REVIZIJA - Interne Revizije u Javnom Sektoru

_________________________________________________________________________________

SADRAJ: 1 2 3 Uvod ......................................................................................................................... 2 Pojam , uloga i karakteristike interne revizije ............................................................ 4 Regulatorni okvir IR .................................................................................................. 6 3.1 3.2 3.3 4 Zakonodavni okvir .............................................................................................. 6 Standardi interne revizije .................................................................................... 8 Kodeks etike..................................................................................................... 11

Organizovanje interne revizije u javnom sektoru .................................................... 13 4.1 4.2 4.3 Organizacioni status IR .................................................................................... 13 Unutranja organizacija odjela za reviziju ........................................................ 14 Uloga centralne jedinice za harmonizaciju i odbora za reviziju ........................ 19

5

Meusobni odnosi interne i eksterne revizije u javnom sektoru: ............................ 21

Zakljuak: ...................................................................................................................... 22 Literatura: ...................................................................................................................... 23

_________________________________________________________________________________Revizija Profesor:

-1Interna revizija u javnom sektoru

Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

1 UvodInterna revizija vue korijene iz stare Grke,iz posla logista koji su kontrolisali rad vjerovnika. I Italija se navodi kao zaetnik moderne interne revizije. Ali se zapravo moderna interna revizija razvija od 1864.godine,kada je u SAD organizovano prvo odjeljenje za internu reviziju,a 1941.godine u SAD osnovan je Institut za internu reviziju. Pojam revizija potie od latinskog izraza revisio,a na srpskom jeziku oznaava ponovno vienje,ponovno gledanje,pregled,obnovu procesa,poslednji pregled sloga pred tampu1. Njen razvoj je posebno izraen u periodu prosperiteta nakon velike ekonomske krize. Interna revizija je sad potpuno razvijena profesija,njena uloga se u velikoj mjeri poveala,kao i pristup i usluge koje ona prua. Interna revizija predstavlja nezavisnu kontrolnu aktivnost unutar preduzea usmjerenu na pregled,odnosno ispitivanje poslovnih operacija i transakcija u odnosu na filozofiju,poslovnu strategiju,plan i zadatke koje je odredio menadment. Interna revizija podrazumijeva slubu u preduzeu,odnosno formu nadzora koja je formirana sa posebnim obavezama i zadacima. Razvojem odgovornosti menadera preduzea za rezultate poslovanja,te razvojem samih preduzea i njihove strukture,pojavom akcionarskog kapitala uslovljen je razvoj revizije i njenog izvoenja unutar preduzea. Interna revizija je orjentisana ka budunosti,nezavisnom i sistematskom vrednovanju aktivnosti na svim nivoima menadmenta,a obavlja se od strane internih revizora u svrhu poboljanja organizacione profitabilnosti i poveanja postizanja ostalih organizacionih ciljeva kroz poboljanje obavljanja menaderske funkcije ,postizanje namjena programa,socijalnih ciljeva i razvoja zaposlenih.

1

dr.Mirko Andri,dr.Branko Krsmanovi,dr.Dejan Jaki - Revizija,Subotica,2004.god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Teorijom i praksom revizije u svijetu se bavi veliki broj pojedinaca kao i asocijacija koje su od nacionalnog ili meunarodnog znaaja. Komitet za osnovne koncepte revizije Amerikog Instituta ovlaenih javnih raunovoa definisao je reviziju kao:Sistematski proces nepristrasnog prikupljanja i vrednovanja dokaza o nekim tvrdnjama koje se odnose na ekonomske aktivnosti i dogaaje. Revizija ima za cilj utvrivanje stepena korespondentnosti izmeu datih tvrdnji i nekog prethodno definisanog kriterijuma, kao i saoptavanje rezultata tih uporeivanja zainteresovanim korisnicima2

2

K.H.Spencer Pickett - Osnovni prirunik za internu reviziju(Savez RR Srbije),2005.god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

2 Pojam , uloga i karakteristike interne revizijeInterna revizija predstavlja nezavisnu kontrolnu aktivnost unutar institucija javnog sektora usmjerenu na pregled,odnosno ispitivanje poslovnih operacija i transakcija u odnosu na filozofiju,poslovnu strategiju,plan i zadatke koje je odredio menadment.3 To podrazumijeva da je to menaderska kontrola koja funkcionie na taj nain to mjeri i ocjenjuje efikasnost,efektivnost i ekonominost ostvarenja zadataka. Interna revizija je na odreeni nain mjerenje uspjenosti sistema internih kontrola i sistema kvaliteta proizvoda i usluga. Interni revizori su organizovani u organizacionoj strukturi organizacije u kojoj djeluju (u ovom sluaju budetski korisnici). Interni revizori prvenstveno vre reviziju usklaenosti i reviziju uspjenosti poslovanja, ne vre reviziju finansijkih izvjetaja ali je njihov rad u direktnoj funkciji sa pouzdanou finansijskih izvjetaja. Finansijski podaci su samo jedan od izvora dokaza interne revizije ,ali su primarni izvori dokaza operativna politika i odluke menadmenta u skladu sa organizacionim ciljevima. Interni dravni revizori organizovani su u organizacionoj strukturi institucija javnog sektora (vlada, ministarstva, jedinice lokalne samouprave i druge institucije javnog sektora) U svojim najkorisnijim aspektima,interna revizija,iako je esto ograniena na reviziju knjigovodstva,ukljuuje procjenu poslovnih operacija uopte. to znai da interni revizori,sem toga to se uvjeravaju da informacije iz poslovnih knjiga tano odraavaju injenice,takoe procjenjuju politiku,procedure,upotrebu autoriteta,kvalitet menadmenta,efikasnost metoda,specijalne probleme i ostale faze. Internu reviziju moemo posmatrati i kao dio menadmenta,ali i kao dio kontrolnog sistema.

3

Dr.Mirko Andri,dr.Branko Krsmanovi,dr.Dejan Jaki-REVIZIJA,Proleter,Subotica,2004.god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Odjeljenje interne revizije mora imati rukovoenje,a svaka revizija je kompleksni projekt koji takoe mora da ima svoje rukovoenje. Interni revizori moraju da planiraju,organizuju,vode rauna o osoblju,rukovode i kontroliu svoj sopstveni rad.Tako posmatramo revizore kao dio menadmenta. U linijskoj organizaciji menadmenta,ako se on shvati kao sredstvo onih menadera koji imaju odgovornost za primarne funkcije preduzea(tehniku,komercijalnu i finansijsku),interna revizija nije dio linijskog menadmenta i njegova uloga u ovim funkcijama je samo savjetodavna. Interna revizija ima obiljeja 3E , a to se u reviziji naziva - REVIZIJA EKONOMINOSTI, EFEKTIVNOSTI I EFIKASNOSTI. Postoji mogunost i za postojanje etvrtog E,a ono predstavlja pravinost,kojim je proiren djelokrug interne revizije time da:4 Ukljuuje procjenu da li je poslovna praksa(procedura)prigodna,a ne samo da razmatranje obima u kom se procedure sprovode i U reviziji treba posmatrati procedure koje nisu knjigovodstvene,finansijske i administrativne-drugim rijeima i procedure kojima se sprovode tehnike operacije

Ova etiri termina su od velikog znaaja,i nesumnjivo im se znaenja preklapaju,tako da je pitanje moe li se bilo koji od njih iskljuiti iz razmatranja revizije,jer neto to se odnosi na ekonominost,sigurno ima uticaja i na efikasnost,efektivnost,kao i pravinost.

4

Dr.Andri,dr.Krsmanovi,dr.Jaki-Revizija,Proleter,Subotica 2004.god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

3 Regulatorni okvir IRProces interne revizije u javnom sektoru se provodi u skladu sa: 1. Zakonom o internoj reviziji u javnom sektoru,(Sl.gl.br.17/08.), 2. Meunarodnim standardima profesionalne prakse IR, 3. Kodeksom etike

3.1

Zakonodavni okvir

Interna revizija javnog sektora predstavlja nezavisno, objektivno uvjeravanje i konsultantsku aktivnost koja ima za cilj da se doda vrijednost i unaprijedi poslovanje organizacije i pomae organizaciji da ostvari svoje ciljeve obezbjeujui sistematian, disciplinovan pristup ocjeni i poboljanju efikasnosti upravljanja rizikom, kontrolama i procesima upravljanja.5 Interna revizija javnog sektora je regulisana posebnim zakonom,a to je Zakon o internoj reviziji u javnom sektoru. Objavljen je u Slubenom glasniku Republike Srpske,br.17/08. 30.01.2008.godine. Ovaj zakon sadri: 1. Osnovne odredbe 2. Nadlenosti IR 3. Osnovne principe i organizaciju IR 4. Finansiranje jedinica interne revizije i sukob interesa 5. Postupke i aktivnosti IR5

ZAKON O INTERNOJ REVIZIJI U JAVNOM SEKTORU,Sl.gl.br.17/08.,30.01.2008.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

6. Nadlenosti odbora za reviziju 7. Odredbe o centralnoj jedinici za harmonizaciju 8. Prelazne i zavrne odredbe Nadlenosti interne revizije u javnom sektoru: Interni revizori vre sistematian pregled i ocjenu upravljanja rizikom, internih kontrola i rukovoenja budetskom organizacijom, to ukljuuje politike i procedure i aktivnosti organizacije. Interni revizori ocjenjuju adekvatnost i efikasnost sistema za finansijsko upravljanje i kontrole, u pogledu6: a. ispunjavanja zadataka i postizanja definisanih ciljeva organizacije, b. ekonomine, efikasne i djelotvorne upotrebe resursa, c. usklaenosti sa uspostavljenim politikama, procedurama, zakonima i regulativama, d. uvanja sredstava organizacije od gubitaka kao rezultata svih vidova nepravilnosti, e. integriteta i vjerodostojnosti informacija, rauna i podataka, ukljuujui procese internog izvjetavanja

6

ZAKON O INTERNOJ REVIZIJI U JAVNOM SEKTORU RS,Sl.gl.br.17/08.,30.01.2008.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

3.2

Standardi interne revizije

Interna revizija se provodi prema Meunarodnim standardima profesionalne prakse interne revizije; Najveu vanost i temeljni okvir za definisanje postupka obavljanja interne revizije ,u kojem se utvrdjuju naela i daju smjernice za postupak ispitivanja i ocjenjivanja institucija javnog sektora, ine Standardi interne revizije i kodeks profesionalne etike. Kako se interna revizija razvija i njena vanost postala sve jaa tako se pojavila i potreba za standardizacijom revizije kako bi se njeni efekti to bolje usmjerili. Osnovna svrha Standarda interne revizije jeste, ta ,da bi se mogao osigurati kvalitetan rad interne revizije ,razumijevanje uloge i dunosti interne revizije na svakom nivou upravljanja u instituciji javnog sektora, eksternoj reviziji i drugim tijelima i stvoriti strunu podlogu za provodjenje, ocjenjivanje rada interne revizije te poboljanje njenog funkcionisanja u instituciji javnog sektora. Sadraj standarda,kao i kodeksa, definisala je sama revizijska profesija i on je obavezujui za sve interne revizore u njihovom radu. Meunarodni standardi interne revizije sastoje se od: Standarda obiljeja; Standarda rada i Standarda implementacije7

Standardi obiljeja se odnose na karakteristike budetske organizacije i pojedinaca koji vre usluge interne revizije. Standardi rada, opisuju prirodu aktivnosti interne revizije i obezbjeuju kriterijume kvaliteta prema kojima se mjeri uinak ovih aktivnosti. Standardi implementacije, predstavljaju dalju razradu standarda obiljeja i rada, i obezbjeuju uputstva koja se primjenjuju za odreene vrste angamana.7

Mr. Milovan Boji;Interna revizija u javnom sektoru, predavanja IV god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Medjunarodni standardi profesionalne prakse interne revizije se mogu prikazati i na jedan ematski nain8: II STANDARDI OBILJEJA 10 00 Svrha, ovlatenja i odgovornosti 11 00 Nezavisnost i objektivnost 11 10 Organizaciona nezavisnost 11 20 Individualna objektivnost 11 30 Naruavanje nezavisnosti i objektivnosti 12 00 Strunost i duna profesionalna panja 12 10 Strunost 12 20 Duna profesionalna panja 12 30 Kontinuirani profesionalni razvoj 21 00 Priroda posla 21 10 Upravljanje rizikom 21 20 Kontrola 21 30 Upravljanje 22 00 Planiranje angamana 22 01 Razmatranje planiranja 22 10 Ciljevi angamana

8

Mr. Milovan Boji;Interna revizija u javnom sektoru, IV god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

22 20 Obuhvat angamana 22 30 Alokacija resursa 22 40 Program rada 23 00 Provoenje revizije 23 10 Identifikovanje informacija 23 20 Analiza i ocjena 23 30 Evidentiranje informacija 23 40 Nadgledanje angamana 24 00 Izvjetavanje o rezultatima 24 10 Kriteriji izvjetavanja 24 20 Kvalitet izvjetavanja 24 30 Objavljivanje neusklaenosti sa standardima 24 30 Distribucija izvjetaja o rezultatima 25 00 Odvijanje nadzora 26 00 Odluka menadmenta o prihvatanju rizika


- 10 Interna revizija u javnom sektoru

Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

3.3

Kodeks etike

Kodeks etike podrazumijeva principe profesije i prakse interne revizije (integritet, nezavisnost, objektivnost, povjerljivost i strunost) i pravila ponaanja koja propisuju ponaanja internih revizora u obavljanju svojih funkcija, a Kodeks etike se primjenjuje i na pojedince i na organizaciju koja prua usluge interne revizije. Ovaj kodeks internih revizora razvijen je i usvojen 1968.god.od strane Instituta interne revizije u SAD. Odredbe kodeksa odnose se uglavnom na obaveze internih revizora prema poslodavcima. Pored toga on sadri i odredbe o potenju,objektivnosti,kompetentnosti i moralnosti pri izvoenju revizije. Kodeks interne revizije sastoji se od osam lanova ili taaka i to9: 1. Interni revizori imaju obavezu poteni,objektivni i marljivi. da pri vrenju svojih dunosti budu

2. Interni revizori da bi dobili povjerenje poslodavaca moraju biti povjerljivi u odnosu na sve poslove poslodavca i svoje usluge ne mogu pruati nikom drugom. Oni moraju biti oprezni da ne bi uestvovsli kojim sluajem u nekoj neispravnoj i nezakonitoj aktivnosti. 3. Interni revizori moraju se suzdravati od ulaenja u poslove koji mogu biti u konfliktu sa interesom poslodavaca ili poslove koji mogu uticati na sposobnost objektivnog ispunjavanja svojih dunosti i obaveza. 4. Interni revizori ne smiju prihvatati poklone ili posebne honorare od inovnika,ili poslovnih saradnika bez znanja ili odobrenja poslodavca. 5. Interni revizori moraju biti oprezni prilikom upotrebe informacija koje su dobili u toku vrenja dunosti. Oni ne smiju koristiti povjerljive informacije za bilo kakvu linu korist. Povjerljive informacije interni revizori ne mogu koristiti ako e one biti tetne za poslodavca,odnosno njegovu dobit.

9

dr.Mirko Andri,dr.Branko Krsmanovi,dr.Dejan Jaki-Revizija,Proleter,Subotica 2004.god.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

6. Interni revizori za davanje miljenja moraju paljivo da skupljaju dovoljno injenica koje opravdavaju miljenje. U izvjetaju interni revizori moraju otkriti sve bitne injenice koje istrauju,a koje mogu ako se ne otkriju dati krivu sliku izvjetaja o rezultatima poslovanja ili prikriti nezakonite radnje. 7. Interni revizori se u radu moraju oslanjati na propise iz vlastitog okruenja i potovati ciljeve koje utvrdi profesionalno okruenje. 8. Pri vrenju svoje djelatnosti,interni revizori moraju respektovati svoju obavezu da ouvaju visoke standarde kompetencije,moralnosti i dostojanstva koje uspostavlja profesionalno udruenje. Kodeks interne revizije upuuje interne revizore javnog sektora da u primjeni ovih principa moraju ispoljiti svoj lini stav. Oni se trebaju ponaati tako da njihova estitost i kompetentnost ne doe u pitanje. Interni revizori javnog sektora potovanjem etikih normi i razvojem tehnikih vjetina promoviu profesiju interne revizije i njenih principa.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

4 Organizovanje interne revizije u javnom sektoruRevizija treba da bude efikasna,sa stanovita rezultata,odnosno predmeta revizije,sa stanovita vremena koje je potrebno za njeno provoenje i sa stanovita trokova. Potrebno je osigurati kompetentno osoblje sa adekvatnom obukom i praktinim iskustvom. 4.1 Organizacioni status IR Status interne revizije treba da bude praktina stvar,vie nego metodoloko pitanje. Prema podruju poslovanja koje se pokriva revizijom,moe se odrediti organizaciono pozicioniranje interne revizije. Interna revizija se moe organizovati kao : Centralizovani model interne revizije; Decentralizovani model interne revizije; Kombinovani model interne revizije.

Centralizovani model Tamo gdje je odeljenje interne revizije organizovano samo u glavnom sjeditu, te budetske organizacije, je vid centralizovanog modela. Jednostavan primjer takve organizacije je npr. Pota Republike Srpske, ije je glavno sjedite u Banja Luci. Ovo je jedan od najeih modela organizovanja u Republici Srpskoj ,pa zbog toga se smatra da je i najprihvatljiviji i najisplativiji. Decentralizovani model ista suprotnost centralizovanog modela je decentalizovan model u kome je budetska organizacija interne revizije organizovana u svim poslovnim jedinicama . Tako bi npr. Poreska uprava organizovala odjeljenja interne revizije u Podrunoj jedinici poreske uprave Banja Luka, Podruna jedinica poreske uprave Doboj, Bijeljina, Prijedor i sl._________________________________________________________________________________Revizija Profesor:


Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Ovaj model zasigurno daje bolji uvid u poslovanje institucija javnog sektora jer su informacije neposredno na dohvat ruke,al je sigurno i neisplativ zbog potrbe vie sredstava za ovakav model. Kombinovani model Kombinovani model interne revizije podrazumjeva budetsku organizaciju interne revizije u glavnom sjeditu i jedinice interne revizije po ostalim centrima, s tim da je glavno sjedite kordinator svega i da nadzire rad ostalih jedinica. Koji e model organizovanja rada interne revizije biti primjenjen u mnogome zavisi od prostornog djelovanja odreenih budetskih organizacija, od kompleksnosti poslovanja i vrste poslovanja, te od njihovih internih organizacionih mogunosti u smislu raspolaganja resursima neophodnim za obavljanje interne revizije, materijalnofinansijskih, tehnikih i ljudskih resursa.

4.2

Unutranja organizacija odjela za reviziju

Svaka organizacija je obavezna da uspostavi jedinicu ili odjeljenje interne revizije, ukoliko zadovoljava kriterijume koje definie Centralna jedinica za harmonizaciju, uzimajui u obzir kriterije kao to su ukupan godinji budet, broj zaposlenih, kompleksnost transakacija i stepen rizika koji je ukljuen,i u skladu sa tim ce zaposliti neophodan broj osoblja. Interna revizija organizuje se u revizorske timove. Osoblje interne revizije se obino rasporeuje na nekoliko nivoa: mlai revizor asistent, revizor, vii revizor i direktor revizije._________________________________________________________________________________Revizija Profesor:


Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Minimalan broj osoblja u svakoj jedinici su dva zaposlena, u koja se ubrajaju i revizori koji se obuavaju. Tri su osnovne vrste znanja odnosno vjetina neophodne za poslove interne revizije: Tehnika znanja (struna specijalistika znanja iz revzije); Znanja u radu sa ljudima i komunikacije (sposobnosti komunkacije, motivacije, timskog rada, pomoi i podrke) i Konceptualna znanja (poznavanje cjeline preduzea i njegovog poslovnog okruenja, koncepta i procesa interne revizije i njihove medjusobne relacije). Nadlenost odbora za reviziju ukljuuje: a) usvajanje pravilnika o radu odbora za reviziju; b) podrku aktivnostima interne revizije putem savjeta o: 1) strukturi jedinice za internu reviziju, 2) imenovanju i razrjeenju rukovodioca jedinice za internu reviziju, 3) stratekom i godinjem planu jedinice za internu reviziju, 4) godinjem izvjetaju jedinice za internu reviziju, 5) izvjetaju o naknadnom pregledu i 6) izvjetaju o eksternom pregledu kvaliteta rada jedinice za internu reviziju.

Rukovodilac jedinice interne revizije duan je i odgovoran da uspostavi jedinicu za internu reviziju odgovarajueg obima potrebnog da se adekvatno obavljaju dunosti utvrene zakonom, te ima iskljuivu odgovornost za izbor i rukovoenje licima zaposlenim u navedenoj jedinici._________________________________________________________________________________Revizija Profesor:


Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

U skladu sa Zakonom o ministarskim, vladinim i drugim imenovanjima, glavni revizor imenuje lice na funkciju rukovoodioca jedinice za internu reviziju. Rukovodilac jedinice za internu reviziju obavlja funkciju lana odbora za reviziju, bez prava glasa u ovom odboru. Uprava je duna i odgovorna da: obezbijedi adekvatan prostor s ciljem da se omogui operativnost jedinice za internu reviziju i da se omogui da neometano obavlja svoj posao; obezbijedi da bez izuzetka, jedinica za internu reviziju ima potpuni i cjelovit uvid u svu evidenciju budetske organizacije.

Odjeljenje za internu reviziju ima dunost i odgovornost da: a) podnosi odboru za reviziju godinju studiju rizika i plan revizije u kojima je sadran detaljan prikaz rizinih podruja i revizija koje e biti izvrene; b) podnosi odboru za reviziju izvjetaj o obavljenim revizijama i preporuke putem direktora odjeljenja za internu reviziju; v) obavlja svoje dunosti u skladu sa standardima meunarodne revizije. Radnici odjeljenja za internu reviziju su u radnom odnosu u budetskoj organizaciji. Rukovodilac odjeljenja za internu reviziju ne moe biti zaposlen u budetskoj organizaciji. Za obavljene usluge koje prua organizaciji rukovodilac odjeljenja interne revizije ostvaruje naknadu u skladu sa odgovarajuim tarifama koje utvruje glavni revizor ili nadleno ministarstvo. Potrebno je da rad odjela bude usaglaen sa zakonom,kao i da se zaposleni u njemu pridravaju svih pravila odreenih u istom,te da potuju sve kodekse etike kao i druge kodekse koji se tiu odgovornosti i rada u ovom odjelu.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Broj revizora koji e se angaovati uz glavnog internog revizora determinisan je obimom posla,sloenou poslovnih promjena u budetskoj organizaciji i vremenom koje im je na raspolaganju. Ukoliko je raunovodstveni obuhvat podataka u potpunosti podran kompjuterskim sistemom,revizorsko osoblje mora posjedovati visok nivo obrazovanja u polju informacionih sistema. Za obavljanje interne revizije,kao i za adekvatnu i funkcionalnu organizaciju potrebno je postojenje previlnika o radu,te izrada plana revizije. Plan revizije je vano orue komunikacije sa upravom i odborom za reviziju. On slui kao osnova za procjenu aktivnosti interne revizije. Plan interne revizije je vitalan za usklaivanje resursa i projekata interne revizije sa potrebama organizacije. Aktivnosti i poslovni procesi koje predstavljaju najvei rizik za organizaciju, zahtijevaju vie panje interne revizije nego podruja nieg rizika. Ovim principom se interna revizija rukovodi u postupku izrade plana. Visokorizina podruja su predmet frekventnijih internih revizija nego ona sa manjim rizikom. Plan revizije je dokumentovana podloga koja je od koristi u toku revizije od poetka pa do momenta izrade revizorskog izvjetaja. On treba da bude izraen prije poetka postupka revizije. Plan je osnov za izvrenje revizije. Planiranje revizije predstavlja revizorovo razumijevanje procesa revizije,finansijskog izvjetaja i predvianje aktivnosti koje treba realizovati osoblje angaovano u reviziji u toku godine. Plan moe biti mijenjan u toku rada kad se javljaju neplanirani problemi ,ili kad se konstatuju podruja koja zahtijevaju manji ili vei revizorski rad. Za greke i kriminalne radnje odgovorno je rukovodstvo subjekta. Revizor ne moe snositi odgovornost za greke i kriminalne radnje.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

4.3

Uloga centralne jedinice za harmonizaciju i odbora za reviziju

Centralna jedinica za harmonizaciju Republike Srpske podrazumijeva organizacionu jedinicu, u okviru Ministarstva finansija Republike Srpske, zaduenu za nadzor nad primjenom propisa iz oblasti interne revizije, koordinaciju rada jedinica interne revizije u organizacijama i izvjetavanja o aktivnostima interne revizije. Svaka organizacija je obavezna da uspostavi jedinicu ili odjeljenje interne revizije, ukoliko zadovoljava kriterijume koje definie Centralna jedinica za harmonizaciju, uzimajui u obzir kriterije kao to su ukupan godinji budet, broj zaposlenih, kompleksnost transakacija i stepen rizika koji je ukljuen. Centralna jedinica za harmonizaciju se uspostavlja u okviru Ministarstva finansija Republike Srpske, a odgovorna je za razvoj, rukovoenje i koordinaciju interne revizije u organizacijama, u oblasti10: a) inicijative za izmjene Zakona o internoj reviziji u javnom sektoru Republike Srpske, b) pripreme i primjene programa obuke i certifikovanja internih revizora u Republici Srpskoj, v) usvajanja i primjene standarda za internu reviziju i Kodeksa profesionalne etike za interne revizore, g) usvajanja i primjene radne metodologije interne revizije, d) usvajanje i primjene strategije razvoja interne finansijske kontrole u javnom sektoru Republike Srpske, ) davanja miljenja na pravilnik za internu reviziju organizacija koje uspostavljaju jedinice interne revizije, e) koordinacije rada jedinica za internu reviziju u organizacijama,10

Zakon o internoj reviziji u javnom sektoru RS,Sl.gl. br.17/08.,30.01.2008.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

) davanje saglasnosti na izbor rukovodioca jedinica za internu reviziju i na uspostavljanje odbora za internu reviziju, z) saradnje sa Glavnom slubom za reviziju javnog sektora Republike Srpske u cilju ostvarivanja efikasne i djelotvorne interne i eksterne revizije, i) nadzora nad primjenom svih propisa za internu reviziju, j) rjeavanja neslaganja u miljenjima, izmeu rukovodioca interne revizije i rukovodioca organizacije. Centralna jedinica za harmonizaciju Republike Srpske je nadlena i za pripremu godinjeg konsolidovanog izvjetaja interne revizije za dostavljanje Vladi Republike Srpske, nakon saglasnosti ministra finansija. Organizacija, procedure i finansiranje Centralne jedinice za harmonizaciju Republike Srpske ureuju se pravilnikom o radu Centralne jedinice za harmonizaciju, kojeg donosi ministar finansija.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

5 Meusobni odnosi interne i eksterne revizije u javnom sektoru:Meusobni odnosi interne i eksterne revizije u javnom sektoru su prije svega uslovljeni njihovim razlikama,koje se ogledaju u 11: Regulatorni okvir Revizija u javnom sektoru je regulisana posebnim zakonima, eksterna revizija Zakonom o reviziji javnog sektora a interna revizija Zakonom o internoj reviziji u javnom sektoru; Standardi revizije Eksterna revizija u javnom sektoru provodi se prema Meunarodnim standardima revizije za javni sektor, a interna revizija u javnom sektoru prema Meunarodnim standardima profesionalne prakse interne revizije; Organizacioni status Eksternu reviziju provode revizori organizovani u VRI, a internu reviziju revizori organizovani u organizacionoj strukturi institucija javnog sektora; Predmet revizije Eksterna revizija provodi finansijsku reviziju (revizija finansijkih izvjetaja i revizija usklaenosti ) i reviziju uspjenosti, a interna revizija ne provodi reviziju finansijkih izvjetaja ali je u direktnoj funkciji pouzdanosti finansijkih izvjetaja. Izvjetavanje Eksterna revizija ima iri krug izvjetavanja i iroku distribuciju izvjetaja koji su javni dokumenti, izvjetaji interne revizije nisu po pravilu javni dokumenti.

11

Materijal sa predavanja ,IV god.mr.Milovan Boji,FPS



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Zakljuak:U ovom seminarskom radu je obraen pojam,uloga i karakteristike interne revizije javnog sektora,, njeno organizovanje, regulatorni okvir kao i odnos interne i eksterne revizije u javnom sektoru. Izgradnja demokratskih drutava i tranzicija drutvenih i ekonomskih odnosa nuno zahtijeva harmonizaciju izvjetavanja. Teorijom i praksom revizije u svijetu se bavi veliki broj pojedinaca i asocijacija koje su od nacionalnog ili meunarodnog znaaja. Primarni cilj revizije je u formiranju miljenja revizora o finansijskim izvjetajima. Nova definicija za 21.vijek interne revizije,koja je oblikovana od strane Instituta internih revizora, predstavlja jedno nezavisno i objektivno procjenjivanje i savjetovanje vodjeno filozofijom dodate vrijednosti, a to je sve s jednim ciljom ,poboljanja poslovanja institucija javnog sektora. Dakle, zakljuiti se moe ,da se danas od interne revizije oekuje aktivno ukljuivanje u stvaranje dodate vrijednosti, osiguranjem relativnih informacija potrebnih za identifikaciju ,razumjevanje i procjenu moguih rizika, a sve u cilju poboljanja poslovanja institucija javnog sektora. Revizija nije sama sebi cilj,ve predstavlja nezamjenljiv dio regulatornog sistema koji ima za cilj da otkriva odstupanja od prihvaenih standarda i krenja principa legalnosti,efikasnosti,efektivnosti i ekonominosti u finansijskom upravljanju javnim sredstvima. Interna revizija se ustanovljava kao organizacioni dio u okviru javnog sektora. Revizijsko osoblje u javnom sektoru mora imati odgovarajue klasifikacije,moralni integritet,nadprosjeno znanje i adekvatno profesionalno iskustvo,sa ciljem postizanja to boljeg efekta,odnosno rezultata revizije. Prilikom organizovanja,planiranja,izvoenja i izvjetavanja revizije,neophodno je respektovanje standarda revizije,kao i Zakona,propisa i ugovora.



Mr. Boji Milovan

_________________________________________________________________________________

Literatura:1.S.VUKA,.RISTI,M.SRDI- PORESKA I BUDETSKA KONTROLA I REVIZIJA,Liber,Beograd,2009.god. 2.M.ANDRI,B.KRSMANOVI,D.JAKI- REVIZIJA,Proletera.d.Beej,Subotica,2004.god. 3.SAVEZ RAUNOVOA I REVIZORA SRBIJE-K.H.SPENCER PICKETT-OSNOVNI PRIRUNIK ZA INTERNU REVIZIJU,SRR Srbije,2005. god. 4.ZAKON O JAVNIM PREDUZEIMA REPUBLIKE SRPSKE,Sl.gl.br.75/04.,27.07.2004. 5.ZAKON O INTERNOJ REVIZIJI U JAVNOM SEKTORU,Sl.gl.br.17/08.,30.01.2008. 6.Materijal sa predavanja, IV godina,FPS- mr. MILOVAN BOJI 7.www.vladars.org 8.Internet pretraivai-razliiti



Mr. Boji Milovan

Documents

REVIZIJA - Interne Revizije u Javnom Sektoru