Embed Size (px)
Citation preview
AKADEMİKBAŞARIDEĞİŞİMRAPORU
SRW TÜRKİYE’DE2016-2020
YILLARI ARASI
WWW.SILENCEDTURKEY.ORG
Türkiye'de 15 Temmuz 2016’da
meydana gelen sözde darbe
teşebbüsünden sonra çıkan 11 KHK ile
toplamda 6,070 akademisyenin 122
devlet kurumundaki işlerine son
verildi [1]. Ayrıca 15 vakıfüniversitesinin de tamamen
kapatılması ile 2,808 akademisyen daha
bu sayıya eklendi [2] ve resmi
rakamlara göre; toplamda 8,878
akademisyenin görevlerine son verildi.
Türkiye’deki akademisyen sayısı 15
Temmuz öncesi 64,488 olarak
görülmektedir ve eğitim sisteminde bir
akademisyenin yetişmesi için lisans ve
lisansüstü çalışmalar göz önüne
alındığında ortalama 12 yıl gibi bir
zaman ve emek harcanmasıgerekmektedir. OECD raporlarına göre
ise bir insanın ilköğretimden
başlayarak akademisyen olana kadarki
harcama miktarı ise ortalama olarak
124,448 Amerikan dolarıseviyesindedir [3].
Bu çalışma, 2016 darbe teşebbüsü ile
başlayan olağanüstü hâl yönetimi ve
KHK’ların Türkiye’deki üniversitelerin
başarı değişimini analiz etmeyi
amaçlamaktadır.
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
Sözde darbe sonrası Türkiye’nin bu
beyin gücünün %14’lük kısmının, devlet
eliyle ihraç edilerek kaybedildiği
görülmektedir. Bu sayıya kendi isteğiyle
ülkeden ayrılarak yurtdışına çıkan
akademisyenler dahil edilmemiştir.
Bu çalışmada, Türkiye’de devlet
üniversitelerinde meydana gelen bu
kıyımın üniversitelerin dünya çapında
başarı sırasına etkisi
incelenmektedir. Yukarıda bahsedilen
122 devlet üniversitesinden Türkiye’nin
dünya sıralamasında en başarılı 50
üniversitesi ele alınmıştır. Bahsi geçen
50 üniversiteden toplam ihraç edilen
akademisyen sayısı ise 4,632’dir ve bu
sayı yaklaşık olarak bu
üniversitelerdeki toplam akademisyen
sayısının %5’ine karşılık gelmektedir.
Üniversite bazında ihraç edilen
akademisyen sayıları Şekil 1 ve Tablo
1’de, özetlenmiştir. Bahsedildiği gibi
genel ortalamada devlet
üniversitelerinde çalışan
akademisyenlerin %5’i işsiz
bırakılmıştır. En yüksek oranlara
baktığımızda listenin birinci sırasında
Dumlupınar Üniversitesi yer almaktadır.
Söz konusu üniversitede,
akademisyenlerin %13,6’sı KHK’lar ile
ihraç edilmiştir ki ortalama her 7.5 bilim
insanından bir tanesi kaybedilmiştir.
Şekil 2’de, bu oranın en yüksek olduğu
20 üniversite verilmiştir.
Y a n i T ü r k i y e ’ n i n y a k l a ş ık m a d d i
k a y b ı i s e 1 , 1 0 4 , 8 4 9 , 3 4 4 d o l a r
c i v a r ın d a d ı r .
Üniversite bazında akademik
sıralamadaki değişim oranına
baktığımızda ise karşımıza şöyle bir tablo
çıkmaktadır. Bu 50 üniversitede %5’lik
ihraç oranı olmasına rağmen bu
okulların başarı sıralamaları ortalamada
%18 civarında gerilemiştir [4]. Bu da
ihraç edilen akademisyenlerin
Türkiye’deki bilimsel başarıya olan
katkısının önemli bir göstergesidir.
Dikkate alınması gereken diğer bir konu
da işinden çıkarılan akademisyenlerin
yerine 2016-2019 yılları arasında, yeni
akademisyenlere kadro verilmiş , bunun
üzerine toplamda akademisyen sayısı %7
civarında artmıştır [5]. Bütün bu yeni
akademisyen alımlarına rağmen, bu
seviyedeki akademik gerilemeler çok
düşündürücüdür. Akademik başarısıralamasında en fazla değişiklik
gösteren üniversiteler Şekil 3’te
verilmiştir. Listenin ilk sırasında Celal
Bayar Üniversitesi dikkati çekmektedir.
2016 Temmuz ayından önce
üniversitenin dünya sıralamasındaki yeri
2,207 iken, 2019 Aralık ayı itibari ile bu
sayı 4,755’e gerileyerek, akademik
sıralamada %109’luk ciddi bir değişime
neden olmuştur. Celal Bayar
Üniversitesi’ni, %70’lik gerileme oranı ile
Bülent Ecevit Üniversitesi takip
etmektedir. Dikkat edilmelidir ki, bu 50
üniversiteden sadece 8 tanesinde dünya
sıralaması nezdinde gerileme olmamıştır.
Geri kalan 42’sinde ise bu oran hayli
yüksektir.
Son olarak, sıralamadaki değişimin
ihraç oranına bölünmesi ile
oluşturulan kişisel başarı endeksi
(atılanların akademik başarıya
katkı endeksi) hesaplanmıştır.
Buradaki amaç, ihraç edilen
insanların üniversitelerin
başarısına olan etkisini
hesaplamaktır. Listenin en başında
olan ve de en çok dikkat çeken Ege
Üniversitesi’dir. Ege
Üniversite’sinde toplam ihraç
edilen akademisyen sayısı 45 ve
oranı %1.4 olmasına rağmen, bu
üniversitenin dünya çapındaki
sıralaması 674’ten 913’e
gerilemiştir ki, bu da akademik
başarının %35 oranında düştüğünü
göstermektedir. Ege
Üniversitesi’nin söz konusu
endeksi 25.33 olarak
hesaplanmıştır. Benzer şekilde
listenin üçüncü sırasında, İstanbul
Teknik Üniversitesi’nde toplam
ihraç edilen akademisyen sayısı 32
ve oran %1.4 olmasına rağmen bu
üniversitenin dünya çapındaki
sıralaması ise %19 civarında düşüşgöstermiş , endeksi 13.76 olmuştur.
Bu endeksin en yüksek olduğu
üniversiteler Şekil 4’te verilmiştir.
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
T A B L O 1 : D E V L E T Ü N İV E R S İT E L E R İN D E İ ŞT E N Ç I K A R I L A N A K A D E M İ S Y E N S A Y I L A R I
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
ŞE K İL 1 : D E V L E T Ü N İV E R S İT E L E R İN D E İ ŞT E N Ç I K A R I L A N A K A D E M İ S Y E N S A Y I L A R I
ŞE K İL 2 : D E V L E T Ü N İV E R S İT E L E R İN D E A T I L A N A K A D E M İ S Y E N L E R İN O R A N I
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
ŞE K İL 3 : D E V L E T Ü N İV E R S İT E L E R İN İN B AŞA R I O R A N L A R I N D A K İ G E R İL E M E
ŞE K İL 4 : D E V L E T Ü N İV E R S I T E L E R İN D E B AŞA R I D EĞİŞ I M İ V E A T I L A N O R A N I
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
K A Y N A K L A R
Kural, B., Adal, H. (2018, Temmuz). Haber Listesi : Akademide İhraçlar 6 Bin 81'e Yükseldi.
Retrieved from: http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/198990-akademide-ihraclar-6-
bin-81-e-yukseldi
Kural, B., (2016, Ağustos). Haber Listesi : Sayılarla Kapatılan Üniversiteler. Retrieved
from: https://m.bianet.org/bianet/egitim/177442-sayilarla-kapatilan-universiteler
University Ranking by Academic Performance.(n.d.) Retrieved from:
http://tr.urapcenter.org/2019/index.php
Country Note, (2014). Turkey–Education at a Glance 2014: OECD Indicators. Retrieved
from: https://www.oecd.org/education/Turkey-EAG2014-Country-Note.pdf
Yuksek Ogretim Bilgi Yonetim Sistemi, (n.d.). Istatistikler. Retrieved from:
https://istatistik.yok.gov.tr/
http://www.webometrics.info/en
Bu çalışma Advocates of Silenced
Turkey ve Scholar Rights Watch
Patform tarafından hazırlanmıştır.
A K A D E M İK B AŞA R I D EĞİŞ İMR A P O R USRW TÜRKİYE’DE 2016-2020 YILLARI ARASI
Bu çalışma, 2016 darbe teşebbüsü ilebaşlayan olağanüstü hâl yönetimi ve
KHK’ların Türkiye’deki üniversitelerin başarıdeğişimini analiz etmeyi amaçlamaktadır.
B U Ç A L I Ş M A A D V O C A T E S O F S I L E N C E D T U R K E Y V E S C H O L A R
R I G H T S WA T C H P A T F O RM T A R A F I N D A N H A Z I R L A NM I Ş T I R .
www.facebook.com/silencedturkeywww.youtube.com/AdvocatesofSilencedTurkey
Advocates of Silenced Turkey çalışmalarına destek olmak içinaşağıdaki linke tıklayabilir veya QR kodunu okutabilirsiniz.
https://silencedturkey.org/donatenow
@silencedturkey
