Revista Nacionali Nr.53 (2 Korrik 2012)

7/23/2019 Revista Nacionali Nr.53 (2 Korrik 2012)

1/31

Viti II. Nr. 53, 2 korrik 2012

Nacionali,

un dhe ti,


2/31


3/31

Editorial

3

Nj vit m par, filloi dalja n drit e revists s vetme t botuarn gjuhn shqipe ndr shqiptart q administrohen nga Srbia. Kjogazet e vetmja e dal n shqip n t gjith historin e shqiptarve tktushm, si organ i Kshillit Kombtar Shqiptar, para vets pati njmision.

Misioni i gazets ndonse i publikuar q n editorialin e par, hasin pengesa nga m t ndryshmet, por stafi entuziast dhe indrgjegjshm pr detyrn q ia shtroi vets e dha provimin e vetdrejt prmbushjes s ktij detyrimi vullnetar pr t informuar drejt,sakt dhe n mnyr profesionale.

Pengesat materiale dhe juridike q i paraqiti shteti, ishin jo m pakse shantazhet e dashakqinjve t cilve kjo gazet edhe iudedikohet. Goditjet e ulta, bojkotimi i gazets, etiketimet e stafitudhheqs madje shpifjet ndaj stafit t Nacionalit, jo q arritn tndalin hovin e gazets por e shtuan motivin pr nj pun tpalodhshme, drejt realizimit t objektivave dhe prmbushjes s

kritereve profesionale t informimit.Sot 53 jav pas, 53 numra t publikuar paraqesin dshmin m t

mir t funksionimit unik t redaksis, prkrahjes q kjo gazet ka,rritjes n vazhdimsi t lexueshmris dhe ndikimit n rrjedhat eprditshmris s saj n shoqrin ton.

Misioni i filluar n mars t vitit t kaluar, q prmes gazets tarrihet transparenca rreth aktiviteteve t Kshillit Kombtar Shqiptar,q prmes saj t informohemi un dhe ti,.. dhe kshtu t informuar tbashkohemi n veprime konkrete pr t ruajtur substancn tonkombtare dhe pr t krkuar realizimin e t drejtat tona kombtare,po vazhdon,

T vetdijshm se kjo pun nj vjeare e cila kaloi me shpejtsi

m t madhe se q e kishim menduar, ka ln gjurmt e saj nhistorin m t re t shqiptarve t ktushm, urojm q ne si redaksie par t kemi arrit q t jemi n nivel t prafrt profesional, qveprimet tona transparente, qllimet unifikuese dhe motivet pr arritjet sukseseve, t jen shembull pr t gjith q e lexojn Nacionalin,pa dallim nse je lexues i rregullt a periodik, nse dje e injorove, aponga kurreshtja ia hodhe nj sy, nse ke vrejtje apo e till t plqen,...

Misioni i filluar nuk do t prfundoj po qe se mungon uniteti,transparenca dhe bashkpunimi, kto madje jan elemente baz tfunksionimit t do bashksie, ndaj t veprojm s`bashku sepsekshtu do t jemi bashk, kshtu do t jemi ktu dhe kshtu do t jemim t fort,...

2 k o r r i k 2 0 1 2

Revist e pjavshmeNacionali

Themelues dhe botues:

Kryeredaktor:

Zv/kryeredaktor:

Redaktor teknik:

Lektore:

Bashkpuntor:

Tel/fax:017/652-661E-mail:[email protected]

Kshilli Kombtar i Shqiptarve

Baki Rexhepi

Jeton Ismaili

Kastriot Sinani

Kadushe Nuhiu

Faruk Daliu, Ardita Saqipi,Bilall Maliqi, Esat Shahini,Feride Salihu, Avni Selimi,Dinela Vehbiu, Rijad Demiri,Llukman Rrustemi

E regjistruar n ARE-BeogradISSN: 2217-4990 - BibliotekaKombtare Beograd

Tirazhi: 1000 cop

Shtypet n shtypshkronjnVELSON-DEVA15 Nntori 113, Preshev

Dorshkrimet dhe fotografitnuk kthehen

Adresa:Nacionali - sheshi Karagjorgje,p.n. ndrtesa e shtpis skulturs - Bujanoc

NACIONALIsht organi Kshillit Kombtart Shqiptarve q jetojn

N Serbi

Nacionali,

un dhe ti,


4/31

2 k o r r i l 2 0 1 24

Prve miratimit t planit

strategjik, KKSH ka shpallur

i ns t it u ci on e m e re nd s i t

veant shtpit e kulturs,

bibliotekat dhe mediat n gjuhn

shqipe n Lugin t Preshevs.

P o as h tu u c a kt u a K sh i ll i

Organizativ i manifestimit q do t

mbahet me rastin e 100 vjetorit t

Pavarsis s Shqipris, me 'rast

n Preshev dhe Bujanoc do t

prezantohet Ansambli Shtetror i

kngve dhe valleve nga Shqipria.

N kuadr t ktij manifestimi do t

s h no he t e dh e d y v je to ri i

themelimit t Kshillit Kombtar

Shqiptar dhe nj vjetori i daljes s

gazets s prjavshmeNacionali

Faruk Daliu

Kuvendi i Kshillit KombtarShqiptar ka mbajtur t premten, m 29qershor, seancn e katrt me radh prvitin 2012. N seancn e udhhequr

nga kryetari i KKSH-s, Galip Beqiri,u miratuan shtat pikat e parapara trendittdits.

N kt seanc u miratuapropozim vendimi mbi ngritjen einiciativs pr themelimin e MuzeutEtnografik Shqiptar pr Luginn ePreshevs. Pika e dyt q u miratuanga Kuvendi i KKSH-s ishte

propozim vendimi mbi shpalljen merndsi t veant t institucioneve

kulturore shtpit e kulturs dhe

bibliotekatn Bujanoc dhe Preshev.

Gji thashtu, s ipas propozimvendimit q u mbshtet njzri ngakuvendart e Kshillit Kombtar,edhe mediat, si atopublike dhe privaten gjuhn shqipe jan shpallurinstitucione me rndsi t veant.

Ligji na mundson q ktoinstitucionet'i shpallim me rndsi tveant, sidomos shtpit e kultursdhe bibliotekat, ku edhe n kshilladrejtuese t ktyre intitucioneveKKSH mund t ket nj apo dyantar, thot kryetari i KKSH-s,Galip Beqiri, duke shtuar se edhe

drejtort e ktyre institucioneve, sipasligjit, duhet t marrin plqimin eKshillit Kombtar, si marrindrejtorte shkollave.

Ligji na mundson q n ktoinstitucione Kshilli Kombtar t ketqasje, prandaj emrimet e drejtorve

jo shqiptar n kto institucione nenukdot'imbshtesim,shtoiBeqiri.

Kshilli Kombtar Shqiptarmiratoi n kt seanc Planin

Strategjik t KKSH-s pr periudhn2012 2016, plan i cili sht prgatiturgati nj vit, edhe me trajnime tndryshme nn mbshtetje t OSBE-s.

Ky pla n ng rt he n n vet eaktivitete n katr fushat n t cilatsht kompetent Kshilli Kombtar:arsimin, kulturn, informimin dhe

prdorimin zyrtar t gjuhs shqipe.sht domosdoshmri e kohs q t

kemi kt plan, dhe tani parabas hk sis ndr komb t ar e dh e

qeveris republikane t dalim me plankonkret. Shpresojm t realizojm

planin me faza pr shtjet me interesp r s h q i p t a r t n b a z t k o m p e te n c a ve t K s h i ll i tKombtar, thot pr Nacional-in,kryetari i KKSH-s, Galip Beqiri.

Kuvendart e KKSH-s aprovuangjithashtu Raportin e Komisionit prarsim parashkollor, fillor dhe tmesm pr prgatitjen e teksteveshkolloreprvitin2012.

N seancn e katrt t KKSH-ssht caktuar Kshilli Organizativ imanifestimit q do t organizohet n

Luginn e Preshevs pr nder t 100vjetorit t Pavarsis s Shqipris.Me kt rast m 6 korrik n Preshevdhe m 7 korrik n Bujanoc do tmbaj koncert Ansambli Shtetror iKngve dhe Valleve nga Shqipria.

N kt manifestim para koncertevedo t organizohen or letrare meshkrimtar nga Shqipria, ndrkaqmysafir n manifestim do t jenedhe prfaqsues nga Ministria e

Kulturs nga Shqipria, me t cilnKshilli Kombtar Shqiptar tanim kanj bashkpunim t mirfillt.

N kuadr t ktij manifestimi m7 korrik n Bujanoc do t organizohetnj koktej me rastin e dy vjetorit tthemelimit t Kshillit KombtarShqiptar dhe nj vjetorit t daljes sgazets s prjavshmeNacionali.

Politik

Kuvendi i Kshillit Kombtar Shqiptar

mban seancn e katrt pr vitin 2012

Kshilli KombtarmiratonPlanin Strategjik 2012 - 2016


5/31

K o m i s i o n i K o m u n a l

Zgjedhor n Medvegj, ka

s hp al l r ez ul ta te t e p ar a

preliminare t zgjedhjeve t

djeshme lokale, sipas t cilave

shqiptart do t prfaqsohen

me shtat kshilltar komunal.

N komunn e Medvegjs,

z g j e d h j e t l o k a l e k a n

prfunduar mbrm ndrkoh

q thirr je s pr t shpre h

v e rd i kt i n q y te t a r s i p as

r e z u lt a t e v e t p a ra t

p ub li ku ar a s ot , i u j an prgjigjur rreth 5350 qytetar

nga gjithsejt 10300 sa ka kjo

komun, apo thn n aspektin

procentual m se 50 % e

popullats.

Lista e vetme shqiptare e

P a r t i s p r V e p r i mDemokratik q konkurroi n

kto zgjedhje ka fituar mbi 800

vota apo 15.59 % t numrit t

votuesve.

Lulzim Sahiti, an tar i

K o m i s i o n i t K o m u n a l

Z g j e d h o r i k a t h n

PreshevaNEWS se procesi

zgjedhor sht prmbyllur me

sukses, ndrsa rezultatet e para

preliminare kan dshmuar se

shqiptart kan fituar rreth

shtat kshilltar komunal n

Kuvendin e ri, apo rreth 830vota.

N d r y s he z g j e dh j e t e

djeshme n Medvegj jan

mbajtur ndaras nga komunat

tjera t Lugins s Preshevs.

Zgjedhjet e djeshme jan

karakterizuar me shkuarjen e

nj numri t konsiderueshm

b a n o r v e s h q i p t a r t

Medvegjs t cilt q n vitet e

90 jan vendosur n qendra t

ndryshme t Kosovs, pr

s h k a k t d b i m e v e t

dhunshme nga vatrat e tyre, t

o rg an iz ua r m e m s e 1 3

autobus.

S i p a s r e z u l t a t e v e

preliminare shqiptart n

Kuvendin e Medvegjs do t

mund t prfaqsohen me

shtatkshilltarkomunal.

52 k o r r i k 2 0 1 2

Politik

NMedvegj PVD fiton 15,59%

t votave t prgjithshme


6/31

N Komunn e Bujanocit, q pasgjasht majit kan ndryshuar raportet

politike dhe menaxhuese n pushtetinlokal.

Derisa pozita e prbr nga njsubjekt i vetm politik shqiptar dhe

disa parti srbe pretendon n ruajtjen emultietnicitetit n baza vullnetare,opozita e prbr nga 18 kshilltar

shqiptarshkarkimetepushtetitlokaliquan me prapavij politike dhev az h d e d i sk ri m in i mi t n da jshqiptarve, prderisa kta t fundit

paralajmrojn hapa t veprimitpolitik jokonvencional.

N Buajnoc koalicioni i dal ngazgjedhjet e 6 majit n prbrje t scilit sht nj parti shqiptare dhe dysrbe, bashk me nj grupim qytetart themeluar nga kisha ortodokse, nseancn e sotme ua ka ndrprermandatet n gjysm drejtorve,kuadro shqiptar t tri partive politikeopozitare.

Du ke a r sy e tu a r v e pr ime t eKuvendit, kryetari i Komuns Nagip

Arifi, para kuvendarve sht zotuarse do t`i rrij besnik marrveshjes skoalicionit t PD-s s tij me PartinSocialiste Srbe t Ivca Daqiqit,Partis Demokratike t Tadiqit dheGrupimit joformal t ashtuquajturSveti apostolli Petar dhe Pavle, nmnyr q si sht shprehur mos t

bhen shantazhimet etnike.

Un Nagip Arifi, deri sa t jemkryetar komune, nuk do t lejoj q nj

drejtor, pamarr parasysh i cilsbashksi etnike t jet q t bjshantazhime ndaj bashksis tjetr,qoft ai shqiptar ndaj srbve apoanasjelltas.Dhe nuk po ndrrohetdrejtori n shtpin e shndetit t

punsohen srbt, por kjo po bhetsepse kemi nj marrveshje t till dhedo t punsohen atje edhe shqiptartedhesrbt,nsekamundsi.

Nga ana tjetr opozitart shqiptar

duke konsideruar dy korrikun dathistorike pr shqiptart, kan krkuar

2 k o r r i l 2 0 1 26

Politik

Nagip Arifi - Kryetar i Komuns n Bujanoc

Gjasht drejtor shqiptar i shkarkon

koaliconi aktual i pushtetit lokal n Bujanoc


7/31

q mos t preken mandatet t cilt jann gjysm e aq m pak t etiketohen

d re jt or t s hq ip ta r t c il t uzvendsuan me ata srb, pr gjojakeqprdorime, sepse sipas tyre kshtu

i hapet rruga Ivica Daiqit partnerit tkoalicionit aktual q t ndrmarr

hapa radikal kinse n emr tkriminalitetit.

Shaip Kamberi, nnkryetar i PVD-

skathnsekemikrkuarqseanca

e sotme t shtyhet, meq drejtortaktual kan ende mandat dhe semandati i tyre ende nuk ka skaduar, senuk ka kurr far keqprdorimi e aske menaxhimi t ndrmarrjevekomunale. Por, prapa ksaj po fshihetnj tendenc e koalicionit aktualvllazrim bashkim, mes nj partieshqiptare, tri partive srbe dhe njgrupi qytetar i themeluar nga kishaortodokse srbe si sht grupi Shn

Apostoli Peter dhe Pavle, prspastrimin e institucioneve komunalenga kuadrot shqiptare, ka prfunduarKamberi.

Nga ana tjetr, Jonuz Musliu,Kryetar i LPD-s, seancn e sotme eka quajtur jo legjitime, ai ka vazhduart kmbngul se ky Kuvend nuk e kakuorumin pr vazhdim t punve,ndrkoh q shkarkimet e sotme i kaquajtur t dedikuara ndajshqiptarve.

Nuk sht ky koalicion fqinjsh,por sht koalicion interesash i njindividi dhe nj apetiti t cilindshiron q prmes koalicionit ti

plotsoj apetitet e veta dhe apetitet eBeogradit,ataqnavran,poataqnadbuan, po t njjtit njerz tani kan

b r koalicion dhe vazhdojnmiqsin e vjetr bashkrisht q taqeverisin Komunn e Bujanocit.

Koalicioni opozitar i prbr nga

18 kshill tar shqiptar t trisubjekteve politike PVD-s, LPD-sdhe UDSH-s, nuk ka marr pjes nseancn e sotme t Kuvendit.

Ndrkoh q sipas tyre nse pushtetiaktual vazhdon me trendin e filluar dot jen t detyruar q t ndrmarrinh a p a t v e p r i m i t p o l i t i k

jokonvencional.

72 k o r r i k 2 0 1 2

Politik

Shaip Kamberi - Nnkryetar i Partis pr Veprim Demokratik

Jonuz Musliu - Kryetar i Lvizjes s Progresit Demokratik


8/31

Prfaqsuesit e koalicionit tashtuquajtur vullnetar shqiptaro -srb n Bujanoc, gjat dits s sotmekan vazhduar me praktikn e filluar

dit m par pr shkarkimin ekuadrove shqiptare t prbrjes spushtetit t kaluar. N radh sot ishteBiblioteka "14 Nntori" dhe DrejtoriisajGalipBeqiri.

N z y r e t e d r e j t o r i t t biblioteks14 Nntori n Bujanoc,Kshilli drejtues n prbrje tBoban Stoshiq nga Leosoja kryetardhe Srgjana Grujiq nga Bujanoci dheRamiz Bajrami nga Osllara profesor

i Historis n Gjimnazin SazaiSurroi, kan mbajtur mbledhjen epar dhe kan aprovuar dy pika trendit dit. Vendimi pr shkarkiminedrejtorit biblioteks 14 Nntoripara se t'i skadoj mandati dhe tndryshme. N baz t vendimit tKuvendit komunal q nga seanca ekaluar sht ndrruar Kshillidrejtues i bibliotekss qytetit.

Arsyetimi pr shkarkimin edrejtorit t ktij instituioni jan

q e sh a ra k e d h e c i ni k e p a su r parasyesh se nnvizohet se drejtori ibiblioteks sht njherit edheKryetari i Kshillit Kombtar

Shqiptar (Kryetari Galip Beqiri nKKSH nuk merr rrog por sht nhonorar) dhe se nuk mund t'i mbartdyfunksione.Prmteprngarkohetme akuzn e mos kryerjes sd e ty r av e d h e o b li g im e ve n bibliotek dhe lshimeve q ka pasursidrejtoribiblioteks.

Deri m sot, sipas evidencave dheprocesverbaleve t biblioteks 14Nntori nuk ka pasur as edhe nj

a nk es q of t n ga p un to r t ebiblioteks, qoft edhe nga lexuesit erregullte n kt bibliotek, pr mtepr sht cilsuar si drejtori m isuksesshm i ktij institucioni pasurparasysh ngritjen e numrit tlexuesve dhe ngritja e vllimit tlibrave e sidomos librat n gjuhnshqipe,kuredheishinndaluarlibrateIsmal Kadares dhe autorve tjer t

spikatur.N pyetjen e drejtorit biblioteks

s e n ga k t o k on st at im e t paqndrueshme dhe shpifse.Stoshiq iu sht prgjigjur se ktojan urdhrat e marra nga Pushtetiaktual i Komuns s Bujanocit,prandaj jemi t udhzuar q n ktfomtshkruajmedheprocesin.

Prndryshe, Kshilli drejtues nukka krkuar as nj raport apodokumentacion t caktuar q do tmundti vrtetonin pohimet epaqndrueshme.

Drejtori i biblioteks m par kadorzuar n Kshillin komunalraportin e puns bashk me raportinfinanciar sikur edhe programin epuns pr vitin 2012/2013.

Sipas marrveshjes s koalicionitq ka PD e Nagip Arifit me GQStojana Ariq dhe DS, SPS dh GQShn Apostoli Pavle dhe Petar,udhheja e biblioteks do ti takojkorpusit t mbledhur nga partitserbe.

Njiherit n zyrat e bibliotekssht i vendosur edhe KshilliKombtar Shqiptar, prandaj melargimin e dejtorit t biblioteks dhe

emrimit t nj drejtori serb KshilliKombtar Shqiptar nuk mund ta kryfunksionimin normal, sepse zyrat qjan n pregatitje e sipr t KKSh-snuk jan ende n dispozicion, nga seDS mban n posedim t paligjshmdhepakurrfarvendimizyratendarapr KKSH, thuhet n komunikatnpr opinion t Drejtorit t Bibloteks"14 Nntori" n Bujanoc, GalipBeqiri.

2 k o r r i l 2 0 1 28

Politik

Pushtetart e rinj largojn

ata t vjetrit n Bujanoc!


9/31

N f il li m t s ez on it t

pushimeve verore dhe fluksit

masiv t mrgimtarve drejtvendlindjes s tyre, problem

kryesor mbetet pritja dhe

kolonat e strzgjatura npr

pikat kufitare.

M r g im t ar t q k a n

mbrritur n pikn kufitare

T abanoc mes S rbis d he

M a q ed o ni s r r f e jn p rproblemet dhe pritjet npr

p i ka t k u fi t ar e, p or e dh e

komunikacionin e dendur pr

shkak t punimeve npr rrug,

kryesisht n Srbi.

Sipas mrgimtarve, pritja

m e gjat sht n vendkalimin

Horgosh midis Srbis dhe

Hungaris, ku pritet pr disa

or. Nj mrgimtar ka rrfyer

se pritja e tyre ka zgjatur pr

rreth 6 or n Horgosh dhe kyka qen nj tmerr i papar pr

familjen e tij, e cila mezi ka

prballur temperaturat e larta

qjanrikthyerktodit.

N vendkalimin Batrovc

midis Kroacis dhe Srbis,

g ji th as ht u k a k ol on a t

m a k i n a v e d he s e s ip a sdshmitarve n kt pik

kufitare pritet m shum se 1

or dhe se kryesisht kolonat

shkaktohen nga autoritetet

srbe.

N j p r i t j e t j e t r d h e

ngadalsim i komunikacionit

vijon n afrsi t Beogradit, ku

po kryhen punime dhe se kto

shqetsime jan paraqitur nga

shummrgimtar.

N vendkalimin kufitar

Tabanoc gjithashtu ka kolona tgjata, mirpo mrgimtart i

shohin ato m t vogla n

krahasim me pikat e t jera

kufitare. Kolona m e gjat

s hk a kt oh et n p je s n e

Maqedonis, ku pr shkak t

procedurave t verifikimit,

krijohen rradh t gjata, edhe

pse jan lshuar disa korsi prt ulurfluksin masiv.

N kt pik kufitare jan

koncentruar edhe shtetasit

turq, q udhtojn drejt vendit

t tyre prmes Greqis, ndrsa

nuk mungojn edhe turistt nga

Hungaria, Polonia, ekia,

Srbia dhe vendet e tjera tE v ro p s J u g li n do r e d h e

L in do re q s hk oj n p r

pushime n bregdetin grek.

92 k o r r i k 2 0 1 2

Shoqri

Shtohen pritjet e gjata

npr kalimet kufitare


10/31

N f s h a t i n D o b r o s i n t

Bujanocit, sht sulmuar srish

punkti i policis multietnike, nga

persona ende t paidentifikuar, me

`rast nj polic srb sht plagosur.

N Dobrosin 17 km n

perndim t Bujanocit, n ort e

hershme t dits s sotme sht

sulmuar punkti policor srb i cili

ndodhet n vet kufirin q ndan

Kosovn nga Srbia, me 'rast nj

polic srb sht plagosur nga t

shtnatme arm zjarri.

Zdhnsi i policis srbe n

Vranj, Dragan Stamenkoviq,

incidentin e ka karakterizuar sulm

terrorist t ardhur nga territori i

Kosovs, ndrkoh q nuk ka

dhn informacione pr autort e

mundshm.

Nga ana tjetr prfaqsuesit

politik shqiptar e kan quajtur jo

t rastsishm edhe kt incident.

Sipas tyre, ngjashm sikur m 4

maj kur u arrestuan tet shqiptar

nga Bujanoci, pastaj m 17 maj kur

pr her t par u sulmua po ky

punkt policor dhe incidenti i sotm

e kan nj qllim t prbashkt,

tensionimi i gjendjes dhe zbrazja e

Lugins nga shqiptart.

Galip Beqiri - Kryetar i KKSh-se, e ka quajtur incidentin tendenc

per tensionim te gjendjes dhe ikje

nga prgjegjsia pr prmirsimin

e situats, ekonomike,politike dhe

asaj t siguris n Luginn e

Preshevs.

Nga ana tjetr, Jonuz Musliu

Kryetar i Lvizjes s Progresit

Demokratik duke e komentuarincidentin e sotm, ka thn se ky

incident sht inskenim i Beogradit

zyrtar i cili t njejtn praktik e bri

edhe gjat dy maujve t shkuar me

qllim t zbrazjes s Lugins nga

s h ip ta r t . M ul s iu , k a f t ua r

shqiptart n vetprmbajtje dhe

gjakftohtsi.

Incidenti i sotm ka tensionuargjendjen n fshatin Dobrosin i cili

sh t e tn iki sh t i ba nu ar m e

shqiptar, ndrkoh q ky incident

i ka dhn rast shtimit t forcave

policore ushtarake srbe n kt

rajon.

2 k o r r i l 2 0 1 21 0

Siguri

T shtna n punktin e policis

multietnike nDobrosin,

nj polic srb i plagosur


11/31

Deklaratat e djeshme t

l i d e r v e p o l i t k d h e

instirucional t Komuns s

Preshevs,mjaft euforike, pr

lirimin e Selimon Sadikut i cili

sht arrestuar m 26 dhjetor2008 nn akuzn pr krime

lufte, kan indinjuar familjen

Sadiku n Rainc t Preshevs,

sepse Selimoni vazhdon t

mbahet n kazamatet Srbe,

ngaBeogradinNish.

Pas konfirmimit t lajmit nga

avokati mbrojts Ilija Rdueviq

Selmon Sadikut i akuzur pr

krime lufte n Gjilan n seancn

gjyqsore t mbajtur dje n

Beograd , se i akuzuari Selmon

Sadiku nga Rainca sht liruar

nga burgu dhe do t mbrohet nliri nj gj e till nuk qendron

sepse ai sht drguar nga

burgu i Beogradit drejt pr n

burgun e Nishit.

M e k t r as t e k i p i i

Radiotelevizionit Presheva

gjat dits s sotme vizitoi

familjen e Selmon Sadikut pr

t msuar m gjersisht rreth

ktij rasti nga vllai i Selmonit,

Jakup Sadiku. Pas leximit t

vendimit pr mbrojtje n liri t

Selmonit t emocionuar pritm

me or t tra vllain por kjo gj

nuk ndodhi sepse ata Selmonin

e kishin drguar pr n burgun

e Nishit, deklaroi kshtu Jakup

Sadiku vllau i t akuzuarit. Ai

m tej shtoi se gjendja e tij

shndetsore nuk sht edhe aq

emir.

Vllai i Selmonit kritikon

lidert komunal poashtu edhe

ata rajonal se nuk po shprehin

interesim pr lirimin e tyre nga

burgu . I nt eres eimi p r t

kuptuar pr arsyen e drgimit

t Selmonit n Burgun e Nishit

do vazhdoj s bashku me

avokatt mbrojts n fillim jav.

Prndryshe Selmon Sadiku

sht arrestuar m 26 dhjetor t

vitit 2008 i akuzuar pr KRIME

LUFTE.

1 12 k o r r i k 2 0 1 2

Siguri

Familja Sadiku e indinjuar

nga deklaratat e liderve dhemedievepr kinse lirimin e Selimonit


12/31

2 k o r r i l 2 0 1 21 2

AvniSelimi

Njvalefortfalimentimipoe

godet biznesin e vogl t shitjeveme pakic n Preshev. Rnia e

standardit jetsor ka ndikuar q

qytetart mos t`i kushtojn

rndsi veshjes apo dukjes s tyre,

duke ndryshuar apo rinovuar

g a rd ro b n e t y re . K r iz a

ekonomike dita dits ka zbrazur

xhepat e qytetarve t kategorive

t varfra por edhe atyre me

standard t mesm jetsor, t cilt

ankohen se mezi mbulojn muajin

p r g j s e nd e t e l em e nt a re

ushqimore. Por, ankesat m t

mdha vijn nga pronart e

dyqaneve npr Preshev , t cilt

theksojn se shum pak kan

blers, sidomos n muajt e ktij

fillim viti . Njri nga pronart e

butikut n Preshev pr gazetn ,,

Nacionali thot se "Kemi ra n

hall edhe ne pronart . Asgj nuk

lviz dhe vshtir do ta kemi t

prballojm edhe ne kt kriz,

pasi q qytetart shum pak

blejn. Mungesa e fuqis blerse

sht nj prej problemeve m t

mdha, me t ciln po prballet

biznesi i vogl n Preshev, pasi

pr disa muaj rresht puna ka rntotalisht. Tregtart e ktyre

butiqeve thojn se nuk kemi ku t

shkojm sepse jemi mbrthyer pas

s hp re s s s e g je nd ja d o t

prmirsohet, me ardhjen e

bashkatdhetarve n muajinkorrik t ktij viti. Nj puntore n

butikun ,, Levis ka theksuar se

dyqani i tyre gjendet n pjes m

t frekuentuar t qytetit por nuk

jemi t knaqur me shitje sepse

kemi shum pak blers q blejn

garderob luksoze. E blersit m

t mir jan ata t moshs nga 25

vje deri n 35 vje. N do butik

n qendr t ktij qyteti janprezente marka t mirnjohura t

veshjeve, si : Armani, , Jeans, te

Gucii, Piere Cardin, Valentino,

Denim, Desigual, , Gant, Diesel,

Paris Hilton Clothing Line etj q

jan firma q kan epok n botn

e m o d s q k t o m a r k a

prestigjioze jan t kopjuara apot

imituara pr tregun ton vendor.

Por pr disa duqane t vogla

butiqesh q tregtojn veshje

markash t njohura situata nuk

sht edhe kaq ,alarmuese,

madje ka nga pronart q e kan

renovuar pamjen e jashtme t

d u q a ni t p r t t r h e q u r

klient.Pronari i butikut ,, Levis

nj emr i njohur pr rinin e

Preshevs ka br ndarjen eveshjeve pr femra dhe meshkuj

prshkak t natyrs s vshtir q

ka kjo gjini pr t br pazar nga

shumllojshmria e oferts s

markave prestigjioze t veshjeve

pr femra. Sipas pronarit t ktijdyqani, pr meshkujt markat q

trheqin m shum jan Denim,

Desigual, Gant, Diesel, Armani, ,

Jeans. Sipas tij, shqiptart kan

hequr dor nga mallrat e luksit

dhe jan m t orientuar drejt

mimeve t lira. Tregtart e ktyre

butiqeve shprehen se situata nuk

na ka lejuar t'i rrisim mimet,

sepse do t largonim klientt, emegjithat, srish shitjet me

pakic jan n nivelet m t ulta

t 10 viteve t fundit. N muajt e

par t ktij viti jan mbyllshum

aktiviteteve t biznesit t vogl,

pohojn tregtart . Me dhjetra

dyqane t shitjeve me pakic kan

mbyllur aktivitetin e biznesit

privat ndrsa pronart jan n

krkim t qiramarrsve theksojn

tregtart .N kt sektor m t

r nd s is h m t e k o no m i s

vendore , lufta po bhet pr

mbijetes, sepse n nj krah

qndronkrizaefortqkagoditur

ekonomin dhe n ann tjetr

inflacioni , i cili ka ndikuar n

fuqin blerse..

Shoqri

Bie fuqia blerse n Preshev,

biznesi i vogl n krizprmunges shitjesh ...


13/31

I s h - k r y e m i n i s t r i i

M a q e d o n i s , L j u b o

Georgevski, beson se ish-

kryeministri i Srbis, Zoran

Gjingjiq, u vra n nj atentat

pasi dshironte t bisedonte

pr shkmbime territoresh

midis Srbis, Maqedonis,

ShqiprisdheKosovs.

N nj intervist pr t

p r d i t s h me n b o s h n j ak e

Dnevni Avaz, ai shkruan se

do t ofroj detaje t tjera kyet personalitetit t Gjingjiq n

autobiografin e tij q do t

publikohetshum shpejt.

Megjithat, ish-kryeministri

maqedonas, njkohsisht njshtetas bullgar, vlersoi se

tashm sht e qart q nse

Gjingjiq do t kishte jetuar m

gjat, harta politike e Ballkanit

mun d t k ish te q e n e

ndryshme ngae sotmja.

Georgevski, lideri i par i

partis VMRO-DPMNE, q

tashm udhheq Maqedonin,

gjithashtu zbuloi se takoi pr

15 minuta n burg Sllobodan

Millosheviqin, gjat nj vizite

n Hag dhe se i dha NATO-s

aprovimin pr t sulmuarSrbin nga territori i vendit t

tij n vitin 1999, ndonse kjo

r e z u l t o i m p a s e

panevojshme.

N nj shprehje t rrall

s i n qe r i t et i , G e o r ge v s k i

g j i t h a s h t u p r a n o i s e

maqedonasit jan falsifikuesit

m t mdhenj t historis n

Ballkan.

Ish-kryeministr i Srbis,

Gjingjiq u vra n vitin 2003 nga

nj snajper n dalje t nj

godine qeveritare n Beograd.

M von, vrassi u lidh me njg r u p n a c i o n a l i s t , i

a s h t u q u a j t u r g r u p i i

Zemunit, q kundrshtonte

politiken e Gjingjiq pr nj

bashkekzistenc paqsore me

fqinjt.

1 32 k o r r i k 2 0 1 2

Shtypi

Gjingjiq u vra pasi donte

t shkmbente territore


14/31

Grupi Drejtues Ndrkombtar ka

marr vendim q t prmbyllet

pavarsia e mbikqyrur e Kosovs,

ndrsa ka mbetur q deri n shtator t

kryhen disa obligime, si sht

prfshirja e disa ligjeve n kt proces,

ka thn shefi i ICO-s Pieter Feith.

Kurse nikoqiri i takimit, ministri i

J a s ht m i A u s tr i s , M i ha e l

Shpindeleger ka thn se kjo paraqet

nj dithistorike pr Kosovn.

"Nga dita e sotme, Kosovs po i

hiqet mbikqyrja ndrkombtare,

kurse mandati i ICO-s (Zyrs Civile

Ndrkombtare) pushon n shtator",

ka thn ministri austriak, MihaelShpindeleger.

Ai ka shprehur knaqsin e tij se

Vjena sht vendi ku u hartua dhe

aprovua Plani i Ahtisarit pr shpalljen

e pavarsis s Kosovs dhe po n kt

qytet tash po vendoset fundi i

mbikqyrjes s ksaj pavarsie.

Ne e dim se Kosova do t

ballafaqohet me shum sfida dhe do t

duhet t kryej shum detyra t

shtpis, por e dim po ashtu se kabr nj pun t mrekullueshme kto

vitet e fundit, tha ministri austriak,

duke shpresuar se Kosova nj dit do

t jet pjes e strukturave t integruara

t Evrops.

N ann tjetr, shefi i ICO-s, Piter

Feith ka deklaruar se Kosova ka br

shum prparime kto vitet e fundit.

Ndrsa ka lavdruar prpjekjet pr

hapjen e Zyrs Administrative n veri,

Feith ka inkurajuar institucionet e

Kosovs q n ditt n vijim t'i bjn

ndryshimet e nevojshme ligjore-

kushtetuese n mnyr q t bhet

k a li m i i k o mp e te n ca v e d h e

prgjegjsive nga zyra e tij tek

autoritetet vendase.Nga Plani i Ahtisarit, sfidat e

paprmbushura kan mbetur n veri t

Kosovs. Feith me kt rast ka

prmendur tri parime mbi t cilat do t

gjendet zgjidhja politike pr at pjes.

Zgjidhja politike pr veriun do t

bazohet n tri parime: Nuk ka dhun,

nuk ka ndarje, pra veriu do t mbetet i

Kosovs dhe parimi i tret se veriu nuk

do t mbetet konflikt i ngrir, ka

thn Feith.N ann tjetr kryeministri Hashim

Thai tha se kjo paraqet nj dit

historike pr Kosovn pr t ciln ai

tha se meritat i ndajn s bashku

i ns ti t uc io ne t e K os ov s d he

komuniteti ndrkombtar.

Duke folur n takimin me GDN-s,

Thai ka thn se t gjith kan br

nj pun t shklqyeshme, e cila e ka

br Kosovn n shtet t respektuar n

rajon dhe me gjer.

Un e di se ende kemi pun pr tbr. Ne duhet t forcojm sundimin e

ligjit dhe t rrisim mirbesimin e

qytetarve tan. Ne duhet t rrisim

nivelin e bashkpunimit ekonomik.

Ne duhet t realizojm potencialin

ton t plot t decentralizimit dhe t

sigurojm qytetart tan se qeveria e

tyre sht prgjegjse pr nevojat e

tyre. Pr m tepr, ne duhet t

forcojm lidhjet ndrmjet grupeve

etnike n Kosov dhe t bjm

tolerancn dhe respektin pr kulturn

e njri tjetrit pjes prbrse t jets s

shtetit ton. N bashkpunim me

Zyrn Ndrkombtare Civile ne kemi

krijuar strukturat pr prballjen me

kto sfida dhe un zotohem se jemi t

prkushtuar q ta bjm Kosovn nj

r r fi m s uk se si d he s he mb ul l i

zhvillimit, paqes dhe stabilitetit,

theksoi Thai.

Duke pasqyruar proceset q nga

pas shpallja e pavarsis s Kosovs,k ry em in i st ri t h ek so i s e t a ni

institucionet tona jan t gatshme t

dalin nga ombrella e mbikqyrjes dhe

t prfshijn parimet e Propozimit

G j it h p rf s hi r s n l i gj e t d h e

Kushtetutn moderne, me qllim q t'i

shrbejn kombit plotsisht t

pavarur.

Institucionet e Kosovs kan

pu nu ar dh e jan du ke pun ua r

maksimalisht pr t siguruar njohje t

reja dhe dua ta shfrytzoj kt moment

t'ju falnderoj pr prkrahjen e

2 k o r r i l 2 0 1 21 4

Shtypi

Kosova Republik e Pavarur - pambikqyrje


15/31

palodhshme dhe t mueshme q

k an d h n p r fa q s ue s it evendeve t cilat ju i prfaqsoni

ktu. Institucionet e Republiks s

K os ov s k an v az hd ua r t

konsolidohen sipas planit t

parapar dhe si rezultat tani jan t

gatshme pr t ushtruar t gjitha

prgjegjsit shtetrore, vlersoi

kreu i ekzekutivit t Kosovs.

Ai siguroi se fryma e Planit t

Ahtisaarit do t vazhdoj gjat

edhe pas prfundimit t mandatit tZyrs Ndrkombtare Civile.

Nj s fi d m e t c il n

vazhdojm t ballafaqohemi sht

s e s i m un d t z hv il lo jn

i n st i tu ci o ne t e K o so v s n j

marrdhnie me komunitetin srb

n veri. N maj t ktij viti, ne kemi

deklaruar qllimin ton q t'u

afrohemi m afr qytetarve tan

atje, duke marr vendimin pr

hapjen e Zyrs Administrative t

Mitrovics Veriore, u shprehThai, duke shtuar se qartazi,

shtja e krimit t organizuar,

kontrabands, strukturave paralele

dhe bllokadave n veri t Kosovs

sh t s fi d q p o p r cj el l

Kosovn.

Bllokimi i liris s lvizjes dhe

mallrave nga kushdo qoft sht i

papranueshm. Me kt rast dua t'i

falnderoj KFOR-in dhe EULEX-

in pr punn e tyre, por ka mbeturedhe shum pr t'u br pr t

siguruar nj mjedis ligjor dhe

demokratik, tha Thai.

Kreu i ekzekutivit duke folur

pr bisedimet me Srbin, i bri

thirrje bashksis ndrkombtare

q t vazhdojn presionin ndaj

Srbis n kt proces dhe q

m a rr ve s hj e t e a r ri t ur a t

implementohen nga ana e Srbis.

1 52 k o r r i k 2 0 1 2

Shtypi

Zyra e Bashkimit Evropian nKosov, bn t ditur se 73 diploma ngaK os ov a u er ti fi ku an s ot n gaA s o ci a c io n i i U n i ve r s it e t e veEvropiane bashk me marrveshjen qu arrit n dialogun ndrmjet Prishtinsdhe Beogradit me lehtsimin e BE-s.

"ertifikimi i sotm i 73 diplomavet para universitare sht i mirpritur.Kjo mundson q kta t rinj ts h fr y t z oj n d i pl o ma t e t y reuniversitare pr t vijuar studimet ose

pr t krkuar punsim n Srbi, sidokund tjetr n Evrop. Kjoprmirson mnyrn e jetess sqytetarve, duke e sjell kshtupraktikn srbe m afr normaveevropiane. Kjo plotson dy prejobjektivave pr t cilat sht zhvilluardialogu, megjithse n nj mnyrm od e st e ", t h a R ob e rt C oo pe r,lehtsuesi i BE-s pr dialogunKosov Srbi.

ertifikimi sht br prmes nj

komisioni ekspertsh akademik tEUA-s, t cilt kan verifikuar, q

diplomat universitare jan dhn mek o rr e kt si n g a i n st i tu c io n et eautorizuara dhe n prputhshmri mepraktikn m t mir evropiane.

Kto diploma t ertifikuara do ttrajtohen n Srbi, n t njjtn mnyrsikur diplomat e tjera t lshuara jashtSrbis.

N fakt, kjo nnkupton se tdiplomuarit t cilt dshirojn tvijojn mtutje programe edukativedhe/ose t krkojn punsim n

administrat publike n Srbi mund t'idorzojn diplomat e tyre, bashk meertifikatn e EUA-s n universitetine tyre t zgjedhur ose institucioninprkats. Universiteti n fjal pastaj dot jap nj konfirmim pr pranimin, kanjoftuar Zyra e BE-s n Kosov dheZyra e Prfaqsuesit special t BE-sn Kosov.

Me kt konfirmim, t diplomuaritmund ose t regjistrohen n programeakademike, ose t aplikojn pr nj

pozit n administrat publike.

ertifikohen 73diplomate para nga Kosova


16/31

Prekaz! T gjith duan tshkojn drejt Drenics. T gjith duant shkojn atjen Prekaz. sht njringa vendet m t njohura. T huajt dheshqiptart duan t shohin do gjatje,... rrugt, malet, fushat, njerzit,fmijt, djemt, vajzat, pleqt Eh!-atje vjen er e hershme shqiptare.Duan t prekin me dor historin vet,at q vjen nga prjetsia pr t shkuarnprjetsi.

sht nj meditim q t vjenndrmend sa t kujtosh Prekazin. Dhesa vjen n Kosov, pyetja e par q tvjen n buz sht ajo:- Nga biePrekazi?!. T gjith pr atje i ojnkmbt.Atje t presin Jashart, t cilt

jan br FLAMURI i shqiptarve ndekadn e fundit, si burrat, grat,fmijt, pleqt, gjithka q kan pasurdhekan Jashart.

T gjith jan pjesa m e gjall ehistoris s Kosovs. T presin ata q

ran nn dhunn, ku njra ngaperandorit m barbare dhe m eprapambetura e Ballkanit,-Srbia,-derdhi dhe ushtroi mbi nj familje tMadhe, si Jashart . T presinmonumentin dhe t rnt, ato t ciltradh-radh jan n tokn e lir tPrekazit dhe t Kosovs. Prekazi t

bn m shum njeri, t bn m mepesh dhe m real. Kjo ngjangjithmon me historin dhe me kohtqmbartinngjirinetyre.

'mund t bhej ndryshe mePrekazin! A mund t harrohet ajo q

bri dhe ajo q ndodhi atje? N altarine liris gjith brezat: nj familje, gradhe burra, fmij dhe t moshuar. Tgjith derdhn gjak n rrnjt dhe

kujtesn e liris. T duket se atje ufijuant gjith shqiptart.

Jasharajt jan themeli i asaj qngjau dhe e ardhmja q ndrrojm.Dhe memoriali pr ta nuk sht n

Prekaz, por kudo q ka tok shqiptare.Prekazi sht kujtesa jon pr lirin. Ekemi krkuar gjith jetn, sa pr t njshekull kemi flijuar nj milion t rn.Prekazi sht bashkimi yn rrethUK-s, asaj q ruajti jetn dhe ktheushpresn e madhe t t gji thshqiptarve. Prekazi sht virtyti yn i

prjetshm, se Shaban, Adem eHamz Jashari jan e do t mbetenmodeliiburritdhenjeriutshqiptar.

Prekazi sht memoria jon eprjetshme, si ka qen lufta dheflamuri n t gjith historin ton.Drejt Prekazit do t ket njerz nga egjith Bota, ashtu si do t ket edhekng, ashtu si do t ket dhe dasmadhe lindje fmijsh. Baca Shaban,Baca Adem e Baca Hamz n atmosh q ran do t presin dhe do t

prcjellin njerz.

Treva ku lufta dhe paqja, ditt emira dhe ditt e kqij t Kombitshqiptar gjetn streh, gjetn njerz,gjetn gjak dhe gjuh. S'ka dit dhedat t shnuar t Kombit shqiptar, qnDrenictmosktagjeturnjerzitevet. Pa dyshim sht krahina dhevendi i njohur pr t gjith shqiptart,

pr t kaluarn dhe t sotmen, q dodit mbjellin t ardhmen. Aty kushqiptart jan m vllezr se n dovendtjetrshqiptar.

Qindra vjet e n Drenic nukreshtn kurr taborret pr ta sunduarkt vend rebel, q s'ka reshtur kurr

pr lirin e vet. Qindra vjet dhepushtuesit e shqiptarve nuk reshtndrejt Drenics, t cilt kudo shkelnmbolln vdekjen. Drenica qndroi

Ec npr Drenic. Vet relievisht nj dialog intimiteti me at q kaaspiruar Drenica, me at q n t gjith

ValonBEGZADI Memoriali.

Drenica

2 k o r r i k 2 0 1 21 6

Reportazh

Prekazi - Memoria jon e prhershme


17/31

globin quhet liri. Ka nj akt hyjnor,n at q Perndia ka derdhur nD r en i c . M a le , f us h a, g ry ka ,shkmbinj, ashpr dhe but. Rrepe tmdha, si t ishte nj labirinth, si tishtenjkurth

Ec npr Drenic, nn at qiellshqiptar dhe gjithka q del para syve,

do gryk, do gur, do drur, dokull, t duket se hyn n dialog me ty.Tfletpr100vjetmpar,pr50vjetm par, pr 10 vjet m par, pr 5vite, pr dje dhe pr sot sht nj

dialog q nuk hesht pr asnj moment.N do koh Drenica ka pasur at qquhetqndres.

Kan ecur qindra vite, dhjetradekada, qindra ngjarje e mira njerz.

Epokatkan mbajtur fytyrn tek njra-tjetra, ashtu si djemt kan krkuart'ju ngjajn baballarve, ashtu si nipatkan dashur t'ju ngjajn etrve. I gjen

kudo njerzit, shkojn dhe vijn me

nj dhimbje, me nj buzqeshje, porme nj krenari t lexueshme n fytyr.Si mund t ndodh ndryshe me atq kan patur kaq t rn, kaq t vrar,kaq heronj dhe kaq krenari. I gjenkudo njerzit e Drenics, i njeh kudonjerzit e saj. Kudo dhe kurdo ata t

prgjigjen :-Jam nga Drenica.

Emrat e Hasan Prishtins, ShabanPalluzhs, Mehmet Gradics, AzemBajta e Shote Galica nuk mund tmbeten vetm n Drenic. Pas tyresht do drenicak, qoft 100 vje aqoft 7 vje, qoft grua a qoft burr.T gjith drenicasit pas tyre jan,

prandaj kudo t'i takosh dhe t'i pyetshdrenicasit, ata t prgjigjen:-Jam ngaDrenica!

Ajo kulla e Ahmet Delis, m enjohura n Kosov. N Shkodr e OsoKuks. Kullat, ky vend i hershm ishqiptarit. Kulla dhe kshtjella,sinonime t njra-tjetrs. As m pak

dhe as m tepr. Kulla, nj kat. Dy kate m shum. Gur t latuar, gur tmbledhur npr zalle, kulla t ngrituran mal. Mure t trasha, ku errat dhe

plumbat prplasen pareshtur

Kull-njerzit, kull-zakonet,kull-atdhedashuria kull-qndresa;gjithka-kull. Vendi dhe kuvendi i

burrave. Fmijt, grat, vajzat, burrat,pleqt, Shabani, Adem e HamzJashari, t gjith ata q ran e t gjith

ataqjangjall,jannjerzitepartlirissKosovs.Ktedintgjith.

K u ll a -m u ze ! T g j it h erespektojn si nj vend i shenjt.Pelegrinazhi i shqiptarve. Knga e kauar n katr cepat e bots Prekazindhe kulln e Jasharve. N t vrtethistoria shqiptare atje ka qen, q kursht krijuar. Kt e tregon ajo q kandodhur dhe ajo se 'thon t gjallt eJasharve.

Njerzit

1 72 k o r r i k 2 0 1 2

Reportazh


18/31

S p ak u r re th n j ze t

f am il jeve n k om un n e

Bujanocit varfria pr ta shtevidente dhe tashm sht

ulur kmbkryq dhe ata q e

vuajn m tepr jan fmijt,

t cilt jetojn n kushte t

mjerueshme, pa mundsi

sigurimi t veshmbathjes e as

m j e t e v e t n e v oj s h m e

msimore.

Prindrit e tyre nuk jan n

gjendje fizike t punojn dhe

po ashtu asnj nga antart e

tjer t familjeve nuk sht n

marrdhnie pune, t cilt

jetojn nga ndihmat solidare,

dis a n s ht pi t vj et ra

qindvjeare t krcnuar nga

rreziku t shemben nga asti

n ast. Qendra Humanitare

Solidariteti dhe Avancimi

nga Presheva ka pes vite q

n m n yr t r re gu ll t i

s h p r n d a n n d i h m a 2 0

f a mi lj e ve s k am n or e n komunn e Bujanocit.

Javn e kaluar kjo qendr

humanitare i shprndante

kto ndihma, n kto familje

n t cilat varfria sht si mos

m keq. Ndihmat filluam nga

fshati Bila, n familjen e Sinan

Rahamit, i cili jeton me dyvajzat e tij, dhe tregon pr

televizionin ton se jeta pr t

sht shum e vshtir prej se i

ka vdekur gruaja dhe se duhet

t i rris kto dy vajza. Ndihma

pr t sht dhe t tjert sht

si me miell , vaj , sheqer,

makarona, detergjent pr

rrobakripegjerattjera.

Q e n d r a H u m a n i t a r e

Solidariteti dhe Avancimi nga

Presheva ka pes vite q n

mnyr t rregullt i shprndan,

ndihma, 20 familjeve skamnore

nkomunneBujanocit.

Javn e kaluar kjo qendr

humanitare i ka shprndar, kto

ndihma n familje si n fshatin

Bila, Samolic, Osllar, Dobrosin

dhe Trnoc, n t cilat varfria

shtsimosmkeq.

Shkruan:ValonBegzadi

2 k o r r i k 2 0 1 21 8

Sociale

Ndihma pr 20 familjet n nevoj

n komunn e Bujanocit


19/31

Prfaqsuesit e Qendrs

S o l id a r i te t i , v a z h du a n

ndihmat pastaj n fshatin

Samolic n familjen Kamberi i

cili sht babai i pes fmijve

me kushte t mjerueshme pr

jets. Ai thot se sht mar

me ruajtjen e kafshve t

fshatit dhe jo me tjetr pun

sepse nuk sht n gjendje t

punoi pun fizike. Ndihmat

pastaj vazhduan n fshatin

Osllar, Dobrosin dhe Trnoc

dhe n morm n intervista

disa prej ktyre familjeve t

cilt flasin pr vshtirsit e

jetess dhe faleminderojn

Shoqatn Solidariteti pr

ndihmat q i dhurojn prej

pesvitevendodymuaj.

Ky program si e quan

kryetari i ksaj shoqate Lejlan

S a di ku , f in a nc oh e t n g a

n j e r z i t e L u g i n s s P r e s h e v s , n g a

b ash k at d het ar t t an q

jetojn n diaspor dhe se

s h t k r i j u a r n j u r

komunikimi shum i mir me

k ta d on at or t c il t i

p r kr a h in k t o f a mi l j e.

z.Sadiku thot se ne kemi

nevoj pr prkrahje sepse na dr es t on v in s hu m

krkesa pr ndihm.

Sipas tij aktualiteti i ksaj

q e n d r e s h t p r v e

riorganizimit q kan br ka

filluar edhe m nj krah tjetr

si sht ai i avancimit i cili kan fokus, nj kurs falas n

lndn e matematiks dhe

ftohen t gjith maturantt q

jan t interesuar t fillojn

kursinpranksajqendre.

1 92 k o r r i k 2 0 1 2

Sociale


20/31

Halim Hasani krijues mjaftproduktiv nga penda e t cilit

jan botuar monografi e librame aforizma t cilat dosido eb j n k t k r i j u e s m eindividualitet dhe t njohur ntr Luginn e Preshevs

sidomos me kt zhanr mjaftdeficitar tek ne dhe m gjer nhapsiratshqipfolse.

Kur jemi tek monografiamund t themi lirisht se Halimii ka t njohura rregullat baz thartimit t nj monografie,andaj edhe monografit e tijqoft pr fshatin Dobrosin,

qoft edhe pr trimat e liris tcilt i prmblodhi poashtu nmonografi t veant Yjet eliris, ka finesa t tilla trregullimit t nj monografieqoft t shtjelluar mir, qofte d h e m e t e m a t i k mbreslnse.

Krijuesi duhet t gjurmoj

motive e ato motive ti realizojn mnyr sa m t mir, andaj

Halimi duke gjurmuar motivet cilat e bjn kt krijues thulumtuar erdhi deri tezbulimi i nj talenti t rrall nfushn e muziks, prejardhje e

t cilit sht pikrisht Dobrosinihistorik e legjendar e ky djaloshquhet Rejhan Azemi, i cili jetondhevepronnZvicrr.

Titull interesant dhe shummodest sepse dihet mirfilli

ylli me punn e tij tp a lo d h sh m e n f u s h npasionante t muziks mund tbhet i madh varsisht ngadshira dhe dashuria e tij q kapr muzikn si edukat dhe prinstrumentin q e ka n shpirtd he e kz ek ut on t in gu j t muziks. Kemi shum telenta t

pazbuluar ende por krijuesitjan ata q gjurmojn motivepr t shkruar pr personazhesi sht edhe Rejhani dhe kabr q t del nga enigma kurshtfjalanatdheunetij.

Libri n fjal m tepr igjason nj monografie pr ktdjalosh, sepse elementet dhe

renditja e lnds bie n rrafshinmonografik.

Prkrahja q i ka dhnautori ktij t riu premtues ushkri n kt libr, ku kompletlnda ka pr baz nj itinerarrrugtimi t sukseseve npr

koh t Rejhanit n kt lmip o as h tu d e fi c it a re s e ps etalentat lindin e ne e kemi prdetyr t'i zbulojm dhe t'u

japim prkrahje atyre, e kjosht njlloj prkrahje modesteq ia ka br Halimi Rejhanitduke ia shpalosur t gjithasukseset dhe dshirat e tij q t

dal nga anonimiteti dhe tb h et i n jo hu r e dh e n gjeografin tonshqiptare.

Djaloshi i talentuar i ka rnn sy edhe autorit i cili e morikt pun e cila do elan, pun

dhe vendosmri pr ti prekurdisa aspekte me rndsi prprotagonistin kryesor q kylibr monografik i kushtohet,sepse kt e meriton Rejhaniviolinist sidomos duke uthirrur n aktivitetet e tij tzhvilluara n shum vende e tcilat npr kapituj t ndar i ka

paraqiturautori.Kur themi se ky libr m

(HALIM HASANI YLLI I

VOGL PRISHTIN, FAQE

81)

Bilall MALIQI

Ylliivogl

Rejhani violinist

2 k o r r i k 2 0 1 22 0

Prezantim

Kndvshtrim

Dashuria dhe dshira

pr violinn baz e sukseseve t reja


21/31

tepringjasonnjminimonografie apo edhet n j d i t a r i t shoqruar edhe mef o t o a l b u m i n engjeshur me fotografin p r v e n d e t n d ry s h m e , v e t s t r u k t u r aprmbajtsore sht e

till gjithnj duke uthirrur n kapitujt er ez er vu a r p r n j panoram t vargruart fshatit Dobrosin,m a n d e j e d h e n sqarimin se ka shtviolina pr ciln shts h k r u ar e d h e n

shum libra t tjer tk a r a k t e r i t t muzikologjis dhe krijuesit efamshmtviolins

sht evidente se ky djaloshtalent i violins n etapatvijuese t karriers s tij do tazgjeroj edhe biografin e tij taktiviteteve dhe t sukseseve t

cilat nuk dyshojm se do tmungojn. do fillim i ka sfidate veta deri te gjetja e udhspr t formuar sukseset me tc i l a t k r i j o h e t e d h eindividualiteti dhe zgjerimi imaterialit n aspketin afirmativt personazhit t ktij libri e qHalimi vetmse ia ka el

rrugn e prezantimit t ktijylli npr etapa e t bhet nj

yllimadhjovetmtekneporedhemgjer.

L n d a m e t c i l nformsohet ky libr modest

edhe nga ana e volumit poredhengavleratqeshoqrojn,sepse materiali nuk sht ibollshm pr t'u shtrir mirlnda dhe motivi q e kainspiruar autorin e librit t'irreket ktij punimi q pr temka pasqyrimin dhe prezantimine ktij djaloshi shpresdhns

nktfushtartitmuzikor.Prezantimi m i efektshm

dhe m konciz jepet nkapitullin e dyt tt i tul luar elsi is u k s e s e v e , k uprezantohen n pika tshkurtra (aq sa kapasur autori material)sukseset e vargzuarat Rejhanit n vendedhe n momente t

caktuara t cilat dosidoi j ap in n j k ur aj oRejhanit q t 'i haps ht ig je t e r ej a t sukseseve t tij, dhe nlibrat e ardhshm tk en m at e ri a l t bollshm ata q duant merren me kto

shtje deri tek ecjan p r s h k a l l t e

suksesevetdshiruarattij.

Ciklet q e shoqrojn librinjan:

/ h yr j a/ , / hi st or i p rviolinn/ , /elsi i sukseseve/,/koncerte e dokumente/ dhe /fotografi(fotoalbum)/.

Kjo prpjekje e autorit mestafin tjetr redaktues shtvetm nj nisje q vazhdonedhe m tutje drejt suksesit tRejhanit pr arritje t reja nmuzik prkatsisht n violindhe pr autorin me grupin e tijpr rritje graduale t vlers sshkrimevettyre

Nga kapitulli n kapitull!

2 12 k o r r i k 2 0 1 2

Prezantim


22/31

Lugina e Preshevs si term

g je o gr af i k k a d is a e mr a

i n t el e k tu a l s h m e g r a da

shkencore t cilt ia rrisin vlernLugins por edhe n vendet ku

jetojn dhe veprojn. Kur jemi

tek gradat shkencore mund t

themi se ato i takojn fushave t

ndryshme studimore me t cilt

rritet vlera artistike si n arsim

ashtuedhenshkenc.

Muaji qershor i ktij viti ishte

vit i suksesit i profesorit t

letrsis shqipe Enis Sejdiu,

sepse ai po kt muaj mbrojti

tezn e magjistraturs, duke u

br magjistr shkence. Kjo e

a r ri t u r e g zo n E n is i n,

Preshevn, Luginn, por edhe

s h k e n c n s h q i p t a r e n

prgjithsi.

Mr. sc. Enis Sejdiu lindi m 05.

3.1975 n Preshev. Shkolln

fillore dhe t mesme e kreu n

Preshev. Fakultetin Filologjik -

Dega Gjuh dhe Letrsi Shqipe e

mbaroi n Shkup.

Punon profesor n Shkolln

Fillore9MajinLeran.

M 18. 6.2012 mbrojti temn e

magjistraturs Teksti dhe

neoteksti n prozn e Azem

Shkrelit dhe fitoi t i tullin

M a g j i s t r i S h k e n c a v eFilologjike.

Mr. Enis Sejdiu jeton dhe

vepron n Preshev.

Po kt dit qershori n

Universitetin Shn Kirili dhe

Metodij, Fakulteti Filologjik

Blazhe Koneski n Shkup, Mr.

Enis Sejdiun prani t komisionit

t prbr nga Prof.dr. Nehas

Sopaj mentor, Dr. Agim Poloska

kryetar i komisionit dhe Dr.

Agim Laka antar, mbrojti tezn

e magjistraturs me temn

Teksti dhe neoteksti n prozn e

Azem Shkrelit dhe mori titullin

M a g j i s t r i S h k e n c a v eFilologjike.

Romani Karvani i bardh

ishte objekt studimi i Mr. Enisit

dhe at n versionin e par dhe

n t dytin. Versioni i dyt i po

ktij romani ende nuk sht

trajtuar nga askush, andaj ky

p un im i E ni si t n t em

magjistrature pr prozn e AzemShkrelit, respektivisht t romanit

BilallMALIQI

Biografia

Enisimagjistr

2 k o r r i k 2 0 1 22 2

Prezantim

Lugina e preshevs edhe

me njmagjistr t shkencs


23/31

Karvani i bardh , (roman

modern), bri q edhe komisioni

t a v le r so j k t t ez t

magjistraturs dhe ta shpall

Enisin Magjistrshkence.

N punimin shkencor Mr.

Enis Sejdiu prve prozs s

shkrimtarit t njohur gjithandejtrojeve shqiptare Azem Shkreli e

q jan evidente duke i ndar

kshtu n kapituj ashtu si e

krkon nj punim me tipare

shkencore ai sht ndalur edhe

tek poezia dhe drama e tij, pr ta

formsuar mjaft mir profilin

s h u m d i m e n s i o n a l t

shkrimtarit AzemShkreli.Edhe renditja e kapitujve n

f j al s ht b r k on f or m

rregullave baz t punimeve t

karakteritshkencor.

Ky punim shkencor prbhet

ngakjolnd:

Hyrja/, /Kapitulli i dyt

(Krijimtaria letrare e Azem

Shkrelit /poezi, proza dhe

drama)/;

/Kapitulli i tret (Krijimtaria

n proz e Azem Shkrelit si

hiprtekst- Karvani i bardh

(roman modern)- Sinkreza e dy

versioneve t romanit Karvani i

b a rd h - N d ry s h im e t n

shkrimin dhe rishkrimin efjalive- Ndryshimet n kapituj

dhekapitujterinj).

/Kapitulli i katrt-Poetika e

tregimit t shkurtr Syt e

Evs/;

/Kapitulli i pest Tradita dhe

inovacioni te romani Karvani i

bardh/;

/ K a p i t u l l i i g j a s h t -

Makrofigurat/;

/ K a p i t u l l i i s h t a t -

mikrofigurat/;

/Prfundimi/dhe

/Literatura/.

Prve t gjithave ky punim

shkencor i Mr. Enis Sejdiut iu ka

nnshtruar rregullave baz t nj

punimi t botueshm shkencor

duke u shrbyer kshtu edhe n

b u r i m e d h e l i t e r a t u r n

prkatse.Ky punim shkencor ka 122

faqe t formatit A/4.

N fund t ktij punimi

s hk en co r M r. E ni s S ej di u

shprehet: Studimi im le t jet

nj kontribut modest lidhur me

prozn shkreliane mbase nj

referenc e vetme lidhur me

tekstin dhe neotekstin.Ky studim n nj t ardhme t

afrtdotbotohetnlibrdhedo

t'u shrbej atyre q kan nevoj

dhe t gjith atyre q duan t

m e r r e n m e s t u d i m i n e

shumdimensionalitetit krijues

t AzemShkrelit.

Pra Lugins s Preshevs iu

shtua edhe nj magjistr i

shkencs filologjike

kaprfshinbrendia?

/

Cilt kapituj e prbjn kt

punim shkencor?

2 32 k o r r i k 2 0 1 2

Prezantim


24/31

BilallMALIQI

N mesin e nxnsve t

gjenerats s klass s katrt t

s h k ol l s f i l l or e S el a m i

Hallai n fshatin Rahovic, t

cilt treguan dhe po tregojn

rezultate t knaqshme si n

procesin edukativo-arsimor

por edhe n aktivitete t tjera t

l i ra , sh t e dh e n x n sj a

Herolinda Salihu nga fshati

Rahovic e q ndjek msimet nklasn e katrt t ksaj shkolle, e

cilaqngaklasaeparederim

tani ka treguar rezultate t

lakmueshme n msime.

Herolinda lindi m 12. 5.2001

n fshatin Rahovic dhe vijon

msimet n klasn e katrt t po

ksaj shkolle.

Poashtu Herolinda e voglsht nj lexuese e pasionuar,

sht nxnse e shklqyeshme

dhe shembullore, pra sht nj

shembull i mir edhe pr

nxnsit e tjer e sidomos t

gjenerats s saj t'a ndjekin

r r u g n e s u k s e s e v e t

Herolinds.

Herolinda ka marr pjes

edhe n gara t recituesve dheka treguar rezultate t mira. Pos

tjerash ajo lexon libra t shumtat cilat gjenden n bibliotekn e

shkolls.

A saj i int eres on s hu m

poezia, andaj lexon poet t

shumt t cilt i shkruajn

ligjerimit poetik pr fmij,

atyre q u falinvargjeintersante

dhe trheqse ksaj grupmoshe

t fmijve e n mesin e tyreedhe t poetve : Rifat Kukaj,

Zejnullah Halilit, Agim Devs,

Qani Shabanit e poetve t tjer

q merren ekskluzivisht me

shkrimeprfmij.

Herolinda lexon edhe proza

t shkurtra apo tregime t cilat

i kupton, pr kt ajo edhe n

hartime shkollore ka prparsi

ndaj shoqeve dhe shokve t sajsepse i bn hartimet e mira.

Tek kjo vajz ekziston edhe

vullneti i flakt pr t'u marr

edhe me shkrime poetike, zatn

k t mbs hte tje d he k t

vullnet dhe inspirim e ka

dhurat nga msuesja e saj

Bedrije Rashiti e cila i ndihmon

shum n rrugn e saj t

p a mb a ri m t t k r ij i me v e

poetike.

Kur jemi tek poezia dhe

shkrimet ajo k a f il lu ar t

shkruaj vjersha nga klasa e tret

dhe tani koh m par e kabotuar nj libr me poezi t

titulluar Prralla e gjyshes,

prurimi i saj u b para disa

ditve po n lokalet e ksaj

shkolle.

Herolinds s'i mbetet tjetr

pos t'i urojm suksese si n

msime t cilat jan primare pr

t, por edhe n vazhdimsi tpunoj dhe t del me nj libr

tjetr q i plotson kriteret e

librit t botueshm e kshtu t

ec ngadal por sigurt kah gjetja

e vlerave t saja sidomos n

poezi prfmij

Portret

2 k o r r i k 2 0 1 22 4

PORTRET: HEROLINDA SALIHU

Nj shembull i mir

pr t'u br nxnseme sukseset lakmueshme nmsime


25/31

Bilall MALIQI

N kohn m t re kur pritetlexueshmri m e madhe sidomos eshtress s intelektualve t cilt janme numr solid tek ne n komunn ePreshevs, ndodh e kundrta n vend

t rritjes s lexueshmris ajo bie nnnivelin e duhur dhe brengosse shtkjo situat e krijuar sidomos e ksajshtrese t shoqris e cila nuk lexonapo lexon pak dhe ate gazetat ditoresrbe.

Disa vite m par ka pasur shumlexues t gazetave ditore nga Kosova,madje edhe parapagues mujor tshum llojeve t gazetave dhe nprqytet ke mundur ti rastissh shumicne njerzve me gazet n dor apo edhe

rrugs duke e shfletuar at varsisht sefar rubrike i ka interesuar lexuesit.

Ka qen i vetmi sistem zingjiror sai prket informimit t popullatsshqiptare kudo qofshin ato dhes i g ur i s ht m e v l e r d he m eprofesionalizm t theksuar.

Tani n kohn m t re ka rninteresimi pr t'i lexuar kto gazeta,kjo nuk do koment kur n t vetminknd pr shitjen e gazetave vijn jo tgjitha llojet e gazetave dhe ate shitenvetm nj numr shum i vogl i tyre edisa kthehen mbrapa n baz.

Kjo gjendje e lexueshmris jovetm t gazetave ditore por edhe tlibrave sht shum brengosse sepsevjen n pyetje serioziteti i kulturs dhei lexueshmris n prgjithsi.

Arsye e vetme e lexuesve sht segazetat ditore jan shtrenjtuar shumdhe se shum jan t ngjeshura me

publicitet dhe foto t ndryshme sa qshum pak ka material pr t lexuar,

mandej edhe interneti n mas tmadhe e ka ulur interesimin pr tibler gazetat ditore edhe pse nuk jant gjitha t publikuara n internet.

Shtypi n prgjithsi n Evropsht shum i prparuar pasi q edhelexueshmeria sht n nivel t lart.

Atje sistemi i shtypit sht shumfunksional dhe ka shum metoda tndryshme t shprndarjes s shtypitme pages dhe pa pages.

S hu mi ca e r eg ji on ev e d hekomunave kan edhe shtypin e vetditor duke shkruar rreth ngjarjevetcilat ndodhin n regjion dhekomun.

Ne nuk mundemi t krahasohemi

m e n iv el in e s ht yp it d he t profesionalizmit evropian, por bile nnj prqindje mundemi ti afrohemirealitetit dhe t kemi bile deri dikulexueshmri t gazetave ditore ngaKosova dhe t revists son t vetmen Lugin Nacioanli (edhe pse kjorevist shprndahet falas).

Shprndarja dhe rrjeti i dobt ishitjesjan faktor t tjer t cekur ngagazetshitsi n qendr t qytetit tP r e s h e v s s i i n d i k a t o r t

rndsishm pr tirazhin e ult tgazetave. Aktualisht shfrytzohet njrrjet i shprndarjes. Ky rrjet dikuri sh te s hu m i m adh ku r i sh teshprndarse Rilindja . Megjithattek ne edhe m tutje shfrytzohet njbaz fizike e t dhnave dhe prdor

metodologji t sasis paushall nshprndarje, pra gjithnj sipasinteresimit t lexuesve porosit atnumr, q do t thot se nj sasi ecaktuar e gazetave drgohen n njpik t caktuar t shitjes, pavarsishtse sa gazeta shiten atje, apo sa gazetat tjera kthehen pa u shitur.

Me tirazhin aktual si shihet nqoshkun e komuns son por edhe nqytete t tjera t Kosovs nuk ka edheaq shum blers t gazetave ditore

g a z e t a t n u k m u n d t j e n komercialisht t qndrueshme, pareklama etj., pr t ekzistuar . T hyratq mblidhen nga reklamimi jankruciale pr ekzistencn e tyre dhe nshum raste, politikat e marketingutdiktojn politikn editoriale. Kjo kauar deri te gjendja aktuale ku gazetatjan tejet t politizuara, gj q kad m t u a r r e p u t a c i o n i n egjithmbarshm t gazetave.

Tani duhet q t ndrmerr komunanj hap pozitiv pr t'i ndihmuargazetshitsit n forma t ndryshmeme qllim t uljes s mimit tgazetave ditore n nivel t qendrs dhemandej ka gjasa q ti kthehet imazhi iblerjes dhe i lexues hmris sgazetave ditore dhe se na mbanshpresase do t ket mandej nj kthespoziti ve e lex ueshmris dhe ekulturs s leximit tek ne n komunn

ton.

Shtypi kosovar

Krahasimi

Shprndarja dhe shitja

far duhet br tani?

Analiz

2 52 k o r r i k 2 0 1 2

Si ta rrisim numrin e lexuesve

t gazetave ditore


26/31

N kto kushte klimatike

me temepratura t larta deri

n ato 38 grad celzius mjekt

prefrojn kujdes mjaft t

sht ua r s i p r f mij t e

poashtu edhe pr t rriturit

dhe personat me smundje

kronike.

Te mos dilet jasht n

periudhn nga ora 10:00 deri

17:00 pa nevoj, ndrsa

rekomandohet q njerzit t

lvizin vetem n ort e

mb rmjes . Gjat k tyr etemperaturave tropikale

s h ma n ge n a k ti vi t et e t

rnda, duke prshire sportin,

veanrisht n periudhn m

t nxeht t dits.T vishen

veshje t lehta dhe me ngjyra

t hapua, syze dielli dhe

k ap el e n k ok . G ja t

qndrimit t domosdoshm

n t hapur, rekomandohen

pushime m t shpeshta nn

hije.Te pihen se paku dy litra

lngjedheatujjotgazuar,

lngje, aj dhe sup.Ndalohet

rreptesisht konsumimi i

ushqimeve me yndyr dhe

emblsirave.Qytetart duhet

t ' u s h m a n g e n p i j e v e

a l k o o l i k e , p i j e v e q prmbajn kafeine, pijeve

tepr t ftohta.Shpesh t

kontrollohet tensioni i gjakut

dhe menjher t vizitohet

mjeku n qoft se paraqitet

dhimbje koke, mundime ose

humbet sasi m e madhe e

u j i t n g a o r g a n i z i m i .

Rekomandohet q vozitesit

t c il t d uh et t b j n

relacione m t gjata t nisin

n mengjes, ose ne ort e

pasdits. Rekomandohet q

femijt, t moshuarit, t

smurt kronik dhe grat

shtatzna t qendrojn m

s hu m n h ap s ir a t

mbyllura, t klimatizuara,

n d r s a o b l i g i m e t e

domosdoshme t`i kryejnderi n orn 10 t mengjesit,

o s e p a s d i t e p a s o r e s

17.Veanrisht t disiplinuar

duhet t jen t smurt

kronik e sidomos ata me

s m u n d j e t z e m r s ,

neurologjike, t smurt me

d ia be t, t s m ur t m e

smundje t mushkrive t

bardha dhe t tjera. Pr t

g j it h a n d ry s hi m et n

gjendjen shendetsore sht

e d o m o s d o s h m e t

konsultohen me mjekun.

2 k o r r i k 2 0 1 22 6

Shoqri

Kujdes nga temperaturat e larta


27/31

Sipas Organizats Botrore tShndetsis 500.000 vdekje n vit(0.7% t t g ji th v dekj ev e)shkaktohen nga mbytja aksidentale.Ktu nuk prfshihen mbytjet qndodhin gjat fatkeqsive natyrore

dhe ato prej aksidenteve t anijeve ndet.

Mbytja sht shkak madhor ivdekjes n djemt e moshave 5-14vje. N Shtetet e Bashkuara, mbytjasht shkaku i dyt i vdekjeve tlidhura me aksidentet n fmijt 1-4vje. Statistikat ndryshojn nga njrajon i Toks n tjetrin ku piku arrihetnAfrikdhenAmeriknQndrore.

Prkufizimi i mbytjes sipas

OBSH(dhnnvitin2002):

M by t ja s ht p r v oj a epamundsis pr t marr frym sipasoj e zhytjes n lng. Mbytjafillon kur njeriu nuk merr frym pasisht i zhytur n uj ose uji prplaset

me fytyrn duke i mbyllur rrugt efrymmarrjes (ky quhet imersion).Mbytja sht jo fatale nse njeriushpton si pasoj e ndihms s dhn(mbytja ndrpritet), ajo sht fatalekurpersoni vdes gjat mbytjes.

Nj njeri q sht duke u mbyturtenton me do kusht te mbaj ujin

jasht rrugve t frymmarrjes. Nseuji futet, njeriu n mnyre reflektorekollitet, ose e pshtyn ujin jasht kur

ky sht n goj. Megjithat, ndalimii frymmarrjes dhe nevoja proksigjen q pason, pas rreth 1 minutes h k a kt o j n a s p i r im ( t h i th j e )reflektive dhe uji futet n rrugt efrymmarrjes. Kjo ndiqet menjher

nga kolla reflektive e m pas srishnjeriu aspiron. Nse nuk nxirret ngauji, personi vazhdon t aspiroj dheshum shpejt hipoksemia (mungesa eoksigjenit n gjak) sjell humbjen endrgjegjes. Zemra n fillim shtonrrahjet (takikardi), por m pas ajongadalson s teprmi (bradikardi)derisandalon(arresti kardiak). Gjithk y p ro ces n do dh b rend a p ak minutave. N rastet kur uji sht

shum i ftoht dhe njeriu shtn j k o h s i s h t h i p o t e r m i k(temperatur e ulur), procesi mund tzgjas deri n 1 or. Kjo sepse ntemperatura t ulta nevojat e trurit

pr oksigjen jan m t pakta dhekshtu qelizat e konsumojn mngadal rezervn e energjis dhe toksigjenit q disponojn. Konsumi ienergjis nga truri bie me 5% pr do1 grad ulje nn 37 t temperatures,

nkufijtnga37derin20grad.

Futja e ujit n alveola krijongradient osmotik duke thithur prn alveola plazmn e kapilarvealveolare. Njkohsisht prishetintegriteti i membrans alveolo-k a p i l a r e d u k e l e h t s u a r

ekstravazimin (daljen nga ena e

far sht mbytja?

far ndodh gjat ktij procesi?

Efektii ujit n mushkri

2 72 k o r r i k 2 0 1 2

Shoqri

Tragjedit q sjell me

vehte sezoni turistik i vers


28/31

gjakut) e plazms. Kemi t bjm

praktikisht me edem t mushkrive,e cila e ul s teprmi shkmbimin egazeve (alveolat jan t mbushura melng). Nj tjetr efekt sht dhezhveshja e siprfaqes alveolare prejsurfaktantit si pasoj e futjes s ujit.

N kt mnyr dmtohet aftsia emushkrive pr t'u zgjeruar kurtentohet t merret frym (nga vet imbyturi ose kur jepet frymmarrjeartificiale). Vihen re dhe atelektaza(mbyllje, kolabim alveolave) dhe

bronkospazma (ngushtim reaktiv ibronkut). Kto efekte t fundit ulinefikasitetin e ndihms s par pasi,edhe nse uji del nga mushkria, kjonukhapetkurtentohettfutetajrprt rinisur respiracionin (shkmbiminegazeve).

Sa m par t jepet ndihma e pardhe ajo e specializuar, aq m t larta

jan shanset e mbijetess.

Gjat mbytjes, ulja e temperaturss trurit me 10 grad celsius, ul me50% konsumin e ATP-s (energjis, e

pr rrjedhoj dhe oksigjenit) nga truriduke dyfishuar kohn e mbijetess strurit pa oksigjen.

Ndihma e par jepet q n uj. Sifillim, nse i mbyturi nuk ka humburndjenjat dhe tenton t dal nsiprfaqe, mnyra m e mir pr tandihmuar sht duke i dhn njobjekt pluskues ku mund t kapet.

Hapi i dyt sht t thirret ndihma e

specialistve. N rast se personi ka

humbur ndjenjat, ringjallja zemr-mushkri mund t bhet n uj, porkt m s miri e bn nj person itrajnuar n kt fush. N nxjerrjennga uji, i mbyturi duhet t mbahet n

pozicion vertikal pr t mbajtur hapurrrugt ajrore dhe pr t parandaluar tvjellat e m tutje aspirimin e

prmbajtjes s t vjellave. Me tanxjerr t mbyturin n breg, duhetvlersuar e para frymmarrja. Nsemerr frym, i mbyturi duhet tvendosur shtrir n krah. Nse nuk kafrymmarrje duhet br ventilimiartificial dhe masazhi i zemrs. Jepensi fillim 5 frymmarrje artificiale qndiqen nga 30 shtypje t kraharorit.M pas vazhdohet me 2 frymmarrjeartificiale q ndiqen nga 30 shtypje tkraharorit, derisa t ket shenja jete.

Ndihma duhet t ndrpritet nse pas

20 minutave nuk rikthehen rrahjet ezemrs (pulsi). Nuk duhet shtypurbarku me iden pr t nxjerr ujinjasht. Kjo manovr rrit mundsinq i mbyturi t vjell e t aspiroj(thith) prmbajtjen e stomakut duke

prkeqsuar gjendjen e duke e rriturmortalitetin. T mbyturit janzakonisht n mosh t re. T rinjt

prgjigjen m mir ndaj ndihms spar, edhe sepse hipotermia (kjo

mron trurin) tek i riu instalohet ms hp ej t d uk e r ri tu r s ha ns et eringjalljes.

Msoninotin

Mosnotonivetm

Bindjuni shenjave paralajmruesendet,lumaliqen

Kurr mos hyni n uj pasi keni

konsumuar alkool

Shmangni kamerdaret, msoni tprdorni xhaketat e shptimit

Notoni n zona ku ka rojbregdetare

Kini parasysh kushtet atmosferikepara se t hyni n uj

Gjithmon futni kmbt t parat,nujratcektaosetpanjohurapr

ju

Mos e mbivlersoni aftsin tuaj

pr t notuarQndroni larg dallgve dhe

rrymave t ujit (kto t fundit janprgjegjse pr 85% t mbytjeve nplazhe)

Msoni t tjert, n veantifmijt, t notojn dhe t prdorinmjetet jetshptuese n uj. Mjeti

jetshptues ideal sht xhaketapluskuese, jo kamerdaria.

Notoni n zona ku ka rojebregdetare

Vendosni rregulla pr sigurin nuj

Mbaje vmendjen t prqendruartekfmijtqkennsupervizion

Mso t prdorsh xhaketnjetshptuese

Mso si t japsh ndihmn e pardhe ringjalljenzemr-mushkri

Mso t ndihmosh t tjert pavnvetennrrezik

B i nd j u t g j it h a s h en j av eparalajmruese

Vendos tabel paralajmruese npishina t cekta

Disa t dhna mbi pritshmrit

e ndihms s par

Mbytja, ja hapat e para t

ndrhyrjes

Si t mbroni vetveten

Si t mbroni t tjert

2 k o r r i l 2 0 1 22 8

Shoqri


29/31

AGJENDA

6-7 Korrik 2012Ansambli Shtetror i Kngve dhe Valleve nga ShqipriaPr nder t 100 vjetorit t Pavarsis s Shtetit Shqiptar

6 Korrik,

13:00 Akomodimi n Hotel Rozafa Bujanoc14:00 Dreka15:00 Nisja pr n Preshev15:30 - Vizita institucioneve lokale n Preshev18:00- Ora letrare me shkrimtar nga Shqipria n Preshev (Shtpi t Kulturs)20:00 Koncerti n Preshev (Shtpi t Kulturs)22:00 Darka23:00 Kthimi n Hotel Rozafa

7 Korrik,

Mngjesi13:00 Dreka15:00 Vizita institucioneve lokale n Bujanoc17:00 - Ora letrare me shkrimtar nga Shqipria n Bujanoc (Shtpi t Kulturs)18:00 Organizimi i nj kokteli pr nder t dy vjetorit t KKSH-s

Prezentimi i broshurs,Prezentimi i video Kronologjis nga TV ALDI

20:00 - Koncerti n Bujanoc (Qendr Qytetit)

22:00 - Darka

8 Korrik,Kthimi pr n Shqipri

2 92 k o r r i k 2 0 1 2

Mediale

Kshilli Kombtar ShqiptarK.Petroviq pa.n. Shtpia e Kulturs,

17520 Bujanoc, R. SerbiTel/fax: 00381 17 652661

e-mail: [email protected]

KSHILLI KOMBTAR I PAKICS KOMBTARE SHQIPTARE

NATIONAL COUNCIL OF ALBANIAN NATIONAL MINORITY

NACIONALNISAVETALBANSKENACIONALNEMAWINE


30/31

Fjalkryqi

2 k o r r i k 2 0 1 23 0

FILM I

NJOHUR MEARNOLDSHVARCE-NEGERIN

EJUPSTATOVCI

LIDERIPALESTINEZ,

ARAFAT

EMRFEMRE

DALMATE

OHAJO

KOMPO-ZITORI,MORIS(SHQ.)

KUZHINPRAN

XHAMIS(SHQ.)

ISH- KRYETA-

RI I EGJIPTIT,GAMALABDEL.........

SPANJA

REVOLVE-RISTI NGAPERENDIMI

I EGR,HOLIDEJ

TONIKERTIS

LUM NFRANC

JO IVJETR

TINGULLMNYR ET PRQE-

SHURIT

SHTET NAFRIK

KALSHALE

ITALIA

FABRIK EAUTOMJET.

N MARIBOR

NJPARAFJAL

DHNIEAFAT

ZALLI

OSKARDAVIO

SOLISTJA,OKSA

I. G.

AMPERI

GABIMSHTYPI

KAL SHALE (SHQ.)

EMR

MASHKULLISHQIPTAR

AKTORJAAMERIKANE,

URSULA

PEJA(TUR.)

FUTBOLLISTFRANCEZ,

ERIK

ATMOSFERATEKNIKE

LLOJVISHNJE

SPANJOLLE

REGJISORIAMER.,XHON

AKTORI IVJETR

MELL (SHQ.)

MAJEP

KOLOS

AMPERI

EMNAKE EARDITIT

MAGAZINAT

AKTORIFRANCEZ,

ZHAN

BANORE ENJANE

PJES E KAPTINAVEKURANORE PIKTORI JAP.,TATSUO

ENERGJI EKILOMETR

N. N.

RADIUS

SOLISTJA,LENOKS

SHPREHJEN MATE-MATIK(SHQ.)

GOJTAR

PJESALVIZSE EELEKTRO-MOTORIT

AKTORIAMERIKANNGAFOTO

LUM NAMERIKN

JUGORE

LND QNXIRRET

NGA FRYTETE LVORET EDISA BIMVE

REGJISORI,PREMINGER NGACMIMET

KRYEQYTETII ITALIS


31/31

Ven

dban

imi

turis

tik

MALI

IR

OBIT

nmes

trru

gs

Du

rrs

-Kav

aj

tel.

+38163

484581

tel./Fax:

99355

578262315

ce

l.:

9935569

3488926

Documents

Revista Nacionali Nr.53 (2 Korrik 2012)