1

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulisa da qalTa mimarT

Zaladobis saqmeebi(Tbilisis, quTaisis, baTumis, gorisa da Telavis

sasamarTloebis monitoringis angariSi)

monitoringis angariSi #10

periodi: 20 agvisto-ianvari, 2016-2017

monitoringis proeqtis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda amerikeli xalxis guluxvi daxmarebis wyalobiT, romelic aSS- is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) meSveobiT iqna gaweuli. angariSis Sinaarsze pasuxismgebelia saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia. SeiZleba is ar asaxavdes USAID- is, aSS- is mTavrobis an „aRmosavleT- dasavleTis marTvis institutis“ Sexedulebebs.

2

avtori:

redaqtori:

teq. redaqtori:

gamocemaze pasuxismgebeli:

monitoringisa da kvlevis momzadebis procesSi monawileoba

miiRes saias monitorebma:

goga xatiaSvili

xaTuna yviralaSvili

irakli svaniZe

ana nacvliSviliekaterine cimakuriZe

sofo kvinikaZeTamar boWoriSviligiorgi nadiraZexatia xaratiSvilianzor ximSiaSvilibeqa TakalanZegiorgi euaSvili

avtorTa mier angariSSi gamoTqmuli mosazrebebi ar gamoxatavs aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da amerikis mTavrobis pozicias.

saia madlobas uxdis saqarTvelos sasamarTlo xelisuflebas sasamarTlo monitoringis proeqtis ganxorcielebis xelSewyobisaTvis.

aiwyo da dakabadonda saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciaSi.j. kaxiZis q.15 Tbilisi 0102 saqarTvelo(+995 32) 295 23 53, 293 61 01

akrZalulia aq moyvanili masalebis gadabeWdva, gamravleba an gavrceleba komerciuli mizniT, asociaciis werilobiTi nebarTvis gareSe

--------------------------------------------------------------------------------------© 2017, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

3

S i n a a r s i

Sesavali ................................................................................................. 5

meTodologia ..................................................................................... 7

dakvirvebis Sedegebis Sejameba da ZiriTadi tendenciebi ........................................................................................ 8

I. ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze aRkveTis RonisZiebebisa da sasjelis Sefardebis tendenciebi ............................................................................... 10

1. kanonmdeblobis mokle mimoxilva ................................... 10

2. gamoyenebuli aRkveTis RonisZiebebi ............................ 11

3. sasamarTlos mier gamoyenebuli sasjelebi ............... 22

II. danaSaulis kvalifikaciis sakiTxi da diskriminaciuli motivis gamokveTa ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze ........................................... 28

1. danaSaulis kvalifikacia ................................................... 28

2. diskriminaciuli motivis gamokvleva ........................... 31

III. Zaladobis msxverplebisa da procesis sxva monawileebis gancxadebebi ojaxSi Zaladobis danaSaulebTan dakavSirebiT ........................................ 35

rekomendaciebi ............................................................................... 38

4

5

Sesavali

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia (saia) 2011 wlis oqtombridan axorcielebs sasamarTlos mon-itoringis proeqts. aRniSnuli proeqti Tavdapirvelad Tbilisis saqalaqo sasamarTlos sisxlis samarTlis saqme-Ta kolegiaSi ganxorcielda. 2012 wlis 1 dekembers saiam gaafarTova monitoringis farglebi da masSi quTaisis saqa-laqo sasamarTloc CaerTo. 2016 wlis seqtembris TveSi ki, monitoringi daiwyo baTumis, gorisa da Telavis sasamarT-loebSic. xuTive qalaqSi monitoringis identuri meTodebi iyo gamoyenebuli.

me-9 saangariSo periodidan moyolebuli, romelic mimdin-areobda 2016 wlis Tebervlidan amave wlis ivlisis CaTv-liT,1 saiam monitoringis ganxorcieleba daiwyo ganaxlebu-li meTodologiiT, romelic sxva sakiTxebTan erTad mowyv-ladi jgufebis (qalebi, SSm pirebi, religiuri da eTnikuri umciresobebi, lgbt Temis warmomadgenlebi da a.S.) mimarT marTlmsajulebis xelmisawvdomobis Sefasebas gulisx-mobs. me-9 angariSSi, sxva sakiTxebTan erTad, yuradReba daeTmo qalTa mimarT Zaladobis da ojaxuri danaSaulebis saqmeebsac.

saiam me-10 saangariSo periodSi (2016 wlis 20 agvisto - 2017 wlis ianvari) calke angariSis saxiT gamoyo qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxSi Zaladobis saqmeebi da am sakiTx-ebze individualuri, Tematuri dokumenti moamzada. aR-niSnul dokumentze muSaobam cxadyo, rom braldebisa da sasamarTlo organoebisaTvis mniSvnelovani gamowvevaa qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxuri danaSaulebis saq-meebze efeqturi da genderulad mgrZnobiare marTlmsa-julebis ganxorcieleba, rac msxverpl qalebs uqmnis barierebs, mimarTon sasamarTlos da efeqturad daicvan TavianTi uflebebi. xSirad sasamarTloebis da prokura-turis saqmianoba araTanmimdevruli da fragmentulia, rac msxverpl qalebs mxardaWeris miRma tovebs da ver uzrunvelyofs maTTvis usafrTxo garemos Seqmnas.

qalTa mimarT Zaladobis sakiTxze gaeros specialuri momx-senebeli dubravka simonoviCi, romelic saqarTvelos 2016

1 სასამართლო მონიტორინგის მე-9 ანგარიში - http://bit.ly/2m6TwTJ.

6

wlis Tebervals ewvia, saubrobs, rom sazogadoebaSi arse-buli diskriminaciuli midgomebi da patriarqaluri damok-idebulebebi partniorTa mxridan Zaladobis risks zrdis. aseve, Zaladobis riskebs zrdis qalTa dabali informireba maTi uflebebis Sesaxeb, adreuli da iZulebiTi qorwineba da arasakmarisi ekonomikuri damoukidebloba.2 momxsenebe-li aRniSnavs, rom prokurorebsa da mosamarTleebs ar aqvT sakmarisi informacia genderuli niSniT Cadenil Zalado-briv danaSaulebTan dakavSirebiT arsebuli standartebis Sesaxeb. Sesabamisad, ar xdeba maTi gamoyeneba aseTi dana-Saulebis dros.3 amdenad, mniSvnelovania, rom problemis masStabebisa da simZafris gaTvaliswinebiT, gaanalizdes qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxuri danaSaulebis saqmeeb-ze sasamarTlo procesebis dros gamovlenili tendenciebi.

winamdebare angariSis mizania, sisxlis samarTlis sasamarT-lo procesebis monitoringis Sedegad gamovlenil tenden-ciebze dayrdnobiT gaaanalizos, ramdenad efeqturia qal-Ta mimarT Zaladobis SemTxvevebze saxelmwifos reagireba, xdeba Tu ara pasuxismgebel pirTa gamovlena da maTTvis saTanado sasjelis Sefardeba, ramdenad iTvaliswineben genderul xedvas braldebisa da sasamarTlo organoebi da uzrunvelyofilia Tu ara dazaralebulTa usafrTxoeba.

angariSs Tan erTvis monitoringis mimdinareobisas gamo-vlenili problemebis gadawyvetis Sesabamisi rekomenda-ciebi. aRniSnuli rekomendaciebis mTavari mizania gender-ulad sensitiuri marTlmsajulebis xelSewyoba da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze samarTalwarmoebis srulyofa da gaumjobeseba.

2 ქალთა მიმართ ძალადობის, ძალადობის მიზეზებისა და შედეგების შესახებ სპეციალური მომხსენებლის ანგარიში საქართველოში ვიზიტის შესახებ, 9 ივნისი, 2016, 7.3 ქალთა მიმართ ძალადობის, ძალადობის მიზეზებისა და შედეგების შესახებ სპეციალური მომხსენებლის ანგარიში საქართველოში ვიზიტის შესახებ, 9 ივნისი, 2016, 26.

7

meTodologia

winamdebare angariSSi mocemuli informacia miRebulia sasamarTlo sxdomebze daswrebisa da maTze dakvirvebis Sedegad.

monitoringis procesSi saias damkvirveblebi iyenebdnen kiTxvarebs, romlebic konkretulad am monitoringis pro-eqtisTvis momzadda. monitorebis mier mopovebuli infor-macia da sasamarTlos saqmianobis Sesabamisoba saerTaSor-iso standartebTan, saqarTvelos konstituciasa da moqmed Sida kanonmdeblobasTan Sefasda saias qalTa uflebebis/genderuli sakiTxebisa da sisxlis samarTlis analitikosis mier.

kiTxvarebi moicavda rogorc „daxurul“ kiTxvebs, rom-lebze pasuxic SeiZleboda yofiliyo „ki“ an „ara“, aseve „Ria“ kiTxvebs, romlebic monitorebs saSualebas aZlevda, vrclad aexsnaT da daefiqsirebinaT TavianTi dakvirvebis Sedegebi. amasTan, saias monitorebi, garkveul SemTxvevebSi, awarmoebdnen Canawerebs sasamarTlo ganxilvebisa da gansa-kuTrebiT mniSvnelovani Suamdgomlobebis Sesaxeb, rac ufro met sicxadesa da konteqsts aniWebda maT muSaobas. am proceduris saSualebiT, monitorebma moaxerxes obieqtu-ri, gazomvadi monacemebis Segroveba da, imavdroulad, sxva mniSvnelovani faqtebis identificireba. Sesabamisad, saias daskvnebi mTlianobaSi efuZneba monitorebis mier mopove-buli sruli informaciis analizs.

sasamarTlo monitoringis farglebSi sisxlis samarTal-warmoebis procesSi arsebuli yvela stadia davfareT. agreTve, sisxlis samarTlis saqmis warmoebis xangrZlivo-bisa da sxvadasxva etapis gaTvaliswinebiT, saias damkvir-veblebi TiToeul saqmeze eswrebodnen yvela sxdomas an sx-domebis umetes raodenobas.

2016 wlis 20 agvistodan 2017 wlis ianvris CaTvliT peri-odSi saiam ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulisa da qa-lTa mimarT Zaladobis saqmeebze sisxlis samarTlis 132 sasamarTlo sxdomis monitoringi ganaxorciela. maT Soris:34 _ pirveli wardgenis sxdoma;3 _ Sefardebuli patimrobis gadasinjvis sxdoma;27 _ winasasamarTlo sxdoma;

8

65 _ arsebiTi ganxilvis sxdoma;2 _ saproceso SeTanxmebis sxdoma;1 _ saapelacio ganxilvis sxdoma.

saia imeds gamoTqvams, rom monitoringis procesSi mop-ovebuli informacia Seqmnis saqarTvelos sasamarTloebSi arsebuli viTarebis ufro naTel suraTs qalTa Zaladobis saqmeebze da pozitiur wvlils Seitans qalTa uflebebis dacvisa da gaumjobesebis mimarTulebiT.

dakvirvebis Sedegebis Sejameba da ZiriTadi tendenciebi

miuxedavad imisa, rom braldebisa da sasamarTlo organoe-bi, calkeul SemTxvevebSi, profesionalurad da adekva-turad axorcielebdnen samarTalwarmoebas qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze, saerTo jamSi, maTi saqmianoba mainc ver Sefasdeba, rogorc efeqturi _ arsebuli darRvevebisa da xarvezebis simravlis gamo.

• praqtikaSi ojaxSi Zaladoba kvlav aRiqmeba msxverpli-sa da moZaladis pirad saqmed, romelic ufro lmobier Sefasebas imsaxurebs, vidre imave simZimis sxva dana-Saulebi;

• sasamarTloebi kvlav xarvezebiT moqmedeben da zogjer braldebulebs ufardeben dausabuTeblad lmobier aRkveTis RonisZiebebs. wina saangariSo periodisgan gansxvavebiT, mniSvnelovnad aris gazrdili arasa-Tanado aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis procentu-li maCvenebeli qalTa mimarT Zaladobisa da ojaxuri danaSaulis saqmeebze. kerZod, Sefardebuli giraos 17 SemTxvevidan 8 (47%) iyo dausabuTeblad lmobieri Ron-isZieba,4 rac ver uzrunvelyofs ganmeorebiTi Zalado-bis prevenciasa da msxverplis usafrTxoebis dacvas;

• gansakuTrebiT sagangaSo da SemaSfoTebeli praqti-kaa damkvidrebuli quTaisis saqalaqo sasamarTlo-Si aRkveTis RonisZiebis gamoyenebasTan mimarTebiT.

4 წინა საანგარიშო პერიოდში გამოყენებული გირაოს 10 შემთხვევიდან 2 (20%) იყო დაუსაბუთებლად ლმობიერი.

9

kerZod, daswrebuli 14 saqmidan, mosamarTles arcerT SemTxvevaSi ar gamouyenebia patimroba da mxolod gi-raos an sxva naklebad mkacri RonisZiebis dakisrebiT Semoifargla;

• prokuratura, umravles SemTxvevaSi, Sesaferisi simZi-mis aRkveTis RonisZiebis gamoyenebas iTxovda (romelic saTanadod uzrunvelyofda msxverplis usafrTxoebas), Tumca, adgili hqonda gamonaklisebsac, rodesac bral-debis mxares adekvaturad ar hqonda Sefasebuli da ga-zomili arsebuli safrTxeebi;

• monitoringis Sedegad gamovlenil arcerT SemTxvevaSi, qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze, danaSaulis dakval-ificireba ar momxdara diskriminaciul danaSaulad (ar momxdara miTiTeba ssk-is 53-e muxlis me-31 punqtze). Sesabamisad, wina saangariSo periodis msgavsad, bral-debis mxares qalTa mimarT Zaladobis saqmeebTan dakav-SirebiT SesaZlo diskriminaciul motivebze yuradReba arcerT SemTxvevaSi ar gaumaxvilebia. miuxedavad gen-deruli diskriminaciis motivis mimaniSnebeli garemoe-bebisa, prokurorebisa da mosamarTleebis analizi am kuTxiT msjelobas ar moicavs;

• dafiqsirda arasruli, msubuqi kvalifikaciis ori SemTxveva qalis mimarT ganxorcielebuli Zaladobisa da ojaxSi Zaladobis saqmeze, rac prokuroris araefeq-tur da xarvezian saqmianobaze mianiSnebs;

• gamamtyunebeli ganaCenebisa da danaSaulis seriozu-lobis miuxedavad, mosamarTleebs uWirT moZaladee-bis mimarT Tavisuflebis aRkveTis gamoyeneba. wina saangariSo periodis msgavsad, saqmeebis umravleso-baSi (21 SemTxvevaSi _ 72%) mosamarTlem Tavisuflebis aRkveTaze ufro msubuqi sanqciebi gamoiyena. analogi-uri midgoma hqonda sasamarTlos arasrulwlovnis (16 wels miuRweveli piri) saqmeze, romelic, sqesobrivi xelSeuxeblobis darRvevasTan erTad, iyo Zaladobis msxverplic. mosamarTlem, am SemTxvevaSi, pirobiTi ms-javri gamoiyena;

10

I. ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze aRkveTis RonisZiebebisa da sasjelis Sefardebis tendenciebi

1. kanonmdeblobis mokle mimoxilva

sisxlis samarTlis kodeqsis 1261-e muxlis mixedviT, ojax-is erTi wevris mier meore mimarT ganxorcielebuli Zal-adoba, sistemuri Seuracxyofa, SantaJi, damcireba, ramac gamoiwvia fizikuri tkivili an tanjva, magram ar mohyolia sisxlis samarTlis kodeqsis 117-e,5 118-e6 an 120-e7 muxliT gaTvaliswinebuli Sedegi, gvaZlevs ojaxSi Zaladobis Se-madgenlobas. garda amisa, ojaxis erTi wevris mier ojaxis sxva wevris mimarT sisxlis samarTlis kodeqsis calkeuli muxlebiT8 gaTvaliswinebuli danaSaulis Cadena ganixileba ojaxur danaSaulad. ojaxuri danaSaulisaTvis sisxlissa-marTlebrivi pasuxismgebloba ganisazRvreba sisxlis sa-marTlis kodeqsis me-111 muxlze miTiTebiT.

aRsaniSnavia isic, rom adamianis uflebaTa saerTaSori-so samarTali qalze Zaladobas aRiarebs, rogorc qalis diskriminaciis formas.9 agreTve, qalTa mimarT Zaladobi-sa da ojaxSi Zaladobis winaaRmdeg brZolisa da prevenci-is Sesaxeb evropis sabWos konvenciis mixedviT (stambolis konvencia), qalebze Zaladoba aris qalebsa da mamakacebs Soris istoriulad Camoyalibebuli araTanaswori Zalauf-lebrivi mdgomareoba, ramac gamoiwvia kacebis mier qalebis diskriminacia, maTze dominireba da qalebis sruli TviT-realizaciisTvis xelSeSla.10

5 ჯანმრთელობის განზრახ მძიმე დაზიანება.6 ჯანმრთელობის განზრახ ნაკლებად მძიმე დაზიანება.7 ჯანმრთელობის განზრახ მსუბუქი დაზიანება.8 108-ე, 109-ე, 115-ე, 117-ე, 118-ე, 120-ე, 126-ე, 137-ე-141-ე, 143-ე, 144-ე-1443-ე, 149-ე-151-ე, 160-ე, 171-ე, 253-ე, 255-ე, 2551-ე, 3811 და 3812 მუხლები.9 დეკანოსიძე, თ. ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 5, იხ: გაეროს ქალთა დისკრიმინაციის აღმოფხვრის კომიტეტი, ზოგადი რეკომენდაცია, №19, 1992 წ. აბზაცი №1; იხ. ასევე, ევროპის საბჭოს კონვენცია ქალთა მიმართ ძალადობის და ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლისა და პრევენციის შესახებ, სტამბოლი, 11.05.2011, მუხლი 3(ა); Opuz v. Turkey, საჩივარი №33401/02, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო, 09.06.2009, აბზაცი №200.10 დეკანოსიძე, თ. ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 5, იხ: სტამბოლის კონვენცია, პრეამბულა.

11

sasamarTlo monitoringi aCvenebs, rom zemoxsenebuli dan-aSaulebis Cadena umetesad qalebis winaaRmdeg xdeba. es saq-meebi gansakuTrebiT mniSvnelovania qalTa mimarT ojaxuri danaSaulisa da Zaladobis faqtebis simwvavisa da masStabu-robis gamo, rasac, xSir, SemTxvevaSi, saxelmwifos mxridan gulgrilobis an arasaTanado reagirebis Sedegad, maTi gardacvaleba mohyva.

mniSvnelovania, rom aseTi tipis danaSaulebze saTanado simZimis aRkveTis RonisZiebebi da sasjeli iyos gamoy-enebuli, romlebsac eqneba ganmeorebiTi danaSaulis Caden-is prevenciis daniSnuleba, msxverpl qalebs daicavs axali Zaladobisgan da uzrunvelyofs maT usafrTxoebas.

ojaxuri danaSaulis an ojaxSi Zaladobis faqtis arseboba avtomaturad ar gulisxmobs braldebulis mimarT aRkveT-is RonisZiebis an yvelaze mkacri RonisZiebis gamoyenebis aucileblobas. Tumca, mniSvnelovania, rom sxva garemoe-bebTan erTad Sefasdes danaSaulis specifika da dazara-lebulis usafrTxoebis sakiTxebi, rac, SesaZloa, aRkveTis RonisZiebis an ufro mkacri RonisZiebis gamoyenebis sa-fuZvels qmnides.

sasamarTloebs aseTive midgoma marTebT sasjelis dakisre-bis SemTxvevaSic, ra drosac ufro meti yuradReba danaSau-lis xasiaTsa da msxverplis usafrTxoebas unda daeTmos.

2. gamoyenebuli aRkveTis RonisZiebebi

monitoringma gamoavlina, rom mniSvnelovani gamowvevaa prokuraturisa da sasamarTlosTvis Sesabamisi simZimi-sa da adekvaturobis aRkveTis RonisZiebis moTxovna da gamoyeneba, romelic msxverplis usafrTxoebas uzrun-velyofs. prokuraturis midgoma aRkveTis RonisZiebis moTxovnis nawilSi ZiriTadad proporciulia, Tumca, amis miuxedavad, sasamarTloebi zogjer dausabuTeblad lmo-bier aRkveTis RonisZiebebs ufardeben braldebulebs, rac, saboloo jamSi, mniSvnelovnad azaralebs samarTal-warmoebis efeqtianobas da Zaladobis msxverplebs kvlav daucvels tovebs.

miuxedavad saqmeSi arsebuli sayuradRebo riskebisa da safrTxeebisa, mosamarTleebi, xSir SemTxvevaSi, aqcents

12

akeTeben ara dazaralebulis usafrTxoebaze, aramed braldebulis dadebiT Tvisebebsa da maT mier gaJRere-bul mosazrebebze, romlebic mosamarTlis ndobas iwvevs. aseTi midgomiT Zaladobis winaaRmdeg brZolis sistema ganicdis mniSvnelovan kraxs, kvlav potenciuri safrTxe eqmneba Zaladobis msxverpli qalebis sicocxlesa da jan-mrTelobas da adgili aqvs maT xelmeore viqtimizacias.11

saangariSo periodis ganmavlobaSi davakvirdiT 34 pirve-li wardgenis sxdomas, romelic exeboda ojaxSi Zalado-bis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebs. aqedan, sasamarTlom 12 SemTxvevaSi braldebuls patimroba Seufarda, 17 SemTxvevaSi ki _ girao. aseve, oTx SemTxvevaSi braldebulis mimarT gamoiyenes SeTanxme-ba gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb, xolo erT SemTxvevaSi braldebuli aRkveTis RonisZiebis gareSe dar-Ca.

qvemoT mocemuli diagrama asaxavs situacias monitoringis me-9 da bolo saangariSo periodis ganmavlobaSi aRkveTis RonisZiebebis gamoyenebasTan dakavSirebiT (2016 wlis Te-bervali - 2017 wlis ianvari).

diagrama #1

11 ძალადობის მსხვერპლისათვის განმეორებითი ზიანის მიყენება.

13

aRniSnuli 34 SemTxvevidan, 32 SemTxvevaSi braldebuli iyo kaci, xolo 2 SemTxvevaSi _ qali. agreTve, umravles SemTx-vevaSi (27 SemTxveva) dazaralebuli iyo braldebulis meuR-le, yofili meuRle an partniori. 1 SemTxvevaSi dazarale-buli iyo braldebulis deda, xolo 2 SemTxvevaSi _ bral-debulis da. aRniSnuli statistika mianiSnebs im faqtze, rom ojaxSi Zaladoba araproporciulad exeba qalebs. aRsaniSnavia isic, rom 9 SemTxvevaSi pirs danaSauli Cadeni-li hqonda arasrulwlovnis TandaswrebiT.

danaSaulis Cadenis riskebis Sefasebis kuTxiT mniSvnelo-vania, rom braldebulTa asaki 24-dan 60 wlamde meryeobs, maT Soris, 79% _ 30 da meti wlisaa. garda amisa, sasamarTlo procesebidan gairkva, rom 7 braldebuls miRebuli hqonda saSualo ganaTleba, xolo 3-s _ umaRlesi ganaTleba. dan-arCen 24 SemTxvevaSi, piris ganaTlebis Sesaxeb informaciis identificireba ver moxerxda.

sasamarTlos midgomebi

mosamarTleebis mxridan naklebad mkacri RonisZiebebis gamoyeneba moZaladis mimarT arasaTanadod lmobieri damokidebulebis STabeWdilebas tovebda.

sasamarTlos mier Sefardebuli giraos 17 SemTxvevidan 8 (47%) iyo dausabuTeblad lmobieri RonisZieba, romelic saTanadod da adekvaturad ver uzrunvelyofda braldebu-lis qcevas, dazaralebulis usafrTxoebasa da danaSaulis ganmeorebis prevencias.12

gansakuTrebiT sagangaSo da SemaSfoTebeli mdgomareo-ba dafiqsirda quTaisis saqalaqo sasamarTloSi. mosamar-Tles arcerT SemTxvevaSi ar gamouyenebia patimroba da mx-olod giraos an sxva naklebad mkacri RonisZiebis dakisre-biT Semoifargla. aRniSnuli ki, problemis mimarT gauaz-rebel, zedapirul da formalur midgomaze mianiSnebs.

aRsaniSnavia, rom zemoxsenebul SemTxvevebSi gamoyenebu-

12 მაგალითად, ძალადობის პრეისტორია, საქმეში არსებული შემაკავებელი ორდერები, მსხვერპლისა და მოძალადის ერთობლივი თანაცხოვრების ფაქტი შეიცავს იმ რისკებს, რომლებიც პატიმრობის გამოყენების მიზანშეწონილობას განსაზღვრავს.

14

li giraoebis Sefardebis dros, zogierT SemTxvevaSi, ar gamokvleula braldebulis finansuri SesaZleblobebi. kerZod, dausabuTeblad lmobieri RonisZiebis gamoyenebis 8 SemTxvevidan, 5 (63%) SemTxvevaSi braldebulis qonebrivi mdgomareoba ar yofila Seswavlili. aseT dros, finansuri sanqcia da giraos uaryofiTi Sedegebi, SesaZloa, msxverpl qalzec gavrceldes. gansakuTrebiT maSin, rodesac bral-debuli da dazaralebuli erTad cxovroben.

sasamarTloebis mier arasaTanado aRkveTis RonisZie-bebis gamoyenebis sailustraciod mocemulia magaliTe-bi:

magaliTi #1

pirs brali edeboda yofili meuRlis mimarT Cadenil ZaladobaSi. prokuroris ganmartebiT, braldebuli da dazaralebuli 2011 wels ganqorwindnen. gaSorebis mizezi iyo xSiri konfliqti da orsulobis dros meuR-lis cemis faqti. miuxedavad amisa, rodesac dazarale-buli sakuTari avtomobiliT gadaadgildeboda, aseve, Tavisi avtomanqanis saWesTan myofma yofilma meuRlem transportis gaCereba mosTxova. qalic daemorCila, ris Semdegac, braldebulma ramdenjerme muSti Caartya saxe-Si da Tavi daartymevina manqanis wina nawilze. fizikuri Zaladobis garda, braldebuli msxverpls aginebda da afurTxebda. aRniSnuli faqti SeamCnies moqalaqeebma da dazaralebulis dasaxmareblad SemTxvevis adgilas miv-idnen. am incidentis Semdeg, braldebuli Setyobinebebs ugzavnida dazaralebuls da sicocxlis mospobiTa da janmrTelobis dazianebiT emuqreboda. aseve, emuqrebo-da, rom sajarod gaaupatiurebda. garda amisa, braldebis mxarem xazi gausva ojaxSi Zaladobis gazrdil raodeno-basa da aRniSna am danaSaulis mometebuli saSiSroeba.

damatebiT, prokurorma miuTiTa, rom Zaladoba ar yofi-la pirveli SemTxveva da mas adrec hqonda adgili, Tumca, dazaralebuls ar miumarTavs samarTaldamcavi orga-noebisTvis. agreTve, braldebuli dazaralebuls akon-trolebda da aviwroebda. yofil cols aRiqvamda, ro-gorc mis sakuTrebas, nivTs. aRniSnul faqtebze dayrd-

15

nobiT, braldebis mxarem sasamarTlosgan patimrobis gamoyeneba moiTxova, vinaidan, braldebulis pirovnebis gaTvaliswinebiT, arsebobda axali danaSaulis Cadenis gansakuTrebuli safrTxe.

miuxedavad prokuroris wonadi argumentebisa, sasamarT-lom braldebis mxaris pozicia ar gaiziara da bral-debuls daakisra giraos gadaxda 2000 laris odenobiT.

mosamarTlem aRniSna, rom mxedvelobaSi ver miiRebda warsuli Zaladobis faqtebs, radgan braldebuli arcer-Tis gamo gasamarTlebuli ar yofila. aseve, mosamarTlem miiCnia, rom braldebuli ar iyo midrekili danaSaulis Cadenisaken da qonebis dakargvis SiSi iqneboda Semakave-beli faqtori axali danaSaulis Cadenis Tavidan asac-ileblad.

prokurorma ukmayofileba ver dafara mosamarTlis ase-Ti gadawyvetilebis gamo da aRniSna: „mivceT braldebuls saSualeba, moklas dazaralebuli? meti raRa unda qnas? [braldebulma] ki batono, maSin sasamarTlom da dacvis mxarem aiRos pasuxismgebloba momavalSi mis mier [bral-debulis] ganxorcielebul qmedebebze.“

magaliTi #2

pirs brali edeboda meuRlis mimarT Cadenil fizikur da fsiqologiur ZaladobaSi. kerZod, prokuroris ganmartebiT, braldebuli bolo ramdenime Tve sistemat-urad iRebda alkoholur sasmels, agresiulad eqceoda cols, amcirebda da masze fsiqologiur Zaladobas axo-rcielebda. danaSaulebrivi qmedeba gamoixateboda ima-Si, rom braldebulma Tavis cols sityvieri Seuracxyofa miayena da gaSlili xeli daartya kisris areSi, ra dro-sac dazaralebulma ganicada Zlieri tkivili. agreTve, braldebis mxaris ganmartebiT, alkoholuri Trobis qveS myofi braldebuli sicocxlisa da janmrTelobis mospobiT daemuqra meuRles. rogorc prokurorma aRniS-na, mowmeTa CvenebebiT dasturdeboda, rom es ar iyo pir-veli SemTxveva da Zaladobas sistemuri xasiaTi hqonda.

16

sayuradReboa isic, rom SemTxvevis adgilze patrul-in-peqtorebis yofnac ar yofila sakmarisi braldebulis Sesakaveblad da, policielTa TandaswrebiTac ki, man kvlav scada Zaladoba meuRlis mimarT. sasamarTlo pro-cesidan isic gairkva, rom braldebulsa da dazarale-buls erTi sacxovrebeli hqondaT. am yvelafris fonze, prokurorma sasamarTlosgan moiTxova patimrobis ga-moyeneba, Tumca, sasamarTlom braldebuls Seufarda girao 1000 laris odenobiT. mosamarTlem aRniSna, rom gaiTvaliswina braldebulis asaki, misi pirovneba, bral-debulisa da msxverplis didi xnis Tanacxovrebis faqti da girao miiCnia efeqtur da braldebulis qcevis Semaka-vebel RonisZiebad.

magaliTi #3

pirs brali edeboda meuRlis mimarT Cadenil Zaladoba-Si. kerZod, braldebulma sayofacxovrebo konfliqtis dros dazaralebuls fizikuri Seuracxyofa miayena. sa-samarTlo procesidan gairkva, rom Zaladobis faqtebze gamocemuli iyo ori Semakavebeli orderi, rac colis Cagvris sistemur xasiaTze miuTiTebs. aseve, sayuradRe-boa dazaralebulis ganmarteba, romelic man sxdomis dawyebamde gaaJRera:

„mesamed kidev Tu Caidens, me TviTon mivatoveb. kaci xom ar mouklavs, ratom iWerT? mTeli cxovrebaa ve-monebi, ver gavige, ras merCis. yvelafers vukeTebdi. me mosveneba minda, avadmyofi qali var.“

prokurorma patimrobis gamoyeneba moiTxova, Tumca, sasamarTlom Seufarda girao 2000 laris odenobiT.

sxdomis dasrulebis Semdeg, braldebulma muqaris toniT mimarTa Tavis meuRles: `xom gaige, rac moxda. xom xar kmayofili?“

17

magaliTi #4

pirs brali edeboda partniori qalis mimarT Cadenil ZaladobaSi. kerZod, prokuroris ganmartebiT, bral-debulma scema dazaralebuls, Semdeg benzini gadaasxa da dawviT daemuqra, aseve, msxverplis manqana qviT daa-ziana. rogorc sasamarTlo procesidan gairkva, Zal-adoba ramdenime dRe grZeldeboda. prokurorma moiTx-ova patimrobis gamoyeneba da yuradReba gaamaxvila Zaladobis araerTgzis Cadenaze, aseve, dazaralebul-sa da mowmeebze zemoqmedebis safrTxeze. prokurorma damatebiT isic aRniSna, rom braldebuli nasamarTlevi iyo iaraRis ukanono tarebisTvis.

miuxedavad am safrTxeebisa, mosamarTlem ar gaiziara prokuroris pozicia, mizanSewonilad ar miiCnia pa-timrobis gamoyeneba da braldebuls daakisra giraos gadaxda 4000 laris odenobiT.

giraos gamoyenebis garda, dafiqsirda 4 SemTxveva, rodesac mosamarTlem giraoze ufro naklebad mkacri RonisZieba _ gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba ga-moiyena. aqedan, 1 SemTxvevaSi, es iyo dausabuTeblad lmobi-eri RonisZieba. aRniSnuli SemTxveva gamorCeulia imiTac, rom mosamarTles aseTi RonisZiebis gamoyenebas kanoni ukrZalavda. aRkveTis RonisZiebis saxiT gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmebis Sefardeba SesaZlebe-lia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac Cadenili danaSauli ar isjeba Tavisuflebis aRkveTiT 1 welze meti vadiT.13 mocemul SemTxvevaSi ki, pirs brali edeboda ssk-is 120-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSaulis CadenaSi, romelic isjeba Tavisuflebis aRkveTiT 2 wlamde vadiT.

13 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 202-ე მუხლი.

18

magaliTi #5

pirs brali edeboda meuRlis mimarT Cadenil ZaladobaSi. kerZod, braldebulma Cangali Caartya cols xelSi. sasamarTlo procesidan gairkva, rom gamocemuli iyo Semakavebeli orderic. aseve, prokurorma aRniSna, rom policiis adgilze misvlis Semdegac braldebuli iyo agresiuli colis mimarT. braldebis mxarem miuTiTa axali danaSaulis safrTxezec da aRniSna, rom rodesac braldebuli nasvamia, meuRles Seuracxyofas ayenebs.

braldebulma mosamarTles patieba sTxova da piroba dado, rom Zaladobas aRar gaimeorebda. man aseve, aRniSna, rom, roca svamda eWviani xdeboda: `nu gamwiravT, am erTxel mapatieT. aRar gavimeoreb. me Tu mivedi cixis karTan, damTavrebulia Cemi saqme, maSinve movkvdebi. SemTxveviT moxda. ZaliT ar mindoda.“

prokurorma patimrobis gamoyeneba moiTxova, Tumca, mosamarTlem, savaraudod, gaiziara braldebulis mosazrebebi da gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba Seufarda. aseTi RonisZiebis gamoyenebas ki, mocemul saqmeze, kanoni ar iTvaliswinebda.

aRsaniSnavia, rom erT SemTxvevaSi ojaxSi Zaladobis saq-meze monitoringi ganvaxorcieleT Tbilisis saapelacio sasamarTloSic, romelic exeboda pirveli instanciis sa-samarTlos mier miRebuli gadawyvetilebis ganxilvas braldebis mxaris saCivris safuZvelze. kerZod, prokuror-ma gaasaCivra pirveli instanciis sasamarTlos ganCineba, romelmac braldebuls Seufarda girao 15 000 laris ode-nobiT maSin, rodesac braldebis mxare patimrobis gamoy-enebas iTxovda. prokuroris ganmartebiT, braldebulma iZalada yofil meuRleze, ris gamoc msxverpli sami dRe saavadmyofoSi iyo moTavsebuli, seriozuli dazianebebi hqonda miyenebuli da danaSauli sam epizodad iyo Cadeni-li. braldebis mxarem isic aRniSna, rom braldebulis mate-rialuri mdgomareobidan gamomdinare, dakisrebuli Tanxa ar iyo misTvis Semakavebeli meqanizmi (irkveoda, rom bral-debuls es Tanxa ukve gadaxdili hqonda). faqtobrivi gare-moebebidan gamomdinare dadginda, rom braldebulis mxri-

19

dan fizikur Seuracxyofas adrec hqonda adgili, Tumca, megobrebisa da axloblebis rCeviT, dazaralebuli samarT-aldamcvelebs ar mimarTavda. damatebiT isic gairkva, rom msxverpli 2008 wels cdilobda braldebulTan ganqorwine-bas, Tumca, sabolood, es procesi 2014 wels dasrulda. mi-uxedavad amisa, Zaladoba kvlav grZeldeboda. prokurorma gamoaqveyna braldebulis mier msxverplisTvis gagzavnili Setyobinebac. braldebuli msxverpls werda: „SenTvis cx-ovreba dasrulda. Sen unda mokvde da me gpirdebi, rom mok-vdebi, Tan Zalian male.“

advokatis ganmartebiT, braldebuls hqonda sanadiro To-fis da iaraRis tarebis ufleba, rac mometebul safrTxeze mianiSnebda.

yovelive zemoxsenebulidan gamomdinare, prokurorma sa-samarTlosgan kvlav patimrobis gamoyeneba moiTxova.

mosamarTlem aRniSna, rom axali danaSaulis Cadenis real-uri safrTxe arsebobda. aseve, braldebuls mimarTa, rom misi fsiqologiuri ganwyoba am saqmes uaryofiT elfers matebda. Tumca, mosamarTlem kvlav ZalaSi datova pirve-li instanciis sasamarTlos gadawyvetileba. mTavari yur-adReba miaqcia im faqts, rom braldebuls Svilebi karg skolaSi dahyavda da materialuradac uzrunvelyofda. savaraudod, swored es gaxda patimrobis gamoyenebaze uar-is Tqmis mizezi. cxadia, is faqti, rom braldebuli finans-urad uzrunvelyofda sakuTar Svilebs, ver gaaneitral-debda msxverplis mimarT arsebul safrTxes da am mizeziT, ufro msubuqi aRkveTis RonisZiebis gamoyeneba iyo daus-abuTebeli.

prokuraturis midgomebi

prokuraturis midgomebs rac Seexeba, miuxedavad imisa, rom prokuratura, umravles SemTxvevaSi, Sesaferisi simZimis aRkveTis RonisZiebis gamoyenebas iTxovda,14 adgili hqonda

14 იმ 8 შემთხვევაში, რომლებშიც საიამ გირაოს გამოყენება მიიჩნია არასათანადო ღონისძიებად, პროკურორმა მხოლოდ ერთ შემთხვევაში დააყენა შუამდგომლობა გირაოს შეფარდების მოთხოვნით. დანარჩენ 7 შემთხვევაში, პატიმრობის გამოყენების ინიციატივით მიმართა სასამართლოს.

20

gamonaklisebsac, rodesac braldebis mxares adekvaturad ar hqonda Sefasebuli da gazomili arsebuli safrTxeebi. dafiqsirda prokuroris mxridan giraos moTxovnis erTi SemTxveva, rac ver uzrunvelyofda ganmeorebiTi Zalado-bis prevencias. aseT viTarebaSi ki, sasamarTlo kanoniT moklebulia SesaZleblobas, ufro mkacri RonisZieba _ pa-timroba gamoiyenos.15

mocemuli magaliTi aRwers braldebis mxarisa da sa-samarTlos araefeqtur, loialur midgomebs qalis mi-marT Cadenili Zaladobis saqmeze:

magaliTi #6

pirs brali edeboda meuRlis mimarT ganxorcielebul ZaladobaSi. pirveli wardgenis sxdomaze braldebuli moiyvana samma policielma. braldebuli iyo agresiuli da uars ambobda sasamarTlo darbazSi Sesvlaze im mizeziT, rom sxdomaze daswrebas apirebdnen sazogadoebis warmomadgenlebi. man aseve uari ganacxada dazaralebulis daswrebaze. policielebma da mandaturebma ver SeZles sxdomis darbazSi misi Seyvana. braldebuli yviroda da ambobda, rom ar surda, misi ojaxis saqme sxvas moesmina da mxolod maSin daeswreboda process, Tu yvela datovebda darbazs. protestis niSnad, man tansacmlis gaxda daiwyo. braldebulma agresia gamoxata mosamarTlis TanaSemwis mimarTac. misi damSvideba scada dazaralebulmac, Tumca, braldebulma, amis sapasuxod, fexebis qneva da meuRlis gineba daiwyo. prokurorma dazaralebuls mimarTa, raSi sWirdeboda aseTi qmari gverdiT. braldebis mxarem isic aRniSna, rom cixidan gamosvlis Semdeg, mamakaci kvlav iZaladebda colze.

yovelive zemoTqmulis gamo, saias monitorma ver SeZlo sxdomaze daswreba, Tumca, procesis dasrulebis Semdeg cnobili gaxda, rom prokurorma braldebulis mimarT moiTxova giraos gamoyeneba 2000 laris odenobiT, rac sasamarTlom kidev ufro Seamcira da braldebuls 1000 laris gadaxda daakisra.

15 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 206-ე მუხლის მე-5 ნაწილი.

21

msxverpls gauxarda mosamarTlis aseTi gadawyvetileba da aRniSna, rom bankidan sesxi aiRo giraos gadasaxdelad: `ra magaria, dRes Sevagrove giraos Tanxa, daaxloebiT vicodi, ramdeni SeiZleba yofiliyo, sesxi aviRe bankSi magis gamo. waval, axlave gadavixdi, rom male gamouSvan.“

winandalSi momxdari SemTxveva, rodesac mamakacma yofil meuRles cecxlsasroli iaraRidan esrola da Semdeg Tavi moikla16

2016 wlis 21 noembers braldebuli a.b. daakaves cecxlsas-roli iaraRis marTlsawinaaRmdego SeZenis, Senaxvisa da damzadeba-tarebis braldebiT. amave wlis 23 noembers sasa-marTlom braldebuls Seufarda girao 8000 laris odeno-biT da patimrobis uzrunvelyofiT. 1-l dekembers bral-debulma gadaixada giraos Tanxa da datova penitenciaru-li dawesebuleba. 3 dekembers braldebulma fsiqologiuri Zaladoba ganaxorciela yofil meuRleze, ris safuZvel-zec, gamoica Semakavebeli orderi. 9 dekembers braldebul-ma mcirewlovani Svilebis TandaswrebiT mokla yofili meuRle. imave saRamos man Tavis mokvla scada. ramdenime dReSi mamakaci gardaicvala.

saiam ganaxorciela pirveli wardgenis sasamarTlo sx-domis monitoringi, romelzec ganixiles braldebulis mier iaraRis marTlsawinaaRmdego damzadebisa da tarebis saqmeze giraos gamoyenebis sakiTxi. am sxdomaze prokurors ar usaubria braldebulsa da yofil meuRles Soris Sesa-Zlo Zaladobis faqtebis Sesaxeb, Tumca, Tu braldebis mx-ares hqonda amis Sesaxeb informacia, es unda gaeJRerebina sasamarTlo procesze da unda gamoeyenebina ufro mkacri RonisZiebis _ patimrobis moTxovnis safuZvlad.

miuxedavad zemoxsenebuli uaryofiTi SemTxvevebisa, dafiqsirda sasamarTlos pozitiuri midgomebic, rac ga-moixata aRkveTis saTanado RonisZiebis SerCevasa da msx-verplis mdgomareobis gaTvaliswinebaSi.

16 http://bit.ly/2lr8P9e; [9.2.2016].

22

aRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi.

magaliTi #7

pirs brali edeboda meuRlis mimarT Cadenil ZaladobaSi. kerZod, prokurorma aRniSna, rom braldebulma cols kiserSi wauWira xeli, Tmebi moqaCa, xelebi gadaugrixa da ramdenjerme daartya, ris Sedegadac, qalma miiRo janmrTelobis naklebad mZime dazianeba. braldebis mxarem patimrobis gamoyeneba moiTxova da miuTiTa, rom arsebobda axali danaSaulis Cadenis safrTxe, vinaidan Zaladobas sistemuri xasiaTi hqonda. imavdroulad, prokurorma ganmarta, rom qali cxovrobda qmris saxlSi, mas meti sacxovrebeli ar hqonda da amis gamo Zaladobis faqtebis gamxelisgan Tavs ikavebda.

braldebulma sasamarTlosgan naklebad mkacri RonisZiebis gamoyeneba iTxova. aseve, miuTiTa, rom meuRlisaTvis dazianebebi mas ar miuyenebia da es iyo SemTxveviToba. xolo, maTi ojaxuri konfliqtis mizezi, braldebulis ganmartebiT, iyo colis uyuradReboba da mis mimarT civi damokidebuleba.

sabolood, mosamarTlem gaiziara prokuroris argumentebi, braldebuls Seufarda patimroba da aRniSna, rom ojaxSi Zaladoba aris specifikuri danaSauli da, SesaZloa, adgili hqonoda dazaralebulis xelaxal viqtimizacias, Tu naklebad mkacr RonisZiebas gamoiyenebda. mosamarTlem damatebiT ganmarta, rom ojaxSi Cadenil danaSaulebze saWiro iyo myisieri reagireba da adekvaturi RonisZiebebis gatareba.

3. sasamarTlos mier gamoyenebuli sasjelebi

ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze umetesad gamamtyunebe-li ganaCenebi dgeba, rac imas niSnavs, rom sasamarTlo askvnis, rom adgili hqonda danaSauls, magram mosamar-Tlis saqmianoba bolomde efeqturi ar aris, vinaidan umetesad loialuri sasjelis dakisrebiT Semoifargle-ba.

23

saangariSo periodis ganmavlobaSi saias monitorebi daes-wrnen arsebiTi ganxilvis 47 saqmes17 da saproceso SeTanxme-bis 2 sxdomas. am 47 saqmidan, 29 saqmeze dasrulda warmoeba. 26 SemTxvevaSi mosamarTlem gamamtyunebeli gadawyvetile-ba gamoitana, xolo erT saqmeze nawilobriv gamamtyunebeli da nawilobriv gamamarTlebeli ganaCeni dadga.

marTalia, umetes SemTxvevaSi, gamamtyunebeli ganaCeni dgeba, Tumca, problemuria sasjelis adekvaturobisa da efeqturobis sakiTxi.

29 saqmidan,18 16 SemTxvevaSi, moZalades zazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma miesaja, 5 SemTxvevaSi gamoyenebuli iyo pirobiTi msjavri da msjavrdebulebs gamosacdeli vada dauwesdaT. mxolod 29-dan 8 SemTxvevaSi moxda moZaladeeb-is mimarT Tavisuflebis aRkveTis gamoyeneba. kerZod, mo-Zaladeebs miesajaT realuri sasjeli _ Tavisuflebis aRkveTa penitenciarul dawesebulebaSi moxdiT. aRniSnu-li 8 SemTxvevis analizidan gamomdinare irkveva, rom, ZiriTadad, realuri sasjelis gamoyeneba moxda iseT da-naSaulebze, rodesac Zaladobas sistemuri xasiaTi hqon-da da piri ramdenjerme iyo micemuli sisxlissamarTle-briv pasuxisgebaSi.

Tumca, sayuradReboa, rom erT-erT saqmeSi arsebuli maRa-li safrTxeebisa da qalis mimarT araerTxel ganxorciele-buli Zaladobis miuxedavad, sasamarTlom pirobiTi ms-javri gamoiyena da moZaladis sazogadoebisagan izolireba ar moaxdina. kerZod, pirs brali edeboda yofili meuRlis mimarT araerTgzis Cadenil ZaladobaSi. prokuroris gan-martebiT, am faqtamde, moZalades yofili meuRle orjer hyavda nacemi, ris gamoc zazogadoebisaTvis sasargeblo Sroma miesaja. miuxedavad amisa, mosamarTlem aRniSna, rom moZalade xasiaTdeboda dadebiTad, mtkicebulebebi cno udavod, inaniebda Tavis qmedebas da sazogadoebisagan misi izolaciis aucileblobas ver xedavda.

sainteresoa, rom ojaxuri danaSaulis saqmeze gamarTuli 27 winasasamarTlo sxdomidan, braldebuls 17 (63%) SemTx-

17 47 საქმეზე გაიმართა არსებითი განხილვის 65 სხდომა.18 აღნიშნულ საქმეებში შედის საპროცესო შეთანხმების საფუძველზე დაკისრებული სასჯელებიც.

24

vevaSi prokuraturis mtkicebulebebi sadavod ar gauxdia19 da danaSaulis Cadena aRiara, 8 (30%) SemTxvevaSi sadavod gaxada, xolo 2 (7%) SemTxvevaSi _ nawilobriv.

ramdenime saqmeSi mosamarTlem ar gamoiyena realuri sasjeli da erT-erT safuZvlad miuTiTa dacvis mxaris mier mtkicebulebebis udavod cnoba. Sesabamisad, sa-varaudod, mtkicebulebebis udavod cnobis faqti sasje-lis dakisrebis dros erT-erT Semamsubuqebel garemoe-bad miiCneva sasamarTlos mier.

sasamarTlo monitoringis me-9 angariSSi (monitoringi mimdinareobda 2016 wlis Tebervlidan amave wlis ivli-sis CaTvliT) saiam yuradReba gaamaxvila qalze Zaladobis SemTxvevaze, sadac danaSaulis swor kvalifikaciasTan da-kavSirebiT kiTxvis niSnebi rCeboda. am saangariSo period-Si, aRniSnul saqmeze dadga nawilobriv gamamtyunebeli da nawilobriv _ gamamarTlebeli ganaCeni. mosamarTlem mo-Zalade gaamarTla Tavisuflebis ukanono aRkveTis nawilSi, Tumca, uaryofiTad Seafasa Zaladobisa da muqaris faqtebi da gamamtyunebeli gadawyvetileba miiRo. sabolood, mo-Zalades erTi wliT Tavisuflebis aRkveTa miesaja.

aRniSnulis sailustraciod qvemoT mocemulia wina saangariSo periodSi gamovlenili SemTxveva.

magaliTi #8

erT-erT saqmeze, romelic exeboda meuRlis mimarT ganxorcielebul Zaladobas, saia daakvirda rogorc pirveli wardgenis, ise winasasamarTlo da saqmis arsebiTi ganxilvis sxdomebs.

pirs brali edeboda meuRlis mimarT ganxorcielebul ZaladobaSi. kerZod, pirveli wardgenis sxdomaze prokurorma ganacxada, rom braldebulsa da dazaralebuls Soris moxda konfliqti, ris gamoc, am ukanasknelma patruli gamoiZaxa. mogvianebiT, dazaralebulma karis saketic ki gamocvala, Tumca, aman

19 დაცვის მხარემ მტკიცებულებების საჯაროდ და ზეპირად გამოკვლევაზე უარი თქვა.

25

Sedegi ver gamoiRo. braldebuli midioda dazaralebulis saxlSi da karis gaRebas sTxovda, winaaRmdeg SemTxvevaSi, sicocxlis mospobiT emuqreboda. patruli am faqtTan dakavSirebiTac iyo gamoZaxebuli. braldebulis mimarT gamoica Semakavebeli orderi, romliTac aekrZala dazaralebulTan miaxloeba. miuxedavad amisa, braldebuli mainc mivida dazaralebulis sacxovrebel saxlSi, eleqtrodamagrZeleblis gamoyenebiT xelebi zurgsukan Seukra da sawolze daagdo, Semdeg ki, oTaxSi gazi gauSva. miuxedavad imisa, rom dazaralebuli sTxovda gaTavisuflebas, braldebuli eubneboda, rom igi sikvdils imsaxurebda. garda amisa, braldebulma karis saketi moSala, rom dazaralebuls ver gaeRo, waarTva telefoni da gverdiT oTaxSi gavida. daaxloebiT 10 wuTis ganmavlobaSi dazaralebuli gadaadgilebas ver axerxebda, Tumca, mogvianebiT, SeZlo xelebis gaTavisufleba, isargebla meuRlis uyuradRebobiT, karis moSlili saketi gaaRo da mezoblebs dasaxmareblad dauZaxa. braldebuli kvlav emuqreboda dazaralebuls, amjerad ukve danis gamoyenebiT. dazaralebulma moaswro patrulSi darekva, Tumca, braldebulma aiZula, xelmeored daereka da gamoZaxeba gaeuqmebina. dazaralebulic daemorCila. patruli mainc movida, Tumca, braldebulma uTxra, rom gamoZaxeba gauqmebuli iyo. dazaralebulma patruls daxmareba sTxova da ganumarta, rom gamoZaxebis gauqmeba meuRlem aiZula. braldebuli daakaves. braldebis mxarem isic ganmarta, rom braldebulisgan damoukidebeli mizezebi rom ara, igi dazaralebuls moklavda.

winasasamarTlo sxdomaze, sadac ganixileboda braldebulisaTvis Sefardebuli patimrobis ZalaSi datovebis sakiTxi, mosamarTlem ganacxada: „man [braldebulma] eleqtrosadeniT Seukra dazaralebuls xelebi, mere gaziT scada misi gagudva.“

saqmis arsebiTi ganxilvis sxdomaze, rogorc Sesaval, ise daskvniT sityvaSi, braldebis mxarem zemoaRniSnuli informacia gaaJRera. am yvelafris miuxedavad, braldebuls brali edeboda sami muxlis darRvevaSi: Tavisuflebis ukanono aRkveTa sicocxlis

26

an janmrTelobisaTvis saSiSi ZaladobiT an/da aseTi Zaladobis gamoyenebis muqariT, muqara da iZuleba.

aRsaniSnavia, rom, mocemul SemTxvevaSi, savaraudod, adgili hqonda mkvlelobis mcdelobas, rasac gvafiqrebinebs Tavad braldebulis qceva, romelmac xelebgakoWili dazaralebuli datova sawolze, gazi gauSva oTaxSi, telefoni waarTva msxverpls da karis saketi moSala, raTa dazaralebuls gareT ver gaeRwia. es yvelaferi ki miuTiTebs mkvlelobis ganzraxvasa da am motiviT ganxorcielebul saqmianobaze.

marTalia, sasjelis Sefardebisa da miRebuli gad-awyvetilebebis Sinaarsobrivi mxaris Seswavla am kvlevis farglebs miRmaa, magram is faqti, rom, umetes SemTxvevaSi (72%), lmobieri da naklebad mkacri sanqciebi gamoiyeneba, badebs kiTxvis niSnebs ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mi-marT Zaladobis saqmeebze araadekvatur midgomasa da msx-verplis mier gancdili tanjvis arasaTanado SefasebasTan dakavSirebiT.

diagramaze mocemulia me-9 da bolo saangariSo periodis ganmavlobaSi sasamarTlos mier gamoyenebuli sasjelebis procentuli maCvenebeli.

diagrama #2

27

srulwlovani piris sqesobrivi kavSiri 16 wlis asaks miuR-wevelTan

aRsaniSnavia, rom erT-erTi saqme exeboda srulwlovani piris mier sqesobrivi kavSiris damyarebas arasrulwlovan-Tan. dazaralebuli, imavdroulad, iyo ojaxSi Zaladobis msxverplic. kerZod, moZaladem ramdenjerme xeli gaartya saxeSi. dacvis mxaris ganmartebiT, braldebulma ar icoda, rom 16 wels miuRwevelTan ojaxis Seqmna dasjadi iyo. iqve aRniSna, rom dazaralebuls pretenzia ar hqonda da sasa-marTlos lmobieri sanqciebis gamoyeneba sTxova.

mosamarTlem, savaraudod, gaiTvaliswina dacvis mxaris mosazrebebi da moZaladis mimarT pirobiTi msjavri gamoi-yena (1 wliT Tavisuflebis aRkveTa, rac CaeTvala pirobiT-ad da dauwesda 2 wliani gamosacdeli vada).20

20 პირს სსკ-ის 140-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული ჩადენილი ჰქონდა 2011 წელს, რომელიც ისჯებოდა 1-დან 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთით და წარმოადგენდა ნაკლებად მძიმე დანაშაულს.

28

II. danaSaulis kvalifikaciis sakiTxi da diskriminaciuli motivis gamokveTa ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze

1. danaSaulis kvalifikacia

qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze, mniSvnelovania, rom da-naSaulis kvalifikacia realurad Seesabamebodes Cadeni-li qmedebis simZimes. danaSaulis araswori kvalifikaciis pirobebSi SeuZlebelia genderulad sensitiuri sisxlis sa-marTlis sistemis arseboba, sadac braldebisa da sasamarT-lo organoebis mier qalTa mimarT Cadenili danaSaulebis saTanado aRiareba, kvalifikacia da dasja xorcieldeba.21

aRsaniSnavia, rom sagamoZiebo da braldebis organoebis pasuxismgeblobas kidev ufro zrdis moqmedi kanonmde-bloba, romlis mixedviTac, sasamarTlos ufleba ar aqvs, qmedeba wardgenili braldebidan ufro mZime braldebaze gadaakvalificiros. mosamarTles kvalifikaciis Secvla SeuZlia mxolod imave xarisxis an ufro msubuqi braldeb-iT.22

monitoringis Sedegebi danaSaulis kvalifikaciasTan mi-marTebiT

monitoringis Sedegad gamovlenil qalTa mimarT Zalado-bis arcerT saqmeze danaSaulis dakvalificireba ar momx-dara diskriminaciul danaSaulad (ar momxdara miTiTeba ssk-is 53-e muxlis 31 muxlze). Sesabamisad, braldebisa da sasamarTlo organoebi ar aRiareben, rom qalTa mimarT ganxorcielebuli Zaladobrivi danaSaulebi aris gender-uli diskriminaciis Sedegi. aseve, dafiqsirda erTi SemTx-veva, rodesac mosamarTlem danaSaulis araswor kvalifik-aciaze gaamaxvila yuradReba (mosamarTlem ganmarta, rom danaSaulis dakvalificireba ar momxdara misi simZimis Se-sabamisad) da prokurors usayvedura imis gamo, rom qalis mimarT Cadenili Zaladobrivi danaSauli ufro loialu-rad Seafasa.

21 დეკანოსიძე, თ., ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 35-36.22 სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი, 273-ე მუხლი.

29

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi:

magaliTi #9

pirs bralad edeboda yofili meuRlis mimarT Cadeni-li Zaladoba. prokurorma ganmarta, rom braldebuli meuRlesTan ganqorwinebulia, Tumca, amis miuxedavad, mas mainc hqonda komunikacia yofil colTan. bral-debulma dazaralebuli Sexvedraze daibara, ra drosac isini SekamaTdnen da, eWvianobis niadagze, braldebul-ma yofil meuRles ramdenjerme daartya. konfliqti meore dResac gagrZelda. braldebulma dazaralebuls mobiluri telefoni waarTva, fexsacmelebi gadauyara da kari Cauketa. mezobelma policia gamoiZaxa. adgil-ze misul samarTaldamcvelebs qali nacemi daxvdaT. mas janmrTelobis msubuqi dazianeba daudginda. damatebiT isic gairkva, rom moZalades msxverpli ramdenime wuTi Caketili hyavda oTaxSi, ra drosac qali moklebuli iyo Tavisufali gadaadgilebis SesaZleblobas. am yvelaf-ris fonze, momxdari SemTxveva mxolod ojaxSi Zalado-bis muxliT (ssk-is 1261 muxlis 1-li nawili) iyo Sefase-buli.

mosamarTlem eWvi Seitana kvalifikaciis sisrule-Si da aRniSna, rom, ojaxSi ZaladobasTan erTad, Ta-visuflebis ukanono aRkveTis an, minimum, iZulebis kvalifikaciac unda yofiliyo. misi [mosamarTlis] ganmartebiT, moZaladem msxverpli iZulebiT datova saxlSi da braldebas es yvelaferi ufro mkacrad unda Seefasebina. mosamarTle: „amas ganaCenSic avsaxav, rom ar iyo swori kvalifikacia. CavTvaloT, rom gagimarT-laT [braldebuls mimarTa], saqmis faqtobrivi gare-moebebi ufro mkacri kvalifikaciis SesaZleblobasac iZleoda.“

prokurori ar daeTanxma mosamarTlis aseT Sefasebas da ganmarta, rom: „im momentSi ase miiCnia braldebis mx-arem.“

30

agreTve, gamovlinda erTi SemTxveva, sadac danaSaulis swori kvalifikacia kiTxvis niSnis qveS dgeba. danaSaulis arazust kvalifikaciasTan dakavSirebiT gonivruli eWvebi, sabolood, 2 SemTxvevaSi gaCnda.

zemoaRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTi:

magaliTi #10

ojaxSi Zaladobis saqmeze, arsebiTi ganxilvis sxdomaze, prokurorma isaubra saqmis faqtobriv garemoebebze, sadac aRniSna, rom braldebulma Tavis mcirewlovan Svilze, meuRlesa da dedaze iZalada. kerZod, Svils erTxel gaartya xeli, xolo meuRlesa da dedas _ ramdenjerme. Sedegad, maT ganicades fizikuri tkivili. Tumca, piris qmedeba Sefasebuli iyo ssk-is 1261 muxlis me-2 nawilis „b“ da „g“ qvepunqtebiT, rac gulisxmobs ojaxSi Zaladobas ori an meti piris mimarT da arasrulwlovnis TandaswrebiT. aRniSnuli kvalifikacia ar moicavda arasrulwlovnis mimarT ganxorcielebul qmedebebs.

mosamarTle dainteresda, ramdeni dazaralebuli figurirebda saqmeSi, razec braldebis mxarem upasuxa, rom ori msxverpli arsebobda, xolo mcirewlovani Svili mxolod braldebis konteqstSi hyavdaT moxseniebuli, vinaidan, prokuroris ganmartebiT, ver dadginda, arasrulwlovanma fizikuri tkivili ganicada Tu ara.

31

2. diskriminaciuli motivis gamokvleva

im SemTxvevaSi, Tu adgili hqonda qalze Zaladobis SemTx-vevas, gamoZieba unda daiwyos im gadmosaxedidan, xom ar moxda danaSaulis Cadena genderuli diskriminaciis motiv-iT.23 gamoZiebis warmoebisas, Sinagan saqmeTa saministros TanamSromlebi, SesaZlo diskriminaciuli motivis arsebo-bis SemTxvevaSi, valdebuli arian, miuTiTon sisxlis samar-Tlis kodeqsis 53-e muxlis 31 punqtze, rac diskriminaciu-li niSniT danaSaulis Cadenas gulisxmobs.24

garda amisa, danaSaulis Cadenis motivis gamokvlevas pre-venciuli datvirTvac gaaCnia. danaSaulis Cadenis motivis dadgena xSirad danaSaulis swori kvalifikaciis aucilebe-li winapirobaa. motivi da mizani saSualebas iZleva, davaxa-siaToT damnaSavis fsiqikuri mdgomareoba danaSaulis Cad-enis momentisTvis. aseve, gamovavlinoT danaSaulis Cadenis mizezebi da gavzomoT damnaSavis sazogadoebrivi saSiS-roebis xarisxi.25 ssk-is 53-e muxlis me-31 nawili sasamarT-los avaldebulebs, sasjelis daniSvnisas gaiTvaliswinos danaSaulis Cadenis motivi da mizani. aseTi moTxovna logi-kuricaa, vinaidan swori kvalifikacia da sasjelis mizneb-is miRweva, SeuZlebelia Cadenili danaSaulis mizezebis an damnaSavis fsiqologiuri mdgomareobis axsnis gareSe.26

imavdroulad, saqmeSi arsebuli ZiriTadi motivis arse-boba, Tundac es iyos dakavSirebuli sxva Sinaarsis pirad

23 გაეროს სპეციალური მომხსენებლის ანგარიში UN Doc. A/HRC/23/49 (14 მაისი, 2013 წელი), §73; ასევე, IACtHR, Case of Gonzalez et al. (“Cotton Field”) v. Mexico, 2009 წლის 16 ნოემბრის გადაწყვეტილება, §455; იხ: დეკანოსიძე, თ., ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 18-19. ასევე, იხ: ევრობის საბჭოს კონვენცია (სტამბოლის კონვენცია) ქალთა მიმართ ძალადობისა და ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლისა და პრევენციის შესახებ, 11.05.2011, სტამბოლი, მუხლი: 3 (ა); იხ: დეკანოსიძე, თ., ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 35.24 საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის მითითება №47, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დანაყოფების მიერ დისკრიმინაციის პრევენციისა და ამ ნიშნით ჩადენილ სამართალდარღვევებზე ეფექტიანი რეაგირების ღონისძიებების განხორციელების შესახებ.25 დვალიძე, ი., „მოტივი და მიზანი საქართველოს სისხლისსამართლებრივ დოქტრინაში,“ ქართული სამართლის მიმოხილვა, 10/2007-2-3, თბ. 270.26 დვალიძე, ი., „მოტივი და მიზანი საქართველოს სისხლისსამართლებრივ დოქტრინაში,“ ჟურნალი „ქართული სამართლის მიმოხილვა“, 10/2007-2-3, თბ., 270.

32

konfliqtTan, ar aris sakmarisi safuZveli damatebiT sxva motivis arsebobaze eWvis gasaqarwyleblad. saTanado yur-adReba unda mieqces Sereuli motivis arsebobis gamokv-levas, raTa ar gamoiricxos saqmeSi SesaZlo diskriminaci-uli motivis gamokvlevis SesaZlebloba.

monitoringis Sedegebi diskriminaciuli motivis gamokveTasTan dakavSirebiT

prokuraturisa da sasamarTlo organoebisaTvis genderu-li niSniT motivirebuli danaSaulebis gamokvleva da Se-faseba mniSvnelovani gamowvevaa. monitoringma aCvena, rom, rig SemTxvevebSi, ikveTeboda niSnebi, romelTa safuZvel-zec unda gamokvleuliyo, danaSaulis Cadena motivirebu-li iyo Tu ara genderuli uTanasworobiT, qalis genderul rolze arsebuli SexedulebiTa da stereotipuli damok-idebulebiT. Tumca, aseT faqtebze braldebis mxaresa da sasamarTlos yuradReba ar gaumaxvilebiaT.

zemoxsenebul niSnebze miuTiTebs, magaliTad, braldebu-lis ganmarteba, rom msxverpls [yofil meuRles] ar unda Caedina iseTi qmedeba, rogoric cols ar Seefereboda. erT SemTxvevaSi, braldebulma ieWviana Tavis meuRleze, rac, savaraudod, gaxda fizikuri da fsiqologiuri Zaladobis mizezi (meuRles scema, TvalSi TiTi Caartya da waqceul msxverpls mokvliT emuqreboda). SesaZlo diskriminaciuli motivis arsebobaze miuTiTebs is faqtic, rom moZaladem yofili meuRlis socialur gverdze naxa suraTebi, razec gaRizianda da Zaladoba ganaxorciela. agreTve, gamoikve-Ta partniori qalis mimarT mamakacis mesakuTruli damok-idebuleba da misi qcevis gakontrolebis survili („Sei-Zleba Semdeg uaresi dagemarTos, Tu Wkvianad ar iqnebi“).

Tumca, miuxedavad genderuli diskriminaciuli motivis mimaniSnebeli garemoebebisa, braldebisa da sasamarTlo organoebis ganmartebebi am kuTxiT msjelobas ar moi-cavs.

33

transgenderi qalis _ zizi SeyilaZis saqme

marTalia, am saqmeze arsebiTi ganxilva da gadawyvetilebis miReba moxda 2017 wlis 3 Tebervals, rac ar xvdeba saangari-So periodSi, Tumca, maRali sazogadoebrivi interesisa da momxdari SemTxvevis specifikurobis gamo, mniSvnelovania saqmis saTanadod Sefaseba. es saqme imiTac aris saintere-so, rom sasamarTlo procesze danaSaulis Cadenis SesaZ-lo motivze msjeloba ar yofila da braldebis mxares am sakiTxebze yuradReba saTanadod ar gaumaxvilebia. di-dia imis albaToba, rom aRniSnuli danaSauli Cadenili iyo siZulvilis motiviT, vinaidan msxverpli marginalizebul da Cagrul jgufs ekuTvnoda. aseT SemTxvevaSi, braldeb-is mxares ufro meti pasuxismgebloba akisria, samarTal-warmoeba ganaxorcielos specifikur konteqstSi. Tumca, miuxedavad amisa, savaraudo transfobiuri siZulvilis motivi, rogorc damamZimebeli garemoeba, procesze sa-Tanadod ar gamokvleula.

magaliTi #11

2017 wlis 3 Tebervals transgenderi qalis, zizi Seyi-laZis ganzrax mkvlelobis saqmeze arsebiTi ganxilvis sxdoma Catarda, sadac mxareebma warmoadgines Sesavali da daskvniTi sityvebi, ris Semdegac mosamarTlem miiRo gadawyvetileba.

prokurorma Sesaval sityvaSi ganacxada, rom 2016 wlis 14 oqtombers braldebuli mivida zizi SeyilaZesTan, romelsac icnobda 2011 wlidan. Sexvedrisas SeyilaZe imyofeboda nasvam mdgomareobaSi. braldebulma da msx-verplma erTad gaagrZeles daleva. maT Soris moxda Se-laparakeba, ra drosac braldebulma SeyilaZes Caartya betonis fila da yelis areSi daniT ramdenime Wriloba miayena. amis Semdeg is SemTxvevis adgilidan miimala. ram-denime dReSi zizi SeyilaZe miyenebuli dazianebebis Se-degad gardaicvala.

dacvis mxarem uari Tqva Sesavali sityvis warmoTqmaze. amis Semdeg, prokurorma daskvniTi sityviT mimarTa sa-samarTlos, ra drosac yuradReba gaamaxvila saqmeSi ar-sebul mtkicebulebebze.

34

daskvniTi sityva warmoTqva dacvis mxaremac. advokatma aRniSna, rom braldebuli iyo mSromeli adamiani. agreTve, miuTiTa, rom braldebulma gadawyvita, zizi SeyilaZe enaxa masTan gasaubrebis mizniT. Sexvedris dros, gar-dacvlilma uxeSad moixsenia braldebulis megobari qali da sasqeso organos demonstrireba moaxdina. ad-vokatis TqmiT, swored SeyilaZis am qmedebam gaaRiziana braldebuli. dacvis mxarem ganmarta, rom ar eTanxmebo-da ganzrax mkvlelobis kvalifikacias, vinaidan bral-debuls mkvlelobis motivi ar hqonda da danaSauli Caid-ina Zlieri sulieri aRelvebis niadagze. aqedan gamomdin-are, mosamarTles kvalifikaciis Secvla sTxova da ssk-is 111-e muxlis pirvel nawilze miuTiTa.27

amasTan dakavSirebiT prokurorma aRniSna, rom dan-aSaulis motivis gamosakveTad daikiTxa bevri adami-ani, Tumca, braldebis mxares damatebiT ar gaukeTebia ganmarteba, Tu ra saxis motivis arseboba dadginda saqmeSi.

bolos, braldebulma ganacxada, rom SeyilaZis mokvla ar undoda da rom ara misi mxridan Seuracxmyofeli saqcie-li, mas ar moklavda.

mosamarTlem braldebuli damnaSaved cno ganzrax mkvle-lobis CadenaSi da 10 wliT Tavisuflebis aRkveTa miusaja.

27

27 განზრახ მკვლელობა უეცარი, ძლიერი სულიერი აღელვების მდგომარეობაში ისჯება თავისუფლების შეზღუდვით სამ წლამდე ვადით ან ერთიდან სამ წლამდე თავისუფლების აღკვეთით.

35

III. Zaladobis msxverplebisa da procesis sxva monawileebis gancxadebebi ojaxSi Zaladobis danaSaulebTan dakavSirebiT

ojaxSi Zaladobis saqmeebze, sasamarTlo procesebidan gamomdinare, zogjer identificirebadi xdeba dazarale-bulebisa Tu procesis sxva monawileebis (mosamarTle, prokurori, advokati da a.S.) damokidebuleba aRniSnul danaSaulebTan dakavSirebiT. maTi ganmartebebidan, gansa-kuTrebiT procesis monawileebis mxridan, ikveTeba loial-uri da Semwynarebluri damokidebuleba am danaSaulebis mimarT. aRniSnuli midgomebi ki, SesaZloa, axalisebdes ojaxSi Zaladobis Cadenas, xels uSlides qalebs marTlm-sajulebis xelmisawvdomobaSi da moZaladis mxardamW-eri efeqti hqondes. agreTve, ojaxSi Zaladoba praqtikaSi kvlav aRiqmeba msxverplisa da moZaladis pirad saqmed, rac ufro lmobier Sefasebas imsaxurebs, vidre imave simZimis sxva danaSaulebi.

magaliTi #12

ojaxSi Zaladobis erT-erT saqmeze advokatma Sesavali sityvis warmoTqmisas aRniSna, rom ojaxSi Zaladobis saqmeebze piris pasuxisgebaSi micema ar unda xdebodes: „ojaxi iseTi ram aris, ra konfliqtic ar unda moxdes, is saxlis kedlebs ar unda gascdes. ar aris aucilebeli ms-gavsi mkacri midgoma prokuraturis mxridan aRniSnul danaSaulebze.“

magaliTi #13

Zaladobis kidev erT saqmeze irkveoda, rom braldebu-li fexis dartymiT gausworda meuRles, qamriT scema da tafis Tavsaxuri gadaamtvria. aseve, kedelTan miayena da axrCobda. am faqts Seeswro maTi Svili, romelic dedas gadaefara. agreTve, braldebulma patrul-inspeqtoris TandaswrebiT dazaralebuls uTxra, rom [cixidan] ga-mosvlis mere moklavda.

amis miuxedavad, advokati amtkicebda, rom SeiZleba qmar-ma xeli gaartyas [cols], magram es faqtebi ar xmaurdeba. piriqiT, xeli unda SevuwyoT, rom mama saxlSi mivides da

36

bavSvebs mSoblebi gverdiT hyavdes. damatebiT, ganacxa-da [advokatma], rom aRniSnuli ar aris mZime danaSau-li. agreTve, miuTiTa, rom braldebulsa da dazarale-buls uyvarT erTmaneTi da maT erTad yofnas win veravin daudgeboda. advokatma isic aRniSna, rom: „col-qmars Soris urTierToba maTi piradi urTierTobaa“.

magaliTi #14

pirs brali edeboda Svilis mimarT Cadenil ZaladobaSi. Tumca, moZalade mis mier Cadenil qmedebas danaSaulad ar aRiqvamda. „visi ra saqmea Cems Svils vcem Tu ara. ra-sac minda, imas vizam.~aseve, braldebuli agresiulad iyo ganwyobili dazara-lebulis mimarT da sayvedurobda, rom gamoZiebis daw-yeba misi mizeziT moxda.

kidev erT saqmeSi pirs brali edeboda arasrulwlovani Svilebis mimarT ganxorcielebul ZaladobaSi. bral-debulma sasamarTlo procesze aRniSna, rom, rogorc mamas, mas aqvs ufleba, aRzrdis mizniT, scemos Svilebs. aseve, ar icoda, es qmedeba kanoniT isjeboda Tu ara.

agreTve, sasamarTlo monitoringma aCvena, rom, calkeul SemTxvevebSi, Zaladobis msxverplebs aqvT ukiduresad lmobieri damokidebuleba maT mimarT ganxorcielebul ZaladobasTan dakavSirebiT. isini iZulebulni arian, iT-minon Zaladoba sazogadoebis mxridan gakicxvisgan Tavis aridebis, damnaSaveze ekonomikuri damokidebulebis, Su-risZiebis SiSis an sxva faqtoris gamo. aRniSnuli mizeziT, Zaladobis msxverplebi cvlian sakuTar poziciebs, an saer-Tod uars amboben Cvenebis micemaze da pretenzia aRar gaaCniaT moZaladeebis mimarT. es garkveul dabrkolebebs uqmnis braldebis mxaresa da sasamarTlos, Tumca, es imas ar niSnavs, rom amis gamo moZaladeebis mimarT ufro lmobieri da SeRavaTiani pirobebi unda iyos gamoyenebuli. dazara-lebulTan Serigebis kriteriumis gaTvaliswineba SeuZle-belia ojaxuri danaSaulis saqmeebze.28

28 დეკანოსიძე, თ., ფემიციდის საქმეების განაჩენები 2014, საიას კვლევა, თბილისი, 2016, 49.

37

aRniSnulis sailustraciod mocemulia magaliTebi:

magaliTi #15

pirs brali edeboda arasrulwlovnis TandaswrebiT meuRlis mimarT Cadenil ZaladobaSi. mosamarTlem dazaralebuls poziciis dafiqsireba sTxova. msxver-plma ganacxada, rom ekonomikurad damokidebuli iyo moZaladeze da ar undoda qmris dasja.

„rac SeuZlia, Tavisi SromiT, yvelafers akeTebs da arafers gvaklebs. is aris Cemi marCenali, masze varT damokidebulni me da Cemi Svilebi, mis gareSe cxovre-bis gagrZelebis imedi ar maqvs, is gvarCens yvelas. me ar vapireb ojaxis dangrevas da arc arasdros mifiqria eg. apatieT da SeRavaTebi gamoiyeneT mis mimarT.“

magaliTi #16

kidev erT saqmeSi, romelic exeboda colis mimarT ganx-orcielebul Zaladobas, dacvis mxarem warmoadgina gancxadeba, romlis mixedviTac irkveoda, rom dazara-lebuls aRar hqonda pretenzia moZaladis mimarT da masTan Serigebas apirebda. aRniSnuli gancxadebis sa-fuZvelze, advokatma moiTxova braldebulis aRkve-Tis RonisZiebis gareSe datoveba. prokuroris TqmiT, gancxadebis dawera ganpirobebuli iyo imiT, rom msx-verpls moZaladis eSinoda.

braldebis mxaris eWvebi gaamyara Semdegma garemoeba-mac: sxdomis darbazSi myofma dazaralebulma erT-erT pirTan saubarSi aRniSna, rom es gancxadeba mas zemoq-medebis qveS hqonda dawerili da ar surda meuRlis sax-lSi dabruneba, Tumca, garkveuli mizezebis gamo, Tavis azrs sajarod ver afiqsirebda.

38

rekomendaciebi:

wina saangariSo periodebisa da bolo dakvirvebis Sede-gebis gaTvaliswinebiT, saiam moamzada Semdegi rekomen-daciebi:

1. saerTo sasamarTloebs

• ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze marTlmsajuleba unda ganxorcieldes genderuli xedviT: sasamarTlom unda gaiTvaliswinos aseTi tipis danaSaulebis specifi-kuroba, adekvaturad Seafasos safrTxeebi, romlebic momdinareobs braldebulisgan da gamoiyenos Sesabami-si simZimis aRkveTis RonisZiebebi;

• Tu pirveli wardgenis sxdomaze arsebobs imis niSnebi, rom SesaZloa danaSauli Cadenili iyo diskriminaci-uli niSniT, mosamarTlem aRniSnuli garemoeba mxedve-lobaSi unda miiRos aRkveTis RonisZiebis gansazRvris dros;

• sasamarTloebma, yvela SesaZlo SemTxvevaSi, saTanado simZimis sasjelebi unda gamoiyenon braldebulebis mimarT, rac efeqturad imoqmedebs ganmeorebiTi Zal-adobis prevenciis TvalsazrisiT da uzrunvelyofs msxverplis usafrTxoebas;

• mosamarTleebma saTanadod unda Seafason braldebis mxaris mier wardgenili mtkicebulebebi diskriminaci-uli niSnebis identificirebis mizniT da, yvela SesaZlo SemTxvevaSi, diskriminaciis motiviT danaSaulis Cadena miiCnion pasuxismgeblobis damamZimebel garemoebad.

2. saqarTvelos prokuraturas

• prokuraturam saTanadod unda Seafasos arsebuli garemoebebi da moiTxovos Sesabamisi simZimis aRkve-Tis RonisZieba, romelic iqneba msxverplis usafrTx-oebis garanti da uzrunvelyofs maT dacvas xelaxali viqtimizaciisgan;

• ojaxSi Zaladobis, ojaxuri danaSaulebisa da qalTa mi-marT Zaladobis saqmeebze prokuraturam unda uzrun-

39

velyos danaSaulis dakvalificireba misi simZimis Se-sabamisad da genderuli xedvis gaTvaliswinebiT, raTa bralis dadasturebis SemTxvevaSi, damnaSaves ganesaz-Rvros misi qmedebis simZimis Sesabamisi sasjeli;

• qalTa mimarT Zaladobis saqmeebze prokuraturam yve-la SesaZlo saSualebiT unda gamoikvlios, xom ar mox-da danaSaulis Cadena genderTan dakavSirebuli an sxva Seuwynareblobis motiviT da, diskriminaciis SemTx-vevaSi, ssk-is Sesabamis muxlTan erTad, gamoiyenos 53-e muxlis me-31 punqtic.

3. saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros

• mniSvnelovania, rom dainergos Zaladobis riskebis Se-fasebis sistema, romelic uzrunvelyofs safrTxis droulad ganWvretasa da Sesabamisi zomebis efeqturad dagegmvas. SesaZlebelia, aRniSnuli ganisazRvros, ro-gorc Sinagan saqmeTa saministros valdebuleba, espane-Tis, CexeTisa da evropis sxva qveynebis msgavsad.