1.0 PENGENALAN

Masyarakat majmuk sangat sinonim dengan Malaysia sebagai sebuah negara yang

bercirikan pelbagai kaum serta identiti. Terdapat lebih 80 kaum di seluruh Malaysia. Daripada

keseluruhan bangsa tersebut, terdapat tiga bangsa yang paling utama iaitu Melayu, India dan

Cina. Menurut J. S. Furnivall dalam bukunya Natherlands India, masyarakat majmuk

merupakan suatu masyarakat yang mengandungi berbagai komuniti yang tinggal bersebelahan

tetapi berasingan dalam unit politik yang sama. Secara jelasnya, mereka yang berlainan budaya

dan identiti hidup bersama dalam sesebuah kawasan. Menurut Kamus Dewan Edisi ke-4,

hubungan ialah kaitan, pertalian, sangkut paut. Hubungan etnik pula perkaitan atau pertalian

antara etnik atau kaum. Perkataan etnik berasal daripada perkataan Inggeris iaitu “ethnic”.

Kamus Collins Gem English Dictionary mendefinisikannya sebagai ras (race). Ilmu yang

mengkaji berkaitan dengan etnik dikenali sebagai “ethnology” iaitu klasifikasi manusia

berasaskan kepada faktor sosial dan kebudayaan. Ahli sosiologi merujuk etnik sebagai satu

kelompok manusia yang mempunyai ikatan kebudayaan yang banyak persamaan seperti

persamaan agama, ras, mahupun asal usulnya. Kumpulan etnik yang sama berkongsi adat,

bahasa, pakaian tradisional, makanan dan mempunyai hubungan sosial sesama mereka.

Perkongsian nilai telah menghasilkan identiti etnik tertentu yang secara tidak langsung

membahagikan masyarakat dengan kumpulan etnik yang berbeza.

Malaysia sebuah Negara yang dikatakan unik kerana terdapat kepelbagaian etnik yang

mendiami didalamnya iaitu, etnik Melayu, Cina, India dan sebagainya. Walaupun begitu,

kepelbagaian etnik ini tidak mengugatkan keamanan yang dikecapi pernah tercalar dan hampir

musnah pada 13 Mei 1969 yang merupakan salah satu tarikh yang bersejarah di sandarkan

kepada tarikh tersebut. Sesetengah mengatakan 13 Mei 1969 merupakan titik hitam dalam

sejarah, ada juga yang menggelarkannya sebagai peristiwa berdarah bagi Negara, ada juga

yang mengistilahkannya sebagai peristiwa pahit bagi penduduk ketika itu dan sebagainya.

Begitu tragis peristiwa yang berlaku pada 13 Mei 1969 sehingga sekarang ia menjadi sebutan.

Oleh itu, sebagai rakyat Malaysia, seharusnya kita mengetahui apa yang tersurat dan tersirat di

sebalik peristiwa 13 Mei 1969. Sehubungan dengan itu, amat penting bagi kita mengetahui

faktor-faktor tercetusnya peristiwa rusuhan diantara kaum di semenanjung Malaysia ataupun

lebih dikenali sebagai peristiwa 13 Mei 1969 bagi mengelakkan sejarah tersebut berulang

kembali.

1

2

PUNCA-PUNCAYANG

MENYEBABKAN

BERLAKUNYA

PERISTIWA 13 MEI 1969

Kebencian Di

Antara Kaum Isu

Sensitif Sewakt

u Kempen Pilihanr

aya

Sistem Pendidi

kan Yang

Berasingan

Perarakan

Pengebumian

Kumpulan

Kongsi Gelap Cina

Ketidakseimbangan Ekonomi

2.0 Punca-Punca Tercetusya Peristiwa Rusuhan Diantara Kaum Di Semenanjung

Malaysia Pada 13 Mei 1969

Rusuhan diantara kaum di semenanjung Malaysia ataupun lebih dikenali sebagai peristiwa 13

Mei 1969 merupakan suatu rusuhan pertama dan terburuk yang meletus bagaikan gunung

berapi di Malaysia. Letusan tersebut bukanlah tercetus secara tiba-tiba, tetapi ia meriupakan

suatu rentetan kepada sebab – sebab atau punca – punca peristiwa yang telah berlaku

sebelumnya. Ekoran daripada itu, terdapat beberapa factor yang bakal dikupas satu persatu

yang merupakan pendorong kepada tercetusnya konflik di antara kaum.

2.1 Kebencian Di Antara Kaum

Sifat saling benci-membenci di antara kaum merupakan salah satu factor yang membawa

kepada tercetusnya “Perang Kaum” pada 13 Mei 1969. Secara umumnya, sifat sedemikian

sudah lama terpendam di dalam hati setiap kaum. Namun begitu, sifat sedemikian tidak

diterjemahkan melalui perbuatan sehinggalah setiap kaum benar-benar merasakan kesabaran

mereka tercabar dan sejurus dengan itu mereka bertindak mengikut perasaan tanpa

memikirkan kesan yang bakal diperolehi kelak tidak kiralah pada kaum sendiri, masyarakat

serta Negara.

Peristiwa layanan penjajah jepun yang berbeza-beza d antara kaum sewaktu zaman

Pendudukkan Jepun ternyata merupakan satu peristiwa yang dapat membuktikan titik

permulaan ketidakpuasaan hati diantara kaum yang akhirnya menimbulkan sifat kebencian

kaum Cina terhadap kaum Melayu. Orang Cina di berikan layanan yang buruk serta dihukum

oleh Jepun sebagai balasan mereka kerana memberi sokongan dan bantuan moral dan

material kepada golongan nasionalis Cina dalam “Perang China-Jepun”. Ekoran daripada itu,

orang Cina tidak mampu menahan lagi kekersan yang diberikan kepada mereka lalu mereka

bangkit dengan mencuba untuk menubuhkan Kerajaan Komunis Malaya yang akhirnya

membawa kepada bibit pertelingkahan kaum antara kaum Cina dengan kaum Melayu. Hal ini

kerana, ahli dan penyokong Komunis kebanyakkannya terdiri daripada orang Cina manakala

anggota pihak polis dan regim Malaya secara ekslusifnya adalah terdiri daripada orang Melayu.

Rentetan daripada peristiwa di atas, maka terdapat banyak lagi konflik perkauman yang

tercetus walaupun Tanah Melayu sudahpun mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.

3

Konflik-konflik perkauman yang berlaku bukan sahaja telah menjarakkan lagi hubungan di

antara kaum malah menambahkan lagi perasaan saling membenci yang sudah sekian lama

disimpan. Sebagai contoh, rusuhan antara kaum Melayu dengan kaum Cina yang berlaku yang

berlaku dalam bulan julai 1964 sebagai tanda protes kaum Melayu terhadap kaum Cina apabila

hak keistimewaan serta kedudukan mereka tercabar. Selain itu, keadaan makin bertamabh

parah lagi apabila Bahasa Melayu yang merupakan bahasa pertuturan kaum Melayu diangkat

menjadi “Bahasa Kebangsaan” serta satu-satunya bahasa rasmi sebagaimana yang termaktub

di dalam Perlembagaan Persekutuan. Oleh itu, semakin tebal tahap ketidakpuasaan hati orang

bukan Melayu terhadap orang Melayu kerana merekaberkecil hati dan beranggap bahawa

bahasa Inggeris, bahasa Cina dan bahasa Tamil akan menjadi bahasa kedua dan berada pada

tahap yang lebih bawah berbanding bahasa Melayu. Sehubungan dengan itu, makin

bertambahlah sifat kebencian orang bukan Melayu terhadap orang Melayu.

Daripada penerangan di atas jelaslah bahawa, sifat saling membenci diantara kaum

semakin bertambah kronik sehinggalah semuannya terluah di hari kemuncak rusuhan kaum

yang paling dasyhat terbesar dalam sejarah Malaysia serta melumpuhkan system demokrasi

yang dijalankan di Negara ini buat seketika. Pada masa itu, semua kaum bergolak dengan

perasaan masing-masing sehingga mereka sanggup bertindak diluar kawalan seperti

membakar harta benda, melaungkan kata-kata kesat serta berlaku juga kes-kes yang meragut

nyawa orang yang tidak bersalah. Oleh itu, tidak dapat dinafikan lagi pada 1 Mei 1969

merupakan hari dimana perasaan semua kaum sedang bergolak.

4

2.2 Isu Sensitif Sewaktu Kempen Pilihanraya

Kempen pilihanraya dilaksanakan selama lima minggu sehinggalah Pilihanraya Negeri serta

Persekutuan dijalankan. Dengan kata lain, setiap parti yang bertanding dapat berkempen dalam

tempoh masa yang lama bagi menarik para pengundi masing-masing. Misalnya, parti MCA,

GERAKAN dan DAP menggunakan pelbagai cara untuk memperoleh sokongan daripada

pengundi kaum Cina, ternyata ketiga-tiga parti tersebut menghadapi persaingan yang sengit

dalam meraih kepercayaan para pengundi.

Bertitik tolak dari kenyataan di atas, persaingan yang sengit antara parti-parti tersebut

untuk mendapatkan undian daripada kaum Cina telah mendorong sesetengah parti tersebut

menggunakan dan memanipulasikan isu-isu perkauman secara melampau berlebihan sewaktu

berkempen. Antara isu-isu perkauman yang digunakan secara meluas sewaktu berkempen

adalah berkaitan dengan isu kewarganegaraan untuk penduduk bukan kaum Melayu, hak dan

kedudukan istimewa bumiputera Melayu, agihan pekerjaan dalam perkhitmatan awam dan

banyak lagi isu yang berbaur perkauman atau dikatakan sebagai isu sensitif turut dibangkitkan.

Rentetan daripada manipulasi isu-isu perkauman secara berterusan oleh orang bukan

Melayu telah mendorong kaum Melayu untuk bertindak balas. Misalnya, orang Melayu

mempersoalkan punca-punca ekonomi Negara yang dikuasai oleh kaum bukan Melayu di

sebuah Negara yang majoritinya orang Melayu. Persoaan ini ternyata satu tanda protes

ataupun tidak balas terhadap kata-kata yang dilemparkan oleh parti pembangkang yang

majoritinya disertai oleh orang bukan Melayu. Daripada penjelasan diatas jelaslah bahawa, isu

perkauman yang dibangkitkan oleh parti pembangkang sewaktu berkempen telah mendorong

kearah memutuskan sifat saling memberi dan menerima antara kaum yang telah diamalkan

sebelum penubuhan Malaysia lagi.

Sejururs dengan itu, timbullah pelbagai persepsi antara kaum serta diiringi dengan

kemahuan untuk memberontak setelah maruah kaum dicabar. Oleh sebab itu, tercetuslah

peristiwa 13 Mei 1969 yang merupakan suatu tragedi berdarah di dalam pensejarahan

Malaysia. Hal ini kerana, semua kaum bangkit memberontak dan meluahkan perasaan yang

sudah lama terpendam pada hari tersebut.

5

2.3 Perarakan Pengebumian

Seterusnya, peristiwa 13 Mei 1969 dikatakan tercetus akibat daripada upacara “Perarakan

Pengebumian”. Parti Buruh telan membuat perancangan untuk mengadakan upacara

“Perarakan Pengebumi” secara besar-besaran pada 10 Mei 1969 iaitu pada hari

berlangsungnya pilihanraya. Maksudnya disini, upacara ini sebenarnya mempunyai muslihat

yang terselindung sejajar dengan matlamat utama mereka iaitu ingin menggangu kelancaran

perjalanan pilihanraya. Namun begitu, rancangan mereka gagal apabila pihak tidak

membenarkan mereka melakukan upacara ‘perarakan pengebumian’ pada 10 Mei 1969.

Sungguhpun demikian, pihak polis tetap memberikan kebenaran kepada mereka untuk

meneruskan upacara tersebut tetapi dengan mematuhi beberapa syarat. Antara syarat-syarat

yang mesti mereka patuhi ialah, perarakan tersebut mestilah tidak melebihi beberapa ratus

orang supaya perarakan tersebut tidak menggangu kelancaran trafik di Kuala Lumpur.

Pada hakikatnya, sebaliknya yang berlaku pada hari perarakan tersebut berlangsung

iaitu, perarakan tersebut disertai oleh ribuan orang. Pendek kata, mereka sedikitpun tidak

mengendahkan syarat yang ditetapkan oleh pihak poils. Tambahan pula, perarakan tersebut

telah mencetuskan suatu suasana yang diingin apabila orang yang menyertai perarakan

tersebut telah melaungkan slogan Maost dan memprovokasi orang Melayu yang menyaksikan

perarakan tersebut dengan menjerit Malaisi yang membawa maksud ‘Orang Melayu Pergi

Mampus’. Secara tidak langsung, laungan yang sedemikian sedikit sebanyak telah

membangkitkan rasa marah orang Melayu terhadap orang Cina.

Oleh itu, makin bertambah parahlah rasa kebencian orang Melayu terhadap orang Cina

kerana laungan tersebut boleh dianggap sebagai satu penghinaan terhadap kaum Melayu.

Sejurus dengan itu, selang beberapa hari rasa kebencian akhirnya terluah sebagaimana yang

diterjemahkan pada 13 Mei 1969 yang merupakan rusukan kaum yang pertama di Malaysia.

6

2.4 Kumpulan Kongsi Gelap Cina

Selain daripada itu, kumpulan kongsi gelap Cina turut tidak ketinggalan dalam memainkan

peranan sebagai salah satu punca tercetusnya peristiwa 13 Mei 1969. Kumpulan kongsi ini

mula bertapak di Negara ini seiring dengan kehadiran gelombang pertama kedatangan

pendatang Cina pad kurun ke – 19. Penubuhan “Kumpulan Kongsi Gelap Cina” kebanyakkan di

dorong oleh hasutan komunis. Hasutan yang dibawa oleh komunis itu adalah berkaitan dengan

fakta bahawa majoriti anggota polis dan tentera di Malaysia adalah terdiri daripada orang

Melayu. Sehubungan dengan itu, keraguan serta ketidakpercayaan orang Cina terhadap orang

Melayu mula timbul. Buktinya, orang Cina merasakan bahawa mereka tidak boleh bergantung

harapan kepada institusi pertahanan dan keselamatan srta undang-undang untuk membela diri

mereka.

Keadaan bertambah parah apabila, keraguan serta salah faham orang Melayu terhadap

orang Cina turut timbul apabila sesetengah ahli “Kumpulan Kongsi Gelap Cina” ini juga turut

menganggotai cawangan-cawangan parti buruh yang dikuasai oleh Komunis. Oleh sebab

demikian, sesetengah ahli kumpulan tersebut sering bertindak untuk memenuhi objektif mereka

terutama sekali untuk mencetuskan huru-hara. Secara tidak langsung, berlakulah salah faham

diantara kaum Melayu dengan kaum Cina. Misalnya, orang Melayu kurang selesa dengan

tindakan kaum Cina yang mencetuskan beberapa perangan melalui “Kumulan Kongsi Gelap

Cina”. Manakala, kepercayaan orang Cina terhadap orang Melayu diragui kerana mereka

merasakan keselamatan mereka terancam. Ekoran daripada itu, wujudlah semangat

perkauman yang hebat sehingga membawa kepada permusuhan kaum. Justeru itu, lama

kelamaan fenomena tersebut telah mengakibatkan tercetusnya peristiwa 13 Mei 1969 iaitu

suatu suasana kebangkitan kaum secara mengganas.

7

2.5 Ketidakseimbangan Ekonomi

Berikutnya, antara punca yang membawa kepada tercetusnya Peristiwa 13 Mei 1969 adalah

ketidakseimbangan ekonomi antara kaum. Ketidakseimbangan ekonomi antara kaum berlaku

akibat daripada kesan dasar pemerintahan baru oleh pihak British iaitu, ‘dasar pecah dan

perintah’. Pihak British menjalankan dasar ini adalah semata-mata ingin mengaut keuntungan

demi mengukuhkan ekonomi mereka. Oleh sebab itu, pihak British amat memerlukan sumber

bahan mentah yang terdapat di Tanah Melayu.

Melalui dasar ‘pecah dan perintah’, pihak British telah mengelaskan kegiatan ekonomi di

Tanah Melayu mengikut jenis kaum. Kaum Melayu ditugaskan menjalankan ekonomi tradisional

mereka, iaitu lebih kepada ekonomi sara diri. Misalnya, kaum Melayu menjalankan aktiviti

bercucuk tanam dan penananman sawah padi. Oleh sebab itu, kaum Melayu ditempatkan di

kawasan kampong. Manakala, orang Cina diarahkan menjalankan ekonomi berteraskan

ekonomi moden iaitu aktiviti pembinaan, perniagaan, perusahaan dan sebagainya. Oleh sebab

itu, pihak British menempatkan kaum Cina di kawasan Bandar dan pecan. Kaum India pula,

diarahkan menjalankan perusahaan getah maka sebab itulah mereka ditempatkan di estet.

Dasar ‘pecah dan perintah’ ini banyak mendorong kearah yang negative berbanding

positif. Buktinya, berlaku jurang ekonomi yang besar diantara kaum. Kaum Melayu dan India

terbelenggu dalam kemiskinan kerana kadar pulangan kegiatan ekonomi yang dijalankan oleh

mereka kurang memberangsangkan. Manakala, kam Cina boleh dikatakan berada dalam

kelompok yang selesa, mewah serta berada kerana pulangan hasil kegiatan ekonomi moden

mereka cukup lumayan. Secar langsung, timbul perasaan ketidakpuasan hati kaum lain

khususnya Melayu terhadap kaum Cina kerana orang Melayu seolah-olah kehilangan kuasa

ekonomi di tanah air mereka sendiri. Hal ini kerana, orang Cina diberikan kebebasan serta hak

di dalam aspek ekonoomi oleh pihak British antaranya, mengawal kegiatan ekonomi di Bandar,

dibenarkan mengambil alih pelaburan-pelaburan British, mendapat kontrak Kerajaan ke atas

projek yang bernilai jutaan ringgit dan sebagainya. Manakala, orang Melayu hanya digalakkan

meneruskan kegiatan tradisional pertanian dan perikanan sahaja.

Bertitik tolak daripada kenyataan di atas, kebencian orang Melayu terhadap orang bukan

Melayu makin menebal. Akhirnya, perasaan tersebut sukar untuk dibendung lagi maka tidak

hairanlah jika peristiwa 1 Mei 1969 tercetus akibat daripada jurang ekonomi yang luas antara

kaum meletus dengan dasyatnya.

8

2.6 Sistem Pendidikan Yang Berasingan

Sistem pendidikan yang berasingan, iaitu tiada keseragaman, sebelum Laporan Razak

dikemukakan, Malaysia tidak mempunyai satu asas system pendidikan nasional (Shamsul Amri

Baharuddin, 2007). Apa yang wujud ialah empat aliran pendidikan yang berlainan iaitu Aliran

Inggeris, Melayu, Cina dan India. Bagi kaum India mereka telah menguna pakai silibus yang

diambil dari negara india untuk diajar kepada anak-anak mereka. Begitu juga dengan kaum

Cina dan Melayu. Keempat-empat aliran ini mempunyai kurikulum yang tersendiri. Sekolah

Melayu menekankan kemahiran menulis, membaca dan mengira sekadar keperluan peringkat

rendah sahaja. Manakala kurikulum sekolah Cina dan India pula masing-masing berkiblatkan

negeri asal mereka, malah buku-buku teks dan guru-guru yang mengajar juga telah dibawa dari

negeri China dan India. Empat keadaan ini telah mengukuhkan lagi keadaan keperibadian etnik

yang telah sedia wujud. Ini telah menyebabkan tiada keseragaman dari segi identiti dan

fahaman kerana Negara China contohnya mengamalkan fahaman komunisme dan silibus yang

diambil dari Negara China mempunyai unsur-unsur komunisme tetapi lain pula dengan kaum

lain yang berteraskan fahaman yang lain. Selain itu tidak terdapat satu bahasa pengantar yang

seragam telah menyebabkan setiap kaum hanya tahu bercakap dalam bahasa ibunda masing-

masing sahaja. Ini telah menyebabkan timbulnya pelbagai masalah yang telah menggugat

perpaduan kaum. Ini telah memberikan satu imapak buruk dalam pembentukan perpaduan

kaum di Malaysia.

9

10

Dasar-Dasar Kerajaan Dalam Pembangunan Negara Selepas

Peristiwa 13 Mei 1969

Dasar Ekonomi

Baru (DEB)

Dasar Pendidikan

Kebangsaan

Dasar Kebudayaan Kebangsaan

Dasar Pembanguna

n Nasional (DPB)

3.0 Dasar-Dasar Kerajaan Selepas Peristiwa 13 Mei 1969

Peristiwa 13 Mei 1969 telah memberikan impak negatif terhadap perpaduan rakyat Malaysia.

Kerajaan pimpinana Tun Abdul Razak Dato’ Hussein menyedari akan hal ini kerana jika tidak

dibendung atau disekat, hal ini akan mencetuskan satu situasi yang lebih buruk. Justeru,

pelbagai langkah telah diambil untuk mengatasi masalah ini melalui dasar-dasar yang dibentuk

untuk membina perpaduan di kalangan masyarakat berbilang bangsa. Maka, Dasar Ekonomi

Baru (DEB) telah diperkenalkan.

3.1 Dasar Ekonomi Baru (DEB)

Dasar ini telah diperkenalkan pada tahun 1970 dan mempunyai matlamat serampang dua mata

iaitu Pembasmian Kemiskinan Tanpa Mengira Kaum dan Penyusuan Semula Masyarakat (Lee

Ban Chen, 2004). Melalui dasar ini kerajaan bertindak untuk merapatkan jurang kekayaan

antara golongan kaya dan golongan miskin tanpa mengira kaum kerana ketidakseimbangan

kekayaan terutamanya antara kaum hanya akan mencetuskan suasana yang tidak harmoni

akibat rasa tidak puas hati antara satu sama lain. Oleh itu, untuk menjayakan DEB ini kerajaan

telah memberi banyak tumpuan kepada golongan seperti pekebun-pekebun kecil, penghuni

estet, petani nelayan dan pesawah. Melalui, strategi Penyusuan Semula Masyarakat dalam

DEB, kerajaan juga memberi tumpuan untuk menyatupadukan semula masyarakat yang telah

berpecah belah akibat ketidakseimbangan perolehan dan pengagihan kekayaan Negara. Dalam

dasar ini kerajaan menetapkan sasaran untuk pemilikan ekuiti dalam bidang perusahaan dan

perniagaan iaitu 70 peratus ekuiti rakyat Malaysia termasuk 30 peratus ekuiti bagi kaum

Bumiputera pada tahun 1990.

Namun demikian, setelah tahun 1990, tahun yang dijangkakan untuk mencapai

matlamat DEB tiba, DEB masih lagi belum Berjaya mencapai matlamat sepenuhnya seperti

pemilikan ekuiti Bumiputera sebanyak 30 peratus dalam aktiviti ekonomi. Namun begitu, banyak

juga kejayaan yang telah dicapai seperti purata pendapatan isi rumah yang bertambah, kadar

kemiskinan telah dapat dikurangkan dan pengenalan kaum berdasarkan aktiviti ekonomi `telah

berkurangan. Menurut Profesor Madya Zulkifly Osman (2009), masih terdapat sasaran seperti

dalam objektif penyusunan semula masyarakat, gagal dicapai sepenuhnya. Kejayaannya juga

sering mundur kembali apabila ekonomi meleset.

11

Setelah menganalisis DEB dengan teliti, saya mempelajari bahawa sasaran objektif DEB

adalah sukar untuk dicapai dengan sepenuhnya, terutamanya berkait dengan matlamat

penyusunan semula masyarakat. Ia turut membuktikan bahawa selain kerancakan

pertumbuhan ekonomi, strategi agihan harus diterap setiap ketika dan kesedaran dalam

kalangan kumpulan sasaran supaya menghayati matlamat sebenar dasar berkenaan amat perlu

jika matlamat DEB ingin dicapai sepenuhnya. Usaha-usaha baru harus dicari bagi mewujudkan

suasana toleransi antara kaum dalam konteks menjadikan DEB sebagai citra Ekonomi Bangsa

bagi Malaysia.

12

3.2 Dasar pendidkan Kebangsaan

Dasar pendidkan Kebangsaan telah diperkenalkan hasil daripada Akta Pelajaran 1961 yang

berdasarkan syor laporan Razak 1956 dan Laporan Rahman Talib 1960. Ini telah termaktub

dalam Ordinan Pendidikan 1957(Fuziah Shafie dan Ruslan Zainuddin, 2000). Pada amnya,

dasar ini bertujuan untuk membantu menyatupadukan rakyat Malaysia yang berbilang bangsa

dan keturunan melalui system pelajaran yang menitikberatkan penggunaan Bahasa Melayu

sebagai bahasa pengantar yang utama serta berasaskan kokurikulum, peperiksaan dan

kegiatan kokurikulum yang sama. Antara langkah yang telah diambil ialah Bahasa Inggeris

diwajibkan di semua sekolah rendah. Bahasa Melayu dan Inggeris diwajibkan di semua sekolah

menengah. Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan di semua sekolah

menengah. Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan di semua sekolah

diperkenalkan secara berperingkat-peringkat.

Bahasa Melayu mula diperkenalkan di sekolah pada tahun 1970 tetapi mulai tahun 1983

semua kursus tahun pertama di peringkat universiti diajar dalam Bahasa Melayu. Objektif utama

sistem pelajaran kebangsaan ialah untuk memenuhi keperluan Negara dan menggalakkan

perkembangan kebudayaan, social, ekonomi dan politiknya. Antara matlamat lain dasar ini ialah

menghasilkan masyarakat yang bersatu padu, berdisiplin dan terlatih, menggalakkan

perkembangan ekonomi, umpamanya menyediakan tenaga kerja khasnya dalam bidang sains

dan teknologi, menggalakkan perkembangan kebudayaan, social dan politik Negara

membentuk satu masyarakat majmuk yang bersatu padu dan saling memahami antara satu

sama lain.

Pada pandangan saya, Dasar Pendidikan Kebangsaan sememangnya dapat menampung

keperluan-keperluan Negara buat masa ini dan masa depan. Selaras dengan hasrat Negara

untuk mencapai tahap Negara perindustrian adalah penting rakyatnya diberikan pendidikan

secucuk dengan keperluan-keperluan swasta bagi bidang-bidang tertentu seperti pengeluaran,

pelancongan, perkhitmatan, dan sebagainya. Oleh itu, dasar ini bukan sahaja dapat memenuhi

keperluan tenaga manusia dari segi jumlah tetapi juga dari segi kualiti. Dasar ini seharusnya

dapat menggalakkan lebih ramai rakyat yang terlibat secara aktif dalam bidang keusahawanan

dan tidak bergantung semata-mata kepada kerajaan untuk mencari kerja. Ini adalah selaras

dengan dasar kerajaan semasa yang menekankan penyataan swasta secara aktif.

13

3.3 Dasar Kebudayaan Kebangsaan

Kerajaan juga telah menetapkan Dasar Kebudayaan Kebangsaan. Sebagai sebuah Negara

yang rakyatnya berbilang bangsa, kaum dan agama Malaysia tidak lari daripada aspek

kepelbagaian budaya antara satu sama lain. Melalui dasar ini unsur-unsur kebudayaan dapat

digunakan untuk membentuk warganegara yang lebih baik dan membina negara bagi

mencerminkan satu keperibadian Malaysia. Dasar kebudayaan Kebangsaan telah dirangka

berteraskan tiga prinsip utama yang telah ditetapkan oleh Kongres Kebudayaan Kebangsaan

1971 iaitu Kebudayaan Kebangsaan Malaysia hendaklah berteraskan kebudayaan rakyat asal

rantau ini. Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar boleh diterima menjadi unsur

Kebudayaan Kebagsaan.

Setelah menganalisis dasar ini secara terperinci, saya mengetahui bahawa penggubalan

dan pelaksanaan Dasar Kebudayaan Kebangsaan adalah perlu bagi Negara Malaysia yang

edang membangun dan yang mempunyai penduduk berbilang kaum yang mengamalkan

budaya yang berbeza. Dasar ini dapat menjadi garis panduan dalam membentuk serta

mewujudkan satu bangsa yang bersatu – padu serta mengekalkan identiti Negara di kalangan

dunia antarabangsa. Kesedaran dan kefahaman yang luas akan dapat membantu tercapainya

hasrat dan cita-cita pelaksanaan dasar ini kerana dengan keinsafan itu sahaja Kebudayaan

Kebangsaan akan dapat dibezakan dengan kebudayaan kesukuan atau kebudayaan kaum.

Kebudayaan yang dipupuk itu akan mencirikan sifat-sifat persamaan yang melampaui batas-

batas suku kaum dan memperlihatkan keperibadian kebangsaan Malaysia itu sendiri sebagai

sebuah Negara yang merdeka dan bermaruah.

14

3.4 Dasar Pembangunan Nasional (DPB)

Dasar Pembangunan Nasional (DPB) diumumkan oleh Datuk Seri Doktor Mahathir Mohammad

pada 17 Jun 1991 di parlimen. DPN dilaksanakan bagimengantikan DEB dan terkandung dalam

Rangka Rancangan Jangka Panjang Kedua (RRJ P2) bagi tempoh tahun 1991-2000. DPB

masih lagi mengekalkan tujuan asas DEB dan bermatlamatkan untuk mencapai pembangunan

seimbang bagi mewujudkan masyarakat yang bersatu padu dan adil. Matlamat akhir dasar ini

ialah untuk mencapai perpaduan kaum. Ia juga bertujuan meningkatkan taraf hidup masyarakat

dan mengurangkan lagi jurang perbezaan antara kaum, wilayah dan negeri agar integrasi dapat

dicapai. DPB juga menitikberatkan isu- isu seperti perkembangan sahsiah diri untuk

kepentingan organisasi, masyarakat dan Negara.

Pada pandangan saya, DPB menggalak dan memperkukuhkan integrasi nasional

dengan mendurangkan jurang ketidakseimbangan yang luas dalam pembangunan ekonomi

antara negari dan antara kawasan bandar dan luar Bandar. Selain itu DPB juga

membangunkan sebuah masyarakat yang progresif di mana semua rakyat menikmati

kesejahteraan hidup yang tinggi disamping mempunyai nilai-nilai sosial dan kerohanian yang

positif serta menghayati perasaan bangga dan cintakan Negara.

15

4.0 Cadangan

Dalam mengharungi arus globalisasi serta menerajui dunia ketiga, kita sayugia memperkasakan

keeratan serta perpaduan kaum di Malaysia bagi mengelakkan berlakunya rusuhan kaum.

Justeru variasi kaum haruslah bergerak sederap bagai aur dengan tebing sebagai satu sinergi

menjurus ke wawasan 2020. Menurut kata Perdana Menteri yang keenam, keakraban

rencaman kaum merupakan penawar yang paling mujarab bagi menyemarakkan keakraban

kaum bak kata pepatah ‘bulat air kerana pembetung bulat manusia kerana muafakat’. Selain itu,

sinergi daripada semua pihak berganding bahu melakukan usaha-usaha yang proaktif dan

efektif dalam merealisasikan aspirasi rakyat seantero Malaysia. Persoalannya, apakah usaha-

usaha yang boleh dilaksanakan bagi memperkasakan perpaduan kaum di Malaysia?

Seiring dengan itu, sistem pendidikan merupakan satu jalan komunikasi yang pintas

untuk merealisasikan hasrat ini. Pengenalan satu sistem pendidikan yang sama oleh

Kementerian Pendidikan Malaysia telah mewujudkan perpaduan kaum. Selain itu, sekolah

kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan cina dan sekolah jenis kebangsaan tamil juga

mempercepat proses perpaduan kaum. Sebagai contoh, aktiviti kumpulan yang dijalankan

dapat memperkasa hubungan kaum di peringkat sekolah. Selain itu, penggunaan bahasa

Malaysia iaitu bahasa rasmi Negara kita sebagai bahasa perantaraan di sekolah-sekolah

kebangsaan turut membolehkan pelbagai kaum berinteraksi antara satu sama lain seperti

slogan bhasa jiwa bangsa. Izharnya, memang tidak boleh kita nafikan bahawa sistem

pendidikan Negara kita menjadi pemangkin dalam proses memperkasa hubungan sesame

kaum.

Penekanan kepada konsep ‘Malayanization’ ialah untuk membina satu bagsa Malaysia

yang mempunyau taat setia dan cintakan Negara serta dapat menyumbangkan kea rah masa

depan pembaangunan bangsa. Guru sebagai agen sosialisasi perlu membina generasi baru

Malaysia yang berpendidikan dan berkiblatkan Malaysia, menggunakan nahasa Malaysia

sebagai lambing penyatuan dan kekuatan budaya bangsa, menggunakan kurikulum

berorientasikan Malaysia dan mendukung aspirasi dan cita-cita baru pembinaan Negara

Malaysia. Sistem penilaian yang seragam juga diwujudkan untuk pensijilan dan pengiktirafan. Di

peringkat sekolah, para pendidik dikehendaki menanamkan bibit-bibit kesedaran baru untuk

penyatuan, perpaduan dan pembangunan kewarganegaraan melalui mata pelajaran yang di

sampaikan dalam proses pengajaran dan pembelajaran.

16

Pendidkan menjadi alat untuk membina semangat patriotisme yang membawa

kesedaran kebangsaan, mendorong kepada membaiki maruah, nilai dan harga diri. Penekanan

yang serius bagi menanamkan nilai-nilai patriotisme bagi tujuan mewujudkan Negara Malaysia

yang mempunyai semangat ketahanan jiwa, social dan moral yang tinggi serta berupaya

menghadapi cabaran untuk menghadapi perubahan dan kemajuan. Guru sebagai agen

perubahan yang dinamik sering membuat satu pembaharuan teknik atau kaedah pengajaran

yang dapat menarik perhatian para pelajarnya dan sentiasa menekankan pemikiran yang

positif. Penekanan bahasa kebangsaan amat penting kerana bahasa kebangsaan menjadi teras

pembinaan bangsa Malaysia yang melibatkan penjanaan minda bangsa dengan menunjukkan

rasa bangga menggunakan bahasa tersebut sekaligus mempamerkan semangat patriotik

terhadap Negara dan unsur-unsur kenegaraan.

Dalam konteks ini, subjek sejarah amat penting dalam menerapkan nilai-nilai patriotism

di kalangan pelajar atau murid pada hari ini. Kerana dengan sejarah Negara, murid dapat

menghargai jasa-jasa tokoh Negara, semangat perjuangan antara semua kaum dalam Negara

untuk mengecapi kebebasan melalui kemerdekaan Negara. Hasilnya murid atau pelajar dapat

menghayati dan mensyukuri mikmat Negara hari ini dan sentiasa menanam nilai perpaduan

kaum untuk pembinaan bangsa yang harmonis. Melalui subjek sejarah juga, dapat memberi

tanggungjawab untuk membentuk keperibadian diri pelajar menjadi insan yang seimbang.

Selain itu, ianya juga diletakkan harapan supaya generasi muda yang lahir daripada sistem

pendidikan kebangsaan mempunyai semangat nasionalisme dan patriotism yang jitu. Malah

subjek sejarah juga dilihat sebagai pendekatan terbaik untuk menyemai semangat perpaduan

dalam kalangan generasi muda.

Perpaduan Negara adalah ditunjangi oleh warganegara Malaysia yang menepati

ideology Negara dan bersikap patriotik. Untuk melahirkan sebegini mestilah berpaksikan

kepada kemantapan rohani, ilmu yang benar dan tenaga kerja mahir. Oleh yang demikian

nasionalisme dan patriotism perlu ada dalam jiwa masyarakat kita dalam membentuk Negara

bangsa yang aman serta perpaduan yang kukuh di kalangan pelbagai kaum dalam Negara.

Inilah peranan guru yang mempunyai tahab profesianal yang tinggi dalam pembentukan watak

insan kamil demi kepentingan pembentukan Negara bangsa yang bersepadu.

17

5.0 Kesimpulan

Peristiwa 13 Mei 1969 membawa pengajaran kepada rakyat Malaysia terutamanya generasi

baru bahawa keharmonian dalam kalangan kaum memainkan peranan dalam mengekalkan

kesejahteraan Negara. Walaupun rakyat Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum dan agama,

adalah penting bagi kita untuk meneruskan perjuangan untuk mengekalkan keamanan dan

membangunkan Negara Malaysia.

Peristiwa pahit 13 Mei 1969 bukan sahaja dicatat sebagai sejarah pertelingkahan kaum

yang menggariskan sempadan-sempadan yang harus diteliti dan dipelihara oleh semua pihak,

malah ia turut memaparkan rahsia-rahsia pembinaan Negara bangsa yang mencukupi bidang-

bidang politik, social dan ekonomi serta betapa pentingnya integrasi nasional. Andai kata

petanda – petanda yang diperolehi itu gagal dimanfaatkan sudah tentu cita-cita untuk membina

Malaysia sebagai sebuah Negara maju dan makmur akan menjadi bayangan sahaja. Peristiwa

13 Mei memberikan kesan positif kepada Malaysia yang terdiri dari pelbagai kaum. Sekarang

Malaysia menjadi sebuah Negara yang pesat membangun bersama iklim politik yang sehat.

Dalam kelompok ASEAN, Malaysia merupakan contoh terbaik dari segi pembangunan ekonomi

dan kebebasan politik. Tragedi berdarah 13 Mei mesti menjadi iktibar pada rakyat Malaysia,

ianya merupakan insiden yang melagukan pesan bahawa rasa saling hormat menghormati

antara kaum, merupakan resepi paling penting dalam menjaga keharmonian Negara. Ramai di

kalangan kita seolah-olah enggan menerima kenyataan bahawa Peristiwa 13 Mei telah tercatat

dalam sejarah hitam Negara. Sejarah tercetusnya pergaduhan kaum yang berdarah dan para

pemimpin terdahulu cuba untuk memadamkan sejarah tersebut agar generasi akan dating tidak

pernah tahu apa yang berlaku pada 13 Mei 1969 di Kuala Lumpur.

Tetapi kita lupa bahawa kita boleh melupakan sejarah tetapi sejarah tidak pernah

melupakan kita. Bagaimanakah kita boleh melupakan kalau kita tahu bahawa Rukun Negara

hasil Peristiwa 13 Mei? Hari ini, kita seakan mengabaikan hubungan antara kaum dan setiap

kaum pula saling tuduh menuduh, fitnah memfitnah, malah sudah wujud riak-riak perbalahan

melibatkan kaum. Cuma riak itu belum menjadi gelombang. Ini kerana mereka lupa sejarah.

Sejarah 13 Mei 1969. Kita seharusnya bangga dengan apa yang telah kita capai. Dengan

semangat perpaduan dan keharmonian serta kerjasama dan rasa muhibah, maka kita telah

mengatasi segala kesulitan untuk mencapi kemajuan dan kemakmeran yang tidak ada tolok

bandingnya.

18

Rujukan

Abdul Shukor Ariffin & Hassan Hj . Ali, (1982). Malaysia sejarah dan proses

pembangunan: Pergolakan dasar ekonomi Negara sebelum dan selepas 1969. Kuala

Lumpur: Persatuan Sejarah Malaysia.

Lee Ban Chen, (2004). Sejarah sebagai hakim muktamad. Kuala Lumpur: Strategic

Information Research Development (SIRD)

Ramlan Adam, (2004). Bibliografi politik Tunku Abdul Rahman Putra. Kuala Lumpur:

Dewan Bahasa dan Pustaka.

Faktor Dan Kesan Peristiwa 13 Mei. (2014). Dilayari pada March 20, 2015, dari

http://jaudahspmtips.blogspot.com/2014/10/faktor-dan-kesan-peristiwa-13-mei.html

Kua Kia Soong (2005). 13 Mei Dokumen-Dokumen Deklasifikasi Tentang Rusuhan

1969 Malaysia. Selangor: Suaram Komunikasi

Mohd Ashraf Ibrahim (2013). Hubungan Etnik. Selangor: Oxford Fajar.

Peristiwa 13 Mei 1969. (2013). Dilayari pada March 19, 2015, dari

http://tatiuc.edu.my/syahrul/peristiwa_13_mei.htm

Prof. Madya Dr. Zainal Abidin Ahmad Mazlan Zulkifly (2006). LANH 1303 Pengajian

Malaysia. Kuala Lumpur : Open University Malaysia.

19

20