RASNI I ETNIČKI UTICAJI NA FACIJALNU ESTETIKU

UTICAJ NOSA NA IZGLED PROFILA

Veliki je uticaj veličine i oblika nosa na celokupan izgled profila.

Većina oblika noseva su uočljivi kod svih rasa, sa različitim stepenom zastupljenosti.

Međutim, neki od oblika su isključivo rasno specifični.

Osnovni oblici nosa su:

d) Rimski: vrlo lagano naglašen orlovski oblik.

e) Grčki: spušta se gotovo direktno od čela.

f) Dugmast: Zaobljeni i mali,sa vrhom okrenutim

naviše, ali tako lagano da se otvori nozdrva ne

pokazuju. Uobičajen za sve bebe i decu pre nego što

nos dobije svoj završni oblik.

g) Obrnut: suprotno od orlovskog, konkavne krivine.

h) Prćast: kratak i preokrenuti -obrnuti nos.

Često se nalazi kod pripadnika žute rase.

i) Afrički: Specifičan za crnu rasu.

a) Kukast: sa prelomljenim dorzumom

b) Padajući: vrh je veoma nizak (efekat starenja)

c) „Orlovski”, kao oblik kljuna orla, ima više

ili manje naglašenu konveksnu liniju dorzuma.

Svi oblici, osim poslednja dva, mogu se naći kod bele rase (definisane kao sve vrste od

Zapadne Evrope i Severne Afrike do Indije). Kod bele rase, nos je najočitija karakteristika,

jer je dobro istaknut ispred očiju, ima visok koren i most, a krila su obično pritisnuta.

Nasuprot tome, azijski nos je tipično mali, sa kratkim nosnim mostom i minimalnom

projekcijom;

Karakterističan afrički nos je upravljen naviše, sa upadljivim krilima koja se spajaju sa vrhom

nosa.

Dok azijski i afrički nosevi eksponiraju nozdrve iz „an face” perpektive, nosevi kod bele rase

se više eksponiraju iz profilne perpektive.

POLOŽAJ USANA U PROCENI FACIJALNE ESTETIKE

Kod usnica se procenjuje oblik, kompetencija, kao i odnos pri mirovanju i osmehu.

Prominentnost usnica zavisi od:

-položaja inciziva,

-Položaja alveolarne baze,

-debljine mekih tkiva

-i tonusu orbikularnog mišića.

Gornji incizivi uglavnom su odgovorni za položaj i gornje i donje usne – gornje 2/3

krune inciziva podupiru gornju usnu, a incizalna 1/3 podupire donju usnu.

- Visina gornje usne definisana je rastojanjem

između tački Sn (subnasale) i Sto (tačka kontakta

gornje i donje usne).

- Gornja usna čini 1/3 ukupne visine donje trećine

lica, a donja usna i brada preostale 2/3.

Visina usana

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcSZJKBRFrtOVAErv0YVO-2uFSBnYWQCoEuASduNodYfG32r6wPJ&usqp=CAU

videoplayback 2.mp4FILM

Položaj usana

A /Kompetentne usne – pri opuštenoj muskulaturi, usne se blago dodiruju, bez nabiranja okolne perioralne muskulature.B / inkompetentne usne – u stanju opuštene okolne perioralne muskulature, nije moguće ostvariti kontakt usana, jer su one, najčešće, kratke i hipotonične.C / potencijalno kompetentne usne – normalno su razvijene i oblikovane, ali nepravilan položaj zuba ometa njihov kontakt.

- Kod eugnatih pacijenata gornja usna se u

profilnoj projekciji nalazi malo ispred donje,

- kod klase II/1 gornja je izrazito ispred donje,

- kod klase III donja je ispred gornje.

https://lh3.googleusercontent.com/proxy/M1PwyGE69Vu2wXCj7DoV2WCVn0zW50C4vL0eCT5nbwtYpU12xJ8Lt7Dbbf9lP_-gpGrao_Vvad29LSPzQvguKm8-GE76YedVcp3JMzWif21TEMaq6DzWuh8_AhNsOyFhEOkGLkKlOVhRtjO1yvXtsjg8

- Nazolabijalni ugao je ugao između donjeg dela

nosa i gornje usne u profilnoj projekciji i normalno

iznosi oko 100°. Smanjeni, odnosno oštriji ugao

ukazuje na maksilarni prognatizam, protruziju

gornjih sekutića ili preizražen vertikalni rast nosa.

Povećani, odnosno tuplji ugao ukazuje na maksilarni

retrognatizam ili retruziju gornjih sjekutića.

- Mentolabijalni ugao je ugao između brade i donje

usne, zavisi od položaja gornjih, ali i donjih inciziva.

Tuplji je kod anomalija klase III, a oštriji kod klase II/1

i kl II/2.

U analizi osmeha gleda se:

-linija smeha,

-simetričnost,

-vidljivost gornjih inciziva, gingive i crnih bukalnih hodnika,

-nagib okluzalne ravni,

-oblik, dužina i meziodistalni nagib prednjih zubi,

-buko-oralni nagib očnjaka i premolara

-crveno-bela estetika.

ANALIZA OSMEHA

https://lh3.googleusercontent.com/proxy/CLXY_cIzHTCIckdL3gQbHa8tEp3Es2l7Bv2uaejhsM6v8FJ1LJW616DSFGTlC7LnQRiSWg1bZ58UoyLi3cZPPE4ybpfGpnSLGpp3puQB8qtJyPl3Kw1oTXhjK6hW5L

LINIJA OSMEHA – HORIZONTALNA LINIJA

Linija osmeha treba da bude paralelna sa

horizontalnom , čak i kada se očna (bipupilarna)

linija ne poklapa sa njom.

http://www.luxedentalclinic.com/uploads/files/smile-principles/zontal-alignment.jpg

LINIJA OSMEHA – 0BLIK

Linija osmeha prati sečivne ivice gornjih zuba.

Najatraktivniji osmeh podrazumeva da sečivne

ivice blago prate krivu donje usne. Ravna linija

osmeha sugeriše abradirane zube (kod starije

osobe), dok zakrivljena linija osmeha čini da

osmeh „izgleda“ mlađe.

http://www.luxedentalclinic.com/uploads/files/smile-principles/smile-line.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcR9HLqm5Ob2BzshYXfuPHpcoT2LCsBzR_24FV46mGWTqUB8_NyG&usqp=CAU

SIMETRIJA

Svi najatraktivniji osmesi poseduju jednu važnu

karakteristiku, simetriju. Ona podrazumeva

poklapanje sredine gornjeg zubnog niza sa

sredinom lica i sredinom donjeg zubnog niza

http://www.luxedentalclinic.com/uploads/files/smile-principles/symmetry.jpg

Kontaktna tačka gornjih centralnih sekutića treba

da se podudara sa sredinom Kupidovog luka gornje

usne. Odstupanja sredine zubnih lukova od sredine

lica do 4 mm ne narušavaju estetiku, ako su

frontalni zubi paralelno pomaknuti u stranu, bez

naginjanja. Ako frontalni zubi nisu paralelni,

naginjanje središnje linije za 2 mm već značajno

narušava estetiku

https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fdrmilicadjokic.com%2Fwp-content%2Fuploads%2F2017%2F12%2Fsonrisa-gingival

GINGIVALNA LINIJA - crveno-bela estetika

https://stomatoloskaordinacijaroda.com/wp-content/uploads/2015/04/gummy-smile-pre-i-posle.jpg

Najatraktivniji osmesi podrazumevaju da gingivalna linija prati gornju

usnu i simetrična je.

http://www.luxedentalclinic.com/uploads/files/smile-principles/gum-line.jpg

Odnos gornje usne prema maksilarnim incizivima pri osmehu treba da je takav

da je vidljivo 75% ,ili celi incizivi do gingivnih margina. Vidljivost većeg dela

gingive neesteska je i naziva se „gingivni osmeh“. Takav je nalaz čest kod

pacijenata s klasom II/2. Kod žena se pri osmehu obično više vide gornji zubi

nego kod muškaraca. Starenjem usnice gube tonus i pri smehu se sve manje

vide gornji zubi, a kako i donja usna gubi tonus, sve više su vidljivi donji zubi.

Crveno-bela estetika definiše visinu gingivnih rubova i incizalnih ivice prednjih

zuba. Incizalne ivice gornjih centralnih sekutića i vrh krunice očnjaka treba da

budu u istom nivou, a isto se odnosi i na njihove gingivne rubove.

Kontaktna površina između kruna gornjih centralnih inciziva treba da iznosi

50% dužine njihovih kliničkih kruna, između centralnog i lateralnog inciziva

40% dužine krune centralnog inciziva, a između lateralnog inciziva i očnjaka

30% dužine krune centralnog inciziva. Ostatak prostora trebao bi biti

popunjen gingivnom papilom. Hipertrofija zubne papile narušava estetiku.

Bukalni tamni hodnici (prostori)

https://qph.fs.quoracdn.net/main-qimg-e9549f17cf9b190fe7fc28836b8ebb59.webp

Ukoliko su ovi prostori širi, pri osmehu se uočavaju tamni trouglasti

prostori u regiji zadnjih zuba. To je izraženo kod osoba sa uskim

vilicama.

Tamni bukalni hodnici prirodni su

prostori između krunica bukalnih

zuba i sluznice obraza. Kod većine

ljudi pri osmehu su vidljivi drugi

premolari, ali ne i prvi molari.

http://www.luxedentalclinic.com/uploads/files/smile-principles/tooth-proportion.jpg

VELIČINA ZUBA

ESTETSKI principi se primenjuju na veličinu i oblik zuba u

osmehu sa idealnom veličinom centralnih I bočnih sekutića i

očnjaka koji se nalaze u zlatnioj proporciji od 1: 1, 6.

Centralni sekutići takođe imaju odnos dužine i širine u

zlatnooj proporciji .

https://www.poliklinikabagatin.hr/var/ezdemo_site/storage/images/media/images/planmeca-smile-design-sustav-za-planiranje-osmijeha-iz-snova5/43443-1-cro-HR/Planmeca-Smile-Design-sustav-za-planiranje-osmijeha-iz-snova.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcTIWt06d5LoHDTmoci6PIMGVZp1MktHrRkp_z3Xslyt31cytwiR&usqp=CAU

Neodgovarajuća proporcija u veličini

raspoloživog prostora za smeštanje zuba i

njihovog mezio-distalnog promera, kao i

nesrazmera mezio-distalnih promera

centralnih i lateralnih sekutića, može u

frontalnoj regiji uzrokovati pojavu razmaka

između centralnih sekutića – dijasteme

medijane

RASNI UTICAJI NA PERCEPCIJU ESTETIKE LICA

Facijalni profil predstavlja perspektivu ljudskog lica koja sumira kombinaciju:

-sagitalnog dento-skeletnog odnosa,

-debljinu mekog tkiva lica,

-rasne i etničke uticaje,

-godine starosti i

-polne karakterisitike.

Može se posmatrati iz aspekta harmonije, pri čemu su pravila precizna, ali i sa aspekta

estetike, gde pravila ne postoje. Estetski sud je uvek strogo individualan, podložan rasnim i

etničkim uticajima, ali i starošću, obrazovanjem i uticajem medija.

Uticaj etničkih razlika u estetskoj proceni odavno je poznat.

Karakteristike lica i estetski afiniteti uglavnom se razlikuju u području nosa, očiju i usta.

ESTETSKI KANONI BELE RASE

Bela rasa je predstavljena tzv. kontrastom dvostrukog kapka sa često duboko postavljenim

očima, višim ili overprojektovanim (visoko postavljenim) nosem i prilično izduženim, uskim

oblikom lica. Trećine lica su približno jednake, a profil najčešće prav, neiskošen.

Evropljani smatraju da su najatraktivniji profili sa normalno razvijenim ili blago prognatim

vilicama i većom projekcijom usana, a neatraktivni sa malim i retrognatim vilicama i tankim i

retrudiranim usnama. Generalno, profili lica se smatraju atraktivnijim ako su ravni za

muškarce i blago konveksni za žene.

Najmanje atraktivnim profilima, smatraju se vrlo konkavna lica sa malim bradama.

Pretpostavlja se da je naglašenost usana najvažniji faktor u proceni muške ili ženske

atraktivnosti lica. Uvučene usne su ocenjene negativno. Profilna estetika može biti

određena međusobnim odnosom debljine usana, ovalnog lica i malog nosa, stoga ako su

usne deblje, a manji nos, ima se utisak da su usne više izbočene. Ovo se može uočiti kod

ovalnih lica sa slabo izraženom bradom. Dakle, ovalno lice koje pokazuje mali nos, lago

ispupčene usne i blago izraženu bradu, danas se smatra najatraktivnijom

Kod azijskih lica, najistaknutije osobine su

-Epikantalni nabor je koža gornjeg kapka koja

pokriva unutrašnjinji ugao oka. Pregib se

proteže od nosa do unutrašnjenje strane obrve

(a)

-neprojektovani nos kratkog dorzuma sa raširenim

nozdrvama -  širok i spljošten nos (b)

-Iz azijatske perspektive, profili lica sa mandibularnim

retrognatizmom su socijalno i estetski prihvatljivi .

Pa ipak, isti profil je neprivlačnan beloj rasi.

ESTETSKI KANONI AZIJATA

https://www.rehabilitace.info/wp-content/uploads/2018/12/epikantus.jpg

https://waesthetics.com/blog/wp-content/uploads/2013/03/Dr-Wong-Chin-Ho_Low-Dorsum1.jpg

(a)

(b)

https://www.researchgate.net/profile/Seung_Rhee2/publication/318548459/figure/fig2/AS:519854170279936@1500954300166/Profile-views-of-attractive-Caucasian-and-Asian-faces.png

RAZLIKE U IZGLEDU ATRAKTIVNOG LICA BELE I AZIJATSKE RASE

https://www.researchgate.net/profile/Seung_Rhee2/publication/318548459/figure/fig1/AS:519854001668096@1500954260073/frontal-faces-of-attractive-Caucasian-and-Asian-faces_Q320.jpg

Tipičan afrički profil odlikuje se:

-širokim, neistaknutim nosom,

-debljom tamno braon ili crnom kožom i punom gornjom i donjom usnom

-vertikalne trećine lica nisu ujednačene – smanjena je visine srednje trećine lica u odnosu

na gornju, a naročito u odnosu na donju trećinu.

ESTETSKI KANONI CRNE RASE

Profil atraktine afričke ženehttps://previews.123rf.com/images/mheim301165/mheim3011651709/mheim301165170900054/86178591-profile-portrait-of-an-attractive-african-woman-with-a-quiet-smile-and-a-neat-short-hairdo-facing-bl.jpg

Profil Afroamerikancahttps://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRlRo4vFn3WiPW_WBZA4Uv641760B33ZxjsGkBuYSSFjnrezwxI&usqp=CAU

Afrikanac https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcT5DW-hqx_l6HxsqWgygs4UCMeMOq8U6h8oZehLEenDRptWCcrz&usqp=CAU

https://thumbs.dreamstime.com/z/skin-beauty-portrait-three-beautiful-multicultural-young-women-profile-two-caucasian-african-half-naked-profile-portrait-173028209.jpg

https://thumbs.dreamstime.com/b/three-positive-multicultural-young-women-looking-camera-smiling-posing-studio-over-white-background-two-caucasian-176437916.jpg

RAZLIKE U IZGLEDU ATRAKTIVNOG LICA BELE I CRNE RASE

ETNIČKE RAZLIKE U ESTETSKOJ PROCENI LICA

ETNIČKE RAZLIKE U ESTETSKOJ PROCENI LICA

LITERATURA:

•Uzun A, Ozdemir F. Morphometric analysis of nasal shapes and angles in young adults.

Braz J Otorhinolaryngol 2014; 80(5): 397–402.

•Tanić T, Milić J, Radojičić J. Uvod u osnovne principe dijagnostike i terapije u Ortopediji

vilica. Pančevo: Stomatološki fakultet, 2009.

•Tanić T. Facijalni profil – harmonija i estetika. Glasnik Antropološkog društva Srbije /

Journal of the Anthropological Society of Serbia Niš, vol. 53, str. 107-117, 2018, UDK

572(05), ISSN 1820-7936

•Broer PN, Juran S, Liu YJ. The Impact of geographic, ethnic, and demographic dynamics

on the perception of beauty. J Craniofac Surg 2014; 25(2), 157-61.

•Ritter JM, Casey RJ, Langlois JH. Adults' responses to infants varying in appearance of

age and attractiveness. Child Dev 1991; 62 (1), 68-82.