qarTuli, rogorc meore ena

VII klasi

maswavleblis wigni

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da

mecnierebis saministros mier 2021 wels

eTer mestviriSvili, maia oRrapiSvili

gamomcemloba inteleqti

Tbilisi 2021

gamomcemloba inteleqtiTbilisi, ilia WavWavaZis gamziri #5225-05-22, 291-22-83, 5(99) 55-66-54elfosta: info@intelekti.ge vebgverdi: www.intelekti.ge

ISBN 978-9941-31-320-2

damkabadonebeli

lika sxirtlaZe

redaqtori

gvanca SubiTiZe

© eTer mestviriSvili, maia oRrapiSvili, 2021.

© gamomcemloba `inteleqti~, 2021.

eTer mestviriSvili, maia oRrapiSvili

qarTuli, rogorc meore ena

maswavleblis wigni

VII klasi

3

1. saxelmZRvanelos koncefcia ........................................................................................... 5

2. qarTulis, rogorc meore enis standarti .................................................................. 8

3. VII klasis (donis) qarTulis, rogorc meore enis wliuri programa ................. 21

4. meTodikuri rekomendaciebi .......................................................................................... 25

5. Tematuri matricebi ......................................................................................................... 33

6. globaluri miznebi mdgradi ganviTarebisaTvis .................................................. 154

7. Tanacxovreba kulturulad mravalferovan demokratiul

sazogadoebaSi .................................................................................................................. 156

8. aqtivobebi, romlebic iTvaliswinebs moswavleTa asakobriv

Taviseburebebs. diferencirebuli swavleba ...................................................... 160

9. Sefasebis sqemebi ............................................................................................................. 176

10. mosasmeni masala ............................................................................................................ 180

11. damxmare eleqtronuli resursebi da bmulebi .................................................... 186

12. gamoyenebuli literatura da internetresursebi ........................................... 187

sarCevi

4

pirobiTi niSnebi

waikiTxe Seqmeni Seni xeliT

upasuxekiTxvebs

მოისმინე დაწერე

ისაუბრეიმუშავე წყვილებში

dawere

მოისმინე დაწერე

ისაუბრეიმუშავე წყვილებში

moismine

მოისმინე დაწერე

ისაუბრეიმუშავე წყვილებში

imuSave wyvilSi

მოისმინე დაწერე

ისაუბრეიმუშავე წყვილებში

isaubre

daimaxsovre

5

1.saxelmZRvanelos koncefcia

saxelmZRvanelo gankuTvnilia araqarTulenovani skolis meSvide klasis

moswavleebisaTvis.

saxelmZRvanelos Sedgenisas avtorebis mier gaTvaliswinebulia:

• moswavleTa asakobrivi Taviseburebebi;

• moswavleTa moTxovnebi;

• moswavleTa motivacia (Sesabamisi asakis moswavlisaTvis saintereso

sfero/Tema, romliTac moswavleTa motivireba SeiZleba);

• moswavleebis swavlis stili (strategiebi da teqnikebi) da sxv.

saxelmZRvanelo Sedgeba Semdegi komponentebisagan:

1) moswavlis wigni – agebulia Temebis mixedviT. yoveli paragrafi erT

ganaSalzea warmodgenili. iwyeba imis mokle aRweriT, Tu ras gaarkvevs mos-

wavle paragrafze muSaobis dros. TiToeuli Tema aerTianebs im leqsikur er-

Teulebs, romlebic unda Seiswavlon moswavleebma winare codnaze dayrdno-

biT. codnis konstruirebaSi moswavles exmareba asakobrivi Taviseburebebis

gaTvaliswinebiT Sedgenili TxrobiTi xasiaTis ilustrirebuli teqstebi,

mcire zomis dialogebi, leqsebi, sainformacio da pragmatuli teqstebi. sxva-

dasxva sakiTxisa da Temis konteqstSi moswavleebi SeZleben samizne cnebasTan

dakavSirebuli mkvidri warmodgenebis damuSavebas (gageba, interpretireba,

gramatikuli kanonzomierebebis aRmoCena da gamoyeneba, gawafuli kiTxva,

Txro ba, aRwera, Sedareba, azris gamoxatva da dasabuTeba, Janrebi).

2) moswavlis rveuli – Seicavs mravalferovan savarjiSoebs da exmare-

ba moswavles im masalis aTvisebaSi, romelic moswavlis wigniT iswavleba.

TiToeuli Tematuri erTeulisaTvis Seicavs mravalferovan aqtivobebs.

davalebebi iZleva teqstebis mravalmxrivad damuSavebis SesaZleblobas, xels

uwyobs sxvadasxva unaris ganviTarebas. moicavs ama Tu im feriT moniSnuli

savarjiSoebis pakets. mocemulia davalebebi codnis gamoyenebaze (magaliT-

ad, sayofacxovrebo da saganTSorisi kavSirebis amsaxveli an Sidasagnobrivi,

romelic codnis transfers moiTxovs). moswavleebi Seasruleben kompleqsur

davalebas.

3) maswavleblis wigni – maswavleblis wignSi aRwerilia, rogor unda warm-

arTos maswavlebelma swavleba, rogor unda mivaRwioT moswavlis wignSi arse-

buli struqturuli erTeulis (Tema) farglebSi dasaxul mizans. warmodge-

nilia rekomendaciebi da damatebiTi cnobebi.

6

wignSi mocemuli rekomendaciebi da mravalferovani aqtivobebi daexmare-ba maswavlebels, sainteresod, Tanamedrove gamowvevebis Sesabamisad, dagegmos da warmarTos swavleba. mocemulia meToduri rekomendaciebi (moswavleTa mo-salodneli tipuri Secdomebisa da maTi prevenciis, agreTve ganmaviTarebeli SefasebisTvis saWiro aqtivobebisa da instrumentebis CaTvliT). gakveTilebis CatarebisTvis gankuTvnil rekomendaciebSi gamokveTilia struqtura, romlis mixedviTac maswavlebels miwodebuli aqvs gakveTilis miznebi, sakiTxis swav-lebis meTodika, Sefasebis kriteriumebi da gakveTilis Sejameba.

maswavleblis wignSi mocemulia yvela Tavis matrica, TiToeuli gakveTi-lis sarekomendacio scenari, romelic moicavs: a) gakveTilis Tema/miznebi, kavSiri esg-is standartis SedegTan/SedegebTan indikatorebis miTiTebiT;

b) winare codna da gamocdileba, romelsac unda flobdes moswavle Temis/masalis Sesaswavlad, maT Soris kavSirebi sxva sagnebTan Tematur WrilSi (sxva sagnebSi naswavl masalasTan) da praqtikul sakiTxebTan/yoveldRiur cxovre-basTan;

g) tipuri davalebebi, mravalferovani savarjiSoebi;d) sarekomendacio aqtivobebi diferencirebuli swavlebisTvis (sxvadasx-

va saWiroebis mqone moswavleebisaTvis);e) moswavlis aqtivobebis Sefasebis kriteriumebi da rubrikebi;v) damatebiTi saganmanaTleblo resursebi moswavlisa da maswavleblisaT-

vis;z) sxvadasxva saxis testuri davalebis nimuSebi.saxelmZRvanelo sarekomendacio xasiaTisaa da maswavlebels SeuZlia,

moswavleTa saWiroebebidan gamomdinare, Secvalos an daamatos aqtivobebi.4) audiodiski – Seicavs mosasmen teqstebs. mosmenis unaris gansaviTare-

blad gamoiyeneba didaqtizebuli da naxevrad avTentikuri audioCanawerebi, romlebSic teqstebi mkafiod da nela ismis.

enis srulyofilad asaTviseblad ucilebelia yvela am komponentis inte-grirebulad gamoyeneba.

cnebaTa matrica

cnebaTa matrica oTxi svetisgan Sedgeba:I svetSi – samizne cneba / cnebasTan dakavSirebuli mkvidri warmodgenebi

– gansazRvrulia samizne cnebebi, romelTa flobac aucilebeli winapirobaa erovnuli saswavlo gegmis swavla-swavlebis Sedegebis misaRwevad. maTi da-muSaveba SesaZlebelia sxvadasxva sakiTxisa da Temis konteqstSi.

TiToeul cnebas axlavs mkvidri warmodgenebi, romlebic gansazRvravs, konkretulad ra unda icodnen aRniSnul cnebebTan mimarTebiT moswavleebma.

pirvel svetSi warmodgenili cnebebisa da mkvidri warmodgenebis gaTa-visebas unda emsaxurebodes kompleqsuri davalebebi, romlebic meoTxe svet-Sia warmodgenili.

7

II svetSi – qvecnebebi / sakiTxebi / Temebi / transferis areali – CamoT-vlilia konteqstebi, romelTa farglebSic unda damuSavdes TiToeuli sam-izne cneba.

III sveti – Sefasebis kriteriumebi da IV sveti – kompleqsuri davalebebis nimuSebi.

moswavlis wigni 5 Temisagan Sedgeba. teqstebis Tematika Seesabameba mos-wavleTa interesebs, TiToeul teqstSi mocemuli mTavari sakiTxi moswavlee-bisTvis gasagebi da aRqmadia, dadebiTad zemoqmedebs moswavleTa cxovrebaze.

es Temebia:

1. zafxulis ardadegebi

2. giambobT Cemze

3. Tavisufali dro

4. Cemi momavali profesia

5. samzareulo

moswavlis wigns erTvis damatebiTi sakiTxavi masala, romelic SeuZlia maswavlebels survilisamebr daukavSiros saswavlo Temebs da gaamraval-

ferovnos swavleba.

8

2. qarTulis, rogorc meore enis standarti

ქქაარრთთუულლიი,, რროოგგოორრცც მმეეოორრეე ეენნაა სსააბბააზზოო სსააფფეეხხუურრიისს სსტტაანნდდაარრტტიი

შშეესსაავვაალლიი

საბაზო საფეხურის ქართულის, როგორც მეორე ენის სტანდარტი შედგება შემდეგი ნაწილებისაგან: ა) საგნის სწავლა-სწავლების მიზნები; ბ) სტანდარტის შედეგები და შინაარსი; გ) მეთოდიკური ორიენტირები; დ) შეფასება. საბაზო საფეხურზე ქართულის, როგორც მეორე ენის შესწავლისას მოსწავლეები სახელმწიფო ენას ფუნქციურად გამოიყენებენ კომუნიკაციური მიზნებისა თუ სასწავლო საქმიანობათა განსახორციელებლად; დაეუფლებიან ენის სწავლის უნარებსაც. საბაზო საფეხურზე ღრმავდება ის საგნობრივი ცოდნა და უნარ-ჩვევები, რომლებიც მოსწავლემ შეიძინა დაწყებით საფეხურზე. ქართულის, როგორც მეორე ენის, მთავარ გამოწვევას წარმოადგენს მოსწავლის მომზადება ისეთი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მისაღებად, როგორიცაა კონკრეტული გეზის არჩევა (აქტიურ ცხოვრებაში ჩაბმა, პროფესიული განათლების მიღება, სკოლაში სწავლის გაგრძელება). ამის გათვალისწინებით, ქართულის, როგორც მეორე ენის, საბაზო საფეხურის სტანდარტი განსაზღვრავს მოსწავლის აღჭურვას იმგვარი ცოდნით, რომელმაც ხელი უნდა შეუწყოს მას - გზა გაიკვალოს თანამედროვე ცხოვრებაში. საგნის სწავლა-სწავლებისას მოსწავლე ჩართული იქნება აქტივობებში, რომლებიც მას შეძენილი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების საშუალებას მისცემს. აა)) სსააგგნნიისს სსწწაავვლლაა--სსწწაავვლლეებბიისს მმიიზზნნეებბიი

ქართულის, როგორც მეორე ენის, სწავლა-სწავლება მიზნად ისახავს:

მოსწავლეს განუვითაროს ქართულ ენაზე წარმატებული კომუნიკაციის უნარი; მოსწავლეს განუვითაროს ქართული ენის მიზნობრივად და ფუნქციურად გამოყენების უნარი

სხვადასხვა სოციალურ კონტექსტში; მოსწავლეს განუვითაროს სხვა კულტურათა დაფასებისა და პატივისცემის უნარი; ხელი შეუწყოს სამოქალაქო საზოგადოებაში მოსწავლის სრულფასოვან ინტეგრირებას; მოსწავლეს განუვითაროს ენის დამოუკიდებლად სწავლის უნარი.

ამ მიზნებზე მიმართული მუშაობით საგანი „ქართული, როგორც მეორე ენა“ თავის წვლილს შეიტანს ეროვნული სასწავლო გეგმის მისიითა და მიზნებით გათვალისწინებული უნარებისა თუ ღირებულებების განვითარება-ჩამოყალიბებაში.

9

ბბ)) სსტტაანნდდაარრტტიისს შშეედდეეგგეებბიი დდაა შშიინნაააარრსსიი სტანდარტის შედეგები საგნის ცნებებზე დაფუძნებით განსაზღვრავს მიზნობრივ ორიენტირებს და პასუხობს შეკითხვას: რა უნდა შეეძლოს საბაზო საფეხურის მოსწავლეს ქართულის, როგორც მეორე ენის ლიტერატურის ფარგლებში.

სსტტაანნდდაარრტტიისს შშეედდეეგგეებბიი ჯჯგგუუფფდდეებბაა სსაამმ მმიიმმაარრთთუულლეებბაადდ:: კკოომმუუნნიიკკააცციიაა -- გულისხმობს საკომუნიკაციო უნარების განვითარების ხელშესაწყობად საჭირო და აუცილებელი სტრატეგიების დაუფლებას და კონკრეტული საკომუნიკაციო ამოცანების გადასაჭრელად მათ მიზნობრივ გამოყენებას; ზეპირი თუ წერილობითი ტექსტის გაგებასა და გაანალიზებას როგორც შინაარსის, ისე მისი სტრუქტურული და ენობრივი მახასიათებლების მიხედვით; მონაწილეობას მრავალფეროვან საკომუნიკაციო სიტუაციებში და ენობრივი მარაგის უფრო თავისუფლად გამოყენებას როგორც სიმულაციური, ისე რეალური კომუნიკაციის დროს; პიროვნული და შემოქმედებითი დამოკიდებულების გამოვლენას. სსოოცციიოოკკუულლტტუურრაა დდაა კკუულლტტუურრაა -- გულისხმობს განსხვავებული ენობრივ-კულტურული თვითმყოფადობის დაფასებასა და პატივისცემას; ზეპირი და წერილობითი ტექსტის გაანალიზებას, არა მხოლოდ ინტერკულტურული თვალსაზრისით, არამედ განსხვავებულ კულტურულ თუ სოციოკულტურულ კონტექსტებში ზეპირ და წერილობით ინტერაქციას; ცხოვრების განსხვავებული წესების, ტრადიციების, ღირებულებების აღმოჩენასა და გაგებას; საკუთარ კულტურულ გამოცდილებასა თუ გარემოსთან პარალელების გავლებას. სსწწაავვლლიისს სსწწაავვლლაა -- გულისხმობს სასწავლო საქმიანობის დამოუკიდებლად წარმართვასა და სწავლა-სწავლების პროცესში აქტიურ მონაწილეობას (სწავლის პროცესის დაგეგმვას, შეფასებასა და მონიტორინგს; სასწავლო მიზნებისა და ამოცანების გააზრებას; შედეგების დამოუკიდებლად შეფასებას; გარკვეულ საკითხებთან დაკავშირებით პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღებას; სხვებთან თანამშრომლობის პროცესში კონსტრუქციული დამოკიდებულებების გამოვლენას; რესურსების ეფექტურად მართვას; იმ ფაქტორებისა და მიზეზების გაცნობიერებას, რომლებიც აფერხებს ან, პირიქით, ხელს უწყობს სასწავლო პროცესის მსვლელობას და სხვა).

სსტტაანნდდაარრტტიისს შშიინნაააარრსსიი განსაზღვრავს, რა უნდა იცოდეს მოსწავლემ. შინაარსი აღიწერება სავალდებულო ცნებების, თემატური ბლოკებისა და საგნობრივი საკითხების სახით. სსტტაანნდდაარრტტიისს შშეედდეეგგეებბიისს იინნდდეექქსსეებბიისს გგაანნმმაარრტტეებბაა საბაზო საფეხურზე სტანდარტში გაწერილ თითოეულ შედეგს წინ უძღვის ინდექსი, რომელიც მიუთითებს საგანს, სწავლების ეტაპსა და სტანდარტის შედეგის ნომერს; მაგ., ქქ..მმ..სსააბბ.. 11.. „„ქქ..მმ..““ - მიუთითებს საგანს „ქართული, როგორც მეორე ენა“; „„სსააბბ..-- მიუთითებს საბაზო საფეხურის სტანდარტს; „„11““-- მიუთითებს სტანდარტის შედეგის ნომერს.

10

ქქაარრთთუულლიისს,, რროოგგოორრცც მმეეოორრეე ეენნიისს სსტტაანნდდაარრტტიისს შშეედდეეგგეებბიი ((VVIIII--IIXX კკლლაასსეებბიი))

მმიიმმაარრთთუულლეებბაა:: კკოომმუუნნიიკკააცციიაა ცცნნეებბეებბიი

შშეედდეეგგეებბიისს იინნდდეექქსსიი

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

ქქ..მმ..სსააბბ..11.. სათანადო სტრატეგიების შერჩევითა და გამოყენებით, ნაცნობ თემასა თუ საკითხზე სხვადასხვა ტიპის მოსასმენი და/ან წასაკითხი ტექსტის გაგება/გააზრება და ტექსტის ინფორმაციაზე დაყრდნობით დასკვნების გამოტანა;

ტექსტი, ტექსტის ტიპები; ტექსტის ჟანრები მეტყველების ფუნქციური ტიპები სტრატეგიები სამეტყველო აქტები ენობრივი საკითხები: მორფოლოგია, სინტაქსი, მართლწერისა და პუნქტუაციის საკითხები, ლექსიკა

ქქ..მმ..სსააბბ..22.. სათანადო სტრატეგიების შერჩევითა და გამოყენებით სხვადასხვა ტიპის ტექსტის ზეპირად ან წერილობით შექმნა კონკრეტული საყრდენების მიხედვით;

ქქ..მმ..სსააბბ..33.. სათანადო სტრატეგიების შერჩევითა და გამოყენებით, ნაცნობ თემებზე, აქტუალურ საკითხებსა თუ პრობლემებზე საუბარი, დიალოგის წარმართვა ან სხვების საუბარში ჩართვა;

ქქ..მმ..სსააბბ..44.. საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით ტექსტის შეფასება, საკუთარი დამოკიდებულების ზეპირად და/ან წერილობით გამოხატვა და ახსნა-დასაბუთება;

ქქ..მმ..სსააბბ..55.. ნასწავლი ენობრივი საშუალებებისა და სტრუქტურული ელემენტების ამოცნობა და მათი ფუნქციური გამოყენება;

ქქ..მმ..სსააბბ..66.. ტექსტების შედგენა-გადმოცემის დროს შემოქმედებითი უნარ-ჩვევების გამოვლენა.

მმიიმმაარრთთუულლეებბაა:: სსოოცციიოოკკუულლტტუურრაა დდაა კკუულლტტუურრაა

მოსწავლემ უნდა შეძლოს: ქქ..მმ..სსააბბ..77.. სოციოკულტურული თვალსაზრისით კონკრეტული ინფორმაციის

ან მთლიანი ტექსტის გაანალიზება;

ქქ..მმ..სსააბბ..88.. განსხვავებული კულტურული ნორმებისა და ღირებულებების გაგება-გააზრება და კულტურული მრავალფეროვნების მიმართ პოზიტიური დამოკიდებულების გამოვლენა;

ქქ..მმ..სსააბბ..99.. 1. განსხვავებულ კულტურულ კონტექსტებში ინტერპერსონალური უნარების გამოვლენა, თავისუფლად ორიენტირება.

მმიიმმაარრთთუულლეებბაა:: სსწწაავვლლიისს სსწწაავვლლაა

მოსწავლემ უნდა შეძლოს: ქქ..მმ..სსააბბ..1100.. სასწავლო საქმიანობის მართვის უნარ-ჩვევების გამოვლენა

(დაგეგმვა, განხორციელება და მონიტორინგი);

ქქ..მმ..სსააბბ..1111.. სხვებთან თანამშრომლობა და ამ პროცესში კონსტრუქციული დამოკიდებულებების გამოვლენა;

ქქ..მმ..სსააბბ..1122.. სათანადო სტრატეგიებისა და საგანმანათლებლო რესურსების (ბეჭდვითი და მულტიმედია რესურსების, ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების) გააზრებულად გამოყენება.

11

შშიინნაააარრსსიი ცცნნეებბეებბიი დდაა სსააკკიითთხხეებბიი ტტეექქსსტტიი ტტიიპპეებბიი -- მხატვრული, არამხატვრული ჟჟაანნრრეებბიი მხატვრული ლიტერატურა: პროზაული და პოეტური ნაწარმოებები - ლექსები; ადაპტირებული

მოთხრობები, იგავ-არაკები, მითები და ლეგენდები; არამხატვრული ლიტერატურა: ა) პრაგმატული ტექსტები - ტელეპროგრამა, რეკლამა, აფიშა,

ანონსი, ანოტაცია, გამოხმაურება ბ) საქმიანი ქაღალდები - განცხადება, სამოტივაციო წერილი, რეზიუმე (CV); გ) კორესპონდენცია - პირადი და მარტივი ოფიციალური წერილები, ინტერვიუ; დ) საინფორმაციო და შემეცნებითი ტექსტები - სტატიები წიგნებიდან, ჟურნალებიდან და გაზეთებიდან; ე) ბიოგრაფიული ტექსტები - ავტობიოგრაფია, ბიოგრაფია, ბიოგრაფიული ცნობარი/პორტრეტები, დღიური, მოგონება;

მედია/მულტიმედია ტექსტები: მხატვრული და დოკუმენტური ფილმები, სპექტაკლები; გასართობ-შემეცნებითი გადაცემები; სტატიები ვებგვერდიდან, ვებპორტალიდან; საპროგრამო თემატიკაზე მორგებული აუდიო–ვიდეო სასწავლო რესურსები;

სასწავლო მიზნებით შედგენილი (დიდაქტიზებული) ტექსტები: თემატური დიალოგები, თხრობითი ან აღწერითი ტექსტები; კითხვარები, მინიკვლევები, ანგარიშები.

მმეეტტყყვვეელლეებბიისს ფფუუნნქქცციიუურრიი ტტიიპპეებბიი:: თხრობა აღწერა მსჯელობა

სსტტრრაატტეეგგიიეებბიი მოსმენის/კითხვის წინარე სტრატეგიები - ვარაუდების გამოთქმა; ცოდნის მობილიზება (წინარე

ცოდნის გააქტიურება); მოსმენის სტრატეგიები -- გაუგებარ მონაკვეთებთან მიბრუნება; დამაზუსტებელი კითხვების

დასმა; ინფორმაციის დაჯგუფება; კითხვის სტრატეგიები - გაცნობითი კითხვა: დაკვირვება ტექსტის აგებულებაზე, სათაურზე,

აბზაცებზე, ილუსტრაციებზე, წარწერებზე, გამოყოფილ სიტყვებზე და ა.შ.; შესწავლითი კითხვა: გაუგებარ მონაკვეთებთან მიბრუნება; შეკითხვების დასმა; ინფორმაციის დაჯგუფება; ძიებითი კითხვა კონკრეტული ამოცანების გადაჭრის მიზნით;

ლაპარაკის სტრატეგიები - ცოდნის მობილიზება, საჭირო რესურსების წინასწარ მომზადება; რეპეტიცია; გაუგებრობის შემთხვევაში განმარტების თხოვნა, შეკითხვების დასმა; საკომპენსაციო საშუალებების (არავერბალური ენა, პერიფრაზირება, სიტყვიერი განმარტება...) გამოყენება; მხედველობითი კონტაქტის დამყარება;

წერის წინარე სტრატეგიები - მიზნისა და ადრესატის განსაზღვრა; იდეებისა და ცოდნის მობილიზება; აუცილებელი რესურსების (ფოტოილუსტრაცია, სქემები და დიაგრამები და ა.შ.) თავმოყრა;

წერის სტრატეგიები - გეგმის შედგენა; პირველადი ვარიანტის შედგენა; პირველი ვერსიის გაუმჯობესება; ნაწერის გაფორმება და წარდგენა;

სტრატეგიები ლექსიკისა და გრამატიკის შესასწავლად - ენათშორისი პარალელების გავლება; დედუქცია, ინდუქცია, დამახსოვრების ხერხების გამოყენება; კონტექსტის, გამოცდილების ან ლექსიკონის დახმარებით უცხო სიტყვათა მნიშვნელობების დაზუსტება;

12

მეტაკოგნიტური სტრატეგიები - აქტივობის/დავალების ღირებულების განჭვრეტა, მეტაკოგნიტური პაუზა: სასწავლო აქტივობაში გამოყენებული სტრატეგიების გახსენება, გაანალიზება და შეფასება მიზანშეწონილობისა და ეფექტიანობის თვალსაზრისით. სწავლის პროცესზე დაფიქრება-რეფლექსია, ხელშემწყობი და შემაფერხებელი პირობების გაცნობიერება და წინსვლის ხელშეწყობა.

სსაამმეეტტყყვვეელლოო ააქქტტეებბიი::

ინტერაქცია სოციალურ რიტუალებში (კომუნიკაციის დაწყება/დასრულება, თავაზიანობის

გამოხატვა, დახმარების თხოვნა, დაპატიჟება, შეხვედრის დანიშვნა, წახალისება/შექება); ინტერაქცია ინფორმაციის მოსაპოვებლად (პირადი და სხვისი მონაცემების გაცვლა;

ადამიანის/ცხოველის/გარემოს, საქმიანობის აღწერა/დახასიათება; საჭიროებების / მოთხოვნილებების / სურვილების გაზიარება (თავისუფალი დრო, საქმიანობა, გეგმები/განზრახვა, მგზავრობა/მოგზაურობა და ა.შ.);

ინტერაქცია გრძნობა/ემოციისა და შეხედულებების/დამოკიდებულებების შესახებ (დადებითი და უარყოფითი გრძნობებისა და ემოციების, შთაბეჭდილების, შეფასების, პოზიციის გამოხატვა: კმაყოფილება / უკმაყოფილება, სინანული, გაკვირვება, ეჭვი, ვარაუდი, ინტერესი / ინდიფერენტულობა...);

ინტერაქცია დროისა და სივრცის შესახებ (დროში ლოკალიზება, მოქმედების ქრონოლოგია, სიხშირე და ხანგრძლივობა, თანადროულობა; ადგილმდებარეობისა და მიმართულების მითითება / განსაზღვრა: დანიშნულების ადგილი, მარშრუტი...).

ეენნოობბრრიივვიი სსააკკიითთხხეებბიი::

მორფოლოგია: არსებითი სახელი; ბრუნვები და ბრუნვათა ფუნქციები; ნაცვალსახელის ჯგუფები და მათი ფუნქციები; ზედსართავი და რიცხვითი სახელები; პირთა კომბინაციები სხვადასხვა ტიპის ზმნებში (სუბიექტური და ობიექტური პირების გამოხატვა); ზმნის აქტიური და პასიური ფორმები; სასურველი და სავარაუდო მოქმედების გამოხატვა (II კავშირებითი / ხოლმეობითი); აუცილებლად შესასრულებელი და აკრძალული მოქმედების გამოხატვა (წართქმითი და უკუთქმითი ბრძანებითი); შესრულებელი მოქმედების გამოხატვა წარსულში (ფორმა და შინაარსი - ერთგზისი და მრავალგზისი მოქმედება, შესრულებული მოქმედების პროცესი და შედეგი, უნახავი მოქმედების გამოხატვა - I თურმეობითი); ასპექტის წარმოება; თავისებური ზმნები; საწყისი და მიმღეობა და მათი ფუნქციები; სახელთა წარმოქმნა; ფორმაუცვლელი სიტყვები და მათი ფუნქციები (ზმნიზედა, თანდებული, კავშირი და ნაწილაკი);

სინტაქსი: წინადადება მოდალობის მიხედვით - თხრობითი, კითხვითი, ძახილისა და ბრძანებითი წინადადებები; რთული სინტაქსური კონსტრუქციები (კავშირიანი და უკავშირო შეერთება რთულ ქვეწყობილ წინადადებაში); აქტიური და პასიური კონსტრუქციები; ქვემდებარის ადგილი და ბრუნვა აქტიური და პასიური ზმნის კონსტრუქციაში; მსაზღვრელ-საზღვრული; პირობისა და შედეგის გამოხატვა და შესაბამისი სინტაქსური კონსტრუქციები (რა შემთხვევაში? რა პირობებში?);

მართლწერისა და პუნქტუაციის საკითხები: რიცხვითი სახელების მართლწერა (რთული რიცხვითი სახელები, რიგობითი რიცხვითი სახელების გამოხატვა არაბული და რომაული ციფრებით); ნაცვალსახელები და მათთან დაკავშირებული მართლწერის საკითხები (მისი/თავისი; ჩემს მეგობარს, შენს ქალაქში; თავისი/თავიანთი; რიცხვსა და ბრუნვაში შეთანხმების საკითხები; რთული სიტყვების (კომპოზიტების) მართლწერის საკითხები; სხვათა

13

სიტყვის ნაწილაკების მართლწერის საკითხები; სასვენი ნიშნების ხმარება პირდაპირ და ირიბ ნათქვამში, განკერძოებულ სიტყვებთან და გამოთქმებთან);

ლექსიკა: სინონიმი, ანტონიმი; კომპოზიტი; დანართი, ჩართული.

ძძიირრიითთაადდიი თთეემმაატტუურრიი ბბლლოოკკეებბიი დდაა სსაასსწწაავვლლოო თთეემმეებბიი საბაზო საფეხურის სტანდარტით განსაზღვრული შედეგები და ცნებები უნდა დამუშავდეს მოსწავლისთვის ნაცნობ კონტექსტებში. ეს კონტექსტები სავალდებულო თემების სახითაა განსაზღვრული და თავმოყრილია თემატურ ბლოკებში იმ ძირითად შინაარსობრივ საკითხებთან ერთად, რომლებიც ითვალისწინებს მოსწავლის ასაკობრივ ინტერესებსა და მოთხოვნებს და შეესაბამება ენობრივი ცოდნის მოცემულ დონეს. თთეემმაატტუურრიი ბბლლოოკკეებბიი

I. მე და სამყარო:

1. ყყვვეელლააფფეერრიი ჩჩეემმ შშეესსაახხეებბ (მონაცემები, უახლოესი გარემო, ყოველდღიური ყოფითი საქმიანობა,

ჯანმრთელობა, თავისუფალი დრო, ჰობი, ინტერესები, უახლოესი გეგმები, მომავლის დაგეგმვა/არჩევანის გაკეთება);

2. ფფიიზზიიკკუურრიი გგაარრეემმოო (დედამიწა, მსოფლიოს გარშემო - ქვეყნები და ქალაქები; ეკოლოგია, ბუნებრივი კატასტროფები, გეოგრაფიული გარემო, მხარეები, აღმოჩენები).

II. სოციოკულტურა და კულტურა:

1. ყყოოვვეელლდდღღიიუურრიი ცცხხოოვვრრეებბაა (ეტიკეტი, სოციალური ქცევის წესები, ქცევები ყოფით სიტუაციებში, კვებითი ჩვევები, თავისუფალი დროის გატარება);

2. პპიირროოვვნნეებბაათთშშოორრიისსიი უურრთთიიეერრთთოობბეებბიი (ოჯახური ურთიერთობები, თანატოლებს / თაობებს შორის ურთიერთობები);

3. ღღიირრეებბუულლეებბეებბიი დდაა ფფაასსეეუულლოობბეებბიი (კულტურა, ტრადიციები, დღესასწაულები და ფესტივალები, ღირსშესანიშნაობები; ისტორიული პიროვნებები და მოვლენები; უმცირესობები - ეთნიკური / რელიგიური, სხვა ქვეყნები და ხალხები).

სსააფფეეხხუურრეებბრრიივვიი სსააკკვვაანნძძოო შშეეკკიითთხხვვეებბიი საკვანძო შეკითხვები სტანდარტის ცნებებსა და საკითხებს უკავშირებს სტანდარტის შედეგებს და აჩვენებს თუ რისთვის, რა მიზნით უნდა გამოიყენოს მოსწავლემ შინაარსით განსაზღვრული ცოდნა.

რა მსგავსება და განსხვავება აქვს ტექსტში ასახულ კულტურულ-სოციალურ გარემოს ჩემს

მშობლიურ კულტურულ-სოციალურ გარემოსთან? შეიცვალა თუ არა ჩემი წარმოდგენები ამ გარემოსთან მიმართებით და რატომ?

როგორ გავიგო ტექსტი? რა ენობრივ ცოდნასა და სტრატეგიებს ვიყენებ ტექსტის (ინფორმაციის) გასაგებად? საკომუნიკაციო ამოცანების გადასაჭრელად?

რამ შემიშალა ხელი ტექსტის (ინფორმაციის) გაგებაში და რატომ?

14

როგორ შემიძლია გადმოვცე ჩემი ცოდნა, გამოვხატო აზრები, ფიქრები და დამოკიდებულებები ტექსტის, თემის, პრობლემის/საკითხის მიმართ? რა ენობრივ ცოდნასა და სტრატეგიებს ვიყენებ ამისთვის?

რას ვეყრდნობი საკუთარი აზრის გამოხატვისას / ჩემი შეფასებისას? რის საფუძველზე (რატომ) გამომაქვს ესა თუ ის დასკვნა?

როგორ შემიძლია თვითგამოხატვა? არის თუ არა ჩემი აზრი/იდეა ორიგინალური და სხვებისგან განსხვავებული და რით?

როგორ დავგეგმო საკუთარი სასწავლო საქმიანობა? მიჭირს თუ არა საკუთარი სწავლის (სასწავლო საქმიანობის) დაგეგმვა?

რა გავაკეთე ან არ/ვერ გავაკეთე იმისათვის, რომ მიზნისთვის მიმეღწია? რა სტრატეგიები და საგანმანათლებლო რესურსები გამოვიყენე ამისათვის?

მოვახერხე თუ არა თანამშრომლობა სხვებთან? რამ შემიწყო ან შემიშალა ხელი? რა გავაკეთე იმისათვის, რომ შეთანხმებისათვის მიმეღწია?

გგ)) მმეეთთოოდდიიკკუურრიი ოორრიიეენნტტიირრეებბიი

საგნის სწავლა-სწავლება უნდა წარიმართოს შემდეგი პრინციპების დაცვით:

ა) სწავლა-სწავლება ხელს უნდა უწყობდეს მოსწავლეთა მოტივირებას და შინაგანი ძალების გააქტიურებას. ბ) სწავლა-სწავლება ხელს უნდა უწყობდეს ცოდნის ეტაპობრივად კონსტრუირებას წინარე ცოდნაზე დაფუძნებით. გ) სწავლა-სწავლება ხელს უნდა უწყობდეს ცოდნათა ურთიერთდაკავშირებას და ორგანიზებას. დ) სწავლა-სწავლება უნდა უზრუნველყოფდეს სწავლის სტრატეგიების დაუფლებას (სწავლის სწავლას). ე) სწავლა-სწავლება უნდა მოიცავდეს ცოდნის სამივე კატეგორიას: დეკლარატიულს, პროცედურულსა და პირობისეულს. საგნობრივი შედეგების გარდა, ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზნებიდან სწავლა-სწავლებისა და შეფასების სამიზნედ ასევე უნდა იქცეს შემდეგი გამჭოლი უნარები და ღირებულებები:

დროსა და სივრცეში ორიენტირება

თანამედროვე რეალობის სივრცულ-დროით ჭრილში გააზრება და ინტერპრეტირება;

ხედვის პერსპექტივა დროითი და სივრცული ფაქტორების გათვალისწინებით.

წიგნიერება ზეპირი და წერითი მეტყველების გზით ინფორმაციის მიღების, დამუშავების, გააზრების, სისტემაში მოყვანის, გაანალიზება-ინტერპრეტირებისა და წარდგენა-გაზიარების უნარი.

კვლევა კვლევითი ამოცანის, კვლევის პროცედურების, მონაცემების მოპოვების გზებისა და აღრიცხვის ფორმების განსაზღვრა; სათანადო რესურსების შერჩევა;

კვლევის ჩატარება, მონაცემების აღრიცხვა და სხვადასხვა ფორმით წარმოდგენა/ ორგანიზება;

მონაცემების ანალიზი, არგუმენტირებული მსჯელობის საფუძველზე დასკვნების გამოტანა; კვლევის შედეგების შეფასება;

კვლევითი სამუშაოების ჩატარების დროს ეთიკისა და უსაფრთხოების ნორმების დაცვა.

15

ეენნიისს სსწწაავვლლეებბიისს მმეეთთოოდდეებბიი სწავლების მეთოდები დიდად არის დამოკიდებული მოსწავლეთა სწავლების სტილსა და მათ ინდივიდუალურ შესაძლებლობებზე (ბუნებრივია, იმისთვის, რომ მოსწავლემ ეფექტიანად გამოიყენოს შეთავაზებული სწავლების მეთოდები, ის სწავლის ეფექტურ სტრატეგიებსაც უნდა ფლობდეს). მათი სწორად შერჩევა და გამოყენება უზრუნველყოფს სასწავლო პროცესის ეფექტურად წარმართვას და, შესაბამისად, იმ შედეგების მიღწევას, რომლებიც სტანდარტით არის განსაზღვრული. სწავლების მეთოდის შერჩევისას, მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა გაითვალისწინოს, მოსწავლეებში რა კომპეტენციის განვითარებას უწყობს ხელს ეს მეთოდი და რა არის მისი ძლიერი ან სუსტი მხარე. მეთოდის შერჩევისას ასევე უნდა დავფიქრდეთ:

დაგვეხმარება თუ არა ჩვენ მიერ შერჩეული მეთოდი დასახული შედეგის მიღწევაში; შეესაბამება თუ არა ჩვენ მიერ შერჩეული მეთოდი აქტივობას; შეესაბამება თუ არა ჩვენ მიერ შერჩეული მეთოდი მოსწავლეთა შესაძლებლობებსა და

გამოცდილებას; ტექნიკურად შესაძლებელია თუ არა მისი განხორციელება (ხელმისაწვდომია თუ არა რესურსები;

გვეყოფა თუ არა დრო, შესაძლებელია თუ არა ამ რაოდენობის მოსწავლით მეთოდის ეფექტიანად განხორციელება და ა.შ.).

ეენნიისს სსწწაავვლლეებბიისს ძძიირრიითთაადდიი პპრრიინნცციიპპეებბიი იმისათვის, რომ სწავლა-სწავლების პროცესი ეფექტურად წარიმართოს, მასწავლებელმა: კარგად უნდა შეისწავლოს თითოეული მოსწავლის ინდივიდუალური თავისებურებები

(მნიშვნელოვანია, სასწავლო პროცესში გარკვეული პერიოდულობით/სიხშირით ხდებოდეს მოსწავლეებზე ინდივიდუალური დაკვირვება და მათი სწავლის სტილის დადგენა / დიაგნოსტირება იმისათვის, რომ დაიგეგმოს ოპტიმალური სასწავლო სიტუაციები. მეორე მხრივ, მასწავლებელი აუცილებლად უნდა ეცადოს მოსწავლეთა შესაძლებლობების განვითარებასა და სწავლის სტილთა გამრავალფეროვნებას);

უნდა შეარჩიოს სწავლების მრავალფეროვანი სტრატეგიები, მეთოდები და მიდგომები, ვინაიდან არ არსებობს სწავლების თუ სწავლის ერთი უნივერსალური მეთოდი, რომელიც ყველა მოსწავლეს შეესაბამება;

მოსწავლეებს უნდა შესთავაზოს აქტივობათა და დავალებათა ასევე მრავალფეროვანი არჩევანი.

იმისათვის, რომ ავამაღლოთ მოსწავლეთა მოტივაცია, ყურადღება უნდა გავამახვილოთ მის განმაპირობებელ ფაქტორებზე, კერძოდ: მოსწავლეებს უნდა გავუღვიძოთ ცნობისმოყვარეობა შესასწავლი საკითხის/თემის, მიმართ;

გავამდიდროთ სასწავლო პროცესი მრავალფეროვანი და საინტერესო სასწავლო მასალითა და აქტივობებით, სწავლების ახალი მეთოდებითა და სტრატეგიებით.

უნდა დავარწმუნოთ ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში. სწორედ ამისთვის არის საჭირო, რომ მასწავლებელი ფლობდეს ინფორმაციას მოსწავლეების ცოდნის დონისა და უნარების შესახებ. გამოვიყენოთ სხვადასხვა სირთულისა და ტიპის დავალებები.

უნდა შევქმნათ თანამშრომლობითი ატმოსფერო. ერთი მხრივ, ეს გულისხმობს მოსწავლეთა აქტიურ ჩართვას სასწავლო პროცესში და, მეორე მხრივ, მათში კონსტრუქციული დამოკიდებულებების ჩამოყალიბებას. ამისთვის, სასურველია:

16

მასწავლებელმა მოსწავლესთან ერთად დაგეგმოს კონკრეტული აქტივობები; განსაზღვროს შესასრულებელი სამუშაოს ეტაპები; განახორციელოს ჯგუფური სამუშაოები; ჩართოს მოსწავლეები ცოდნის შეფასების ინსტრუმენტების მომზადებაში. მათთან ერთად შეიმუშაოს შეფასების კრიტერიუმები და ინდიკატორები. დაეხმაროს მოსწავლეებს სწავლის სტრატეგიების გამომუშავებაში და სხვა.

მოსწავლეებს უნდა ჩამოუყალიბოს შეცდომებისადმი კონსტრუქციული დამოკიდებულება. მათ უნდა იცოდნენ, რომ შეცდომები სწავლის საუკეთესო საშუალებაა. გახადოს ისინი მიმტევებელნი / შემწყნარებელნი როგორც საკუთარი, ისე სხვისი შეცდომების მიმართ.

მმეეტტააკკოოგგნნიიტტუურრიი უუნნაარრეებბიისს გგაანნვვიითთაარრეებბაა

სწავლის უნარების გასაუმჯობესებლად მნიშვნელოვანია ზრუნვა მეტაკოგნიციის უნარების განვითარებაზე, რისთვისაც მასწავლებელმა პერიოდულად სამი ტიპის აქტივობა უნდა ჩაატაროს. ეს აქტივობებია:

სსტტრრაატტეეგგიიეებბიისს მმოოდდეელლიირრეებბაა: მასწავლებელი მოსწავლეებთან ერთად ასრულებს დავალებას და მისი შესრულებისას „ხმამაღლა ფიქრობს“ იმაზე, თუ როგორ შეასრულოს ეს აქტივობა (მაგ., კარგად გავეცნოთ პირობას და დავაკვირდეთ, რას მოითხოვს იგი; აქვს თუ არა პირობას თანხმლები მასალა, მაგ., სურათები? ამიტომ, სანამ ტექსტს წავიკითხავთ, ხომ არ სჯობს, ჯერ სურათებს გავეცნოთ და ვნახოთ, რა ინფორმაციის შემცველია ეს სურათები? და მისთ.

წწიინნმმსსწწრრეებბიი მმეეტტააკკოოგგნნიიტტუურრიი პპააუუზზაა,, აანნუუ დდაავვაალლეებბიისს შშეესსრრუულლეებბაამმდდეე დდააფფიიქქრრეებბაა დდაა მმსსჯჯეელლოობბაა გგაადდაასსაადდგგმმეელლ ნნააბბიიჯჯეებბზზეე -- მას შემდეგ, რაც მოსწავლეები გაეცნობიან დავალების პირობას, შევასრულებინებთ მეტაკოგნიტური ხასიათის ამგვარ აქტივობას: მათ ჯგუფურად უნდა განსაზღვრონ ის გზა, რომლითაც დავალებას შეასრულებენ, სახელდობრ: დეტალურად აღწერონ დავალების შესრულების ეტაპები (რას შეასრულებენ რის შემდეგ და სხვ.), ასევე სტრატეგიები, რომლებსაც გამოიყენებენ თითოეულ ეტაპზე. ჯგუფებმა უნდა წარმოადგინონ თავიანთი ნამუშევრები და იმსჯელონ შერჩეული გზებისა თუ სტრატეგიების მიზანშეწონილობაზე.

შშეემმდდგგოომმიი მმეეტტააკკოოგგნნიიტტუურრიი პპააუუზზაა,, აანნუუ დდაავვაალლეებბიისს შშეესსრრუულლეებბიისს შშეემმდდეეგგ დდააფფიიქქრრეებბაა დდაა მმსსჯჯეელლოობბაა გგაადდაადდგგმმუულლ ნნააბბიიჯჯეებბზზეე -- მას შემდეგ, რაც მოსწავლეები შეასრულებენ კონკრეტულ დავალებას, მათ უნდა გაიხსენონ და აღწერონ განვლილი გზა: რა გააკეთეს რის შემდეგ? რა ხერხები გამოიყენეს მუშაობისას? რა გაუჭირდათ ან რა გაუადვილდათ? შესრულებული მოქმედებების აღწერის შედეგად მოსწავლეები გააცნობიერებენ იმ ფაქტს, რომ მიზნის მისაღწევად არსებობს სხვადასხვა გზა და ხერხი, რომლებზეც დავალების შესრულებამდე უნდა დაფიქრდნენ (ოპტიმალური გადაწყვეტილების მისაღებად). მეტაკოგნიტური პაუზა მოსწავლეებს განუვითარებს სწავლის უნარებს და აუმაღლებს სწავლის ქმედობაუნარიანობას.

წწლლიიუურრიი პპრროოგგრრაამმიისსაა დდაა სსაასსწწაავვლლოო თთეემმიისს ააგგეებბიისს პპრრიინნცციიპპეებბიი

სტანდარტზე დაყრდნობით იგეგმება წლიური პროგრამები, რომლებიც გვიჩვენებს სტანდარტის მოთხოვნათა რეალიზების გზებს. წლიური პროგრამა სარეკომენდაციო ხასიათისაა. სკოლას შეუძლია გამოიყენოს რეკომენდებული წლიური პროგრამა ან თავად დასახოს სტანდარტის მიღწევის გზები. წლიური პროგრამები უნდა დაიგეგმოს სასწავლო თემების საშუალებით (შედეგი არ წარმოადგენს დამოუკიდებელ სასწავლო ერთეულს - თემას).

17

სსაასსწწაავვლლოო თთეემმაა იიგგეეგგმმეებბაა შშეემმდდეეგგიი კკოომმპპოონნეენნტტეებბიისს გგაამმოოყყეენნეებბიითთ::

სსაასსწწაავვლლოო თთეემმაა

სასწავლო თემა წარმოადგენს ფუნქციურ კონტექსტს, რომელიც სტანდარტის შედეგების, ცნებებისა თუ კონკრეტული საკითხების ინტეგრირებულად და ურთიერთდაკავშირებულად სწავლების საშუალებას იძლევა. თითოეული თემის ფარგლებში, შეძლებისდაგვარად, უნდა დამუშავდეს სტანდარტის ყველა შედეგი.

ცცნნეებბეებბიი,, ტტეექქსსტტეებბიი,, სსააკკიითთხხეებბიი

ტექსტებისა და საკითხების მეშვეობით მოსწავლე გაიაზრებს ცნების შინაარსს, ამუშავებს საკვანძო შეკითხვებს, ასრულებს კომპლექსურ დავალებებს.

სსააკკვვაანნძძოო შშეეკკიითთხხვვეებბიი

თემატური საკვანძო შეკითხვები გამომდინარეობს საფეხურებრივი საკვანძო შეკითხვებიდან და დაისმის თემის კონკრეტულ კონტექსტში. მათი ფუნქციაა: მოსწავლის წინარე ცოდნის გააქტიურება, ცნობისმოყვარეობის გაღვივება, პროვოცირება ახალი ცოდნის

შესაძენად; სასწავლო თემის შედეგზე ორიენტირებულად სწავლა-სწავლების უზრუნველყოფა; თემის სწავლა-სწავლების პროცესში შუალედური ბიჯების/ეტაპების განსაზღვრა. საკვანძო შეკითხვა

წარმოადგენს მაორგანიზებელ ელემენტს, რომელიც სასწავლო თემის ფარგლებში ასრულებს გაკვეთილ(ებ)ის მიზნის როლს.

ააქქტტიივვოობბეებბიი

მიმდინარე დავალებების ტიპების/ნიმუშების ჩამონათვალი, რომლებიც შეიძლება იყოს გამოყენებული გაგება-გააზრების პროცესების ხელშესაწყობად, ასევე ცოდნის ათვისების, განმტკიცებისა თუ შეჯამების მიზნით.

კკოომმპპლლეექქსსუურრ//პპრროოეექქტტუულლ დდაავვაალლეებბაათთაა იიდდეეეებბიისს ჩჩაამმოონნაათთვვაალლიი

კომპლექსური/პროექტული დავალებები წარმოადგენს იმგვარ აქტივობებს, რომელთა შესრულება მოითხოვს სხვადასხვა ცოდნათა ინტეგრირებულად გამოყენებას ფუნქციურ კონტექსტებში.

შშეეფფაასსეებბიისს იინნდდიიკკაატტოორრეებბიი

შეფასების ინდიკატორები სტანდარტის შედეგებიდან გამომდინარეობს და აჩვენებს, რა უნდა შეძლოს მოსწავლემ კონკრეტული თემის ფარგლებში. სხვა სიტყვებით, ინდიკატორები წარმოადგენს კონკრეტულ თემაში რეალიზებულ შედეგებს. ინდიკატორებში დაკონკრეტებულია ცოდნის ის სავალდებულო მინიმუმი, რომელსაც მოსწავლე თემის ფარგლებში უნდა დაეუფლოს. შეფასების ინდიკატორებზე დაყრდნობით ყალიბდება კრიტერიუმები შეფასების რუბრიკებისთვის.

მმკკვვიიდდრრიი წწაარრმმოოდდგგეენნეებბიი

მკვიდრი წარმოდგენები განისაზღვრება სტანდარტის შედეგებზე დაყრდნობით. ეს არის ზოგადი წარმოდგენები, რომლებიც თემის შესწავლისას უნდა ჩამოყალიბდეს მოსწავლის ხანგრძლივ მეხსიერებაში მის (მოსწავლის) წინარე წარმოდგენებზე დაყრდნობით, რათა მას თემის ფარგლებში დასახული მიზნების მიღწევა გაუადვილდეს. მკვიდრი წარმოდგენები აზროვნების საყრდენია გაგების აქტების განსახორციელებლად.

18

რროოგგოორრ ააიიგგეებბაა სსაასსწწაავვლლოო თთეემმაა??

სასწავლო თემის ასაგებად უმთავრესი ორიენტირებია სტანდარტის შედეგები. ისინი სტანდარტში სავალდებულო სახითაა განსაზღვრული. სტანდარტის ცნებებსა და შედეგებზე დაყრდნობით განისაზღვრება სსააკკვვაანნძძოო კკიითთხხვვეებბიი და შშეეფფაასსეებბიისს იინნდდიიკკაატტოორრეებბიი, შეირჩევა ტექსტები, შემუშავდება იიდდეეეებბიი შშეემმააჯჯაამმეებბეელლიი კკოომმპპლლეექქსსუურრიი დდაავვაალლეებბეებბიისსთთვვიისს.. ამის შემდეგ განისაზღვრება საგნობრივი საკითხები, რესურსები, დავალებების ტიპები/ნიმუშები. თითოეულ თემაზე მუშაობის პროცესი მოემსახურება ზოგადი მკვიდრი წარმოდგენების ჩამოყალიბებას.

ქვემოთ თემის ასაგებად გადასადგმელი ნაბიჯები წარმოდგენილია სქემატურად, ცხრილის სახით.

ცცხხრრიილლიი.. სსაასსწწაავვლლოო თთეემმიისს ააგგეებბიისს პპრროოცცეესსიი

ნაბიჯი 1. თთეემმაატტუურრიი სსააკკვვაანნძძოო შშეეკკიითთხხვვეებბიისს დდაასსმმაა ნაბიჯი 2. შშეეფფაასსეებბიისს იინნდდიიკკაატტოორრეებბიისს გგაანნსსააზზღღვვრრაა ნაბიჯი 3. თთეემმიისს ტტეექქსსტტეებბიისს შშეერრჩჩეევვაა ნაბიჯი 4. შშეემმააჯჯაამმეებბეელლიი კკოომმპპლლეექქსსუურრიი დდაავვაალლეებბეებბიისს იიდდეეეებბიისს შშეემმუუშშაავვეებბაა ნაბიჯი 5. ეენნოობბრრიივვიი დდაა სსოოცციიოოკკუულლტტუურრუულლიი სსააკკიითთხხეებბიისსაა გგაანნსსააზზღღვვრრაა ნაბიჯი 6. რრეესსუურრსსეებბიისს შშეერრჩჩეევვაა,, ააქქტტიივვოობბეებბიისსაა დდაა მმიიმმდდიინნაარრეე დდაავვაალლეებბეებბიისს გგაანნსსააზზღღვვრრაა დდაა დდააგგეეგგმმვვაა ნაბიჯი 7. მმკკვვიიდდრრიი წწაარრმმოოდდგგეენნეებბიისს გგაანნსსააზზღღვვრრაა

დდ)) შშეეფფაასსეებბაა საკლასო შეფასება უნდა შეესაბამებოდეს ეროვნული სასწავლო გეგმის პირველი კარის მე-7 თავში განსაზღვრულ შეფასების პრინციპებს, მიზნებსა და ამოცანებს. სწავლის ხარისხის გაუმჯობესების ხელშესაწყობად უპირატესობა უნდა მიენიჭოს განმავითარებელ შეფასებას, რომელიც აფასებს მოსწავლეს თავის წინარე შედეგებთან მიმართებით, ზომავს ინდივიდუალურ წინსვლას და, ამდენად, აძლევს მოსწავლეს ცოდნის ეტაპობრივი კონსტრუირების საშუალებას. მნიშვნელოვანია, მოსწავლე თავად იყოს ჩართული განმავითარებელ შეფასებაში. სწავლის პროცესის შეფასება მოსწავლეს გამოუმუშავებს დამოუკიდებლად სწავლის უნარ-ჩვევებს, დაეხმარება სწავლის სტრატეგიების ათვისებაში, საშუალებას მისცემს, გაცნობიერებულად შეუწყოს ხელი საკუთარ წინსვლასა და წარმატებას. შეფასებაში ჩართვის ძირითადი მიზანია მოსწავლის გათვითცნობიერება

19

სწავლის პროცესებში, რაც მას ამ პროცესების გააზრებულად და დამოუკიდებლად მართვას შეასწავლის.

შშეემმააჯჯაამმეებბეელლიი ((გგაანნმმაავვიითთაარრეებბეელლიი დდაა გგაანნმმსსააზზღღვვრრეელლიი)) შშეეფფაასსეებბაა შემაჯამებელი შეფასებისთვის გამოიყენება კომპლექსური, მოსწავლისთვის ნაცნობი კონტექსტის მქონე დავალებები, რომელთა შესრულება მოითხოვს სტანდარტით განსაზღვრული ცოდნისა და უნარების ინტეგრირებულად და ფუნქციურად გამოყენებას. შემაჯამებელი დავალებები ხელს უნდა უწყობდეს ეროვნული სასწავლო გეგმების საბაზო საფეხურის მისიის განხორციელებას, სახელდობრ, დინამიკური და ფუნქციური ცოდნის კონსტრუირებასა და მოსწავლის ცხოვრებისათვის მომზადებას. ამ დავალებათა შესაფასებლად გამოიყენება შეფასების რუბრიკები, ანუ კრიტერიუმების ბადე. მოსწავლეს თითოეული სასწავლო თემის დამუშავების შემდეგ ევალება შემაჯამებელი დავალების წარმოდგენა. შემაჯამებელი დავალებების მინიმალური რაოდენობა წლის განმავლობაში სავალდებულო სასწავლო თემების რაოდენობას ემთხვევა. ტტიიპპოობბრრიივვიი დდაავვაალლეებბეებბიი შშეემმააჯჯაამმეებბეელლიი შშეეფფაასსეებბიისსაათთვვიისს ქვემოთ შემოთავაზებულია ტიპობრივ დავალებათა ფართო არჩევანი. შემაჯამებელი შეფასებისათვის მასწავლებელი და/ან მოსწავლე შეარჩევს დავალების სასურველ ტიპს/ტიპებს:

კვლევითი პროექტების განხორციელება; ზეპირი ან წერილობითი ანგარიშის წარდგენა (მაგ., კვლევის მონაცემთა ანალიზი) აქტუალურ საკითხებზე დისკუსიების მოწყობა; ფილმის, ნახატის, ლიტერატურული ნაწარმოების განხილვა; შემოქმედებითი პროდუქტის შექმნა (მაგ., რეკლამა, ვიდეორგოლი, ვებგვერდი, გაზეთი...); წერილობითი ტექსტების შედგენა (დღიური, გამოხმაურება, რეპორტაჟი, გზამკვლევი...); როლურ თამაშებში მონაწილეობა (ინსცენირება; ინტერვიუს აღება, ვიქტორინის მოწყობა...).

მმოოთთხხოოვვნნეებბიი, რროომმლლეებბსსააცც უუნნდდაა ააკკმმააყყოოფფიილლეებბდდეესს გგაანნმმსსააზზღღვვრრეელლიი შშეეფფაასსეებბიისსაათთვვიისს გგაანნკკუუთთვვნნიილლიი შშეემმააჯჯაამმეებბეელლიი დდაავვაალლეებბაა

დავალების თითოეულ ტიპს უნდა ახლდეს შეფასების ზოგადი რუბრიკა; დავალების შეფასების რუბრიკა, შეფასების ინდიკატორების გარდა, უნდა ეფუძნებოდეს

ეროვნული სასწავლო გეგმის გამჭოლ უნარებსა და ღირებულებებს; ზოგადი რუბრიკა უნდა დაზუსტდეს კონკრეტული დავალების პირობისა და განვლილი მასალის

გათვალისწინებით; 10 ქულა უნდა გადანაწილდეს რუბრიკაში შემავალ კრიტერიუმებზე;

ნნიიმმუუშშიი.. შემაჯამებელი დავალება წერით მეტყველებაში

თთეემმაა - სტუმრად უცხო ქალაქში

20

დდაავვაალლეებბიისს პპიირროობბაა::

დააკვირდი სქემაზე მონიშნულ მარშრუტს და წერილობით აუხსენი შენს სტუმარს, როგორ მოვიდეს შენამდე.

ყურადღება მიაქციე!

1. რომელი გზით არის უკეთესი წამოსვლა, შენამდე ადვილად რომ მოვიდეს? 2. ურჩიე, რით ჯობია, რომ წამოვიდეს. 3. მიუთითე, როგორ მოვიდეს შენამდე. 4. შესთავაზე სხვა ვარიანტიც.

გამოიყენე!

1. გირჩევ, უნდა, შეგიძლია

2. თუ ... , მაშინ ...

სიტყვების მინიმალური რაოდენობა – 20

შეფასების კრიტერიუმები ქულები განმავითარებელი შეფასების კომენტარი

პპიირროობბაასსთთაანნ შშეესსააბბაამმიისსოობბაა

იცავს სიტყვების რაოდენობის ქვედა ზღვარს 0 - 1

იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (შეთავაზებულია გზის ორი ვარიანტი)

0 - 1

კკოომმუუნნიიკკააცციიუურრიი უუნნაარრ--ჩჩვვეევვეებბიი

სწორად არის ახსნილი პირველი გზა 0 - 1 - 2

სწორად არის ახსნილი მეორე გზა 0 – 1 – 2

ეენნოობბრრიივვიი უუნნაარრ--ჩჩვვეევვეებბიი

სწორად იყენებს ზმნის ფორმებს 0 – 1 – 2

სწორად იყენებს ნასწავლ ლექსიკას 0 - 1 - 2

ქქუულლაათთაა მმააქქსსიიმმაალლუურრიი რრააოოდდეენნოობბაა 1100

21

3. VII klasis (donis) qarTulis, rogorc meore enis wliuri programa

ქქაარრთთუულლიი,, რროოგგოორრცც მმეეოორრეე ეენნაა

სსააბბააზზოო სსააფფეეხხუურრიისს წწლლიიუურრიი პპრროოგგრრაამმეებბიი

VVIIII კკლლაასსიი

თთეემმაა:: მოგზაურობა უცხო ქვეყანაში

კავშირები თემატურ ბლოკებთან:

II.. მმეე დდაა სსაამმყყაარროო:: ა) ყველაფერი ჩემ შესახებ - პირადი მონაცემები, ჰობი, ინტერესები; ბ) ფიზიკური გარემო - ქვეყნები და ქალაქები; მხარეები

IIII.. სსოოცციიოოკკუულლტტუურრაა დდაა კკუულლტტუურრაა::

ა) ყოველდღიური ცხოვრება - ეტიკეტი, ქცევები ყოფით სიტუაციებში, კვებითი ჩვევები; ბ) პიროვნებათშორისი ურთიერთობები - ურთიერთობა უცხოელ თანატოლებთან; გ) ღირებულებები და ფასეულობები - ღირსშესანიშნაობები, დღესასწაულები, კულტურა და ტრადიციები

ტექსტები შეირჩევა და შეიქმნება თემატური მკვიდრი წარმოდგენებისა და საკვანძო შეკითხვების გათვალისწინებით.

სამეტყველო აქტები

იინნტტეერრააქქცციიაა სსოოცციიაალლუურრ რრიიტტუუაალლეებბშშიი -- კომუნიკაციის დაწყება / დასრულება, თავაზიანობის გამოხატვა, დახმარების თხოვნა, შეხვედრის დანიშვნა;

იინნტტეერრააქქცციიაა იინნფფოორრმმააცციიიისს მმოოსსააპპოოვვეებბლლაადდ -- პირადი და სხვისი მონაცემების გაცვლა; გარემოს აღწერა; გეგმები/განზრახვა, მგზავრობა/ მოგზაურობა და ა.შ.;

იინნტტეერრააქქცციიაა გგრრძძნნოობბაა//ეემმოოცციიიისსაა დდაა შშეეხხეედდუულლეებბეებბიისს// დდაამმოოკკიიდდეებბუულლეებბეებბიისს შშეესსაახხეებბ -- დადებითი და უარყოფითი გრძნობებისა და ემოციების, შთაბეჭდილების, შეფასების, პოზიციის გამოხატვა (კმაყოფილება / უკმაყოფილება, გაკვირვება, ინტერესი);

იინნტტეერრააქქცციიაა დდრროოიისსაა დდაა სსიივვრრცციისს შშეესსაახხეებბ:: დროში ლოკალიზება, მოქმედების ქრონოლოგია, სიხშირე და ხანგრძლივობა, თანადროულობა; ადგილმდებარეობისა და მიმართულების მითითება / განსაზღვრა (დანიშნულების ადგილი, მარშრუტი...).

ენობრივი საკითხები

თანდებული, ზმნისწინი;

აქტიური და პასიური კონსტრუქცია;

II კავშირებითი;

ფაქტი / ვარაუდი / სურვილი;

ქვემდებარის ადგილი და ბრუნვა აქტიური და პასიური ზმნის კონსტრუქციაში;

ნაცვალსახელები და მასთან დაკავშირებული მართლწერის საკითხები - მისი/თავისი; ჩემს მეგობარს, შენს ქალაქში; თავისი/თავიანთი;

რიცხვსა და ბრუნვაში შეთანხმება და მასთან დაკავშირებული მართლწერის საკითხები.

ცცნნეებბეებბიი სსააკკვვაანნძძოო შშეეკკიითთხხვვეებბიი

22

ტექსტის ტიპები

ბბიიოოგგრრააფფიიუულლიი:: დღიური, მოგონებები;

პპრრააგგმმაატტუულლიი:: რეკლამა, გზამკვლევი;

სსააიინნფფოორრმმააცციიოო დდაა შშეემმეეცცნნეებბიითთიი:: სტატიები წიგნებიდან, ჟურნალ-გაზეთებიდან;

ადაპტირებული მმხხაატტვვრრუულლიი ნაწარმოებები;

მმეედდიიაა//მმუულლტტიიმმეედდიიაა:: სტატიები საბავშვო ვებგვერდიდან, ვებპორტალიდან;

სსაასსწწაავვლლოო მმიიზზნნეებბიითთ შშეედდგგეენნიილლიი: თემატური დიალოგები, თხრობითი ან აღწერითი ტექსტები.

სტრატეგიები მოსმენის, კითხვის, ლაპარაკისა და წერის სტრატეგიები; სტრატეგიები ლექსიკისა და გრამატიკის შესასწავლად; მეტაკოგნიტური სტრატეგიები

რატომ მოგზაურობენ ადამიანები? რამდენად ეხმარება ადამიანს უცხო სამყაროს გაცნობა ნაცნობის / მშობლიურის უკეთ გაგებაში ან/და პირიქით?

რა მსგავსება და განსხვავება აქვს უცხო ქვეყნის კულტურულ-სოციალურ გარემოს ჩემს მშობლიურ კულტურულ-სოციალურ გარემოსთან? რითია განპირობებული განსხვავებული ფაქტორების არსებობა?

რატომ არის მნიშვნელოვანი სოციოკულტურული კონტექსტების გათვალისწინება? შეიცვალა თუ არა ჩემი წარმოდგენები და რატომ?

არგუმენტირებულად ვაყალიბებ თუ არა ჩემს პოზიციას უცხო სოციოკულტურულ კონტექსტებზე საუბრისას? რის საფუძველზე (რატომ) გამომაქვს ესა თუ ის დასკვნა?

სად, როგორ და ვისთან შემიძლია გამოვიყენო ქართული ენა მოცემული თემის ფარგლებში? რა ენობრივი ცოდნა და სტრატეგიები მეხმარება კონკრეტული საკომუნიკაციო ამოცანების გადასაჭრელად?

არის თუ არა მარტივად გასაგები და აღსაქმელი ჩემი საუბარი / ნაწერი და რატომ?

რას ვაკეთებ ან არ/ვერ ვაკეთებ იმისათვის, რომ მიზანს მივაღწიო? რა სტრატეგიებსა და საგანმანათლებლო რესურსებს ვიყენებ ამისათვის?

შშეეფფაასსეებბიისს იინნდდიიკკაატტოორრეებბიი -- მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

საუბრის თემისა და მიზნის, ძირითადი საკითხების, მისთვის საინტერესო მნიშვნელოვანი დეტალების გაგება; თანამოსაუბრეთა თვალსაზრისებისა და დამოკიდებულებების, დადებითი და უარყოფითი შეფასებების, მათი განწყობისა და ემოციების ამოცნობა ((ქქ..მმ..სსააბბ.. 11.. 55));;

მოცემული კულტურულ-სოციალური გარემოსა და უცხო კულტურისათვის დამახასიათებელი ქცევის ეტიკეტის ამოცნობა; კონკრეტული სოციალურ-კულტურული ფასეულობების მიმართ საკუთარი / სხვების დამოკიდებულებების გააანალიზება; კულტურულ თავისებურებებზე საუბრისას საკუთარი შეხედულებებისა და დამოკიდებულების ტაქტიანად გამოხატვა ((ქქ..მმ..სსააბბ.. 11.. 77.. 88.. 99));;

კონკრეტული საკითხის / დასმული პრობლემის მიმართ საკუთარი პოზიციის დასაბუთებული ახსნა -რატომ ფიქრობს ასე; არგუმენტირებული კომენტარების გაკეთება; ცალკეული ქმედებების, ფაქტებისა თუ მოვლენების შეფასება და კონკრეტული დასკვნების გამოტანა; პირადი ან სხვისი გამოცდილებიდან სათანადო მაგალითების დამოწმება საკუთარი თვალსაზრისის გასამყარებლად ((ქქ..მმ..სსააბბ.. 11.. 22.. 33.. 44.. 66));;

ზეპირი და/ან წერითი მეტყველებისას ტექსტის ფორმალური მხარის დაცვა; საკომუნიკაციო სიტუაციის შესატყვისი სტრუქტურული და სტილური მახასიათებლების შერჩევა; ნასწავლი ენობრივ-გრამატიკული საშუალებების კონტექსტის შესაბამისად გამოყენება; აზრის თანამიმდევრულად, მკაფიოდ და გასაგებად ჩამოყალიბება ((ქქ..მმ..სსააბბ.. 22.. 44.. 55.. 66));;

სასწავლო საქმიანობის დაგეგმვისას შესასრულებელი სამუშაოს თანამიმდევრობისა და მისი განხორციელების ეტაპების შედგენა; საჭირო რესურსების შექმნა და გამოყენება; დავალების შესრულებისას საკომუნიკაციო ამოცანის შესატყვისი სტრატეგიების შერჩევა და გამოყენება; შედეგებზე დაკვირვებით გამოყენებული

23

სტრატეგიების შეფასება სათანადოობისა და ეფექტიანობის თვალსაზრისით; იმ მიზეზებისა და ფაქტორების გაანალიზება, რომლებიც ხელს უშლის წინსვლაში ((ქქ..მმ..სსააბბ.. 1100.. 1111.. 1122))..

მმკკვვიიდდრრიი წწაარრმმოოდდგგეენნეებბიი::

სხვადასხვა ქვეყნის (/კულტურის) ადამიანების ცხოვრებისეულ გამოცდილებას შორის არსებობს მსგავსება-განსხვავებები;

უცხო ქვეყნის კულტურულ-სოციალურ გარემოსთან შეხება და უცხო სოციოკულტურული კონტექსტების გათვალისწინება მეხმარება ადამიანების / საკუთარი თავის უკეთ შეცნობაში; პირადი გამოცდილების გამდიდრებაში; არსებული წარმოდგენების გადაფასებაში;

მოგზაურობაზე შექმნილი ტექსტების უკეთ გასაგებად შემიძლია გამოვიყენო ტექსტის ელემენტების, ენობრივი საშუალებებისა და კითხვის სტრატეგიების ცოდნა;

ნასწავლი ლიტერატურის, ტექსტის ელემენტების, ენობრივი საშუალებებისა და სტრატეგიების ცოდნა მნიშვნელოვანია იმისათვის, რათა შევძლო კონკრეტული საკომუნიკაციო ამოცანების გადაჭრა საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში მოგზაურობისას და/ან საქართველოს შესახებ საუბრისას.

სსაამმეეტტყყვვეელლოო ააქქტტეებბიი ეენნოობბრრიივვ სსააკკიითთხხეებბთთაანნ მმიიმმაარრთთეებბიითთ::

პპრრიიოორრიიტტეეტტუულლიი სსაამმეეტტყყვვეელლოო ფფუუნნქქცციიეებბიი

ძძიირრიითთაადდიი ეენნოობბრრიივვიი კკოონნსსტტრრუუქქცციიეებბიი დდაა ფფოორრმმუულლეებბიი

ძძიირრიითთაადდიი ეენნოობბრრიივვიი სსააკკიითთხხეებბიი

11..11.. სსოოცციიაალლუურრიი უურრთთიიეერრთთოობბეებბიი:: მისალმება/დამშვიდობება, მოკითხვა, საკუთარი თავის / სხვისი წარდგენა, მილოცვა, თხოვნა, ნებართვის აღება, შეთავაზება, დაპატიჟება, შეხვედრის დანიშვნა, წახალისება/შექება, თავაზიანობის გამოხატვა, მადლობის გადახდა, მობოდიშება

საღამომდე! მომავალ შეხვედრამდე! მაპატიეთ! გაიცანით, ეს ჩემი . . . გიწვევ(თ) + ......--ზზეე//--თთაანნ//--შშიი

ფფოონნეეტტიიკკაა//მმოორრფფოოლლოოგგიიაა//სსიინნტტააქქსსიი 11.. აარრსსეებბიითთიი სსაახხეელლიი 22.. ჩჩვვეენნეებბიითთიი ნნააცცვვაალლსსაახხეელლიი::

ეს(ესენი) _ ეგ(ეგენი) _ ის(ისინი); 33.. კკიითთხხვვიითთიი ნნააცცვვაალლსსაახხეელლიი:: სადაური? საიდან? რანაირი? როდინდელი?... 44.. სსაახხეელლიისს წწაარრმმოოქქმმნნაა:: ხელობის, დანიშნულების, სადაურობის... 55..ზზმმნნაა:: რთული ზმნისწინები: გადა, გადმო... მწკრივები: მყოფადი, წყვეტილი, II კავშირებითი; წართქმითი და უკუთქმითი ბრძანებითის გამოხატვა; ქცევა: სათავისო, საარვისო, სასხვისო; 66.. ზზმმნნიიზზეედდაა:: დროის: უცებ, ჯერ, თავიდან, შემდეგ, მერე... ადგილის: აქეთ/იქით, პირას, შიგნით... 77.. მმიიმმღღეეოობბაა (წასაკითხი, დასაწერი, დასახატი, ასაშენებელი...); 88.. თთაანნდდეებბუულლიი:: ზე/ში/დან/მდე; ცალკე მდგომი:: გამო, შესახებ... 99.. კკაავვშშიირრიი:: და, ან, ხან, თუ, მაგრამ... 1100.. ნნააწწიილლააკკიი:: არ/ნუ; ...

11..22.. იინნფფოორრმმააცციიიისს გგააცცვვლლაა:: პირადი მონაცემები (ვინაობა, ასაკი, წარმომავლობა, სადაურობა, საცხოვრებელი ადგილი), ოჯახი / ნათესავები, პროფესია/ხელობა, საჭიროებები / მოთხოვნილებები /სურვილები, თავისუფალი დრო, საქმიანობა, კვებითი ჩვევები, ჯანმრთელობა, ამინდი, გეგმები / განზრახვა, მგზავრობა/მოგზაურობა, გემოვნება

ვარ + ......--დდაანნ (საქართველოდან); დავიბადე ...წლის ...-სს (მაგ., ხუთ მაისს); მინდა გავხდე/გამოვიდე...; რრიისსთთვვიისს?? რრაა მმიიზზნნიითთ?? _ად: წასაკითხაადდ, სსაანადიროდდ,, სსაამოგზაუროდდ...... მინდა/უნდა/აუცილებელია + II კავშირებითი; ვაპირებ/ვერ ვიტან წასვლას / მგზავრობას + ......--იითთ;; ბილეთი + რიისს ++ ......--ზზეე (მაგ., თბილისის მატარებელზე)

11..33.. ააღღწწეერრაა--დდაახხაასსიიაათთეებბაა:: ადამიანის გარეგნობა, ჩაცმულობა, ხასიათი, თვისებები; ცხოველის/საგნის აღწერა

...-თთაანნ შედარებით უფრო/ნაკლებად/უფრო მეტად/უფრო ნაკლებად ... ; მაცვია/აცვია + ზზეედდ.. სსაახხეელლიი ++ რრიითთ (მაგ., პატარა ჯიბით)

24

11..44.. გგრრძძნნოობბაა//ეემმოოცციიიისსაა დდაა შშეეფფაასსეებბაა//დდაამმოოკკიიდდეებბუულლეებბიისს გგაამმოოხხაატტვვაა:: დადებითი/უარყოფითი ემოციები (სახარული, კმაყოფილება, ბრაზი, სინანული, გაკვირვება, უკმაყოფილება, ეჭვი, ვარაუდი, შიში, ინტერესი, ინდიფერენტულობა), დადებითი / უარყოფითი შეფასება, შთაბეჭდილება, პოზიციის გამოხატვა

ჩემი აზრით, . . . როგორც ვფიქრობ, . . . მე მგონი,.../არა მგონია,... მეეჭვება, არ გეთანხმები. . . უკეთესად / უარესად + ზმნა

1111.. რრთთუულლიი თთაანნწწყყოობბიილლიი წწიინნაადდაადდეებბაა:: სტრუქტურა; კავშირიანი და უკავშირო შეერთება. ოორრთთოოგგრრააფფიიაა//პპუუნნქქტტუუააცციიაა 11.. მიმართვის ფორმები საკუთარ და საზოგადო სახელებთან და მასთან დაკავშირებული მართლწერის საკითხები; 22.. კომპოზიტების მართლწერა: შერწყმულად, დეფისით; 33.. სასვენი ნიშნების ხმარება პირდაპირ და ირიბ ნათქვამში; 44.. პუნქტუაცია და ინტონაცია. ლლეექქსსიიკკაა 11.. სინონიმები, ანტონიმები, ომონიმები. ტტეექქსსტტიისს ლლიინნგგვვიისსტტიიკკაა 11.. მმეეტტყყვვეელლეებბიისს ფფუუნნქქცციიუურრიი ტტიიპპეებბიი (თხრობა და მისი მახასიათებლები); 22..მმოონნოოლლოოგგიი,, დდიიაალლოოგგიი (I და II პირების მეტყველების თავისებურებები); 33.. პპიირრდდააპპიირრიი დდაა იირრიიბბიი ნნაათთქქვვაამმიი;; 44.. ტტეექქსსტტიისს კკოომმპპოოზზიიცციიაა (დასაწყისი, შუა ნაწილი, დასასრული).

11..55.. დდრროოშშიი ოორრიიეენნტტიირრეებბაა:: დროში ლოკალიზება, ქრონოლოგია, სიხშირე, თანადროულობა, ხანგრძლივობა

ორი + ...-იისს (წუთის/წლის...) განმავლობაში; აქამდე, ამ დრომდე... ორი/მთელი + ......--იითთ (საათით/ დღით...)

11..66.. სსიივვრრცცეეშშიი ოორრიიეენნტტიირრეებბაა:: ადგილ-მდებარეობის მითითება, მიმართუ-ლების განსაზღვრა (დანიშნულების ადგილი, მარშრუტი...)

გგაადდაახვალ ქუჩაზზეე, გგაადდააკვეთ ქუჩასს; ...--იისს ბოლოს/დასაწყისში/ კუთხეში..., წადი ...-მმდდეე .. .. ..

11..77.. იინნსსტტრრუუქქცციიიისს მმიიცცეემმაა:: რჩევა-დარიგება, მოთხოვნა, აკრძალვა, ნებართვის მიცემა, ვალდებულება

ააუუცციილლეებბლლოობბაა: (არ) უნდა + II კავშირებითი ნნეებბიისს დდაარრთთვვაა//რრჩჩეევვიისს მმიიცცეემმაა:: შეგიძლია (არ) + II კავშირებითი; გირჩევ (არ) + II კავშირებითი სსაასსუურრვვეელლოობბაა: იქნებ (არ) + II კავშირებითი

11..88.. ლლოოგგიიკკუურრიი კკაავვშშიირრეებბიისს გგაამმოოხხაატტვვაა:: მიზეზი, მიზანი, შედეგი, ოპოზიცია, პირობითობა

რრაატტოომმ?? რრიისს გგაამმოო?? _ ამიტომ / ამის გამო;

25

4. meTodikuri rekomendaciebi

meore enad iwodeba is ena, romelsac adamiani qronologiurad pirveli

enis Semdgom an pirveli enis paralelurad iTvisebs da eufleba. meore ena is

enaa, romelzec adamiani araformalur, yofiT garemoSi amyarebs kontaqts

amave enaze mosaubre sxva adamianebTan. rogorc wesi, meore ena figurirebs

im adamianebis cxovrebaSi, romlebic cxovroben im qveyanaSi, sadac mocemuli

ena warmoadgens mSobliur enas an misi erT-erTi mSobeli am enaze laparakobs.

ucxouri enis daufleba gansxvavdeba meore enis dauflebisagan imiT, rom meore

enis Semswavlelebs eZlevaT SesaZlebloba, rom Sesaswavli ena araformalur

garemoSi (mag., ezoSi TanatolebTan TamaSisas) gamoiyenon. ase euflebian,

magaliTad, germaniaSi mcxovrebi Turqi bavSvebi germanuls, an saqarTveloSi

mcxovrebi azerbaijanelebi qarTuls, rogorc meore enas, vinaidan maT es ena

esmiT yvelgan: quCebSi, sxvebTan TamaSisas da sxva. Sesabamisad, isini iyeneben

am enas, rogorc sakontaqto enas.

moswavleze orientirebuli swavleba

gakveTilze gadamwyvetia is faqti, rom yvelanairi aqtivoba da maT So-

ris, teqstze muSaoba moswavleze iyos orientirebuli. am mxriv Zalian

mniSvnelovania teqstze muSaobis qmedebasa da produqtze orientirebuli

formebi. teqstze muSaobis qmedebasa da produqtze orientirebul formebs

aqcenti teqstidan moswavleze da mis mier wakiTxulis gagebaze gadaaqvs.

aRniSnuli xerxi yuradRebas mxatvruli teqstis kiTxvisas moswavlis qme-

debaze amaxvilebs. es ki moswavles xels uwyobs teqstis gagebis procesSi.

qmede basa da produqtze orientirebuli meTodebi gansazRvravs moswav le Ta

kreatiuli qmedebebis or ZiriTad formas. terminiT „qmedebaze orientirebu-

li“ aRiniSneba mravalferovani ilustraciuli, musikaluri, gamomsaxvelo-

biTi reagiereba teqstze. termini „produqtze orientirebuli“ gulisxmobs

axali teqstebis Seqmnas anu „teqstebis daweras teqstebis Sesaxeb“. ganxilu-

li teqsti am SemTxvevaSi sakuTari teqstebis Seqmnis safuZvels qmnis. te-

qstze samuSaod maswavlebeli winaswar amzadebs davalebebis farTo speqtrs

(mosamzadebeli etapi) da gegmavs teqstis wakiTxvamde (teqstamdel), teqstis

wakiTxvis paralelurad mimdinare (teqstis paralelur) da teqstis wakiTxvis

Semdgom Sesasrulebel davalebebs (teqstis Semdgomi davalebebi).

gakveTilze gamoyenebuli samuSao formebi asaxaven TanamSromlobas

rogorc moswavleebsa da maswavleblebs Soris, aseve moswavleebs Soris.

ganasxvaveben swavlebis Semdeg ZiriTad socialur formebs:

• frontaluri gakveTili,

• muSaoba jgufebSi,

• muSaoba wyvilebSi,

• individualuri muSaoba.

26

imis mixedviT, Tu romeli forma gamoiyeneba gakveTilze, icvleba

maswavleblisa da moswavleebis rolebi da maTTan dakavSirebuli davalebebi.

swavlebis socialuri formebi ganapirobeben urTierTobebs, erTi mxriv,

maswavlebelsa da moswavleebs Soris da, meore mxriv, moswavleebs Soris. es

socialuri procesebi ki gavlenas axdenen meore enis aTvisebaze. empiriulad

dadgenilia, rom dadebiTi socialuri garemo efeqtiani gakveTilis sawin-

daria. am procesebis konstruqciuli gamoyeneba ki xels uwyobs enis aTvisebis

warmatebul swavlebas.

frontaluri gakveTili

frontalur muSaobaSi maswavlebelia saubris warmmarTveli da is, pirvel

yovlisa, saorientacio codnas gadascems moswavleebs. am samuSao formis

mniSvnelovani arsebiTi maxasiaTebeli maswav le belze orientirebaa da

codnis calmxrivi gadacema. fro n ta luri gakveTili gamoiyeneba, ZiriTadad,

axali masalis axsnis, mos wavleebis axal TemaSi Seyvanisa da masalis gan-

mtkicebis dros. fron taluri gakveTilis dadebiT mxares warmoadgens is,

rom SesaZlebelia:

◊ am samuSao formis sxvadasxva mizniT gamoyeneba.

◊ misi monacvleobiT gamoyeneba sxva meTodur fazebTan mimarTebaSi;

◊ informaciis mowavleebisaTvis mcire droSi miwodeba, rodesac misa-

wodebeli masala didi moculobisaa da saWiroa misi swrafad aTviseba;

◊ vizualurad saintereso masalis CvenebiT an masalis mosmeniT (Temis sa-

Tauri, suraTi, nawyveti filmidan, musika/melodia da sxv.) gakveTilis war-

marTva da sxv.

frontaluri gakveTilis uaryofiT mxares warmoadgens is, rom

◊ maswavlebelia informaciis erTaderTi wyaro da gakveTilis warm-

marTveli; yvela moqmedeba miskenaa mimarTuli da mis gareSe araferi xdeba;

◊ mxolod mcired ewyoba xeli moswavlis motivirebas;

◊ umniSvneloa meToduri, socialuri da moraluri kompetenciebis wa-

xaliseba;

◊ orientirebulia umeteswilad maswavlebelze da faqtebze.

◊ avtoritarulia da moswavleebi umeteswilad pasiurebi arian; naklebad

erTvebian sagakveTilo procesSi, ar aris gaTvaliswinebuli Semswavlelis

individualuri tipi da sxv.

didaqtikosebis didi nawili miiCnevs, rom swavlebis es forma xels uSlis

sagakveTilo procesis efeqturad warmarTvas da uaryofiT mxared asaxeleben,

upirvelesad, imas, rom am tipis gakveTili xels ar uwyobs moswavleTa

socialuri kompetenciis ganviTarebas, da rom is ar aris efeqtiani moswavleTa

azrovnebis unarebis ganviTarebis TvalsazrisiT.

27

jgufuri muSaoba

jgufuri muSaoba TanamSromlobiTi swavlebis erT-erTi formaa da

sagakveTilo procesSi moswavlis maqsimalur CarTulobas gulisxmobs. jgufSi

muSaobisas ikribeba ramdenime (rogorc wesi, samidan eqvsamde) moswavle da

Sinaarsobrivad winaswar Camoyalibebul davalebas urTierTdaxmarebiT

asrulebs. Tanamedrove gakveTili jgufuri muSaobis gareSe warmoudgenelia

da maswavleblebic aqtiurad iyeneben swavlebis am formas. jgufebSi muSaobiT

problemis erToblivad gadaWra da saboloo da saerTo miznis miRweva ufro

martivia da jgufis TiToeuli wevri pasuxs agebs rogorc sakuTar Tavze, ise

jgufis warmatebaze. jgufebSi muSaobisas moswavleebs uviTardebaT:

• jgufuri pasuxismgebloba (jgufi erToblivi muSaobiT aRwevs warma te-

bas);

• jgufis TiToeuli wevris pasuxismgebloba (TiToeul moswavles

Seaqvs wvlili mTliani jgufis warmatebisaTvis. jgufSi muSaobis dros

yoveli moswavlis CarTulobisaTvis saWiroa, maswavlebelma gamoiyenos e.

w. segmenturi meTodi, romelic maswavlebels saSualebas aZlevs, Seafasos

jgufis TiToeuli wevris wvlili da minimumamde daiyvanos aseTi SemTxvevebis

ricxvi).

jgufebSi muSaoba xels uwyobs iseTi unar-Cvevebis Camoyalibebas,

rogorebicaa: sxvisi azris mosmena da pativiscema, konfliqtis marTva,

sakuTari SesaZleblobebis sxvebTan Sedareba da maTi srulyofa. misi saswavlo

procesSi Setana SesaZlebelia iseTi davalebebis micemis dros,

• romlebSic komunikacia aris sasurveli (dialogebis gaTamaSeba, dawera

da sxv.);

• rodesac SesaZlebelia diskusiisa da inscenirebis mowyoba an romelime

sakiTxis damuSaveba (mag.: plakatis gakeTeba, kedlis gazeTis gamoSveba,

gamokiTxvis Catareba da a. S.);

• rodesac davaleba sakmaod rTulia da misi Sesrulebisas moswavleebs

uamravi SekiTxva uCndebaT (mag.: vrceli da rTuli teqstis wakiTxva da gageba)

da sxv.

jgufuri muSaobisaTvis damaxasiaTebeli dadebiTi mxareebia:

◊ moswavleebSi Tavdajerebulobis zrda;

◊ socialuri kompetenciebis ganviTareba;

◊ moswavleTa jgufSi socialuri urTierTobebis motivireba;

◊ gaubedavi moswavleebisaTvis kompleqsebis moxsna;

◊ problemebisa da amocanebis daZlevisaTvis saWiro damoukidebeli

azrovnebis motivireba;

◊ moswavleebis sakomunikacio kompetenciebis motivireba da gaumjobeseba.

jgufuri muSaobisaTvis damaxasiaTebeli uaryofiTi mxareebia:

◊ moswavleebisaTvis saWiro maRali donis socialuri kompetenciebis

arqona;

28

◊ maswavleblis mier gakveTilis dagegmvisa da momzadebisaTvis didi

drois daTmoba;

◊ jgufis wevrebis mier erTmaneTisaTvis yuradRebis sxva rameze gadatana;

◊ homogenur jgufebSi davalebebis Sesrulebisas mSobliur enaze

urTierToba;

◊ jgufSi romelime wevris dominantoba (lideroba), ramac SeiZleba

gamoiwvios sxva wevrebis masze damokidebuleba, misi azris ukritikod miReba

(an piriqiT, jgufSi susti wevris arseboba da misi „ufunqcioba“) da sxva.

wyvilebSi muSaoba

TanamSromlobiTi swavlis erT-erTi formaa mewyvilesTan erTad muSaoba.

swavlebis es forma gansakuTrebiT mosaxerxebelia calkeul monakveTebze

samuSaod. misi gamoyeneba aseve warmatebiT SeiZleba

• rTuli davalebebis Sesrulebisas, rodesac moswavleebs erTmaneTis

daxmareba SeuZliaT (mag.: mosasmeni savarjiSoebis gakeTeba; axal gramatikul

masalaze varjiSi da sxv.);

• iseTi davalebebis dros, rodesac maTi danawilebaa SesaZlebeli (mag.:

dialogebis rolebSi wakiTxva an gaTamaSeba; dialogebis dawera erToblivad

da sxv.);

• iseTi davalebebis dros, romlebic individualuri muSaobisTvis Zalian

rTulia, jgufuri muSaobisaTvis ki sakmaod iolia da Zalian cota dros

moiTxovs;

• diferencirebuli muSaobisaTvis (Zlieri exmareba susts, e. i. sustisa da

Zlieris wyvilebSi muSaoba da a. S.) da sxv. wyvilebSi muSaobis dadebiT mxareebs

miekuTvneba pirvel yovlisa is, rom

◊ gakveTilze wyvili bunebrivad erTveba komunikaciaSi;

◊ wyvili iZleva sakuTari aqtiurobis gazrdisa da warmoCenis saSualebas;

◊ mewyvileebi swavloben urTierTdaxmarebasa da urTierTTanamSromlobas;

◊ moswavleebi Tavs arideben individualur pasuxismgeblobas da amiT

saswavlo procesSi ufro aqtiurad erTvebian da sxv.

wyvilebSi muSaobis uaryofiT mxareebs warmoadgens is, rom

◊ SesaZloa, moswavleebma erTmaneTs yuradReba sxva rameze gadaataninon;

◊ mewyvileebis mier erTmaneTis Secdomebis Sesworebas SesaZloa sir-

Tuleebi mohyves;

◊ zogierTi maswavlebeli, nacvlad imisa, rom Sedegebi ganixilos, rogorc

erToblivi warmateba, calkeuli moswavlis damsaxurebis win wamowevas

Seecdeba.

individualuri muSaoba

individualuri muSaoba erT-erTi yvelaze ufro gavrcelebuli samuSao formaa da nebismieri periodis saswavlo procesis Tanamdevi momentia.

29

individualuri muSaobisaTvis damaxasiaTebelia davalebebis damouki deb-lad da individualurad Sesruleba moswavleebTan informaciebis gacvlis gareSe. skolis pirobebSi swavlebis es forma arc ise xelsayrelia, radgan maswavlebeli ver axerxebs TiToeuli moswavlis individualuri muSaobis Sefasebas, amas xels uSlis moswavleebis simravle da sagakveTilo procesis drois simcirec.

individualuri muSaoba ZiriTadad gamoiyeneba• axal masalaze varjiSisa da naswavli masalis gameorebis dros;• teqstebis detalurad damuSavebis dros;• iseTi davalebebis dros, rodesac enis Semswavlels ama Tu im sakiTxis

daswavla aqvs ganzraxuli (mag.: sityvebis, mniSvnelovani winadadebebis, leqsebis daswavla da sxv.);

• saSinao davalebebis Sesrulebis dros;• testebze muSaobis dros da sxv. individualuri muSaobis dadebiTi mxareebia:◊ garkveuli odenobiT „TviTswavla“ da „TviTganviTareba“;◊ gansxvavebuli sirTulis davalebebis ganawilebis SesaZleblobis micema

moswavleebisaTvis;◊ TiToeuli moswavlisaTvis sasurveli tempiT muSaobis SesaZleblobis

micema;◊ maswavleblisaTvis saSualebis micema, moswavleebs saTiTaod misces

rCevebi;◊ TiToeuli moswavlisagan SesaZlebeli aqtiuroba;◊ morcxvi moswavleebisaTvis SiSis moxsna, mTeli klasis winaSe pasuxis

gacemis kuTxiT;◊ saswavlo procesSi organizebisaTvis naklebi drois daTmoba da sxv.individualuri muSaobis uaryofiTi mxareebia:◊ socialur-aRmzrdelobiTi aspeqtebis nakleboba;◊ calkeuli moswavleebis SesaZlebeli izolacia;◊ konkurenciis xelSewyoba;◊ gaTvaliswinebulze meti drois saWiroeba.

proeqtebiT muSaoba

dargobriv literaturaSi proeqtirebis meTods xSirad proeqtmeTods, proeqtgakveTils, proeqtiT swavlas, proeqtiT muSaobas, proeqtze orientirebul gakveTils, proeqtirebis meTods, saswavlo proeqts an proeqtze dafuZnebul swavlebasac uwodeben. proeqtebiT muSaobas xSirad calke ar ganixilaven da mas jgufur muSaobas akuTvneben, radgan proeqtebis momzadeba, ZiriTadad, jgufebSi xorcieldeba.

proeqtiT muSaoba aris swavlebis socialuri forma, romlis daxmarebiTac◊ moswavleebs eZlevaT saSualeba, maswavlebelTan erTad erToblivi

diskusiebisa da garkveuli qmedebebis gziT gadaWran problemebi;◊ gansazRvron swavlebis Sinaarsi da gakveTilis Tema, gakveTilis mizani

da dasaxuli miznebis ganxorcielebis meTodebi;

30

◊ SeimuSaon problemebi, warmoadginon Sedegebi da Seafason Catarebuli muSaoba.

proeqtze muSaoba sami ZiriTadi fazisagan Sedgeba:• moswavleebisTvis sasurvel Temaze proeqtis dagegmva;• am gegmis realizeba da miRebuli Sedegebis prezentacia.proeqti SesaZlebelia iyos moklevadiani (mag.: ori gakveTili, erTi

kvira) da grZelvadiani (mag.: ori-sami Tve, mTeli semestri, mTeli weli). proeqtiT muSaobisas gakveTilze maswavleblebi da moswavleebi mimarTaven erToblivad formulirebul sasurvel Temas da mis dasamuSaveblad adgenen gegmas, monawileoben am gegmis SesrulebaSi da Sedegad warmoadgenen erT saerTo „produqts“.

teqstze muSaobis samfaziani modeli

teqstamdel fazaSi saWiroa, moswavleebs iseTi tipis davalebebi miewodos, romelTa daxmarebiTac maT gauioldebaT teqstisa da axali Temebis gageba. axali teqstis Setanamde sasurvelia moswavleTa daintereseba da maTi motivaciis amaRleba, rac, magaliTad, maTTvis iseT saintereso sakiTxebze saubriT an saintereso suraTisa Tu videoscenis CvenebiT aris SesaZlebeli, romlebic axal Temas ukavSirdeba (savarjiSoTa tipologia: teqstSi mocemul Tematikaze saubari, kiTxva-pasuxi, martivi diskusiis warmarTva, TemasTan dakavSirebuli suraTis aRwera an simReris mosmena da a. S.). amave fazaSi SesaZlebelia, rig SemTxvevebSi, teqstSi mocemuli axali gramatikuli struqturebis Seswavlis gasaioleblad naswavli masalis gameoreba an teqstSi axali leqsikuri erTeulebis Sexvedramde, maTze muSaoba (mag.: Sedgenili sityvebis SemTxvevaSi am sityvebis Semadgeneli martivi leqsikuri erTeulebis gameoreba winaswar momzadebuli baraTebiT, dafaze CvenebiT da a. S.). teqstamdel fazaSi gamoiyeneba rogorc Ria da naxevrad Ria, aseve daxuruli da naxevrad daxuruli tipis davalebebi. teqstis kiTxvis/mosmenis paralelur fazaSi ZiriTadad teqstis gacnobiTi kiTxva/mosmena xdeba, romlis tipur davalebas warmoadgens teqstis wakiTxva/mosmena da SekiTxva, razea teqstSi saubari. amave fazis tipur davalebas warmoadgens, magaliTad, teqstis wakiTxva/mosmena da teqstis calkeuli nawilebis dasaTaureba, an patar-patara teqstebis suraTebTan dakavSireba. teqstis pirveli wakiTxvisas/mosmenisas moswavleebi mis ZiriTad azrs igeben da teqstSi mocemuli axali informaciebis, leqsikuri Tu gramatikuli erTeulebis gasacnobad da Sesaswavlad emzadebian (teqstis detaluri gageba). amave fazaSi SesaZlebelia, moswavleebs teqstSi mxolod romelime informaciis/informaciebis amokrefa/moZebna daevaloT (savarjiSoTa tipologia: waikiTxeT/moismineT teqsti da upasuxeT kiTxvas, razea teqstSi laparaki; moZebneT teqstSi garkveuli informacia; daakavSireT teqstebi mocemul saTaurebTan; daakavSireT teqstebi mocemul suraTebTan da a. S.). am fazaSi gamoiyeneba umeteswilad daxuruli tipis davalebebi.

31

teqstze muSaobis Semdgomi faza eTmoba teqstis saSualebiT Seswavlili axali masalis gamoyenebas, rac moswavleebis mier naswavl masalaze dayrdnobiT axali teqstis producirebas ukavSirdeba. am fazaSi umeteswilad Ria da naxevrad Ria tipis davalebebi gamoiyeneba, kerZod: teqstis personaJebze saubari, teqstSi mocemuli kulturuli movlenebis sakuTar kulturasTan Sedareba.

imisaTvis, rom saswavlo procesi srulyofilad mimdinareobdes da moswavleTa Sedegebic efeqtiani iyos, saWiroa samfaziani modeli mas wav-le bels yuradRebis miRma ar darCes da saswavlo procesSi yvela detali gaiTvaliswinos, gansakuTrebiT ki moswavleTaTvis iolad xelmisawvdomi strategiebis gamoyeneba.

winaswar gansazRvruli (kiTxvis, mosmenis) miznebis misaRwevad kiTxvis strategiebi gamoiyeneba, romlebic mTel rig mizandasaxul qmedebebs gulisxmobs. kiTxvis Tu mosmenis strategiebs moswavleebi Segnebulad euflebian da damoukideblad iyeneben muSaobisas. sworad SerCeuli strategia moswavleebs exmareba:

• teqstis mizandasaxulad gageba-damuSavebaSi;• teqstis gagebasa da teqstis Sesaxeb SekiTxvebis dasmaSi;• teqstidan daskvnebis gamotanasa da miRebuli codnis Semdgom gamo-

yenebaSi da a. S.gakveTilis miznidan gamomdinare, SesaZlebelia, magaliTad, sakiTxav

teqstSi mocemuli yvela informaciis gageba an mxolod erTi patara informaciis amoReba. ucxouri enis gakveTilze dRes moswavleebi xSirad gamoiyeneben Semdeg strategiebs:

• teqstSi orientirebisaTvis saWiro strategiebi (magaliTad, teqstSi yvelafris gageba, teqstSi romelime mniSvnelovani informaciis moZiebiT an Tvalis erTi gadavlebiT kiTxva);

• teqstidan mTavari ideebis amokrefa (mag.: sakvanZo sityvebis baraTebze amowera, ZiriTadi Sinaarsis amoReba, gegmis Sedgena, grafikebis/cxrilebis Sedgena);

• teqstis ZiriTadi ideebis/mosazrebebis gverdiT miwera/sakvanZo sityvebis amowera;

• teqstSi rTulad gasagebi adgilebisaTvis damxmare saSualebebis gamoyeneba SekiTxvebis dasma, ucnobi sityvebis leqsikonSi moZebna, teqstis

danawevreba da a. S.

kiTxvis strategiebi1. kiTxvis winaswar dagegmva:• moswavleTa codnis gaaqtiureba, teqstis saTauris Sesaxeb ideebis Seg-

roveba, teqstis Sinaarsze varaudis gamoTqma da a. S.

2. teqstis zogadi/globaluri gagebis strategiebi:• Tvalis gadavlebiT teqstis wakiTxva, anu teqstis swrafad gadakiTxva;• kiTxvis procesis Semowmeba;

32

• varaudebis gadamowmeba;• teqstis gagebis sirTulis dadgena;• teqstSi eqsplicituri da implicituri informaciebis Sedareba mos wav-

le TaTvis aqamde nacnob informaciebTan da a. S.

3. teqstis damuSavebisa da gamoyenebis strategiebi:• teqstis Sesaxeb kiTxvebis dasma;• mniSvnelovani informaciebis moZieba;• sakvanZo sityvebis qveS xazis gasma;• mindorze CaniSvnebis gakeTeba;• teqstis monakveTebad dayofa;• qvesaTaurebis povna/gamoyofa;• wakiTxulis sakvanZo sityvebis daxmarebiT moyola da a. S.

4. teqstis gagebis dros wamoWrili problemebis gadasalaxavistrategiebi:• sityvebis axsna (konteqstis mixedviT, leqsikonis daxmarebiT);• teqstis Sinaarsis gagebis Semdeg laparaki ama Tu im Temaze;• sakuTar codnasa da teqstis erTi nawilis gagebaze dayrdnobiT mTli-ani teqstis gageba da am dros wamoWrili problemebis daZleva.

weris unar-Cvevaze muSaoba

weriTi kompetenciis Camoyalibebaze muSaobisas ganasxvaveben or moments: weras, rogorc mizans da weras, rogorc saSualebas miznis misaRwevad. wera, rogorc mizani – arsebobs weriTi aqtivobebi, romelTa drosac wera aris mizani. rodesac enis Semswavleli wers werils, misi moqmedebis Sedegs warmoadgens swored es werili, romlis gagzavnasac is isaxavs miznad.

weris aseTive magaliTebs warmoadgens• ucxoel megobrebTan socialuri qselis saSualebiT mimowera;• formularebis Sevseba;• safosto baraTebze mokle werilebis wera;• misaloci baraTebis wera;• saaplikacio formebis Sevseba da a. S.arsebobs uamravi weriTi aqtivoba, romelTa drosac wera warmoadgens ara

mizans, aramed romelime enobriv saSualebaze varjiSs, anu miznis miRwevis erT-erT saSualebas. magaliTad, gramatikuli savarjiSoebis werisas enis Semswavlelis mizans warmoadgens romelime konkretul gramatikul struqturaze varjiSi.

msgavsi tipis magaliTebia:• sakvanZo sityvebis CaniSvna raimes mosmenisas;• sityvebis amokrefa-dajgufeba satelefono saubrisas.weriT kompetenciaze muSaobas Tanamedrove gakveTilze erT-erTi

gadamwyveti adgili ukavia da rogorc moswavlisagan, aseve maswavleblisganac sakmaod did Zalisxmevas moiTxovs.

33

5. Tematuri matricebi

zafxulis ardadegebi

Tem

a: z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i

sa

aTeb

is s

avar

aud

o r

aod

eno

ba −

30

Tem

atu

ri

sakv

anZo

Sek

iTxv

ebi::

1)

ro

gor

at

areb

en z

afxu

lis

ar

dad

egeb

s ba

vSve

bi? s

ad i

sven

eben

? ras

saq

mian

obe

n?

2)

ro

gor

uz

iar

eben

bav

Sveb

i er

Tma

neT

s z

afxu

lis

ST

abeW

dil

ebeb

s?

3)

argu

ment

ireb

ul

ad v

ayal

ibeb

Tu

ar

a Ce

ms p

oz

icia

s u

cxo

so

cio

kul

tu

ru

l k

ont

eqst

ebz

e s

aubr

isas

? ris

sa

fu

Zvel

ze

(rat

om)

gam

oma

qvs

esa

Tu

is

das

kvna

? 4)

sa

d,

ro

gor

da

visT

an S

emiZ

lia

gam

ovi

yeno

qar

Tu

li

ena

moc

emu

li

Tem

is f

argl

ebSi

? r

a en

obr

ivi

co

dna

da

str

ateg

iebi

mex

mar

eba

konk

ret

ul

i sa

komu

nika

cio

amo

can

ebis

gad

aWr

aSi?

5)

a

ris

Tu

ar

a ma

rt

ivad

gas

ageb

i d

a aR

saqm

eli

Cemi

sau

bar

i/na

wer

i d

a r

ato

m?

6)

ras

vak

eTeb

an

ar/v

er v

akeT

eb i

misa

Tvi

s, r

om

miz

ans

miva

Rwi

o? r

a st

rat

egie

bsa

da

saga

nman

aTl

ebl

o

res

ur

sebs

viy

eneb

? T

emis

far

gl

ebS

i d

asam

uS

aveb

eli

qvec

nebe

bi //s

akiT

xebi

1.

me d

a sa

myar

o: y

vel

afer

i Ce

m Se

saxe

b (m

ona

cem

ebi,

uax

lo

esi

gar

emo

, ho

bi, i

nter

eseb

i).

2.

soc

ioku

lt

ur

a d

a ku

lt

ur

a: p

iro

vneb

aTSo

ris

i u

rT

ier

To

bebi

(ur

Tie

rT

oba

uc

xoel

Tan

ato

leb

Tan

).

same

tyv

elo

aqt

ebi

int

eraq

cia

so

cia

lu

r

rit

ual

ebS

i −−

komu

nika

cii

s d

awye

ba/

das

ru

leb

a, T

avaz

iano

bis

gamo

xat

va,

dax

mar

ebis

T

xovn

a, S

exve

dr

is d

aniS

vna;

in

ter

aqc

ia

inf

or

mac

iis

mosa

pove

blad

−−

pir

adi

da

sxvi

si

mona

cem

ebis

ga

cvl

a;

adam

iani

s/ga

rem

os

aRwe

ra;

sa

Wir

oeb

ebis

/ mo

Txo

vnil

ebeb

is/s

ur

vil

ebis

ga

zia

reb

a (T

avis

uf

ali

dr

o,

saqm

iano

ba,

gegm

ebi/

ganz

rax

va,

mgz

avr

oba

/ mo

gzau

ro

ba d

a a.

S).;

int

eraq

cia

gr

Zno

ba//e

moc

iisa

da

Sex

edu

leb

ebis

//

eno

briv

i sa

kiT

xebi

T

and

ebu

leb

is: :

--Tan

,, --S

i,, --z

e −−

gam

oye

neba

xm

ova

nfu

Zian

da

Tan

xmo

vanf

uZi

an s

ityv

ebT

an;

Tan

deb

ul

ebi: :

--dan

//--id

an,, --

mde//

amd

e..

qal

aqid

an/q

alaq

amd

e, s

of

lid

an/s

of

lam

de;

ki

Txv

iTi

sit

yveb

i:: v

isT

an?? r

asT

an?? r

aSi??

raz

e??

Zmas

Tan

, meg

oba

rT

an, s

kamT

an, t

yesT

an, v

enec

iaz

e,

xez

e, i

tal

iaSi

, qo

bul

eTSi

; r

a?? s

ad?? s

aid

an?? k

iTxv

ebis

gaa

qtiu

reb

a:: i

tal

ia,

34

dam

oki

deb

ul

ebeb

is S

esax

eb −−

dad

ebiT

i d

a u

aryo

fiT

i

grZn

obe

bisa

da

emo

cie

bis,

ST

abeW

dil

ebis

, Sef

aseb

is,

poz

icii

s g

amo

xat

va (k

mayo

fil

eba/

ukm

ayo

fil

eba,

ga

kvir

veba

, int

eres

i);

int

eraq

cia

dr

ois

a d

a si

vrc

is S

esax

eb:: d

ro

Si

lo

kal

izeb

a, m

oqm

edeb

is q

ro

nol

ogi

a, s

ixSi

re

da

xang

rZl

ivo

ba, T

anad

ro

ul

oba

; ad

gil

mdeb

areo

bisa

da

mima

rT

ul

ebis

miT

iTeb

a/ga

nsaz

Rvr

a (d

aniS

nul

ebis

ad

gil

i,

mar

Sru

ti.

..).

ital

iaSi

, it

alii

dan

; ar

sebi

Ti

saxe

lis

jg

uf

ebi::

vin

da

ra

jg

uf

is

arse

biT

i sa

xel

ebi,

su

lie

ri

da

usu

lo

ar

sebi

Ti

saxe

leb

i;

zmn

is r

icxv

i;;

geo

gr

afiu

li

saxe

leb

isag

an m

iReb

ul

i sa

dau

ro

bis

aRmn

iSvn

eli

sit

yveb

i;;

kiT

xveb

i:: r

a?? s

adau

ri??

qar

Tve

li-

qar

Tu

li,

ev

ro

pel

i mo

cek

vave

(vin

?),

ev

ro

pul

i c

ekva

(ra?

); mi

mar

Tva

da

masT

an d

akav

Sir

ebu

li

mar

Tl

wer

is

saki

Txe

bi..

T

emat

ur

i l

eqsi

ka

mogz

aur

oba

, Sem

od

go

ma, s

of

eli,

mT

a, z

Rva

, Tav

isu

fal

i d

ro

, meg

oba

ri,

ar

dad

egeb

i, a

nsam

bli,

it

alia

, qo

bul

eTi,

ve

nec

ia, b

or

jo

mi, S

avi

zR

va, v

seir

nobd

i, v

Tam

aSo

bdi,

ver

To

bod

i, v

exma

reb

od

i, v

kiT

xul

obd

i, v

kref

di,

vT

evz

aobd

i,

vcu

rav

di,

dav

rbo

di

da

a.S.

t

eqst

is t

ipeb

i d

a J

anr

ebi::

sas

wavl

o m

izni

T S

eqmn

ili

teq

steb

i, a

Rwe

riT

i T

xro

biT

i t

eqst

i; T

emat

ur

i d

ial

oge

bi,

mono

lo

gi, m

xat

vru

li

nawa

rmo

ebi;

au

dio

− v

ideo

sas

wavl

o r

esu

rsi

. mo

swav

lis

wig

ni, p

irve

li

Tav

i. z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i.

mosa

smen

i N

1 –

„dal

ila

da

lu

ka“ (

gv

9, m

osa

smen

i t

eqst

i gv

89)

mo

sasm

eni

N 2

–„m

aris

ar

dad

egeb

i“ (g

v 14

, mo

sasm

eni

teq

sti

gv 8

9)

mosa

smen

i N

3 –

„Sem

od

goma

“ (gv

22,

mo

sasm

eni

teq

sti

gv 9

0)

mosa

smen

i N

4 –

„eqs

kur

siaz

e“ (g

v 22

, mo

sasm

eni

teq

sti

gv 9

0)

„mxi

aru

li

zaf

xul

i“ −

sas

aubr

o (g

v 8)

, „d

alil

a d

a l

uka

“ − s

asau

bro

(gv

9), „

mxia

ru

li

zaf

xul

i“ (g

v 10

), -

leq

si,

„Sex

ved

ra

sko

lis

ez

oSi

“ − s

aswa

vlo

miz

niT

Seq

mnil

i d

ial

og

i (g

v 12

); „m

aris

ar

dad

egeb

i“ −

sas

aubr

o (g

v 14

), „r

a ma

le

gavi

da

zaf

xul

i“ −

mxa

tvr

ul

i t

eqst

i ni

no b

ezar

aSvi

lis

mix

edvi

T (g

v 15

), „w

eril

i me

go

bar

s“ −

sas

wavl

o m

izni

T

Seqm

nil

i mo

nol

og

i (g

v 17

); „d

Riu

ri“

− s

aswa

vlo

miz

niT

Seq

mnil

i t

eqst

i (g

v 19

); „S

exve

dr

a qu

CaSi

“ − s

aswa

vlo

miz

niT

Se

qmni

li

dia

lo

gi

(gv

20);

„sau

bar

i t

elef

oni

T“ −

sas

wavl

o m

izni

T S

eqmn

ili

dia

lo

gi (g

v 21

). sa

miz

ne

cne

bebi

d

a ma

TT

an

dak

avS

ireb

ul

i mk

vid

ri

etap

ebi

//// s

afex

ur

ebi

35

war

mod

gen

ebi

komu

nika

cia

((11,, 22

,, 33,, 44

,, 66))

• ko

muni

kac

ia

gul

isxm

obs

in

fo

rma

cii

s g

acvl

as

ind

ivid

ebs

Sor

is;

• ko

muni

kac

iis

fo

rma

sa

da

Sina

arsz

e ga

vlen

as

axd

ens

sit

uac

iur

i ma

xasi

aTeb

leb

i:

komu

nika

cii

s mi

zan

i,

komu

nika

cii

s mo

nawi

lee

bi

(ad

res

ant

i,

adr

esat

i),

komu

nika

cii

s ad

gil

i d

a d

ro

. •

war

mat

ebu

li

komu

nika

cii

sTvi

s,

auc

ileb

elia

si

tu

aciu

ri

maxa

siaT

ebl

ebis

ga

Tva

lis

wine

ba;

teq

stis

t

ipi

da

Jan

ri

((Sed

egeb

i 11,,

22,, 33

,, 44,, 55

)) •

teq

steb

i iy

of

a 2

Zir

iTad

t

ipad

: mxa

tvr

ul

da

aram

xat

vru

l t

eqst

ebad

. •

mxat

vru

li

lit

erat

ur

a mo

icav

s sx

vad

asxv

a mx

atvr

ul

Jan

rs,

ar

amxa

tvr

ul

i l

iter

atu

ra

− sx

vad

asxv

a ar

amxa

tvr

ul

J

anr

s.

• er

Ti

Jan

ris

teq

steb

s aq

vT

II et

apis

//// s

afex

ur

is S

ual

edu

ri

miz

nebi

sa

kiT

xi d

a qv

ecne

bebi

1)

saT

anad

o

str

ateg

iebi

s Se

rCe

viT

na

cno

b T

emaz

e sx

vad

asxv

a t

ipis

teq

stis

z

epir

ad/w

eril

obi

T S

eqmn

a.

2) s

auba

ri

moc

emu

li

Tem

is

Sesa

xeb.

3)

sak

uT

ar g

amo

cd

ileb

aze

day

rd

nobi

T t

eqst

is

Seqm

na, s

aku

Tar

i d

amo

kid

ebu

leb

is

gamo

xat

va.

4) t

eqst

is S

edge

na-

gad

moc

emis

dr

os

Semo

qmed

ebiT

i u

nar

-Cve

vis

gamo

vlen

a.

5) t

eqst

is s

tr

uqt

ur

a/

or

gani

zeb

a.

6) n

aswa

vli

eno

briv

i sa

Sual

ebeb

is f

unq

ciu

ri

gamo

yene

ba.

7) g

ram

atik

a:

Tan

deb

ul

ebis

: -T

an, -

Si, -

ze

− ga

moye

neba

xm

ova

nfu

Zian

da

Tan

xmo

vanf

uZi

an

sit

yveb

Tan

; T

and

ebu

leb

i: -d

an/-

idan

, -md

e/am

de.

qa

laq

idan

/qal

aqam

de,

sakv

anZo

Sek

iTxv

a //

Sek

iTxv

ebi

1) r

ogo

r a

tar

eben

z

afxu

lis

ar

dad

egeb

s ba

vSve

bi? s

ad

isve

nebe

n? r

as

saqm

iano

ben?

2)

ro

gor

uz

iar

eben

ba

vSve

bi e

rT

mane

Ts

zaf

xul

is

STab

eWd

ileb

ebs?

3)

ro

gor

mo

vemz

ado

au

dit

or

iis

wina

Se

gamo

sasv

lel

ad?

4)

ro

mel

i xe

rxe

bi

dam

exma

reb

a l

eqsi

kisa

d

a gr

amat

ikis

d

auf

leb

aSi?

5)

r

ogo

r

Seva

dgi

no

teq

sti?

6)

r

a d

amex

mar

eba

wer

is

miz

nis

miR

weva

Si?

7)

rat

om

aris

mn

iSvn

elo

vani

st

rat

egie

bis

gamo

yene

ba?

8) r

iT h

gavs

uc

xo e

na

da

kul

tu

ra

mSo

bliu

rs,

riT

komp

leq

sur

i d

aval

eba//

d

aval

ebeb

i d

aval

eba

11..

sami

zne

c

neba

:: z

epir

i ko

muni

kac

ia

komp

leq

sur

i d

aval

ebis

pi

ro

ba::

isau

bre

zaf

xul

is

ard

adeg

ebis

Ses

axeb

. na

muS

evar

Si::

im

isaT

vis,

ro

m sa

uba

ri

gagi

advi

ld

es, u

pasu

xe

kiT

xveb

s:

sad

gaa

tar

e z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i?

ra

naxe

? vis

Tan

er

Tad

iya

vi?

ras

ake

Teb

di?

ga

dmo

eci

Seni

saT

qmel

i T

anmi

mdev

ru

lad

; ga

moiy

ene

Sesa

bami

si s

ityv

ebi

da

gamo

Tqm

ebi;

Se

giZl

ia s

aubr

isas

ga

moiy

eno

zaf

xul

is

ard

adeg

ebis

ams

axve

li

naxa

ti

an f

ot

oko

laJ

i.

dav

aleb

is w

ard

gen

is S

emd

eg

isau

bre::

36

saer

To

max

asia

Teb

leb

i (e

nobr

iv-s

til

ur

i,

str

uqt

ur

ul

-o

rga

niz

aciu

li,

sxv

. ms

gavs

ebeb

i).

• t

eqst

is

Jan

ro

briv

i ma

xasi

aTeb

leb

is

co

dna

me

xmar

eba

ro

gor

c

teq

stis

ga

geba

-gaa

zr

ebaS

i,

ise

konk

ret

ul

i mi

zni

T

Sesa

bami

si J

anr

is t

eqst

ebis

Se

dge

naSi

. t

eqst

is

str

uqt

ur

a,,

or

gan

izeb

a ((S

edeg

i 11

,, 44,, 55

,, 66))

• t

eqst

is

str

uqt

ur

as

qmni

s si

tyv

ier

i (m

ag.,

saT

aur

i,

qves

aTau

ri,

ab

zac

i ,

war

wer

a)

da

aras

ityv

ier

i (m

ag.,

ilu

str

acia

, sv

eti,

sq

ema,

sas

veni

niS

nebi

, z

epir

t

eqst

Si

− in

to

nac

ia)

elem

ent

ebis

er

To

blio

ba;

• t

eqst

is

sit

yvie

ri

da

aras

ityv

ier

i el

emen

teb

is

Tav

iseb

ur

i ga

nlag

eba

qmni

s

teq

stis

st

ru

qtu

ras

; •

teq

stis

st

ru

qtu

raz

e d

akvi

rve

ba

mexm

areb

a t

eqst

is g

ageb

aSi;

•

teq

stis

st

ru

qtu

ru

li

elem

ent

ebis

c

od

na

sof

lid

an/s

of

lam

de.

ki

Txv

iTi

sit

yveb

i: v

isT

an?

ras

Tan

? raS

i? r

aze?

Zm

asT

an, m

ego

bar

Tan

, sk

amT

an, t

yesT

an,

vene

cia

ze,

xez

e, i

tal

iaSi

, qo

bul

eTSi

; ra?

sad

? sa

idan

? kiT

xveb

is

gaaq

tiu

reb

a: i

tal

ia,

ital

iaSi

, it

alii

dan

. 8)

eno

briv

-ku

lt

ur

ul

i T

viT

myo

fad

oba

-qc

evis

a d

a me

tyv

eleb

is e

tik

eti.

gans

xvav

deb

a mi

sgan

?

• ax

seni

, r

a na

bij

ebi

gad

adg

i d

aval

ebis

Se

sasr

ul

ebl

ad.

• r

a d

agex

mar

a z

afxu

lis

mo

gone

bebi

s ga

xsen

ebaS

i.

• ga

ixse

ne,

ra

eno

briv

i sa

Sual

ebeb

i d

agex

mar

a sa

ubr

is d

ro

s.

• r

a si

Znel

eebi

Seg

eqmn

a sa

ubr

is d

ro

s.

• r

ogo

r g

go

nia,

siZ

nel

e sa

bol

oo

d d

aZl

ie,

Tu

mo

mava

lSi

kv

lav

Se

iZl

eba

gan

meo

rd

es?

Sef

aseb

is k

rit

eriu

mebi

:: mo

swav

les

Su

Zlia

:: sa

Tan

ado

st

rat

egie

bis

Ser

Cevi

Ta

da

gamo

yene

biT

mo

cem

ul

Tem

aze

sau

bar

i ko

nkr

etu

li

sayr

den

ebis

mi

xed

viT

; t

eqst

is S

edge

na −

ga

dmo

cem

is d

ro

s Se

moqm

edeb

iTi

una

r-C

veve

bis

gamo

vlen

a.

aqt

ivo

bebi

:: „„m

xiar

ul

i z

afxu

li““

aq

tiv

oba

11

gakv

eTil

i d

aiwy

eba

misa

lme

biT

a d

a ga

cno

biT

, mo

swav

leT

a mo

kiT

xviT

. mas

wavl

ebl

i mo

swav

lee

bs

usv

ams

kiT

xveb

s:

sad

gaa

tar

e z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i?

ra

naxe

? vi

sTan

er

Tad

iya

vi?

ras

ake

Teb

di?

vi

sTan

er

Tad

isv

eneb

di?

r

as a

keT

ebd

i ar

dad

egeb

is d

ro

s?

daf

aze

gakr

ul

i iq

neba

il

ust

rac

iebi

sxv

adas

xva

peiz

aJiT

: zR

va, m

Ta,

md

inar

e, s

of

eli.

mas

wavl

ebel

i T

iTo

eul

i il

ust

rac

iis

qveS

wer

s im

mo

swav

lee

bis

saxe

leb

s, v

inc

am

adg

ilas

dai

sven

a. S

emd

eg

Seaj

ameb

en S

edeg

ebs,

gaa

rkv

even

, sad

isv

eneb

da

yvel

aze

met

i mo

swav

le.

37

mexm

areb

a ko

nkr

etu

li

miz

niT

Se

saba

misi

t

eqst

is

Sed

gena

Si.

int

erpr

etac

ia, , s

aku

Tar

i d

amo

kid

ebu

leb

is g

amo

xat

va

((Sed

egeb

i:: 11

,, 22,, 33

,, 44,, 55

,, 66))

• in

ter

pret

acii

s d

ro

s Se

miZl

ia g

amo

viye

no p

irad

i ga

moc

dil

eba,

na

swav

li/

nac

nobi

teq

steb

is,

cne

bebi

sa d

a sa

kiT

xebi

s c

od

na;

• pi

rad

i d

amo

kid

ebu

leb

is

gamo

xat

va m

exma

reb

a d

askv

nis

gamo

tan

aSi,

sa

kuT

ari

Tav

is u

keT

ga

geba

Si, t

eqst

is p

irad

ga

moc

dil

ebas

Tan

d

akav

Sir

ebaS

i d

a sa

Sual

ebas

ma

Zlev

s mo

vemz

ado

rea

lu

ri

cxo

vreb

isT

vis.

en

obr

iv- -k

ul

tu

ru

li

Tvi

Tmy

of

ado

ba

((Sed

egeb

i 77,,

88,,

99))

• qa

rT

ul

i en

is

Sesw

avl

isas

ga

nsxv

aveb

ul

so

cio

kul

tu

ru

l

da

kul

tu

ru

l

samy

aro

sac

aR

mova

CenT

(m

ag.,

Tav

iseb

ur

aqt

ivo

ba 22

ma

swav

leb

eli

mosw

avl

eebT

an e

rT

ad d

aaT

val

ier

ebs

saxe

lmZ

Rva

nel

os.

yu

rad

Reb

as g

aama

xvil

ebs

mis

str

uqt

ur

aze,

Tem

ebz

e. a

uxs

nis

mosw

avl

eebs

: ras

is

wavl

ian,

ra

res

ur

sebs

gam

oiy

eneb

en, r

a t

ipis

d

aval

ebeb

s Se

asr

ul

eben

da

ro

gor

Sef

asd

ebia

n.

aqt

ivo

ba 33

ga

nvl

ili

masa

lis

gax

sene

bisa

da

axal

i ma

sal

is

Sesw

avl

is m

izni

T, m

aswa

vleb

eli

mosw

avl

eebs

sT

xovs

, daa

kvir

dne

n mo

swav

lis

wig

nSi

fo

to

ebs.

ras

xe

dav

en? i

sau

bro

n, v

in r

as a

keT

ebs

zaf

xul

Si.

1.

biW

ebi

mind

or

Si f

exbu

rT

s T

amaS

obe

n.

2.

gogo

na w

igns

kiT

xul

obs

. 3.

bi

Wi

vel

osi

ped

iT s

eir

nobs

. 4.

ba

vSve

bi x

eebs

rga

ven.

5.

ba

vSve

bi n

aviT

sei

rno

ben

da

cu

rav

en.

6.

bavS

vebi

pik

nikz

e ar

ian.

7.

ba

vSve

bi t

yeSi

wav

idne

n.

mas

wavl

ebel

i mo

swav

lee

bs s

Txo

vs, m

osw

avl

is

rve

ul

Si S

easr

ul

on

sav.

N 1

− f

ot

oeb

is g

aswv

riv

d

awer

on

Sesa

bami

si w

inad

adeb

a.

1.

biW

ebi

mind

or

Si f

exbu

rT

s T

amaS

obe

n.

2.

gogo

na w

igns

kiT

xul

obs

. 3.

bi

Wi

vel

osi

ped

iT s

eir

nobs

. 4.

ba

vSve

bi x

eebs

rga

ven.

5.

ba

vSve

bi p

ikni

kze

aria

n.

„„dal

ila

da

lu

ka““

aqt

ivo

ba 11

wi

nar

e c

od

nis

gaaq

tiu

reb

is m

izni

T, m

aswa

vleb

eli

38

tr

adic

iebs

, zne

-Cve

ul

ebeb

s,

gans

xave

bul

qc

evis

we

sebs

, c

xovr

ebis

st

ils,

sa

myar

ose

ul

xed

vas)

; • g

ansx

vave

bul

i en

isa

da

kul

tu

ris

aR

moCe

na

da

saku

Tar

Tan

Se

dar

eba

mexm

areb

a sa

kuT

ari

enis

a d

a ku

lt

ur

is

uke

T

gac

nobi

ereb

aSi;

•

soc

ioku

lt

ur

ul

T

avis

ebu

reb

aTa

ga

geba

d

a ga

zia

reb

a am

did

reb

s c

od

na-

gamo

cd

ileb

as

da

xel

s u

wyo

bs

kul

tu

ru

l

Tvi

Tmy

of

ado

baT

a d

afas

ebas

.

gr

amat

ika

((Sed

egeb

i 55))

•

sit

yveb

s So

ris

az

ro

briv

i mi

mar

Teb

ebi

gram

atik

is

saSu

aleb

iT d

gind

eba.

•

gram

atik

ul

i sa

kiT

xebi

sa

da

teq

stis

en

obr

ivi

maxa

siaT

ebl

ebis

c

od

na

mniS

vnel

ova

nia

war

mat

ebu

li

komu

nika

cii

saT

vis

enis

s

wav

lis

st

rat

egie

bi

((ko

gni

tu

ri

str

ateg

iebi

)) ((S

edeg

ebi

11,, 22

,, 33,, 55

)) •

enis

swa

vlas

uke

T S

evZl

eb,

sTxo

vs m

osw

avl

eebs

daa

akvi

rd

nen

mosw

avl

is w

ignS

i mo

cem

ul

nax

ats

(gv

9), i

sau

bro

n, r

as x

edav

en, v

in

aria

n ma

sze

gamo

saxu

li?

ra

xdeb

a, r

is S

esax

eb

sau

bro

ben

bavS

vebi

? gam

oT

qvam

en v

arau

deb

s. Am

is

Semd

eg m

aswa

vleb

eli

asme

nine

bs m

osa

smen

N 1

-s.

Mmosw

avl

eebi

amo

wmeb

en T

avia

nT v

arau

deb

s.

Maswa

vleb

eli

kid

ev e

rT

xel

asm

enin

ebs

mosw

avl

eebs

mo

sasm

ens

da

sTxo

vs u

pasu

xon

kiT

xveb

ze:

6.

vi

n ar

ian

dal

ila

da

lu

ka?

7.

rat

om

uxa

ria

dal

ilas

swa

vlis

daw

yeba

? 8.

sa

d g

aat

ares

bav

Sveb

ma z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i?

9.

ra

mosw

ons

lu

kas

gans

aku

Tr

ebiT

? 10

. ro

gor

at

areb

da

dal

ila

dr

os

sof

elSi

?

Mmosw

avl

is r

veu

lSi

Sea

sru

leb

en s

avar

jiS

o N

1-s

. wi

gnSi

zep

irad

ake

Teb

en d

aval

ebas

: „t

yuil

i T

u

mar

Tal

i“. S

emd

eg k

i r

veu

lSi

asr

ul

eben

sav

. N 2

-s.

Aqt

ivo

ba 55

masw

avl

ebel

i mo

swav

lee

bs s

Txo

vs, d

aakv

ird

nen

mosw

avl

is r

veu

lSi

mo

cem

ul

dav

aleb

a N

3-s

, wa

ikiT

xon

yur

adR

ebiT

, Caw

ero

n ga

mot

ove

bul

i z

mneb

is I

pir

is f

or

mebi

.

1.

sad

iya

vi z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze?

2.

z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze

viya

vi s

oxu

mSi.

3.

r

ogo

r d

aisv

ene

soxu

mSi?

4.

so

xumS

i ka

rga

d d

avis

vene

. 5.

vi

n ga

ican

i so

xumS

i?

39

Tu

gam

ovi

yene

b s

xvad

asxv

a go

nebr

iv

xer

xs,

anu

st

rat

egie

bs;

• T

iTo

eul

sa

met

yvel

o

aqt

ivo

baz

e (m

osm

ena-

gage

baz

e,

kiT

xva-

gag

ebaz

e,

zep

ir

da

wer

iT

met

yvel

ebaz

e)

muSa

oba

mo

iTxo

vs

gans

xvav

ebu

li

xer

xebi

s, a

nu s

tr

ateg

iebi

s ga

moye

neba

s;

• am

st

rat

egie

bis

aRmo

Cena

d

a ga

moye

neba

mi

advi

leb

s sw

avl

as

da

saSu

aleb

as

maZl

evs

mk

veT

rad

ga

vau

mjo

beso

Ce

mi

miR

weve

bi.

• l

eqsi

kisa

d

a gr

amat

ikis

aT

vise

bas

miad

vil

ebs

asev

e sa

Tan

ado

st

rat

egie

bis

gamo

yene

ba.

swav

lis

pr

oc

esis

g

acno

bier

ebu

lad

mar

Tva

((m

etak

og

nic

ia))

((S

edeg

ebi::

1100,,

1111

,, 1122))

•

str

ateg

iebi

s ka

rgi

mc

od

ne,

anu

mo

swav

le-

str

ateg

i

akvi

rd

eba

swav

lis

pr

oc

ess,

ac

nobi

ereb

s im

st

rat

egie

bs

da

im

pir

obe

bs,

ro

mleb

ic

xel

s

6.

soxu

mSi

gav

ican

i Ce

mi t

ol

i go

go-

biW

ebi.

7.

r

a mo

gewo

na y

vel

aze

met

ad i

q?

8.

yvel

aze

met

ad m

ome

wo

na s

oxu

mis

bot

anik

ur

i ba

Ri.

saSi

nao

dav

aleb

a: g

amo

iyen

on

pir

vel

i pi

ris

zmn

ebi

da

daw

ero

n 6

wina

dad

eba.

mxia

ru

li

zaf

xul

i aq

tiv

oba

11 ma

swav

leb

eli

saCv

eneb

eli

da

kome

ntir

ebu

li

kiT

xvis

gam

oye

nebi

T u

kiT

xavs

mo

swav

lee

bs l

eqss

„m

xiar

ul

i z

afxu

li“

. Sem

deg

sT

xovs

kiT

xvaS

i ga

waf

ul

mo

swav

lee

bs w

aiki

Txo

n l

eqsi

xma

maR

la.

mo

swav

lee

bi m

oni

Snav

en g

auge

bar

sit

yveb

s d

a kl

asel

is a

n ma

swav

leb

lis

dax

mar

ebiT

, gai

azr

eben

si

tyv

is m

niSv

nel

oba

s. m

aswa

vleb

eli

mosw

avl

eebs

u

svam

s l

eqsi

dan

gam

omd

inar

e ki

Txv

ebs.

mo

swav

lee

bi

cd

ilo

ben

Tav

ianT

i si

tyv

ebiT

gad

mosc

en l

eqsi

s Si

naar

si, S

emd

eg r

veu

lSi

wer

en s

av. N

1-s

: daw

ere

Seni

sit

yveb

iT, s

ad d

a r

ogo

r g

aat

ares

bav

Sveb

ma

ard

adeg

ebi.

ax

ali

leq

siki

s ga

aqt

iur

ebis

miz

niT

, mo

swav

lee

bi

asr

ul

eben

sav

. N 2

-sa

da

N 3

-s.

saSi

nao

dav

aleb

a: l

eqsi

s ga

mome

tyv

eleb

iTi

kiT

xva

da

rve

ul

Si s

av. N

4.

Sex

ved

ra

sko

lis

ez

oS

i aq

tiv

oba

11 ma

swav

leb

eli

saCv

eneb

eli

da

kome

ntir

ebu

li

40

uwy

obs

mis

win

svl

as,

gez

s aZ

lev

s s

wavl

is p

ro

ces

s d

a qm

nis

wins

vlis

xel

Semw

yob

pi

ro

bebs

; •

swav

laS

i wi

nsvl

a d

amo

kid

ebu

lia

Ce

ms

str

ateg

iul

oba

ze,

d

a ar

a

Cems

T

and

ayo

lil

u

nar

ebz

e.

kiT

xvis

gam

oye

nebi

T u

kiT

xavs

mo

swav

lee

bs d

ial

ogs

„S

exve

dr

a sk

ol

is e

zo

Si“.

Semd

eg s

Txo

vs k

iTxv

aSi

gawa

fu

l m

osw

avl

eebs

, dia

lo

gi w

yvil

Si w

aiki

Txo

n.

moni

Snav

en g

auge

bar

sit

yveb

s d

a kl

asel

is a

n ma

swav

leb

lis

dax

mar

ebiT

, gai

azr

eben

sit

yvis

mn

iSvn

elo

bas.

mas

wavl

ebel

i mo

swav

lee

bs u

svam

s d

ial

og

idan

gam

omd

inar

e ki

Txv

ebs:

1.

sa

d i

yo a

rd

adeg

ebz

e ar

tu

ri?

2.

sa

d i

yo a

rd

adeg

ebz

e l

izi?

3.

sa

d m

deb

areo

bs v

enec

ia?

4.

sad

md

ebar

eobs

qo

bul

eTi?

5.

vi

sTan

er

Tad

isv

eneb

da

art

ur

i qo

bul

eTSi

? 6.

vi

sTan

er

Tad

isv

eneb

da

liz

i ve

nec

iaSi

?

mosw

avl

eebi

mo

swav

lis

rve

ul

Si a

sru

leb

en s

av.N

1-s:

wa

ikiT

xave

n ki

Txv

ebsa

da

pasu

xebs

. ec

deb

ian,

swo

rad

d

aaka

vSir

on.

mo

swav

lee

bi d

aval

ebas

asr

ul

eben

in

div

idu

alu

rad

da

Semd

eg w

yvil

ebSi

amo

wmeb

en,

swo

rad

Sea

sru

les

Tu

ar

a.

aqt

ivo

ba 22

w

akiT

xul

is a

ud

ioCa

naw

eris

gak

eTeb

a::

masw

avl

ebel

i mo

swav

lee

bs w

yvil

ebSi

aki

Txe

bs

dia

lo

gs.

(am

dr

os

komp

iut

erSi

gax

snil

ia p

ro

gr

ama

V

oice

Rec

orde

r da

keT

deb

a au

dio

Cana

wer

i).

aqt

ivo

ba:: a

ud

ioCa

naw

eri

res

ur

sebi

:: ko

mpiu

ter

i, a

dam

ianu

ri

res

ur

si.

mosw

avl

eebi

ak

eTeb

en

dia

lo

gis

Cana

wer

s.

jer

d

amo

uki

deb

lad

var

jiS

obe

n r

epl

ikeb

is w

akiT

xvaS

i,

Semd

eg x

mama

Rl

a ki

Txu

lo

ben

da

Tan

, ma

swav

leb

lis

41

dax

mar

ebiT

, ake

Teb

en a

ud

ioCa

nawe

rs

Voi

ceR

ecor

der-

is

saSu

aleb

iT.

am

aqt

ivo

bis

gamo

yene

biT

mo

swav

lee

bs

ganu

viT

ard

ebaT

: zep

irme

tyv

eleb

is u

nar

i, s

aku

Tar

i d

a sx

vis

mier

xma

maR

la

waki

Txu

lis

Sef

aseb

is u

nar

i,

xmam

aRl

a ki

Txv

isas

sxv

adas

xva

aspe

qtz

e yu

rad

Reb

is

gama

xvil

ebis

una

ri.

ma

swav

leb

eli

acno

bs m

osw

avl

eebs

Tvi

TSe

fas

ebis

/u

rT

ier

TSe

fas

ebis

ru

brik

as.

Sef

aseb

is r

ubr

ika

mosw

avl

is

saxe

li

da

gvar

i

pir

vel

ad

waki

Txu

li

meo

red

wa

kiT

xul

i bo

lo

s wa

kiT

xul

i

sit

yveb

is

gar

kvev

iT

gamo

Tqm

a

mimi

kisa

da

Jes

teb

is

gamo

yene

ba

daS

vebu

li

Sec

do

mebi

s r

aod

eno

ba

masw

avl

ebel

i mo

asme

nine

bs m

osw

avl

eebs

Can

awer

s d

a sT

xovs

Sea

fas

on

aud

ioCa

nawe

ri.

Sem

deg

ima

ve

mosw

avl

eebs

xel

axl

a ak

iTxe

bs t

eqst

s d

a mo

swav

lee

bi a

keT

eben

au

dio

Cana

wer

s. S

emd

eg i

smen

en

or

ive

Cana

wer

s d

a ak

vir

deb

ian,

ra

gau

mjo

besd

a an

ra

aris

das

axve

wi.

masw

avl

ebel

i d

aava

leb

s mo

swav

lee

bs k

las

Si n

anax

i ni

muSi

s mi

xed

viT

mo

amz

ado

n au

dio

Cana

wer

ebi

da

Seav

son

Tvi

TSe

fas

ebis

ru

brik

a.

42

aqt

ivo

ba 33

mo

swav

lee

bi m

ois

mene

n mo

sasm

en N

2-s

„zaf

xul

is

ard

adeg

ebi“

da

mosw

avl

is r

veu

lSi

Sea

sru

leb

en

sava

rj

iSo

N 2

-s −

gaa

rkv

even

raz

e ar

aa s

auba

ri

teq

stSi

. aq

tiv

oba

44

masw

avl

ebel

i mo

swav

lee

bs g

aaxs

eneb

s u

wyve

tel

is

fo

rme

bs d

a mo

swav

lee

bi, w

inar

e c

od

naz

e d

ayr

dno

biT

, Sea

vseb

en c

xril

s (m

osw

avl

is r

veu

li,

sa

v. N

3).

aqt

ivo

ba 55

ma

swav

leb

eli

mosw

avl

eebs

gaa

xsen

ebs

Tan

deb

ul

ebs:

Si

,-Tan

, -z

e, r

aTa

maT

SeZ

lo

n ma

Ti

wina

dad

ebaS

i sw

or

ad g

amo

yene

ba. m

osw

avl

eebi

akv

ird

ebia

n gr

amat

ikis

gz

amkv

lev

s (g

v 13

). ga

nixi

lav

en i

q mo

cem

ul

Sem

Txv

eveb

s. S

emd

eg r

veu

lSi

daw

eren

sav

. N

4-s

a d

a sa

v. N

6-s

. aq

tiv

oba

66

masw

avl

ebel

i mo

swav

lee

bs s

Txo

vs, d

aasa

xel

on

sit

yveb

i, r

ome

lT

ac d

aesm

is k

iTxv

a: v

in?

das

axel

ebu

l s

ityv

ebs

Camo

wer

en d

afaz

e d

a Se

mdeg

am

sit

yveb

s d

aur

Tav

en T

and

ebu

ls:

-Tan

da

gver

diT

mi

uwe

ren

Ses

abam

is s

ityv

as.

mag

. ded

a −

ded

asT

an.

am s

ityv

ebis

gam

oye

nebi

T S

ead

gene

n wi

nad

adeb

ebs.

d

eda

muz

eumS

i wa

vid

a. d

edas

Tan

er

Tad

mu

zeu

mSi

wave

di.

mer

e r

veu

lSi

Sea

sru

leb

en s

av. N

5-s

.

43

aqt

ivo

ba 77

T

and

ebu

leb

is p

raq

tik

aSi

swo

rad

gam

oye

nebi

s mi

zni

T, m

osw

avl

eebi

mo

swav

lis

rve

ul

Si a

sru

leb

en

sav.

N 7

-s, N

8-s

a d

a N

9-s

. aq

tiv

oba

88

mosw

avl

eebi

kiT

xviT

i si

tyv

ebis

swo

rad

das

mis

miz

niT

, mo

swav

lis

rve

ul

Si a

sru

leb

en s

avar

jiS

o N

10

-s.

ma

ris

ar

dad

egeb

i aq

tiv

oba

11

mosw

avl

eebi

mo

isme

nen

mosa

smen

N 2

-s, i

muSa

vebe

n wy

vil

Si d

a ga

arkv

even

, vin

sad

isv

eneb

da

zaf

xul

Si.

isau

breb

en.

nimu

Si:

- lia

, sad

gaa

tar

e z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i?

- me

zaf

xul

i bo

rj

omS

i ga

vat

are.

- r

a na

xe?

- bo

rj

omi

s pa

rki

. - v

isT

an e

rT

ad i

yavi

? - m

Sobl

ebT

an d

a Ce

ms d

a-Zm

asT

an e

rT

ad.

- ras

ake

Teb

di?

- s

axl

Tan

axl

os

tye

iyo

da

bevr

s vs

eir

nobd

iT

suf

Ta

haer

ze.

aq

tiv

oba

22

mosw

avl

eebi

aR

wer

en s

ur

aTeb

s: „t

yeSi

“, „k

oc

onT

an“

da

„tye

Si s

oko

ze“

. Se

mdeg

am

saT

aur

ebis

mix

edvi

T m

oif

iqr

eben

pat

ara

amba

vs d

a u

ambo

ben

klas

eleb

s.

44

ra

mal

e g

avid

a z

afxu

li

aqt

ivo

ba 11

ma

swav

leb

eli

saCv

eneb

eli

da

kome

ntir

ebu

li

kiT

xvis

saS

ual

ebiT

mo

swav

lee

bs a

cno

bs t

eqst

s „r

a ma

le

gavi

da

zaf

xul

i“.

yove

li

epiz

od

is

waki

Txv

amd

e mo

swav

lee

bi a

vseb

en v

arau

deb

is

cxr

ilis

pir

vel

or

mo

nac

ems,

bo

lo

mo

nac

ems

− wa

kiT

xvis

Sem

deg

; msj

elo

ben

mini

Sneb

ebz

e,

ro

mleb

sac

mia

qcie

s/ar

mia

qcie

s yu

rad

Reb

a;

epiz

od

i 11..

1.

ro

gor

fiq

ro

b, r

a mo

xdeb

a?

2.

rat

om

fiq

ro

b as

e? r

a mi

niSn

ebeb

s ey

rd

nobi

? 3.

si

namd

vil

eSi

ra

moxd

a?

epiz

od

i 22..

1.

r

ogo

r f

iqr

ob,

ra

moxd

eba?

2.

r

ato

m f

iqr

ob

ase?

ra

mini

Sneb

ebs

eyr

dno

bi?

3.

sina

mdvi

leS

i r

a mo

xda?

aq

tiv

oba

22

imis

gas

arkv

evad

, ro

go

r g

aige

s t

eqst

i, m

osw

avl

eebi

pa

suxo

ben

kiT

xveb

s:

1.

ra

ukv

ird

a sa

lo

me b

ebia

s? r

a em

oc

ia i

gr

Zno

ba

mis

sit

yveb

Si?

2.

„mT

eli

ezo

dac

arie

leb

ul

iyo

“, r

aze

amax

vil

ebs

am s

ityv

ebiT

avt

or

i yu

rad

Reb

as?

3.

Seni

az

riT

, rat

om

fiq

ro

bs b

ebia

-Svi

liS

vil

i,

ro

m z

afxu

li

mal

e ga

vid

a?

4.

Sen

ro

dis

geC

vene

ba, r

om

dr

o g

ansa

kuT

reb

iT

swr

afad

gad

is?

mosw

avl

is r

veu

lSi

asr

ul

eben

sav

. N 1

-sa

da

N 2

-s.

45

aqt

ivo

ba 33

ma

swav

leb

eli

muSa

obs

leq

sika

ze.

mo

swav

lee

bi

iniS

nave

n u

cno

b si

tyv

ebsa

da

gamo

Tqm

ebs

da

erT

mane

Tis

an

masw

avl

ebl

is d

axma

reb

iT

ganm

art

aven

. mas

wavl

ebel

i d

afaz

e we

rs

aseT

si

tyv

ebs

da

mosw

avl

eebs

sT

xovs

am

sit

yveb

is

gamo

yene

biT

Sea

dgi

non

wina

dad

ebeb

i an

aag

on

„sit

yvis

pir

amid

a“. m

uSa

obe

n er

To

bliv

ad, k

las

Si.

Se

mdeg

mo

swav

lis

rve

ul

Si a

sru

leb

en s

av. 3

-s.

aqt

ivo

ba 44

-d

an, -

idan

, -md

e, -a

mde

Tan

deb

ul

ebis

gaa

qtiu

reb

is

miz

niT

, mas

wavl

ebel

i mo

swav

lee

bs s

Txo

vs, r

veu

lSi

Se

asr

ul

on

sav.

N 4

, sav

. N 5

da

sav.

N 6

. aq

tiv

oba

55

masw

avl

ebel

i sT

xovs

mo

swav

lee

bs,

teq

stis

mi

xed

viT

mo

ifiq

ro

n mo

qmed

ebaT

a

jaW

vi

(geg

ma).

Semd

eg

daw

eren

d

afaz

e d

a mi

si

dax

mar

ebiT

mo

hyve

bian

teq

stis

mo

kle

Sina

arss

. sa

Sina

o d

aval

eba:

isa

ubr

e „z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze“

, su

rvi

lis

mix

edvi

T, S

egiZ

lia

gaa

fo

rmo

nax

atiT

an

dau

rT

o f

ot

oko

laJ

i. a

seve

, Seg

iZl

ia n

amu

Seva

ri

moam

zad

o e

leq

tr

onu

lad

, po

ver

po

int

is

pro

gr

amaS

i. p

rez

ent

acia

war

adgi

ne k

las

Si.

46

res

ur

sebi

:: mo

swav

lis

wig

ni, m

osw

avl

is r

veu

li,

au

dio

dis

ki.

IIII

et

apis

//// s

afex

ur

is S

ual

edu

ri

miz

nebi

sa

kiT

xi d

a qv

ecne

bebi

1)

sa

met

yvel

o

aqt

ebi:

ko

muni

kac

iis

daw

yeba

/ d

asr

ul

eba,

T

avaz

iano

bis

gamo

xat

va;

gar

emo

s/

saqm

iano

bis

aRwe

ra;

su

rvi

leb

is

gaz

iar

eba

−

gegm

ebi;

2)

teq

stis

tip

ebi

da

Jan

reb

i −

kor

espo

nden

cia

(p

irad

i we

ril

i); T

emat

ur

i d

ial

oge

bi;

3) t

eqst

is

str

uqt

ur

a/o

rga

niz

eba

− pi

rad

i we

ril

i;

4) g

ram

atik

a −

geo

graf

iul

i sa

xel

ebis

agan

miR

ebu

li

sad

aur

obi

s aR

mniS

vnel

i si

tyv

ebi.

kiT

xveb

i: r

a?

sad

aur

i?

qar

Tve

li/

qar

Tu

li.

5)

wer

ilis

Car

Co-

kons

tr

uqc

iis

gaxs

eneb

a.

wina

re

co

dni

s ga

aqt

iur

eba.

6)

eno

briv

-ku

lt

ur

ul

i

sakv

anZo

S

ekiT

xva//

Sek

iTxv

ebi

1)

ro

gor

mo

vemz

ado

au

dit

or

iis

wina

Se

gamo

sasv

lel

ad?

2)

ro

mel

i xe

rxe

bi

dam

exma

reb

a l

eqsi

kisa

d

a gr

amat

ikis

d

auf

leb

aSi?

3)

r

ogo

r

dav

wer

o

wer

ili?

4)

r

a d

amex

mar

eba

wer

is

miz

nis

miR

weva

Si?

5)

rat

om

aris

mn

iSvn

elo

vani

st

rat

egie

bis

gamo

yene

ba?

6) r

iT h

gavs

uc

xo e

na

da

kul

tu

ra

mSo

bliu

rs,

riT

ga

nsxv

avd

eba

misg

an?

komp

leq

sur

i d

aval

eba//

dav

aleb

ebi

dav

aleb

a 22..

sa

miz

ne

cne

ba::

wer

iTi

komu

nika

cia

,, t

eqst

is

tip

i d

a J

anr

i,,

kul

tu

raT

a d

ial

og

i..

komp

leq

sur

i d

aval

ebis

pi

ro

ba::

misw

ere

Sens

meg

oba

rs

wer

ili,

sad

dai

sven

e z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze.

na

muS

evar

Si: :

ga

ecan

i we

ril

is

fo

rma

/st

ru

qtu

ras

, r

ome

lic

au

cil

ebl

ad u

nda

gaiT

val

iswi

no.

gaam

axvi

le

yur

adR

eba

wer

ilis

st

ru

qtu

ru

l

elem

ent

ebz

e (m

imar

Tva

/mis

alme

ba,

Zir

iTad

i na

wil

i,

dam

Svid

obe

ba).

47

Tvi

Tmy

of

ado

ba −

qc

evis

a d

a me

tyv

eleb

is e

tik

eti.

gamo

iyen

e we

ril

is C

arCo

:

mima

rT

va

gama

rj

oba

----

----

----

-!

Zir

iTad

i t

eqst

i mo

kiT

xva

(ro

gor

xar

?)

amba

vi (s

ad a

ris

, ras

ak

eTeb

s...)

d

asas

ru

li

Seni

----

----

----

----

---.

namu

Sevr

is w

ard

geni

sas:

•

wer

ilSi

daw

ere:

sad

d

a r

og

or

dai

sven

e,

ras

ake

Teb

di

zaf

xul

is

ard

adeg

ebz

e, r

ome

li

wign

i wa

ikiT

xe d

a a.

S.

• sa

ubr

is d

ro

s yu

rad

Reb

a mi

aqc

ie

eno

briv

ga

mar

Tu

lo

bas

(Ses

abam

isi

gram

atik

ul

i c

od

na d

a na

swav

li

leq

siki

s ma

rT

ebu

li

gamo

yene

ba);

• is

aubr

e mk

afio

d d

a ga

sage

bad

; swo

rad

da

gar

kvev

iT w

armo

Tqv

i

aqt

ivo

bebi

:: w

eril

i me

go

bar

s aq

tiv

oba

11

masw

avl

ebel

i, s

aCve

nebe

li

da

kome

ntir

ebu

li

kiT

xvis

saS

ual

ebiT

, mo

swav

lee

bs a

cno

bs t

eqst

s „w

eril

i me

goba

rs!

“ Sea

xsen

ebs

wer

ilis

st

ru

qtu

ras

d

a sT

xovs

, amo

icno

n we

ril

is S

emad

gene

li

nawi

leb

i:

misa

lme

ba, Z

iriT

adi

teq

sti,

dam

Svid

obe

ba. i

mis

Sesa

mowm

ebl

ad, T

u r

amd

enad

SeZ

les

mo

swav

lee

bma

waki

Txu

lis

Sin

aar

sis

gaaz

reb

a, m

aswa

vleb

eli

svam

s ki

Txv

ebs:

1.

vi

n ar

is w

eril

is a

vto

ri?

2.

vi

n ar

is a

dr

esat

i, a

nu v

is s

wer

s we

ril

s?

3.

sad

dai

sven

a we

ril

is a

vto

rma

? 4.

r

ogo

ria

saq

arT

vel

o?

5.

sad

ar

is w

eril

Si m

isal

meba

, mo

kiT

xva,

d

amSv

ido

beba

?

mosw

avl

eebi

mo

swav

lis

rve

ul

Si w

eren

sav

. N 2

-s.

aqt

ivo

ba 22

ma

swav

leb

eli

muSa

obs

leq

sika

ze.

mo

swav

lee

bi

iniS

nave

n u

cno

b si

tyv

ebsa

da

gamo

Tqm

ebs

da

erT

mane

Tis

an

masw

avl

ebl

is d

axma

reb

iT

ganm

art

aven

. mas

wavl

ebel

i d

afaz

e we

rs

aseT

si

tyv

ebs

da

mosw

avl

eebs

sT

xovs

am

sit

yveb

is

gamo

yene

biT

Sea

dgi

non

wina

dad

ebeb

i an

aag

on

„sit

yvis

pir

amid

a“.

48

aqt

ivo

ba 33

m

osw

avl

is r

veu

lSi

asr

ul

eben

sav

. N1-

s. -S

i d

a -d

an

Tan

deb

ul

ebis

pr

aqt

ikaS

i sw

or

ad g

amo

yene

bis

miz

niT

, rve

ul

Si a

sru

leb

en s

av. N

3-s

− m

oc

emu

li

sit

yveb

idan

und

a ai

rCi

on

swo

ri

fo

rma

da

Cawe

ro

n ga

mot

ove

bul

ad

gil

as.

aqt

ivo

ba 44

ma

swav

leb

eli

mosw

avl

eebs

sT

xovs

daa

kvir

dne

n mo

swav

lis

wig

nSi

moc

emu

l g

ram

atik

ul

gz

amkv

lev

s (g

v 18

) da

gaix

seno

n ki

Txv

ebi:

ra?

sad

aur

i?

geo

graf

iul

i sa

xel

ebis

gan

sad

aur

obi

s aR

mniS

vnel

i si

tyv

ebis

war

moeb

a. a

mis

Semd

eg m

osw

avl

is r

veu

lSi

Se

asr

ul

eben

sav

. N 4

-s. g

anvl

ili

masa

lis

ga

nmt

kic

ebis

miz

niT

, wer

en s

av. N

5-s

. aq

tiv

oba

55

mosw

avl

is

rve

ul

Si

wer

en

sav.

N

6-

s:

gamo

yavi

ab

zac

ebi,

sw

or

ad

das

vi

sasv

eni

niSn

ebi

da

ise

gad

aiwe

re

teq

sti.

nim

uSi

: ga

mar

jo

ba n

ika!

r

ogo

r x

ar?

me k

arga

d v

ar.

zaf

xul

is a

rd

adeg

ebi

sof

elSi

gav

atar

e Ce

ms b

ebo

sTan

da

papa

sTan

er

Tad

. me

so

fel

Si

bevr

i me

goba

ri

myav

s.

maT

Tan

d

ro

s mx

iar

ul

ad v

atar

eb. S

emd

eg m

Sobl

ebT

n er

Tad

viy

avi

zR

vaz

e.

iq

dav

aTva

lie

re

bot

anik

ur

i ba

Ri,

d

elf

inar

iumi

, Se

mdeg

T

bil

isSi

d

avbr

und

i d

a sk

ol

isT

vis

move

mzad

e. S

en s

ad d

a r

og

or

gaa

tar

e z

afxu

lis

ar

dad

egeb

i?

kar

gad

iya

vi. v

elo

deb

i Se

ns w

eril

s.

S

eni

mego

bar

i el

ene

qar

Tu

li

enis

aTvi

s d

amax

asia

Teb

eli

bger

ebi,

sit

yveb

i d

a f

raz

ebi.

dav

aleb

is w

ard

gen

is S

emd

eg

isau

bre::

• ax

seni

, r

a na

bij

ebi

gad

adg

i we

ril

is

daw

eris

as.

• ga

ixse

ne,

ra

eno

briv

i sa

Sual

ebeb

i d

agex

mar

a we

ris

dr

os.

•

ra

siZn

elee

bi S

egeq

mna

wer

is d

ro

s.

• Se

ni

pir

adi

gamo

cd

ileb

idan

r

aze

und

a ga

maxv

ild

es

yur

adR

eba

wer

ilis

we

ris

as d

a r

ato

m?

S

efas

ebis

kr

iter

iume

bi

mosw

avl

es S

euZl

ia::

wer

ilis

st

ru

qtu

ru

li

elem

ent

ebis

gamo

yene

biT

we

ra;

Se

saba

misi

en

obr

iv-

gram

atik

ul

i d

a st

ilis

tu

ri

nor

mebi

s d

acva

wer

is d

ro

s;

49

saS

inao

dav

aleb

a mo

swav

lis

rve

ul

Si d

awer

e sa

v. N

7.

misw

ere

Sens

meg

oba

rs

wer

ili;

aR

wer

e, s

ad d

aisv

ene

zaf

xul

is a

rd

adeg

ebz

e. d

aic

avi

wer

ilis

st

ru

qtu

ra:

mis

alme

ba, m

oki

Txv

a, w

eril

is S

inaa

rsi

d

a d

amSv

ido

beba

.

mima

rT

va

g

amar

jo

ba --

----

----

---!

Zir

iTad

i t

eqst

i

mo

kiT

xva

(ro

gor

xar

?)

amba

vi (s

ad a

ris

, ras

a

keT

ebs.

..)

das

asr

ul

i

Seni

----

----

----

----

---

prez

ent

acia

s wa

rad

gen

en k

las

Si.

cxo

vreb

iseu

li

gamo

cd

ileb

is

wer

ilo

biT

ga

dmo

cem

a;

Tvi

Tga

moxa

tva

.

res

ur

sebi

:: mo

swav

lis

wig

ni, m

osw

avl

is r

veu

li,

au

dio

dis

ki.

IIII

II et

apis

//// s

afex

ur

is S

ual

edu

ri

miz

nebi

sa

kiT

xi d

a qv

ecne

bebi

1)

sa

met

yvel

o

aqt

ebi:

ko

muni

kac

iis

daw

yeba

/

das

ru

leb

a,

Tav

azia

nobi

s ga

moxa

tva

; ga

rem

os

/ sa

qmia

nobi

s aR

wer

a;

sur

vil

ebis

ga

zia

reb

a −

ge

gmeb

i;

2) t

eqst

is t

ipeb

i d

a

sakv

anZo

S

ekiT

xva//

Sek

iTxv

ebi

1)

ro

gor

mo

vemz

ado

au

dit

or

iis

wina

Se

gamo

sasv

lel

ad?

2)

ro

mel

i xe

rxe

bi

dam

exma

reb

a l

eqsi

kisa

d

a gr

amat

ikis

d

auf

leb

aSi?

3)

r

ogo

r

dav

wer

o

dR

iur

i?

komp

leq

sur

i d

aval

eba//

dav

aleb

ebi

dav

aleb

a 33..

sa

miz

ne

cne

ba::

zep

iri

komu

nika

cia

,, w

eriT

i ko

muni

kac

ia..

komp

leq

sur

i d

aval

ebis

pi

ro

ba::

50

Jan

reb

i −

kor

espo

nden

cia

(d

Riu

ri)

; Tem

atu

ri

dia

lo

gebi

; 3)

teq

stis

st

ru

qtu

ra

/ o

rga

niz

eba

− d

Riu

ri;

4)

gr

amat

ika

− w

inar

e c

od

nis

gaaq

tiu

reb

a,

arse

biT

i sa

xel

is j

gu

feb

i:

vin

jgu

fi

da

ra

jgu

fi,

su

lie

ri

da

usu

lo

ar

sebi

Ti

saxe

leb

i;

zmn

is m

xol

obi

Ti

da

mrav

lo

biT

i r

icxv

i;

mima

rT

va w

inad

adeb

aSi,

ma

sTan

dak

avSi

reb

ul

i ma

rT

lwe

ris

sak

iTxe

bi.

5) d

Riu

ris

Car

Co-

kons

tr

uqc

iis

gaxs

eneb

a.

wina

re

co

dni

s ga

aqt

iur

eba.

6)

eno

briv

-ku

lt

ur

ul

i T

viT

myo

fad

oba

− q

cev

isa

da

met

yvel

ebis

et

iket

i.

4)

ra

dam

exma

reb

a we

ris

mi

zni

s mi

Rwe

vaSi

? 5)

r

ato

m ar

is

mniS

vnel

ova

ni

str

ateg

iebi

s ga

moye

neba

? 6)

riT

hga

vs u

cxo

ena

d

a ku

lt

ur

a mS

obl

iur

s, r

iT

gans

xvav

deb

a mi

sgan

?

Cemi

dR

iur

is e

rT

i f

ur

cel

i.

namu

Sev

arS

i::

aRwe

re

da

gaac

oc

xle

zaf

xul

is e

rT

i d

Re.

im

isaT

vis,

ro

m we

ra

gagi

advi

ld

es, g

amo

iyen

e ki

Txv

ebi:

r

a mo

xda

mniS

vnel

ova

ni

zaf

xul

is e

rT

dR

es?

ra

gavl

ena

moax

din

a am

an

Cemz

e?

ram

gam

abed

nier

a?

sur

vil

is m

ixed

viT

, naw

eri

Segi

Zlia

gaa

fo

rmo

nax

atiT

an

dau

rT

o f

ot

oko

laJ

i.

gai

Tva

lis

win

e: :

saT

aur

is n

acvl

ad d

Riu

rSi

d

asax

eleb

ul

ia d

Ree

bi

(ric

xveb

i d

a z

og

jer

sa

aTeb

ic k

i), g

admo

cem

ul

ia

sain

ter

eso

mo

vlen

ebi,

f

aqt

ebi,

pir

adi

STab

eWd

ileb

ebi.

d

Riu

ri

SeiZ

leb

a sa

ndo

me

gobr

ad g

eqc

es. m

Tav

aria

, gu

lwr

fel

i iy

o d

a u

bral

o

sit

yveb

iT g

admo

sce

is, r

asac

im

wu

TSi

fiq

ro

b. d

awer

e im

den

i, r

amd

enic

gin

da.

Se

nzea

dam

oki

deb

ul

i, x

Sir

ad

daw

er T

u i

Svia

Tad

.

aqt

ivo

bebi

:: d

Riu

ri

aqt

ivo

ba 11

ma

swav

leb

eli

mosw

avl

eebs

usv

ams

mapr

ovo

cir

ebel

ki

Txv

ebs:

ra

aris

dR

iur

i? T

qven

Tu

gaq

vT d

Riu

ri?

r

as v

wer

T d

Riu

rSi

? rat

om

uCn

deb

a ad

amia

ns

sur

vil

i, r

om

dR

iur

i aw

armo

os?

Se

mdeg

mas

wavl

ebel

i sa

Cven

ebel

i d

a ko

ment

ireb

ul

i ki

Txv

is g

amo

yene

biT

ac

nobs

mo

swav

lee

bs t

eqst

s,

akiT

xebs

maT

ac d

a pa

suxo

ben

teq

stid

an k

iTxv

ebs:

51

1.

wel

iwad

is r

ome

l d

ro

s ga

akeT

a Ca

nawe

ri

avt

or

ma?

2.

ro

mel

faq

tz

e sa

ubr

obs

avt

or

i?

3.

ra

emo

cia

ze

sau

bro

bs a

vto

ri?

ram

gam

oiw

via

es e

moc

ia?

4.

ro

mel

win

adad

ebaS

ia g

admo

cem

ul

i su

rvi

li?

Se

fas

eba?

ix

sene

ben

zaf

xul

is e

rT

ro

mel

ime

sama

xso

vro

dR

es

da

sau

bro

ben

imis

Ses

axeb

, ra

moxd

a im

dR

es, r

ato

m d

aama

xso

vrd

aT, r

a g

rZn

obe

bi a

kavS

ireb

T a

m d

Res

Tan

, rat

om

gam

oar

Cies

. mo

swav

lis

rve

ul

Si w

eren

sav

. N 1

-s. t

eqst

idan

am

oiw

eren

: faq

ts,

su

rvi

ls,

Sef

aseb

as.

aqt

ivo

ba 22

ga

nvl

ili

masa

lis

gaa

qtir

ebis

miz

niT

, mo

swav

lee

bi

rve

ul

Si w

eren

sav

. N 2

-sa

da

sav.

N 3

-s. g

aixs

eneb

en

arse

biT

i sa

xel

is j

gu

feb

s: v

in j

guf

i d

a r

a j

guf

i,

sul

ier

i d

a u

sul

o.

aqt

ivo

ba 33

na

swav

li

leq

siku

ri

mar

agis

gaa

qtiu

reb

is m

izni

T,

mosw

avl

is r

veu

lSi

wer

en s

av. N

4-s

. aR

wer

en d

a ga

aco

cxl

eben

zaf

xul

is e

rT

dR

es. a

Rni

Snav

en

Tar

iRs.

naw

eri

Seu

Zlia

T g

aaf

or

mon

ilu

str

acii

T

an d

aur

Tan

fo

to

masa

la.

Seu

Zlia

T m

oam

zad

on

fo

to

kol

aJi.

aq

tiv

oba

33

mosw

avl

eebi

akv

ird

ebia

n wi

gnSi

mo

cem

ul

lo

goeb

s d

a as

ru

leb

en s

axal

iso

dav

aleb

as, s

av. N

5.

msme

nel

is d

Riu

ris

g

acno

ba::

(ur

Tie

rT

Sef

aseb

is s

qema

) r

a mo

mewo

na y

vel

aze

met

ad?

ro

mel

i si

tyv

a an

win

adad

eba

iyo

yve

laz

e sa

int

eres

o/S

Tam

beW

dav

i d

a r

ato

m?

erT

obl

ivi

muS

aoba

:: na

muSe

vreb

is w

ard

gena

, u

kuge

ba m

smen

elis

dR

iur

ze

day

rd

nobi

T.

dav

aleb

is w

ard

gen

is S

emd

eg

isau

bre::

• ax

seni

, r

a na

bij

ebi

gad

adg

i d

aval

ebis

Se

sasr

ul

ebl

ad.

• r

a d

agex

mar

a d

Riu

ris

d

awer

aSi.

•

ra

eno

briv

i sa

Sual

ebeb

is

co

dna

ga

moiy

ene

dR

iur

is

wer

is d

ro

s.

Sef

aseb

is k

rit

eriu

mebi

:: mo

swav

les

Su

Zlia

::

52

Sex

ved

ra

quCa

Si

aqt

ivo

ba 11

ma

swav

leb

eli

sTxo

vs m

osw

avl

eebs

, wyv

ileb

Si C

uma

d

waik

iTxo

n t

eqst

i d

a ga

inaw

ilo

n r

ol

ebi.

Sem

deg

xm

amaR

la

akiT

xebs

dia

lo

gs w

yvil

Si. i

mis

gasa

geba

d,

Tu

ro

gor

gai

azr

es m

osw

avl

eebm

a d

ial

og

i,

masw

avl

ebel

i sv

ams

kiT

xveb

s:

1.

rat

om

Cqar

obs

lei

la?

sad

mid

is? v

in

elo

deb

a?

2.

ris

Tvi

s mi

dis

mT

awmi

ndaz

e l

eil

a?

3.

Seni

az

riT

, sai

nter

eso

iqn

eba

mTaw

mind

aze

eqsk

ur

sia?

rat

om

fiq

ro

b as

e?

mosw

avl

eebs

Seu

Zlia

T, d

amat

ebiT

i in

fo

rma

cia

mo

iZio

n mT

awmi

ndaz

e d

a is

aubr

on

mis

Sesa

xeb,

an

war

moid

gin

on,

ro

m eq

sku

rsi

amZR

ol

ebi

(gid

ebi)

ar

ian

da

moaw

yon

vir

tu

alu

ri

eqsk

ur

sia

fo

to

kol

aJis

dax

mar

ebiT

. aq

tiv

oba

22

mosw

avl

is r

veu

lSi

asr

ul

eben

sav

. N 1

-s. S

emd

eg

muSa

obe

n wy

vil

Si. e

rT

i u

svam

s ki

Txv

as: s

ad i

yavi

z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze?

meo

re

pasu

xobs

. Sem

deg

ga

cvl

ian

ro

leb

s.

aqt

ivo

ba 33

mo

swav

lis

wig

nSi

akvi

rd

ebia

n gr

amat

ikis

gz

amkv

lev

s (g

v 20

). ga

ixse

nebe

n mi

mar

Tva

sa d

a sa

sven

ni

Sneb

s mi

mar

Tva

sTan

. rve

ul

Si S

easr

ul

eben

sav

. N 2

-s.

mo

Zebn

ian

wina

dad

ebeb

Si m

imar

Tva

s d

a ga

xaz

aven

. ma

swav

leb

els

Seu

Zlia

mo

swav

lee

bi a

muSa

os

jgu

fu

rad

. mo

ifiq

ro

n d

ial

ogi

, gam

oiy

eno

n mi

mar

Tve

bi, C

awer

on

sasv

eni

niSn

ebis

gar

eSe

da

saT

anad

o s

tr

ateg

iebi

s Se

rCe

viT

a d

a ga

moye

nebi

T

sxva

das

xva

tip

is t

eqst

is

wer

ilo

biT

Seq

mna

konk

ret

ul

i sa

yrd

eneb

is

mixe

dvi

T;

teq

stis

Sed

gena

−

gad

moc

emis

dr

os

Semo

qmed

ebiT

i u

nar

−

Cvev

ebis

gam

ovl

ena.

53

gac

val

on

jgu

feb

Si. d

asva

n sa

sven

i ni

Sneb

i mi

mar

Tva

sTan

da

uka

n d

aabr

uno

n na

wer

i. S

eamo

wmo

n d

a Se

deg

ebi

war

adgi

non

klas

Si.

sa

uba

ri

tel

efo

niT

aq

tiv

oba

11

masw

avl

ebel

i sT

xovs

mo

swav

lee

bs, w

yvil

ebSi

Cu

mad

wa

ikiT

xon

teq

sti

da

gain

awil

on

ro

leb

i. S

emd

eg

xmam

aRl

a ak

iTxe

bs d

ial

ogs

wyv

ilSi

. imi

s ga

sage

bad

, T

u r

ogo

r g

aiaz

res

mo

swav

lee

bma

dia

lo

gi,

ma

swav

leb

eli

svam

s ki

Txv

ebs:

1.

r

as a

keT

eben

zaz

a d

a ma

ia T

avis

uf

al d

ro

s?

2.

wel

iwad

is r

ome

li

dr

oa?

3.

r

isi

gak

eTeb

a d

aava

les

mas

wavl

ebl

ebma

ba

vSve

bs?

4.

sad

api

reb

en b

avSv

ebi

wasv

las

? vis

Tan

er

Tad

? aq

tiv

oba

22

nasw

avl

i ma

sal

is g

anmt

kic

ebis

miz

niT

, mo

swav

lee

bi

yur

adR

ebiT

kiT

xul

obe

n t

eqst

s, e

Zebe

n mi

mar

Tvi

s f

or

mebs

, akv

ird

ebia

n ma

sTan

gam

oye

nebu

l s

asve

n ni

Sneb

s d

a mo

swav

lis

rve

ul

Si a

sru

leb

en s

av. N

1-s

. aq

tiv

oba

33

rad

gan

swav

la

dai

wyo

, mo

swav

lee

bi d

abr

und

nen

sko

laS

i, s

asu

rve

lia

isa

ubr

on

wel

iwad

is i

m d

ro

ze,

r

ome

lic

axl

aa. m

osw

avl

is w

ignS

i ak

vir

deb

ian

gv. 8

-sa

da

gv. 2

2-z

e mo

cem

ul

zaf

xul

isa

da

Semo

dgo

mis

fo

to

ebs

da

adar

eben

er

Tma

neT

s. s

aubr

obe

n T

iTo

eul

isT

vis

dam

axas

iaT

ebel

niS

nebz

e.

masw

avl

ebel

i mo

asme

nine

bs m

osa

smen

N 3

-s d

a as

ru

leb

en s

av. N

2-s

.

54

gaix

sene

ben

zmn

is m

xol

obi

Tsa

da

mrav

lo

biT

ric

xvs.

z

nmne

bi m

xol

obi

Ti

ric

xvid

an g

adah

yavT

mr

avl

obi

T

ric

xvSi

.

mxo

lo

biT

i r

icxv

i mr

avl

obi

Ti

ric

xvi

iReb

s iR

eben

em

zad

eba

emz

adeb

ian

kref

s kr

efen

wu

rav

s wu

rav

en

adu

Reb

s ad

uR

eben

av

leb

s av

leb

en

mif

rin

avs

mif

rin

aven

aq

tiv

oba

44

nasw

avl

i l

eqsi

kur

i ma

rag

is g

aaqt

iur

ebis

a d

a pr

aqt

ikaS

i sw

or

ad g

amo

yene

bis

miz

niT

, mo

swav

lee

bi

kid

ev e

rT

xel

ism

enen

mo

sasm

en N

3-s

da

rve

ul

Si

asr

ul

eben

sav

. N 3

-s: S

eavs

eben

cxr

ils

nimu

Sis

mixe

dvi

T. m

osw

avl

is r

veu

lSi

wer

en s

av. N

3-s

.

ras

Svr

ebia

n??

iR

ebs

mosa

val

s Emz

adeb

a z

amT

ris

Tvi

s Kr

efs

yur

Zens

W

ur

avs

Rvi

nos

adu

Reb

s T

aTar

as

Aavl

ebs

Cur

Cxel

as

Mmif

rin

avs

Tbi

l q

veyn

ebSi

sa

Sin

ao d

aval

eba

mois

mine

mo

sasm

eni

N 4

, gai

xsen

e sa

d y

of

ilxa

r

eqsk

ur

siaz

e d

a d

awer

e. S

egiZ

lia

mo

amz

ado

po

ster

i

55

da

esau

bro

kl

asel

ebs.

we

ra

ro

m g

auad

vil

deT

, au

cil

ebel

ia m

aswa

vleb

elma

mi

sceT

miT

iTeb

ebi:

•

sad

da

ro

dis

iya

vi e

qsku

rsi

aze?

vis

Tan

er

Tad

? •

aRwe

re

is a

dgi

li,

sad

ac i

yavi

eqs

kur

siaz

e;

• r

a mo

gewo

na?

• r

a ar

mo

gewo

na?

• r

ato

m u

rCe

v sx

vebs

das

axel

ebu

l a

dgi

las

wa

svl

as?

• f

aqt

ebi

gad

moec

i T

anmi

mdev

ro

biT

; •

rad

gan

Sen

Sesa

xeb

sau

bro

b, a

mbav

i ga

dmo

eci

pir

vel

pir

Si;

• am

bavi

gad

moec

i wa

rsu

l d

ro

Si.

mosw

avl

is r

veu

li,

sav

arj

iSo

N 4

r

esu

rse

bi::

mosw

avl

is w

igni

, mo

swav

lis

rve

ul

i, a

ud

iod

iski

. mk

vid

ri

war

mod

gen

ebi,,

ro

mleb

ic m

osw

avl

es T

emis

swa

vlis

Sem

deg

und

a Ca

mou

yal

ibd

es:

• z

afxu

lis

ar

dad

egeb

ze

sau

bris

as,

saku

Tar

i ST

abeW

dil

ebis

gad

moc

emis

as,

Semi

Zlia

gam

ovi

yeno

teq

stis

el

emen

teb

is, e

nobr

ivi

saSu

aleb

ebis

a d

a ki

Txv

is s

tr

ateg

iebi

s c

od

na;

• na

swav

li

lit

erat

ur

is,

teq

stis

el

emen

teb

is,

eno

briv

i sa

Sual

ebeb

isa

da

str

ateg

iebi

s c

od

na

mniS

vnel

ova

nia

imis

aTvi

s,

raT

a Se

vZl

o

konk

ret

ul

i sa

komu

nika

cio

am

oc

aneb

is

gad

aWr

a T

anat

ol

ebT

an

ur

Tie

rT

obi

s d

ro

s.

• sx

vad

asxv

a qv

eyni

s (k

ul

tu

ris

) ad

amia

nebi

s c

xovr

ebis

eul

ga

moc

dil

ebas

So

ris

ar

sebo

bs

msga

vseb

a-ga

nsxv

aveb

ebi;

•

soc

ioku

lt

ur

ul

Tav

iseb

ur

ebaT

a g

ageb

a d

a ga

zia

reb

a am

did

reb

s c

od

na-g

amo

cd

ileb

as d

a xe

ls

uwy

obs

ku

lt

ur

ul

Tvi

Tmy

of

ado

baT

a d

afas

ebas

.

56

giambobT Cemze

qarTuli,

rogo

rc

meo

re ena

klasi::

meSvide

Tema:

giambobT

Cemze

saaTebis

savaraudo

raodenoba

− 3

0 Temat

uri sakvanZo

SekiT

xvebi::

1)

rogo

r movemzad

o da gavacno

audit

orias Tavi?

2)

romeli st

rat

egiebi

damexmareba miznis miRwevaSi

? 3)

rogo

r Sevad

gino

teqst

i?

4) rogo

r gamoviyeno

Janruli maxasiaT

eblebis

codna

kiT

xvis

an weris

dros?

5)

rogo

r ganvasxvavo

bio

graf

iuli da avtobiograf

iuli teqst

ebi er

TmaneTisgan?

6)

romeli xerxebi

Semiwyo

bs xel

s leqsikisa

da gr

amat

ikis

dauflebaSi?

7)

riT

hgavs

konkret

uli Janris

teqst

ebi er

TmaneTs?

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i qvec

nebebi

//sakiT

xebi

1. me

da samyar

o: yvelaf

eri Cem Sesaxeb

(monacemebi,

uaxloesi garemo

, hobi

, int

eresebi)

. 2.

so

cio

kultura da kultura:

pir

ovnebaT

Sorisi urTierTobebi

(urTierToba

ucxo

el Tanat

olebTan

).

sametyvel

o aqt

ebi

inter

aqcia

socialur

rit

ual

ebSi

−− ko

munikaciis

dawyeba

/dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

, daxmarebis

Txo

vna,

Sexvedris

daniSvna;

inter

aqcia

inf

ormaciis mo

sapo

vebl

ad −−

pir

adi da

sxvisi

monacemebis

gacvl

a; adamianis/garemos aR

wera;

saWir

oebebis

/moTxo

vnil

ebebis

/survilebis

gaziareba

(Tavisufal

i dro

, saqmiano

ba,

enobr

ivi sakiTxebi

ar

sebiTi saxelebis

kiT

xvebi::

vin

?? ra??

mravlobiTi ric

xvi

-- ganvl

ili masalis

ganmt

kiceba;

zed

sarTavi saxeli

− kiTxva rogo

ri?

ganvl

ili masalis

ganmtkiceba;

Tanxmovanf

uZiani da xmovanf

uZiani ar

sebiTi saxelis

br

uneba

mxo

lobiTsa

da mr

avlobiT

ric

xvSi;;

Tanxmovanf

uZiani da xmovanf

uZiani zed

sarTavi saxelis

br

uneba

mxo

lobiTsa

da mr

avlobiT

ric

xvSi;;

57

gegmebi/ganzraxva

, mgzavroba

/mogz

auroba

da a.S)

.; inter

aqcia

grZnoba

//emo

ciisa

da Sexed

ulebebis

// damokidebulebebis

Sesaxeb

−−

STabeWdil

ebis

, Sefasebis

, po

zic

iis

gamo

xatva

(kmayo

fil

eba/ukmayofil

eba,

gakvirveba

, int

eresi)

; inter

aqcia

droisa

da

sivr

cis

Sesaxeb

:: droSi

lokalizeba,

mo

qmed

ebis

qr

ono

logia,

sixSir

e da

xangrZl

ivoba

, Tanad

rouloba

; ad

gilmd

ebareo

bisa

da

mimarTulebis

miTiT

eba/gansazRvr

a (daniSnu

lebis

adgil

i, marSr

uti.

..).

arsebiTi saxelisa da zed

sarTavi saxelis

erTad

bruneba

(msazRvr

el-sazRvr

ulis

bruneba

); ric

xviT

i saxelis

bruneba

cal

ke da ar

sebiT

saxel

Tn

erTad

;; rTuli ric

xviT

i saxelebis

mar

Tlwer

a;

ric

xviT

i saxelis

,, arsebiTi saxelisa da zmnis

SeT

anxmeba

ric

xvSi..

Temat

uri leqsika

biograf

ia, avt

obiograf

ia, anket

a, dRiuri,

davibad

e, vcxo

vrob,

vswavlob,

maint

eresebs,,

saint

ereso

, mzrunvel

i,

mosiyvar

ule,

keT

ili,

mxiaruli,

gulCaTxr

obili,

gulaxdil

i...

teqst

is tipebi da Janrebi::

saswavl

o mizniT

Seqmnil

i teqst

ebi,

kiT

xvar

ebi,

bio

graf

iuli da avtobiograf

iuli

teqst

ebi,

adaptir

ebuli mxat

vruli teqst

i, sainf

ormacio

teqst

i, audio

-vid

eo saswavl

o resursi

. mo

swavlis

wigni

, meo

re Tavi.

„giambobT

Cemze“

. mo

sasmeni

N 1

− soinis

ojaxi

(moswavlis

wigni

gv.

28,

mosasmeni teqst

i gv

90)

mo

sasmeni

N 2

-ali mamedovis biogr

afia

(mo

swavlis

wigni

gv

34, moswavlis

wigni

, mosasmeni teqst

i gv

91)

„buler

biel

i bavSvebi

“ ast

rid

lindgr

eni

− ad

aptir

ebuli mxat

vruli nawarmo

ebi

(gv

24);

„anas ojaxi“

− saswavl

o mizniT

Seqmnil

i aR

weriT

i xasiaT

is teqst

i (gv

27);

„goder

Zi Coxeli“

− avt

obiograf

ia (gv

30);

„niko

fir

osmani“

− bio

graf

iuli teqst

i (gv

32);

„anket

a“ −

saswavl

o mizniT

Seqmnil

i teqst

i (gv

34).

58

samizne

cnebebi

da

maTTan

dakavSir

ebuli

mkvidri

war

modgenebi

etapebi

//// safexurebi

komu

nikacia

((11,,

22,,

33,, 44

,, 66))

• ko

munikacia

gu

lisxmobs

informaciis

gacvl

as individ

ebs

Soris

; • ko

munikaciis

formasa

da

Sinaarsze

gavl

enas

axdens

situaciuri

maxasiaT

eblebi:

ko

munikaciis

mizani,

ko

munikaciis

monawileebi

(adresanti,

ad

resat

i),

komu

nikaciis ad

gil

i da dro

. • warmatebuli

komu

nikaciisT

vis,

aucil

ebel

ia

situaciuri

maxasiaT

eblebis

gaTvaliswineba

; teqst

is tipi da Janri

((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 44

,, 55))

II etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)saTanad

o

strat

egiebis

SerCeviT

nacno

b Temaze

sxvadasxva tipis

teqst

is

zepir

ad/wer

ilobiT

Seqmna.

2)

teqst

is Seqmna

konkret

uli sayr

denebis

gamo

yenebiT

. 3)

sakuTar

gamocdil

ebaze

dayrdno

biT

teqst

is

Sefaseba,

sakuTar

i damokidebulebis

gamoxatva

, axsna/dasabuTeba.

4)

teqst

is Sed

gena

-gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevis

gamo

vlena.

5)

teqst

is struqt

ura/

organizeba.

6)

naswavl

i enobr

ivi

saSu

alebebis

funqciuri

gamo

yeneba

. 7)gr

amat

ika:

arsebiTi

saxelebis

kiT

xvebi::

vin

?? ra??

mr

avlobiTi ric

xvi

− ganvlil

i masalis

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)

rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli

xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)

rogo

r

ganvasxvavo

mT

avar

i da aramTavar

i?

4) rogo

r

davaxasiaTo

perso

naJi?

5)

ramdenad

da

rogo

r

axasiaTebs

perso

naJs

misi

sityvebi,

azrebi,

emociebi

, qmed

ebebi

da

damokidebulebebi?

6)

rogo

r da rat

om

Seicvala perso

naJi

Txr

obis

ganviT

arebasTan

erTad

? riT

pasuxo

bs

perso

naJi ko

nfliqts an

rogo

r icvl

eba

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

11..

samizne

cneba

:: zepir

i da

wer

iTi ko

munikacia

ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: kiTxvebze dayrdno

biT

gadmo

eci ambavi

Sen

Sesaxeb,

gaaforme

naxatebiT

da akinZe

wignad

. namu

Sevar

Si::

gaiT

valiswine

kiT

xvebi:

gyavs Tu

ara da-Zma,

Tanat

oli mego

brebi?

rogo

ria

Tqveni

urTierToba

? gaixsene

, SemTxveva,

rodesac

raR

ac

gaugebr

oba

moxd

a Tqven

So

ris

. ra iyo

amis mizezi?

rogo

r mogvarda

probl

ema?

Seni

gamocdil

ebis

gaTvaliswinebiT

, ras

59

• teqst

ebi iyofa

2 ZiriT

ad tipad

: mxat

vrul

da

aramxatvr

ul

teqst

ebad

. • mxat

vruli

lit

erat

ura mo

icavs

sxvadasxva mxat

vrul

Janrs,

aramxatvr

uli

lit

erat

ura

− sxvadasxva

aramxatvr

ul

Janrs.

• er

Ti Janris

teqst

ebs aqvT

saer

To

maxasiaT

eblebi

(eno

briv

-stil

uri,

st

ruqt

urul

-organizaciuli,

sxv

. msgavsebebi)

. • teqst

is Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mexmareba

rogo

rc

teqst

is

gageba

-gaazrebaSi,

ise

konkret

uli

mizniT

Sesabamisi

Janris

teqst

ebis

SedgenaSi

.

ganmtkiceba;

Tanxmovanf

uZiani da

xmovanf

uZiani ar

sebiTi

saxelis

bruneba

;; zed

sarTavi saxeli

− kiTxva

rogo

ri?

ganvlil

i masalis

ganmtkiceba;

8)mT

avari id

ea/ded

aazri,

miniSneba;

mTavari da

aramTavari informacia

; 9)siuJet

is ganviTarebis

safexurebi

(dasawyisi

, Sua

nawili,

dasasruli)

, Tanamimdevruloba

, epizodi,

dialogi;

10

)per

sonaJi

− qc

eva,

mo

tivacia

, Sinagani

samyaro

− faseulobebi

, damokidebulebebi;

pirovnuli maxasiaT

eblebi,

emociebi

, urTierTobebi

sxva

per

sonaJebT

an;

konf

liqtis

Sed

egad

?

7) riT

mgavs

es perso

naJi

me,

riT

hgavs

misi

cxo

vreba

Cems

cxo

vrebas

, riT

gansxvavdeba?

8)

romeli wigni

, mu

ltfil

mi an fil

mi

gamaxsena am

per

sonaJma

? rat

om?

9)

ra und

a mo

vimo

qmed

o,

Tuki

ar

mesmis sityvis

mniSvnel

oba

?

urCevd

i Tanat

olebs?

TanamimdevrobiT

gad

moec

i ambavi

Sen

Sesaxeb

. gaamdid

re mo

naTxr

obi

det

alebiT

. gansazRvr

e mkiT

xvel

Ta

audit

oria

, anu

vin

waikiT

xavs

nawer

s. daicavi

abzacebi,

gamoiyene sasveni

niSnebi.

namu

Sevris

war

dgenis

Semdeg

isau

bre::

• ra nabijebi gadad

gi

daval

ebis

Sesasr

uleblad

; •

ras

Sec

vlid

i,

Tavid

an rom iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

. Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia::

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

Seqmna

konkret

uli

sayr

denebis

mixed

viT

; teqst

is Sed

gena

−

gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevebis

gamovl

ena.

aqtivobebi

:: astrid

lindgreni

„„buler

biel

i bavSvebi

““ aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, saT

aursa

da

ilust

raciaze dakvirvebiT

gamoTqvan

var

audebi raze an

visze iqneba

saubari teqst

Si.

60

teqst

is st

ruqt

ura,,

organizeba

((Sed

egi

11,,

44,, 55

,, 66))

• teqst

is struqt

uras

qmnis sityvieri

(mag

., saTauri,

qvesaTauri,

abzaci,

warwera)

da

arasit

yvieri

(mag

., il

ust

racia

, svet

i,

sqema,

sasveni

niSnebi

, zepir

teqst

Si

− intonacia

) el

ementebis

er

Tobl

ioba

; • teqst

is sit

yvieri da

arasit

yvieri

elementebis

Taviseburi

ganl

ageba

qmnis

teqst

is

struqt

uras

; • teqst

is

struqt

uraze

dakvirveba

mexmareba

teqst

is gagebaSi;

• teqst

is

struqt

uruli

elementebis

codna

mexmareba

konkret

uli

mizniT

Sesabamisi

teqst

is

SedgenaSi

.

waikiT

xon avtoris

saxel

i da gvari,

gaixsenon ra ician mis

Sesaxeb,

misi romeli nawarmo

ebebi waukiTxavT

an misi

nawarmo

ebebis

mixed

viT

Seqmnil

i romeli kino

fil

mi Tu

mu

ltfil

mi unaxavT

. aqtivoba

22

maswavlebel

i ko

ment

irebuli da saCvenebel

i kiTxvis

gamo

yenebiT

acno

bs moswavleebs

teqst

s. moswavleebs

usvams

kiTxvebs:

1.

vis Sesaxeb saubr

obs

SvedeT

is sofel

buler

biSi

mc

xovr

ebi go

gona

? 2.

ra kiTxva gauCnda lizis

? ra ar

is amis mizezi?

3.

daakvir

di il

ust

racias.

lizis

monaTxr

obis romel

epizods Seesabameba es

ilust

racia

? 4.

gamo

Tqvi varaudi,

rat

om cxo

vrobs

buler

biSi

ase

cota bavSvi

? 5.

isaubr

e, rogo

ri bavSvia lizi?

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N1-s.

aqtivoba

33

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

naxon mo

swavlis

rveulSi

sav.

N 2

: gad

moec

i ambavi

mesame pirSi

. moswavleebi

daval

ebas

dawer

en damoukideblad

da waikiT

xaven kl

asSi

. gaiT

valiswineben maswavleblis

ganmaviTarebel

koment

ars.

aqtivoba

44

maswavlebel

i aaqt

iurebs ganvlil

masal

as. moswavleebs

Seaxsenebs

zed

sarTavi saxelis

kiT

xvas

− rogo

ri?

da sT

xovs

daaxasiaT

on lizi asociaciuri rukis saSu

alebiT

.

61

inter

pret

acia

,, saku

Tar

i damokidebulebis

gamoxatva

((Sed

egebi::

11,,

22,, 33

,, 44,, 55

,, 66))

• inter

pret

aciis

dros SemiZl

ia

gamo

viyeno

pir

adi

gamo

cdil

eba,

naswavli/nacno

bi

teqst

ebis

, cnebebisa

da sakiTxebis codna

; • pirad

i damokidebulebis

gamo

xatva

mexmareba

daskvnis gamo

tanaSi,

sakuTar

i Tavis

ukeT

gagebaSi

, teqst

is

pirad

gamo

cdil

ebasTan

dakavSirebaSi da

saSu

alebas

maZlevs

movemzad

o realuri

cxo

vrebisTvis.

enobr

iv- -kulturuli

TviTmyofad

oba

((Sed

egebi

77,, 88

,, 99))

• qarTuli

enis

maswavlebel

i daf

is centrSi

wer

s „l

izis

“ da mo

swavleT

a varaudebs wers mis garSemo

. Semdeg

am mo

nacemebis

mixed

viT

axasiaTeben

lizis

, msj

eloben,

rat

om Seaf

ases

is amgvarad

.

aqtivoba

55

moswavleebi

axasiaT

eben

lizis

mocemuli sqemis

mixed

viT

. mo

swavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 3

-s:

perso

naJi

mizani

akeT

ebs

ambo

bs

fiqrobs

ras

grZnobs

, ganicdis

ra Sedegi miiR

o

Seni

azriT

, rogo

ri gogo

naa lizi?

aqtivoba

55

moswavleebi

jgu

furad

Seqmenian

lizis

ilust

raciebs

da

akinZaven wignad

. TiT

oeuli jgu

fi zepir

ad daaxasiaT

ebs

lizis

.

aqtivoba

66

maswavlebel

i mo

swavleebs

Seaxsenebs arsebiTi saxelis

kiTxvebs,

dausaxelebs sagnebs da mo

swavleebi

dausvamen

62

Seswavlisas

gansxvavebul

so

cio

kulturul

da

kulturul

samyarosac

aR

movaCenT

(mag

., Tavisebur

trad

iciebs

, zne

-Cveulebebs,

gansxavebu

l

qcevis

wesebs

, cxo

vrebis

st

ils,

samyaroseul

xedvas)

; • g

ansxvavebu

li

enisa

da

kulturis

aR

moCena

da

sakuTarTan

Sed

areba

mexmareba

sakuTar

i enisa

da

kulturis

ukeT

gacno

bier

ebaSi;

• so

cio

kulturul

TaviseburebaT

a

gageba

da

gaziareba

amdid

rebs

codna

-gamo

cdil

ebas

da

xels

uwyobs

kulturul

TviTmyofad

obaTa

daf

asebas

.

gramat

ika

((Sed

egebi

55))

• sityvebs So

ris

kiTxvebs .

SesaZloa daf

aze daxazos cxr

ili da mo

swavleebma

dasaxel

ebuli sityvebi vin?

da ra?

kiT

xvebis

Sesabamisad

gaanawil

on cxr

ilSi

. Semdeg

maswavl

ebel

i daf

aze gaakravs

Tanxmovanf

uZiani arsebiTi saxelis

brunebis nimu

Ss

mxolobiTsa

da mr

avlobiT

ricxvSi

. dausaxelebs sityvebs da

moswavleebi

zepir

ad abr

uneben.

maswavl

ebel

ma yurad

Reba

und

a miaqcio

s, rom SerCeuli sityvebi ar

iyo

s kumSvadi an

kvec

adi.

moswavlis

wignSi waikiT

xaven gr

amat

ikul

gz

amkvlevSi

mocemul

inf

ormacias da rveulSi

Seasr

uleben

sav.

N 4

-s.

aqtivoba

77

maswavlebel

i mo

swavleebs

gaukr

avs xmovanf

uZiani ar

sebiTi

saxelis

brunebis nimu

Ss mxo

lobiTsa

da mr

avlobiT

ricxvSi

. mo

swavleebi

akvir

debian da saubr

oben,

ra mo

vlenaa

kveca,

rogo

r ibr

uneba

a-ze daboloebuli sityvebi,

ra

Taviseburebas

avl

enen

. dausaxelebs sityvebs da mo

swavleebi

zepir

ad abr

uneben.

Semdeg

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N

5-s

.

aqtivoba

88

maswavlebel

i mo

swavleebs

gaukr

avs xmovanf

uZiani ar

sebiTi

saxelis

brunebis nimu

Ss mxo

lobiTsa

da mr

avlobiT

ricxvSi

. mo

swavleebi

akvir

debian da saubr

oben,

ra mo

vlenaa

kveca,

rogo

r ibr

uneba

e-ze daboloebuli sityvebi,

ra

Taviseburebas

avl

enen

. dausaxelebs sityvebs da mo

swavleebi

zepir

ad abr

uneben.

Semdeg

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N

6-s

. adareben

a-ze da e-ze daboloebuli ar

sebiTi saxelebis

br

unebas da TavianT

Sexed

ulebebs Tamamad

gamoTqvamen

63

azrobr

ivi

mimarTebebi

gramat

ikis

saSu

alebiT

dgind

eba.

•

gramat

ikuli

sakiTxebisa

da

teqst

is

enobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mniSvnel

ovania

warmatebuli

komu

nikaciisaTvis

enis

swavlis

st

rat

egiebi

((kognituri

strat

egiebi

)) ((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 55

)) •

enis

swavlas

ukeT

SevZleb

, Tu

gamo

viyeneb

sxvadasxva go

nebr

iv

xerxs

, anu

st

rat

egiebs

; •

TiT

oeul

sametyvel

o

aqtivobaze

(mosmena-gagebaze,

kiTxva-gagebaze,

zepir

da

weriT

metyvel

ebaze)

mu

Saoba

mo

iTxo

vs

klasSi

. ismenen

maswavl

eblis

ukukavSir

s.

aqtivoba

99

naswavli gramat

ikuli masalis

praqtikaSi sworad

gamo

yenebis mizniT

, rveulSi

asr

uleben

sav

. N 7

-sa da

N 8

-s.

kiTxu

loben kl

asSi

da amowmeben

ramdenad

swo

rad

Seasr

ules

daval

eba.

aqtivoba

1100

naswavli gramat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

asruleben

sav

. N 9

-s, N

10-sa

da

N 1

1-s.

kiT

xuloben kl

asSi

da

amowmeben

, ramdenad

swo

rad

Seasr

ules

daval

eba.

aqtivoba

1111

maswavlebel

i mo

swavleebs

yofs jgu

febad

, isini

erTad

asruleben

sav

. N 1

2-s,

Semdeg

prezentacias warad

genen

klasSi

. kiT

xuloben TiT

oeul

winad

adebas

da xsnian

, ra

Secdoma

ipo

ves,

rogo

r gaaswores

da rat

om.

aqtivoba

1122

maswavlebel

i cdil

obs

moswavleebma naswavli teqst

i daukavSir

on pirad

gamocdil

ebas

, amitom rveulSi

asruleben

sav

. N 1

3-s da pr

ezentaciebs

war

adgenen kl

asSi

.

iTvaliswineben miTiT

ebebs:

gyavs Tu

ara da-Zma,

Tanat

oli mego

brebi?

rogo

ria

Tqveni urTierToba

? gaixsene

SemTxveva,

rodesac

raR

ac gaugebr

oba

moxd

a Tqven

So

ris

. ra iyo

amis mizezi?

rogor

mogvar

da pr

obl

ema?

Seni

gamocdil

ebis

gaT

valiswinebiT

, ras

urCevd

i

64

gansxvavebuli

xerxebis,

anu

st

rat

egiebis

gamo

yenebas;

•

am

strat

egiebis

aRmo

Cena

da

gamo

yeneba

miad

vilebs swavlas

da

saSu

alebas

maZl

evs

mkveTrad

gavaumj

obeso

Cemi

miRwevebi

. •

leqsikisa

da

gramat

ikis

aT

visebas

miad

vilebs

aseve

saTanad

o

strat

egiebis

gamo

yeneba

. swavlis

pr

ocesis

gac

nobier

ebulad

marTva

((met

akognicia

)) ((Sed

egebi::

1100,,

1111,,

1122))

•

strat

egiebis kargi

mc

odne

, anu

mo

swavle-st

rat

egi

akvirdeba

swavlis

pr

ocess,

acno

bier

ebs

im

strat

egiebs

da

im

pirobebs

, roml

ebic

xels

uwyobs

mis

Tanat

olebs?

kiT

xvebze dayrdno

biT

gad

moec

i ambavi

Sen

Sesaxeb,

gaaforme

naxat

ebiT

da akinZe

wignad

. resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

IIII etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)sametyvel

o

aqtebi:

ko

munikaciis

dawyeba

/ dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

; garemos/

saqmiano

bis

aRwera;

su

rvilebis

gaziareba

−

gegmebi;

2)

teqst

is tipebi da Janrebi

− Temat

uri dialogebi

; 3)

teqst

is

struqt

ura/organizeba;

4)

gramat

ika

− zed

sarTavi

saxeli

− kiTxva rogori?

ganvlil

i masalis

ganmtkiceba;

Tanxmovanf

uZiani da

xmovanf

uZiani zed

sarTavi

saxelis

bruneba

mxolobiTsa

da mr

avlobiT

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)

rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)

rogo

r

visaubr

o

Cems

ojaxze?

4)

ra damexmareba weris

miznis

miRwevaSi

? 5)

rat

om

aris

mniSvnel

ovani

st

rat

egiebis gamo

yeneba

? 6)

rat

om/ra mizniT

vwer

? 7)rogo

r gavaumj

obeso

naweris

pir

velad

i variant

i?

8)rogo

r

davaxasiaTo

Cemi

ojaxi?

ojaxis

wevrebi?

9)rogo

r gad

movc

e ambavi

ise

, rom Cemi

Txr

oba

gasagebi iyos

mkiT

xvel

isTvis?

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

22..

samizne

cneba

:: weriT

i ko

munikacia

,, teqst

is

tipi

da

Janri,,

ku

lturaT

a dialogi..

ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: Cemi

ojaxi

SegiZl

ia ojaxuri

fotoal

bomic

daixmar

o.

naSr

omSi:

•

gansazRvr

e mkiT

xvel

Ta

audit

oria

, anu

vin

waikiT

xavs

nawer

s;

• gaamdid

re

65

winsvl

as,

gezs

aZlevs

swavlis

pr

ocess

da

qmnis

winsvl

is

xelSemwyo

b

pirobebs

; •

swavlaSi

winsvl

a damokidebulia

Cems

st

rat

egiulobaze,

da

ara

Cems

Tandayolil

unarebze.

ric

xvS

i;;

6)ko

nkret

uli

aramxatvr

uli da mxat

vruli

Janris

teqst

ebis

Sinaarso

brivi mxare:

Tema,

id

eebi

, sakiT

xebi

, mTavari da

meorexarisxo

vani

informacia

; xed

vis kuTxe

.

7)st

ruqt

ura,

agebu

leba

(tipebis

mixed

viT

) : aRweris

Semadgeneli

nawilebi/el

ementebi

(atributebi/niSan-

Tvisebebis kategoriebi

da

maTi Sesabamisi

magal

iTebi)

;

10)rat

om da rogo

r gad

movc

e emociebi

Txr

obis dros?

11

)rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom ST

abeWdil

eba

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

monaTxr

obi

det

alebiT

; •

warmo

aCine

ojaxis

wevrebis

Tvisebebi

da

saqmiano

ba;

• gamo

iyene

Sesabamisi

sit

yvebi

da gamo

Tqmebi,

mr

aval

fer

ovani

winadad

ebebi;

•

daicavi

abzacebi,

gamo

iyene

sasveni niSnebi.

ms

mene

lis

dR

iur

is

gac

noba

:: (urTierTSefasebis

sqema

) ra mo

mewo

na yvelaze

metad

? romeli sityva an

winadad

eba iyo

yvelaze

sainter

eso

/STambeWdavi

da rat

om?

er

To

bliv

i mu

Sao

ba::

namu

Sevr

ebis

wardgena

, ukugeba

msmenel

is

dRiurze dayrdno

biT

. namu

Sevris

war

dgenis

aqt

ivo

bebi

::

an

as o

jax

i aq

tiv

oba

1 1 maswavlebel

i mo

swavleebs

usvams kiTxvebs:

ramdeni wevr

ia Sens ojaxSi

? vin arian Seni

ojaxis

wevrebi?

sad

muSaoben an

swavl

oben isini?

aq

tiv

oba

2 2 maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamo

yenebiT

ukiTxavs

moswavleebs

saswavl

o mizniT

Seqmnil

teqst

s „anas ojaxi“

. moswavleebi

moniSnaven

gaugebar

sityvebs da kl

asel

ebis

an maswavleblis

daxmarebiT

gaiazreben

sit

yvis

mniSvnelobas.

maswavl

ebel

i mo

swavleebs

66

usvams teqst

idan

gamomd

inare kiTxvebs:

1.

vin gviambobs

Tavisi ojaxis

Sesaxeb

? 2.

ramdeni wevr

ia ojaxSi

? 3.

ramdeni wl

isaa

da ra uyvars anas

? 4.

ras

saqmianoben anas

ojaxis

wevrebi?

5.

vin arian anas

bebia

da babu

a? ras

saqmianoben isini?

6.

rogo

ri urTierTobaa anas

ojaxis

wevrebs So

ris

? daasaxele magaliT

ebi.

7.

ra mo

gewo

na am teqst

Si? r

a ar

mogewo

na?

moswavleebi

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s.

moswavleebi

daval

ebas

asr

uleben

ind

ivid

ual

urad

da

Semd

eg wyvil

ebSi

amo

wmeben

, swo

rad

Seasr

ules

Tu

ara.

aqtivoba

33

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N

2-s

. ipovian

Sec

domebs

da gaaswo

reben

. waikiTxaven kl

asSi

da Seamowmeben

, ramdenad

sworad

Seasr

ules

savarjiSo

. aqtivoba

44

maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs rveulSi

Seasr

ulon

daval

eba

N 3

da

N 4

. Semdeg

waikiTxaven kl

asSi

da imsj

eleben

rogo

r Seasr

ules

daval

eba,

rat

om daawyviles

mocemuli

sityvebi.

aqtivoba

55

maswavlebel

i mo

swavleebs

yo

fs

jgu

febad

. TiT

oeulma

flipCartze

und

a dawer

os

xmovanf

uZiani

zed

sarTavi

saxelis

br

uneba

mxolobiTsa

da

mravlobiT

ricxvSi

, warmo

adginos pr

ezentacia

klasSi

. namu

Sevr

ebs Seamowmeben

da TvalsaCino

d gaakr

aven

. aqtivoba

66

maswavlebel

i mo

swavleebs

moasmeninebs

mosasmen

N 1

-s da

upasu

xeben mo

sasmenid

an gamomd

inar

e kiTxvebs.

Semdeg

isaubr

e::

• ra

xerxebi

gamo

iyene,

ra

nabijebi gadad

gi

daval

ebis

Sesr

ulebisas

; •

ras

Secvl

idi,

Tavid

an

rom

iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

da

rat

om.

Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia::

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

weril

obiT

Seqmna

konkret

uli sayr

denebis

mixedviT

; teqst

is Sed

gena

-gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

- Cvevebis

gamovl

ena.

67

Semd

eg kvl

av moismenen am

mosasmens da rveulSi

dawer

en sav

. N

5-s

. Semdeg

kvl

av ismenen

mosasmens da amowmeben

sakuTar

namu

Sevars.

ris

Semdegac

mewyvil

eebi

amo

wmeben

erTmaneTis

namu

Sevars da waikiT

xaven kl

asSi

. aqtivoba

77

maswavlebel

i mo

swavleebs

Seaxsenebs

, rom

zed

sarTavi

saxelebi iseve ibrunvian,

rogorc

msgavsi

fuZis arsebiTi

saxelebi.

mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N

6-s

, nimu

Sis mixedviT

abruneben

mxolobiTsa

da

mravlobiT

ricxvSi

Tanxmovanf

uZian

sit

yvebs.

aqtivoba

88

maswavlebel

i mo

swavleebs

Seaxsenebs Tanxmovanf

uZiani da

xovanf

uZiani sityvebis

garCevis wess

. is asaxel

ebs sityvebs

da mo

swavleebi

amboben,

rogo

rfuZiania

, rogo

r mixvd

nen.

Semd

eg rveulSi

asr

uleben

sav

. N 7

-s.

aqtivoba

99

maswavlebel

i mo

swavleebs

Seaxsenebs antonimebs

da rveulSi

asruleben

sav

. N 8

-s. mocemuli antonimebiT

Seadgenen

winadad

ebebs da dawer

en sav

. N 9

-s mocemuli nimu

Sis

mixedviT

. maswavl

ebel

i uxsnis,

rom tir

e iwer

eba

gamo

tovebu

li sityvis

nacvl

ad.

saSinao

daval

eba::

gviambe

Seni ojaxis

Sesaxeb

. SegiZlia

ojaxuri fotoal

bomic

daixmar

o. moswavlis

rveuli,

sav

. N

10. prezentaciebs

war

adgenen kl

asSi

. resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

68

IIIIII etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)sametyvel

o

aqtebi:

ko

munikaciis

dawyeba

/ dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

; garemos/

saqmiano

bis

aRwera;

su

rvilebis

gaziareba

−

gegmebi;

2)

teqst

is tipebi da Janrebi

− biogr

afia

; Temat

uri

dialogebi

; 3)

teqst

is

struqt

ura/organizeba

− biograf

ia;

4) gramat

ika

− ar

sebiTi

saxelisa da zed

sarTavi

saxelis

erTad

bruneba

(msazRvr

el-sazRvr

ulis

br

uneba

); ric

xviT

i saxelis

bruneba

cal

ke da ar

sebiT

saxel

Tn

erTad

;; rTuli ric

xviT

i saxelebis

mar

Tlwer

a;

ric

xviT

i saxelis

,, ar

sebiTi saxelisa da zmnis

SeT

anxmeba ric

xvSi..

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)rogo

r/ra

maxasiaT

eblebis

mixedviT

aR

vwer

o

sagani

, mo

vlena?

4)rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

5)rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

6)

ra damexmareba weris

miznis

miRwevaSi

? 7)

rat

om

aris

mniSvnel

ovani

st

rat

egiebis gamo

yeneba

?

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

33..

samizne

cneba

:: zepir

i ko

munikacia

,, weriT

i ko

munikacia

.. ko

mpleqsu

ri

daval

ebis

piroba

:: Tanaklasel

is bio

graf

ia

Sens

mewyvil

es dausvi

kiTxvebi:

rodis

da sad

daibada,

sad

cxo

vrobs

, sad

swavlobs

, ra aint

eresebs,

ra uyvars,

spo

rtis

, mecnier

ebis

an xelovnebis

romeli saxeoba

moswons

da

dawer

e misi

bio

graf

ia.

waikiT

xeT

Tanaklasel

ebis

biograf

iebi

klasSi

ise

, rom ar

daasaxeloT

misi

vinaoba

da kl

asSive

amoicaniT

, viszea

saubari.

msmenelis

dRiu

ris

gac

noba

:: (urTierTSefasebis

sqema

) ra mo

mewo

na yvelaze

metad

? romeli sityva an

winadad

eba iyo

yvelaze

sainter

eso

/ ST

ambeWdavi

da rat

om?

69

5) winare codnis

gaaqtiureba

− biograf

iis

zepir

i da weril

obiTi

gadmo

cema.

6)ko

munikaciis mizani,

Tema.

7)inter

aqcia

inf

ormaciis

mosapo

vebl

ad.

8)funqciuri sametyvel

o

qmed

ebis

tipebi:

Txr

oba

, aR

wera.

9)biogr

afiuli cno

bari,

kiTxvari.

erTobl

ivi mu

Sao

ba::

namu

Sevr

ebis

wardgena

, ukugeba

msmenel

is

dRiurze dayrdno

biT

. daval

ebis

war

dgenis

Semdeg

isaubr

e::

•

axseni

, ra

nabijebi

gadad

gi

daval

ebis

Sesasr

uleblad

. •

ra

dagexmara

daval

ebis

Sesr

ulebaSi.

•

ra

enobr

ivi

saSu

alebebis

codna

dagexmara

weris

dros?

. •

ra

siZnel

eebi

Segeqmna

wer

is dros?

•

rogo

r

ggonia,

siZnel

e sabo

lood

daZlie

, Tu

mo

mavalSi

kvlav

SeiZleba

ganmeo

rdes

? •

rogo

r

SeZl

eb

Seqmnili

aqtivobebi

:: goder

Zi Coxeli

aqtivoba

11

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

saSu

alebiT

moswavleebs

acno

bs avt

obiograf

iul

teqst

s „goder

Zi Coxeli“

. imis Sesamo

wmeblad

, Tu

ramdenad

SeZles

mo

swavleebma teqst

is gaazreba,

maswavl

ebel

i usvams

gakveT

ilis

bolos mo

cemul

kiT

xvebs.

maswavl

ebel

i mo

swavleebs

esaubr

eba da uxsnis,

Tu

ra aris

bio

graf

ia da

avtobiograf

ia. r

ogoria

mocemuli teqst

i.

moswavleebi

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 1

-s.

aqtivoba

22

maswavlebel

i mu

Saobs

leqsikaze.

moswavleebi

iniSnaven

ucno

b sityvebsa

da gamo

Tqmebs da er

TmaneTis

an

maswavleblis

daxmarebiT

ganmartaven

. maswavl

ebel

i daf

aze

wers aseT

sit

yvebs da mo

swavleebs

sTxo

vs am sityvebis

gamo

yenebiT

Seadgino

n winadad

ebebi an

aagon

„sit

yvis

piramid

a“. d

awer

on pl

ipCartze da gamo

akran

klasSi

. aqtivoba

33

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 2

-sa da

N 3

-s.

70

maswavlebel

i amowmebs,

rogo

r gaiges mo

swavleebma teqst

i.

aqtivoba

44

maswavlebel

i uxsnis,

rodis

iwereba sityvebi br

WyalebSi

. mo

hyavs magaliT

ebi.

mo

swavleebi

damoukideblad

asr

uleben

sav

. N 4

-s. Semdeg

wyvilebSi

amo

wmeben

, ramdenad

swo

rad

Seasr

ules

daval

eba.

aqtivoba

55

moswavleebi

kiT

xuloben gz

amkvlevSi

mocemul

inf

ormacias.

zed

sarTavi saxelisa da ar

sebiTi saxelis

erTad

bruneba

zed

sarTavi axlavs im

saxel

s, romelsac

is axasiaTebs.

aseTi

zed

sarTavi msazRvr

elia

, saxel

i ki

– sazRvr

uli.

daakvir

di

zed

sarTavisa

da

arsebiTis

(msazRvr

el-

sazRvr

ulis

) erTad

brunebis nimuSs

da gaaanalize.

sa

xelobiTi

cno

bil

-i mweral

-i

sainter

eso

adamian-i

moTxr

obiTi

cno

bil

-ma

mwer

al-

ma

sainter

eso

ad

amian-

ma

micemiT

i cno

bil

mweral

-s

sainter

eso

adamian-s

naTesao

biTi

cno

bil

-i mwerl

-is

sainter

eso

ad

amian-

is

moqmed

ebiT

i cno

bil

-i mwerl

-iT

sainter

eso

ad

amian-

iT

viTar

ebiT

i cno

bil

mwerl

-ad

sainter

eso

ad

amian-

ad

wodebiT

i cno

bil

-o mweral

-o

sainter

eso

adamian-o

rogo

rc

xed

av, T

u zed

sarTavi xmovanf

uZiania

, is br

unebisas

saer

Tod

ar

icvl

is formas,

Tanxmovanf

uZiani zed

sarTavi ki

nawilobr

iv icvl

is formas.

siZnel

eebis

daZlevas

?

Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia::

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

weril

obiT

Seqmna

konkret

uli sayr

denebis

mixedviT

; teqst

is Sed

gena

-gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevebis

gamovl

ena.

71

daimaxsovr

e:: mr

avlobiT

ricxvSi

msazRvr

el-sazRvr

elis

br

unebisas zed

sarTavi saxeli mxolobiT

ricxvSi

rCeba

. magal

iTad

:: cno

bili mwer

lebi,

cno

bilma

mwerlebma

, cno

bil

mwer

lebs da a.S.

daval

eba..

abr

une

: mokl

e biogr

afia

, axali fil

mi.

ramdenime

brunvis

formis

gamo

yenebiT

Sead

gine

winadad

ebebi.

nimu

Si::

am wignis

avt

ori cno

bili mwer

ali go

der

Zi

Coxelia

. (sax.

brunva)

cno

bili mwer

lis

moTxr

obebis kr

ebuli viyide.

(naT

. brunva)

cno

bilma

mweral

ma axalo

wigni

dabeWda.

(mo

Txr

. brunva)

aqtivoba

66

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 5

-sa da

N 6

-s. abr

uneben

zed

sarTav

saxel

s arsebiT

saxel

Tan

erTad

da pr

ezentacias

warad

genen kl

asSi

. aqtivoba

77

naswavli gramat

ikuli masalis

praqtikaSi sworad

gamo

yenebis mizniT

, moswavleebi

wer

en rveulSi

sav

. N 7

-sa da

N 8

-s. mewyvil

eebi

amo

wmeben

erTmaneTis

namuSevars da

prezentacias warad

genen

klasSi

.

saSinao

daval

eba

maswavlebel

i mo

swavleebs

acno

bs ko

mpleqsu

ri daval

ebis

pirobas:

dawer

e Tanaklasel

is bio

graf

ia

Sens

mewyvil

es dausvi kiTxvebi:

rodis

da sad

daibada,

sad

cxo

vrobs

, sad

swavl

obs

, ra aint

eresebs,

ra uyvars,

spo

rtis

, mecnier

ebis

an xelovnebis

romeli saxeoba

moswons

da dawer

e misi

bio

graf

ia. waikiTxeT

Tanaklasel

ebis

bio

graf

iebi

kl

asSi

ise

, rom ar

daasaxeloT

misi vinaoba

da kl

asSive

amoicaniT

viszea

saubari.

72

niko

fir

osmani

aqtivoba

11

maswavlebel

i mo

swavleebs

aCvenebs fir

osmanis

namuSevr

ebis

il

ust

raciebs

da hkiT

xavs

, Tu

ician vin ar

is avt

ori,

Tu

unaxavT

misi namu

Sevr

ebi.

Semdeg

sTxo

vs, T

ioToeuli fotos

mixedviT

moif

iqron raime

ambavi da gaacocxl

on

ilust

racia

. Semdeg

saCvenebeli da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamo

yenebiT

kiT

xulobs

teqst

s „niko

fir

osmaniSvili“

. Semd

eg maswavl

ebel

i dasvams

kiT

xvebs:

ras

niSnavs

TviTnaswavli mxat

vari?

1.

vis cxo

vrebaze mo

gviT

xrobs

moyvanil

i biogr

afiuli

teqst

i?

2. vin iyo

niko

fir

osmani?

3.

rogo

ri emocia

Cans fir

osmanis

bio

graf

iis

mTxr

obl

is teqst

Si? r

am ganapir

oba

es emocia

? 4.

waikiT

xe winad

adeba,

romelSic

daxasiaTebulia

mxat

vari.

5.

teqst

Si CamoTvl

ilia

fir

osmanis

naxat

ebis

saxelwo

debebi.

6.

Seusabame

isini

naxat

ebis

fotoebs.

mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s.

aqtivoba

22

maswavlebel

i aaqt

iurebs mesame

pir

is nacvalsaxelebs.

mo

swavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 2

-s.

maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs, d

aakvir

dnen mo

swavlis

wignSi

mocemul

gzamkvlevs

(gv

34). maswavlebel

s winaswar

aqvs

momzad

ebuli po

ster

i, sad

ac wer

ia arabuli ricxvebi da

gver

dze aqvs

miwer

ili asoebiT

Cawer

ili am

ricxvis

saxelwo

deba.

moswavleebs

sTxo

vs daakvir

dnen da Tu

SeZl

eben

, Tavad

aRmo

aCinon kano

nzomier

eba,

rogo

r Cawer

on

arabuli cif

rebi asoebiT

. Semdeg

erTad

avseben

cxr

ilSi

73

gamo

tovebu

l adgilebs.

saSinao

daval

eba::

moiZie

damat

ebiT

i informacia

mxatvr

is

Sesaxeb da pr

ezentacia

war

adgine kl

asSi

. (rveuli,

sav

. N 3

)

anketa

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

wyvil

ebSi

gaecno

n anketas

. Semd

eg moswavlis

rveulSi

naxon sav.

N 1

. gaecno

n maria

Sipilovas pirad

monacemebs da am

monacemebze dayrdno

biT

dawer

on misi

bio

graf

ia. prezentacia

war

moad

ginon kl

asSi

. aqtivoba

22

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 2

-s: d

awer

e Seni

pir

adi

monacemebi.

mo

ismine

teqst

i „ali mamedovis biogr

afia

“ (mosasmeni

N 2

). teqst

is mixed

viT

Seavse rveulSi

mocemuli kiTxvari anu

anketa.

anketa

1. saxeli,

gvari

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

--

2. dabad

ebis

wel

i, Tve

, ricxvi

----

----

----

----

----

----

----

----

---

3. ganaTleba

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

--

4. inter

esebi

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

- 5.

ko

nkursebi

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

- 6.

enebis

codna

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

----

---

7. ojaxis

wevrebis

saqmianoba

----

----

----

----

----

----

----

----

----

aqtivoba

33

maswavlebel

i mo

swavleebs

Seaxsenebs ricxviT

i saxelis

raobasa

da marTlweras

. adareben

raodenobiT

da rigobiT

ricxviT

saxel

ebs er

TmaneTs.

svamen Sesabamis kiTxvebs.

mag

. ramdeni skamia

? ramdeni magid

aa? mer

amdenea

lizis

magid

a.

meramdene merxze zis

arturi?

da sxva

. daf

aze wers ricxvebs

74

da mo

swavleebi

aso

ebiT

Cawer

en maT

saxel

wodebebs.

gaixseneben,

rom ricxviT

i saxelebi er

Tid

an 1

00-is CaTvl

iT,

aseu

lebi,

iwereba er

Tad

. ganmtkicebis

mizniT

, rveulSi

wer

en sav

. N 3

-s: d

awer

e ricxviT

i saxelebi sityvebiT

. aqtivoba

44

maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs, d

aakvir

dnen gr

amat

ikis

gz

amkvlevs

(gv

34). mo

swavleebi

kiT

xuloben,

akvir

debian da

und

a mividnen daskvnamd

e, rom ricxviT

i saxeli iseve

ibrunvis

, rogo

rc

msgavsi

fuZis arsebiTi saxeli,

xolo

ricxviT

i saxeli arsebiTTan

iseve

ibr

unvis

, rogo

rc

msgavsi

fuZis zed

sarTavi saxeli arsebiT

saxel

Tan

erTad

. daf

aze weren

xmo

vanf

uZiani da Tanxmovanf

uZiani ricxviT

i saxelebis

brunebas,

aseve

abr

uneben ricxviT

saxel

s arsebiT

saxelTan

erTad

. Semdeg

rveulSi

wer

en sav

. N 4

-s.

aqtivoba

55

gramat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

asruleben

sav

. N 5

-sa da

N 6

-s.

aqtivoba

66

moswavleebi

akvir

debian gzamkvlevs:

Sead

are da daakvir

di arsebiTi saxelis

ricxvs.

magid

aze wignebi awyvia

.

magidaze xu

Ti wigni awyvia

. bavSvebi TamaSoben.

ramdenime bavSvi

TamaSobs

. mo

swavleebi

daimaxsovr

eben

: raodenobis

aRmniSvnel

msazRvr

elTan

arsebiTi

saxeli

mxolobiT

ricxvSi

und

a id

ges.

aqtivoba

77

mewyvileebi

maria

Sipil

ovas pirad

monacemebsa

da mo

swavlis

wignSi

mocemul

anket

aze dakvirvebiT

, Tavad

ac cdil

oben

anketis

Seqmnas

. mewyvileebi

erTmaneTs gaucvl

ian anketebs

da damoukideblad

Seavseben

. gaacno

ben kl

asel

ebs.

75

rveulSi

wer

en sav

. N 7

-s.

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

mkvidri war

modgenebi,,

roml

ebic

moswavles

Temis

swavl

is Semdeg

und

a Camo

uyalibdes

:

• Cemze saubr

isas

SemiZlia

gamoviyeno

teqst

is elementebis

, eno

brivi saSu

alebebisa da kiTxvis

strat

egiebis

codna

; •

SemiZl

ia konkret

uli teqst

ebis

gageba-gaazreba da Sedgena

-gaazreba.

•

teqst

ebis

Sed

gena

-gad

mocemis

dros vavl

en Semoqmed

ebiT

unar

-Cvevebs

. •

SemiZl

ia inf

ormaciis sakuTar

gamocdil

ebasTan

dakavSireba.

•

gramat

ikuli sakiTxebis codna

mexmareba ukeT

gad

movc

e saTqmel

i.

• SemiZl

ia sakuTar

socio

kulturul

garemosT

an msgavseba

-gansxvavebebis gansazRvr

a.

76

Tavisufali droTema:

Tavisufal

i dro

saaT

ebis

savaraudo

raodenoba

− 3

0 Temat

uri sakvanZo

SekiT

xvebi::

1)

rogo

r movemzad

o da gavacno

audit

orias Tavi?

ra inter

esebi maqvs?

2)

romeli st

rat

egiebi

damexmareba miznis miRwevaSi

? 3)

rogo

r Sevad

gino

teqst

i?

4) rogo

r gamoviyeno

Janruli maxasiaT

eblebis

codna

kiT

xvis

an weris

dros?

5)

rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixed

viT

Sevqmna

komiqsi?

6)

rat

omaa mniSvnel

ovani

konkret

uli det

alebis

gamoyeneba

epizodis

aRweris

dros?

7)

romeli xerxebi

Semiwyo

bs xel

s leqsikisa

da gr

amat

ikis

dauflebaSi?

8)

rogo

r davwero

stat

ia?

9) ra st

rat

egiebi

gamoviyeno

daval

ebaze mu

Saobis sxvadasxva et

apze?

10

) ra damexmareba,

rom ukeT

war

movaCino

Cemi codna

? Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i qvec

nebebi

//sakiT

xebi

so

cio

kultura da kultura:

1.

yo

veldRiuri cxo

vreba

(Tavisufal

i drois

gat

areba)

. 2 2..

pirovnebaT

Sorisi urTierTobebi

. sametyvel

o aqt

ebi::

inter

aqcia

socialur

rit

ual

ebSi

−− ko

munikaciis

dawyeba

/dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

, daxmarebis

Txo

vna,

Sexvedris

daniSvna;

inter

aqcia

inf

ormaciis mo

sapo

vebl

ad −−

pir

adi

da sxvisi

mo

nacemebis

gacvl

a; ad

amianis/garemos

aRwera;

saWir

oebebis

/moTxo

vnil

ebebis

/survilebis

gaziareba

(Tavisufal

i dro

, saqmiano

ba,

gegmebi/ganzraxva

, mgzavroba

/mogz

auroba

da a.S)

.; inter

aqcia

grZnoba

//emo

ciisa

da Sexed

ulebebis

// damokidebulebebis

Sesaxeb

−−

STabeWdil

ebis

,

enobr

ivi sakiTxebi

:: piris

nacvalsaxelebi;;

piris

nacvalsaxelebis

bruneba

;; Tandebuliani

pir

is nacvalsaxelebi;;

CvenebiT

i nacvalsaxelis

bruneba

arsebiT

saxel

Tan

er

Tad

;; zmnis

war

suli dro

:: wyvet

ili da uwyvet

eli;;

zmnis

momavali dro

((myo

fad

i));;

drois

zmnized

ebi;;

ku

Tvnil

ebiT

i nacvalsaxeli;;

77

Sefasebis

, po

zic

iis

gamo

xatva

(kmayo

fil

eba/ukmayofil

eba,

gakvirveba

, int

eresi)

; inter

aqcia

droisa da sivr

cis

Sesaxeb

:: droSi

lokalizeba,

moqmed

ebis

qrono

logia,

sixSire da

xangrZl

ivoba

, Tanad

rouloba

; ad

gilmd

ebareo

bisa

da

mimarTulebis

miTiT

eba/gansazRvr

a (daniSnu

lebis

adgil

i, marSr

uti.

..).

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebis

bruneba

arsebiT

saxel

Tan

er

Tad

;; er

Tgzisi da mr

aval

gzisi mo

qmed

ebis

gamoxatva

,, wyvet

ili, ,

uwyvet

eli,,

ra vqeni?

ras

vSvrebodi?

msazRvr

el--sazRvr

ulis

bruneba

,, ric

xvSi mo

nacvl

e zmna,,

meSveli zmnis

gamoyeba

:: var

, xar

, aris

, var

T, xarT

, arian;

Taviseburi zmnebis

uRleba::

miyvars,

minda.

Temat

uri leqsika

Tavisufal

i dro

, ekr

ani,

afiSa,

gamoxmaureba,

stat

ia, d

rama,

niWi,

premiera,

blogi

, cif

ruli fotoaparat

i,

arCevani

, arad

ani.

.. teqst

is tipebi da Janrebi::

saswavl

o mizniT

Seqmnil

i teqst

ebi,

kiT

xvar

ebi,

bio

graf

iuli da avtobiograf

iuli

teqst

ebi,

adaptir

ebuli mxat

vruli teqst

i, audio

-vid

eo saswavl

o resursi

. mo

swavlis

wigni

, mesame Tavi.

Tavisufal

i dro

mo

sasmeni

N 1

– alia

da amini

(moswavlis

wigni

gv

36, mosasmeni teqst

i gv

91)

mo

sasmeni

N 2

− maris

Set

yobineba

tel

efonSi

(moswavlis

wigni

gv

37, mosasmeni teqst

i gv

91)

mo

sasmeni

N 3

− Tavisufal

i dro

(moswavlis

wigni

gv

41, mosasmeni teqst

i gv

92)

mo

sasmeni

N 4

− and

ria

dad

iani

(moswavlis

wigni

gv

46, mosasmeni teqst

i gv

92)

mo

sasmeni

N 5

− aid

as sayvarel

i wigni

(moswavlis

wigni

gv

49, mosasmeni teqst

i gv

92)

„dal

ila da leila“

− saswavlo

mizniT

Seqmnil

i dialogi

(gv

38), kino

fil

mi „saocreba“

− gamo

xmaureba

(gv

39),

„pat

ara

fexbu

rTel

ebi“

− saswavl

o mizniT

Sed

genili teqst

i (gv

41),

„drois

fasi“

− adaptir

ebuli mxat

vruli nawarmo

ebi

Wabua amir

ejibis

mixed

viT

(gv

43), st

atia

gazeT

idan

− mcir

e zomis sainformacio

teqst

ebi

( gv

45), andria

dad

iani

−

sasaubr

o (gv

46), wigni Tu

kompiuter

i − sadiskusio

Tema

(gv

47), aidas

sayvarel

i wigni

− sasaubr

o (gv

49),

„Cemi

sayvarel

i wigni“

− saswavl

o mizniT

Sed

genili aramxatvr

uli teqst

i (gv

49), Cemi

sayvarel

i wignis

prezentacia

−

sasaubr

o (gv

52).

78

samizne

cnebebi

da maTTan

dakavSir

ebuli

mkvidri

war

modgenebi

etapebi

//// safexurebi

komu

nikacia

((11,, 22

,, 33,, 44

,, 66))

• ko

munikacia

gu

lisxmobs

informaciis

gacvl

as

individ

ebs So

ris

; • ko

munikaciis formasa

da

Sinaarsze

gavl

enas

axdens

situaciuri

maxasiaT

eblebi:

ko

munikaciis

mizani ,

ko

munikaciis

monawileebi

(adresanti,

ad

resat

i), ko

munikaciis

adgili da dro

. • warmatebuli

komu

nikaciisT

vis,

aucil

ebel

ia

situaciuri

maxasiaT

eblebis

gaTvaliswineba

; teqst

is tipi

da

Janri

((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 44

,, 55))

• teqst

ebi iyofa

2 ZiriT

ad tipad

: mxat

vrul

da

aramxatvr

ul

teqst

ebad

. • mxat

vruli lit

erat

ura

moicavs sxvadasxva

mxat

vrul

Janrs,

II etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)saTanad

o

strat

egiebis SerCeviT

nacno

b Temaze

sxvadasxva

tipis

teqst

is

zepir

ad/wer

ilobiT

Seqmna

. 2)

teqst

is Seqmna

konkret

uli

sayr

denebis

gamo

yenebiT

. 3)

sakuTar

gamo

cdil

ebaze

dayrdno

biT

teqst

is

Sefaseba,

sakuTar

i damokidebulebis

gamo

xatva

, axsna/dasabuTeba.

4)

teqst

is Sed

gena

-gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevis

gamovl

ena.

5)

teqst

is struqt

ura/

organizeba.

6)

naswavl

i enobr

ivi

saSu

alebebis

funqciuri gamo

yeneba

.

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)

rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli

xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)

rogo

r

ganvasxvavo

mT

avar

i da aramTavar

i?

4) ra und

a mo

vimo

qmed

o,

Tuki

ar

mesmis sityvis

mniSvnel

oba

?

5) rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom

STabeWdil

eba

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

6)

rogo

r/ra

maxasiaT

eblebis

mixedviT

aRvwer

o

sagani

, movl

ena?

7)

rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli

det

alebis

gamoyeneba

aR

weris

dros?

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

11..

samizne

cneba

:: ko

munikacia

,, teqst

is

struqt

ura--

organizeba

kompleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: dawer

e gamo

xmaureba

sayvarel

i kino

fil

mis

Sesaxeb.

gamoxmau

rebis

dawer

isas

gaiTvaliswine::

1.

mniSvnelovania mc

ire

cno

bebis mo

wodeba fil

mze

(reJisori,

saT

auri,

Seqmnis

perio

di)

. 2.

dawer

eT rogo

ri

STabeWdil

eba dat

ova

Tqvenze fil

mma.

ST

abeWdil

ebis

dawer

isas

SegiZl

ia gamoiyeno

frazebi:

Zalian mo

mewo

na

......

......

......

......

.....

SevamCnie,

rom.

......

......

......

. gamiCnda SekiTxva.

......

....

gamakvir

va ..

......

......

......

.....

79

aramxatvr

uli

lit

erat

ura

− sxvadasxva

aramxatvr

ul

Janrs.

• er

Ti Janris

teqst

ebs

aqvT

saerTo

maxasiaT

eblebi

(eno

briv

-st

iluri,

struqt

urul

-organizaciuli,

sxv

. msgavsebebi)

. • teqst

is

Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mexmareba

rogo

rc

teqst

is

gageba

-gaazrebaSi,

ise

konkret

uli

mizniT

Sesabamisi

Janris

teqst

ebis

Sed

genaSi

. teqst

is

struqt

ura,,

organizeba

((Sed

egi

11,, 44

,, 55,,

66))

• teqst

is

struqt

uras

qmnis

sityvieri

(mag

., saTauri,

qvesaT

auri,

abzaci,

warwera)

da

arasit

yvieri

(mag

., il

ust

racia

, sveti,

sqema

, sasveni

niSnebi,

zepir

teqst

Si

− intonacia

) el

ementebis

er

Tobl

ioba

;

7) gramat

ika:

pir

is

nacvalsaxelebi;

piris

nacvalsaxelebis

br

uneba

; Tandebuliani

pir

is

nacvalsaxelebi;

CvenebiT

i nacvalsaxelis

bruneba

arsebiT

saxel

Tan

er

Tad

; ricxvSi

monacvl

e zmna,

meSvel

i zmnis

gamoyeba

: var

, xar

, aris

, varT

, xarT

, arian;

Taviseburi zmnebis

uRleba:

miyvars,

minda.

8)

funqciuri

sametyvel

o qmedebis

tipebi:

Txr

oba

, aRwera,

dasabuTeba.

9)

dasabuTebis

Semadgeneli

nawilebi/el

ementebi

(mosazreba,

axsna/argument

i,

gamamyarebel

i magaliT

(eb)i.

8) ra und

a gaviTvaliswino

imisTvis,

rom Cemi

mo

sazreba

damaj

erebel

i iyos?

9)

ra st

rat

egiebi

gamo

viyeno

daval

ebaze

muSaobis sxvadasxva

etapze?

3. rat

om urCevd

iT

Tanat

olebs am

fil

mis

yurebas

.

namu

Sevris

war

dgenis

Semdeg

isaubr

e::

ra xerxebi

gamoiyene,

ra

nabijebi

gadad

gi

daval

ebis

Sesr

ulebisas

; ras

Secvl

idi,

Tavid

an rom

iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

da rat

om.

Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia:

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

weril

obiT

Seqmna

konkret

uli sayr

denebis

mixedviT

; teqst

is Sed

gena

-gad

mocemis

dros Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevebis

gamovl

ena.

80

• teqst

is

sityvieri

da

arasit

yvieri

elementebis

Taviseburi

ganl

ageba qmnis

teqst

is

struqt

uras

; • teqst

is

struqt

uraze

dakvirveba

mexmareba

teqst

is gagebaSi;

• teqst

is

struqt

uruli

elementebis

codna

mexmareba

konkret

uli

mizniT

Sesabamisi

teqst

is Sed

genaSi

. inter

pret

acia

, , sakuTar

i damokidebulebis

gamoxatva

((Sed

egebi::

11,, 22

,, 33,,

44,, 55

,, 66))

• inter

pret

aciis dros

SemiZl

ia gamoviyeno

pirad

i gamocdil

eba,

naswavli/nacno

bi

teqst

ebis

, cnebebisa

da

sakiTxebis codna

; • pirad

i damokidebulebis

gamo

xatva

mexmareba

daskvnis gamo

tanaSi,

sakuTar

i Tavis

ukeT

gagebaSi

, teqst

is pir

ad

gamo

cdil

ebasTan

dakavSirebaSi da

aqtivobebi

:: Tavisufal

i dro

aqtivoba

11

maswavlebel

i cdil

obs

, gaaqt

iuros mo

swavleT

aTvis

nacno

bi leqsika

. moswavleebi

daakvir

debian fotoebs

da isaubr

eben

vin

ras

akeTebs Tavisufal

dros:

gogo

na

kiTxu

lobs

wigns

, gogo

na xat

avs,

biWi aseirnebs

ZaR

ls,

bavSvebi

TamaSoben kalaT

burTs,

biWi TamaSobs

Co

gburTs,

...

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s: d

aakvir

di

fotoebs da Cawere vin ras

akeTebs Tavisufal

dros.

mag

. biWi wigns

kiT

xulobs

. aqtivoba

22

nacno

bi leqsikis gaxsenebis

Semdeg

moswavleebi

Seec

debian isaubr

on TavianT

Tavisufal

droze,

upasu

xon kiTxvas

: ras

akeTeb

Tavisufal

dros?

aqtivoba

33

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

N 1

-s da gaarkveven

ris

Sesaxeb ar

aris

saubari teqst

Si.

1. Tavisufal

i drois

Sesaxeb

. 2.

Teatris

Sesaxeb

. 3.

dasvenebis dRis

Sesaxeb

.

aqtivoba

44

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

N 1

-s da aR

niSnaven

swor

pasuxebs

. moswavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N

2-s.

aqtivoba

55

moswavleebisT

vis Zalian sainter

esoa wyvilebSi

mu

Saoba

, Jurnalistis

rolis

morgeba

. swavl

ebis

81

saSu

alebas

maZlevs

movemzad

o realuri

cxo

vrebisTvis.

enobr

iv--kulturuli

TviTmyofad

oba

((Sed

egebi

77,, 88

,, 99))

• qarTuli

enis

Seswavlisas

gansxvavebul

so

cio

kulturul

da

kulturul

samyar

osac

aR

movaCenT

(mag

., Tavisebur

trad

iciebs

, zne

-Cveulebebs,

gansxavebu

l

qcevis

wesebs

, cxo

vrebis

stil

s,

samyaroseul

xed

vas)

; • g

ansxvavebu

li

enisa

da

kulturis

aR

moCena

da

sakuTarTan

Sedar

eba

mexmareba sakuTar

i enisa

da

kulturis

ukeT

gacno

bier

ebaSi;

• so

cio

kulturul

TaviseburebaT

a gageba

da gaziareba amdid

rebs

codna

-gamocdil

ebas

da

xels uwyobs

kulturul

TviTmyofad

obaTa

daf

asebas

.

gamr

aval

fer

ovnebis

, moswavleT

a mo

tivaciis gazrdisa

da urTierTanamSr

oml

obis unarebis

ganviTarebis

mizniT

, SevTavazoT

aqt

ivoba

: moir

ge Jurnalistis

roli da SeekiT

xe mewyvil

es, r

ogo

r atarebs

Tavisufal

dros.

moswavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N

3-s

: Cawer

e kiTxvebze pasu

xi.

kino

Si

aqtivoba

11

maswavlebel

i mo

swavleebs

ekiTxeba

Tu

yofil

an

kino

Si, r

a fil

mi naxes

, isaubr

eben

sakuTar

ST

abeWdil

ebebze.

tel

eviziiT

an inter

netiT

Tu

naxu

loben fil

mebs

, rogo

ri fil

mebi

uyvar

T, r

atom.

romeli fil

mi und

aT naxon did

ekr

anze,

visTan

erTad

, rat

om.

maswavlebel

i mo

asmeninebs

mosasmen

N 2

-s, r

is Semdegac

daakvir

debian af

iSebs da gamo

icno

ben,

romeli

kino

fil

mis Cvenebaze dapat

iJebda mari laSas

, rat

om

fiqroben ase.

kvlav

ismenen

mosasmen

N 2

-s da mo

swavlis

rveulSi

asruleben

sav

. N 1

-s, wer

en gamotovebu

l sit

yvebs.

aqtivoba

22

moswavleebs

saubr

is dros xSir

ad sWir

debaT

arawesieri zmna

„mindas

“ gamoyeneba

, amitom

moswavleebi

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 2

-s: swo

ri

formiT

wer

en zmnas

„minda“

. aqtivoba

33

moswavleebi

akvir

debian mo

swavlis

wignSi mo

cemul

af

iSebs,

daf

iqrdebian,

romelia

maT

i sayvar

eli fil

mi,

Seqmnian

mis

afiSas

da pr

ezentacias warad

genen kl

asSi

. isaubr

eben

romeli fil

mi uyvarT

, rat

om,

sad

, rodis

82

gramat

ika

((Sed

egebi

55))

• sityvebs So

ris

azrobr

ivi mimarTebebi

gramat

ikis

saSual

ebiT

dgind

eba.

•

gramat

ikuli

sakiTxebisa

da teqst

is

enobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mniSvnel

ovania

warmatebuli

komu

nikaciisaTvis

enis

swavlis

st

rat

egiebi

((kognituri

strat

egiebi

)) ((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 55

)) •

enis

swavlas

ukeT

SevZleb

, Tu

gamoviyeneb

sxvadasxva

gonebr

iv

xerxs

, anu

strat

egiebs

; •

TiT

oeul

sametyvel

o

aqtivobaze

(mosmena-

gagebaze,

kiTxva-

gagebaze,

zepir

da

weriT

metyvel

ebaze)

mu

Saoba

mo

iTxo

vs

gansxvavebuli xerxebis,

anu

st

rat

egiebis

gamo

yenebas;

•

am

strat

egiebis

aRmo

Cena

da gamo

yeneba

da visT

an erTad

naxes

, rat

om mo

swonT

es fil

mi, T

u

urCeven mego

brebs mis naxvas

, rat

om.

dal

ila da leila

aqtivoba

11

maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs damoukideblad

waikiT

xon mo

swavlis

wignSi mo

cemuli dialogi

: „dal

ila da leila“

, Semdeg

wyvil

Si gainawilon rolebi

da waikiT

xon teqst

i. maswavl

ebel

i exmareba

moswavleebs

teqst

is gaazrebaSi,

ucno

bi sit

yvebis

axsnaSi.

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s,

pasu

xoben kiTxvebs.

maswavl

ebel

i mo

swavleebs

axsenebs

mimarTvasT

an sasveni

niSnebis gamoyenebis wesebs

. isini

akvirdebian da saubr

oben,

sad

aris

teqst

Si

gamo

yenebu

li mimarTva

da romeli sasveni niSnebia

masT

an gamoyenebu

li.

moswavleebi

wyvil

Si var

jiSoben

dialogis

rolebSi

wakiT

xvaze,

ris

Semdegac

gaiT

amaSeneben

rolur

TamaSs.

amave

dros

voise

reco

rder

-is

saSual

ebiT

Caiweren

, Semdeg

moismenen da imuSaveben

xarvezebis

gaswo

rebaze.

aqtivoba

22

dialogSi

saubari fil

mze

„sao

creba“

, romelSic

erT

-er

Ti mo

swavlis

Tavgadasaval

ia aRweril

i. is

dabad

ebid

an usaxu

ria

. Tavis

gar

egnu

l nakls Zalian

ganicdis

, uWir

s sazogadoebaSi integrir

eba.

mo

swavleebSi empaTiis unaris

ganviTarebis

mizniT

, kargi iqneba

, Tu

am fil

ms erTad

naxaven

da mo

awyo

ben

mis ganxil

vas kl

asSi

. saubari rom gauad

vildeT

, saWir

oa gaiTvaliswino

n kiTxvebi:

1.

vin aris

mTavari perso

naJi?

2.

ra pr

obl

emis

winaSe dgas is

? 3.

rogo

r ganviTarda mo

vlenebi?

83

miad

vilebs swavlas

da

saSu

alebas

maZl

evs

mkveTrad

gavaumj

obeso

Cemi

miR

wevebi

. •

leqsikisa

da gr

amat

ikis

aT

visebas

miad

vilebs

aseve

saTanad

o

strat

egiebis

gamo

yeneba

. swavlis

pr

ocesis

gacno

bier

ebulad

mar

Tva

((met

akognicia

)) ((Sed

egebi::

1100

,, 1111,,

1122))

•

strat

egiebis

kargi

mc

odne

, anu

mo

swavle-

strat

egi

akvirdeba

swavlis

pr

ocess,

acno

bier

ebs

im

strat

egiebs

da

im

pirobebs

, roml

ebic

xels

uwyobs

mis

winsvl

as,

gezs aZlevs

swavlis

pr

ocess

da

qmnis

winsvl

is

xelSemwyo

b pir

obebs

; •

swavlaSi

winsvl

a damokidebulia

Cems

st

rat

egiulobaze,

da

ara

Cems Tandayolil

unarebze.

4. ra gamo

savali naxa

da vin daexmar

nen mas

probl

emis

gad

aWraSi?

5.

Sen rogo

r moiqceo

di mT

avari gmiris

adgilas

? 6.

ra aris

am fil

mis mT

avari saTqmel

i?

aqtivoba

33

fil

mis naxvis

Semdeg

moswavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav.

N 2

-s. Seavseben

per

sonaJis

rukas:

pe

rso

naJi

sad

xdeba mo

qmed

eba?

ra pr

obl

ema aqvs

per

sonaJs?

rogo

r ganviTarda mo

vlenebi?

rogo

r gad

aiWra pr

obl

ema?

Sen rogo

r moiqceo

di mT

avari

perso

naJis

adgilas

?

aqtivoba

44

moswavleebi

waikiTxaven fil

mis gamo

xmaurebas

da

upasu

xeben kiTxvebs:

1.

vin aris

fil

mis mT

avar

i perso

naJi?

84

2. ra uyvars mas?

3.

rogo

r eqc

evian mas Tanat

olebi?

rat

om?

4.

ra daumt

kica biWma

megobr

ebs?

moswavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

N 3

-s.

aqtivoba

55

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

pir

is

nacvalsaxelebs.

daakvir

debian dialogSi xazgasmul

sit

yvebs.

–

nino

, Sen

xar

? –

diax,

me var

. –

rogo

r xar

, nino

? dRes

, Cven

, kl

asel

ebs,

Zal

ian

gvindoda Seni

naxva

. –

mec

momenatreT

. Tqven

Tu

dro

gaqvT

, SegiZliaT

dRes

mestumr

oT

. –

kargi.

saR

amos mo

valT

. maswavlebel

i uxsnis,

rom xazgasmu

li sityvebi piris

nacvalsaxelebia

.. TiT

oeuli

ukavSir

deba

zmnas

da

aRniSnavs,

romeli piri asrulebs mo

qmed

ebas

. me

var

, Cven gvaqvs

(moqmed

ebs

I piri)

Sen xar

, Tqven

gaqvT

(moqmed

ebs

II pir

i)

gaecani piris

nacvalsaxelebs..

piri

mxolobiTi

ric

xvi

mravlobiTi

ric

xvi

II me

Cven

IIII

Sen

Tqven

IIII

II is

isini

85

aqtivoba

66

moswavlis

rveulSi

, naswavlis

ganmtkicebis

mizniT

, asruleben

sav

. N 4

-s: SeurCie zmnis

formebs

Sesabamisi

piris

nacvalsaxelebi da dawer

e, da sav.

N 5

-s: miuwere

zmnebs

Sesabamisi

piris

nacvalsaxelebi

nimuSis

mixedviT

.

aqtivoba

77

moswavlis

rveulSi

, naswavlis

praqtikaSi gamo

yenebis

mizniT

, asruleben

sav.

N

6-s:

gamu

qebu

li

arsebiTi

saxelebi Secvale Sesabamisi

pir

is nacvalsaxeliT

da

ise dawer

e winadad

ebebi nimu

Sis mixedviT

, da sav.

N 7

-s:

dawer

e gamo

tovebu

li piris

nacvalsaxelebi nimu

Sis

mixedviT

. aqtivoba

88

moswavleebs

saubr

is dros dasWir

debaT

erTgz

isi da

mraval

gzisi mo

qmed

ebis

gamoxatva

, wyvetil

isa da

uwyvetel

is formebis gamo

yeneba

, amitom maswavlebel

i axsenebs

zmnis

am formebs

da mo

swavlis

rveulSi

asruleben

sav

. N 8

-s.

Semd

eg rveulSi

wer

en sav

. N 9

-s.

aqtivoba

99

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

pir

is

nacvalsaxelebis

brunebis Taviseburebebs:

sa

xelobiTi

me

/ Cven

Sen/Tqven

is

isini

moTxr

obiTi

me/Cven

Sen/Tqven

ma

-n

maT

micemiT

i me

/Cven

Sen/Tqven

ma

-s

maT

naTesao

biTi

– –

m-is

maT

86

moqmed

ebiT

i –

– m-iT

–

viTar

ebiT

i –

– m-ad

–

wodebiT

i –

Sen/Tqven

–

– mo

swavleebi

imu

Saveben jgu

furad

, pir

is

nacvalsaxelebis

gamoyenebiT

Seadgenen winadad

ebebs

da pr

ezentacias warad

genen kl

asSi

. aqt

ivoba

1100

naswavli masalis

Sej

amebis

mizniT

, moswavleebi

dawer

en gamoxmaurebas

sayvarel

i kino

fil

mis Sesaxeb.

(kompleqsu

ri daval

eba

N 1

). mo

swavlis

rveulSi

wer

en

sav.

N 1

0-s.

gaiT

valiswineben miTiT

ebebs:

1.

daasaxele fil

mis saxelwo

deba,

reJisori,

msaxio

bebi

...

2. isaubr

e: vin

aris

mTavari perso

naJi;

ra

probl

emis

winaSe dgas

igi

; ra gamo

savali naxa

da

vin daexmara pr

obl

emis

gad

aWraSi.

3.

mo

sazrebebis

wer

isas

gamoiyene frazebi:

Zalian mo

mewo

na...

SevamCnie,

rom.

.. gamiCnda SekiTxva.

.. gamikvir

da.

.. 4.

aR

niSne,

rat

om urCevd

iT Tanat

olebs am

fil

mis

naxvas

(yurad

Reba gaamaxvile mT

avar

saT

qmel

ze)

.

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

87

IIII etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)sametyvel

o

aqtebi:

ko

munikaciis

dawyeba

/ dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

; garemos/

saqmiano

bis

aRwera;

su

rvilebis

gaziareba

−

gegmebi;

2)

teqst

is tipebi da

Janrebi

− Temat

uri

dialogebi

; 3)

mxatvr

uli Janris

teqst

ebis

Sinaarso

brivi mxare:

Tema,

ideebi

, sakiT

xebi

, mT

avar

i da

meorexarisxo

vani

informacia

; xed

vis

kuTxe

.

4) komiqsis

struqt

ura,

agebuleba

(saerTo

maxasiaT

eblebi)

: aR

weris

Semad

geneli

nawilebi/el

ementebi

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)

rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)

ra damexmareba weris

miznis

miRwevaSi

? 4)

rat

om aris

mniSvnelovani

st

rat

egiebis gamo

yeneba

? 5)

rat

om/ra mizniT

vwer

? 6)rogo

r gavaumj

obeso

naweris

pir

velad

i variant

i?

7)rogo

r gad

movc

e ambavi

ise

, rom Cemi

Txr

oba

gasagebi

iyos mkiT

xvel

isTvis?

8)rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom ST

abeWdil

eba

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

22..

samizne

cneba

:: wer

iTi

komu

nikacia

,, teqst

is tipi

da

Janri,,

teqst

is

struqt

ura--organizeba..

ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: ko

miqsis

stil

Si daxat

e WriWinas

da Tagunias

st

umr

obis epizodi.

TiT

oeul

per

sonaJTan

, sityvebis

RrubelSi

Cawer

e perso

naJebis

replikebi.

namu

Sevar

Si ::

•

ambavi

mohyevi

naxatebiT

da

,,R

rubl

ebSi

“ Casmuli sityvebiT

;

• ambis gadmo

sacemad

gamo

iyene

dialogebi

gmirebs

Soris

; •

komiqsi

daasaTaure;

88

(atributebi/niSan-

Tvisebebis

kategoriebi

da maTi

Sesabamisi

magal

iTebi)

;

5) gramat

ika

− zmnis

warsu

li dro

: wyvetil

i da

uwyvetel

i;

6)ko

nkret

uli

aramxatvr

uli da

mxat

vruli Janris

teqst

ebis

Sinaarso

brivi mxare:

Tema,

ideebi

, sakiT

xebi

, mT

avar

i da

meorexarisxo

vani

informacia

; xed

vis

kuTxe

.

7) struqt

ura,

agebuleba

(tipebis

mixedviT

): aR

weris

Semadgeneli

nawilebi/el

ementebi

(atributebi/niSan-

Tvisebebis

kategoriebi

da maTi

Sesabamisi

magal

iTebi)

;

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

9) rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixedviT

Sevqmna

komiqsi?

10

) rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

epizodis

aRweris

dros?

11

) ra st

rat

egiebi

gamo

viyeno

daval

ebaze

muSaobis sxvadasxva et

apze?

12

) ra damexmareba,

rom ukeT

warmo

vaCino

Cemi codna

?

• Rrubl

ebSi

Cawer

e is

sit

yvebi,

roml

iTac

perso

naJebi

el

aparakebian

erTmaneTs;

namu

Sevris

war

dgenis

Semdeg

:: • isaubr

e,

ra

nabijebi

gadad

gi

daval

ebis

Sesr

ulebisas

; •

rat

om SeurCie

ko

miqss

es

saTauri?

•

ra

Seicvala

Sen

mier

Sedgenil

mo

Txr

obis

SinaarsSi

komiqsze

mu

Saobis Semd

eg?

praqtikuli

rCevebi

,, rekomend

acibi

maswavleblisaT

vis

➢ sasu

rvelia

, daval

ebis

Sesr

ulebamde bavSvebs

gavaxsenoT

ra

ar

is

komiqsi,

yurad

Reba

gaamaxvilebineT

mis

Janrul

maxasiaT

eblebze;

89

aqtivobebi

::

patar

a fexbu

rTel

ebi

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

daakvir

dnen

dialogis

saT

aurs,

ilust

racias da gamo

Tqvan

varaudi,

ris

Sesaxeb

SeiZl

eba iyos saubari teqst

Si?

Sen Tu

erTobi

bavSvebTan

erTad

ezoSi

? rogor

? visTan

er

Tad

?

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamo

yenebiT

moswavleebs

acno

bs dialogs

, Semdeg

gadaamo

wmeben

varaudebs.

imis

dasad

genad

, Tu

ramdenad

kargad

gaiazres

mo

swavleebma teqst

i da maTi

pir

adi gamocdil

ebis

gasaaqtiureblad

, usvams SekiTxvebs:

1. ramdeni bavSvi

saubr

obs

? 2.

rogo

r apireben

bavSvebi Tavisufal

i drois

gatarebas

? 3.

rat

om ar

aris

kargi ko

mpiuter

Tan

did

xans

jdoma

? 4.

rat

om gadawyvit

es bavSvebma

fotoaparat

is

waReba?

mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 1

-s. Semdeg

sav

. N

3-s

.

aqtivoba

22

maswavlebel

i gaunawilebs mo

swavleebs

rolebs da

waikiT

xaven dialogs

rolebSi

. Semdeg

Tavad

ac

➢

kargi

iqneba

pr

aqtikuli

rCevebis

micema

daval

ebaze

muSaobisaTvis.

mag

: vidre

komiqsze

muSaobas

daiwyebde,

daf

iqrdi,

ramdensu

raT

iani

iqneba

Seni

ko

miqsi,

SegiZl

iaT

Tezisebis

saxiT

Camo

wero

mo

qmed

ebaT

a

is

Tanmimd

evroba

, romelic

und

a

warmo

adgino

ko

miqsSi

da sxva

. naSromis

war

dgenis

Semdeg

isau

bre::

• ramdenad

sworad

Seasrule

daval

eba?

rat

om

fiqrob ase?

•

ris

saf

uZvel

ze

Sead

gine

ko

miqsi,

ra

miniSnebebs

daeyr

deni ?

ra codna

-gamo

cdil

eba

gamo

iyene?

90

ecdebian msgavsi dialogis mo

fiqrebasa da kl

asSi

gaTamaSebas

. sasurvelia

, moswavleebma dialogSi

aRweril

i ambavi

daukavSir

on sakuTar

gamocdil

ebasa

da pirad

cxo

vrebas

.

aqtivoba

33

maswavlebel

i mo

swavleebs

yofs jgu

febad

da sT

xovs

naxatis

mixed

viT

moif

iqron raime

ambavi.

SeurCion

perso

naJebs saxelebi,

vin

arian,

sad

cxo

vroben,

ras

akeT

eben

. daasaTauron teqst

i. ambavi gaacno

n mego

brebs.

aqtivoba

44

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

N 3

-s da rveulSi

dawer

en sav

. N 2

-s: mosasmeni teqst

is mixed

viT

Semo

xazaven

winad

adebebs,

roml

ebic

Seesabameba

teqst

is Sinaarss

.

aqtivoba

55

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

CvenebiT

i nacvalsaxelis

brunebas arsebiT

saxel

Tan

er

Tad

. maswavl

ebel

i acno

bT, r

om CvenebiT

i nacvalsaxeli es

gviCvenebs imas

, rac

I pirTan

axl

os

aris

, is gviCvenebs

imas,

rac

I pirid

an Sors aris

.

• Tavid

an rom

akeT

ebde

daval

ebas

, riT

gaaumj

obesebd

i?

• raze

dagaf

iqra

Sen

mier

Sesr

ulebulma

daval

ebam

?

91

saxelobiTi

es

wign-i/wigneb-i

is rveul

-i/rveuleb

-i

moTxr

.. am

wign-ma

/wigneb-ma

im

rveul

-ma

/rveuleb

-ma

mic

.. am

wign-s/wigneb-s

im rveul

-s/rveuleb

-s

naT

.. am

wign-is

/wigneb-is

im

rveul

-is

/rveuleb

-is

moqm

.. am

wign-iT

/wigneb-

iT

im rveul

-iT

/rveuleb

-iT

viT

.. am

wign-ad

/wigneb-ad

im

rveul

-ad

/rveuleb

-ad

wod

.. –

–

– –

nimu

Sis mixedviT

moswavleebi

abr

uneben:

es magida,

es

suraT

ebi,

is oTaxi,

is fanqr

ebi.

mo

swavleebi

imuSaveben jgu

furad

da teqst

Si „patar

a fexbu

rTel

ebi“

ipovian

nacvalsaxelebs.

gaarkveven

, Tandebuliani

formebia Tu

uTandebulo

.

aqtivoba

66

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

Tandebulian piris

nacvalsaxelebs.

daakvir

debian da daimaxsovr

eben

. pi

ri

mxolobiTi ric

xvi

mr

avlobiTi ric

xvi

II me

– CemTan

, CemTvis,

Cemze

Cven

– CvenT

vis,

CvenT

an,

Cvenze

IIII

Sen

– SenT

an,

SenT

vis,

Senze

Tqven

– TqvenTvis,

TqvenTan

, Tqvenze

IIIIII

is –

misTvis,

masTan

, masze

isini

– maTTvis,

maT

Tan

, maTze

92

daakvir

debian da daimaxsovr

eben

, rogo

r iwereba piris

nacvalsaxelebi da cal

ke mdgo

mi Tandebulebi

(gamo

, Sesaxeb)

. pi

ri

mxolobiTi ric

xvi

mr

avlobiTi ric

xvi

II me

– Cem

gamo

, Cem

Sesaxeb

Cven

– Cven gamo

, Cven

Sesaxeb

IIII

Sen

– Sen gamo

, Sen

Sesaxeb

Tqven

– Tqven

gamo

, Tqven

Sesaxeb

IIII

II is

– mis

gamo

, mis

Sesaxeb

isini

– maT

gamo

, maT

Sesaxeb

moswavleebi

imuSaveben

jgu

furad

, Sead

genen

winadad

ebebs,

gamoiyeneben

: CemTan

, Sengan,

Cvenamd

e, maT

Sesaxeb,

Tqven

gamo

. prezentacias warad

genen kl

asSi

. mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N

4-s

: daurTe

-Tvis Tandebuli da Cawere nimu

Sis mixedviT

, da sav.

N 5

-s:

Sec

vale gamu

qebu

li sityvebi nacvalsaxelebiT

da

Cawere frCxil

ebSi

. aqtivoba

77

naswavlis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

dawer

en sav

. N

6-s:

Seadgine

winad

adebebi,

gamoiyene:

CemTan

, Sengan,

Cvenamde,

maT

Sesaxeb

, Tqven

gamo

. moswavleebi

imuSaveben individ

ual

urad

da kl

asSi

war

adgenen

namu

Sevr

ebis

prezentacias.

93

aqtivoba

88

sworad

wer

isa da metyvel

ebisTvis mo

swavleebs

sWir

debaT

ricxvSi

monacvl

e zmnebis

formebis

gacno

ba. maswavl

ebel

i daf

aze akravs winaswar

mo

mzad

ebul

post

ers,

sad

ac aRniSnuli zmnebis

mxolobiTis

formebia mo

cemuli da sT

xovs

mo

swavleebs

daasaxelon maTi mr

avlobiTis

formebi

. Semd

eg, naswavl

is ganmt

kicebis

mizniT

, moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 7

-sa da sav.

N 8

-s.

aqtivoba

66

maswavlebel

i mo

swavleebs

naswavl

i masalis

gaxsenebis

mizniT

, flipCartze dawer

s Taviseburi zmnis

− miyvars

− uRlebas

:

me miyvars

Cven gviyvars

Sen giyvars

Tqven

giyvarT

mas uyvars

maT

uyvarT

da mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 9

-s. aseve

Seaxsenebs

damxmare zmnis

uRlebas

. flipCartze

dawer

s:

me var

Cven varT

Sen xar

T

qven

xarT

is aris

isini

arian

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 1

0-s.

Seaxsenebs aris

zmnis

Semokl

ebuli formis gamo

yenebas.

moswavleebi

94

Sead

genen Sesabamis winadad

ebebs.

mag

. Cemi ZaRli Savia.

Cemi

ZaR

li aris

Savi.

drois

fasi

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

daakvir

dnen

dialogis

saT

aurs,

ilust

racias da gamo

Tqvan

varaudi,

ris

Sesaxeb

SeiZl

eba iyos saubari teqst

Si?

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamo

yenebiT

moswavleebs

acno

bs teqst

s, Semdeg

gadaamo

wmeben

varaudebs.

imis

dasad

genad

, Tu

ramdenad

kargad

gaiazres

mo

swavleebma teqst

i, maswavl

ebel

i usvams kiTxvebs:

1.

dRis

romel

monakveT

s ewodeba al

ioni

? 2.

rat

om ad

ga ciyvi

alio

nze?

3.

rogo

r moeqca ciyvi

WriWinas

? 4.

rogo

ria

ciyvi

am igavis

mixed

viT

? 5.

rogo

r Searcxvina Tagvma WriWina?

6.

eT

anxmebiT

Tagvs

? samarTliani

iyo

misi SeniSvna

? 7.

daaxasiaT

eT ciyvi

pir

veli abzacis

mixed

viT

. 8.

rogo

r fiqrobT

, saWir

oa Tu

ara dRis

dagegmva?

Tavisufal

i drois

dagegmva?

ra gavakeToT

, rogo

r gamoviyeno

T es dro

? mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 1

-s, sav

. N 2

-sa da

sav.

N 4

-s.

aqtivoba

22

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, dayon teqst

i mo

nakveT

ebad

da TiT

oeuli mo

nakveT

idan

amo

iwer

on

TiT

o mniSvnelovani

sit

yva

(5an

7). imsj

elon,

rat

om

miiCnies

esa

Tu

is sityva mniSvnel

ovnad

.

95

gaenon wignSi gakveT

ilis

bolos mo

cemul

leqsikas da

maTi gamo

yenebiT

Seadgino

n winadad

ebebi.

sasurvelia

, amoiwer

on maTTvis gaugebari sityvebi,

Seecad

on

mewyvilesTan

erTad

maT

axsnas ko

nteqst

ze

dayrdno

biT

da gaacno

n TavianT

i varaudebi

maswavlebel

s, klass,

erTad

daazust

on am

sit

yvebis

mniSvnel

obebi

, Semdeg

maT

i gamo

yenebiTac

Seadginon

winadad

ebebi.

aqtivoba

33

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, teqst

i dayon

ramdenime mo

nakveT

ad, Cawer

on mo

qmed

ebaT

a jaWvi

, anu

TiT

oeuli mo

nakveT

idan

amo

iwer

on sakvanZo

frazebi.

Semd

eg am frazebze dayrdno

biT

gad

mosc

en teqst

is

Sinaarsi

. Seecad

on mo

vlenebi gad

mosc

en

Tanmimd

evrulad

. mkiTxvel

ze ST

abeWdil

ebis

mo

saxd

enad

, SearCion Txr

obis Sesabamisi

stil

i,

intonacia

, pauzebi.

mo

swavlis

rveulSi

dawer

en sav

. N 6

-s.

aqtivoba

44

moswavleT

a leqsikuri maragis

gaaqt

iurebis

mizniT

, rveulSi

asr

uleben

sav

. N 3

-s: d

aakavSir

eben

antonimebs

, da sav.

N 5

-s: Seadgenen winadad

ebebs

mocemuli sityvebis

mixed

viT

. aqtivoba

55

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

upasu

xon kiTxvebs:

1.

moZebnon teqst

Si WriWinas

da Tagunias

Tvisebebi

da

imsj

elon,

maT

Tvis romeli Tvisebaa misaRebi da

rat

om?

2.

risi Tqma su

rs avtors am

igaviT

?

96

rogo

r adamianebs

gaxsenebT

Tagvi

, WriWina,

Tagunia?

3.rogo

r und

a gamo

iyenos ad

amianma dro

? 4.

ras

gvaswavlis

es igavi,

anu

ra aris

am igavis

ded

aazri,

mTavar

i saTqmel

i?

5. rogo

r gamoiyenebT

gakveTil

ze miRebul

gamo

cdil

ebas

cxo

vrebaSi?

6.

imsjel

e, riT

iyo

es nawarmo

ebi SenT

vis

gansakuTrebulad

mniSvnelovani

? daasabu

Te Seni

mo

sazreba.

7.

moiyvane

mosazrebis

damad

asturebel

i ar

gument

ebi,

gaamyare ko

nkret

uli magaliT

ebiT

. aqtivoba

66

moswavleebi

akvir

debian gramat

ikis

gzamkvlevSi

zmnis

warsu

li dros:

wyvet

ilsa

da uwyvetel

s.

WriWina wamo

wva da WriWini daiwyo

. c

iyvi

ijda da

Tavazianad

usmenda.

wamo

wva

(is)

, daiwyo

(man)

– r

a qna?

mocemuli zmnebi

gamo

xatavs

iseT

mo

qmed

ebas

, romelic

warsu

lSi

dasrulda.

zmnis

am formas wyvet

ili hqvia.

ij

da

(is)

, u

smenda

(is)

– ras

Svr

eboda?

es zmnebi

gamo

xatavs iseT

moqmed

ebas

, romelic

war

sulSi

drois

garkveu

l perio

dSi

mimd

inar

eobd

a. zmnis

am

formas

uwyvet

eli hqvia.

97

moswavleebi

daakvir

debian cxr

ils da Sead

areben

. uwyvet

eli

kiTxvebi

wyvet

ili

kiTxvebi

me

vusmendi

ras

vSvrebi?

me

davkarge

ra vqeni?

Sen

usmendi

ras

Svr

ebi?

Sen

dakarge

ra qeni

?

is

usmenda

ras

Svreboda?

man

dakarga

ra qna?

Cven

vusmendiT

ras

vSvr

ebodiT

? Cven

davkargeT

ra

vqeniT

? Tqven

usmendiT

ras

SvrebodiT

? Tqven

dakargeT

ra qeniT

?

isini

usmendinen

ras

Svrebodnen?

maT

dakarges

ra qnes

?

moswavleebi

Sec

valian

pir

isa da ricxvis

mixed

viT

(auRleben

) zmnebs:

vbr

und

ebi,

movitane.

aqtivoba

77

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 7

-s, sav

. N 8

-sa da

N

9-s.

saSinao

daval

eba

komiqsis

stil

Si daxat

e WriWinas

da Tagunias

st

umr

obis epizodi.

TiT

oeul

per

sonaJTan

, sit

yvebis

RrubelSi

Cawer

e perso

naJebis

replikebi.

namu

Sevar

Si ::

•

ambavi

mohyevi naxatebiT

da

,,Rrubl

ebSi

“ Casmuli sityvebiT

;

98

• ambis gadmo

sacemad

gamoiyene

dialogebi

gmir

ebs So

ris

; •

komiqsi

daasaTaure;

•

Rrubl

ebSi

Cawer

e is

sit

yvebi,

roml

ebiT

ac

perso

naJebi

elaparakebian er

TmaneTs;

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

0-s.

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

IIIIII etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)sametyvel

o

aqtebi:

ko

munikaciis

dawyeba

/ dasruleba,

Tavaziano

bis

gamo

xatva

; garemos/

saqmiano

bis

aRwera;

su

rvilebis

gaziareba

−

gegmebi;

2)

teqst

is tipebi da

Janrebi

− biogr

afia

; Temat

uri dialogebi

; 3)

teqst

is

struqt

ura/organizeba

− biogr

afia

;

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1)rogo

r

movemzad

o

audit

oriis

winaSe

gamo

sasvlel

ad?

2) romeli xerxebi

damexmareba

leqsikisa

da

gramat

ikis

dauflebaSi?

3)rogo

r/ra

maxasiaT

eblebis

mixedviT

aR

vwer

o

sagani

, mo

vlena?

4)rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

33..

samizne

cneba

:: zepir

i ko

munikacia

,, weriT

i ko

munikacia

.. ko

mpleqsu

ri

daval

ebis

piroba

.. mo

irge

Jurnalistis

roli da

dawer

e st

atia

cno

bili

sportsmenis

Sesaxeb

. namu

Sevar

Si: :

daicavi weril

obiTi teqst

is

struqt

ura;

99

4) gramat

ika

−

zmnis

droebi:

uwyvetel

i da

wyvetil

i; msazRvr

el

sazRvr

ulis

bruneba

. 5)

winare codnis

gaaqtiureba

− biograf

iis zepir

i da

weril

obiTi ad

mocema.

6)ko

munikaciis mizani,

Tema.

7)inter

aqcia

informaciis

mosapo

vebl

ad.

8)funqciuri

sametyvel

o qmedebis

tipebi:

Txr

oba

, aRwera.

9)biogr

afiuli

cno

bari,

kiT

xvari.

5)rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

6)

ra damexmareba weris

miznis

miRwevaSi

? 7)

rat

om aris

mniSvnelovani

st

rat

egiebis gamo

yeneba

?

gansazRvr

e mkiT

xvel

Ta

audit

oria

, anu

vin

waikiT

xavs

stat

ias;

Sead

gine

gegma

-monaxazi

stat

iis organizebisTvis;

daaxarisxe

mopo

vebu

li

masala.

gamoiyene kiTxvebi:

romeli informacia

aris

yvel

aze mniSvnel

ovani

? kidev

romeli informacia

aris

mkiTxvel

isTvis

aucil

eblad

gad

asacemi?

daxarisxebu

li informacia

dawer

e logikuri

Tanmimd

evrobiT

. pr

aqtikuli

rCevebi

,, rekomend

acibi

maswavleblisaT

vis..

SegviZlia

moswavleebs

SevT

avazoT

msmenel

is

dRiuri,

romelsac

gamo

iyeneben

namuSevr

is

wardgenis dros da

miscems

saSu

alebas

, Seafason

rogo

rc

sakuTar

i, ise

er

TmaneTis

namuSevr

ebi.

namu

Sevris

war

dgenis

Semdeg

isaubr

e::

aqtivobebi

::

stat

ia gazeT

idan

Wad

raki

aqtivoba

11

maswavlebel

i mo

swavleebs

esaubr

eba da usvams

kiTxvebs:

1.

Tavisufal

dros vin ar

is dakavebuli sportiT

? 2.

sportis

romel

saxeo

baze dad

ixarT

? 3.

sportis

romeli saxeoba

mogwonT

? rat

om?

4.

Tqveni azriT

, ra daniSnu

leba aqvs

spo

rts

adamianis cxo

vrebaSi?

5.

vin dad

is Wad

rakze?

100

6. ra iciT

Wad

rakis

Sesaxeb

? 7.

sad

gamoigones?

8.

romel

cno

bil

moWad

rakeebs

icno

bT?

daasaxeleT

. maswavlebel

i cdil

obs

gakveTil

is dawyebisas

gaaaqt

iuros mo

swavleT

a codna

, nacno

bi leqsikuri

maragi,

Semdeg

acno

bs stat

ias gazeT

idan

„Wad

raki“

. sasu

rvelia

maswavl

ebel

s Tan

hqo

ndes

saWad

rako

daf

a da aCveno

s mo

swavleebs

. upasu

xeben kiTxvebze da imsj

eleben

:

1. intel

eqti ad

amianis go

nebr

iv ganviTarebas

, azrovnebas

niSnavs

. Seni azriT

, rat

om aris

Wad

raki intel

eqtual

uri TamaSi?

2.

rogo

r fiqrob,

rat

om aris

Wad

raki garTobis

erT

-erTi saukeTeso

saSual

eba?

aqtivoba

22

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

teqst

s: „and

ria

dad

iani

“ (N

4) d

a upasu

xeben kiTxvebs:

1.

vin iyo

and

ria

dad

iani

? 2.

ramdeni ena icoda man?

3.

sad

inaxeba

and

ria

dad

ianis saWad

rako

daf

a?

4. risganaa gakeTebuli Wad

rakis

figurebi?

aqtivoba

33

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s:

moiZie

inf

ormacia

romelime cno

bil

moWad

rakeze,

mo

amzad

e pr

ezentacia

da warad

gine

klasSi

. mo

swavleebi

damoukideblad

an gu

ndurad

muSaoben da

moiZieben mc

ire informacias.

ra

xerxebi

gamoiyene,

ra

nabijebi

gadad

gi

stat

iis

dawer

isas

. ras

Sec

vlid

i, Tavid

an rom

iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

da rat

om.

msmenl

is dRiu

ris

gacno

ba::

(urTierTSefasebis

sqema

) ra mo

mewo

na yvelaze metad

? romeli sityva an

winad

adeba

iyo

yvelaze sainter

eso

/ ST

ambeWdavi da rat

om?

er

Tobl

ivi mu

Sao

ba::

namu

Sevr

ebis

wardgena

, ukugeba

msmenel

is dRiurze

dayrdno

biT

. Sef

asebis

krit

eriu

mebi

mo

swavles

Seu

Zlia

:: Sesabamisi

enobr

iv-

gramat

ikuli da st

ilisturi

normebis dacva

wer

is dros.

101

aqtivoba

44

winare gr

amat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

wer

en sav

. N 2

-sa da sav.

N 3

-s.

aqtivoba

55

moswavleebs

saubr

is dros dasWir

debaT

msazRvr

el-

sazRvr

ulis

bruneba

. amitom maswavlebel

i daf

aze

gaakravs flipCarts,

moswavleebi

daakvir

debian

rogo

r ibr

uneba

: „qarTveli mo

Wad

rake“

, imsjel

eben

da

Semd

eg moswavlis

rveulSi

dawer

en sav

. N 4

-s.

aqtivoba

66

maswavlebel

i mo

swavleebs

yofs jgu

febad

. SeTanxmdebian romelia

maT

Tvis sainter

eso

TamaSi,

riT

ac erTobian

Tavisufal

dros,

aRweren

am TamaSs da

warudgenen kl

asel

ebs.

aqtivoba

77

maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs, moir

gon

Jurnalistis

roli da dawer

on st

atia

cno

bili

sportsmenis

Sesaxeb

. aZl

evs dawvr

ilebiT

miT

iTebebs.

rveulSi

wer

en sav

. N 5

-s. moswavleebi

namuSevr

ebs

warad

genen kl

asSi

.

IIVV

etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)funqciuri sametyvel

o qmedebis

tipebi:

Txr

oba

, aR

wera,

dasabuTeba,

Sed

areba.

2)Txr

obis samnawil

iani

struqt

ura

(dasawyisi

, Sua

nawili,

dasasruli)

; 3)aR

weris

Semad

geneli nawilebi/el

ementebi

(atributebi/niSan-Tvisebebis kategoriebi

da maTi

Sesabamisi

magal

iTebi)

;

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

44..

samizne

cneba

:: zepir

i ko

munikacia

,, weriT

i ko

munikacia

.. ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

::

102

4)dasabuTebis

Semad

genel

i nawilebi/el

ementebi

(mosazreba,

axsna

/argument

i, gamamyarebel

i magaliT

(eb)i)

. 5)

gramat

ika:

zmnis

momavali dro

(myo

fad

i);

drois

zmnized

ebi;

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxeli;

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebis

bruneba

arsebiT

saxelTan

erTad

; sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

1) rogo

r gad

movc

e ambavi

ise

, rom Cemi

Txr

oba

gasagebi

iyos mkiT

xvel

isTvis?

2)

rat

om da rogo

r gad

movc

e emociebi

Txr

obis dros?

3)

rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom ST

abeWdil

eba

movaxd

ino

mkiTxvel

ze/msmenelze?

4)

rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixed

viT

aRvwer

o sagani,

mo

vlena?

5)

rat

omaa mniSvnel

ovani

konkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

6)

rogo

r movaxd

ino

STabeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze aR

weris

dros?

7)

ra st

rat

egiebi

gamoviyeno

daval

ebaze mu

Saobis

sxvadasxva et

apze?

8)

ra damexmareba,

rom ukeT

warmo

vaCino

Cemi codna

.

wigni

Tu

kompiu

ter

i?

disku

sia

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, Caataron kl

asSi

gamo

kiTxva da mo

agrovo

n, daaxarisxo

n mo

nacemebi.

prezentacia

sayvarel

i wignis

Sesaxeb

. naSromSi

:: pr

ezentacia

rom

gagiadvildes

,, mihyevi

gegmas::

1.

wignis

avt

ori;

2.

wignis

saT

auri;

3.

sad

xdeba mo

qmed

eba;

4.

vin

arian

moqmed

i gmir

ebi;

5.

dad

ebiT

i perso

naJi,

misi

Tvisebebi

; 6.

rat

om urCev mego

brebs

am wignis wakiTxvas

? SegiZl

ia warmo

adgino

il

ust

raciac

, an

aCveno

po

verpo

intis

pr

ogramaSi

awyo

bili

prezentacia

. naSromis war

dgenisas

::

• gansazRvr

e msmenelTa

audit

oria

; •

warmatebuli

komu

nikaciisT

vis

gamo

iyene gr

amat

ikuli

sakiTxebis codna

.

103

1. wignis

kiT

xva girCevnia

Tu

kompiuter

is

gamo

yeneba

? mo

swavleebi

war

moad

genen mo

nacemebs svet

ovani

diagramis

saxiT

. SeuZl

iaT

daxmareba sT

xovo

n maTemat

ikis

maswavl

ebel

s. daadgenen ramden

moswavles

urCevnia

wignis kiTxva,

ramdens ko

mpiuter

is

gamo

yeneba

. Semd

eg gamoikiT

xaven:

1.

dRis

ganmavl

obaSi

ra dros uTmo

b wignis kiTxvas

? 2.

dRis

ganmavl

obaSi

ra dros uTmo

b ko

mpiuter

s?

3. risTvis iyeneb

kompiuter

s?

aqtivoba

22

maswavlebel

i mo

swavleebs

acno

bs diskusiis

Cat

arebis

wesebs

. moswavleebi

Tavad

ac kiT

xuloben mo

swavlis

wignSi

. kenWisyr

is saSual

ebiT

irCeven wamyvans

. at

areben

diskusias

Temaze:

„wigni

Tu

kompiuter

i“.

moswavleebi

gamoTqvamen

mosazrebebs da cdil

oben

sakuTar

i azris

dasabuTebas

. mo

swavlis

rveulSi

asruleben

sav

. N 3

-s.

aqtivoba

33

maswavlebel

i mo

swavleebs

acno

bs eses weris

princips

da sT

xovs

moswavlis

rveulSi

Seasr

ulon sav.

N 1

: dawer

e mc

ire mo

culobis teqst

i, imsjel

e raime

mniSvnel

ovan sakiTxze.

daadasture an

uar

yavi

raime

debuleba.

mag

. Tanamed

rove

bavSvis

int

eleqtual

ur

ganviT

arebas

yvelaze metad

xel

s uwyobs

kompiuter

i.

prezentacia

war

adgine kl

asSi

. moswavleebi

rveulSic

ec

nobian

eses weris

princips da amzad

eben

daval

ebas

. maswavlebel

i akiT

xebs

klasSi

da aZlevs miTiT

ebebs.

sasu

rvelia

, Tavad

bavSvebi Caer

Ton Sefasebis

pr

ocesSi

da misc

en rekomend

aciebi

Tanaklasel

s.

naSromis war

dgenis

Semdeg

:: •

ra xerxebi

gamoiyene,

ra nabijebi gadad

gi

prezentaciis

mosamzad

eblad

; •

ras

gaakeT

ebdi

gansxvavebulad

, Tavid

an rom

iwyebd

e daval

ebis

Sesrulebas

. Sef

asebis

krit

eriu

mebi

mo

swavles

Seu

Zlia

:: Sesabamisi

enobr

iv-

gramat

ikuli da st

ilisturi

normebis

dacva

werisa

da

saubr

is dros.

104

aqtivoba

44

eses

wer

is dros,

savar

audod

, gamoiT

qmeba

gansxvavebuli azrebi da kargi iqneba

, rom mo

swavleebs

davexmaroT

ster

eotipis

damsxvr

evaSi,

TiT

qos qalebs

ar SeuZl

iaT

teqnikur

sfer

oSi

warmatebis

miR

weva

. amit

om maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs moiZio

n informacia

qal

i gamo

mgonebl

ebis

, maT

emat

ikosebis,

teqnikur

sfer

oSi

qal

ebis

rolis

Sesaxeb

, da

prezentacia

war

adginon kl

asSi

. prezentaciebi

akinZon

da gaamdid

ron kl

asis

biblio

Teka.

rveuli,

sav

. N 2

. aqtivoba

55

ganvlil

i gr

amat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, gr

amat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

zmnis

momaval

dros

(myo

fad

i). d

aakvir

debian winadad

ebebs:

1.

xval

bibl

ioTekaSi

waval

da

axal

wigns

gamo

vitan

. gu

Sin

bibl

ioTekaSi

viyavi

da

axal

i wigni

gamo

vitane.

2.

mo

maval

wels

monawileo

bas

miviReb

SejibrebaSi.

gasu

l wel

s mo

nawileo

ba miviR

e SejibrebaSi.

zmnebi:

waval

, gamo

vitan

, miviReb

–

gviCvenebs

, rom

moqmed

eba

moxd

eba

saubr

is mo

ment

is Semd

eg

(xval

, mo

maval

wel

s).

zmnebi:

waved

i, g

amovitane,

miviR

e – warsu

li drois

formebia da gviCvenebs

, rom

moqmed

eba mo

xda saubr

is

moment

amde.

105

Sead

areben

: ax

landel

i

kiTxvebi

momavali

((myo

fad

i))

kiTxvebi

vxat

av

ras

vSvr

ebi?

davxatav

ras

vizam

?

xatav

ras

Svr

ebi?

daxat

av

ras

izam

? xatavs

ras

Svr

eba?

daxat

avs

ras

izams?

vxat

avT

ras

vSvr

ebiT

? davxatavT

ras

vizamT

? xatavT

ras

SvrebiT

? daxat

avT

ras

izamT

?

xataven

ras

Svrebian?

daxat

aven

ras

izamen

? Sec

valian pirisa da ricxvis

mixed

viT

momavali drois

zmnebs:

gaver

Tobi

, wavikiT

xav.

rveulSi

wer

en sav

. N 4

-s, N

6-sa da

N 7

-s.

aqtivoba

66

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

drois

zmnized

ebs.

sityvebi:

axla,,

xval

,, zeg

,, guSin

,, Sar

San

,, mo

maval

wel

s...... drois

zmnized

ebia

. drois

zmnized

a gviCvenebs

moqmed

ebis

dros anu

rodis

xd

eba,

xdeboda an

moxd

eba mo

qmed

eba da daesmis

kiT

xva

– rodis

? magal

iTad

: : axla

vsaubr

ob,

gu

Sin

visaubr

e, xval

visaubr

eb.

Sead

genen winadad

ebebs,

gamoiyeneben

zmnized

ebs:

xval

, gu

Sin,

axl

a, or

saaTSi

, kviras

. rveulSi

dawer

en sav

. N 5

-s.

aqtivoba

77

naswavli masalis

praqtikaSi sworad

gamoyenebis

mizniT

, moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 8

. moif

iqreben

106

mcir

e zomis teqst

s zmnis

momavali drois

formebis

gamo

yenebiT

.

aidas

sayvarel

i wigni

aqtivoba

11

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

teqst

s „aid

as

sayvarel

i wigni“

da upasu

xeben wignSi

mocemul

kiTxvebs.

mo

swavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 1

-s: moismenen mo

sasmen

N

5-s

, amo

iwer

en nacvalsaxelebs da miuweren

, romeli

jgu

fisaa

. aqtivoba

22

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

gaecno

bian

kuTvnil

ebiT

nacvalsaxelebs.

daakvir

debian

winadad

ebebs:

es

Cemi megobr

is wignia.

man

Tavisi wigni guSin maTxo

va

wasakiTxad

. mo

swavleebi

und

a mividnen daskvnamd

e, rom sityva

„Cemi“

gamo

xatavs

I piris

kuTvnil

ebas

, sityva

„Tavisi“

ki

gamo

xatavs,

rom wigni

ekuTvnis

III pir

s (megobars)

. Cemi

, Tavisi

– nacvalsaxelebia

da daesmis

kiT

xva visi

? daimaxsovr

eben

kuTvnil

ebiT

nacvalsaxelebs.

mxolobiTi ric

xvi

mravlobiTi ric

xvi

II Cemi

Cveni

IIII

Seni

Tqveni

IIIIII

misi

, Tavisi

maTi,

TavianT

i maswavlebel

i sT

xovs

daasaxelon,

romeli

piris

mo

qmed

ebas

gamoxatavs nacvalsaxelebi winadad

ebebSi

: 1.

bavSvebma

konc

ertze TavianT

i mSobl

ebi dapat

iJes

. 2

. misi

gad

awyvet

ileba me

Zal

ian mo

mewo

na.

3.

Tqveni

weril

i guSin

miviRe.

4.

Cveni

azriT

, es

daval

eba

advilia

. 5.

me kalami damekarga da nanam Tavisi kalami maTxo

va.

Semd

eg ecno

bian

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebis

br

unebas ar

sebiT

saxel

Tan

erTad

. daakvir

debian da daimaxsovr

eben

: sa

xelobiTi

Cem-i

mego

bar

-i

Tqven

-i

mo

sazreba

mis-i

ojax

-i

moTxr

obiTi

Cem-ma

mego

bar

-ma

Tqven

-ma

mo

sazreba-m

mis-ma

ojax

-i

micemiT

i Cem-s

mego

bar

-s

Tqven

-s

mo

sazreba-s

mis

ojax

-s

naTesao

biTi

Cem-i

mego

br-is

Tqven

-i

mo

sazreb

-is

mis-i

ojax

-is

moqmed

ebiT

i Cem-i

mego

br-iT

Tqven

-i

mo

sazreb

-iT

mis-i

ojax

-iT

viTar

ebiT

i Cem-s

mego

br-ad

Tqven

-s

mo

sazreba-d

mis

ojax

-ad

wodebiT

i Cem-o

mego

bar

-o

– –

–

–

moswavleebi

daimaxsovr

eben

: nacvalsaxelebs:

Cemi

, Seni

, Cveni,

Tqveni,

maTi

– micemiT

Si da viTar

ebiT

Si daerTvis br

unvis

niSani

--s..

Cem-s

(Cven-s,

Sen-s,

Tqven

-s,

maT

-s)

maswavlebel

s/

maswavleblad

.

107

maswavlebel

i sT

xovs

daasaxelon,

romeli

piris

mo

qmed

ebas

gamoxatavs nacvalsaxelebi winadad

ebebSi

: 1.

bavSvebma

konc

ertze TavianT

i mSobl

ebi dapat

iJes

. 2

. misi

gad

awyvet

ileba me

Zal

ian mo

mewo

na.

3.

Tqveni

weril

i guSin

miviRe.

4.

Cveni

azriT

, es

daval

eba

advilia

. 5.

me kalami damekarga da nanam Tavisi kalami maTxo

va.

Semd

eg ecno

bian

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebis

br

unebas ar

sebiT

saxel

Tan

erTad

. daakvir

debian da daimaxsovr

eben

: sa

xelobiTi

Cem-i

mego

bar

-i

Tqven

-i

mo

sazreba

mis-i

ojax

-i

moTxr

obiTi

Cem-ma

mego

bar

-ma

Tqven

-ma

mo

sazreba-m

mis-ma

ojax

-i

micemiT

i Cem-s

mego

bar

-s

Tqven

-s

mo

sazreba-s

mis

ojax

-s

naTesao

biTi

Cem-i

mego

br-is

Tqven

-i

mo

sazreb

-is

mis-i

ojax

-is

moqmed

ebiT

i Cem-i

mego

br-iT

Tqven

-i

mo

sazreb

-iT

mis-i

ojax

-iT

viTar

ebiT

i Cem-s

mego

br-ad

Tqven

-s

mo

sazreba-d

mis

ojax

-ad

wodebiT

i Cem-o

mego

bar

-o

– –

–

–

moswavleebi

daimaxsovr

eben

: nacvalsaxelebs:

Cemi

, Seni

, Cveni,

Tqveni,

maTi

– micemiT

Si da viTar

ebiT

Si daerTvis br

unvis

niSani

--s..

Cem-s

(Cven-s,

Sen-s,

Tqven

-s,

maT

-s)

maswavlebel

s/

maswavleblad

.

108

maswavlebel

i sT

xovs

abruno

n: Seni

ocneba

, maTi

survili,

Cveni

ded

aqal

aqi.

aqtivoba

33

naswavli gramat

ikuli masalis

ganmt

kicebisa da

praqtikaSi sworad

gamoyenebis mizniT

, moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 2

-s, N

3-s

, N 4

-s, N

5-sa da

N 6

-s.

prezentaciebs

warad

genen kl

asSi

.

Cemi

sayvarel

i wignis pr

ezentacia

aqtivoba

11

moswavleebi

Cumad

kiT

xuloben wignSi

mocemul

teqst

s, ecno

bian

Tanat

olebis

mosazrebebs.

Semdeg

TiT

oeul

mosazrebas

kiT

xuloben cal

cal

ke da

msjel

oben dasaxel

ebuli wignebis

Sesaxeb

.

sayvar

eli wignis pr

ezentacia

aqtivoba

11

moswavleebi

asaxeleben

maT

Tvis sayvarel

wignebs

da

msjel

oben rat

om uyvarT

esa

Tu

is wigni,

urCeven Tu

ara sxvebs

maT

wakiT

xvas

? rat

om?

maswavleblisa da mo

swavleebis su

rvilisamebr

, SesaZl

oa,

moawyo

n zRapris

dRe.

SeuZl

iaT

gaacocxl

on

perso

naJebi:

gaiTamaSon zRaprebid

an pat

ara

insc

enir

eba an

warmo

adgino

n il

ust

raciebi

. vfiqrobT

, mo

swavleebisaTvis samaxsovr

o da sainter

eso

iqneba.

saSinao

daval

eba

gaec

aniT

eleqtronu

l wignebs

da Tavad

ac moamzad

eT

Tqveni sayvarel

i wignis

prezentacia

. SegiZliaT

109

moamzad

oT

eleqtronu

li versiac

. prezentacia

warad

gineT

klasSi

. (ko

mpleqsu

ri daval

eba

4).

1. mefis

asu

li cer

cvis marcvalze

http

s://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=22Y

P5eW

tTe0

2.

Tovl

is ded

ofal

i

http

s://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=Qp8

ZhJq

zABs

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

mkvidri war

modgenebi,,

roml

ebic

moswavles

Temis

swavl

is Semdeg

und

a Camo

uyalibdes

:

• Tavisufal

droze saubr

isas

SemiZlia

gamoviyeno

teqst

is elementebis

, enobr

ivi saSu

alebebisa da kiTxvis

st

rat

egiebis codna

; •

SemiZl

ia konkret

uli teqst

ebis

gageba-gaazreba da Sedgena

-gaazreba.

•

teqst

ebis

Sed

gena

-gad

mocemis

dros vavl

en Semoqmed

ebiT

unar

-Cvevebs

. •

SemiZl

ia inf

ormaciis sakuTar

gamocdil

ebasTan

dakavSireba.

•

gramat

ikuli sakiTxebis codna

mexmareba ukeT

gad

movc

e saTqmel

i.

• mo

smenis

, kiTxvis

, werisa da laparakis

strat

egiebis gamo

yenebiT

SemiZlia

teqst

ebis

gageba-gaazreba da

Seqmna

-gaziareba.

110

Tema::

,,,,Tavisufal

i dro

““ pr

oeqtgakveTil

i ((eTmo

ba erTi gakveTil

i))

proeqtis

saxel

wodeba::

,,,,Cemi

sayvarel

i kino

fil

mis afiSa““

pr

oeqtis

mizani::

mo

swavleebi

ganiviT

areben

vizual

uri wignier

ebis

unar

- Cvevebs.

proeqtis

fargl

ebSi

SemoTavazebuli jgu

furi saqmiano

bebi

xels uwyobs

urTierTdaxmarebis

, pasuxismgebl

obis,

aRebuli mo

valeo

bis bo

lomd

e Sesr

ulebisa da sxva

socialuri unarebis

ganviT

arebas

. pr

oeqtis

amo

canebi::

mo

swavleebi

jgu

febSi

moamzad

eben

sayvarel

i kino

fil

mis af

iSas

. mizno

brivi jgufi

// ebi

((jgufebi,,

roml

ebic

miiReben

sargebel

s pr

oeqtis

ganxo

rcielebis

SemTxvevaSi))

:: meSvid

e kl

asis

moswavleebi

. pr

oeqtis

mimdinareo

ba::

maswavlebel

i mo

swavleebis karnaxiT

daf

aze Camo

wers mo

swavleebis sayvarel

i kino

fil

mebis saTaurebs.

klasi iyofa

jgu

febad

(moswavleebi

kenWisyr

iT nawil

debian jgu

febSi

). jgufi ir

Cevs

erT

kinofil

ms da qmnis af

iSas

. maswavlebel

i winaswar

ganumartavs mo

swavleebs

, rom af

iSaze miTiT

ebuli und

a iyos sad

iqneba dad

gmuli,

an naCvenebi

kino

fil

mi. afiSis

SuaSi did

i asoebiT

, gamokveT

ilad

, und

a ewer

os saTauri,

miniSnebu

li und

a iyos avtori.

warmo

dgenili

und

a iyos foto

, dawyebis dro

(SesaZloa,

maswavl

ebel

ma nimuSebis dasaxat

ad daf

a gamoiyenos)

. jgu

fs hyavs xelmZRvaneli,

romelic

daval

ebebs anawil

ebs jgu

fSi

. mo

swavleebi

gansazRvr

ul

droSi

amzad

eben

afiSas

. af

iSis

damzad

ebis

Semdeg

saklaso

oTaxSi

ewyoba

afiSebis

gamofena.

moswavleebi

aTvaliereben

erTmaneTis

namuSevr

ebs da

maswavleblis

mier

gamzad

ebul

STbeWdil

ebebis

wignSi Caweren

, romeli af

iSa mo

ewonaT

.

moswavleT

a kiTxvari pr

oeqtgakveTil

isa da TviTSef

asebisTvis

1. sainter

eso

iyo

Tu

ara pr

oeqtgakveT

ili?

rat

om?

2.

romeli aqtivoba

mogewonaT

yvelaze metad

da rat

om?

3.

raSi da rogo

r gamoiyeneben

miR

ebul

codnas

?

111

Cemi momavali profesiaთთema:

Cemi mo

mavali pr

ofesia

saaTebis

savar

audo

raodenoba

− 3

0 Tematuri sakvanZo

SekiT

xvebi::

1) rogo

r da rat

om ir

Ceven ad

amianebi

profesias?

2)

romel

profesiebs

vicno

b?

3) ra aris

damaxasiaTebel

i TiT

oeu

li pr

ofesiisT

vis?

4)

rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixed

viT

aRvwer

o sagani,

movl

ena?

5)

rat

omaa mniSvnel

ovani

konkret

uli det

alebis

gamoyeneba

aRweris

dros?

6)

rogo

r movaxd

ino

STabeWdil

eba msmenelze/mkiT

xvel

ze aR

weris

dros?

7)

ra st

rat

egiebi

gamoviyeno

daval

ebaze mu

Saobis sxvadasxva et

apze?

8)

ra damexmareba,

rom ukeT

warmo

vaCino

Cemi codna

?

Temis

farglebSi dasamuSavebel

i qvecnebebi

//sakiT

xebi

1. yvel

afer

i Cem Sesaxeb

(int

eresebi,

uaxloesi gegmebi,

momavl

is dagegmva/ar

Cevanis gakeTeba)

. 2 2..

socio

kultura da kultura:

pir

ovnebaT

Sorisi urTierTobebi

. sametyvel

o aqt

ebi::

inter

aqcia

so

cialur

rit

ual

ebSi

−− ko

munikaciis

dawyeba

/ dasruleba,

Tavaziano

bis gamo

xatva

, daxmarebis

Txo

vna,

Sexvedris

daniSvna;

inter

aqcia

inf

ormaciis mo

sapo

vebl

ad −−

pir

adi da sxvisi

mo

nacemebis

gacvl

a;

adamianis/garemos

aRwera;

saWir

oebebis

/

moTxo

vnil

ebebis

/survilebis

gaziareba

(Tavisufal

i dro

, saqmianoba

, gegmebi

/ganzraxva

, mgz

avroba

/ mo

gzauroba

da a.S)

.; inter

aqcia

grZnoba

//emo

ciisa

da

Sexed

ulebebis

// damokidebulebebis

Sesaxeb

−−

dad

ebiT

i da

uaryo

fiT

i

grZnobebisa

da

emociebis,

ST

abeWdil

ebis

, Sefasebis

,

enobr

ivi sakiTxebi

pr

ofesiis

aRmniSvnel

i sityvebi da maTi warmo

eba..

sityvaTwarmo

eba

(mawarmo

ebel

i af

iqsebi

: -os,

-el

, me-e,

-oba

). TemasTan

Sesatyvisi zmnis

formebis gaaqt

iureba::

minda

gamovide//gavxd

e..

zmnis

uRleba::

mexer

xeba

, gexer

xeba

, exerxeba

. pirdapir

i da ir

ibi naTqvami;;

zmniswini da misi

funqciebi

;; rTuli sityvebi da masT

an dakavSir

ebuli marTlwer

is

sakiTxebi

;; rTuli winadadeba,,

kavSir

iani

da ukavSir

o SeerTeba;;

rTuli ric

xviT

i saxelebis

marTlwer

a;;

nacvalsaxelebi da maTTan

dakavSir

ebuli marTlwer

is

sakiTxebi

misi//Tavisi;;

112

pozic

iis

gamo

xatva

(kmayo

fil

eba/ukmayofil

eba,

gakvir

veba

, int

eresi)

; inter

aqcia

droisa

da

sivr

cis

Sesaxeb

:: droSi

lokalizeba,

mo

qmed

ebis

qr

ono

logia,

sixSir

e da

xangrZl

ivoba

, Tanad

rouloba

; ad

gilmd

ebareo

bisa

da

mimarTulebis

miT

iTeba/gansazRvr

a (daniSnu

lebis

adgili,

marSr

uti.

..).

zmnisgan

nawarmo

ebi sityvebi--mimR

eoba

,, bruneba

cal

ke da

arsebiT

saxel

Tan

erTad

..

Tematuri leqsika

pr

ofesia

, xel

ovneba,

dizaineri,

scena,

scenar

i, debiuti,

komiko

si, eskizi,

xel

ovani

, msaxiobi

, reJisori,

msaxiobi

, mxatvari,

meigave,

olimpiad

a, foneindoskopi

, fizikosi

, musiko

si, CogburTel

i, meT

evze,

mebaR

e, mzareu

loba

, maswavl

ebloba

, fizikoso

ba, qimikoso

ba da a.S.

teqst

is tipebi da Janrebi::

saswavl

o mizniT

Seqmnil

i teqst

ebi,

aRweriT

i Txr

obiTi teqst

i; Temat

uri dialogebi

, mo

nologi

; adaptir

ebuli mxat

vruli teqst

ebi;

audio

/vid

eo saswavl

o resursi

. mo

swavlis

wigni

, meo

Txe

Tavi.

Cemi mo

mavali pr

ofesia

mo

sasmeni

N 1

– „o

limpiad

aze“

int

erviu

1 (r

espo

denti lukა

WumburiZe)

int

erviu

2 (r

espo

denti nazli al

ieva

)

int

erviu

3 (r

espo

denti salome

danel

ia)

(moswavlis

wigni

gv

55, mosasmeni teqst

i gv

93)

„Cemi mo

mavali pr

ofesia

“ – sas

აubr

o (gv

54),

„olimpiad

aze“

− sasubr

o (gv

55),

„anas ocneba

“ − saswavl

o mizniT

Seqmnil

i teqst

i (gv

55);

„ser

Carlz

spenser

Caplini“

− bio

graf

iuli teqst

i (gv

57);

„damnaSave

dasjil

ia“ −

mxatvr

uli nawarmo

ebi merab

berZeniSvil

is mixed

viT

(gv

58),

„xel

ovnebis

dargebi

“ − sainf

ormacio

teqst

i (gv

60),

„mef

e da mxat

vari“

− sulxan-saba

orbelianis mixedviT

(gv

63),

„tyismcvelebi“

− nodar

kekel

iZis

mixed

viT

(gv

64).

Temat

ikas

morgebu

li bmulebi:

htt

ps://

ww

w.y

outu

be.c

om/w

atch

?v=U

Y7G

ovG

_w1c

− „biWuna

− Carli Capl

ini“

http

s://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=6n9

ESFJ

TnH

s − Carli Capl

inis

monawileo

biT

h

ttps

://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=28F

Lbvo

ND

jA −

suxiSvil

ebis

cekva

h

ttps

://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=cR

cD40

mi-

iA −

nawyvet

i fil

midan

„mze Semo

dgomisa

“

113

samizne

cnebebi

da

maTTan

dakavSir

ebuli

mkvidri

warmo

dgenebi

etapebi

//// safexurebi

komu

nikacia

((11,, 22

,, 33,, 44

,, 66))

• ko

munikacia

gu

lisxmobs

informaciis

gacvl

as ind

ivid

ebs

Soris

; • ko

munikaciis

formasa

da

Sinaarsze

gavl

enas

axdens

situaciuri

maxasiaT

eblebi:

ko

munikaciis

mizani,

ko

munikaciis

monawileebi

(adresanti,

ad

resat

i),

komu

nikaciis

adgili da dro

. • warmatebuli

komu

nikaciisT

vis,

aucil

ebel

ia

situaciuri

maxasiaT

eblebis

gaTvaliswineba

;

II etapis

//// safexuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvecnebebi

1)saTanad

o st

rat

egiebis

SerCeviT

nacno

b Temaze

sxvadasxva

tipis

teqst

is

zepir

ad/wer

ilobiT

Seqmna.

2)

teqst

is Seqmna ko

nkret

uli

sayr

denebis

gamoyenebiT

. 3)

sakuTar

gamocdil

ebaze

dayrdno

biT

teqst

is Sef

aseba,

sakuTar

i damokidebulebis

gamo

xatva

, axsna

/ dasabuTeba.

4)

teqst

is Sed

gena

-gad

mocemis

dros Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevis

gamo

vlena.

5)

teqst

is struqt

ura/

organizeba.

6)

naswavl

i enobr

ivi saSu

alebebis

funqciuri gamo

yeneba

. 7)

gramat

ika:

profesiis aR

mniSvnel

i sityvebi da maTi warmo

eba.

sityvaT

warmo

eba

(mawarmo

ebel

i af

iqsebi

: -os,

-el

, me-e,

-oba

). TemasTan

Sesat

yvisi zmnis

formebis

gaaqtiureba:

minda gamo

vide/gavxd

e.

zmnis

uRleba:

mexer

xeba

, gexer

xeba

, exer

xeba

. 8)

TemasTan

Sesat

yvisi leqsika

.

sakvanZo

SekiT

xva//SekiT

xvebi

•

rogo

r gad

movc

e ambavi

ise,

rom Cemi

Txr

oba

gasagebi

iyo

s mkiT

xvel

isTvis?

•

rat

om da rogo

r

gadmo

vce emociebi

Txr

obis dros?

•

rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom

STabeWdil

eba mo

vaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

•

rogo

r/ra

maxasiaT

eblebis

mixed

viT

aR

vwer

o sagani,

movl

ena?

•

rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

•

rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

•

ra st

rat

egiebi

gamo

viyeno

daval

ebaze

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

11..

samizne

cneba

:: weriT

i ko

munikacia

ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: Cemi

mer

xis megobari

nawer

Si::

imisaT

vis,

rom wera

gagiad

vildes

, gaiT

valiswine

instruqc

ia:

Sens

mewyvil

es dausvi

kiTxvebi:

ra hqvia da ramdeni wl

is

aris

?

ra uyvars da ra exer

xeba

? ra

und

a, rom gamo

vides

? romeli sagnebi uyvar

s?

romeli cxo

velebi hyavs?

romeli pr

ofesiebi

mo

swons

?

114

teqst

is

tipi

da

Janri

((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,,

44,, 55

)) • teqst

ebi iyofa

2 ZiriT

ad tipad

: mxat

vrul

da

aramxatvr

ul

teqst

ebad

. • mxat

vruli

lit

erat

ura

moicavs sxvadasxva

mxat

vrul

Janrs,

aramxatvr

uli

lit

erat

ura

− sxvadasxva

aramxatvr

ul

Janrs.

• er

Ti Janris

teqst

ebs aqvT

saer

To

maxasiaT

eblebi

(eno

briv

-stil

uri,

st

ruqt

urul

-organizaciuli,

sxv.

msgavsebebi

). • teqst

is Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mexmareba

rogo

rc

teqst

is

gageba

-gaazrebaSi,

ise

konkret

uli

mizniT

Sesabamisi

mu

Saobis sxvadasxva

etapze?

•

ra damexmareba,

rom ukeT

warmo

vaCino

Cemi codna

.

kiTxvebis

daxmarebiT

dawer

e teqst

i da

Tanmimd

evrulad

gadmo

eci informacia

Seni

mego

bris

int

eresebis

Sesaxeb.

msmenelis

dRiu

ris

gacno

ba::

(urTierTSefasebis

sqema

) ra mo

mewo

na yvelaze metad

? romeli sityva an

winad

adeba

iyo

yvelaze

sainter

eso

/STambeWdavi

da rat

om?

er

Tobl

ivi mu

Saoba

:: namu

Sevr

ebis

wardgena

, ukugeba

msmenelis

dRiurze

dayrdno

biT

. daval

ebis

wardgenis

Semdeg

isaubr

e::

• axseni

, ra

nabijebi

gadad

gi

daval

ebis

Sesasr

uleblad

. •

ra

dagexmara

daval

ebis

Sesr

ulebaSi.

•

ra

enobr

ivi

saSu

alebebis

codna

aqtivobebi

:: Cemi

momavali pr

ofesia

aqtivoba

11

maswavlebel

i cdil

obs

gaaqt

iuros mo

swavleT

aTvis nacno

bi leqsika

. mo

swavleebi

daakvir

debian fotoebs da isaubr

eben

, romeli pr

ofesiiis

ad

amianebis fotoebia

gamosaxu

li,

rogo

r mixvd

nen.

mag

. fotograf

i, mzareuli,

maswavl

ebel

i, eqimi

, mkeravi,

Jurnalisti.

.. mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

სav

. N 1

-s: d

aukavSir

e naxati warweras

, mo

ifiqre am

sit

yvis

gamoyenebiT

winad

adeba da Cawere.

aqtivoba

22

maswavlebel

i exmareba mo

swavleebs

saswavl

o masal

a daukavSir

on

pirad

gamocdil

ebas

. moswavleebi

pasuxo

ben kiTxvebs:

1.

ra ici am

profesiebis Sesaxeb?

2.

Camo

Tvl

ilTagan

romeli pr

ofesia

mogwons

? rat

om?

3.

ra pr

ofesiis aris

ded

aSeni?

mamaSeni?

Seni ojaxis

sxva wevr

ebi?

4.

Sen romeli pr

ofesia

mogwons

? rat

om?

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 2

-s. aRniSnaven

swo

r pasuxs

. aqtivoba

33

moswavleebi

pasuxo

ben kiTxvebs:

romeli pr

ofesiis ad

amians

sWir

deba funj

i da saRebavebi?

daf

a da

kompiuter

i? nemsi

da Zafi?

saxanZr

o manqana

? mikrofoni

? foneindoskopi

? pianino

? fotoaparat

i? qviSa

da cementi?

115

Janris

teqst

ebis

SedgenaSi

. teqst

is struqt

ura,,

organizeba

((Sed

egi

11,,

44,, 55

,, 66))

• teqst

is

struqt

uras

qmnis

sityvieri

(mag

., saTauri,

qvesaT

auri,

abz

aci ,

warwera)

da

arasit

yvieri

(mag

., il

ust

racia

, svet

i,

sqema,

sasveni

niSnebi,

zepir

teqst

Si

− intonacia

) el

ementebis

er

Tobl

ioba

; • teqst

is sityvieri

da

arasit

yvieri

elementebis

Taviseburi

ganl

ageba

qmnis

teqst

is

struqt

uras

; • teqst

is

struqt

uraze

dakvirveba

mexmareba

teqst

is

gagebaSi

;

aqtivoba

44

moswavleebs

profesiebze saubr

isas

aucil

eblad

dasWir

debaT

minda

gamo

vide,

minda gavxd

e zmnebis

uRleba.

amitom maswavlebel

i gaaqtiurebs am

masal

as. isini

air

Ceven pr

ofesias da auRleben

. mag

., me

mind

a gamo

vide maswavlebel

i, Sen

ginda gamo

xvid

e maswavlebel

i ...

me

minda gamo

vide

/ gavxd

e Cven

gvind

a gamo

videT

/ gavxdeT

Sen gind

a gamoxvid

e / gaxde

Tqven

gindaT

gamoxvid

eT / gaxd

eT

mas und

a gamo

vides

/ gaxdes

maT

und

aT gamovidnen

/gaxdnen

aqtivoba

55

moswavleebs

profesiebze saubr

isas

aucil

eblad

dasWir

debaT

pr

ofesiis aR

mniSvnel

i sityvebis

warmo

eba.

amitom maswavlebel

i nimu

Sis mixedviT

aswavlis

maT

warmo

ebas

Sesabamisi af

iqsebis darTviT

. SeiZleba dausvas

kiT

xvebi da mo

swavleebma daasr

ulon.

vinc

musikas

wers aris

..., vinc

fexbu

rTs TamaSobs

aris

..., vinc

kal

aTbu

rTs TamaSobs

aris

..., vinc

Tevzs iWer

s aris

...

musika

----

----

----

----

musik-os-i

fizika

----

----

----

---fizik

-os-i

fexbu

rTi-

----

----

----

---fexbu

rT

-el

-i

CogburTi-

----

----

----

----

--Co

gburT

-el

-i

kalaT

burTi-

----

----

----

--kalaT

burT

-el

-i

baRi-

----

----

----

----

----

----me

-baR

- -e

Tevzi-

----

----

----

----

----

- -me-Tevz

-e

xanZar

i---

----

----

----

----

---me-xanZr

-e

mocemul

sit

yvebs sxvadasxva fer

is markeriT

Camoweren

flipCartze

da amoiwer

en mawarmo

ebel

afiqsebs

. mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 3

-s, N

4-sa da

N 5

-s.

dagexmara

weris

dros.

•

ra

siZnel

eebi

Segeqmna

wer

is dros.

•

rogo

r

ggonia,

siZnel

e

sabo

lood

daZlie

, Tu

mo

mavalSi

kvlav

SeiZleba ganmeordes

? •

rogo

r

SeZl

eb

Seqmnili

sirTuleebis

daZlevas

. Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia::

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

weril

obiT

Seqmna

ko

nkret

uli sayr

denebis

mixedviT

; teqst

is Sed

gena

-gad

mocemis

dros Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevebis

gamovl

ena.

116

• teqst

is

struqt

uruli

elementebis

codna

mexmareba

konkret

uli mizniT

Sesabamisi

teqst

is

SedgenaSi

. inter

pret

acia

,, saku

Tari

damokidebulebis

gamoxatva

((Sed

egebi::

11,,

22,, 33

,, 44,, 55

,, 66))

• inter

pret

aciis

dros SemiZl

ia

gamo

viyeno

pir

adi

gamo

cdil

eba,

naswavli/nacno

bi

teqst

ebis

, cnebebisa

da

sakiTxebis codna

; • pirad

i damokidebulebis

gamo

xatva

mexmareba

daskvnis

gamo

tanaSi,

sakuTar

i Tavis

ukeT

gagebaSi,

teqst

is pir

ad

gamo

cdil

ebasTan

aqtivoba

66

moswavleebi

naswavl

is ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

asr

uleben

sav

. N

6-s:

winad

adebis

Sinaarsidan

gamomd

inare,

und

a Casvan

gamotovebu

li

profesiis aR

mniSvnel

i sityva.

naswavli masalis

praqtikaSi sworad

gamoyenebis mizniT

, rveulSi

wer

en

sav.

N 7

-s.

aqtivoba

77

moswavleebi

muSaoben wyvilebSi

, raT

a naswavli masala maT

mkvid

r

warmo

dgenebSi

gad

avid

es.

dausvi SekiTxva mewyviles

, ra und

a gamo

vides

/gaxdes

da gaacani kl

ass.

aqtivoba

88

profesiebze saubr

isas

saWir

o zmnebis

gaaqt

iurebis

mizniT

, mo

swavleebi

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 8

-s nimuSis mixedviT

.

olimpiadaze

aqtivoba

11

moswavleebi

ismenen

mosasmen

N 1

-s da pasu

xoben kiTxvebs.

1.

romel

saganSi

aiR

o maR

ali qula lukam?

2. romeli pr

ofesia

moswons

lukas?

rat

om?

3. romel

saganSi

aiR

o maR

ali qula nazlim

?

4. romeli pr

ofesia

moswons

nazlis

? rat

om?

5. romel

saganSi

aiR

o maR

ali qula salomem?

6. romeli pr

ofesia

moswons

sal

omes?

rat

om?

moswavleebi

ganmeorebiT

, pauzebiT

, moismenen mo

sasmen

N 1

-s (int

erviu

1)

, rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s. aRniSnaven

swo

r pasuxebs

.

117

dakavSirebaSi da

saSu

alebas

maZlevs

movemzad

o realuri

cxo

vrebisTvis.

enobr

iv- -

kulturuli

TviTmyofadoba

((Sed

egebi

77,, 88

,, 99))

• qarTuli

enis

Seswavlisas

gansxvavebul

so

cio

kulturul

da

kulturul

samyarosac

aR

movaCenT

(mag

., Tavisebur

trad

iciebs

, zne

-Cveulebebs,

gansxavebu

l qc

evis

wesebs

, cxo

vrebis

st

ils,

samyaroseul

xedvas)

; • g

ansxvavebu

li enisa

da

kulturis

aR

moCena

da

sakuTarTan

Sedareba

mexmareba

sakuTar

i enisa

da

kulturis

ukeT

gacno

bier

ebaSi;

• so

cio

kulturul

TaviseburebaT

a

gageba

da gaziareba

Semd

eg gaagr

Zeleben

mosmenas

(int

erviu

2) da rveulSi

asr

uleben

sav

. N

2-s

. gaagr

Zeleben

mosmenas

(int

erviu

3) da rveulSi

asr

uleben

sav

. N 3

-s.

aqtivoba

22

moswavleebi

wignSi akvirdebian gr

amat

ikis

gzamkvlevs.

mi

nda gamo

vide dizaineri

// mind

a dizaineroba

. mind

a gavxde pr

ogr

amisti

// mind

a pr

ogramistoba

. mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 4

-sa da

N 5

-s. maswavl

ebel

i yurad

Rebas

amaxvil

ebs sityvebze:

dizaineri-dizaineroba

, pr

ogramisti-pr

ogr

amistoba

. gamoyo

fen

mawarmo

ebel

afiqss

-oba

. Seec

debian am

afiqsis darTviT

sxva sityvebis

warmo

ebasac

. mag

. sportsmeni-spotsmenoba

, mwvrTneli-mwvr

Tneloba

, mekare-mekareo

ba...

anas

ocneba

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, daakvir

dnen teqst

is saT

aurs,

il

ust

racias da gamo

Tqvan

varaudi,

ris

Sesaxeb

SeiZl

eba iyos saubari?

maswavlebel

i, saCvenebeli da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamoyenebiT

, mo

swavleebs

acno

bs teqst

s, Semdeg

gad

aamo

wmeben

var

audebs.

imis

dasad

genad

, Tu

ramdenad

kargad

gaiazres

moswavleebma teqst

i,

maswavlebel

i usvams kiTxvebs.

1. ra hqvia da ramdeni wl

is aris

anas Zma?

2.

ra uyvars da ra exer

xeba

anas Zmas

? 3.

ra und

a Tornikes,

rom gamo

vides

? 4.

romeli sagnebi uyvars anas

?

118

amdid

rebs

codna

-gamo

cdil

ebas

da

xels

uwyobs

kulturul

TviTmyofad

obaTa

daf

asebas

.

gramatika

((Sed

egebi

55))

• sityvebs So

ris

azrobr

ivi

mimarTebebi

gramat

ikis

saSu

alebiT

dgind

eba.

•

gramat

ikuli

sakiTxebisa

da

teqst

is enobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mniSvnel

ovania

warmatebuli

komu

nikaciisaTvis

enis

swavlis

st

rategiebi

((kognituri

strategiebi

)) ((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 55

)) •

enis

swavl

as u

keT

SevZleb

, Tu

gamo

viyeneb

sxvadasxva

5. romeli cxo

velebi hyavs anas

? 6.

romeli pr

ofesiebi

moswons

anas?

7.

ra aris

anas ocneba

? aqtivoba

22

moswavlis

rveulSi

akvir

debian cxr

ils.

awarmo

eben

sit

yvebs

-oba

af

iqsis gamo

yenebiT

.

mzareuli

mzareul

-oba

msaxio

bi

msaxio

b-oba

maswavlebel

i maswavlebl

-oba

mZRoli

mZRol

-oba

fizikosi

fizikos-oba

fexbu

rTel

i fexbu

rTel

-oba

moswavleebi

kiT

xuloben mc

ire dialogs

: lia

: − romeli saqmiano

ba gexer

xeba

? gia:

− me mexerxeba

mzareuloba

. Sen

? lia

: − me mexerxeba

msaxiobo

ba. mas

? gia:

− mas

exerxeba

mZR

oloba

.

Semd

eg maswavl

ebel

i gaakravs cxr

ils.

akvir

debian cxr

ils,

ecno

bian

mexerxeba

zmnis

uRlebas

. da zmnis

sxvad

asxva formis gamo

yenebiT

ad

genen winadad

ebebs.

me

mexer

xeba

Cven

gvexerxeba

Sen gexerxeba

Tqven

gexer

xebaT

mas exer

xeba

maT

exerxebaT

mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N. 2

-s.

119

gonebr

iv

xerxs

, anu

strat

egiebs

; •

TiT

oeul

sametyvel

o

aqtivobaze

(mosmena-gagebaze,

kiTxva-gagebaze,

zepir

da

weriT

metyvel

ebaze)

mu

Saoba

mo

iTxo

vs

gansxvavebuli

xerxebis,

anu

st

rat

egiebis

gamo

yenebas;

•

am

strat

egiebis

aRmo

Cena

da

gamo

yeneba

miad

vilebs

swavlas

da

saSu

alebas

maZl

evs

mkveT

rad

gavaumj

obeso

Cemi

miRwevebi

. •

leqsikisa

da

gramat

ikis

aT

visebas

miad

vilebs

aseve

saTanad

o

strat

egiebis

gamo

yeneba

. swavlis

pr

ocesis

gacno

bier

ebulad

marTva

aqtivoba

33

maswavlebel

i cdil

obs

gaaqt

iuros mo

swavleebis pirad

i gamo

cdil

eba,

amit

om,

sTxo

vs mocemuli teqst

idan

(„anas

ocneba

“) gamomd

inar

e,

msgavsi SekiTxvebi dausvan

TavianT

mewyvil

eebs

(vin

? ra?

rodis

? romeli?

rat

om?

rogor

?) da pasu

xebi

Caiweron.

pasuxebis mixedviT

dawer

on teqst

i mewyvileze da gaacno

n kl

ass.

moswavlis

rveulSi

asruleben

sav

. N 1

-s. prezentacias warad

genen

klasSi

.

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

IIII etapis

//// safexuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvecnebebi

1)

funqciuri sametyvel

o qmedebis

tipebi:

Txr

oba

, aRwera,

dasabuTeba.

2)

dasabuTebis

Semad

geneli

nawilebi/el

ementebi

(mosazreba,

axsna/argument

i, gamamyarebel

i magaliT

(eb)i)

. 3)

teqst

is struqt

ura/organizeba

4)

gramat

ika

− pirdapir

i da ir

ibi

naTqvami;

zmniswini

da misi

funqciebi

; rTuli sityvebi da masT

an

dakavSirebuli marTlweris

sakiTxebi

;

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

• rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom ST

abeWdil

eba

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

•

rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixedviT

aRvwer

o sagani,

mo

vlena?

•

rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

•

rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

22..

samizne

cneba

:: komu

nikacia

da saku

Tari

damokidebulebis

gamoxatva

.. ko

mpleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: disku

sia::

daf

iqrdi,

swo

rad

mo

eqcnen biWebi damnaSaves?

gamarTlebulia

Tu

ara,

biWebis

qceva?

gamoxate Seni

120

((met

akognicia

)) ((Sed

egebi::

1100,,

1111,,

1122))

•

strat

egiebis

kargi mc

odne

, anu

mo

swavle-

strat

egi

akvirdeba swavlis

pr

ocess,

acno

bier

ebs

im

strat

egiebs

da im

pirobebs

, roml

ebic

xels

uwyobs

mis

winsvl

as,

gezs

aZlevs

swavlis

pr

ocess

da

qmnis

winsvl

is

xelSemwyo

b

pirobebs

; •

swavlaSi

winsvl

a damokidebulia

Cems

st

rat

egiulobaze,

da

ara

Cems

Tandayolil

unarebze.

rTuli winadad

eba,

kavSiriani

da

ukavSir

o SeerTeba;

rTuli ricxviT

i saxelebis

marTlwera;

nacvalsaxelebi da maTTan

dakavSirebuli marTlweris

sakiTxebi

− misi/Tavisi.

5)

dasabuTebis

Semadgenelinawil

ebi/el

ementebi

(mosazreba,

axsna

/argument

i,

gamamyarebel

i magaliT

(eb)i)

.

msmenelze /mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

•

rogo

r davasabuTo

Cemi

mosazreba?

•

ra und

a gaviTvaliswino

imisTvis,

rom Cemi

mosazreba

damaj

erebel

i iyos?

•

ra st

rat

egiebi

gamoviyeno

daval

ebaze mu

Saobis

sxvadasxva et

apze?

Tvalsazrisi.

moiyvane

erTi

magaliT

i pirad

i cxo

vrebid

an.

Tvalsazrisis

gamoxatvisas:

➢

gamo

kveT

e Seni

mo

sazreba;

➢

axseni

, rat

om

fiqrob ase;

➢

mo

iyvane

mo

sazrebis

damad

asturebel

i magal

iTebi;

➢

gamo

iyene

mizez

-Sed

egobr

iobis

aRmniSvnel

i sityvebi da

winadad

ebebi.

➢

su

bieqturi

damokidebulebis

gamo

mxat

veli sityvebi

(Cemi

azriT

, vfiqrob,

rom.

..,

mgoni

). namu

Sevr

is wardgenis

Semd

eg

isaubr

e:

• ra

nabijebi

gadad

gi

daval

ebis

Sesr

ulebisas

; rat

om?

•

ras

Secvl

idi,

Tavid

an

rom

aqtivobebi

::

ser

Carlz

spenser

Caplini

aqtivoba

11

maswavlebel

i cdil

obs

moswavleT

a pr

ovo

cir

ebas

. aCvenebs maT

nawyvets mu

nji kino

dan

Carli Capl

inis

monawileo

biT

: ht

tps:/

/ww

w.y

outu

be.c

om/w

atch

?v=6

n9ES

FJTn

Hs

ekiT

xeba

, Tu

ecno

baT

msaxiobi

, ra ician mis Sesaxeb,

ra ician mu

nji

kino

s Sesaxeb.

Semdeg

maswavl

ebel

i mo

swavlis

wignidan

acno

bs mcir

e teqst

s Carli Capl

inis

Sesaxeb

. teqst

is gageba-gaazrebis

Sesamo

wmeblad

, usvams mo

swavleebs

kiT

xvebs.

moswavlis

rveulSi

asruleben

sav

. N 1

-s.

aqtivoba

22

maswavlebel

i teqst

ze mu

Saobis dros yurad

Rebas

amaxvil

ebs rTul

sityvaze:

sicil

-xarxari.

moswavleebi

gamoTqvamen

varaudebs,

rogo

raa

miRebuli aR

niSnuli ko

mpozit

i. maswavl

ebel

Tan

erTad

askvnian,

rom

SesaZl

oa rTuli ricxviT

i saxelebi miiR

on sino

nimT

a gaer

TianebiT

. aseT

i sityvebi und

a daiweros def

isiT

. maswavl

ebel

i sT

xovs

Tavad

ac

121

moif

iqron msgavsi sino

nimebi

. maT

dasaxel

ebul

sit

yvebs maswavlebel

i wers daf

aze da er

Tad

msj

eloben ramdenad

swo

rad

awarmo

es axali

sityva,

an sworad

Cawer

es Tu

ara.

aqtivoba

33

maswavlebel

i teqst

ze mu

Saobis dros mo

swavleebs

Seaxsenebs ganvlil

masalas

. sTxo

vs teqst

Si moZebnon ricxvSi

monacvl

e zmna.

moswavleebi

daasaxeleben

sit

yvas

-cviva

. Semdeg

asaxeleben

mis

mxo

lobiTis

formas-

vardeba.

maswavl

ebel

i sT

xovs

moswavleebs

gaixsenon msgavsi sityvebi

da daasaxelon maTi mxolobiTisa da mr

avlobiTis

formebi

. aqtivoba

44

teqst

Si gvxvd

eba rTuli ricxviT

i saxelebi.

moswavleebs

ukve naswavli

aqvT

maT

i marTlwera.

amitom maswavlebel

i, ganvl

ili masalis

gameorebisa da ganmtkicebis

mizniT

, Seaxsenebs da Seasruleben

Sesabamis savarjiSoebs.

maswavl

ebel

i daf

aze akravs winaswar

mo

mzad

ebul

flipCarts,

romelzec

aso

ebiT

wer

ia rTuli ricxviT

i saxelebi.

moswavleebma und

a waikiT

xon da gver

diT

miuweron Sesabamisi

ricxvi nimu

Sis mixedviT

. mag

. aTas

rvaas

oTxmocdaaTi

−189

0.

sasu

rvelia

gamoiyenos teqst

Si mocemuli ricxviT

i saxelebi.

Semdeg

, piriqiT

, arabuli ricxvebiT

wer

ia rTuli ricxviT

i saxelebi da

moswavleebma Caweron asoebiT

. maswavl

ebel

ma yurad

Reba miaqcio

s marTlweras

. moswavleebma,

maswavl

eblis

daxmarebiT

, gaixsenon da

Camo

ayal

ibon is

miT

iTebebi,

romelTa Sesr

ulebac

aucil

ebel

ia

rTuli ricxviT

i saxelebis

marTlwerisas

. sasurvelia

, moamzad

on

post

eri da TvalsaCino

d gamoakran

klasSi

. mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 2

-sa da sav.

N 3

-s.

aqtivoba

55

teqst

Si gvxvd

eba kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxeli

− Tavisi.

am sityvis

nacvl

ad moswavleebi

xSirad

iyeneben sityvas

misi,

an piriqiT

. maswavlebel

i gaakravs kl

asSi

winaswar

momzad

ebul

flipCarts,

iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

da

rat

om?

praqtikulir

Cevebi,,

rekomend

aciebi

maswavleblisaTvis

• msgavsi daval

ebis

Sesasr

uleblad

mo

swavleebi

sasu

rvelia

amu

SaoT

mizez

-Sed

egobr

iobis

gamo

mxat

veli

enobr

ivi

saSu

alebebis

(imitom,

rom,

rad

gan)

swo

rad

gamo

yenebaze.

•

SeaxseneT

mo

swavleebs

, rom

dasabuTebuli azris

gamo

saxatavad

mis

samive

maxasiaTebel

s viyenebT

. •

gamo

gadgebaT

,,ki

“ da

,,ara“

magal

iTebze

muSaoba

, sad

ac isini

TavianT

mosazrebebs

daasabu

Teben

da

enobr

iv

122

romelzed

ac wer

ia sxvad

asxva winadad

eba,

sad

ac moswavleebma und

a Caweron misi

, an Tavisi.

maswavl

ebel

i uxsniT

maT

, rom Sesamo

wmeblad

sasu

rvelia

gamoviyeno

T sit

yva sxvisi

, Tu

es sityva Seesabameba

kont

eqst

s, maSin

und

a davweroT

misi,

Tu

sit

yva sxvisi

kont

eqst

is

Sinaarss

cvl

is, maSin

und

a davweroT

sit

yva Tavisi.

mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 4

-s.

aqtivoba

66

naswavli gramat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

wer

en sav

. N

6-s

: amo

iwer

e teqst

idan

winad

adebebi,

roml

ebSic

gamoyenebu

lia

pirisa da kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebi.

aqtivoba

77

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

pir

dapir

da ir

ib

naTqvams.

Seadareben

winad

adebebs:

1.

Caplini ixsenebs

: „er

Txel

ded

aCemi speqtaklSi

monawileo

bda“

. 2.

Caplini ixsenebs

, rom er

Txel

ded

amisi speqtaklSi

monawileo

bda.

3.

– Carli,

rodis

Sed

ga Seni debiuti?

– maxso

vs, maSin

bavSvi viyavi

...

pirvel

winad

adebaSi avtoris

mier

ucvl

elad

gad

mocemul

sxvis

sityvebs pirdapir

i naTqvami hqvia.

meo

re winadad

ebaSi igive azri

mesame

pir

Sia gadmo

cemuli,

odnav Secvl

ilia

da mas ir

ibi naTqvami

hqvia.

mesame

winad

adebaSi pirdapir

i naTqvami dialogis saxiT

aris

mocemuli.

mo

swavleebi

waikiTxaven teqst

idan

pir

dapir

naT

qvams.

imsjel

eben

romel

pir

Sia gadmo

cemuli es

sit

yvebi.

rveulSi

wer

en sav

. N 7

-sa da

N 8

-s. namuSevr

ebis

prezentacias

warad

genen kl

asSi

.

saSu

alebebsac

gamo

iyeneben

.

123

aqtivoba

88

maswavlebel

i mo

swavleebs

aCvenebs Carli Capl

inis

fotoebs

(moiZieben

gugl

is saSual

ebiT

) da sT

xovs

daakvir

dnen mis garegno

bas,

aCvenebs

patara fil

ms: h

ttps

://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?v

=UY

7Gov

G_w

1c

wignSi

gaafer

adeben

mis

karikat

uras

. Semdeg

moswavleebi

Seecdebian

gaaacocxl

on Carli Capl

inis

per

sonaJi.

SesaZloa daixmar

on

xelovnebis

maswavl

ebel

i. moswavleebi

moiZieben informacias

msaxio

bze,

moamzad

eben

prezentaciebs

da warad

genen kl

asSi

. rveulSi

Seasruleben

sav

. N 5

-s.

damnaSave dasjil

ia

aqtivoba

11

kiTxva-pasu

xi saT

aursa

da il

ust

raciaze dayrdno

biT

•

Seni

azriT

, ris

Sesaxeb

und

a mo

gviTxr

obd

es teqst

i?

• ra aris

gamosaxu

li il

ust

racic

iaze?

•

rogo

r fiqrob,

sad

viT

ardeba teqst

Si moqmed

eba?

•

moif

iqre ambavi

saT

aurisa da il

ust

raciis mixedviT

da gaacani

klasel

ebs.

Semdeg

waikiTxeT

teqst

i da Sead

areT

Sen

mier

mo

fiqrebul

ambavs.

aqtivoba

22

maswavlebel

i waukiTxavs

moswavleebs

moTxr

obas pauzebiT

. drodad

ro

SeCerdeba da mo

swavleebi

gamoTqvamen

varaudebs,

rogo

r gagrZeldeba

Txr

oba

, ra mo

xdeba Semd

eg.

tipobr

ivi SekiTxvebi:

•

rogo

r fiqrob,

ra mo

xdeba?

•

rat

om fiqrob ase?

ra miniSnebebs eyrdno

bi?

• sinamd

vileSi ra mo

xda?

maswavlebel

i mTlianad

ukiTxavs

moswavleebs

teqst

s da gezismimc

emi

kiTxvebiT

exmareba

maT

mTliani

siuJet

is aRdgenaSi

, gezis

mimcemi

kiTxvebiT

a da gansxvavebul

kont

eqst

ebSi

gamoyenebiT

daamu

Savebs

124

axal

sit

yvebs,

Sesit

yvebebs;

daexmareba

moswavleebs

maT

i mniSvnel

obebis gagebaSi

, Seadgeninebs

winad

adebebs.

aqtivoba

33

maswavlebel

i yo

fs teqst

s ramdenime mo

nakveT

ad da mo

swavleebs

sTxo

vs

cal

keuli epizodebis

wakiT

xvas

maT

i dasaT

aurebis

mizniT

. moswavleebi

asaT

aureben

. daf

aze

iwer

eba yvel

a SesaZl

o variant

i. mo

swavleebi

variant

ebs ganixilaven

da msjel

oben,

romeli ufro

moswonT

da rat

om.

mag

. rogo

r d

aasaTaurebdiT

am epizods?

am

orid

an r

omeli ukeT

gamo

xatavs epizodis

Sinaarss

? rat

om fiqrob ase?

gansxvavebu

li azri

aqvs

vinmes?

mo

swavleebi

epizodebis

mixed

viT

kiT

xuloben teqst

s.

rveulSi

wer

en sav

. N 2

-s.

aqtivoba

44

moswavleebi

pasuxo

ben kiTxvebs:

vin gviambobs

ambavs?

vin aris

avt

ori?

sad

iwyeba teqst

Si aRweril

i mo

qmed

eba?

risTvis emzad

ebian biWebi?

ra mo

xda er

T dRes

? ra gamo

savali ipova

avt

orma

? rogo

r fiqrob,

swo

rad

moiqcnen biWebi?

Seni mo

sazreba daasabu

Te.

rogo

r gamoiyeneb

gakveTil

ze miRebul

gamocdil

ebas

cxo

vrebaSi?

mo

swavlis

rveulSi

dawer

en sav

. N 1

-s.

aqtivoba

55

moswavleebi

ecno

bian

gramat

ikis

gzamkvlevSi

zmniswinebs

.

Sead

areben

zmnis

formebs

.

125

mimarTuleba aqed

an ((Cemgan

)) iqiT

•

mimarTuleba iqid

an aqeT

((Cemken))

•

midis

((iqiT

)) mo

dis

((aqeT

)) gadis

((iqiT

)) gamodis

((aqeT

))

moswavleebi

daakvir

debian,

imsjel

eben

da und

a mividnen im

daskvnamd

e,

rom mi

--,, mo

-- da ga--

,, gamo

-- zmniswinebia da er

TmaneTis

sapir

ispiro

mimarTulebaze miuTiT

ebs.

Sead

areben

zmniswiniani zmnebis

formebs

.

mimarTuleba aqed

an iqiT

•

Cemgan

mimarTuleba iqid

an aqeT

•

Cemken

mi--itana

mo--itana

ga--it

ana

gamo

--itana

a--it

ana

amo

--itana

Se--it

ana

Semo

--itana

Ca--itana

Camo

--itana

gada--it

ana

gadmo

--itana

daakvir

debian:

me

saxlSi

var

. mal

e CemT

an T

anaklasel

i mo

-va.

xu

T saaTze mego

bari Cemgan

Tavis

saxlSi

wa-va

. Citi gal

iidan

gamo

-frinda.

Cit

i galiasT

an mi-frinda.

mo

swavleebi

mixvd

ebian,

rom zogj

er zmniswini

: a)

awarmo

ebs mo

mavl

dros:

wer

s – dawer

s, xat

avs

– daxat

avs.

b)miuTiT

ebs dasrulebul

moqmed

ebas

: wer

da

– dawer

a, xat

avda

– daxat

a.mo

swavleebi

imu

Saveben jgu

furad

, amo

iwer

en teqst

idan

xuT

zmniswinian

zmnas

. miuTiT

eben

, ras

gamoxatavs zmniswini

.mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 3

-s, N

4-sa da

N 5

-s.

126

aqtivoba

66

moswavlis

rveulSi

dawer

en sav

. N 6

-s. Seavseben

cxr

ils,

mocemuli

zmnebis

gamoyenebiT

Seadgenen winadad

ebebs,

daakvir

debian zmniswinian

da uzmniswino

formebs

, zmnis

droebs.

aqtivoba

77

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 7

-s, gaasworeben

sit

yvebis

marTlweraSi

daSvebu

l Sec

domebs

.

aqtivoba

88

rveulSi

wer

en sav

. N 8

-s: warmo

idgine

, rom maswavlebel

ma dagaval

a kedlis

gazeT

is momzad

eba.

ra

Temas

SearCevd

i? moif

iqre kedlis

gazeT

is saT

auri.

dawer

e gazeT

isTvis mo

kle st

atia

am Temaze.

xelovnebis

dargebi

aqtivoba

11

moswavleebi

gaecno

bian

sainf

ormacio

teqst

s. waikiTxaven mc

ire

informacias xelovnebis

dargebis Sesaxeb.

gaecno

bian

axal

leqsikas,

Sead

genen winadad

ebebs.

moswavleebi

isaubr

eben

sayvarel

i xelovnebis

dargis Sesaxeb,

vinaa

maT

Tvis sayvarel

i xelovani

, visi namu

Sevr

ebi

moswonT

, rat

om,

romeli naxati mo

swonT

, rogo

r musikas usmenen

, romeli kino

fil

mi uyvarT

da sxva

. moswavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav.

N 1

-s.

aqtivoba

22

moswavleebi

gaecno

bian

gramat

ikis

gzamkvlevSi

rTul

sit

yvebsa

da

masT

an dakavSirebul

marTlweris

sakiT

xebs

. daakvir

debian xazgasmu

l

sityvebs.

127

qal

-vaJi ko

conT

an Tbebo

da.

fotograf

ia xel

ovnebis

erT

-erTi dargia

. qal

-vaJi,

fotograf

ia, erT

-erTi

–– rTuli sityvebia

.. isini

ori sityvis

Seer

TebiT

aris

miR

ebuli.

qal

--vaJi def

isiT

iwereba,

rad

gan am

rTul

sit

yvaSi igulisxmeba ori

adamiani

: qal

i da vaJi.

erT

--erTi def

isiT

iwereba,

rad

gan sityvis

gameorebiT

aris

miR

ebuli.

mo

swavleebi

Seadgenen winadad

ebebs,

gamoiyeneben

rTul

sit

yvebs:

ded

a-Svil

i, qar

Tl

-kaxeT

i, mTa-bari,

fer

wera,

fotograf

ia, sxvad

asxva,

nel

-nela.

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 2

-sa da

N 3

-s.

aqtivoba

33

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

gaecno

bian

rTul

winad

adebebs.

Sead

areben

erTmaneTs winadad

ebebs:

1.

Tavisufal

dros me

wigns

vkiTxu

lob.

2. Cems mego

bars

musikis mo

smena

urCevnia

. 3.

Tavisufal

dros me

wigns

vkiTxu

lob,

magram

Cems mego

bars mu

sikis

mosmena urCevnia

. 4.

gaT

enda da Citebi aWikWikdnen.

daimaxsovr

e.. mesame da meoTxe

winad

adebebi rTulia

, rad

gan isini ori

winadad

ebis

SeerTebiT

aris

miR

ebuli.

winad

adebebi SeiZleba Seer

Tdes

kavSir

iT

(magal

iTad

, magr

am),

an ukavSir

od

. rTuli

winadad

ebis

nawilebi er

TmaneTisagan

mZimiT

gamoiyofa.

da

kavSir

Tan

mZime

ar daismis

. mo

swavleebi

waikiT

xaven

rTul

winadad

ebebs.

gaarkveven

, rogor

ar

is dakavSirebuli

erTmaneTTan

winadad

ebebi:

kavSiriT

Tu

ukavSir

od

. 1.

qal

-vaJi

cekvavs

, sxvebi

uyu

reben

. 2.

nino

ukr

avda

da

sxvebi

yurad

RebiT

usmendnen.

3.

mwer

ali Tavisi Canafiqris

gadmo

sacemad

sityvebs mimarTavs,

mu

siko

si am

mizniT

bger

ebs

iyenebs.

4.

Teatri

sinT

ezuri

xelovnebaa

, rad

gan

speqtaklis

dasad

gmel

ad saWir

oa

sxvadasxva spec

ialistis

erTobl

ivad

muSaoba

.

128

moswavleebi

Tavad

ac moif

iqreben

msgavs winadad

ebebs,

dawer

en daf

aze

da imsj

eleben

. aqtivoba

44

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 4

-s: d

awer

e Txzuleba,

romeli pr

ofesia

mo

mwons

da rat

om?

wera rom gauad

vildeT

, maswavl

ebel

i awvd

is zust

miT

iTebebs,

gezis

mimc

em kiT

xvebs:

romel

profesiebs

vicno

b? romeli pr

ofesiis

warmo

madgenlebi arian Cemi

axl

obl

ebi?

romeli pr

ofesia

momwons

? rat

om?

vin mind

a gamovide mo

mavalSi

? rat

om?

am

profesiaSi

romel

cno

bil

adamianebs

vic

nob?

ras

gavakeT

eb am

profesiis dauflebis

Semdeg

? mo

swavleebi

namuSevr

ebs warad

genen kl

asSi

.

aqtivoba

55

naswavli masalis

Sej

amebis

mizniT

, moswavleebi

moawyo

ben diskusias

: daf

iqrdi,

swo

rad

moeqcnen biWebi damnaSaves?

gamarTlebulia

Tu

ara,

biWebis

qceva?

gamoxate Seni

Tvalsazrisi.

moiyvane

erTi magal

iTi

pirad

i cxo

vrebid

an.

sasu

rvelia

diskusias

daeswron paral

eluri kl

asebis

moswavleebic

, an

moiwvion sxva

klasid

an bavSvebi.

amisT

vis isinic

winaswar

gaecno

bian

teqst

s da Semd

eg erTad

imsjel

eben

mocemul

Temaze.

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

.

129

IIII

II etapis

//// safexuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvecnebebi

1)Txr

obis samnawil

iani

struqt

ura

(dasawyisi

, Sua nawili,

dasasruli)

; 2)aR

weris

Semad

geneli

nawilebi/el

ementebi

(atributebi/niSan-Tvisebebis

kategoriebi

da maTi Sesabamisi

magaliT

ebi)

;

3)saTanad

o st

rat

egiebis

SerCeviT

nacno

b Temaze

sxvadasxva

tipis

teqst

is zepir

ad/wer

ilobiT

Seqmna.

4)

teqst

is Seqmna ko

nkret

uli

sayr

denebis

gamoyenebiT

. 5)

sakuTar

gamocdil

ebaze

dayrdno

biT

teqst

is Sef

aseba,

sakuTar

i damokidebulebis

gamo

xatva

, axsna

/dasabuTeba.

6)

teqst

is Sed

gena

-gad

mocemis

dros Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevis

gamo

vlena.

7)

gramat

ika

− zmnisgan miRebuli

nawarmo

ebi sityvebi.

8)

naswavl

i enobr

ivi saSu

alebebis

funqciuri gamo

yeneba

.

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

•

ra Janruli

Taviseburebebi axasiaTebs

igavs?

•

rogo

r gad

movc

e ambavi

ise,

rom Cemi

Txr

oba

gasagebi

iyo

s mkiT

xvel

isTvis?

•

rat

om da rogo

r gad

movc

e emociebi

Txr

obis dros?

•

rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom ST

abeWdil

eba

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

•

rogo

r/ra maxasiaT

eblebis

mixedviT

aRvwer

o sagani,

mo

vlena?

•

rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli det

alebis

gamo

yeneba

aRweris

dros?

•

rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

•

ra st

rat

egiebi

gamo

viyeno

daval

ebaze

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

33..

samizne

cneba

:: zepir

i ko

munikacia

,, wer

iTi

komu

nikacia

,, Janri

kompleqsu

ri daval

ebis

piroba

:: dawer

e igavi.

SeurCie igavs

saTauri,

gaaforme

naxatebiT

an su

raT

ebiT

. namu

Sevar

Si ::

•

gadmo

eci ambavi

Tanamimdevrulad

− warmo

aCine

dasawyisi

, Sua

nawili,

dasasruli;

•

Txr

obisas

gamo

iyene

xatovani

sityvebi;

•

igavi daasr

ule

Sego

nebiT

;

130

muSaobis sxvadasxva

etapze?

•

ra damexmareba,

rom ukeT

warmo

vaCino

Cemi codna

.

• daicavi abzacebi,

gamo

iyene sasveni

niSnebi.

daval

ebis

war

dgenis Semd

eg

isau

bre:

• rat

om fiqrob,

rom Sen mier

Sesr

ulebuli

daval

eba igavis

magaliT

ia.

• Tavid

an rom

akeT

ebde

daval

ebas

, riT

gaaumj

obesebd

i.

msmenelis

dRiu

ris

gacno

ba::

(urTierTSefasebis

sqema

) ra mo

mewo

na yvelaze metad

? romeli sityva an

winad

adeba

iyo

yvelaze

sainter

eso

/STambeWdavi da

rat

om?

Sef

asebis

krit

eriu

mebi

:: mo

swavles

SuZl

ia::

saTanad

o strat

egiebis

SerCeviTa da gamo

yenebiT

sxvadasxva tipis

teqst

is

weril

obiT

Seqmna

aqtivobebi

:: mefe da mxatvari

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

, daakvir

dnen igavis

saT

aurs,

il

ust

racias da gamo

Tqvan

varaudi,

ris

Sesaxeb

SeiZl

eba iyos saubari

teqst

Si?

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamoyenebiT

, pauzebiT

acno

bs moswavleebs

teqst

s, Semdeg

gad

aamo

wmeben

var

audebs.

imis

dasad

genad

, Tu

ramdenad

kargad

gaiazres

moswavleebma teqst

i,

maswavlebel

i usvams kiTxvebs:

1.

rogo

r fiqrob,

rat

om daavala mefem

mxatvars Tavisi po

rtret

is

daxat

va?

2. rat

om Sewu

xda mxat

vari mefis

daval

ebis

gamo

? 3.

rogo

r gad

airCina

Tavi mxat

varma

? 4.

andazis

mixed

viT

(„xerxi

sjobia Ronesa

, Tu

kaci mo

igonebsa“

) imsj

eleT

, rat

om sj

obs

xer

xi Rones?

aqtivoba

22

naswavli gramat

ikuli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, moswavleebi

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 2

-s: akavSir

eben

rTuli winadad

ebis

nawil

ebs.

aqtivoba

33

moswavleebi

asr

uleben

kompleqsu

r daval

ebas

(moswavlis

rveuli,

sav

. N

1). maswavlebel

i maT

aZl

evs det

alur

miT

iTebas

: dawer

e igavi.

SeurCie igavs saTauri,

gaaforme

naxat

ebiT

an su

raT

ebiT

. namu

SevarSi

:

131

• gadmo

eci ambavi

Tanamimdevrulad

-warmo

aCine dasawyisi

, Sua

nawili,

dasasruli;

•

Txr

obisas

gamoiyene xatovani

sit

yvebi;

•

igavi daasr

ule Sego

nebiT

; •

daicavi abzacebi,

gamoiyene sasveni niSnebi.

daval

ebis

wardgenis Semd

eg isaubr

e:

• rat

om fiqrob,

rom Sen mier

Sesrulebuli daval

eba igavis

magaliT

ia?

• Tavid

an rom akeT

ebde daval

ebas

, riT

gaaumj

obesebd

i?

tyismcvelebi

aqtivoba

11

kiTxva-pasu

xi saT

aursa

da il

ust

raciaze dayrdno

biT

•

Seni

azriT

, ris

Sesaxeb

und

a mo

gviTxr

obd

es teqst

i?

• ra aris

gamosaxu

li il

ust

racic

iaze?

•

rogo

r fiqrob,

sad

viT

ardeba teqst

Si moqmed

eba?

•

moif

iqre ambavi

saT

aurisa da il

ust

raciis mixedviT

da gaacani

klasel

ebs.

Semdeg

waikiTxeT

teqst

i da Sead

areT

Sen

mier

mo

fiqrebul

ambavs.

aqtivoba

22

maswavlebel

i waukiTxavs

moswavleebs

moTxr

obas saCvenebel

i kiTxvis

gamo

yenebiT

, pauzebiT

. drodad

ro

SeCer

deba da mo

swavleebi

gamo

Tqvamen

varaudebs rogo

r gagrZeldeba Txr

oba

, ra mo

xdeba Semd

eg.

tipobr

ivi SekiTxvebi:

•

rogo

r fiqrob,

ra mo

xdeba?

•

rat

om fiqrob ase?

ra miniSnebebs eyrdno

bi?

• sinamd

vileSi ra mo

xda?

maswavlebel

i mTlianad

ukiTxavs

moswavleebs

teqst

s da gezis

mimcemi

kiTxvebiT

exmareba

maT

mTliani

siuJet

is aRdgenaSi

, kiT

xvebiT

a da

gansxvavebul

kont

eqst

ebSi

gamoyenebiT

daamu

Savebs

axal

sit

yvebs,

Sesityvebebs;

daexmareba

moswavleebs

maT

i mniSvnel

obebis gagebaSi

. Sead

genen winadad

ebebs.

konkret

uli sayr

denebis

mixedviT

; teqst

is Sed

gena

-gad

mocemis

dros Semo

qmed

ebiT

i unar

- Cvevebis

gamovl

ena.

132

rveulSi

wer

en sav

. N 3

-s.

aqtivoba

33

maswavlebel

i yo

fs teqst

s ramdenime mo

nakveT

ad da mo

swavleebs

sTxo

vs

cal

keuli epizodebis

wakiT

xvas

maT

i dasaT

aurebis

mizniT

. moswavleebi

asaT

aureben

. daf

aze

iwer

eba yvel

a SesaZl

o variant

i. mo

swavleebi

variant

ebs ganixilaven

da msjel

oben,

romeli ufro

moswonT

da rat

om.

mag

. rogo

r d

aasaTaurebdiT

am epizods?

am

orid

an r

omeli ukeT

gamo

xatavs epizodis

Sinaarss

? rat

om fiqrob ase?

gansxvavebu

li azri

aqvs

vinmes?

mo

swavleebi

epizodebis

mixed

viT

kiT

xuloben teqst

s.

aqtivoba

44

moswavleebi

zepir

ad pasuxo

ben teqst

is bolos mo

cemul

kiT

xvebs da

rveulSi

wer

en sav

. N 1

-sa da

N 2

-s.

aqtivoba

55

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

zmnisagan

miR

ebul

sityvebs

− mimR

eobebs

. daakvir

debian:

ic

avs

metyeve

tyes icavs.

daculi

– is

, rac

daicves

(warsu

li

dro

) es

daculi ter

itoriaa.

dasacavi

– is,

rac

und

a daicvan(mo

mavali dro

) es

tye

dasacavia

.

mosaWrel

i, moWril

i – zmnisagan

nawarmo

ebi sityvebia

. aseT

sit

yvebs

mimR

eoba

hqvia

. mimR

eoba

iseve

SegviZl

ia vabruno

T, r

ogo

rc

zed

sarTavi saxeli,

cal

kec

da arsebiT

saxel

Tan

erTad

ac.

saxelobiTi

wakiTxu

l-i

wakiTxu

l-i

wign-i

moTxr

obiTi

wakiTxu

l-ma

wakiTxu

l-ma

wign-ma

micemiT

i wakiTxu

l-s

wakiTxu

l

wign-s

naTesaobiTi

wakiTxu

l-is

wakiTxu

l-i

wign-is

mo

qmed

ebiT

i wakiTxu

l-iT

wakiTxu

l-i

wign-iT

133

viTarebiT

i

wakiTxu

l-ad

wakiTxu

l

wign-ad

wodebiT

i wakiTxu

l-o

wakiTxu

l-o

wign-o

mo

swavleebi

nimuSis mixedviT

ganmartaven

mocemul

sit

yvebs:

nimu

Si::

SeSinebuli

– is

, vinc

SeSinda;

SesaSinebel

i – is

, vinc

und

a SeaSinon.

1.

gaSlil

i.

2. gasaSlel

i.

3. daWer

ili.

4.

dasaWer

i. 5

. nanaxi.

6.

sanaxavi

. rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 4

-sa da

N 5

-s.

aqtivoba

66

naswavli masalis

ganmt

kicebis

mizniT

, rveulSi

dawer

en sav

. N 6

-s.

aqtivoba

77

naswavli gramat

ikuli masalis

praqtikaSi sworad

gamoyenebis mizniT

, rveulSi

wer

en sav

. N 7

-s, N

8-sa da

N 9

-s.

aqtivoba

88

naswavli masalis

Sej

amebis

mizniT

, moswavleebi

rveulSi

dawer

en sav

. N

10-s

: dawer

e, romeli pr

ofesiis ad

amiani

migaCnia yvel

aze gabedulad

. rat

om?

resursebi

:: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

. mkvidri warmo

dgenebi,,

roml

ebic

moswavles

Temis

swavl

is Semdeg

und

a Camo

uyalibdes

:

• mo

cemul

Temat

ikaze Seqmnili mr

aval

fer

ovani

teqst

ebis

ukeT

gasagebad

SemiZlia

gamoviyeno

teqst

is elementebis

enobr

ivi saSu

alebebisa da kiTxvis

strat

egiebis codna

; •

naswavli lit

erat

uris

, teqst

is elementebis

, eno

brivi saSu

alebebisa da st

rat

egiebis codna

mniSvnelovania imisaT

vis,

raT

a SevZlo

konkret

uli sako

munikacio

amo

canebis

gad

aWra pr

ofesiebze saubr

is dros.

•

teqst

Si asaxu

li Temis

, probl

emis

, cal

keuli sakiTxebis mimarT

SemiZlia

sakuTar

i damokidebulebis

gamoxatva

, axsna

-dasabuTeba da daskvnebis gamo

tana.

•

naswavli gramat

ikuli sakiTxebis codnis gamo

yenebiT

SemiZlia

konkret

uli sametyvel

o aqt

ebis

Sesruleba.

•

mosmenis

, kiTxvis

, werisa da laparakis

strat

egiebis gamo

yeneba

mexmareba teqst

ebis

gageba-gaazrebasa da Seqmna

-gaziarebaSi.

134

samzareuloTema:

samzar

eulo

saaTebis

savar

audo

rao

denoba

− 3

0 Temat

uri sakvanZo

SekiT

xvebi::

1) romelia

Tqveni ojaxis

trad

iciu

li kerZi

? 2)

riT

gansxvavd

eba qarTuli samz

areu

lo

ucxo

uri samz

areu

losg

an?

3) ra vici qarTuli samz

areu

los Sesaxeb?

4)

ra vici ucxo

uri samz

areu

los Sesaxeb?

5)

rogo

r gavac

no Cemi ojaxis

trad

iciu

li kerZi

Cems Tanat

olebs?

6)

rogo

r gavukeTo

reklama Cemi

qveynis

samzar

eulos?

7)

ra st

rat

egiebi

gamoviyeno

daval

ebaz

e mu

Saobis sxvadasxva et

apze?

8)

ra damexmareba,

rom ukeT

war

movaCino

Cemi codna

?

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i qvec

nebebi

//sakiT

xebi

socio

kultura da ku

ltura:

pir

ovnebaT

Sorisi urTierTobebi

, me da Cemi

Tanat

olebi.

sametyvel

o aqt

ebi::

inter

aqcia

socialur

rit

ual

ebSi

−− ko

munikaciis

dawyeba

/dasruleba,

Tavaz

iano

bis

gamo

xatva

, daxmarebis

Txo

vna,

Sexvedris

daniSvna;

inter

aqcia

inf

ormaciis mo

sapo

vebl

ad −−

pir

adi

da

sxvisi

mo

nacemebis

gacvl

a; ad

amianis/garemos

aRwera;

saWir

oebebis

/moTxo

vnil

ebebis

/survilebis

gaziareba

(Tavisufal

i dro

, saqmiano

ba,

gegmebi/ganz

raxva

, mgzavroba

/ mogz

auroba

da a.S)

.; inter

aqcia

grZnoba

//emo

ciisa

da Sexed

ulebebis

// damokidebulebebis

Sesaxeb

−−

dad

ebiT

i da

uar

yofiT

i

grZnobebisa

da

emociebis,

ST

abeWdil

ebis

, Sefasebis

, po

zic

iis

gamo

xatva

(kmayo

fil

eba/ukmayofil

eba,

gakvirveba

, int

eresi)

;

enobr

ivi sakiTxebi

ad

amianis

saku

Tar

i saxelis

br

uneba

cal

ke da gvarTan

er

Tad

;; Txr

obiTi da kiTxviT

i winad

adebebi;;

faqti,,

var

audi,,

survili;;

br

ZanebiTi winad

adeba;;

marTlwer

isa da pu

nqtuac

iis sakiTxebi

−− sasveni

niSnebis

xmar

eba mimarTvasT

an..

kiTxviT

i sityvebis

gaaqt

iureba::

sad

? sad

auri?

saidan

? zed

sarTavi saxelebi

− kiTxva rogo

ri?

winare codnis gaaqtiu

reba:

ar

sebiTi saxelis

bruneba

,, zmnis

uRleba,,

ar

sebiTi saxelis

jgufebi::

sulieri da usu

lo

, arsebiTi

saxelis

ric

xvi::

mxo

lobiTi da mr

avlobiTi.

sityvaT

war

moeba

− sa

-o: sixar

uli-sasixarulo

.

135

inter

aqcia

droisa

da sivr

cis

Sesaxeb

:: d

ro

Si

lo

kal

izeb

a, m

oqm

edeb

is q

ro

nol

ogi

a, s

ixSi

re

da

xang

rZl

ivo

ba,

Tan

adr

ou

lo

ba;

adgi

lmd

ebar

eobi

sa

da

mima

rT

ul

ebis

mi

TiT

eba/

gan

saz

Rvr

a (d

aniS

nul

ebis

ad

gil

i, m

arSr

ut

i...)

.

Temat

uri leqsika

sa

mzar

eul

o, r

ecep

ti,

xaW

apu

ri,

nam

cxv

ari,

So

kol

adi,

Jel

e, n

ayin

i, d

Res

aswa

ul

i, t

rad

iciu

li

ker

Zi, t

kbil

eul

i,

lim

ona

Ti,

wve

ni, k

anf

eti,

nax

arSi

, Jel

atin

i, k

eci,

air

Ru

mel

i, q

vabi

, kar

aqi,

co

mi, n

amc

xvr

is f

or

ma d

a a.

S.

teqst

is tipebi da Janrebi::

sas

wavl

o m

izni

T S

eqmn

ili

teq

steb

i, a

Rwe

riT

i T

xro

biT

i t

eqst

i; T

emat

ur

i d

ial

oge

bi,

mono

lo

gi; a

ud

io −

vid

eo s

aswa

vlo

res

ur

si.

mosw

avl

is w

igni

, mex

uT

e T

avi.

„sam

zar

eul

o“

mosa

smen

i N

1 –

„fel

amu

Sis

momz

adeb

is w

esi“

(mo

swav

lis

wig

ni g

v 74

, mo

sasm

eni

teq

sti

gv 9

4)

„man

ana

da

mer

abi“

− s

aswa

vlo

miz

niT

Seq

mnil

i t

eqst

i (g

v 68

); „m

anan

a im

ereT

Si“ −

sas

wavl

o m

izni

T S

eqmn

ili

teq

sti

(gv

70);

„man

anas

st

umr

ebi

sko

laS

i“ −

sas

wavl

o m

izni

T S

eqmn

ili

teq

sti

(gv

71),

„So

kol

adi“

- sai

nfo

rma

cio

teq

sti

(gv

73),

„mar

wyvi

s na

yini

“ − a

ram

xat

vru

li

teq

sti

(gv

74),

„fo

rT

oxl

is J

ele“

− a

ram

xat

vru

li

teq

sti

(gv

75),

„qvi

sgan

mo

mzad

ebu

li

wvni

ani“

- e

vro

pul

i ig

avi

(gv

78).

samizne

cnebebi

da maTTan

dakavSir

ebuli

mkvidri

war

modgenebi

etapebi

//// saf

exurebi

komu

nikacia

((11,, 22

,, 33,, 44

,, 66))

• ko

muni

kac

ia

gul

isxm

obs

in

fo

rma

cii

s ga

cvl

as

ind

ivid

ebs

Sor

is;

• ko

muni

kac

iis

fo

rma

sa d

a Si

naar

sze

gavl

enas

axd

ens

sit

uac

iur

i ma

xasi

aTeb

leb

i:

komu

nika

cii

s mi

zan

i,

II etapis

//// saf

exuris

Sual

eduri miznebi

sakiTxi

da qvec

nebebi

1)

saT

anad

o

str

ateg

iebi

s Se

rCe

viT

na

cno

b T

emaz

e sx

vad

asxv

a t

ipis

t

eqst

is

zep

irad

/wer

ilo

biT

Se

qmna

.

sakvanZo

SekiT

xva//SekiT

xvebi

•

ra

Jan

ru

li

Tav

iseb

ur

ebeb

i ax

asia

Teb

s r

ekl

amas

?

kompleqsu

ri daval

eba//

daval

ebebi

daval

eba

11..

kompleqsu

ri daval

ebis

piroba

::

136

komu

nikaciis mo

nawileebi

(adresanti,

ad

resat

i),

komu

nikaciis

adgil

i da

dro

. • warmatebuli

komu

nikaciisT

vis,

au

cil

ebel

ia sit

uac

iuri

maxasiaT

eblebis

gaTvaliswineba

; teqst

is tipi

da

Janri

((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 44

,, 55))

• teqst

ebi iyofa

2 ZiriT

ad

tipad

: mxatvr

ul

da

aramxatvr

ul

teqst

ebad

. • mxat

vruli lit

erat

ura

moic

avs sxvadasxva

mxat

vrul

Janrs,

ar

amxatvr

uli

lit

erat

ura

− sxvadasxva

aramxatvr

ul

Janrs.

• er

Ti Janris

teqst

ebs

aqvT

saerTo

maxasiaT

eblebi

(eno

briv

-st

iluri,

struqt

urul

-organizac

iuli,

sxv

. msgavsebebi)

. • teqst

is

Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mexmar

eba

rogo

rc

teqst

is

gageba

-

2) teqst

is Seqmna

konkret

uli

sayr

denebis

gamo

yenebiT

. 3)

sakuTar

gamo

cdil

ebaz

e dayrdno

biT

teqst

is

Sefaseba,

sakuTar

i damokidebulebis

gamo

xatva

, axsna

/ dasabuTeba.

4)

teqst

is Sed

gena

-gadmo

cemis

dros

Semo

qmed

ebiT

i unar

-Cvevis

gamovl

ena.

5)

teqst

is struqt

ura/

organizeba.

6)

naswavl

i enobr

ivi

saSu

alebebis

funqciu

ri gamo

yeneba

. 7)

gramat

ika:

ad

amianis

saku

Tar

i saxelis

br

uneba

cal

ke

da

gvarTan

er

Tad

;; Txr

obiTi da

kiTxviT

i winad

adebebi;;

faqti,,

var

audi,,

su

rvili;;

br

ZanebiTi

winad

adeba;;

marTlwer

isa da

punqtuac

iis

• rogo

r gad

movc

e saTqmel

i ise,

rom

STabeWdil

eba

movaxd

ino

mkiT

xvel

ze/msmenelze?

•

rogo

r/ra

maxasiaT

eblebis

mixedviT

aRvwer

o

sagani

, movl

ena?

•

rat

omaa mniSvnel

ovani

ko

nkret

uli

det

alebis

gamoyeneba

aR

weris

dros?

•

rogo

r movaxd

ino

ST

abeWdil

eba

msmenelze/mkiT

xvel

ze

aRweris

dros?

•

ra st

rat

egiebi

gamo

viyeno

daval

ebaz

e mu

Saobis sxvadasxva

etapze?

•

ra damexmareba,

rom

ukeT

war

movaCino

Cemi

codna

.

Seqmeni

Seni sayvar

eli

kerZis reklama;

samizne

cneba

:: komu

nikacia

;; Janri..

namu

Sevar

Si::

gaiT

valiswine

reklamis

agebu

leba,

st

ruqt

ura:

➢

zogier

Ti

sityva/winadad

eba SeiZleba

dawer

ili iyos mu

qad

, did

i zomis asoebiT

, sxvad

asxva

fer

iT.

➢ gamo

iyene mo

kle

winadad

ebebi;

➢

dawer

e Tabaxis

furcel

ze

an SeiZl

eba iyos

eleqtronu

li,

mu

ltimed

iuri.

(multimed

iur

reklamaSi

gamo

iyene mu

sika

, simRer

a).

namu

Sevris

war

dgenis

Semdeg

isaubr

e::

• ra xerxebi

gamoiyene,

ra

nabijebi

gadad

gi

reklamis

Sesrulebisas

; •

ras

Sec

vlid

i, T

avid

an

rom

iwyebd

e daval

ebis

Sesr

ulebas

da rat

om.

137

gaaz

reb

aSi,

is

e ko

nkr

etu

li

miz

niT

Se

saba

misi

J

anr

is

teq

steb

is S

edge

naSi

. t

eqst

is

str

uqt

ur

a,,

or

gan

izeb

a ((S

edeg

i 11

,, 44,, 55

,, 66))

•

teq

stis

st

ru

qtu

ras

qm

nis

sit

yvie

ri

(mag

., sa

Tau

ri,

qv

esaT

aur

i,

abz

aci,

war

wer

a)

da

aras

ityv

ier

i (m

ag.,

ilu

str

acia

, sve

ti,

sqe

ma,

sasv

eni

niSn

ebi,

z

epir

t

eqst

Si

− in

to

nac

ia)

elem

ent

ebis

er

To

blio

ba;

• t

eqst

is

sit

yvie

ri

da

aras

ityv

ier

i el

emen

teb

is

Tav

iseb

ur

i ga

nlag

eba

qmni

s t

eqst

is

str

uqt

ur

as;

• t

eqst

is

str

uqt

ur

aze

dak

vir

veba

me

xmar

eba

teq

stis

gag

ebaS

i;

• t

eqst

is

str

uqt

ur

ul

i el

emen

teb

is

co

dna

me

xmar

eba

konk

ret

ul

i mi

zni

T S

esab

amis

i t

eqst

is

Sed

gena

Si.

saki

Txe

bi--s

asve

ni

niS

nebi

s xm

areb

a mi

mar

Tva

sTan

.. ki

Txv

iTi

sit

yveb

is

gaa

qtiu

reb

a:: s

ad?

sad

aur

i? s

aid

an?

zed

sar

Tav

i sa

xel

ebi

− ki

Txv

a r

ogo

ri?

wi

nar

e c

od

nis

gaaq

tiu

reb

a:

arse

biT

i sa

xel

is

bru

neba

,, z

mnis

uR

leb

a,,

arse

biT

i sa

xel

is

jg

uf

ebi::

su

lie

ri

da

usu

lo

, ar

sebi

Ti

saxe

lis

ric

xvi::

mx

ol

obi

Ti

da

mrav

lo

biT

i.

sit

yvaT

war

moeb

a −

sa-

o s

ixar

ul

i-sa

sixa

ru

lo

. mo

qmed

ebis

miz

ezis

g

amo

xat

va

win

adad

ebaS

i.

8) a

ram

xat

vru

li

Jan

ris

teq

stis

Si

naar

sobr

ivi

mxar

e:

Tem

a, i

dee

bi,

saki

Txe

bi, m

Tav

ari

da

meo

rex

aris

xova

ni

inf

or

mac

ia;

praq

tik

ul

i r

Ceve

bi,,

rek

ome

ndac

iebi

ma

swav

leb

leb

isT

vis

.. Sinaarsi

➢

r

ekl

ama

adam

iane

bs

mou

wod

ebs

raR

acis

ga

keT

ebis

ken

(mag

., mo

gviw

od

ebs

gavu

fr

Txi

ld

eT g

arem

os)

; c

dil

obs

ad

amia

nebi

s d

aint

eres

ebas

raR

aciT

(m

ag.,

(w

igni

T, s

peqt

akl

iT,

saT

amaS

oT

i);

➢

rek

lam

a ga

Tva

le

adam

iane

bis

konk

ret

ul

jgu

fz

e (m

ag.,

bavS

vebz

e,

uf

ro

sebz

e).

agebuleba,

struqt

ura

➢

zo

gie

rT

i si

tyv

a/wi

nad

adeb

a Se

iZl

eba

daw

eril

i iy

os

muqa

d, d

idi

zo

mis

aso

ebiT

, sxv

adas

xva

fer

iT.

➢

moc

emu

lia

inf

or

mac

ia a

n mi

niSn

eba

rek

lam

is

gama

vrc

eleb

elz

e (m

ag.,

lo

go, s

avaW

ro

niS

ani,

ko

ntaq

teb

i).

ena

138

inter

pret

acia

,, sakuTar

i damokidebulebis

gamoxatva

((Sed

egebi::

11,, 22

,, 33,,

44,, 55

,, 66))

• inter

pret

aciis dros

SemiZl

ia gamoviyeno

pirad

i gamocdil

eba,

naswavli/nacno

bi

teqst

ebis

, cnebebisa

da

sakiTxebis codna

; • pirad

i damokidebulebis

gamo

xatva

mexmareba

daskvnis gamo

tanaSi,

saku

Tar

i Tavis

ukeT

gagebaSi

, teqst

is pir

ad

gamo

cdil

ebasTan

dakavSirebaSi da

saSu

alebas

maZlevs

movemz

ado

realuri

cxo

vrebisTvis.

enobr

iv- -kulturuli

TviTmyofad

oba

((Sed

egebi

77,, 88

,, 99))

• qarTuli enis

Seswavl

isas

gansxvavebul

so

cio

kulturul

da

kulturul

samyar

osac

aR

movaCenT

(mag

., Tavisebur

trad

iciebs

, zne

-Cveulebebs,

9)ucno

bi sit

yvebi;

dar

gobr

ivi leqsika

;

10)struqt

uruli

mxar

e: mao

rganizebel

i verbaluri da

araver

baluri

elementebi da maTi

ganl

ageba;

mag

., saTau

ri,

abz

aci,

rubr

ika,

ilust

rac

ia,

sqema,

logo

.

➢ gamo

yenebu

lia

mokl

e winadad

ebebi;

➢

gamo

yenebu

lia

sit

yvebi da

winadad

ebebi,

roml

ebic

daainter

esebs ko

nkret

ul

ad

amianebs

(im jgu

fs,

visT

visac

Seqmnil

ia

reklama)

. formati

➢ SeiZleba iyos qaRal

dze

naweri,

eleqtronu

li,

mu

ltimed

iuri.

SeiZl

eba gamo

yenebu

li

iyos mu

sika

, simRer

a (multimed

iur

reklamaSi)

.

aqtivobebi

: manana

da merabi

aqtivoba

11

maswavlebel

i cdil

obs

, gaaqt

iuros mo

swavleT

aTvis

nacno

bi l

eqsika

. moswavleebs

usvams kiTvebs

: romeli

kerZi

giyvarT

? romeli tkbil

euli an

xil

i giyvar

T?

romeli kerZis mo

mzad

eba ic

iT? r

omelia

Tqveni

ojaxis

trad

iciu

li kerZi

? vin

amz

adebs Tqvens ojaxSi

kerZebs

? maswavl

ebel

i exmareba mo

swavleebs

saswavl

o

masala

dau

kavSir

on pirad

gamocdil

ebas

. aqtivoba

22

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

saSu

alebiT

moswavleebs

acno

bs teqst

s. exmar

eba maT

Sinaar

sis gagebasa da ucno

bi sit

yvebis

axsnaSi

. maswavlebel

i mo

swavleebs

usvams teqst

idan

gamo

mdinar

e kiTxvebs:

1.

vin ar

ian perso

nJebi?

2.

sadau

ri st

umr

ebi hyavs mananas?

139

gansxavebu

l

qcevis

wesebs

, cxo

vrebis

stil

s,

samyar

oseul

xed

vas)

; • g

ansxvavebu

li

enisa

da

kulturis

aR

moCena

da

saku

Tar

Tan

Sedar

eba

mexmar

eba saku

Tar

i enisa

da

kulturis

ukeT

gacno

bier

ebaSi;

• so

cio

kulturul

TaviseburebaT

a gageba da

gaziareba

amdid

rebs

codna

-gamocdil

ebas

da

xels

uwyobs

kulturul

TviTmyofad

obaTa

daf

asebas

.

gramat

ika

((Sed

egebi

55))

• sityvebs So

ris

az

robr

ivi mimarTebebi

gramat

ikis

saSual

ebiT

dgind

eba.

•

gramat

ikuli

sakiTxebisa

da

teqst

is

enobr

ivi

maxasiaT

eblebis

codna

mniSvnel

ovania

warmatebuli

komu

nikaciisaTvis

3. romeli svanuri kerZi

moewona

mer

abs?

mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s.

aqtivoba

33

dakvirveba

sakuTar

met

yvel

ebaz

e.

moswavleebi

inawileben

rolebs da ise kiTxu

loben

teqst

s. am dros sasu

rveli gaakeT

on Canaweri

voise

re

cord

er-is saSu

alebiT

. Semdeg

daakvir

dnen saku

Tar

metyvel

ebas

. aqtivoba

44

maswavlebel

i mo

swavleebs

aswavlis

rogo

r dasvan

sasveni niSnebi mimarTvasT

an. t

eqst

Si akiTxebs

mimarTvebs

da asaxel

eben

romeli sasveni niSania

mimarTvasT

an dasmu

li.

maswavl

ebel

s winaswar

eqneba

momz

adebuli flipCarti,

romelzed

ac dawer

ili

iqneba

winad

adebebi.

moswavleebi

mimar

TvebT

an wer

en

sasven

niSnebs

da xsnian

rat

om dawer

es esa

Tu

is

sasveni niSani

.

rveulSi

wer

en sav

. N 4

-s.

aqtivoba

55

maswavlebel

i aaqt

iurebs kiTxviT

sit

yvebs:

sad

? sadau

ri?

saidan

? mo

swavleebs

sTxo

vs moif

iqron teqst

idan

gamo

mdinar

e kiTxvebi mo

cemuli kiTxviT

i sityvebis

gamo

yenebiT

. moswavleebi

muSaoben wyvilebSi

. erTi

svams kiTxvas

, meo

re pasu

xobs

. Semdeg

gac

vlian

rolebs.

rveulSi

wer

en sav

. N 2

-s.

aqtivoba

66

maswavlebel

i cdil

obs

gaaqt

iuros mo

swavleT

a leqsiku

ri maragi da sT

xovs

dasaxel

ebul

arsebiT

140

enis

swavlis

st

rat

egiebi

((kognituri

strat

egiebi

)) ((Sed

egebi

11,, 22

,, 33,, 55

)) •

enis

swavlas

ukeT

SevZleb

, Tu

gamoviyeneb

sxvadasxva

gonebr

iv

xerxs

, anu

strat

egiebs

; •

TiT

oeu

l

sametyvel

o

aqtivobaze

(mosmena-

gagebaze,

kiTxva-

gagebaze,

zepir

da weriT

metyvel

ebaz

e)

muSaoba

mo

iTxo

vs gansxvavebu

li

xerxebis,

anu

st

rat

egiebis

gamo

yenebas;

•

am

strat

egiebis

aRmo

Cena

da

gamo

yeneba

miad

vilebs

swavlas

da

saSu

alebas

maZl

evs

mkveTrad

gavau

mjobeso

Cemi

miR

wevebi

. •

leqsikisa

da gr

amat

ikis

aT

visebas

miad

vilebs

aseve

saTanad

o

strat

egiebis

gamo

yeneba

. swavlis

pr

ocesis

gac

nobier

ebulad

marTva

saxelebs SeurCion rac

SeiZl

eba meti zed

sarTavi

saxeli.

mag

. CurCxel

a-tkbil

i, gemrieli,

qar

Tuli,

Txiliani

, nigvzini,

yavisfer

i, Cir

iani

, CamiCiani

...

rveulSi

wer

en sav

. N 5

-sa da

N 6

-s.

aqtivoba

77

rveulSi

wer

en sav

. N 3

-s, ganvl

ili masalis

ganmtkicebis

miz

niT

. aqtivoba

88

moswavleebi

akvir

debian gramat

rikis

gzamkvlevs

adamianis saku

Tar

i saxelis

brunebas cal

ke da gvar

Tan

er

Tad

. daakvir

debian cxr

ils:

brunvebi

Tanxmovanf

uZiani

xmovanf

uZiani

saxelobiTi

merab

-i

merab

iaSvil

-i

ali

ali

mamedov-

i mo

Txr

obiTi

merab

-ma

merab

iaSvil

-ma

ali-

m al

i

mamedov-

ma

micemiT

i merab

-s

merab

iaSvil

-s

ali-

s al

i

mamedov-

s naTesao

biTi

merab

-is

merab

iaSvil

-is

ali-

s al

i

mamedov-

is

moqmed

ebiT

i merab

-iT

merab

iaSvil

-iT

ali-

T

ali

mamedov-

iT

141

((met

akognicia

)) ((Sed

egebi::

1100

,, 1111,,

1122))

•

strat

egiebis

kargi

mcodne

, anu

mo

swavle-

strat

egi

akvirdeba

swavlis

pr

ocess,

ac

nobier

ebs

im

strat

egiebs

da

im

pirobebs

, roml

ebic

xels

uwyobs

mis

winsvl

as,

gezs

aZlevs

swavlis

pr

ocess

da

qmnis

winsvl

is

xelSemwyo

b pir

obebs

; •

swavlaSi

winsvl

a damokidebulia

Cems

st

rat

egiu

lobaze,

da

ara

Cems Tandayolil

unarebze.

adamianis saku

Tar

saxel

s wodebiT

brunvaSi

ar

daerTvis br

unvis

niSani.

saxel

isa da gvar

is erTad

br

unebisas saxeli ar

cer

T brunvaSi ar

dairTavs

brunvis

niSans.

wo

debiT

brunvaSi dasmu

li saxeli mimarTvaa.

magaliT

ad: 1

. manana,

sad

iyavi

? 2

. artur

, Caiwere Cemi

misamar

Ti.

mo

swavleebi

abr

uneben Tavis

saxel

s cal

ke da gvar

Tan

er

Tad

, Cawer

en rveulSi

, Semdeg

abr

uneben da dawer

en

mewyvilis

saxel

sa da gvar

s, gac

vlian mewyvilesTan

rveuls da Seamowmeben

. waikiTxaven daval

ebas

klasSi

.

manana

imereT

Si

aqtivoba

11

maswavlebel

i ko

ment

irebuli da gamo

metyvel

ebiT

i kiTxvis

saSual

ebiT

moswavleebs

acno

bs dialogs

: „manana imer

eTSi

“. mo

swavleebi

muSaoben ucxo

sityvebze,

iweren

rveulSi

da uweren

sakuTar

var

auds

ras

und

a niSnavdes

es sityva.

Semdeg

var

auds

gadaamo

wmeben

mewyvil

esTan

, maswavl

ebel

Tan

. maswavlebel

i dialogs beWdavs cal

ke furcel

ze,

Wris

nawilebad

da urigebs mo

swavleebs

jgu

febSi

. maT

und

a aawyon dialogi

swo

rad

da daawebo

n furcel

ze.

Semdeg

viTar

ebiT

i merab

-ad

merab

iaSvil

-ad

ali -

d

ali

mamedov-

ad

wodebiT

i merab

merab

iaSvil

-o

ali

ali

mamedov-

o

142

warad

genen pr

ezentac

iebs

. amo

wmeben

romelma

jgu

fma

Seasrula daval

eba sworad

. aqtivoba

22

moswavleebi

pasuxo

ben teqst

idan

kiT

xvebs:

1.

sad

waiyvana mananas ojaxma

stumr

ebi?

2.

ra mo

ewonaT

stumr

ebs?

3.

riT

gau

maspinZl

dnen imer

eTSi

stumr

ebs?

4.

risi rec

epti Caiwer

es stumr

ebma

? rat

om?

5.

Sen rom gewvio

n ucxo

eli st

umr

ebi riT

i gaumaspinZl

debi?

6.

rogo

r mzad

deba imer

uli xaWapuri?

7.

Sen romeli kerZis rec

epti ic

i?

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 1

-s : Casvi

gamo

tovebu

li sityva teqst

is mixed

viT

. Semd

eg kar

naxiT

wer

en imeruli xaWapuris

rec

epts.

aqtivoba

33

moswavleebs

dasWir

debaT

arsebiTi saxelis

sxvad

asxva

brunvis

formiT

gamoyeneba

, amitom akvirdebian

arsebiTi saxelis

brunebis nimu

Ss da mo

swavlis

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 2

-s: abr

uneben mo

cemul

ar

sebiT

saxel

s.

aqtivoba

44

maswavlebel

i cdil

obs

, moswavleebs

gaaxsenos zmnis

uRleba.

daf

aze akravs winaswar

momz

adebul

flipCarts,

sad

ac mocemulia

zmna mo

vxar

Ses uRleba:

me

movxar

Se

Sen mo

xarSe

man mo

xarSa

Cven

movxar

SeT

Tqven

moxarSeT

maT

moxarSes

da sT

xovs

moswavleebs

mocemuli nimu

Sis mixedviT

wyvilebSi

Seasr

ulon sav.

N 3

, auRlon zmnebi.

143

mananas st

umr

ebi skolaSi

aqtivoba

11

moswavleebi

akvir

debian fotos,

kiT

xuloben saTau

rs

da gamo

Tqvamen

var

audebs,

Tu

raz

e iqneba

sau

bari

teqst

Si. maswavl

ebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli

kiTxvis

saSual

ebiT

teqst

s ac

nobs

moswavleebs

. mo

swavleebi

iniSnaven

maT

Tvis ucno

b sityvebsa

da

gamo

Tqmebs da mewyvilesTan

erTad

cdil

oben axsnan

maTi mniSvnel

oba

, Semdeg

maswavl

ebel

Tan

gadaamo

wmeben

. moswavleebi

pasuxo

ben teqst

idan

gamo

mdinar

e kiTxvebze.

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

sav.

N 1

-s.

aqtivoba

22

maswavlebel

i yu

rad

Rebas

amaxvil

ebs sityvebze:

sixaruli

− sasixarulo

, TamaSi

− saTamaSo

, saxel

i −

sasaxelo

. maswavl

ebel

i daf

aze gaakravs winaswar

mo

mzad

ebul

flipCarts,

romelzed

ac war

modgenilia

mo

cemuli sityvebi,

gamoyo

fil

ia mawar

moebel

i af

iqsebi

. moswavleebi

Seecdebian Tavad

ac moif

iqron

msgavsi sityvebi mo

cemuli af

iqsebis gamo

yenebiT

. aqtivoba

33

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

ecno

bian

Txr

obiT

da kiTxviT

winad

adebebs

(gv

72).

Sead

areben

Txr

obiT

da

kiTxviT

winadad

ebebs.

isau

breben

ra gansxvavebaa

maT

Soris

. 1.

ded

as moewona

Svilis

momz

adebuli kerZi

. 2.

ded

as moewona

Svilis

momz

adebuli kerZi

? waikiT

xaven Txr

obiT

winad

adebebs iseT

i intonaciiT

, rom

isini

kiTxviT

winadad

ebad

gadakeT

des

. ar

gamo

iyeneben

kiTxviT

sityvas

. isau

breben

, romel

sasven

niSans dawer

en kiT

xviT

i winadad

ebis

bolos.

144

1. es Seni

STabeWdil

ebebia

. 2

. Tqven

imereT

Si iyaviT

st

umr

ad.

3. S

eni mego

brebi kaxelebi ar

ian.

4

. Tqven

SejibrebisTvis mz

ad xar

T.

kiTxviT

winadad

ebebSi

xSir

ad kiTxviT

i sityvebia

gamo

yenebu

li.

es sityvebia

: vin

? ra?

rogo

ri?

romeli?

ramdeni?

sad

? rodis

? rogo

r? d

a sxva

. mo

swavleebi

Sead

genen

xuT

kiTxviT

winadad

ebas

nebismieri kiTxviT

i sityvis

gamoyenebiT

. maswavlebel

i mo

swavleebs

sTxo

vs moswavlis

rveulSi

Seasrulon sav.

N 2

, waikiTxo

n Txr

obiTi winadad

ebebi,

gadaakeTon kiTxviT

ad (d

asvan kiTxvis

niSani)

da

Sesabamisi

int

onaciiT

waikiTxo

n.

aqtivoba

44

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 3

-s: kiT

xviT

i sityvebis

gamo

yenebiT

und

a Sead

gino

n winadad

ebebi da Caweron.

Semd

eg waikiTxaven kl

asSi

da Seamowmeben

. aqtivoba

55

moswavleebi

swavl

oben kiTxvis

swo

rad

dasmas.

rveulSi

asr

uleben

sav

. N 4

-s: gamuqebu

l sit

yvebs

dau

svamen

kiT

xvebs nimu

Sis mixedviT

da Caweren

. aqtivoba

66

rveulSi

wer

en sav

. N

5-s

: kiTxvebis

mixed

viT

teqst

Si

Caweren

gamotovebu

l sit

yvebs.

aqtivoba

77

moswavleebi

gaixseneben

arsebiTi saxelis

mxo

lobiTsa

da

mravlobiT

ric

xvs,

mis

jgu

febs:

su

liersa

da

usu

los

da

rveulSi

dawer

en sav.

N

6-s:

Seavseben

cxr

ils.

145

aqtivoba

88

moswavleebi

sau

broben TavianT

sayvarel

ker

Zze da

weren

saSinao

daval

ebas

: gagvacani Seni

sayvarel

i kerZis rec

epti.

gamoiyene sityvebi:

jer

, Semdeg

, bo

los.

Soko

lad

i

aqtivoba

11

maswavlebel

i sT

xovs

moswavleebs

daakvir

dnen

teqst

is saT

aurs,

ilust

rac

ias da gamo

Tqvan

var

audi,

ris

Sesaxeb

SeiZl

eba iyos saubari teqst

Si?

maswavlebel

i saCvenebel

i da ko

ment

irebuli kiTxvis

gamo

yenebiT

, pau

zebiT

, acno

bs moswavleebs

teqst

s,

Semd

eg gad

aamo

wmeben

var

audebs.

imis

dasad

genad

, Tu

ramdenad

kar

gad

gaiaz

res

mo

swavleebma teqst

i, maswavl

ebel

i usvams kiTxvebs:

1.

ra gaige axal

i So

kolad

is Sesaxeb

? 2.

Sen rogo

ri So

kolad

i giyvar

s? rat

om?

mo

swavlis

rveulSi

Seasr

uleben

sav

. N 1

-sa da

N 3

-s.

aqtivoba

22

moswavleebi

teqsSi eZeben

Soko

lad

is damaxasiaTebel

zed

sarTav

saxel

ebs da amoiwer

en Tabaxis

furcel

ze.

mag

.: mwar

e, gemrieli,

civi,

cxeli,

tkbil

i, myari,

Txevadi,

yavisfer

i, Savi,

TeT

ri.

Semdeg

gaixseneben

iseT

sakvebs

, romelic

SeiZl

eba msgavsi zed

sarTavi

saxeliT

davaxasiaToT

. TiT

o zed

sarTavs TiT

o ker

Zs

Seusabameben,

an SeiZleba,

romelime kerZi

aq mo

cemuli

ramdenime zed

sarTaviT

daaxasiaT

on.

miu

weren

Tabaxze

dawer

il zed

sarTav

saxel

ebs da waikiT

xaven kl

asSi

.

146

aqtivoba

33

moswavleebi

muSaoben wyvilebSi

, kiT

xuloben teqst

is

bolos mo

cemul

testur

daval

ebas

, kiT

xuloben

xmamaR

la,

asaxeleben

, maT

i az

riT

, swo

r pasuxs

da

msjel

oben,

rat

om miiCnies

swo

rad

. aqtivoba

44

moswavleebi

gaixseneben

kuTvnil

ebiT

i nacvalsaxelebis

mar

Tlweras

TandebulTan

erTad

da

weren

sav

. N 2

-s.

aqtivoba

55

moswavleebi

moismenen mo

sasmen

N 1

-s da

upasu

xeben

kiTxvebs:

1.

romeli tkbil

eulis

momz

adeba uyvar

s anas

? 2.

sad

amz

adeben

TaT

aras

? fel

amuSs

? 3.

ra gansxvavebaa

TaT

arasa da fel

amuSs

Soris

? 4.

rogo

r und

a davamzad

oT

fel

amuSi

? aqtivoba

66

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 4

-s: d

ausvamen

xazgasmul

sit

yvebs kiTxvebs da nimu

Sis mixedviT

Caweren

kiT

xviT

winad

adebebs.

aqtivoba

77

leqsiku

ri maragis

gaaqt

iurebis

miz

niT

, rveulSi

weren

sav

. N 5

-s, N

6-s

, N 7

-sa da

N 8

-s.

aqtivoba

88

-gan

da

-dan

Tandebulebis

praqtikaSi sworad

gamo

yenebis mizniT

, rveulSi

wer

en sav

. N 9

-s.

aqtivoba

99

moswavleebi

ixseneben

mimReo

bis warmo

ebas

da rveulSi

nimu

Sis mixedviT

wer

en sav

. N 1

0-s.

aqtivoba

1100

msjel

obis unaris

ganviTar

ebis

miz

niT

, rveulSi

wer

en

sav.

N 1

1-s da pr

ezentac

ias warad

genen kl

asSi

.

147

aqtivoba

1111

mosasmeni teqst

is (mosasmeni

N 1

) mosmenis

Semdeg

mo

swavleebi

Seecdebian kl

asel

ebs aswavl

on

sayvar

eli tkbil

eulis

momz

adeba.

SesaZloa mo

awyo

n „sayvarel

i tkbil

eulis

dRe“

da kl

asSi

daagemo

vnon

erTmaneTis

naxel

avi,

Caiweron rec

eptebi.

marwyvis

nayini

aqtivoba

11

moswavleebi

damoukideblad

kiT

xuloben teqst

s „mar

wyvis nayini

“. ec

nobian

nayinis

momz

adebis

wess.

mo

iZieben informacias,

rogo

r moamzad

on nayini

da

saxl

Si moamzad

eben

. klasSi

war

adgenen saku

Tar

rec

epts da gamo

cdil

ebas

gau

ziareben

klasel

ebs.

SesaZl

oa nayini

moamzad

on sxvadasxva xilis

gamo

yenebiT

. aqtivoba

22

moswavlis

rveulSi

asr

uleben

savar

jiSoebs:

N 1

, 2, 3

, 4

aqtivoba

33

moswavlis

rveulSi

wer

en sav

. N 5

-s: r

omelia

Seni

sayvar

eli saWmeli?

dawer

e misi

rec

epti.

gaaforme

Seni

namuSevari naxatiT

.

forToxl

is Jel

e aqtivoba

11

moswavleebi

wignSi ec

nobian

forToxl

is Jel

es

momz

adebis

wess.

msj

eloben,

ked

ev risgan SeiZleba

Jel

es damzad

eba,

rogo

ri ar

omati da gemo

eqneba

sxvadasxva xilisgan mo

mzad

ebul

Jel

es. Seecdebian

saxl

Si daamz

adon da meore gakveT

ilze gaasinjon

klasel

ebs.

148

aqtivoba

22

maswavlebel

i yu

rad

Rebas

amaxvil

ebs sityvebis

marTlweraz

e: l

imoni

da Jel

e, rad

gan es

sit

yvebi

brunebisas Taviseburebas

iCens

. sit

yva limoni

gamo

nakl

isia

, is ar

c erT

brunvaSi ar

iku

mSeba.

Jel

e ki

ucxo

enidan

Semosu

li sityvaa

da ar

Seikvec

eba.

aqtivoba

33

kiTxu

loben teqst

is bolos mo

cemul

testur

daval

ebas

, asaxeleben

swo

r pasuxs

da msjel

oben,

rat

om miiCnies

es pasu

xi swo

rad

. teqst

is l

eqsikaze mu

Saobisas rveulSi

Seasr

uleben

sav.

N 2

-s. r

veulSi

asr

uleben

savar

jiSoebs:

N 3

-s, N

4-

s, N

5-sa da

N 6

-s.

aqtivoba

44

ganvlil

i masalis

ganmt

kicebis

miz

niT

, rveulSi

wer

en

sav.

N 6

-s: auRleben

zmnebs myofad

sa da wyvetil

Si da

Seavseben cxr

ils.

aqtivoba

55

maswavlebel

i ac

nobT

brZanebiT

winad

adebas

. daakvir

debian,

romeli winadad

eba gamo

xatavs,

rom:

a)

moqmed

eba au

cil

eblad

und

a Sesr

uldes

; b) moqmed

eba

ar und

a Sesr

uldes

. 1.

axl

ave wadi da iyid

e So

kolad

i!

2. ar

iyido

Soko

lad

i!

3.

nu

iyidi So

kolad

s!

aseT

i Sinaar

sis winadad

ebebs br

ZanebiTi hqvia.

ar

, , nu

nawilakebia

. Seadar

e:: nel

im wigni

Seinaxa

. T

xrobiTi

winad

adeba.

nel

im wigni

ar

Seinaxa

. Txr

obiTi winadad

eba.

149

nelim

wigni

Seinaxa

? − kiT

xviT

i winadad

eba.

neli,

Seinaxe

wigni

! −

brZanebiTi winadad

eba.

neli,

ar

Seinaxo

wigni

! −

brZanebiTi winadad

eba.

neli,

nu

Seinaxav wigns

! − br

ZanebiTi winadad

eba.

br

ZanebiTi winadad

ebis

bolos und

a davweroT

Zaxil

is

niSani

(!).

moswavleebma

sworad

und

a gamo

iyenon

br

ZanebiT

winadad

ebebSi

ar

an nu

nawil

aki da ise waikiT

xon.

1.

bavSvebo

, ---

----

----

-- xmaurobT

! 2

. bavSvebo

, ---

----

----

-- ixmau

roT

! 3.

Tamaz

, --

----

----

--- Caaqro

Suqi

.

4.

Tamaz

, --

----

----

- Caaqrob Su

qs!

rveulSi

dawer

en sav

. N 7

-s, N

8-s

, N 9

-sa da

N 1

0-s.

aqtivoba

66

rveulSi

wer

en sav

. N 1

1-s.

warsu

li drois

zmnebi gadaჰyavT

momaval

droSi

. aqtivoba

77

moswavleebi

gramat

ikis

gzamkvlevSi

gaecno

bian

faqts,

varau

ds,

survils.

Seadar

eben

winad

adebebs.

1.

Jel

es kanf

eti

Zalian

gemr

ielia

. gad

mocemulia

faqti..

2. me mgoni

, Jel

es momz

adebas

SevZl

eb. g

admo

cemulia

varau

di..

3.

rogo

r

mind

a Jel

es

momz

adeba

viswavlo

. gad

mocemulia

survili..

maswavlebel

i daf

aze gaakravs flipCarts,

moswavleebi

waikiT

xaven

winadad

ebebs

da

gaar

kveven

, romel

winadad

ebaSia

gad

mocemuli

faqti,

varau

di

da

survili.

150

1. J

eles

asa

du

Reb

lad

sak

mar

isia

er

Ti

wuT

i.

2. a

m r

ecep

tiT

al

baT

ad

vil

ad m

ova

mzad

eb J

eles

. 3.

kar

gi i

qneb

a, T

u m

aswa

vli

Jel

es m

omz

adeb

as.

mosw

avl

eebi

Tav

adac

mo

ifiq

reb

en m

sgav

s wi

nad

adeb

ebs

da

daw

eren

daf

aze.

aqtivoba

88

masw

avl

ebel

i mo

swav

lee

bs a

swav

lis

win

adad

ebis

ga

vrc

oba

s. S

ead

areb

en m

art

iv w

inad

adeb

ebs.

1.

gav

iRvi

Ze.

dil

iT a

dr

e ga

viR

viZe

. 2.

Jel

e mo

vamz

ade.

f

or

To

xlis

Jel

e mo

vamz

ade.

d

edaC

emis

rec

ept

iT f

or

To

xlis

Jel

e mo

vamz

ade.

d

aakv

ird

ebia

n, r

om

sit

yveb

is d

amat

ebiT

win

adad

ebeb

i in

fo

rma

cii

T

ivse

ba.

maga

liT

ad:

r

od

is

xdeb

a mo

qmed

eba?

–

dil

iT

adr

e;

ris

J

ele

mova

mzad

e? –

fo

rT

oxl

is;

visi

rec

ept

iT m

ova

mzad

e? –

ded

aCem

is.

mosw

avl

eebi

ga

navr

co

ben

wina

dad

ebeb

s.

yur

adR

ebas

mi

aqc

even

kiT

xviT

sit

yveb

s.

1.ga

kveT

ili

visw

avl

e.(rodis

? rogo

r?)

2.

samu

Sao

Se

vasr

ul

e.(r

ogo

ri?

ro

gor

?)

3. w

avik

iTxe

.(ra?

vis

Tan

er

Tad

? ro

dis

?) 4

. mam

am d

aur

eka.

(r

od

is? v

is? s

aid

an?)

r

veu

lSi

wer

en s

av. N

12-ს,

სავ

. N 1

3-სა

და სავ.

N 1

4-ს.

151

qvis

gan

mo

mzad

ebu

li

wvn

iani

aq

tiv

oba

11

kiTxva-pasu

xi saT

aursa

da il

ust

rac

iaze dayrdno

biT

•

Seni

azriT

, ris

Sesaxeb

und

a mo

gviTxr

obd

es

teqst

i?

• ra ar

is gamosaxu

li il

ust

rac

iciaze?

•

rogo

r fiqrob,

sad

viT

ardeba teqst

Si

moqmed

eba?

•

moif

iqre ambavi

saT

aurisa da il

ust

rac

iis

mixedviT

da gaac

ani kl

asel

ebs.

Semdeg

waikiTxe

teqst

i da Sead

are Sen mier

mofiqrebul

ambavs.

aq

tiv

oba

22

maswavlebel

i waukiTxavs

moswavleebs

moTxr

obas

saCvenebel

i kiTxvis

gamoyenebiT

, pau

zebiT

. drodad

ro

SeCerdeba da mo

swavleebi

gamoTqvamen

var

audebs

rogo

r gagrZeldeba Txr

oba

, ra mo

xdeba Semd

eg.

tipobr

ivi SekiTxvebi:

•

rogo

r fiqrob,

ra mo

xdeba?

•

rat

om fiqrob ase?

ra miniSnebebs eyrdno

bi?

• sinamd

vileSi ra mo

xda?

maswavlebel

i mTlianad

ukiTxavs

moswavleebs

teqst

s da gezis

mimcemi kiTxvebiT

exmar

eba

maT

mTliani

siuJet

is aRdgenaSi

, kiT

xvebiT

a da gansxvavebul

ko

nteqst

ebSi

gamoyenebiT

daamu

Savebs

axal

sit

yvebs,

Sesityvebebs;

daexmar

eba

moswavleebs

maT

i mniSvnel

obebis gagebaSi

. რვე

ულ

ში წერ

ენ სავ

. N 1

-ს, N

2-სა და

N 3

-ს.

aqt

ivo

ba 33

maswavlebel

i yo

fs

teqst

s ramdenime mo

nakveT

ad d

a mo

swavleebs

sTxo

vs c

alkeuli epiz

odebis

wakiT

xvas

maTi dasaT

aurebis

miz

niT

. mo

swavleebi

asaTau

reben

. daf

aze iwer

eba yvel

a SesaZl

o var

iant

i. moswavleebi

variant

ebs ganixilaven

da msjel

oben,

romeli ufro

152

mosw

onT

d

a r

ato

m.

mag

. r

ogo

r

daa

saT

aur

ebd

iT

am

epiz

od

s? a

m o

rid

an r

ome

li

uke

T g

amo

xat

avs

epiz

od

is

Sina

arss

? r

ato

m f

iqr

ob

ase?

gan

sxva

vebu

li

azr

i aq

vs

vinm

es?

mosw

avl

eebi

epi

zo

deb

is m

ixed

viT

kiT

xul

obe

n t

eqst

s.

aqtivoba

44

mosw

avl

eebi

wig

nSi

akvi

rd

ebia

n gr

amat

ikis

gz

amkv

lev

s,

ecno

bian

mo

qmed

ebis

miz

ezis

gam

oxa

tva

s wi

nad

adeb

aSi.

ma

swav

leb

lis

dak

vir

vebi

T, z

epir

ad a

sru

leb

en

sava

rj

iSo

ebs.

rve

ul

Si w

eren

sav

. ###N 4-

sa d

a N 5

-s.

aqtivoba

55

imuSaveT

jgufSi..

mo

amz

adeT

pr

ezen

tac

ia s

akiT

xze:

mn

iSvn

elo

vani

ram

, rac

me-

7 kl

asSi

vis

wavl

eT q

arT

ul

i en

is g

akve

Til

ze.

ga

nixi

leT

sa

xel

mZR

vane

lo

Si

Set

anil

i ma

sal

idan

mi

Reb

ul

i in

fo

rma

cia

, d

amat

ebiT

i sa

muSa

o,

prez

ent

acie

bi, k

omp

leq

sur

i d

aval

ebeb

i d

a sx

va.

aqtivoba

66

Seqm

eni

Seni

say

var

eli

ker

Zis

rek

lam

a;

masw

avl

ebel

i mi

scem

T m

iTiT

ebeb

s:

• ga

iTva

lis

wine

rek

lam

is a

gebu

leb

a, s

tr

uqt

ur

a:

• z

ogi

erT

i si

tyv

a/wi

nad

adeb

a Se

iZl

eba

daw

eril

i iy

os

muqa

d, d

idi

zo

mis

aso

ebiT

, sxv

adas

xva

fer

iT.

• ga

moiy

ene

mokl

e wi

nad

adeb

ebi;

•

daw

ere

Tab

axis

fu

rc

elz

e an

Sei

Zleb

a iy

os

eleq

tr

onu

li,

mu

lt

imed

iur

i.

• (m

ul

tim

ediu

r r

ekl

amaS

i ga

moiy

ene

musi

ka,

simR

era)

. pr

ezen

tac

ias

war

adg

enen

kl

asSi

.

153

resursebi

: mo

swavlis

wigni

, moswavlis

rveuli,

audio

diski

. mkvidri war

modgenebi,,

roml

ebic

moswavles

Temis

swavl

is Semdeg

und

a Camo

uyalibdes

:

• ku

lturuli gansxvavebebis

mimar

T SemiZlia

int

eresis

gamoCena

. •

gansxvavebul

ku

lturebs

Soris

SemiZl

ia paral

elebis

gavl

eba,

saku

Tar

so

cio

kulturul

gar

emosT

an msg

avseba

-gansxvavebebis gansaz

Rvr

a.

• SemiZl

ia kulturaT

a dialogisTvis xelis

Sewyo

ba Semoqmed

ebiT

i pr

oduqt

ebis

Seqmnis,

int

erpr

etir

ebisa da gaziarebis

gziT

. SemiZl

ia arsebu

li informaciis saku

Tar

gamocdil

ebasTan

dakavSireba.

gansxvavebuli Tvalsazrisebis

Sef

aseba.

154

6. globaluri miznebi mdgradi ganviTarebisaTvis

sasurvelia, maswavlebelma swavlebis dros gaiTvaliswinos mdgradi

ganviTarebis miznebi.

2015 wlis 25 seqtembers gaeros 193 wevri qveyana SeTanxmda mdgradi

ganviTarebis dRis wesrigis dokumentze, saTauriT – „Cveni samyaros

gardaqmna: 2030 wlis dRis wesrigi mdgradi ganviTarebisaTvis“. es dRis

wesrigi moicavs 17 mizans da 169 amocanas.

axali miznebi warmoadgenen gabeduli mdgradi ganviTarebis dRis

wesrigis nawils, da orientirebulni arian mdgradi ganviTarebis sam

urTierTdakavSirebul elementze: ekonomikuri zrda, socialuri inkluzia

da garemos dacva. mdgradi ganviTarebis miznebi da amocanebi globaluri bunebisa da

universaluri gamoyenebisani arian, radgan iTvaliswineben gansxvavebul

erovnul Tvisebebs, SesaZleblobebsa da ganviTarebis dones da pativs scemen

erovnul politikasa da prioritetebs. isini erTmaneTisgan damoukidebelni

ar arian – maTi ganxorcieleba integrirebulad unda moxdes. mdgradi ganviTarebis miznebia

mizani 1: siRaribis yvela formis aRmofxvra.

mizani 2: SimSilis aRmofxvra, sasursaTo usafrTxoebisa da gaumjo bese-

buli kvebis miRweva da mdgradi soflis meurneobis xelSewyoba.mizani 3: jansaRi cxovrebisa da keTildReobis uzrunvleyofa yvela

asakis adamianisaTvis.

mizani 4: inkluziuri da Tanaswori ganaTlebis uzrunvelyofa da uw-

yveti swavlis SesaZleblobis Seqmna yvelasaTvis.

155

mizani 5: genderuli Tanasworobis miRweva da yvela qalisa da gogonas SesaZleblobebis gaumjobeseba.

mizani 6: wylis mdgradi marTvisa da sanitaruli normebis dacvis sayovelTao uzrunvelyofa.

mizani 7: xelmisawvdomi, saimedo, stabiluri da Tanamedrove ener-giis sayovelTao xelmisawvdomoba.

mizani 8: stabiluri, inkluziuri da mdgradi ekonomikuri zrdis xel-Sewyoba, sruli da produqtuli dasaqmeba da Rirseuli samuSao yvelasaTvis

mizani 9: mdgradi infrastruqturis Seqmna, inkluziuri da ganvi-Tarebuli industrializaciisa da inovaciebis xelSewyoba.

mizani 10: uTanasworobis Semcireba qveynebSi da qveynebs Soris. mizani 11: qalaqebisa da dasaxlebebis inkluziuri, usafrTxo da mdgra-

di ganviTareba.mizani 12: mdgradi moxmareba da warmoeba.mizani 13: klimatis cvlilebisa da misi zegavlenis winaaRmdeg ga dau-

debeli zomebis gatareba.mizani 14: okeanisa da zRvis resursebis konservacia da mudmivi gamo-

yeneba ganviTarebisaTvis.mizani 15: dedamiwis ekosistemebis dacva, aRdgena da mdgradi gamoyeneba,

tyeebis gonivruli marTva, gaudaburebis aRkveTa, niadagis degradaciis SeCereba da aRdgena-gaumjobeseba, biomravalferovnebis SenarCuneba

mizani 16: mSvidobiani da inkluziuri sazogadoebis Camoyalibebis xelSewyoba mdgradi ganviTarebisaTvis, marTlmsajulebis xelmisawvdomoba yvelasaTvis, efeqturi, angariSvaldebuli da inkluziuri instituciebis mSenebloba yvela doneze.

mizani 17: partnioroba mdgradi ganviTarebis miznebis misaRwevad. http://www.ungeorgia.ge/geo/sutainable–development–goals#.XJUQtygzbIU

156

7. Tanacxovreba kulturulad mravalferovan demokratiul sazogadoebaSi

aseve, sasurvelia, maswavlebelma swavlebis dros gaiTvaliswinos de-

mok ratiuli kulturis kompetenciebi, raTa aRvzardoT srulfasovani

moqalaqe.

demokratiuli kulturis kompetenciaTa modelis 20 kompetencia

kom petenciaTa Sejamebuli CamonaTvali, romelTa dauflebac SesaZ-

leblobas aZlevs pirs, qmediTad da saTanadod miiRos monawileoba

demokratiis kulturaSi.

Rirebulebebi

adamianuri Rirsebisa da adamianis uflebaTa dafaseba.

es Rirebuleba efuZneba zogad rwmenas, rom TiToeuli adamiani

Tanasworia, Tanaswori Rirseba aqvs, Tanaswor pativiscemas imsaxurebs

da adamianis uflebaTa da fundamentur TavisuflebaTa erTnairi nakrebi

esadageba – aqedan gamomdinare, TiToeul adamians am principTa Sesabamisad

unda epyrobodnen.

157

kulturuli mravalferovnebis dafaseba.

es Rirebuleba efuZneba zogad rwmenas, rom pozitiurad unda

aRiqvamdnen, afasebdnen da saTuTad epyrobodnen sxva kulturul kuTv-

nilebas, kulturul gansxvavebulobasa da mravalferovnebas.

demokratiis, marTlmsajulebis, samarTlianobis, Tanasworobisa da

kanonis uzenaesobis dafaseba.

RirebulebaTa es nakrebi efuZneba zogad rwmenas, rom sazogadoeba

unda moqmedebdes da imarTebodes demokratiuli procesebis gziT,

marTlmsajulebis, samarTlianobis, Tanasworobisa da kanonis uzenaesobis

pativiscemiT.

damokidebulebebi

gaxsniloba kulturuli sxvadasxvaobis, sxva rwmenebis, msoflmxed­

velobisa da Cveulebebis mimarT

gaxsniloba es aris damokidebuleba adamianebis mimarT, romlebic

sxva kulturis warmomadgenlebad aRiqmebian, an gansxvavebuli rwmenis,

Sexedulebebisa da Cveulebebis mimarT. es gulisxmobs aseve mgrZnobiarobas,

cnobismoyvareobasa da survils sxva adamianebTan saerTo enis gamonaxvis

mimarT da dainteresebas msoflios sxva perspeqtivebiT.

pativiscema

pativiscema moicavs dadebiT damokidebulebasa da mowiwebas vinmes an

raimes mimarT im daskvnis safuZvelze, rom mas aqvs WeSmariti faseuloba,

Rirseba da Rirebuleba. qmediTi kulturaTaSorisi dialogisa da de-

mokratiis kulturisaTvis sasicocxlo mniSvneloba aqvs pativiscemas sxva

adamianebis mimarT, romlebsac gansxvavebuli kulturuli kuTvnileba an

gansxvavebuli rwmena, Sexedulebebi da Cveulebebi aqvs.

moqalaqeobrivi TviTSegneba

moqalaqobrivi TviTSegneba aris damokidebuleba sazogadoebis an

socialuri jgufebis mimarT, romelsac esa Tu is piri ekuTvnis da

romelic misi ojaxis wevrebisa da megobrebis uSualo wreze ufro farToa.

igi moicavs sazogadoebisadmi kuTvnilebis gancdas, am sazogadoebis sxva

wevrebis Sesaxeb informaciis flobas, ama Tu im moqmedebis gavlenas misi

sazogadoebis wevrebze, solidarobas maT mimarT da sazogadoebis mimarT

samoqalaqo valdebulebis SegrZnebas.

pasuxismgebloba

pasuxismgebloba aris damokidebuleba sakuTari moqmedebis mimarT.

igi gulisxmobs sakuTari qmedebis gaazrebas, winaswar dafiqrebas,

158

rogor imoqmedos, rom moralurad gamarTlebuli iyos, am moqmedebaTa

Tanmimdevrulad ganxorcielebas da angariSvaldebulebas sakuTari qme-

debebis Sedegebze.

Tavdajereba

Tavdajereba aris damokidebuleba sakuTari Tavis mimarT. igi gulisxmobs

sakuTari SesaZleblobebis rwmenas, rom pirs ZaluZs saWiro moqmedebaTa

ganxorcieleba konkretuli miznis misaRwevad, aseve imis dajerebas, rom

pirs SeuZlia sakiTxis gaazreba, Sesabamisi meTodebis SerCeva amocanaTa

gansaxorcieleblad, winaaRmdegobaTa warmatebiT gadalaxva da raimes

Secvla msoflioSi.

gaurkvevlobisadmi tolerantoba

gaurkvevlobisadmi tolerantoba aris damokidebuleba gaurkveveli

situaciebis mimarT, roca bevri urTierTsawinaaRmdego interpretacia

arsebobs. igi gulisxmobs amgvar situaciaTa dadebiTad Sefasebas da maT

konstruqciulad gamklavebas.

unar­Cvevebi

damoukideblad swavlis unar­Cveva

damoukideblad swavlis unar-Cveva aris sakuTari swavlis saWiroebaTa

Sesabamisad, swavlis procesis Tanmimdevruli midevnebis, organizebisa da

Sefasebis unari, Tanac mizanmimarTulad, sxvisi daZalebis gareSe.

analitikuri da kritikuli azrovnebis unar­Cveva

analitikuri da kritikuli azrovnebis unar-Cveva aris nebismieri saxis

masalis (mag.: teqstis, argumentaciis, ganmartebebis, sakiTxebis, movlenebis,

gamocdilebis da sxv.) sistemurad da logikurad gaanalizebis, Sefasebisa

da daskvnebis gamotanis unari.

mosmenisa da dakvirvebis unar­Cveva

mosmenisa da dakvirvebis unar-Cveva aris naTqvamis SemCnevisa da gagebis

unari – ra iTqva da rogor iTqva, agreTve adamianTa araverbaluri qcevis

SemCnevisa da gagebis SesaZlebloba.

empaTia

empaTia aris unar-Cveva, romelic saWiroa sxva adamianTa fiqrebis,

rwmenisa da grZnobebis gasagebad Tu gasaziareblad, samyaros dasanaxad

sxva adamianis perspeqtividan.

159

moqniloba da adaptacia

moqniloba da adaptacia aris unar-Cveva, sakuTari fiqrebis, grZnobebisa Tu qcevis regulirebisa da mowesrigebisaTvis, raTa adamiani qmediTad da saTanadod Seewyos axal konteqstsa da garemoebebs.

lingvisturi SesaZleblobebi, komunikaciisa da sxvadasxva enaze urTierTobis unar­Cveva

lingvisturi SesaZleblobebi, komunikaciisa da sxvadasxva enaze urTierTobis unar-Cveva saWiroa im adamianebTan qmediTi da saTanado komunikaciisaTvis, vinc imave an sxva enaze laparakobs, aseve sxvadasxva enaze molaparake adamianebs Soris mediatorobisTvis.

TanamSromlobis unar­Cveva TanamSromlobis unar-Cveva saWiroa saerTo aqtivobebSi, saqmianobebsa da

axal wamowyebebSi sxva adamianebTan erTad warmatebuli monawileobisTvis, aseve sxvaTa wasaxaliseblad TanamSromlobisaken, saerTo miznebis gundurad misaRwevad.

konfliqtis gadawyvetis unar­Cveva konfliqtis gadawyvetis unar-Cveva saWiroa dapirispirebul mxareTa

Soris konfliqtze reagirebisaTvis, misi marTvisa da gadawyvetisTvis mSvidobiani gziT, optimaluri gamosavlis gamoZebniT, romelic misaRebi iqneba yvela mxarisaTvis.

codna da kritikuli azrovneba sakuTari Tavis Semecneba da kritikuli gaazrebaes moicavs piris fiqrebis, rwmenis, grZnobebisa da motivaciis, aseve

kulturuli kuTvnilebisa da samyaroSi misi perspeqtivis Semecnebas da kritikul gaazrebas.

enisa da urTierTobebis codna da kritikuli gaazreba es gulisxmobs socialurad misaRebi verbaluri da araverbaluri

komunikaciis codnasa da kritikul gaazrebas, imis gagebas, Tu ra gavlena SeiZleba moaxdinos adamianebze komunikaciis sxvadasxva stilma da rogor gamoxatavs sxvadasxva ena kulturulad saerTo Rirebulebebs.

msoflios Secnoba da kritikuli gaazreba es gulisxmobs sruliad gansxvavebul sferoTa farTo da kompleqsur

codnasa da kritikul gaazrebas, romelTa Sorisaa politika, samarTali, adamianis uflebebi, kultura, kulturebi, religiebi, istoria, media, ekonomika, garemo da mdgradoba.

https://rm.coe.int/-/1680743642

160

8. aqtivobebi, romlebic iTvaliswinebs moswavleTa asakobriv Taviseburebebs. diferencirebuli swavleba

diferencirebuli swavleba

Tanamedrove standartebi farTodaa mimarTuli ganaTlebis humanizaciaze

da swavlebis indiviualizaciaze, romelic xels uwyobs TiToeuli

moswavlis realizacias. am moTxovnis Sesrulebis efeqturi saSualebaa

swavlebis diferencirebuli midgomebi. msgavs midgomebs xSirad viyenebT

praqtikaSi, magaliTad, rodesac vgegmavT gakveTils, vcdilobT, vupasuxoT

kiTxvas: rogor gavakeToT ise, rom moswavlem ubralod ki ar daizepiros

codnis garkveuli raodenoba, aramed iswavlos imisda miuxedavad, rogori

saSualebebi da risi potenciali aqvs mas.

saswavlo procesis centrSi dgas moswavlis pirovneba (rac dama-

xasiaTebelia swavlebaSi diferencirebuli midgomebisTvis);saswavlo procesis organizeba aqcentirebulia individualizaciasa (rac

warmoadgens diferencirebuli swavlebis meTodur safuZvels) da davale-

bebis diferencirebaze (gakveTilis Catarebis meTodikaze).diferencireba niSnavs dayofas, danawilebas, mTelis gayofas nawile-

bad, formisa da safexurebis mixedviT danawilebas da TiToeulis Seswav-

las cal-calke. diferencirebuli swavlebisas maswavlebeli muSaobs mTel jgufTan, romlis TiToeul wevrs sxvadasxva xarisxis codna aqvs, magram pro-

cesi mimarTulia „gaTanabrebaze“ – davalebebi daxarisxebulia TiToeulis SesaZleblobis mixedviT, rac erTianobaSi xels uwyobs TiToeulis motiva-

cias da SesaZleblobebisa da interesebis maqsimalurad gamovlenas, erTmane-

Tis saSualebiT swavlasa da TviTswavlas.didaqtikis kuTxiT diferencirebuli swavleba Tavis TavSi moicavs ga-

naTlebis mizans, Sinaarss, swavla/swavlebis saSualebebis organizacias da saganmanaTleblo procesis efeqturobis TiTqmis yvela kriteriums. is eZebs gzas – ufro metad daakmayofilos mozardis SemecnebiTi interesi, gaaRvivos da gamoiwvios kidec is da mxardaWera aRmouCinos moswavles ganviTarebisa da pirovnul zrdis procesSi.

diferencirebuli midgomis variantebia:

• moswavleTa dayofa inteleqtualuri ganviTarebis mxriv maTi momava-

li ganviTarebisa da Semdgomi gaerTianebis mizniT;• sruli Tavisufleba saswavlo masalis arCevaSi, masalis SeswavlaSi;• TviTSefaseba;• integrirebuli swavlebisa da zogadad saganTaSorisi kavSirebis

aqtiuri gamoyeneba codnis gaRrmavebisaTvis.diferencirebuli midgomebis sxvadasxva saxis gamoyenebisas Sedegebic

sxvadasxvanairia, kerZod:

161

• simZimis centri gadatanilia swavlebidan moswavleze, romelic da-

moukideblad gadaamuSavebs da aiTvisebs informacias;• maswavlebeli calsaxad orientirebulia samuSaos Sinaarsze;• klasi obieqturadaa dayofili mikrojgufebad – moswavle TviTon ver

airCevs samizne dones, romelic Seesabameba mis SesaZleblobebsa da moTxovnilebebs;

• klasSi gamefebulia urTierTndobisa da Tanxmobis atmosfero, mos-

wavleebs uyvarT jgufuri samuSao, romlis drosac uviTardebaT moT-

minebis, jgufurobis, mxardaWeris, komunikabelurobis unarebi.diferencirebuli midgomebis dros mniSvnelovan faqtors warmoadgens

moswavlis moswrebis done. moswavleebi am mxriv ZiriTadad iyofian 3 doned:

susti, saSualo da Zlieri moswavleebi. Cveulebrivi gakveTili SesaZlebelia,

CavataroT moswavleTa doneebis gaTvaliswinebiT:

I done – Zlieri SesaZleblobebis mqone moswavleebi, romlebic da mou-

kideblad asruleben rTul savarjiSoebs, SeuZliaT codnis gamoyeneba ucnob

situaciaSi da aqvT SemoqmedebiTi unarebi, gamoyofen sakiTxidan arsebiTs,

ZiriTads, kanonzomiers, aRweven maRal Sefasebebs;

II done – SedarebiT ganviTarebuli unaris mqone moswavleebi, maT uWirT,

erTbaSad aRiqvan sakiTxis ZiriTadi arsi, gamoyon kanonzomierebebi, amisTvis

sWirdebaT garkveuli dro, magram SeuZliaT, dainaxon zogadSi kerZo da

kerZoSi – zogadi elementebi. saTanado daxmarebis pirobebSi am jgufis

moswavleebs SeuZliaT, gaumklavdnen I jgufis moTxovnebsac.

III done – susti, arasakmarisad momzadebuli moswavleebi, anu isini,

romlebic did interess ar avlenen istoriis sagnis mimarT da TiTqmis

ar floben istoriul masalasTan damoukideblad muSaobis unars. maT ar

SeuZliaT istoriuli masalis aRqma, warmosaxva, gadamuSaveba, emociuri

damokidebulebis gamovlena, ar SeuZliaT damoukideblad analizi da Sedareba.

isini masalas iTviseben mravaljeradi ganmeorebis gziT da yovelTvis srulad

ver aRweven amas, davalebebis Sesrulebas andomeben did dros.

rac Seexeba jgufebis Sedgenas – diferencirebuli muSaobis dros

jgufebi mudmivi araa, is icvleba ara marto droTa ganmavlobaSi, aramed

SeiZleba Seicvalos erTi gakveTilis farglebSic ki.

diferenciaciis saSualebebi:

• davalebis Sinaarsi erTnairia mTeli klasisTvis, magram Zlier moswav-

leebs naklebi dro eZlevaT davalebis SesrulebisTvis;• davalebis Sinaarsi erTnairia yvelasTvis, magram Zlieri moswavleebi-

sTvis davalebis moculoba gacilebiT didia sxvebTan SedarebiT;• davaleba saerToa mTeli klasisTvis, magram sust moswavleebs eZlevaT

damxmare masala, romelic gauadvilebT samuSaos (sayrdeni sqemebi, cx-

rilebi, nimuSi da a. S.);• sxvadasxva donis moswavleebisTvis gakveTilis erT-erT etapze gamoi-

162

yeneba sxvadasxva Sinaarsis da sirTulis amocana;• moswavleebi TviTon irCeven davalebebis variantebs;• xSirad gamoiyeneba masalis gamtkiceba.

diferenciaciis dros mimdinare, Tematuri da Semajamebeli davalebebi sxvadasxva donisaa da gansxvavebulia unar-Cvevebis kuTxiTac, magaliTad:

• damoukidebeli muSaobis dros diferencirebuli davalebebi mimarTulia codnis gamWvirvalobaze, moqnilobaze, konkretulobaze, gacnobierebze. maTi SesrulebisTvis gamoiyofa 10-15 wuTi;

• sxvadasxva donis davalebebis dros moswavleebs urigdebaT sxvadasxva feris baraTi sxvadasxva davalebiT: mwvane – I done, lurji – II done, wiTeli – III done. davalebebis raodenoba damokidebulia Sesaswavl saganze, sirTuleze, moswavleTa individualur Tvisebebsa da damoukidebeli muSaobis droze;

diferencirebul davalebebs Soris gvxvdeba adaptirebuli (SedarebiT advili) davalebebic, romelic

• Seicavs davalebis Sinaarss, algoriTms da mis mixedviT Sesrulebul nimuSs;

• davalebas, romelic unda Sesruldes wyvilSi;• sxvadasxva donis daxuruli tipis testur davalebas, romlis Ses-

rulebisTvis (TiToeuls) dasWirdeba 7-10 wuTi.

suraTis aRwera da misi dasaTaureba; Sefaseba­damokidebulebis

gamoxatva

a) suraTis ukeT aRsaqmelad moswavleebs dausviT konkretuli SekiTxvebi,

mag., ras xedavT suraTze? hkiTxeT, moswonT Tu ara suraTi?konkretulad

ra moswonT da ratom?yuradReba gaamaxvileT ferTa Sexamebaze.

im SemTxvevaSi, Tuki moswavles gauWirda suraTis aRwera kiTxvebis mixedviT,

SesaZlebelia, jer Tqven aRweroT is. Tqveni an Tanaklaselis mosmeniT moxdeba

Sesabamisi leqsikis aqtualizacia, ris safuZvelzec moswavle momdevno

etapze ukeT SeZlebs verbaluri pasuxebis formulirebas. amavdroulad,

SesaZlebelia, saWiro gaxdes SekiTxvebis adaptacia moswavlis SesaZleblobis

gaTvaliswinebiT. moerideT SekiTxvebis spontanur formulirebas,

CamoayalibeT isini moswavlis SesaZleblobisa da Tqveni miznebis

gaTvaliswinebiT, mag., Tuki gsurT, rom moswavlisgan erT an orsityviani pasuxi

miiRoT (imitom rom es aris Tqveni mizani an es aris moswavlis SesaZleblobis

farglebi), kiTxvac Sesabamisad unda SearCioT.

b) amis Semdeg sTxoveT moswavleebs, werilobiT aRweron suraTi; daweron,

ras xedaven suraTze. saWiroebisamebr, mieciT sayrdeni sityvebi, mag.:

suraTze gamosaxulia..........................

Zalian lamazia ..........................

gansakuTrebiT momwons ..........................

163

saWiroebis SemTxvevaSi, SekiTxvebiT daexmareT moswavleebs, romlebic

werilobiT warmoadgenen pasuxebs. im SemTxvevaSi, Tu moswavles gauWirda

pasuxis damoukideblad formulireba, mieciT ori varianti da daexmareT

swori arCevnis gakeTebaSi, ris Semdegac is Cawers swor pasuxs. Tu moswavles

aqvs werasTan dakavSirebuli sirTuleebi, miawodeT mas baraTebze dawerili

calkeuli sityvebi da baraTebis sworad dalagebiT sTxoveT SekiTxvis

Sesabamisi winadadebis formulireba.

g) naxatis dasaTaureba SedarebiT rTulia, amitom wasaxaliseblad

moswavleebs SesTavazeT Tqveneuli variantebic.

2. martivi teqstis Seqmna.

a) pirvel yovlisa, imuSaveT naxatis aRweraze. daexmareT moswavleebs

SekiTxvebiT. yuradReba gaamaxvilebineT iseT detalebze, romlebic dasWir-

debaT martivi teqstis Sesaqmnelad. im SemTxvevSi, Tu moswavle pasiurobs,

piradad mimarTeT SekiTxviT, mieciT dro pasuxis mosafiqreblad. saWiroe-

bis SemTxvevaSi axlos miutaneT naxati, mieciT dro dasaTvaliereblad.

darwmundiT, rom man aRiqva mocemuli gamosaxulebebi da amis Semdeg waaxaliseT

naxatis aRwera. SekiTxvebi dausviT misi SesaZleblobis gaTvaliswinebiT.

b) amis Semdeg SeajameT moswavleebis gamoTqmuli mosazrebebi da maTze

dayrdnobiT dafaze dawereT Sesaqmneli ambis ZiriTadi qarga (qargis daxve-

waSi daexmareT moswavleebs da SeavseT maTi informacia). g) SesTavazeT Tqveneuli varianti:saTauri riT daiwyo? ra moxda? riT damTavrda?

misaloci/mosawvevi baraTebis Sedgena

baraTis Sedgenamde moswavleebis yuradReba kidev erTxel gaamaxvileT baraTisstruqturaze: risgan Sedgeba igi, sad iwereba mimarTva, sad aris ZiriTadi teqsti da sad dasasruli. amis Semdeg gaaxseneT Sesabamisi baraTebis Sinaarsi (ra iwereba misaloc baraTSi? _ milocva, survili; ra iwereba mosawvev baraTSi?_ mopatiJeba/mowveva konkretul RonisZiebaze, RonisZiebis gamarTvis dro da adgili) da sametyvelo situaciis Sesabamisi enobrivi formulebi. baraTis struqturis gasaanalizeblad miawodeT moswavles realuri baraTebi (da ara maTi sqematuri gamosaxulebebi); dialogi warmarTeT realur, gaformebul da Sevsebul baraTebze dayrdnobiT. sTxoveT moswavles, miuTiTos, romelia mimarTva, ZiriTadi teqsti, dasasruli. SesaZlebelia, erT-erT baraTze Sesabamisi miniSnebebic daamatoT. miawodeT moswavles ramdenime baraTi da sTxoveT, daajgufos isini Sinaarsis gaTvaliswinebiT _

cal-calke ganaTavsos misaloci da mosawvevi baraTebi.

164

ras vulocavT? vis vulocavT? ras vusurvebT? enobrivi formulebi

axal wels

megobars, maswavlebels, naTesavebs, bebias/babuas da a. S.

kargad yofnas, warmatebebs, janmrTelobas, sixaruls, bednierebas...

Cemo... sayvarelo... Zvirfaso... gilocav.../gilocavT... gisurveb.../gisurvebT... Seni/Tqveni... siyvaruliT... pativiscemiT...

dabadebis dRes

da a. S.

imisaTvis, rom moswavles gauadvildes misaloci baraTis Sinaarsis

gansazRvra, SesaZlebelia cxrilSi warwerebTan erTad an maT nacvlad

Sesabamisi gamosaxulebebis moTavseba. es mizanSewonili iqneba Semdegi

svetebisTvis _ ras vulocavT? vis vulocavT?

raze vepatiJebiT?

vis vepatiJebiT? sad da rodis vepatiJebiT?

enobrivi formulebi

axali wlis RonisZiebaze

megobrebs, maswavleblebs, ojaxis wevrebs, sabavSvo mwerlebs da a. S.

klasSi, skolis biblioTekaSi, gasarTob centrSi... konkretuli TariRi da saaTi

Cemo... Zvirfaso... batono/qalbatono... gepatiJebiT... gTxovT, mobrZandeT... pativiscemiT...

dabadebis dReze

da a. S.

baraTebis Seqmnamde moswavleebi jer calkeuli winadadebebis Sedgenaze

amuSaveT (mag., ras da rogor vulocavT Tanatols, ufross; raze, sad da

rodis vepatiJebiT/ viwvevT Tanatolebs, ufrosebs, nacnobebs/ucnobebs da a.

S.). SeavsebineT winadadebebi:

giorgi, -------------------------------------------- dabadebis dRes!

naTia, ---------------------------------------------- dabadebis dReze!

gTxovT, ------------------------------------------ Cveni klasis RonisZiebaze!

da a. S. im SemTxvevaSi, Tu moswavles gauWirdeba nakluli winadadebis

damoukideblad Sevseba, miawodeT mas Casasmeli sityvebis variantebi,

romelTa Soris unda gaakeTos swori arCevani. SesaZlebelia, gamoiyenoT

baraTebi, romlebze cal-calke sityvebia mocemuli da sTxovoT moswavles

baraTebis swori TanmimdevrobiT dalageba. calke imuSaveT sasveni niSnebis

saTanadod gamoyenebaze. im SemTxvevaSi, Tu moswavles gauWirda baraTebis

damoukideblad Sevseba, Tavdapirvelad miawodeT ukve Sevsebuli analogiuri

baraTi. sTxoveT, waikiTxos igi, misi Sinarsis gasaazreblad (gadmosacemad)

dausviT Sesabamisi SekiTxvebi. amis Semdeg miawodeT nakluli baraTebi da

sTxoveT misi Sevseba. SesaZlebelia, aseve or moswavles sTxovoT situaciuri

dialogis gaTamaSeba baraTze mocemuli Sinaarsis gaTvaliswinebiT, mesames ki

165

daavaloT, Tvalyuri adevnos dialogs da Sesabamisad Seavsos baraTi.

muSaoba ucnob leqsikaze.

daurigeT moswavleebs amobeWdili teqstebi (leqsikonis gareSe),

markerebi da amuSaveT teqstSi arsebul maTTvis ucnob leqsikaze Semdegi

TanmimdevrobiT: a) waakiTxeT teqsti Tavidan da markeriT moaniSnineT an

gaaxazvineT maTTvis ucnobi/gaugebari sityvebi; b) daurigeT qvemoT mocemuli

cxrili da sTxoveT misi pirveli sami svetis Sevseba moniSnuli sityvebis

gamoyenebiT (erTi nimuSi gaakeTeT moswavleebTan erTad):

ucnobi sityva

konteqsti Cemi ganmarteba (rogor mesmis me)

saleqsikono ganmarteba

waakiTxeT moswavleebs da SeadareT maTi namuSevari erTmaneTs _ vin

romeli sityva amowera da rogor ganmarta, daemTxva Tu ara ganmartebebi, ra

daemTxva da ra _ ara. amis Semdeg mieciT leqsikoni (SegiZliaT, gamoiyenoT

rogorc mocemuli saxelmZRvanelo, ise ucxo sityvaTa da ganmartebiTi

leqsikonebi) da misi daxmarebiT SeavsebineT cxrilis bolo sveti.

• im SemTxvevaSi, Tu moswavles uWirs cxrilebTan muSaoba, mieciT ufleba, imuSaos teqstSi. gaxazos ucnobi sityva, Semdeg ki winadadeba, romelSic xvdeba es sityva; verbalurad gamoTqvas Tavisi varaudi da ganmartos ucnobi sityva;

• SesaZlebelia sityvis saleqsikono ganmartebis aRmosaCenad misTvis adaptirebuli, Tqven mier SemuSavebuli leqsikonis miwodeba, romelSic mas daevaleba mocemuli sityvis moZieba;

• aseve SesaZlebelia verbalur ganmartebiT leqsikonTan erTad ucxo sityvebis ganmarteba gamosaxulebebis, ilustraciebis saSualebiTac.

aqtivoba: TamaSi `gamoZieba“

resursebi: es TamaSi saWiroebs mxolod adamianur resurss.

aqtivobis aRwera: maswavlebeli sTavazobs erT-erT moswavles, moifiqros

romelime sagnis aRmniSvneli saxeli. danarCenebma unda moifiqron SekiTxvebi

imisTvis, rom gamoiZion, romeli saxeli Caifiqra maTma Tanaklaselma. SekiTx-

vebis savaraudo variantebia: adamiania? cxovelia? frinvelia? ra ferisaa?

pataraa? romeli bgeriT iwyeba misi saxeli? da a. S.

166

momdevno sityvis mofiqrebis ufleba eniWeba imas, vinc gamoicnobs saxels.meToduri miTiTeba: imisaTvis, rom moswavleebma moifiqron SekiTxvebi,

maswavlebelma winaswar unda avarjiSos isini SekiTxvebis dasmaSi. amisaTvis erTi moTamaSe gadis klasidan da Sedis mxolod mas Semdeg, rodesac dauZax-eben. danarCenebi irCeven klasidan erT-erTs. Semdeg eZaxian gareT gamosul moTamaSes, romelic iwyebs misaxvedri kiTxvebis dasmas. mag., biWia? qera Tma aqvs? es nikaa. axla klasidan gadis nika da TamaSi iwyeba Tavidan.

aqtivoba: audioCanaweri

resursebi: kompiuteri, adamianuri resursi.moswavleebi akeTeben sakuTari wakiTxulis Canawers. jer damoukideb-

lad varjiSoben SerCeuli teqstis wakiTxvaSi, Semdeg xmamaRla kiTxuloben

da Tan, maswavleblis daxmarebiT, akeTeben audioCanawers Voice Recorder-is sa-SualebiT.

am aqtivobis gamoyenebiT moswavleebs ganuviTardebaT iseTi unarebi, ro-goricaa: gawafuli kiTxvis unari, sakuTari da sxvis mier xmamaRla wakiTxu-lis Sefasebis unari, xmamaRla wakiTxulis sxvadasxva aspeqtze yuradRebis gamaxvilebis unari.

aqtivoba: `gafuWebuli telefoni“

resursebi: es TamaSi saWiroebs mxolod adamianur resurss.aqtivobis aRwera: moswavleebi sxdebian wreSi. wamyvani (maswavlebeli)

gverdSi mjdoms yurSi uCurCulebs frazas/frazebs, enis gasatexebs an raime informacias (magaliTad, ̀ guSin spilos nayini aWames, ris gamoc spilo anginiT daavadda“), teqsti gadaecema monawileebs TanamimdevrobiT. roca jeri midge-ba ukanasknelze, is xmamaRla ambobs mosmenils. Tu is zustad ityvis imas, rac Tavidan CasCurCula pirvel moTamaSes wamyvanma, telefoni kargad muSaobs, Tu naTqvami iqneba Secvlili, maSin wamyvani yvelas TanamimdevrobiT ekiTxeba, Tu ra gaiges maT. wamyvani xdeba is moTamaSe, romelmac daarRvia satelefono kavSiri (anu daamaxinja fraza/azri) da is gadascems axal informacias.

meToduri miTiTeba: maswavlebelma moswavleebs yuradReba unda miaqcev-inos imaze, rom maT sityvebi, frazebi warmoTqvan mkafiod, damaxinjebis ga-reSe, radgan isini pasuxismgeblebi arian erTmaneTis winaSe. sasurvelia am TamaSis dawyeba martivi fraziT da Semdeg nel-nela garTuleba.

aqtivoba: `ase ambobs suraTi“

resursebi: ilustraciebi da teqsti.aqtivobis aRwera: maswavlebeli moswavleebs aCvenebs teqstis ilustra-

ciebs da sTxovs aRweron, ras xedaven naxatebze. maT unda gamoTqvan varaude-bi, ra SeiZleba iyos moTxrobili am teqstSi, ratom fiqroben ase, ra miniSne-bas/miniSnebebs eyrdnobian. Semdeg maswavlebeli klass ukiTxavs teqsts. mos-

wavleebi adareben mosmenils sakuTar varaudebs.

167

Sefasdeba warmosaxvisa da dakvirvebis, naxatis wakiTxvis unari, teqstis

Sinaarsis gagebisa da vizualur masalasTan misi dakavSirebis unari.

meToduri miTiTeba: ilustracia ar unda iyos orze meti da gadatvirTu-

li, raTa moswavleebs ar gauWirdeT misi aRqma.

kavSiri sxva sagnebTan: saxviTi xelovneba.

aqtivoba­TamaSi `suraTis aRwera“

moswavleebi iyofian wyvilebad da inawileben funqciebs. maswavlebeli

wyvilidan erT-erTs aZlevs siuJeturi (ar unda iyos rTuli da mravalfig-

uriani) namuSevris ilustracias. ilustraciis mflobelma moswavlem ise

detalurad unda aRweros ilustracia, rom mewyvilem (romelic ver xedavs

ilustracias) SeZlos naxatis Sesruleba. bolos wyvilebi adareben origi-

nals da moswavlis namuSevars. moigebs is wyvili, romlis namuSevaric yvelaze

metad emsgavseba originals.

resursebi

raime nawarmoebebis reproduqciebi, nebismieri saxatavi masala

SeniSvna

maswavlebels SeuZlia aqtivobaSi monawile wyvilebs daurigos rogorc

erTnairi, ise gansxvavebuli reproduqciebi. maswavlebelma unda urCios mos-

wavleebs, wyvilebad danawildnen Semdegi principiT – erTi ukeT xatavs, meo-

re ukeT yveba

aqtivoba: `jadosnuri niSnebi“

resursebi: es aqtivoba saWiroebs mxolod adamianur resurss.

aqtivobis aRwera: maswavlebeli Camowers ramdenime sasven niSans: wer-

tils, mZimes, kiTxvisa da Zaxilis niSnebs. aZlevs moswavleebs erT winadade-

bas, magaliTad, `diliT mze amovida“. isini amboben winadadebas im intonaciiT,

romel niSanzec mianiSnebs maswavlebeli. sasveni niSnis Secvlis SemTxvevaSi

SeuZliaT erTi aucilebeli sityvis damateba.

fasdeba, ramdenad esmis moswavles ZiriTadi sasveni niSnebis daniSnuleba

da warmoTqvams Tu ara winadadebas Sesabamisi intonaciiT.

meToduri miTiTeba: maswavlebelma moswavleebs jer Tavad unda misces

winadadebebis Sesabamisi intonaciiT warmoTqmis nimuSi.

aqtivoba: `mkiTxvelis Teatri“

resursebi: wasakiTxi teqstis qseroaslebi.

aqtivobis aRwera: mkiTxvelis Teatri gulisxmobs nawarmoebis xmamaRal

rolur kiTxvaSi moswavleebis CarTvas. mkiTxvelis Teatri ar moiTxovs de-

koraciebs, kostiumebs an moqmedebas. moswavleebi gadmoscemen ganwyobilebas,

tons, emociebs da moqmed pirTa xasiaTs xmis, mimikisa da Jestebis meSveobiT.

168

mkiTxvelis Teatri moswavleebs aZlevs saSualebas, erTdroulad ivarjiSon

kiTxvisa da metyvelebis unarebis ganviTarebaSi. moswavleebi swavloben ga-

momsaxvelobiT kiTxvas.

mkiTxvelis Teatris Catarebamde unda ganawildes teqsti da ganisazRvros

rolebi (mag., mTxrobeli, moqmedi pirebi). yovelma moswavlem ramdenjerme

unda waikiTxos teqsti Cumad. isini imdenjer kiTxuloben teqsts, ramdenjer-

ac saWiro iqneba sakuTar SesaZleblobaSi dasarwmuneblad, rolis `Sesague-

blad“, Tavisuflad wasakiTxad. kargi iqneba, Tu moswavleebi sakuTar rols

moniSnaven markerebiT. maswavlebelma unda auxsnas maT yvela gaugebari sity-

va Tu fraza. monawileTa erTi nawili ganlagdeba naxevarwred, meore mayure-

belia. Semdeg rolebi icvleba.

Sefaseba SeiZleba moxdes Semdegi kriteriumebis mixedviT: iyo Tu ara yve-

la sityva mkafiod warmoTqmuli; iyo Tu ara gaTvaliswinebuli personaJis xa-

siaTi tonis, Jestebisa da mimikis gamoyenebisas; iyo Tu ara sworad gagebuli

punqtuacia; iyo Tu ara mxedvelobiTi kontaqti auditoriasTan.

meToduri miTiTeba: am etapze mkiTxvelTa TeatrisaTvis unda SeirCes

mcire zomis teqsti, romelSic, sasurvelia, iyos sul mcire sami roli.

aqtivoba 3­2­1

aqtivobis Sesaxeb

aramxatvruli teqstebis gamarTulad kiTxva warmatebuli, gawafuli

mkiTxvelis erT-erTi ZiriTadi maxasiaTebelia. es aqtivoba saSualebas mis-

cems maswavlebels, darwmundes, gaigo da gaiazra Tu ara moswavlem wakiTxuli

teqsti. garda amisa, es aqtivoba kiTxvis strategiebis dauflebasac gulisx-

mobs da xels uwyobs moswavles wakiTxulis gaazrebaSi.

aqtivobis mizani

moswavleebi

1. warmoaCenen, gaiges Tu ara wakiTxuli teqsti;

2. daeuflebian kiTxvis konkretul strategias wakiTxulis gasaazreblad.

resursebi

dafa, carci/markeri, fanqari.

aqtivobis aRwera

1. maswavlebeli dafaze wers, ra Temas exeba sainformacio teqsti (mag.,

CrdiloeTis daTvi) da sTxovs moswavleebs, isaubron, ra ician mis Sesaxeb, ra-

sac iqve Camowers moswavleebis karnaxiT (mag., isini TeTri daTvebi arian; isini

cxovroben Tovlsa da yinulSi).

2. kiTxuloben teqsts, amuSaveben mas leqsikurad da Sinaarsobrivad.

3. amis Semdeg maswavlebeli wers dafaze saTaurs: ̀ 3 ram, rac aRmovaCineT“

da avalebs moswavleebs, jer fanqriT gaxazon an markeriT moniSnon teqstSi

sami aseTi adgili, xolo Semdeg rveulebSi gadaiweron isini. maswavlebeli sa-

169

Sualebas aZlevs moswavleebs, daasaxelon, romeli adgilebi amoiweres teqs-

tidan. maswavlebeli SearCevs maTgan sams da Camowers dafaze (mag., Crdiloe-

Tis daTvi cxovrobs arqtikaSi; CrdiloeTis daTvebi, ZiriTadad, selapebiT

ikvebebian; CrdiloeTis daTvma SeiZleba erTdroulad sami beli dabados).

4. amis Semdeg maswavlebeli dafaze wers saTaurs `2 ram, riTac davin­

teresdiT“. meordeba igive procedura (dafaze iwereba, mag.: arqtikaSi binad-

robs 25-dan 40 aTasamde CrdiloeTis daTvi; CrdiloeTis daTvs SeuZlia

sruliad SeumCnevlad mieparos da Tavs daesxas Tavis msxverpls).

5. dabolos, maswavlebeli sTxovs moswavleebs, dafiqrdnen, ra kiTxva dar-

CaT mocemul TemasTan dakavSirebiT. maswavlebeli dafaze wers saTaurs:

`1 kiTxva, romelic dagvrCa“ (mag., ramden xans cocxloben CrdiloeTis

daTvebi?) .

Sefaseba

am aqtivobiT Sefasdeba

• gaiges Tu ara moswavleebma wakiTxuli teqstis Sinaarsi;

• ramdenad gaazrebulad SeuZliaT moswavleebs teqstis wakiTxva;

• SeuZliaT Tu ara moswavleebs Sesabamisi adgilebis povna da amowera

wakiTxuli teqstidan.

meToduri miTiTeba

1. am aqtivobis modificireba da gamoyeneba Tavisuflad aris SesaZlebeli

ufro maRal klasebSic kiTxvis strategiebis dauflebasa da gamoyenebasTan

dakavSirebuli Sedegebis misaRwevad. es Sedegebia: IV.10, V.12 da VI.13;

2. moswavleTa asakisa da unarebis gaTvaliswinebiT, maswavlebelma winas-

war unda gansazRvros, ra saxiT moiTxovs igi weriTi davalebis Sesrulebas.

am etapze albaT sakmarisi iqneba, Tu moswavleebi teqstidan pirdapir gadaiw-

eren sam aRmoCenas da or saintereso adgils. ufro maRal klasebSi ki SesaZle-

belia maT movTxovoT wakiTxulis Sejameba da/an perefrazireba.

kavSiri sxva sagnebTan

amgvari aqtivobebi karg saSualebas iZleva interdisciplinaruli kav-

Sirebis dasamyareblad. sainformacio, SemecnebiTi Tu sxva tipis aramxatvru-

li teqstebis SerCeva SesaZlebelia nebismieri sferodan, moswavleTa asako-

brivi SesaZleblobebis, interesebisa da momijnave sagnebis programebis gaT-

valiswinebiT.

dioramis Seqmna

aqtivobis Sesaxeb

diorama aris istoriuli movlenis (mag., bataluri scenebis), interieris,

peizaJis, qalaqis xedis samganzomilebiani miniaturuli modeli, romelsac

qmnian gasarTobi, SemecnebiTi an saswavlo miznebisaTvis. maT yvelaze xSirad

vxvdebiT muzeumebSi.

dioramis nimuSebi:

170

garda imisa, rom am tipis aqtivoba Zalian moswonT bavSvebs, kiTxvis

swavlebisas igi didad uwyobs xels teqstis Sinaarsis safuZvlianad gagebas,

aaqtiurebs moswavlis warmosaxvasa da SemoqmedebiT unarebs.

aqtivobis mizani

moswavleebi

1. safuZvlianad gaigeben wakiTxuli teqstis Sinaarss;

2. iswavlian detalebze dakvirvebas;

3. gamoavlenen warmosaxvisa da SemoqmedebiT unarebs;

4. ivarjiSeben xelnakeTi nivTebis SeqmnaSi;

5. imuSaveben jgufebSi.

resursebi

dioramis Sesaqmnelad saWiro sxvadasxva masala. aseT masalad gamodgeba,

magaliTad, fexsacmlis kolofi an mcire zomis yuTi, webo, plastilini, fe-

radi furclebi, muyaos naWrebi, qsovilebi, feradi fanqrebi/flomasterebi,

Tojinebi, girCebi, gamxmari foTlebi, totebi, asanTis Rerebi, saTamaSo Wur-

Weli da a. S.

aqtivobis aRwera

aqtivoba unda daigegmos erTi an ori dRiT adre.

1. teqstis wakiTxvisa da damuSavebis Semdeg maswavlebeli uxsnis moswav-

leebs, ra aris maTi amocana da sTxovs, SearCion scenebi nawarmoebidan, ro-

melTa dioramis Seqmnasac isini isurvebdnen. SeniSvna: dasaSvebia, rom mos-

wavleebma dioramis Sesaqmnelad SearCion, magaliTad, interieri (romelime

personaJis oTaxi), peizaJi, qalaqis/soflis xedi. metad sasurvelia, rom Ti-

Toeuli scena naTlad asaxavdes teqstis Sinaarsis gagebis xarisxs. ar aris

mizanSewonili masobrivi an bataluri scenebis SerCeva, radganac maTi Seqmna

SeiZleba dauZleveli amocana aRmoCndes moswavleebisTvis.

2. ramdenime scenis SerCevis Semdeg maswavlebeli yofs klass jgufebad da

avalebs, erTad moifiqron da SearCion masala am scenis amsaxveli dioramis

Sesaqmnelad. SeniSvna: masala aucileblad unda iyos martivi da advilad xel-

misawvdomi.

3. SeTanxmebul dRes moswavleebs moaqvT saWiro masala skolaSi da iwye-

ben muSaobas. maswavlebeli zedamxedvelobas uwevs am process da, saWiroebis

SemTxvevaSi, exmareba maT zogierTi operaciis SesrulebaSi.

4. muSaobis dasrulebis Semdeg klasSi ganixilaven TiToeul namuSevars.

moswavleebi gamoTqvamen azrs TavianTi Tanaklaselebis mier Seqmnili dio-

ramebis Sesaxeb, afaseben, ra aris zedmeti, ra aklia (mag., nawarmoebSi weria,

rom babua buxars miujda, dioramaze ki buxari ar aris...) da a. S.

5. kargi iqneba, Tu moswavleTa namuSevrebi klasis an skolis muzeumSi ga-

moifineba.

Sefaseba

am aqtivobiT Sefasdeba

171

• gaigo Tu ara moswavlem wakiTxuli teqstis Sinaarsi;• SeuZlia Tu ara moswavles kiTxvisas yuradRebis gamaxvileba detalebze;• SeuZlia Tu ara moswavles nawarmoebSi aRwerili adgilebis, scenebis,

personaJebis warmosaxvaSi gacocxleba;• SeuZlia Tu ara moswavles sakuTari warmosaxvis mixedviT namuSevris

Seqmna;• SeuZlia Tu ara moswavles sxvisi namuSevris Sefaseba. meToduri miTiTebasasurvelia, maswavlebeli Caerios masalis SerCevis procesSi, raTa mos-

wavleebma saxlidan ar wamoiRon da ar gamoiyenon ojaxisTvis saWiro an Zvir-fasi nivTebi.

kavSiri sxva sagnebTansaxviTi da gamoyenebiTi xelovneba(http://ncp.ge/ge/dioramis-sheqmna)

`Cemi winadadeba“

moswavleebi sxedan wreSi. maswavlebeli usaxelebs Temis saTaurs, romel-zec Semdeg maT unda Seqmnan ambavi nacnob Temaze. pirveli moswavle ambobs winadadebas, meore agrZelebs da a. S. TiTo moswavle TiTo winadadebas ambobs. grZeldeba manamde, vidre ambavi dasrulebul saxes ar miiRebs. maswavlebels SeuZlia Tavad Tqvas pirveli winadadeba.

`dauviwyari ambebi“

maswavlebeli wina dRes abarebs moswavleebs, moitanon fotoebi, Zveli mo-sawvevebi, afiSebi da sxva nivTebi, romlebic maT raRac mniSvnelovan ambavs axsenebs. TiToeuli warmoadgens mis mier motanil nivTs/nivTebs da hyveba am-bavs, romelic am nivTs ukavSirdeba.

saklaso gamofena

moswavleebi qmnian nacnobi teqstis ilustraciebs; amateben ganmartebiT warwerebs, sadac miTiTebuli iqneba, Tu romeli epizodi, personaJia asaxuli suraTze, aseve nawarmoebis saTauri da avtoris saxeli. saklaso oTaxSi ewyo-ba gamofena. moswavleebi aTvaliereben erTmaneTis namuSevrebs da special-urad gamzadebul STabeWdilebebis wignSi Caweren, romeli naxati moewonaT

(SeuZliaT iqve axsnan, Tu ratom moewonaT es naxati.

roluri TamaSi

sxvadasxva damxmare saSualebis (qudebi, TavSali, mosasxami, gvirgvinebi

da a. S.) gamoyenebiT bavSvebi warmoadgenen sayvarel gmirs da qmnian zRaprul

samyaros, sadac sxvadasxva zRapris gmirebi xvdebian erTmaneTs.

172

gmiris ruka

gmiris rukis Sedgenisas moswavleebi kiTxuloben teqsts da avseben sqemis

grafebs. msjeloben: Tu ras fiqrobs, rogor moqmedebs, ras grZnobs moTxrobis

gmiri; ra Sedegi mohyveba mis qmedebas. gamoTqvamen sakuTar varaudebs.

axasiaTeben da afaseben gmiris saqciels teqstis Sinaarsze dayrdnobiT.

SedarebiT vrceli teqstis SemTxvevaSic sasurvelia, teqsti dayoT azrobriv

monakveTebad / epizodebad (situaciebad) da calkeul monakveTze dayrdnobiT

SeadgeninoT moswavleebs gmiris ruka. garda imisa, rom calkeuli epizodebis

mixedviT rukis Sedgena samuSaod martivia, amas aqvs sxva dadebiTi mxarec:

moswavleebs, romlebic calkeul situaciebSi ganixilaven personaJs (ras

fiqrobs, ras grZnobs, ras ambobs da ras akeTebs, ra aris misi mizani da ra

Sedegi mohyveba mis moqmedebas), Semdeg mTliani teqstis farglebSi ufro

metad uadvildebaT aRqma da gaanalizeba imisa, rodis da rogor Seicvala

gmiri, rogori iyo is teqstis dasawyisSi da rogori gaxda teqstis bolos; ram

ganapiroba misi transformacia, raSi gamovlinda misi cvlileba da ra mohyva

amas sabolood. muSaobis dawyebamde moswavleebs gaacaniT sqema, Semdeg

mieciT konkretuli monakveTebi da ganusazRvreT saTanado dro. davalebis

Sesrulebis Semdeg gadadiT Semdeg monakveTze da gaagrZeleT ase, vidre ar

daasrulebT teqstis srul damuSavebas am kuTxiT.

gmiris ruka

epizodi/situacia

moqmedi gmiri:

ras fiqrobs:

ras akeTebs:

ras ambobs:

ras grZnobs:

gmiris mizani:

moqmedebis Sedegi:

ambis ruka kargi saSualebaa moTxrobis efeqturi aRqmisa da analizisTvis.

sqemis Sevseba SeiZleba rogorc kiTxvis procesSi, aseve teqstis bolomde

wakiTxvis Semdegac. ambis rukis mizania: personaJebis, garemoebebis,

problemebis, movlenaTa Tanmimdevrobis gamoyofa. teqstis kiTxvis dros am

meTodis gamoyenebisas moswavleebi gansazRvraven movlenaTa Tanamimdevrobas,

akeTeben daskvnebs da asabuTeben, ajameben saTqmels teqstze dayrdnobiT.

ambis ruka

saTauri

personaJebi:

garemoebebi:

problemebi:

movlena 1:

movlena 2:

173

movlena 3:

Sejameba: riT daiwyo da riT damTavrda? aqtivobebi maswavlebels SeuZlia gamoiyenos saitidan: http://ncp.ge/

files/subjects/saxelmwifo%20enebi/qartuli%20ena%20da%20literatura/qartuli%20ena%20da%20literatura%20I-VI.pdf, sadac mocemulia mravalferovani aqtivobebi da maswavlebeli Tavad SearCevs saswavlo miznebidan, moswavleTa codnis donis, interesebisa da saWiroebebidan gamomdinare.

„ki­magaliTebi“ da „ara­magaliTebi“

maswavlebeli winmswrebad moamzadebs sxva klasis/skolis moswavleTa namuSevrebs: gamoarCevs, erTi mxriv, Sedarebis gamarTul versiebs (an TviTon gamarTavs) da maT uwodebs „ki-magaliTebs“; meore mxriv, gadaarCevs Sedarebis gaumarTav magaliTebs da maT uwodebs „ara-magaliTebs“. moswavleebma unda moiZion, ra saerTo aqvs „ki-magaliTebs“ da am gziT daadginon Sedarebis arsebiTi maxasiaTeblebi. „ara-magaliTebze“ dakvirveba maT aseve daexmareba „ki- magaliTebis“ saerTo Tvisebebis povnaSi; bolos dafaze daiwereba arsebiTi maxasiaTeblebis saboloo varianti.

TamaSis wesis Secvla: moswavleebs vaZlevT magaliTebs da ar vazustebT, „ki-magaliTia“ Tu „ara-magaliTi“. axali codniT aRWurvili moswavleebi Tavad daaskvnian, SeTavazebuli variantebidan romeli warmoadgens „ki-magaliTs“, romeli – „ara-magaliTs“. pasuxebs asabuTeben.

„Cemi winadadeba“

moswavleebi sxedan wreSi. maswavlebeli usaxelebs maT im istoriis sa-Taurs (magaliTad, „Tavgadasavali tyeSi“), romelzedac maT unda Seqmnan ambavi (nacnob Teamze). pirveli moswavle ambobs pirvel winadadebas (mag., saRamo xani iyo...), meore agrZelebs da a.S. TiTo moswavles mxolod erTi winadadebis Tqmis ufleba aqvs. Tu erT wreze istoria ar damTavrdeba, pirveli moswavle iwyebs meore wres manam, sanam istoria dasrulebul saxes ar miiRebs. maswavlebels SeuZlia Tavad Tqvas pirveli winadadeba.

venis diagramebis Seqmna

moswavleebi daawyvileben I da II obieqtis identur kategoriebs (kate-goria a, kategoria b, kategoria g); Seavseben TiToeuli kategoriisTvis ve-nis diagramas, raTa daadginon, ra msgavseba-gansxvavebaa Sewyvilebul kate-goriebs Soris; amasTanave cdiloben, moifiqron damatebiTi magaliTebi da gaamdidron arsebuli masala.

imaves imeoreben Semdgomi dawyvilebuli kategoriebisTvisac. saboloo jamSi, miviRebT 2 an met venis diagramas. TiToeul maTganze mocemuli iqne-ba ori konkretuli kategoriis Sedarebis Sedegebi.

174

teqstis Sedgena venis diagramebze dayrdnobiT

moswavleebi Seudgebian SedarebiTi teqstis weras - calkeul venis diagramaze mocemuli informacia warmoadgens masalas erTi abzacisTvis. konkretuli kategoriis aRmniSvneli sityvis gamoyenebiT moswavleebi daw-eren Tematur winadadebas, romelSic asaxuli iqneba abzacis Tema. venis diagramaze mocemuli konkretuli magaliTebis gamoyenebiT ki moswavleebi daweren Tematuri winadadebis damxmare, anu damazustebel winadadebebs da Seadgenen abzacs.

amave gziT moswavleebi qmnian danarCen abzacebsac - kategoriis aRmniS-vnel sityvas iyeneben meore abzacis Tematuri winadadebisTvis, xolo konk-retul magaliTebs - damxmare winadadebebisTvis da a.S.

dasasrul, moswavleebi daweren mokle Sesavals, romelSic ganmartaven, ras exeba teqstis (es iqneba namuSevris 1-li abzaci). sul bolos ki daur-Taven daskvnas, romelSic gamoxataven sakuTar damokidebulebas/Sexedule-bas (es iqneba namuSevris bolo abzaci).

sabolood naSromis struqtura amgvar saxes miiRebs:

Sesavali

abzaci 1.abzaci 2.daskvna

metakognituri aqtivoba - TviTSefaseba

Semswavlelebi winare codnaze dafuZnebiT gaixseneben da dafaze Camow-eren marTebuli Sedarebis maxasiaTeblebs:

a. orive obieqti Sedarebulia erTi da imave kriteriumis mixedviT (mag., ori Sinauri oTxfexa cxovelis - cxenisa da Zroxis - Sedarebis kri-teriumebi: kveba, sacxovrisi, sxeulis nawilebi; sargebeli, romelic moaqvs adamianisTvis).

b. TiToeuli kriteriumis farglebSi orive obieqtisTvis moyvanilia magaliTebi (mag., sargebeli: Zroxa adamians aZlevs rZes; cxens SeuZlia mZime tvirTis gadatana erTi adgilidan meoremde).

g. yovel jerze aRiniSneba, ganxvavebasTan gvaqvs saqme Tu msgavsebas-Tan (mag., orives moaqvs sargebeli, magram gansxvavebulad. . . ).

am kriterimebis gamoyenebiT Sefaseben sakuTar naSromebs, an sxva pire-bis anonimur namuSevrebs.

175

erToblivi wera

maswavlebeli acnobs weris mizans.maswavlebeli dafaze/didi formatis furcelze wers teqsts da, amave

dros, Semswavlelbs rTavs rogorc uSualod weris procesSi, ise teqstis SedgenasTan dakavSirebul diskusiaSi.

safexuri 1. saweri Temis erToblivad SerCeva;safexuri 2. maswavlebeli wers teqsts da sTxovs Semswavlelebs, miiRon

monawileoba (mag., zogs wertils asmevinebs, zogs ekiTxeba, sad daweros saTauri, momdevno sityva, zogs asos awerinebs, zogs - mTlian sityvas da misT.).

safexuri 3. teqstis wakiTxva d Secdomebis Casworeba (weris modelire-ba) - weris procesSi periodulad gadaikiTxavs teqsts da ekiTxeba, ramde-nad gamarTulia, ramdenad gasagebadaa gadmocemuli, ra unda daiweros da misT. miniSnebebiT da SekiTxvebiT exmareba Secdomis gasworebaSi.

safexuri 4. Sejameba - maswavlebeli ukiTxavs dasrulebul teqsts, Semswavlelebi Seajameben, ra iswavles weris procesSi.

sasurvelia teqsti darCes klasSi gamofenili da Semswavlelbs hqondeT saSualeba, Semdegi kviris ganmavlobaSi ikiTxon igi.

„winadadebebis CarCo“

maswavlebeli qmnis martivi winadadebebis dasawyisebs, romlebsac da-faze Camowers.. mag., „mqvia...~, „maqvs...~, „miyvars...~, „myavs...~ , „mainteresebs...~, „vocnebob...~, „veZeb...~ da a.S. (nimuSis saCveneblad pirvels Tavad Seavsebs). Semswavlelebi gadaiweren CarCo-konstruqciebs da daasaruleben TavianTi Sexedulebisamebr (mag., „me miyvars Tevazaoba~, da a.S). amgvari CarCo-kon-struqciebis gamoyenebiT Semswavlelebs SeuZliaT daweron mcire zomis te-qstebi maTTvis nacnob Temebze (mag., misaloci baraTi, anketa, gancxadeba, avtobiografiuli teqstebi).

„mcire prozis CarCo“

maswavlebeli sTavazobs Semswavlelebs, warmoidginon Tavi namdvil mwerlebad da daweron moTxroba TavianTi sayvareli nivTis/cxovelis/ saqmianobis Sesaxeb; is dafaze Camowers SekiTxvebs da sTxovs maT, upasux-on am SekiTxvebs werilobiT, yoveli pasuxis/winadadebis bolos ki dasvan wertili (savaraudo pasuxebi Tavdapirvelad aucileblad unda damuSavdes zepirmetyvelebis doneze). Camoweril SekiTxvebze pasuxebis gacemis gziT Semswavlelebi qmnian mcire zomis moTxrobas (mag., „Cemi ZaRli“. kiTxvebi: ra hqvia Sens ZaRls? ra ferisaa? risi gakeTeba SeuZlia? ra uyvars? ras fiqrob Sens ZaRlze? is ras „fiqrobs“ Senze?

176

9. Sefasebis sarekomendacio sqemebi

Sefasebis sqema zepirmetyvelebisTvis

icavs pirobis Sinaarsobriv moTxovnebs 0-0,5-1

gasagebad saubrobs da ayalibebs azrs 0-0,5-1

adekvaturad iyenebs zepiri msjelobisTvis damaxasiaTebel

araverbalur saSualebebs

0-0,5-1

iyenebs teqstisTvis damaxasiaTebel enobriv-gramatikul formebsa da

enobriv konstruqciebs

0-0,5-1

icavs drois limits 0-0,5-1

msjeloba logikuri da Tanmimdevrulia 0-0,5-1

iyenebs saWiro intonacias 0-0,5-1

SeuZlia sakuTari mosazrebis dasabuTeba 0-0,5-1

SeuZlia teqstis Sesaxeb sakuTari mosazrebis Camoyalibeba 0-0,5-1

svams/pasuxobs SekiTxvebs 0-0,5-1

Sefasebis sqema kiTxvaSi:

kriteriumebi moswavlis

saxeli da gvari

moswavlis saxeli

da gvari

moswavlis

saxeli da gvari

mkafiod da garkveviT

warmoTqvams sityvebs –

ki/ara

aqcents akeTebs sakvanZo

sityvebze – ki/ara

adekvaturad iyenebs

logikur pauzebs – ki/ara

intonacias iyenebs

sasveni niSnebis funqciiT

– ki/ara

cdilobs auditoriasTan

mxedvelobiTi kontaqtis

damyarebas – ki/ara

177

weris unaris Sefaseba:

kriteriumebi srulad nawilobriv ver axerxebs

pirobasTan

Sesabamisoba

icavs pirobis

Sinaarsobriv

moTxovnebs

komunikaciis unar –

Cvevebi

mkafiod da gasagebad

ayalibebs azrs

enobrivi unar – Cvevebi

sworad iyenebs naswavl

gramatikul sakiTxebs

SemoqmedebiTi unar –

Cvevebi

avlens

fantaziis unars,

originalurobas

weriTi davalebis Sefasebis sqema (10 qula)

I. davalebis pirobis adekvaturi gageba da

gaazreba

qula

1 davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli. 2

2 davalebis piroba nawilobriv araadekvaturadaa gagebuli. 1

3 davaleba mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli. 0 naweri

aRar

swordeba

II. naSromis ageba qula

1 davaleba kargadaa organizebuli, monakveTebi Tana mim dev-

rulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi swo-

radaa gamoyofili.

2

2 davalebaSi nawilobriv darRveulia teqstis logika da

abzacebi arasworadaa gamoyofili.

1

3 naSromSi darRveulia teqstis logika; igi organizebuli ar

aris.

0

178

III. msjeloba qula

1 msjeloba logikuri da Tanamimdevrulia. 2

2 msjeloba logikuri da Tanamimdevrulia nawilobriv. 1

3 msjeloba aralogikuri da araTanamimdevrulia. 0

IV. leqsika qula

1 sityvebi ZiriTadad konteqstis Sesabamisad sworad aris

gamoyenebuli.

2

2 sityvebi 3-4 SemTxvevaSi arasworad aris gamoyenebuli. 1

3 leqsika ZiriTadad araadekvaturia. 0

V. gramatika qula1 ar aris daSvebuli 2 Secdomaze meti. 22 ar aris daSvebuli 4 Secdomaze meti. 13 daSvebulia 5 da meti Secdoma. 0

Sefasebis kriteriumebi laparakis nawilisaTvis (10 qula)

I. davalebasTan Sesabamisoba qula

1 laparakobs Tavisuflad, pauzebis gareSe. 2

2 laparakobs gamarTulad, Tumca zog SemTxvevaSi mokle, wyvetili frazebiT, pauzebis gareSe.

1

3 laparakobs gaugebrad an dums. 0

II. leqsika da stili qula

1 aqvs sakmarisi leqsikuri maragi; iyenebs TemaSi Seswavlil

leqsikas.

2

2 aqvs erTferovani, mwiri leqsika; xSirad leqsikuri

erTeulebi araadekvaturadaa gamoyenebuli.

1

3 azris gageba Wirs, radgan leqsika araadekvaturia. 0

III. gramatikuli siswore qula

1 sworad iyenebs naswavl gramatikul formebs; ar uSvebs gramatikul Secdomebs.

3

2 iyenebs naswavl gramatikul formebs, Tumca uSvebs 1 an 2 gramatikul Secdomas.

2

3 iyenebs erTferovan gramatikul struqturebs. 1

179

4 metyveleba gramatikulad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

0

IV. warmoTqma qula1 saubrobs garkveviT, bgerebs sworad warmoTqvams. 32 zogierT bgeras sworad ver warmoTqvams, Tumca es ar uSlis

azris gagebas.2

3 bgerebs sworad ver warmoTqvams, naTqvamis gageba Wirs. 14 naTqvami gaugebaria. 0

TviTSefasebis rubrika N1

Sefasebis kriteriumebi yovelTvis xSirad iSviaTad

1 vigeb maswavleblis miTiTebebs.

2 mosasmeni teqstebidan vigeb saWiro informacias.

3 vsvam/vpasuxob mocemul Temaze kiTxvebs.

4 vcdilob, qarTulad visaubro.

5 teqstis gasagebad vakvirdebi ilustracias, saTaurs, nacnob sityvebs.

6 ucnobi sityvebis gasagebad viSvelieb konteqsts, sityvis nacnob fuZes, naswavl strategiebs.

7 nimuSze dayrdnobiT vasruleb werilobiT davalebebs.

8 vvarjiSob axali sityvebis damaxsovrebaSi

9 vTanamSromlob mewyvilesTan.

10 vmonawileob jgufur aqtivobebSi.

urTierTSefasebis rubrika N2

gasaumjobesebeli saukeTeso

uSecdomod kiTxva

gamometyvelebiTi kiTxva

mimikisa da Jestebis gamoyeneba

180

10. mosasmeni masala:

merve klasSi sasurvelia maswavlebelma aqtiurad gamoiyenos aqtivoba:

audioCanaweri, raTa moswavleebs ganuviTardeT gawafulad kiTxvis unari.

saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebels SeuZlia Canawerebi gaakeTos Voice Recorder-is saSualebiT.

Tavi 1

mosasmeni N#1

dalila da luka

– gamarjoba, dalila!

– gamarjoba, luka!

– ra kargia, swavla rom daiwyo da isev SevxvdiT erTmaneTs. dalila, sad

gaatare zafxulis ardadegebi?

– zafxulSi sofelSi viyavi, bebiasTan. iq Zalian lamazi bunebaa. Sen sad

gaatare zafxuli?

– me zRvaze viyavi, baTumSi. es qalaqi Zalian lamazia. gansakuTrebiT

momwons baTumis bulvari. iq yoveldRe vseirnobdi Cems megobrebTan erTad.

Sen rogor erTobodi?

– sofelSi bevri saqmea. diliT bebos vexmarebodi, SuadRisiT wigns

vkiTxulobdi an mdinareSi vbanaobdi, saRamos megobrebTan erTad vTamaSobdi.

– ai, zaric daireka.

– Cqara, gakveTilze ar dagvagviandes.

mosasmeni N#2

maris ardadegebi

gamarjoba! me var mari. minda mogiyveT rogor davisvene zafxulis

ardadegebze.

1 ivniss mamam me da Cemi Zma soini wagviyvana sofelSi bebiasTan. iq

bevri bavSvi gavicani. Cven Zalian kargad verTobodiT. bevrs vseirnobdiT

velosipedebiT, davdiodiT mdinareze sabanaod, saTevzaod, ufrosebTan

erTad davdiodiT tyeSi sokos sakrefad. sofelSi bavSvebma bevri axali

TamaSi maswavles.

erTxel sofelSi axalgazrda poetebi gvestumrnen. Cven koconi davanTeT

da vkiTxulobdiT CvenTvis sayvarel leqsebs, vukravdiT gitaraze da

vmRerodiT. sofelSi gatarebuli zafxuli arasdros damaviwydeba.

181

mosasmeni N#3

Semodgoma

Semodgoma wlis erT-erTi ulamazesi droa. am dros amindi icvleba.

zafxulis sicxes Semodgomis sigrile cvlis. iwyeba foTolcvena. am

dros buneba Zalian lamazia. soflebSi mosavals iReben da zamTrisTvis

emzadebian: krefen yurZens, xils, wuraven Rvinos, aduReben TaTaras,

avleben CurCxelebs. Citebi mifrinaven Tbil qveynebSi. iwyeba swavla.

mosasmeni N#4

eqskursiaze

me var nika. me da Cemi megobrebi marim eqskursiaze wagviyvana saTaf -

liaSi. saTaflia imereTSia. iq vnaxeT dinozavrebis nakvalevi. mamam bevri ram

gviambo dinozavrebsa da im epoqaze, rodesac isini cxovrobdnen. Cven didi

interesiT vusmendiT. Semdeg davaTvaliereT promeTes mRvime. is quTaisidan

40 kilometriT aris daSorebuli. iq miwisqveSa wyali moedineboda. saocarad

lamazi iyo aTasferad ganaTebuli stalaqtitebi da stalagmitebi. es erT-

erTi ulamazesi mRvimea msoflioSi. es eqskursia arasdros damaviwydeba.

Tavi 2

mosasmeni #1

soinis ojaxi

gamarjoba, me var soini. Cemi ojaxi xuTi wevrisgan Sedgeba. ara, ojax-

is meeqvse da usayvarlesi wevri damaviwyda. mas muria hqvia. albaT mixvdi,

es Cemi lekvia. Cven erTad vTamaSobT da vseirnobT ezoSi. mama bankis Ta-

namSromelia, deda sabavSvo baRis maswavlebeli. babua da bebia sofelSi

cxovroben. Cven dasvenebis dReebs maTTan erTad vatarebT. bebia gemrie-

li CurCxelebiTa da qadebiT gvimaspinZldeba. babuas yovelTvis aqvs CemT-

vis Senaxuli Cemi sayvareli xili. me me-7 klasSi vswavlob. Zalian miyvars

sporti. 6 wlidan fexburTze davdivar. xSirad gvaqvs sportuli Sejibrebe-

bi. Cems gundTan erTad bevrs vmogzaurob, rac Zalian sasiamovnoa. deda da

mama yvelaferSi mexmarebian. mec vcdilob gavaxaro isini Cemi kargi swavl-

iTa da saqcieliT. ojaxi Zalian Zvirfasia CemTvis. Cven vzrunavT da vu-

frTxildebiT erTmaneTs. me Zalian miyvars Cemi ojaxis wevrebi. miambe Seni

ojaxis Sesaxeb.

182

mosasmeni #2

avtobiografia

me, ali mamedovi, davibade 2008 wlis 9 marts marneulSi.

2014 wels Sevedi marneulis me-2 azerbaijanulenovan sajaro skolaSi.

var meSvideklaseli.

2015 wlidan dRemde davdivar cekvaze. var ansambl „mercxlis“ wevri.

2018 wels daviwye gitaraze dakvris Semswavlel wreze siaruli. 2019-

2020 wlebSi monawileoba miviRe ramdenime konkursSi.

2021 wlis maTematikis olimpiadaSi gavimarjve da miviRe pirveli

xarisxis diplomi.

kargad vflob saxelmwifo enasa da inglisurs.

myavs mSoblebi da Zma. deda sabavSvo baRis pedagogia, mama marneulis

saavadmyofos eqimia. Zma me-10 klasis moswavlea.

ali mamedovi

10. 05. 2021

Tavi 3

mosasmeni #1

alia da amini

alia da amini megobrebi arian. isini erT klasSi swavloben. SabaT-kviras

alia da amini isveneben. maT bevri Tavisufali dro aqvT. SabaTs aliam amini

saxlSi dapatiJa. megobrebma mTeli dRe erTad gaatares. aliam da aminma

jer televizors uyures, Semdeg revaz inaniSvilis biografia waikiTxes.

aliam da aminma feradi fanqrebiT Zveli Tbilisis xedebi daxates. saRamos

bavSvebma Wadraki iTamaSes.

mosasmeni #2

maris Setyobineba

gamarjoba, laSa! rogor xar? Seni warmatebebis ambavi gavige. Zalian

mixaria. albaT, sul varjiSob. vici, fexburTi Seni hobia. dedam kinos ori

bileTi momitana. minda kinoSi did ekranze erTad vnaxoT filmi. me mgoni

Zalian mogewoneba.

laSa, vici SabaTs Tavisufali dro gaqvs. filmis Cveneba saRamos Svid

saaTzea. pasuxi Sematyobine. droebiT.

183

mosasmeni #3Tavisufali dro

– bavSvebo, rogor atarebT Tavisufal dros?

– me var nazli. saSinao davalebis momzadebas did dros vandomeb.

ris gamoc didxans miwevs jdoma. amitom miyvars saRamos gaseirneba Cems

megobrebTan erTad. seirnobis dros bevrs vsaubrobT, viciniT da vxumrobT.

– me nika var. Tavisufal dros sportiT var dakavebuli. me da Cemi

megobrebi sportul darbazSi davdivarT da vvarjiSobT.

– me nia var. me da Cems Zmas Zalian gviyvars wignis kiTxva. Cven

saTavgadasavlo da istoriuli wignebi mogvwons. Tavisufal dros xSirad

vTamaSobT Wadraks. amitom dros yovelTvis sainteresod da mxiarulad

vatarebT.

mosasmeni #4

andria dadiani

saqarTveloSi Wadraks uZvelesi droidan TamaSoben. pirveli qarTveli

moWadrake iyo andria dadiani, romelic me-19 saukuneSi cxovrobda. is

warmatebiT monawileobda sxvadasxva turnirSi. man Tavisuflad icoda 6 ena.

es TamaSi andrias bavSvobaSi aswavles. zugdidis muzeumSi dResac inaxeba

andria dadianis saWadrako dafa, romlis figurebic spilos Zvlisganaa

gakeTebuli.

mosasmeni #5

aidas sayvareli wigni

aida – me miyvars wigni „Tevzi xeze“. is mogviTxrobs elize, romelsac

kiTxvis swavla Zalian uWirda. elis wera-kiTxvis unaris darRveva, anu

disleqsia aqvs, magram, samwuxarod, maswavleblebsa da Tanaklaselebs misi

ar esmiT. misi daxmareba mxolod axalma maswavlebelma mister denielsma

SeZlo. is daexmara elis sakuTari Tavis povnaSi. mTelma skolam aRiara,

rom eli niWieri mxatvaria. am nawarmoebma maswavla, rom SezRuduli

SesaZleblobebi mxolod pirobiTi cnebaa. ar SeiZleba naCqarevi da

stereotipuli daskvnebis gamotana. Tevzs Tu xeze asvlas mosTxov, is

CaTvlis, rom mas araferi SeuZlia.

184

Tavi 4

mosasmeni #1

olimpiadaze

interviu N1 (respondenti luka WumburiZe)

korespondenti: – luka, gilocav gamarjvebas. romel saganSi aiRe maRali

qula?

luka: – qarTulSi.

korespondenti: – vici, ginda qarTulis maswavlebeli gamoxvide. ratom

airCie es profesia?

luka: – me Zalian miyvars wignebis kiTxva. momwons qarTveli mwerlebis

nawarmoebebi.

interviu N2 (respondenti nazli alieva)

korespondenti: – nazli, gilocav gamarjvebas. romel saganSi aiRe

maRali qula?

nazli: – maTematikaSi.

korespondenti: – maTematikosi ginda gaxde?

nazli: – ara. Zalian momwons lamazi saxlebi. minda dizaineri gamovide.

korespondenti: – gisurveb warmatebebs.

interviu N3 (respondenti salome danelia)

korespondenti: – salome, gilocav gamarjvebas. romel saganSi aiRe

maRali qula?

salome: – qimiaSi.

korespondenti: – vici, ginda eqimi gamoxvide. ratom airCie es profesia?

salome: – me Zalian momwons eqimoba, radgan minda avadmyofebs da-

vexmaro.

185

Tavi 5

mosasmeni #1

felamuSis momzadebis wesi

me var ana. me Zalian miyvars bebiasTan erTad tkbileulis momzadeba.

gansakuTrebiT miyvars felamuSi. minda Senc gaswavlo misi momzadeba.

amisTvis dagWirdeba badagi, romelsac yurZnis wvenisgan amzadeben.

yurZens gamowuraven wvens da aduReben manam, sanam ar ganaxevrdeba. aR-

mosavleT saqarTveloSi badagisgan amzadeben TaTaras, xolo dasavleT

saqarTveloSi – felamuSs. gansxvaveba mxolod fqvilSia. aRmosavleT saqa-

rTveloSi badags puris fqvils umateben, xolo dasavleT saqarTveloSi –

simindis fqvils.

felamuSis mosamzadeblad dagWirdeba:

1 litri badagi;

160 grami simindis fqvili;

40 grami puris fqvili;

nigozi mosarTavad.

momzadebis wesi: badagi Caasxi qvabSi, dadgi dabal cecxlze, nel-nela

Caumate fqvili da xis kovziT gamudmebiT urie, rom kargad gaixsnas. aduRe

8-10 wuTi. gasinje, rom fqvilis gemo ar hqondes. gamzadebuli felamuSi

gadmodgi cecxlidan da maSinve daasxi TefSebze. zemodan morTe nigvziT.

Senc maswavle Seni sayvareli tkbileulis momzadeba.

186

12. damxmare eleqtronuli resursebi da bmulebi 1. https://naec.ge/uploads/postData/PED-2017/efeqtiani–swavleba.pdf – efeqtiani

swavleba, Teoria da praqtika

2. saswavlo \ – https://www.youtube.com/watch?v=-tGCmpjCsKI https://www.youtube.com/watch?v=Q3beNxXgn7A

3. power point – saswavlo video https://www.youtube.com/watch?v=XU4MdA-7RaYs).

4. gzamkvlevi maswavleblebisTvis – qarTuli ena da literatura http://ncp.ge/files/subjects/saxelmwifo%20enebi/qartuli%20ena%20da%20literatura/qartuli%20ena%20da%20literatura%20I-VI.pdf

5. kiTxvisa da weris efeqturi meTodebi – orientirebuli kiTxva https://www.youtube.com/watch?v=VtlqfWAFYrA

6. kiTxvisa da weris efeqturi meTodebi – kiTxva da gageba wyvilebSi https://www.youtube.com/watch?v=vmbMBXdHzfc

7. kiTxvisa da weris efeqturi meTodebi – brilianti

https://www.youtube.com/watch?v=L1m0ZoRYdhM8. kiTxvisa da weris efeqturi meTodebi – komiqsebi

https://www.youtube.com/watch?v=KkFbywUTVDQ&t=629s9. afiSis/wignis ydis/wignis damzadeba – „kiTxvis efeqturi meTodebi“

https://www.youtube.com/watch?v=GozbgfrJ1qI10. gmiris daxasiaTeba – „kiTxvis efeqturi meTodebi“

https://www.youtube.com/watch?v=aWr6cqQezYA11. aqtivoba 3-2-1 ncp.ge/ge/3-2-1?resid=11612. meToduri videofilmebi

http://kargiskola.ge/teacherintro/teacher-metoduri-videoebi.php13. mefis asuli cercvis marcvalze

https://www.youtube.com/watch?v=22YP5eWtTe0

14. Tovlis dedofali

https://www.youtube.com/watch?v=Qp8ZhJqzABs

15. rogor SevqmnaT eleqtronuli wigni:

https://www.youtube.com/watch?v=2nYgO8o1DZs

https://www.youtube.com/watch?v=AmWob-qluc4

16. https://www.youtube.com/watch?v=UY7GovG_w1c - „biWuna - Carli Caplini“

https://www.youtube.com/watch?v=6n9ESFJTnHs – Carli Caplinis monawileobiT

17. https://www.youtube.com/watch?v=28FLbvoNDjA - suxiSvilebis cekva

18. https://www.youtube.com/watch?v=cRcD40mi-iA - nawyveti filmidan „mze

Semodgomisa“

187

13. gamoyenebuli literatura da internetresursebi

1. Kargiskola.ge – saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis portali; (resurs wig-

nebi, meToduri filmebi, xmovani wignebi)

2. erovnuli saswavlo gegma, 2018-2024 wlebi;

3. http://ncp.ge/ge/curriculum/satesto-seqtsia/a 4. http://kargiskola.ge/SC/sakintro.php diagnostikuri Sefaseba

5. http://ncp.ge/ge/preschool-education/general-part/damkhmare-sakhelmdzgh-vaneloebi – damxmare saxelmZRvaneloebi

6. http://www.ungeorgia.ge/geo/sutainable–development–goals#.XJUQtygzbIU mdgra-

di ganviTarebis miznebi

7. https://rm.coe.int/-/1680743642 Tanacxovreba demokratiul sazogadoebaSi

8. resurswigni http://www.kargiskola.ge/9. meToduri filmi

http://kargiskola.ge/teacherintro/teacher-metoduri-videoebi.php10. .„kiTxvis efeqturi meTodebi“ – damxmare meToduri masala maswav-

leblebisTvis http://www.etaloni.ge/geo/main/index/1186711. maswavleblis wigni – gamWoli kompetenciebi

http://mastsavlebeli.ge/?p=1274312. https://www.wvi.org/sites/default/files/Qartuli–Print–HQ–2mm–bleed.pdf

swavlebis meTodebi inkluziur ganaTlebaSi

13. https://www.living-democracy.ge/textbooks/volume-2/unit-2/ vizrdebiT

demokratiul sazogadoebaSi

14. http://mastsavlebeli.ge/wp-content/uploads/2015/12/lobjanidze.pdf `rogor davgegmoT moqnili da SemoqmedebiTi gakveTili?“, sofiko lob-

JaniZe

19. gzamkvlevi maswavleblebisTvis – qarTuli ena da literatura http://ncp.ge/files/subjects/saxelmwifo%20enebi/qartuli%20ena%20da%20literatura/qartuli%20ena%20da%20literatura%20I-VI.pdf

20. http://www.reading.ge/ka/books-by-level/328-saakhaltslo-traditsiebi-msoplios-skh-vadaskhva-qvekhanashi