Ruch robotniczy w Europie i jego nurty

Niekorzystne położenie społeczne robotników przemysłowych

• Masowa produkcja w przemyśle fabrycznym – wzrost ilości pracowników

najemnych.

• Brak ustawodawstwa prawa pracy.

• Niskie zarobki, długi dzień pracy (11-16 godzin).

• Praca kobiet i dzieci w nocy, niższe płace.

• Brak ubezpieczeń społecznych przy wypadkach w pracy.

• Niska higiena pracy.

• Prymitywne warunki mieszkaniowe.

• Wysoka śmiertelność wśród robotników i ich rodzin.

Pierwsze akty oporu

• Strajki – zakazy prawne we Francji i Anglii.

• Nedd Ludd – niszczyciele maszyn (luddyści).

• Powstanie w Lyonie – 21.11.1831 r, 04.1834 r. – setki ofiar

Socjalizm utopijny

• Socjalizm – idea budowy ustroju sprawiedliwości społecznej, społeczna własność środków produkcji, likwidacja wyzysku, równy podział dóbr.

• Socjalizm utopijny – nierealistyczny.

Klaudiusz Henryk de Saint Simon

Pochodził z arystokracji, władza

dla ludzi pracy (bankierów,

fabrykantów i robotników),

krytyka spekulantów i

arystokracji. Jego uczniowie

domagali się zniesienia

dziedziczenia dóbr i

uspołecznienia środków

produkcji.1760-1825

Karol Fourier

1772-1837

Kupiec. Postulat tworzenia organizacji spółdzielczych –

falanstery. Wspólnoty o podobnych zdolnościach i

upodobaniach. Dochody miały być dzielone wg wkłądu

pracy, talentu i kapitału. Próby zakładania falasterów w Teksasie – przeciwnik

rewolucji.

Robert Owen

Pochodził z rodziny chłopskiej,

właściciel manufaktur,

skracanie czasu pracy,

rzecznik zniesienia własności

prywatnej i tworzenia

organizacji robotniczych.

Założyciel kolonii Nowa

Harmonia w USA

1771-1858

Piotr Proudhon

1809-1865

Idea tworzenia stowarzyszeń

drobnych właścicieli,

robotników i rękodzielników

wymieniających

bezgotówkowo rezultaty

własnej pracy, krytykował

własnośc kapitalistyczną i

istnienie pieniądza.

Ludwik August Blanqui

Działacz spiskowo-rewolucyjny,

nawoływał do obalenia ustroju

kapitalistycznego na drodze

rewolucji, dokonać tego miałą

nieduża grupa wyszkolonych

wojskowo spiskowców, która

po zwycięstwie miała rządzić

państwem w imieniu i dla

dobra ludu.

1801-1881

MarksizmStudiował w Bon i Berlinie prawo,

historie i filozofię, uzyskał tytuł

doktora. Współtwórca Związku

Komunistów (1847) autor Manifestu

Komunistycznego.

Rewolucjonizm, walka klasowa,

konieczność upadku kapitalizmu

Reformizm

Edward Berstein

Odrzucenie ideologii rewolucyjnej,

socjalizm poprzez reformy

parlamentarne, ustawodawstwo

pracy i działalność partii robotniczych

– socjaldemokracja

Anarchizm

MichałBakunin

Walka z państwem jako źródłem nędzy i ucisku, negacja potrzeby utrzymywania takich organów jak:

wojsko, policja, administracja, sądy.

Idea federacji autonomicznych gmin

Piotr Kropotkin