Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Th¸ng S¸u, 2000 1
KKÕÕtt qquu¶¶ hhoo¹¹tt ®®éénngg xxuuÊÊtt kkhhÈÈuu ccññaa VViiÖÖtt NNaamm
nn¨̈mm 11999999 vvµµ ddùù bb¸̧oo nnhh÷÷nngg nn¨̈mm ttiiÕÕpp tthheeoo
B¸o c¸o kh«ng chÝnh thøc cña Ng©n hµng ThÕ giíiHéi nghÞ gi÷a kú Nhãm t vÊn c¸c nhµ tµi trî cho ViÖt Nam
TP §µ l¹t, 22-23 th¸ng S¸u, 2000
Th¸ng S¸u, 2000 2
Lêi c¶m ¬n
B¸o c¸o nµy do nhãm c«ng t¸c cña Ng©n hµng ThÕ giíi bao gåm Patrick Belser vµ§inh TuÊn ViÖt cïng sù céng t¸c chÆt chÏ cña Kazi Matin vµ Ph¹m Minh §øc thùc hiÖn.
Nhãm c«ng t¸c ch©n thµnh c¶m ¬n Bé Th¬ng m¹i, Tæng côc Thèng kª, Tæng côc H¶iquan, Tæng C«ng ty DÖt May ViÖt Nam (Vinatex), HiÖp héi Da Giµy ViÖt Nam, Së KÕ ho¹ch& §Çu t thµnh phè H¶i phßng, vµ Ban qu¶n lý c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp thµnhphè Hå ChÝ Minh vÒ sù hîp t¸c trong qu¸ tr×nh hoµn tÊt b¸o c¸o.
Nhãm c«ng t¸c còng xin c¶m ¬n l∙nh ®¹o cña c¸c c«ng ty sau ®©y ®∙ chia sÎ quan®iÓm vµ ý kiÕn ®ãng gãp cho b¸o c¸o: C«ng ty may 10, C«ng ty TNHH May mÆc xuÊt khÈuVÜnh ph¸t, C«ng ty TNHH s¶n xuÊt-dÞch vô-xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, C«ng ty Da Giµy H¶iPhßng, C«ng ty TNHH May mÆc xuÊt khÈu Minh Thµnh, C«ng ty cæ phÇn DÖt may xuÊt khÈuH¶i phßng, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu may mÆc ViÖt TiÕn, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu may mÆcNhµ BÌ, Garmex Sµi Gßn, C«ng ty cæ phÇn may mÆc B×nh Minh, C«ng ty TNHH B×nh T©n,Khu chÕ xuÊt T©n thuËn, TP Hå ChÝ Minh, C«ng ty Tea Kwang Vina Industrial Ltd., Nike IncViÖt Nam, C«ng ty Pouchen ViÖt Nam Enterprise Co. Ltd., C«ng ty Matai ViÖt Nam Ltd., vµC«ng ty Vietnam Sweneo International Ltd.
Th¸ng S¸u, 2000 3
Tãm t¾t c¸c kÕt qu¶
NhËn xÐt chung
• T¨ng trëng xuÊt khÈu vît bËc ë møc 23% n¨m 1999, ®Æc biÖt lµ nh÷ng mÆt hµng kh«ngph¶i dÇu thÕ giíi. T¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®∙ vît c¸c níc kh¸c trong khuvùc.
• Nh÷ng c¶i c¸ch nh»m më réng quyÒn th¬ng m¹i vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn tíi xuÊt nhËpkhÈu cho c¸c doanh nghiÖp t nh©n võa vµ nhá cña ViÖt Nam ®∙ cã t¸c dông, xuÊt khÈukh«ng kÓ dÇu th« cña nh÷ng doanh nghiÖp nµy ®∙ t¨ng 73% trong 2 n¨m (1997-1999),chiÕm 39% trong t¨ng trëng xuÊt khÈu ngoµi dÇu th«.
• NÕu tiÕp tôc cã nh÷ng c¶i c¸ch nh»m tù do ho¸ khu vùc t nh©n vµ nÕu kh¶ n¨ng tiÕp cËnb×nh thêng víi tÊt c¶ c¸c thÞ trêng trªn thÕ giíi ®îc më réng, c¸c doanh nghiÖp tnh©n võa vµ nhá vµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi cã kh¶ n¨ng sÏ tiÕn hµnh ®Çu t gióp duytr× t¨ng trëng xuÊt khÈu cao cho ViÖt Nam.
• C¨n cø vµo t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu dù tÝnhsÏ t¨ng 17-18% trong n¨m 2000.
PhÇn I. XuÊt khÈu trong n¨m 1999
a) C¸c ngµnh:
• N¨m 1999, tæng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng 23,4%, tõ 9.338 triÖu USD lªn 11.520 triÖuUSD. Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu th« t¨ng 69,7%, chiÕm gÇn 40% trong tæng sè t¨ngtrëng cña xuÊt khÈu. ChØ riªng nh÷ng biÕn ®éng trong gi¸ dÇu còng chiÕm trªn mét phÇnt trong tæng sè t¨ng trëng xuÊt khÈu. Thu nhËp tõ xuÊt khÈu ngoµi dÇu t¨ng 16,3%.MÆc dï thÊp h¬n tû lÖ t¨ng xuÊt khÈu chung, nhng ®©y còng lµ møc t¨ng ®¸ng kÓ so víinh÷ng níc kh¸c trong khu vùc (xem b¶ng).
T¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ mét sè níc kh¸c
T¨ng trëng xuÊt khÈu n¨m 1999(%)
Th¸i lan 7,4Malaysia 15,3Indonesia 0,6Hµn Quèc 11,9Philippines 18,6Trung Quèc 6,0
ViÖt Nam 23,4XK ngoµi dÇu cña ViÖt Nam 16,3
Nguån: Ng©n Hµng ThÕ giíi: B¸o c¸o Quý I cña Khu vùc Ch©u - Th¸i b×nhd¬ng, 21-3-2000 vµ Tæng côc Thèng kª ViÖt Nam
• Trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu, ba ngµnh chiÕm chñ ®¹o lµ may mÆc,giµy dÐp, vµ h¶i s¶n - t¨ng theo thø tù lµ 29,3%, 39,1%, vµ 16,3%. Tæng céng, ba ngµnh
Th¸ng S¸u, 2000 4
nµy chiÕm hai phÇn ba trong t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng dÇu, vµ hai phÇn n¨m trongtæng t¨ng trëng xuÊt khÈu. Do ®ã, xuÊt khÈu dÇu th« céng víi ba ngµnh nµy chiÕm trªn80% t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999. N«ng nghiÖp chØ chiÕm 5% t¨ngtrëng xuÊt khÈu, chñ yÕu do gi¸ gi¶m. Sau khi t¨ng trëng 12,8% n¨m 1998, gi¸ n«ngs¶n tÝnh theo gia träng xuÊt khÈu ®∙ gi¶m 13,9% trong n¨m 1999.
b) CÇu:
• Trong sè t¨ng trëng xuÊt khÈu 23,4% cña ViÖt Nam, h¬n mét nöa lµ do t¨ng xuÊt khÈusang ba níc: Trung Quèc, Australia, vµ NhËt b¶n. 70% trong t¨ng xuÊt khÈu kh«ng ph¶idÇu th« lµ do më réng xuÊt khÈu sang bèn níc Ch©u ¸ (NhËt b¶n, Trung Quèc, Lµo vµHµn Quèc) vµ bèn níc Ch©u ¢Au (BØ, Anh, §øc, vµ Ph¸p). Ngîc l¹i, xuÊt khÈu hµngho¸ kh«ng ph¶i dÇu th« sang Singapore vµ Hång K«ng (Trung Quèc) gi¶m 30% vµ 26%theo thø tù - do gi¶m nh÷ng hîp ®ång phô hoÆc do ®a d¹ng ho¸ nhËp khÈu tõ nh÷ngnguån rÎ h¬n.
• T¨ng xuÊt khÈu h¶i s¶n chñ yÕu sang c¸c níc Ch©u ¸ (NhËt b¶n vµ Hµn quèc) vµ Mü.XuÊt khÈu giµy chñ yÕu sang Ch©u ¢©u (§øc, Hµ lan, Ph¸p, vµ Anh) vµ may mÆc sang c¶Ch©u ¸ (NhËt b¶n vµ §µi loan) vµ Ch©u ¢¢©u (dÉn ®Çu lµ Ph¸p).
• Cïng víi sù phôc håi cña khu vùc, xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang nh÷ng níc Ch©u ¸ngoµi khèi ASEAN t¨ng 14,7% trong n¨m 1999, sau khi gi¶m 8,5% n¨m 1998. Song xuÊtkhÈu sang c¸c níc ASEAN l¹i gi¶m trong n¨m 1999 - mét phÇn do Indonesia vµPhilippines ®îc mïa vµ nhËp khÈu Ýt g¹o h¬n.
• NÕu tÝnh gép theo khu vùc, Ch©u ¢Au tiÕp nhËn gÇn mét nöa (49%) trong lîng xuÊt khÈugia t¨ngcña hµng ho¸ kh«ng ph¶i dÇu th« cña ViÖt Nam. Ch©u ¸ ®∙ phôc håi - mÆc dï lµb¹n hµng lín nhÊt cña ViÖt Nam - còng chØ chiÕm 30% trong t¨ng trëng xuÊt khÈukh«ng ph¶i dÇu.
c) Cung:
• Tõ 1997 ®Õn 1999, xuÊt khÈu cña khu vùc t nh©n t¨ng rÊt nhanh vµ nhanh h¬n nhiÒu sovíi c¸c DNNN; trong hai n¨m 1998-99, xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th« cña c¸c doanhnghiÖp t nh©n võa vµ nhá t¨ng 72,5%, trong khi xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th« cñaDNNN chØ t¨ng cã 4,6%. Do ®ã, mÆc dï quy m« nhá, nhng khu vùc t nh©n trong níc®∙ chiÕm 39,1% t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu cña giai ®o¹n nµy.
Tû lÖ ®ãng gãp vµo t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng kÓ dÇu th« 1997-99
1997(triÖu USD)
1999(triÖu USD)
T¨ng XK cña 2n¨m (%)
Tû lÖ ®ãng gãp vµo t¨ngtrëng XK (%)
Doanh nghiÖp nhµ níc 5.027 5.260 4,6 13,7Doanh nghiÖp §TNN 1.790 2.590 44,7 47,2
trong ®ã: khu chÕ xuÊt 292 581 98,8 17,0Doanh nghiÖp ngoµi QD 915 1.578 72,5 39,1Tæng sè 7.732 9.428 21,9 100,0
Th¸ng S¸u, 2000 5
• XuÊt khÈu cña khu vùc t nh©n t¨ng mÆc dï ®Çu t gi¶m tõ n¨m 1997. Theo c¸c nhµ qu¶nlý cña c¸c c«ng ty ®Þnh híng xuÊt khÈu, ®iÒu nµy ®¹t ®îc lµ do ®Çu t trong nh÷ng n¨m1996-97 ®∙ dÉn ®Õn viÖc d thõa c«ng suÊt vµo n¨m 1997-98, khi cuéc khñng ho¶ngCh©u ¸ næ ra. Do ®ã, t¨ng xuÊt khÈu trong n¨m 1999 mét phÇn lín lµ do møc sö dôngc«ng suÊt hiÖn cã cao h¬n. C¸c c«ng ty còng cho biÕt ®∙ chuyÓn híng khái viÖc xuÊt quatrung gian sang xuÊt khÈu trùc tiÕp (FOB) víi gi¸ trÞ gia t¨ng cao h¬n h¼n.
• Víi t×nh tr¹ng gi¶m sót ®Çu t kÓ tõ n¨m 1997, liÖu c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o cã kh¶n¨ng t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt ®ñ ®Ó ®¶m b¶o t¨ng trëng xuÊt khÈu nhanh trong n¨m 2000vµ 2001 kh«ng? C¸c cuéc pháng vÊn víi nh÷ng c«ng ty xuÊt khÈu hµng ®Çu cho thÊy c©utr¶ lêi lµ cã. Thø nhÊt, nÒn kinh tÕ vÉn cha sö dông hÕt c«ng suÊt. Thø hai, c¸c c«ng tytrong níc thuéc ngµnh giµy dÐp vµ may mÆc ®∙ t¨ng cêng ®Çu t trong n¨m 1999. Thøba, vµ nãi chung, viÖc n©ng c«ng suÊt cña nh÷ng ngµnh ®Þnh híng xuÊt khÈu vµ sö dôngnhiÒu lao ®éng yªu cÇu Ýt vèn h¬n vµ kh«ng qu¸ 6 th¸ng ®Ó hoµn thµnh. Cuèi cïng, c¸cnhµ qu¶n lý bµy tá sù quan t©m ®Õn phÝa cÇu nhiÒu h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ phÝa cung.
• Møc ®é hiÖn thùc ho¸ ®Çu t míi trong t¬ng lai sÏ phô thuéc phÇn lín vµo c¸c chÝnhs¸ch cña ViÖt Nam, vµ nhÊt lµ viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi Mü, nh¨m ®¶m b¶ocho c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam ®îc tiÕp cËn b×nh thêng víi thÞ trêng Mü.
PhÇn II: T¬ng lai
• Gi¸ dÇu trung b×nh trong n¨m 2000 cã kh¶ n¨ng cao h¬n n¨m 1999, nhng sau ®ã cã thÓsÏ gi¶m m¹nh. Dùa theo dù b¸o vÒ gi¸ dÇu cña IMF, xuÊt khÈu dÇu cña ViÖt Nam cã kh¶n¨ng sÏ t¨ng 35% trong n¨m 2000, gi¶m 19% trong n¨m 2001, vµ tiÕp tôc gi¶m 7% trongn¨m 2002.
• T×nh h×nh kinh tÕ 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000 cho thÊy xuÊt khÈu cña n¨m 2000 (kh«ng kÓ dÇuth«) dêng nh sÏ t¨ng chËm h¬n so víi n¨m 1999, ë møc kho¶ng 14% so víi 16.3%.Tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu dù b¸o sÏ t¨ng vµo kho¶ng 17% trong n¨m 2000 sovíi 23.4% cña n¨m 1999. Trong nh÷ng n¨m sau tiÕp theo th× møc t¨ng xuÊt khÈu cã kh¶n¨ng ch÷ng l¹i do gi¸ dÇu th« gi¶m.
Th¸ng S¸u, 2000 6
Giíi thiÖu
Nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i lµ yÕu tè then chèt cña chÝnh s¸ch ®æi míimµ chÝnh phñ ViÖt Nam thùc hiÖn tõ n¨m 1986. DÇn dÇn, hÇu hÕt h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®∙®îc xo¸ bá vµ thuÕ xuÊt khÈu xuèng nãi chung ë møc thÊp. Ngoµi ra, c¸c ho¹t ®éng xuÊtkhÈu cña khu vùc t nh©n (c¶ trong níc vµ níc ngoµi) ngµy cµng ®îc khuyÕn khÝch, do ®ã®∙ xo¸ bá ®éc quyÒn ngo¹i th¬ng cña mét sè Ýt c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Nh÷ng c¶i c¸chnµy - cïng víi sù qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« ®óng ®¾n - ®∙ dÉn ®Õn t¨ng trëng xuÊt nhËp khÈunhanh. Nh nªu ë B¶ng 1, tõ n¨m 1992 ®Õn 1997, kim ng¹ch nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu ®∙ t¨nggÊp bèn (lªn 11.592 triÖu USD vµ 9.185 triÖu USD theo thø tù), t¨ng tû träng xuÊt nhËp khÈutrong GDP tõ 52% lªn 86% - mét tû lÖ cao theo tiªu chuÈn quèc tÕ.
B¶ng 1: T¨ng møc ®é më cöa
1992 1997
Kim ng¹ch xuÊt khÈu (triÖu USD) 2 581 9 145
Kim ng¹ch nhËp khÈu (triÖu USD) 2 540 11 592
(XK + NK)/ GDP (%) 52 86Nguån: Tæng côc Thèng kª vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
C¬ cÊu xuÊt khÈu còng thay ®æi. Trong nh÷ng n¨m 90, ViÖt Nam b¾t ®Çu khai th¸c®îc lîi thÕ so s¸nh cña m×nh trong nh÷ng ngµnh chÕ t¹o sö dông nhiÒu lao ®éng. B¶ng 2 chothÊy t¨ng trëng xuÊt khÈu chñ yÕu do nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ, mµ phÇn lín trong ®ãlµ may mÆc vµ giµy dÐp. Tõ 1992 ®Õn 1997, tû träng cña c«ng nghiÖp nhÑ trong tæng xuÊtkhÈu ®∙ t¨ng tõ 13% lªn 37% - tû träng ngµy cµng t¨ng, nhng vÉn cßn nhá so víi c¸c níckh¸c trong khu vùc1. Gia t¨ng vÒ khèi lîng xuÊt khÈu g¹o còng rÊt ®¸ng chó ý, mÆc dï tûträng hµng n«ng s¶n cã gi¶m trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. ChØ trong vßng cã vµi n¨m,ViÖt Nam chuyÓn tõ mét níc nhËp khÈu g¹o sang níc xuÊt khÈu lín thø hai trªn thÕ giíi.
B¶ng 2: Ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ míi næi
Tû trong trongxuÊt khÈu 1992
(%)
Tû träng trongxuÊt khÈu 1997
(%)Tæng xuÊt khÈu 100 100
N«ng nghiÖp 50 35C«ng nghiÖp nÆng vµ khai kho¸ng 37 28C«ng nghiÖp nhÑ
Trong ®ã:13 37
DÖt may - 16Giµy dÐp - 11
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi (1998) vµ Tæng côc Thèng kª
1 Trong n¨m 1997, tû träng cña ngµnh chÕ t¹o chiÕm kho¶ng 87% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Trung quèc vµPhilippines, 79% cña Malaysia, vµ 73% cña Th¸i lan (COMTRADE).
Th¸ng S¸u, 2000 7
Cuéc khñng ho¶ng Ch©u ¸ ®∙ lµm gi¸n ®o¹n t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. N¨m1998, xuÊt khÈu t¨ng rÊt chËm ë møc 2,1%. §Ó tr¸nh th©m hôt ngo¹i th¬ng, chÝnh phñ ®∙®Æt thªm c¸c h¹n chÕ nhËp khÈu, vµ cïng víi nhu cÇu trong níc ®ang gi¶m sót ®∙ dÉn ®ÕnviÖc kim ng¹ch nhËp khÈu gi¶m 0,8%. TÊt nhiªn, gi¶m sót trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµykh«ng ph¶i chØ riªng cã ViÖt Nam. Nã diÔn ra trªn toµn Ch©u . Song ®iÒu ®¸ng ng¹c nhiªnlµ tèc ®é phôc håi cha tõng cã trong n¨m 1999. B¶ng 3 cho thÊy r»ng n¨m 1999, xuÊt khÈucña ViÖt Nam t¨ng ë møc ngo¹n môc lµ 23,4%, nhanh h¬n nhiÒu so víi hÇu hÕt c¸c nícCh©u . Trong khi Indonesia vÉn cßn vËt lén ®Ó phôc håi tõ khñng ho¶ng, th× xuÊt khÈu t¨ngnhanh ë Hµn Quèc, Malaysia vµ Philippines. Nhng kh«ng níc nµo trong sè nµy theo s¸t®îc ViÖt Nam vÒ tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu ®¸ng khÝch lÖ. Nh cho thÊy ë B¶ng 3, møc phôc håicña ViÖt Nam kh«ng chØ riªng cho nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan ®Õn xuÊt khÈu dÇu th«. XuÊtkhÈu hµng kh«ng ph¶i dÇu th« còng t¨ng nhanh ë møc 16,3%.
B¶ng 3: T¨ng trëng xuÊt khÈu m¹nh mÏ trong n¨m 1999
T¨ng trëng xuÊt khÈu1999 (%)
Th¸i lan 7,4Malaysia 15,3Indonesia 0,6Hµn Quèc 11,9Philippines 18,6Trung Quèc 6,0ViÖt Nam 23,4
XK trõ dÇu cña ViÖt Nam 16,3 Nguån: Ng©n Hµng ThÕ giíi: B¸o c¸o Quý I cña khu vùc Ch©u - Th¸i b×nh d¬ng, 21-3-2000 vµ Tæng côc Thèng kª ViÖt Nam
B¶n b¸o c¸o nµy sÏ xem xÐt chi tiÕt c¸c yÕu tè cã thÓ lý gi¶i cho kÕt qu¶ ho¹t ®éngxuÊt khÈu m¹nh mÏ nµy trong n¨m 1999 vµ ®Æt vÊn ®Ò xem liÖu møc t¨ng trëng xuÊt khÈucao nh vËy cã thÓ ®îc duy tr× trong n¨m 2000 vµ c¸c n¨m tiÕp theo n÷a hay kh«ng. Ph©ntÝch ë ®©y dùa trªn hai nguån: sè liÖu th¬ng m¹i chÝnh thøc cña Tæng côc Thèng kª vµ H¶iquan ViÖt Nam, còng nh th«ng tin thu thËp trong chuyÕn lµm viÖc t¹i 16 c«ng ty thuécngµnh giµy dÐp vµ may mÆc ë Hµ Néi, H¶i Phßng, Biªn Hoµ, vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµoth¸ng 5 vµ 6-2000. C¸c c«ng ty ®îc kh¶o s¸t bao gåm b¶y c«ng ty t nh©n (trong ®ã cã métc«ng ty cæ phÇn ho¸), bèn doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, vµ n¨m doanh nghiÖp nhµníc. TÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp nµy ®Òu n»m trong sè nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu línnhÊt vµ t¨ng trëng nhanh nhÊt.
Th¸ng S¸u, 2000 8
PhÇn I: Ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu n¨m 1999
I.1 XuÊt khÈu theo ngµnh
B¶ng 4 ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong n¨m 1999 chiatheo ngµnh. Hai cét ®Çu thÓ hiÖn hai yÕu tè quyÕt ®Þnh tÇm quan träng cña mçi ngµnh ®èi víixuÊt khÈu cña ViÖt Nam: tû lÖ t¨ng trëng xuÊt khÈu vµ tû träng trong tæng xuÊt khÈu. Cétthø 3 cho thÊy tû träng cña mçi ngµnh trong tæng t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, cßncét thø t còng thÓ hiÖn cïng mét th«ng tin díi mét gi¸c ®é h¬i kh¸c; nã cho thÊy tû lÖ phÇntr¨m cña mçi ngµnh ®ãng gãp vµo trong møc t¨ng trëng xuÊt khÈu chung 23,4% cña ViÖtNam.
Trong hai hµng ®Çu cña b¶ng 4, chóng ta cã thÓ quan s¸t thÊy tÇm quan träng t¬ng®èi cña ngµnh dÇu khÝ vµ kh«ng ph¶i dÇu. Chóng ta thÊy r»ng n¨m 1999, kim ng¹ch xuÊtkhÈu kh«ng ph¶i dÇu t¨ng 16,3%, cßn kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu t¨ng gÇn 70%. Do ®ã, ta thÊyr»ng 9,2% ®iÓm phÇn tr¨m trong 23,4% t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ do t¨ng xuÊtkhÈu dÇu. Nãi c¸ch kh¸c: nÕu kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu vÉn gi÷ nguyªn nh n¨m 1998, th×tæng xuÊt khÈu sÏ t¨ng 14,2% trong n¨m 1999, thay v× 23,4%. MÆc dï nh vËy sÏ thÊp h¬nnhiÒu, nhng vÉn lµ møc t¨ng cao.
B¶ng 4: XuÊt khÈu theo ngµnh trong n¨m 1999
Tû lÖ t¨ngkim ng¹ch
XK (%)
Tû trängtrong tængXK (%)
Ph©n bèt¨ng trëng
XK (%)
§ãng gãp ®iÓmphÇn tr¨m vµo
t¨ng trëng XK(%)
DÇu th« 69,7 18,2 39,4 9,2Hµng ngoµi dÇu th«Trong ®ã:
16,3 81,8 60,7 14,2
N«ng nghiÖp 5,6 19,0 5,3 1,2Má - Khai kho¸ng -5,2 0,9 0,0 -0,1H¶i s¶n 16,3 8,3 6,1 1,4C«ng nghiÖp chÕ t¹o Trong ®ã:
32,5 33,8 43,8 10,2
- DÖt may 29,3 15,2 18,1 4,2 - Giµy dÐp 39,1 12,1 17,9 4,2 - Hµng®iÖn tö vµ m¸y tÝnh 23,5 5,1 5,1 1,2 Ngµnh kh¸c 5,8 19,8 5,7 1,3Tæng xuÊt khÈu 23,4 100 100 23,4
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
Trong sè hµng ho¸ xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th«, hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o lµ quanträng nhÊt - t¨ng víi tèc ®é ®Çy Ên tîng lµ 32,5% vµ chiÕm gÇn mét nöa trong t¨ng trëngxuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999 (10,2% trong sè 23,4%). §iÒu nµy chñ yÕu nhê hai ngµnh:dÖt may vµ giµy dÐp. Tæng céng hai ngµnh nµy chiÕm trªn mét phÇn ba trong tæng t¨ngtrëng xuÊt khÈu. XuÊt khÈu hµng h¶i s¶n vµ hµng ®iÖn tö, m¸y tÝnh còng t¨ng m¹nh, theo thøtù lµ 16,3% vµ 23,5%. N«ng nghiÖp, mÆc dï lµ ngµnh thiÕt yÕu ®èi víi nh÷ng ngêi nghÌo vµ
Th¸ng S¸u, 2000 9
gÇn ngìng nghÌo ë ViÖt Nam, song chØ ®ãng gãp cã 1,2 ®iÓm phÇn tr¨m trong tæng t¨ngtrëng xuÊt khÈu.I.2 Gi¸ c¶ vµ khèi lîng xuÊt khÈu
XuÊt khÈu dÇu th« t¨ng m¹nh phÇn lín lµ nhê gi¸ t¨ng vät trªn thÞ trêng thÕ giíi.B¶ng 5 cho thÊy gi¸ xuÊt khÈu dÇu th« trung b×nh cña ViÖt Nam t¨ng gÇn 40% trong n¨m1998 (h×nh I). §iÒu nµy cã nghÜa lµ chØ riªng gi¸ dÇu kh«ng th«i ®∙ chiÕm h¬n mét phÇn ttrong t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999 (6,2 ®iÓm phÇn tr¨m trong sè 23,4%).VÒ khèi lîng, xuÊt khÈu dÇu t¨ng rÊt kh¸, ë møc 22,5%, nhng vÉn Ýt h¬n nhiÒu so víi t¨nggi¸.
B¶ng 5: T¨ng xuÊt khÈu dÇu n¨m 1999: t¸c ®éng cña gi¸ c¶ vµ khèi lîng
Tû lÖ t¨ngtrëng
(%)
Tû trängtrong tængXK (%)
Ph©n phèi trongt¨ng trëng XK
(%)
§ãng gãp ®iÓmphÇn tr¨m vµo t¨ng
trëng XK (%)XK ngoµi dÇu 16,3 81,8 60,7 14,2XuÊt khÈu dÇuTrong ®ã:
69,7 18,2 39,3 9,2
-Gi¸ 38,5 - 26,6 6,2-Khèi lîng 22,5 - 12,7 3,0Tæng xuÊt khÈu 23,4 100,0 100,0 23,4
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
H×nh I: BiÕn ®éng gi¸ dÇu th«
ViÖt nam: gi ̧xuÊt khÈu dÇu 1998-99 (theo th¸ng)
0
50
100
150
200
250
Jan-98 Apr-98 Jul-98 Oct-98 Jan-99 Apr-99 Jul-99 Oct-99 Jan-00
US$/tÊn
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi
N«ng d©n th× kÐm may m¾n h¬n tríc nh÷ng biÕn ®éng gÇn ®©y trong gi¸ c¶ hµngho¸. B¶ng 4 cho thÊy n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n chØ t¨ng cã 5,6%. Trong b¶ng6 chóng ta thÊy r»ng møc khiªm tèn nµy lµ do gi¸ cña hÇu hÕt nh÷ng n«ng s¶n xuÊt khÈuquan träng cña ViÖt Nam ®Òu gi¶m, nhÊt lµ g¹o vµ cµ phª. N¨m 1999, íc tÝnh gi¸ n«ng s¶ncã tÝnh ®Õn gia träng trong xuÊt khÈu gi¶m 13,9%, sau khi t¨ng 12,8% trong n¨m 1998. Khèilîng xuÊt khÈu n«ng s¶n t¨ng 20,5% n¨m 1999, so víi 4% n¨m 1998. Gi¸ g¹o gi¶m khiÕnchÝnh phñ ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî viÖc mua dù tr÷ g¹o trong n¨m 1999 vµ ngõngxuÊt khÈu ®Ó chê gi¸ thÕ giíi lªn (QuyÕt ®Þnh 35/2000/QD-TTg, 21-3-2000).
Th¸ng S¸u, 2000 10
B¶ng 6: XuÊt khÈu n«ng s¶n 1999
Tû träng trong xuÊtkhÈu n«ng s¶n (%)
Gi¸(%)
Khèi lîng(%)
Kim ng¹ch(%)
Hµng n«ng s¶ntrong ®ã
100 -13,9 +20,5 +5,6
-G¹o 46,8 -16,8 +20,3 +0,1-Cµ phª 26,7 -22,0 +26,4 -1,4-Cao su 6,7 -17,1 +38,9 +15,2-H¹t ®iÒu 5,0 +30,8 -28,2 -6,2-ChÌ 2,1 -18,5 +9,7 -10,6
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
VÒ xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, kh«ng cã sè liÖu hÖ thèng vÒ gi¸ c¶. Songkhi trao ®æi víi l∙nh ®¹o c¸c c«ng ty xuÊt khÈu giµy dÐp vµ may mÆc th× thÊy r»ng gi¸ hµngc«ng nghÖ nhÑ còng gi¶m kÓ tõ n¨m 1998 (kho¶ng 5 ®Õn 25%). Do ®ã, viÖc kim ng¹ch xuÊtkhÈu hµng may mÆc vµ giµy dÐp t¨ng m¹nh nh nªu ë b¶ng 4 còng cha nãi lªn hÕt møc t¨ngtrëng ®¸ng khÝch lÖ vÒ khèi lîng xuÊt khÈu.
I.3 C¸c b¹n hµng
B¶ng 7 liÖt kª 10 b¹n hµng tiÕp nhËn tû träng lín nhÊt trong t¨ng trëng xuÊt khÈu cñaViÖt Nam n¨m 1999 (cã thÓ tham kh¶o thªm danh s¸ch ®Çy ®ñ c¸c b¹n hµng xuÊt khÈu ëphÇn phô lôc). Hai cét ®Çu cho thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang mçi níc b¹nhµng vµo n¨m 1998 vµ 1999. Cét thø ba lµ chªnh lÖch gi÷a cét thø nhÊt vµ cét thø hai, ph¶n¸nh sè t¨ng tuyÖt ®èi trong kim ng¹ch xuÊt khÈu. Ba cét cuèi cïng, theo thø tù, cho thÊy tû lÖt¨ng xuÊt khÈu sang mçi níc b¹n hµng vµ tû träng cña mçi níc trong tæng xuÊt khÈu cñaViÖt Nam n¨m 1998 vµ 1999. Chóng ta thÊy r»ng ba níc ®Æc biÖt quan träng ®èi víi xuÊtkhÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999 lµ Trung Quèc, Australia, vµ NhËt b¶n. N¨m 1999, ba níc nµy®Òu t¨ng nhËp khÈu tõ ViÖt Nam lµ 300 ®Õn 400 triÖu USD (xem cét 3). Tæng céng, hä chiÕmkho¶ng mét nöa trong sè 2,18 tû USD t¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999.
Song trong mét chõng mùc nµo ®ã, viÖc t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu tõ ViÖt Nam cñac¸c níc nµy còng ph¶n ¸nh nh÷ng biÕn ®éng trong gi¸ dÇu th«. Do ®ã, b¶ng 8 còng cho thÊynh÷ng th«ng tin nh ë b¶ng 7, nhng cho nh÷ng hµng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th«, thay v×tæng xuÊt khÈu. Chóng ta thÊy r»ng phÇn t¨ng lín nhÊt trong xuÊt khÈu ngoµi dÇu cña ViÖtNam - theo thø tù - lµ xuÊt sang NhËt b¶n, Trung Quèc, Lµo, vµ Hµn Quèc. Tæng céng,bèn níc Ch©u nµy chiÕm gÇn mét nöa t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th« trongn¨m 1999 (sè liÖu vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu sang Lµo cÇn cã chØnh lý l¹i). TiÕp ®Õn lµ bèn nícCh©u ¢u: BØ, Anh, §øc, vµ Ph¸p. Tæng céng, t¸m níc nµy chiÕm 70% trong t¨ng trëngxuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu th«.
B¶ng 9 còng cho thÊy 5 níc b¹n hµng gi¶m nhËp khÈu tõ ViÖt Nam. §iÒu ®¸ng lu ýlµ n¨m 1999, xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu sang Singapore gi¶m gÇn 30% vµ sang Hång K«ng(Trung Quèc) gi¶m trªn 25%. Cã thÓ gi¶i thÝch vÒ sù gi¶m sót nµy cã thÓ do ViÖt Nam xuÊtkhÈu mét tû träng lín h¬n s¶n phÈm cña m×nh trùc tiÕp sang thÞ trêng Ch©u ¢u - thay v×
Th¸ng S¸u, 2000 11
xuÊt qua trung gian sang nh÷ng b¹n hµng nh Singapore vµ Hång K«ng. TÊt nhiªn, ®©y lµmét diÔn biÕn tÝch cùc. Song mét kh¶ n¨ng n÷a cã thÓ lµ Hång K«ng vµ Singapore ®∙ chuyÓnhíng nhËp khÈu sang c¸c nguån Ch©u kh¸c mµ gÇn ®©y trë nªn c¹nh tranh h¬n do gi¶mgi¸ ®ång tiÒn vµ do c¶i c¸ch c¬ cÊu.
B¶ng 7: Mêi b¹n hµng lín nhÊt ®ãng gãpt¨ng tæng xuÊt khÈu n¨m 1999
Tæng xuÊt khÈu(triÖu US$)
T¨ng trëng(%)
Tû träng(%)C¸c b¹n hµng
1998 1999 T¨ng 1999 1998 1999
Trung Quèc 478,9 858,9 380,0 79,3 5,1 7,8x-tr©y-lia 469,3 814,6 345,3 73,6 5,0 7,4
NhËt b¶n 1 481,3 1 786,3 305,0 20,6 15,9 16,3Malaysia 114,9 256,9 142,0 123,5 1,2 2,3Lµo (*) 33,3 164,3 131,0 393,3 0,4 1,5In®«nªxia 316,4 421,0 104,6 33,1 3,4 3,8BØ 211,6 306,7 95,1 44,9 2,3 2,8Hµn Quèc 230,2 319,9 89,7 39,0 2,5 2,9Anh 333,4 421,2 87,8 26,3 3,6 3,8§øc 587,9 654,3 66,4 11,3 6,3 6,0
Tæng xuÊt khÈu 9 338,0 11.520 2.182 23,4 100 100
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi; (*) C¸c sè liÖu vÒ th¬ng m¹i víi Lµo kh«ng ®¸ng tincËy do gi÷a ViÖt Nam vµ Lµo cã c¬ chÕ bu«n b¸n hµng ®æi hµng.
B¶ng 8 : Mêi níc gãp phÇn vµo t¨ng trëng xuÊt khÈukh«ng ph¶i dÇu n¨m 1999
XK kh«ng ph¶i dÇu(triÖu US$)
T¨ng trëng(%)
Tû träng(%)C¸c b¹n hµng
1998 1999 T¨ng 1999 1998 1999
NhËt b¶n 1,187.3 1,427.4 240.1 20.2 14.7 15.6Trung quèc 392.2 527.2 135.0 34.4 4.8 5.7Lµo 33.3 164.3 131.0 393.3 0.4 1.8Hµn Quèc 206.9 306.3 99.3 48.0 2.6 3.3BØ 211.6 306.7 95.1 44.9 2.6 3.3Anh 333.4 421.2 87.8 26.3 4.1 4.6§øc 587.9 654.3 66.4 11.3 7.3 7.1I-r¾c 163.4 211.3 47.9 29.3 2.0 2.3Ph¸p 307.4 354.9 47.5 15.5 3.8 3.9Malaysia 114.9 159.6 44.7 38.9 1.4 1.7
Tæng XK kh«ng dÇu 8,105.8 9,428.6 1,323 16.3 100 100
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
Th¸ng S¸u, 2000 12
B¶ng 9: N¨m níc gi¶m nhËp khÈu ngoµi dÇulín nhÊt trong n¨m 1999
XK ngoµi dÇu(triÖu US$)
T¨ng trëng(%)
Tû träng(%)C¸c b¹n hµng
1998 1999 T¨ng 1999 1998 1999
Singapore 769,5 542,3 -227,2 -29,5 9,5 5,9 Hång K«ng 317,2 235,8 -81,4 -25,7 3,9 2,6 Nga 132,6 114,5 -18,1 -13,6 1,6 1,2 Thuþ sü 277,2 261,5 -15,7 -5,7 3,4 2,9 Thuþ ®iÓn 58,3 45,2 -13,1 -22 0,7 0,5
Tæng XK ngoµi dÇu 8.105,8 9.428,6 1 323 16,3 100 100
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
I.4 XuÊt khÈu hµng ho¸ ngoµi dÇu th«: vai trß cña sù phôc håi trong khu vùc
Sù phôc håi cña khu vùc Ch©u ®ãng gãp ®Õn møc nµo vµo bïng næ xuÊt khÈu kh«ngph¶i dÇu n¨m 1999? B¶ng 10 cho thÊy hai thíc ®o cho sù phôc håi vÒ cÇu cña c¸c nícCh©u : t¨ng trëng GDP vµ t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu. C¸c thíc ®o nµy ®îc tr×nh bµy theoc¶ b×nh qu©n ®¬n gi¶n vµ b×nh qu©n gia quyÒn (®Ó tÝnh ®Õn tÇm quan träng t¬ng ®èi cña c¸cthÞ trêng Ch©u kh¸c nhau ®èi víi xuÊt khÈu cña ViÖt Nam). B¶ng còng cho thÊy r»ng theomäi thíc ®o, nhu cÇu cña Ch©u ®∙ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Nhu cÇu nhËp khÈu gia quyÒn theoth¬ng m¹i ®∙ ®Æc biÖt t¨ng m¹nh trë l¹i. Theo c¸ch ®o nµy, nhu cÇu nhËp khÈu cña c¸c nícASEAN vµ ngoµi ASEAN ®èi víi hµng cña ViÖt Nam n¨m 1999 ®∙ t¨ng 7,6% vµ 8,2% theothø tù - sau khi gi¶m 24,9% vµ 14% n¨m 1998.
B¶ng 10: GDP vµ Nhu cÇu NhËp khÈu cña Ch©u ¸
ASEAN Ch©u ngoµi ASEAN
1998 1999 1998 1999
T¨ng trëng GDP (%)Trung b×nh -3,8 3,8 -0,2 5,0B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
-3,3 3,9 0,1 3,6
T¨ng trëng nhu cÇu nhËp khÈuTrung b×nh -26,4 8,1 -15,0 10,5B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
-24,9 7,6 -14,0 8,2
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi, IMF; Dù b¸o Consensus, 3-2000 cho Hång K«ng (Trung Quèc), Singapore,§µi loan, vµ NhËt b¶n
Sù phôc håi nµy ®ãng gãp ®Õn møc nµo vµo t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu cñaViÖt Nam? B¶ng 11 vµ 12 cho thÊy xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu cña ViÖt Nam theo khu vùc
Th¸ng S¸u, 2000 13
n¨m 1998 vµ 1999. cét thø nhÊt cña b¶ng 11, chóng ta thÊy r»ng n¨m 1998, Ch©u (c¶ASEAN vµ ngoµi ASEAN) chiÕm 60,6% trong xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu, trong khi Ch©u ¢uchiÕm 31,9%vµ Mü, Canada chiÕm 5,8%. Trong sè c¸c b¹n hµng Ch©u , c¸c níc ngoµiASEAN chiÕm mét thÞ trêng lín h¬n, víi 36,7% xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu, so víi 23,9%cña c¸c níc ASEAN.
Tuy nhiªn, ®iÒu ®¸ng ng¹c nhiªn lµ ba cét cuèi cña b¶ng 12 cho thÊy r»ng chÝnh Ch©u¢u lµ n¬i ®ãng gãp nhiÒu nhÊt vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999. XuÊt khÈukh«ng ph¶i dÇu sang Ch©u ¢u t¨ng tíi 24,8% vµ phÇn gia t¨ng nµy chiÕm 48,5% tæng sè t¨ngtrong xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu. T¨ng xuÊt khÈu sang c¸c níc Ch©u chiÕm díi mét phÇnba tæng sè t¨ng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu. Do ®ã, cã thÓ ®i ®Õn kÕt luËn r»ng ngay c¶ khikh«ng cã phôc håi trong khu vùc th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999 vÉn t¨ng m¹nh.Chóng ta cã thÓ tÝnh to¸n r»ng nÕu t¨ng trëng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu sang Ch©u n¨m1999 t¨ng 0% (víi ®iÒu kiÖn mäi thø kh¸c gi÷ nguyªn) th× tæng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏt¨ng 19,1%, thay v× 23,4%. TÊt nhiªn, mét tÝnh to¸n ®¬n gi¶n nh vËy cha tÝnh ®Õn nh÷ng hÖqu¶ c©n b»ng chung trªn toµn cÇu mµ sù phôc h«× cña Ch©u ®em l¹i, còng nh nh÷ng t¸c®éng cã thÓ cã cña viÖc Ch©u phôc håi lªn cung xuÊt khÈu cña ViÖt Nam (mét phÇn líntrong xuÊt khÈu lµ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi). Tuy nhiªn, nãcòng cho thÊy b»ng chøng lµ thÞ trêng Ch©u ¢u tá ra t¬ng ®èi quan träng h¬n so víi sùphôc håi cña Ch©u trong viÖc gi¶i thÝch cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999.
Ngoµi ra, b¶ng 11 vµ 12 cho thÊy r»ng viÖc c¸c níc Ch©u t×m l¹i ®îc møc t¨ngtrëng d¬ng kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®i kÌm theo sù t¨ng vÒ cÇu ®«Ý víi hµng xuÊt khÈu cñaViÖt Nam. Sù phôc håi vÒ nhu cÇu nhËp khÈu ë c¸c níc Ch©u ngoµi ASEAN thùc tÕ ®∙dÉn ®Õn viÖc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang khu vùc nµy t¨ng (14,7% n¨m 1999, so víi -8,5%n¨m 1998). Song xuÊt khÈu sang c¸c níc ASEAN l¹i diÔn biÕn theo mét chiÒu híng ®¸ngng¹c nhiªn. N¨m 1998, xuÊt sang c¸c níc nµy t¨ng m¹nh (+56%) mÆc dï nhu cÇu nhËpkhÈu cña ASEAN gi¶m m¹nh, trong khi ®Õn n¨m 1999 l¹i gi¶m (-2,1%) cho dï ASEAN ®angphôc håi. §iÒu kh«ng b×nh thêng nµy cã thÓ ®îc gi¶i thÝch mét phÇn do nhËp khÈu g¹o cñac¸c níc ASEAN. Mïa vô kÐm khiÕn Indonesia vµ Philippines ph¶i nhËp nhiÒu g¹o trongn¨m 1998. Sang n¨m 1999, nhËp khÈu g¹o cña hai níc nµy gi¶m do hä ®îc mïa.
B¶ng 11: XuÊt khÈu hµng kh«ng ph¶i dÇu th« - c¸c b¹n hµng chÝnh n¨m 1998
Tû trängtrong XK
kh«ng ph¶idÇu (%)
T¨ngtrëng XKkh«ng ph¶i
dÇu (%)
Ph©n phèit¨ng trëngxuÊt khÈu
(%)
§ãng gãp theo®iÓm phÇn tr¨m
vµo t¨ng XK(%)
ASEAN 23,9 56,4 187,2 9,0Ch©u ngoµi ASEAN 36,7 -8,5 -74,4 -3,6
Ch©u u 31,9 27,0 147,1 7,1Mü vµ Canada 5,8 39,4 35,5 1,7
x-tr©y-lia vµ New Zealand 1,4 100,4 15,0 0,7TÊt c¶ c¸c b¹n hµng 100 4,8 100 4,8
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
Th¸ng S¸u, 2000 14
B¶ng 12: XuÊt khÈu hµng kh«ng ph¶i dÇu th« - c¸c b¹n hµng chÝnh n¨m 1999
Tû trängtrong XK
(%)
T¨ngtrëng XK
(%)
Ph©n phèi t¨ngtrëng xuÊt
khÈu(%)
§ãng gãp theo®iÓm phÇn tr¨m
vµo t¨ng XK(%)
ASEAN 20,2 -2,1 -3,2 -0,5Ch©u ngoµi ASEAN 36,3 14,7 33,1 5,4
Ch©u u 34,3 24,8 48,5 7,9Mü vµ Canada 5,3 5,5 2,0 0,3
x-tr©y-lia vµ New Zealand 1,4 15,8 1,3 0,2TÊt c¶ c¸c b¹n hµng 100 16,3 100 16,3
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
I.5 Nh÷ng ngµnh dÉn ®Çu
PhÇn nµy sÏ xem xÐt kü h¬n ba ngµnh xuÊt khÈu chÝnh kh«ng ph¶i dÇu th«: h¶i s¶n,dÖt may, vµ giµy dÐp. B¶ng 13 cho thÊy tû träng trong xuÊt khÈu cña mçi s¶n phÈm nµy theokhu vùc trong n¨m 1999. Chóng ta thÊy r»ng nh÷ng ngµnh dÉn ®Çu vÒ xuÊt khÈu kh«ng ph¶idÇu dêng nh bÞ chi phèi bëi nh÷ng thÞ trêng kh¸c nhau. Trong khi gÇn ba phÇn t xuÊtkhÈu h¶i s¶n lµ sang c¸c níc Ch©u , th× ®¹i da sè xuÊt khÈu giµy dÐp l¹i sang Ch©u ¢u. DÖtmay th× chia t¬ng ®èi ®Òu gi÷a hai thÞ trêng nµy.
B¶ng 14 vµ 15 tËp trung vµo nh÷ng níc b¹n hµng chñ ®¹o dÉn ®Õn t¨ng trëng xuÊtkhÈu n¨m 1999. Nh÷ng níc nµy chiÕm mét tû träng nhá trong tæng xuÊt khÈu, nhng l¹ichiÕm phÇn lín trong t¨ng trëng xuÊt khÈu. B¶ng 14 cho thÊy t¨ng trëng xuÊt khÈu theokhu vùc. B¶ng 15 liÖt kª 4 níc quan träng nhÊt ®èi víi t¨ng xuÊt khÈu n¨m 1999 cho bangµnh (h¶i s¶n, may mÆc vµ giµy dÐp), vµ cho thÊy kim ng¹ch nhËp khÈu cña nh÷ng níc nµytõ ViÖt Nam t¨ng.
Chóng ta cã thÓ quan s¸t thÊy ë cét ®Çu tiªn cña B¶ng 14 vµ 15 lµ t¨ng trëng xuÊtkhÈu h¶i s¶n cña n¨m 1999 chñ yÕu sang c¸c níc Ch©u vµ B¾c Mü, trong khi Ch©u ¢u vµc¸c níc kh¸c l¹i gi¶m nhËp khÈu. NhËt b¶n vµ Mü lµ hai níc t¨ng m¹nh nhËp khÈu h¶i s¶ntõ ViÖt Nam. VÒ dÖt may, phÇn t¨ng xuÊt khÈu lín nhÊt lµ sang NhËt b¶n vµ §µi loan. SongtÝnh chung, c¸c níc Ch©u chØ chiÕm kho¶ng mét phÇn ba t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ngµnhnµy - Ýt h¬n tû träng cña khu vùc nµy trong xuÊt khÈu s¶n phÈm nµy n¨m 1999. ThÕ tøc lµmÆc dï Ch©u vÉn lµ thÞ trêng lín nhÊt cho hµng dÖt may, song nh÷ng thÞ trêng kh¸c ®ang®îc më réng nhanh h¬n. Cuèi cïng, cét cuèi cïng cña b¶ng 14 vµ 15 cho thÊy xuÊt khÈugiµy dÐp hÇu nh chØ t¨ng ë thÞ trêng Ch©u ¢u - ®Æc biÖt lµ §øc, Hµ lan, Ph¸p, vµ Anh -trong khi nhËp khÈu cña c¸c níc Ch©u l¹i gi¶m.
Th¸ng S¸u, 2000 15
B¶ng 13: Tû träng thÞ trêng xuÊt khÈu n¨m 1999
H¶i s¶n(%)
DÖt may(%)
Giµy dÐp(%)
ASEAN 7,8 3,9 1,3Ch©u ngoµi ASEAN 66,0 40,8 10,3
Ch©u u 10,0 38,6 68,9Mü vµ Canada 14,0 3,3 9,6¤x-tr©y-lia & New Zealand 1,8 1,2 1,6C¸c níc kh¸c 0,4 12,2 8,3Tæng céng 100 100 100
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
B¶ng 14 : T¨ng trëng theo khu vùc, 1999
H¶i s¶n(%)
DÖt may(%)
Giµy dÐp(%)
ASEAN 12,7 6,2 2,5Ch©u ngoµi ASEAN 63,3 29,4 -5,1
Ch©u u -2,8 12,3 79,6Mü vµ Canada 33,9 2,4 2,5
x-tr©y-lia & New Zealand 1,4 2,6 0,7C¸c níc kh¸c -8,6 47,0 19,9Tæng céng 100 100 100
Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
B¶ng 15 : T¨ng doanh thu xuÊt khÈu theo níc n¨m 1999 (triÖu US$)
H¶i s¶n DÖt may Giµy dÐp
Tæng sè T¨ng Tæng sè T¨ng Tæng sè T¨ng
NhËt 412,4 65,3 NhËt b¶n 417 96,2 §øc 192,3 79,8Mü 125,6 44,0 §µi loan 239 20,5 Hµ lan 125,6 60,3Hµn quèc 43 32,3 Ph¸p 86 17,6 Ph¸p 132,7 55,4§µi loan 55,2 7,2 Singapore 238,5 15,3 Anh 194,5 53,5Nguån: Tæng côc H¶i quan vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
I.6 PhÝa cung (I): Khu vùc t nh©n vµ khu vùc nhµ níc
VÒ phÝa cung, b¶ng 16 cho thÊy trong hai n¨m 1998-99, xuÊt khÈu cña khu vùc tnh©n t¨ng nhanh h¬n nhiÒu so víi cña c¸c DNNN. XuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp t nh©ntrong níc t¨ng nhanh nhÊt, víi møc 72,5%, tiÕp ®Õn lµ cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu tníc ngoµi ë møc 44,7%. §iÒu nµy ®èi lËp víi t¨ng trëng xuÊt khÈu cña c¸c DNNN chØ ëmøc 4,6%. Cét cuèi cïng cña b¶ng 17 cho thÊy gÇn mét nöa trong t¨ng trëng xuÊt khÈu n¨m
Th¸ng S¸u, 2000 16
1997-99 lµ do c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, vµ mÆc dï quy m« nhá, song39,1% lµ tõ khu vùc t nh©n trong níc. C¸c DNNN ®ãng gãp cha ®Çy 14% trong t¨ngtrëng xuÊt khÈu cña giai ®o¹n nµy.
B¶ng 16: §ãng gãp vµo t¨ng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i dÇu 1997-99
XK 1997(triÖuUS$)
XK 1999(triÖuUS$)
T¨ng trëngXK 2 n¨m (%)
Ph©n bè t¨ngtrëng XK (%)
Doanh nghiÖp nhµ níc 5 027 5 260 4,6 13,7Doanh nghiÖp §TNN 1 790 2 590 44,7 47,2
trong ®ã: khu chÕ xuÊt 292 581 98,8 17,0
Doanh nghiÖp ngoµi QD 915 1 578 72,5 39,1Tæng sè 7 732 9 428 21,9 100,0Nguån: Tæng côc H¶i quan, Tæng côc Thèng kª, Bé Th¬ng m¹i vµ Ng©n hµng ThÕ giíi
Kh«ng cã sè liÖu chia theo quy m« mét c¸ch cã hÖ thèng cho khu vùc nhµ níc vµ tnh©n ë cÊp ngµnh. Song trêng hîp h¶i s¶n cã thÓ ®îc coi lµ ®¹i diÖn cho nh÷ng ngµnh xuÊtkhÈu t¨ng trëng. B¶ng 17 cho thÊy r»ng vÒ h¶i s¶n, khu vùc nhµ níc chiÕm phÇn lín, 73%trong xuÊt khÈu n¨m 1999. Nhng xuÊt khÈu cña khu vùc nhµ níc l¹i t¨ng chËm h¬n nhiÒuso víi khu vùc t nh©n: 14,6% so víi trªn 50% cña khu vùc t nh©n. Do ®ã, ®ãng gãp cña khuvùc nhµ níc vµo t¨ng trëng xuÊt khÈu h¶i s¶n trong giai ®o¹n 1997-99 lµ nhá h¬n tû trängcña nã trong xuÊt khÈu (mµ tû träng nµy ®ang gi¶m dÇn).
B¶ng 17 : XuÊt khÈu hµng h¶i s¶n 1997-99
XuÊt khÈuGia t¨ng
(%)T¨ng trëng
(%)Tû träng 1999
(%)Doanh nghiÖp nhµ níc 50,6 14,6 73.0
Doanh nghiÖp §TNN 3,4 50 1,9
Doanh nghiÖp ngoµi QD 46 50,7 25,1
Tæng sè 100 22,5 100
Nguån: Bé Thuû s¶n
I.7 PhÝa cung (II): §Çu t vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt
T¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong n¨m 1999 diÔn ra sau khi ®Çu t gi¶m sótliÒn trong 2 n¨m. B¶ng 18 cho thÊy r»ng tæng ®Çu t cña ViÖt Nam tÝnh theo tû lÖ trong GDPgi¶m m¹nh tõ 29% n¨m 1997 xuèng 19% n¨m 1999, phÇn lín lµ do ®Çu t níc ngoµi gi¶mliªn tôc, kÓ c¶ trong nh÷ng ngµnh ®Þnh híng xuÊt khÈu (xem b¶ng 19). HÇu hÕt mäi bé phËntrong ®Çu t ®Òu gi¶m trong n¨m 1999. §Çu t t nh©n cña c¸c hé gia ®×nh vµ cña c¸c doanh
Th¸ng S¸u, 2000 17
nghiÖp ViÖt Nam gi¶m, ®Çu t cña DNNN vµ ®Çu t cña nhµ níc b»ng vèng ODA thËm chÝcßn gi¶m m¹nh h¬n. §Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi gi¶m nhiÒu nhÊt. Sau khi ®îc ®æ vµo ëmøc trung b×nh 2 tû ®« la Mü mét n¨m trong giai ®o¹n 1995-97, nã ®∙ gi¶m xuèng cßn 800triÖu USD n¨m 1998 vµ kho¶ng 600 triÖu USD n¨m 1999. PhÇn ®Çu t níc ngoµi gi¶m m¹nhnhÊt lµ tõ §«ng vµ NhËt b¶n do cã khñng ho¶ng trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc gi¶m camkÕt trong ®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp ®∙ b¾t ®Çu tõ n¨m 1996, vµ møc cam kÕt thÊp trong n¨m1999 cã kh¶ n¨ng sÏ cßn khiÕn cho luång ®Çu t níc ngoµi trong nh÷ng n¨m tíi sÏ cßngi¶m.
B¶ng 18: Tû träng cña ®Çu t trong GDP, 1997-99 (%)
1997 1999 (est.)
§Çu t cña nhµ níc 10,6 8,8 Ng©n s¸ch chÝnh phñ 6,6 5,7 TÝn dông ®Çu t (kÓ c¶ cho vay l¹i) 4,0 3,1§Çu t cña DNNN 4,2 2,2§Çu t cña khu vùc ngoµi quèc doanh 6,4 5,5§Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi 8,3 2,2
Tæng ®Çu t 29,2 18,7Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi
B¶ng 19: §Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi trong n¨m 1995-1999
TriÖuUS$Ngµnh/n¨m1995 1996 1997 1998 1999
C«ng nghiÖp nhÑ 265,9 409,3 569,0 167,7 109,5
Thuû s¶n 15,0 9,8 15,0 12,0 4,7Nguån: Bé KH&§T
§iÒu nµy lµm n¶y sinh hai vÊn ®Ò: thø nhÊt, lµm thÕ nµo mµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆthµng nh dÖt may vµ giµy dÐp cã thÓ t¨ng víi møc 29% vµ 39% trong n¨m 1999 trong khi®Çu t gi¶m m¹nh tõ n¨m 1997? Thø hai, liÖu c¸c doanh nghiÖp trong hai ngµnh nµy cã kh¶n¨ng ®¸p øng bÊt kú c¸c thay ®æi m¹nh mÏ cña nhu cÇu cña thÕ giíi trong n¨m 2001-02?Chóng t«i ®∙ trao ®æi víi l∙nh ®¹o cña 16 doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng may mÆc vµ giµy dÐplín nhÊt ë Hµ Néi, H¶i Phßng, Biªn Hoµ vµ TP Hå ChÝ Minh (xem khung I).
Th¸ng S¸u, 2000 18
Khung I: §Çu t, N¨ng lùc s¶n xuÊt vµ XuÊt khÈucña ngµnh may mÆc vµ giµy dÐp
• §iÒu g× gi¶i thÝch viÖc xuÊt khÈu t¨ng trong n¨m 1999?
C¸c nhµ qu¶n lý thêng cïng cã mét lËp luËn sau ®©y: do cuéc khñng ho¶ng Ch©u næ ra n¨m 1997, nªnt¨ng trëng xuÊt khÈu hµng may mÆc vµ giµy dÐp gi¶m. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ®Çu t trong n¨m 1996-97 dÉn ®Õnd thõa c«ng suÊt ®¸ng kÓ trong n¨m 1997-98. Song t¸c ®éng cña khñng ho¶ng t¬ng ®èi h¹n chÕ do nã kh«ngdÉn ®Õn c¾t gi¶m s¶n lîng hoÆc lµm nhiÒu ngêi mÊt viÖc. Nã chØ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng t¨ng trëng b»ng kh«ng.Theo c¸c nhµ qu¶n lý, ®iÒu nµy kh«ng chØ do gi¶m nhu cÇu trong khu vùc, mµ cßn do ph¸ gi¸ ®ång tiÒn ë c¸cníc l¸ng giÒng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ViÖt Nam.
N¨m 1999, nhu cÇu ®∙ phôc håi vµ xuÊt khÈu t¨ng trë l¹i. Trong mét chõng mùc rÊt lín, sù ph¶n øng tõphÝa cung lµ do t¨ng tû lÖ sö dông n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã. Do vËy mét phÇn lín c«ng suÊt thõa trong n¨m1998 ®∙ ®îc sö dông hÕt trong n¨m 1999. §iÒu nµy diÔn ra c¶ ë miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam. Song viÖcd thõa c«ng suÊt tá ra lµ Ýt nhÊt trong khu vùc néi ®Þa - ®Æc biÖt lµ khu vùc t nh©n trong níc - vµ tû lÖ sö dôngcòng t¨ng nhiÒu nhÊt. C¸c c«ng ty trong níc (c¶ t nh©n vµ DNNN) thêng b¸o c¸o sö dông 80-90% c«ng suÊtn¨m 1999, tû lÖ nµy cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi.
Nhng t¨ng trëng xuÊt khÈu m¹nh trong n¨m 1999 kh«ng chØ ph¶n ¸nh khèi lîng xuÊt khÈu nhiÒu h¬n.Mét sè doanh nghiÖp trong níc (c¶ t nh©n vµ nhµ níc) ®∙ cã kh¶ n¨ng t¨ng tû träng xuÊt khÈu trùc tiÕp(FOB) lªn nhiÒu, vµ gi¶m xuÊt khÈu theo h×nh thøc gia c«ng. §Æc biÖt, cã mét c«ng ty t nh©n b¸o c¸o t¨ng xuÊtkhÈu theo FOB tõ 30% trong tæng xuÊt khÈu n¨m 1998 lªn 50% n¨m 1999. HÇu hÕt sè xuÊt khÈu trùc tiÕp nµy lµsang c¸c thÞ trêng míi, thêng lµ Ch©u Mü La tinh vµ §«ng ¢u. Gi¸ trÞ gia t¨ng trong xuÊt khÈu FOB cao h¬nnhiÒu so víi xuÊt khÈu theo h×nh thøc gia c«ng (th«ng qua trung gian) - nhng rñi ro còng cao h¬n, do doanhnghiÖp ph¶i tù t×m kh¸ch hµng cho m×nh.
• Gi¸ c¶, chi phÝ vµ lîi nhuËn
Song mäi chuyÖn kh«ng ph¶i ®∙ ªm ®Ñp nh vËy trong ngµnh may mÆc. HÇu hÕt c¸c c«ng ty trong nícb¸o c¸o lµ gi¸ bÞ gi¶m (hoÆc phÝ gia c«ng gi¶m). Trong hai n¨m qua, gi¸ vµ phÝ ®∙ gi¶m kho¶ng 5-30%, tuú vµolo¹i hµng vµ thÞ trêng xuÊt khÈu. §iÒu nµy diÔn ra do nhu cÇu gi¶m vµ t¨ng c¹nh tranh tõ c¸c níc l¸ng giÒng.Cho ®Õn nay, gi¸ c¶ vÉn tá ra cha phôc håi trë l¹i.Cïng víi hiÖn tîng gi¸ gi¶m, c¸c doanh nghiÖp ë miÒn B¾c(Hµ Néi vµ H¶i Phßng) cßn cho biÕt lîi nhuËn gi¶m kho¶ng 20%. miÒn Nam, c¸c doanh nghiÖp tá ra kh«ngs½n sµng trao ®æi vÒ møc lîi nhuËn, nhng thêng cho biÕt lîi nhuËn cã t¨ng chót Ýt. §ång thêi, chi phÝ s¶n xuÊtvÉn gi÷ nguyªn. NhiÒu doanh nghiÖp than phiÒn r»ng chi phÝ s¶n xuÊt qu¸ cao do kh«ng cã mét ngµnh c«ngnghiÖp dÖt cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë ViÖt Nam ®Ó cung øng nguyªn liÖu ®Çu vµo. C¸c ®Çu vµo vÒ hµng dÖt ph¶inhËp khÈu, lµm gia t¨ng chi phÝ. N¨m ngo¸i, mét b¸o c¸o cña IFC còng ®i ®Õn mét kÕt luËn t¬ng tù vÒ ngµnhmay mÆc.
• H¹n chÕ vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt s¶n xuÊt trong n¨m 2000/01 ?
Sau khi pháng vÊn c¸c nhµ qu¶n lý cña 16 doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng ®Çu ®∙ cho thÊy kh«ng s¬ bÞ h¹nchÕ vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt trong ngµnh giµy dÐp vµ may mÆc. Còng kh«ng cã kh¶ n¨ng sÏ bÞ thiÕu c«ng suÊt vµobÊt kú thêi ®iÓm nµo trong mét t¬ng lai gÇn. Lý do lµ nh sau:
Thø nhÊt, vÉn cßn d thõa n¨ng lùc trong hÖ thèng. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vÉn cßncha ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt. N¨m doanh nghiÖp gia c«ng cho h∙ng Nike, mçi doanh nghiÖp sö dông gÇn10.000 c«ng nh©n, hiÖn chØ ho¹t ®éng ë møc 75% c«ng suÊt. Cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong níc, nhiÒudoanh nghiÖp hiÖn ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt hoÆc gÇn hÕt c«ng suÊt. Song c¸c doanh nghiÖp trong níc nµythêng kh«ng lµm hÕt hîp ®ång. PhÇn lín nh÷ng lóc nhu cÇu vît qu¸ c«ng suÊt th× hä ®i thuª l¹i phÇn viÖc dra cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c cßn d c«ng suÊt. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy - thêng lµ DNNN - vÉn t¬ng ®èi dÔt×m. HÇu hÕt nh÷ng doanh nghiÖp trong níc mµ chóng t«i ®Õn th¨m ®Òu b¸o c¸o lµ cã thuª hîp ®ång phô cho 3-4 doanh nghiÖp kh¸c mét c¸ch thêng xuyªn hoÆc ®«i khi thuª ®Õn 25 doanh nghiÖp vµo mïa cao ®iÓm.
Th¸ng S¸u, 2000 19
Thø hai, c¸c doanh nghiÖp trong níc mµ chóng t«i viÕng th¨m, ®Çu t thùc sù ®∙ t¨ng vät trong n¨m1999. Qu¶ thùc tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam mµ chóng t«i ®Õn th¨m - c¶ t nh©n vµ nhµ níc - ®Òu ®∙ ®Çut nhiÒu trong n¨m 1999. Nh÷ng kho¶n ®Çu t nµy nh»m c¶ vµo t¨ng sè d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ c¶i thiÖn chÊtlîng s¶n xuÊt b»ng c¸ch hiÖn ®aÞ ho¸ c«ng nghÖ. Theo «ng Phã Chñ tÞch HiÖp héi Da Giµy ViÖt Nam, métnguån t¨ng ®Çu t trong níc n÷a lµ t¨ng sè doanh nghiÖp t nh©n trong níc míi ra ®êi gÇn ®©y.
Thø ba, vµ nh×n chung, ®Çu t vµo ngµnh may mÆc vµ giµy dÐp lµ nhanh chãng vµ ®ái hái Ýt vèn. Thêi giancÇn thiÕt ®Ó t¨ng c«ng suÊt lµ kho¶ng 5-6 th¸ng vµ thiÕt bÞ cho mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt gåm 20 c«ng nh©n tènkho¶ng 15000 ®Õn 20000$ (mét m¸y kh©u gi¸ kho¶ng 750$). §iÒu nµy cã nghÜa lµ ngµnh nµy t¬ng ®èi dÔ dµngn©ng c«ng suÊt, t¨ng ®Çu t khi nhu cÇu t¨ng. Ngîc l¹i víi ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, c«ng suÊt trong ngµnhgiµy dÐp vµ may mÆc cã thÓ ®iÒu chØnh rÊt nhanh.
Thø t, c¸c nhµ qu¶n lý vÉn quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn phÝa cÇu, chø kh«ng ph¶i phÝa cung. C¸c cuéc phángvÊn cña chóng t«i còng cho biÕt cã sù chËm l¹i chót Ýt vÒ xuÊt khÈu trong n¨m 2000, do c¸c yÕu tè tõ phÝa cÇu.§iÒu nµy ®Æc biÖt diÔn ra ë H¶i Phßng. Nhng mét c«ng ty gia c«ng cho h∙ng Nike ë miÒn Nam (vµ chiÕm gÇn6% tæng xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam) cho biÕt xuÊt khÈu ®ang gi¶m.
• N¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c¸c chÝnh s¸ch
Theo c¸c nhµ qu¶n lý, chÝnh s¸ch ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t?
HÇu hÕt tÊt c¶ nh÷ng doanh nghiÖp t nh©n thµnh c«ng ®Òu t¨ng ®Çu t trong t¬ng lai gÇn. Tuy nhiªn,møc ®é thùc hiÖn nh÷ng kho¶n ®Çu t nµy cßn phô thuéc phÇn lín vµ viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü.ý nghÜa cña hiÖp ®Þnh nµy ®èi víi ngµnh xuÊt khÈu hµng may mÆc vµ giµy dÐp lµ rÊt lín (mét sè doanh nghiÖplín cã kÕ ho¹ch t¨ng gÊp ®«i c«ng suÊt ngay sau khi hiÖp ®Þnh nµy ®îc ký kÕt). Qu¶ thùc tÊt c¶ nh÷ng c«ng tymµ chóng t«i ®Õn ®Òu nãi ®Õn hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i nh lµ vÊn ®Ò chÝnh s¸ch quan träng nhÊt hiÖn nay.
Thø hai, kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ cña ViÖt Nam so víi Trung quèc ®ang bÞ coi lµ gi¶m sót. HiÖp ®Þnhth¬ng m¹i gÇn ®©y gi÷a Trung Quèc vµ Mü, còng nh triÓn väng ra nhËp WTO cña Trung Quèc ch¼ng bao l©usÏ n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cña Trung quèc so víi ViÖt Nam. ViÖc rì bá dÇn hÖ thèng h¹n h¹ch ®èi víi xuÊtkhÈu hµng may mÆc còng sÏ lµm tæn h¹i ®Õn ViÖt Nam, nÕu trong t¬ng lai kh«ng cã bíc nµo ®Ó c¶i thiÖn vÞthÕ c¹nh tranh cña ViÖt Nam.
VÒ c¸c chÝnh s¸ch trong níc, c¸c nhµ qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp t nh©n trong níc cho biÕt hä cã lîido cã hai thay ®æi: LuËt KhuyÕn khÝch §Çu t trong níc, vµ viÖc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xuÊt khÈu vµ h¶i quan.Song hä còng cho biÕt LuËt Doanh nghiÖp míi kh«ng cã t¸c ®éng trùc tiÕp nµo ®Õn kÕ ho¹ch kinh doanh cña hä,mµ chØ cã t¸c dông ®Õn viÖc thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp míi.
Th¸ng S¸u, 2000 20
PhÇn II. Dù b¸o s¬ bé vÒ t¨ng trëng xuÊt khÈu cho c¸c n¨m 2000-2002
II. 1. T×nh h×nh xuÊt khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000
B¶ng tiÕp theo cho thÊy t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nöa ®Çu n¨m 2000.Chóng ta cã thÓ quan s¸t thÊy ho¹t ®éng cña quÝ I lµ rÊt m¹nh, víi 33,8% t¨ng thu nhËp tõxuÊt khÈu so víi cïng kú n¨m tríc. Tuy nhiªn, tû lÖ t¨ng trëng cao ®ã khã kÐo dµi cho c¶n¨m v× hai lý do.
Thø nhÊt, tû lÖ t¨ng trëng cao cña thêi kú nµy dßng nh ph¶n ¸nh gi¸ dÇu th« trongkú cao h¬n møc trung b×nh cña n¨m nay. B¶ng 26 cho thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu th« 5th¸ng ®Çu n¨m 2000 gÇn gÊp ®«i sè cïng kú n¨m 1999. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do gi¸ dÇu th«vÉn cßn tiÕp tôc t¨ng (44% cao h¬n so víi møc gi¸ trung b×nh cña n¨m 1999). VÒ sè lîng th×xuÊt khÈu dÇu th« gi¶m 5.6%. Nh vËy nÕu gi¸ dÇu th« gi¶m xuèng trong vßng vµi th¸ng tíith× møc t¨ng c¶ n¨m 2000 cña gi¸ trÞ xuÊt khÈu dÇu th« cã thÓ sÏ thÊp h¬n so víi møc 5 th¸ng®Çu n¨m.
Thø hai, xuÊt khÈu ngoµi dÇu th« 5 th¸ng ®Çu n¨m 1999 t¬ng ®èi yÕu (c¬ së ®Ó sos¸nh møc t¨ng trëng 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000) nhng kÕt qu¶ xuÊt khÈu cña nöa cuèi n¨m1999 l¹i v« cïng Ên tîng. V× vËy cã thÓ dù b¸o lµ t¨ng trëng xuÊt khÈu c¶ n¨m 2000 sÏthÊp h¬n møc 5 th¸ng ®Çu n¨m. §iÒu nµy còng cho thÊy møc t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu ngoµi dÇuth« cña n¨m 2000 còng sÏ thÊp h¬n n¨m 1999. Thùc tÕ th× møc t¨ng xuÊt khÈu kh«ng ph¶idÇu cña 5 th¸ng ®Çu n¨m lµ 16% - thÊp h¬n møc 16.3% cña n¨m ngo¸i. B¶ng 26 cho thÊy gi¸trÞ xuÊt khÈu g¹o ®∙ gi¶m m¹nh trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000 (-53,8% so víi cïng kú n¨mtríc) do gi¸ h¹ vµ chËm trÔ trong xuÊt khÈu. Kh«ng chØ riªng g¹o mµ xuÊt khÈu giÇy dÐp vµhµng dÖt may còng ®∙ ch÷ng l¹i ®¸ng kÓ so víi cïng kú n¨m ngo¸i (B¶ng 20)
B¶ng 20 : Ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2000
T¨ng so víi cïng kú (%)XuÊt khÈuQI - 2000 5T - 2000
DÇu th« 117,2 94,4
Hµng ngoµi dÇu th« 20,8 16,0G¹o -65.6 -53.8Hµng dÖt may 24.5 11.1Hµng giµy dÐp 22.5 6.7Hµng h¶i s¶n 25.5 33.6Hµng ®iÖn tö & m¸y tÝnh 32.5 45.5
Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 33,8 27,3Nguån: Tæng côc Thèng kª
Th¸ng S¸u, 2000 21
II.2 Dù b¸o
YÕu tè dÇu th«
PhÇn I ®∙ bµn vÒ tÇm quan träng cña nh÷ng biÕn ®éng gi¸ dÇu th« ®èi víi xuÊt khÈucña ViÖt Nam. Trong phÇn nµy chóng t«i sÏ xem xÐt nh÷ng diÔn biÕn cã thÓ x¶y ra víi gi¸dÇu th« ®Õn cuèi n¨m 2002. H×nh 2 cho thÊy n¨m 2000, mÆc dï c¸c níc OPEC cã t¨ng s¶nlîng lªn ®«i chót, song chóng t«i dù kiÕn gi¸ trung b×nh ®èi víi dÇu th« sÏ t¨ng lªn 24,4USD mét thïng - t¨ng 35% so víi gi¸ n¨m 1998. Sau ®ã, gi¸ cã thÓ sÏ xuèng trë l¹i. IMF dùb¸o gi¸ dÇu th« sÏ gi¶m 19% trong n¨m 2001 vµ 7% n¨m 2002, khi ®ã gi¸ sÏ xuèng díi 20USD mét thïng.
Gi¶ sö lµ s¶n xuÊt vµ khèi lîng xuÊt khÈu dÇu th« sÏ gi÷ nguyªn ë møc n¨m 1999 (sèliÖu 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000 cho thÊy lîng dÇu th« xuÊt khÈu ®∙ gi¶m 5%) th× gi¸ trÞ xuÊtkhÈu ®Çu th« sÏ t¨ng kho¶ng 35% trong n¨m 2000 (xem b¶ng 21). MÆc dï ®©y lµ møc t¨ngkh¸ cao song vÉn cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi møc 94.4% trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000. Sù kh¸cbiÖt ë ®©y lµ do gi¶i thiÕt r»ng gi¸ dÇu th« trung b×nh cña c¶ n¨m 2000 sÏ thÊp h¬n kho¶ng 9®iÓm phÇn tr¨m so víi møc gi¸ trung b×nh cña 5 th¸ng ®Çu n¨m. Sau ®ã th× gi¸ dÇu tiÕp tôcgi¶m lµm cho gi¸ trÞ xuÊt khÈu sÏ gi¶m xuèng møc 19 phÇn tr¨m vµo n¨m 2001 vµ 7 phÇntr¨m vµo n¨m 2002
H×nh 2: Dù b¸o gi¸ dÇu th« trªn trêng thÕ giíi
Gi¸ dÇu th« vµ dù b¸o (hµng n¨m)
0
5
10
15
20
25
30
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
$/thïng
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi vµ IMF (2000)
B¶ng 21: Dù b¸o t¨ng trëng xuÊt khÈu dÇu
2000 2001 2002
T¨ng trëng xuÊt khÈu dÇu th« (%) +35 -19 -7
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi;Gi¶ ®Þnh r»ng khèi lîng xuÊt khÈu dÇu sÏ kh«ng t¨ng.
Th¸ng S¸u, 2000 22
XuÊt khÈu hµng ngoµi dÇu th«
Cßn xuÊt khÈu hµng ngoµi dÇu th× sao? B¶ng 22 -23-24 cho thÊy nhu cÇu nhËp khÈutoµn cÇu trong n¨m 2000 cã thÓ sÏ cao h¬n n¨m 1999. VÒ nguyªn t¾c th× cã thÓ hiÓu r»ng ®©ylµ kh¶ n¨ng thuËn lîi ®Ó t¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. B¶ng 22 cho thÊy c¸c thíc ®o cã tÝnhgia träng theo xuÊt khÈu cña c¶ t¨ng trëng GDP vµ t¨ng trëng vÒ nhu cÇu nhËp khÈu ë c¸cníc Ch©u ngoµi ASEAN - nh÷ng níc nhËp khÈu c¸c mÆt hµng ngoµi dÇu th« quan trängnhÊt cña ViÖt Nam - dù kiÕn sÏ t¨ng trong n¨m 2000. Song sang n¨m 2001, nhu cÇu nhËpkhÈu dù kiÕn sÏ t¨ng chËm h¬n. B¶ng 23 cho thÊy dù b¸o t¬ng tù vÒ c¸c níc ASEAN -nhËp khÈu cña c¸c níc nµy cã thÓ cßn t¨ng m¹nh h¬n so víi n¨m ngo¸i. Cuèi cïng, b¶ng 24cho thÊy GDP cña c¸c b¹n hµng kh¸c ngoµi Ch©u n¨m 2000 dù kiÕn còng sÏ t¨ng nhanhh¬n n¨m 1999 (tríc khi t¨ng chËm l¹i vµo n¨m 2001).
B¶ng 22: GDP vµ nhu cÇu nhËp khÈu cña c¸c níc Ch©u ¸ chÝnh ngoµi ASEAN
Thùc tÕ Dù b¸o1997 1998 1999 (íc) 2000 2001
T¨ng trëng GDP (%)Trung b×nh 2,4 -0,2 3,1 2,5 2,4B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
4,6 0,6 3,6 3,9 4,2
T¨ng nhu cÇu nhËp khÈu (%)Trung b×nh 2,6 -15,0 10,5 13,6 9,3B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
1,5 -14,0 8,2 9,8 7,5
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi vµ IMF; Dù b¸o Consensus, 3-2000, cho Trung Quèc, Hång K«ng (Trung quèc,§µi loan (Trung Quèc), NhËt b¶n, vµ Hµn Quèc.
B¶ng 23: GDP vµ nhu cÇu nhËp khÈu cña ASEAN
Thùc tÕ Dù b¸o1997 1998 1999 (íc) 2000 2001
T¨ng trëng GDP (%)Trung b×nh 4,6 -3,7 3,8 4,8 5,5B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
6,3 -3,3 3,9 4,8 5,4
T¨ng nhu cÇu nhËp khÈu (%)Trung b×nh 0,7 -26,4 8,7 14,8 13,0B×nh qu©n gia quyÒn theoth¬ng m¹i
0,2 -25,0 7,6 14,6 12,3
Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi vµ IMF; Dù b¸o Consensus, 3-2000, cho Singapore
B¶ng 24: T¨ng trëng GDP cña c¸c níc b¹n hµng ngoµi Ch©u ¸
1999 2000 2001Ch©u ¢u (11) 2,2 3,2 3,1
Mü 4,0 4,2 2,9
Canada 3,8 3,8 3,1
Australia 4,2 4,1 3,6
Nguån: The Economist
Th¸ng S¸u, 2000 23
MÆc dï cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh thuËn lîi nh vËy, B¶ng 20 cho thÊy gi¸ trÞ xuÊtkhÈu hµng ngoµi dÇu th« trong vßng 5 th¸ng ®Çu n¨m nay chØ t¨ng 16% so víi 5 th¸ng yÕukÐm cïng kú cña n¨m 1999. §iÒu nµy cã nghÜa lµ trong c¶ n¨m 2000 th× møc xuÊt khÈu hµngngoµi dÇu th« cã thÓ gi¶m chø kh«ng ph¶i lµ t¨ng so n¨m 1999. B¶ng 25 tr×nh bµy dù b¸o cñachóng t«i lµ xuÊt khÈu hµng ngoµi dÇu th« sÏ t¨ng ë møc 14% trong n¨m 2000 so víi møc16.3% n¨m ngo¸i.
Dù b¸o nµy dùa trªn mét sè gi¶ thiÕt. Dùa vµo t×nh h×nh xuÊt khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨mchóng t«i dù b¸o (kh¸ l¹c quan) lµ khèi lîng g¹o xuÊt khÈu sÏ gi¶m 18%, hµng dÖt maycòng sÏ ch÷ng l¹i (t¨ng kho¶ng 14.5%) vµ hµng giÇy dÐp chØ t¨ng kho¶ng 10%. Dù b¸o xuÊtkhÈu c¸c mÆt hµng cßn l¹i kh«ng kÓ dÇu th« sÏ phô thuéc vµo nhu cÇu nhËp khÈu cña c¸c b¹nhµng cña ViÖt Nam (xem b¶ng 22, 23 vµ 24). ViÖc dù b¸o nµy dùa trªn mét gi¶ thiÕt ®¬n gi¶nvÒ mèi quan hÖ t¬ng hç gi÷a nhu cÇu nhËp khÈu cña c¸c b¹n hµng vµ møc t¨ng xuÊt khÈucña ViÖt Nam gi÷a n¨m 1999 vµ 2000. Gi¶ thiÕt nµy lµ møc t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu (nÕukh«ng cã th× sö dông møc t¨ng GDP) c¸c b¹n hµng cña ViÖt Nam sÏ ®îc chuyÓn thµnh møct¨ng t¬ng thÝch vÒ nhu cÇu cña hä ®èi víi hµng xuÊt khÈu ngoµi dÇu th« cña ViÖt Nam 2.
B¶ng 24: Dù b¸o t¨ng trëng xuÊt khÈukh«ng ph¶i dÇu th« cho n¨m 2000
Dù b¸o 2000
T¨ng trëng XK kh«ng ph¶i dÇu (%) 14.0
Nguån: ¦íc tÝnh cña Ng©n hµng ThÕ giíi
2 Gi¶ thiÕt lµ nhu cÇu nhËp khÈu cña thÕ giíi t¨ng lªn th× ®iÒu g× sÏ lý gi¶i cho kh¶ n¨ng gi¶m sót møc t¨ng gi¸trÞ xuÊt khÈu hµng ngoµi dÇu th« cña ViÖt nam (13.6% so víi 16.3% cña n¨m 1999)? Cã 2 kh¶ n¨ng. Thø nhÊt,gi¶m sót ®Çu t kÓ tõ n¨m 1997 ®∙ g©y khã kh¨n tíi n¨ng lùc s¶n xuÊt vÒ phÝa cung. Tuy nhiªn Khung I ®∙kh«ng minh chøng cho lËp luËn nµy. Thø hai, gi¶ ®Þnh lµ mÆc dï nhu cÇu nhËp khÈu cña thÕ giíi sÏ cao h¬ntrong n¨m 2000 nhng nhu cÇu ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam l¹i kh«ng t¨ng. Gi¶ ®Þnh thø haidêng nh®óng h¬n.
Th¸ng S¸u, 2000 24
T¨ng trëng tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu trong n¨m 2000 vµ c¸c n¨m tiÕp theo
B¶ng 26 tãm t¾t dù b¸o cña chóng t«i vÒ t¨ng trëng xuÊt khÈu dÇu th« vµ íc tÝnht¨ng trëng tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. cét thø nhÊt, chóng ta thÊy r»ng víi 35% t¨ng xuÊtkhÈu dÇu th« (xem b¶ng 21) vµ 14% t¨ng xuÊt khÈu hµng kh«ng ph¶i dÇu th« (b¶ng 25), tængkim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2000 sÏ t¨ng 17%, gi¶m ®¸ng kÓ so víi møc 23,4% cña n¨m 1999.
§èi víi c¸c n¨m tiÕp theo sau n¨m 2000 th× møc t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cã thÓ sÏ chËml¹i do gi¸ dÇu th« gi¶m. Gi¶ thiÕt lµ xuÊt khÈu hµng ngoµi dÇu th« sÏ t¨ng cïng mét møc 14%trong hai n¨m 2001 vµ 2002 (cã thÓ ®©y lµ møc t¨ng kh¸ l¹c quan nÕu nh tÝnh ®Õn dù b¸ogi¶m sót cña nhu cÇu nhËp khÈu thÕ giíi theo b¶ng 22 vµ 24) vµ diÔn biÕn cña gi¸ dÇu th« nhtrong h×nh 2, chóng t«i dù b¸o lµ tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu sÏ t¨ng ë møc 7% trong n¨m 2001 vµ10% trong n¨m 2002 - lµ møc tÊp h¬n nhiÒu so víi 1999 vµ 2000. MÆc dï chØ mang tÝnh ®Þnhhíng song dù b¸o nµy cho thÊy møc t¨ng xuÊt khÈu trªn møc 7-8% trong n¨m 2001 vµ 2002®∙ cã thÓ coi lµ thµnh c«ng bëi lÏ nã ngÇm ®Þnh møc t¨ng kh¸ cao cña xuÊt khÈu hµng ngoµidÇu th«. Tuy nhiªn cÇn ph¶i hiÓu r»ng trÞ gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hÕt søc nhËy c¶m trícc¸c thay ®æi vÒ gi¸ dÇu th«. V× vËy, viÖc dù b¸o t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu chØ lµ c«ngviÖc cã tÝnh s¬ bé.
B¶ng 25: Dù b¸o t¨ng trëng Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu
T¨ng trëng xuÊt khÈu(%)
2000 2001 2002
DÇu th« 35.0 -19.0 -7.0
Ngoµi dÇu th« 14.0 14.0 14.0
Tæng kim ng¹ch 17.0 7.0 10.0 Nguån: Ng©n hµng ThÕ giíi
Th¸ng S¸u, 2000 25
Tæng gi¸ trÞ Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam: 1997 - 1999
1997 1998 1999C¸c mÆt hµng xuÊt khÈuchÝnh
Lîng TrÞ gi¸ Lîng TrÞ gi¸ Lîng TrÞ gi¸
Ngh×n tÊn Ngh×n US$ Ngh×n tÊn Ngh×n US$ Ngh×n tÊn Ngh×n US$
L¹c nh©n 83.3 44,649.9 86.8 42,048.5 55.5 32,747.6Cao su 194.6 190,847.3 191.0 127,470.7 265.3 146,835.2Ca phª 389.3 490,825.9 381.8 593,793.5 482.5 585,255.9ChÌ c¸c lo¹i 32.3 47,902.0 33.2 50,496.1 36.4 45,145.5G¹o 3,552.8 870,132.7 3,748.8 1,023,997.6 4,508.2 1,025,090.5H¹t ®iÒu 33.3 133,330.9 25.6 116,954.4 18.4 109,747.0H¹t tiªu 23.1 62,765.8 15.0 64,449.5 34.8 137,262.3QuÕ 3.2 7,121.6 2.1 3,760.0 3.1 4,668.1DÇu th« 9,574.1 1,413,393.9 12,145.1 1,232,226.2 14,881.9 2,091,609.7Than ®¸ 3,449.4 110,796.9 3,162.0 101,503.4 3,260.0 96,026.3ThiÕc 2.5 13,344.1 2.4 12,390.9 2.4 11,910.2Hµng rau qu¶ 68,257.6 53,392.5 104,922.4Hµng h¶i s¶n 780,771.4 817,989.3 951,066.7Hµng thñ c«ng mü nghÖ 121,343.0 111,180.9 168,194.2Hµng dÖt may 1,349,267.5 1,351,379.1 1,747,304.7Giµy dÐp c¸c lo¹i 965,419.4 1,000,781.2 1,391,636.4Hµng ®iÖn tö 73,026.7 112,803.1M¸y vi tÝnh vµ linh kiÖn 400,898.8 472,286.6Hµng ho¸ kh¸c 2,102,730.7 2,099,341.9 2,196,609.7Hµng phi mËu dÞch 61,567.3 89,060.0
Tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch 9,145,878.9 9,338,648.4 11,520,182.1
Nguån: Tæng côc H¶i quan
Th¸ng S¸u, 2000 26
C¸c b¹n hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam trong n¨m 1997
B¹n hµng Tæng sè C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh(triÖu US$) DÇu th« G¹o Giµy dÐp H¶i s¶n DÖt may
NhËt b¶n 1,614.6 416.5 1.1 360.4 325.0Singapore 1,157.3 707.3 72.4 35.6 55.8§µi loan 708.5 15.9 57.2 197.5Trung quèc 521.4 87.8 3.2 32.8 2.6Hång K«ng 472.7 56.5 23.7 85.2 26.6§øc 395.7 9.2 4.8 164.6Hµn quèc 352.0 22.4 18.1 76.0Thôy sü 318.3 173.8 4.1 34.0Hoa kú 273.3 63.5 42.6 23.0Anh 255.8 23.1 7.6 32.2
Hµ lan 251.5 75.2 21.7 42.9Th¸i lan 233.5 16.4 2.1Ph¸p 227.6 6.5 7.9 55.4Philippines 210.9 72.6 1.0
x-tr©y lia 181.3 145.3 7.1 10.9 16.7Ma lay sia 146.6 54.2 4.5 7.6Nga 119.8 4.8 1.9 41.4BØ 114.1 19.0 18.1Ir¾c 113.0 81.2 0.1I-ta-lia 110.6 7.1 27.1
Cam pu chia 105.5 0.4 9.3 0.6T©y ban nha 70.3 0.9 13.5Ca na da 63.4 3.3 18.2In-®«-nª-xi-a 48.4 15.8 1.1 0.0Thuþ ®iÓn 46.4 18.5 0.2 10.7Lµo 46.1 5.6 3.2Ba lan 41.0 3.5 9.9§an m¹ch 33.2 0.2 5.5I-ran 23.6 18.5 0.1Niu Di l©n 20.2 6.2 1.4
Na-uy 14.9 0.1 0.3 5.7PhÇn lan 13.4 2.3
n ®é 13.1 8.2 0.1 0.1
Céng hoµ o 11.3 4.1 3.7
Nguån: Tæng côc H¶i quan
Th¸ng S¸u, 2000 27
C¸c b¹n hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam trong n¨m 1998
B¹n hµng Tæng sè C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh(triÖu US$) DÇu th« G¹o Giµy dÐp H¶i s¶n DÖt may
NhËt b¶n 1,481.3 294.0 3.6 27.4 347.1 320.9Singapore 1,080.1 310.6 108.6 4.2 23.2 33.0§µi loan 666.0 0.9 87.5 48.0 218.0§øc 587.9 0.1 112.4 10.0 236.3Trung quèc 478.9 86.7 0.3 1.9 51.5 0.6
x-tr©y li-a 469.3 376.7 5.1 14.4 15.2 9.6Hoa kú 468.6 79.2 39.0 99.3 81.6 26.3Philippines 392.7 142.2 1.0 0.0 0.2Anh 333.4 14.7 141.0 14.1 47.2Hång c«ng 317.2 31.6 23.6 86.0 14.6
In-®«-nª-xi-a 316.1 45.7 256.5 0.8 0.4 0.1Ph¸p 307.4 1.3 77.3 8.2 68.4Hµ lan 306.9 38.7 65.3 27.7 51.1Th¸i lan 295.3 10.3 11.5 1.5 21.8 0.9Thuþ sü 277.2 98.5 4.7 4.8 25.2Hµn quèc 230.2 23.3 9.9 23.0 10.7 40.2BØ 211.6 2.6 119.6 19.1 24.4I-r¾c 163.4 96.7 0.1 0.9I-ta-li-a 144.1 0.1 60.3 7.4 30.3Nga 132.6 10.4 10.7 0.3 59.3
Ma-lay-si-a 114.9 41.3 0.8 3.5 5.1T©y ban nha 85.5 24.5 2.5 25.0Ca-na-da 80.1 24.2 6.7 21.5Cam pu chia 75.2 1.3 0.0 0.6 1.7Lµo 73.3 0.8 0.2 7.6 2.2Thuþ ®iÓn 58.3 13.9 10.9 0.6 12.7§an m¹ch 43.3 4.9 1.6 10.9Ba lan 38.2 0.9 2.4 0.9 14.5I-ran 34.6 32.9 0.1 0.2Niu Di l©n 25.7 3.9 5.2 0.3 1.8
PhÇn lan 20.2 0.2 6.0 6.2Na-uy 17.5 4.4 1.0 5.6
n ®é 12.4 2.6 0.4 0.1 0.1
Céng hoµ o 8.4 2.1 0.3 3.3
Nguån: Tæng côc H¶i quan
Th¸ng S¸u, 2000 28
C¸c b¹n hµng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam trong n¨m 1999
B¹n hµng Tæng sè C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh(triÖu US$) DÇu th« G¹o Giµy dÐp H¶i s¶n DÖt may
NhËt b¶n 1,786.3 358.9 5.0 32.6 412.4 417.1Trung quèc 858.9 331.7 5.5 2.1 51.7 0.6Singapore 822.1 279.8 145.7 9.3 28.1 48.3
x-tr©y- li-a 814.6 702.3 0.1 16.6 17.0 20.1§µi loan 682.2 14.6 1.7 46.7 55.2 238.5§øc 654.3 192.3 10.8 236.1Hoa kú 504.0 99.6 5.0 102.7 125.6 34.7Anh 421.2 20.3 194.5 9.5 55.3In-®«-nª-xia 421.0 149.0 244.6 2.5 0.5Philippines 393.3 126.4 1.0 0.6
Ph¸p 354.9 0.3 132.7 5.6 86.0Hµ lan 342.9 7.8 125.6 23.2 49.4Th¸i lan 321.7 44.8 15.8 0.7 18.4 1.8Hµn quèc 319.9 13.6 3.2 50.5 43.0 46.7BØ 306.7 3.0 146.4 25.5 38.7Thuþ sü 261.5 47.7 6.4 5.2 24.3Ma-lay-si-a 256.9 97.3 36.4 1.7 8.1 7.5Hång K«ng 235.8 11.8 11.3 65.4 8.5I-r¾c 211.3 114.2 0.6Lµo 164.3 0.1 2.7 13.3 8.9
I-ta-lia 159.4 0.6 66.8 9.9 29.2Nga 114.5 4.0 7.2 70.8T©y ban nha 108.0 1.1 36.9 2.9 28.8Ca-na-da 91.1 30.5 7.8 22.8Cam pu chia 91.1 0.1 0.2 5.5 0.7Ba lan 63.1 14.1 6.2 0.1 20.1Thuþ ®iÓn 45.2 16.7 0.7 11.2§an m¹ch 43.7 9.9 0.7 9.1C«ng hµo o 34.3 21.8 2.6 0.1 5.0I-ran 25.5 18.4 0.4 0.2
Niu Di l©n 17.7 0.1 5.8 0.4 1.5n ®é 17.0 7.1 0.3
PhÇn lan 16.9 7.4 0.1 3.9Na-uy 16.4 5.2 0.5 3.8
Nguån: Tæng côc H¶i quan