Rachunek przepływów pieniężnych – część I

Uniwersytet SzczecińskiInstytut Rachunkowości

Zakład Teorii RachunkowościDr hab. prof. US Waldemar Gos

W MSR 7 stwierdza się, że:

• Użytkowników sprawozdania finansowego interesuje, w jaki sposób jednostka wytwarza i wykorzystuje środki pieniężne,

• Rachunek przepływów pieniężnych w połączeniu z innymi elementami sprawozdania finansowego dostarcza informacji, które pozwalają na ocenę zmian w aktywach netto jednostki, jej struktury finansowej (łącznie z płynnością finansową i wypłacalnością)

Miejsce rachunku przepływów w systemie sprawozdawczości finansowej

Aktywa

Środki pieniężne

Rachunek przepływów pieniężnych

Istota przepływów pieniężnych

Wynik finansowy +/- korekty = Cash flow

Cash flow = Stan końcowy środków pieniężnych - Stan początkowy środków

pieniężnych

Istota przepływów pieniężnych

KSR 1 – są to wpływy i wydatki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w

jednostce.

MSR 7 – są to wpływy lub wydatki środków

pieniężnych oraz ekwiwalentów

środków pieniężnych.

Definicja środków pieniężnych

MSR 7 – środki pieniężne składają się z gotówki w

kasie oraz depozytów płatnych na żądanie.

KSR 1 – są to określone w ustawie aktywa pieniężne, znajdujące się w obrocie

gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych.

Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz

depozyty płatne na żądanie.

Ekwiwalenty środków pieniężnych

MSR 7 – są to krótkoterminowe

inwestycje o dłużej płynności, łatwo

wymienialne na znane kwoty środków

pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko

zmiany wartości.

KSR 1 - są to aktywa pieniężne, nie zaliczone do środków pieniężnych oraz inne aktywa finansowe, które

charakteryzują się jednocześnie następującymi cechami:

• wysokim stopniem płynności, to jest łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych,

• nieznacznym ryzykiem utraty wartości oraz

• krótkim terminem płatności lub wymagalności.

W szczególności są to aktywa pieniężne, których termin płatności lub

wymagalności nie jest dłuższy niż 3 miesiące od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub złożenia

lokaty.

Analizując przepisy MSR nr 7 i KSR nr 1 można stwierdzić, że mogą

występować rozbieżności między określeniem zakresu środków

pieniężnych na potrzeby bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych. Dowodem na to stwierdzenie mogą

być następujące sformułowania użyte w KSR nr 1:

W myśl zawartej w ustawie definicji aktywów pieniężnych aktywa takie, płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich

otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia lokaty, zalicza się na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach działalności

inwestycyjnej. Może zatem wystąpić niezgodność sumy przepływów pieniężnych netto i zmiany stanu środków

pieniężnych wynikającej z bilansu (poz. B.III.c aktywów). W przypadku takim konieczne jest - dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych - przeklasyfikowanie pewnych kategorii krótkoterminowych aktywów finansowych do

środków pieniężnych. W dziale 3 dodatkowych informacji i objaśnień należy wtedy wyjaśnić przyczyny różnic między

kwotą zmiany stanu środków pieniężnych: wykazaną w bilansie i wykazaną w rachunku przepływów pieniężnych (pkt.

7 KSR nr 1).

Jednostka może uznać, iż przyjęte przy

sporządzaniu bilansu zasady zaklasyfikowania krótkoterminowych

aktywów finansowych do środków pieniężnych i innych aktywów

pieniężnych są takie same, jak stosowane do określenia środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w rachunku przepływów pieniężnych. W dziale 3 dodatkowych informacji i objaśnień podaje się wtedy odpowiednią informację na ten temat

(pkt. 8 KSR nr 1).

Inwestycje w aktywa finansowe, zaliczone do kategorii przeznaczonych do obrotu, które charakteryzują się jednocześnie krótkim

terminem płatności lub wymagalności (do 3 miesięcy, licząc od dnia ich założenia,

wystawienia, nabycia), łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych oraz

nieznacznym ryzykiem utraty wartości, zalicza się przeważnie do ekwiwalentów środków pieniężnych (pkt 9 KSR nr 1).

Uwagi na temat interpretacji środków pieniężnych w świetle

MSR 7

Ekwiwalenty środków pieniężnych służą raczej realizacji krótkoterminowych

obciążeń płatniczych, a nie dokonywania inwestycji. Inwestycje można zaliczyć

do ekwiwalentów środków pieniężnych, jeżeli są łatwo wymienialne na określoną

kwotę środków pieniężnych oraz są narażone na nieznaczne ryzyko zmiany

wartości.

Inwestycje krótkoterminowe można zaliczyć do

ekwiwalentów, jeżeli posiadają krótki termin płatności, za jaki

można przyjąć okres trzymiesięczny lub krótszy,

licząc od daty ich nabycia (§ 7)

Akcje są wyłączane z ekwiwalentów środków

pieniężnych. Wyjątek mogą stanowić akcje uprzywilejowane,

posiadające krótki termin wykupu, który jest określony.

Kredyty bankowe uważa się zazwyczaj za działalność

finansową. Jednak kredyty w rachunku bieżącym, płatne na

żądanie, są zaliczane do pozycji środków pieniężnych i ich

ekwiwalentów (§ 8)

Składniki środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych

• Jednostka gospodarcza powinna ujawnić składniki środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych oraz zaprezentować uzgodnienie kwot zawartych w rachunku przepływów pieniężnych z odpowiadającymi im pozycjami wykazanymi w bilansie.

• W związku z różnorodnością sposobów zarządzania środkami pieniężnymi i regulacji bankowych w świecie oraz w celu zapewnienia zgodności z MSR 1 ,,Prezentacja sprawozdań finansowych'', jednostka gospodarcza ujawnia zasady rachunkowości przyjęte przy ustalaniu tego, co wchodzi w skład środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych.

Końcowa wartość przepływów powinna być (różnica między

stanem końcowym a początkowym):

• Maksymalna,

• Minimalna,

• Zbieżna do zera

Wartość poznawcza rachunku przepływów pieniężnych zawiera się w rodzajach działalności dla

których są one zestawiane

Działalność operacyjna

MSR 7 – jest podstawowym rodzajem działalności

powodującej powstanie przychodów oraz każdym

innym rodzajem działalności, która nie ma

charakteru działalności inwestycyjnej lub

finansowej.

KSR 1 – podstawy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności

nie zaliczone do działalności inwestycyjnej

(lokacyjnej) lub finansowej.

Przykłady przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej:

• Środki pieniężne otrzymane z tytułu sprzedaży dóbr i świadczenia usług,

• Środki pieniężne otrzymane z tytułu tantiem, opłat, prowizji i innych przychodów,

• Środki pieniężne zapłacone na rzecz dostawców dóbr i usług,• Środki pieniężne zapłacone i otrzymane za rzecz pracowników,• Środki pieniężne otrzymane od zakładów ubezpieczeń oraz środki

pieniężne zapłacone za rzecz zakładów ubezpieczeń,• Zapłacony podatek dochodowy lub jego zwrot (chyba, że można w

wyraźny sposób przepływy z tego tytułu połączyć z działalnością inwestycyjną lub finansową),

• Środki pieniężne otrzymane i zapłacone z tytułu umów (dotyczących instrumentów finansowych będących w posiadaniu jednostki z przeznaczeniem handlowym).

Warto pamiętać, że sprzedaż środków trwałych i związane z tym przepływy są ujmowane w

działalności inwestycyjnej (§ 14)

Ogólna interpretacja przepływów działalności operacyjnej

• Przepływy dodatnie (nadwyżka wpływów nad wydatkami)

• Przepływy ujemne (nadwyżka wydatków nad wpływami)

Przykład 1 • Zysk (strata) netto przed opodatkowaniem• Korekty o pozycje:• Amortyzacja • Zyski / straty z tytułu różnic kursowych • Odsetki i dywidendy zapłacone netto • Zysk / strata z działalności inwestycyjnej • Podatek dochodowy bieżącego okresu• Pozostałe korekty• Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej przed zmianą kapitału obrotowego • Zmiana stanu inwentarza żywego • Zmiana stanu należności • Zmiana stanu zapasów • Zmiana stanu rezerw• Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych (z wyjątkiem pożyczek i kredytów)• Zmiana stanu pozostałych aktywów • Zmiana stanu pozostałych zobowiązań • Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej, razem

Przykład 2• Zysk netto • Korekty o pozycje:• Amortyzacja • Zysk / strata z tytułu różnic kursowych • Odsetki • Zwiększenie (zmniejszenie) zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych • Świadczenia z tytułu planów motywacyjnych• Zysk z działalności inwestycyjnej • Podatek dochodowy • Inne pozycje • Zysk operacyjny przed zmianami w majątku obrotowym • Zwiększenie / zmniejszenie stanu zapasów • Zwiększenie / zmniejszenie stanu należności • Zwiększenie/zmniejszenie stanu zobowiązań• Środki pieniężne z działalności operacyjnej • Podatek dochodowy zapłacony • Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

Działalność inwestycyjna

MSR 1 – jest działalnością polegającą na nabywaniu i

sprzedaży aktywów długoterminowych oraz innych inwestycji nie

zaliczonych do ekwiwalentów środków

pieniężnych.

KRS 1 – pod pojęciem działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) rozumie się nabywanie lub zbywanie

składników aktywów trwałych i

krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi

związane pieniężne koszty i korzyści.

Przykłady przepływów pieniężnych dotyczące

działalności inwestycyjnej: • środki pieniężne zapłacone w celu nabycia rzeczowych aktywów

trwałych, wartości niematerialnych oraz innych aktywów trwałych. Do takich płatności zaliczamy środki związane z aktywowanymi kosztami prac rozwojowych oraz wytworzonym w obrębie jednostki gospodarczej rzeczowymi aktywami trwałymi,

• środki pieniężne otrzymane ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz innych aktywów trwałych,

• środki pieniężne zapłacone w celu nabycia instrumentów kapitałowych lub instrumentów dłużnych innej jednostki gospodarczej oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach (inne niż płatności za instrumenty uznane za ekwiwalenty środków pieniężnych lub za instrumenty będące w posiadaniu jednostki gospodarczej z przeznaczeniem handlowym),

Przykłady przepływów pieniężnych dotyczące działalności inwestycyjnej - cd:

• instrumentów dłużnych innej jednostki gospodarczej oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach (inne niż środki pieniężne otrzymane za instrumenty uznane za ekwiwalenty środków pieniężnych lub za instrumenty będące w posiadaniu jednostki gospodarczej z przeznaczeniem handlowym),

• zaliczki wpłacane i pożyczki udzielane stronom trzecim (inne niż zaliczki i pożyczki wpłacane i udzielane przez instytucje finansowe),

• środki pieniężne otrzymane ze spłat zaliczek oraz pożyczek udzielonych stronom trzecim (innych niż zaliczki i pożyczki wpłacane i udzielane przez instytucje finansowe),

Przykłady przepływów pieniężnych dotyczące działalności inwestycyjnej - cd:

• środki pieniężne zapłacone z tytułu umów terminowych typu futures, forward, umów dotyczących opcji oraz umów swap, chyba że umowy są w posiadaniu jednostki gospodarczej z przeznaczeniem handlowym lub wówczas, gdy zapłacone środki pieniężne zaliczone zostały do działalności finansowej oraz

• środki pieniężne otrzymane z tytułu umów terminowych typu futures, forward, umów dotyczących opcji oraz umów swap, chyba że umowy są w posiadaniu jednostki gospodarczej z przeznaczeniem handlowym lub wówczas, gdy otrzymane środki pieniężne zaliczone zostały do działalności finansowej.

Ogólna interpretacja przepływów działalności inwestycyjnej

• Przepływy dodatnie (nadwyżka wpływów nad wydatkami)

• Przepływy ujemne (nadwyżka wydatków nad wpływami)

Przykład 1

• Wpływy ze sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

• Zbycie aktywów finansowych • Nabycie aktywów finansowych • Otrzymane dywidendy • Otrzymane odsetki • Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz

rzeczowych aktywów trwałych • Inne wpływy (wydatki) inwestycyjne • Środki pieniężne netto z (wykorzystane w) działalności

inwestycyjnej

Przykład 2

• Nabycie rzeczowego majątku trwałego • Sprzedaż rzeczowego majątku trwałego • Nabycie jednostki zależnej • Zakup / sprzedaż inwestycji • Odsetki otrzymane • Pozostałe pozycje • Środki pieniężne netto z działalności

inwestycyjnej

Przepływy pieniężne działalności finansowej

MSR 7 – jest działalnością w wyniku, której zmianie

ulega wysokość i struktura kapitału własnego oraz

zadłużenia jednostki gospodarczej.

KSR 1 – przez działalność finansową rozumie się

pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania

(zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału

(funduszu) własnego i obcego w jednostce) oraz

wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i

korzyści.

Przykłady przepływów pieniężnych z działalności finansowej:

• wpływy pieniężne z emisji akcji lub innych instrumentów kapitałowych,

• środki pieniężne zapłacone na rzecz właścicieli z tytułu nabycia lub spłaty udziałów w jednostce gospodarczej,

• wpływy środków pieniężnych z tytułu emisji obligacji, udzielenia kredytów, emisji weksli, bonów, pożyczek hipotecznych oraz innych krótkoterminowych i długoterminowych pożyczek,

• pieniężne spłaty pożyczonych kwot oraz• środki pieniężne zapłacone przez leasingobiorcę celem

zmniejszenia nieuregulowanych zobowiązań wynikających z leasingu finansowego.

Ogólna interpretacja przepływów działalności finansowej

• Przepływy dodatnie (nadwyżka wpływów nad wydatkami)

• Przepływy ujemne (nadwyżka wydatków nad wpływami)

Przykład 1

• Wpływy netto z emisji akcji• Wpływy z tytułu zaciągania pożyczek / kredytów • Spłata pożyczek i kredytów• Odsetki zapłacone od pożyczek i kredytów• Dywidendy • Inne wpływy (wydatki) finansowe• Środki pieniężne netto z (wykorzystane w)

działalności finansowej

Przykład 2

• Zaciągnięcie / spłata kredytów bankowych i pożyczek

• Płatności z tytułu leasingu finansowego • Odsetki zapłacone • Wypłacone dywidendy • Emisja obligacji • Pozostałe pozycje • Środki pieniężne netto z działalności finansowej

Zadanie 1 – dokonaj ogólnej ocena przepływów pieniężnych

Wariant Działalność operacyjna

Działalność inwestycyjna

Działalność finansowa

I + _ +

II + _ _

III _ _ _

IV _ + _

Zadanie 2 – dokonaj klasyfikacji zdarzeń do rodzaju działalności

Zdarzenie gospodarcze Działalność

1. Sprzedano towary

2. Spłacono odsetki od kredytu

3. Wypłacono dywidendy

4. Nabyto papiery wartościowe

5. Otrzymano dywidendy

cd.Zdarzenie gospodarcze Działalność

6. Sprzedano środek trwały

7. Otrzymano odsetki od środków na rachunku bieżącym

8. Dokonano emisji akcji, dłużnych papierów wartościowych

9. Sprzedano aktywa finansowe

10. Otrzymano odsetki od aktywów finansowych

Metody zestawiania przepływów

• Metoda bezpośrednia • Metoda pośrednia

Warto podkreślić, że określenie "metoda" oznacza sposób prezentacji informacji o

przepływach pieniężnych działalności operacyjnej, a nie

technikę obliczeń.

Zaleca się wykorzystanie metody bezpośredniej do wykazywania

przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej (§ 19)

Zalety metody bezpośredniej

• Prezentacja struktury wpływów i wydatków z działalności operacyjnej.

• Dostarczanie informacji użytecznych przy określaniu przyszłych wpływów i wydatków z działalności operacyjnej, które to dane nie są dostępne w razie stosowania metody pośredniej.

• Łatwość weryfikowania w obiektywny sposób pozycji i kwot wpływów i wydatków.

Zalety metody pośredniej

• Dostępność informacji o relacji zachodzącej między wynikiem finansowym netto a przepływami pieniężnymi netto z działalności operacyjnej, w ramach tego samego elementu sprawozdania finansowego, dla celów analizy danych za okresy przeszłe i przyszłe.

• Powiązania pozycji rachunku przepływów pieniężnych z pozycjami bilansu oraz rachunku zysków i strat.

• Możliwość - w większości jednostek - sporządzania rachunku przepływów pieniężnych bez większej rozbudowy ewidencji księgowej.

Różnice między metodami dotyczą jedynie sposobu

ujmowania przepływów dla działalności operacyjnej

W metodzie bezpośredniej dla każdej działalności zestawia się rodzaje wypływów i wydatków

W przypadku metody bezpośredniej informacje na temat głównych kategorii otrzymanych i zapłaconych

środków pieniężnych brutto można uzyskać:

• z zapisów księgowych jednostki gospodarczej lub• poprzez skorygowanie sprzedaży, kosztu własnego

sprzedaży (odsetek i podobnych przychodów oraz kosztów odsetek i im podobnych opłat na rzecz instytucji finansowych) oraz innych pozycji rachunku zysków i strat o:

i) zmiany stanu zapasów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością operacyjną w danym okresie,

ii)inne bezgotówkowe pozycje oraz iii)inne pozycje, w przypadku których skutkami

pieniężnymi są przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej lub inwestycyjnej.

W metodzie pośredniej dla działalności inwestycyjnej i

finansowej zestawia się rodzaje wpływów i wydatków (tak samo,

jak w metodzie bezpośredniej)

W zestawiając przepływy metodą pośrednią dla działalności

operacyjnej za punkt wyjścia przyjmuje się wynik finansowy, a

więc wielkość ustaloną według zasady memoriałowej, a następnie dokonuje się korekt wyniku aby go

doprowadzić do tzw. "wyniku kasowego".

Alternatywnie można zestawić przychody i koszty ujęte w rachunku zysków i strat a

następnie ich korekty (§ 20)

Korekty – klasyfikacja

Zgodnie z metodą pośrednią przepływy środków pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej ustala

się poprzez skorygowanie zysku lub straty o skutki:

• zmiany stanu zapasów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością operacyjną w danym okresie,

• pozycje bezgotówkowe takie jak amortyzacja, rezerwy, podatek odroczony, niezrealizowane zyski i straty z tytułu różnic kursowych, niepodzielone zyski jednostek stowarzyszonych, udziały mniejszości oraz

• inne pozycje, w przypadku których skutkami pieniężnymi są przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej lub inwestycyjnej.

Korekty polegają na:

• wyłączeniu pozycji niepieniężnych (na przykład: amortyzacji, zmiany stanu rezerw, wyniku na działalności inwestycyjnej),

• wyłączeniu przychodów i kosztów wpływających na wynik finansowy, ujmowany w działalności operacyjnej, które nie dotyczą działalności operacyjnej a związane są z działalnością inwestycyjną lub finansową (na przykład: zapłacone odsetki od kredytów, otrzymane dywidendy, otrzymane odsetki z tytułu udzielonych pożyczek, nabytych dłużnych papierów wartościowych),

• uwzględnieniu zmian stanu aktywów obrotowych (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych) oraz krótkoterminowych zobowiązań związanych z działalnością operacyjną.

Wyłączenie pozycji niepieniężnych - przykłady

Określ wpływ następujących zdarzeń na przepływy pieniężne:

• Naliczono amortyzację środków trwałych 5000zł• Rozliczono amortyzację: koszt produktu 2000zł,

koszt okresu 3000zł. • Dokonano odpisu aktualizującego rzeczowe

aktywa trwałe odniesionego w koszty 3700zł• Dokonano aktualizacji in plus nieruchomości

inwestycyjnych 8000zł

Przykład różnic między bilansową zmianą

rezerw a zmianą w rachunku przepływów Wartość pozycji rezerwy na początek roku wynosiła 3 000zł (rezerwy na

spodziewane straty). W ciągu roku wystąpiły następujące operacje gospodarcze:

1. Utworzono rezerwę na podatek dochodowy z tytułu naliczonych odsetek od lokat bankowych 270 zł

2. Utworzono rezerwę na podatek dochodowy z tytułu wzrostu wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży (wzrost wartości inwestycji rozlicza się w korespondencji z kapitałem własnym) 1000 zł

3. Rozwiązano rezerwę na spodziewane straty w wyniku ustąpienia przyczyn jej utworzenia 600 zł

4. Utworzono rezerwę na nagrody jubileuszowe pracowników zarządu 1200 zł

Wpływ operacji na bilans Wymienione operacje ukształtowały następująco

pozycje bilansu: 1.Wynik finansowy -870zł (podatek dochodowy

270 zł, pozostałe przychody operacyjne 600zł, koszty działalności operacyjnej 1 200 zł),

2. Rezerwy 4 870zł (3 000zł + 270 zł + 1 000zł + 1 200 zł - 600 zł),

3. Kapitał z aktualizacji wyceny uległ zmniejszeniu o 1 000zł.

Rachunek przepływów

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

I. Wynik finansowy netto -870 zł

II. Korekty razem 870 zł5. Zmiana stanu rezerw (bilansowa zmiana stanu rezerw

(zwiększenie) 1 870 zł pomniejszone o rezerwy odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny 1 000zł) 870 zł

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/- II) 0 zł

Wyłączenie przychodów i kosztów które nie dotyczą działalności

operacyjnej

Określ wpływ następujących zdarzeń na przepływy pieniężne:

• Zapłacono odsetki od kredytów 500zł

• Otrzymano dywidendę od posiadanych akcji 800zł

Przykład – kredyty w walutach obcych

Jednostka zaciągnęła kredyt w walutach obcych w kwocie 10 000 Euro. Kurs średni wynosi 4,200 PLN/EURO, czyli wartość zobowiązania z tytułu kredytu wynosi 42 000 zł. W ciągu roku jednostka spłaciła cześć kredytu w wysokości 6 000 EURO. Spłata kredytu, została wyceniona po kursie sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka, który wynosił 4,2500 PLN/EURO. Wartość spłaconego kredytu wyniosła 25 500 PLN. Zrealizowane różnice kursowe wyniosą 300 zł (6 000 EURO x (4,200 PLN/EURO - 4,2500 PLN/EURO). Są to ujemne różnice kursowe, ujmowane w kosztach finansowych, które w dalszej kolejności wpływają na wynik finansowy ujmowany w działalności operacyjnej. Pozostałą część niespłaconego kredytu (4 000 EURO) na dzień bilansowy wyceniono po średnim kursie NBP, który wynosił 4,215 PLN/EURO. Różnice kursowe powstałe przy wycenie bilansowej wynoszą 60 zł (4 000 EURO x (4,200 PLN/EURO - 4,215 PLN/EURO) i będą odniesione w koszty finansowe.

Rachunek przepływów pieniężnych

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnejI. Wynik finansowy netto - 360 złII. Korekty razem + 360 zł2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych + 360 złIII. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I +/- II) 0C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowejII. Wydatki - 25 500 zł4. Spłaty kredytów i pożyczek - 25 500 złIII. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I – II) - 25 500 zł

Korekty o zmiany zapasów, należności, rozliczeń

międzyokresowych, zobowiązań związanych z działalnością

operacyjną

Bilans zmian

Źródła pochodzenia środków (+)

Kierunki wykorzystania środków (-)

Zmniejszenie aktywów Zwiększenie aktywów

Zwiększenie pasywów Zmniejszenie pasywów

Określić wpływ następujących zdarzeń na przepływy:

• Wystawiono fakturę za sprzedane produkty 5000zł plus VAT 1100zł,

• Wydano sprzedane produkty (Wz) 4000zł

• Naliczono wynagrodzenia pracowników (koszt okresu 6000zł, koszt produktu 10000zł),

• Otrzymano część należności (WB) 2500zł

Przepływy pieniężne prezentuje się metodą brutto, jednak MSR 7

pozwala na prezentację niektórych pozycji metodą netto

Pozycje prezentowane metodą netto

Otrzymane i zapłacone w imieniu klientów środki Otrzymane i zapłacone w imieniu klientów środki pieniężne, jeżeli przepływy środków pieniężnych pieniężne, jeżeli przepływy środków pieniężnych odzwierciedlają działalność prowadzoną przez odzwierciedlają działalność prowadzoną przez

klienta, a nie działalności jednostki gospodarczej:klienta, a nie działalności jednostki gospodarczej:

• akcept i spłata depozytów bankowych płatnych na żądanie,

• środki będące własnością klientów, znajdujące się w jednostce inwestycyjnej oraz

• czynsze pobierane w imieniu i przekazywane właścicielom nieruchomości.

Otrzymane i zapłacone środki pieniężne z tytułu Otrzymane i zapłacone środki pieniężne z tytułu pozycji, w przypadku których obrót jest szybki, pozycji, w przypadku których obrót jest szybki, kwoty są znaczne, zaś termin płatności krótki:kwoty są znaczne, zaś termin płatności krótki:

• kwot podstawowych dotyczących posiadaczy kart kredytowych,

• zakupu i sprzedaży inwestycji krótkoterminowych oraz

• innych pożyczek krótkoterminowych, na przykład posiadających trzymiesięczny lub krótszy termin płatności.

W kwotach netto można również wykazać (§ 24):

• otrzymane i zapłacone środki pieniężne z tytułu akceptu i spłaty depozytów o określonym terminie wymagalności,

• ulokowanie depozytów w pewnych instytucjach finansowych i wycofanie depozytów z innych instytucji finansowych oraz

• wpłacone zaliczki oraz udzielone pożyczki gotówkowe klientom oraz spłata (zwrot) tychże zaliczek i pożyczek.

Wybrane zagadnienia dotyczące sporządzania rachunku

przepływów pieniężnych

Odsetki i dywidendy

Przepływy środków pieniężnych z tytułu odsetek i dywidend otrzymanych i

wypłaconych należy ujawnić odrębnie. Powinny one być zaliczane w sposób ciągły

w kolejnych okresach do działalności operacyjnej, inwestycyjnej lub finansowej

Całkowitą kwotę odsetek zapłaconych w ciągu okresu ujawnia

się w rachunku przepływów pieniężnych, niezależnie od tego,

czy została ujęta jako koszt w rachunku zysków i strat, czy też była

aktywowana

W przypadku instytucji finansowej zapłacone odsetki i otrzymane dywidendy zalicza się zazwyczaj do przepływów

środków pieniężnych z działalności operacyjnej

Dla przedsiębiorstw nie ma uzgodnionego stanowiska. Zapłacone odsetki oraz otrzymane

odsetki i dywidendy można zaliczyć do przepływów środków z działalności operacyjnej, ponieważ mają

one wpływ na ustalenie zysku lub straty. Alternatywnie, zapłacone odsetki oraz otrzymane

odsetki i dywidendy można odpowiednio zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności

finansowej i inwestycyjnej, ponieważ stanowią one koszty uzyskania środków finansowych lub zwroty z

inwestycji.

Wypłacone dywidendy można zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności

finansowej, ponieważ stanowią one koszt uzyskania środków finansowych. Alternatywnie, wypłacone

dywidendy można zaliczyć do składników przepływów środków pieniężnych z działalności

operacyjnej, co pomogłoby użytkownikom w określeniu zdolności jednostki gospodarczej do wypłacania dywidend ze środków pieniężnych

z działalności operacyjnej.

Odsetki i dywidendy - rozwiązania KSR 1 – metoda pośrednia

• odsetki i dywidendy otrzymane (w kwotach brutto) są wyłączane z wyniku finansowego ze znakiem minus i jednocześnie włączane do przepływów pieniężnych działalności inwestycyjnej (znak plus),

• odsetki zapłacone oraz wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek skarbu państwa są wyłączane z wyniku finansowego ze znakiem plus i jednocześnie wykazywane w działalności finansowej ze znakiem minus (odpowiednio w pozycjach: "odsetki" i "płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli"),

• odsetki i dywidendy naliczone, jednak nieotrzymane ani niewypłacone, stanowią korektę wyniku finansowego ze znakiem przeciwnym; nie są uwzględniane w działalności inwestycyjnej lub finansowej.

Odsetki i dywidendy - rozwiązania KSR 1 – metoda pośrednia

1) nie ma potrzeby korygowania wyniku finansowego o odsetki od lokat terminowych do 3 miesięcy, gdyż odsetki te dotyczą przepływów pieniężnych działalności operacyjnej,

2) nie zawsze musi istnieć obowiązek korekty działalności operacyjnej o odsetki i prowizje, jeżeli dotyczą one kredytów w rachunku bieżącym.

Podatek dochodowy

Przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku dochodowego należy ujawnić

odrębnie i zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej,

chyba że można je powiązać z działalnością finansową i inwestycyjną (§ 35)

Podatek dochodowy

a) Jeżeli jednak istnieje praktyczna możliwość powiązania przepływów środków pieniężnych z tytułu podatku z pojedynczą transakcją powodującą wystąpienie przepływów środków pieniężnych, zaliczonych do działalności inwestycyjnej lub finansowej, przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku zaliczane są odpowiednio do działalności inwestycyjnej lub finansowej.

b) Jeżeli przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku są przypisane do więcej niż jednego rodzaju działalności, należy ujawnić łączną kwotę zapłaconego podatku.

Przejęcie lub sprzedaż jednostek zależnych

Łączne przepływy środków pieniężnych z tytułu przejęcia lub sprzedaży jednostek zależnych lub innych części jednostki

gospodarczej powinny być prezentowane odrębnie i zaliczane do działalności

inwestycyjnej.

Przejęcie lub sprzedaż jednostek zależnych – zakres ujawnień

• ogólną kwotę za jaką nabyto lub sprzedano jednostki,• część zapłaty uiszczonej przy nabyciu lub uzyskanej przy

sprzedaży, w przypadku której płatności dokonano za pomocą środków pieniężnych lub ekwiwalentów środków pieniężnych,

• kwotę środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych w jednostce zależnej lub w części jednostki gospodarczej, która została przejęta lub sprzedana oraz

• wartość aktywów i pasywów połączonych w najważniejsze kategorie, innych niż środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych w jednostce zależnej lub w innej części jednostki gospodarczej przejętej lub sprzedanej.

Transakcje bezgotówkowe

Transakcje inwestycyjne i finansowe, które nie wymagają posługiwania się środkami

pieniężnymi lub ekwiwalentami środków pieniężnych, należy wykluczyć z rachunku

przepływów pieniężnych. Tego rodzaju transakcje należy ujawnić w innym miejscu sprawozdania

finansowego, w sposób pozwalający na przekazanie wszystkich odpowiednich informacji

dotyczących takiej działalności inwestycyjnej i finansowej.

Przykłady transakcji bezgotówkowych

• nabycie aktywów w drodze przejęcia bezpośrednio powiązanych z nimi zobowiązań lub za pomocą leasingu finansowego,

• przejęcie jednostki gospodarczej za pomocą emisji akcji oraz

• konwersja długów na akcje.