Upload
vanduong
View
344
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
ISBN 978-9941-9592-9-5 2
naw
ili
1
gamomceml
oba
dafinansebulia `moswavleebissaxelmZRvaneloebiT
uzrunvelyofis porgramis~farglebSi
gamomceml
oba
2
qarT
ul
i ena nawil
i I
qarTuli ena 2
gamomcemloba
na
wi
li
1
gamomceml
oba
2
qarT
ul
i ena nawil
i II
qarTuli ena 2
gamomcemloba
na
wi
li
2
qarTuli ena 2
moswavlis rveuli
gamomcemloba
gamomceml
oba
2
qarT
ul
i ena mosw
avlis r
veul
i
gamomcemloba
na
wi
li
I
qarTuli ena
da literatura2
maswavleblis wigni
ai
ia
gamomcemloba
gamomceml
oba
2
qarT
ul
i ena maswavl
eblis w
igni
qarTuli enada literatura
qarT
ul
i ena da l
iter
atura naw
ili 1
2
moswavlis wigni gamomcemloba
i.iaSvili, l. qistauri, n. mesxoraZe,
x. razmaZe, m. abesaZe
am saxelmZRvanelos gayidvis faqtis aRmoCenis SemTxvevaSi,
gTxovT, dagvikavSirdeT cxel xazze: (+995 32) 2 200 220.
www. triasi.ge
სახვითი და გამოყენებითი
ხელოვნებამასწავლებლის წიგნი
II კლასი
Tbilisi 2018
Tamar yaWeiSvili, qeTevan bogveraZe, Tamar adamia,
liko CixlaZe, nanuka kuTibaSvili
grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros
mier 2018 wels
irine iaSvili, lela qistauri,
nino mesxoraZe, xaTuna razmaZe
qarTuli enada
literatura2
moswavlis wigni
pirveli nawili
qarTuli ena da literaturaklasi 2
moswavlis wigni — pirveli nawili
seriis avtorTa jgufi:irine iaSvili, lela qistauri,
nino mesxoraZe, xaTuna razmaZe
redaqtori: irine iaSvili
mxatvari: lela cinaZe
koreqtorebi: lela qistauri, nino mesxoraZe, xaTuna razmaZe
dizaineri: nugzar arCemaSvili
ISBN 978-9941-9592-9-5
Tbilisi 2018
სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება
II კლასი
მასწავლებლის წიგნი
avtorebi
Tamar yaWeiSvili, qeTevan bogveraZe, Tamar adamia, liko CixlaZe, nanuka
kuTibaSvili
Tbilisi 2018
ISBN
© gamomcemloba `triasi~
saqarTvelo, Tbilisi, gr. robaqiZis gamziri #7.tel.: +995577425222el. fosta: [email protected]
gamomcemloba triasi
redaqtori: maka bliaZekoreqtori: paata mamisaSvilidizainerdamkabadonebeli: giorgi CiqviniZe
© gamomcemloba Á triasi~
pirveli gamocema
www. triaasi.ge
2
sarCeviTavi 1. dafiqrdi, Seqmeni, gauziare! ................................7
mxiaruli zafxuli (m. gogniaSvili) ........................... 8 muyaos daTuCa (n. maisuraZe) .......................................... 10
velosipedis borbali (n. kaciaSvili) ......................... 12
rogor Seiqmna velosipedi (sainformacio) .............. 15
jaWvi (j. rodari) .............................................................. 16
yvavilebis vaza (instruqciuli teqsti) ..................... 17
Tavi 2. minda meti vicode .................................................... 19
vin upasuxebs iraklis (v. guleuri) ............................ 20
nivTebis ajanyeba (i. malaciZe) ..................................... 22
saswavlo kanfetebi (j. rodari) .................................. 28
filosofosi Wuka (m. joxariZe) .................................... 30
Tavi 3. Á karTan modga Semodgoma~ .................................... 35
Semodgoma (m. wiklauri) ................................................. 37
Semodgomis eskizi (d. qarTveliSvili) ....................... 38
maradmwvane xeebi (s. kldiaSvili) ................................ 40
CurCxelebi (v. guleuri) ................................................. 42
3
Tavi 4. sofeli ase Sendeba! ................................................. 45
avgias Tavla (berZnuli miTis mixedviT) .................... 46
Rrubeli, romelic ar wvimda (l. cucqiriZe) .......... 48
WianWvela da xorblis marcvali (da vinCi) .............. 54
spilos interviu WianWvelasTan (g. WauWiZe) ........... 56
dapirebuli ganZi (Cexuri zRapari) ............................. 58
yvelaze lamazi xelebi (induri zRapari) .................. 59
Tavi 5. buneba da adamiani ..................................................... 61
bayayebi (s. kldiaSvili) ................................................... 62
celqi baxala (a. kapanaZe) ................................................ 64
zooparki (o. WilaZe) ....................................................... 66
mwvane ku (sainformacio teqsti) ................................... 68
SemTxveva nadirobisas (n. wowkolauri) ..................... 69
4
Tavi 6. zamTari .......................................................................... 71
zamTris eskizi (d. qarTveliSvili) .............................. 72
zamTari (m. lebaniZe) ......................................................... 74
naZvis xe da CiCilaki (sainformacio teqsti) .......... 75
nita da Tovlis babua (s. vangelis mixedviT) .......... 76
oTxi survili (iakob gogebaSvilis mixedviT) ........... 78
mTeli Rame Tovda (m. bolqvaZe) .................................... 80
eklisqurqiani goWi (s. kozlovi) ................................. 84
Tovliani tyis ambebi (g. CiRvinaZe) .............................. 91
5
pirobiTi niSnebi
davaleba
SekiTxva
sainformacio
imsjele
vimuSaoT
erTadSeqmeni
daakvirdi
pirobiTi niSnebi
Sen saxelmZRvaneloSi Segxvdeba pirobiTi niSnebi.
daakvirdi, Sen isini gagiadvilebs muSaobas.
6
Tavi 1 dafiqrdi, Seqmeni, gauziare!
ratom, rogor da risTvis
qmnian adamianebi axal nivTebs?
• adamiani mudmivad igonebs da qmnis axal nivTebs.
• yoveli axali nivTi raRac saqmianobas gviadvilebs.
• Senc SegiZlia Seqmna raime axali. sainteresoa, vis
daexmareba Seni gamogoneba da rogor?
ratom, rogor da risTvis ?
vqmnivigoneb
vigonebvfiqrob
vgegmav
vxatav
vxatav
vxatav
vZerwav
vwer
vxazav
vwervaSeneb
vaSenebvakeTeb
vakeTeb
vakeTeb
Zvel nivTebs mieci axali sicocxle. daamzade saTamaSo. moawyve klasSi gamofena.
7
es ra male damTavrda
mxiaruli zafxuli?..
modi, yvelas movuyveT
vin sad iyo wasuli.
zogi mTaSi gaxldaT da
zogic zRvidan dabrunda.
zogma sulac kus tbaze
moaxerxa garujva.
mTaSi myofi svanebs da
svaneTs aqebs demetre,
maRal koSkebs ixsenebs,
hyveba lamaz legendebs.
albaT Senc ginda gauziaro
zafxulis STabeWdilebebi
Sens megobrebs
mxiaruli zafxuli (nawyveti)
mzia gogniaSvili
8
legenda _ xalxuri
Tqmuleba ama Tu
im istoriuli
pirovnebis an
SemTxvevis Sesaxeb.
1. uambe megobrebs, riT iyo saintereso SenTvis
es zafxuli.
1. leqsis mixedviT CamoTvale vin sad iyo wasuli?
2. riT iyo saintereso bavSvebisTvis zafxuli?
3. ras amboben demetre, taso da nene?
taso zRvaze yofila,-
curva TiTqmis iswavla,
zRva ise moewona, _
sxvagan ukve arc wava...
nenem ozurgeTidan
Seiyvara guria,
ase mReris: guria
marTlac saamuria...
9
muyaos daTuCanino maisuraZe
_ ra sayvareli daTuCaa! _ aRtacebuli maSo Zmas gverdiT
miujda.
_ moica, jer qudi gavukeTo, mere ufro mogewoneba! _
uTxra andriam da daTvs lurji qudi daaweba.
_ maCuqe ra! _ sTxova maSom.
_ ver gaCuqeb. xval skolaSi Tojinebis Teatrs vawyobT,
imisTvis mWirdeba! _ andriam daTvi Taroze Semodo. mere
oTaxidan gavida.
maSom dro ixelTa, TarosTan patara skami dadga. zed
afofxda. TiTis wverebze aiwia da daTuCas miswvda. qaRaldis
daTvi frTxilad CamoiRo, gulSi Caikra. skamidan Camoxta da
aivanze gaaseirna. mere mklavze CaZinebuli daTuCa muTaqaze
moasvena. TviTonac gverdiT miuwva.
_ dediko, Cemi daTuCa ra iqna? _ moikiTxa Tavisi naxelavi
oTaxSi Sesulma andriam.
gaicani andria da maSo.
maSom ufrosi Zmis muyaos daTuCa unebarTvod aiRo.
netav, ra SeiZleba moxdes?
10
_ ar vici, weRan Taroze ido! _ uTxra dedam.
_ aba, sad gaqra? namdvilad aq davde! _ awuwunda andria.
mere Tvali mohkra TarosTan midgmul patara skams da maSinve
yvelafers mixvda. buzRuniT gavida meore oTaxSi, magram uceb
gaCumda. daTuCasTan Caxutebul maSos tkbilad eZina.
andria fexakrefiT gamobrunda ukan. xelaxla gadmoalaga
muyao, feradi qaRaldi, fanqrebi da gamosaWrelad meore
daTvi daxata.
1. ras amzadebda andria?
2. ratom ar aTxova andriam das qaRaldis daTvi?
3. rogor mixvda andria, rom daTvs maSo aiRebda?
imsjele, rogori Zmaa andria.
moZebne teqstSi adgili, sadac Cans, rom maSos Zalian
moswons Zmis naxelavi.
aRtacebuli _
aRfrTovanebuli
dro ixelTa _
xelsayreli momenti
SearCia
naxelavi _ vinmes
xeliT gakeTebuli,
Seqmnili
fexakrefiT _ uxmo,
Cumi, frTxili
nabijiT
11
velosipedis borbalinana kaciaSvili
I Tavi
zafxulis mSvenieri saRamo iyo.
baRis bilikze velosipedisti mihqroda. uceb velosipedis
ukana borbalma gaifiqra:
_ ucnauria, amdeni xania vtrialeb da arasodes
davfiqrebulvar, ratom, _ gaCerda da Cafiqrda.
velosipedistma wonasworoba dakarga da kinaRam
gadmovarda.
_ vai, netavi ra mouvida?! _ gaikvirva man. mere
gaocebulma xeliT scada borblis datrialeba, magram _
amaod.
borbali ki fiqrobda da fiqrobda. sadRa ecala
satrialod.
ifiqre, raSi SeiZleba dasWirdes
biWs velosipedis Zveli borbali...
12
_ mgoni, gafuWda! _ Tqva Sewuxebulma velosipedistma da
mis nacvlad axali borbali daamagra.
_ uh, ra kargia, axla ufro mSvidad vifiqreb, _ gauxarda
moxsnil borbals da ufro moxerxebulad moewyo Robis
ZirSi.
1. raze dafiqrda borbali?
2. rogor moiqca velosipedisti, roca borbali
ga Cerda?
3. sad aRmoCnda borbali sabolood?
imsjele, Sen rogor moiqceodi velosipedistis
nacvlad.
amaod _ uSedegod,
sul tyuilad
moxerxebulad
moewyo _ moikalaTa
13
II Tavi
gadioda dReebi, Tveebi. borbalma bevri ifiqra, magram
mainc ver mixvda, risTvis trialebda adre.
bolos mobezrda amdeni fiqri da xeli Caiqnia. egdo isev
Robis Ziras da Jangi ekideboda...
erTxelac borbali patara biWma SeamCnia. man xeli dastaca
borbals, zed gaRunuli mavTuli miamagra da yiJiniT
gaagora miwaze:
_ vuuu! vuuu!
_ mivxvdi! _ TavSi xeli Semoitya borbalma, _ Turme
imitom vtrialeb, rom viRacas vWirdebi.
gaxarebuli borbali ise swrafad datrialda, biWi ZlivsRa
misdevda.
1. ratom Caiqnia xeli borbalma?
2. rogor moiqca patara biWi, rodesac borbali
ipova?
3. ra daaskvna gaxarebulma borbalma? eTanxmebi mis
mosazrebas?
bolo SekiTxvas upasuxe werilobiT.
14
rogor Seiqmna velosipediamboben, rom velosipedi egviptelebma gamoigones
didi xnis win. zogi ki mis Seqmnas germanel tyis
mcvels ukavSirebs. tyis mcvels xSirad uwevda veeberTela
teritoriis Semovla da Zalian iRleboda. swored amitom
gadawyvita Seeqmna TviTmgoravi sagani. hoda, Seqmna kidec!
pirvel velosipeds ar hqonda pedlebi. mis gasagoreblad
miwisTvis unda dagekra fexi. velosipedis skami da saWe ki
xisgan iyo damzadebuli.
gavida dro. es sagani kidev bevrjer Seicvala. saxeli
Á velosipedi~ mas safrangeTSi uwodes.
dRes velosipeds mTel msoflioSi iyeneben
sxvadasxva profesiis adamianebi: eqimebi,
fostalionebi, policielebi, sportsmenebi...
is bavSvebis erT-erTi yvelaze sayvareli
gasarTobia. amave dros, Zalian moxerxebuli da
ekologiurad sufTa transportia.
ici, sad Seqmnes velosipedi?
waikiTxe teqsti da gaigeb.
1. Seni azriT, ras niSnavs TviTmgoravi
sagani?
2. ratom aris velosipedi ekologiurad
sufTa transporti?
3. ra iyo SenTvis yvelaze saintereso am
teqstSi?
15
jaWvi
jani rodari
gzaze rkinis jaWvi egdo da fiqrobda:
_ ra samwuxaroa! gverdze vin ar Camiara, magram yuradReba
aravin momaqcia. albaT usargeblo var!
am dros kacma gamoiara. aiRo jaWvi, aZvra xeze, jaWvis
boloebi yvelaze Zlier tots miamagra da Camoaba saqanela.
im dRis Semdeg xesTan yoveldRe modian bavSvebi.
saqanelaze sxdebian da maRla-maRla qanaoben. axla jaWvi maT
emsaxureba da amiT bednieria.
_ ra kargia!
1. ras fiqrobda gzaze dagdebuli jaWvi?
2. rogor gamoiyena jaWvi kacma?
3. rogor Seicvala jaWvis cxovreba?
waikiTxe, rogor SeuZlia adamians
gadagdebuli nivTi aqcios sasargeblod.
bolo SekiTxvas upasuxe werilobiT.
16
saWiro masala:
xis xmeli totebi, jvalos qsovili, webo Á emulsia~,
Tunuqis qila _ 1 cali, msxvili Toki _ 3 metri.
momzadebis procesi:
daamzade Seni xeliT
yvavilebis vaza
ezoSi an tyeSi Seagrove Cveulebrivi xis
xmeli totebi. datexe isini Tanabari zomis
joxebad, rogorc es fotozea naCvenebi.
aiRe Toki. Semoaxvie joxs da ganaskve. mere
meore joxi daamagre da gaagrZele, vidre
sakmarisi sigrZis Á meseri~ ar gamogiva. ase
daamagre joxebis meore boloebic.
jvalos qsovilidan gamoWeri iseTi
zomis naWeri, rom konservis qilas garSemo
Semoswvdes. qilas wausvi webo Á emulsia~.
Semoaxvie qsovilis naWeri da kargad daamagre.
Semdeg cota xans dadgi gasaSrobad.
qilas qsovilis garedan Semoakari
joxebis Á meseri~ da kargad daamagre
darCenili TokiT.
ai, Seni vazac mzadaa.
1
2
3
4
17
rogor vaqcioT Zveli, usargeblo
nivTebi sasargeblod? nivTebi sasargeblod?
saxaliso davaleba
warmatebas gisurveb!
saWiro masala da xelsawyoebi: muyaos carieli yuTebi, daclili plastmasis
boTlebi, sawrupi Cxirebi, nayinis joxebi, feradi furclebi, webo, webovani lenti,
makrateli...
nabiji mesame: winaswar Seadgine gasakeTebeli nivTis sqema. SegiZlia, Caxazo an Caxato modeli.
nabiji pirveli:
Seagrove Zveli,
erTi SexedviT,
usargeblo nivTebi.
moimarage saWiro
xelsawyoebi.
nabiji meore: kargad dafiqrdi, risi Seqmna SeiZleba am nivTebiT.
nabiji meoTxe: daiwye damzadeba. daixmare ufrosebi. gaxsovdes, Seqmnis procesSi SeiZleba Tavdapirveli gegma Secvalo. mTavaria, lamazi da sasargeblo nivTi gamogivides.
18
Tavi 2 minda meti vicode
ra aris saWiro imisTvis,
rom meti icode?
ra aris saWiro imisTvis, ?
• bevr SekiTxvas is svams, vinc araferi icis.
• bevr SekiTxvas is svams, visac surs bevri icodes.
• SekiTxvis dasmiT iwyeba samyaros Secnobis saintereso
procesi.
klaselebTan erTad
SeimuSave wesebi, romlebic
Sens skolas gaxdis
ufro mowesrigebuls.
SegiZlia, cal-calke
moifiqro wesebi sxvadasxva
sivrcisTvis: saklaso
oTaxi, biblioTeka, bufeti
da sxv.
gaaforme es wesebi da
gaakari saTanado adgilas.
SegiZlia, cal-calke
moifiqro wesebi sxvadasxva
sivrcisTvis: saklaso
oTaxi, biblioTeka, bufeti
da sxv.
gaaforme es wesebi da
gaakari saTanado adgilas.
me mainteresebsme vsvam SekiTxvebsme veZeb pasuxebsme vusmen sxvebsme vswavlob
me vfiqrob
me vmsjelob me vaumjobeseb
19
vin upasuxebs iraklis vasil guleuri
Cveni patara irakli,
Cemi umcrosi Zamiko,
ucnaur kiTxvebs gvisvams da
surs, yvelaferi gaigos.
_ mze roca Cadis, sad Cadis,
an diliT rogor amodis?
Rrubeli wvimas rom gzavnis,
mere im Rrubels ra mosdis?
wruwunas Txili rad uyvars?
melas rad uyvars CiCia?
vinc yovel diliT rZes dalevs,
marTla magari biWia?
xSirad geubnebian, rom ucnaur kiTxvebs svam?
waikiTxe leqsi SensaviT cnobismoyvare bavSvze...
20
1. CamoTvale, ra ainteresebs iraklis?
2. Seni azriT, ratom svams irakli amden kiTxvas?
3. sad SeiZleba vipovoT kiTxvebze pasuxi?
moifiqre sami kiTxva, romelze pasuxic
gainte resebs da Cawere rveulSi.
Ramura RamiT xom frinavs?
dRisiT rom frinavs beRura,
beRuras ratom veZaxiT,
ratom ar hqvia dRemura?
gazafxuli rom mTavrdeba,
zafxuli Tuki iwyeba,
Semodgomas rom mohyveba,
modgoma erqvas, iqneba?
kiTxvebs igonebs ucnaurs,
Tumca sul amas varigeb:
_ biWo, irakli, geyofa,
gaizrdebi da gaigeb!
magram mainc ar Cumdeba,
mTeli dRe kamaTs vundebiT:
_ Sen rom didi xar, Tu ici,
me ratom ar meubnebi?
cnobismoyvarea
is, vinc meti codnis
SesaZenad
• svams kiTxvebs;
• eZebs pasuxebs;
• amowmebs moZiebul
informacias;
• gamoaqvs daskvnebi;
• iwyebs axal
sakiTxze fiqrs...
21
nivTebis ajanyeba irma malaciZe
I Tavi
gios lamazi da myudro oTaxi hqonda. yuTi sayvareli
saTamaSoebiT iyo savse. magidaze, kolofSi _ wverwatexili
feradi fanqrebi, rveulebi da sxva nivTebi ewyo. kedelze
wignebis Taro ekida.
dRis bolos oTaxi sul sxvanairi xdeboda. fanqrebi
da rveulebi iatakze eyara. wignebic iqve uwesrigod iyo
mimobneuli. karada ise iyo areul-dareuli, verafers
miagnebdi.
erTxelac nivTebi ganawyendnen.
_ rodemde unda gveqceodes ase Cveni patroni? _
daiwuwuna fanqrebis kolofma.
_ sul ase uwesrigod unda veyaroT? _ ahyvnen mas sxva
nivTebi.
Sexvdi gigos, romelsac erT dRes
yvela nivTi gaunawyenda. rogor
SeiZleba Semoirigos biWma isini?
22