-is tendenciebi, patimrobisa da giraos Sefardebis praqti-ka da xarvezebi, aseve, savaraudo arasaTanado mopyrobis faqtebi da maTze saxelmwifos reagirebis meqanizmebi. an-gariSSi yuradReba aris gamaxvilebuli Cxrekisa da amoRe-bis praqtikaze, Sefasebulia dakavebis kanonierebasTan da-kavSirebiT sasamarTlo kontrolis efeqturoba, agreTve, warmodgenilia saproceso SeTanxmebisa da winasasamarTlo sxdomebze gamovlenili xarvezebi da tendenciebi. angariS-Si yuradReba eTmoba saqmis arsebiTi ganxilvis dros gamov-lenil tendenciebsac.

bolos, angariSs Tan erTvis monitoringis mimdinareobi-sas gamovlenili problemebis gadawyvetis Sesabamisi re-komendaciebi. aRniSnuli rekomendaciebis mTavari miza-ni sisxlis samarTlis sistemis srulyofa-gaumjobesebis xelSewyobaa.

meTodologia

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia (saia) ax-orcielebs sasamarTlos monitoringis proeqts 2011 wlis oqtombridan. saiam monitoringis proeqti Tavdapirvelad Tbilisis saqalaqo sasamarTlos sisxlis samarTlis saqme-Ta kolegiaSi ganaxorciela. 2012 wlis 1 dekembers saiam gaafarTova monitoringis farglebi da masSi quTaisis saqalaqo sasamarTloc CaerTo. 2014 wlis martis TveSi ki, monitoringi baTumis saqalaqo sasamarTloSic daiwyo. 2016 wlis seqtembridan monitoringis process daemata Telavi-sa da goris sasamarTloebic. xuTive qalaqSi monitoringis identuri meTodebi iyo gamoyenebuli.

10

saias mier momzadebuli monitoringis pirveli da meore angariSebi moicavs 2011 wlis oqtombridan 2012 wlis mar-tamde arsebul periods.6 mesame angariSi moicavs periods - 2012 wlis ivlisidan dekembramde.7 meoTxe angariSi moi-cavs periods - 2013 wlis ianvridan ivnisis CaTvliT.8 mex-uTe angariSi moicavs periods - 2013 wlis ivlisidan de-kembris CaTvliT,9 meeqvse angariSi moicavs periods - 2014 wlis ianvridan 15 agvistos CaTvliT.10 saiam monitoringis meeqvse angariSTan erTad warmoadgina monitoringis sami wlis Semajamebeli dokumenti, romelSic Sevida am xnis gan-mavlobaSi sasamarTloSi dafiqsirebuli problemebi, cvl-ilebebi, tendenciebi da arsebuli gamowvevebi.11 agreTve, saiam ivnisis TveSi warmoadgina rigiT meSvide angariSi, romelic moicavda 2014 wlis 15 agvistodan 2015 wlis ian-vris CaTvliT arsebul monacemebs,12 xolo 10 marts me-8 angariSis prezentacia gaimarTa, romelSic Sesulia 2015 wlis Tebervlidan 2015 wlis oqtombris CaTvliT arsebuli monacemebi.13 me-9 angariSis prezentacia 8 dekembers Sedga, romelic 2016 wlis Tebervlidan ivlisis CaTvliT arsebul saangariSo periods moicavs.14

amjerad warmogidgenT saias sasamarTlo procesebis mon-itoringis meTerTmete angariSs, romelic moicavs monace-mebs 2016 wlis seqtembridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT.

winamdebare angariSSi mocemuli yvela informacia miRebulia sxdomebze daswrebisa da maTze dakvirvebis Sedegad. saias damkvirveblebi ar esaubrebodnen mxareebs da ar ganixilavdnen saqmis masalebs an Semajamebel gadawyvetilebebs.

6 სასამართლო მონიტორინგის პირველი ანგარიში: https://goo.gl/XzPmqh; სასამართლო მონიტორინგის მეორე ანგარიში: https://goo.gl/nMoeXj. 7 სასამართლო მონიტორინგის მესამე ანგარიში: https://gyla.ge/files/monitoringis%20angariSi3.pdf. 8 სასამართლო მონიტორინგის მეოთხე ანგარიში: https://goo.gl/qvdpMY. 9 სასამართლო მონიტორინგის მეხუთე ანგარიში: https://goo.gl/rt2jp3. 10 სასამართლო მონიტორინგის მეექვსე ანგარიში: https://goo.gl/ylt9FY. 11 სასამართლო მონიტორინგის სამწლიანი შედეგების შეჯამება: https://goo.gl/6RIIXo. 12 სასამართლო მონიტორინგის მეშვიდე ანგარიში: https://goo.gl/7WsVEk. 13 სასამართლო მონიტორინგის მერვე ანგარიში: http://bit.ly/2dX5hrH. 14 სასამართლო მონიტორინგის მეცხრე ანგარიში: http://bit.ly/2m6TwTJ.

11

gasuli monitoringebis msgavsad, saias damkvirveblebi iyenebdnen kiTxvarebs, romlebic konkretulad monitor-ingis proeqtisTvis momzadda. monitorebis mier mopove-buli informacia da sasamarTlos saqmianobis Sesabamisoba saerTaSoriso standartebTan, saqarTvelos konstitucia-sa da moqmed Sida kanonmdeblobasTan Sefasda saias anali-tikosisa da iuristebis mier.

kiTxvarebi moicavda rogorc „daxurul“ kiTxvebs, rom-lebze pasuxic SeiZleboda yofiliyo „ki“ an „ara“, aseve „Ria“ kiTxvebs, romlebic monitorebs saSualebas aZlev-da, vrclad aexsnaT da daefiqsirebinaT TavianTi dak-virvebis Sedegebi. amasTan, wina saangariSo periodebis msgavsad, saias monitorebi, garkveul SemTxvevebSi, awar-moebdnen Canawerebs sasamarTlo ganxilvebisa da gansa-kuTrebiT mniSvnelovani Suamdgomlobebis Sesaxeb, rac ufro met sicxadesa da konteqsts aniWebda maT muSaobas. am proceduris saSualebiT, monitorebma moaxerxes obieq-turi, gazomvadi monacemebis Segroveba da, imavdroulad, sxva mniSvnelovani faqtebis identificireba. am angariSis danarTebi, SesaZloa, srulad ar asaxavdes am, garkveul-wilad, subieqtur Sefasebebs, Tumca, saias daskvna mTliano-baSi efuZneba monitorebis mier mopovebuli sruli infor-maciis analizs.

angariSs ar aqvs pretenzia, rom ganixilos, daamuSaos sasa-marTloebSi mimdinare yvela procesi Tu sxdoma, Tumca, warmodgenili informacia mniSvnelovan da sayuradRe-bo monacemebs Seicavs rogorc sasamarTlo sistemis, prokuraturisa da advokatTa asociaciis wevrebisaTvis, ise sakanonmdeblo da aRmasrulebeli xelisuflebis war-momadgenlebisTvis. agreTve, sasamarTlo monitoringis miRmaa saqmis faqtobrivi garemoebebis, sxdomis monawile-Ta mier gakeTebuli gancxadebebisa da saqmis masalebis Si-naarsis Seswavla. kerZod, saias ar gaukeTebia analizi im sakiTxebTan dakavSirebiT, romelic exeboda konkretul danaSaulTan dakavSirebul garemoebebsa da gansazRvravda piris braleulobasa Tu udanaSaulobas.

sisxlis samarTlis saqmis warmoebis xangrZlivobisa da etapebis gaTvaliswinebiT, saias damkvirveblebi, rogorc wesi, SemTxveviTi SerCevis principiT eswrebodnen individ-

12

ualur sasamarTlo procesebs da ara _ saqmis ganxilvis yve-la sxdomas. Tumca, iyo ramdenime gamonaklisi:

e. w. „gaxmaurebuli“ saqmeebi, sadac braldebulebi iyv-nen yofili politikuri Tanamdebobis pirebi;

agreTve, saia akvirdeboda im saqmeebs, romlebic SeirCa uflebaTa uxeSi darRvevebis, maRali sazogadoebrivi interesis an sxva gansakuTrebuli faqtoris gaTval-iswinebiT.

zemoxsenebul saqmeebs saias monitorebi, SeZlebisdag-varad, ganxilvis mTel etapze eswrebodnen ara marto saqa-laqo, aramed saapelacio sasamarTloSic.

2016 wlis seqtembridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT saiam 1190 sasamarTlo sxdomis monitoringi ganaxorciela. maT Soris:

• 269 _ pirveli wardgenis sxdoma;

• 277 _ winasasamarTlo sxdoma;

• 210 _ saproceso SeTanxmebis sxdoma;

• 427 _ arsebiTi ganxilvis sxdoma;

• 7 _ saapelacio ganxilvis sxdoma.

saia imeds gamoTqvams, rom monitoringis procesSi mopove-buli informacia Seqmnis saqarTvelos sasamarTloebSi ar-sebuli viTarebis ufro naTel suraTs da pozitiur wvlils Seitans sasamarTlo reformis Sesaxeb mimdinare debatebSi.

13

I. pirveli wardgenis sxdomebze gamovlenili tendenciebi _ zogadi mimoxilva

1. Sesavali

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis (sssk) 198-e mux-lis Tanaxmad, braldebulis pirveli wardgenis sxdomaze, sxva procedurebTan erTad, sasamarTlo ganixilavs sak-iTxs, Tu romeli RonisZieba unda iyos gamoyenebuli, rom braldebulma Tavi ar aaridos sasamarTloSi gamocxadebas, aRikveTos misi Semdgomi danaSaulebrivi saqmianoba da xeli ar SeeSalos gamoZiebas manam, sanam saqmeze saboloo gana-Ceni dadgeba. aRkveTis RonisZieba unda iyos dasabuTebu-li, rac imas niSnavs, rom aRkveTis RonisZiebis konkretuli saxis gamoyeneba kanoniT dadgenil miznebs unda Seesabame-bodes.

aRkveTis RonisZiebis gamoyenebas gaaCnia prevenciul-uz-runvelmyofi xasiaTi da misi mizania ara piris braleulo-bis mtkiceba, aramed igi warmoadgens marTlmsajulebis jerovani ganxorcielebis xelSeSlis prevenciis saSuale-bas.15

sasamarTlos SeuZlia sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT gaTvaliswinebuli ramdenime aRkveTis RonisZiebidan erT-erTis gamoyeneba: patimroba, girao, piradi Tavdebo-ba, gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba, sardlobis mier samxedro mosamsaxuris qcevis meTvalyu-reoba da arasrulwlovani braldebulis meTvalyureobaSi gadacema.

sssk-is 198.3 muxlis Tanaxmad, aRkveTis RonisZiebis ga-moyenebis Sesaxeb Suamdgomlobis wardgenisas, prokurori valdebulia, daasabuTos mis mier moTxovnili aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis mizanSewoniloba da sxva, naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis aramarTebulo-ba. Sesabamisad, aRkveTis RonisZiebis dasabuTebis tvirTi braldebis mxares akisria. dacvis mxare ar aris valdebuli, waradginos mtkicebuleba prokuroris Suamdgomlobis saw-

15 საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 26/06/2015 წლის საოქმო ჩანაწერი. №646б II-40.

14

inaaRmdegod. amasTan, sssk-is 198.5 muxlis Tanaxmad, aRkve-Tis RonisZiebisa da misi konkretuli saxis gamoyenebis sak-iTxis gadawyvetisas, sasamarTlo iTvaliswinebs braldebu-lis pirovnebas, mis saqmianobas, asaks, janmrTelobas, ojax-ur da qonebriv mdgomareobas, adre Sefardebuli romelime aRkveTis RonisZiebis darRvevis faqts da sxva garemoebebs.

Tavis mxriv, sasamarTlos gadawyvetileba aRkveTis Ron-isZiebis gamoyenebis Sesaxeb unda iyos dasabuTebuli, radgan saqmis warmoebis yovel etapze dasabuTebuli gad-awyvetilebis miReba samarTliani sasamarTlos uflebis nawilia, rac garantirebulia sisxlis samarTlis saproce-so kodeqsiT16 da gamyarebulia adamianis uflebaTa evro-puli sasamarTlos mTeli rigi gadawyvetilebebiT.17 amde-nad, aRkveTis RonisZiebis gamoyeneba ar unda emyarebodes grZnobebs, instinqtebs, winaswar Camoyalibebul Sexed-ulebebsa Tu arsebul urTierTobebs.

imavdroulad, mniSvnelovania, rom samarTalwarmoebis yve-la etapze, maT Soris, aRkveTis RonisZiebis sakiTxis gad-awyvetis dros advokatma kvalificiurad, srulyofilad da damajereblad daicvas braldebulis saukeTeso inter-esebi da amisaTvis yvela kanonieri saSualeba da xerxi ga-moiyenos.18

organizaciam, monitoringis ganmavlobaSi, kvlav gamoav-lina xarvezebi mosamarTleTa, prokurorTa da advokatTa saqmianobaSi, romlebic, gamarTuli kanonmdeblobis miuxe-davad, arasaTanado pasuxismgeblobiTa da gulisxmierebiT ekidebian adamianis uflebebis maRali standartiT dacvas pirveli wardgenis sxdomebis dros.

2. sxdomebis analizi

sasamarTlo, ZiriTadad, kvlav oris saxis aRkveTis RonisZiebas _ giraosa da patimrobas iyenebs. amasTan, wina saangariSo periodisagan gansxvavebiT, Semcirebulia sxva

16 საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 194.2.17 E.g., Hiro Balani v. Spain, no. 18064/91, 9 December, 1994, §27.18 საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 44-ე მუხლი.

15

saxis aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis procentuli maCven-ebeli.19 garda amisa, wina saangariSo periodisagan gansxvave-biT, mcirediT gazrdilia dausabuTebeli gadawyvetile-bebis procentuli maCvenebeli patimrobisa da giraos ga-moyenebis Taobaze. kerZod, patimrobis gamoyenebis Taoba-ze miRebuli gadawyvetilebebis 14% iyo dausabuTebeli,20 xolo giraos Sefardebis Sesaxeb gadawyvetilebebis 31% iyo dausabuTebeli da zedmetad mkacri RonisZieba.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs situacias monitoring-is mTeli periodis ganmavlobaSi aRkveTis RonisZiebebis gamoyenebasTan dakavSirebiT (2011 wlis oqtombridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #1

19 წინა საანგარიშო პერიოდში სხვა სახის აღკვეთის ღონისძიებები გამოყენებული იყო შემთხვევათა 6%-ში, ამ საანგარიშო პერიოდში კი - სხვა სახის აღკვეთის ღონისძიების მაჩვენებელი 4%-ით განისაზღვრა.20 წინა საანგარიშო პერიოდში პატიმრობის გამოყენების შესახებ მიღებული გადაწყვეტილებებიდან 10% იყო დასაბუთებელი.

16

2.1. prokuraturis midgomebi

wina saangariSo periodis msgavsad, prokuratura cdilob-da, ufro metad daesabuTebina Suamdgomlobebi aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis Taobaze, Tumca, samwuxarod, kvlav iyo SemTxvevebi, rodesac prokuroris Suamdgomlobebs ab-straqtuli, Sablonuri xasiaTi hqonda. marTalia, bral-debis mxare uTiTebda aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis miznebsa da safuZvlebze, magram aRniSnuli argumentebi zogjer brmad iyo moyvanili da ar ukavSirdeboda konk-retul faqtobriv garemoebebs. rCeboda STabeWdileba, rom zogjer braldebis mxare ufro metad aqcents akeTebda danaSaulis simZimesa da bunebaze, vidre im safrTxeebsa da riskebze, romelTa arsebobac saWiroa aRkveTis RonisZieb-is miznis gasamarTleblad. prokuraturis Suamdgomlobe-bi ufro metad dasabuTebuli iyo patimrobis moTxovnis dros, vidre giraos SeTavazebis SemTxvevaSi. agreTve, xSi-rad braldebis mxares ar hqonda informacia an saTanado dasabuTeba braldebulis materialuri SesaZleblobebis Sesaxeb.

2.2. sasamarTlos midgomebi

sasamarTlos gadawyvetilebebSic SeiniSneboda calkeuli pozitiuri magaliTebi, romlebic saukeTeso da dadebiTi praqtikis nawilad SeiZleba iyos miCneuli, Tumca, patim-robisa da giraos gamoyenebis Sesaxeb dausabuTebeli gad-awyvetilebis procentuli maCveneblis mateba mianiSnebs am mimarTulebiT arsebul uaryofiT tendenciebze. zogjer aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis dasabuTebisas sasamarT-lo abstraqtulad afasebda safrTxeebs, rac ar warmoad-gens im dasabuTebuli varaudis standarts, romlis drosac SeiZleba konkretuli aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis mt-kiceba.

sasamarTlosa da prokuraturis midgomebidan gamomdin-are, rCeba STabeWdileba, rom danaSaulis simZime da sasje-lis simkacre kvlav warmoadgens aRkveTis RonisZiebis ga-moyenebis ZiriTad safuZvels.

17

2.3. dacvis mxaris pozicia

garkveuli xarvezebia dacvis mxaresTan mimarTebiT. ad-vokatebis aseTi moumzadebloba da pasiuroba azaraleb-da braldebulTa interesebs samwuxarod, iyo SemTxvevebi, rodesac, nacvlad imisa, rom advokatebs braldebulTa WeS-mariti interesebi daecvaT, braldebis mxares formalurad ewinaaRmdegebodnen, procesze moumzadeblebi midiodnen an dadebiTad afasebdnen prokuroris mier wardgenil Sua-mdgomlobebs. calkeul SemTxvevebSi, dacvis mxares hqonda SesaZlebloba, sasamarTlosTvis dasabuTebulad moeTxova naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis gamoyeneba, vidre prokuratura iTxovda, Tumca, amas ar akeTebda, rac toveb-da STabeWdilebas, rom dacvis mxare ar iyo efeqturi da ar iCenda saTanado Zalisxmevas braldebulis saukeTeso in-teresebis dasacavad.

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTebi:

pirveli wardgenis erT-erT sxdomaze advokatma ver SeZlo poziciis Camoyalibeba. gaumarTavi winadade-bebiT saubrobda da amis mizezad qalaqSi aryofna daasaxela. man [advokatma] sxdomaze araerTxel Tqva, rom kargad ar icnobs saqmis masalebs da dazustebiT arafris Tqma ar SeuZlia saqmesTan dakavSirebiT. ad-vokatis aseTi moumzadeblobis fonze, dacvis mxare sakmaod susti aRmoCnda braldebasTan SedarebiT, ramac, savaraudod, kidev ufro metad Seuwyo xeli braldebulis mimarT patimrobis gamoyenebas.

kidev erT pirveli wardgenis sxdomaze advokati moumzadebeli gamocxadda procesze. man sasamarT-lo sxdomis daxurva moiTxova da aRniSna, rom saqmis masalebSi iyo iseTi informacia, romlis gamxelac ar surda misi dacvis qveS myofs. Tumca, advokats es Sua-mdgomloba saTanado werilobiTi formiT ar hqonda Camoyalibebuli. mas [advokats] arc kanonmdeblobis Sesabamisi norma gamouyenebia dasabuTebisaTvis da ganacxada, rom Sesabamisi kodeqsebi Tan ar hqonda. mosamarTlem, daxmarebis mizniT, Tavisi kodeqsebi

18

SesTavaza, Tumca, advokatis TqmiT, SesaZloa, zusti normebi ver ipovos kodeqsSi, radgan ar axsovs.

sabolood, advokatis aseTi mouwesrigebeli da daus-abuTebeli ganmartebebis fonze, mosamarTlem Suamdgom-loba ar daakmayofila.

pirveli wardgenis kidev erT sxdomaze, sadac proku-ratura braldebulis mimarT patimrobis gamoyenebas iTxovda da amisaTvis Sesabamisi argumentebi war-moadgina, advokatma ganacxada: „Cemda samwuxarod, prokuroris naTqvamis naxevarze mets viziareb.“ ase-Tive kmayofileba gamoTqves advokatebma prokuro-ris Suamdgomlobaze kidev erT saqmeSi, sadac bral-debis mxarem giraos gamoyeneba moiTxova. advokatebma ganacxades: „madlobis meti ra gveTqmis, kmayofili varT prokuroris poziciiT“ (kmayofileba gamoTqves imis gamo, rom prokurorma girao moiTxova da ara _ patimroba).

19

II. aRkveTis RonisZiebis saxiT patimrobis gamoyeneba

1. Sesavali

patimroba warmoadgens Tavisuflebis aRkveTas. adamian-is Tavisufleba ki garantirebulia saqarTvelos konsti-tuciiT, adamianis uflebaTa evropuli konvenciiTa da sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT.

zemoxsenebuli aqtebis mixedviT, patimroba aris ukidure-si RonisZieba da braldebulis dapatimrebis safuZveli, bralis saboloo damtkicebamde, aris: a) piris mimalvis sa-frTxe; b) marTlmsajulebis ganxorcielebisaTvis xelSeS-lis safrTxe; g) axali danaSaulis Cadenis Tavidan acile-ba. patimrobis gamoyeneba SeiZleba mxolod maSin, rodesac sxva saSualebebi araefeqturia. amasTan, zemoxsenebuli safrTxeebi damowmebuli unda iyos damajerebeli, rele-vanturi garemoebebiT da mtkicebulebebiT, xolo patim-robis gamoyenebis Taobaze mtkicebis tvirTi yovelTvis braldebis mxaresaa. prokurorma maqsimalurad unda war-moaCinos faqtebi da informacia, rac daarwmunebs obieq-tur damkvirvebels, rom SesaZloa arsebobdes patimrobis gamoyenebis safuZveli.

aRkveTis RonisZiebas ar aqvs sadamsjelo xasiaTi, amitom mniSvnelovania, ufro meti yuradReba mieqces ara dana-Saulis simZimes, aramed arsebuli safrTxeebisa da riske-bis Sefasebas, magaliTad, ramdenad maRalia imis safrTxe, rom patimrobis gamouyeneblobis SemTxvevaSi braldebuli miimaleba, gaanadgurebs mtkicebulebebs, axal danaSauls Caidens da a.S.

Tavis mxriv, sasamarTlosac marTebs, saTanadod Seafa-sos braldebis mxaris mier warmodgenili Suamdgomloba, gaiTvaliswinos riskebisa da safrTxeebis xarisxi da daasa-buTos miRebuli gadawyvetilebebi patimrobis gamoyenebis Sesaxeb. sasamarTlos mxridan patimrobis gamoyeneba maSin aris dausabuTebeli, rodesac gadawyvetileba ar eyrdno-ba konkretul faqtobriv garemoebebs, abstraqtulad aris Sefasebuli safrTxeebi da sxva, naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis gamoyenebiTac SesaZlebelia Sesabamisi mizneb-is miRweva.

20

mniSvnelovania, rom upiratesoba mieniWos adamianis ufle-baTa da TavisuflebaTa SezRudvis yvelaze msubuq for-mas. rogorc adamianis uflebaTa evropulma sasamarTlom miuTiTa, braldebulis patimrobaSi yofna SesaZlebelia gamarTlebuli iyos mxolod im SemTxvevaSi, Tu saxezea WeSmariti sajaro interesis specialuri niSnebi, rom-lebic, udanaSaulobis prezumfciis miuxedavad, gadawonis pirovnebis Tavisuflebis moTxovnebs.21 agreTve, winaswari patimroba yvela SemTxvevaSi unda iyos gonivruli da au-cilebeli.22 garda amisa, evropis sabWos ministrTa komite-tis rekomendaciis mixedviT, patimroba gamoyenebuli unda iyos sagamonakliso RonisZiebis saxiT. aseve, is ar unda iyos savaldebulo xasiaTis da ar unda gamoiyenebodes das-jis miznebisaTvis.23

organizaciam saangariSo periodis ganmavlobaSi gamoav-lina zemoxsenebuli wesebidan da standartebidan gverdis avlis faqtebi, rodesac prokuraturas saTanadod ar hqon-da argumentirebuli patimrobis gamoyeneba da sasamarTlo aseT Suamdgomlobebs akmayofilebda.

2. sasamarTlo sxdomebis analizi

danaSaulis simZime zogjer gadamwyveti faqtori iyo pa-timrobis gamoyenebis dros. aqedan gamomdinare, rCeboda STabeWdileba, rom aRniSnul RonisZiebas ufro sadamsje-lo xasiaTi hqonda, vidre emsaxureboda, magaliTad, axali danaSaulis Cadenis prevencias, mimalvis Tavidan acilebas, mtkicebulebaTa ganadgurebis xelSeSlas da a.S.

saangariSo periodis ganmavlobaSi mcirediT gaizarda dausabuTebeli gadawyvetilebebis procentuli maCvenebe-li patimrobasTan mimarTebiT da, saerTo jamSi, 14% Sead-gina.24 kerZod, patimrobis gamoyenebis Sesaxeb miRebuli

21 Labita v. Italy, no. 26772/95, 6 April, 2000, §152.22 Pacuria v. Georgia, no. 30779/04, 6 November, 2007, §62-65.23 Recommendation №R (80)11 of the Committee of Ministers of the Council of Europe concerning Custody Pending Trial.24 წინა საანგარიშო პერიოდში პატიმრობის შესახებ მიღებული გადაწყვეტილებები-დან 10% იყო დაუსაბუთებელი.

21

90 gadawyvetilebidan 13 braldebulis mimarT miRebuli gadawyvetileba iyo dausabuTebeli da zedmetad mkacri RonisZieba. samwuxarod, jer kidev problemaa braldebisa da sasamarTlo organoebisaTvis imis gaTaviseba, rom pa-timroba aris ukiduresi RonisZieba da mxolod danaSaulis simZime da sasjelis simkacre ver gamodgeba misi gamoyeneb-is gasamarTleblad.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs monitoringis mTeli pe-riodis Sedegebs

diagrama #2

wina saangariSo periodis msgavsad, braldebis mxare cdi-lobda Suamdgomlobebis dasabuTebas patimrobis gamoy-enebis Taobaze da amisaTvis saTanado argumentebic mo-hyavda. Tumca, miuxedavad amisa, zogierT SemTxvevaSi, braldebis mxaris moTxovna patimrobis gamoyenebis Tao-baze iyo calsaxad dausabuTebeli da mxolod garemoebeb-ze abstraqtuli miTiTebiT Semoifargleboda. agreTve, braldebis mxaris mier patimrobis dasabuTeba kanonSi miTiTebul yvela winapirobaze erTdroulad apelirebiT, saTanado dasabuTebis gareSe, ar zrdis Suamdgomlobis dasabuTebulobis xarisxs. zogjer braldebis mxare patim-robis dasasabuTeblad iSveliebda danaSaulis simZimesa

22

da sasjelis simkacres da ar saubrobda arsebuli safrTx-eebisa da riskebis relevanturobaze. aseT SemTxvevebSi, mosamarTle Suamdgomlobebs ar akmayofilebda. Tumca, sasamarTlos mxridanac gamovlinda SemTxvevebi, rodesac prokuraturis arasakmarisi dasabuTebisa da garemoebebis saTanadod Seufaseblobis miuxedavad, mainc patimroba iyo gamoyenebuli.

zemoxsenebulis sailustraciod mocemulia magaliTebi:

pirs brali edeboda narkotikuli danaSaulis Cade-naSi, romelic isjeba Tavisuflebis aRkveTiT rvidan 20 wlamde vadiT an uvado Tavisuflebis aRkveTiT.25 prokurorma moiTxova aRkveTis RonisZiebis saxiT patimrobis gamoyeneba. braldebis mxarem mxolod zo-gadad miuTiTa axali danaSaulis Cadenis safrTxeze, danaSaulis simZimeze, mtkicebulebebis ganadgure-bisa da, sasjelis simZimidan gamomdinare, mimalvis safrTxeze. am argumentebis dasadastureblad raime konkretuli faqtobrivi garemoeba an mtkicebuleba ar gamouyenebia.

dacvis mxare ar daeTanxma SemoTavazebul pirobebs da sasamarTlos 10000 laris odenobiT giraos gamoyenebis TxovniT mimarTa, aseve, damatebiT SesTavaza pasporti-sa da piradobis mowmobis CamorTmeva. sasamarTlo pro-cesidan gairkva, rom braldebuli warsulSi ar yofila nasamarTlevi da aRiarebda danaSaulis Cadenas. miuxe-davad amisa, mosamarTlem gaiTvaliswina prokuroris argumentebi da patimroba gamoiyena. prokuraturisa da sasamarTlos amgvari midgomebi tovebs STabeWdilebas, rom danaSaulis simZime da sasjelis simkacre, mocemul saqmeze, iyo arsebiTi da ZiriTadi faqtori patimrobis gamosayeneblad, maSin, rodesac Tundac maRali odeno-

25 სისხლის სამართლის კოდექსის 260-ე მუხლის მე-6 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაული - ნარკოტიკული საშუალების, მისი ანალოგის, პრეკურსორის ან ახალი ფსიქოაქტიური ნივთიერების უკანონო დამზადება, წარმოება, შეძენა, შენახვა, გადაზიდვა, გადაგზავნა ან გასაღება, ჩადენილი განსაკუთრებით დიდი ოდენობით.

23

biT giraos gamoyeneba savsebiT sakmarisi iqneboda aRkve-Tis RonisZiebis miznebis misaRwevad.

kidev erT saqmeSi, romelic exeboda prostituci-isaTvis adgilis gadacemis braldebas,26 prokurorma moiTxova patimrobis gamoyeneba. prokurori mxolod zogadad uTiTebda braldebulis mier danaSaule-brivi saqmianobis gagrZelebisa da mowmeebze zega-vlenis moxdenis safrTxeze, Tumca, amis dasadas-tureblad damajerebeli da sarwmuno argumentebi ar warmoudgenia. dacvis mxarem sasamarTlos SesTavaza giraos gamoyeneba 25000 laris odenobiT da aRniSna, rom sastumros teritoria iyo daluquli da, faqto-brivad, SeuZlebeli iyo danaSaulebrivi saqmianobis gagrZeleba. aseve, miuTiTebda, rom braldebuli ara-sodes yofila nasamarTlevi.

aseTi faqtebisa da garemoebebis miuxedavad, mosamar-Tlem braldebuls patimroba Seufarda, Tumca, SeTava-zebuli girao sruliad adekvaturi iqneboda aRkve-Tis RonisZiebis miznebis misaRwevad. im fonze, rom prokurors ar dausabuTebia naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis gamouyeneblobis araefeqturoba, rasac mas kanonmdebloba avaldebulebda,27 patimrobis dausabuTe-blobis xarisxi kidev ufro izrdeba.

aRsaniSnavia, rom prokuraturis mxridan patimrobis moTx-ovnis SemTxvevebi ar gazrdila da patimrobis SeTavazebis procentuli maCvenebeli TiTqmis wina saangariSo periodis

26 სისხლის სამართლის კოდექსის 254-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული.27 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 198-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით, აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების შესახებ შუამდგომლობის წარდგენისას პროკურორი ვალდებულია, დაასაბუთოს მის მიერ მოთხოვნილი აღკვეთის ღონისძიების მიზანშეწონილობა და სხვა, ნაკლებად მკაცრი აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების მიზანშეუწონლობა.

24

msgavsia.28 kerZod, braldebulTa 43%-is mimarT29 braldeb-is mxarem moiTxova patimrobis gamoyeneba.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs braldebis mxaris mier moTxovnili patimrobebis sixSires monitoringis mTeli periodis ganmavlobaSi (2011 wlis oqtombridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #3

miuxedavad imisa, rom prokuraturis mxridan patimrobis moTxovnis procentuli monacemebi ar aris momatebuli, gaizarda sasamarTlos mier patimrobis dakmayofilebis procentuli maCvenebeli. Tu wina saangariSo periodSi sa-samarTlom prokuraturis Suamdgomlobebi SemTxvevaTa 60%-Si daakmayofila, am saangariSo periodSi es maCven-ebeli 72%-iT ganisazRvra. danarCeni 28%-dan, SemTxve-vaTa 27%-Si patimrobis Suamdgomloba ar daakmayofila30

28 წინა საანგარიშო პერიოდში პროკურორმა პატიმრობის გამოყენება ბრალდე-ბულთა 44%-ის მიმართ მოითხოვა. 29 290 ბრალდებულიდან პროკურატურამ პატიმრობა მოითხოვა 125 ბრალდებულის მიმართ.30 125 ბრალდებულიდან, რომელთა მიმართაც პროკურორი პატიმრობის გამოყენებას ითხოვდა, მოსამართლემ 90 ბრალდებულს პატიმრობა შეუფარდა, 34 ბრალდებულის მიმართ გირაო გამოიყენა, ხოლო 1 ბრალდებული აღკვეთის ღონისძიების გარეშე დატოვა.

25

da girao gamoiyena, xolo SemTxvevaTa 1%-Si, prokuroris mier patimrobis moTxovnis miuxedavad, braldebuli aRkve-Tis RonisZiebis gareSe darCa. wina saangariSo periodis msgavsad, am saangariSo periodis ganmavlobaSic ar dafiq-sirebula iseTi SemTxveva, rodesac prokurorma patimro-bis gamoyeneba moiTxova da sasamarTlom giraos garda sxva alternatiuli aRkveTis RonisZieba gamoiyena.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs sasamarTlos mier da-kmayofilebuli patimrobis Suamdgomlobebis tendencias monitoringis mTeli periodis ganmavlobaSi (2011 wlis oqtombridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #4

amdenad, aRkveTis RonisZiebis saxiT patimroba, rig SemTx-vevebSi, dausabuTeblad gamoiyeneba. zogjer dasabuTeba eyrdnoboda stereotipul formulirebas da ar iyo war-modgenili damajerebeli da realuri argumentebi piris patimrobaSi yofnis gasamarTleblad.

26

III. aRkveTis RonisZiebis saxiT giraos gamoyeneba

1. Sesavali

girao aRkveTis RonisZiebis erT-erTi saxea, romlis gamoy-enebis mizania, braldebulma Tavi ar aaridos sasamarTlo-Si gamocxadebas, aRikveTos misi Semdgomi danaSaulebrivi saqmianoba da xeli ar SeuSalos marTlmsajulebis je-rovnad ganxorcielebas. giraos Sefardebisas braldebu-li ixdis konkretul Tanxas imis sanacvlod, rom saqmeze saboloo gadawyvetilebis miRebamde ar darCes patimroba-Si da uzrunvelyofili iyos misi saTanado qceva. giraos minimaluri odenoba aris 1000 lari, xolo braldebuls an im pirs, romelmac gadaixada giraos Tanxa an ekvivalentu-ri uZravi qoneba braldebulis sasargeblod, gadaxdili Tanxa srulad ubrundeba (giraos Setanis dros arsebuli kursis gaTvaliswinebiT), an qonebas exsneba yadaRa ganaCe-nis aRsrulebidan erTi Tvis vadaSi. zemoxsenebuli reg-ulacia moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu braldebulma masze dakisrebuli valdebuleba Seasrula zedmiwevniT da gul-wrfelad da mis mimarT gamoyenebuli aRkveTis RonisZieba ar Secvlila ufro mkacri aRkveTis RonisZiebiT.31 giraos SerCevisas da misi odenobis gansazRvrisas gaTvalis-winebuli unda iyos braldebulis finansuri da qonebrivi mdgomareoba. sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis me-200 muxli pirdapir avaldebulebs prokurors, giraos (misi odenobis) moTxovnamde gamoarkvios braldebulis finansuri (qonebrivi) mdgomareoba. aseve, sasamarTlo val-debulia, giraos SerCevisa da misi odenobis gansazRvrisas, sxva garemoebebTan32 erTad, gaiTvaliswinos braldebulis materialuri SesaZleblobebi. sasamarTlom im SemTxveva-Sic unda miaqcios yuradReba aRniSnul garemoebebs, rode-sac prokuratura ar warmoadgens Sesabamis informacias. amasTan, dacvis mxares ar akisria informaciis warmodgenis valdebuleba, vinaidan braldebis mxaris movaleobaa, daas-abuTos aRkveTis RonisZiebis mizanSewoniloba da propor-

31 საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-200 მუხლი.32 მაგალითად, ბრალდებულის პიროვნება, მისი საქმიანობა, ასაკი, ჯანმრთელობის მდგომარეობა და ა.შ.

27

ciuloba. garda amisa, mniSvnelovania, braldebulisaTvis giraos dakisreba iyos proporciuli da dasabuTebuli. es imas niSnavs, rom girao unda iyos braldebulis finansuri mdgomareobis, aseve, savaraudo danaSaulis proporciuli. aRniSnuli aRkveTis RonisZiebis sakiTxis garkvevisas, unda moxdes yvela Sesabamisi garemoebis analizi, raTa mosamar-Tle darwmundes, rom braldebuls aqvs SesaZlebloba, ga-daixados Sefardebuli girao. im SemTxvevaSi, Tu ver moxde-ba dakisrebuli Tanxis gadaxda, girao SeiZleba Seicvalos ufro mkacri aRkveTis RonisZiebiT _ patimrobiT. aqedan gamomdinare, dausabuTebeli da zedmetad didi odenobis girao, faqtobrivad, SeiZleba piris patimrobas udrides. dausabuTebeli an zedmetad didi odenobiT giraos dakis-reba gansakuTrebiT maRali riskis matarebelia, rodesac gamoyenebulia patimrobiT uzrunvelyofis RonisZieba. mniSvnelovania isic, rom giraos unda hqondes Semakavebeli efeqti, kerZod, braldebuls aRniSnuli qonebis dakargva unda uqmnides mniSvnelovan materialur danakliss, ris ga-moc Seecdeba, Seasrulos giraos pirobebi.33

garda erovnuli kanonmdeblobisa, adamianis uflebaTa ev-ropulma sasamarTlom Tavis araerT gadawyvetilebaSi gan-marta, rom giraos odenobis gansazRvrisas unda Sefasdes piris qoneba da misi urTierToba im pirTan, romelic uz-runvelyofs giraos Tanxis gadaxdas.34 agreTve, aRniSnul sakiTxze msjelobisas igive gulmodgineba ekisreba saxelm-wifoebs, rogorc aRkveTis RonisZiebis saxiT patimrobis aucileblobis gadawyvetisas.35

organizaciam gamoavlina zemoxsenebuli wesebisa da stan-dartebis darRvevis SemTxvevebi, rodesac braldebis mxare dausabuTeblad iTxovda giraos gamoyenebas da ar hqonda informacia braldebulis materialuri mdgomareobis Ses-axeb. xSirad, braldebis mxare mxolod giraos gamoyenebis dasabuTebiT Semoifargleboda da giraos odenobasTan

33 საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის კომენტარი, ავტორთა კოლექტივი, რედ: გიორგი გიორგაძე, თბილისი, 2015, 577-578.34 Neumeister v. Austria, no.1936/63, 27 June, 1968, §18; Iwanczuk v. Poland, no. 25196/94, 15 November, 2001, §66-70.35 Iwanczuk V. Poland, no. 25196/94, 15 November, 2001, §66-70.

28

dakavSirebiT saubars Tavs aridebda. aseve, marTalia, sasa-marTlo cdilobda piri qonebrivi SesaZleblobebis dad-genas, Tumca, calkeul SemTxvevebSi, braldebulebis mi-marT gamoyenebuli girao ar iyo zomieri da saTanado Ron-isZieba.


sasamarTlo sxdomebis monitoringma aCvena, rom kidev ufro gaizarda dausabuTebeli gadawyvetilebebis procen-tuli maCvenebeli giraos gamoyenebis Taobaze da 31% Sead-gina.36 prokurorebi zogjer saTanadod ar asabuTebdnen giraos gamoyenebis aucileblobas da, patimrobasTan Se-darebiT, nakleb Zalisxmevas iCendnen misi mizanSewonilo-bis gasamarTleblad. calkeul SemTxvevebSi, braldebis mxare saerTod ar saubrobda aRkveTis RonisZiebis miz-nebsa da safrTxeebze da mxolod wardgenili braldebis Sinaarss kiTxulobda. agreTve, zogjer, miuxedavad imisa, rom prokurori safrTxeebis abstraqtulad arsebobaze mi-uTiTebda, mosamarTle aseT Suamdgomlobebs akmayofileb-da da arasaTanado gulmodginebiT ekideboda aRniSnuli RonisZiebis safuZvlianobisa da mizanSewonilobis Semow-mebas.37

36 წინა საანგარიშო პერიოდში გირაოს გამოყენება 28%-ის შემთხვევაში იყო დაუსაბუთებელი.37 ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ გირაო დაუსაბუთებელია, როდესაც, მაგალითად: მოსამართლეები გირაოს შეფარდების შესახებ პროკურატურის შუამდგომლობის დაკმაყოფილების გადაწყვეტილებას იღებენ პროკურატურის მხრიდან სათანადო დასაბუთების წარდგენის გარეშე, რაც უნდა ეფუძნებოდეს წარდგენილ ბრალს, ბრალდებულის პიროვნებას, მის ფინანსურ შესაძლებლობებსა და საქმისათვის მნიშვნელოვან სხვა გარემოებებს. მოსამართლეთა მხრიდან ამ გარემოებების გამოურკვევლობა კიდევ უფრო საზიანოა იმ შემთხვევაში, როდესაც ბრალდებულს არ ჰყავს ადვოკატი; ბრალდების მხარის მოთხოვნის მიუხედავად, პატიმრობის ნაცვლად გირაოს დაკისრების შემთხვევაში, მოსამართლეები არ იკვლევენ ბრალდებულის ფინანსურ მდგომარეობასა და გირაოს დაკისრებისათვის სხვა მნიშვნელოვან გარემოებებს; მართალია, დაცვის მხარე ეთანხმება პროკურორს გირაოს გამოყენების შესახებ, თუმცა, მიუხედავად დაცვის მხარის თანხმობისა გირაოს გამოყენების თაობაზე, საიამ სასამართლოს მიერ დაკისრებული გირაო მაინც დაუსაბუთებლად მიიჩნია, ვინაიდან დაცვის მხარის თანხმობა ან სურვილი გირაოს თანხის გადახდასთან დაკავშირებით არ ამძაფრებს ან ანეიტრალებს იმ საფრთხეებს, რომელთა გამოც აღკვეთის კონკრეტული ღონისძიება გამოიყენება.

29

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs giraos dausabuTeblad gamoyenebis tendencias monitoringis mTeli periodis gan-mavlobaSi (2011 wlis oqtombridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #5

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTebi:

pirs brali edeboda qurdobis CadenaSi, romelic na-klebad mZime danaSaulia da isjeba Tavisuflebis aRkveTiT 3-dan 5 wlamde vadiT. braldebis mxarem moiTxova giraos gamoyeneba 3000 laris odenobiT da aRniSna, rom danaSaulebrivi saqmianobis gagr-Zelebisa da mimalvis safrTxeebi arsebobda, Tumca, amis argumentad mxolod sasjelis simkacre da dana-Saulis xasiaTi moiSvelia (prokuroris ganmartebiT, braldebuls brali edeboda sakuTrebis winaaRmdeg mimarTuli ganzraxi danaSaulisTvis). dacvis mxare ar daeTanxma SemoTavazebul pirobebs da aRniSna, rom braldebuls 300 laramde aqvs Semosavali da 3 avadmy-of pirovnebas arCens. agreTve, ganacxada, rom bral-debulsac aqvs janmrTelobis problemebi. damatebiT isic gairkva, rom braldebuls dakavebis dros mimal-

30

va ar ucdia. sabolood, mosamarTlem daakmayofila prokuroris Suamdgomloba da braldebulis mimarT gamoiyena girao 1500 laris odenobiT. miuxedavad imi-sa, rom dacvas raime konkretuli aRkveTis RonisZieba ar SeuTavazebia, migvaCnia, rom girao ar iyo adekva-turi da proporciuli RonisZieba. braldebuli ara-sodes yofila warsulSi nasamarTlevi, administraci-uli samarTaldarRvevac ki ar ufiqsirdeboda. hyavda mcirewlovani Svilebi. braldebuls mudmivi sacx-ovrebeli adgili hqonda TbilisSi da ver dasabuTda misi mxridan mimalvisa da axali danaSaulis Cadenis safrTxe. am yvelafris fonze, gamoyenebulma giraom zedmetad mkacri RonisZiebis STabeWdileba datova.

kidev erT saqmeSi, romelic exeboda narkotikuli sa-Sualebis ukanonod moxmarebis faqts, prokurorma ise moiTxova giraos gamoyeneba 1000 laris odenobiT, rom braldebulis materialur SesaZleblobebze araferi uTqvams. braldebis mxarem mxolod danaSaulebrivi qmedebis gagrZelebis safrTxis arsebobaze miuTi-Ta, Tumca, ar dausabuTebia da amis damadasturebeli faqtebi an argumentebi ar warmoudgenia. procesidan gairkva, rom braldebuli warsulSi ar yofila na-samarTlevi da igi aRiarebda danaSaulis Cadenas. mi-uxedavad amisa, mosamarTlem srulad daakmayofila prokuroris Suamdgomloba da braldebuls girao Se-ufarda, rac aseve aragonivruli RonisZieba iyo.

prokurorma 2000 laris odenobiT giraos gamoy-eneba moiTxova qurdobis saqmeSi. braldebis mxaris ganmartebiT, braldebuli farulad daeufla sa-fules, riTac dazaralebuls miayena 15 laris ziani. prokurorma mxolod mimalvisa da danaSaulebrivi saqmianobis gagrZelebis safrTxe daasaxela, rasac asabuTebda mxolod danaSaulis xasiaTiTa da mosal-odneli mkacri sasjeliT. dacvis mxarem moiTxova pi-radi Tavdebobis gamoyeneba da sxdomaze warmoadgina 4 Tavdebi, romlebic sakuTar Tavze aiRebdnen bral-debulis saTanado qcevas. procesidan isic gairkva, rom braldebulma danaSauli Caidina mZime material-

31

uri siduxWiris gamo da misi ojaxi iyo socialurad daucveli. sabolood, mosamarTlem prokuroris ar-gumentebi gaiziara da braldebuls daakisra giraos gadaxda 1000 laris odenobiT, rac dausabuTebelia, vinaidan, piradi Tavdebobis gamoyenebis SemTxveva-Sic, SesaZlebeli iqneboda aRkveTis RonisZiebis miznebis miRweva.

kidev ufro SemaSfoTebeli da mizanSeuwonelia SemTxveve-bi, rodesac sasamarTlo asabuTebda gadawyvetilebas gi-raos gamoyenebis Taobaze da mtkicebiT formatSi saubrob-da danaSaulis detalebze, rac tovebda STabeWdilebas, rom aRkveTis RonisZiebis gamoyenebas sadamsjelo xasiaTi hqonda da mosamarTle kicxavda braldebuls savaraudod Cadenili danaSaulis gamo.

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi:

pirveli wardgenis sxdomaze, sadac ganixileboda trans-portis moZraobis usafrTxoebis an eqspluataciis wesis darRvevis sakiTxi _ Cadenili mTvral mdgomareobaSi _ romelsac janmrTelobis naklebad mZime dazianeba mo-hyva, prokurorma moiTxova aRkveTis RonisZiebis sax-iT giraos gamoyeneba 2000 laris odenobiT da mxolod braldebis arsi waikiTxa (aRkveTis RonisZiebis mizneb-sa da safrTxeebze saerTod ar usaubria). mosamarTlem srulad daakmayofila braldebis mxaris Suamdgomloba da aRniSna, rom, radgan danaSaulis Cadena moxda mTvral mdgomareobaSi, giraos gamouyenebloba SeiZleba wamax-alisebeli iyos braldebulisTvis da isev moixmaros al-koholi.

marTalia, mocemuli SemTxveva mZime danaSauls warmoad-gens, Tumca, aRkveTis RonisZiebis mizani ar aris piris damnaSaveobisa Tu udanaSaulobis mtkiceba da yuradRe-ba naklebad eqceva danaSaulis simZimesa da kategorias. es garemoebebi saqmis arsebiTi ganxilvis etapze unda Se-fasdes ganaCenis gamotanis dros.

32

gansakuTrebuli problemaa giraos odenobis dasabuTebis sakiTxi. braldebis mxares xSirad ar aqvs Seswavlili braldebulTa gadaxdisunarianoba. SemTxvevaTa 87%-Si prokurors ar warmoudgenia dasabuTeba an saTanado ar-gumentacia braldebulTa materialuri SesaZleblobebis Sesaxeb. zogjer mosamarTle ekiTxeboda prokurors, ro-gor gansazRvra giraos odenoba, Tumca, braldebis mxares damajerebeli da saTanado argumentebi ar hqonda. proku-rori mxolod blanketurad uTiTebda, rom braldebuli ar iyo socialurad daucveli, magram ar hqonda gamokvleuli, SeZlebda Tu ara igi giraos gadaxdas an Sesabamisi qonebiT giraos uzrunvelyofas. gansakuTrebiT sagangaSo da SemaS-foTebelia is faqti, rom braldebis mxaris mier moTxovni-li giraos Tanxis odenoba mTlianad emyareboda mxolod qmedebis simZimesa da braldebulis pirovnebas da ara _ mis materialur SesaZleblobebs. magaliTad, erT-erT sxdoma-ze mosamarTlem hkiTxa prokurors, ra informacia hqonda braldebulis materialuri mdgomareobis Sesaxeb, razec braldebis mxarem upasuxa, rom danaSaulis simZimidan da xasiaTidan gamomdinare ixelmZRvanela. damatebiT isic aR-niSna, rom mxolod zogadi xasiaTis informacia hqonda da, samwuxarod, raime saxis dokumenti ar mouZiebia. am yvelaf-ris fonze, prokurori iTxovda giraos gamoyenebas 7000 la-ris odenobiT. kidev erT saqmeSi advokatma hkiTxa proku-rors, ra informacia hqonda braldebulebis finansuri mdgomareobis Sesaxeb, razec prokurorma upasuxa, rom amis gamokvleva mis movaleobaSi ar Sedioda.

marTalia, aseT SemTxvevebSi, sasamarTlo cdilobda, Tavad daedgina braldebulisgan misi materialuri SesaZleblobe-bi, Tumca, es imas ar niSnavs, rom yoveli aseTi gamorkvevis Sedegad [sasamarTlos mier] miRebuli gadawyvetileba iyo dasabuTebuli. aseve, dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac braldebuls girao Seefarda misi qonebrivi mdgomareobis Seswavlis gareSe da sasamarTlo saerTod ar daintereseb-ula aRniSnuli sakiTxiT.

garda amisa, gasaTvaliswinebelia isic, rom sasamarTlo xSirad amcirebda prokuroris mier moTxovnili giraos odenobas. kerZod, braldebulTa 82%-is SemTxvevaSi, mar-Talia, sasamarTlom daakmayofila prokuroris moTxovna

33

giraos gamoyenebis Taobaze, Tumca, imavdroulad, Seamcira Tanxis odenoba. is faqti, rom sasamarTlo, umravles SemTx-vevaSi, amcirebs prokuroris mier moTxovnili giraos Tanx-as, kidev erTxel metyvelebs imaze, rom prokuraturas sa-Tanadod ar aqvs gamokvleuli braldebulis materialuri SesaZleblobebi da araadekvaturad, Seusabamod maRali odenobis Tanxis gadaxdas sTxovs braldebuls, rac SeiZle-ba imaze met tvirTs akisrebdes pirs, vidre es aucilebelia Sesabamisi miznebis misaRwevad. agreTve, dausabuTeblad maRali odenobiT giraos gamoyenebas SeiZleba „Sefaruli patimrobis“ saxe hqondes. Seusabamod maRali giraos gamoy-eneba ar aris gamarTlebuli, radgan igi ver uzrunvelyofs aRkveTis RonisZiebis miznebs. aseT dros Tavidanve iqneba molodini, rom braldebuli ver SeZlebs giraos gadaxdas, rac xelovnurad xels Seuwyobs braldebulis samarTle-brivi mdgomareobis gauaresebas.

qvemoT mocemul diagramaze warmodgenilia sasamarTlos mxridan prokuroris mier moTxovnili giraos odenobis Semcirebis tendencia monitoringis mTeli periodis gan-mavlobaSi (2011 wlis oqtombridan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #6

34

miuxedavad zemoxsenebuli uaryofiTi SemTxvevebi-sa, dafiqsirda mosamarTleebis dadebiTi da pozitiu-ri midgomebic, sadac sasamarTlom adekvaturad, maRali pasuxismgeblobiT Seafasa prokuroris Suamdgomlobebi da braldebulis sasargeblo gadawyvetileba miiRo.


pirs brali edeboda qurdobis mcdelobaSi. rogorc sa-samarTlo procesidan gairkva, braldebuli farulad daeufla 1 cal saxis krems, romlis Rirebuleba Seadgen-da 25.60 lars. braldebis mxarem moiTxova giraos gamoy-eneba 2000 laris odenobiT da miuTiTa danaSaulebrivi saqmianobis gagrZelebis safrTxeze, vinaidan braldebu-li iyo nasamarTlevi (ucnobia, romeli danaSaulisaTvis), Tumca, 2013 wels prezidentma Seiwyala.

braldebuli ar daeTanxma Suamdgomlobas da aRniSna, rom ori mcirewlovani bavSvi hyavs, misi meuRle umuSevaria, binaSi qiriT uwevs cxovreba da ar gaaCnia sakmarisi Semo-savali am Tanxis gadasaxdelad. braldebulma sasamarT-los piradi Tavdebobis gamoyeneba SesTavaza da aRniSna, rom Tavisi meuRle SeZlebda Tavdebad yofnas.

sabolood, mosamarTlem detalurad gamoarkvia bral-debulis qonebrivi SesaZleblobebi, adekvaturad Seafa-sa safrTxeebi da braldebulis mimarT piradi Tavdeboba gamoiyena.

braldebis mxaris Suamdgomlobebi giraos gamoyenebis Taobaze da sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetilebe-bi

am saangariSo periodSi prokurorma braldebulTa 54%-is mimarT (290 braldebulidan 157-is mimarT) moiTxova giraos gamoyeneba. wina saangariSo periodTan SedarebiT, es maCven-ebeli gazrdilia (wina saangariSo periodSi giraos moTx-ovnis procentulma maCvenebelma Seadgina 51%). aqedan, sasamarTlom 132 (84%) Suamdgomloba daakmayofila, Tum-ca, 108 (82%) SemTxvevaSi _ Seamcira giraos odenoba. giraos Tanxa 1000-dan 100.000 laramde meryeobda.

35

rac Seexeba danarCen 25 (16%) SemTxvevas, sasamarTlom ar daakmayofila braldebis mxaris moTxovna giraos ga-moyenebis Taobaze. aqedan, 13 (52%) braldebuli datova aRkveTis RonisZiebis gareSe, 10 (40%) SemTxvevaSi Seufar-da gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba, xolo 2 (8%) SemTxvevaSi gamoiyena piradi Tavdeboba. sasa-marTlos mxridan alternatiuli RonisZiebis gamoyeneb-isa da braldebulis aRkveTis gareSe datovebis faqtebi dadebiT Sefasebas imsaxurebs.

sasamarTlos mxridan aRkveTis RonisZiebis gamouyeneblo-bis garda, dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac prokurorma ar moiTxova aRkveTis RonisZiebis gamoyeneba. aseT 8 (3%) SemTxvevas hqonda adgilis, Tumca, amis mizezi gaxda is, rom braldebuli sxva saqmeze ukve iyo msjavrdebuli an sxva saqmeze Sefardebuli hqonda patimroba aRkveTis Ron-isZiebis saxiT. 1 SemTxvevaSi aRkveTis RonisZiebis moTx-ovnaze uaris Tqmis mizezi procesze ar gamovlenila.

amdenad, warmodgenili monacemebi cxadyofs, rom braldeb-isa da sasamarTlo organoebi saTanado gulisxmierebiT ar ekidebian giraos dasabuTebas, rac tovebs STabeWdilebas, rom gamoyenebuli girao imaze met tvirTs akisrebs bral-debuls, vidre saWiroa aRkveTis RonisZiebis miznebis mis-aRwevad. giraos dausabuTeblad gamoyeneba SeiZleba patim-robis tolfasi gaxdes.

36

IV. savaraudo arasaTanado mopyrobis faqtebi samarTaldamcavi organoebis mxridan

1. Sesavali

wameba da arasaTanado mopyroba akrZalulia saqarTvelos konstituciiT, adamianis uflebaTa evropuli konvenci-iT da erovnuli kanonmdeblobiT. aRniSnuli akrZalvebi uzrunvelyofs individis dacvas wamebisa da Rirsebis Sem-laxveli mopyrobisagan. mniSvnelovania, rom am uflebis saTanadod dasacavad pirma icodes Tavisi uflebebi. sasa-marTlo sxdomebze mosamarTle valdebulia, braldebuls ganumartos, rom mis mimarT wamebis an arahumanuri mopyro-bis SemTxvevaSi, aqvs saCivris (sarCelis) Setanis ufleba. imavdroulad, mosamarTle arkvevs, aqvs Tu ara raime sa-Civari an Suamdgomloba braldebuls misi uflebebis dar-RvevasTan dakavSirebiT.38 es valdebuleba gansakuTrebul mniSvnelobas iZens, roca piri aris dakavebuli an imyofeba patimrobaSi da, Sesabamisad, srul fizikur kontrols gan-icdis saxelmwifos mxridan. amdenad, mniSvnelovania, rom mosamarTlis es zedamxedveloba iyos efeqturi da, ro-gorc neitraluri zedamxedveli, daexmaros braldebuls, rom misi uflebebis darRvevis SemTxvevaSi, sworad wari-marTos Sesabamisi procedurebi. kanonmdeblobiT, mosamar-Tles mxolod es SesaZlebloba aqvs da mas ar gaaCnia msgavs faqtebze efeqturi reagirebis damatebiTi berketebi.

garda amisa, rodesac sasamarTlo procesebidan gamomdin-are, braldebis mxarisaTvis cnobili xdeba, rom SesaZloa braldebuli an sxva piri aris wamebis/arasaTanado mopyro-bis msxverpli, igi valdebulia, daiwyos gamoZieba.39

saiam sasamarTlo sxdomebze daswrebis Sedegad gamoavlina mosamarTlis arasakmarisi SesaZleblobebi savaraudo ara-saTanado mopyrobis faqtebze reagirebis TvalsazrisiT, rac kanonmdeblobis xarveziT aris ganpirobebuli. aseve, rig SemTxvevebSi, gamovlinda braldebis mxaris umoqmedo-ba, rac gamoixata gamoZiebis dawyebisagan Tavis aridebaSi.

38 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 197-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „გ“ და „ზ“ ქვეპუნქტები.39 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მე-100 და 101-ე მუხლები.

37

2. analizi

kvlav problemas warmoadgens sakanonmdeblo xarvezebi mosamarTlis arasakmaris rolTan dakavSirebiT savarau-do arasaTanado mopyrobis saqmeebze. saqarTvelos sisx-lis samarTlis saproceso kodeqsis mixedviT, mosamarTle uflebamosilia, mxolod ganumartos braldebuls misi uflebebi arasaTanado mopyrobis akrZalvis Sesaxeb da moisminos informacia arasaTanado mopyrobis savaraudo faqtebTan dakavSirebiT. kanoni ar adgens proceduras, romliTac mosamarTles SesaZlebloba eqneba, gaataros qmediTi zomebi, rodesac saxezea savaraudo wamebis an ara-saTanado mopyrobis niSnebi. mosamarTle uflebamosilia, mxolod hkiTxos braldebuls, hqonda Tu ara adgili mis mimarT arasaTanado mopyrobas, rac ar aris sakmarisi da efeqturi meqanizmi aseT faqtebze adekvaturi reagirebi-sTvis.

samarTalwarmoebis sxvadasxva etapze braldebulebi an procesis monawileebi saubrobdnen, rom iyvnen wamebisa da arasaTanado mopyrobis msxverplebi samarTaldamca-vi uwyebebis TanamSromelTa mxridan, magram zogjer mo-samarTleebisa da prokurorebis reagireba ar iyo efeqtu-ri da adekvaturi. magaliTad, pirveli wardgenis sxdoma-ze aseTi 5 SemTxveva dafiqsirda. savaraudo arasaTanado mopyrobis Sesaxeb procesis monawileebi winasasamarTlo da arsebiTi ganxilvis sxdomebzec saubrobdnen.

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia Sesabamisi magaliTebi:

aRniSnuli SemTxvevebi aRwers rogorc braldebul-Ta mimarT ganxorcielebuli savaraudo arasaTanado mopyrobis an wamebis masStaburobas, ise sasamarTlos formalur, arasakmaris rols aseT faqtebze reagirebis TvalsazrisiT.

pirs brali edeboda policielis mimarT ganxor-cielebul TavdasxmaSi. pirveli wardgenis sxdomaze braldebulma ganacxada, rom policiis ganyofileba-Si gadayvanis Semdeg scemes, svel pirsaxocsa da fex-

38

ebs urtyamdnen, aseve, aginebdnen da saxeSi afurTx-ebdnen. garda amisa, braldebuls etyoboda sxeulze arsebuli dazianebebi.

prokurorma ganacxada, rom misTvis cnobili iyo es faq-ti, magram ar gahkvirvebia braldebulis sxeulze da-zianebebis arseboba, radgan pirs brali edeboda poli-cielis TavdasxmaSi da es dazianebebi samarTaldamcave-bis mxridan proporciuli Zalis gamoyenebis Sedegi ego-na. braldebis mxarem isic ganmarta, rom mas Semdeg, rac braldebulisgan aRniSnuli detalebi moismina, zemdgom prokurors acnoba. Tumca, ra reagireba mohyva am SemTx-vevas, damatebiTi ganmarteba aRar gakeTebula.

am yvelafris fonze, mosamarTlem mxolod is ganacxada, rom zedapiruli midgomebis nacvlad, realuri zomebi unda gatardes.

kidev erT procesze, romlis winasasamarTlo ganx-ilvac mimdinareobda, braldebulma ganacxada, rom dakavebisas mas policiis TanamSromlebi fizikurad gauswordnen. kerZod, im dros, rodesac policiaSi Cabarebasa da danaSaulis aRiarebas apirebda, samar-Taldamcavebma braldebuli mdinareze Caiyvanes da daxrCobiT emuqrebodnen, Tu danaSauls ar aRiareb-da.

am faqtTan dakavSirebiT, mosamarTlem ganmarta, rom sasamarTlo ar aris devnis organo da braldebuls aqvs ufleba, Sesabamis organoSi Seitanos saCivari. mo-samarTle mxolod aseTi ganmartebiT Semoifargla da prokurors gamoZiebis dawyebis an sxva saxis reagirebi-sken ar mouwoda.

am saqmesTan dakavSirebiT, samarTalwarmoebis Semdeg etapze (arsebiTi ganxilvis sxdomaze) braldebulma kvlav isaubra mis mimarT ganxorcielebul savaraudo wamebisa da arasaTanado mopyrobis faqtebze. braldebu-lis ganmartebiT, mas Semdeg, rac aRiara danaSaulis Ca-dena, gadaiyvanes policiis ganyofilebaSi, sadac mas fizikurad gausworda policiis formiani ramdeni piri.

39

man [braldebulma] damatebiT isic aRniSna, rom ar icis, ra dokumentze moawera xeli da ar waukiTxavs, radgan surda, male dasrulebuliyo misi cema. procesze bral-debulma imazec isaubra, rom miyenebuli dazianebebis gamo, axlac stkiva neknebi.

am etapze mosamarTle ufro aqtiuri iyo da prokurors mouwoda, saswrafod daewyoT gamoZieba, radgan bral-debulis mier moyvanili faqtebi savaraudo wamebis niS-nebs Seicavda. mosamarTlem isic gaarkvia, rom am faqteb-ze braldebuli winasasamarTlo sxdomazec saubrobda40 da prokurorma amis Sesaxeb icoda, Tumca, gamoZieba ar dauwyia.

savaraudo arasaTanado mopyrobaze isaubra arsebiTi ganx-ilvis dros erT-erTma mowmem, romelic daviT axalaiasa41 da giorgi dgebuaZis42 winaaRmdeg mimdinare saqmeze dai-kiTxa.43

mowmis ganmartebiT, prokuraturas surda misgan sasur-veli Cvenebis miReba, ris gamoc masze zewola ganaxorcie-les.44 agreTve, aRniSna, rom emuqrebodnen, Tu Sesabamis Cvenebas ar miscemda, mis winaaRmdeg saqmes aRZravdnen. mow-mem aseve miuTiTa, rom gancxadeba Seitana prokuraturaSi gamoZiebis dawyebis Taobaze, Tumca, amas saTanado reagire-ba ar mohyolia.

40 წინასასამართლო სხდომაზე საქმე სხვა მოსამართლემ განიხილა, შესაბამისად, საქმის არსებითი განხილვის მოსამართლისთვის უცნობი იყო მანამდე არსებული გარემოებები.41 კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის (კუდ-ის) ყოფილი უფროსი.42 კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის (კუდ-ის) ყოფილი მაღალჩი-ნოსანი.43 დავით ახალაია და გიორგი დგებუაძე სასამართლომ დამნაშავედ ცნო.44 მოწმე საუბრობდა ე.წ. ნავთლუღის სპეცოპერაციის“ საქმის დროს განხორციელებულ სავარაუდო არასათანადო მოპყრობაზე, რომელიც მოსამართლე ბესიკ ბუგიანიშვილმა განიხილა. ამ შემთხვევიდან ცალკე წარმოების სახით იყო გამოყოფილი კიდევ ერთი საქმე, რომელიც მიმდინარეობდა დავით ახალაისა და გიორგი დგებუაძის წინააღმდეგ. აღნიშნული მოწმე დაიკითხა როგორც პირველ საქმეზე, ისე ამ გამოყოფილ საქმეზე. სწორედ პირველი საქმის წარმოების დროს განხორციელებულ სავარაუდო ზეწოლაზე მიუთითებდა მოწმე.

40

braldebis mxare dainteresda am faqtebiT da mowmes mimar-Ta, Tavis droze ratom ar Tqva sajarod amis Sesaxeb, razec mowmem upasuxa, rom masze araerTgzis ganxorciel-da zewola da am pirobebSi ar SeeZlo, raime eTqva. amasTan, swored zewolis gamo, Cvenebis micemis dros ganacxada, rom mis mimarT aranair muqaras adgili ar hqonia. aRniSnuli faqtebis garda, sasamarTlo procesze mowmem savaraudo zewolis ganmaxorcielebel pirTa saxelebi da gvarebic daasaxela.

zemoxsenebuli magaliTebi kidev erTxel mianiSnebs mo-samarTlis formalur rolze savaraudo arasaTanado mopy-robis faqtebis gamoaSkaravebisas da miuTiTebs am mimar-TulebiT sasamarTlos rolisa da uflebamosilebis gaz-rdis aucileblobaze. mniSvnelovania, rom yoveli aseTi SemTxvevis aRmoCenisas, mosamarTles gaaCndes Sesabamisi samarTlebrivi berketi, moiTxovos gamoZiebis dawyeba da damnaSaveTa dasja kanonis Sesabamisad. garda mosamarTlis uflebamosilebisa, aranakleb mniSvnelovania, rom aseT faqtebze reagireba moxdes damoukidebeli sagamoZiebo uw-yebis mxridan, romelsac eqneba monopolia, gamoiZios wame-bisa da arasaTanado mopyrobis SemTxvevebi da devna dai-wyos Sesabamisi pirebis mimarT.

amdenad, saxelmwifo ver uzrunvelyofs sasamarTlo pro-cesebze gamovlenil savaraudo wamebis an arasaTanado mopyrobis faqtebTan dakavSirebiT efeqturi da adekvatu-ri zomebis gatarebas, rac, sakanonmdeblo xarvezTan er-Tad, prokuraturis umoqmedobiTac aris ganpirobebuli, rodesac yuradRebis miRma tovebs aseT SemTxvevebs da ar iwyebs gamoZiebas.

41

V. gadaudebeli aucileblobiT Cxrekisa da amoRebis Catareba da sasamarTlo kontroli

1. Sesavali

Cxreka da amoReba warmoadgens piris piradi cxovrebis uflebaSi masStabur Carevas, romlis safuZvelzec xdeba saqmisaTvis mniSvnelovani sagnis, dokumentis, nivTierebis an informaciis Semcveli sxva saSualebis moZebna, amoRe-ba da saqmeze misi gamoyeneba. aRniSnulis gamo, kanonmde-blobis mixedviT, Cxreka da amoReba, ZiriTad SemTxvevebSi, tardeba sasamarTlos winaswari nebarTviT. Tumca, rode-sac arsebobs iseTi ukiduresi viTareba, rom Cxrekis an amoRebis dawyebis Tundac mcire xniT dayovnebam SeiZleba gamousworebeli Sedegebi gamoiwvios, SesaZlebelia, aR-niSnuli sagamoZiebo moqmedebebi Catardes sasamarTlos nebarTvis gareSe, prokuroris an gamomZieblis dadge-nilebis safuZvelze.45 amdenad, kanonmdeblis moTxovnaa, Cxreka da amoReba gadaudebeli aucileblobis motiviT mx-olod gamonaklis SemTxvevebSi Catardes da ZiriTad wesad sagamoZiebo moqmedebebis dawyebamde sasamarTlos mxridan nebarTvis gacemas gansazRvravs.

mniSvnelovania, rom braldebis organoebma Cxrekis an amoRebis ganxorcielebamde, yvela SesaZlo SemTxvevaSi, ga-moiyenon aRniSnuli sagamoZiebo moqmedebis Catarebis Zir-iTadi wesi da mimarTon sasamarTlos nebarTvis misaRebad. sasamarTlos ganCinebis gareSe zemoxsenebuli sagamoZiebo moqmedeba unda ganaxorcielon mxolod gamonaklis, sa-gangebo situaciebSi, rodesac dayovneba safrTxes uqmnis Cxrekis an amoRebis Sedegebs.46 amasTan, prokurorma unda daasabuTos, ratom arsebobda gadaudebeli aucileblo-bis viTareba. mxolod hipoTeturi mosazrebebi an, krimi-naluri gamocdilebidan gamomdinare, saqmesTan kavSiris armqone varaudebi ar aris sakmarisi, rom maTze dayrdno-biT gadaudebeli aucileblobis viTareba dasabuTdes.

45 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 112-ე მუხლის 1-ლი და მე-5 ნაწილები. 46 შვაბე, ი. გერმანიის ფედერალური საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტი-ლებები, თბილისი, 2011, 238.

42

braldebis mxaris garda, kanonmdebloba sasamarTlosac avaldebulebs, abstraqtuli miTiTebebis nacvlad, Seamow-mos, arsebobda Tu ara gadaudebeli aucileblobis viTare-ba da hqonda Tu ara braldebis organoebs ufleba, mosamar-Tlis winaswari nebarTvis gareSe daewyoT sagamoZiebo mo-qmedeba. dasabuTebis valdebuleba vrceldeba ara mxolod ganaCenze, aramed sasamarTlos nebismier gadawyvetileba-ze,47 maT Soris, Cxrekisa da amoRebis Sesaxeb miRebul gan-Cinebebze.

gadaudebeli aucileblobis safuZvliT Catarebuli Cx-rekisa da amoRebis praqtikis Seswavlis mizniT, saiam gaaa-naliza gamoZiebis procesSi ganxorcielebuli Cxrekisa da amoRebis dakanonebis SemTxvevebi, romlebic gamovlinda winasasamarTlo sxdomebze da Catarda mosamarTlis winas-wari nebarTvis gareSe.


prokuratura kvlav ZiriTadi wesis ugulebelyofiT at-arebs Cxrekasa da amoRebas da xSirad iyenebs sagamonakli-so wess aRniSnuli sagamoZiebo moqmedebebis Casatareblad. amdenad, wina saangariSo periodisagan gansxvavebiT, kidev ufro gaizarda sagamonakliso wesiT, gadaudebeli aucile-blobiT Catarebuli Cxreka-amoRebis da maTi kanonierad cnobis procentuli maCvenebeli. Sesabamisad, kanonmde-blobis zemoxsenebuli moTxovnebi, gadaudebeli aucile-blobiT Cxrekisa da amoRebis sagamonakliso wesiT Catare-basTan dakavSirebiT, ar sruldeba.

unda aRiniSnos, rom winasasamarTlo sxdomebze yovelT-vis ver xdeboda imis identificireba, ra proceduris ga-moyenebiT moxda Cxrekisa da amoRebis ganxorcieleba. gar-da amisa, zogierT SemTxvevaSi, CvenTvis mxolod is gaxda cnobili, rom Cxreka da amoReba Catarda gadaudebeli au-cileblobis viTarebaSi, Tumca, ra gadawyvetileba miiRo sasamarTlom am sagamoZiebo moqmedebebis kanonierebasTan dakavSirebiT, ar gamokveTila.48 aRniSnuli sakiTxebis ga-

47 ტრექსელი, შ. „ადამიანის უფლებები სისხლის სამართლის პროცესში“, თბილისი, 2009, 126.48 19 შემთხვევაში მხოლოდ ჩხრეკისა და ამოღების გადაუდებელი აუცილებლობით ჩატარების ფაქტი გამოიკვეთა, თუმცა, სასამართლოს გადაწყვეტილების შინაარსი სხდომაზე არ გაჟღერებულა.

43

morkveva ufro rTuli iyo baTumis saqalaqo sasamarTlo-Si, vinaidan, calkeul SemTxvevebSi, prokurori ar kiTxu-lobda mtkicebulebebis nusxas da mxolod Suamdgomlobis zogadi mimoxilviT Semoifargleboda.

Tumca, braldebis mxaris Suamdgomlobebidan an procesze gaJRerebuli garemoebebidan gamomdinare, dadginda, rom Cxrekisa da amoRebis Catarebis 78 SemTxvevidan, mxolod 1 (1%) Catarda sasamarTlos winaswari nebarTviT, xolo 77 (99%) _ gadaudebeli aucileblobis motiviT, romlis kanonierad cnobac moxda sasamarTlos mier. wina saangar-iSo periodSi gadaudebeli aucileblobiT Catarebuli da sasamarTlos mier dakanonebuli Cxrekisa da amoRebis 95%-iani maCvenebeli dafiqsirda.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs gadaudebeli aucile-blobiT Catarebuli Cxrekisa da amoRebis kanonierad cno-basTan dakavSirebiT gamovlenil situacias monitoringis im periodebis ganmavlobaSi, ra periodebSic saia aRniSnuli sagamoZiebo moqmedebis kanonierebis sixSires akvirdeboda.

diagrama #7

44

vinaidan Cxreka da amoReba aris individis piradi cxovrebis SemzRudveli RonisZieba, samarTaldamcavma organoebma am RonisZiebis Catarebamde Sesabamisi zomebi unda miiRon. marTalia, SeuZlebeli iyo prokuroris Suamdgomlobebis Sinaarsobrivi mxarisa da individualuri SemTxvevebis Ses-wavla, Tumca, is faqti, rom braldebis organoebma mxolod 1 (1%) SemTxvevaSi mimarTes sasamarTlos winaswari nebarT-vis misaRebad, aCens kiTxvis niSnebs individis piradi cx-ovrebis uflebis mimarT upativcemlo damokidebulebasa da saproceso uflebamosilebis borotad gamoyenebasTan dakavSirebiT.

aseve, SeuZlebeli iyo imis garkveva, iyo Tu ara gadaude-beli aucileblobiT Catarebuli Cxrekisa da amoRebis Semdgomi dakanoneba sasamarTlos mxridan dasabuTebuli, vinaidan isini, ZiriTadad, ar ganixileba zepiri mosmeniT. Tumca, is fati, rom sagamoZiebo moqmedebebis 99% sagamo-nakliso wesiT Catarda da mxolod Catarebis Semdeg da-kanonda, warmoSobs eWvebs, rom samarTaldamcavi organoe-bi da sasamarTloebi ar asruleben TavianT valdebulebas, romlis mixedviTac, maT ar unda Caataron an kanonierad cnon sagamoZiebo moqmedeba, romelic ar aris saTanadod argumentirebuli da tardeba gadaudebeli aucileblobis safuZvelze.

amdenad, arsebobs eWvebi, rom prokuraturis mxridan sag-amonakliso wesis xSiri gamoyenebiTa da, SemdgomSi, sasa-marTlos mier yvela aseTi SemTxvevis kanonierad cnobiT, borotad da arakeTilsindisierad xdeba sakanonmdeblo SesaZleblobebis gamoyeneba. arsebobs realuri safrTxe, rom kanonmdeblobiT mkacrad gawerili sagamonakliso wesi praqtikaSi xSiri gamoyenebis norma gaxdes, rac calsaxad ar Seesabameba kanonmdeblis nebas.

45

VI. dakavebis kanonierebaze sasamarTlo kontrolis ganxorcieleba

1. Sesavali

sisxlis samarTlis saproceso kanonmdebloba dakavebis or wess icnobs: piris dakavebas mosamarTlis winaswari ne-barTviT an, saTanado safuZvlebis arsebobis SemTxvevaSi _ gadaudebeli aucileblobis motiviT.

piris dakavebis Taobaze winaswari nebarTvis misaRebad prokurori SuamdgomlobiT mimarTavs sasamarTlos, ro-melic zepiri mosmenis gareSe gamoscems Sesabamis ganCine-bas. aRniSnuli gadawyvetileba ar saCivrdeba.49 xolo im SemTxvevaSi, Tu arsebobs piris dakavebis kanoniT gaTval-iswinebuli gadaudebeli aucilebloba, piris dakaveba xde-ba mosamarTlis nebarTvis gareSe da pirveli wardgenis sxdomaze sasamarTlom unda Seamowmos rogorc dakavebis kanoniereba, ise gadaudebeli aucileblobis safuZvelze ganxorcielebuli dakavebis safuZvlianoba.50

saqarTvelos kanonmdebloba ar iTvaliswinebs dakavebis kanonierebis gasaCivrebis raime specialur meqanizms, am-itom pirveli wardgenis sxdomis erT-erT daniSnulebas warmoadgens dakavebis kanonierebis Semowmeba sasamarT-loebis mier. aRniSnuli valdebuleba mosamarTles gaaC-nia imis miuxedavad, mxare sadavod xdis Tu ara am sakiTxs. mniSvnelovania, rom pirveli wardgenis sxdomaze Semowmdes rogorc mosamarTlis winaswari nebarTviT, ise gadaudebe-li aucileblobis safuZvliT ganxorcielebuli dakaveba. es samarTlebrivi meqanizmi emsaxureba samarTaldamcavi uwyebebis mxridan TviTneburi gadawyvetilebis miRebis riskebis minimumamde Semcirebas.51 sasamarTlo kontroli dakavebisas aris is meqanizmi, romelic daicavs nebismier pirs braldebis mxaris mier kanonis uxeSi darRvevis SemTx-vevaSi. gansakuTrebiT maRali riskis Semcvelia, rodesac

49 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 171-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი.50 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 171-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილები.51 ნიპარიშვილი ბ. პატიმრობა, როგორც გირაოს გამოყენების უზრუნველყოფის საშუალება, ჟურნალი მართლმსაჯულება და კანონი, 2016, №2, 53.

46

piris dakaveba xdeba mosamarTlis winaswari nebarTviT, vinaidan dacvis mxares ar eZleva SesaZlebloba, dRis wes-rigSi daayenos mosamarTlis mier gacemuli ganCinebisa da dakavebis kanoniereba da daafiqsiros sakuTari mosazre-ba zemoxsenebul sakiTxebTan dakavSirebiT. Tu davuSve-bT, rom mosamarTlem dakavebis ganCineba arasworad gasca, xolo pirveli wardgenis sxdomaze ar moxdeba misi ganxil-va, SesaZloa, aseTi dakavebis gamo, piris mimarT ufro Semz-Rudveli RonisZiebebi iyos gamoyenebuli.52

saiam, pirveli wardgenis sxdomebze dakvirvebis Sedegad, gamoavlina dakavebuli pirebis uflebebis dacvis kuTx-iT arsebuli sakanonmdeblo xarvezebi. kerZod, dakavebis kanonierebis ganxilvisas, mosamarTlis rolsa da SesaZle-blobebze kanoni naTlad ar uTiTebs.


kvlav problemad rCeba dakavebis kanonierebaze sasamarT-los mxridan jerovani kontrolis ganxorcieleba, vinaidan xSirad sasamarTloebi dakavebis faqtobriv garemoebebs ar ixilaven.

sasamarTlo monitoringma aCvena, rom umravles SemTxvevaSi sasamarTloebi Tavs arideben dakavebis kanonierebis ganx-ilvasa da Sefasebas da, ZiriTadad, aRkveTis RonisZiebis sakiTxis gadawyvetiT Semoifarglebian.

sasamarTloebis aseTi midgoma samarTaldamcavebis mxri-dan aSkara TviTnebobis risks warmoSobs, gansakuTrebiT imis gaTvaliswinebiT, rom piris dakavebidan 48 saaTis gan-mavlobaSi, vidre braldebuli pirvelad waredgineba sa-samarTlos, saqarTvelos kanonmdebloba ar gvTavazobs piris dakavebis kanonierebis Sefasebis sxva meqanizms.53

mosamarTlis mxridan dakavebis kanonierebis Sefaseba aseve mniSvnelovania dakavebuli piris mier, ukanono an/

52 მაგალითად, პირის დაკავება იძლევა იმის შესაძლებლობას, რომ მის მიმართ გამოყენებული იყოს გირაო პატიმრობის უზრუნველყოფით.53 ბოხაშვილი ბ; მშვენიერაძე გ; ყანდაშვილი ი; ეჭვმიტანილთა საპროცესო უფლებები საქართველოში, თბილისი, 2016, 19.

47

da dausabuTebeli saproceso moqmedebis gamo, zianis anaz-Raurebis moTxovnis saTanadod gansaxorcieleblad.54 Tum-ca, es ufleba dakavebis aucileblobasa da kanonierebaze realuri sasamarTlo kontrolis ganxorcielebis gareSe, praqtikulad, formalur xasiaTs atarebs.

is faqti, rom sasamarTloebi ar amowmeben dakavebis kanonierebas, garkveulwilad, ganpirobebulia kanonmde-blobis naklovanebiT. kanonmdeblobaSi ar aris mkafio da calsaxa miTiTeba imasTan dakavSirebiT, rom mosamarTlis nebarTviT an gadaudebeli aucileblobiT piris dakavebis kanonierebis sakiTxi Semdgom ganxilvas unda saWiroebdes.

am saangariSo periodis manZilze, pirveli wardgenis sxdom-aze, 290 braldebulidan 140 (48%) sasamarTloSi gamocxa-dda dakavebulis statusiT.55 vinaidan umravles _ 116 (83%) _ SemTxvevaSi sasamarTlom ar ganixila dakavebis kanonier-eba da mxareebsac ar uxsenebiaT aRniSnuli sakiTxi, CvenT-vis ucnobi iyo, ra wesis gamoyenebiT moxda piris dakaveba _ mosamarTlis winaswari nebarTviT Tu gadaudebeli au-cileblobis safuZvliT.

sasamarTlo procesebze gamokveTili garemoebebidan da mx-areTa ganmartebebidan gamomdinare gairkva, rom danarCen 24 (17%) SemTxvevaSi dakaveba moxda mosamarTlis winaswari nebarTviT an gadaudebeli aucileblobis motiviT. ker-Zod, 4 (17%) SemTxvevaSi arsebobda mosamarTlis ganCineba piris dakavebis Taobaze, Tumca, arcerT SemTxvevaSi pir-veli wardgenis sxdomaze dakavebis kanonierebis ganxilva da Sefaseba ar momxdara. danarCen 20 (83%) SemTxvevaSi piri daakaves gadaudebeli aucileblobis safuZvliT. Tumca, am wesis gamoyenebiT piris dakavebis kanonierebis ganxilvis Taobaze mosamarTleTa mxridan araerTgvarovani midgome-bi dafiqsirda. sasamarTlo procesebidan gairkva, rom 4 SemTxvevaSi aseTi wesiT Catarebuli dakavebis kanoniereba mosamarTles ukve Semowmebuli da dakanonebuli hqonda pirveli wardgenis sxdomis gamarTvamde, rac ar aris swori

54 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 176-ე მუხლის მე-5 ნაწილი.55 288 ბრალდებულიდან 7 ბრალდებული არ ესწრებოდა სხდომას, თავს არიდებდა სასამართლოში გამოცხადებას.

48

da efeqturi praqtika.56 aseTi midgomebiT dacvis mxares ar aqvs SesaZlebloba, rom dakavebis Sinaarssa da procedu-rasTan dakavSirebiT sakuTari mosazrebebi daafiqsiros. mosamarTleebis mxridan amgvari araerTgvarovani da aras-wori midgomebi, savaraudod, mouwesrigebelma da bundov-anma kanonmdeblobam gamoiwvia. danarCeni 16 gadaudebeli aucileblobiT dakavebuli braldebulidan, 11 SemTxveva-Si, mosamarTles dakavebis sakiTxze ar umsjelia da ar Seu-fasebia dakavebis marTlzomiereba.

zemoxsenebuli uaryofiTi praqtikis paralelurad, gamov-linda mwiri, magram dadebiTi praqtikac. kerZod, gadaude-beli aucileblobiT ganxorcielebuli dakavebis 20 SemTx-vevidan, 5 SemTxvevaSi mosamarTleebma Seafases dakavebis faqtobrivi garemoebebi. aqedan 3 SemTxvevaSi mosamarTlem dakaveba kanonierad miiCnia, xolo 2 SemTxvevaSi _ ukanonod cno im motiviT, rom braldebuls dakavebis oqmi ar gadaeca da ar arsebobda dakavebis gadaudebeli aucilebloba. aR-niSnuli SemTxvevebi mowmobs, rom, miuxedavad mouwesrige-beli kanonmdeblobisa, mosamarTleebs mainc aqvT SesaZle-bloba, imoqmedon braldebulis saukeTeso interesebidan gamomdinare da, survilis SemTxvevaSi, dakavebis Sefase-bas saTanado yuradReba dauTmon. imavdroulad, adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos praqtikis Tanaxmad, Tavisuflebis SezRudvis nebismieri periodi, rac ar unda xanmokle iyos igi, damajereblad unda dasabuTdes xelisu-flebis mier.57

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTe-bi:

es magaliTebi aRwers gadaudebeli aucileblobis safuZ-vliT Catarebuli dakavebis kanonierebis ganxilvisa da sasamarTlo kontrolis ganxorcielebis dadebiT SemTx-vevebs.

56 სავარაუდოდ, მოცემულ შემთხვევებში, დაკავებასთან ერთად ჩატარდა ჩხრეკის ან ამოღების საგამოძიებო მოქმედებები და ეს იყო მიზეზი იმისა, რომ გადაუდებელი აუცილებლობით ჩატარებული დაკავების კანონიერების განხილვა მოხდა პირველი წარდგენის სხდომამდე, ჩხრეკასა და ამოღებასთან ერთად. 57 Dubinskiy v. Russia, no. 48929/08, July 3, 2014, §59.

49

sasamarTlo procesze dacvis mxarem ganacxada, rom dairRva kanonmdeblobis moTxovnebi, radgan bral-debuls dakavebis oqmi ar gadaeca. Sesabamisad, ad-vokatis ganmartebiT, Tu pirs ar gadaecema dakavebis oqmi da dakavebulis mxridan oqmis gadacemaze uaris Tqmis SeniSvnac ar dafiqsirdeba, maSin braldebuli unda gaTavisufldes.

mosamarTlem gaiziara dacvis mxaris argumentebi da piris dakaveba ukanonod miiCnia im safuZvliT, rom bral-debuls dakavebis oqmi ar gadasces.

dakavebis kanonierebaze mosamarTlem kidev erT saqmeSi imsjela, romelic exeboda telekompania rusTavi 2-is generaluri direqtoris nika gvaramias mimarT ganxorcielebul Zaladobas. sasamarTlo procesidan cnobili gaxda, rom rati gaCeCilaZe58 mas Semdeg daakaves gadaudebeli aucileblobis motiviT, rodesac Tavad gamocxadda sagamoZiebo organoSi da aRiara danaSaulis Cadena.

braldebis mxaris ganmartebiT, piris dakaveba moxda im motiviT, rom braldebuli danaSaulis Cadenis Semdeg miimala, magram Semdgom TviTmxilvelma amoicno.59 aR-niSnuli ki, gadaudebeli aucileblobiT piris dakavebis safuZvels warmoadgens.

sasamarTlom Seafasa gaCeCilaZis dakavebis marTl-zomiereba da dakaveba miiCnia ukanonod, vinaidan pirovne-ba Tavisi nebiT gamocxadda sagamoZiebo organoSi jer kidev maSin, rodesac mis mimarT sisxlissamarTlebrivi devna ar iyo dawyebuli da gamoTqva mzaoba, xeli Seewyo gamoZiebis warmarTvisaTvis. Sesabamisad, mosamarTlis dasabuTebiT, mimalvis safrTxe ar arsebobda da samarT-aldamcvelebs gaCeCilaZis gadaudebeli aucileblobis motiviT dakavebis safuZveli ar hqondaT.

58 სასამართლომ ამ საქმეზე გამამატყუნებელი განაჩენი გამოიტანა.59 სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობა, 171-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „დ“ პუნქტი.

50

amdenad, xSiri uaryofiTi praqtika da mcire dadebiTi SemTxvevebi mianiSnebs, rom saxelmwifo ar aris efeqturi dakavebuli pirebis uflebebis dacvis TvalsazrisiT, rac gamarTuli kanonmdeblobis ararsebobaSi gamoixateba.

VII. saproceso SeTanxmebasTan dakavSirebuli samarTalwarmoeba

1. Sesavali

wina saangariSo periodTan SedarebiT, sasamarTlos mier jerovani kontrolis ganxorcielebis xarisxi saproceso SeTanxmebis damtkicebis dros mcirediT gaumjobesebulia, rac gamoixateba kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli ufle-bebis srulyofilad ganmartebasa da saproceso SeTanxme-bis damtkicebaze uaris Tqmis precedentebSi. Tumca, mainc rCeba mTeli rigi problemebi da xarvezebi, rac wardgenili sasjelis kanonierebisa da samarTlianobis Sesaxeb msje-lobis naklebobaSi vlindeba. umetesad, sasamarTlo Semoi-fargleba saproceso SeTanxmebis elementebis „mSrali“ mi-moxilviT da ar uRrmavdeba wardgenili pirobebis gamokv-levas, magaliTad, sasjelis Sefasebas.

saproceso SeTanxmeba samarTalwarmoebis daCqarebuli saxea, romlis Tanaxmad, braldebuli aRiarebs danaSauls da uTanxmdeba prokurors sasjelze, braldebis Semsubuqe-basa an nawilobriv moxsnaze.

2014 wlis 24 ivliss sisxlis samarTlis saproceso kanon-mdeblobaSi ganxorcielebuli cvlilebebis Sedegad gau-qmda saproceso SeTanxmeba sasjelze, rac imas niSnavs, rom SeuZlebeli gaxda saproceso SeTanxmebis dadeba bralis aRiarebis gareSe.

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 213-e muxlis Tanax-mad, Tu mosamarTle miiCnevs, rom saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamosatanad sakmarisi mtkicebulebebia warmodgenili, amasTan, braldebulisgan kanoniT gaTval-iswinebul garemoebebTan dakavSirebiT damarwmunebel pasuxebs miiRebs da, Tuki prokuroris mier moTxovnili sasjeli aris kanonieri da samarTliani, mas gamoaqvs gad-

51

awyvetileba saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis ga-motanis Taobaze.

imisaTvis, rom uzrunvelyofili iyos sasjelis samar-Tlianoba, mosamarTlem unda ganixilos arsebuli gare-moebebi, braldebulis individualuri maxasiaTeblebi, danaSaulis Cadenis garemoebebi da SeTanxmebuli sasjeli. kanoni ar akonkretebs, Tu rogor unda moxdes sasjelis sa-marTlianobis uzrunvelyofa, Tumca, sasjelis Sefardeb-is zogadi principebis mixedviT, SesaZlebelia aRniSnuli kriteriumis dasabuTeba. magaliTad, jarimis Sefardebisas mosamarTles SeuZlia gamoarkvios: rogoria braldebu-lis finansuri mdgomareoba; SeuZlia Tu ara mas jarimis gadaxda; aris Tu ara jarimis Tanxa miyenebuli zianis Ses-abamisi; garemoebebi, romlebSic danaSaulis Cadena moxda da mosalodneli sasjelis zoma. garda amisa, mosamarTles SeuZlia, mxareTa Tanxmobis SemTxvevaSi, cvlilebebi Sei-tanos saproceso SeTanxmebaSi. kerZod, kanonis Tanaxmad, Tuki mosamarTle miiCnevs, rom saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamosatanad sakmarisi mtkicebulebebi ar arsebobs, an daadgens, rom saproceso SeTanxmeba ar ak-mayofilebs sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis moTx-ovnebs, mas SeuZlia, mxareebs SesTavazos, sxdomis mimdin-areobisas Secvalon saproceso SeTanxmebis pirobebi, rac SeTanxmebuli unda iyos zemdgom prokurorTan. im SemTx-vevaSi, Tuki sasamarTlos saproceso SeTanxmebis Secvli-li pirobebic ar akmayofilebs, igi uars ambobs saproceso SeTanxmebis damtkicebaze da saqmes ubrunebs prokurors.

saiam monitoringis ganmavlobaSi gamoavlina praqtikuli gamowvevebi saproceso SeTanxmebis institutTan dakav-SirebiT. miuxedavad imisa, rom wina saangariSo periodTan SedarebiT, uflebebis ganmartebis kuTxiT mdgomareoba gaumjobesebulia, kvlav rCeba mTeli rigi xarvezebi, ker-Zod, sasamarTloebi ar interesdebian sasjelis samar-Tlianobisa da kanonierebis SemowmebiT. agreTve, kidev ufro gazrdilia saproceso SeTanxmebis dros jarimebis gamoyenebis procentuli maCvenebeli. garda amisa, daza-ralebulis interesebi saproceso SeTanxmebis damtkicebis dros, ZiriTadad, ugulebelyofilia. amasTan, rig SemTx-vevebSi, advokatebi ar iCenen saTanado Zalisxmevas bral-debulTa saukeTeso interesebis dasacavad.

52


2.1. kanoniT gaTvaliswinebuli uflebebis ganmarteba

saproceso SeTanxmebis damtkicebamde mosamarTle val-debulia, braldebuls ganumartos kanoniT gaTval-iswinebuli uflebebi. uflebebis ganmartebisa da mo-samarTlis SekiTxvebze damajerebeli pasuxebis miRebis aucileblobaze metyvelebs isic, rom mosamarTles Seu-Zlia, uari Tqvas saproceso SeTanxmebis damtkicebaze, Tu kanoniT gaTvaliswinebul garemoebebze braldebulisgan damarwmunebel pasuxebs ver miiRebs.

monitoringis Sedegebi

wina saangariSo periodisagan gansxvavebiT, mosamarTlee-bis mxridan kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli uflebebis srulyofilad ganmartebis kuTxiT mdgomareoba gaum-jobesebulia. kerZod, 35 (16%) SemTxvevaSi mosamarTles ar ganumartavs braldebulebisaTvis, rom, Tu sasamarTlo ar daamtkicebs saproceso SeTanxmebas, dauSvebelia, momav-alSi mis winaaRmdeg gamoyenebuli iyos nebismieri infor-macia, romelsac igi sasamarTlos saproceso SeTanxmebis ganxilvisas miawodebs. wina saangariSo periodSi es maCven-ebeli 18%-s Seadgenda. agreTve, mosamarTlem braldebuls mxolod 11 (5%) SemTxvevaSi ar ganumarta, rom mis mier sa-Civris Setana wamebis, araadamianuri an damamcirebeli mopy-robis faqtze xels ar SeuSlida kanonis dacviT dadebuli saproceso SeTanxmebis damtkicebas. wina saangariSo peri-odSi aRniSnuli maCvenebeli 16%-s Seadgenda.

miuxedavad uflebebis ganmartebis kuTxiT situaciis gaumjobesebisa, es mdgomareoba ar aris damakmayofilebe-li, radgan kvlav rCeba calkeuli uflebebis arasrulad ganmartebis SemTxvevebi. agreTve, erT SemTxvevaSi mosa-marTlem braldebuls ar ganumarta sssk-is 212-e muxliT gaTvaliswinebuli arcerTi ufleba da 10 wuTSi daamtkica saproceso SeTanxmeba. mosamarTleTa mxridan aRniSnuli valdebulebis Seusruleblobis faqtebi tovebs STabe-

53

Wdilebas, rom mosamarTleebi formalurad ekidebian sap-roceso SeTanxmebis damtkicebis sakiTxs da ar axorciele-ben jerovan kontrols samarTalwarmoebaze.

garda zemoT aRniSnulisa, dafiqsirda erTi SemTxveva, sad-ac gaCnda eWvi, rom braldebulis mimarT, romelsac ar See-Zlo mosamarTlis SekiTxvebze damajerebeli da srulyofi-li pasuxebi gaeca, mainc apirebdnen saproceso SeTanxmebis damtkicebas.

aRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi

saproceso SeTanxmebis ganxilvis erT-erT sxdomaze, rodesac mosamarTle kiTxvebs svamda, braldebuli sa-Tanado pasuxebs ver scemda da misi axlobeli karnaxob-da. magaliTad, braldebulma ver daasaxela dabadebis weli, Tve, ricxvi da sacxovrebeli adgilis misamarTi. aRniSnulis miuxedavad, mosamarTles Sesabamisi reagire-ba ar hqonia.

prokurorma warmoadgina Suamdgomloba saproceso Se-Tanxmebis damtkicebis Taobaze, ris Semdegac, mosamar-Tlem 10 wuTiani Sesveneba gamoacxada. mosamarTles Ses-venebis mizezi ar ganumartavs, sxdomaze damswre pirebs sTxova, darbazi daetovebinaT da darCenis SesaZlebloba mxolod prokurorsa da advokats misca.

arsebobda imis maRali albaToba, rom sxdomis gagr-Zelebis SemTxvevaSi braldebuli verc ssk-is 212-e mux-liT gaTvaliswinebul uflebebze gascemda damajerebel da adekvatur pasuxebs, rac, SesaZloa, saproceso SeTanx-mebis damtkicebis damabrkolebeli garemoeba gamxdari-yo. savaraudod, mosamarTle da mxareebi informirebul-ni iyvnen am garemoebebis Sesaxeb, Tumca, miuxedavad amisa, mainc cdilobdnen saproceso SeTanxmebis damtkicebas. swored am mizniT moxda Sesvenebis gamocxadeba da sxdomis darbazidan damswre pirebis daTxovna. agreTve, advoka-tisa da braldebulis axloblebis damokidebulebidan Canda, rom maT ar surdaT procesze saias monitoris das-

54

wreba. Sesveneba 10 wuTze met xans gagrZelda. saias mon-itori daaxloebiT 40 wuTis ganmavlobaSi idga sxdomis darbazTan, Tumca, procesi ar ganaxlebula.

2.2. sasamarTlos midgomebi sasjelis samarTliano-bisa da kanonierebis SemowmebasTan dakavSirebiT

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 212-e muxlis me-5 nawilis Tanaxmad, mosamarTle saproceso SeTanxmeb-is Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs kanonis safuZvelze da ar aris valdebuli, daamtkicos braldebulsa da proku-rors Soris miRweuli SeTanxmeba. mosamarTlis es ufleba mniSvnelovani berketia imisaTvis, rom gaakontrolos sap-roceso SeTanxmebis pirobebis samarTlianoba/kanoniere-ba da, am institutis borotad gamoyenebis SemTxvevaSi, ar daamtkicos SeTanxmeba.

marTalia, kanonmdebloba mosamarTles ar utovebs ufle-bas, sasjeli avtonomiurad Seamciros an Secvalos, magram es ar amarTlebs mosamarTlis mxridan prokuraturis mier SeTavazebul gadametebulad msubuq an mZime sasjelze da-Tanxmebas im motiviT, rom braldebis mxarem Suamdgomlo-ba amgvari pirobebiT waradgina. samarTliani sasamarTlos erT-erTi mniSvnelovani komponentia sasjelis Sefardeba. aqedan gamomdinare, mosamarTle yuradRebiT unda daak-virdes sasjelis gansazRvris process da ar dauSvas bral-debulisTvis Seusabamo sanqciis dakisreba.60


kanoniT miniWebuli aseTi mniSvnelovani uflebis miuxeda-vad, am saangariSo periodis ganmavlobaSi, mosamarTleebi, umetesad, ar dainteresebulan, ramdenad samarTliani da kanonieri iyo mxareebis mier gansazRvruli sasjeli. ufro metic, prokuroris mier wardgenili 210 Suamdgomlobidan,

60 სახელმძღვანელო წინადადებები სისხლის სამართლის საქმეზე განაჩენის ფორმის, მისი დასაბუთებულობისა და ტექსტის სტილისტიკური გამართულობის თაობაზე, თბილისი, 2015, 63.

55

mosamarTlem 208 (99%) saproceso SeTanxmeba daamtkica61 da aqedan mxolod 6 (3%) SemTxvevaSi aRniSna, rom samar-Tlianad miaCnda is sasjeli, romelic braldebuls Seefar-da da es misTvis sasargeblo gadawyvetileba iyo. 1 (0.5%) SemTxvevaSi mosamarTlem sasjelis kanoniereba kiTxvis niSnis qveS daayena da prokurors pirobebi Seacvlevina.

zogjer mosamarTleebs hqondaT mcdeloba, rom saproceso SeTanxmebis ganxilvis procesSi maTi Careva yofiliyo sa-Tanado da nayofieri, Tumca, es mcdeloba srulyofilad ar moicavda mosamarTlis yvela SesaZleblobis efeqturad ga-moyenebas. kerZod, erT-erTi saproceso SeTanxmebis damt-kicebis Taobaze msjelobisas braldebulma mosamarTles mimarTa da sTxova, Seemcirebina sasjelis saxiT gansaz-Rvruli sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis saaTebi. mosamarTlem ganumarta, rom Tu aRniSnul pirobebs ar eTanxmeboda, mas SeeZlo, ar daemtkicebina saproceso Se-Tanxmeba. damatebiT isic auxsna, rom mas ar hqonda ufle-ba, sasjelis nawilSi raime cvlileba Seetana. braldebuli yoymanobda, Tumca, sabolood, daTanxmda saproceso Se-Tanxmebis damtkicebas SemoTavazebuli pirobebiT. rogorc sasamarTlo procesidan gairkva, braldebuli SvilebTan erTad cxovrobda da ojaxis erTaderTi marCenali iyo. savaraudod, swored es iyo imis mizezi, rom saproceso Se-TanxmebiT SeTavazebuli pirobebi ar akmayofilebda.

mocemul SemTxvevaSi, miuxedavad imisa, rom mosamarTlem ramdenjerme auxsna saproceso SeTanxmebis damtkicebaze uaris Tqmis garemoebebi da gamoarkvia braldebulis nam-dvili neba, mosamarTlis aseTi Careva ar iyo efeqturi da srulyofili. kanonmdeblobis mixedviT, mosamarTles aqvs ufleba, braldebis mxares SesTavazos saproceso SeTanxme-bis pirobebis Secvla, Tumca, mas am SesaZleblobiT ar us-argeblia.

praqtikaSi kvlav problemad rCeba, qmedebis mcire mniSvnelobis miuxedavad, gamamtyunebeli ganaCenebis dad-

61 ერთ შემთხვევაში, საპროცესო შეთანხმების განხილვის პროცესში შესვენება გამოცხადდა, რომელიც შემდეგ აღარ გაგრძელებულა. ამ სხდომის შესახებ ქვემოთ უფრო დეტალურად არის საუბარი.

56

gena da zianTan SedarebiT araproporciuli sasjelebis gamoyeneba. sisxlis samarTlis kodeqsis me-7 muxlis me-2 nawilis mixedviT, danaSauls ar warmoadgens iseTi qme-deba, romelic formalurad Seicavs sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli romelime qmedebis niSnebs, ma-gram, mcire mniSvnelobis gamo, ar gamouwvevia iseTi ziani, romelic aucilebels gaxdida piris sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas. aRniSnul regulacias safuZvlad ude-vs qmedebis socialuri adekvaturobis ararseboba, radgan qmedeba formalurad ki Seesabameba danaSaulis Semadgen-lobas, Tumca, ar gaaCnia sazogadoebrivi saSiSroebis is xarisxi, romelic piris dasjis interesebs gaamarTlebda.


braldebulebs prokuratura edaveboda TevzWeris ukanonod ganxorcielebas, rac naklebad mZime dana-Sauls warmoadgens. rogorc sasamarTlo procesidan gairkva, danaSaulis Sedegad miyenebuli zianis odenoba Seadgenda 1.32 lars. braldebulTa mxridan warsulSi Ca-denili raime saxis kanondarRvevebi sxdomaze ar gamov-lenila. sabolood, saproceso SeTanxmebis damtkicebis Sedegad, msjavrdebulebs sasjelis saxiT ganesazRvraT jarimis gadaxda 1000 laris odenobiT.

aRniSnul SemTxvevaSi mizanSewonili iqneboda, mosamar-Tles ar daemtkicebina saproceso SeTanxmeba da gamoeyene-bina ssk-is me-7 muxlis me-2 nawiliT dadgenili regulacia. mniSvnelovania, rom mosamarTleTa mxridan saTanadod Se-fasdes miyenebuli zianis moculoba, savaraudod Cadeni-li danaSaulis simZime, misi ganxorcielebis stadia, bral-debulis pirovneba da, qmedebis sazogadoebrivi saSiSroeb-is xarisxisa da yvela am garemoebis mxedvelobaSi miRebiT, efeqturad gamoiyenon sakanonmdeblo norma, romelic piris sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisgan gaTa-visuflebas iTvaliswinebs.

sasamarTlos garda, braldebis mxaresac aqvs SesaZleblo-ba, ar daiwyos an/da Sewyvitos sisxlissamarTlebrivi dev-na da gamoiyenos alternatiuli meqanizmebi, magaliTad _

57

ganrideba.62 kanonierebis principi Tavis TavSi gulisxmobs, rom yvela qmedeba, romelsac saxelmwifo danaSaulad acxa-debs, gaTvaliswinebuli unda iyos sisxlis samarTlis kod-eqsiT, xolo roca kodeqsi sagangebod miuTiTebs, ra aris danaSauli da ra _ ara, braldebis mxarem aRniSnul daTqmas unda miaqcios saTanado yuradReba da sworad Seafasos is ziani Tu zianis miyenebis safrTxe, romelic dadgeboda aR-niSnuli qmedebis ganxorcielebis Sedegad.63

Tumca, zemoaRniSnulis sapirispirod, dafiqsirda ramden-ime dadebiTi faqti, rodesac mosamarTlem prokurors miu-TiTa teqnikur xarvezze da braldebis mxares sasjelis ga-moTvlis dros daSvebuli Secdomebi gamoasworebina. garda amisa, dafiqsirda erTi SemTxveva, rodesac mosamarTlem ar daamtkica saproceso SeTanxmeba. imavdroulad, am SemTx-vevaSi miRebuli iyo gadawyvetileba braldebulis saukeT-eso interesebis sasargeblod.

aRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi:

pirs brali edeboda ssk-is 260-e muxlis 1-li nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis CadenaSi.64 pirveli ward-genis sxdomaze prokurorma sasamarTlos winaSe daayena Suamdgomloba braldebulis mimarT saproceso SeTanx-mebis gaformebis Taobaze da sasjelis saxed moiTx-ova jarimis saxiT 2000 laris gadaxda. mosamarTlem prokurors mimarTa da auxsna, rom mocemuli pirobebiT ver daamtkicebda saproceso SeTanxmebas, vinaidan ssk-is 260-e muxlis pirvel nawilTan mimarTebiT sasjeli ar iyo gansazRvruli. amdenad, sxva, Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi sasjelis daniSvna iqneboda gaumarTlebe-li da amiT gauaresdeboda braldebulis samarTlebrivi mdgomareoba. mosamarTlem braldebis mxares saproceso SeTanxmebis pirobebis dazusteba SesTavaza.

62 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 1681 მუხლი.63 თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2015 წლის 30 დეკემბრის განაჩენი.64 ნარკოტიკული საშუალების, მისი ანალოგის ან პრეკურსორის უკანონო დამზა-დება, წარმოება, შეძენა, შენახვა, გადაზიდვა ან გადაგზავნა.

58

prokurorma Sesvenebis gamocxadeba iTxova, ris Sem-degac ganacxada, rom saproceso SeTanxmebis pirobebs ar cvlidnen. Sesabamisad, mosamarTlem uari Tqva saproce-so SeTanxmebis damtkicebaze.

2.3. saproceso SeTanxmebiT dakisrebuli sasjelebi

sasamarTlo monitoringma aCvena, rom saproceso SeTanxme-bebis Sedegad xSiria pirobiTi msjavris Sefardebis SemTx-vevebi, romlebic damoukideblad an sxvadasxva saxis sas-jelebTan erTad gamoiyeneba.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs saproceso SeTanxmebis safuZvelze Sefardebuli sasjelebis procentul monace-mebs.

diagrama #8

am saangariSo periodis ganmavlobaSi kidev ufro gaizarda im braldebulTa procentuli maCvenebeli, romlebsac saproceso SeTanxmebis Sedegad jarima daekisraT. aRsani-Snavia, rom monitoringis dasawyisidan moyolebuli (2013 wlis oqtombridan), yvela saangariSo periodSi mcirdeboda

59

jarimebis Sefardebis procentuli monacemebi, Tumca, 2016 wlis Tebervlidan es tendencia Seicvala da fuladi Tanx-ebis dakisrebis procentuli maCvenebeli 5%-iT gaizarda. saproceso SeTanxmebis dros jarimebis dakisrebis simrav-le, badebs eWvebs, rom es SesaZloa iyos saxelmwifo biuje-tis Sevsebis erT-erTi wyaro. jarimebis gadaxda efuZneba piris gadaxdisunarianobas, ramac SesaZloa migviyvanos im gancdamde, rom SesaZlebelia Tavisuflebis yidva.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs jarimebis gamoyenebis sixSires monitoringis im periodebis ganmavlobaSi, romel-sac saia am sakiTxebs akvirdeboda (2012 wlis ivlisidan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

diagrama #9

rac Seexeba saproceso SeTanxmebiT dakisrebuli jarimebis mTlian odenobas, wina saangariSo periodTan SedarebiT, es maCvenebelic gaizarda. kerZod, 104 braldebulis mimarT saproceso SeTanxmeba gaformda jarimebis dakisrebiT, ra-mac jamSi 341.491 lari Seadgina. wina saangariSo periodSi aRniSnuli Tanxa 211.000 lariT ganisazRvra. Tumca, amis miuxedavad, TiTqmis igivea saproceso SeTanxmebiT dakis-rebuli jarimebis saSualo odenoba da 3.283 lars Seadgens. wina saangariSo periodSi ki, es maCvenebeli 3.767 lariT gan-isazRvra.

60

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs saproceso SeTanxme-biT dakisrebuli jarimebis saSualo odenobas 2012 wlis ivlisidan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT.

diagrama #10

mimdinare monitoringis periodSi jarimebis odenoba 500-dan 25 000 laramde meryeobda.

TiTqmis ucvleli darCa sazogadoebisaTvis sasargeblo Sromis gamoyenebis procentuli maCvenebeli. Tu wina saan-gariSo periodSi am saxis sasjelebis gamoyeneba SemTxveva-Ta 15%-Si moxda, am saangariSo periodSi 16% Seadgina.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs, saproceso SeTanxme-bebiT, braldebulTa mimarT sazogadoebisaTvis sasargeb-lo Sromis gamoyenebis sixSires im periodebis ganmavloba-Si, rodesac saia aRniSnul sakiTxebs akvirdeboda (2012 wlis ivlisidan 2017 wlis Tebervlis CaTvliT).

61

diagrama #11

sasjelebi narkotikuli danaSaulebisTvis

narkotikuli danaSaulisaTvis braldebuli pirebis naxe-varze mets saproceso SeTanxmeba gauformda jarimis gad-axdis pirobiT.

62 braldebulidan, romlebsac saproceso SeTanxmeba gau-formdaT narkotikuli danaSaulis CadenisaTvis, 40 (65%) braldebuls sasjelis saxiT dauwesda jarimis gadaxda. 19 (32%) braldebulis mimarT sasjelis sxva saxeebi iyo ga-moyenebuli, xolo 2 (3%) braldebulis mimarT saproceso SeTanxmeba gaformda sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTval-iswinebuli sasjelis dakisrebis gareSe.

miuxedavad zemoxsenebuli uaryofiTi tendenciisa, rac gamoixata sasjelebis saxiT saxelmwifo biujetis sasarge-blod jarimebis dakisrebaSi, dafiqsirda ori dadebiTi SemTxveva, rodesac msjavrdebulebs sasjeli ar daekis-raT, rac maTi interesebis sasargeblod ganxorcielebul midgomebze metyvelebs. braldebulis sasjelis gareSe datovebis mizezi iyo sakonstitucio sasamarTlos gad-awyvetileba, romelmac arakonstituciurad Seafasa pira-di moxmarebis mizniT 70 gramamde marixuanis SeZena-Senax-

62

visaTvis sanqciis saxiT Tavisuflebis aRkveTis gamoyeneba. mosamarTleTa nawilma sakonstitucio sasamarTlos gad-awyvetileba ufro farTod da adamianis uflebaTa dacvis gadmosaxedidan ganmarta. Sesabamisad, sasamarTlos gad-awyvetilebiT, vinaidan ssk-is 260-e muxlis 1-li nawili sxva sasjelebs ar iTvaliswinebs, Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi saxis sasjelebis daniSvnac gaumarTlebeli iqneboda. amasTan, sasamarTlo damnaSaves sasjels uniS-navs sisxlis samarTlis kerZo nawilis Sesabamisi muxliT dadgenili sanqciis farglebSi.65 vinaidan ssk-is 260-e mux-lis 1-li nawiliT gaTvaliswinebuli danaSauli darCenilia sasjelis gareSe, amitom mosamarTles sanqciis dasaniSnad saWiro pirobebi aRar aqvs.

sainteresoa, rom sisxlis samarTlis kodeqsis 260-e muxlis pirvel nawilTan dakavSirebul braldebaze sasamarTlom sasjelis dauniSnavad gamamtyunebeli ganaCenebi gamoitana arsebiTad dasrulebul 2 saqmezec.

marTalia, es SemTxvevebi braldebulis saukeTeso inter-esebzea morgebuli, Tumca, amgvari gadawyvetilebebi mainc warmoadgens kanonmdeblobis gverdis avlas da saWiroa, rom parlamentma saTanadod moawesrigos es sakiTxi. ker-Zod, sasamarTlo gamamtyunebel ganaCens sasjelis dauniS-navad adgens mxolod im SemTxvevaSi, Tu ganaCenis gamota-nis momentisTvis braldebuli gardaicvala.66 agreTve, Tu danaSaulisaTvis ar arsebobs sasjeli, aseTi qmedebis dana-Saulad miCneva yovelgvar samarTlebriv logikas aris mok-lebuli. iuristebis nawilis ganmartebiT, sakonstitucio sasamarTlom ssk-is 260-e muxlis pirveli nawilis mxolod is normatiuli Sinaarsi gaauqma, romliTac SesaZlebeli iyo narkotikuli saSualebis _ „gamomSrali marixuanis“ ukanono SeZena-SenaxvisTvis sasjelis saxed Tavisufleb-is aRkveTis gamoyeneba. Sesabamisad, samarTlebrivad yve-laze swor gzad miaCniaT ssk-is 260-e muxlis pirveli nawi-liT gaTvaliswinebul danaSaulze Tavisuflebis aRkveTis garda sxva sasjelis daniSvna, Tundac, es iyos jarima mini-

65 სისხლის სამართლის კოდექსი, 53-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი.66 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 269-ე მუხლის მ-3 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი და ამავე მუხლის მე-6 ნაწილი.

63

maluri odenobiT.67

amdenad, aseTi samarTlebrivi nonsensis gamosasworeblad, kanonis darRvevis Tavidan asarideblad da braldebulis saukeTeso interesebisaTvis sasargeblo gadawyvetilebeb-is misaRebad, mniSvnelovania, rom saqarTvelos parlament-ma moawesrigos kanonSi arsebuli aseTi xarvezebi.

2.4. dazaralebulis interesebis gaTvaliswineba si-cocxlis, janmrTelobisa da sakuTrebis winaaRm-deg mimarTul danaSaulebTan dakavSirebiT

kanonmdeblobis mixedviT, prokurori valdebulia, sapro-ceso SeTanxmebis gaformebamde dazaralebulTan gaiaros konsultacia da Seatyobinos mas saproceso SeTanxmebis dadebis faqti. aRniSnulis Taobaze prokurori adgens oqms.68 dazaralebuls ar aqvs SesaZlebloba, raime zemoq-medeba moaxdinos saproceso SeTanxmebis proceduraze an gaasaCivros mxareebs Soris miRweuli SeTanxmeba, Tumca, SeuZlia, sasamarTlos werilobiT an zepirad miawodos in-formacia im zianis Sesaxeb, romelic mas miadga danaSau-lis Sedegad.69 marTalia, dazaralebulis uari ar aris dam-abrkolebeli garemoeba saproceso SeTanxmebis gaformebi-saTvis, magram prokurorma gadawyvetilebis miRebis pro-cesSi aqtiurad unda iTanamSromlos dazaralebulTan da gaiTvaliswinos misi pozicia.


sasamarTlo sxdomaze saproceso SeTanxmebis ganxilvis procesSi dazaralebulis interesebi da samarTalwarmoe-baSi misi CarTuloba fragmentulia an saerTod ugulebe-lyofili. aRniSnuli sakanonmdeblo xarvezebTan erTad, praqtikis naklovanebiT da prokurorTa da mosamarTleTa

67 საქართველოს უზენაესის სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის გადაწყვეტილება, №392აპ-15, 24 მარტი, 2016.68 სისხლის სამართლის კოდექსი, 217-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი.69 სისხლის სამართლის კოდექსი, 217-ე მუხლის 11-ლი და მე-2 პუნქტები.

64

naklebi sensitiurobiTac aris ganpirobebuli. sasamarT-los mier damtkicebuli saproceso SeTanxmebebidan, 95 saqme exeboda sicocxlis, janmrTelobisa da sakuTrebis winaaRmdeg mimarTul danaSaulebs. Tumca, am saqmeebidan 65 (68%) SemTxvevaSi ise damtkicda saproceso SeTanxmeba, rom dazaralebulis poziciasa an mis interesebze prokurors ar usaubria da, Sesabamisad, proceszec ar ganxilula. 6 (6%) SemTxvevaSi gaJRerda dazaralebulisaTvis danaSau-lis Sedegad warTmeuli nivTebis dabrunebis sakiTxi. mx-olod 24 (25%) SemTxvevaSi warmoadgina braldebis mxarem dazaralebulTan konsultaciis gavlis oqmi an gaaJRera misi pozicia piris dasjasTan dakavSirebiT.

monitoringis Sedegebi satransporto danaSaulebTan daka-vSirebul danaSaulebze

sainteresoa, rom sasamarTlos mier damtkicebuli sap-roceso SeTanxmebebidan 14 saqme exeboda satransporto danaSaulebs, romlebsac adamianebis janmrTelobis sx-vadasxva xarisxis dazianeba an maTi gardacvaleba mohyva. umetes SemTxvevaSi (10 saqmeSi _ 71%) ise damtkicda sap-roceso SeTanxmeba, rom dazaralebulis pozicia, zianis anazRaurebis an masTan konsultaciis gavlis sakiTxebi procesze ar ganxilula. dazaralebulis WeSmarit inter-esebze xazgasma arc sami pirovnebis gardacvalebis saqmeSi momxdara. rac Seexeba gamoyenebul sasjelebs, yvela SemTx-vevaSi damnaSavis mimarT arasapatimro sanqciebi iyo gamoy-enebuli pirobiTi msjavris an/da jarimis saxiT. sagulisx-moa, rom daniSnul samarTlian sasjels didi mniSvneloba aqvs zogadi prevenciis gatarebis kuTxiT, raTa Tavidan iyos acilebuli sxva pirTa mxridan msgavsi xasiaTis dan-aSaulebis Cadena. imavdroulad, avtosagzao SemTxvevaTa Tavidan acileba saxelmwifos swori samarTlebrivi poli-tikis nawilia.70 marTalia, sasjelis dakisrebisa da miRe-buli gadawyvetilebebis Sinaarsobrivi mxaris Seswavla am kvlevis farglebs miRmaa, Tumca, is faqti, rom yvela

70 თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთა პალატის განაჩენი, №1/ბ-204-14, 28 მაისი, 2014.

65

SemTxvevaSi lmobieri da naklebad mkacri sanqciebi iyo gamoyenebuli, badebs kiTxvebs, ramdenad efeqturad Seasrulebs es midgomebi zogadi prevenciis rols am tipis danaSaulebTan mimarTebiT.

2.5. advokatis monawileoba saproceso SeTanxmebis sasamarTlo ganxilvis procesSi

braldebulis dacvis ufleba warmoadgens umniSvnelovanes garants sisxlis samarTalwarmoebis dros. calkeul SemTx-vevebSi, maT Soris, saproceso SeTanxmebis gaformebis dros kanonmdebloba imperatiulad moiTxovs, rom braldebuls hyavdes advokati, radgan zogjer mas ar ZaluZs, saTanadod daupirispirdes braldebis mxares.71 saproceso SeTanxme-bis SeTavazebis dawyebis momentidan advokatis ZiriTadi movaleobaa braldebulisaTvis kvalificiuri iuridiuli konsultaciis gaweva. marTalia, sasamarTlo proceseb-ze advokati moklebulia SesaZleblobas, amtkicos piris udanaSauloba an braldebulisaTvis SeRavaTiani pirobeb-is gamoyeneba, Tumca, advokatis mxardaWera gamoixateba iuridiuli daxmarebisa da kvalificiuri konsultaciis gawevaSi. advokati valdebulia, droulad da srulyofi-lad moaxdinos braldebulis informireba misi uflebebis, mosalodneli riskebis, sasjelebisa da Casatarebeli sa-marTlebrivi procedurebis Sesaxeb.


sasamarTlo procesebze daswrebis Sedegad, zogierT SemTx-vevaSi, gamovlinda advokatebis araeTikuri, xarveziani saqmianoba da braldebulis saukeTeso interesebis mimarT arakeTilsindisieri damokidebuleba. agreTve, calkeul SemTxvevebSi, gamovlinda advokatis arakompetenturi da daudevari saqcieli calkeul procedurul sakiTxebTan mimarTebiT.

71 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 45-ე მუხლის „ვ“ ქვეპუნქტი.

66

aRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTebi

saproceso SeTanxmebis erT-erT sxdomaze advokatma sasamarTlos ganucxada, rom braldebulTan sapro-ceso SeTanxmebaze molaparakebis procesSi hqonda konsultaciebi da gaacno kanoniT gaTvaliswinebu-li uflebebi. Tumca, procesis dawyebamde gairkva, rom advokatma Tavis dacvis qveS myofi pirvelad sasamarTlo sxdomaze naxa, radgan advokatma bral-debuls mimarTa: „veranairad ver SevZeli, procesam-de menaxe, Zalian dakavebuli kvira mqonda.“

saproceso SeTanxmebis ganxilvis erT-erT sxdomaze advokati telefonSi iyureboda, rac tovebda STabe-Wdilebas, rom procesis mimdinareobas ar usmenda. mogvianebiT man furclisgan TviTmfrinavi gaakeTa da xelSi atrialebda. Tumca, mosamarTles sasamarTlo darbazSi advokatis amgvari Seuferebeli qmedebebi ar SeuniSnavs.

amdenad, zemoxsenebuli SemTxvevebi mianiSnebs saproceso SeTanxmebis mimarT arajansaR damokidebulebasa da yvela im komponentis saTanadod gauTvaliswineblobaze, rom-lebic mniSvnelovania procesis monawileTa uflebebis da-sacavad.

67

VIII. winasasamarTlo sxdomebze mtkicebulebaTa dasaSveboba

1. Sesavali

winasasamarTlo sxdomaze sasamarTlo arkvevs im mtkice-bulebaTa dasaSvebobis sakiTxs, romlebic ZiriTad sxdom-aze ganixileba. es etapi ukiduresad mniSvnelovania, radgan mxolod dasaSveb mtkicebulebebze dayrdnobiT gamoaqvs mosamarTles ganaCeni saqmis arsebiTi ganxilvis Sedegad. garda amisa, am etapzeve miiReba gadawyvetileba, sisxlis-samarTlebrivi devna Sewydes Tu saqmis ganxilva arsebiT-ad gagrZeldes.72 aRsaniSnavia, rom devnis Sewyvetis safuZ-velia ara mxolod arasakmarisi mtkicebulebebi, aramed saproceso kanonis arsebiTi darRvevac.

sasamarTlos gadawyvetileba winasasamarTlo sxdomaze dayenebuli Suamdgomlobis mimarT unda iyos obieqturi da miukerZoebeli orive mxaris mimarT. braldebulis uflebas miukerZoebel samarTalwarmoebaze aRiarebs saqarTvelos konstituciis 84-e muxli, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis me-6 muxli da garantirebulia saqarTvelos sis-xlis samarTlis saproceso kodeqsiT.

miuxedavad imisa, rom winasasamarTlo sxdomebi, rogorc wesi, exeba mtkicebulebaTa dasaSvebobas, mxareebs aseve SeuZliaT, daayenon sxva saxis Suamdgomlobebic.


winasasamarTlo sxdomebze, mtkicebulebebis dasaSvebo-bis nawilSi, mosamarTleTa araobieqturoba an romelime mxaris mimarT mikerZoebuli damokidebuleba, umetesad, ar dafiqsirebula. agreTve, sasamarTloebi, ZiriTadad, Tanabrad akmayofilebdnen rogorc braldebis, ise dacvis mxaris Suamdgomlobebs mtkicebulebaTa dasaSvebobis Tao-baze.

72 სასამართლომ უნდა შეწყვიტოს სისხლისსამართლებრივი დევნა, თუ ის ალბათობის მაღალი ხარისხით დაადგენს, რომ პროკურატურის მიერ წარმოდგენილი მტკიცებულებებით არ დასტურდება ბრალდებულის მიერ დანაშაულის ჩადენა.

68

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs am saangariSo periodSi sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetilebebis procen-tul maCvenebels braldebisa da dacvis mxaris mtkicebule-bebis dasaSvebobis Taobaze.

diagrama #12

rig SemTxvevebSi, mosamarTleebi dacvis mxaris sasargeblo gadawyvetilebebs iRebdnen da braldebulTa interesebis dacvas cdilobdnen. magaliTad, erT-erT sxdomaze bral-debulma, romelsac ar hyavda advokati, warmoadgina Sua-mdgomloba janmrTelobis Sesaxeb cnobis dasaSveb mtkice-bulebad miCnevis Taobaze. prokurorma mxari ar dauWira Suamdgomlobas da ganmarta, rom aRniSnuli mtkicebuleba braldebuls ar gadaucia prokurorisaTvis kanoniT dad-genil vadebSi. mosamarTlem gaarkvia, rom braldebulma ar icoda, rom braldebis mxaresTan mtkicebulebebi unda gae-cvala. Tumca, miuxedavad imisa, rom mtkicebulebebis gacv-lis wesi iyo darRveuli, mosamarTlem braldebulis Sua-mdgomloba daakmayofila da janmrTelobis Sesaxeb cnoba saqmes daurTo. Tumca, amasTan, dafiqsirda erTi SemTxveva, rodesac mosamarTlem daarRvia mxareTa Tanasworobisa da SejibrebiTobis principi da dacvis mxares waarTva erT-er-Ti mniSvnelovani saproceso ufleba.

69


erT-erT winasasamarTlo sxdomaze advokati iTxovda, rom sadavo gamxdariyo sxva saqmeze mosamarTlis mier miRebuli ganCineba. Tumca, amaze mosamarTles gaecina da RimiliT hkiTxa advokats, Tu rogor apirebda am mtkice-bulebis gamokvlevas? „ra, mosamarTles dahkiTxav?“ amis Semdeg advokats aRar mouTxovia mosamarTlis ganCinebis sadavod miCneva. mocemul garemoebebSi, mosamarTlem mxares araTu Suamdgomlobis dakmayofilebaze uTxra uari, aramed Suamdgomlobis dayenebac ki gadaafiqrebina da waarTva erT-erTi mniSvnelovani saproceso ufleba.

aRsaniSnavia, rom kidev ufro Semcirebulia dacvis mx-aris aqtiuroba rogorc prokuraturis mier warmodge-nili mtkicebulebebis dauSveblad cnobis nawilSi, ise dacvis mxaris mtkicebulebebis dasaSvebobis moTxovnas-Tan mimarTebiT. sainteresoa, rom am saangariSo periodSi gamovlinda sisxlissamarTlebrivi devnis Sewyvetis ori SemTxveva _ erT SemTxvevaSi devna Sewyda mosamarTlis ini-ciativiT, radgan ar arsebobda sakmarisi mtkicebulebebi piri gasamtyuneblad, xolo erT SemTxvevaSi _ prokurorma daayena Suamdgomloba devnis Sewyvetis Taobaze, romelic mosamarTlem daakmayofila.73

2.1. braldebis mxaris Suamdgomlobebi mtkicebule-bebis dasaSvebobis Taobaze

braldebis mxarem 273 SemTxvevaSi (sadac es SesaZlebeli iyo)74 daayena Suamdgomloba mtkicebulebebis dasaSvebobis Taobaze.

73 პროკურორმა წარმოადგინა სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის დასკვნა, რომლის მიხედვითაც, ბრალდებულს არ ჰქონდა გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღების უნარი და არ შეეძლო საკუთარი ქმედების მართლწინააღმდეგობის გააზრება. მოსამართლემ ბრალდებული სხდომის დარბაზიდან გაათავისუფლა და დაუნიშნა იძულებითი ფსიქიატრიული მკურნალობა 1 წლის ვადით.74 277 წინასასამართლო სხდომიდან, 2 შემთხვევაში შეწყდა სისხლისსამართ-ლებრივი დევნა, სადაც არ მომხდარა მსჯელობა მტკიცებულებების დასაშვებობის საკითზე, ხოლო, 2 შემთხვევაში საქმის განხილვა გადაიდო მანამ, სანამ ბრალდება შუამდგომლობას წარმოადგენდა.

70

dacvis mxaris pozicia prokuraturis Suamdgom-lobebTan dakavSirebiT mtkicebulebebis dasaSvebobis Sesaxeb:

266 (97%) SemTxvevaSi _ srulad dauWira mxari mtkice-bulebebis dasaSvebad cnobas;

4 (2%) SemTxvevaSi _ nawilobriv daeTanxma braldebis mxares mtkicebulebebis dasaSvebobis Taobaze;

3 (1%) SemTxvevaSi _ srulad ar dauWira mxari prokuro-ris Suamdgomlobas.

wina saangariSo periodTan SedarebiT, kidev ufro Semcire-bulia dacvis mxaris aqtiuroba braldebis mxaris mier war-modgenili mtkicebulebebis dauSveblad cnobis nawilSi. kerZod, 8%-dan 3%-mde Semcirda dacvis mxaris winaaRmde-goba prokuroris Suamdgomlobebze.

rac Seexeba sasamarTlos mier miRebul gadawyvetilebebs, prokuroris Suamdgomloba srulad dakmayofilda 270 (99%) SemTxvevaSi, xolo nawilobriv _ 2 (1%) SemTxvevaSi.75

2.2. dacvis mxaris Suamdgomlobebi mtkicebulebebis dasaSvebobis Taobaze

dacvis mxarem mxolod 47 (17%) SemTxvevaSi warmoadgina mt-kicebulebebi sasamarTloSi da moiTxova maTi dasaSvebad cnoba.76 aqedan, braldebis mxare 32 SemTxvevaSi (68%) sru-lad daeTanxma dacvas mtkicebulebebis dasaSvebobaze, 9 (19%) SemTxvevaSi nawilobriv dauWira mxari, xolo 6 (13%) SemTxvevaSi daayena Suamdgomloba dacvis mxaris mtkice-bulebebis dauSveblad cnobis Taobaze.

75 1 შემთხვევაში მოსამართლემ სხდომა გადადო და მტკიცებულებების დასაშვებობის საკითხზე არ უმსჯელია. 76 ვინაიდან 277 სხდომიდან 2 სხდომა გადაიდო, 2 შემთხვევაში სისხლისსამართლებრივი დევნა შეწყდა, სადაც არ მომხდარა მსჯელობა მტკიცებულებების დასაშვებობის საკითხზე, ხოლო 1 სხდომაზე მხოლოდ ბრალდების მხარის მტკიცებულებების დასაშვებობის საკითხი იყო განხილული და შემდეგ სხდომა გადაიდო, დაცვის მხარეს ობიექტური საშუალება ჰქონდა, 272 წინასასამართლო სხდომაზე ესარგებლა მტკიცებულებების დასაშვებობის შესაძლებლობით.

71

rac Seexeba sasamarTlos gadawyvetilebas, Suamdgom-lobebis umetesoba, kerZod, 44 (94%) Suamdgomloba dakmay-ofilda srulad, xolo 3 (6%) _ nawilobriv.

wina saangariSo periodTan SedarebiT, kidev ufro Semcire-bulia dacvis mxaris aqtiuroba mtkicebulebebis dasaSve-bobis moTxovnis nawilSi.77

amdenad, winasasamarTlo sxdomebi, wina saangariSo peri-odebis msgavsad, ZiriTadad, isev rutinulad mimdinare-obda. sasamarTlos mxridan, umetesad, ar gamovlenila romelime mxaris mimarT mikerZoebuli an araobieqturi damokidebuleba. agreTve, ar dafiqsirebula braldebis an dacvis mxaris Suamdgomlobis srulad dakmayofilebaze uaris Tqmis SemTxveva mtkicebulebebis dasaSvebobasTan mimarTebiT.

77 წინა საანგარიშო პერიოდში დაცვის მხარემ შემთხვევათა 31%-ში დააყენა შუამდგომლობა მტკიცებულებების დასაშვებობის შესახებ. ახლა ეს მაჩვენებლი 17%-მდეა შემცირებული.

72

IX. saqmis arsebiTi ganxilvis dros gamovlenili tendenciebi

1. sasamarTlo sxdomebis gaWianurebis problema

1.1. Sesavali

swrafi marTlmsajulebisa da gonivrul vadaSi gasa-marTlebis ufleba araerTi saerTaSoriso xelSekrulebiT Tu aqtiT gaTvaliswinebul mniSvnelovan uflebas war-moadgens. igi daculia adamianis uflebaTa da ZiriTad Tav-isuflebaTa dacvis evropuli konvenciiT,78 saerTaSori-so paqtiT samoqalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb79 da adamianis uflebaTa sayovelTao deklaraciiT.80 aseve, mniSvnelovania ministrTa sabWos gadawyvetileba 5/06, rom-lis mixedviTac, saxelmwifoebma unda „miaqcion yuradReba [...] marTlmsajulebis efeqturad ganxorcielebas da sasa-marTlo sistemis saTanadod marTvas.“81 swrafi marTlmsa-julebis ganxorcielebis mniSvnelobas xazs usvams gaeros adamianis uflebaTa komitetic.82

swrafi marTlmsajulebis sakiTxi araerTxel gamxdara adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos msjelobis sagani.83 sasamarTlos precedentuli samarTlis mixedviT, adgilobrivi kanonmdebloba unda uzrunvelyofdes calke sasamarTlo procesis Catarebis SesaZleblobas, romelic iqneboda efeqturi dacvis saSualeba procesis gaWianure-bis dros, xolo aseTi dacvis saSualebis ararseboba, Tav-isTavad, gamoiwvevda me-13 muxlis darRvevas.84

78 ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის ევროპული კონვენცია, მუხლი 6(1).79 საერთაშორისო პაქტი სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ, მუხლი 14(3)(გ).80 ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია, მუხლი 10.81 მინისტრთა საბჭოს გადაწყვეტილება 5/06, მინისტრთა საბჭოს მეთოთხმეტე შეხვედრა ბრიუსელში, (2006), პარ. 4.82 ზოგადი კომენტარი No.32, ციტატა ნაშრომიდან, შენ. 113, პარ. 27 და 35.83 ECHR , Philis v. Greece (no. 2) judgment of 27 June 1997, Portington v. Greece judgment of 23 September 1998, PANEK v. POLAND, Application no. 38663/9784 ECHR, KUDŁA v. POLAND, Application no. 30210/96

73

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mixedviT, bral-debuls aqvs ufleba, xeli miuwvdebodes swraf marTlmsa-julebaze, romelic unda ganxorcieldes kanonmdeblobiT dadgenil vadebSi. amasTan, pirs ufleba aqvs, uari ganacxa-dos am uflebaze, Tu es aucilebelia dacvis saTanadod momzadebisTvis. sasamarTlo valdebulia, prioritetulad ganixilos is sisxlis samarTlis saqme, romelSic bral-debulis mimarT aRkveTis RonisZiebis saxiT gamoyenebulia patimroba.85 amave kodeqsis mixedviT, pirveli instanciis sasamarTlos ganaCeni gamoaqvs winasasamarTlo sxdomis mosamarTlis mier saqmis arsebiTi ganxilvisaTvis gadace-mis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebidan araugvianes 24 Tvi-sa.86

sisxlis samarTlis saqmeebi zogjer wlebis ganmavloba-Si mimdinareobs ise, rom konkretuli Sedegi ar dgeba da marTlmsajuleba saTanadod ver xorcieldeba. procesebis aragonivruli vadiT warmoebis Sedegad, irRveva rogorc sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT gaTvaliswinebu-li vadebi, ise swrafi da efeqturi marTlmsajulebis mniSvnelovani saerTaSoriso standartebi.

saias sasamarTlo monitoringis Sedegad dafiqsirda, rom sasamarTlo procesebis TiTqmis naxevari dagvianebiT iw-yeba an ar xdeba procesis gadadeba, rac saqmis warmoebis aragonivruli vadiT gaWianurebis erT-erT mniSvnelovani ganmapirobebeli faqtoria.

1.2. procesis gadadeba

saangariSo periodSi dafiqsirda saqmis ganxilvis gadadeb-is uamravi SemTxveva, rac, rogorc wesi, saTanadod ar iyo dasabuTebuli, xandaxan ki, SegviZlia pirdapir vTqvaT, rom emsaxureboda saqmis warmoebis gaWianurebas.

434 arsebiTi ganxilvis sxdomidan, romelsac saias mon-itorebi daeswrnen, 207 SemTxvevaSi (48%) procesi gax-

85 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექი, მუხლი 8 (2,3).86 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 185(6).

74

snisTanave gadaido, ise, rom kanoniT gaTvaliswinebuli arcerTi saproceso moqmedeba ar yofila ganxorcielebu-li.

diagrama #13

• rac Seexeba procesis gadadebis mizezebs, liderobs erTi SexedviT obieqturi garemoeba _ molaparakeba saproceso SeTanxmebaze _ 27% (55 procesi). Tumca, ar-aerTma saqmem cxadyo, rom xSir SemTxvevaSi saproceso SeTanxmebaze molaparakeba warmoadgens procesis ga-dadebis sababs da ara _ realur mizezs. marTalia, aris SemTxvevebi, rodesac arsebobs saproceso SeTanxmebis gaformebis realuri interesi, Tumca, mxareebi arasa-Tanado gulmodginebiT epyrobian aRniSnul sakiTxs da ar cdiloben, rom molaparakebis procesi swrafad da gaWianurebis gareSe awarmoon.

75

erT-erT saqmeze, romelsac saias monitori daeswro, Catarebuli 3 procesidan samive gadaido. aqedan, ori _ saproceso SeTanxmebaze molaparakebis motiviT. aR-saniSnavia, rom pirvelad procesi gadaido 40 dRiT, ris Semdegac mxareebi gamocxaddnen procesze da kvlav aR-niSnes, rom damatebiTi dro sWirdebaT molaparakebisT-vis, ris gamoc procesi kidev 30 dRiT gadaido, Tumca, verc am vadaSi miaRwies SeTanxmebas. Semdegi procesi ukve prokuroris gamoucxadeblobis motiviT gadaido.

aseve, erT-erT saqmeze Tavad mosamarTlem ganmarta, rom weliwadze metia procesebi ideba, radgan mxareebi sap-roceso SeTanxmebis dadebaze miuTiTeben. aRniSnulis gamo, mosamarTlem mxareebs mosTxova, bolosdabolos garkveuliyvnen, apirebdnen Tu ara saproceso SeTanxme-bis gaformebas.

• aseve, xSiria sxdomebis gadadeba prokuraturis mowmeTa aryofnis gamo _ 20% (41 procesi). amis mizezad, proku-rori procesze, ZiriTadad, asaxelebda mxolod imas, rom ver SeZlo mowmeebis warmodgena. sxva damatebiT mizezebze msjelobas an raime mtkicebulebis ward-genas adgili ar hqonia. rig SemTxvevebSi, am safuZvliT zedized ramdenime sxdoma gadaido.

aRsaniSnavia saqme, romelSic, 4 procesidan, romelsac saias monitori daeswro, yvela sxdoma gaxsnisTanave, yovelgvari ganxilvis gareSe gadaido. aqedan 1 SemTxvevaSi mizezi iyo prokuroris gamoucxadebloba, 2 SemTxvevaSi _ prokuroris mowmeTa aryofna, xolo erT SemTxvevaSi _ advokatis aryofna.

sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobis mixedviT, mxare valdebulia, uzrunvelyos sakuTar mowmeTa gamocxa-deba.87 xolo im SemTxvevaSi, rodesac mowme uars ambobs ga-

87 სისლხის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 228 (1).

76

mocxadebaze, kanonmdebloba mxares aniWebs uflebamosile-bas, daayenos Suamdgomloba mowmis gamoZaxebis Taobaze, romlis dakmayofilebis SemTxvevaSi, mas ukve sasamarTlo gamoiZaxebs. gamoucxadeblobis SemTxvevaSi, SesaZlebelia mowmis iZulebiT miyvana.88

Sesabamisad, Tu prokurori ver axerxebs Tavisi mowmeebis sasamarTloSi warmodgenas, man unda gamoiyenos kanoniT gaTvaliswinebuli berketi, raTa es ar gaxdes procesis gaWianurebis safuZveli. amasTan, xSir SemTxvevaSi, sruli-ad ucnobi rCeba, daibara Tu ara prokurorma mowmeebi wi-naswar gonivruli vadiT adre da xom ar hqonda adgili mx-aris mier mowmeTa warmodgenasTan dakavSirebiT gulgril damokidebulebas.

• procesebis gadadebis kidev erT gavrcelebul mizezs warmoadgens advokatis aryofna _ 16% (32 sxdoma). aR-saniSnavia, rom rig SemTxvevebSi ucnobi iyo advokatis gamoucxadeblobis mizezi. aseve, miuxedavad imisa, rom advokatis gamoucxadeblobas sistematuri xasiaTi hqonda da araerT procesze hqonda adgili, mosamarT-leTa mxridan kanoniT gaTvaliswinebuli sanqciis89 ga-moyenebis SemTxveva TiTqmis ar dafiqsirebula. sisxlis samarTlis kanonmdebloba mxaris gamoucxadeblobas mx-olod sapatio mizeziT uSvebs.90 Sesabamisad, TiToeul SemTxvevaSi mniSvnelovania, rom msjelobis sagani gaxdes mxaris gamoucxadeblobis mizezebi. agreTve, dafiqsirda SemTxvevebi _ 5% (10 sxdoma) _ rodesac

88 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 149 .89 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 190(1) - თუ ადვოკატი არ გამოცხადდა სასამართლო სხდომაზე, სასამართლო ბრალდებულის დაცვას უზრუნველყოფს სახელმწიფოს ხარჯზე, ამ კოდექსით დადგენილი წესით და გადადებს საქმის განხილვას გონივრული ვადით, მაგრამ არა უმეტეს 10 დღისა. სასამართლო უფლებამოსილია, მომდევნო სხდომაზე კიდევ ერთხელ გადადოს საქმის განხილვა არა უმეტეს 5 დღით, თუ დაცვის მხარე წარმოადგენს მოტივირებულ შუამდგომლობას, რომელშიც დასაბუთებულია ადვოკატის გამოუცხადებლობის ობიექტური მიზეზი. შუამდგომლობის წარმოუდგენლობის, წარმოდგენილი შუამდგომლობის დაუკმაყოფილებლობის ან დაკმაყოფილების შემდეგ ადვოკატის კვლავ გამოუცხადებლობის შემთხვევაში, სხდომა გრძელდება იურიდიული დახმარების შესაბამისი სამსახურის ადვოკატის მონაწილეობით.90 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი. მუხლი 3 (18).

77

saqmeSi arsebuli advokati Seicvala sxva advokatiT. axlad daniSnuli advokatebi, rogorc wesi, iTxovdnen garkveul vadas saqmis masalebis gasacnobad, rac, Tavis mxriv, kvlav procesis gadadebas iwvevda. ra Tqma unda, advokatis Secvla braldebulis uflebaa, Tumca, aR-niSnuli uflebiT sargebloba procesis gaWianurebis safuZveli ar unda xdebodes. amas pirdapir moiTxovs sisxlis samarTlis saproceso kanonmdebloba.91

advokatis gamoucxadebloba erT-erT saqmeze badebda procesis ganzrax gaWianurebis eWvs. saias monitori aRniSnul saqmeze daeswro 6 process, romelTagan 5 advokatTa gamoucxadeblobis gamo gadaido, xolo erTi _ saproceso SeTanxmebaze molaparakebis motiviT.

• sxva mizezebSi _ 10% (21 sxdoma) _ erTiandeba iseTi miz-ezebi, rogorebicaa teqnikuri xarvezis arseboba, sax-azino advokatis daniSvna, advokatis Secvla, procesis monawilis janmrTelobis mdgomareoba, prokuroris treningebSi monawileoba da sxva.

• fiqsirdeba SemTxvevebi, rodesac procesis gadadeba prokuroris gamoucxadeblobiT aris ganpirobebuli _ 8% (16 sxdoma). aRsaniSnavia, rom aqac, rogorc wesi, ar xdeba sakiTxis gamorkveva da gamoucxadeblobis mizeze-bis saTanado kvleva, aseve, arasapatio gamoucxadeblo-bis SemTxvevaSi _ kanoniT gaTvaliswinebuli RonisZie-bebis ganxorcieleba.92 prokuroris gamoucxadeblobis msgavsi Sedegi dgeba maSin, rodesac saqmeze cxaddeba ara saqmis mwarmoebeli prokurori, aramed sxva proku-

91 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 42(1) - „ადვოკატის შეცვლის მოტივით სასამართლო განხილვის გადადება დაუშვებელია, თუ ეს მიზნად ისახავს სასამართლო განხილვის გაჭიანურებას და მისთვის ხელის შეშლას.“92 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 190 (3) - პროკურორის გამოუცხადებლობისას სასამართლო გადადებს საქმის განხილვას გონივრული ვადით, მაგრამ არა უმეტეს 10 დღისა და ამას აცნობებს საქართველოს მთავარ პროკურატურასა და ზემდგომ პროკურორს, რომელიც ვალდებულია, მომდევნო სხდომაზე უზრუნველყოს პროკურორის მონაწილეობა და სასამართლოს აცნობოს გამოუცხადებლობის მიზეზი.

78

rori, romelic ambobs, rom ar icnobs saqmis masalebs da iTxovs sxdomis gadadebas, rac, rogorc wesi, upirobod kmayofildeba _ 4% (9 sxdoma).

• dafiqsirda SemTxvevebi _ 4% (9 sxdoma) _ rodesac arapa-timari braldebulebi Tavad ar gamocxaddnen sxdomaze. rig SemTxvevebSi, maT hyavdaT advokatebi, Tumca, isini acxadebdnen, rom ar icodnen, surdaT Tu ara bral-debulebs maT gareSe sxdomis gagrZeleba. aRniSnulis gamo xdeboda sxdomebis gadadeba yovelgvari mizezisa da axsna-ganmartebis wardgenis gareSe.

• rig SemTxvevebSi _ 2% (5 sxdoma) _ procesis gadadeb-is mizezi iyo mxareTa moumzadebloba (2 SemTxvevaSi dacvis mxare, 3 SemTxvevaSi – braldebis mxare). pro-cesze gamocxadebuli mxareebi miuTiTebdnen, rom ar hqondaT momzadebuli Sesavali Tu daskvniTi sityva. aRniSnuli calsaxad gamoxatavs samarTalwarmoebis mi-marT upasuxismgeblo damokidebulebas.

• dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac monitorebisTvis uc-nobi darCa procesis gadadebis mizezi _ 2% (5 sxdoma). rig SemTxvevaSi procesi mxaris sxva procesSi monawile-obis gamo gadaido _ 2% (4 sxdoma).

1.2.2. procesis dagvianebiT dawyeba

monitoringis Sedegad dakvirvebuli 434 sasamarTlo sxdo-midan 174 (40%) dagvianebiT daiwyo. 45 sxdomis (10%) SemTx-vevaSi ki, sxvadasxva mizezis gamo, saias monitorebisTvis ucnobi darCa, droulad daiwyo Tu ara saqmis ganxilva.

aRsaniSnavia, rom procesebi xandaxan saaTze meti droiTac ki gviandeboda.

procesis dagvianebiT dawyeba, rogorc wesi, ar xdeba msje-lobis sagani. arc mxareebis da arc mosamarTlis mier dagvi-anebis Taobaze ar keTdeba Sesabamisi ganmartebebi da, saer-Tod, aRniSnuli naklebad mniSvnelovan sakiTxad aRiqmeba, miuxedavad imisa, rom saaTze meti xniT dagvianebiT proce-

79

sis gaxsna araerT problemas iwvevs,93 sabolood ki, mis ga-Wianurebas uwyobs xels.

diagrama #14

rac Seexeba dagvianebis mizezebs, monitoringis Sedegebis mixedviT, procesis dagvianebiT dawyeba, umetes SemTxveva-Si _ 52% (90 sxdoma) _ mosamarTlis dagvianebam gamoiwvia.94

31 sxdomis (18%) dagvianebiT dawyeba gamowveuli iyo mxare-Ta dagvianebiT, xolo 24 sxdomis (14 %) dagvianebiT dawyeb-is mizezi gaxda sxdomis darbazSi sxva procesis gagrZel-eba. iyo SemTxvevebi, rodesac monitorebisTvis procesis dagvianebiT dawyebis mizezi ucnobi darCa _ 8% (14 sxdoma). rig SemTxvevebSi, dagvianeba iseTi obieqturi garemoebiT iyo ganpirobebuli, rogoricaa mosamarTlis an procesis romelime monawilis sxva procesze yofna _ 6% (11 sxdoma). sxva mizezebSi ki _ 2% (4 procesi) _ erTiandeba iseTi mize-zebi, rogorebicaa teqnikuri xarvezi, Tarjimnis dagviane-ba, mowmis dagvianeba da a.S.

93 პროცესის დაგვიანებით დაწყებით, სასამართლოების გადატვირთულობიდან გამომდინარე, მოსამართლეებს, რომლებსაც ისედაც გადატვირთული გრაფიკი აქვთ და ერთ დღეს რამდენიმე პროცესი აქვთ ჩანიშნული, უწევთ დაგვიანებით დაწყებული პროცესის მალე დასრულება ან შემდეგ პროცესზე დაგვიანება.94 აღსანიშნავია, რომ ამ რიცხვში არ შედის მოსამართლის სხვა პროცესზე ყოფნის შემთხვევები და ისინი ცალკეა დათვლილი.

80

saboloo jamSi, SegviZlia vTqvaT, rom mxareTa dagvianeba da procesebis gadadeba aferxebs swrafi marTlmsajulebis ganxorcielebas da warmoadgens procesebis gaWianurebis mniSvnelovan safuZvels.

2. mxareTa SejibrebiTobasa da TanasworobaSi Careva

2.1. Sesavali

mxareTa SejibrebiTobisa da Tanasworobis principi gan-mtkicebulia rogorc saqarTvelos konstituciiT,95 ise sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT.96 dRes moqmedi sisxlis samarTlis procesi agebulia mxareTa Sejibrebi-Tobisa da Tanasworobis principze, rac gulisxmobs imas, rom mtkicebulebaTa mopoveba da sasamarTloSi wardge-na mxolod mxareTa prerogativaa. sasamarTlos ekrZaleba mtkicebulebaTa mopoveba da gamokvleva damoukideblad.97 mosamarTles, maT Soris, ra Tqma unda, ekrZaleba mowmis da-kiTxva. mosamarTles mowmeTaTvis kiTxvis dasmis ufleba mxolod gamonaklis SemTxvevaSi aqvs, rodesac es aucilebe-lia samarTliani sasamarTlos uzrunvelsayofad. am SemTx-vevaSic kanoni mosamarTles ar aniWebs srul diskrecias, aramed igi SezRudulia mxareTa TanxmobiT. aRniSnuli gamarTlebulia im safuZvliT, rom mosamarTle SejibrebiT sisxlis samarTlis procesSi asrulebs neitraluri arbi-tris rols, rac winaaRmdegobaSi modis mowmisTvis kiTxvis dasmasTan, radgan kiTxva SeiZleba romelime mxaris inter-esebs emsaxurebodes.

saangariSo periodSi procesis dakvirvebam cxadyo, rom mosamarTleebi, ZiriTadad, ar sargebloben kiTxvis dasmis uflebiT, Tumca, dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac mosa-marTlem kiTxvebi mxareTa nebarTvis gareSe dausva mow-meebs an sxvagvarad Caeria mxaris kompetenciebSi.

95 საქართველოს კონსტიტუცია, მუხლი 85(გ).96 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 9.97 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 25 (2).

81

2.2. sasamarTlo sxdomebis analizi

mosamarTlem sul 32 SemTxvevaSi dausva kiTxvebi mowmeebs. dadebiTad aRsaniSnavia, rom 12 SemTxvevaSi (37%) kiTxvis dasma kanonis sruli dacviT ganxorcielda, kerZod, arse-bobda rogorc mxareTa Tanxmoba, aseve, Tavisi bunebidan gamomdinare, kiTxva iyo damazustebeli. Tumca, mainc Sein-iSneboda darRvevebi. kerZod, 8 kiTxva (26%), marTalia, iyo damazustebeli xasiaTis, Tumca, mosamarTles mxareebisgan nebarTva ar auRia. kiTxvebis nawili ki, kerZod, 12 kiTxva (37%), iyo ara damazustebeli, aramed sruliad axali kiTxva da, faqtobrivad, adgili hqonda mosamarTlis mxridan mow-mis dakiTxvas.

erT-erT SemTxvevaSi, mosamarTlem araTu mxareTa nebarT-vis gareSe awarmoa xelaxali dakiTxva, aramed Tavisi Se-fasebac gamoTqva konkretul garemoebebTan dakavSirebiT.

aseve, dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac mosamarTle sx-vagvarad ereoda mxareTa kompetenciaSi. magaliTad, TaR-liTobis erT-erT saqmeze mosamarTle ukmayofilo darCa prokuroris mier mowmis dakiTxviT da prokurors mimarTa, rom mowmisgan veraferi gaigo da normalurad daekiTxa. aseve, prokurors miuTiTa, rom Semdeg procesze waredgina dokumentebi, razec mowme saubrobda. garda amisa, proku-rorma orjer ganacxada, rom daasrula mowmis dakiTxva, Tumca, mosamarTlis SeniSvnebze kvlav agrZelebda dak-iTxvas, rac azianebda braldebulis interesebs. imave mosa-marTlem prokurors Seawyvetina dazaralebulis pirdapi-ri dakiTxva da mxareTa winaswari nebarTvis gareSe dausva mowmes xuTi SekiTxva.

erT-erT saqmeze mosamarTle prokurorTan Sedioda kamaT-Si, kerZod, sTxovda axsna-ganmartebas, Tu ratom hqonda mtkicebulebaTa nusxaSi advokatis Suamdgomloba, bral-debis Sesaxeb dadgenileba, ganCineba, ganaCeni da saqmesTan dakavSirebuli sxva dokumentebi, rac, garkveulwilad, inkviziciuri procesis elementebs Seicavda. mosamarTlem prokurors isic ki uTxra: „gnaxav erTi, rogor gamoikvlev advokatis Suamdgomlobas?!“ ganCinebas rogor gamoikv-lev, ra, mosamarTles dahkiTxav?“ amgvari damokidebuleba mxaris strategiisa Tu saqmis mTliani msvlelobis mimarT

82

garkveulwilad scildeba neitralurobis principsa da mosamarTlis qcevis Sesabamis wesebs.

erT-erT saqmeze, rodesac prokurorma gaaprotesta dacvis mxaris mier dasmuli kiTxva, mosamarTlem, imis nacvlad, rom daekmayofilebina an ar daekmayofilebina protesti, Tavad dausva mowmes igive Sinaarsis kiTxva. aseve, adgili hqonda araerT SemTxvevas, rodesac mosamarTle dayenebul Suamdgomlobaze meore mxares ar aZlevda poziciis dafiq-sirebis saSualebas da ise iRebda gadawyvetilebas, rac ewinaaRmdegeba sisxlis samarTlis saproceso kanonmde-blobas.

saboloo jamSi, SegviZlia vTqvaT, rom procesebze adgili hqonda mxareTa SejibrebiTobisa da Tanasworobis dar-Rvevis garkveul SemTxvevebs, rac gamoixateboda kiTxvis dasmis uflebiT aramarTlzomier sargeblobasa an mxaris kompetenciaSi sxvagvarad CarevaSi.

3. mosamarTlis mier uflebaTa ganmarteba

3.1. Sesavali

sisxlis samarTalwarmoebisas procesis monawileebi aR-Wurvilni arian mTeli rigi uflebebiTa da movaleobebiT. procesis sxva monawileebisgan gansxvavebiT, braldebu-li, rogorc samarTalwarmoebis mTavari subieqti, sarge-blobs specifikuri da eqskluziuri uflebebiT, rogor-icaa, magaliTad, dumilis ufleba, TviTinkriminaciisgan dacvis ufleba, dacvis ufleba da sxva. mosamarTlis erT-erT Zalian mniSvnelovan rols swored aRniSnuli ufle-bebis Sesaxeb braldebulisTvis sruli da amomwuravi gan-martebis micema warmoadgens. braldebuli, romelsac, rig SemTxvevaSi, SeiZleba sulac ar hyavdes advokati, mokle-bulia imis SesaZleblobas, rom srulyofilad flobdes in-formacias Tavisi uflebebis Sesaxeb. mniSvnelovania, rom mosamarTlem procesis monawileebs, gansakuTrebiT ki _ braldebulebs, srulyofilad da naTlad ganumartos maTi uflebebi.

83


dadebiTad aRsaniSnavia, is faqti, rom saangariSo period-Si mosamarTleebi, rogorc wesi, icavdnen procesis for-malur mxares da aqveynebdnen informacias rogorc gansax-ilveli saqmis, ise braldebis arsisa da mxareTa vinaobis Sesaxeb. aseve, uflebebi met-naklebad srulyofilad gani-marteboda.

uflebebis ganmartebis sakiTxi dRis wesrigSi idga 69 SemTxvevaSi (aRsaniSnavia, rom uflebebis ganmarteba xdeba mxolod pirvel da ara _ yovel sxdomaze). aqedan SemTxveve-bis 28%-Si (19) arasrulad an saerTod ar moxda uflebaTa ganmarteba. danarCen _ 72%-Si (50 procesi) _ braldebuls uflebebi ganemarta srulyofilad.

fiqsirdeba SemTxvevebi, rodesac mosamarTleebi bral-debulebs ar umartaven: dacvis uflebas; uflebas _ Cveneba miscen, rogorc mowmeebma; uflebas _ Tavad ganaxorcielon sakuTari Tavis dacva da sxva. es ki, winaaRmdegobaSi modis sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobasTan.98 or SemTxvevaSi mosamarTlem braldebuls mxolod acilebis dayenebis ufleba ganumarta. iyo SemTxveva, rodesac bral-debuls, romelic danaSauls aRiarebda, mosamarTlem ar ganumarta, rom igi ar aris SezRuduli gamoZiebaSi bralis aRiarebiT, rasac SeuZlia, seriozulad daazianos dacvis mxaris interesebi.99

erT-erT saqmeSi mosamarTlem aRniSna, rom orive bral-debuls erTdroulad ganumartavda uflebebs, rac pirda-pir winaaRmdegobaSi modis sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobasTan.100

aseve, dafiqsirda SemTxvevebi (2 saqme), rodesac, marTa-lia, srulyofilad moxda uflebebis ganmarteba, Tumca, es ganxorcielda sakanonmdeblo enaze, ramac gaaCina eWvi, rom braldebuli ganmartebis arss saTanadod ver Caswvdeboda.

98 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 230.99 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 230(2).100 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 230(1).

84

4. mosamarTlis mier wesrigis dacva

4.1. Sesavali

mosamarTlis mniSvnelovan valdebulebas sxdomis dar-bazSi wesrigis dacva warmoadgens.101 sisxlis samarTlis saproceso kanonmdebloba mosamarTles aZlevs araerT samarTlebriv saSualebas,102 raTa sxdomis darbazSi wesri-gi daamyaros, rasac, Tavis mxriv, procesis srulyofilad da samarTlianad warmarTvisTvis gadamwyveti mniSvneloba aqvs.


saangariSo periodSi dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac mo-samarTleebi saTanadod ver uzrunvelyofdnen procesze wesrigis dacvas, riTac xeli eSleboda procesis normalu-rad warmarTvas.

erT-erT saqmeze procesis msvlelobisas advokatma ram-denjerme uxeSi da xmamaRali toniT mimarTa mowmes, razec prokurorma sasamarTlos sTxova, Sesabamisi zomebi mieRo. advokati mowmes uyviroda da ar acdida pasuxebis gacemas. braldebis mxaris ganmartebiT, irRveoda SejibrebiTobis principi, vinaidan fizikurad SeuZlebeli xdeboda mowmis mier gacemuli pasuxebis gageba. sagulisxmoa, rom mosa-marTle aRniSnulTan dakavSirebiT sakmaod lmobieri iyo, riTac, nawilobriv, safrTxe Seuqmna mxareTa SejibrebiTo-basa da Tanasworobas. msgavsi situacia dafiqsirda kidev erT saqmeze, sadac mosamarTle saTanadod da adekvaturad ver icavda mowmis interesebs da ver uzrunvelyofda wes-rigis damyarebas sxdomis darbazSi.

garda amisa, iyo SemTxvevebi, rodesac mosamarTleebi ara-Tu ver icavdnen wesrigs sxdomaTa darbazSi, aramed Tav-adve gvevlinebodnen sasamarTlosTvis Seuferebeli qcevis subieqtebad. erT-erT saqmeze mosamarTlem advokatebs uy-vira _ `gaCumdiT axla orive, Tqveni xma aRar gavigono“ da

101 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 23.102 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, მუხლი 85(2).

85

magidaze xeli daartya. aseve, dafiqsirda SemTxveva, rode-sac mosamarTlem uyvira prokurors. amave saqmeSi sxdomaze damswre pirma ukmayofileba gamoxata mowmis mimarT, ris sapasuxodac mandaturma igi darbazidan gaaZeva, mosamar-Tles ki aranairi reagireba ar mouxdenia. unda aRiniSnos, rom mandaturs mosamarTlis miTiTebis gareSe sxdomis dar-bazidan damswre piris gaZevebis ufleba ar hqonda. sisxlis samarTlis saproceso kanonmdebloba am uflebas mxolod sxdomis Tavmjdomares akisrebs. Sesabamisad, mandaturs es qmedeba ara Tavisi iniciativiT, aramed mosamarTlis gad-awyvetilebis safuZvelze unda ganexorcielebina.

5. braldebulis mimarT vizualurad damamcirebeli RonisZiebis gamoyeneba

udanaSaulobis prezumfciis darRvevis erT-erT saxes pa-timari braldebulis mimarT vizualurad damamcirebeli garemoebis gamoyeneba warmoadgens. saangariSo period-Si, msgavsi tipis usafrTxoebis zomebis daweseba tovebda STabeWdilebas, rom braldebulebi iyvnen saSiSi damna-Saveebi, romelTaganac saWiro iyo sazogadoebis dacva. es ki, zians ayenebda udanaSaulobis prezumfciis dacvis prin-cips.103 aRniSnul sakiTxze yuradReba gamaxvilebulia OSCE/ODIHR-is sasamarTlo monitoringis angariSSi. gaeros adami-anis uflebaTa komitetis Tanaxmad, nebismier pirs, romel-sac brali edeba danaSaulSi, unda moepyron udanaSaulobis prezumfciis principebis Sesabamisad, rac gulisxmobs, rom „braldebulebi, Cveulebriv, ar unda SeboWon borkilebiT, ar unda Casvan sakanSi sasamarTlo procesebis msvlelobi-sas da ar unda warmoadginon sasamarTlos winaSe, rogorc saSiSi damnaSaveebi.“104

adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo Tavis ramdenime gadawyvetilebaSi exeba sasamarTlo procesze braldebul-Ta mimarT mopyrobis imgvar sakiTxebs, ramac, SesaZloa, sazianod imoqmedos udanaSaulobis prezumfciaze da ga-moiwvios piris mimarT damamcirebeli mopyroba. magal-

103 OSCE/ODIHR, სასამართლო მონიტორინგის ანგარიში, საქართველო, პ.108.104 ზოგადი კომენტარი N.32, ციტატა ნაშრომიდან, 113, პარ. 30.

86

iTad, erT saqmeze dadginda, rom sasamarTlo procesze braldebulTa mosaTavseblad rkinis saknebis gamoyenebam „SesaZloa Cveulebriv mayurebels afiqrebinos, rom igi aris ukiduresad saSiSi damnaSave.“105 sxva saqmeze sasamarT-lom daaskvna, rom `aseTi zomis daweseba verasodes iqneba gamarTlebuli adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos me-3 muxliT, radgan es warmoadgens Rirsebis Semlaxvel mopyrobas.“106

saangariSo periodSi patimar braldebulebTan mimarTebiT dafiqsirda vizualurad damamcirebeli RonisZiebebis ga-moyenebis SemTxvevebi. kerZod, arsebiTad saqmis ganxilvis sxdomebidan sul 99 SemTxvevaSi iyo procesze patimari braldebuli warmodgenili, aqedan 41 procesze (41%) ga-moyenebuli iyo sxvadasxva saxis vizualurad damamcirebe-li RonisZieba, maT Soris: sxdomis msvlelobis dros galia-Si ganTavseba (30 procesi), xisa da SuSis boqsSi ganTavseba (7 procesi) da xelborkili (4 procesi).

marTalia, mTel rig SemTxvevebSi, braldebulis mimarT ze-moaRniSnuli RonisZiebis gamoyeneba SesaZloa ukavSird-ebodes usafrTxoebis dacvas, Tumca, procesze naklebad rCeboda STabeWdileba, rom is riskebi, romlebic SeiZle-ba amgvari RonisZiebis gamoyenebis safuZveli gaxdes, iyo individualur doneze gazomili da Sefasebuli. kerZod, braldebulebis qceva ar iyo sasamarTlosTvis Seuferebe-li an agresiuli, aseve, ar Canda nasamarTlobis komponenti an sxva garemoeba, romelic potenciuri safrTxis maCven-ebeli iqneboda. msgavsi RonisZiebebi gamoiyeneboda, ZiriT-adad, TbilisSi da naklebad _ sxva qalaqebSi, rac badebda eWvs, rom maTi gamoiyeneba xdeboda yovelgvari individua-luri garemoebis Sefasebisa da safrTxis saTanadod gazom-vis gareSe.

amrigad, msgavsi RonisZiebis gamoyeneba mxolod maSin unda iyos daSvebuli, rodesac arsebobs braldebulis mxridan gaqcevis mcdelobis an sxva aramarTlzomieri qmedebis ganxorcielebis aSkara da realuri safrTxe.

105 ფირუზიანი სომხეთის წინააღმდეგ, ECtHR, 26 ივნისი 2012, პარ 73.106 OSCE/ODIHR, სასამართლო მონიტორინგის ანგარიში, საქართველო, პ.99.

87

6. ganaCeni

sasamarTlo monitoringis farglebSi saias monitorebi daeswrnen 434 arsebiTi ganxilvis sxdomas, romelTaganac 67 saqmeze dadga ganaCeni. aqedan, SemTxvevaTa 99%-Si gamot-anili iyo gamamtyunebeli ganaCeni, xolo 1%-Si _ nawilo-briv gamamtyunebeli/nawilobriv gamamarTlebeli. rac Se-exeba gamamarTlebel ganaCens, saias sasamarTlo monitor-ingis me-11 saangariSo periodSi ar dafiqsirebula.

diagrama #15

88

rekomendaciebi

yvela wina saangariSo periodisa da bolo dakvirvebis Sedegebis gaTvaliswinebiT, saiam moamzada Semdegi re-komendaciebi:

1. saerTo sasamarTloebs

• sasamarTloebma unda isargeblon maTTvis miniWebuli diskreciuli uflebiT aRkveTis RonisZiebis Sefarde-basTan dakavSirebiT. mosamarTleebma ufro xSirad unda gamoiyenon naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebebi (al-ternatiuli RonisZiebebi, patimrobisa da giraos gar-da) Sesabamis SemTxvevebSi an saerTod uari Tqvan aRkve-Tis RonisZiebis gamoyenebaze, rodesac prokurori ver asabuTebs misi gamoyenebis aucileblobas. aseve, sasa-marTloebma unda moiTxovon prokuraturisgan aRkve-Tis RonisZiebis Suamdgomlobis ufro meti dasabuTeba da braldebis mxares unda daakisron mtkicebis tvirTi;

• patimroba, rogorc aRkveTis RonisZieba, gamoyenebuli unda iyos mxolod ukidures SemTxvevaSi, rodesac sxva naklebad mkacri RonisZieba ver uzrunvelyofs aRkve-Tis RonisZiebis miznebs. upiratesoba yovelTvis unda mieniWos uflebis SezRudvis SedarebiT msubuq formas;

• sasamarTlom mxolod safuZvliani Semowmebis Semdeg unda daakanonos gadaudebeli aucileblobiT Catare-buli Cxrekisa da amoRebis Suamdgomlobebi;

• mosamarTleebma yvela SemTxvevaSi jerovnad unda ganax-orcielon TavianTi ufleba-movaleobebi saproceso SeTanxmebis sxdomebze, srulyofilad unda ganumar-ton braldebulebs kanonmdeblobiT gaTvaliswinebu-li uflebebi da gamoikvlion, ramdenad samarTliani da kanonieria mxareebis mier gansazRvruli sasjeli, raTa ar arsebobdes eWvebi sasjelisa da danaSaulis propor-ciulobasTan dakavSirebiT;

• procesis gaWianurebis Tavidan acilebis mizniT, sasa-marTlos mier mxaris dagvianebisa Tu gamoucxadeblo-bis safuZvlebi gamokvleuli unda iyos siRrmiseulad

89

da, arasapatio mizezis arsebobis SemTxvevaSi, gamoy-enebul unda iyos kanoniT gaTvaliswinebuli sanqciebi;

• mniSvnelovania, rom mosamarTlem yvela SemTxvevaSi da-icvas neitralurobis principi da sxvadasxva formiT ar moaxdinos mxareTa funqciebSi SeWra an uflebamosile-bebis gadameteba. amasTan, mowmis mimarT kiTxvis dasmis uflebiT sargeblobisas, zedmiwevniT daicvas kanonis moTxovnebi;

• aucilebelia, rom mosamarTleebma srulyofilad da ga-sagebad ganumarton braldebulebs maTi yvela ufleba;

• mosamarTleebma unda gamoiyenon yvela Tanazomieri RonisZieba sasamarTlo darbazSi wesrigis dacvis uz-runvelsayofad, raTa mxareebs xeli ar SeeSaloT saku-Tari poziciebis srulyofilad warmodgenaSi;

• sasamarTloebma unda uzrunvelyon individualuri riskebis Sefaseba da mxolod aucileblobisa da saW-iroebis SemTxvevaSi mimarTon vizualurad damamcire-bel RonisZiebas.

2. saqarTvelos prokuraturas

• prokurorebma ufro metad unda daasabuTon konkret-uli aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis aucilebloba da mizanSewoniloba. imavdroulad, unda ganmarton, ratom ver uzrunvelyofs sxva naklebad mkacri RonisZiebis Sefardeba Sesabamis miznebs;

• prokurorebma unda daasabuTon moTxovnili giraos odenoba da Seiswavlon braldebulis qonebrivi da ma-terialuri SesaZleblobebi;

• prokuraturam yvela SemTxvevaSi unda daiwyos gamoZie-ba, rodesac misTvis cnobili xdeba informacia savarau-do wamebis/arasaTanado mopyrobis Sesaxeb;

• gamoZiebisa da braldebis organoebma mxolod ukidures SemTxvevaSi unda Caataron Cxreka da amoReba sasamarT-los winaswari nebarTvis gareSe, gadaudebeli aucile-blobis motiviT;

90

• braldebis mxarem saproceso SeTanxmebis gaformebis dros saTanado yuradReba unda miaqcios dazaralebu-lis pozicias da sxdomaze gaaJReros informacia daza-ralebulTan konsultaciis gavlisa da mis mier dafiq-sirebuli poziciis Sesaxeb.

3. saqarTvelos parlaments

• saqarTvelos parlamentma unda miiRos kanoni, romlis mizanic iqneba mosamarTlis rolis gazrda savaraudo wamebis/arasaTanado mopyrobis winaaRmdeg sabrZolve-lad. mosamarTles unda mieces ufleba, mosTxovos ga-moZiebis organos yoveli arasaTanado mopyrobis faq-tis gamoZieba, romelic Sesasruleblad iqneba saval-debulo;

• unda Seiqmnas damoukidebeli sagamoZiebo struqtura, romelsac eqneba savaraudo arasaTanado mopyrobis saqmeebze gamoZiebisa da devnis ganxorcielebis monop-olia. imavdroulad, kanonmdeblobiT unda gaiweros mosamarTlis uflebamosileba, werilobiTi formiT mimarTos sagamoZiebo komisias, Tuki procesis monaw-ileebisgan Seityobs, rom daeqvemdebarnen wamebas an arasaTanado mopyrobas;

• kanonmdeblobiT unda mowesrigdes dakavebis kanonier-ebis ganxilvis meqanizmebi da procedurebi. ganisaz-Rvros mosamarTlis valdebuleba, pirveli wardgenis sxdomaze yovelTvis Seamowmos dakavebis kanoniereba rogorc winaswari nebarTvis arsebobis SemTxvevaSi, ise gadaudebeli aucileblobis dros;

• kanonmdeblobiT unda mowesrigdes sisxlis samarT-lis kodeqsis 260-e muxlis pirveli nawili (narkoti-kuli danaSauli) da, sakonstitucio sasamarTlos gad-awyvetilebis Sesabamisad, unda dawesdes Sesabamisi sas-jelebi.

91

4. saqarTvelos advokatTa asociacias

• aucilebelia, rom advokatebi saqmis ganxilvis yvela etapze kvalificiurad, aqtiurad, yuradRebiT da da-majereblad axorcielebdnen dacvis uflebas. amisaT-vis ki, advokatTa asociaciam unda uzrunvelyos maTi permanentuli gadamzadeba da kvalifikaciis amaRleba sisxlis samarTalwarmoebis sxvadasxva sferoSi (magal-iTad: aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis standartebTan dakavSirebiT, mtkicebulebaTa mopovebisa da dasaSve-bobis wesebTan mimarTebiT da a.S.).

92

Documents

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia - ewmi-prolog.orgewmi-prolog.org/images/files/6146Court_Monitoring_Report_11_GEO... · sisxlis samarTlis procesebis monitoringi Tbilisis,